ﻲﺘﻴﺑﺮﺗﻲﺳﺎﻨﺸﻧاورﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
ﻦﺑﺎﻜﻨﺗﺪﺣاوﻲﻣﻼﺳادازآهﺎﮕﺸﻧاد
رﺎﻬﺑ،لواهرﺎﻤﺷ،مودلﺎﺳ ﻲﭘﺎﻴﭘ،1390
5
ﺺﺻ 53 - 63
نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ
ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ و
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ
ﻲﺣاﺪﻣﻢﻴﻫاﺮﺑاﺪﻤﺤﻣ
1
هدازﺪﻤﺻﺎﻨﻣ، ﻪﻧازﺮﻓيﺎﺨﻴﻛﻲﺒﺘﺠﻣﺪﻤﺤﻣ،2
3
1 رﺎﻳدﺎﺘﺳا ( رهوﺮﮔ هﺎﮕﺸﻧاد،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاو ﺪﻫﺎﺷ
2 ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاورﺪﺷراسﺎﻨﺷرﺎﻛ (
3 ناﺮﻳا،ناﺪﻫاز،ناﻮﺟناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘهﺎﮕﺷﺎﺑ،ناﺪﻫازﺪﺣاو،ﻲﻣﻼﺳادازآهﺎﮕﺸﻧاد (
هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ : [email protected]
ﻪﻟﺎﻘﻣﺖﻓﺎﻳردﺦﻳرﺎﺗ
18 / 11 / 89 ﻪﻟﺎﻘﻣﻲﺳرﺮﺑزﺎﻏآﺦﻳرﺎﺗ
25 / 11 / 89 ﻪﻟﺎﻘﻣشﺮﻳﺬﭘﺦﻳرﺎﺗ 2
/ 3 / 90
هﺪﻴﻜﭼ ﺮﺿﺎﺣﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫﺎﺑ
ﺖﻬﺟطﺎﺒﺗراﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔ
ﻲﻧورد) ﻲﻧوﺮﻴﺑ / ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑﺎﺑ ( شورﻪﺑو
ﻪﺘﻓﺮﮔمﺎﺠﻧاﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﺖﺳا ﺪﺷﺎﺑﻲﻣلﺎﻤﺷناﺮﻬﺗﺪﺣاودازآهﺎﮕﺸﻧادنﺎﻳﻮﺠﺸﻧاديﻪﻴﻠﻛﻞﻣﺎﺷ،ﺶﻫوﮋﭘيرﺎﻣآيﻪﻌﻣﺎﺟ . ﻪﻧﻮﻤﻧ.
ي ﺶﻫوﮋﭘيرﺎﻣآ ﻢﺠﺣﻪﺑ
ﺮﻔﻧ71 ﻓدﺎﺼﺗيﺮﻴﮔﻪﻧﻮﻤﻧشورﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷبﺎﺨﺘﻧاﻲﺳﺎﻨﺸﻧاوروقﻮﻘﺣ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣيﺎﻫهﺪﻜﺸﻧادزاياﻪﺷﻮﺧﻲ
،هداديروآﻊﻤﺟياﺮﺑ .
زا سﺎﻴﻘﻣ ﺖﻬﺟيﺎﻫ ﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔ
،ترﻮﭙﻟآ) 1950 ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑو ( PWI
،لورﺎﻛ) 1988 ﺖﺳاهﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳا( ﻪﻳﺰﺠﺗرﻮﻈﻨﻣﻪﺑ .
ﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳامﺎﮔﻪﺑمﺎﮔنﻮﻴﺳﺮﮔرﻞﻴﻠﺤﺗشورزاﺎﻫهدادﻞﻴﻠﺤﺗو ﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺞﻳﺎﺘﻧ.
ﻦﻴﺑهﺪﻣآﺖﺳدﻪﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳﺮﺿ هﺮﻤﻧ
ي
ﻲﻧورد ﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﻲﻧوﺮﻴﺑو
ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑﺎﺑ دﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا
ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧﺮﮕﻳدﻲﻓﺮﻃ زا .
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗنآ ﻲﻧوﺮﻴﺑ عﻮﻧزاﻢﻫو ﻲﻧوردعﻮﻧ زا ﻢﻫﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧمﺎﮔ ﻪﺑمﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ
درادارﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور دﺮﻛﻦﻴﻴﺒﺗناﻮﺗﻲﻣرﻮﻃﻦﻳاارﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا .
ﻲﻧوردنﺎﻧاﻮﺟﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔﺖﻬﺟناﺰﻴﻣﻪﭼﺮﻫ ﺪﺷﺎﺑﺮﺗ
، ناورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ آ ن دﻮﺑﺪﻫاﻮﺧﺮﺘﺸﻴﺑﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑﺮﺗﻲﻧوﺮﻴﺑنﺎﻧاﻮﺟﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔﺖﻬﺟناﺰﻴﻣﻪﭼﺮﻫو.
، ﺪﻫاﻮﺧﺮﺘﻤﻛﺎﻫنآﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ
دﻮﺑ
،ﺮﮕﻳديﻮﺳزا . درادارﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑﻲﻨﻴﺑﺶﻴﭘﺖﻴﻠﺑﺎﻗﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔﺖﻬﺟ
.
ﺎﻫهژاوﺪﻴﻠﻛ ناورﺖﻣﻼﺳ،ﻦﻳد،ﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔﺖﻬﺟ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ :
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻦﻳد ﻪﺑ نﺎﺴﻧا زﺎﻴﻧ دراد ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﻤﻋ ﻪﺑ ﻲﺘﻣﺪﻗ 1
.
رﺪﺘﻘﻣﻲﻣﺎﺣﻪﺑدﻮﺧﻲﮔﺪﻧززﺎﻏآنﺎﻤﻫزاﺮﺸﺑاﺮﻳز ﻲﻫﺎﮔﻪﻴﻜﺗو ﻲﻣزﺎﻴﻧسﺎﺴﺣاﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ
هدﺮﻛ ﺖﺳا .
عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻣﺎﮕﺸﻴﭘ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ،ﻦﻳد
ﺰﻤﻴﺟ نﻮﭽﻤﻫ ﺪﻳوﺮﻓ ،2
،3
ﮓﻧﻮﻳ هدﻮﺑ ناﺮﮕﻳد و 4
1 . Religion
2. .William James
3 . Freud
4 . Jung
ترﻮﭙﻟآ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻧاﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا نآ زا ﺲﭘ و ﺖﺳا ﻪﺑ 5
ﺪﻧاﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺐﻫﺬﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ دﺮﻜﻳور ﺮﻴﺧانﺎﻴﻟﺎﺳ رد .
درﻮﻣ نﺎﺴﻧا ﻲﺘﻣﻼﺳ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺐﻴﺳآ ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ دﺎﻘﺘﻧا ﺖﺳا ﻪ
ﻪﻛ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا فﻼﺧ ﺮﺑ .
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺮﺑﺪﻳﺪﺟيﺎﻫدﺮﻜﻳور،ﺪﻨﻛ
"
ندﻮﺑبﻮﺧ
"6
يﺎﺟﻪﺑ
"
ندﻮﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﺎﻳ ﺪﺑ
"7
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻒﻳر)
و 8
5 .Allport
6 .Wellness
7 .Illness
8 .Ryff
،نارﺎﻜﻤﻫ ص ،2004
385 مﺪﻋ ،ﺮﻈﻨﻣ ﻦﻳا زا .(
ﺺﺧﺎﺷ ،ﻲﻧاور يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺸﻧ دﻮﺟو ﺖﺴﻴﻧﻲﺘﻣﻼﺳ رﺎﮔزﺎﺳﻪﻜﻠﺑ .
