يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
١
www. .ir
يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ضراﻮﻋ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ؛ﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تاﺮﺛا ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ يﺪﺳا ﺪﻤﺣا
1 ،
ﯽﻧﺎﺘﺳرﻮﺷ ﺮﺒﺠﻧر اﺮﻫز1
ﺮﻓ نﺎﯿﺑاﺮﻬﻣ اﺮﻫز ،2 3
1 - هﺎﮕﺸﻧاد ،يﺮﻬﺷ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﻦﺋﺎﻗ،تﺎﻨﺋﺎﻗ ﺮﻬﮔرﺰﺑ
2 - ﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺳ راوﺰﺒﺳ، يراوﺰﺒﺳ ﻢﯿﮑﺣ هﺎﮕﺸﻧاد،يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ﺪﺷرا ﯽ
3 - ﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺳ راوﺰﺒﺳ، يراوﺰﺒﺳ ﻢﯿﮑﺣ هﺎﮕﺸﻧاد،يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ﺪﺷرا ﯽ
هﺪﯿﮑﭼ : يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺪﻨﻣوﺮﯿﻧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ هﺪﯾﺪﭘ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﯽﯾاﺰﻓا ﻢﻫ ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘﺴﺑ ،ﺎﻫﺮﻬﺷ هزوﺮﻣا
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺪﻧﻮﺷ
. و ﯽﻠﺧاد ناﺮﮕﺷدﺮﮔ نﺎﺑﺰﯿﻣ هراﻮﻤﻫ و هدﻮﺑ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ يارادﺎﻫﺮﻬﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧاواﺮﻓ ﯽﺟرﺎﺧ .
ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺎﻔﯾا ﺰﯿﻧ ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺶﻘﻧ و ﺪﻨﺘﺴﻫوﺮﺑور ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺶﻘﻧ ﺎﺑ ﺎﻫﺮﻬﺷ .
رد
ﺷ ﯽﺣاﺮﻃو ﻪﺘﺷاد هﺪﻧزرا ﺶﻘﻧ يراﺬﮔ ﺖﺳﺎﯿﺳ و يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ يزﺎﺳﺎﻀﻓ ،يﺮﻬ
ﺪﻨﻫد ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار يراﺪﯾﺎﭘ و .
ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻌﺳ ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ي هﻮﯿﺷ ﻪﺑ ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد
ي ﻪﻟﻮﻘﻣ و ﺢﯾﺮﺸﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ راﺪﯾﺎﭘ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺮﯿﮔ ﻞﮑﺷ ﺪﻧور ،يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ و يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ يﺎﺘﺳار رد يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ضراﻮﻋ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا ﻖﻧور و ﺖﯿﻔ
ﺪﻧﻮﺷ ﻦﯿﯿﺒﺗ .
و ﺖﺳا ﺮﻘﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد يﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣﺎﻋ ،ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺮﺘﻤﮐ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد هﮋﯾو ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ
و مدﺮﻣ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و يدﺎﺼﺘﻗا ﻖﻧور و يرﺎﮑﯿﺑ ﺶﻫﺎﮐ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﺸﻗ ﺪﻣآرد ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﯿﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﻓر ﺶﯾاﺰﻓا دﻮﺸ
. تﻻدﺎﺒﺗ رد ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زاو ﺪﻣآرد ﻢﻬﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﮑﯾ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ هزوﺮﻣا
ددﺮﮔ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ .
ﻪﺑذﺎﺟ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد مﺎﮔ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نآ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ .
ﺎﻗ و ﺎﻬﻧاﻮﺗ زا ﺮﺛﺎﺘﻣ هراﻮﻤﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﮏﯾ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﻠﺤﻣ يﺎﻬﺘﯿﻠﺑ
ﺖﺳا . يﺎﻬﻧاﻮﺗ ﺶﺠﻨﺳ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ يراﺪﯾﺎﭘ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ياﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﺪﻨﻣ ﻪﻗﻼﻋ ﻊﻣاﻮﺟ رد ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖـﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يا هﮋﯾو ﺖﯿﻤﻫا زا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻧﻮﮔ بﺎﺨﺘﻧا و ﻮﺳ ﮏﯾ زا ﯽﻄﯿﺤﻣ .
ﻪـﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﯾا
ﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تاﺮﺛا ﺶﻘﻧ ﺶﻘﻧ ﯽﺑﺎﯾزرا لﺎـﺒﻧد ﯽﻣ يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ضراﻮﻋ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ؛ﺮﻬﺷ راﺪ
ﺪﺷﺎﺑ . يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ضراﻮﻋ ،يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ،راﺪﯾﺎﭘ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ
-١
ﻦﺋﺎﻗ،تﺎﻨﺋﺎﻗ ﺮﻬﮔرﺰﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ،يﺮﻬﺷ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ رﺎﯾدﺎﺘﺳا asadi @buqaen.ac.ir
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
٢
www. .ir
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ :
،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ ﻪﻨﯿﻣز رد نﺎﻨﯿﺸﻧﺮﻬﺷ و ﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻨﻟﺎﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﮐ ﻪﻌﺳﻮﺗ عﻮﻧ نآ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻦﺘﻓرﻻﺎﺑ ،يروﺎﻨﻓ و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﺣ و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ وﺮﮔ رد ،ددﺮﮔ ﯽﻣ راﺪﯾﺎﭘ و بﻮﻠﻄﻣ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ
ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يﺮﻬﺷ تﻼﮑﺸﻣ .
و يرﺎﺘﺧﺎﺳ لﺎﮑﺷا رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ياﺮﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ،يﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﺳا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫﻮﮕﻟا .
ا ي ﻪﻌﺳﻮﺗ سﺎﺳا ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺳﺎﯿﺳ و يدﺎﺼﺘﻗ
. يﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﯾاﺮﺷ يﻮﺳ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮏﯾ ﺖﮐﺮﺣ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﻊﻗاو رد ؛ﺖﺳا -
،ﺖﺳا هدﻮﺑ ًﻼﺒﻗ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺗ بﻮﻠﻄﻣ يدﺎﺼﺘﻗا
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ . ﺎﻨﺷ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫرﺎﮐوزﺎﺳ دﻮﺒﻬﺑ و يﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ تروﺮﺿ زا ﯽﮑﯾ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﯾﺎﺳ
ﺖﺳا فﺪﻫ ي ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻫرﺎﺘﻓر دﻮﺒﻬﺑ و ﺮﯿﯿﻐﺗ ياﺮﺑ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻊﻧاﻮﻣ .
1 - 1 . تﺎﺣﻼﻄﺻاو ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ :
1 - 1 - 1 . يراﺪﯾﺎﭘ :
نﺮﻗ ﺮﺧآ ﻪﻫد ﻦﯾدﺎﻤﻧ ي هژاو يراﺪﯾﺎﭘ 20
يﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ ي هﺪﯾﺪﭘ ﮏﯾ هزوﺮﻣا و ﻪﺘﺷاد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز تاﺮﮑﻔﺗ رد ﻪﺸﯾر ﻪﮐ ﺖﺳا
،ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﮐا ،يدﺎﺼﺘﻗا ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا دﺮﯿﮕﯿﻣ ﺮﺑرد ار ﯽﻧﺎﮑﻣ و ﯽﻧﺎﺴﻧا
) . ،يﺮﻬﻣ ، ﯽﻧاذا 1381
ص ، 11 .(
1 - 2 - 1 . راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ :
ﯽﻄﯿﺤﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ ،هﺪﺷ ﻆﻔﺣ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻂﯿﺤﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻌﺳﻮﺗ زا ﯽﻋﻮﻧ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ هﺪﺷ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣﺎﺳ يرﺎﺘﻓر يﻮﮕﻟا دﺎﺠﯾا ﻪﺑ صﺎﺧ ﯽﺸﯾﺪﻧا فرژ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ نوﺪﺑ ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻞﺴﻧ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻪﮐ يا ﻪﻧﻮﮔ
ﺪﻨﮑﯿﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ ار ،ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ هﺪﻨﯾآ ﻞﺴﻧ تﺎﯿﺣ ﻪﮐ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ نﺪﻧﺎﺳر ﺐﯿﺳآ .
