ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺶﻘﻧ ﻦﯿﯿﺒﺗ رد
ﻪﺘﺨﯿﻣآ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ
ﻞﯿﺑدرا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﺰﺒﺳ
ﯽﺤﺘﻓ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ﻮﯿﺤﯾ ﺪﯿﺠﻣ و ﯽﻨﯿﻣارﻮﭘ اﺮﻫز ،1
ي ﯽﻗﻼﺸﻗ ﻢﺳﺎﻗ
1.
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺑارﺎﻓ ﺲﯾدﺮﭘ ،يراﺪﺑﺎﺴﺣ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻟﺎﻣ و ﯽﺘﻌﻨﺻ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا 2.
،ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
3.
ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ
ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﯿﺑدا هﺪﮑﺸﻧاد ،
هﺪﯿﮑﭼ ﻪﺟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ز رﺎﺛآ ﻪﺑ
ﯾ ﺖﺴ ﺤﻣ ﯿﻄ ﯽ ﻤﻫا و ﯿ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ نداد ﯽ
ﺤﻣ و ﯿﻄ ﯽ دﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺑ مأﻮﺗ ﯽﻟﺎﻣ و ي
،
ﺪﭘ رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯾ
هﺪ دﺮﺒﻫار ي ﺪﺟ ﯾ ﺪ ﺪﻣ مﺎﻧ ﻪﺑ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺰﺒﺳ ﯽﻟﺎﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا نآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮐ
ﺰﯿﻧ
دراد ﺖﮐﺮﺷ .
ﺰﺒﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﮐ هدﻮﺑ ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ رد يﺪﯾﺪﺟ دﺮﮑﯾور
بآ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
، ﺶﻫﺎﮐ
يروﺮﺿﺮﯿﻏ فرﺎﺼﻣ
، فﺮﺼﻣ يﻮﮕﻟا حﻼﺻا ،ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﻣﺎﻤﺗ و ددﺮﮔ ﯽﻣ
ﻟﺎﻣ ،يراﺪﺑﺎﺴﺣ و ﯽ
....
دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﺮﺑ رد ﺰﯿﻧ ار .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا فﺪﻫ ور ﻦﯾا زا ﻪﺘﺨﯿﻣآ رد ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺶﻘﻧ ﻦﯿﯿﺒﺗ
ﺖﺳا ﻞﯿﺑدرا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ .
،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ سﺎﺳاﺮﺑ ﻧﺎﻣزﺎﺳ رد ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻬ زا ﺢﯿﺤﺻ
ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺣ رد آرﺎﮐ و ﺶﺨﺑﺮﺛا ﺖﺳا ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ هزﻮ
. ور ﻦﯾا زا ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ دﺎﺠﯾا مﺎﮕﻨﻫ
ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺰﺒﺳ
ﻬﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺋارا رد نﺎﻨﮐرﺎﮐ مﺎﻤﺘ
ﺰﺒﺳ اد ﺶﻘﻧ و ﻪﺘﺷ رﺎﺘﻓر و ﺎﻫ شﺮﮕﻧ ﺎﻬﻧآ
ﺮﯿﺛﺎﺗ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ تﺎﮐاردا ﺮﺑ ﯽﻣ
راﺬﮔ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ تﺎﻬﺟﻮﺗ ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ،د شﺰﯿﮕﻧا و شزﻮﻣآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ و شزﻮﻣآ ،شﺰﯿﮕﻧا ،نﺎﻨﮐرﺎﮐ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺑ
ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ يﺎﻫ هﻮﯿﺷ ﻪﺑ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ ﺪﺷﺎﺑ
. تﻼﻈﻌﻣ ﻞﺣ ﻪﺑ ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻦﻤﺿ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا
دﺮﮐ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻧﺎﯾﺎﺷ ﮏﻤﮐ هزﻮﺣ ﻦﯾا رد تﺎﻌﯿﻓﺮﺗ و ﯽﻧﺎﮑﻣ ﻊﯾزﻮﺗ .
هژاوﺪﯿﻠﮐ :
ﺘﺨﯿﻣآ ،ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺑدرا نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ و ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ،ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪ
ﻞﯿ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﺴﯾز تﻻﻼﺘﺧا ﻪﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ هزوﺮﻣا هﺪﺷ ناواﺮﻓ تﻼﮑﺸﻣ زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ
) و ﺎﻣ
،نارﺎﮑﻤﻫ 2018
( ، ﺪﺒﺗ لﺎﺣرد ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺰﺒﺳ مﻮﻬﻔﻣ ﯾ
ﻞ ﻪﺑ نﺪﺷ ﯾ ﮏ ﺖﺳا دراﺪﻧﺎﺘﺳا )
ﺎﺗرﺎﮔرﺎﻣ
،ﻪﺒﺟارﺎﺳ و 2013
(
ﻧ ﻪﮐ ﯿ زﺎ ور ﻪﺑ ﯾ دﺮﮑ ي ﺪﻣ لﺎﺒﻗ رد لﺎﻌﻓ ﯾﺮ
ﯾ ﺖ ز ﯾ ﺖﺴ دراد نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﯽﻄﯿﺤﻣ )
ﺲﻟاﺰﻨﮔ ، 2006 نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻠﯾد ،
، 2007
،نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﺑﺎﺟ ، 2010
.(
رد ﺘﺷﺬﮔ ﻪ ﻘﻓﻮﻣ ﯿﺘﯿ ﮏ ﺖﮐﺮﺷ ﻪﺑ ﺎﻘﺗرا ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو تﺪﺷ ي
دﺎﺼﺘﻗا شزرا ﺎﻣا ،دﻮﺒﯾ
نﺎﻣزﺎﺳ ،هزوﺮﻣا ﺎﺑﯾ
ﺪ ز رﺎﺛآ ﻪﺑ ﯾ
ﺖﺴ ﺤﻣ ﯿﻄ ﯽ دﻮﺧ ﻤﻫا و ﯿ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ نداد ﯽ
ﺤﻣ و ﯿﻄ ﯽ دﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺑ مأﻮﺗ ي
ﺪﻨﮐ ماﺪﻗا ﯽﻟﺎﻣ و )
ﯽﻠﯾد 2007
،نارﺎﮑﻤﻫ و فوﺮﺳ ، 1998
،نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﯿﻟﺎﻧ ، 2004
.(
اﯾ ﻦ رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﯾ
ﮏ
ﺪﭘ ﯾ هﺪ دﺮﺒﻫار ي ﺪﺟ ﯾ ﺪ ﺪﻣ مﺎﻧ ﻪﺑ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺰﺒﺳ دراد ﺖﮐﺮﺷ ﯽﻟﺎﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا نآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮐ
) شﻮﺑ
دﺮﻓ و 1 ، 2018 .(
ﯽﻟوژ و بﻮﮐاژ )
2012 ( ﻞﯾاوا زا روآ دﻮﺳ و ﺮﺛﻮﻣ ﻼﻣﺎﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺰﺒﺳ دﺮﮑﯾور ﺪﻧراد ﯽﻣ رﺎﻬﻇا
لﺎﺳ 2000 ﺖﺳا هﺪﺷ عوﺮﺷ .
ﮓﻧاﻮﻫ و ﯽﻠﯾد )
2001 ( و ﯽﺘﻌﻨﺻ ﺪﺷر رد لدﺎﻌﺗ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﺎﺳﺎﺳا نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﮐﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ
لﻮﺼﺣ ﻤﻃا
ﯿ نﺎﻨ ﺤﻣ زا ﯿ ﻂ ﮔﺪﻧز ﯽ اﺮﺑﺎﻨﺑ ؛دراد دﻮﺧ ﯾ
ﻦ ﺎﻫ ﻪﺒﻨﺟ ﯽﯾ ﺪﻣ زا ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﺎﺑ ﺖﺳا ﺖﮐﺮﺷ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ﺰﺒﺳ
ﻖﯿﻔﻠﺗ » ﺘﺑﺎﻗر و ندﻮﺑﺰﺒﺳ ﯽ
ندﻮﺑ « ﺖﺳا هدﺮﮐ رﻮﻬﻇ )
،نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﻨﯿﻟﻮﻣ 2009
،ﺮﮕﺗاو ، 2007
( . رد ﺰﺒﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪـﮐ يﺎﻬـﻧﻮﮔ ﻪـﺑ ﺖـﺳا ﺎﻬﺘﮐﺮﺷ و ﺎﻬﻧﺎﮔرا و ﺎﻬﻧﺎﻣزﺎﺳ ،ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ةﻮﺤﻧ ،ﺖﻘﯿﻘﺣ ﺮﻧا يﺎﻬﻫﺎﮕﺘﺳد رد ﻊﺑﺎـﻨﻣ زا ﻪـﻨﯿﻬﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا و فﺮﺼﻣ يﻮﮕﻟا حﻼﺻا و يروﺮﺿﺮﯿﻏ فرﺎﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ و بآ يژ
ددﺮﮔ ﺮﮐﺬﻟﺎﻗﻮﻓ )
،يﻮﯾﺪﺧ 1384
( .