،ي ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا،ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ
نﺎﺸﻧ ﺖﺳد ﻦﻳا زا ﻲﺘﺒﺜﻣ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو و ﺲﻔﻧ رد دﺮﻓ ﻲﻠﺻا فﺪﻫ و ﺖﺳا ﺖﻣﻼﺳ ي هﺪﻨﻫد
،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺳا دﻮﺧ يﺎﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ يزﺎﺳ ﺎﻓﻮﻜﺷ .
ﻮﻟزﺎﻣ ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷدﻮﺧ ي ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ
،1
ﻞﻣﺎﻛ دﺮﻛرﺎﻛ زﺮﺟار 2
ﻲﮔﺪﻴﻟﺎﺑ ﺎﻳ ﻎﻟﺎﺑ نﺎﺴﻧا و 3 4
ﻲﺘﻣﻼﺳ مﻮﻬﻔﻣ يﺪﻨﺑ ﻞﻜﺷ رد ترﻮﭙﻟآ نآ زاوﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘارﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ضﺮﻓﻦﻳا،ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﺪﻧاﻪﺘﺴﺟهﺮﻬﺑ ﻲﺳدونﺎﻳر)
،5
ص،2001 163 .(
تﺪﺣو ﻞﺻا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺐﻫﺬﻣ ﺪﻴﻔﻣناورﺖﻣﻼﺳياﺮﺑ ﻢﻴﻈﻋيوﺮﻴﻧﻚﻳوﺶﺨﺑ
ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻚﻤﻛ و ﺖﻬﺟ ترﻮﭙﻟآ هﺎﮔﺪﻳد زا .
ترﻮﺻودﻪﺑﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔ ﻲﻧورد»
«6
و ﻲﻧوﺮﻴﺑ» «7
ﺪﺷﺎﺑﻲﻣ ﻪﺑ نﺎﻤﻳا،ﻲﻧوردﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔﺖﻬﺟرد .
ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻟﺎﻌﺘﻣشزرا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋﻪﺑ دﻮﺧ يدﻮﺧ
،يا ﻪﻠﻴﺳو ﻪﻧ ،ﺮﻴﮔاﺮﻓ شﺰﻴﮕﻧا ﺪﻬﻌﺗ ﻚﻳ و ددﺮﮔ دﻮﺷﻲﻣﻪﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧردفاﺪﻫاﻪﺑﻲﺑﺎﻴﺘﺳدياﺮﺑ ﺎﻣا .
يﺮﻣا ﺐﻫﺬﻣ ،ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ رد زا يدﺮﻓ يﺎﻫزﺎﻴﻧ يﺎﺿرا ياﺮﺑ يراﺰﺑا و ﻲﺟرﺎﺧ ومﺎﻘﻣﻞﻴﺒﻗ ﻪﺑ ،دﺮﻴﮔﻲﻣ راﺮﻗهدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺖﻴﻨﻣا
هﺎﮕﻳﺎﭘوﺖﻴﻨﻣاﺐﺴﻛياﺮﺑيرادﻦﻳدﺮﮕﻳدترﺎﺒﻋ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻛ يداﺮﻓا و ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ ﻪﻠﻴﺳو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﻳد زا ﺪﻧراد ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ تﺎﺟﺎﺣ سار و ترﻮﭙﻟآ)
،8
1 .Maslow
2 .Full function
3 . Rogers
4 .Development
5 .Ryan and Deci
6 .Internal
7 .Outer
8 . Allport & Ross
ص ،1967 439 و ﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳارﻮﻬﻇ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ .(
ﻨﺸﻧاور ﺶﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﻲﻧاور ﻲﺘﻣﻼﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺒﺜﻣ ﻲﺳﺎ
يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺪﺷر و ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو دﻮﺟو يﺎﺟﻪﺑنﺎﺳﺎﻨﺸﻧاورزاﻲﻫوﺮﮔ،ﺪﻨﺘﺷادﺪﻴﻛﺄﺗيدﺮﻓ ﻲﻧاور ﻲﺘﻣﻼﺳ حﻼﻄﺻا زا 9
ﺳ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺒ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﺪﻧا هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا 10
ﻦﻳا ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ اﺮﻳز .
ﻲﻣ ردﺎﺒﺘﻣ ﻦﻫذ ﻪﺑ ار ﺖﺒﺜﻣ دﺎﻌﺑا ﺮﺘﺸﻴﺑ هژاو ﺪﻨﻛ ﺮﮕﻨﻴﺳوﻒﻳر)
،11
ص،1998 9
،ﺎﺘﺳارﻦﻳارد .(
ادﻮﻫﺎﺟ لﺪﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫ لﺪﻣ
،12
ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ لﺪﻣ
ﻲﻨﻫذ ﺮﻨﻳاد 13
لﺪﻣ و 14
ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ 6
وﻒﻳﺮﻌﺗردﻪﻛﺪﻧاهﺪﺷﻦﻳوﺪﺗ،ﻒﻳرﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور و يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ يﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳﻦﻴﻴﺒﺗ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ دﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﺘﺷاد و ﺎﻫ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺮﺑ ﻒﻌﺿ ﺪﻨﺘﺴﻫ نﻮﺘﭙﻤﻛ)
،15
ص ،2001 493 د .(
ي ﻪﻫد ر
ﺰﻴﻛ و ﻒﻳر ،ﻪﺘﺷﺬﮔ )16
1995 ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ يﻮﮕﻟا (
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ناور ﻪﻳارا ار ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺎﻳ 17
ﺪﻧدﺮﻛ ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ،ﻒﻳر يﻮﮕﻟا سﺎﺳا ﺮﺑ .
زا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ دﻮﺷ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻞﻣﺎﻋ 6
شﺮﻳﺬﭘ :
دﻮﺧ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﺖﺒﺜﻣ ي ﻪﻄﺑار ،18
،19
دﻮﺧ
يرﺎﺘﺨﻣ ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ﻲﮔﺪﻧز ،20
ﻲﺼﺨﺷ ﺪﺷر ،21
و22
ﻂﻴﺤﻣ ﺮﺑ ﻂﻠﺴﺗ ا ﻦﻳا ،23
رد هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻮﮕﻟ
9 .Mental health
10 .Psychological well-being
11 Ryff & Singer
12. Jahoda
13. Mental well-being
14. Diener
15. Compton
16 .Ryff & Keyes
17 .Psychological
18 . Its Acceptance
19 .Positive Relationship With Others
20.Autonomy
21.Purpose in Life
22.Personal Growth
23.Dominate the Environments
ﺖﺳاﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗﻪﺟﻮﺗدرﻮﻣنﺎﻬﺟ ﻦﭼوﮓﻨﭼ)
،1
ص،2002 1309 ( .
ﻦﻴﺑ ي ﻪﻄﺑار ﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ رد هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ و ﺖﻳﻮﻨﻌﻣ
ﺖﺳا ﻲﻣاﺮﻬﺑوﻲﻨﺴﺣ. )
1384 ﻪﻄﺑار،ﻲﺸﻫوﮋﭘرد (
ﺎﺑ ار يﻮﻨﻌﻣ ﻲﺘﺨﺒﺷﻮﺧ و يﻮﻨﻌﻣ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ي ﻮﻤﻧ رد ناور ﺖﻣﻼﺳ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ يا ﻪﻧ
زا ﺮﻔﻧ 120
ﺪﻧدادراﺮﻗﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣناﺮﻬﺗهﺎﮕﺸﻧادنﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .
و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ يراد ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ دراد دﻮﺟو
،ﻲﻣاﺮﻬﺑ و ﻲﻨﺴﺣ) ص ،1384
257 .(
ﮓﻨﻴﺋﻮﻛ ) 2
2007 ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد (
ﻧاﻲﻧﺎﻤﺴﺟ وﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ يﻮﻨﻌﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺎﺑنﺎﺴ
ﻲﺒﻫﺬﻣتادﺎﻘﺘﻋاﻪﻛداﺮﻓاودرادﺖﺒﺜﻣيﻪﻄﺑاروا يﺎﻫ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣﺎﺑيﺮﺘﻬﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ،ﺪﻧراديﺮﺗ يﻮﻗ ﺪﻧراد ﻲﮔﺪﻧز
،ﮓﻨﻴﺋﻮﻛ) ص ،2007
738 .(
ﻦﺳﻮﮔﺮﻓ )3
1993 يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد (
يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫ ﻪﺑﺮﺠﺗﻪﻛ ﺪﻴﺳرﻪﺠﻴﺘﻧﻦﻳاﻪﺑ دﻮﺧ –
زرا رد ﻲﻳﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﺟ ﺚﻋﺎﺑ ﺐﻠﻏا ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ ش
دﻮﺷﻲﻣدﺮﻓﻲﻗﻼﺧا ﻲﻳﺎﺟﻪﺑﺎﺟ ﻦﻳا،ﻪﺠﻴﺘﻧردو.
ﺖﻤﺳ ﻪﺑ و يﺮﮔ يدﺎﻣ زا نﺪﺷ رود ﺖﻬﺟ رد ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﻲﺘﺳود عﻮﻧ و يروﺎﻳ دﻮﺷ ﻲﻣ دﺮﻓ ناور
،ﻦﺳﻮﮔﺮﻓ) ص ،1993
136 .(
زرﺪﻧﺎﺳ و ﻲﻨﻛﺎﻫ )4
2003 ي ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ رد (
ﻓﺎﻳرد ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ناور ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﺖﻳﻮﻨﻌﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘ
ﻛ يداﺮﻓا ﻲﺒﻫﺬﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﻪ يﺮﺗ يﻮﻗ يﻮﻨﻌﻣ –
رد ﺪﻧراد ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ و ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ نﻮﻣزآ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺐﺴﻛ يﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫ هﺮﻤﻧ ﻲﻨﻛﺎﻫ)
و
1. Cheng & Chan
2 . Koenig
3. Ferguson
4.Hackney & Sanders
،زرﺪﻧﺎﺳ ص ،2003
54 نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻳرآ .(
) 1387 ﻪﺑ ﻞﻛﻮﺗﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدادنﺎﺸﻧ ﻲﺸﻫوﮋﭘرد ( ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ي ﻪﻄﺑار ﻲﻧاور ﺶﻣارآ سﺎﺴﺣا و اﺪﺧ
دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳرآ)
و ﻫ
،نارﺎﻜﻤ
،1387
ص 43 رد نﺎﻧآﻪﺑﻲﺒﻫﺬﻣداﺮﻓا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷتادﺎﻘﺘﻋا .(
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻲﻧاور رﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و تادﺎﻘﺘﻋا .
،زﺎﻤﻧ ،ﺎﻋد ،ترﺎﻳز ،اﺪﺧﻪﺑ ﻞﻛﻮﺗﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺪﻴﻣا دﺎﺠﻳا ﻖﻳﺮﻃزاﺪﻧاﻮﺗﻲﻣﺎﻫ ﻦﻳاﺪﻨﻧﺎﻣو هزور ﺶﻣارآ ﺐﺟﻮﻣ ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ شﺮﮕﻧ ﻪﺑ ﻖﻳﻮﺸﺗ و دﻮﺷ دﺮﻓ ﻲﻧورد ﻤﻫ و ﻲﻄﺷ)
،نارﺎﻜ ص ،1383
3 .(
ﺮﻠﻴﻣ و سوﺮﻴﺳوﺮﺳد ) 5
2007 يور ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد (
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻛ ﺪﻧدادنﺎﺸﻧ ناﻮﺟ ناﺮﺘﺧدزا يﺮﻔﻧ 615
يﻮﻗ ﻲﺒﻫﺬﻣ تادﺎﻘﺘﻋا زا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ يﺮﺗ
،ﻲﻧاور يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ و ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ،ﻲﺼﺨﺷ يﺮﺘﺸﻴﺑ يوﺮﻴﻧ زا ...
ﺘﻤﻛ وﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ دو ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ يرﺎﻤﻴﺑ رﺎﭼدﺮ
ر
ﻊﻗاو ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ناور ﺖﻣﻼﺳ زا
سوﺮﻴﺳوﺮﺳد) و
،ﺮﻠﻴﻣ ص،2007
1034 يآ .(
و6
نارﺎﻜﻤﻫ ) 2007 ﻲﺳرﺮﺑﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘرد ( 309
مﺎﺠﻧانﺎﮕﻴﺸﻴﻣهﺎﮕﺸﻧادﻲﻜﺷﺰﭘﺰﻛﺮﻣردﻲﺒﻠﻗرﺎﻤﻴﺑ ﺪﻧداد
، و ﺖﻴﻤﻫا درﻮﻣ رد ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ
ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد يﻮﻨﻌﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﺒﺜﻣ ﺶﻘﻧ يآ)
و
ﺎﻜﻤﻫ
،نار ص ،2007
870 ﺎﻫ نآ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ .(
يﻮﻗ ﻲﺒﻫﺬﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يﺎﻫشورزادﻮﺧﻪﻧازورﻲﮔﺪﻧزردوﺪﻧراديﺮﺗ ياﺮﺑ ﻮﺠﺘﺴﺟ،ﺶﺸﺨﺑ،ﻮﻔﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣﺖﺒﺜﻣ ياﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﻲﺘﺳود ،اﺪﺧ ﺎﺑ يﻮﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا
،ﻲﺒﻫﺬﻣ داﺮﻓا
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﻓﺎﻳرد
،ﻦﺘﺷاد ﺪﻴﻣا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا –
ﺖﺧﺎﻨﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﺑﺮﻬﻣ و هاﻮﺧﺮﻴﺧ ناﻮﻨﻋﻪﺑ اﺪﺧ
5.Desrosiers & Miller
6. Ai
ناورﺖﻣﻼﺳوﺪﻨﺑﺎﻳﻲﻣ دﻮﺒﻬﺑﺮﺗ ﻊﻳﺮﺳ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺪﻧراديﺮﺗﻻﺎﺑ نآزاﺖﻓﺎﻳرديو .
يﺎﻫﻪﻠﺑﺎﻘﻣﻪﻛﺎﺟ
يﻮﻨﻌﻣ
، ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻊﺒﻨﻣ ﺪﻴﻣا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا –
ﻲﮔﺪﻧز رد ﺎﻫ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻦﻳا زا ﻪﻛ يداﺮﻓا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ اﺮﻄﺿاوﻲﮔدﺮﺴﻓاﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣهدﺎﻔﺘﺳادﻮﺧﻪﻧازور ب
ﺪﻨﺑﺎﻳﻲﻣدﻮﺒﻬﺑﺮﺗﻊﻳﺮﺳوﺪﻧراديﺮﺘﻤﻛ .
ﺲﻴﻟا )1
1981 ﻪﻛ دﺮﻛﻲﻣﺎﻋداﻲﻳﺎﻫشراﺰﮔرد (
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫيﺎﻫشﺎﺸﺘﻏاياراد ﻲﺒﻫﺬﻣداﺮﻓا يﺮﺘﺸﻴﺑ2
ﺖﺷاد ﺪﻴﻛﺄﺗ و ﺪﻧاﻲﺒﻫﺬﻣ ﺮﻴﻏ داﺮﻓا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ردنﺎﻣرد يﺎﻫهارﻦﻳﺮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣﻪﻛ ﺖﺳاﻲﺒﻫﺬﻣﺮﻴﻏيﺎﻫهارﻂﻘﻓ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﺪﻘﺘﻌﻣيو .
ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻃاﺮﻓا ندﻮﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ دراد ﻪﻄﺑار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫيﺎﻫ شﺎﺸﺘﻏا ﺎﺑ
،ﺲﻴﻟا)
،1981
ص 157
،ﺲﻴﻟا ي ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد .(
ﻦﻴﮔﺮﺑ )3
1983 ﻲﻠﻴﻠﺤﺗاﺮﻓﻲﺳرﺮﺑﻪﺑ ( ﺶﻫوﮋﭘمﺎﻤﺗ4
لﺎﺳ ﺎﺗ ﺐﻫﺬﻣ ﺶﻘﻧ ي هرﺎﺑرد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﺖﺧادﺮﭘ1979
،ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳاﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ دﺪﺻردوا .
ﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣﺶﻘﻧ تﻻﻼﺘﺧا عاﻮﻧادﺎﺠﻳا وﺮﻴﺛﺄﺗوندﻮ
ﻲﻧاور ﺪﻨﻛ نﻮﻣزآ ار 5
ﻲﻳﺎﻬﻧ يﺪﻨﺑ ﻊﻤﺟ رد يو .
دﻮﺧ دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ 30 رد :
ﺮﻴﺛﺄﺗ رﻮﺤﻣ 23
رد ،ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا رﻮﺤﻣ 5
رد و ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﺛا درﻮﻣ 2
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺐﻴﺳآ ﻢﻳﻼﻋ و ندﻮﺑ يو .
ﻮﺷ ﻪﻛ دﺮﻛ مﻼﻋا ي ﻪﻴﺿﺮﻓ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻫا
ار ﺲﻴﻟا ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻲﻛﺪﻧا ﺪﻫاﻮﺷ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﻛ ﻲﻤﻧ
ار نﺎﻣردردﺐﻫﺬﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺶﻘﻧﻪﻛ دراددﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﺪﻫدنﺎﺸﻧ
،ﻦﻴﮔﺮﺑ) ص،1983
197 .(
1. Ellis
2. Emotional disturbance
3. Bergin
4. Meta-analysis
5. Mental disorders
ﻦﻴﮔﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ رد نارﺎﻜﻤﻫ و 6
) 1988 ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ( رﺎﺠﻨﻬﺑ ي ﻪﻨﻣاد رد ﺐﻠﻏا ﻲﺒﻫﺬﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
،ﻲﮔدﺮﺴﻓا و باﺮﻄﺿا يﺎﻫ سﺎﻴﻘﻣ
،دﻮﺧ مﻮﻬﻔﻣ
ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ هزاﺪﻧا ﺮﻳﺎﺳ و ﻲﻘﻄﻨﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫروﺎﺑ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا ﺪﻧﺮﻴﮔ ﻪﻫد زاﻪﻛ يﺮﮕﻳدتﺎﻘﻴﻘﺤﺗوﺎﻫﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا .
ي دﺎﻘﺘﻋا ﻪﻛ ﺪﻧا هداد نﺎﺸﻧ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﻌﺑ ﻪﺑ 80 ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﺖﻣﺪﺧرد ﻞﻤﻋ رد ﻲﺒﻫﺬﻣ
ﻦﻴﮔﺮﺑ) و
،نارﺎﻜﻤﻫ ص،1988
91 .(
چﺎﺳرﻮﮔ و ﺮﻜﻴﺑ )7
1982
،هدرﻮﺨﻟﺎﺳ داﺮﻓا رد (
ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ناور وﻢﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳنﺎﻴﻣﺖﺒﺜﻣ ياﻪﻄﺑار دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺐﻫﺬﻣ
،چﺎﺳرﻮﮔ و ﺮﻜﻴﺑ)
،1982
ص 119 وداراﻮﻟآﻖﻴﻘﺤﺗردﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .(
نارﺎﻜﻤﻫ و8
) 1995
،يﺮﻴﭘﻦﻴﻨﺳ ردﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛهﺪﻫﺎﺸﻣ ( شﺮﮕﻧ
ﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ يﻮﻗ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا و با
زاﻲﺒﻫﺬﻣشﺮﮕﻧﻦﻳاﺮﺛاودﻮﺷﻲﻣگﺮﻣزاﻲﺷﺎﻧ ﺖﺳاﺮﺘﺸﻴﺑﺐﺗاﺮﻣﻪﺑﻲﺒﻫﺬﻣلﺎﻤﻋامﺎﺠﻧا وداراﻮﻟآ)
و
،نارﺎﻜﻤﻫ ص،1195 202 .(
رد يا هدﺮﺘﺴﮔ لﺎﺒﻘﺘﺳا ًاﺮﻴﺧا ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا رد يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ،دﺎﻌﺑا ﻲﺳرﺮﺑ صﻮﺼﺧ
ﺖﺳاهﺪﻣآﺪﻳﺪﭘ ﺐﻫﺬﻣﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور رﻮﻃ ﻪﺑ .
،لﺎﺜﻣ
اﺮﻬﺑ فﻮﻌﺸﻣ ﻲﻣ )
1373 يرادﺎﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ي ﻪﻄﺑار (
باﺮﻄﺿا و ﻲﮔدﺮﺴﻓا زوﺮﺑ و تدﺎﺒﻋ ناﺰﻴﻣ نﺎﻴﻣ ﺖﻓﺎﻳ
،فﻮﻌﺸﻣﻲﻣاﺮﻬﺑ) ص،1373
56 .(
ﻲﻣﻼﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ )
1376 دﻮﺟو ﺰﻴﻧ (
ارﻲﺒﻫﺬﻣ،شﺮﮕﻧوﻲﮔدﺮﺴﻓانﺎﻴﻣﻲﻔﻨﻣﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دﺮﻛ ﺪﻴﻳﺄﺗ
،ﻲﻣﻼﺳا) ص ،1376
61 ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .(
6. Bergin
7. Baker & Gorsuch
8. Alvarado
رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نوﺰﻓازور ﺪﺷر ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ي ﻪﻨﻴﻣز
كﺪﻧا ي ﻪﻘﺑﺎﺳ دﻮﺟو ﺎﺑ و نﺎﻬﺟ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ،رﻮﺸﻛ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا دﺪﺻ رد
ﺪﺷﺎﺑﻲﻣﺮﻳزﻪﻴﺿﺮﻓﻲﺳرﺮﺑ :
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺎﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﻦﻴﺑ :
دراددﻮﺟوﻪﻄﺑارﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور .
ﻖﻴﻘﺤﺗشور
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ﺎﺑ
طﺎﺒﺗرا ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﻬﺟ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﻲﻧورد)
ﻲﻧوﺮﻴﺑ / ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺎﺑ (
ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور شور ﻪﺑ و
ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﺖﺳا ي ﻪﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ ي ﻪﻌﻣﺎﺟ . ﻲﻣ لﺎﻤﺷ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو دازآ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ . ي ﺶﻫوﮋﭘيرﺎﻣآ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ
ﺮﻔﻧ71 ﻪﺑ
هﺪﻜﺸﻧاد زا ياﻪﺷﻮﺧﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺮﻴﮔﻪﻧﻮﻤﻧشور ﺪﻧﺪﺷبﺎﺨﺘﻧاﻲﺳﺎﻨﺸﻧاوروقﻮﻘﺣ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣيﺎﻫ .
ﺶﻫوﮋﭘ راﺰﺑا ﻲﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ي ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ :
1
لورﺎﻛ ) 1998 سﺎﻴﻘﻣﻚﻳ؛( هدﺎﻣ82
ﻪﻛﺖﺳايا 6
ﻲﻣ ار ﻲﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ زا اﺰﺠﻣ ي ﻪﺒﻨﺟ ﺪﺠﻨﺳ
.
