تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺪﻌﺑ زا ﺢﻧاﻮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ناﺰﻴﻣ
ﻲﻋﺎﺠﺷ ﺎﺴﻳﺮﭘ ﻲﻜﻠﻣ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ،1
2
1 - لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
،ﻦﻳوﺰﻗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭘاﺮﻴﭘ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﺑﺮﻣ ،ﻲﻧﺎﻣرد و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ: ناﺮﻳا
Email:[email protected]
2 - ياﺮﺘﻛد عﻼﻃا و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﻲﻧﺎﻣرد و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
،ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺳر
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ
ﻪﻟﺎﻘﻣ لﻮﺻو :
30 / 4 / 87 ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ شﺮﻳﺬﭘ
: 21 / 7 / 87
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ : عﻼﻃا و طﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ ﺳر
نﺎﮔرا ﻪﺑ ﻲﻧﺎ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻪﻴﻟوا لﻮﺻا زا ﻲﻜﻳ مدﺮﻣ و ﺎﻫ
ﻲﻣ ناﺮﺤﺑ يﺰﻳر ﺪﺷﺎﺑ
. ﻢﺘﺴﻴﺳ رد ﺺﻘﻧ ﻪﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ناﺮﺤﺑ ﺮﺛا رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣرد ﺰﻛاﺮﻣ رد صﻮﺼﺧ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ و تاﺰﻴﻬﺠﺗ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد تﺎﻧﺎﻜﻣا دﻮﺒﻤﻛ ،ﺪﻳآ
ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ هﺮﻴﺧذ ،ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ نﺎﮔرا ﻦﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﮕ
ﻲﻣ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ يور ،ددﺮﮔ ﺮﺑاﺮﺑ ﻦﻳﺪﻨﭼ ار نآ ضراﻮﻋ و دراد ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ناﺮﺤﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ . نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا فﺪﻫ زوﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ ﺮﻈﻧ زا ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺢﻧاﻮﺳ ﺪﺷﺎﺑ .
شور ﺎﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ : نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﻣﺎﺷ ،يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﺖﺳا ﻲﻧاﺪﻴﻣ عﻮﻧ زا ﺮﺿﺎﺣ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﻲﻣ ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺪﺷﺎﺑ
. ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
هداد يروآدﺮﮔ راﺰﺑا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺖﺴﻴﻟ ﻚﭼ ،ﺎﻫ
6 ﻲﻣ لاﺆﺳ درﻮﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ داﺮﻓا ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ )
،نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻳﺪﻣ
،يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﻳﺪﻣ و ﻪﺒﻗﺮﺘﻣﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ ﻪﺘﻴﻤﻛ ﺮﻴﺑد
(...
و ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﻴﻤﻜﺗ هداد ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
هرﺎﻣآ زا ﺎﻫ ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﺖﺒﺴﻧ ،ﻲﻧاواﺮﻓ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺻرد .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻲﻤﺷﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺎﺑ داﮋﻧ
ﺪﺻرد ﻂﺳﻮﺘﻣ 2
/ 63 ﺎﺑ ﺮﮔزوﺮﻴﻓ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ و ﺪﺻرد ﻂﺳﻮﺘﻣ
6 / 36 ﺑ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪ
ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺪﺻرد ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ار زﺎﻴﺘﻣا
ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺐﺴﻛ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺪﻌﺑ زا يﺰﻳر .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد: شور مﺎﻤﺗ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ
فﺎﻄﻌﻧا ﺎﺗ دﻮﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﺢﻧاﻮﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ ﻦﻜﻤﻣ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﻪﻨﻴﻣز رد مزﻻ يﺮﻳﺬﭘ
ﺲﻳوﺮﺳ و ﻞﻳﺎﺳو نﺎﻣز رد ﻲﺗﺎﻴﺣ يﺎﻫ
دﻮﺷ ﻦﻴﻣﺄﺗ ناﺮﺤﺑ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺎﻫ شور ﻦﻳا ﻪﻤﻫ زا ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﺎﻫ
دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺨﻧ ﺶﺨﺑﺮﺛا ،ﺢﻧاﻮﺳ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد مزﻻ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ رد و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧرادرﻮﺧﺮﺑ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،ناﺮﺤﺑ رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يﺰﻳر
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻴﻏ ثداﻮﺣ ﻲﻧﺎﮔﺪﻧز زا يﺮﻳﺬﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا ءﺰﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﺒﻗﺮﺘﻣﺮ ،ﻞﻴﺳ ،ﻪﻟﺰﻟز ،نﺎﺸﻔﺸﺗآ ﺮﻴﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﻮﺻ ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ ،نﺎﺴﻧا
و دﺎﺑﺪﻨﺗ ...
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺪﻳﺪﻬﺗ ار نﺎﺴﻧا نﺎﺟ .
و تﺎﻃﺎﺒﺗرا ًﻻﻮﻤﻌﻣ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﺸﻘﻧ ،ﻪﺛدﺎﺣ عﻮﻗو ﻞﺤﻣ زا هﺪﺷ لﺎﺳرا ﻖﺛﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺦﺳﺎﭘ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ مﺪﻋ ﺎﻳ و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد هﺪﻨﻨﻛ ﺣ ﻪﺑ ﻲﻫد
ﺪﻧراد ﻪﺛدﺎ .
ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺎﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا مﻮﻠﻋ ﻪﻨﻴﻣز رد هداد خر يﺎﻫ ﻭ
،ﻲﺗاﺮﺑﺎﺨﻣ
ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻛ تﺎﻃﺎﺒﺗرا مﺪﻋ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ
زا هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ ﻪﺒﻗﺮﺘﻣﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ رد ﻲﺳﺎﺳا ﻲﻠﻀﻌﻣ ناﻮﻨﻋ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا ﺖﻋﺮﺳ رد يدﻮﻬﺸﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻜﻠﺑ ،ﻪﺘﻓر ﻦﻴﺑ ﻪﺛدﺎﺣ ﻪﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺪﻳدﺮﮔ دﺎﺠﻳا ،نﺎﮔﺪﻳد
ﺖﺳا ه ) 1 .(
و ﻞﻳﺎﺳو رد لﻼﺘﺧا دﺎﺠﻳا ،ﺮﮕﻧاﺮﻳو ﺢﻧاﻮﺳ ضراﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﺳا ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ .
ﻪﻳور ذﺎﺨﺗا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻆﻔﺣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﻳﺎﻫ لﻮﻃ رد ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﺖﺳا يروﺮﺿ ،ثداﻮﺣ )
2 .(
زا ﻲﻜﻳ ﺶﺨﺑﺮﺛا تﺎﻃﺎﺒﺗرا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻳ ﺲﻧاژروا ﺮﻳﺪﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻲﺗﺎﻴﺣ تﺎﻳروﺮﺿ ﻲﻣ ﺰﻳر
ﺪﺷﺎﺑ .
ترﺎﻬﻣ ءﺎﻘﺗرا ﻢﻬﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ترﺎﻬﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ يراﺮﻗﺮﺑ هﻮﺤﻧ ،ﻪﻳﺎﭘ و ﻲﻠﺻا ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ هﻮﺤﻧ ،يراﺮﻄﺿا ﻂﻳاﺮﺷ رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ دﺮﺑرﺎﻛ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ و هﮋﻳو تﺎﻃﺎﺒﺗرا راﺰﺑا
ﺎﺑ ﻲﻣ يروﺮﺿ ﺶﺨﺑﺮﺛا ﻲﻫﺎﻔﺷ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﻲﻃﺎﺒﺗرا ) ﺪﺷ
3 .(
رد ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺼﺨﺷ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻪﺛدﺎﺣ نﺎﻴﻧﺎﺑﺮﻗ ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﺪﻨﻫاﻮﺨﺑ ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار وا زا نﺎﺸﺗﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ
، رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ
ﺪﺷﺎﺑ ﺢﺿاو و ﺖﺳرد ،ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺴﻧاژروا تﺎﻃﺎﺒﺗرا .
رد
هزاﺪﻧا ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و ﺖﻴﻤﻫا ،يراﺮﻄﺿا ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺳا داﺮﻓا ياﺮﺑ بآ و اﺬﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫزﺎﻴﻧ .
يراﺮﻗﺮﺑ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ،سﺮﺘﺳا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ داﺮﻓا ياﺮﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳا رد طﺎﺒﺗرا و ﻲﺑاﻮﺧ ﻢﻛ ،ﺖﻴﻌﺿو ...
ﻊﻧاﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا و ﺖﺳا ﻞﻜﺸﻣ رﺎﻴﺴﺑ
ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ تﺎﻃﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ )
4 .(
ﺮﺠﻨﻣ ﺮﺒﺘﻌﻣ و ﻖﻴﻗد تﺎﻋﻼﻃا دﻮﺟو مﺪﻋ و سﺮﺘﺳا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ
لﻼﺘﺧا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ ﺮﺑ ثداﻮﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ رﺎﺸﻓ رد ﻲﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رﺎﻛ ددﺮﮔ
. و ﺪﻨﻣرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻋاﻮﻗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ثداﻮﺣ لﻮﻃ رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ ياﺮﺑ هﺪﺷ يﺰﻳر ﻲﮔدﺎﻣآ رد ﻲﺳﺎﺳا مﻮﻬﻔﻣ ﻚﻳ ،نآ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻲﻃ رد
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ و ﻊﻣاﻮﺟ ﺖﺳﺎﻫ
. نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻤﻫ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﺮﻴﮔرد يﺎﻫ
رﺎﻤﻴﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ثداﻮﺣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد نﺎﺘﺳ
،ﺎﻫ
ﻪﺋارا و ﻮﮕﻨﺨﺳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يدﺮﻓ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻞﺒﻗ زا ﺪﻳﺎﺑ هﺪﻨﻫد
ﺪﻨﻨﻛ ﻖﻓاﻮﺗ تﺎﻋﻼﻃا .
رد لﻼﺘﺧا ﺶﻫﺎﻛ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ و
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ تﻼﻴﻬﺴﺗ ﻪﺋارا و نارﺎﻤﻴﺑ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ رﻮﻛﺬﻣ دﺮﻓ ،ﻲﻧﺎﻣرد و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻚﻳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺖﺴﻳﺎﺑ
ﺑ ار ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﻣز ،هﺪﺷ يﺪﻨﺒﻧﺎﻣز لوﺪﺟ شراﺰﮔ ﻪﻴﻬﺗ ياﺮ
ﻪﻧﺎﺳر ﻂﺳﻮﺗ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ نﺎﻧآ ﻪﺑ يروﺮﺿ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺋارا و ﺎﻫ
.
