۶۶۴۰۹۵۹۵ : ﻓﺎﮐﺲ

(1)

لﺎﺳ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﺔﻠﺠﻣ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ 37

ةرﺎﻤﺷ ، 1

، رﺎﻬﺑ 1386 ، تﺎﺤﻔﺻ 209 - 201

ﻲﺑ ﺖﺨﺗ ؛ﺖﺨﺑ

ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻲﺸﻳﺪﻧازﺎﺑ

ﺮﺘﻛد

ﻚﻠﻣ ﺎﺿرﺪﻴﻤﺣ يﺪﻤﺤﻣ

∗∗∗∗

رﺎﻴﺸﻧاد قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و

ﻲﺳرﺎﻓ هﺪﻴﻜﭼ :

ﺮﻈﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻳ

رد ﻪﻧ ار ﺖﻟود زا ﺚﺤﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺎﺼﺘﻗا هزﻮﺣ يﺎﻫ ﻪ

ﻳا هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ يﻮﺟ و ﺖﺴﺟ ﻪﺻﺮﻋ ناﻮﺗ و ﺖﻟود يﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺪﻴﻣ رد ﻪﻜﻠﺑ ،نآ يﺎﻫ ﻪﺸﻳر و دﺎﻬﻧ ﻦ

ﺻ و ﻲﻌﻗاو هﺎﮕﻧ ود زا نآ ﻮ

ﻲﻣ راﺮﻗ وﺎﻛ و ﺪﻨﻛ درﻮﻣ ،ير ﺪﻫد

. نﺎﺴﻧا ،ﺚﺤﺑ ﻦﻳا ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻪﻄﻘﻧ

ﺮﺑ ﺶﻳﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ و ﻲﻘﻄﻨﻣ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺶﻧاد ﺮﻈﻨﻣ زا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻲﻨﻌﻳ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﻳﺎﭘ ﺷﺎﺑ ﻲﻣ هﺪﻳﺎﻓ –

رد نﺎﺴﻧا ﻦﻳا يﺎﻫدﺮﻛدرﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺪ

ﻲﺘﻟود ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ دراد ﻲﻧاﻮﻳد –

.

يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو :

ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳﺎﻴﺳ–

- ﺖﻟود - يرﻻﺎﺴﻧاﻮﻳد -

ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا

ﺲﮐﺎﻓ∗

: ۶۶۴۰۹۵۹۵

E mail: [email protected]

ﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﺔﻠﺠﻣ رد ﺮﻳز تﻻﺎﻘﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻦﻳا زا ﺎﻴﺳ م

ﻲﺳ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ :

» ﻲﺳﺎﻴﺳ نﻮﺘﻣ رد ﺪﻨﻤﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻟود هﺪﻳﺪﭘ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﻲﻳﺎﭘورا ﻲﻗﻮﻘﺣ –

« لﺎﺳ ، 76 هرﺎﻤﺷ ، 38 ؛

» و ﺪﻨﻤﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻟود

ﺶﻟﺎﭼ ،هﺎﻓر ﺖﻟود ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﺻﺮﻋ رد ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﺎﻫ

ﺎﭘورا ﻲﻗﻮﻘﺣ –

« لﺎﺳ ، 77 هرﺎﻤﺷ ، 42 ؛

» رد ﻮﻧ يﺎﻫدﺮﻜﻳور

ﺖﺳﺎﻴﺳ نﺎﻣﺎﺳ ﻖﻄﻨﻣ زا ؛ﻲﻣﻮﻤﻋ يراﺬﮔ ﺎﺗ يﺰﻳﺮﮔ

ﺪﻨﻤﻧﺎﻣﺎﺳ يﺎﻫرﺎﻜﻫار

« لﺎﺳ ، 78 هرﺎﻤﺷ ، 45 ؛

» و ﻲﻧﺎﻣﺎﺴﺑ ﻪﺒﻟ ﺮﺑ

نﺎﻣﺎﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺰﻳﺮﮔ

« لﺎﺳ ، 79 هرﺎﻤﺷ ، 47 ؛

» لﺪﻣ ﻲﺧﺮﺑ و ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻲﺳرﺮﺑ و ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫ

رد تﺎﺣﻼﺻا

ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﻜﻳﺮﻣآ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا رد ﻲﻣﻮﻤﻋ يراﺬﮔ

« لﺎﺳ ، 79 هرﺎﻤﺷ ، 47 ؛

» لﺪﻣ ﻲﺧﺮﺑ و ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻲﺳرﺮﺑ و ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫ

تﺎﺣﻼﺻا ﺖﺳﺎﻴﺳ رد

ﺎﻜﻳﺮﻣآ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا رد ﻲﻣﻮﻤﻋ يراﺬﮔ

» لﺎﺳ ، 80 هرﺎﻤﺷ ، 54 ؛

» ﻊﻣاﻮﺟ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻲﻧاﻮﺧزﺎﺑ

ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺑﺎﻴﻬﻟﺎﺴﻣ و ﺰﮕﻳر يرﻮﺸﻨﻣ ناﺮﻳا رد ﻲﻣﻮﻤﻋ يراﺬﮔ

« لﺎﺳ ، 82 ةرﺎﻤﺷ ، 59 ؛

» ﺐﻟﺎﻗ رد ﺖﻟود ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ زﺎﺑ

ﺖﺳﺎﻴﺳ ياﺮﺟا و ﺪﻴﻟﻮﺗ يﻮﺳ ﻪﺑ ﻮﻧ ﻲﻫار ؛ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود لﺎﺳ ، ،ﺎﻫ

83 ةرﺎﻤﺷ ، 65 ؛

» ﻜﻳور ﺮ زا ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ يد

ﺚﻠﺜﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺑﺎﻳزرا و اﺮﺟا رد ﻦﻤﺷﺮﻴﻫ و ﻲﻧﻮﻳﺰﺗا يﺎﻫ ﺎﻫ

« لﺎﺳ ، 84 ةرﺎﻤﺷ ، 67 ؛

» ﻪﻧﺎﺷ ﺮﺑ زﺮﻣ ﺎﺗ لﻮﺳﻻ يﺎﻫ

ﻲﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد يزﺮﻣ يراﺬﮔ

« لﺎﺳ ، 85 ةرﺎﻤﺷ ، 71 .