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻪﺟردﺶﺷ ﺖﺧﺎﺳﻚﻳسﺎﺳاﺮﺑﺎﻫ ﻪﺑ يا
ﺎﻫلاﺆﺳ ﻲﻣﺦﺳﺎﭘ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآﺐﻳاﺮﺿﻪﻛﺪﻨﻫد
ﻪﻔﻟﺆﻣ زا ﺎﻫ 83 / ﺎﺗ 0 91 / ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ 0
،ﻲﺣاﺪﻣ) ص،1383
70 .(
ﺖﻬﺟ ي ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
؛ترﻮﭙﻟآ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ
لﺎﺳردساروترﻮﭙﻟآ ياﺮﺑ ارسﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا1950
ﺖﻬﺟ ﺶﺠﻨﺳ يﺮﻴﮔ
ﺐﻫﺬﻣ ﻲﻧوﺮﻴﺑو ﻲﻧورد يﺎﻫ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻴﻬﺗ ﺐﻫﺬﻣ ،ترﻮﭙﻟآ ي ﻪﻳﺮﻈﻧ سﺎﺳاﺮﺑ و .
نﺎﻣزﺎﺳ و ﻞﺻا ياراد و ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻲﺒﻫﺬﻣ ،ﻲﻧورد ﺐﻫﺬﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻧورد و ﻪﺘﻓﺎﻳ
،ﻲﻧوﺮﻴﺑ ا يراﺰﺑا و ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳا يﺮﻣ
، ياﺮﺑ ﻪﻛ
1 .Psychological
درﻮﻣ ﺖﻴﻨﻣا ومﺎﻘﻣﻞﻴﺒﻗزا يدﺮﻓيﺎﻫزﺎﻴﻧ يﺎﺿرا ﻲﻣراﺮﻗهدﺎﻔﺘﺳا دﺮﻴﮔ
ﺖﻬﺟزاترﻮﭙﻟآرﻮﻈﻨﻣ. يﺮﻴﮔ
ﻲﻧورد ﻲﺒﻫﺬﻣ
، ﻲﺷﺰﻴﮕﻧا ﺪﻬﻌﺗ ﻚﻳ زا ترﺎﺒﻋ
ﻪﻠﻴﺳو ﻪﻧ ﺖﺳا فﺪﻫو ﺖﻳﺎﻏ ﻪﻛ ﺮﻴﮔاﺮﻓ ياﺮﺑ يا
يدﺮﻓ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد
،ﻲﮔرﺰﺑ نﺎﺟ)
،1378
ص 93 ( ﻟﺎﻄﻣ رد . ﻪﻴﻟوا تﺎﻌ ﺎﻨﺒﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻛ يا
ﺖﻬﺟ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻲﻧورد ﺎﺑ ﻲﻧوﺮﻴﺑ يﺮﻴﮔ 21
/ ﺖﺳا 0 و ترﻮﭙﻟآ)
،سار ص ،1967
432 ( ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا رد و .
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نآ ﻲﻧورد 71 / نآﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘو0 74
/ ﺖﺳا 0 يرﺎﺘﺨﻣ)
،نارﺎﻜﻤﻫ و ص ،1380
60 ﻤﻧو ( ﺮﺑ نآ يراﺬﮔ هﺮ
ﻖﻓاﻮﻣ ًﻼﻣﺎﻛ زانآيﻪﻨﻣادﻪﻛ ﺖﺳاتﺮﻜﻴﻟيﺎﻨﺒﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻒﻟﺎﺨﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ﺎﺗ هﺮﻤﻧ ﺎﻫ
ﺎﺗ 1 5
ﻲﻣﻖﻠﻌﺗ دﺮﻴﮔ نﻮﻣزآياﺮﺑﺶﻫوﮋﭘﻦﻳارد . ﺮﻓ
ﻪﻴﺿ
ﺑ مﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺎﮔ ﻪ
ﺪﻳدﺮﮔ . ﺎﻫﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻴﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳاﺮﺿوﻲﻔﻴﺻﻮﺗيﺎﻫﺺﺧﺎﺷ
وﺪﺟردﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ل
ﺖﺳاهﺪﺷشراﺰﮔ1 .
لوﺪﺟ 1 ناورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑﻦﻴﺑنﻮﺳﺮﻴﭘﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳﺮﺿ .
ﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔﺖﻬﺟوﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
M
SD
r
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷناورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ 1
ﺖﻬﺟ 2 ﻲﻧوردﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔ
ﺖﻬﺟ 3 ﻲﻧوﺮﻴﺑيﺮﻴﮔ 3 / 215
46 / 30
61 / 35 41 / 121
29 / 8
00 / 10
696**
/
0 695**
/ 0 -
0/001
**P
ﻄﻧﺎﻤﻫ لوﺪﺟ ﻪﻛ رﻮ ﺐﻳﺮﺿ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ 1
ﺖﻬﺟ ي هﺮﻤﻧﻦﻴﺑ هﺪﻣآﺖﺳد ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﺮﻴﮔ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑﺎﺑﻲﻧوردﻲﺒﻫﺬﻣ )
696 / 0 r= (
دﻮﺑرادﺎﻨﻌﻣيرﺎﻣآﺮﻈﻧزا ناﺰﻴﻣﻪﭼﺮﻫﺐﻴﺗﺮﺗﻦﻳﺪﺑ .
ﻲﻧورد نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ
ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻬﻧآ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
زا . ﻳﺮﺿ ،ﺮﮕﻳديﻮﺳ
ﻦﻴﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐ
ﺖﻬﺟ ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺎﺑ ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ) 695 / 0 - r= و رادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا و (
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻫ ﺪﻫد
ناﺰﻴﻣ ﻪﭼ
ﺖﻬﺟ ﻲﻧوﺮﻴﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ
دﻮﺑﺪﻫاﻮﺧﺮﺘﻤﻛﺎﻬﻧآﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ .
لوﺪﺟ 2 ﺎﮔنﻮﻴﺳﺮﮔرﻞﻴﻠﺤﺗﻪﺻﻼﺧ . ﻲﺒﻫﺬﻣيﺮﻴﮔﺖﻬﺟسﺎﺳاﺮﺑﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑﻲﻨﻴﺑﺶﻴﭘياﺮﺑمﺎﮔﻪﺑم
مﺎﮔ F
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳﺮﺿ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ R2
R2
B يﺎﻄﺧ ﺮﺑاﺮﺑرﺎﻴﻌﻣ
لوا يﺮﻴﮔﺖﻬﺟ .
ﻲﻧوﺮﻴﺑﻲﺒﻫﺬﻣ
42 / 50 773 / 0 597 / 0 585 / 0
**
430 / 0 295 / 6 18 / 78
مود يﺮﻴﮔﺖﻬﺟ .
ﻲﻧوردﻲﺒﻫﺬﻣ
89 / 64 696 / 0 485 / 0 477 / 0
**
428 / 0 - 197 / 5 - 78 / 87
**P 0/001
لوﺪﺟ رد شراﺰﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺰﻴﻧ 2
ﺖﺳا هﺪﺷ ياﺮﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ لﺪﻣ ود ﺞﻳﺎﺘﻧ .
ﺐﻳﺮﺿ ﻪﻛ دادنﺎﺸﻧﻲﺘﺧﺎﻨﺷناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑﻦﻴﻴﺒﺗ ﺢﻄﺳرد يرﺎﻣآظﺎﺤﻟ زالﺪﻣ ودﺮﻫﻪﺑطﻮﺑﺮﻣF زاﺮﺘﻤﻛ
001 / نﺎﻜﻣاﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ،ﺖﺳارادﺎﻨﻌﻣ0 ﻦﻴﻴﺒﺗ
ي ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻲﻧوﺮﻴﺑ و ﻲﻧورد ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ دراددﻮﺟوﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاورﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ .
يﺮﻴﮔﻪﺠﻴﺘﻧوﺚﺤﺑ
ﻦﻴﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ناور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺎﺑ يﻮﻨﻌﻣ يرﺎﮔزﺎﺳ
ﻪﻄﺑار نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دراد دﻮﺟو راد ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ي
.
