ﻪﻨﻬﭘ يﺪﻨﺑ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
زا ﺮﻈﻧ ناﻮﺗ و ﻸﺧ ﻟﻮﺗ ﺪﯿ مﺪﻨﮔ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
لﺪﻣ
ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ
SSM-Wheat
ﺪﯿﻤﺣ يﺪﻤﺣا رﻮﭙﯿﻠﻋ
*1
، ﻦﯿﺸﻓا ﯽﻧﺎﻄﻠﺳ
،2
ﻦﯿﺴﺣ ﯽﻤﻇﺎﮐ
،3
ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ ﻪﻧ ﯽﻧاﺪﻨﺑ
4
1 . يﻮﺠﺸﻧاد ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ هوﺮﮔ،ﺪﺷرا
،ﺖﻋارز هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ يزروﺎﺸﮐ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ
،نﺎﮔﺮﮔ
،نﺎﮔﺮﮔ .ناﺮﯾا
2 .
،دﺎﺘﺳا هوﺮﮔ
،ﺖﻋارز هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ يزروﺎﺸﮐ و ﻣ ﻊﺑﺎﻨ ﯽﻌﯿﺒﻃ
،نﺎﮔﺮﮔ
،نﺎﮔﺮﮔ .ناﺮﯾا
3 .
،رﺎﯾدﺎﺘﺳا هوﺮﮔ
،ﺖﻋارز هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ يزروﺎﺸﮐ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ
،نﺎﮔﺮﮔ
،نﺎﮔﺮﮔ .ناﺮﯾا
4 . يﻮﺠﺸﻧاد
،يﺮﺘﮐد هوﺮﮔ
،ﺖﻋارز هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ يزروﺎﺸﮐ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ
،نﺎﮔﺮﮔ
،نﺎﮔﺮﮔ .ناﺮﯾا
ﺦﯾرﺎﺗ لﻮﺻو :ﻪﻟﺎﻘﻣ 02 / 05 / 1396 ﺦﯾرﺎﺗ
شﺮﯾﺬﭘ :ﻪﻟﺎﻘﻣ 09 / 08 / 1396
هﺪﯿﮑﭼ مﺪﻨﮔ )
Triticum aestivum L.
( ﯽﮑﯾ زا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻋارز
زا هﺎﮕﯾﺎﺟ هﮋﯾو يا رد رﻮﺸﮐ رادرﻮﺧﺮﺑ .ﺖﺳا ﯽﮑﯾ زا هار يﺎﻫ ﺶﯾاﺰﻓا
،ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ .ﺖﺳا رد ﻦﯾا ﺎﺘﺳار ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا لﺪﻣ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ
SSM-Wheat1
و مﺮﻧ راﺰﻓا
GIS2
ناﺰﯿﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺪﻨﮔ م رد نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ ﯽﺳرﺮﺑ .ﺪﺷ ﻦﯾﺪﺑ
،رﻮﻈﻨﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ هﻮﻘﻟﺎﺑ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﺑآ و ﻢﯾد رد ﺢﻄﺳ نﺎﺘﺳا ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ و ﻪـﻨﻬﭘ يﺪـﻨﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ رد ﻂﯿﺤﻣ مﺎﺠﻧاGIS
ﺪﺷ و ﺲﭙﺳ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺰﯿﻧ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﺑآ و ﻢﯾد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .ﺪﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ داد ﻪـﮐ ﺎـﺑ مﺎـﻗرا
مﺪﻨﮔ درﻮﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا و ور ش يﺎﻫ ﯽﻠﻌﻓ
،ﯽﻋارز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ةﻮﻘﻟﺎﺑ مﺪﻨﮔ ﯽﺑآ و ﻢﯾد ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 8140 و 4930 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ .ﺖﺳا
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﺑآ و ﻢﯾد رد نﺎﺘﺳا ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﺑ 35 / 1 و 11 / 1 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﻦﺗ ﻊـﻤﺟ) 469 / 2 نﻮـﯿﻠﯿﻣ (ﻦـﺗ ﻪـﺑ ﺖـﺳد .ﺪـﻣآ رد
ترﻮﺻ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و ﻊﻓر ﻞﻣاﻮﻋ دﺎﺠﯾا ةﺪﻨﻨﮐ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد
،نﺎﺘﺳا راﺪﻘﻣ ﻞﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ مﺪﻨﮔ زا دوﺪﺣ ﮏﯾ نﻮﯿﻠﯿﻣ ﻦـﺗ ﯽـﻠﻌﻓ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ) 10
لﺎﺳ (ﺮﯿﺧا ﻪﺑ 97 / 1 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﻦﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا .ﺖﺳا سﺎﺳاﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ رد نﺎﺘﺳا
،نﺎﺘﺴﻠﮔ ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ دﺎﺠﯾا ةﺪﻨﻨﮐ ﻸﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ مﺪـﻨﮔ ﺎـﺑ
مﺎﻗرا و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ ﯽﻋارز
،ﯽﻠﻌﻓ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺖﺳردﺎﻧ
،يرﺎﯿﺑآ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ندﻮﺑ مﺎﻗرا درﻮﻣ ﺖﺸﮐ و ةدﺎﻔﺘﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ زا يﺎﻫدﻮﮐ
،ﻪﯾﺎﭘ كﺮﺳ
و ﻢﮐ فﺮﺼﻣ ﺖﺳا و ياﺮﺑ ﻊﻓر ﻸﺧ
،دﺮﮑﻠﻤﻋ فﺮﺼﻣ 165 ﺎﺗ 215 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رﺬﺑ رد
،رﺎﺘﮑﻫ هدﺎﻔﺘﺳا زا يﺎﻫرﺬﺑ ﯽﻫاﻮﮔ هﺪﺷ مﺎﻗرا ﺐـﺳﺎﻨﻣ
ياﺮﺑ ﺖﺸﮐ ﯽﺑآ و
،ﻢﯾد فﺮﺼﻣ ﻞﻗاﺪﺣ 50 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ دﻮﮐ ﺮﻔﺴﻓ ) لدﺎﻌﻣ
P2O5
( رد مﺎﮕﻨﻫ
،ﺖﺸﮐ فﺮﺼﻣ ﻞﻗاﺪﺣ 95 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ دﻮﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ
ﺺﻟﺎﺧ رد رﺎﺘﮑﻫ و ﻪﭼرﺎﭙﮑﯾ يزﺎﺳ عراﺰﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﯽﻣ .ﺪﻧﻮﺷ
ﺪﯿﻠﮐ هژاو ﺖﯿﻨﻣا:ﺎﻫ
،ﯽﯾاﺬﻏ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ تﺎﻋﻼﻃا ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ GIS)
،(
دﺮﮑﻠﻤﻋ بآ
،دوﺪﺤﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ
،هﻮﻘﻟﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ .ﯽﻌﻗاو
1. Simple Simulation Model Wheat 2. Geographic information system
هرود
20 هرﺎﻤﺷ
1 رﺎﻬﺑ 1397
ﻪﺤﻔﺻ يﺎﻫ 144 - 129
1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ
مﺪﻨﮔ ) Triticum aestivum L.
(
، ﯽﮑﯾ زا ﯽﻠـﺻا ﻦﯾﺮـﺗ داﻮـﻣ
ﯽﯾاﺬﻏ و ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﯽـﻋارز زا هﺎـﮕﯾﺎﺟ هﮋـﯾو يا رد
رﻮﺸﮐ رادرﻮﺧﺮﺑ .ﺖﺳا
ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﯿﻌﺿو ةﺪﻨﯾآ ﺪﯿﻟﻮﺗ تﻼـﻏ
ﻪــﺑ هﮋــﯾو مﺪــﻨﮔ زا ﯽﻠﺋﺎــﺴﻣ ﺖــﺳا ﻪــﮐ ﻪــﺟﻮﺗ يرﺎﯿــﺴﺑ زا
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ار
ﻪﺑ دﻮﺧ ﺐﻠﺟ هدﺮﮐ ﺖـﺳا . ﺎـﻫدروآﺮﺑ نﺎـﺸﻧ
ﯽﻣ ﺪﻫد ﻪﮐ رد سﺎﯿﻘﻣ
،ﯽﻧﺎﻬﺟ ياﺮﺑ ﻦﯿﻣﺄﺗ زﺎﯿﻧ مﺪﻨﮔ ﺎﺗ لﺎـﺳ
2020
، دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾا هﺎﯿﮔ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﺑ ناﺰـﯿﻣ 44 ﺪـﺻرد ﺶﯾاﺰـﻓا
ﺪﺑﺎﯾ ] 12 .[
سﺎﺳاﺮﺑ رﺎﻣآ ترازو دﺎﻬﺟ يزروﺎﺸﮐ ﺢﻄﺳ
ﺮـﯾز
،ﺖﺸﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺪﺣاو ﺢﻄﺳ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﮐ مﺪﻨﮔ رﻮـﺸﮐ رد
لﺎﺳ ﯽﻋارز 96 - 1395 ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺶﺷ نﻮﯿﻠﯿﻣ
،رﺎـﺘﮑﻫ 1370
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎـﺘﮑﻫ ياﺮـﺑ ﺖـﻋارز ﻢـﯾد و 4200 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ
رﺎﺘﮑﻫرد ياﺮﺑ ﺖﻋارز ﯽﺑآ و 14 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﻦـﺗ ﺪـﯿﻟﻮﺗ دروآﺮـﺑ
هﺪﺷ ﺖﺳا ] 4 .[
رد ﻦﯿﻤﻫ
،لﺎﺣ رد 10 لﺎـﺳ ﺮـﯿﺧا ﻪـﺑ رﻮـﻃ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 380 راﺰﻫ رﺎﺘﮑﻫ ﻦﯿﻣز رد نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ ﺮﯾز ﺖﺸﮐ
مﺪﻨﮔ هدﻮﺑ .ﺖﺳا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺰـﯿﻧ 2800 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ رد
رﺎﺘﮑﻫ هدﻮﺑ و ﻪﺑ رﻮﻃ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﺶﯿﺑ زا ﮏﯾ نﻮﯿﻠﯿﻣ ﻦـﺗ
مﺪﻨﮔ رد نﺎﺘﺳا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﮐ دوﺪﺣ 10 ﺪﺻرد ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﮐ
رﻮﺸﮐ بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻣ .دﻮﺷ ] 3 .[
رد ﻪﻘﻄﻨﻣ يا ﺺﺨﺸﻣ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ترﺎـﺒﻋ زا فﻼﺘـﺧا
ﺑ ﻦﯿ دﺮﮑﻠﻤﻋ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺎﯾ دﺮﮑﻠﻤﻋ ةﻮﻘﻟﺎﺑ بآ دوﺪﺤﻣ ﺎﺑ ﻤﻋ ﻠ دﺮـﮑ
ﻌﻗاو ﯽ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد عراﺰﻣ نازروﺎﺸﮐ نآ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ
،ﺖـﺳا
رد ﻊﻗاو ﻞﯿـﺴﻧﺎﺘﭘ بآ دوﺪـﺤﻣ ﯽﻄﯾاﺮـﺷ ﺖـﺳا ﻪـﮐ يرﺎـﯿﺑآ
ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ ﯽﻣ دﻮﺷ و دﻮـﺒﻤﮐ نآ ار ﯽـﻣ ناﻮـﺗ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ دﺮـﮐ
] 22 .[
رد ﺎﺳ ل يﺎﻫ ﺧا
،ﺮـﯿ ﻪـﯾﺰﺠﺗ و ﻞـﯿﻠﺤﺗ ﻸـﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ﮔ نﺎﻫﺎﯿ ﻋارز ﯽ ﻪﺑ ترﻮﺻ دﺮﺘﺴﮔ ه يا رد نﺎـﻬﺟ و رد حﻮﻄـﺳ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﮐ ﺶﯿﺑ ﺮﺗ ا ﻦﯾ ﻫوﮋﭘ ﺶ ﺎـﻫ ﺮـﺑ تﻼـﻏ
،
ﻪــﺑ و هﮋــﯾ ﻪــﺳ ــﻠﻏ ﮥ ﻠــﺻا ﯽ ﯽــﻨﻌﯾ
،مﺪــﻨﮔ ترذ و ﺞﻧﺮــﺑ ﻪــﮐ