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا هوﺮﮔ و ﺎﻫ
طﺎﺒﺗرا رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ :
ﺶﺗآ ،ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺲﻧاژروا تﺎﻣﺪﺧ ،ﻲﻧﺎﺸﻧ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺋارا ياﺮﺑ ًﺎﻣﻮﻤﻋ ،هﺮﻴﻏ و ﺎﻫ ﻲﻜﺷﺰﭘ يﺎﻫ
ﺎﺣ نﺎﻴﻧﺎﺑﺮﻗ تﺎﺠﻧ ،ﻲﺴﻧاژروا ﻪﺑ ،ﺢﻧاﻮﺳ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ و ﻪﺛد
ﺪﻧراد ﻪﻴﻜﺗ ﺶﺨﺑﺮﺛا تﺎﻃﺎﺒﺗرا )
5 .(
ﻪﻴﻟوا تﺎﻋﺎﺳ رد ًﺎﺻﻮﺼﺧ ،ﻲﻓﺎﻛ رﺎﺒﺘﻋا ياراد ﻲﻨﻔﻠﺗ تﺎﻃﺎﺒﺗرا زا تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻪﺛدﺎﺣ داﺪﺧر ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا شور ﺮﮕﻳد زا و دﺮﻴﮔ
ﻞﺜﻣ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻪﻛ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ ،ﺲﻜﻓ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺰﻴﻧ ﺮﺗ ﺶﺨﺑﺮﺛا
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺘﻤﻛ ددﺮﮔ
. ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﻲﺴﻧاژروا تﺎﻃﺎﺒﺗرا زا فﺪﻫ
و دﺎﻤﺘﻋا مﺪﻋ ،ﻦﻇءﻮﺳ ،سﺮﺗ ﻞﺜﻣ ﻲﻌﻧاﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ و ﺖﺳا ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و دﺎﻤﺘﻋا دﺎﺠﻳا ،تﺎﺿرﺎﻌﺗ ﻞﺣ )
6 .(
عﻼﻃا ﻢﺘﺴﻴﺳ و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻚﻳ دﻮﺟو ،ثداﻮﺣ رد ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﺳر
ﺖﺳا يروﺮﺿ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺞﻴﺴﺑ .
ﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ نﺎ
ﻲﺘﺣ ﺪﻫد
ﻦﻴﻣز ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺘﻣ هزﺮﻟ )
3 / 5 ﺮﺘﺸﻳر ( ﻞﻳﺎﺳو ﻪﺑ ﺐﻴﺳآ ﺐﺟﻮﻣ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﻳ و ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺐﺟﻮﻣ ًﺎﻌﻄﻗ و ﺲﻧاژروا ﻲﻃﺎﺒﺗرا سﺎﻤﺗ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻨﻔﻠﺗ طﻮﻄﺧ ﻲﻏﻮﻠﺷ و ﺎﻫ .
ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
ﺦﺳﺎﭘ ﻢﻫ و ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ ﻢﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﻨﻫد
ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺴﺳﻮﻣ زا ﻲﻫاﻮﺧ ﻲﻠﺤﻣ ﺲﻧاژروا ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲﻫد
ﺰﻴﻧ و
ﺖﺒﻗاﺮﻣ ندﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ياﺮﺑ دﻮﺧ ﺖﻴﻓﺮﻇ شراﺰﮔ ﻲﻜﺷﺰﭘ يﺎﻫ
دراد زﺎﻴﻧ ) 7 .(
ﺖﻤﺴﻗ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺢﻧاﻮﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ
نآ دراﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ و ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﻼﻴﻬﺴﺗ رد ﻢﺘﺴﻴﺳ و تاﺰﻴﻬﺠﺗ ﺖﺳا ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
. ﻢﺘﺴﻴﺳ دﻮﺒﻬﺑ و ﺎﻫ
ا رد ﻞﻨﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ و ﻲﻃﺎﺒﺗرا تاﺰﻴﻬﺠﺗ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳ
ﺖﺳا ﺢﻧاﻮﺳ عﻮﻗو زا ﻞﺒﻗ ،ﻢﻬﻣ تﺎﻣاﺪﻗا .
ﻞﻨﺳﺮﭘ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻲﺘﺣ
زﺎﻴﻧ ترﻮﺻ رد ﺰﻴﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا تاﺰﻴﻬﺠﺗ ﺮﻴﻤﻌﺗ صﻮﺼﺧ رد ﺪﻳﺎﺑ ﻦﻳا ﻲﺑاﺮﺧ ياﺮﺑ هﺮﻴﺧذ تاﺰﻴﻬﺠﺗ يداﺪﻌﺗ و ﺪﻨﻨﻴﺒﺑ شزﻮﻣآ ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ ﺮﻈﻧ رد تاﺰﻴﻬﺠﺗ .
يداﺮﻓا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ مود درﻮﻣ
ﻋﻼﻃ ﻪﺛدﺎﺣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻧراد تﺎ
) 8 .(
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻲﮔدﺎﻣآ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺎﻫ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺑ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
رد يﺎﻫ
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا )
ﺶﺗآ ﺲﻧاژروا تﺎﻣﺪﺧ ،ﻲﻧﺎﺸﻧ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﮕﻳد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ هﺮﻴﻏ و ﺎﻫ
( ياﺮﺑ يﺮﻴﺑاﺪﺗ ذﺎﺨﺗا ،
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻊﻄﻗ ﺎﻳ رﺎﻛ ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻊﻗاﻮﻣ ﺎﻫ
رد و ﻲﻃﺎﺒﺗرا ي
نﺎﺑز ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ياﺮﺑ ﻢﺟﺮﺘﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 9 .(
داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻊﺟار تﺎﻋﻼﻃا ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﺑ زﺎﻴﻧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ و ﻪﺛدﺎﺣ نﺎﻴﻧﺎﺑﺮﻗ هدﺎﻣآ هﻮﺤﻧ
ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ يزﺎﺳ
ﺪﻧراد نﺎﻴﻧﺎﺑﺮﻗ ﻪﺑ .