ﻲﻣاﺮﻬﺑ و ﻲﻨﺴﺣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ) 1384 نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻄﺷ ،( )
1383
،(
ﮓﻨﻴﺋﻮﻛ )1
2007 ﻦﺳﻮﮔﺮﻓ،( )2
1993
،( ﻦﻳرآ ) 1387
،(
زرﺪﻧﺎﺳ و ﻲﻨﻛﺎﻫ )3
2003 ﺮﻠﻴﻣ و سوﺮﻴﺳوﺮﺳد (
) 2007 يآ،( نارﺎﻜﻤﻫ و4
) 2007 درادﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ( .
1 . Koenig
2 .Ferguson
3 .Hackney & Sanders
4.Ai
ناﻮﺗﻲﻣ ﺮﺿﺎﺣﺶﻫوﮋﭘيﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد ﺖﻔﮔ
،ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ ي هزﻮﺣ رد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺮﻫ رد ﻪﺟﻮﺗ
و مزﻻيﺮﻣا نﺎﻣزتﺎﻴﻀﻘﺘﻣوﻲﻋﺎﻤﺘﺟاﻂﻳاﺮﺷﻪﺑ ﺖﺳاﻪﺟﻮﺗﻞﺑﺎﻗ ردﻲﺳﺎﺳاﺚﺣﺎﺒﻣزاﻲﻜﻳهزوﺮﻣا .
،نآ ﻖﻳﺮﻃزاوﺪﺷﺎﺑﻲﻣﺖﻣﻼﺳﺚﺤﺒﻣ ﻪﻨﻴﻣزﻦﻳا رﺎﻛ ﻪﺑ ار نﺎﺴﻧا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ناﻮﺗ ﻲﻣ ﺖﻓﺮﮔ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ هﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﺮﻣا ﻦﻴﻤﻫ . دﻮﺟﻮﻣﻒﻳرﺎﻌﺗ يﺮﮕﻧزﺎﺑﻪﺑ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑﻲﻧﺎﻬﺟيﺎﻫ
ﺪﻧزادﺮﭙﺑ وا يدﻮﺟو دﺎﻌﺑا و نﺎﺴﻧا ي هرﺎﺑرد .
ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟنﺎﻣزﺎﺳ يدﻮﺟو دﺎﻌﺑاﻒﻳﺮﻌﺗ رد5
،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟدﺎﻌﺑاﻪﺑ،نﺎﺴﻧا ﻲﻣهرﺎﺷايﻮﻨﻌﻣوﻲﻧاور
5 .World Health Organization(WHO)
ﺪﺷر ردﺰﻴﻧاريﻮﻨﻌﻣﺪﻌﺑﻲﻨﻌﻳمرﺎﻬﭼ ﺪﻌﺑوﺪﻨﻛ دزﺎﺳ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ نﺎﺴﻧا ﻞﻣﺎﻜﺗ و ﻦﻤﺠﻧا)
ور ﺎﻜﻳﺮﻣآﻲﻜﺷﺰﭙﻧا
،1
ص،2000 188 .(
زا ﻲﻜﻳ ﺖﻳﻮﻨﻌﻣ ﻪﻛ دراﺪﻧ دﻮﺟو يﺪﻳدﺮﺗ ﺎﻨﻌﻣيﻮﺠﺘﺴﺟردداﺮﻓاوﺖﺳاﻲﺳﺎﺳاتﺎﻋﻮﺿﻮﻣ
،ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﺷرﺎﻛ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻫار لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ
ﺪﻨﻫد ﺪﻧﻮﻴﭘ ﺖﻳﻮﻨﻌﻣ ﺎﺑ ار نﺎﺷ ﻲﮔﺪﻧز ﻦﻴﻤﻫ و .
ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ هزﺎﺟا ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﺖﻳﻮﻨﻌﻣ و ﺪﻧﻮﻴﭘ ﻪﻤﻫ رد لﺎﻌﺘﻣ ﺪﻧواﺪﺧ نﺎﺷ ﻲﮔﺪﻧز ﺐﻧاﻮﺟ ي
ﺪﻧﻮﺷﻂﺒﺗﺮﻣ .
يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟﺖﻴﻫﺎﻣ،ﺎﻫﻪﺘﻓﺎﻳ زاﺮﺘﻬﺑكردياﺮﺑ دﺮﻴﮔﻲﻣ راﺮﻗ ﺚﺤﺑدرﻮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑﻲﺒﻫﺬﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ .
ترﻮﭙﻟآ ﺮﻈﻧ )2
1968 ﻲﺒﻫﺬﻣ ،ﻲﻧورد ﺐﻫﺬﻣ (
،ﺮﻴﮔاﺮﻓ هﺪﺷ ﻲﻧورد و ﻪﺘﻓﺎﻳ نﺎﻣزﺎﺳ لﻮﺻا ياراد يﺮﻣا ،ﻲﻧوﺮﻴﺑ كﻼﻣﺎﺑ ﺐﻫﺬﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا
يراﺰﺑا وﻲﺟرﺎﺧ ﺳا3
ﻲﻳﺎﻫزﺎﻴﻧ يﺎﺿراياﺮﺑﻪﻛ ﺖ
دورﻲﻣرﺎﻛﻪﺑﻲﻨﻤﻳاومﺎﻘﻣﻞﺜﻣ
،ترﻮﭙﻟآ)
،1968
ص 153 ترﻮﭙﻟآ .(
) 1963 ﺎﻬﻨﺗ دراد ﻲﻣ رﺎﻬﻇا (
ﻲﻣ دﻮﺒﻬﺑ ار ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ،ﻲﻧورد ﺪﻌﺑ ﺎﺑ ﺐﻫﺬﻣ ﺪﺸﺨﺑ
،ترﻮﭙﻟآ) ص ،1963
188 وا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ .(
ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﻧورد ﺐﻫﺬﻣ ﻦﻴﺑ ،ﻪﻄﺑار ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ دزرو ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻲﻧاور ﮋﭘ .
ﻦﻳا يدﺪﻌﺘﻣيﺎﻫ ﺶﻫو
ﺪﻧا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ار ترﻮﭙﻟآ ي ﻪﺘﻜﻧ ي ﻪﺠﻴﺘﻧ .
ﺲﻴﻟاﺮﻈﻧﺎﺑ ﻒﻟﺎﺨﻣ ًﺎﻘﻴﻗد ﺮﺿﺎﺣﺶﻫوﮋﭘ )4
1981 (
ﺖﺳا ياراد ﻲﺒﻫﺬﻣ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ يو .
ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ يﺎﻫ شﺎﺸﺘﻏا ﻦﻳا ﻞﻴﻟد .
درﻮﻣ رد ﺲﻴﻟا ي هﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﻜﻨﻳا و ﺪﺷﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ نﺎﻣرد يﺎﻫرﺎﻜﻫار ي ﻪﻧﻮﻤﻧ
1.American psychiatric Association
2.Allport
3.Instrumental
4.Ellis
ﺖﺳاهدﻮﺑدوﺪﺤﻣياﻪﻧﻮﻤﻧيوﺮﻈﻧدرﻮﻣ ﻦﻴﮔﺮﺑ .
وهدادمﺎﺠﻧاﻲﻠﻴﻠﺤﺗاﺮﻓتﻻﺎﻜﺷاﻦﻳاﻊﻓررﻮﻈﻨﻣﻪﺑ نﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺐﻫﺬﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ دﻮﺷ ﻲﻤﻧ ،ﺲﻴﻟا ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻲﻧاور تﻻﻼﺘﺧا رد .
ي ﻪﻫد زا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻴﻧ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ 80
ﺳاهﺪﻣآﺖﺳدﻪﺑﺮﺿﺎﺣﺶﻫوﮋﭘﺞﻳﺎﺘﻧﺎﺑﻲﺠﻳﺎﺘﻧ ﺖ
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻪﻔﻟﺆﻣ ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا ترﻮﺻﻪﺑ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ ﺪﻧاهداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣار ﻲﻧاور
،لﺎﺜﻣ رﻮﻃﻪﺑ .
ﻦﻴﮔﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد نارﺎﻜﻤﻫ و 5
) 1988 ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا (
ﻪﻨﻣادردﺐﻠﻏا،ﻲﺒﻫﺬﻣنﺎﻳﻮﺠﺸﻧادﻪﻛﺪﻣآﺖﺳدﻪﺑ ﺮﻳﺎﺳوﻲﮔدﺮﺴﻓا،باﺮﻄﺿايﺎﻫسﺎﻴﻘﻣرﺎﺠﻨﻬﺑي ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳﻞﻛرد وﺖﻴﺼﺨﺷيﺎﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ راﺮﻗ
ﺪﻧﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﺮﻴﻈﻧﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗيﺎﺘﺳارردﺰﻴﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧﻦﻳا .
چﺎﺳرﻮﮔ و ﺮﻜﻴﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ )6
1982 ﻦﻴﮔﺮﺑ ؛( ) 1983
؛(
و ﻦﻴﮔﺮﺑ نارﺎﻜﻤﻫ ) 1988 يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا (
ﺎﻳوتﻻﻼﺘﺧازوﺮﺑزا،ﺐﻫﺬﻣﻪﺑﺶﻳاﺮﮔوﻲﻨﻳد ﺪﻨﻛﻲﻣ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘرﺎﺠﻨﻫ ﻪﺑﺎﻧيﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ .
ارﻦﻳاﺰﻴﻧ هﺪﺷمﺎﺠﻧا ناﺮﻳا ردﻪﻛ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ارﻪﻄﺑ
ﺪﻫد نﺎﺴﺣا ﻲﻣاﺮﻬﺑ لﺎﺜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ . )
1380 نﺎﻴﻣ (
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺲﻔﻧ تﺰﻋ و ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ
،نﺎﺴﺣا ﻲﻣاﺮﻬﺑ)
ص ،1380 67 فﻮﻌﺸﻣ ﻲﻣاﺮﻬﺑيﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘرد .(
) 1373
،( ﻲﻣﻼﺳا ) 1376 ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دﻮﺟو ﺰﻴﻧ (
وﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺎﺑ،ندﻮﺑﻲﺒﻫﺬﻣوﻲﺒﻫﺬﻣشﺮﮕﻧ نﺎﻴﻣ ﻄﺿا ي ﻪﻄﺑار دﻮﺟو ،ﺞﻳﺎﺘﻧ و هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ باﺮ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ تﺎﺒﺛا ار ﻲﻔﻨﻣ .
ﻦﻳا مﺎﻤﺗ ﺎﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﻬﺟوﺶﻳاﺮﮔنﺎﻴﻣﻪﻛ ﺖﻔﮔناﻮﺗﻲﻣﺎﻫﻲﺳرﺮﺑ و ﺎﻫ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻳدا
5.Bergin
6.Baker & Gorsuch
يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ و ﺐﻫﺬﻣ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ ﻳﺎﺘﻧداﺮﻓا ردﻲﺒﻫﺬﻣ ﻪﺑ ارﻲﻧاورﺖﻣﻼﺳوﺖﺒﺜﻣﺞ
دراد هاﺮﻤﻫ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﻪﭼ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ .
ﻲﻧاور تﻼﻜﺸﻣ ناﺰﻴﻣﺪﺷﺎﺑﺮﺗﻻﺎﺑ داﺮﻓارد ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﻓﺎﻳﺪﻫاﻮﺧﺶﻫﺎﻛﻲﻧﺪﺑنﺎﮕﻧﺎﺸﻧﻲﺘﺣوﺎﻬﻧآرد .
ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا دﺮﻛ هرﺎﺷا يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ يﺮﻴﮕﻴﭘ ياﺮﺑ .
مزﻻﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺗﺮﺒﺘﻌﻣ داﺮﻓا زايﺮﺗ ﻊﻴﺳو هوﺮﮔ ﺖﺳا
ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳاﺞﻳﺎﺘﻧ .
راﺮﻗ يﺮﺘﮔرﺰﺑ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﺸﮕﻫار ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ﺶﻫوﮋﭘردﺰﻴﻧﻲﺒﻫﺬﻣﺶﺠﻨﺳراﺰﺑاﻲﻓﺮﻃزا .
ﺖﺳاﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗدﺎﻘﺘﻧادرﻮﻣﻲﻳﺎﻫ ﻪﺑ ﺎﺘﺳارﻦﻳارد .
ﺰﻴﻧوﻲﺒﻫﺬﻣيﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘوﻲﺒﻫﺬﻣﺪﻬﻌﺗ ﻲﮕﺘﺨﻴﻣآرد ندﻮﺑ ﻒﻴﻌﺿ ﻪﻛ ﻲﻧوﺮﻴﺑ و ﻲﻧورد أﺪﺒﻣ بﻮﭼرﺎﭼ
ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا ،ﺖﺳا هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ترﻮﭙﻟآ رد .
ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻲﺑ ﻢﻏر ﻪﺑ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻲﻣ عﻮﻤﺠﻣ بﻮﭼرﺎﻬﭼ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺐﻫﺬﻣ ،گرﺰﺑ نﺎﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻢﻫاﺮﻓ داﺮﻓا ﻲﻧاور ﻲﺘﻣﻼﺳ ياﺮﺑ يراﺪﻳﺎﭘ و ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺪﻨﻛ ﺪﻧاﻮﺘﺑ دﺮﻓ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ .
ﺧﺎﺳ و بﻮﭼرﺎﭼ رد ار ﺐﻫﺬﻣ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ رﺎﺘ
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ روﺎﺑ ﺢﻄﺳزا و ﺪﻨﻛﻲﻧورد دﻮﺧ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻦﻴﻨﭼ ،ﺪﺑﺎﻳ لﺎﻘﺘﻧا ﻲﺒﻫﺬﻣ نﺎﻤﻳا ﺖﻣﻼﺳ و هدﺮﻛ ﻦﻴﻤﻀﺗ ار دﺮﻓ ﻲﮕﺘﻓﺎﻳ تﺪﺣو ﺪﻨﻛﻢﻫاﺮﻓارواﻲﻧاور .
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻠﻋ،روﻻدودﻮﻤﺤﻣ،رﻮﺼﻨﻣ؛ﻪﺠﻳﺪﺧ،ﻦﻳرآ - .
) 1387 ناور ويراﺪﻨﻳد ﻦﻴﺑﻪﻄﺑارﻲﺳرﺮﺑ .(
اﺮﻳا ﻲﺘﺳرد ادﺎﻧﺎﻛ ﻢﻴﻘﻣ نﺎﻴﻧ
يﺮﺘﻛد ﻪﻟﺎﺳر .
تﺎﻣﺪﺧوﻲﻜﺷﺰﭘمﻮﻠﻋهﺎﮕﺸﻧاد،هﺪﺸﻧپﺎﭼ ناﺮﻳاﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ .
ﻲﻠﻋﺪﻤﺣا ،ﻲﻣﻼﺳا - ) .
1376 شﺮﮕﻧ ﻲﺳرﺮﺑ .(
ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و ندﻮﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻓ ﺮﺧآ لﺎﺳ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد ﻲﮔدﺮﺴﻓا لﺎﺳ ردﺮﻬﺷ مﻼﺳا يﺎﻫ نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد 1375
-
1376 ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ . پﺎﭼ
ﻧ هﺪﺸ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻮﺘﻴﺘﺴﻧا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد .
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ .
يدﺎﻫ ،نﺎﺴﺣا ﻲﻣاﺮﻬﺑ - ) .