ﻣﺄﺗ ﻦﯿ ﺪﻨﻨﮐ ة ﺶﺨﺑ يدﺎﯾز زا ياﺬﻏ ﺸﺑ ﺮ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ هدﻮـﺑ
ﺖﺳا ] 7 .[
رد ا ناﺮﯾ ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺑ ترﻮﺻ هﺪـﻨﮐاﺮﭘ و
ياﺮﺑ ﮔ نﺎﻫﺎﯿ ﻋارز ﯽ يدوﺪﺤﻣ ترﻮﺻ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳا . ﻸـﺧ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽـﻋارز رد مﺪـﻨﮔ ﯽـﺑآ ﮥـﻌﻟﺎﻄﻣ)
:يدرﻮﻣ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ رﺪﻨﺑ–
،(ﺰﮔ ﯽﺳرﺮﺑ .ﺪﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎـﺸﻧ
داد ﻦﯿﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻌﻗاو ) 2236 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد (رﺎـﺘﮑﻫ
و يدﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﮐ
ﯽﻣ ناﻮﺗ ﺎـﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪـﻣ ﺮـﺘﻬﺑ ﯽـﻋارز ﺖـﺳﺪﺑ
دروآ ) 5698 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد
،(رﺎﺘﮑﻫ 3462 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎـﺘﮑﻫ
ﻸﺧ دﻮـﺟو .دراد ﻢﻬـﺳ ﻢﮐاﺮـﺗ ﮥـﺗﻮﺑ ﻦﯿﯾﺎـﭘ مﺪـﻨﮔ رد ﻸـﺧ
دﺮﮑﻠﻤﻋ 15
،ﺪﺻرد لﺎﺒﻘﺘﺳا ندﺮﮑﻧ نازروﺎـﺸﮐ زا
ﻪـﺘﻓﺎﯾ يﺎـﻫ
ﺪﯾﺪﺟ 10
،ﺪﺻرد ﺦﯾرﺎﺗ ﺖﺷﺎﮐ ﺮﯾد مﺎﮕﻨﻫ 36
،ﺪﺻرد ﻢـﻗر
ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ 21 ﺪﺻرد و هدﺎﻔﺘﺳا ندﺮﮑﻧ زا ﻒﻠﻋ ﺶـﮐ ﮏـﯿﭘﺎﺗ و
رﺎﺘﺴﻧاﺮﮔ 18 ﺪﺻرد .دﻮـﺑ رد ﻪـﺠﯿﺘﻧ ﺎـﺑ ﻪـﻨﯿﻬﺑ يزﺎـﺳ دراﻮـﻣ
هﺪﺷﺮﮐذ ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ار ﺶﻫﺎـﮐ داد و دﺮـﮑﻠﻤﻋ ار
ﻪﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ زا 5 ﻦـﺗ رد رﺎـﺘﮑﻫ ﺶﯾاﺰـﻓا داد ] 13 .[
رد ﮥـﻌﻟﺎﻄﻣ
يﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻟﺪﻣ
،ﯽﻫﺎﯿﮔ ﮔ شراﺰ ﺪـﺷ ﻪـﮐ
نﺎﮑﻣا ﺶﯾاﺰﻓا دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺨﻧ ﻦﯿﺑ 38 ﺎﺗ 64 ﺪﺻرد رد ناﺮـﯾا
دﻮﺟو .دراد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ ﯽﻋارز ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﺛا يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪـﺑ
حﻼﺻا تﺎﺗﺎﺒﻧ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺶﯾاﺰﻓا دﺮـﮑﻠﻤﻋ نازروﺎـﺸﮐ ﻪﺘـﺷاد
ﺪﺷﺎﺑ ] 20 .[
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ هداد يﺎﻫ ﻞـﺻﺎﺣ زا رﺎـﮐ ﯽﻧاﺪـﯿﻣ رد 95
ﮥﻋرﺰﻣ ﯽﺑآ مﺪﻨﮔ رد نﺎﮔﺮﮔ ﻪـﮐ ﺖـﺤﺗ ترﺎـﻈﻧ نﺎـﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ
دﺎﻬﺟ يزروﺎﺸﮐ ﺪﻧدﻮﺑ
زا ﺰﯿﻟﺎـﻧآ ﻂـﺧ يزﺮـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا .ﺪـﺷ
ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻂﺧ يزﺮـﻣ ﯽـﺷور يرﺎـﻣآ ﺖـﺳا ﻪـﮐ ﻪـﺑ ﮏـﻤﮐ نآ
ﯽﻣ ناﻮﺗ ﺶﻨﮐاو دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺎﯾ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪـﻣ ار رد
ﯽﻄﯾاﺮﺷ ﻪﮐ ﺮﯾﺎﺳ ﻞﻣاﻮﻋ ﺰﯿﻧ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ و ﺖﺑﺎﺛ هﺪـﺸﻧ
،ﺪـﻧا
ﯽﻤﮐ دﺮﮐ رد. ﻊﻗاو شور ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻂﺧ ﺮﻣ يز ﺦـﺳﺎﭘ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻋ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ ار رد ﯽﻄﯾاﺮﺷ ﻪﮐ ﺮﯾﺎـﺳ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺐـﺳﺎﻨﻣ
،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﻣ .ﺪﻨﮐ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻞﻣﺎﺷ
ناﺰﯿﻣ دﻮﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ ﯽﻓﺮﺼﻣ ) ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﯾﺎﭘ و كﺮﺳ (
، راﺪﻘﻣ
دﻮﮐ
،ﺮﻔﺴﻓ راﺪﻘﻣ دﻮﮐ
،ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ داﺪﻌﺗ تﺎﻌﻓد
،يرﺎـﯿﺑآ ﻢﮐاﺮـﺗ
ﻪﺗﻮﺑ و ﺦﯾرﺎﺗ ﺖﺷﺎﮐ ﺪﻧدﻮﺑ . ﺞﯾﺎـﺘﻧ نﺎـﺸﻧ
،داد رد ﯽﻟﺎـﺣ ﻪـﮐ
ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ نازروﺎﺸﮐ 4700
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ
،ﺖـﺳا
نآ ﺎﻫ ﯽﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽـﻋارز ﻪـﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ 6200
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ ﺖﺳد ﺪﻨﺑﺎﯾ ] 7 .[
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
،يا ﻪﻨﻬﭘ يﺪـﻨﺑ ﯽـﻋارز مﻮـﺑ– ﯽﺘﺧﺎﻨـﺷ نﺎﺘـﺳا
نﺎﺠﻧز ياﺮﺑ دروآﺮﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ و ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺨﻧ ﻢﯾد مﺎﺠﻧا
.ﺪﺷ ﺖﺴﺨﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﻢﯾد نﺎﺘـﺳا
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا لﺪﻣ ةدﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ هﺎﯿﮔ دﻮﺨﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻣآ و
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽـﻌﻗاو نازروﺎـﺸﮐ )
ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ 3
لﺎﺳ ﯽﻋارز 88 - 1387 ﺎﺗ 90 - 1389 (
، ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻖﻃﺎـﻨﻣ
ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﺘﺳا ﻪﺑ رﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 43 ﺪﺻرد ﻦﯿﻤﺨﺗ هدز ﺪﺷ ﻪﮐ
ﯾا ﻦ ناﺰﯿﻣ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑاﺮﺑ 3200 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ دﻮـﺑ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻸـﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ نﺎـﺸﻧ داد ﻪـﮐ ﺎـﺑ ﺶـﺷﻮﭘ 80
ﺪﺻرد دﺮـﮑﻠﻤﻋ
،هﻮﻘﻟﺎـﺑ نﺎـﮑﻣا ﺶﯾاﺰـﻓا دﺮـﮑﻠﻤﻋ زا 5 - 95
ﺪــﺻرد ) 48 ﺪــﺻرد ﻪــﺑ ترﻮــﺻ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ
( ﺖﺒــﺴﻧ ﻪــﺑ
يﺎﻫدﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻠﻌﻓ
دﻮـﺟو دراد . رد ﻪـﺠﯿﺘﻧ دﻮـﺒﻬﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪـﻣ
،ﺖﺷﺎﮐ ﺖﺷاد و ﺖﺷادﺮﺑ ﻧ
،دﻮﺨ ﯽﻠﺻا ﻦﯾﺮﺗ و ﻢﮐ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻦﯾﺮﺗ
هار ياﺮﺑ ﺮﭘ ندﺮﮐ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺨﻧ رد نﺎﺘﺳا نﺎﺠﻧز ﺖﺳا
] 11 .[
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يا رد ﮥﻘﻄﻨﻣ نﺎﮔﺮﮔ و ﯽـﻠﻋ دﺎـﺑآ
،لﻮـﺘﮐ ﺎـﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻪـﯾﺰﺠﺗ و ﻞـﯿﻠﺤﺗ ﻂـﺧ
،يزﺮـﻣ ﻪـﺑ ﯽـﺳرﺮﺑ ﻸـﺧ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﯾﻮﺳ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪـﺷ . ﺞﯾﺎـﺘﻧ نﺎـﺸﻧ داد ﻪـﮐ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﯾﻮﺳ رد عراﺰـﻣ ـﻣ درﻮ ﯽـﺳرﺮﺑ 3507 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ رد
رﺎﺘﮑﻫ هدﻮﺑ و ﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻋارز ﻪﺑ 5355 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد
رﺎﺘﮑﻫ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ ] 14 .[
ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻸـﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﻦﯿـﻤﺨﺗ1
ﯽـﻤﮐ زا نﺎـﮑﻣا
ﺶﯾاﺰﻓا رد ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺪﯿﻟﻮﺗ اﺬـﻏ ياﺮـﺑ ﻪـﯿﺣﺎﻧ يا ﺺﺨـﺸﻣ ار
ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﻣ دروآ ﻪﮐ ﯽﺋﺰﺟ ﻢﻬﻣ رد ﯽﺣاﺮﻃ دﺮﺒﻫار يﺎﻫ ﻦﯿﻣﺄـﺗ
اﺬﻏ رد سﺎـﯿﻘﻣ ﻪـﻘﻄﻨﻣ
،يا ﯽـﻠﻣ و ﯽﻧﺎـﻬﺟ ﺖـﺳا ] 23 .[
رد
لﺎﺳ يﺎﻫ ﺮﯿﺧا ﻪﺑ ﺖﻠﻋ ﯽﻧاﺮﮕﻧ يﺎﻫ ﻪـﺑ دﻮـﺟو هﺪـﻣآ ةرﺎـﺑرد
ﺚﺣﺎﺒﻣ ﺖﯿﻨﻣا
،ﯽﯾاﺬﻏ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ور ﻪﺑ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺳا و ﯽﻣ ﺖﺴﯾﺎﺑ ﺎﺑ شور يﺎﻫ ﺐـﺳﺎﻨﻣ
،ﯽـﻤﻠﻋ ﻪـﺑ
دروآﺮﺑ ناﺰﯿﻣ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﻞﯾﻻد نآ ﺎﯾ ﻪﺑ ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
1. Yield gap analysis
اﻮﻋ ﻞﻣ دوﺪﺤﻣ ةﺪﻨﻨﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ هﻮﻘﻟﺎـﺑ ماﺪـﻗا .دﺮـﮐ
،ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ
فﺪﻫ زا ﻦﯾا
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ ةﻮﻘﻟﺎـﺑ ﯽـﺿارا ﯽـﻋارز
نﺎﺘــﺳا نﺎﺘــﺴﻠﮔ ياﺮــﺑ ﺪــﯿﻟﻮﺗ مﺪــﻨﮔ ﺎــﺑ هدﺎﻔﺘــﺳا زا لﺪــﻣ
ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ ) لﺪﻣ SSM-Wheat (
و ﺰﯿﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد ندروآ ﻸـﺧ
دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﻸﺧ ﺪـﯿﻟﻮﺗ مﺪـﻨﮔ رد ﯽـﺿارا ﯽـﻋارز رد نﺎﺘـﺳا
نﺎﺘﺴﻠﮔ هدﻮﺑ ﺖﺳا .