(2)

202 ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، لﺎﺳ 37 ﺎﻤﺷ ، ةر 1 ، رﺎﻬﺑ 1386

ﻦﺨﺳ زﺎﻏآ

ﻪﻴﻋاد ﺮﻫ ﻪﺑ ﻲﻣدآ ﻦﻴﻨﭼ تروﺮﺿ ﻪﺑ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﺘﺴﻳز ﻪﻛ يا

هﺎﮔ ، ﻲﻨﺘﺴﻳز ﺑﻪ

ﻪﻄﺳاﻮﺑ ﺎﻬﻧآ زا ﺶﺳﺮﭘ ﺎﻳ ﻪﻛ ﺪﻳآ ﻲﻣ رﺎﺘﻓﺮﮔ ﻲﻳﺎﻫ هﺪﻳﺪﭘ ندﻮﻣزآ ﺪﻨﻤﻛ

ﻞﻜﺷ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﺟ ،سﺎﻤﺗ مواﺪﺗ و تﺮﺜﻛ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﺎﻳ ﺪﻨﺑﺎﻳ ﻲﻤﻧ حﺮﻃ و يﺮﻴﮔ

ﺎﻳ ﻪﻜﻧآ ﺎﺗ ﺪﻨﻧز ﻲﻣ ﺎﻬﺸﺳﺮﭘ ﻦﻴﺒﺟ ﺮﺑ ﻲﮔدﻮﻬﻴﺑ ﺎﻳ ﻲﺘﻴﺻﺎﺧ ﻢﻛ ﺮﻬﻣ ، نﺎﺸﻳﺮﻳﺬﭘﺎﻧﺰﻳﺮﮔ و ﺎﻬﺑ ﻢﻛ يﺮﻴﺛﺎﺗ ،نآ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻳ ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺎﻬﺸﺳﺮﭘ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﺟ ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻴﺣ رد ﻖﻣر ﻲﺑ

نﺎﺴﻧا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺎﻫ .

زا ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ نارود رد ار ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ هﺪﻳﺪﭘ نﺎﻴﻣ زا

ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻲﻣ

ﺖﺳا ﺖﻟود هﺪﻳﺪﭘ ،ﺪﻧراﺬﮔ .

زﺎﻏآ زا ﻪﻛ ﺦﻳرﺎﺗ لد رد ﺐﻳﺮﻏ يا هزﺎﺳ

ﺪﻧا ﻪﺘﻔﮔ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻣﺎﺠﻧا و .

ار ﺶﻳﺎﻫﺪﻳﺎﺒﻧ و ﺎﻫﺪﻳﺎﺑ ، ﻢﻴﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز نآ لد رد مدﺮﻫ

ﻲﻣ ، ﻢﻳﺰﻴﺧ ﻲﻣﺮﺑ وا ﺎﺑ عاﺰﻧ ﻪﺑ ، ﻢﻳﺮﻴﮔ ﻲﻣ هدﺮﺧ واﺮﺑ ، ﻢﻴﻧز ﻲﻣ ﺪﻨﺨﺒﻟ وا ﻪﺑ ،ﻢﻴﻳﺎﻣزآ

ﻲﻣ ﺶﻳﻻﺎﺑ ﻲﻣ ﺶﻧﺎﺘﺳد ﻪﺑ ار رﻮﻣا ﻪﺘﺷرﺮﺳ ، ﺪﺷﺎﺑ يﺮﺸﺑ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ زا ﻲﻋﺎﻌﺷ ﺎﺗ ﻢﻳﺮﺑ

و هﺪﺷ دﺎﻤﺘﻋا ﻲﺑ ﺶﻛﻮﻜﺸﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ، ﻢﻳﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﻃﺎﺧ هﺪﻴﺠﻧر وا زا ﺮﮕﻳد زور ، ﻢﻳرﺎﭙﺳ ﺎﺧ لد زا ار شﺮﻬﻣ ﻢﻴﻫد ﻲﻣ تدﺎﻌﺳ هدﮋﻣ ،ﺶﻧدﻮﺒﻧ ﻪﺑ ار نﺎﮕﻤﻫ و ﻢﻴﻨﻛ ﻲﻣ جر

. ﺮﻫﺎﻣا

ﻲﻣ ﻪﭼ ﻲﻤﻧ و ﻢﻴﻨﻛ ﺖﻟود ،ﻢﻴﻨﻛ

ﺪﻨﺘﺴﻫ هراﻮﻤﻫ ﺎﻫ رﺎﻴﺘﺧا رد و

ﻲﺑ ﻲﻧﺎﺒﺼﻨﻣ ﺐﺣﺎﺻ ﻞﻳﺪﺑ

ﻪﻛ ﻮﺳ ناﺪﺑ ار نآ ﺖﻳاﺪﻫ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳد رد ار رﻮﻣا مﺎﻣز ،ﺶﻳﻮﺧ ترﺪﻗ ﺎﺑ ﻪﻛ

ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻲﻣ

ﺪﻨﻧﺎﺳر . رﻮﺤﻣ ﻦﻳا ﺎﻣا ﻣﺎﺟ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺖﺧﺎﻨﺷ رد راﺪﺘﻗا

ﻌ ،ﻪ

ﻪﭼ ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﻨﻴﻬﺑ ياﺮﺟا و ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻊﺿو ،باﻮﺻ يﺎﻫرﺎﻜﻫار ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ﻲﺷﻼﺗ ، ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﭘ زا ﻪﭽﻧآ ؟ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ

Public choic Theory)

ﺖﺳا (

.