و ﯽﯾﺎﺟﺮﺑﺎﭘ ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ يراﺪﯾﺎﭘ
ﺖﺳا ﯽﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ﻪﺑ راﺮﻤﺘﺳا ياﺮﺑ يﺰﯿﭼ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ) .
،ﯽﻧﺎﻫاﺮﻓ 1385 .(
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ،دراﺬﮕﯿﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻠﻣاﻮﻋ زا ﯽﮑﯾ
ﺖﺳا . ، ﺎﻬﻧآ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﯿﺣا و ﺎﻫﺎﺘﺳور و ﺎﻫﺮﻬﺷ تﺎﯿﺣ ﺪﯾﺪﺠﺗ رد ﺎﯿﻧد ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾﺮﺗ عﻮﻨﺘﻣ و ﻦﯾﺮﺘﮔرﺰﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺶﻘﻧ ﺎﻫﺎﺘﺳور و ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻊﻣﺎﺟ و ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻪﻤﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫﺎﻀﻓ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ،ﯽﯾازﺪﻣآرد و لﺎﻐﺘﺷا
دراد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ) .
،نارﺎﮑﻤﻫ و يﺪﻤﺤﻣ 1387
.(
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
٣
www. .ir
ﻞﮑﺷ 1 - راﺪﯾﺎﭘ يﺮﻬﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﺮﺛﻮﻣ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ و ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ
1 - 3 - 1 . يﺮﻬﺷ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﯽﻣ ﺎﻫﺮﻬﺷ ،ﺪﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺟرﺎﺧ و ﯽﻠﺧاد ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﯾدزﺎﺑ و ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫﺪﺼﻘﻣ نﺎﯿﻣ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺎﻀﻓ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﺸﯿﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ بذﺎﺟ گرﺰﺑ و ﺖﯿﻌﻤﺟﺮﭘ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﻄﺑار ﻦﯾا رد ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺘ
. باﺬﺟ زﺎﺑﺮﯾد زا يﺮﻬﺷ يﺎﻫزاﺪﻧا ﻢﺸﭼ
ﺪﻧروآ ﯽﻣ دﻮﺟﻮﺑ ار نﺎﺴﻧا يﺎﻫ هﺎﮔراﺮﻗ ﻦﯾﺮﺗ ﻞﻣﺎﮐو ﻦﯾﺮﺗ ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ ،ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﮐ اﺮﯾز ،ﺪﻧا هداد ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﺎﻫﺎﻀﻓ ﻦﯾﺮﺗ )
يرﺎﻨﯾد
، 1384 .(
ﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ ﺎﻬﻧآ اﺮﯾز ﺪﻨﯾآ ﯽﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ ﺪﺼﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻻﻮﻤﻌﻣ يﺮﻬﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ ار يرﺎﯿﺴﺑ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽ
ﺪﻧا هداد يﺎﺟ دﻮﺧ رد ).
Timothy & Wall,1995 (
يﺎﻫﺎﻨﺑ و ﺎﻫ هﺎﮕﻣارآ ،ﺎﻫ هزﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﮔرﺰﺑ و عﻮﻨﺘﻣ يﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ ﺎﻫﺮﻬﺷ
يرﺎﯿﺴﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ،دﻮﺧ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻧراد ﯽﺗرﺎﯾز ﻦﮐﺎﻣا و ﺪﯾﺮﺧ ﺰﮐاﺮﻣ ،يزﺎﺑﺮﻬﺷ ،ﺎﻫ كرﺎﭘ ،ﯽﺷزرو يﺎﻫ مﻮﯾدﺎﺘﺳا و ﺎﻫﺮﺗﺎﺌﺗ ،دﻮﺑدﺎﯾ ﻨﮐ ﯽﻣ بﺬﺟ ار ﺪ.
1 - 4 - 1 . يﺮﮕﺷدﺮﮔ :
ﺖﺳا نﺎﻤﻟآ و ﻪﺴﻧاﺮﻓ ،ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا يﺎﻬﻧﺎﺑز رد ﻢﺴﯾرﻮﺗ هژاو ﯽﺳرﺎﻓ لدﺎﻌﻣ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ .
هژاو ﻦﯾا ﻪﺸﯾر
"
ﻢﺴﯾرﻮﺗ
"
ود زا ﻪﮐ ﺖﺳا
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺶﺨﺑ :
"
رﻮﺗ
"
و ،ﺖﺣﺎﯿﺳ ،تﺮﻓﺎﺴﻣ ،ﺖﺸﮔ ،ﺮﻔﺳ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ
» ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺎﯾ ﺐﺘﮑﻣ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻪﮐ يﺪﻧﻮﺴﭘ ، ﻢﺴﯾا
دا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ ،ﯽﺒﻫﺬﻣ ،ﯽﻔﺴﻠﻓ دراد هﺮﯿﻏ و ﯽﺑ
. يﺮﮕﺷدﺮﮔ و ﺖﺣﺎﯿﺳ نآ يﺮﮑﻓ ﻪﯾﺎﭘ ﻪﮐ ﯽﺒﺘﮑﻣ ﯽﻨﻌﯾ ﻢﺴﯾرﻮﺗ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﺳا ) Kazemi,2006 .(
ﯽﺘﺣ و ﺢﯾﺮﻔﺗ ،ﺖﺣﺎﯿﺳ ،يدﺮﮕﻧﺎﻬﺟ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻢﺴﯾرﻮﺗ هژاو ياﺮﺑ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻬﻟدﺎﻌﻣ ،ﯽﺳرﺎﻓ نﻮﺘﻣ رد يدﺮﮕﻧاﺮﯾا .
ﻬﺑ ﻪﮐ ﺪﺳﺮﯿﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ هژاو ﻦﮑﻤﻣ ﻪﻨﯾﺰﮔ ﻦﯾﺮﺘ
» يﺮﮕﺷدﺮﮔ «
ﺖﺳا ) . 2007 ،
Movahed ؛
2006 ، Kazemi .(
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
۴
www. .ir
ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﻣآرد ﺖﯿﻤﻫا ﺎﺑ ﻦﯾدﺎﻤﻧ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻣا ﮏﯾ ترﻮﺼﺑ يﺮﻬﺷ نﻻﻮﺌﺴﻣ و ناﺮﯾﺪﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ياﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ هزوﺮﻣا ﻨﻣ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﮔ بﺎﺨﺘﻧا و يﺪﻨﺑ ﺖﯾﻮﻟوا ،فاﺪﻫا ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﻒﯾﺮﻌﺗ ،ﺖﺑﺎﻗر ي ﻪﻨﺤﺻ ﯽﺑﺎﯾزرا مﺰﻠﺘﺴﻣ و ﺶﯾﺎﻣآ ،يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺐﺳﺎ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ راﺪﯾﺎﭘ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﺘﺳار رد يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تﻻﻮﺼﺤﻣ و ﺎﻫ هدروآﺮﻓ يزﺎﺳ يرﺎﺠﺗ و ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ دﺎﺠﯾا .
دراد ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺎﺑ يدﺎﯾز ﯽﮕﺘﺴﺑاو و ﮓﻨﺗﺎﮕﻨﺗ ﻂﺑاور ﺐﻠﻏا ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ حﺮﻃ .
و يﺮﮕﺷدﺮﮔ نﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
يﺮﻬﺷ يﺎﻤﯿﺳ و تواﺮﻃ ﻆﻔﺣ دﻮﺷ ﯽﻣ يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يراﺪﯾﺎﭘ ﺐﺟﻮﻣ ،يﺮﻬﺷ يﺎﺒﯾز يﺎﻫزاﺪﻧا ﻢﺸﭼ ﺖﯾﻮﻘﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا
. ﻦﯾﺪﺑ
ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﯾازﺪﻣآرد و ﺪﻧرﺎﻤﮔ ﯽﻣ ﺖﻤﻫ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫﺎﻀﻓ يﺰﯾر هدﻮﻟﺎﺷ و يزﺎﺳ لﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺎﻫ يرادﺮﻬﺷ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﯾﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ ﺚﺤﺑ .
د يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺮﻬﺷ ر
،ﻪﺘﺴﺑاو ﻊﯾﺎﻨﺻ ﺮﯾﺎﺳ رد ﻢﻫ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد ﻢﻫ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ،ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ناﺰﯿﻣ ،دراد دﻮﺟو ﯽﺤﯾﺮﻔﺗ و ﺪﻫد ﯽﻣ خر ﯽﺳﻮﺴﺤﻣ لﻮﺤﺗ .
1 - 5 - 1 . يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺪﻨﮑﯿﻣ ﻞﻤﻋ ﯽﺻﺎﺧ ﯽﯾﺎﻀﻓ يﺎﻫﻮﮕﻟا بﻮﭼرﺎﭼ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ .
دﺮﮔ ،ﯽﯾﺎﻀﻓ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦﯾا زا ﯽﮑﯾ ﺖﺳا يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷ
. ﯽﺣاﻮﻧ
ﺪﻧﻮﺸﯿﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻤﻬﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺻﺎﻘﻣ دراﻮﻣ ﺐﻠﻏا رد ،ﺪﻧراد يرﺎﯿﺴﺑ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ ﻪﮑﻧآ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ يﺮﻬﺷ .
ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ،دﻮﺧ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ اراد ار ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻬﻧﺎﮑﻣ ،دﻮﺑدﺎﯾ يﺎﻫﺎﻨﺑ ،ﺎﻫ هزﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﮔرﺰﺑ و عﻮﻨﺘﻣ يﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻨﮑﯿﻣ بﺬﺟ ار يرﺎﯿﺴﺑ ﺪ
) Hall, 2001 (
ﻪﮐ دﺮﯿﮕﯿﻣ ﻞﮑﺷ ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ هﺰﯿﮕﻧا يﺎﺘﺳار رد يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺖﺳا ﻞﯾذ حﺮﺷ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ )
Hall, 1999, p.167 .(
- ناﺪﻧوﺎﺸﯾﻮﺧ و نﺎﺘﺳود راﺪﯾد
- ﺎﻬﺴﻧاﺮﻔﻨﮐ و ﺎﻬﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻤﻧ رد رﻮﻀﺣ
- ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ثاﺮﯿﻣ زا ﺪﯾدزﺎﺑ
ﯽﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫﺮﻔﺳ )
ترﺎﯾز (
- رﻮﻀﺣ ﻞﺤﻣ و ﻢﺳاﺮﻣ رد
- ﯽﻧﺎﻣرد ﻞﯾﺎﺴﻣ ﻊﻓر -
ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ
- ﯽﺤﯾﺮﻔﺗ يﺎﻫﺪﯾﺮﺧ
- ﯽﺷزرو ﻞﯾﺎﺴﻣ
- ﯽﺷزﻮﻣآ ﻞﯾﺎﺴﻣ
- يرادا و ﻪﻧازور يﺎﻫﺮﻔﺳ
- ﯽﺼﺨﺷ ﻞﯾﻻد
دﻮﺸﯿﻣ يﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ رد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﻬﻫﺰﯿﮕﻧا ﻦﯾا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ .
يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻪﺑ ﯽﯾﻮﮕﺨﺳﺎﭘ رد نورد ﻪﺑ دﺮﮑﯾور
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
۵
www. .ir
ﺶﻨﮐ رد نوﺮﯿﺑ ﻪﺑ دﺮﮑﯾور و يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳا نآ زا ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫدﺎﻀﺗ دراﻮﻣ ﯽﻀﻌﺑ رد ﺎﯾ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ
1 - 6 - 1 . يﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ يﺮﮕﺷدﺮﮔ :
ﺖﺳا ﯽﻠﺤﻣ تﺎﻋﺎﻤﺟا و يﺮﻬﺷ ﺪﺷر ،رازﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ي هﺪﻧﺮﯿﮔﺮﺑرد .
رد ،ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ حﻮﻄﺳ ﻦﯾا زا ﮏﯾ ﺮﻫ
دﺮﮐرﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يراﺪﯾﺎﭘ بﻮﭼرﺎﭼ ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﺿﺎﻘﺗ و ﻪﺿﺮﻋ ﻢﺘﺴﯿﺳ ي ﻪﻨﯿﻬﺑ
ﺪﻧروآ ﻢﻫاﺮﻓ ).
،ﯽﯾﺎﻘﺳ و يدﺰﯾ ﯽﻠﭘﺎﭘ 1386
.(
ﻖﻧور ي ﻪﯾﺎﻣ ار ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺐﻠﺟ ﻪﮐ يﺮﻬﺷ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ نﻻﻮﺌﺴﻣ ،ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ يﺎﻫرﻮﺸﮐ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد هزوﺮﻣا ﺐﺒﺳ ﻦﯿﻤﻫ و ﺶﺨﺑ حﺮﻓ يﺎﻫ نﺎﺘﺳﻮﺑ ،ﺰﺒﺳ يﺎﻫﺎﻀﻓ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ ﺪﻨﻧاد ﯽﻣ ﺮﻬﺷ ﯽﻧادﺎﺑآ و ﯽﮔﺪﻧز دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﻢﻫ ،يﺮﻬﺷ ﻂﯿﺤﻣ ﯽﮔﺰﯿﮐﺎﭘ ﻆﻔﺣ
ﺪﻨﻧادﺮﮔ ﯽﻣ ﺎﯾﻮﭘ و ﺎﺒﯾز ار ﯽﯾﺎﻀﻓ ي هﻮﻠﺟ و يﺮﻬﺷ يﺎﻤﯿﺳ ﻢﻫ و ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﮏﻤﮐ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ .
دﺎﺼﺘﻗا ﺖﯾﻮﻘﺗ
ﺖﺳﺎﻫﺮﻬﺷ ﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ رﺎﺛآ ﺮﮕﯾد زا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ تﻻﻮﺤﺗ ،لﺎﻐﺘﺷا ﺶﯾاﺰﻓا ،يﺮﻬﺷ .
و ﺖﯿﻣﺎﻤﺗ ﻆﻔﺣ ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺎﻀﻓ ﯽﮕﺘﺳﻮﯿﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻀﻓ ،يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻀﻓ ،ﺖﺳا نآ نزاﻮﺘﻣ و راﺪﯾﺎﭘ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﯾروﺮﺿ و لﻮﺻا زا ،يﺪﺒﻟﺎﮐ و ﯽﯾ
ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﻌﺑﺎﺗ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ تﺎﻣﺪﺧ يﻮﮕﻟا و دراد دﻮﺟو نآ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ :
تﺎﻧﺎﮑﻣا ،ﺖﻣﺎﻗا ﻞﺤﻣ ،ﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ
ﻫد ﯽﻣ ﻞﮑﺷ ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻀﻓ نآ رﻮﻠﺒﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا تﺎﻣﺪﺧ و ﺪ
)
، ﺪﺣﻮﻣ 1386 .(
ﺖﺳا راﻮﺘﺳا نﺎﺴﻧا ﯽﯾﺎﺠﺑﺎﺟ و ﺖﮐﺮﺣ دﺎﯿﻨﺑ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﻬﮐ يا هﺪﯾﺪﭘ يﺮﮕﺷدﺮﮔ .
ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻨﺷآ و ﺮﻔﺳ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ نﺎﺴﻧا ﺖﺷﺮﺳ
ﺖﺳا ﻪﺘﺨﯿﻣآ نآ نﺎﻨﮐﺎﺳ و ﺖﺳدرود يﺎﻬﻨﯿﻣزﺮﺳ )
،ﯽﻧاﻮﺿر 26:1389 .(
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆـﻣ هﺪﻨﯾآ يﺎﻫ ﻞﺴﻧ ياﺮﺑ ﺖﻌﯿﺒﻃ ﻆﻔﺣ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا كﺎﭘ ﯽﺘﯿﻟﺎﻌﻓ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﺑ و
ﺪـﻨﮐ ﯽﻣ ﮏﻤﮐ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯾا يﺎﻫ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﻪﺑ ﯽﺸﺨﺑ كﺮﺤﺗ ﺎـﺑ ﺮﻘﻓ و يرﺎﮑﯿﺑ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺗﻼﮑﺸﻣ ﻞﺣ رد .