2 . داﻮﻣ و شور ﺎﻫ
.2 1 . ﮥﻘﻄﻨﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﺘـﺳا نﺎﺘـﺴﻠﮔ مﺎـﺠﻧا .ﺪـﺷ ا ﻦـﯾ نﺎﺘـﺳا رد
ﺎﻤﺷ ل ﻗﺮﺷ ﯽ ا ناﺮﯾ ﻊﻗاو هﺪﺷ .ﺖـﺳا نﺎﺘـﺳا نﺎﺘـﺴﻠﮔ دوﺪـﺣ
20438 ﮐ ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣﻮﻠﯿ ﺖﺣﺎﺴﻣ
دراد و رد تﺎﺼﺘﺨﻣ 35
36 ﺎﺗ
8 38 ضﺮﻋ ﯽﻟﺎﻤﺷ و 51 53 ﺎﺗ 22 56 لﻮـﻃ ﯽﻗﺮـﺷ راﺮـﻗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ .ﺖﺳا را عﺎﻔﺗ نﺎﺘﺳا زا ﺢﻄﺳ رد ﺎﯾ رد ﻨﻣاد ﮥ ـﻔﻨﻣ ﯽ 271
ﺎﺗ 3821 ﺮﺘﻣ راﺮﻗ دراد ﻪﮐ زا ﺖﻤﺳ بﻮﻨﺟ ﻪﺑ ﺖﻤﺳ لﺎﻤـﺷ
نﺎﺘﺳا ﺪﻧور ﺸﻫﺎﮐ ﯽ دراد . رد ﮥـﻫد ﺮـﯿﺧا ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ شرﺎـﺑ و
يﺎﻣد اﻮﻫ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 242 ﯽﻠﯿﻣ ﺮـﺘﻣ و 18 ﮥـﺟرد ﯽﺘﻧﺎـﺳ داﺮـﮔ
هدﻮﺑ .ﺖﺳا كﺎﺧ ﻦﯾا ﻪﻘﻄﻨﻣ
ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﺖﻠﯿﺳ مﻮـﻟ ﺖـﺳا ] 10 .[
رد نﺎﺘﺳا ﺎﺘﺴﻠﮔ
،ن ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻂﺳﻮﺘﻣ 380 راﺰﻫ رﺎﺘﮑﻫ زا
ﯽﺿارا ﯽﻋارز نﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯿﺑ زا ﮏﯾ نﻮﯿﻠﯿﻣ ﻦﺗ
لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺸﮐ مﺪﻨﮔ صﺎـﺼﺘﺧا ﯽـﻣ
.ﺪـﺑﺎﯾ رد ﻦـﯾا ﻦﯿـﺑ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺪﺒﻨﮔ
ﺎﺑ 104 راﺰﻫ رﺎﺘﮑﻫ و نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رﺪﻨﺑ ﻦﻤﮐﺮـﺗ
ﺎﺑ 10 راﺰﻫ رﺎﺘﮑﻫ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﻦﯾﺮـﺘﻤﮐ ﺢﻄـﺳ ﺮـﯾز
ﺖﺸﮐ مﺪﻨﮔ ار اد .ﺪﻧر ﺶﯿﺑ زا 234 راﺰﻫ رﺎﺘﮑﻫ زا ﻦﯾا
،ﺢﻄﺳ
ﺖﺸﮐ ﻢﯾد و 163 راﺰﻫ رﺎﺘﮑﻫ ﯽﺑآ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
مﺪﻨﮔ ﯽﺑآ نﺎﺘﺳا رد لﺎﺳ 1395
، 4476 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ و
مﺪﻨﮔ ﻢﯾد 3611 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ شراﺰﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا ] 4 [.
ﻞﮑﺷ 1 نﺎﺸﻧ ةﺪﻨﻫد ﮥﺸﻘﻧ ﺶﻨﮐاﺮـﭘ ﯽـﺿارا ﯽـﻋارز نﺎﺘـﺳا
نﺎﺘﺴﻠﮔ و ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺴﯾا هﺎﮕﺘ يﺎﻫ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ بﺎﺨﺘﻧا
هﺪـﺷ رد
ﺶﯾﺎﻣزآ ﺮﺿﺎﺣ .ﺖﺳا
ﻞﮑﺷ 1 . ﮥﺸﻘﻧ ﺶﻨﮐاﺮﭘ ﯽﺿارا ﯽﻋارز نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ ] 5 [
.2 2 . لﺪﻣ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا
ياﺮﺑ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ دﺮﮑﻠﻤﻋ زا لﺪﻣ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ SSM-
Wheat هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ ] 20 .[
لﺪﻣ SSM-Wheat
، ﻟﺪـﻣ ﯽ هدﺎـﺳ
ياﺮﺑ مﺪﻨﮔ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺎﺑ ﮏﻤﮐ نآ ﻣ ﯽ اﻮﺗ ن ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﻦـﯾا هﺎـﯿﮔ و
ﯾدوﺪﺤﻣ ﺖ يﺎﻫ
،ﯽﮑﯿﺘﻧژ ﯽﻄﯿﺤﻣ و ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ رد ﺪـﯿﻟﻮﺗ نآ ار
ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ .دﺮﮐ زا ﻦﯾا لﺪﻣ ﻣ ﯽ ناﻮﺗ رد دراﻮـﻣ يدﺪـﻌﺘﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﮐ ﻪﮐ ﻞﻣﺎﺷ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﮐ
،ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
ﯽﻋارز
و ﯽﺷزﻮﻣآ ﺖﺳا ] 8 [.