ﻢﻜﻳ : ﻲﻧﺎﺘﺳد راﺰﻫ ؛ﺖﻟود نﺎﺘﺳادراﺰﻫ

ﻪﺻﺮﻋ رد ﻲﻣﻮﻤﻋ قﻮﻘﺣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ ﻞﻘﺘﺴﻣ و ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﺖﻴﻠﻛ نآ ﻧﺎﻣﺮﻓ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار نﺎﻳاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ زا ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﺎﻳ دﻮﺷ ﻲﻣ هدﺮﻤﺷ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ ﺎﻳ ﻲﻠﺧاد نارادﺮﺒ

(3)

ﻲﺑ ﺖﺨﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻲﺸﻳﺪﻧازﺎﺑ ؛ﺖﺨﺑ

203

ﻲﻣ ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ راﺮﻗ ﻲﻟﺎﻋ يﺎﻫ يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ سار رد ﻪﻛ ﻪﻳﺮﺠﻣ هﻮﻗ ﻪﺧﺎﺷ ﺮﺳ ﺎﻳ دراﺬﮔ

ﻲﻣ ﮕﻳد ﻲﻧﺎﺑز زا ﺎﻳ دﺮﻴﮔ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ ﺎﺑ صﺎﺧ ﻲﻳوﺮﻤﻠﻗ رد عوﺮﺸﻣ ترﺪﻗ ﺎﺑ يدﺎﻬﻧ ،ﺮ

عﺎﻤﺘﺟا

) ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎﺑ 1378

ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻤﻫ ،(

زا ﺮﻫ ،ﺲﻛرﺎﻣ ﺎﺗ ﻞﮕﻫ زا و ندروﺮﭘ ﺎﺗ ﻮﻄﺳرا

يﻮﻨﺜﻣ ،شدﻮﺒﻧ و دﻮﺑ ﺮﺑ ماﺪﻛ و ﺪﻴﺠﻤﺗ ﻪﺑ ار نآ ﺖﻴﺑ هﺎﺷ و ﺪﻧا هدوﺮﺳ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ

ﮔ ﺮﺷ ﻦﻳا ﻞﻤﺤﺗ ﺎﻳ ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ تدﺎﻌﺳ ﻪﻠﻴﺳو ﻦﻳا ﻦﻴﺴﺤﺗ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﻳ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ ﺰﻳﺮ

ﺪﻧا هداد صﺎﺼﺘﺧا مدﺎﺧ سﺎﺒﻟ رد موﺪﺨﻣ .

نﺎﺑز زا و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﺳ رد ار ﺖﻟود ءﺎﺸﻨﻣ ﻦﺘﻓﺎﻳرد ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ ﺪﺼﻗ ﻢﻠﻗ ﻪﻜﻧآ ﻲﺑ ﺑﺎﻫ ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﻨﻴﺳ ﻲﻠﻋﻮﺑ و ﻦﻴﺘﺳﻮﮔا ﺰ

ﺮﺑ ﺪﻳﻮﮕﺑ ﻦﺨﺳ راﺰﻫ ، ﺲﻛرﺎﻣ و ﺖﻧﺎﻛ و ﻮﺳور و

ﻫ ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ هﺪﻨﺴﺑ ﺰﺟﻮﻣ ﻦﻳا يﺎﻫﺪﺣاو دﺎﺠﻳا و ﻲﻠﻣ و نرﺪﻣ يﺎ

ﺖﻠﻣ يﻮﮕﻟا ﺎﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ،ﻲﻟادﻮﺌﻓ يﺎﻬﺘﻣﻮﻜﺣ يﺎﻫ ﻪﻧاﺮﻳو ﺮﺑ ﺖﻟود –

ود زا ﺖﻛﺮﺣ ،نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و يا ﻪﻔﻳﺎﻃ ﻟ

يراﺪﺘﻗا زا و هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻲﺘﻟود يﻮﺳ ﻪﺑ هدﺎﺳ ﻲﺘ

،ﺖﻟود يﺎﻫ ﺶﻘﻧ هﺮﺘﺴﮔ ﻒﻳﺎﻇو ﻪﻨﻣاد ﺞﻳرﺪﺗ ﻪﺑ سﻮﻤﻠﻣ و ﻦﺷور يراﺪﺘﻗا ﻪﺑ ﻦﻴﻌﻣﺎﻧ ﺎﻔﺗ دزﻮﻣآ ﻲﻣ ار رادﺎﻨﻌﻣ ﻲﺗو .

ﺖﻟود ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ار ﻪﻧﺎﮔ ﺪﻨﭼ ﻲﻔﻳﺎﻇو ،ﻲﺘﻨﺳ يا .

و ﻢﻈﻧ ،ﺖﻴﻨﻣا

ﻪﺑ ار ﺎﺟ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻒﻳﺎﻇو ﻲﺘﻨﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻪﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻣ صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﺪﻨﻫد

. ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ زا هﺎﮔ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﺠﻧآ ﺎﺗ هﺪﺷ دﺎﻳ ﻪﻳﺎﭘ ﻪﺳ ﺖﻴﻤﻫا

ﻻد ﺖﻟود ماﻮﻗ ﻞﻳ ﻲﻣ دﺎﻳ ﺎﻫ

دﻮﺷ . رد گرﺰﺑ تﻻﻮﺤﺗ زوﺮﺑ ، نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺎﻣا

ﻪﺻﺮﻋ ،ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺶﻳاﺰﻓا و يﺮﻬﺷ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ،يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

هﺪﻳﺪﭘ ﻪﺑ ﺖﻟود ﻒﻳﺎﻇو ﻪﻨﻣاد شﺮﺘﺴﮔ ﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ ﺰﻳﺮﮔ و يروﺮﺿ يا

. ﻪﺑ ﺖﻟود

ر يرﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺖﺳد ﺮﻫ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻧﺎﺘﺳدراﺰﻫ ﻲﻣﺮﺑ ا

ﻲﻤﺸﭼ ،ﺖﺳد ﺮﻫ ﺮﺑ و ﺖﺷاد

ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ ترﺎﻈﻧ رﺎﻛ نآ ﺮﺑ ﺎﺗ ﺖﺷﺎﻤﮔ .

ﻪﺻﺮﻋ رد ﺖﻴﻨﻣا دﺎﺠﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻮﺋار

دﺎﻌﺑا رد نزاﻮﺘﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ،ﺖﻟاﺪﻋ شﺮﺘﺴﮔ ،ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد و ﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ هﺮﻣز رد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﺒﻬﮕﻧ مﺎﺠﻧا ﺮﺳ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻇو ياﺮﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز دﺎﺠﻳا ، ﺎﻬﻧآ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺎﻫ ﺖﻟود ﻲﻠﺻا ﻒﻳﺎ

(4)

، لﺎﺳ 37 ﺎﻤﺷ ، ةر 1 ، رﺎﻬﺑ 1386

ﻲﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ دﻮﺷ

) ﻮﺋار 1996 ص 344

.(

ﺪﻳﺎﺷ ﺪﻨﻫد ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ ﺖﻟود ﻪﭽﻧآ نﺎﻴﻣ رد ﺎﻣا

ﺪﺷﺎﺒﻧ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ دورو زا ﺮﺗ ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺶﻟﺎﭼ ماﺪﻜﭽﻴﻫ .