ﻪﻄـﺳاو ﻪﺑ ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾا
ﯽﻔﻨﻣو ﺖﺒﺜﻣ رﺎﺛآ و ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ دﺪﻌﺘﻣ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﺖﮐرﺎﺸﻣ مﺰﻠﺘﺴﻣ و ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ و هﺪﯿﭽﯿﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،دﻮﺧ ﺖـﯿﻫﺎﻣ حﻮﻄﺳ رد ﺰﯿﻧ ار يا هدﺮﺘﺴﮔ دراﺬﮔ ﯽﻣ يﺎﺟﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ
)
،نارﺎﮑﻤﻫ و يدوﺮﮕﻨﻟ ﯽﻌﯿﻄﻣ 1392:3
(
ﻪﻗﻼﻋ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ زا ﯽﻋﻮﻧ يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫﺮﻬﺷ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻫﺎﮕﺘﻧﻮﮑﺳ ﺪﺻﺎﻘﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ زا رﺬﮔ ﯽﻣ ﺎﻫ نﺎﮑﻣ ﻦﯾا رد ار دﻮﺧ ﺖﻏاﺮﻓ تﺎﻗوا زا ﯽﺸﺨﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ و ﯽﺒﻫﺬﻣ و ﯽﺨﯾرﺎﺗ ، ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ ﻪﺑ ﺪﻨﻣ ﺪﻨﻧا
) 2002:39
Higham & Lueck .(
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﺼﻘﻣ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو و ﻪﻘﻄﻨﻣ مدﺮﻣ ،ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻞﻣﺎﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ )
ﯽﮕﯿﺑ
،يزوﺮﯿﻓ 24:1390 . (
ياﺮﺑ ﺪﻣآرد ﺐﺴﮐ و لﺎﻐﺘﺷا ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺘﯿﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺳﻮﺗ نﺎﮑﻣا ﯽﯾﺎﻨﺑﺮﯾز يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﯽﻠﺤﻣ ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار يﺮﻬﺷ ﻪﭼرﺎﭙﮑﯾ و راﺪﯾﺎﭘ ي ﻪﻌ
) ، نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻧﺎﻤﺣر
14:1389 (
تﻼﮑﺸﻣ،ﺪﺑﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺨﺸﻣ يﮋﺗاﺮﺘﺳا و يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نوﺪﺑ و ﯽﻗﺎﻔﺗا رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺎﺠﮐ ﺮﻫ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻪﺑﺮﺠﺗ هزوﺮﻣا ﺘﺸﯿﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تﻼﮑﺸﻣ تﺪﻣ زارد رد و دروآ ﯽﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ يدﺪﻌﺘﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز دﻮﺷ ﯽﻣ شﺪﯾاﻮﻓ زا ﺮ
) ﻦﮐر
، يوﺪﻬﻣ و يرﺎﺨﺘﻓا ﻦﯾﺪﻟا 3:1385
.(
ﻦﯾوﺪﺗ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ ار يا هﺪﺷ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺪﺷﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ و ﻖﺒﻄﻨﻣ هﺪﻨﯾآ يﺎﻫ لﺎﺳ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﻏ و ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﻞﺑﺎﻗ تﺎﻣاﺰﻟا و ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ )
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻣاﺮﻬﺑ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
۶
www. .ir
، 12:1389 (
. ﺪـﻧاﻮﺗ ﯽـﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺮﻬﺷ ﮏﯾ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻣﺪـﺧ و تﻼﯿﻬـﺴﺗ ﻒﻌـﺿ ﻪـﮑﻨﯾا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺪﺷﺎﺑ زﺎﺳ ﻞﮑﺸﻣ ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ .
ناﺮﮕﺷدﺮﮔ
راﺪﯾﺎﭘ ﻢﺴﯾرﻮﺗ
ﯽﻠﺤﻣ مدﺮﻣ ﻂﯿﺤﻣ
ﻞﮑﺷ
2 - راﺪﯾﺎﭘ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺚﻠﺜﻣ )
،نارﺎﮑﻤﻫ و يرﺎﺨﺘﻓا 5:1389
.(
ﯽﻣ ار راﺪﯾﺎﭘ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ دﻮﻤﻧ يﺪﻨﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺮﯾز ترﻮﺻ ﻪﺑ ناﻮﺗ
:
- ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﮐا يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ :
ﺶﺷﻮﭘ ،تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻊﻓد ،ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ ﯽﮔدﻮﻟآ ،ﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا ،ﻊﺑﺎﻨﻣ فﺮﺼﻣ ،ﯽﺘﺴﯾز عﻮﻨﺗ ﻞﻣﺎﺷ
ﯽﻨﻤﯾا و ،ﯽﻫﺎﯿﮔ
- يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ :
ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ و ،يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﯾارﺎﮐ ،يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﻓر ،لﺎﻐﺘﺷا ﻞﻣﺎﺷ
- ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ :
ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﯾﺎﺿر ﺢﻄﺳ و ،ﺖﯿﻌﻤﺟ ،ﺖﯿﻨﻣا ،ﺖﻟاﺪﻋ ،ﺖﻣﻼﺳ ،شزﻮﻣآ ،ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻞﻣﺎﺷ .
- يدﺎﻬﻧ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ :
يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و ﻢﻠﻋ و ،ﯽﻠﺤﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد ﻞﻣﺎﺷ .
- ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ :
ارﺎﻈﺘﻧا ﺢﻄﺳ و ،ﯽﻠﺤﻣ ﺖﯾﻮﻫ ﻆـﻔﺣ ﺢﻄﺳ ،ﯽﻠﺤﻣ ﻦﯿﺘﺳار مﻮﺳر و بادآ ﻪﺑ يرادﺎﻓو ناﺰﯿﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ، ت
ﺪﻧراد ﻢﻫ ﺮﺑ ﯽﻠﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ و هدﻮﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ زا ﮏﯾ ﺮﻫ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ
ددﺮﮔ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯿﺑ ﻂﺑاور ﻪـﺑ ﺖﺳا مزﻻ ،هﺪﺷ دﺎﯾ دﺮﮑﯾور ياﺮﺟا و يﺰﯾر .
، يﺮﮕﺷدﺮﮔ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻨﺳ ،ﺖﻘﯿﻘﺣ رد
رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا
).
،نارﺎﮑﻤﻫ و هداز ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا 1390
.(
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
٧
www. .ir
ﻞﮑﺷ 3 - ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ
ﺬﺧﺎﻣ : ،هﺪﻧرﺎﮕﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ 1394
2 - يﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تاﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ :
يﺎﻬﻫﺎﮔﺪﯾد ﻪﻣادا رد ،ﺖﺳا يﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تاﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا فﺪﻫ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا
يﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺳ دﺎﻌﺑا ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ ،يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تاﺮﯿﺛﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﯽﻧﺎﻬﺟ برﺎﺠﺗ و )
و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا
ﯽﻄﯿﺤﻣ ( دﻮﺸﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺪﯾﺎﭘ يﺮﻬﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و .
2 - 1 . يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا تاﺮﺛا :
ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﯿﻌﻗاو ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﺎﻬﻠﺘﻫ ﺖﺧﺎﺳ رد يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ياﺮﺑ دراﻮﻣ ﺮﺜﮐا رد ﯽﻟﺎﻣ ﻪﯿﻨﺑ ﻒﻌﺿ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ماﺪﻗا و هﺪﺷ ﻪﻨﺤﺻ دراو ﯽﺟرﺎﺧ ﺎﯾ ﯽﻣﻮﺑﺮﯿﻏ نﺎﻨﮐﺎﺳ يﺮﮕﺷدﺮﮔ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ يﺎﻫﺎﻨﺑﺮﯾز ﺮﯾﺎﺳ و گرﺰﺑ يﺎﻬﻫﺎﮕﺷوﺮﻓ ﻨﻨﮑﯿﻣ دراو ﺎﺠﻧآ ﻪﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﯾﺎﺳ زا ار ناﺮﮕﺷدﺮﮔ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ سﺎﻨﺟا ﯽﺘﺣ و ﺪﻨﻨﮑﯿﻣ يراﺬﮔ ﺪ
(Tosum, 2001, p.239) .