مﻮﻬﻔﻣ
"
ﺰﺒﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
"
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ يﺮﺴﺗ ﻢﻫ ﯽﻟﺎﻣ ﯽﺘﺣ و يراﺪﺑﺎﺴﺣ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ رد .
زا ﯽﮑﯾ
ﺎﻌﺑا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ د
ﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ؛ﺰﺒﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﺰﺒﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﺮﮕﯾد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨ
ﺪﻫد . ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ا ﺎﺑ ﺰﺒﺳ ﯾ دﺎﺠ ﻫﺎﮔآ ﯽ
، ﻧﺎﺳر عﻼﻃا ﯽ
ﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ و ﯿ
نﺎ ﺤﻣ صﻮﺼﺧرد نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﯿ
ﻂ و
ﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯿﻄ
ﯽ ﺳ و ﯿ ﺖﺳﺎ راﺬﮔ ي ﺸﻣ ﻂﺧ و ﯽ
ﺎﻫ ي ا لﺎﺒﻧد ،ﺰﺒﺳ ﯾ
دﺎﺠ ﻟﻮﺌﺴﻣ ﯿ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽ ﺑﯿ ﻦ ا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ و ﺖﺳﺎﻬﻧآ ي
اﺪﻫ ار ﺎﻬﻧآ ﯾ
ﺖ ﻣ ﯽ ﺎﻇو ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯾ
ﻒ ﺤﻣ لﺎﺒﻗ رد نﺎﺸﺗاﺪﻬﻌﺗ و ﯿ
ﻂ ﺎﻤﻧ ﻞﻤﻋ ﯾ ﺪﻨ . ﺪﻣ فﺪﻫ ﯾﺮ
ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ﺰﺒﺳ
ﻣز ندروآدﻮﺟﻮﻬﺑ ﯿ
ﻪﻨ ﺎﻫ ي اﯾ ﺎﻔ ي ﺎﭘ رد ﺶﻘﻧ ﯾ
راﺪ ي ز ﯾ ﺖﺴ ﺤﻣ ﯿﻄ ﯽ اﺮﺑ ي ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ي
ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ )
ﺳﯿ داﻮﺟﺪ ﯾ ﻦ و
،نارﺎﮑﻤﻫ 1395
.(
ﻠﮐرﻮﻃ ﻪﺑ ﯽ
ور ﯾ ﺎﻫدﺮﮑ ﺪﻣ ﻪﺑ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ﻣ ﺰﺒﺳ ﯽ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ
ﮏ ﺪﻨﺑ ﻪﺘﺳد ي د ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﯾ
هﺎﮔﺪ :
ﺸﻘﻧاﺮﻓ ﯽ ) رﻮﻣﺄﻣاﺮﻓ ﯾﺘ ﯽ دﺮﮐرﺎﮐاﺮﻓ و ي
( رﺎﺠﺗ ، ي ) ﻨﺘﺒﻣ ﯽ راﺰﺑا ﻞﻘﻌﺗ ﺮﺑ ي
( دﺮﺒﻫار ، ي
، ﻠﻤﻋ ﯿﺗﺎ ﯽ ) ﻇو ﯿ ﻪﻔ ا ي دﺮﮐرﺎﮐ و ي
(
ﮔ راﺮﻗ ﯿ دﺮ . دﯾ هﺎﮔﺪ ﺸﻘﻧاﺮﻓ ﯽ ﭘرد ﯽ ﺎﻫ شزرا ﻖﻘﺤﺗ ي
ز ﻢﻫ ﯾ ﺘﺴ ﯽ آ ﺖﻤﻟﺎﺴﻣ ﻣﯿ
ﺰ ﺤﻣ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﯿ
ﻂ ﺖﺳا . دﯾ هﺎﮔﺪ رﺎﺠﺗ ي
ﻨﺘﺒﻣ ﯽ رﻮﻣﺄﻣ نداد هﻮﻠﺟ ﻪﺟﻮﻣ ﺮﺑ ﯾ
ﺖ ﺎﻫ ي ور ذﺎﺨﺗا ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﯾ
دﺮﮑ ﻣﺎﻤﻀﻧا ﺰﺒﺳ ﯽ
ﺖﺳا . دﯾ هﺎﮔﺪ دﺮﺒﻫار ي تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
1. Busch and Friede
ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ﺼﺨﺗ ،ﺰﺒﺳ ﯿ
ﺺ ﺎﺟ ﯾ هﺎﮕ دﺮﺒﻫار ي ﺎﻫدﺮﺒﻫار رد ﺰﺒﺳ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ي
ﺪﻣ و نﺎﻣزﺎﺳ ﯾﺮ
ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
د و ﺖﺳا ﯾ
هﺎﮔﺪ ﻠﻤﻋ ﯿﺗﺎ ﯽ
، ﻌﺳ ﯽ ﻫﺎﻔﻣ سﺎﮑﻌﻧا رد ﯿ
ﻢ ﺰﺒﺳ ﺶﻘﻧ ،دﺮﮑﻠﻤﻋ رد دراد ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻒﯾﺎﻇو و ﺎﻫ
) و ﯽﻠﮐﻮﺗ
،نارﺎﮑﻤﻫ 1397
( . ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾا ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ هزﻮﺣ رد ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﯿﻄﺧ ﻒﯾﺎﻇو زا ﯽﮑﯾ
دراد ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾا ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﯽﯾاﺰﺳ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ .
ﻪﮑﯿﺋﺎﺠﻧآ زا ﺖﻌﻨﺻ
ﺮﮕﺷدﺮﮔ ي
رد ﺮﺿﺎﺣ نﺮﻗ و ﻦﯾﺮﺗ دﻮﺳ ﺮﭘ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ رد ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ رﻮﺸﮐ و ﻪﺘﺸﮔ لﺪﺑ نﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯾﺮﺗ ﺪﻣآرﺎﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ يدﺎﺼﺘﻗا دﻮﺳ ﺐﺴﮐ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ناﺮﮕﺷدﺮﮔ بﺬﺟ ياﺮﺑ دﻮﺧ ﻦﯿﻣزﺮﺳ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ زا )
ﯽﻤﻇﺎﮐ
1387 ( ، ﻢﻬﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد
زا ﺖﺳرد هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻊﻧﺎﻣ ﺖﯿﻓﺮﻇ زا
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ و يﺎﻫ
ﺪﻫاﻮﺧ نآ
ﺪﺷ . ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ياﺮﺟا و ﻦﯾوﺪﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا ﺰﺒﺳ
دﺎﺠﯾا ،ناﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﺿﺎﻘﺗ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﺑ
و ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﮑﻣا ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﻧﺮﺑ ....
ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﺪﯾﺎﻤﻧ
) ﯽﺗ ﻮﺴﺗﻮﯿﺳ ،ﻦﺗار و
2010 .(
مﻮﻬﻔﻣ
ﻮﺼﺤﻣ ﻊﯾزﻮﺗ و ﻊﯿﻓﺮﺗ ،يراﺬﮔ ﺖﻤﯿﻗ دﻮﺒﻬﺑ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻻ
ﯽﺗ قﻼﻃا ﯽﻤﻧ ﺐﯿﺳآ ﻂﯿﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺸﯿﻣ
ﺪﻨﻧﺎﺳر . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ دراد ار نآ رﺎﻈﺘﻧا يﺮﺘﺸﻣ ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﯾاﺰﻣ دﺎﺠﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا
، ﻂﯿﺤﻣ زا
ﺪﻨﮑﯿﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ .
ﻮﺟو ﻦﯾا ﺎﺑ ﺎﻣا هﺮﻣزور يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ يﺎﻫدﺮﮑﯾور ﻖﯿﻔﻠﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﯽﻤﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ؛د
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ )
،نارﺎﮑﻤﻫ و سادﺎﭘﺎﭘ 2017
.(
ور ﻦﯾا زا .
ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺖﺳا دﺪﺻ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ و ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ﺰﺒﺳ صﻮﺼﺨﻟا ﯽﻠﻋ
رد ﺖﻌﻨﺻ نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺪﯾﺎﻤﻨﺑ ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﯾﺎﺷ ﮏﻤﮐ ؛ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻊﻣﺎﺟ لﺪﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﺎﺑ ،ﻞﯿﺑدرا .