ﺎﻬﻧآ هداﻮﻧﺎﺧ و ﻞﻨﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ
و ﻢﻬﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺰﻴﻧ هﺪﻳدﺮﮔ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﮕﻳد حﺮﻄﻣ
طﻮﻄﺧ ،ﻦﻔﻠﺗ طﻮﻄﺧ نﺪﺷ لﺎﻐﺷا زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺶﻴﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ يا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ،دﺮﻛ ﻲﻨﻴﺑ
ﻲﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻴﻧ ﻞﻨﺳﺮﭘ دﻮﺧ يﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ زا ناﻮﺗ
) 10 .(
تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ نﺎﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ و نﺎﻴﻧﺎﺑﺮﻗ نﺎﮕﺘﺴﺑ ،مدﺮﻣ دﺪﻌﺘﻣ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﺖﻓﺎﻳرد ياﺮﺑ لﻼﺘﺧا رﺎﭼد ار نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،تﺎﻋﻼﻃا
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . عﻼﻃا ﺮﻣا ﻲﻫﺪﻧﺎﻣﺎﺳ ياﺮﺑ ثداﻮﺣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻧﺎﺳر
ود ﺪﻳﺎﺑ ،ﻪﺒﻗﺮﺘﻣﺮﻴﻏ نﺎﮕﺘﺴﺑ و مدﺮﻣ ياﺮﺑ ﻲﻜﻳ اﺰﺠﻣ قﺎﺗا
ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ نﺎﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ياﺮﺑ ﻲﻜﻳ و نﺎﻴﻧﺎﺑﺮﻗ .
قﺎﺗا
عﻼﻃا ﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻧﺎﻣرد ﺶﺨﺑ زا ﺪﻳﺎﺑ ًﺎﻤﺘﺣ تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺳر ن
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﻠﺻﺎﻓ .
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻣدﺮﻣ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺪﺣاو تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﺘﻟﻮﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا ار ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻊﻳزﻮﺗ و ﻪﻴﻬﺗ يا هدﺎﺳ يﺎﻫ
) 11 .(
ﻢﺘﺴﻴﺳ نﻻﻮﺌﺴﻣ ياﺮﺑ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻲﻧﺎﻣرد و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﺳر ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﺪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻪﭼ ﺎﻫ
ﺎﻬﻧآ رﺎﻴﺘﺧا رد ﻪﻧﻮﮕﭼ و ،ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﺪﻨﻫد راﺮﻗ
. زا ﻪﻌﻳﺎﺷ رﺎﺸﺘﻧا
ﻪﻧﺎﺳر ﻖﻳﺮﻃ جﺮﻣ و جﺮﻫ و بﻮﺷآ دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ و ﺎﻫ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ . نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ زا يداﺪﻌﺗ رد ار يﺰﻛﺮﻣ ،كرﻮﻳﻮﻴﻧ يﺎﻫ
زا ﻲﻜﻳ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻓﺎﻛ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺋارا ياﺮﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ زا جرﺎﺧ ﻪﻧﺎﺳر ﻪﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺺﺨﺸﻣ ﻞﻨﺳﺮﭘ هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا ﺎﻫ
ﺪﻧا ) 12 .(
ﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ
نﺎﺴﻧا و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺢﻧاﻮﺳ زوﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ ﺰﻛاﺮﻣ رد ﺖﺧﺎﺳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا فﺪﻫ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا ،ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺰﻳر
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻦﻴﻣﺄﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫ رد ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻲﻣ يروﺮﺿ ﺢﻧاﻮﺳ زوﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا فﺪﻫ
ﻴﻧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺰ ﻪﺑ ،ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻲﺑﺎﻳزرا ظﺎﺤﻟ زا ،رﻮﺸﻛ گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻦﻴﻣﺄﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يﺰﻳر -
ﺢﻧاﻮﺳ زوﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ رد ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﺎﻫ شور
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ؛ﺖﺳا ﻲﻧاﺪﻴﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺶﻫوﮋﭘ عﻮﻧ 1385 نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﻞﻣﺎﺷ] 10 لﻮﺳر تﺮﻀﺣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ )
ص ( ﻢﺘﻔﻫ ، ﺎﻔﺷ ، ،ﺮﻴﺗ
باﻮﻧ ﺪﻴﻬﺷ ،يﺮﻬﻄﻣ ﺪﻴﻬﺷ ،داﮋﻧ ﻲﻤﺷﺎﻫ ﺪﻴﻬﺷ ،يﻮﻔﺻ
ﺮﻐﺻا ﻲﻠﻋ تﺮﻀﺣ ،يدﺎﺑآﺮﺒﻛا ﺪﻴﻬﺷ ،ﺮﮔزوﺮﻴﻓ )
ع ( تﺮﻀﺣ و
ﻪﻤﻃﺎﻓ ) س ( ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا[ .
ﺖﺴﻴﻟ ﻚﭼ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
اﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻚﻳ زا ﻲﺸﺨﺑ و هﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ راﺰﺑا ن
ﻲﻣ ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﻮﮕﻟا ندادراﺮﻗ رﻮﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺢﻳﺮﺸﺗ و ﺢﻧاﻮﺳ
و داﻮﻣ ،ﻲﻨﻤﻳا ﺪﻌﺑ رﺎﻬﭼ زا يﺰﻳر
ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻳوﺪﺗ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﻪﻴﻠﺨﺗ ،تﺎﻣوﺰﻠﻣ .
طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻌﺑ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﻣﺎﺗ ياﺮﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ
ﻢﺘﺴﻴﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺢﻧاﻮﺳ زوﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ رد ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻞﻣﺎﺷ ،ﺖﺧﺎﺳ نﺎﺴﻧا و ﻲﻌﻴﺒﻃ 6
دﻮﺑ لاﻮﺳ .
