نﺎﻨﻛرﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺟ
ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤ
ﻲﻤﻇﺎﻛ ﻦﺴﺣ يﻮﺳﻮﻣ ﻲﺒﺘﺠﻣ ،*
هداز ﻦﺗوﺮﻓ ﷲاﺪﻳ ،**
***
* لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
ﻲﻜﺷﺰﭘ ياﺮﺘﻛد ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،
Email: [email protected]
**
ﻧاد ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸ
***
ناﺮﻳا ،ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ سﺎﻨﺷرﺎﻛ ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ
ﻪﻟﺎﻘﻣ لﻮﺻو :
30 / 10 / 88
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ شﺮﻳﺬﭘ :
28 / 11 / 88
هﺪﻴﻜﭼ
ﻣﺪﻘﻣ :ﻪ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ
ناﺮﻳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﻣ ثداﻮﺣ ﻪﻨﺤﺻ رد ﺮﺿﺎﺣ داﺮﻓا ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ زا
،ﺪﻨﺷﺎﺑ زا فﺪﻫ اﺬﻟ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺟ
ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
) ﻪﺑ
داﺪﻣا و تﺎﺠﻧ تﺎﻣاﺪﻗا ﻦﻴﻟوا زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ (
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
شور ﺎﻫ لﺎﺳ رد ،ﻲﻌﻄﻘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا : 1388
ﻦﻴﺑ رد 80 ﻪﺒﻌﺷ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ زا ﺮﻔﻧ ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ
ﻪﺒﻌﺷ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ .
راﺰﺑا هداد يروآدﺮﮔ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ
ﺶﺠﻨﺳ ﺶﺨﺑ ﻪﺳ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ يا ﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا
،ﻚﻴﻓاﺮﮔ ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ و
دﻮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ 55 : و بﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧو بﻮﺧ ﻲﻫﺎﮔآ زا داﺮﻓا ﺪﺻرد 43
زا داﺮﻓا ﺪﺻرد دﺮﻜﻠﻤﻋ
و بﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧ
ﻚﻤﻛ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ .
تﺎﻴﻠﻤﻋ رد رﻮﻀﺣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور يﺎﻫ
ا دﻮﺟو ﻲﻤﻠﻋ هﺮﻤﻧ ﺎﺑ يداﺪﻣ دراد
) 568 / r=0 P=0.021 ، .(
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﻮﺧ ﺎﺘﺒﺴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ زا ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ نﺎﻨﻛرﺎﻛ زا ﻲﻤﻴﻧ دوﺪﺣ رد :
رد يﺮﮕﻧزﺎﺑ موﺰﻟ ﺢﻧاﻮﺳ مﺎﮕﻨﻫ رد ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ناﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ دﻮﺟو ﻦﻳا ﺎﺑ ،ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ ﺷ هﻮﻴ ﻚﻤﻛ شزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
ﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﺳا يروﺮﺿ يﺮﻣا ﺖﻴﻌﻤﺟ نﺎﻨﻛر .
يﺪﻴﻠﻛ تﺎﻤﻠﻛ ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ ،ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻫﺎﮔآ:
ﻪﻣﺪﻘﻣ نﺎﻬﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳﺮﺗﺰﻴﺧ هزﺮﻟ زا ﻲﻜﻳ ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ددﺮﮔ
رد نآ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻛ
ﻪﻟﺰﻟز عﻮﻗو ضﺮﻌﻣ ﺪﻧراد راﺮﻗ گرﺰﺑ ﺎﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ يﺎﻫ
و
اﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد و ﺖﺨﺘﻳﺎﭘ ن
ﻦﻳﺮﺗ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺮﭘ
ناﺮﻳا ﺮﻬﺷ نﺎﻬﺟ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻦﻳﺮﺗﺰﻴﺧ ﻪﺛدﺎﺣﺮﭘ زا ﻲﻜﻳ
ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻳآ ﻲﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻪﻟﺰﻟز ﻚﻳ عﻮﻗو ﻪﺑ .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺮﻫ ﻪﻟﺰﻟز عﻮﻗو ﺮﻄﺧ 150
ﺐﻴﺳآ و ناﺮﻬﺗرد رﺎﺒﻜﻳ لﺎﺳ
ﺚﺤﺑ ﻪﺑ يﺪﺟ ﻪﺟﻮﺗ موﺰﻟ ﺮﻬﺷ ﺮﺑا ﻦﻳا يﻻﺎﺑ يﺮﻳﺬﭘ ﻣ رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ناﺮﺤﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﻮ
د ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻲﮔدﺎﻣآ
و يﺪﺟ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﻟﺰﻟز دﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﻢﻬﻣ
) 1 (.