لﺪﻣ SSM-Wheat ﻞﺣاﺮﻣ
ﮏﯾژﻮﻟﻮﻨﻓ
ار ﯽﻌﺑﺎﺗ زا
،ﺎﻣد لﻮـﻃ زور و ﺶﻨـﺗ ﮐ دﻮـﺒﻤ بآ ﯿـﭘ ﺶ ﯽـﻨﯿﺑ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ] 19 .[
ياﺮﺑ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ ﻪﺑ ﮥﻠﯿـﺳو لﺪـﻣ
ﻪﺑ يدورو ﯽﯾﺎﻫ زا :ﻪﻠﻤﺟ رﺎﻣآ ﻪﻧازور ﺮﺜﮐاﺪﺣ و ﻞﻗاﺪﺣ
،ﺎـﻣد
ﺶﺑﺎﺗ
،يﺪﯿﺷرﻮﺧ ناﺰـﯿﻣ
،ﯽﮔﺪـﻧرﺎﺑ ﺦﯾرﺎـﺗ
،ﺖـﺷﺎﮐ ناﺰـﯿﻣ
فﺮﺼﻣ يﺎﻫدﻮﮐ ﻪﯾﺎﭘ و
،كﺮﺳ
،يرﺎـﯿﺑآ تﺎـﻋﻼﻃا كﺎـﺧ
زا
ﻪﻠﻤﺟ ﺖﻓﺎﺑ
،كﺎﺧ ﻖﻤﻋ
،كﺎﺧ ﺪﺻرد
،نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﺒﺴﻧ
،ﻦـﺷ
سر و ﺖﻠﯿﺳ و ﺰﯿﻧ تﺎﻋﻼﻃا ﺖﺷﺎﮐ زا ﻪﻠﻤﺟ ﻢﮐاﺮﺗ و ﻢـﻗر
رﺬﺑ ﯽﻓﺮﺼﻣ درﻮﻣ زﺎﯿﻧ .ﺖﺳا
ﯽﺑﺎﯾزرا لﺪﻣ SSM-Wheat رد
نﺎﮔﺮﮔ ﺎﺑ مﺎـﻗرا ﻒـﻠﺘﺨﻣ
مﺪﻨﮔ ترﻮﺻ .ﺖـﻓﺮﮔ ﺞﯾﺎـﺘﻧ نﺎـﺸﻧ داد ﻪـﮐ رﺬـﺟ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﺎﻄﺧ (RMSE1) ياﺮﺑ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾا لﺪﻣ ﺮـﺑاﺮﺑ 377
1. Root-Mean-Square Error
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎـﺘﮑﻫ هدﻮـﺑ ﻪـﮐ لدﺎـﻌﻣ 4 / 8 ﺪـﺻرد ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ
دﺮــﮑﻠﻤﻋ هﺪﻫﺎــﺸﻣ
هﺪــﺷ .دﻮــﺑ ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ راﺪــﻘﻣ
ﺐﯾﺮــﺿ
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ياﺮﺑ
ﻪﻄﺑار ﻦﯿﺑ راﺪﻘﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ هﺪﺷ و
هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﺷ ﺮﺑاﺮﺑ
**ﺎﺑ 89 / 0 .دﻮﺑ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﯽﮐﺎـﺣ زا ﯽﯾارﺎـﮐ
ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ نآ ياﺮﺑ ﻪﺒﻨﺟ يﺎـﻫ ﻢـﻬﻣ هﺎـﯿﮔ ﯽـﻋارز رد ﻞـﺑﺎﻘﻣ
ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎـﻫ هﺪﻫﺎـﺸﻣ هﺪـﺷ ﻞﻣﺎـﺷ زور ﺎـﺗ هدﺮـﮔ ـﺸﻓا ﯽﻧﺎ
) 5 / 4
=
،ﺪــــﺻردCV 98**
/ 0
= (r و ﯽﮔﺪﯿــــﺳر )
6 / 5
= CV
،ﺪــﺻرد 96**
/ 0
=
،(r ﺺﺧﺎــﺷ ﺢﻄــﺳ
گﺮــﺑ ) 8 / 11
= CV
،ﺪﺻرد 8**
/ 0
=
،(r ةدﺎﻣ ﮏﺸﺧ ﻞﮐ رد ﮥﻠﺣﺮﻣ هدﺮـﮔ ﯽﻧﺎـﺸﻓا
) 3 / 9
=
،ﺪﺻردCV 72**
/ 0
=
،(r ةدﺎﻣ ﮏﺸﺧ ﻞـﮐ رد ﮥـﻠﺣﺮﻣ
ﯽﮔﺪﯿــﺳر )
5 / 9
=
،ﺪــﺻردCV 82**
/ 0
= (r و دﺮــﮑﻠﻤﻋ ﻪــﻧاد
) 4 / 8
=
،ﺪﺻردCV 89**
/ 0
= (r .دﻮﺑ ﺎﻨﺑ ﻦﯾاﺮﺑ ﯽﻣ ناﻮﺗ زا لﺪـﻣ
ﺮﺿﺎﺣ ياﺮﺑ ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﮐ ] 21 .[
.2 3 . ﻊﻤﺟ يروآ هداد ﺎﻫ
ياﺮﺑ ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺴﺨﻧ رﺎﻣآ ﺪﻨﻠﺑ تﺪـﻣ ﮥـﻧازور ﻦـﯾا طﺎـﻘﻧ زا
ﻖﯾﺮﻃ نﺎﻣزﺎﺳ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ نﺎﺘـﺳا
ﻊـﻤﺟ يروآ
،ﺪـﺷ ﻪـﮐ ﻞﻣﺎـﺷ
يﺎــﻣد ﻞﻗاﺪــﺣ و
،ﺮﺜﮐاﺪــﺣ ناﺰــﯿﻣ ﯽﮔﺪــﻧرﺎﺑ و ﺖﻋﺎــﺳ ﯽﺑﺎــﺘﻓآ
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﻧازور ﺳا .ﺖ ﺶﺑﺎـﺗ يﺪﯿـﺷرﻮﺧ ﻢـﻫ
ﺎـﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا زا
ﺖﻋﺎﺳ ﯽﺑﺎﺘﻓآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .ﺪﺷ ياﺮﺑ ﺒﺳﺎﺤﻣ ﮥ ﺶﺑﺎـﺗ ـﺷرﻮﺧ يﺪﯿ زا
ﺨــﺴﻧ ﮥ حﻼــﺻا هﺪــﺷ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ Srad-calc هدﺎﻔﺘــﺳا
و ﺶﺑﺎــﺗ
ـﺷرﻮﺧ يﺪﯿ ياﺮــﺑ ﺮـﻫ زور ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ ﺪـﺷ ] 19 [.
ﺲﭙــﺳ ﮥــﺸﻘﻧ ﯽﺿارا
ﺰﯿﻧ زا يراﺪﻧﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ ﻪﯿﻬﺗ ﺪﺷ و ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ﻦﯿﻋراز زا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ دﺎﻬﺟ ﺸﮐ يزروﺎ ﺮﻫ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪﺑ ﺖﺳد .ﺪﻣآ
لوﺪﺟ 1 . تﺎﻋﻼﻃا ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ياﺮﺑ ﺮﻫ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ رد
لﺪﻣ
هﺎﮕﺘﺴﯾا ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ ﺖﻓﺎﺑ
ﺦﯾرﺎﺗ كﺎﺧ ﺖﺷﺎﮐ زور)
لﺎﺳ (يدﻼﯿﻣ ﻢﮐاﺮﺗ
ﻪﺗﻮﺑ رد
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ﻢﻗر
مﺪﻨﮔ (ﯽﺑآ) ﻢﻗر
مﺪﻨﮔ (ﻢﯾد)
ﻢﺷﺎﻫ دﺎﺑآ ﯽﺳر
- ﯽﻣﻮﻟ 334
350 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ةرادا نﺎﮔﺮﮔ ﯽﺳر
- ﯽﻣﻮﻟ 334
350 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
يﻮﮐدﺮﮐ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 314
314 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
هﺪﻨﮐرﺎﮐ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 339
350 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﯽﺟﺎﺣرﺎﻔﻏ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﻣﻮﻟ 334
350 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﻦﻤﮐﺮﺗرﺪﻨﺑ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر 334
320 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
قآ ﻼﻗ ﯽﺳر
- ﯽﻣﻮﻟ 325
300 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﮥﻋرﺰﻣ ﺶﺗرا ﯽﺳر
- ﯽﻣﻮﻟ 325
300 ﻦﺠﺗ
ﻫﻮﮐ ﺖﺷﺪ
ﺮﯿﮕﻤﺷو ﯽﺳر
- ﯽﻣﻮﻟ 325
300 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﺪﺒﻨﮔ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 344
310 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﺪﺳ ﯽﺟوﺮﺧ نﺎﺘﺴﻠﮔ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 344
310 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﻪﺳﻮﮐزارا ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 344
310 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
قآ ﻪﻘﺗ ﯽﺳر
- ﯽﻣﻮﻟ 329
280 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
هواﺮﻣ ﻪﭙﺗ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 329
280 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﺮﻤﺗ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 329
310 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﯽﻓﻮﺻ ﺦﯿﺷ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 329
310 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﻪﻟﻼﮐ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 329
310 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
كرﺎﭘ ﯽﻠﻣ نﺎﺘﺴﻠﮔ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 334
350 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
بآﺮﻧ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﻣﻮﻟ 314
390 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﺖﺷدﻮﻨﯿﻣ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 314
380 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﻗ نﺎﭙ ﯽﺳر
- ﯽﻣﻮﻟ 325
380 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
نﺎﯿﻣار ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 314
300 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﻞﺿﺎﻓ دﺎﺑآ ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ 334
370 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﻮﻧزارد ﯽﺳر
- ﯽﻣﻮﻟ 314
314 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
ﻪﮑﻠﻬﺑ ﯽﻠﺷاد ﯽﺘﻠﯿﺳ
- ﯽﺳر 334
370 ﻦﺠﺗ
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ
رد ﻪﻣادا زا ﺮﻫ ﮏﯾ زا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
،ﺎﻫ تﺎـﻋﻼﻃا ﺖﯾﺮﯾﺪـﻣ
لواﺪﺘﻣ ﺎﺑ ﮥﻌﺟاﺮﻣ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ دﺎﻬﺟ يزروﺎـﺸﮐ ﺮـﻫ
14 نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻊﻤﺟ يروآ .ﺪﺷ تﺎﻋﻼﻃا تﺎﺼﺨﺸﻣ كﺎﺧ
زا
:ﻞﯿﺒﻗ ﺖـﻓﺎﺑ
،كﺎـﺧ ﻖـﻤﻋ
،كﺎـﺧ ﺪـﺻرد نژوﺮـﺘﯿﻧ
،كﺎـﺧ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺪﺻرد سر و ﺖﻠﯿﺳ و ﻦـﺷ ﻖﻃﺎـﻨﻣ و راﺪـﻘﻣ pH
كﺎﺧ .دﻮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ يرﻮﺷ بآ يرﺎﯿﺑآ رد تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ظﺎـﺤﻟ
ﺪﺸﻧ ﯽﻟو يرﻮﺷ كﺎﺧ ﻊﻤﺟ يروآ و ظﺎـﺤﻟ ﺪـﺷ . تﺎـﻋﻼﻃا
ﺖﺷﺎﮐ :ﻞﻣﺎﺷ ﻢﮐاﺮﺗ
،ﻪﺗﻮﺑ
،ﻢﻗر راﺪﻘﻣ رﺬﺑ ﯽﻓﺮـﺼﻣ و ﻖـﻤﻋ