ﻧ تﺎﯿﺑدا و ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ ﻈ
يﺮ
ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ﺰﺒﺳ ﯾﺎ ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ز ﯾ ﺖﺴ ﺤﻣ ﯿﻄ ﯿﯿ ﮑ ﯽ مﻮﺳ هراﺰﻫ تﺎﻣاﺰﻟا زا ﺖﺳﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ رد
)
،ﻪﺒﺟارﺎﺳ و ﺎﺗرﺎﮔرﺎﻣ 2013
،ﺎﺗود ، 2012 ( . يﺎﻫ مﺎﻧ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا قﻼﺧا ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا هﺪﺷ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ هزوﺮﻣا
ﺪﻨﻨﮐ ﺖﯾاﺪﻫ نﺪﺷ ﺰﺒﺳ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫ شور و ﺎﻫ راﺰﺑا ﻪﻤﻫ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ ،يرﺎﺠﺗ )
و ﺎﯾﺮﭘﺎﯿﺗﺎﺳ
،نارﺎﮑﻤﻫ 2013
( . زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
» ﺎﻌﺑا لﻼﺧ رد ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ تﺎﻣاﺪﻗا نﺪﺷ ﺰﺒﺳ د
ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﺘﺑﺎﻗر و يدﺮﺑرﺎﮐ
« . نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪﯿﻠﺳﺎﻫ ﺮﻈﻧ زا )
2000 ( نارﺎﮑﻤﻫ و ترﺎﻫﺮﮔ و )
2000 ( ،ﺰﯿﻧ
دراد هرﺎﺷا ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ تﺎﻣاﺪﻗا زا ﻪﺘﺳد نآ ﻪﺑ ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﮐ
ي ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻧﺎﺴﻧا ﯽ
، اﺮﻓ ﯾ ﺎﻫﺪﻨ ﺎﻫ ﻦﻓ و ي ﺎﻬﻧرد نآ ﯾ
ﺖ ﻔﻨﻣ تاﺮﺛا ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ و ﯽ
ز ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا ﯾ
ﺖﺴ ﺤﻣ ﯿﻄ ﯽ ﺮﺠﻨﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻣ ﯽ ﺎﻬﻧ فﺪﻫ و دﻮﺷ ﯽﯾ
ﺪﻣ تﺎﻣاﺪﻗا ﯾﺮ
ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ز دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ ،ﺰﺒﺳ ﯾ
ﺖﺴ ﺤﻣ ﯿﻄ ﯽ ﺎﭘ ﯾ راﺪ ﺖﺳا نﺎﻣزﺎﺳ .
رد
؛عﻮﻤﺠﻣ ﺪﻣ
ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ﺰﺒﺳ ، دﺮﮐرﺎﮐ دﺎﻌﺑا نﺪﺷﺰﺒﺳ ي
ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
ﻈﻧ ﯿﺮ و حﺮﺷ ،ﻞﻐﺷ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ
شادﺎﭘ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا ،شزﻮﻣآ ،بﺎﺨﺘﻧا ،ماﺪﺨﺘﺳا ﺖﺳا
)
،رﻮﺒﺟ 2010 .(
ﻪﮐ ﯽﻤﻬﻣ يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ زا ﯽﮑﯾ ،ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ و ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا هزﻮﺣ رد ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ
؛دﻮﺷ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ و بﺬﺟ
ﺖﺳا ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ .
ا ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ ﺑ
و ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ راﺰ
ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﺮﺗ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﭼ ﺮﻫ يا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا و رﺬﮔ هﺪﻨﻨﮐ ﻞﯿﻬﺴﺗ )
رﻮﺑﺎﺟ
،نارﺎﮑﻤﻫ و 2012
. ( يﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ رد
دراد دﻮﺟو نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ ﻦﯿﺑ ﯽﻘﯿﻤﻋ ﻪﻄﺑار ،ﺰﺒﺳ .
ﻖﻘﺤﺗ و يروآﻮﻧ يﺎﻘﺗرا ،نﺎﻨﮐرﺎﮐ هﺰﯿﮕﻧا ﺶﯾاﺰﻓا
اﺪﻫا ﻪﻠﻤﺟ زا ﺰﺒﺳ يروآﻮﻧ دﻮﺷ ﯽﻣ لﺎﺒﻧد ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺳﺎﺳا ف
) زﺪﻧﺎﻧﺮﻓ ،نارﺎﮑﻤﻫ و 2003
( . و شزﻮﻣآ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ شﺮﮕﻧ و ﺶﻧاد ،ﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ يور ﺮﺑ نآ ﺰﮐﺮﻤﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﯿﻟﺎﻌﻓ ،ﺰﺒﺳ
ﺖﺳا . ﯾژﺮﻧا فﺮﺼﻣ رد ﯽﯾﻮﺟ ﻪﻓﺮﺻ ،ﺰﺒﺳ يﺎﻫ شزرا هرﺎﺑرد ار ﯽﺗﺎﻋﻼﻃا ،ﺰﺒﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و شزﻮﻣآ و تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺶﻫﺎﮑ
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ،ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز يﺎﻫ ﯽﻫﺎﮔآ ﺶﯾاﺰﻓا .
)
،ﺪﻤﺣا 2015 ( . يرﺎﺸﻓا نارﺎﮑﻤﻫ و )
2011 ( ، ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد ﻦﯾا ﻪﺑ
ﻦﯾا يﺎﻫ توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﺣاﺮﻃ مﺎﮕﻨﻫ رد ،حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ ياﺮﺑ ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ ندﻮﺑ يروﺮﺿ دﻮﺟوﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ياﺮﺑ ﺎﻫ شزﻮﻣآ .
ﺮﻃ ﻪﮑﯾرﻮﻃ ﻪﺑ ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ ﻪﺘﺳد ﻪﺳ رد ﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻦﯾا ﯽﺣا
ﺪﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ يﺎﺟ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ و ﯽﮑﯿﺘﮐﺎﺗ ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ ،ﮏﯾﮋﺗاﺮﺘﺳا .
هزﻮﺣ رد ﯽﯾﺎﻫ شزﻮﻣآ ، ﯽﻟﺎﻋ ﺢﻄﺳ رد
دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺋارا ﺰﺒﺳ هﺪﻨﯾآ يﺎﻫ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﺰﺒﺳ يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻦﯾوﺪﺗ .
ﮏﻤﮐ هرﺎﺑرد ﺎﻫ شزﻮﻣآ ﯽﮑﯿﺘﮐﺎﺗ ﺢﻄﺳ رد
مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﺎﻫ ﺪﺣاو ناﺮﯾﺪﻣ ياﺮﺑ ﻞﺣ هار ﻦﺘﻓﺎﯾ هرﺎﺑرد ﺰﯿﻧ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ﺢﻄﺳ رد و دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻣزﺎﺳ ﺰﺒﺳ يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هداد ﯽﯾﺎﻫ شزﻮﻣآ ، ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ تاﺮﺛا ﺶﻫﺎﮐ )
،نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﺑﺎﺟ 2010
.(
ﺎﻬﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺑﺎ ﯾ
،ﺪ ﻞﺒﻗ
ا ز ﺪﻧزادﺮﭙﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ زﺎﯿﻧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻪﺑ ،ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا .
ﻪﺋارا ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﺳر زا ﺪﯾﺎﺑ ﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻦﯾا
ﻊﺑﺎﻨﻣ فﺮﺼﻣ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾﺎﻫ )
ﺬﻏﺎﮐ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ (
ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار .
ﺖﺳا نآ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ
دﻮﺷ ﯽﻣ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﯽﻨﯾﺮﻓآ شزرا ﺐﺒﺳ ، ﺰﺒﺳ يﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻪﮐ .
ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﮐ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻟو
ار ﯽﺻﺎﺧ ﺰﺒﺳ شزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﺪﯾﺎﺑ ﺪﻨﻨﮐ اﺮﺟا و ﯽﺣاﺮﻃ ،دﻮﺧ نﺎﻣزﺎﺳ عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
) ،نﺎﺠﻧار و ﯽﻣاﻮﺳﻮﮔ
2015 ( يﺮﺘﻧﻼﮐ و ﯽﯾاﺪﺧ )
1391 ( ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ شزﻮﻣآ ﺶﻘﻧ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ .
ﻣآ تاﺰﯿﻬﺠﺗ و تﺎﻧﺎﮑﻣا ،ﯽﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﺪﺣاو و يدﺮﮕﻧﺎﻬﺟ شزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻤﻫ زا و شزﻮ
تﻻﻮﺤﺗ ﻦﯾا دﺎﺠﯾا و ﺪﻧﻮﺷ لﻮﺤﺘﻣ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺎﻫ نآ لﺎﻤﻋا ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و ﯽﺗرﺎﻈﻧ ﻂﺑاﻮﺿ و ﺎﻫ رﺎﯿﻌﻣ ، ﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ و شزﻮﻣآ ﺮﻣا رد ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ تﻻدﺎﺒﻣ شﺮﺘﺴﮔ ،ﯽﺷزﻮﻣآ تﺎﺴﺳﻮﻣ يﺎﻫ ﺖﯿﻓﺎﻌﻣ و تﻼﯿﻬﺴﺗ ﻪﺋارا مﺰﻠﺘﺴﻣ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ درﻮﻣ نﺎﺳرﺪﻣ .
ﮐ دراد ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ، ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﺋارا ﻪ
مﺰﻠﺘﺴﻣ نرﺪﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﮏﯾ رد ﺶﺨﺑ ﺮﺛا شزﻮﻣآ
ﺖﺳا ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ رﺎﮐوزﺎﺳ و ﺎﻫ راﺰﺑا و ﺪﯾﺪﺟ دﺮﮑﯾور ، ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ لﺪﻣ ، ﺪﯾﺪﺟ ﺮﮑﻔﺗ .
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ شزﻮﻣآ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا
مﺎﻈﻧ حﻼﺻا ياﺮﺑ ،ﺖﺳا حﺮﻄﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﯾﺎﻨﺑﺮﯾز ﺶﺨﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ يرﺎﺘﺧﺎﺳ دﺮﮐ زﺎﻏآ ﯽﺷزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ حﻼﺻا زا ار رﺎﮐ ناﻮﺗ ﯽﻣ رﻮﺸﮐ ي
.
ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾﺪﻨﻣرﺎﮐ ،ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯿﯾرازﺎﺑ بﺎﺑ رد ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ .
بﺬﺟ مﺎﻈﻧ تﺎﯿﺑدا
، يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻞﺣاﺮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻠﺻا نﺎﮐرا زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ و ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﻞﻏﺎﺸﻣ رد رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ ﻒﯾﺎﻇو مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ و ماﺪﺨﺘﺳا و شﺮﯾﺬﭘ ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ ﻞﺣاﺮﻣ زا رﺬﮔ ﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ وﺮﯿﻧ ﺪﻧﻮﺷ هدرﺎﻤﮔ رﺎﮑﺑ و هﺪﺷ هدﺎﻣآ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ )
دﺮﻓ يزاﺮﯿﺷ هدازﺮﻐﺻا ،نارﺎﮑﻤﻫ و
1394 .(
ﺎﺳﺮﺒﻃ ) 1385 ( ﺪﻨﻣرﺎﮐ
ياﺮﺑ ﮏﯿﺗﺎﻤﺘﺴﯿﺳ شوﺎﮐ و شﻼﺗ ﺪﻨﯾاﺮﻓ ار ﯽﺑﺎﯾ رد ﺖﯾﻮﻀﻋ لﻮﺒﻗ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﺐﯿﻏﺮﺗ و ﻖﯾﻮﺸﺗ و ﺪﻌﺘﺴﻣ داﺮﻓا ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ فاﺪﻫا ﻖﻘﺤﺗ دﺮﮑﯾور ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ .
غرﺎﻓ ار ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﻪﺴﺳﻮﻣ ﺮﻫ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺶﺨﺑ ﺮﺛا بﺬﺟ
ﻪﮕﻧ هﺪﻧز فاﺪﻫا ﺎﯾ هزﻮﺣ ﺖﻌﻨﺻ هزاﺪﻧا زا ﻪﺘﺷاد
)
،نارﺎﮑﻤﻫ و نﺎﯾرﻮﻨﻣ 1391
( و ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز فاﺪﻫا ﻪﺑ ار نآ و
ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ .
ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻒﯾرﺎﻌﺗ ﺪﻨﮑﯿﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻦﯿﻨﭼ ار ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻦﻤﺠﻧا :
ﯽﮔدﻮﻟآ يور ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻬﻬﺒﻨﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﯾﺎﺳ و يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺶﻫﺎﮐ و .
نآ زا يﺮﺘﻌﻣﺎﺟ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ و ﺖﺴﯿﻧ ﻊﻣﺎﺟ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻟو
دﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ ار .
ءﺎﺿرا و ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ،ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ لﻮﺌﺴﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﻊﻣﺎﺟ ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﮏﯾ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ؛ﺮﮕﯾد ﻒﯾﺮﻌﺗ رد
ﺖﺳا روآ دﻮﺳ و راﺪﯾﺎﭘ يﺎﻫ هﻮﯿﺷ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ و نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫزﺎﯿﻧ )
،اﺮﺘﯿﭼ و ﺎﯿﺗﺎﭘ 1992٢
.(
و يﺪﻧوﺮﮔ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺎﯾرﺎﻫاز ) 2008 ( ، ﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻪﻧﻮﮕﻨﯾا ار ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺪﻧا هد
: ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺘﺴﯾﺰﻄﯿﺤﻣ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺎﯾ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ
ﺑ ﯽﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫزﺎﯿﻧ و ﺎﻫ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ندروآﺮﺑ ياﺮﺑ تﻻدﺎﺒﻣ ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﻞﯿﻬﺴﺗ و دﺎﺠﯾا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ ﯽﺣاﺮﻃ يﺎﻫ ﻪ
ﻪﮐ يا ﻪﻧﻮﮔ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷ اد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ار ﯽﺘﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ بﺮﺨﻣ تاﺮﺛا ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺖﯾﺎﺿر )
ﯽﮑﺴﻧﻮﻟﻮﭘ ،٣
2001 .(
اﺮﺑﺎﻨﺑ فﺪﻫ ﻦﯾ
ﺖﺳا ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫراﺰﺑا ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﯽﺘﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ تاﺮﺛا ﺶﻫﺎﮐ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﮐ
جﺮﻓ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2011 ( رد
ﻪﻟﺎﻘﻣ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ يا
"
ﮋﺗاﺮﺘﺳا ي رازﺎﺑ ﯾﺑﺎ ﯽ ﺖﮐﺮﺷ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﺰﺒﺳ :
ﻞﯾﺪﻌﺘﺸﻘﻧ ﻂﯿﺤﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ هﺪﻨﻨﮐ
ﺖﺴﯾز
"
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
شور لﺪﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ يزﺎﺳ ﯾ
ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺒ ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪﮐ
ي رازﺎﺑ ﯾﺑﺎ ﯽ رازﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ ﺎﺑ ﺰﺒﺳ ﯾﺑﺎ
ﯽ و
ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﻫﺎﮐ روآدﻮﺳ ،ﺎﻫ
ي دﻮﺒﻬﺑ ار ﯽﻣ
ﺑ ﺪﺸﺨ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿﻨ ﺶﻫوﮋﭙ ﺎﻫ نآ يﺎﻫ
نﺎﺸﻧ داد ﺖﮐﺮﺷ ﻪﮐ ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻫ
ﺘﺴﯾز ﯽ
ﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﯿ ﺮﺘﺸ ي اﺮﺑ ي رازﺎﺑ و ﺮﺗﺮﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯾﺑﺎ
ﯽ زا ﻖﯾﺮﻃ تﺎﻣاﺪﻗا ﺖﺴﯾز
ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺪﻧراد .
2.Peattie
3.Polonsky
نﺎﺧ و ﺖﺳ )
2015 ( ﺰﯿﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ يا
"
ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ :
و ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﻧﺎﮔود تﻼﮑﺸﻣ ﻞﺣ ﻟﻮﺌﺴﻣ
ﯿ ﺖ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽ ﺘﮐﺮﺷ ﯽ
"
ﯽﺗﺎﯿﺣ راﺰﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺖﯿﻤﻫا نﺎﯿﺑ ﻪﺑ ﻟﻮﺌﺴﻣ
ﯿ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽ ﺘﮐﺮﺷ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ و ﯽ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا . ﺖﮐﺮﺷ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺤﺗ لﺎﺒﻧﺪﺑ ﺎﻫ
ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ ﻖﻘ
ﯽﻣ رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ يرﺎﺠﺗ ﺪﻧﺮﺑ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺳا هﺪﻨﻨﮐ ﮏﻤﮐ ﻢﻬﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ دﻮﺷ
.
يﺮﮕﺷدﺮﮔ تﺎﻣﺪﺧ رد ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ ﺰﺒﺳ لﻮﺼﺤﻣ
دزﺎﺳ هدروآﺮﺑ ار يا ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﯾ زﺎﯿﻧ ﺎﺗ ددﺮﮔ ﻪﺋارا رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺰﯿﭼ ﺮﻫ لﻮﺼﺤﻣ )
،ﺮﻠﺗﺎﮐ 2006 .(
ﺰﺒﺳ لﻮﺼﺤﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﯽﺘﺣ ﺎﯾ و ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا شﻼﺗ رد ﻪﮐ دﻮﺸﯿﻣ قﻼﻃا ﯽﻟﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺴﯾﺰﻄﯿﺤﻣ ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ/
ﺮﺻﺎﻨﻋ فﺬﺣ ﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﯾ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ رد ﯽﯾﻮﺟ ﻪﻓﺮﺻ نﻮﭼ ﯽﻗﺮﻃ ﻪﺑ ار رﺎﮐ ﻦﯾا و دزادﺮﭙﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯿﺤﻣ ﺪﻫد ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﺪﺋاز و هﺪﻨﯾﻻآ ،ﯽﻤﺳ .
لﻮﺼﺤﻣ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ رد لﻮﺼﺤﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﮏﯾ زا يﺮﮕﺷدﺮﮔ
/ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺖﻣﺪﺧ
ﺖﯾﺎﺳ و ﻪﯿﻠﻘﻧ ﻂﯾﺎﺳو ،ﺖﻣﺎﻗا ،ﺎﻫاﺬﻏ نﻮﭽﻤﻫ يدراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ نآ سﻮﻤﻠﻣ ياﺰﺟﺎﻬﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ يﺎﻫ
ياﺰﺟا و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ
آ سﻮﻤﻠﻣ ﺮﯿﻏ ن
ﯿﻣ ﺎﻫﺪﯾدزﺎﺑ تﺎﯿﺑﺮﺠﺗ و ﺎﻫداﺪﯾور ،تﺎﻣﺪﺧ ﻞﻨﺳﺮﭘ نﻮﭽﻤﻫ يدراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻨﺷﺎﺒ
. ،ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ رد
ﻄﯿﺤﻤﺗﺎﻣﺪﺧ مﻮﻬﻔﻣ اﺮﻣﺎﺑ و نازرﺪﻧو ﻪﮐ ﺪﻣآرﺎﮐ ﯽﺘﺴﯾﺰ
) 2003 ( ﮏﯾ هدوﺰﻓا شزرا ﺶﯾاﺰﻓا ،ﺖﺳا هدﺮﮐ هرﺎﺷا ناﺪﺑ
ﺖﻣﺪﺧ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ داﻮﻣ و ﺮﺑ يژﺮﻧا ءاﺰﺟا ﺶﻫﺎﮐ و ﺖﻣﺪﺧ -
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ لﻮﺼﺤﻣ .