يدﺎﺼﺘﻗا ﺶﻘﻧ

ﺻ تﻻﻮﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﺘﺷﺬﮔ هﺪﺳ ﻪﺳ رد ﺖﻟود هرود و ﺪﻳدﺮﮔ زﺎﻏآ ﻢﻫﺪﺠﻫ نﺮﻗ ﻲﺘﻌﻨ

زوﺮﺑ ﺎﺗ ﻲﻨﻌﻳ ﻢﺘﺴﻴﺑ نﺮﻗ لوا ﻪﻤﻴﻧ ﺎﺗ ،ﺖﻓﺮﮔ مﺎﻧ يدﺎﺼﺘﻗا رﻮﻣا رد ﺖﻟود دوﺪﺤﻣ ﺖﻟﺎﺧد ﮓﻨﻫﺎﺑﺮﺿ ، نﺎﻣز ﻦﻳا زا ﺎﻣا ﺖﻓﺎﻳ ﻪﻣادا ﺎﭘورا يدﺎﺼﺘﻗا گرﺰﺑ ناﺮﺤﺑ و ﻪﻴﺳور بﻼﻘﻧا ﺖﻓﺮﮔ دﻮﺧ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺑﺎﺘﺷ ، دﺎﺼﺘﻗا رد ﺖﻟود ﺖﻟﺎﺧد .

ﺰﻴﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ﻪﺳ رد رﻮﻬﻇ ﺎﺑ

ﻪﺘﺳاﻮﺧ ندروآﺮﺑ رد ﻲﺘﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ ﺖﻟود ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ هﺎﻓر يﺎﻫ ﺖﻟود ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ و ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ

و يﺮﻜﻓ يﺎﻫ ﺐﻟﺎﻗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺘﺴﻴﻟاﺮﺒﻴﻟﻮﺌﻧ يﺎﻫدﺮﻜﻳور ،ﻲﻣرﻮﺗ درﻮﻛر ناﺮﺤﺑ ﻞﺣ رد ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻠﻤﻋ .

دروآ ﻲﭘ زا ﺎﻫ ﺖﻟود ياﺮﺑ ار ﺎﻫ ﺶﻘﻧ لﻮﺤﺗ ،نارود لﻮﺤﺗ .

ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ

ﺪﻫا ﺶﻘﻧ ،دﻮﺧ فا ياﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﺻﺮﻋ رد ار ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ و ﻲﻌﻳزﻮﺗ ،ﻲﺘﻴﺒﺜﺗ ،ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳﺎﻫ

،ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻨﻴﻬﺑ ﺺﻴﺼﺨﺗ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ يﺎﻔﻳا زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ دﻮﺧ نﺎﺳﻮﻧ زوﺮﺑ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺎﻫﺪﻣآرد ﻪﻧﻻدﺎﻋ ﻊﻳزﻮﺗ ،ﺖﻴﻌﺿو ﺖﻴﺒﺜﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﻳﺪﺷ يﺎﻫ

ﻨﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ دﺎﺠﻳا ،مﺎﺠﻧاﺮﺳ و ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎ

ﺖﺳا هدﻮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻢﻟﺎﺳ يﺎﻫ .

ﻲﻣ يوﺮﻴﭘ صﺎﺧ ﻲﻘﻄﻨﻣ زا ،دﺎﺼﺘﻗا رد ﺖﻟود ﻲﻧﺎﺘﺳد راﺰﻫ ﻦﻳا ﺎﻣا ﻖﻄﻨﻣ ﻦﻴﻤﻫ و ﺪﻨﻛ

ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻪﺻﺮﻋ ﻦﻳا رد اروا ﺖﻟﺎﺧد ﻪﻛ ﺖﺳا .

ﺖﻟود ﺺﻴﺼﺨﺗ رد ﺶﻳﻮﺧ راد ﺖﻬﺟ ناﻮﺗ يﺎﻋدا ﺎﺑ و رازﺎﺑ ﻲﻳﺎﺳرﺎﻧ ﻪﻴﻋاد ﻪﺑ ﺎﻫ

ﺘﻗا ﻪﺻﺮﻋ ،ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻨﻴﻬﺑ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺶﻳﻮﺧ يﺎﻬﻣﺎﮔ رﻮﻬﻘﻣ ار دﺎﺼ

. ﺎﻫ ﺖﻟود ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا

ﻲﻤﻧ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫﻻﺎﻛ ﻪﺿﺮﻋ رد ﻪﻛ ﺪﻧراد ﺎﻋدا يﺎﻫ هﺰﻴﮕﻧا ،ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ياﺮﺑ ناﻮﺗ

ﺪﻧدﺮﮔ ناﺪﻴﻣ دراو ﺪﻳﺎﺑ دﻮﺧ اﺬﻟ و ﺖﻓﺎﻳ ار ﺖﻟﺎﺧد ﻲﻓﺎﻛ .