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ رد رﻮﻛﺬﻣ ﺖﺴﻴﻟ ﻚﭼ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ اﺪﺘﺑا 1
ﺎﺗ 10 يزﺎﻴﺘﻣا تﻻاﻮﺳ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﺑ
ﻪﻘﺒﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺮﮔ ﻖﻠﻌﺗ يﺪﻨﺑ
تازﺎﻴﺘﻣا عﻮﻤﺠﻣ
و بﻮﺧ ،ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻒﻴﻌﺿ ،ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻠﻴﺧ ﻪﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻫ ﻪﺒﺗر ،بﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ و ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ يﺪﻨﺑ
زا ﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ظﺎﺤﻟ .
هداد هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻫ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ داﺮﻓا ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ و ﺎﻫ
درﻮﻣ ) ﺮﻴﺑد ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﻳﺪﻣ ،نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻳﺪﻣ ثداﻮﺣ ﻪﺘﻴﻤﻛ
و ﻪﺒﻗﺮﺘﻣﺮﻴﻏ (...
زا ﺎﻫ هداد ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﺪﻳدﺮﮔ يروآدﺮﮔ
ﻪﺼﺨﺸﻣ ﺪﺻرد ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﺖﺒﺴﻧ ،ﻲﻧاواﺮﻓ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
راﺰﻓا مﺮﻧ زا و هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺨﺴﻧSPSS
11 ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺎﻤﻴﺑ يﺰﻳر
رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺪﻌﺑ زا نﺎﺘﺳر
ﺢﻧاﻮﺳ ﻲﻤﺷﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ، زﺎﻴﺘﻣا ﺪﺻرد ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ داﮋﻧ
) 2 / x=63 ( ﺪﺻرد ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺮﮔزوﺮﻴﻓ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ و
زﺎﻴﺘﻣا ) 6 / 36 (x = ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار )
رادﻮﻤﻧ
هرﺎﻤﺷ 1 .(
ﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد دﻮﺟو صﻮﺼﺧ رد
نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﺜﻣ ﻂﺑﺮﻳذ يﺎﻫ ﻪﻴﻠﻛ ،ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ د ﻦﻳا ﺪﻗﺎﻓ رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫ مﺎﮕﻨﻫ رد و ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳ
زوﺮﺑ ﺢﻧاﻮﺳ مﺎﺠﻧا ﻲﺻﺎﺧ ﺐﻴﺗﺮﺗ نوﺪﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ
ﻲﻣ ﺖﻓﺮﮔ . ﻲﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ و نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻪﻜﺒﺷ دﺎﺠﻳا صﻮﺼﺧرد رد ،ﺲﻧاژروا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ و ﻲﻠﺤﻣ ﺲﻧاژروا تﺎﻣﺪﺧ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﻴﻠﻛ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻲﻔﻴﻌﺿ طﺎﺒﺗرا ،هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﻜﺒﺷ و ﻳا رد يا دﻮﺑ هﺪﺸﻧ دﺎﺠﻳا ﻪﻨﻴﻣز ﻦ .
ﻢﺘﺴﻴﺳ ندﻮﺑ اراد ﺮﻈﻧ زا رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺎﻬﻧآ زا يداﺪﻌﺗ ،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ )
80 (%
ياراد
ﻲﺑ و ﺮﺠﻴﭘ ،ﻦﻔﻠﺗ ﺮﮕﻳد يداﺪﻌﺗ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻢﻴﺳ
) 20 (%
ﺪﻗﺎﻓ
ﻲﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺠﻴﭘ و ﻦﻔﻠﺗ ياراد ﻂﻘﻓ و ﻢﻴﺳ .
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﻴﻠﻛ رد ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻚﻴﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ
دﻮﺟو تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻢﺘﺴﻴﺳ نﺎﺒﻴﺘﺸﭘ
ﺖﺷاﺪﻧ . نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يرﺎﻛ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻳ ﻊﻄﻗ درﻮﻣ رد ﺎﻫ
ﻢﺘﺴﻴﺳ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ﺮﻈﻧ رد ﻲﺻﺎﺧ ﺮﻴﺑاﺪﺗ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﺎﻬﻧآ زا يداﺪﻌﺗ )
90 (%
ﻲﺑ نﺎﻴﺑ ﺮﻴﺑﺪﺗ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﻢﻴﺳ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ .
63.2 60 60 56.6
50
36.6 43.2 43.2
46.4 43.2
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
داﮋﻧﻲﻤﺷﺎﻫ
يدﺎﺑآﺮﺒﻛا
ﺮﻴﺗﻢﺘﻔﻫ
ﺮﻐﺻاﻲﻠﻋ
لﻮﺳرتﺮﻀﺣ ﻪﻤﻃﺎﻓتﺮﻀ
ﺣ
يﺮﻬﻄﻣ ﺎﻔﺷ باﻮﻧ
ﺮﮔزوﺮﻴﻓ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﺜﻛا رد ﺎﻫ
) 90 (%
ﻦﻔﻠﺗ ﺖﺴﻴﻟ رد يروﺮﺿ يﺎﻫ
ﺮﻓا سﺮﺘﺳد رد ﺮﮔزوﺮﻴﻓ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺷاد راﺮﻗ دا
يداﺪﻌﺗ و ﻪﺘﻴﻤﻛ ﺮﻴﺑد رﺎﻴﺘﺧا رد ﻂﻘﻓ و دﻮﺒﻧ داﺮﻓا ﻪﻤﻫ سﺮﺘﺳد ﺖﺷاد راﺮﻗ نﻻﻮﺌﺴﻣ زا .