ﺰﺒﺳ ﺖﻤﯿﻗ
ﺖﺳا ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ رد يﺪﯿﻠﮐ و ﻢﻬﻣ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﺖﻤﯿﻗ .
تﺎﻣﺪﺧ فﺮﺼﻣ يﺎﺿﺎﻘﺗ يازا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻠﻣﺎﻋ ﺖﻤﯿﻗ
دﺮﮔ ددﺮﮔ ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾرد هﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ زا يﺮﮕﺷ .
ﺖﺳا راﺪﯾﺎﭘ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد يﺪﯿﻠﮐ ﺮﺼﻨﻋ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺖﻤﯿﻗ .
ﻢﻫ
ﺪﻧدﺮﮔ ظﺎﺤﻟ يراﺬﮔ ﺖﻤﯿﻗ رد ﺪﯾﺎﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﻢﻫ و ﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ )
،اﺮﺘﯿﭼ و ﺎﯿﺗﺎﭘ 1992
.(
ﻪﺘﮑﯾد ﻪﻧﻮﮕﻨﯾا ﯽﺘﻨﺳ دﺎﺼﺘﻗا يرﻮﺌﺗ
ﻋ ﻪﺑ ﯽﺘﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺮﮐ رد و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا ناﻮﻨ
ﺪﻧﻮﺸﻧ ﻞﺧاد ﯽﻠﻌﻓ رازﺎﺑ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ .
ﯽﮔدﻮﻟآ ﻪﺑ ﻪﮐ يدراﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﯽﺟرﺎﺧ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ ﻦﯾا
ﺲﮑﻌﻨﻣ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ يراﺪﺑﺎﺴﺣ رد ﺎﯾ ﻢﯾﺮﺧ ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﺗﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﻤﯿﻗ رد ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﻧدﺮﮕﻧ . د ار ﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ ،ﻦﯿﻧاﻮﻗ تﺎﯿﻟﺎﻣ ﻞﺜﻣ ،ﯽﻟﺎﻣ يﺎﻫراﺰﺑا ﻊﺿو ﺎﺑ و هدﺮﮐ ﺮﯿﮔرد ﺮﺘﺸﯿﺑ يا ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ يﺎﻫزﺎﮔ رﺎﺸﺘﻧا ر
ﺪﻧا هدوﺰﻓا رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺮﺑ ،ﻦﺑﺮﮐ .
زا ﺪﯾﺮﺧ ،ﺪﻫد ﺶﯾاﺰﻓا ار ﺰﺒﺳ ﺮﯿﻏ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﻤﯿﻗ ﺖﻟود ﺮﮔا
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻖﯾﻮﺸﺗ ﺪﻨﻣدﻮﺳ يﺎﻫ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ .
ﻂﯿﺤﻣ راﺪﯾﺎﭘ يﺎﻫ هﻮﯿﺷ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣرد ﻪﮐ ﺖﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﺪﯾﺎﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﺘﺴﯾز
ﺖﻓﺎﯾ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﮐ ادﺪﺠﻣ يﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺎﺑ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ راﺪﯾﺪﭘ ﯽﻔﻋﺎﻀﻣ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ ،ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ هداد .
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻢﻠﻬﻠﯾو و ﺲﺠﯾﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ )
2008 ( و تﺎﯿﺿﺮﻓ رد ﺮﻈﻧ ﺪﯾﺪﺠﺗ ﻪﺑ نﺎﯾﺮﺠﻣ ،راﺪﯾﺎﭘ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ يﺎﻫ هﻮﯿﺷ يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ياﺮﺑ
و ﯽﻟﺎﻣ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد مزﻻ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺘﺳﺪﻧآ ﺎﺑ
ز ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺖﺸﮔ دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ
. تﺎﻣﺪﺧ ،ﯽﻣﻮﻤﻋ رﻮﺼﺗ فﻼﺧﺮﺑ
ﻂﯿﺤﻣ راﺪﯾﺎﭘ ﯽﺗﺮﻓﺎﺴﻣ ﻟﻮﻤﻌﻣ ﯽﺗﺮﻓﺎﺴﻣ تﺎﻣﺪﺧ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﺎﻣوﺰﻟ ﯽﺘﺴﯾز
ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﺮﺘﻧاﺮﮔ ﯽ .
ﺰﯿﻧ تﺪﻣ ﯽﻧﻻﻮﻃ رد ﯽﺘﺣ
ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ مﺎﻤﺗ ﺮﺘﻧازرا .
ﺰﺒﺳ ﻊﯾزﻮﺗ
ﯽﻣ ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻣﺪﺧ ﺎﯾ ﻻﺎﮐ ﻪﺟو يﺮﺘﺸﻣ ﻪﮐ ﯽﻠﺤﻣ زا ﺖﺴﺗرﺎﺒﻋ نﺎﮑﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻠﺤﻣ ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺎﯾ و دزادﺮﭘ
ﺪﺳر ﯽﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻣﺪﺧ ﺎﯾ ﻻﺎﮐ .
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ يا هﺪﯿﭽﯿﭘ ﻊﯾزﻮﺗ يﺎﻫ لﺎﻧﺎﮐ ﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ نﺎﮔﺪﻨﻫد ﻪﺋارا
نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺪﯾآرد اﺮﺟا ﻪﺑ ﮏﯾﺮﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻠﯿﺳﻮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺮﺗﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا نآ رد ﻪﮐ ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺎﻫ نادﺮﮔرﻮﺗ ﺪﻧراد
) لﺎﻤﯾز ،4
2006 .(
ﯾاﻮﻫ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﻪﺑ يا هﺪﻨﯾاﺰﻓ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﯽ
ﻪﺘﺴﺑاو
ﺖﺳا . ﺪﺷر خﺮﻧ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫﺮﻔﺳ 5
ﺎﺗ 6 لﺎﺳ زا ار ﺪﺻرد 1970
لﺎﺳ ﺎﺗ 2000 ﺰﯿﻧ نآ ﻢﺠﺣ و هدﺮﮐ ﻪﺑﺮﺠﺗ 5
ﺮﺑاﺮﺑ
لﺎﺳ زا ﺮﺘﮔرﺰﺑ 1970
ﺖﺳا هﺪﺷ )
زﺮﺘﯿﭘ و ﮓﻨﯿﻠﺴﭘ ،5
2007 .(
ﺑ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫﺮﻔﺳ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻦﯾﺮﺗ ﺾﻣﺎﻏ ناﻮﻨﻋ ﻪ
دﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﺷ هﺪﯾد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد ﯽﻧﺎﻬﺟ ﯽﺘﺴﯾﺰﻄﯿﺤﻣ ﺮﺛا .
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﯽﯾاﻮﻫ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ 12
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺻرد
زﺎﮔ و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﺖﻌﻨﺻ ردCO2
3/
4 ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ يا ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ يﺎﻫزﺎﮔ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺻرد . 6
يﺎﻫزﺎﮔ ﺮﺛا ﻪﮑﻨﯾا هوﻼﻋ ﻪﺑ
ﺪﻫد ﯽﻣ خر ﺮﺗﻻﺎﺑ تﺎﻋﺎﻔﺗرا رد اﺮﯾز ﺖﺳا ﺮﺗﺪﯾﺪﺷ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫ تﺮﻓﺎﺴﻣ رد يا ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ .
رد ﺖﻟود ﺶﻘﻧ ﺎﺠﻨﯾا رد
ﺖﺳا ﯽﺳﺎﺳا رﺎﯿﺴﺑ ﯽﻠﯾر ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﻞﺜﻣ هﺪﻨﻨﮐ هدﻮﻟآ ﺮﺘﻤﮐ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﮔ زا ﺖﯾﺎﻤﺣ .
ياﺮﺑ تﺎﯿﻟﺎﻣ ﻊﺿو ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺪﺣ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫ تﺮﻓﺎﺴﻣ دﻮﻤﻧ ناﺮﺒﺟ ار يدرﻮﻧاﻮﻫ ﯽﺘﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ تاﺮﺛا زا ﯽﺸﺨﺑ ﻞﻗا
. و تﻻﺎﺣ بﺎﺨﺘﻧا
ﺖﺳا ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺰﯿﻧ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ شور )
7ﻞﺒﯾر ، 2011 .(
ﺰﺒﺳ ﻊﯿﻓﺮﺗ
ﻨﻨﮐ اﺪﯿﭘ ﯽﻫﺎﮔآ ﺎﻣ لﻮﺼﺤﻣ زا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻪﮐ دراﺪﻧ نﺎﮑﻣا ﻊﯿﻓﺮﺗ يﺎﻫراﺰﺑا زا هدﺎﻔﺘﺳا نوﺪﺑ ﺪ
. ﺞﯾوﺮﺗ ،ﻊﯿﻓﺮﺗ
ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﺮﺼﻨﻋ ،دﺮﺒﺸﯿﭘﺎﯾ ﺖﺳا ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ رد
. ﻪﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺿﺮﻋ ﯽﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ شور و ﺎﻫراﺰﺑا ﻪﯿﻠﮐ ﻞﻣﺎﺷ ﻊﯿﻓﺮﺗ
ﺖﺳا فﺪﻫ رازﺎﺑ .