يﺎﻬﺘﯿﻟﺎﻌﻓ زا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻬﻧآ ؛ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ هﺎﮔﺪﯾد ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﮕﯾد ﺪﻌﺑ زا ﺶﻧارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻨﯿﮐ
دﻮﺸﯿﻤﻧ نﺎﺷﺪﯾﺎﻋ ﯽﺼﺨﺷ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﺎﻣا ،ﺪﻨﯾﺎﻤﻨﯿﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﺒﺜﻣ ﯽﻠﯿﺧ ار نآ ﺪﻨﻨﮑﯿﻣ ﺐﺴﮐ ﯽﺼﺨﺷ ﻊﻓﺎﻨﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﻧراد نآ ﻪﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﯽﺷﺮﮕﻧ )
King et al., 1993, p. 445 .(
ﺰﯿﻧ ﺮﯾﺮﺘﯿﻧا ﮏﻣ )
Mc Intryre,1993 (
دﺎﯾ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﯿﺛﺄﺗ زا ﯽﯾﺎﻬﻬﺒﻨﺟ ،دﻮﺧ بﺎﺘﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻬﺸﺨﺑ رد
دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﺮﯾز دراﻮﻣ ﻪﺑ ناﻮﺘﯿﻣ يﺪﻨﺒﻌﻤﺟ ﮏﯾ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺮﮐ :
- يدﻮﺑﺎﻧ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺮﻬﺷ ﮏﯾ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻬﺘﯿﻟﺎﻌﻓ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﺰﮐﺮﻤﺗ يﺎﻬﺘﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﯾﺎﺳ لاوز ﺎﯾ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
٨
www. .ir
دروآ دﻮﺟو ﻪﺑ ار لدﺎﻌﺗ مﺪﻋ و دﻮﺷ يدﺎﺼﺘﻗا .
- ﺪﻨﮐ بﺬﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﻗو هرﺎﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﮕﯾد يﺎﻬﺸﺨﺑ ﻦﯿﻠﻏﺎﺷ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ .
ﯽﺧﺮﺑ رد هﺎﮔ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻠﮐ ترﻮﺼﻬﺑ يرﺎﮑﯿﺑ ﺶﻫﺎﮐ رد ﯽﻤﮐ ﺶﻘﻧ ﻊﻣاﻮﺟ .
دﺎﻌﺑا ﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﯿﺛﺄﺗ نﺎﯿﻣ رد داد راﺮﻗ ﺮﻈﻧ رد ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﯿﺛﺄﺗ ﺪﯾﺎﺑ ،يدﺎﺼﺘﻗا
. ﺮﯾز رد
دﻮﺸﯿﻣ هدروآ دراﻮﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ :
- دﻮﺸﯿﻣ ﺰﯿﻧ ﺎﻬﺸﺨﺑ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺐﺟﻮﻣ يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ رد يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ .
ﻪﮑﺒﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻠﺤﻣ تﺎﻣﺪﺧ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺎﺑ قﺮﺑ و ﯽﻃﺎﺒﺗرا .
- ﺰﻓا نﺎﻬﻨﭘ تاردﺎﺻ ﺶﯾا
- تﺎﯿﻟﺎﻣ ﺖﺑﺎﺑ زا ﺖﻟود ﺪﻣآرد ﺶﯾاﺰﻓا
- موﺮﺤﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻊﻗاو كﻼﻣا و ﯽﺿارا ﻦﯿﮑﻟﺎﻣ ياﺮﺑ كﻼﻣا شزرا ﺶﯾاﺰﻓا )
Harssel, 1994 .(
2 - 2 . يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تاﺮﺛا
، ﻪﻫد يﺎﻬﺘﻧا زا هﮋﯾو ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ ﻪﻫد رد ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﯿﺛﺄﺗ 1960
زا ﺪﻌﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ هﺪﯾﺪﭘ يﺮﯿﮔ ﻞﮑﺷ
ﺪﺷ دﺎﺠﯾا هﻮﺒﻧا .
ﻪﮐ دﻮﺸﯿﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻢﺴﯿﻟﺎﯾﺮﭙﻣا زا يﺪﯾﺪﺟ ﻞﮑﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ هﺪﯾﺪﭘ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا يﺮﮑﻓ يﺎﻬﻧﺎﯾﺮﺟ ﻦﯾا لﻻﺪﺘﺳا
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ لﻼﺤﻤﺿا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻬﻧاﺮﺤﺑ عاﻮﻧا ﺰﺟ ﯽﻧﺎﻐﻣرا و دﻮﺸﯿﻣ نﺎﺑﺰﯿﻣ ﻊﻣاﻮﺟ ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫروﺎﺑ و ﺎﻬﺷزرا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا–
اﺮﮔ فﺮﺼﻣ ﻎﯿﻠﺒﺗ و دراﺪﻧ ﯽﯾ
) Gee ,1994 (
يﺮﯿﮔ ﻞﮑﺷ نآ تازاﻮﻣ ﻪﺑ و ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﻊﯾﺮﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﯽﻟو
يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﺐﻟﺎﻗ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ و فﺮﻃ ﮏﯾ زا ﯽﻋﺎﻔﺘﻧاﺮﯿﻏ و ﯽﺘﻟودﺮﯿﻏ ،ﯽﻠﻣ ،ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻬﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﯿﺴﺑ ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺿ تﻼﯾﺎﻤﺗ ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ ﻪﺘﺷر و ﯽﻤﻠﻋ دﻮﻤﻧ ﮓﻧﺮﻤﮐ
) . Hansen, 2002 .(
ﺪﺴﯾﻮﻨﯿﻣ ﻦﯿﻨﭼ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا هرﺎﺑرد ﺰﯿﻧ ﯽﮔ )
Gee, 1994 :(
ﺪﺸﺗ نﺎﺑز ﻦﯾا ﺮﺘﺸﯿﺑ دﺮﺑرﺎﮐ و ﯽﻠﺤﻣ نﺎﺑز تﺎﯿﺣ ﻖﻧور ﻪﺑ ﻪﻗﻼﻋ ﺪﯾ .
- نﺎﺑﺰﯿﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ و ﺪﻣآرد ﺶﯾاﺰﻓا .
ﺮﯾﺮﺘﻨﯾا ﮏﻣ )١
1993 ( ﻧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تاﺮﺛا زا ﺰﯿ درﺎﻤﺸﯿﻣ ﺮﺑ ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ار ﯽﻠﺤﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا ﺶﯾاﺰﻓا ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ
:
» تﺎﻃﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ و ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ و كرد ياﺮﺑ مزﻻ يﺎﻬﺘﺻﺮﻓ و هدﻮﻤﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ار ﯽﻠﺤﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺪﺸﺨﺒﯿﻣ دﻮﺒﻬﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻬﻬﻨﯿﻣز رد ار ﯽﻠﺤﻣ مدﺮﻣ ﺎﺑ .«
١ﯽﻟ ) (1998 ﺘﺟا ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﺛا ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ ﺪﻨﮑﯿﻣ هرﺎﺷا ﺮﯾز دراﻮﻣ ﻪﺑ يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﻋﺎﻤ
:
1- Mc Intryre
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
٩
www. .ir
» ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾا رد يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ناﻮﺗ ياراد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫﺪﻣآرد ﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻊﯾزﻮﺗ ﺎﺑ
ﺑ هﺮﻬﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﯾ ﺮﺘﻬﺑ هﺪﻣآ ﺶﯿﭘ يﺎﻬﺘﺻﺮﻓ زا ﺪﻨﻧاﻮﺘﯿﻣ و ﺪﻧﺮﯿﮕﯿﻣ راﺮﻗ يﺮﺘﻬﺑ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ رد نﺎﺑﺰﯿﻣ ﺮﻬﺷ داﺮﻓا ﺪﻨﻨﮐ يرادﺮ
) مﺪﻋ
ﺖﻟاﺪﻋ و يﺮﺑاﺮﺑ .«
2 - 3 . يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﻄﯿﺤﻣ تاﺮﺛا
ﻮﯿﻧﻮﺘﻧ ﻻﻮﮐ ار دراﺬﮕﯿﻣ يﺎﺟ ﻪﺑ دﻮﺧ زا يﺮﻬﺷ ﻂﯿﺤﻣ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﺗاﺮﺛا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﺗﻮﭘ و٢
ﺞﯿﭘ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻞﯿﻤﮑﺗ٣ ۴
) (1995 ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﺮﯾز لوﺪﺟ رد ﻪﮐ ﺪﻧﺎﻫدﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ .
ﻪﺘﺳد ﺶﺷ رد تاﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﯾا ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻦﯿﻣز يﺮﺑرﺎﮐ زا ﯽﻠﺻا
ﺪﻧﺎﻫﺪﺷ هدﺮﻤﺷﺮﺑ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫﻮﮕﻟا .
رد و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻊﻣاﻮﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ رد ﺎﻬﯾﺪﻨﺑ ﻪﺘﺳد ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣرد يﺎﻫﺮﻬﺷ رد يﺮﻬﺷ يﺎﻬﺘﺧﺎﺳﺮﯾز يور ﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ تاﺮﯿﺛﺄﺗ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻌﻬﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ نﺎﺴﮑﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ ﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺪﻧراد يﺮﺘﻟﻮﻘﻌﻣ يﺮﻬﺷ ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎﯿﻬﻌﺳ
.
لوﺪﺟ 1 - يﺮﻬﺷ ﻂﯿﺤﻣ يور ﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﯿﺛﺄﺗ
ﻪﻨﯿﻣز تاﺮﯿﺛﺎﺗ
ﻦﯿﻣز يﺮﺑرﺎﮐ
ﺖﺳا هدﻮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يزروﺎﺸﮐ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﺿارا ﻦﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا .
شزرا ﺎﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز يﺎﻫدﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻬﻨﯿﻣز ﻞﯾﺪﺒﺗ )
نﺎﺘﺧرد ﺎﺑ ﺎﻬﺑادﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﺎﻬﺑﻻﺎﺗ و وﺮﮕﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﯾرد (
ﻪﺑ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺮﺑرﺎﮐ
ﯽﺧﺮﺑ دﻮﺒﻤﮐ ﺶﯾاﺰﻓا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و يﺮﻬﺷ نورد ﯽﺿارا يﺮﺑرﺎﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ ياﺮﺑ شﻼﺗ ﺮﻬﺷ رد تﺎﻣﺪﺧ
ﺖﯾور ﻞﺑﺎﻗ ﺮﺛا
هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﯽﺣاﻮﻧ ﺶﯾاﺰﻓا )
زﺎﺳ و ﺖﺧﺎﺳ ﺶﯾاﺰﻓا (
ﺖﺧﺎﺳ رد ﺖﻋﺮﺳ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﻬﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يرﺎﻤﻌﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﯽﺣاﺮﻃ
ﯽﻠﺼﻓ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﺪﺷر ﺖﯿﻌﻤﺟ
1- Lea
2- Colantonio 3- Potter 4- Page
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
١٠
www. .ir
ﺎﻫ يزﺎﺳ ﺮﯾز
ﻞﯾذ يﺎﻬﻬﻌﺳﻮﺗ و ﯽﻫﺎﻓر ﻞﯾﺎﺳو و تﺎﺴﯿﺳﺄﺗ ﺎﺑ يﺮﻬﺷ يﺎﻬﺘﺧﺎﺳﺮﯾز زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﯾاﺰﻓا دﺎﺠﯾا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و
ﺮﯾز يﺎﻬﻬﻨﯿﻣز رد ناﺮﺤﺑ :
ﺎﻬﻫدﺎﺟ
ﻦﻫآ هار
ﮓﻨﯿﮐرﺎﭘ
قﺮﺑ ﻪﮑﺒﺷ
ﺪﻣﺎﺟ يﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ يدﻮﺟﻮﻣ
ﯽﺑآ يﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ يدﻮﺟﻮﻣ
بآ هﺮﯿﺧذ
ﺮﻬﺷ ﻞﮑﺷ
يﺎﻫﺎﻀﻓ ﻪﺑ ﻦﯿﻣز يﺮﺑرﺎﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ يزور ﻪﻧﺎﺒﺷ يﺎﻬﻬﻧﺎﺨﻧﺎﻤﻬﻣ و ﺎﻬﻠﺘﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﺷر ،ﯽﺘﻣﺎﻗا
) نﻮﯿﺴﻧﺎﭘ (
رﻮﻀﺣ يﺎﻬﻧﺎﮑﻣ رد هدﺎﯿﭘ و هراﻮﺳ ﮏﯿﻓاﺮﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا يﺮﻬﺷ ﺖﻓﺎﺑ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ
هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺮﻬﺷ يﺎﻬﻨﯿﻣز ﺖﯿﻔﯿﮐ رد تﺮﯾﺎﻐﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻂﯿﺤﻣ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ دﻮﺸﯿﻣ ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﺣاﻮﻧ رد
ضراﻮﻋ ﺒﻃ ﯽﻌﯿ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز و ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻬﺑآ ﯽﮔدﻮﻟآ
اﻮﻫ ﯽﮔدﻮﻟآ
ﺎﻬﻧآ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ تﺎﻧﺎﮑﻣا ﻪﻌﺳﻮﺗ ترﻮﺻ رد ﺰﺒﺳ يﺎﻫﺎﻀﻓ ﯽﻔﯿﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ
يﻮﮕﻟا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺎﺸﺤﻓ ،مﺮﺟ ﺶﯾاﺰﻓا
يﺮﻬﺷ ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ ياﺮﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ دﺎﺠﯾا يﺎﻬﺘﻤﺣاﺰﻣ
رد راﻮﻧﺎﺧ رد هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻀﻓ ﺶﻫﺎﮐ يزﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ ياﺮﺑ ﺎﻬﻗﺎﺗا ندﺮﮐ ﯽﻟﺎﺧ ترﻮﺻ
ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻣﺎﻗا ﻞﺤﻣ
ﯽﻠﺤﻣ يﺎﻬﺘﯿﻟﺎﻌﻓ رد ﯽﯾﺎﺟ ﻪﺑﺎﺟ
) Colantonio& Po er, 2006 (
ﻞﺳرﺎﻫ )١
1994 ( ﺪﻨﮑﯿﻣ نﺎﯿﺑ ار ﺮﯾز دراﻮﻣ ﺮﻬﺷ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا هرﺎﺑرد :
ﺎﻬﺘﺧﺎﺳﺮﯾز ﻪﻌﺳﻮﺗ-
و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯿﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ ﯽﻫﺎﮔآ ﺶﯾاﺰﻓا- ﻂﯿﺤﻣ راﺪﺘﺳود رﺎﮑﻓا ﺞﯾوﺮﺗ و ﺖﻌﯿﺒﻃ نﺎﯿﻣﺎﺣ ﺶﯾاﺰﻓا و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ
دﻮﺸﯿﻣ ﻂﯿﺤﻣ لاوز و ﯽﮔدﻮﻟآ ﻊﻧﺎﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ﺖﺴﯾز .
1-Harssel
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
١١
www. .ir
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯿﺤﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﯽﻣﻮﻤﻋ و ﯽﺘﻟود نﻻﻮﺌﺴﻣ ندﺮﮐ ﺪﻋﺎﻘﺘﻣ رﻮﺤﻣ ﺮﺑ ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ تﺎﻣاﺪﻗا ﻖﯾﻮﺸﺗ ِ-
ﻮﻣا رد يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻦﺘﺨﯿﮕﻧاﺮﺑ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻞﺤﻣ زا ﺪﻣآرد ﺐﺴﮐ هﺪﺷ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﯽﺣاﻮﻧ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و ﯽﺋﺎﻨﺑﺮﯾز ر
.