ا ﺎﺠﻧآ ز
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫزﺎﻓ مﺎﻤﺗ رد ناﺮﻳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻪﻛ ﺶﻘﻧ ناﺮﻳا رد ﺢﻧاﻮﺳ دراد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ﻲﻤﻬﻣ يﺎﻫ
. ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﺖﻴﻤﻫا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ رد ﺢﻧاﻮﺳ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﮔدﺎﻣا ﻲﻣ ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﺪﺑﺎﻳ
.
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﺑﺎﻳزرا رد ﻢﺑ ﻪﻟﺰﻟز زا ﺲﭘ نﻮﻴﺳارﺪﻓ ﺮﻤﺣا لﻼﻫ و خﺮﺳ ﺐﻴﻠﺻ
ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﻪﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد يﺮﮕﻧزﺎﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﻛ ﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ناﺮﻳا يﺎﻫ
ترﺎﻬﻣ آ
،نﺎﻨﻛرﺎﻛ يزﻮﻣ رد نﺎﻧآ ﻲﺗاﺰﻴﻬﺠﺗ يﺎﻫزﺎﻴﻧ
داﺪﻣا يﺎﻬﺘﻴﻌﻗﻮﻣ رد ﺢﻧاﻮﺳ
شﺮﺘﺴﮔ ار تﺎﺠﻧ و
ﺪﻨﻫد ) 2 ( . ﺬﻟ ا هﻮﻴﺷ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد
ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﺮﺑ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻠﻤﻋ و يرﻮﺌﺗ ﺶﻧاد يﺎﻘﺗرا ﺢﻧاﻮﺳ ﺮﺑا
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ صﺎﺧ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ رد و ﻲﺳﺎﻴﺳ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ...
ﻪﺑ ماﺪﻗا زا ﻞﺒﻗ تﺎﻳروﺮﺿ زا
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ شزﻮﻣآ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻊﻳﺎﺷ ﺎﻣوﺮﺗ
ﻲﻃ رد ﺮﻴﻣو گﺮﻣ ﺖﻠﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﺖﺳا ﻪﻟﺰﻟز .
ﻳﺎﺷ ﻊ
،ﻲﮕﺘﺴﻜﺷ ﺎﻫ ﺐﻴﺳآ ﻦﻳﺮﺗ
،ﻲﮔﺪﺷ ﻪﻟ
ﺖﺳا ﻲﮔرﺎﭘ و ﻲﮔﺪﻴﺷاﺮﺧ .
ﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻦ ﻲﻧﺎﻣوﺪﺼﻣ زﺎﻴﻧ ﻪﻛ
هﺪﻣآ رﺎﺘﻓﺮﮔ ﻪﻟﺰﻟز زا ﻲﺷﺎﻧ راوآ رد ا
ﺪﻧ
ﻚﻤﻛ ﻪﻳارا و تﺎﺠﻧ،ﻮﺠﺘﺴﺟ ﺖﺳا ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
.
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪ يا رد صﻮﺼﺧ رد ﺎﻴﻟﺎﺘﻳا بﻮﻨﺟ ﻪﻟﺰﻟز
لﺎﺳ 1980 ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﺪﻨﻛ
، ﻣوﺪﺼﻣﺮﮔا ﺎ
ﻚﻤﻛ ن ﺎﻫ ﻪﻴﻟوا ي
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺎﻌﻳﺮﺳ ار ﺪﻧدﺮﻛ
، 25 ﺎﺗ 50
نﺎﻧآ ﺪﺻرد
ﻲﻣ
،ﺪﻨﻧﺎﻤﺑ هﺪﻧز ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻮﺗﺮﭘ و
ﻪﻟﺰﻟز درﻮﻣ رد ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ 1991
داد نﺎﺸﻧ ﺎﻜﻳرﺎﺘﺳﺎﻛ
رد ﻲﻜﺷﺰﭘ يﺎﻫ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺮﮔا ﻪﻛ 6
ياﺮﺑ لوا ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﻧدﺮﻣ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻧآ
، ارا ﺋ ﺪﺷ ﻲﻣ ﻪ
، زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ نﺎﻜﻣا
دﻮﺑ ﻦﻜﻤﻣ نﺎﺸﮔﺮﻣ )
3 ( . ﺮﻛذ دراﻮﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻢﻴﺗ ياﺮﺑ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ،هﺪﺷ يﺎﻫ
و تﺎﺠﻧ ،ﻮﺠﺘﺴﺟ
،داﺪﻣا
،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا فﺪﻫ و ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺟ
ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤ
ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
) ﻦﻴﻟوا زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
داﺪﻣا و تﺎﺠﻧ تﺎﻣاﺪﻗا (
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
شور ﺎﻫ
ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ لﺎﺳ رد ،ﻲﻌﻄﻘﻣ
1388 ﻦﻴﺑ رد 80 زا ﺮﻔﻧ
ﻪﺒﻌﺷ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ يﺎﻫ
ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ
ﻪﻛ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ
يﺮﻴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻦﻴﺑ رد
13
ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻪﺒﻌﺷ .
هداد يروآدﺮﮔ راﺰﺑا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ
ﻪﺳ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ يا
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎﺷ لوا ﺶﺨﺑ ﻪﻛ هدﻮﺑ ﺶﺨﺑ رد رﻮﻀﺣ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻪﻘﺑﺎﺳ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ،ﺲﻨﺟ ،ﻦﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ رﺬﮔ ،ثداﻮﺣ ا
رﻮﻀﺣ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ هرود نﺪﻧ
رد ﻚﻤﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ بﺎﺘﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺎﻫرﻮﻧﺎﻣ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻪﻴﻟوا .
ﻞﻤﺘﺸﻣ مود ﺶﺨﺑ ﺮﺑ
20 لاﻮﺳ هﺮﻤﻧ ﻚﻳ يا
ﻲﺘﺴﺗ
مﻮﺳ ﺶﺨﺑ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻞﻣﺎﺷ
ﺮﺑ 10 لاﻮﺳ 2
هﺮﻤﻧ يا ﻛرﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻨ
نﺎ
،
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻚﻤﻛ دﻮﺑ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ .
ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﻨﻴﻣز رد دﺮﻜﻠﻤﻋ و
تاﺮﻤﻧ
ﺎﺗ ﺮﻔﺻ 3 ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻠﻴﺧ 3
ﺎﺗ 6 تاﺮﻤﻧ ،ﻒﻴﻌﺿ 6
ﺎﺗ 10
تاﺮﻤﻧ و ﻂﺳﻮﺘﻣ 11
ﺎﺗ 15 و بﻮﺧ 15
ﺎﺗ 20 ﻲﻠﻴﺧ
بﻮﺧ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ود ﻦﻳا
دﻮﺑ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ ﻢﻬﻣ دراﻮﻣ ﺐﻠﻏا .
ياﺮﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ
،ﻲﻳاور ﻦﻴﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ 10
ﺼﺨﺘﻣ زا ﺮﻔﻧ ﺎﺼ
و ن
ﻚﻤﻛ نﺎﻴﺑﺮﻣ ﺎﻬﻧآ تاﺮﻈﻧ زا و ﺪﻳدﺮﮔ ﺶﺨﭘ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
حﻼﺻا ﺖﻬﺟ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺰﻴﻧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ 74
/ 0
ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﺎﻫ هداد
،SPSS ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ
ﺪﻧﺪﺷ . زا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﻲﻧاواﺮﻓ و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
و فاﺮﺤﻧا
هداد ﻒﻴﺻﻮﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ رﺎﻴﻌﻣ هرﺎﻣآ زا و ﺎﻫ
ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ يﺎﻫ
ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ نﻮﺳﺮﻴﭘ و ود يﺎﻛ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 32
نز ) 5 / 40 ﺪﺻرد ( و 47 دﺮﻣ ) 5 / 59 (
ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ .
ندﻮﺑ ﺺﻗﺎﻧ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻚﻳ
ﺪﻳدﺮﮔ فﺬﺣ .
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 18
ﺮﻔﻧ ) 8 / 22 ﺪﺻرد (
،يدﺎﻋ ﺪﻨﻣرﺎﻛ 45
ﺮﻔﻧ ) 57 ﺪﺻرد (
،سﺎﻨﺷرﺎﻛ 14
ﺮﻔﻧ
) 7 / 17 ﺪﺻرد ( و لﻮﺌﺴﻣ سﺎﻨﺷرﺎﻛ 2
ﺮﻔﻧ ) 5 / 2 ﺪﺻرد (
ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ±
ﺖﻛﺮﺷ داﺮﻓا ﺖﻣﺪﺧ ﻪﻘﺑﺎﺳ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﻨﻨﻛ 59
/
± 6 17 / 12 لﺎﺳ هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ يا
ﻦﻴﺑ 1 ﺎﺗ 29 لﺎﺳ و هرود رد رﻮﻀﺣ ﻪﻘﺑﺎﺳ داﺪﻣا يﺎﻫ
و ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﻮﻃ
5 هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ هرود يا
ﻦﻴﺑ 1 ﺎﺗ 50 ﺖﺳا هدﻮﺑ هرود .