،شوﺮﻓ يوﺮﯿﻧ شﺰﯿﮕﻧا و شزﻮﻣآ ،بﺎﺨﺘﻧا ،ﻊﯿﻓﺮﺗ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻞﻣﺎﺷ تﺎﻣﺪﺧ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ رد ﻊﯿﻓﺮﺗ
ﺖﺳا تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ عاﻮﻧا و ﻪﻧﺎﺳر عﻮﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ .
و ﯽﻣﻮﻤﻋ ﻂﺑاور ،شوﺮﻓ ءﺎﻘﺗرا ﻞﻣﺎﺷ ﻊﯿﻓﺮﺗ ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
4. Zeithaml
5.Gössling&Peeters 6. UNSD
7. Rebel
ﺖﺳا ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا )
،لﺎﻤﯾز 2006 .(
ﻢﻠﻬﻠﯾو و ﺲﺠﯾﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ )
2008 ( ﺞﯾوﺮﺗ و ﻪﻧﻻﻮﺌﺴﻣ فﺮﺼﻣ ﻖﯾﻮﺸﺗ ياﺮﺑ
فﺮﺼﻣ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ياﺮﺑ ﯽﻔﯿﻌﻀﺗ ﯽﺑﺎﯾرزﺎﺑ يﺎﻫ هﻮﯿﺷ زا ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻫﺎﮔ نﺎﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺘﺳا نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔ
. و ﺮﮑﺑ ﻂﯿﺤﻣ نﺪﯾد ﻪﻤﻄﻟ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﺘﺴﯾرﻮﺗﻮﮐا ﺪﺻﺎﻘﻣ ﯽﺧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻫﺎﮐ ياﺮﺑ ﻼﺜﻣ
لﺮﺘﻨﮐ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا زا ﺪﯾدزﺎﺑ ﺖﺳاﻮﺧرد و ﺎﺿﺎﻘﺗ ناﺰﯿﻣ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻔﯿﻌﻀﺗ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ زا ﺪﻧا هﺪﺷ ﯽﻌﯿﺒﻃ هدرﻮﺨﻧ ﺖﺳد ددﺮﮔ ﯽﻣ .
وﺮﺗ و ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺮﺗ سﺎﺴﺣ يﺎﻫ هﻮﯿﺷ ﻖﯾﺮﻃ زا يراﺪﯾﺎﭘ ﺞﯾوﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫ ﻪﻧﺎﺳر ﻪﻤﻫ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﺠﯾ
ﺪﻫد راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ار ﺎﻬﺘﯾﺎﺳ بو و تﻼﺠﻣ ،ﻪﻣﺎﻧزور .
ﯽﺠﯾوﺮﺗ يﺎﻫ ﮏﯿﻨﮑﺗ )
لﺎﮑﺷا ،ﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد ، صﺎﺧ ءﺎﯿﺷا ﻪﺋارا
ﺮﮕﺷدﺮﮔ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ لﺎﮑﺷا مﺎﻤﺗ و (
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺮﺗراﺪﯾﺎﭘ ﻞﮑﺷ دﺎﺠﯾا رد ﯽﺗﺎﯿﺣ ﺮﺼﻨﻋ ﮏﯾ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﯿﻣ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﯿﻓﺮﺗ ﻪﻠﯿﺳﻮﺑ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺎﻫرﻮﺗاﺮﭘا رﻮﺗ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ،ﯽﻫﺎﻔﺷ تﺎﻌﯿﻓﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا تﺎﻌ
ﺪﻧراد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺻﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺮﮕﻧ هﺪﻨﯾآ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ بﺬﺟ )
ياﺮﺟا لﺎﺒﻧد ﻪﺑ هﻮﺒﻧا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد مﺮﻧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺎﻤﺘﺟا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ ﻂﯿﺤﻣ ﻪﺑ نﺪﻧﺎﺳر ﺐﯿﺳآ زا بﺎﻨﺘﺟا و ﺮﺘﮑﭼﻮﮐ سﺎﯿﻘﻣ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫرﻮﺗ ﻂﯿﺤﻣ و ﯽﻋ
ﺖﺳا ﯽﺘﺴﯾز .(
ﺰﺒﺳ يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺴﺑ ،ﺰﺒﺳ يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺴﺑ رد يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺴﺑ ،ﺪﺣاو ﺖﻤﯿﻗ ﮏﯾ رد ﯽﺗﺮﻓﺎﺴﻣ تﺎﻣﺪﺧ و ﻞﻤﮑﻣ و ﻂﺒﺗﺮﻣ يزاﻮﻧ نﺎﻤﻬﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ
ﺪﻨﯾﻮﮔ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تﺎﻣﺪﺧ .
نﻮﺴﯾرﻮﻣ )
2009 ( ، ﻪﺘﺴﺑ رد رﻮﺗ و اﺬﻏ ،ﺖﻣﺎﻗا ،ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺗﺮﻓﺎﺴﻣ تﺎﻣﺪﺧ دﺎﺠﯾا
ﮔ بﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﺗﺮﻓﺎﺴﻣ يﺎﻫ و ﺎﺒﻗر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺰﯾﺎﻤﺗ دﺎﺠﯾا ﺮﺘﻤﻬﻣ زا و ﯽﺘﺣار يﺎﯾاﺰﻣ و ﺖﻤﯿﻗ ﻪﺋارا نﺎﮑﻣا يﺮﮕﺷدﺮ
دﻮﺷ ﯽﻣ ﺖﯿﻓﺮﻇ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺮﺗﺪﻣا رﺎﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ .
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﻧﺮﺑ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﻫد ﯽﻣ هزﺎﺟا يﺪﻨﺒﻬﺘﺴﺑ
دﻮﺷ ﻪﺋارا يﺮﺘﻨﺷور و ﺮﺗﺮﺑ يﺎﯾاﺰﻣ ﺎﺗ هﺪﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﯾاﺰﻓا ﻢﻫ ترﻮﺼﺑ .
عﻮﻤﺠﻣ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ نآ ياﺰﺟا ﮏﺗ ﮏﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﻪﺘﺴﺑ عﻮﻤﺠﻣ زا ﺮﺘﮔرﺰﺑ .
و ﺮﮑﻔﻤﻫ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﮏﯾ يﺪﻨﺒﻬﺘﺴﺑ ﻖﯾﺮﻃ زا
ﺪﻨﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار يراﺪﯾﺎﭘ ﻦﯾﺮﯾز ﻪﻧﺎﮕﻬﺳ طﻮﻄﺧ يﺎﯾاﺰﻣ و ﺮﯾﻮﺼﺗ ،رﺎﺒﺘﻋا ،هدﺮﮐ يرﺎﮑﻤﻫ اﺮﮔراﺪﯾﺎﭘ .
ﺰﺒﺳ ﯽﺴﯾﻮﻨﻬﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺴﯾﻮﻨﻬﻣﺎﻧﺮﺑ يﺮﺘﺸﻣ نراﺬﮔ ﺶﯾاﺰﻓا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﯾ ﺎﻫداﺪﯾور ، هﮋﯾو يﺎﻫ
) ﺶﯾاﺰﻓا
ﺮﻓﺎﺴﻣ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻤﺒﯾﺮﺿ (
ﺖﺳا ﯽﺗﺮﻓﺎﺴﻣ ﺖﻣﺪﺧ ﺎﯾ ﻪﺘﺴﺑ ﮏﯾ ﻪﺑ ﻪﻓﺎﺿا ﻪﺑذﺎﺟ نداد ﺎﯾ .
ار ﯽﯾﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ هﮋﯾو يﺎﻫداﺪﯾور
ﻤﺤﺗ ﺖﯿﻓﺮﻇ زا ﺶﯿﺑ هﺪﺷ دﺎﺠﯾا يﺮﮕﺷدﺮﮔ رﺎﺑ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﺑذﺎﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞ
دروﺂﯿﻣ نﺎﻐﻣرا ﻪﺑ ار ﯽﻠﺤﻣ ﻊﻣاﻮﺟ يﺪﻨﺳﺮﺧﺎﻧ و ﺪﺋاز داﻮﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﯾﺎﻬﺸﻟﺎﭼ ،ﺪﺷﺎﺑ )
،نﺎﺴﯾرﻮﻣ 2009
.(
يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ تادﺎﻬﻨﺸﯿﭘ و
ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺎﺑ ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﻄﺑار ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ .
زا
ﻦﯾا زا فﺪﻫ ور ﻦﯾا
؛ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ و ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ﺰﺒﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا
ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد صﻮﺼﺨﻟا ﯽﻠﻋ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﺳا
. زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺪﻌﺑ ﻦﯾﺪﻨﭼ ﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ﺮﺑ ﻪﯿﮑﺗ ﺎﺑ و
ﺰﺒ ﺖﺳا ﺚﺤﺑ ﻞﺑﺎﻗ .
ﻧﺎﻣزﺎﺳ رد ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻬ
زا ﺢﯿﺤﺻ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ
ور ﻦﯾا زا ﺖﺳآرﺎﮐ و ﺶﺨﺑﺮﺛا
ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ دﺎﺠﯾا مﺎﮕﻨﻫ
،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد ،شﺰﯿﮕﻧا ،نﺎﻨﮐرﺎﮐ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ﺖﺴﯾﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﺟﻮﺗ
ﺘﺸﻣ شﺰﯿﮕﻧا و شزﻮﻣآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ و شزﻮﻣآ ﺪﺷﺎﺑ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ يﺎﻫ هﻮﯿﺷ ﻪﺑ نﺎﯾﺮ
. ﻪﺋارا ﺮﺑ نﺎﺷدﻮﺧ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ
ﺮﯾﺎﺳ ﺖﯾﺎﺿر ﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ نﺎﺷدﻮﺧ ﺖﯾﺎﺿر ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﺛا ﺖﻣﺪﺧ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻧراﺬﮕﯿﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﻣﺪﺧ ﺪﻧراﺬﮔ ﺮﺛا نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ .
ﺰﺒﺳ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺋارا )
ﺐﺳﺎﻨﻣ تﺎﻣﺪﺧ (
ﻪﺑ طﻮﻨﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد نﺎﻨﮐرﺎﮐ طﺎﺒﺗرا سﺎﺴﺣ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
ﻪﺋارا هﻮﺤﻧ و
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ ﻦﯾا ؛ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ نآ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺋارا رد نﺎﻨﮐرﺎﮐ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ
ﺰﺒﺳ شﺮﮕﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻧراد ﺶﻘﻧ
ﺮﯿﺛﺎﺗ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ تﺎﮐاردا ﺮﺑ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﯽﻃﺎﺒﺗرا رﺎﺘﻓر و ﺎﻫ ﯽﻣ
ﻧراﺬﮔ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا رد ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺚﺤﺑ ور ﻦﯾا زا ﺪ
ﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﺪﺑﺎﯾ ﯽ
. طﺎﺒﺗرا رد ﺰﺒﺳ يﺎﻫ شزرا ﺎﺑ نﺎﻨﮐرﺎﮐ يﺎﻫ شﺮﮕﻧ و يﺮﻫﺎﻇ ﻞﮑﺷ ،رﺎﺘﻓر ﻪﮐ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺪﻧراﺬﮕﺑ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد نﺎﺷ ﻪﻧازور يﺎﻫدﺮﮑﻠﻤﻋ رد ار ﺎﻫ شزرا ﻦﯾا و هدﻮﺑ .
يﺎﻫدﺮﮑﯾور ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ تﺪﺷ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ دﺎﻌﺑا زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ ﺰﺒﺳ ﻊﯾزﻮﺗ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﺰﺒﺳ
ﻪﮐ ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺖﺳردﺎﻧ ﯽﻧﺎﮑﻣ ﻊﯾزﻮﺗ ﻞﯿﺑدرا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ هﺪﻤﻋ تﻼﮑﺸﻣ زا ﯽﮑﯾ
و
ﺖﺳا هزﻮﺣ ﻦﯾا رد ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ .
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺐﻠﻏا ﻪﮐ يا ار ﻦﯿﻋﺮﺳ ﺎﻬﻨﺗ ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا زا ناﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺪﻨﺳﺎﻨﺷ ﯽﻣ .
ﻪﺠﯿﺘﻧ رد آرﺎﮐ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﺑ
ﺖﺻﺮﻓ ﺮﯾﺎﺳ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ رد نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ
ﻞﺣ ﻪﺑ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻧﺎﮑﻣ ﻊﯾزﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﻈﻌﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ
ﺪﯾﺎﻤﻧ ﮏﻤﮐ .
ﻪﮐ ﺖﺳا ﺰﺒﺳ ﻊﯿﻓﺮﺗ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ ﻢﻬﻣ دﺎﻌﺑا زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ ،شوﺮﻓ يوﺮﯿﻧ شﺰﯿﮕﻧا و شزﻮﻣآ ،بﺎﺨﺘﻧا
ﺖﺳا تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ عاﻮﻧا و ﻪﻧﺎﺳر عﻮﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﻞﻣﺎﺷ ﺑ ؛
ﻪﮐ يا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
يﮋﺗاﺮﺘﺳا و ﺎﻫ ﯽﯾﺎﻫ
ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ
ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﯽﻓﺮﻌﻣ و نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ
لﺎﻧﺎﮐ و ﯽﺗﺎﻣﺪﺧ ﺰﮐاﺮﻣ رد رﻮﻀﺣ ، و ﻊﯾزﻮﺗ يﺎﻫ
دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻞﻣﺎﮐ و ﻊﻣﺎﺟ ترﻮﺼﺑ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯿﺑ ﺢﯿﺤﺻ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﯾا ﻪﮐ
دﺮﮐ ﺪﻫاﻮﺧ ﮏﻤﮐ تﻼﮑﺸﻣ ﻦﯾا ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺰﺒﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ .
ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮑﯿﺋﺎﺠﻧآ زا
ﺖﻌﻨﺻ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ي
رد ﺮﺿﺎﺣ نﺮﻗ يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯾﺮﺗ ﺪﻣآرﺎﮐ و ﻦﯾﺮﺗ دﻮﺳ ﺮﭘ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ
ﺎﻔﺘﺳا لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ رد ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ رﻮﺸﮐ و ﻪﺘﺸﮔ لﺪﺑ نﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد يدﺎﺼﺘﻗا يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ زا هد
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ يدﺎﺼﺘﻗا دﻮﺳ ﺐﺴﮐ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ناﺮﮕﺷدﺮﮔ بﺬﺟ ياﺮﺑ دﻮﺧ ﻦﯿﻣزﺮﺳ رد ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻓﺮﻃ زا و ،
ﺎﺑ دﻮﺷ ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ،ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ياﺮﺟا و ﻦﯾوﺪﺗ
ﻦﻤﺿ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﻧﺮﺑ دﺎﺠﯾا ،ناﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﺿﺎﻘﺗ يﺎﻫﻮﮕﻟا و ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﮑﻣا ،ي
....
بﺬﺟ ﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ ، ،
و يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﺖﮐﺮﺷ يﺎﻫدﺮﮑﻠﻤﻋ و يزﺎﺳ ﺰﺒﺳ يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ ﯽﺘﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ رد داﺮﻓا شزﻮﻣآ
ﻢﻬﻣ ﻦﯾا ﻊﯾﺮﺴﺗ ﻪﺑ
دﻮﻤﻧ ﮏﻤﮐ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ :
يﺪﻬﻣ،يزوﺮﯿﻓ )
1384 ( نﺎﻣزﺎﺳ ،لوا پﺎﭼ ،لوا ﺪﻠﺟ ،ناﺮﻬﺗ ،ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ ،
،ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ تارﺎﺸﺘﻧا 24
.
ﻦﯿﺴﺣ ،يدﺎﺑآ ﻞﯿﻠﺧ يﺮﺘﻧﻼﮐ و اﺮﻫز ،ﯽﯾاﺪﺧ )
1391 . ( لﺎﺳ ،ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا يوﺮﯿﻧ شزﻮﻣآ ﺶﻘﻧ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ 4
هرﺎﻤﺷ ،
12 : 59-47 .
يﺪﻬﻣ ،ﯽﻤﻇﺎﮐ )
1387 ( و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ،رﺎﻬﺑﺎﭼ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﯽﻧاﺪﻫاز ناﺪﻧوﺮﻬﺷ كاردا ﻞﯿﻠﺤﺗ ؛ هرﺎﻤﺷ، ﻢﺸﺷ لﺎﺳ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ
12 .
ﺖﺴﯾز يﺎﻫ حﺮﻃ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ رد ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺶﻘﻧ ،1394 ،ﯽﻠﻌﻨﻬﮐ يﺪﻤﺣا ﺎﺿر و داﮋﻧ سﺎﺒﻋ ﻪﺒﯿﻃ ؛ﻪﯿﻗر ,دﺮﻓ يزاﺮﯿﺷ هدازﺮﻐﺻا ﻦﯿﺒﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ناﺮﯿﻔﺳ ﻪﺴﺳﻮﻣ ،ناﺮﻬﺗ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻣود،ﯽﻄﯿﺤﻣ ،رﻮﭘ ﯽﻠﻗ،سﺎﺒﻋ،نﺎﯾرﻮﻨﻣ ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ،ﯽﻧﺎﺒﻌﺷورﺪﯿﺣ ،يﺪﻤﺣا،ﻦﯾرآ
) 1391 ( ﺮﯿﺛﺎﺗ و ﻦﯿﺋﻮﮐ ﯽﺘﺑﺎﻗر يﺎﻫ شزرا بﻮﭼرﺎﻬﭼ رد ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ،
ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ بﺬﺟ مﺎﻈﻧ يﺎﻫ ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﺮﺑ نآ )
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ :
ﻪﻤﯿﺑ ﺖﮐﺮﺷ ﮏﯾ (
هرﺎﻤﺷ ،ﻪﻤﯿﺑ ﻪﻣﺎﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ، 1
ص،
25-48 .