هرﺎﻤﺷرادﻮﻤﻧ 1
- ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﻴﻌﺿو نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ زا ﻚﻳ ﺮﻫرد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪﺒﻨﺟ زا يﺰﻳر
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ -
1385
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺚﺤﺑ ﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻣﺎﻧﺮ
رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺪﻌﺑ زا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يﺰﻳر
ﺢﻧاﻮﺳ ﻲﻤﺷﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ، نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ و زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ داﮋﻧ
ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺮﮔزوﺮﻴﻓ .
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺐﻠﻏا رد ﻦﻔﻠﺗ ﺖﺴﻴﻟ ،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
يروﺮﺿ يﺎﻫ
ﻲﺑ و ﺮﺠﻴﭘ ،ﻦﻔﻠﺗ و ﺖﺷاد راﺮﻗ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ سﺮﺘﺳد رد ﻴﺳ
ﻢ
هﺪﻤﻋ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار نﺎﻧآ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻞﻳﺎﺳو ﻦﻳﺮﺗ زا ﻲﻀﻌﺑ رد و داد
ﻲﺑ ﻲﺘﺣ ﺎﻬﻧآ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻢﻫ ﻢﻴﺳ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ نﻻﻮﺌﺴﻣ. ﭻﻴﻫ ﺎﻫ
ﻂﻳاﺮﺷ رد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻳ قﺮﺑ ﻊﻄﻗ ياﺮﺑ يﺮﻴﺑﺪﺗ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ﺮﻈﻧ رد يراﺮﻄﺿا .
ﻲﻤﺷﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد داﮋﻧ
ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ نﻻﻮﺌﺴﻣ
"
ﻲﺑ د ﻢﻴﺳ ﻮﮕﺑاﻮﺟ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ر
نآ و ﺖﺴﻴﻧ ﻞﺑﺎﻛ ﻢﺘﺴﻴﺳ زا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يزﺎﺳزﺎﺑ زﺎﻏآ زا ﺲﭘ ﺎﻫ
،نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﺨﺗ يﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا لﺎﻘﺘﻧا و يﻮﻗ يﺎﻫﺮﺠﻴﭘ و يرﻮﻧ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ
". ﻢﺘﺴﻴﺳ ظﺎﺤﻟ زا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ زا ﺮﺗ 9 مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﺮﮕﻳد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
ﺳ زوﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻤﻛ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ظﺎﺤﻟ زا ،ﺢﻧاﻮ 9
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺟاﻮﻣ ﺮﮕﻳد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ .
ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻟد دراد لﺎﻤﺘﺣا
ﻲﻤﺷﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﻈﻧ زا داﮋﻧ
ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ياﺮﺟا درﻮﻣ رد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ حﺮﻃ ﻲﻟﺎﻌﺗ لﺪﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻲﺑﺎﻳزرادﻮﺧ و ﺖﻴﻔﻴﻛ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
)
(EFQM
حﺮﻄﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻢﻈﻨﻣ يﺮﻴﮕﻴﭘ و نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد1
نﻻﻮﺌﺴﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ و بﺬﺟ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ثداﻮﺣ ﻪﺘﻴﻤﻛ رد هﺪﺷ تاﺰﻴﻬﺠﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﻪﺟدﻮﺑ ﻦﻴﻣﺎﺗ و هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻣ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺪﺷﺎﺑ
.
سﺎﺒﻋ نارﺎﻜﻤﻫ و بﺮﻋ دﺎﺑآ )
1383 ( رد ﺺﻘﻧ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ
ﺛا رد ﻪﻛ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد تﺎﻧﺎﻜﻣا دﻮﺒﻤﻛ ،ناﺮﺤﺑ ﺮ
يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ و تاﺰﻴﻬﺠﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ هﺮﻴﺧذ ،ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
يﺎﻫ
نﺎﮔرا ﻦﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻪﻛ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺎﻫ
ﻲﻣ و دراد ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ناﺮﺤﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ و رﺎﺛآ يور ،دﻮﺷ
ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ار نآ ضراﻮﻋ ﺎﺴﺑ ﻪﭼ ﺪﻨﻛ
) 14 .(
ﭘ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد دﺎﻬﻨﺸﻴ
ﻲﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﻧﺎﻜﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ هﺎﮕﻧﺎﻣرد ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛاﺮﻣ ،ﺎﻫ ﻲﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺮﻳﺎﺳ و ﺎﻫ
،ﺎﻫ
ﻪﻴﺣﺎﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻢﻫ و يا
يﺮﺛﻮﻣ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﺪﻨﺷﺎﺑ يا
هرﺎﺑرد ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ تﺎﻋﻼﻃا و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺰﻛاﺮﻣ زا ﻚﻳﺮﻫ ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﺋارا نﺎﮔﺪﻳد .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ داﺮﻓا زا ﻲﻠﻛ ﺖﺴﻴﻟ ﻚﻳ
ﻪﺋارا هوﺮﮔ ،نارﺎﺘﺳﺮﭘ ،نﺎﻜﺷﺰﭘ ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ هﺪﻨﻫد يﺎﻫ
هوﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ و يداﺪﻣا ﻦﻤﺠﻧا و ﺎﻫ
هرﺎﻤﺷ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ
ﻦﻔﻠﺗ دﻮﺷ ﻪﻴﻬﺗ نﺎﻧآ يﺎﻫ .
European Foundation Quality Management (EFQM)1
ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ لﺎﻐﺷا يراﺮﻄﺿا ﻊﻗاﻮﻣ رد ﻢﻬﻣ تﻼﻜﺸﻣ زا ﻲﻜﻳ سﺎﻤﺗ مﺪﻋ و ﻦﻔﻠﺗ طﻮﻄﺧ ﺎﮔرا و ﺎﻫﺪﺣاو ﺎﺑ يروﺮﺿ يﺎﻫ
ن يﺎﻫ
ﺖﺳا لﻮﺌﺴﻣ .