ﺖﺷﺎﮐ .ﺖﺳا ﻦﯾارد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻂﻘﻓ زا ود ﻢـﻗر ﻦـﺠﺗ (ﯽـﺑآ) و
ﺖﺷﺪﻫﻮﮐ (ﻢﯾد)
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪـﺷ ﻪـﮐ ﻦـﯾا مﺎـﻗرا تﺎﯿـﺻﻮﺼﺧ
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻨﻓ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ
ﺎﺑ ﺮﯾﺎـﺳ مﺎـﻗرا مﺪـﻨﮔ .ﺪـﻧراد ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
ناﺰﯿﻣ و داﺪﻌﺗ تﺎـﻌﻓد ﯽﻫددﻮـﮐ و
يرﺎـﯿﺑآ ﺮـﻫ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﺰـﯿﻧ
ﻊﻤﺟ يروآ ﺪﺷ لوﺪﺟ) 1 .(
.2 4 . ياﺮﺟا لﺪﻣ و ﻪﻨﻬﭘ يﺪﻨﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ
رد ﻦــﯾا ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ زا 25 هﺎﮕﺘــﺴﯾا ﯽــﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ هدﺎﻔﺘــﺳا
ﺪــﺷ و
تﺎﻋﻼﻃا ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ 15
لﺎﺳ زا) لﺎﺳ 2000 ﺎﺗ 2015 (يدﻼﯿﻣ
زا نﺎﻣزﺎﺳ بآ ﻪﻘﻄﻨﻣ يا و نﺎﻣزﺎـﺳ ﯽـﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ نﺎﺘـﺳا
نﺎﺘـﺴﻠﮔ
ﻪﯿﻬﺗ و ﺐﺗﺮﻣ .ﺪﺷ ةﻮﺤﻧ ﺶﻨﯾﺰﮔ هﺎﮕﺘـﺴﯾا يﺎـﻫ ﯽـﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ ﻪـﺑ
ﻪﻧﻮﮔ يا دﻮﺑ ﻪﮐ ﯽﺸﺷﻮﭘ يﺮﺳاﺮﺳ ﺎﺑ ﻊﯾزﻮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ دﺎـﺠﯾا دﻮـﺷ
و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﯾا هﺎﮕﺘﺴﯾا ﺎﻫ رد ةدوﺪﺤﻣ ﯽـﺿارا ﯽـﺑآ و ﻢـﯾد 14
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﺷ ﺎﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺎﻄﺧ و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖـﻗد
رد تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ يﺪﻌﺑ
ﻢﻫاﺮﻓ .دﻮﺷ
ﺲﭙـــﺳ ﺎـــﺑ لﺪـــﻣ
،SSM ﺎـــﺑ هدﺎﻔﺘـــﺳا زا تﺎـــﻋﻼﻃا
يدورو) يﺎﻫ (لﺪﻣ هﺎﮕﺘـﺴﯾا يﺎـﻫ ﻫ
،ﯽـﺳﺎﻨﺷاﻮ تﺎـﺼﺨﺸﻣ
كﺎﺧ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ ﯽﻋارز :ﺪـﻨﻧﺎﻣ راﺪـﻘﻣ و تﺎـﻌﻓد دﻮـﮐ
،ﯽﻫد ناﺰﯿﻣ و تﺎﻌﻓد يرﺎﯿﺑآ و ﻢﮐاﺮﺗ
،ﻪﺗﻮﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ هﻮﻘﻟﺎـﺑ
ﺖﺳﺪﺑ هدروآ .ﺪﺷ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﯿﻓوﺮﭘ كﺎﺧ درﻮﻣ زﺎﯿﻧ لﺪﻣ زا
ﮥﺸﻘﻧ ﯽﻧﺎﻬﺟ كﺎﺧ ISRIC-WISE1 ﻪﯿﻬﺗ
ﺪﺷ و ﮥﺸﻘﻧ كﺎـﺧ
1. International Soil Reference and Information Center- World Inventory of Soil property Estimates
نﺎﺘﺳا زا نآ شﺮﺑ هداد ﺪﺷ و يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ نآ
ا جاﺮﺨﺘـﺳ ﺪـﺷ
] 16 .[
ﺲﭙﺳ
،لﺪﻣ ﻪﮐ
ًﻼﺒﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا هﺪﺷ ﺖﺳا ياﺮـﺑ ﻂﯾاﺮـﺷ
بآ و
،ﯽﯾاﻮﻫ كﺎﺧ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻋارز طﺎﻘﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ءاﺮـﺟا
.ﺪﺷ ياﺮﺑ ﻦﯾا رﺎﮐ تﺎﻋﻼﻃا ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﻫ ﺮﻬـﺷ ﺎـﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ هﺎﮕﺘﺴﯾا يﺎـﻫ ﺐـﺨﺘﻨﻣ رد نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ ﺎـﻫ
دراو .ﺪـﺷ
ﺲﭙﺳ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪـﺑ يرﻮـﺷ كﺎـﺧ ﺮـﻫ
،نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ﺎﺘﭘ ﻞﯿﺴﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ هﺪـﺷ حﻼـﺻا .ﺪـﺷ رد ﻦـﯾا ﻖـﯿﻘﺤﺗ ياﺮـﺑ
ﺖﺳﺪﺑ ندروآ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﯽﺑآ و
،ﻢﯾد لﺪﻣ ياﺮﺑ دﻮﮐ و
يرﺎﯿﺑآ رد ﺖﻟﺎﺣ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺖﯿﻌﺿو) ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﺶﺑﺎـﺗ (دوﺪـﺤﻣ
اﺮﺟا .ﺪﺷ رد ﻦﯾا ﺖﻟﺎﺣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ضﺮﻓ ﯽﻣ دﻮﺷ هﺎﯿﮔ ﯽـﻋارز زا
ﺮﻈﻧ بآ و ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﯾاﺬﻏ رﺎـﭼد ﺖﯾدوﺪـﺤﻣ ﺖـﺴﯿﻧ
و ﻦـﯾا
ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ ار دوﺪﺤﻣ ﯽﻤﻧ .دزﺎﺳ رد ﻦﯾا ﻂﯾاﺮﺷ ناﻮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ
ﺖﺤﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺶﺑﺎﺗ و يد
،ﻦﺑﺮﮐﺪﯿﺴﮐا ﻊـﺒﻨﻣ
ﯽـﻄﯿﺤﻣ ﺖـﺳا و
ﺎﻣد ﺶﻘﻧ ﻞﯾﺪـﻌﺗ هﺪـﻨﻨﮐ .دراد ﻦـﯾا ﺖﯿﻌـﺿو ﺪـﯿﻟﻮﺗ
ﻪﺑﺎـﺸﻣ
ﺖﻋارز بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺤﺗ ﻂﯾاﺮﺷ بﺎﯾرﺎﻓ .ﺖﺳا
ﺲﭙﺳ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ يرﻮﺷ كﺎﺧ رد ةدوﺪﺤﻣ ﺮﻫ هﺎﮕﺘـﺴﯾا
،ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ هﺪﺷ ﺎﺑ ﮐ ﮏـﻤ ﻪـﻟدﺎﻌﻣ
ﺮﯾز حﻼﺻا ﺪﺷ ] 18 .[
) 1 ( Yr = 1 – (EC – a) × b
ﻪــﮐ رد نآ
،Yr دﺮــﮑﻠﻤﻋ
؛ﯽﺒــﺴﻧ
،a ﮥﻧﺎﺘــﺳآ يرﻮــﺷ
ﺐﺴﺣﺮﺑ
؛dS/m
،b ﺐﯿﺷ ﻂﺧ نﻮﯿـﺳﺮﮔر ﺐـﺴﺣﺮﺑ
ﺪـﺻرد
ﺮﺑ وdS/m
،ECe ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖﯾاﺪـﻫ ﯽـﮑﯾﺮﺘﮑﻟا هزاﺪـﻧا
يﺮـﯿﮔ
هﺪﺷ رد فاﺮﻃا ﻪﺸﯾر .ﺖﺳا راﺪﻘﻣ ﺐﯾﺮﺿ وa ياﺮﺑb مﺪﻨﮔ
ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 6dS/m و 1 / 7 ﺪﺻرد ﺮﺑ ﺖﺳاdS/m ] 17 و 15 .[
ﺲﭘ زا حﻼﺻا دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿـﺴﻧﺎﺘﭘ ياﺮـﺑ يرﻮـﺷ
،كﺎـﺧ
ﻪﻨﻬﭘ يﺪﻨﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺎﺠﻧا .ﺪﺷ ﻪﻨﻬﭘ يﺪﻨﺑ ﺎـﺑ 4
شور Kriging, Co-Kriging, IDW2, LPI3 ﺖﺴﺗ
ﺪـﺷ ] 9 .[
زا ﮥﻤﻫ ﻦﯾا شور ﺎﻫ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺪـﺷ ﺎـﺗ ﯽـﺷور ﻪـﮐ ﻦﯾﺮـﺘﻤﮐ
وRMSE ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﻗد ار دراد ﺘﻧا بﺎـﺨ .دﻮـﺷ رد ﺖـﯾﺎﻬﻧ
2. Inverse Distance Weighting 3. Local Polynomial Interpolation
ياﺮﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿـﺴﻧﺎﺘﭘ ﯽـﺑآ شور وIDW ياﺮـﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﻢﯾد شور Co-Kriging ياراد
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺎﻄﺧ .ﺪﻧدﻮﺑ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ياﺮﺑ ﻞـﻣﺎﻋ ﻪﺘـﺴﺑاو ﻪـﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ياﺮـﺑ شور Co-
Kriging
، ﮥﻄﺑار عاﻮﻧا يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﻄﯿﺤﻣ
ﺮﺛﺆﻣ ﺮﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ﺎﺑ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﯽﺳرﺮﺑ
ﺪﺷ و ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﮐﺎﺣ زا نآ دﻮﺑ ﻪـﮐ ﺶﺑﺎـﺗ
يﺪﯿﺷرﻮﺧ ياﺮﺑ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑآ و يﺎﻣد ﺮﺜﮐاﺪﺣ ياﺮﺑ ﻂﯾاﺮـﺷ
ﻢﯾد ياراد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ .ﺪـﻧدﻮﺑ
ﺲـﭘ زا نآ ﯽﺑﺎـﯿﻧﺎﯿﻣ
ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ و ﻪﺸﻘﻧ يﺎﻫ ﻪﻨﻬﭘ يﺪﻨﺑ ﻢﯿﺳﺮﺗ .ﺪﺷ
رد ﻪﻣادا ياﺮﺑ ﻦﯿـﻌﺗ ﻸـﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺮـﻫ
،نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ ﺎـﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﮥﺸﻘﻧ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ
،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ياﺮﺑ ﺮﻫ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يﺮـﯿﮔ هﺎﮕﺘـﺴﯾا يﺎـﻫ
دﻮﺟﻮﻣ رد ﺮﻫ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺖﺳﺪﺑ
هدروآ ﺪﺷ و فﻼﺘـﺧا ﻦـﯾا
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻌﻗاو نازروﺎـﺸﮐ ﻪـﮐ
زا ﺰـﮐﺮﻣ
تﺎﻣﺪﺧ يزروﺎﺸﮐ و
دﺎﻬﺟ يزروﺎﺸﮐ ياﺮـﺑ
ﺮـﻫ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ
ﻪﯿﻬﺗ هﺪﺷ
،دﻮﺑ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺮﻈﻧ ﻪـﺘﻓﺮﮔ .ﺪـﺷ ﻦـﯾا ﻸـﺧ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺮﺑ ﺮﻫ د و ﺖﻟﺎﺣ ﻂﯾاﺮﺷ ﻢﯾد و ﯽﺑآ ﺖﺳﺪﺑ هدروآ
ﺪﺷ و ﻪﺸﻘﻧ يﺎﻫ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺮﺑ ﺮﻫ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد
ﻂﯿـﺤﻣ
ArcGIS ﻢﺳر .ﺪﺷ ياﺮﺑ ﻪـﻨﻬﭘ يﺪـﻨﺑ و ﻢﯿـﺳﺮﺗ ﻪـﺸﻘﻧ ﺎـﻫ زا
مﺮﻧ راﺰﻓا ArcGIS ﻪﺨﺴﻧ 10,2 هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ .
ﻸﺧ
،ﺪﯿﻟﻮﺗ راﺪﻘﻣ ﯽﻟﻮﺼﺤﻣ ﺖﺳا
ﻪﮐ زا فﻼﺘـﺧا ناﺰـﯿﻣ
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﯿـﺴﻧﺎﺘﭘ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷﺮﻫ و
ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ـﯿﻟﻮﺗ ﺪ ﯽـﻌﻗاو ﺮـﻫ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺖﺳﺪﺑ
ﯽﻣ .ﺪﯾآ ياﺮﺑ ﮥﺒﺳﺎﺤﻣ ﻸﺧ
،ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﺖـﺴﺨﻧ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺢﻄﺳ ﺮﯾز ﺖﺸﮐ ﺮﻫ
،نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺐﺴﺣﺮﺑ
رﺎـﺘﮑﻫ رد
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﻫ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ بﺮﺿ ﺪـﺷ و ﺪـﯿﻟﻮﺗ
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ياﺮﺑ ﺮﻫ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻦﺗ ﺖﺳﺪﺑ .ﺪﻣآ ﺲﭙـﺳ
زا فﻼﺘﺧا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺮـﻫ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ و
ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﺪـﯿﻟﻮﺗ
او ﯽــﻌﻗ ﺮــﻫ نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ رد
لﺎــﺳ يﺎــﻫ ﺮــﯿﺧا ﻪــﮐ زا دﺎــﻬﺟ
يزروﺎﺸﮐ شراﺰﮔ
هﺪﺷ و مﺮﻓ يﺎﻫ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ لواﺪﺘﻣ ﻪﺑ ﺖﺳد
هﺪﻣآ
،دﻮﺑ ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﻂﯾاﺮﺷ ﻢﯾد و ﯽﺑآ ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪـﻣآ و
ﻪﺸﻘﻧ يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ياﺮﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ نﺎﺘﺳا نﺎﺘـﺴﻠﮔ ﻢﯿـﺳﺮﺗ
.ﺪﺷ 3
. ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﺚﺤﺑ
لوﺪﺟ 2 ﺢﻄﺳ
،ﺖﺸﮐﺮﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﻪﻧاد و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻨﮔ مﺪ ﯽﺑآ و
ﻢﯾد رد نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ ار ﯽـﻃ ةرود 10 ﻪﻟﺎـﺳ
) 1384 ﺎﺗ 1393 ( نﺎﺸﻧ ﯽﻣ .ﺪﻫد ﻖﺒﻃ ﻪـﻣﺎﻧرﺎﻣآ يﺎـﻫ ﺮـﺸﺘﻨﻣ
،هﺪﺷ دﺎﻬﺟ يزروﺎﺸﮐ نﺎﺘﺳا
،نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ يﺎـﻫ
ﺪـﺒﻨﮔ
،سوﺎﮐ قآ ﻼﻗ و ﻪﻟﻼﮐ ﻪـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﺎـﺑ 30
، 11 و 10 ﺪـﺻرد
ﺢﻄﺳ ﺖﺷﺎﮐ مﺪﻨﮔ نﺎﺘﺳا رد ﮥﺒﺗر لوا ﺎﺗ مﻮﺳ زا ﺮﻈﻧ ﺢﻄـﺳ
ﺮﯾز ﺖﺸﮐ مﺪﻨﮔ راﺮﻗ .ﺪﻧراد
.3 1 . ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﯽﮐﺎـﺣ زا نآ ﺖـﺳا ﻪــﮐ رد ﻂﯾاﺮـﺷ
،ﻢـﯾد ﻪـﺑ ﺐــﯿﺗﺮﺗ
نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ يﺎــﻫ
،ﺮﻬــﺷدازآ
،يﻮــﮐدﺮﮐ ﺖــﺷدﻮﻨﯿﻣ
و
،نﺎــﯿﻣار
ياراد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﻪـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ
6400
، 5770
، 5750 و 5730 مﺮﮔﻮــﻠﯿﮐ رد
رﺎــﺘﮑﻫ .ﺪﻨﺘــﺴﻫ
ﻞﯿﻟد واﺮﻓ ﯽﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ هﻮﻘﻟﺎﺑ رد ﻦﯾا ﻖﻃﺎـﻨﻣ ار ﯽـﻣ ناﻮـﺗ ﻪـﺑ
ﺖﯿﻌــﺿو بآ
و شرﺎــﺑ
،ﺐــﺳﺎﻨﻣ ﺐــﺳﺎﻨﻣEC
دوﺪــﺣ) 6
ﯽﺳد ﺲﻨﻤﯾز ﺮﺑ (ﺮﺘﻣ و ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﻪﮕﻠﺟ يا نآ ﺎـﻫ ﺖﺒـﺴﻧ .داد
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ هﻮﻘﻟﺎﺑ رد ﻂﯾاﺮـﺷ ﻢـﯾد ﻪـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ
،نﺎﺸﯿﻤﮔ قآ ﻼﻗ و رﺪـﻨﺑ ﻦﻤﮐﺮـﺗ ﺎـﺑ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ 3410
، 3740 و 3770 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ دﻮﺑ ﻞﮑﺷ)
2
،(
ﻪﮐ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد ﻻﺎﺑEC دوﺪﺣ) 11 ﯽﺳد ﺲﻨﻤﯾز ﺮـﺑ (ﺮـﺘﻣ و
ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻢﮐ و ﺖﯿﻌﺿو كﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ .ﺖﺳا
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﺑآ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪـﺑ عﻮـﻧ كﺎـﺧ
نﺎﺘﺳا و ﻂﯾاﺮﺷ ﯽـﻤﯿﻠﻗا
ًﺎـﺒﯾﺮﻘﺗ ﻞـﮐ ﯽـﺿارا نﺎﺘـﺳا نﺎﺘـﺴﻠﮔ
ﺪﻌﺘﺴﻣ ﺖﺸﮐ مﺪﻨﮔ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ةﻮﻘﻟﺎﺑ 6000 ـﺗ ﺎ 10000 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ
رد رﺎﺘﮑﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﮐ زا لﺎﻤﺷ ﻪﺑ بﻮﻨﺟ نﺎﺘﺳا ﺪﻧور ﯽـﺸﯾاﺰﻓا
.دراد ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ رد ﺖــﺸﮐ ﯽــﺑآ ﺰــﯿﻧ نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ يﺎــﻫ
،نﺎــﯿﻣار
ﯽﻠﻋ
،لﻮﺘﮐدﺎﺑآ ﺮﻬﺷدازآ و ﺶﮑﯿﻟﺎﮔ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ةﻮﻘﻟﺎـﺑ
9170
، 8920
، 8900 و 8800 مﺮﮔﻮــــﻠﯿﮐ رد
رﺎــــﺘﮑﻫ ياراد
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ هﻮﻘﻟﺎﺑ و يﺎﻫﺮﻬـﺷ ـﺸﯿﻤﮔ
،نﺎ ﻦﻤﮐﺮﺗرﺪـﻨﺑ و
هواﺮﻣ ﻪﭙﺗ ﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ةﻮﻘﻟﺎﺑ 6690
، 7140 و 7940 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد
رﺎﺘﮑﻫ ياراد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ هﻮﻘﻟﺎﺑ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﺑآ ﺪﻨﺘﺴﻫ .
لوﺪﺟ 2 . ﺢﻄﺳ
،ﺖﺸﮐﺮﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ
و ﺪﯿﻟﻮﺗ مﺪﻨﮔ رد ﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ن يﺎﻫ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ ) ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺳ ل يﺎﻫ 1384 ﺎﺗ 1393 ( ] 3 .[
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ
ﺖﺸﮐﺮﯾز (رﺎﺘﮑﻫ) دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﻪﻧاد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ) رد (رﺎﺘﮑﻫ ﺪﯿﻟﻮﺗ
(ﻦﺗ)
ﯽﺑآ ﻢﯾد
ﻊﻤﺟ ﯽﺑآ
ﻢﯾد ﻞﮐ
ﯽﺑآ ﻢﯾد
ﻊﻤﺟ
ﺮﻬﺷدازآ 6655
6340 12995
3135 2176
2655 21055
13962 35016
قآ ﻼﻗ 27959
24364 52323
2675 1513
2094 76147
35458 111605
ﻦﻤﮐﺮﺗ 2809
12306 15116
3058 2013
2536 8799
25526 34325
ﻣ هواﺮ ﻪﭙﺗ 4578
22589 27167
2109 1576
1843 10110
37176 47285
ﺰﮔرﺪﻨﺑ 2943
2051 4994
2783 2457
2620 8074
5500 13574
نﺎﯿﻣار 12045
2105 14150
3140 2238
2689 37642
4756 42397
ﯽﻠﻋ لﻮﺘﮐدﺎﺑآ 22301
3830 26131
3074 2198
2636 68453
8059 76512
يﻮﮐدﺮﮐ 10121
1297 11418
3119 3174
3146 31333
4442 35775
ﻪﻟﻼﮐ 7210
56809 64018
3069 2376
2723 22588
138201 160789
ﺶﮑﯿﻟﺎﮔ 5870
8528 14398
2811 2235
2523 15077
18307 33384
نﺎﮔﺮﮔ 21789
951 22740
3071 2123
2597 66257
1821 68078
نﺎﺸﯿﻤﮔ 974
8517 9491
2068 1673
1871 2997
14235 17232
سووﺎﮐﺪﺒﻨﮔ 30177
68759 98936
2567 1506
2036 74201
103547 177748
ﺖﺷدﻮﻨﯿﻣ 7614
20919 28533
3207 2165
2686 25269
47616 72885
عﻮﻤﺠﻣ نﺎﺘﺳا 163000
239000 400000
- -
- 468000 458000
926000
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ نﺎﺘﺳا -
- -
2850 2100
2470 -
- -
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﮥﺸﻘﻧ ﻊﯾزﻮﺗ ﻀﻓ ﯽﯾﺎ دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ رد نﺎﺘـﺳا
نﺎﺘﺴﻠﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ ﻪﮐ زا لﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺖﻤﺳ بﻮﻨﺟ ﺮﺑ راﺪـﻘﻣ
دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ هدوﺰﻓا ﯽﻣ دﻮﺷ . ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ةﻮﻘﻟﺎﺑ مﺪـﻨﮔ