ﯿﺘﻣ ﯽﻋراز و ﺎﺿرﺪﯿﺳ ،ﯽﻌﻗﺮﺑ،ﺪﯿﻌﺳ ،هداز ﯽﻠﻗ مﺎﻣا ﻦﺴﺣ،ﻦ
) 1388 ( ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ و ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﻢﯿﻤﺼﺗ رد نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﻄﯾار ﯽﺳرﺮﺑ ،
هرﺎﻤﺷ ، ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ،نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا تاﺮﺑﺎﺨﻣ ﺖﮐﺮﺷ رد نﺎﻧآ يزﺎﺳ 19
ص ، 58-38 .
،اﺮﯿﻤﺳ ،يﻮﯾﺪﺧ 1384
ﯽﺷزرو يﺎﻬﻬﻋﻮﻤﺠﻣ رد ﺰﺒﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ،
) بﻼـﻘﻧا هﺎﮕـﺷزرو (
ﯽﻣﻼـﺳا دازآ هﺎﮕﺸـﻧاد ، تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو
،ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ،يﺮﺑﻮﻧ و ﺮﻫﺎﻃ،ﯽﻧﺎﻄﯾرا لﺪﻨﺷور،ﺎﺿرﺪﯿﺳ،ﻦﯾداﻮﺟﺪﯿﺳ 1395
ﺰﺒﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ؛
» ﻪﻌﺳﻮﺗ و يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ دﺮﮑﯾور ﮏﯾ
راﺪﯾﺎﭘ
« ﻢﺘﺴﯿﺑ هرﺎﻤﺷ،ﻢﺠﻨﭘ لﺎﺳ،يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺶﻧاد ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ،
ﺴﺣ ﺮﺘﮐد ﻪﻤﺟﺮﺗ ، موﺮﺘﺳا لاد تﺮﺑار ، ﺰﺒﺳ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺮﺸﻧ نﺎﺑﺮﻬﻣ ، يﺪﻤﺤﻣ ﻪﯿﺿار شﺪﻨﻬﻣ و يزورﻮﻧ ﻦﯿ
Abbaspour, Karbassi&Khadivi, (2006), "Implementation of Green University Concept in Sport Complexes", International Journal of Environmental Science and Technology (IJEST), Volume 3, Number 3.
Bridges, Claudia M. & Wilhelm, Wendy Bryce (2008). Going Beyond Green: The "Why and how" of 46؛Integrating Sustainability into the Marketing Curriculum. Journal of Marketing Education, 30 (1), 33- 40.
Chitra, K. 2007. In search of the green consumers: a perceptual study. Journal of Services Research,7(1), 173-191
Daily, B. F., Bishop, J and Steiner, R., (2007), The mediating role of EMS teamwork as it pertains to HR factors and perceived environmental performance, Journal of Applied Business Research, 23(1), 95-109.
Daily, B.F., and Huang, S., (2001), Achieving sustainability through attention to human resource factors in environmental management International, Journal of Operations & Production Management, 21(12), 1539-1552.
Daily, B.F., Bishop, J.W., and Massoud, J.A., (2012), The role of training and empowerment in environmental performance: a study of the Mexican maquiladora industry, International Journal of Operations & Production Management, 32(5), 631-647.
Daily, B.F., Bishop, J.W., and Steiner, R., (2007), The mediating role of EMS teamwork as it pertains to HR factors and perceived environmental performance, Journal of Applied Business Research, 23(1), 95- 110.
Dangelico, R.M, pontrandolfo, P. (2009). Form green product definitions and classifications to the green option matrix. Journal of cleaner production,1608-1628.
Fraj, E., Martínez, E., and Matute, J. (2011). Green marketing strategy and the firm's performance: the moderating role of environmental culture, Journal of Strategic Marketing, 19(4), 339-355.
Fernandez, E., Junquera, B., &Ordiz, M. (2003). Organizational culture and human resources in the environmental issue: a review of the literature. The International Journal of Human Resource Management, 14, (4), 634–656.
Gerhart, B., Wright, P.M., McMahan, G.C., and Snell, S.A., (2000), Measurement Error in Research on Human Resources and Firm Performance: How Much Error is There and How Does it Influence Effect Size Estimates, Personnel Psychology, 53(4), 803-834.
Goswami, G. T.,& Ranjan, K. S. (2015). Green HRM: Approach to Sustainability in Current Scenario.
Journal for Studies in Management and Planning, 1(4), 250-259.
Gössling, Stefan &Peeters, Paul 2007. 'It does Not Harm the Environment' An Analysis of Industry Discourses on Tourism, Air Travel and the Environment. Journal of SustainableTourism,15(4),402-417.
Grundey, Dainora&Zaharia, Rodica Milena (2008). SUSTAINABLE INCENTIVES MARKETING ANDSTRATEGIC GREENING: THE CASES OF LITHUANIA ANDROMANIA. echnological and economic development Baltic Journal on Sustainability, 14 (2), 43-130.
González-Benito, J., (2006), Environmental pro-activity and business performance: an empirical analysis, Omega, 33(1), 1-15
Govindarajulu, N., and Daily, B.F., (2004), Motivating employees for environmental improvement, Industrial Management & Data Systems, 104(4), 364-372.
Huselid, M.A., and Becker, B.E., (2000), Comment on Measurement Error in Research on Human Resources and Firm Performance: How Much Error is There and How Does it Influence Effect Size Estimates?, Personnel Psychology, 53(4), 835-854.
JabbourChiappetta, C.J., Jabbou Lopes de Sousa, A.B., Govindan, K., Teixeira, A.A., and Freitas R.D.S.W., (2012), Environmental management and operational performance in automotive companies in Brazil: The role of human resource management and lean manufacturing, Journal of Cleaner Production, 47, 129-140.
Jabbour, C.J.C., (2013), Environmental training in organisations: from a literature review to a framework for future research, Resources, Conservation and Recycling, 74(1), 144-155.
Jabbour, C.J.C., and Santos, F.C.A., (2008), Relationships between human resource dimensions and environmental management in companies: proposal of a model, Journal of Cleaner Production, 16(1), 51- 58.
Jabbour, C.J.C., Santos, F.C.A., and Nagano, M. S., (2010), Contributions of HRM throughout the stages of environmental management: methodological triangulation applied to companies in Brazil, International Journal of Human Resource Management, 21(7), 1049-1089.
Jabbour, C. J. C., Teixeira, A. A., Oliveira, D. C. H. J.,&Soubihia, F. D. (2010). Managing environmental training in organizationsTheoretical review and proposal of a model. Management of Environmental, 21, (6), 830-844.
Kotler, P., & Keller, K.L. (2006). Marketing management (12th ed.). Upper Saddle River, NJ: PearsonPrentice Hall.
Ma, Yuan., Yin, Qiyue., Pan, Yajun., Cui, Wei., Xin, Baogui., and Rao, Ziqian. (2018), Green Product Innovation and Firm Performance: Assessing the Moderating Effect of Novelty-Centered and Efficiency- Centered Business Model Design, Sustainability, 10(1843), 1-13.
Morrison, A. (2009). Hospitality and travel marketing (4th ed.). Albany: Delmar Cengage Learning.
Nalini G., and Daily, B.F., (2004), Motivating employees for environmental improvement, Industrial Management & Data Systems, 104(4), 364-372.
Papadasa, Karolos-Konstantinos., Avlonitisb, George J., Carriganc, Marylyn. (2017). Green marketing orientation: Conceptualization, Scale development and Validation, Journal of Business Research 80, 236–
246.
Peattie, K. 1992. Green marketing. London: Pitman Publishing.
Polonsky, Michael J. & Rosenberger III, Philip J. 2007. Reevaluating Green Marketing:AStrategicApproach. Business Horizons, 44(5), 21-30.
Renwick, D., Redman, T., and Maguire, S. (2012). Green Human Resource Management: A Review and Research Agenda. International Journal of Management Reviews, 15(1), 1-14.
Sathyapriya, J., Kanimozhi, R., and Adhilakshmi, V., (2013), Green HRM- delivering high Performance HR systems, International Journal of Marketing and Human Resource Management, 4(2), 19-25.
Seth, Salil., and Khan, M. S. (2015). Green Marketing: Solving Dual Purpose of Marketing and Corporate Social Responsibility, Management Studies and Economic Systems (MSES), 1(3), 181-188.
solomonmichael R. and stuartElenara W.(1997), Marketing (Real people,Real choice), Prentice-Hall International Inc, 80-84.
Van der Zwan , Frank & Tracy Bhamra(2003). Services Marketing: Taking Up the Sustainable Development Challenge . Journal of Services Marketing, 17 (4), 341-356.
Wagner, M., (2007), Integration of environmental management with other managerial functions of the firm, Empirical effects on drivers of economic performance Long Range Planning, 40(6), 611-628.