نآ ﻢﻴﺑ ﺎﻫ ﺖﻟود ،هوﻼﻋ ﻪﺑ

ﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﻲﺧﺮﺑ رد دﻮﺧ رﻮﻀﺣ ناﺰﻴﻣ زا ﻦﺘﺳﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧراد و مﺎﻤﺗ هﺮﻄﻴﺳ ياﺮﺑ ار هار ،

يﻮﺳ زا رﺎﺼﺤﻧا ﺶﻳاﺪﻴﭘ ﻲﻟﻮﻐﺸﻤﻟد ، ترﻮﺻ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ زﺎﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ لﺎﻤﻛ ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ﺪﻨﻳآ ﻲﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺘﻟود ترﺪﻗ و ﺖﻟود نﺪﻧﺎﺸﻛ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ و ﺎﻬﻧآ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ﺮﺑ ﻪﺻﺮﻋ ندﺮﻛ دوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ار ﺖﻟود ،رﺎﺼﺤﻧا زا ﻞﺻﺎﺣ يدﺎﺼﺘﻗا

(5)

205

ﻲﻣ بﺎﺠﻣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ

. ﺳﺎﻴﺳ ﺖ ﻮﺤﻣ ﺖﻟاﺪﻋ و ﺮﻘﻓ ﺪﺿ ،ﻲﻠﻳﺪﻌﺗ ،ﻲﻫﺎﻓر يﺎﻫ ر

ﺖﻟود ، ﻪﻤﻫ يﺎﻫ

نﺎﺘﺳداﺮﻓ ياﺮﺑ فﺎﺼﻧا و لﺪﻋ ﻂﺴﺑ ﻪﻴﻋاد ﻪﺑ ﺎﺗ دراد ﻲﻣ نآ ﺮﺑ ار ناﻮﺗ ﻪﻤﻫ و ناد ﻪﻳﻻ و ﺖﺳدوﺮﻓ ﺶﺨﺑ رﻮﻀﺣﺮﺑ ار هار ،ﻪﻌﻣﺎﺟ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻢﻛ يﺎﻫ

رد ﻲﺘﻟودﺮﻴﻏ يﺎﻫ

ﻪﺻﺮﻋ يرﺎﻴﺴﺑ ﺪﻨﻨﻛ ﺪﺳ ،ﺎﻫ

. د ﻲﻠﻳﻻد و ﻞﻳﻻد ﻦﻳا ﻪﺑ ﻞﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳد ﻦﻳا زا ﺮﮕﻳ

ﺖﻟود ﻲﻧﺎﻣﺮﻬﻗ يﻮﻜﺳ ﺮﺑ ندﺎﺘﺴﻳا ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ار دﻮﺧ ،ﺮﻈﻧ و ﻪﺸﻳﺪﻧا يداو رد اﺪﺘﺑا ﺎﻫ

ﻪﻘﺑﺎﺴﻣ ،ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻊﺿو ﺎﺑ ار ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﻦﻳا ،ﻞﻤﻋ ﻪﺻﺮﻋ رد ﺲﭙﺳ و ﺪﻨﺑﺎﻳ ﻲﻣ هﺮﻔﻧ ﻚﺗ يا

ﺪﻧراﺬﮔ ﻲﻣ اﺮﺟا ﻪﺑ نﺎﻬﻨﭘ و رﺎﻜﺷآ يﺎﻫ ﻪﻳور و تارﺮﻘﻣ .

ﻧآ ﻲﻣ يور ﺖﻟود يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻟﺎﺧد ﻪﺻﺮﻋ رد ﻪﭽ حﺮﺷ ﺮﺘﺸﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻠﻳﻻد رﺎﻨﻛ رد ﺪﻫد

و ﻲﻫاﻮﺧ ﺮﻴﺧ ،تﺮﻴﺼﺑ ﻲﻨﻌﻳ ﺖﻟود هرﺎﺑرد ﻪﺘﻔﮔﺎﻧ ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺳ ﻪﻧاﻮﺘﺸﭘ ﻪﺑ ،ﺖﻓر ﺎﻬﻧآ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ

) ﻲﻠﻛﻮﺗ 1380 ص 302

ﻲﻣواﺪﺗ ار ﺖﻟود رﻮﻀﺣ و ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ناﺪﻨﭼ ود ﻲﻬﻴﺟﻮﺗ ،وا (

ﻲﻣ ﺶﻴﭘ زا ﺶﻴﺑ ﻮﻀﺣ ﻦﻳا ﻪﻜﻧآ ﺎﺗ ﺪﻫد

ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ نوﺪﺑ و ﻞﻳﺪﺑ ﻲﺑ يرﻮﻬﻇ ﻪﺑ ،ر

ددﺮﮔ . ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺷادﺮﺑ و تﺎﻣﺪﻘﻣ ﺶﻨﻴﭼ ﻦﻴﻤﻫ رد ﺎﻣا نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫ

ﺪﻧﺎﺸﻛ ﻲﻣ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ار جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻦﻳا تﺎﻣﺪﻘﻣ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا .

مود : ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ :

ﺖﺨﺑ ﻲﺑ ﺖﺨﺗ

ﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ يﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷ و تﺎﻳﺮﻈﻧ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻫد رد ﻪﻛ ﺖﺳا دﺎ

1950 ﻪﻫد ﺮﺧاوا رد و دﻮﺸﮔ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ هﺪﻳد 1980

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هرﺎﺑود ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ .

ﺎﻴﺑدا

ورآ نﻮﭽﻤﻫ يداﺮﻓا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﺧﺎﺷ ﻦﻳا ت

)1

يدﺮﻓ يﺎﻬﺷزرا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا بﺎﺨﺘﻧا 1951

ﺰﻧواد ،(

2

) ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻳﺮﻈﻧ 1957

ﻦﺴﻟوا ،(

ﻚﻟﻮﺗ و نﺎﻧﺎﻛﻮﺑ و3

) 4

يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ 1962

ﻞﺑﺎﻗ (

ﺖﺳا يﺮﻴﮕﻴﭘ .

1 - Kenneth Arrow

2 -Anthony Downs

3 -Mancur olson

4 - James Buchanan & Gordon Tullock

(6)

، لﺎﺳ 37 ﺎﻤﺷ ، ةر 1 ، رﺎﻬﺑ 1386

ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا لﻮﺻا ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻊﻗاو رد ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ .

ﻦﻳا

ﻲﻣ يوﺮﻴﭘ ﻲﻟﻮﺻا نﺎﻤﻫ زا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺶﻨﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ نآ زا نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

مدﺮﻣ يﺎﻫ

ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا رازﺎﺑ رد ﺪﻨﻨﻛ

. ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻟود هرﺎﺑ رد ﻪﺘﻔﮔﺎﻧ ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺳ ﻪﻛ ﺪﺷ هرﺎﺷا ﺮﺘﺸﻴﭘ

ﻟﻮﺻا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺳراو ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫدﺮﻜﻳور رد هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲ

ترﺎﺒﻋ ا

،ﺖﻟود تﺮﻴﺼﺑ زا ﺪﻧ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و وا ﻲﻫاﻮﺧﺮﻴﺧ

ﺎﻫرﺎﻛ مﺎﺠﻧا رد شا .