ادﺎﻛوا لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و2
2006 ياﺮﺑ ار ﻲﺷور
ﻦﻔﻠﺗ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ندﺮﻛ دوﺪﺤﻣ سﺎﻤﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻨﻔﻠﺗ يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻢﻫاﺮﻓ يراﺮﻄﺿا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻧآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺎﻫ
ﻦﻔﻠﺗ نﺪﺷ دوﺪﺴﻣ ناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ شور ﻦﻳا ﻪﻛ دازآ و ﺎﻫ
لﺎﻧﺎﻛ نﺪﺷ دوﺪﺤﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ،ﺎﻫ
سﺎﻤﺗ نﺎﻣز ندﺮﻛ ﻲﻨﻔﻠﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ يراﺮﻄﺿا ﻊﻗاﻮﻣ رد داﺮﻓا ﺪﺷﺎﺑ
) 15 .(
ياﺮﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
ﻦﻔﻠﺗ عﻮﻧ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ يروﺮﺿ يﺎﻫ ﺢﻧاﻮﺳ
ﺮﻴﻐﺘﻣ نآ ﺖﻌﺳو و
ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ لﺎﻧﺎﻛ داﺪﻌﺗ ﺖﺳرد ﻲﻨﻴﺑ
ﻲﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ -
ﺪﺷﺎﺑ . سﺎﻤﺗ لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ رد ﺢﻧاﻮﺳ مﺎﮕﻨﻫ رد ﻲﺴﻧاژروا ﻲﻨﻔﻠﺗ يﺎﻫ
ﻧز زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ داﺮﻓا ﻲﻳاراد و ﻲﮔﺪ
. ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ -
ﮓﻨﻫﺮﻓ و داﺮﻓا شزﻮﻣآ ﻪﻛ ﺪﺳر دوﺪﺤﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨﻴﻣز رد يزﺎﺳ
ﻦﻔﻠﺗ زا ﻲﻣ يﺮﺛﻮﻣ رﺎﻴﺴﺑ شور ﺰﻴﻧ يراﺮﻄﺿا ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ
.
3ﻦﻴﻠﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و )
2003 ( ﻪﻨﻴﻣز رد دﻮﺟﻮﻣ تﻼﻜﺸﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺰﻴﻧ
رد ار ثداﻮﺣ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد ﻲﮔدﺎﻣآ 4
ﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،ﻲﻟﺎﻤﺷ يﺎﻜﻳﺮﻣآ ن
ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻞﺋﺎﺴﻣ .
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
ﻦﻴﺑ ،ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﺧاد ﻞﻣﺎﺷ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺰﻛاﺮﻣ ﺎﺑ و ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
مدﺮﻣ مﻮﻤﻋ ندﺮﻛ هﺎﮔآ دﻮﺟو ﺎﺑ و دﻮﺑ ﺮﻬﺷ ﺎﻳ نﺎﺘﺳا ﻲﺴﻧاژروا ﻪﻧﺎﺳر ﻂﺳﻮﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺎﺑ سﺎﻤﺗ مﺪﻋ ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﺎﻫ
1 - 1 - 9 رد ﺮﮕﻣ ،
،يراﺮﻄﺿا ﻂﻳاﺮﺷ سﺎﻤﺗ زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ ﻢﻫ زﺎﺑ
،ﻲﻨﻔﻠﺗ يﺎﻫ
دﻮﺑ يراﺮﻄﺿاﺮﻴﻏ )
16 .(
تﺮﺑدا لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و4
2006 ﺪﻧدﺮﻛ هرﺎﺷا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ
ﺢﻧاﻮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻲﻠﺻا ياﺰﺟا زا ﻲﻜﻳ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪﻛ ﻒﻌﺿ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺎﮔآ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ و ﺖﺳا ﺨﺑﺮﺛا ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ مﺪﻋ ﺚﻋﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶ
. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ترﺎﻬﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ و ﺪﻨﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ار دﻮﺧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
شزﻮﻣآ رد ار مزﻻ يﺎﻫ نﺎﻣز رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ درﻮﻣ
ﺪﻧزﻮﻣﺎﻴﺑ ثداﻮﺣ )
17 .(
ﮓﻧوﺰﺗ ﻪﻴﻟوا ﻲﺑﺎﻳزرا زا ﺲﭘ نارﺎﻜﻤﻫ و5
10 ﻲﺌﭙﻳﺎﺗ رد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
لﺎﺳ رد 2004 اﺮﻳو ثداﻮﺣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻦﻳا ﻪﺑ ﺮﮕﻧ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﻤﻫ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻜﺒﺷ ﺎﻫ
ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﺳر ﺎﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ طﺎﺒﺗرا ﺎﻬﻧآ زا ﻚﻳ ﭻﻴﻫ ﻲﻟو ،هﺪﺷ دﺎﺠﻳا يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يﺮﺒﺧ )
18 .(
ﻪﻧﺎﺳر رﻮﻀﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ يﺎﻫ
نﺎﻜﻣ رد ﺎﻳ ﻪﺛدﺎﺣ ﻪﻨﺤﺻ رد يﺮﺒﺧ ءﺰﺟ ﻪﻛ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﺜﻣ ﻲﻳﺎﻫ
ﺳ و ثداﻮﺣ ﻲﻠﺻا نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ندﺮﻛ هﺎﮔآ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺢﻧاﻮ
ﻲﻣ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا ،ﻪﺛدﺎﺣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻳﺎﺴﻣ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
عﻼﻃا ياﺮﺑ لﻮﺌﺴﻣ داﺮﻓا ﺎﻳ دﺮﻓ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ و ﻲﻧﺎﺳر
Okada 2 Klein 3 Edbert 4 Tzong 5
ﻊﻤﺘﺠﻣ ﺖﺳﻮﭼﺎﺳﺎﻣ ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﺳرﺮﺑ رد 6
ﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺎﻬ ي
ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺖﺳﻮﭼﺎﺳﺎﻣ ﺶﻴﺑ
زا 90 % نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ عاﻮﻧا ،ﻞﺒﻗ زا ﺎﻫ ياﺮﺑ ار ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﻲﭘ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا مﺎﮕﻨﻫ رد ﺎﻳ هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا يراﺮﻄﺿا ﻊﻗاﻮﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻦﻳا ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﻫ