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﯽﺿارا لﺎﻤﺷ نﺎﺘﺳا .دﻮﺑ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ يرﻮﺷ ﻻﺎﺑ
) 12 - 10 ﯽﺳد ﺲﻨﻤﯾز ﺮﺑ (ﺮﺘﻣ رد ﺖﻤﺴﻗ يﺎﻫ
،ﯽﻟﺎﻤﺷ دﻮﺒﻤﮐ
شرﺎﺑ و دﻮﺒﻤﮐ بآ رد قﺮﺷ ﺳا
،نﺎﺘ يﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ ﻢﮐ
،ﻖﻃﺎﻨﻣ دﻮﺒﻤﮐ
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﯾاﺬﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ
،ﻦﻫآ يور و ﺮﻔـﺴﻓ و ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
ناﺰﯿﻣ كﺪﻧا ةدﺎﻣ ﯽﻟآ رد لﺎﻤﺷ ﯽﻗﺮﺷ و قﺮﺷ نﺎﺘﺳا دوﺪﺤﻣ
ةﺪــﻨﻨﮐ دﺮــﮑﻠﻤﻋ مﺪــﻨﮔ
ﺪﻨﺘــﺴﻫ ] 2 .[
ﻖﻃﺎــﻨﻣ بﻮــﻨﺟ و
بﻮﻨﺟ قﺮﺷ نﺎﺘﺳا ﺰـﯿﻧ ﻪـﺑ ﻞـﯿﻟد ﻂﯾاﺮـﺷ
،ﯽﺘﺑﻮـﻃر
،ﯽﯾﺎـﻣد
يﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ ﺐﺳﺎﻨﻣ
ياراد دﺮﮑﻠﻤﻋ ةﻮﻘﻟﺎﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ
ﺮﯾﺎﺳ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺖﺳا ﻞﮑﺷ) 2 و 3 .(
ﻞﮑﺷ 2 . ﺸﻘﻧ ﮥ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ ﻢﯾد ﯽﺿارا ﯽﻋارز نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
ﻞﮑﺷ 3 . ﺸﻘﻧ ﮥ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ ﯽﺑآ ﯽﺿارا ﯽﻋارز نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
.3 2 . ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪـﺑ ﺖـﺳد هﺪـﻣآ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ يﺎـﻫ
،ﺮﻬـﺷدازآ
ﺖــﺷدﻮﻨﯿﻣ و
نﺎــﯿﻣار ﻪــﺑ ﺐــﯿﺗﺮﺗ ﺎــﺑ 5830
، 5490 و 5470
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ ياراد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻸﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ رد ﺖـﺸﮐ
مﺪﻨﮔ ﯽﺑآ ﺪﻨﺘﺴﻫ و ﺮﻬﺷ يﺎﻫ
،ﻦﻤﮐﺮﺗرﺪﻨﺑ هواﺮﻣ
ﻪﭙﺗ و نﺎﮔﺮﮔ
ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺎﺑ ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ 1410
، 2760 و 3580 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد
رﺎﺘﮑﻫ ياراد ﻪﺒﺗر يﺎﻫ ﺮﺧآ ﻸـﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ رد ﻂﯾاﺮـﺷ ﯽـﺑآ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﮑﺷ) 5 .(
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻸـﺧ ـﮑﻠﻤﻋ دﺮ رد ﻂﯾاﺮـﺷ ﻢـﯾد
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ
،نﺎـﯿﻣار ﺖـﺷدﻮﻨﯿﻣ و
ﺮﻬـﺷدازآ ﺎـﺑ
3810
، 3420 و 2960 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ ﺖﺳا و يﺎﻫﺮﻬـﺷ
،ﺶﮑﯿﻟﺎﮔ ﯽﻠﻋ دﺎﺑآ و هواﺮﻣ ﻪـﭙﺗ ﻪـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﺎـﺑ ﻸـﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
1480
، 1560 و 1680 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎـﺘﮑﻫ ياراد ﻪـﺒﺗر يﺎـﻫ
ﺮﺧآ ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﮑﺷ) 4 .(
ﯽﺿارا نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ يﺎـﻫ
زآ
،ﺮﻬـﺷدا ﺖـﺷدﻮﻨﯿﻣ و
نﺎـﯿﻣار
ﻪﺑ ﻞﯿﻟد يﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ
،كﺎﺧ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ بﻮﻠﻄﻣ و ﺮﯾﺎﺳ ﻂﯾاﺮـﺷ
ﻞﯿﺧد رد ﺮﻣا
،ﺪﯿﻟﻮﺗ ياراد ناﻮـﺗ يرﺎﯿـﺴﺑ ﺪﻨﺘـﺴﻫ و ﻪﻠـﺻﺎﻓ
نﺎﯿﻣ ﻦﯾا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻌﻗاو ﻪﮐ ﻪﺑ ﻞـﯿﻟد ﺖﯾﺮﯾﺪـﻣ يﺎـﻫ
ﯽــﻋارز و هﺮــﯿﻏ ياراد دﺮــﮑﻠﻤﻋ ﻦﯿﯾﺎــﭘ يﺮــﺗ
،ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﻸــﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ
يدﺎﯾز دﺎﺠﯾا ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و نﻮﭼ ﻦﯾا ﯽﺿارا ناﻮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ
يﻻﺎﺑ مﺪﻨﮔ ار دراد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻣ ناﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺮﺘﻬﺑ
،عراﺰـﻣ
ﻦﯾا ناﺰﯿﻣ ﻸﺧ ار ﺶﻫﺎـﮐ داد ] 1 .[
دﻮـﺒﻬﺑ ﻦـﯾا راﺪـﻘﻣ ﻸـﺧ
ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﮏﻤﮐ ﯽﮔرﺰﺑ ﻪﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﯿﻟﻮﺗ مﺪﻨﮔ .ﺪﻨﮐ رد ﺮﯾﺎـﺳ
ﺎﻫﺮﻬﺷ ﺰﯿﻧ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد ﻪﮑﻨﯾا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻌﻗاو ﺮﺘﮑﯾدﺰﻧ ﻪﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ
هﻮﻘﻟﺎﺑ
،دﻮﺑ ﻸﺧ ﻤﻋ دﺮﮑﻠ ﯽﻤﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ .ﺪﺷ
نﺎﻘﻘﺤﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يا ﯽﻠﻣاﻮـﻋ ﻪـﮐ ﺚـﻋﺎﺑ ﺶﻫﺎـﮐ ﻸـﺧ
دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ رد نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ ار ﯽﯾﺎـﺳﺎﻨﺷ و
هار
ﻞﺣ نآ ﺎﻫ ار نﺎﯿﺑ :ﺪﻨﺘﺷاد 1 . فﺮـﺼﻣ ﻞﻗاﺪـﺣ 96 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ
دﻮﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ رد رﺎﺘﮑﻫ ﻪﮐ 73 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ نآ ﻪﺑ ترﻮﺻ كﺮﺳ
ﺪﯾﺎﺑ هداد
؛دﻮﺷ 2 . فﺮﺼﻣ ﻞﻗاﺪﺣ 31 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ دﻮـﮐ
ﺮﻔـﺴﻓ
ﻪﺑ ترﻮﺻ P2O5
و 40 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ دﻮﮐ سﺎﺘﭘ ﻪﺑ ترﻮـﺻ K2O
رد مﺎﮕﻨﻫ
؛ﺖﺷﺎﮐ 3 . ﻞﻗاﺪـﺣ ود ﺖـﺑﻮﻧ يرﺎـﯿﺑآ رد ﮥـﻠﺣﺮﻣ
ﻪﺠﻨﭘ ﯽﻧز و ﻞﮔ ﯽـﻫد
؛ 4 . ﻢﮐاﺮـﺗ ﻪـﺗﻮﺑ ﻦﯿـﺑ 182 ﺎـﺗ 447 رد
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ و 5 . ﺖﺸﮐ رد ﻞﯾاوا رذآ هﺎﻣ و ﺎﯾ ﻞﺒﻗ زا
،نآ ﻪـﮐ ﺎـﺑ
ﺖﯾﺎﻋر ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﮐذ هﺪﺷ ﯽـﻣ ناﻮـﺗ ﻸـﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ نﺎﺘـﺳا ار
ﺶﻫﺎﮐ داد ] 7 .[
ﻞﮑﺷ 4 . ﻪﺸﻘﻧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻌﻗاو و ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ ﻢﯾد نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
ﻞﮑﺷ 5 . ﮥﺸﻘﻧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻌﻗاو و ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ ﯽﺑآ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
.3 3 . ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ داد ﻪـﮐ رد ﻂﯾاﺮـﺷ
،ﯽـﺑآ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ ﻸـﺧ ﺪـﯿﻟﻮﺗ
ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺘﺳﺮﻬﺷ نﺎ يﺎﻫ ﺪـﺒﻨﮔ سوﺎـﮐ ) 170 راﺰـﻫ
،(ﻦﺗ قآ ﻼﻗ ) 143 راﺰﻫ
،(ﻦﺗ ﯽﻠﻋ لﻮﺘﮐدﺎﺑآ ) 130 راﺰـﻫ (ﻦـﺗ
و نﺎﮔﺮﮔ ) 113 راﺰﻫ (ﻦﺗ ﺖﺳا و نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ يﺎـﻫ
نﺎـﺸﯿﻤﮔ
) 28 / 4 راﺰﻫ
،(ﻦﺗ ﻦﻤﮐﺮﺗرﺪﻨﺑ )
19 / 11 راﺰﻫ (ﻦـﺗ و ﺰﮔرﺪـﻨﺑ
) 74 / 14 راﺰﻫ (ﻦﺗ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺮـﺘﻤﮐ ﻸـﺧ ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﺢﻄـﺳ
نﺎﺘﺳا رد ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﺑآ ار اراد ﺑ ﺪﻧدﻮ ﻞﮑﺷ) 7 .(
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ناﺰﯿﻣ ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺐﺴﺣﺮﺑ ناﺰـﯿﻣ ﻦـﺗ
لﻮﺼﺤﻣ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﻫ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ رد
ﻂﯾاﺮـﺷ ﻢـﯾد ﻪـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺪـﺒﻨﮔ سوﺎـﮐ ) 196 راﺰـﻫ
،(ﻦـﺗ ﻪـﻟﻼﮐ
) 153 راﺰﻫ
،(ﻦﺗ ﺖـﺷدﻮﻨﯿﻣ )
72 راﺰـﻫ (ﻦـﺗ و قآ ﻼـﻗ ) 55
راﺰﻫ (ﻦﺗ دﻮﺑ و يﺎﻫﺮﻬﺷ يﻮﮐدﺮﮐ ) 04 / 3 راﺰﻫ
،(ﻦﺗ نﺎﮔﺮﮔ