،ﺮﮕﻳد ﻲﻧﺎﻴﺑ ﻪﺑ

ﺖﻟود ﻲﻳﺎﺳرﺎﻧ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﺎﻫ ﻢﻴﻤﺼﺗ رد ،ﺪﻧراد تﺮﻴﺼﺑ ،رازﺎﺑ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

يﺮﻴﮔ و ﺎﻫ

يراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ ﻴﺧ ،ﺶﻳﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

ﺮ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ ﻻﺎﺑ ﺮﺑ ار ﻲﻌﻤﺟ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺼﺨﺷ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺖﺳد ﺖﺳﺎﻴﺳ ياﺮﺟا رد و ﺪﻨﻫد

هدﻮﻤﻧ ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻧا

، زا

ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ ناﻮﺗ .

نآ هﺪﺷ هﺎﺗﻮﻛ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﻲﻫاﻮﺧﺮﻴﺧ ،تﺮﻴﺼﺑ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ

هژاو ﺎﺑ ار

"

ﺖﺨﺑ

"

ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻴﭼ نآ ،دراﺬﮔ ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ ناﻮﺗ

"

ﺖﺨﺗ

"

،ﻲﺘﻟود راﺪﺘﻗا

ددﺮﮔ ﻲﻣ ﻦﻳﺰﻣ ناﺪﺑ .

ﻲﻣ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ار ﺖﺨﺗ ﻦﻳا ﺖﺨﺑ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺎﻣا ﺪﺸﻛ

.

ﻊﻓﺎﻨﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ يﺎﻫرازﺎﺑ رد مدﺮﻣ ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا هﺰﻴﮕﻧا ﺶﻳﻮﺧ ﻲﺼﺨﺷ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻣ

. ﻦﻴﻨﭼ ﺰﻴﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ نﺎﻧاد دﺎﺼﺘﻗا

ﻪﺿوﺮﻔﻣ ﻲﻣ ار يا ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ

ﻲﻣ ﻢﻴﻤﻌﺗ نارﻻﺎﺴﻧاﻮﻳد ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ار نآ ﺎﻣا ﺪﻨﻫد

. رﺎﺘﻓر ،ﻊﻗاو رد

دراد يﺎﺟ ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺐﻠﻗ رد ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ نارﻻﺎﺴﻧاﻮﻳد .

ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد

ﻲﻣ نﺎﻤﮔ ﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ و نارﻻﺎﺴﻧاﻮﻳد ﻪﻛ دور

ا و ﺪﻨﻨﻛ ﻞﻤﻋ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻧاﺮﺸﻴﭘ ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ نار

ﺖﺳﺎﻴﺳ ياﺮﺟا رد ﺨﺑﺮﺛا و يﺪﻣارﺎﻛ ﺖﻳﺎﻬﻧ ،ﺎﻫ

بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﻈﻧﺪﻣ ار ﻲﺸ

يﺎﻫزﺎﻴﻧ و ﺎﻫ ﻪﺘﺳاﻮﺧ سﺎﺳاﺮﺑ ،مدﺮﻣ ﺮﮕﻳد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺰﻴﻧ ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ ﺖﺳا روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﺶﻳﻮﺧ ﺪﻨﻨﻛ

. تاﺮﻛورﻮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳروﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻦﻧﺎﻜﺴﻴﻧ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ،ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺐﻴﻘﻌﺗ ار دﻮﺧ ﻲﺼﺨﺷ ،ﺶﻳﻮﺧ يﺎﻬﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻪﺟدﻮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا رد و ﺪﻨﻨﻛ

ﻊﻓﺎﻨﻣ

ﺪﻧراد ﺮﻈﻧ رد ار دﻮﺧ

) ﻴﻧ ﺴ ﻦﻧﺎﻜ 1973

.(

زا ﺚﺤﺑ رد ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﺮﮕﻳد نﺎﻴﺑ ﻪﺑ

ﻪﻧاﺮﺸﻴﭘ هﺰﻴﮕﻧا ،نارﻻﺎﺴﻧاﻮﻳد يﺎﻫ هﺰﻴﮕﻧا ﺖﺳد ﻻﺎﺑ ﺮﺑ ار يدﺮﻓ يﺎﻫ

راﺮﻗ ﻲﻌﻤﺟ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺪﻫد

) نﺎﻧﺎﻛﻮﺑ 2000

ﻊﻗاو رد ،ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ رد ﻪﭼ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ رد ﻪﭼ ،داﺮﻓا و (

ﺷ ﻊﻔﻧ ﻪﻧاﺮﺸﻴﭘ ﺎﺑ ﻲﻣ رﺎﻛ ﻲﺼﺨ

ﮓﻧر ﻢﻛ هﺎﮔ و ﺮﺗ ﮓﻧرﺮﭘ هﺎﮔ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﺮﺗ

ددﺮﮔ

(7)

207

) ﺰﻧواد 1967

.(

فﺮﺼﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ار ﻲﻧاﻮﻳد هﺎﮕﺘﺳد ناراﺰﮔرﺎﻛ ،ﻚﻨﻴﻧﺎﮔ ﻲﻣ هﺪﻨﻨﻛ

نآ ﺮﺑ و دﺮﮕﻧ

ا فﺮﺼﻣ رﺎﺘﻓر ياﺮﺑ دﺎﺼﺘﻗا رد ﻪﭽﻧآ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳ ناراﺰﮔرﺎﻛ درﻮﻣ رد ،دراد دﻮﺟو نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ قﺪﺻ ﺰﻴﻧ ﻲﻧاﻮﻳد هﺎﮕﺘﺳد

) ﺎﮔ ﮓﻨﻴﻧ 1993

.(

ﺎﺗ ﺪﻧدﻮﺑ نآ ﻲﭘ رد نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ رﻮﻬﻇ زا ﺶﻴﭘ ﻪﻳﺮﻈﻧ هﺎﮔﺪﻳد زا جرﺎﺧ ﻲﻠﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﺖﻟود ﻪﺑ ﺪﻧﺮﮕﻨﺑ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻛ يا

ﺶﻨﻛ يﺎﻫ طﺎﺒﺗرا ،دﺎﺼﺘﻗا هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳاﺪﻫ ﻞﻣاﻮﻋ يﻮﺳاﺮﻓ رد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲﺗﺎﻈﺣﻼﻣ ﻪﺑ وا

ﺖﺷاد . ﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺎﻣا نآ ﻲﭘ رد ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘ

ا ﺖﻟود ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﺳ ﻲﻧارﻻﺎﺴﻧاﻮﻳد ﻪﻳواز زا ﺎﻫ

ﻞﻴﻜﺸﺗ ار نآ ﻪﻛ ﻲﻣ

ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺢﻴﺟﺮﺗ رازﺎﺑ رد نﺎﻧآ ﻪﻛ ﺪﻨﻬﻧ ﺎﻨﺑ ار ﻪﺿوﺮﻔﻣ ﻦﻳا و دﺮﮕﻨﺑ ﺪﻨﻫد

ﻲﻣ هﺪﻴﺸﻛ لوا ﻪﺘﺳد ﻊﻓﺎﻨﻣ يﻮﺳ ﻪﺑ ،ﻲﻌﻤﺟ و يدﺮﻓ ﺪﻧﻮﺷ

. ﺢﻳﺮﺸﺗ يﺎﺘﺳار رد نﺎﻧﺎﻛﻮﺑ

ﻨﭘ ار دﻮﺧ ﻚﺷ زا هﺪﻨﻛآ هﺎﮕﻧ ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻲﻤﻧ نﺎﻬ

يﺎﺘﺳار رد ﻪﻛ ﺖﺳا روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ و ﺪﻨﻛ

يراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﭼﺮﮔا ،ﺎﻫ

ﺎﻣا دﺮﻴﮔ يﺎﺟ ﺖﺴﺨﻧ ﻒﻳدر رد ﺪﻳﺎﺑ 1

ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻴﻨﭼ

) ﻚﻟﻮﺗ و نﺎﻧﺎﻛﻮﺑ 1962

.(

و ﻪﺿﺮﻋ ﻪﺑ رازﺎﺑ رد داﺮﻓا ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ

ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺪﻨﺘﺴﻫ لﻮﻐﺸﻣ يدﺎﺼﺘﻗا تﺎﻣﺪﺧ و ﺎﻫﻻﺎﻛ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﺳ رد نﺎﺸﻳﺎﻫ

ﻪﻳﺎ

يﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻊﻓر و يدﺮﻓ ﻲﻫاﻮﺧدﻮﺳ ﻲﻣ ﻞﻜﺷ نﺎﺸﻳﺎﻫ

هﺰﻴﮕﻧا ،دﺮﻴﮔ يﺎﻀﻓ رد داﺮﻓا يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻪﻧاﺮﮕﺑﺎﺴﺣ ،رازﺎﺑ رﺎﺘﻓر ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺰﻴﻧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد و ﺪﺷﺎﺑ

هﺪﺷ دﺎﻳ ﻪﺻﺮﻋ ود ﺮﻫ ،

ﺶﻨﻛ ﺎﻫ

ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻲﻣ ترﻮﺻ دﻮﺳ يزﺎﺳ

دﺮﻴﮔ . و ناراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﺑﺮﻏ ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد ﻚﻳ رد

يار ﻟﻮﺗ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺪﻴ

فﺮﺼﻣ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ رازﺎﺑ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

. ار يرﺎﻛ ﻲﻜﻳ ﺮﮔا

ﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ يﺮﮕﻳد ياﺮﺑ ﻲ

ار ﻚﻳدﺰﻧ و رود ﻲﻌﻓﺎﻨﻣ ﺪﻳﻮﻧ ﺶﻳاﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳور نآ زا ،ﺪﻧﺎﺳر

ﺖﺳاراد . نآ رد هزﻮﺣ ود ﻦﻳا نﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ﻪﻏﺪﻏد و ﻢﻬﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﺎﻣا ا

ﻪﻛ ﺖﺳ

د ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ ر

يراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ يﺎﺘﺳار ﻫ

ياﺮﺟا و ﺎ ﺖﺳﺎﻴﺳ

زا ﻪﻜﻠﺑ دﻮﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﻧ ،ﺎﻫ

ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻚﺴﻳر ﺐﻳﺮﺿ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ و ﺪﻨﻛ

لﺎﻤﺘﺣا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و يﺮﻳﺬﭘ

ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺑاﻮﺻﺎﻧ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺎﻫ

زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﺑﺎﻳ

1 -Public Interests

(8)

، لﺎﺳ 37 ﺎﻤﺷ ، ةر 1 ، رﺎﻬﺑ 1386

ناﺪﻴﻣ ﻦﻴﻨﭼ رد ﺮﺗ نوﺰﻓا ﻲﻃﺎﻴﺘﺣا و ﺮﺗ كﺪﻧا يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﺎﺑ ﺶﻳﻮﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﻫ

دراو

ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﻲﻫاﻮﺧﺮﻴﺧ ،تﺮﻴﺼﺑ ﻲﻨﻌﻳ ﺎﻬﺘﻟود ﺖﺨﺑ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ

ﻲﻣ ﺶﻟﺎﭼ ﺶﻨﻛ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دراﻮﻣ زا و ﺪﺸﻛ

ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ دﻮﺟو نوﺪﺑ ناراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻦﺨﺳ ﻪﺘﻔﮔ ﺶﻴﭘ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﻞﻣﺎﻋ هﻮﻴﺷ ياﺮﺑ ار هار ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ و ﺪﻳﻮﮔ

يﺎﻫ

ﻌﻣﺎﺟ هرادا زا يﺮﺗﺪﻳﺪﺟ ﻲﻣ زﺎﺑ ﻪ

ﺪﻨﻛ .