ﺰﻴﻧ تﺎﺠﻧ و داﺪﻣا يﺎﻫرﻮﻧﺎﻣ رد داﺮﻓا ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 7
هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ هرود ﻦﻴﺑ يا
0 ﺎﺗ 50 و ﺖﺳا هدﻮﺑ هرود
هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺢﻧاﻮﺳ رد داﺮﻓا رﻮﻀﺣ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﻚﻤﻛ زا ،ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ 9
درﻮﻣ ﻦﻴﺑ يا هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ 1
ﺎﺗ 100 درﻮﻣ
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
64 رﻮﺷوﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺮﻔﻧ
ﻚﻤﻛ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ و ،ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
70 ﺮﻔﻧ ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﺐﺘﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا آ
ﻚﻤﻛ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﺷزﻮﻣ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺷاد . هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
رد هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ داﺮﻓا يرﻮﺌﺗ هﺮﻤﻧ ،
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
،ﺪﻫد 55 ﻲﻫﺎﮔآ زا داﺮﻓا ﺪﺻرد
و بﻮﺧ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧ
ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
ﺖﻛﺮﺷ داﺮﻓا ﻲﻠﻤﻋ هﺮﻤﻧ ،
،ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﻨﻨﻛ 43
ﻓا ﺪﺻرد زا داﺮ
ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧو بﻮﺧ ﻲﻫﺎﮔآ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ .
رﺎﻤﺷ لوﺪﺟ ه
1 - لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ نﺎﻨﻛرﺎﻛ يرﻮﺌﺗ هﺮﻤﻧ
ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
ﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺪﺻرد
ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻠﻴﺧ 3
79 / 3
ﻒﻴﻌﺿ 9
39 / 11
ﻂﺳﻮﺘﻣ 12
18 / 15
بﻮﺧ 21
58 / 26
بﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧ 34
03 / 43
رﺎﻤﺷ لوﺪﺟ ه
2 - لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻠﻤﻋ هﺮﻤﻧ
ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ
ﺪﺻرد
ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻠﻴﺧ 5
32 / 6
ﻒﻴﻌﺿ 9
39 / 11
ﻂﺳﻮﺘﻣ 22
84 / 27
بﻮﺧ 28
44 / 35
بﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧ 15
98 / 18
ﻂﺑاور ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ﺪﻫد
، ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار يراد
يﺎﻫ تﺎﻴﻠﻤﻋ رد رﻮﻀﺣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ يداﺪﻣا
هﺮﻤﻧ ﺎﺑ
دراد دﻮﺟو ﻲﻤﻠﻋ )
568 ٠/ r=
، P=0.021 ﻪﻄﺑار .(
و ﺮﮕﻳد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﻮﺌﺗ و ﻲﻠﻤﻋ هﺮﻤﻧ
ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﻳ .
ﺚﺤﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ زا ﻲﻤﻴﻧ دوﺪﺣ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ زا ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﻮﺧ ﺎﺘﺒﺴﻧ درﻮﺧﺮﺑ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
ﺪﻧرا .
تﺎﻴﻠﻤﻋ رد رﻮﻀﺣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و يداﺪﻣا يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻤﻋ هﺮﻤﻧ .
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ يا لﺎﺳ
2005 رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد
رد ﻞﻏﺎﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻞﻤﻋ ﺖﻋﺮﺳ و ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ هﺪﻜﺸﻧاد
ثداﻮﺣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﺒﻗﺮﺘﻣﺮﻴﻏ
؛ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ آ
ن
ﻪﻛ ﺖﺳا 75
زا ﺪﺻرد آ
ﺎﻬﻧ ﻣآ رد ار مزﻻ و ﻞﻣﺎﻛ ﻲﮔدﺎ
ﺖﻬﺟ ﻚﻤﻛ ﻪﺋارا نﺎﻣز رد ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ تﺎﻣاﺪﻗا و ﻲﻧﺎﺳر
ناﺮﺤﺑ ﺪﻧراﺪﻧ ) 4 (.
رد ﺪﻨﻠﻫ رد يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
لﺎﺳ 2005 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ترﺎﻬﻣ ﺢﻄﺳ و
ﺪﻴﺠﻨﺳ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛو تﺎﻣاﺪﻗا ﻪﺋارارد ار ﻲﻜﺷﺰﭘ
؛
ﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﻛ ﺪﻳد
19 رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺪﺻرد
هدﻮﺑ بﻮﻠﻄﻣ درﻮﻣ ﻦﻳا
، ﺎﻬﻨﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺎﻣا 11
ﺪﺻرد آ ن ﻪﺘﺷاد ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﻫ ﺪﻧا
) 4 (.