) 525 / 3 راﺰﻫ (ﻦﺗ و ﺰﮔرﺪﻨﺑ ) 284 / 5 راﺰـﻫ (ﻦـﺗ ﻪـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ناﺰﯿﻣ ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺢﻄﺳ نﺎﺘﺳا رد ﻂﯾاﺮـﺷ ﻢـﯾد ار
ﺪﻨﺘﺷاد ﻞﮑﺷ) 6 .(
رد يﺎﻫﺮﻬﺷ
،ﺪﺒﻨﮔ هواﺮﻣ ﻪﭙﺗ و قآ ﻼﻗ ﺰـﯿﻧ
نﻮﭼ ﯽﺿارا ﺎﺑ داﺪﻌﺘﺳا يﺮﺘﻤﮐ دﻮـﺟو دراد و نﻮـﭼ ﺢﻄـﺳ ﺖﺸﮐﺮﯾز
ﺰﯿﻧ رد ﻦﯾا ﻖﻃﺎﻨﻣ دﺎﯾز
،ﺖﺳا ﻸـﺧ ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﻦـﯾا
ﻨﻣ ﻖﻃﺎ ﻻﺎﺑ ﺖﺳا ﯽﻟو ﯽﻣ ناﻮﺗ ﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻋارز ﺪـﻨﻧﺎﻣ
ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺦﯾرﺎﺗ
،ﺖﺷﺎﮐ ﻢﮐاﺮﺗ
،ﻪﺗﻮﺑ ﯽﻫددﻮﮐ و ةدﺎﻔﺘﺳا ﺮـﺘﻬﺑ زا
تﻻوﺰﻧ يﻮﺟ ﻦﯾا ﻸـﺧ ار ﺶﻫﺎـﮐ .داد ﻞﮑـﺷ 8 ﺰـﯿﻧ ﻸـﺧ
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﮐ نﺎﺘﺳا عﻮﻤﺠﻣ) ﯽﺑآ و (ﻢﯾد ار نﺎﺸﻧ ﯽﻣ .ﺪﻫد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يا ياﺮﺑ ﺖﯾﻮﻟوا يﺪـﻨﺑ ﻞـﻣاﻮﻋ ةﺪـﻨﻨﮐدﺎﺠﯾا ﻸـﺧ
ﺮﮑﻠﻤﻋ د مﺪﻨﮔ رد ﮥﻘﻄﻨﻣ نﺎﮔﺮﮔ ﺎـﺑ شور مﺎـﺠﻧاAHP
ﺪـﺷ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ هﺎﮔﺪﯾد يﺎـﻫ نﺎـﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻒـﻠﺘﺨﻣ
ﺎـﺑ
شور نﺎــﺸﻧAHP
داد ﻪــﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪــﻣ ﺖــﺳردﺎﻧ
،يرﺎــﯿﺑآ
ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ندﻮﺑ مﺎﻗرا درﻮﻣ ﺖﺸﮐ زا ﺮﻈﻧ ﯽـﮑﯿﺘﻧژ و هدﺎﻔﺘـﺳا
ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ زا يﺎﻫدﻮﮐ
،ﻪﯾﺎﭘ كﺮﺳ و ﻢـﮐ فﺮـﺼﻣ ﻪـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ
ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ ﺖـﯿﻤﻫا
ار رد ﯾا دﺎــﺠ ﻸـﺧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ مﺪــﻨﮔ رد نآ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ار ﺪـﻧراد . ﺎـﻣا ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﻪـﯾﺰﺠﺗ و ﻞـﯿﻠﺤﺗ هﺎﮔﺪـﯾد يﺎـﻫ
نازروﺎﺸﮐ ﺎﺑ
شور ﯽﭘوﺮﺘﻧآ نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ناﺰﯿﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ رﺬﺑ
رد نﺎﻣز
،ﺖﺷﺎﮐ ةدﺎﻔﺘﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ زا دﻮﮐ ﻢﮐ
،فﺮﺼﻣ ﻖـﻤﻋ
ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ
،ﺖﺷﺎﮐ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ندﻮﺑ ﻢـﻗر درﻮـﻣ ﺖـﺸﮐ زا ﺮـﻈﻧ
ﯽﮑﯿﺘﻧژ و شﺰﯾر رﺬﺑ رد مﺎﮕﻨﻫ
،ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺶﯿﺑ ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﯿﻤﻫا ار رد دﺎﺠﯾا ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ .ﺪﻧراد ﺎـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﻪـﺑ
ﺾﻗﺎﻨﺗ رد هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا ود
،ﻒﯿﻃ ﻪﯿﺻﻮﺗ ﺪـﻧدﺮﮐ ﮥـﻄﺑار ﻦﯿـﺑ
نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يزروﺎـﺸﮐ
و
،نازروﺎـﺸﮐ ياﺮـﺑ
لﺎـﻘﺘﻧا تاﺮـﻈﻧ ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ
و ﮏـﯾدﺰﻧ نﺪـﺷ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﯽـﻌﻗاو ﻪـﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ و ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ءﻼﺧ
،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻘﺗ ﺖﯾﻮ دﻮﺷ ] 6 .[
ﻞﮑﺷ 6 . ﺸﻘﻧ ﮥ ناﺰﯿﻣ ﻟﻮﺗ ﺪﯿ و ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ مﺪﻨﮔ ﻢﯾد نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
ﻞﮑﺷ 7 . ﺸﻘﻧ ﮥ ناﺰﯿﻣ ﻟﻮﺗ ﺪﯿ و ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ مﺪﻨﮔ ﯽﺑآ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
ﻞﮑﺷ 8 . ﮥﺸﻘﻧ ناﺰﯿﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ مﺪﻨﮔ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫ نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
4 . ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ مﺪﻨﮔ ﯽﺑآ و ﻢﯾد
نﺎﺘﺳا ﻪﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ 8140 و 4930 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ رد
رﺎـﺘﮑﻫ .ﺖـﺳا
،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻞﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﺑآ و ﻢـﯾد ﺮـﺑاﺮﺑ ﺎـﺑ
1357 و 1112 راﺰﻫ ﻦـﺗ ﻪـﺑ ﺖـﺳد ﺪـﻣآ عﻮـﻤﺠﻣرد) 2469
.(ﻦﺗراﺰﻫ ﻦﯾا رد ﯽﻟﺎﺣ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رد 10 لﺎﺳ
،ﺮﯿﺧا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﮔ مﺪﻨ ﯽﺑآ و ﻢﯾد ﯽﻌﻗاو نﺎﺘﺳا ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 2990
و 2100 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد رﺎﺘﮑﻫ هدﻮﺑ ﺖﺳا و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽـﺑآ و ﻢـﯾد
ﯽﻌﻗاو نﺎﺘﺳا ﺰﯿﻧ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺮﺑاﺮﺑ 468 راﺰﻫ و 458 راﺰـﻫ ﻦـﺗ
ﻊﻤﺟ) 926 راﺰﻫ (ﻦﺗ هدﻮـﺑ ﻪـﮐ نﺎـﺸﻧ ةﺪـﻨﻫد ﯽـﮔرﺰﺑ ﻸـﺧ
دﺮﮑﻠﻤﻋ مﺪﻨﮔ رد نﺎﺘﺳا .ﺖﺳا رد ﻦﯾا نﺎﯿﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻪـﺑ ﺪـﯿﻟﻮﺗ
ﯽﻠﻌﻓ رد ﺖﺸﮐ
،ﯽﺑآ يﺎﻫﺮﻬﺷ سوﺎﮐﺪﺒﻨﮔ )
170 راﺰﻫ
،(ﻦـﺗ
قآ ﻼﻗ ) 143 راﺰﻫ (ﻦﺗ و ﯽﻠﻋ دﺎﺑآ لﻮﺘﮐ ) 130 راﺰـﻫ (ﻦـﺗ و
رد ﺖﺸﮐ ﻢﯾد ﺰﯿﻧ يﺎﻫﺮﻬـﺷ ﺪـﺒﻨﮔ
) 196 راﺰـﻫ
،(ﻦـﺗ ﻪـﻟﻼﮐ
) 153 راﺰﻫ (ﻦﺗ و ﺖﺷدﻮﻨﯿﻣ )
72 راﺰـﻫ (ﻦـﺗ و رد عﻮـﻤﺠﻣ
ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﺑآ و ﻢﯾد يﺎﻫﺮﻬـﺷ ﺪـﺒﻨﮔ
) 185
،(ﻦﺗراﺰـﻫ قآ
ﻼـﻗ
) 175 راﺰﻫ (ﻦﺗ و ﯽـﻠﻋ ـﺑآ دﺎ لﻮـﺘﮐ ) 165 راﺰـﻫ (ﻦـﺗ ياراد
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻸﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ .ﺪﻧدﻮﺑ
،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ راﺪﻘﻣ ﻸـﺧ ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﻞـﮐ نﺎﺘﺳا
1534029 ﻦﺗ
دروآﺮﺑ ﺪﺷ رد ﯽﻟﺎﺣ ﻪﮐ ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﯽـﻌﻗاو
ﻞﮐ نﺎﺘﺳا 926 راﺰﻫ ﻦﺗ هدﻮﺑ .ﺖﺳا ﻪﺑ رﻮﻃ ﯽﻠﮐ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺰﯿﻟﺎـﻧآ
ﻸﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ نﺎﺘﺳا نﺎﺸﻧ داد ﻪـﮐ ﺎـﺑ ﺶـﺷﻮﭘ 80 يﺪـﺻرد
دﺮﮑﻠﻤﻋ
،ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ نﺎﮑﻣا ﺰـﻓا ﺶﯾا ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﻞـﮐ نﺎﺘـﺳا زا 926
راﺰﻫ ﻦﺗ ﻪﺑ 97 / 1 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﻦﺗ ﻪﺑ) رﻮـﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ 112 ﺪـﺻرد
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ راﺪﻘﻣ (ﯽـﻠﻌﻓ دﻮـﺟو .دراد ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ ﯽـﻣ
ناﻮـﺗ زا
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺪﺣاو ﺢﻄﺳ نﺎﺘﺳا ﻪـﮐ 2407 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ
رد رﺎﺘﮑﻫ ﺖﺳا ﻪﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ 5939 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ
رد رﺎﺘﮑﻫ ﺖﺳد .ﺖﻓﺎﯾ
ﻊﺑﺎﻨﻣ 1 . يﺎــﺑ
،ن يﺮــﻈﺘﻨﻣ
،م رﺎﮑﻣﺪــﻨﮔ ا
و ﯽﯾﺎــﻄﻋ ه ) 1391 (
ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﯿـﺴﻧﺎﺘﭘ ﯽـﺿارا ﺖـﺸﮐ مﺪـﻨﮔ ﻢـﯾد رد نﺎﺘـﺳا
نﺎﺘــــﺴﻠﮔ ﺎــــﺑ
هدﺎﻔﺘــــﺳا زا
ﮥﻧﺎﻣﺎــــﺳ تﺎــــﻋﻼﻃا
ﯽﯾﺎــﯿﻓاﺮﻐﺟ )
(.GIS ﻪــﻠﺠﻣ ﺶﯾﺎــﻣآ ﯽﯾﺎــﯿﻓاﺮﻐﺟ
،ﺎــﻀﻓ
ﮥﻣﺎﻨﻠــﺼﻓ ﯽــﻤﻠﻋ - ﯽــﺸﻫوﮋﭘ هﺎﮕــﺸﻧاد
.نﺎﺘــﺴﻠﮔ 2
) 4 :(
19 - 41 .