. ﻢﺘﺴﻴﺳ ياراد ﺎﻬﻧآ ﻪﻤﻫ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ و
ﻲﻠﺧاد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻢﺘﺴﻴﺳ رد تﻼﻜﺸﻣ زوﺮﺑ ﻊﻗاﻮﻣ ياﺮﺑ نﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﺪﻨﺘﺴﻫ . اد ﺎﻬﻧآ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻢﺟﺮﺘﻣ يار
ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
نﺎﺑز ﺖﻳﻮﻟوا زا ﻲﻜﻳ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ار ﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻨﻴﻣز رد مزﻻ تﺎﻣاﺪﻗا ءﺎﻘﺗرا ،نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ
ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
و ﻲﻠﺧاد ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
هدﺮﻤﺷ ﺮﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺪﻧا
) 19 .(
ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻤﺠﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﭼﺮﮔا
ﺖﺳﻮﭼﺎﺳﺎﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ يراﺮﻗﺮﺑ ﻪﺑ
ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد تﺎﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و دﺮﻜﻠﻤﻋ هﻮﺤﻧ درﻮﻣ رد ﻦﻜﻴﻟ و هﺪﺷ هداد ﺖﻴﻤﻫا يﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻢﺘﺴﻴﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ مﺎﺠﻧا يا
دﻮﺑ . ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ نﺎﻛرا زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ ،ﺢﻧاﻮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻫ ﻫ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎ ﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ درﻮﻣ رد هﺪﺷ ﺮﻛذ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻲﻣ ،ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣآ رد ﻪﻛ ﺖﺷاد نﺎﻴﺑ ناﻮﺗ
نﺎﺴﻧا و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺢﻧاﻮﺳ زوﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﺖﺧﺎﺳ
ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺖﺸﮔ ﺪﻨﻫاﻮﺧ وﺮﺑور يﺪﺟ تﻼﻜﺸﻣ .
Massachusetts Hospital Association (MHA) 6
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ
1. Salehi R. Studying the effects of telecommunication systems to protect medical services in unexpected disasters.
1st international congress of health, care and disaster management, Tehran, 2003;
282-2. [In Persian]
2. Department of Health and Family Services, State of Wisconsin Department of Health and Family Services 68.
Wisconsin’s Emergency Human Services Response Wisconsin. 2004; 20-30.
3. Bruno H, Olivier W. Principles of hospital disaster planning. The Internet Journal of Disaster Medicine, 2000; 1(2): 2-4.
4. FEMA Emergency Management Institute.
Effective Communication: Independent Study. 2002.
5. Hospital Resources for Disaster Readiness Assessment. American Hospital Association, 2001.
6. Health Emergency Assistance Line and Triage Hub (HEALTH) Model.
Bioterrorism and Other Public Health Emergencies Tools and Models for Planning and Preparedness. Agency for Healthcare Research and Quality. U.S.
Department of Health and Human Services, AHRQ Publication, 2005.
7. Emergency Responder Guidelines. Office for Domestic Preparedness. 2002.
8. Emergency Management in the New Millennium Special Issue. 2001.
9. The Official Joint Commission Newslette.2001; 12:78-87.
10. Hospital Emergency Preparedness Planning Template Mississippi.
Department of Health Office of Emergency Planning and Response .Bioterrorism Hospital Preparedness Program. 2005.
11. Altered standards of care in mass casualty events. Agency for Healthcare Research and Quality, U.S. Department of Health and Human Services. AHRQ Publication 28, 2005; 12-18.
12. Hudson valley Disaster Communications network. Northern metropolitant hospital association, 2002.
13. Salari far M. The guidance of hospital
planning to response disaster. Ministry of Heath and medical education, 2001; 28- 29.[In Persian]
14. Abbasabad Arab M, Navahi M, Momeni M: Communication and Information in Unexpected Disasters: 2nd International Congress of health, care and disaster management, Tehran 2004: 301. [In Persian]
15. Okada K. Limiting the holding time considering emergency calls in mobile cellular phone systems during disasters.
The Institute of Electronics, Information and Communication Engineers, 2006; 57- 65.
16. Klein R, Rosenthal M, Klausner H.
Preparedness and lessons learned from the perspectives of four hospitals. Pre-hospital Disaster Medicine 2005; 20(5): 343-9.
17. Edbert B. Hsu T, Thomas E, Bass B, and et al. Healthcare Worker Competencies for
18. Disaster Training. BMC Medical Education journals, 2006; 6 (19): 1-34.
19. Zong LW, Huei T, Hang C. Hospital preparedness for weapons of mass destruction Incidents: An initial assessment. Annals Disaster Medicine, 2004; 2(2): 1-7.
20. The Massachusetts Hospital
Association. Results of terrorism preparedness survey. 2002; 1-22; from:
http://www.emerald.com.