2 - 4 . ﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ :
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺶﯾﺎﻣآ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣﺎﺳ و ﺎﻫﺮﻬﺷ يﺪﺒﻟﺎﮐ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﮏﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ﺖﻤﺳ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ يﺮﻬﺷ حﻮﻄﺳ ﯽﺑﺎﯿﻧﺎﮑﻣ ياﺮﺑ يﺰﯾر
نآ يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ رد يراﺪﯾﺎﭘ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺳا مزﻻ يﺮﻬﺷ ﻪﺑ ﺎﻫ
ددﺮﮔ ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻗد .
ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻬﺼﺧﺎﺷ ﺎﯾ رﺎﯿﻌﻣ درﻮﻣ ﻦﯾا رد
نآ ﻂﺳﻮﺗ ﻂﯿﺤﻣ ﻦﯿﺑ زﺮﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧرد و ﻪﯿﺣﺎﻧ ﮏﯾ يراﺪﯾﺎﭘﺎﻧ و يراﺪﯾﺎﭘ ناﻮﺘﺑ ﺎﻫ ﻪﺑ ار راﺪﯾﺎﭘﺎﻧ و راﺪﯾﺎﭘ يﺎﻫ
دﺮﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻗد
دراﺪﻧ دﻮﺟو زﻮﻨﻫ .
ﻦﯾاﺎﺑ نﺎﺷراﺮﮑﺗ و ﯽﻧاواﺮﻓ نﺎﺷدﺮﮑﻠﻤﻋ و عﻮﻧ ﮏﯿﻓرﻮﻣﻮﺋژ يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ لﺎﺣ نآ ﻒﻌﺿ و تﺪﺷ ﺎﯾ و
ناﻮﺘﯿﻣ ار ﺎﻫ
دادراﺮﻗ يراﺪﯾﺎﭘ مﺪﻋ ﺎﯾ يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﯿﺨﺸﺗ كﻼﻣ و رﺎﯿﻌﻣ .
و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻧور ﻪﮐ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﻬﺟ ﺐﯿﺷ ﻪﻠﻤﺟزا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺑ ﻢﮐﺎﺣ يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ يراﺪﯾﺎﭘﺎﻧ و يراﺪﯾﺎﭘ ﺎﺑ ﺮﻬﺷ شﺮﺘﺴﮔ ،ﻪﻠﺴﮔ ،ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ
عﺎﻔﺗرا بآ و دﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻢﯾﺮﺣ ،كﺎﺧ ﺲﻨﺟ ،ﯽﺿارا ﭗﯿﺗ ﻒﻌﺿ و تﺪﺷ ﺎﯾ دﺮﮑﻠﻤﻋ و عﻮﻧ راﺮﮑﺗ و عﻮﻗو ﺰﯿﻧو ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز يﺎﻫ
نآ دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗدرﻮﻣ ﺎﻫ .
ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻊﻗاو ﺮﺛﻮﻣ ﺰﯿﻧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ و ﻢﺴﯾرﻮﺗ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺰﯿﻧ ﺮﺛﻮﻣ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾا ﻪﮐ .
3 - شور :
يدﺮﺑرﺎﮐ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻔﯿـــﺻﻮﺗ شورﺮﻈﻧ زا و يا ﻪﻌﺳﻮﺗ–
- ﺖـــﺳا ﯽـــﻠﯿﻠﺤﺗ .
يروآ ﻊﻤﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ شور
ﺖﺳا ﯽﻠﺧاد و ﯽﺟرﺎﺧ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ روﺮﻣ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ،ﺎﻫ هداد .
ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﮏﯾ ،يدرﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
ﺖﺳا . ﺑ ﯽﺳرﺮﺑ و مزﻻ يﺮﻈﻧ ﺶﻨﯿﺑ ﺐﺴﮐ ياﺮﺑ تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ رﻮﻈﻨﻣ ﻪ ﺐﺘﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يا ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ هﻮﯿﺷ زا عﻮﺿﻮﻤﺗﺎﯿﺑدا
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺰﯿﻧ و ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ سﺎﺳا و تﻻﺎﻘﻣ و ﺖﺳا
.
4 - يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧو ﺚﺤﺑ :
و ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﯽﺸﯾﻮﭘ و ﺪﻨﯾآﺮﻓ دﻮﺧ ،ﺖﻠﻋ ﻦﯾﺪﺑ و ﺦﯾرﺎﺗ ي هﺪﻧﺮﯿﮔﺮﺑرد ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﯽﺘﻘﻠﺧ ،ﺖﺳا نﺎﻣز زا ﯽﻟﻮﺼﺤﻣ ﺮﻬﺷ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻧﺪﻤﺗ ثاﺮﯿﻣ ﺎﻫﺮﻬﺷ و ﺖﺳا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يا هﺪﯾﺪﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺪﺒﻟﺎﮐ ﯽﺘﯿﻫﺎﻣ ﻪﮑﻧآ زا ﺶﯿﭘ و دﻮﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ و لﻮﺤﺗ و ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﻫ لﺎﺳ .
،ﻊﻣاﻮﺟ نآ ﯽﻃ ﻪﮐ يﺪﻌﺑﺪﻨﭼ يﺪﻧور ﯽﻨﻌﯾ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا ار ﺮﻘﻓ و ﺪﻨﻫد ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار ﺎﻫ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ،ﺪﻨﺸﺨﺑ ﯽﻣ ءﺎﻘﺗرا ار دﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺪﻧﺮﺑ
. يﺪﻧور ،ﻪﻌﺳﻮﺗ
دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﻬﺘﻨﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻬﺟ و مﺎﻋ ﺖﺳا .
ﻪﻌﺳﻮﺗ
نﺎﻬﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ رد هدﺮﺘﺴﮔ و ﺮﯿﮔاﺮﻓ رﻮﻄﺑ ﻢﻫ نآ يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﺎﻫﺮﻬﺷ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ي دﺮﭘ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد و ﺖﺳا هﺪﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ يﺎﻫ ﺖﯾﻮﻟوا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ و ﻦﯾﺮﺗﺪﻣآر
،تﺎﻃﺎﺒﺗرا نوﺰﻓازور ﺖﻋﺮﺳ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﭘورا ي ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ،ﯽﺗآ يﺎﻫ لﺎﺳ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ،نﺎﻧآ ﯽﮔﺪﻧز ﺢﻄﺳ دﻮﺒﻬﺑ و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ءﺎﻘﺗرا و يروﺎﻨﻓ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ يﺮﻬﺷ .
ﯾﺪﺟ ﻢﯾادارﺎﭘ ،ﯽــﻄﯿﺤﻣ ﺖــﺴﯾز ﻒــﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ياراد يﺮﮕﺷدﺮﮔ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪ
ﯽﻋﺎــﻤﺘﺟا ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا و ﯽــﮕﻨﻫﺮﻓ–
. ﻪـﭽﻧﺎـﻨﭼ يﺮﮕﺷدﺮﮔ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﯽﺑﺎﯾزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ
ﻞﻣﺎـﺷ ار ﯽـﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ،ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﮐا ،يدﺎـﺼﺘﻗا ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪـﮐ ﯽﻣﻮـﻬﻔﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يراﺪـﯾﺎﭘ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
١٢
www. .ir
ﯽـﻣ زا ﺎـﺗ دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ زا يا ﻪـﺒﻧﺎﺟ ﻪـﻤﻫ و ﺮـﯿﮔاﺮﻓ ﻢﺘـﺴﯿﺳ ﺎـﺗ دراد تروﺮـﺿ ،دﻮـﺷ ﻪﻟﺎﻘﻣ رد اﺬﻟ دﺮﯿﮕﺑ راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮـﻣ يﺮـﺘﻘـﯿﻤﻋ ﺢﻄـﺳ رد يﺮﮕـﺷدﺮﮔ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻖـﯾﺮﻃ ﻦـﯾا
ﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﺑﺎـﯾزرا يﺎـﻫارﺰﺑا زا يﺮـﯿﮔ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ هﺪﺷ ﯽﻌﺳ ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣﻮﺋژ ضراﻮﻋ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ يﺮﻬﺷ راﺪ
دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺗ .
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
١٣
www. .ir
5 - ﻊﺑﺎﻨﻣ :
- ،يﺮﻬﻣ ،ﯽﻧاذا )
1381 .(
،يﺮﻬﺷ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ «
نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،يﺮﻬﺷ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ،يﺮﺘﮐد ﻪﻣﺎﻧ نﺎﯾﺎﭘ
- ﻪـﻠﯿﻤﺟ ،ﺎﯿﻧ ﯽﻠﮐﻮﺗ و ﺮﻔﻈﻣ ،ﯽﻓاﺮﺻ و ﻦﺴﺣ ،هداز ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا )
1390 ( تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ دﺮﮑﯾور ﺮﺑ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ ،
ص ،مود هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻬﻧ لﺎﺳ ،ﯽﻄﯿﺤﻣ مﻮـﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ ،ﯽﻠﺤﻣ :
142 - 1 .
- يﺪﻬﻣ ،يﺮﻫﺎﻃرﻮﭘ ،دوواد ،يوﺪﻬﻣ ،ﺎﺿﺮﻟاﺪﺒﻋ ،يرﺎﺨﺘﻓا )
1389 ( راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ي ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ يزﺎﺳ ﯽﻣﻮﺑ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ،
ﮕﺷدﺮﮔ هرﺎﻤﺷ ،ﯽﯾﺎﺘﺳور يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ،ناﺮﯾا رد ﯽﯾﺎﺘﺳور يﺮ 4
ص ، 41 - 1 .
- داﮋﻧ يﺮﯿﺜﮐ ﯽﻘﺗ و يﺪﯿﺷرﻮﺧ يردﺎﻧ ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ ،ﻦﯿﺴﺣ ،ﯽﻣاﺮﻬﺑ )
1389 ( و يدﺮﺒﻫار يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﯾاﺮﭼ و ﯽﺘﺴﯿﭼ ،
س،ﺲﯿﻠﭘ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ي ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣود ،نآ ﺞﯾار يﺎﻫﻮﮕﻟا ﯽﺳرﺮﺑ 7
ش ، 33 ﺺﺻ،
11 - 32 .
- رﺎﯿﻬﻟا ،يزوﺮﯿﻓ ﯽﮕﯿﺑ )
1390 ( ﻞﯿﻠﺤﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ نﺎﺘﺳﺮﻟ نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻦﯾوﺪﺗ ،
يﺎﻬﮑﺒﺷ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ وSWOT (
، ) هوﺮﮔ ،دﺎﺼﺘﻗا و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ هﺎﮕﺸﻧادANP
ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ -
لﻮﺤﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ .
- يﺪﻬﻣ ﯽﯾﺎﻘﺳ و ﻦﯿﺴﺣ ﺪﻤﺤﻣ يدﺰﯾ ﯽﻠﭘﺎﭘ )
1386 :(
يﺮﮕﺷدﺮﮔ )
ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ و ﺖﯿﻫﺎﻣ (
ناﺮﻬﺗ ، : و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
ﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ ﺐﺘﮐ ﻦﯾوﺪﺗ )
ﺖﻤﺳ ( مود پﺎﭼ ، .
- ﺪﻤﺣا ي رﺎﻨﯾد )
1384 :(
ﺪﻬﺸﻣ ،نﺎﻬﺟ و ناﺮﯾا رد يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ :
لوا پﺎﭼ ،ﯽﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد .
- ،ﺮﻐﺻا ﯽﻠﻋ ،ﯽﻧاﻮﺿر )
1389 ( ﻪﺤﻔﺻ ، ﻢﺘﺸﻫ پﺎﭼ ،ناﺮﻬﺗ ،رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا ،ﻢﺴﯾرﻮﺗ ﺖﻌﻨﺻ و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ،
104 - 108 .
- ﺮﻔﯿﻤﺗﺎﺣ زﺎﻧﺎﺳ و ﺲﻤﺷ ﺪﯿﺠﻣ ،نﮋﯿﺑ ،ﯽﻧﺎﻤﺣر ) .
1389 ( ﺎﺑ ﺮﯾﻼﻣ ﺮﻬﺷ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﺠﻨﺴﻧﺎﮑﻣا ،
، لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ش، ﯽﻄﯿﺤﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓSWOT
3 ﺺﺻ ، 13 - 25 .
- ح ،ﯽﻧﺎﻫاﺮﻓ .
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﺘﺳور ﯽﺣاﻮﻧرد يراﺪﯾﺎﭘ ﯽﺑﺎﯾزرا -
ﻌﻟﺎﻄﻣ يدﺎﺼﺘﻗا يدرﻮﻣ ﻪ
: نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
يﺮﺘﮐد ﻪﻣﺎﻧ نﺎﯾﺎﭘ ،شﺮﻔﺗ -
،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ هﺪﮑﺸﻧاد 1385
.
- ﯽﻠﻋ ﺪﺣﻮﻣ )
1386 ( لوا پﺎﭼ ،زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،يﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ .
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
١۴
www. .ir
- ﻢﯾﺮــﻣ ،يدازآ ﻪﯿﺋﺎﺿر و رﻮـﻧا ،ﯽﻔﯾﺮـﺷ و ﻦـﺴﺣ ﺪﯿﺳ ،يدوﺮﮕﻨﻟ ﯽﻌﯿﻄﻣ ).
1392 ( ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽﺠﻨﺳ نﺎﮑﻣا
ﯾﺎﺘﺳور ﯽﺣاﻮﻧ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ هﺎﮔﺪﯾد زا ﯽ
) بﺎﮑﺗ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ نﺎﻤﯿﻠﺳ ﺖﺨﺗ ﺶﺨﺑ (
زاﺪﻧا ﻢﺸﭼ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ،
هرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘﺸﻫ لﺎﺳ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ 24
ص ، : 17 - 1
- ر ،يﺪﻤﺤﻣ .
و ،ﯽﻀﯿﻓ و .
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ نﺎﻬﻔﺻا ﯽﻤﯿﻠﻗا ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،TCI
ﯽﯾﻮﺠﺸﻧاد يﺮﺳاﺮﺳ ﯽﻤﻠﻋ ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻟوا ﺺﺻ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ
23 - 26 ، 1387 .
- Colantonio, A., Potter, R. B. )2006(. Urban Tourism and development in the socialist state. London: ashgate.
- Elinson, H. )1999(. Cuba’s jineteros: Youth culture and revolutionary. Ideology cuba briefng paper series )20(,1-36- Gee, C. Y. )1994(. Residents Attitudes Towards Tourism:
a longitudinal study. Spey Valley Scotland Tourism Management, 15)4(, 247-258
- Higham, J. & M. Lueck (2002), "Urban Ecotourism: A Contradiction in Terms?"
Journal of Ecotourism, 1, Pp. 36-59
- Kazemi, M. (2006) ،Tourism Management. Tehran, Samt
- Hall, C. M., Page, S. J. (1999) ،The Geography of Tourism and Recreation. London:
Routledge.
- Hall, C.M., Page, S. J. )2001(. Tourism and Recreation. London: Routledge - Harssel, V. )1994(. Tourism an Exploration. London: Printic.
- Hall, C.M., Page, S. J. (2001) ،Tourism and Recreation. London: Routledge
- Lea, J. )1998(. Tourism and Development In The Third Word. London: Routledge Page, S. (1995). Urban tourism. London: Routledge.
- Shahabian, P. )2008(. Urban Tourism and Development. Bon Journal, 76, 30�35.
- Shahabian, P. )2004(. Health and Sustainable Urban Development. Shahrsaz Journal, 3, 36-40.
- Tosum, C. )2001(. Challenge of Sustainable Tourism Development in the Developing World. Tourism Management, 22, 289-303
- King, B., Pizam, A., Milman, A. )1993(. Social Impacts of Tourism. Host Perceptions Annals of Tourism Research, 17, 449-465.
- Timothy, D & Geoffrey W (1995): Tourism Accommodation in an Asian Historic City, Journal of Tourism Studies, 6.
- Movahed, A. (2007) ،Urban Tourism, Ahvaz. Chamran University Press
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) نﺎﺘﺳا ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻞﯿﺑدرا (
١۵