ﺶﻫوﮋﭘ
لﺎﺳ رد يﺮﮕﻳد 2006
ﺪﻨﻠﻫ رد ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ و
ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ و تﺎﻣاﺪﻗا ﻪﻛ داد CPR
ﺎﻬﻨﺗ
ﻂﺳﻮﺗ 6 رﻮﻃ ﻪﺑ داﺮﻓا زا ﺪﺻرد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺢﻴﺤﺻ
ﺖﺳا ) 5 (.
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ زا ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ ثداﻮﺣ رد ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ ﻪﺋارا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﻮﺧ ﻲﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﻳا زا ﻲﻤﻴﻧ ﻪﭼﺮﮔا ،ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ،ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻔﻴﻌﺿ ﺎﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ يﺎﻫ
ﮋﻳو ه ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ناﻮﺗ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺖﻬﺟ رد يا
نﺎﻧآ داد مﺎﺠﻧا .
ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد و رﻮﻧﺎﻣ ،سﻼﻛ رد ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا
و رﻮﺷوﺮ
بﺎﺘﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﻳ
. ﺎﻣا رد
رد ﻪﻛ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ لﺎﺳ
2002 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رد ،
ﻲﻣ نﺎﺷ ﻛ ﺪﻫد ﻚﻤﻛ يرﻮﺌﺗ شزﻮﻣآ ﺎﻓﺮﺻ ﻪ يﺎﻫ
ﻪﻴﻟوا
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ترﺎﻬﻣ و ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ ﻲﻤﻧ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ تﺎﻣاﺪﻗا مﺎﺠﻧا رد )
6 (.
ﺎﻣا رد
ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺮﮕﻳد لﺎﺳ رد 2001
ﻲﺑﺮﻋ هﺪﺤﺘﻣ تارﺎﻣا رد
ﻚﻤﻛ يرﻮﺌﺗ شزﻮﻣآ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يﺎﻫ
ﻪﻴﻟوا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
دﻮﺷ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ مﺎﮕﻨﻫ رد ترﺎﻬﻣ ﺶﻳاﺰﻓا )
7 ( . ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﺪﺳر ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﺮﮕﻳد هﻮﻴﺷ رد يﺮﮕﻧزﺎﺑ موﺰﻟ ﻚﻤﻛ شزﻮﻣآ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﺑ ﻪﻴﻟوا ﻪﺟﻮﺗ و ﺖﺳا يروﺮﺿ يﺮﻣا ﺖﻴﻌﻤﺟ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪ ﻦﻳا رد ﺪﻳﺎﺑ ﺶﻧاد ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ترﺎﻬﻣ ﺶﻳاﺰﻓا عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻪﻔﻴﻇو ندﻮﺑ ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺎﻫ
دﺮﻴﮔ .
ﺎﺑ رد رﻮﻀﺣ و ﻲﻠﻤﻋ ناﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻴﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ، ﺪﺷ ﺖﻓﺎﻳ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﺢﻧاﻮﺳ ددﺮﮔ
شزﻮﻣآ ﻪﻛ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻫﺎﮔرﺎﻛ و ﻲﻠﻤﻋ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﺛدﺎﺣ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫرﻮﻧﺎﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻤﺣا لﻼﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ناﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻃ ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ﻚﻤﻛ ددﺮﮔ ﻲﺣاﺮ
.
ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ
1‐ Givehchi S, Gharakhlou M. Analysis Concentration Population Pattern for Mitigation Vulnerability of Urban Disasters. Quarterly journal of Relief &
Rescue, 2009;1(3):25.[In Persian]
2‐ IFRC, Iran-Bam earthquake. Appeal No.
25/03; Operations Update No. 24; Period
covered: 1st January to 31 December 2006:48.
3‐ Ukal T. The great Hansin-Awaji earthquake and the problems with emergency medical. Ren Fail 1997;
19:633-645.
4‐ Das M, Elzubeir M. First and basic life support skills training early in the medical curriculum: curriculum issue, outcome and confidence of student.
Teach learn med 2001;13:240-65
5‐ Severien I, Tan EC, Metz jc, Biert J. The level of first aid and basic life support for the next generation of physicians.
2005,30;149(31):1756-7
6‐ Tan EC, Severein I, Metz JC. First aid and basic life support of junior doctors:
A prospective study in Nijmegen, the Netherlands, MED teach, 2006; 28 (2):182-92
7‐ Graham CA, Scollon D.
Cardiopulmonary training for undergraduate medical student: a five year study. Med Educ. 2002; 36(3):296- 8.