مﺎﺟﺮﻓ يﻮﮕﻟا نﺪﻴﺸﻛ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ

"

ﺖﺨﺑ

"

يراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ هﺎﮕﺘﺳد

ﻪﺒﻨﺟ ﺎﺗ ﺖﺳا شﻼﺗ رد ﻲﻧاﻮﻳد و درﻮﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻈﻨﻣ زا ار ﻲﺳﺎﻴﺳ رﺎﺘﻓر نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ

ﻪﻳﺮﻈﻧ ،دﺮﮕﻨﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛﺪﻴﻟﻮﺗ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ار ﻪﺻﺮﻋ ﻦﻳا ناﺮﮕﻳزﺎﺑ و ﺪﻫد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ مﺎﻤﺗ ﻪﺑ يا

لﺎﻤﻛ و ،نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻣدآ ﻲﻌﻤﺟ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻳاوز ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ و شاﺮﺗ شﻮﺧ

هار ﻞﺣ ﻲﻣ ﻪﺋارا ﻪﻛ ار ﻲﻳﺎﻫ ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫدوﺮﻓ و زاﺮﻓ ﺎﺑ نﺎﻣز رﺬﮔ رد ﺰﻴﻧ ﺪﻳﺎﻤﻧ

. ﻦﻳا ﺎﺑ

ﺶﻨﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻪﻤﻫ ﺖﻟود يﺎﻫ

نﺪﺷ جرﺎﺧ و ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد ﺎﻫ زا ﺎﻬﻧآ يﺪﻤﻋ و يﻮﻬﺳ يﺎﻫ

شﺰﻐﻟ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺮﻴﺴﻣ آ يﺎﻫ

ﻢﻴﻤﺼﺗ هﺎﮕﻧﺰﺑ رد ﺎﻬﻧ يﺮﻴﮔ

،مﺎﺠﻧا ﺮﺳ و سﺎﺴﺣ يﺎﻫ

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗﺎﻧ ار ﻲﻣﻮﻤﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ،يور ﺶﻴﭘ ﻂﻳاﺮﺷ دروآﺮﺑ زا ناﻮﺗ ﻪﻤﻫ هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ

ﻪﻳﺮﻈﻧ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ ﻲﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ

ﺪﻳﺪﺟ ﻂﻳاﺮﺷ دﺎﺠﻳا رد نﺪﻴﺸﻳﺪﻧا ﻪﻨﻴﻣز و ﺪﻨﻛ

ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﺻﻮﺼﺧ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ دروآ

. بﺎﺨﺘﻧا زا ﻪﭼ ﺮﮔا ﻲﻣﻮﻤﻋ

"

ﺖﺨﺗ

ﻲﺑ ﺖﺨﺑ

"

ﻲﻣ ﻦﺨﺳ ﻚﭼﻮﻛ ﻲﭘ رد و ﺪﻳﻮﮔ

هزﻮﺣ يزﺎﺳ ﻪﭽﻧآ ﺎﻣا ﺖﺳا ﻲﺘﻟود ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ باﻮﺻ هزاﺪﻧا ﻪﻜﻠﺑ يزﺎﺳ ﻚﭼﻮﻛ ﻪﻧ ﺪﺳر

ﺖﻟود يزﺎﺳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و1

ﺑ نآ يﺎﻫ ﻪ

-

ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﺻﺮﻋ رد هﮋﻳو .

،ﺖﺨﺑ ﺎﺑ ﺖﺨﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﻲﺘﻟود ﺖﺒﺜﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ

ﻪﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺖﺳﺎﻧاﻮﺗ و ﻪﻴﻟا طﻮﺴﺒﻣ ﻲﺘﻟودﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻞﺻا

.

1 - Right sizing not Down sizing

(9)

209

ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺬﺧĤﻣ و :

ﻒﻟا - ﻲﺳرﺎﻓ

1 -

؛ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎﺑ لﻮﺤﺗ لﺎﺣ رد نﺎﻬﺟ رد ﺖﻟود ﺶﻘﻧ

،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺴﺳﻮﻣ ، ناﺮﻬﺗ ، ءﺎﻛﺮﺷ نارداﺮﺑ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،

1378

2 - ؛ ﺪﻤﺣا ، ﻲﻠﻛﻮﺗ رازﺎﺑ

و ﺎﻫ ﻲﺑﺎﻴﻣﺎﻛ ، ﺖﻟود – ﺎﻫ ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ

ﺸﺘﻧا ، ناﺮﻬﺗ ،

، ﺖﻤﺳ تارﺎ 1380

ب - ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا 1-Buchanan J, Tallok G ., The calculus of consent : Logical Foundations of

Constitutional democracy, university of michigan , 1962

2-Buchanan J , Politics as Public choice , Indianapolis , 1N : liberty Fund , 2000.

3-Downs A ., Insid bureaucracy , Boston , Little , Brown and company , 1967.

4-Gunning J.P. , Enterpreneurists and Fir mists : Knight vs.the Modern theory of the Firm , Journal of history of economic Thought , march 1993 .

5-Rao V.b.& Arvind s . , Public Administration , Vikas Publishing house , 1997.

6- Niskanen W.A. , bureaucracy : servant or master ?’’, London, institute of Economic affairs , 1973 .

ﻲﻣ ﺎﻣ ﺐﻴﺼﻧ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ مﺪﻗ ﻦﻴﻟوا رد ﺮﮔا ﻲﻣ ﺎﻣ ﺐﻴﺼﻧ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ مﺪﻗ ﻦﻴﻟوا رد ﺮﮔا ﻲﻣ ﺎﻣ ﺐﻴﺼﻧ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ مﺪﻗ ﻦﻴﻟوا رد ﺮﮔا ﻲﻣ ﺎﻣ ﺐﻴﺼﻧ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ مﺪﻗ ﻦﻴﻟوا رد ﺮﮔا و ﻲﻨﻌﻣ ﺮﮕﻳد ﻞﻤﻋ و ﻲﻌﺳ ﺪﺷ

و ﻲﻨﻌﻣ ﺮﮕﻳد ﻞﻤﻋ و ﻲﻌﺳ ﺪﺷ و ﻲﻨﻌﻣ ﺮﮕﻳد ﻞﻤﻋ و ﻲﻌﺳ ﺪﺷ و ﻲﻨﻌﻣ ﺮﮕﻳد ﻞﻤﻋ و ﻲﻌﺳ ﺪﺷ

ﺖﺷاﺪﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﺖﺷاﺪﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﺖﺷاﺪﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﺖﺷاﺪﻧ مﻮﻬﻔﻣ ....

)

ﮓﻨﻴﻟﺮﺘﻣ ﺲﻳرﻮﻣ

(