1380 ﻲﺳرﺮﺑ .(
سﺎﻴﻘﻣ دﺎﻤﺘﻋاﺖﻴﻠﺑﺎﻗورﺎﺒﺘﻋا ناﺰﻴﻣﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ و ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻪﻠﺠﻣ .
ﻲﺘﻴﺑﺮﺗمﻮﻠﻋ هرود.
6 هرﺎﻤﺷ . ص،1 67 - 97 .
سﺎﺒﻋ ،فﻮﻌﺸﻣ ﻲﻣاﺮﻬﺑ - ) .
1373 ﻲﺳرﺮﺑ .(
ﻼﺳ وتدﺎﺒﻋ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار رد ناور ﺖﻣ
ناﺪﻤﻫ ﻢﻠﻌﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ ﺰﻛﺮﻣ ﺮﺴﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .
هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ و ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
ناﺪﻤﻫﻢﻠﻌﻣ .
دﻮﻌﺴﻣ ،ﻲﮔرﺰﺑ نﺎﺟ - ) .
1378 ﻲﺳرﺮﺑ .(
تﺪﻣ هﺎﺗﻮﻛ ﻲﻧﺎﻣرد ناور ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا يﺮﮔ رﺎﻬﻣ دﻮﺧ شزﻮﻣآ» نوﺪﺑ و ﺎﺑ «
ﺖﻬﺟ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ ﻲﻣﻼﺳا)
ﺎﻬﻣ ﺮﺑ ( ر
ﻲﮔﺪﻴﻨﺗو باﺮﻄﺿا پﺎﭼيﺮﺘﻛد ﻪﻣﺎﻧنﺎﻳﺎﭘ .
هﺪﺸﻧ ناﺮﻬﺗ . سرﺪﻣﺖﻴﺑﺮﺗهﺎﮕﺸﻧاد . .
نﺎﺴﺣا ،ﻲﻣاﺮﻬﺑ و نﻮﻳﺎﺘﻛ ،يرﺎﺟاو ﻲﻨﺴﺣ - يدﺎﻫ ) . 1384 و ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺶﻘﻧ .(
،ناور ﺖﻣﻼﺳ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد يﻮﻨﻌﻣ ﻲﺘﺨﺒﺷﻮﺧ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻪﻠﺠﻣ هرود .
هرﺎﻤﺷ ،9
،3 249 -
260
،ﻮﻟدﺎﻳز و ﺎﺒﻳﺮﻓ ،ﻦﻴﺑ سﺪﻗ ؛ﻪﻨﻳﺪﻣ ،ﻲﻄﺷ - ﺳ ﻪﻧﺎﻤ ) . 1383 ﻪﻠﺑﺎﻘﻣردﺐﻫﺬﻣوﺎﻋدﺶﻘﻧ .(
سﺮﺘﺳاﺎﺑ رﺎﻨﻴﻤﺳ ﻦﻴﻤﺸﺷتﻻﺎﻘﻣﻪﻋﻮﻤﺠﻣ .
سﺮﺘﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ يﺮﺳاﺮﺳ .
سرﺎﻓ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا .
هﺎﮕﺸﻧاد .
و ﻲﻠﻌﺳﺎﺒﻋ ،يرﺎﻴﻬﻟا ؛سﺎﺒﻋ ،يرﺎﺘﺨﻣ - لﻮﺳر ﻢﻇﺎﻛ ﺪﻴﺳ ،ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ هداز ) .
1380 .(
ﺖﻬﺟ ﻪﻄﺑار ﻴﻨﺗ ناﺰﻴﻣ ﺎﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺮﻴﮔ
ﻲﮔﺪ .
،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻪﻠﺠﻣ هرﺎﻤﺷ ﻢﺠﻨﭘ لﺎﺳ
،17
56 - 67 . ﻢﻴﻫاﺮﺑا ﺪﻤﺤﻣ ،ﻲﺣاﺪﻣ - ) .
1383 ﻲﺳرﺮﺑ .(
يﺎﻫﻮﮕﻟاو ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﻲﻳاﺪﺟ ﻪﻄﺑار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﻧاور يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر ﺮﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻟد هﺪﻜﺸﻧاد مرﺎﻬﭼ و مﻮﺳ لﺎﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد ﻲﺘﻟود يﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ يﺎﻫ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ يﺮﺘﻛد ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ .
پﺎﭼ
هﺪﺸﻧ ناﺮﻬﺗهﺎﮕﺸﻧاد . .
‐Ai, Amy L. Park, Crystal L.
Huang, Bu. Rodgers, Willard.
Tice, Terrence N. (2007) . Psychosocial Mediation of Religious Coping Styles: A Study of Short-Term Psychological Distress Following Cardiac Surgery,
Personality and Social Psychology Bulletin, Vol.33, Iss.
6, 867-882.
‐Allport, G. W. (1963).
Behavioral science, religion, and mental health, Journal of Religion and Health, Vol.2, Iss.3, 187-197.
‐Allport, G. W. (1968). The person in psychology: Selected essays, Boston, MA, US: Beacon Press.
‐Allport, G. W. Ross, J. M.
(1967). Personal religious orientation and prejudice, Journal of Personality and Social Psychology, Vol.5, Iss.4, 432-443.
‐Alvarado, K. A. Templer, D. I.
Bresler, C. Thomas-Dobson, S.
(1995). The relationship of religious variables to death depression and death anxiety, Journal of Clinical Psychology, Vol.51, Iss.2, 202-204.
‐American Psychiatric
Association. (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision, Washington, D.C.
‐Baker, M. Gorsuch, R. (1982). Trait anxiety and intrinsic-extrinsic religiousness, Journal for the Scientific Study of Religion, Vol.21, No.2, 119-122.
‐Bergin, Allen E. (1983). Religiosity and mental health: A critical reevaluation and meta-analysis, Professional Psychology: Research and Practice, Vol.14, Iss.2, 170- 184.
‐Bergin, Allen E. Stinchfield, R. D.
Gaskin, T. A. Masters, K. S.
Sullivan, C. E. (1988). Religious life-styles and mental health: An exploratory study, Journal of Counseling Psychology, Vol.35, Iss.1, 91-98.
‐Compton, William C. (2001).
Toward a Tripartite Factor Structure of Mental Health: Subjective Well- Being, Personal Growth, and Religiosity, the Journal of
Psychology, Vol.135, Iss.5, 486- 500.
‐Cheng, Sheung-Tak. Chan, Alfred C.M. (2002). Measuring psychological well-being in the Chinese, Personality and Individual Differences, Vol.38, Iss.6, 1307-1316.
‐Desrosiers, A. Miller, L. (2007).
Relational spirituality and depression in adolescent girls, Journal of Clinical Psychology, Vol.63, Iss.10, 1021-1037.
‐Ellis, Albert. (1981). Science, religiosity, and rational emotive psychology, Psychotherapy.
Theory, Research & Practice, Vol.18, Iss.2, 155-158.
‐Ferguson, Duncan Sheldon. (1993).
New Age spirituality: an assessment, USA, Westminster John Knox Press publication.
‐Hackney, Charles H. Sanders, Glenn S. (2003). Religiosity and Mental Health: A Meta–Analysis of Recent Studies, Journal for the Scientific Study of Religion, Vol.42, Iss.1, 43-55.
‐Koenig, Harold G. (2007).
Spirituality and Depression: A Look at the Evidence, Southern Medical Journal, Vol.100, Iss.7, 737-739.
‐Ryff, Carol D. Keyes Corey Lee M.
(1995). The Structure of Psychological Well-Being Revisited, Journal of Personality
and Social Psychology, Vol.69, Iss.
4, 719-727.
‐Ryff, Carol D. Singer, B. H. (1998).
The Contours of Positive Human Health, Psychological Inquiry, Vol.9, Iss.1, 1-28.
‐Ryff, Carol D. Singer, B. H. Love, G. D. (2004). Positive health:
Connecting well-being with biology, Philosophical Transactions of the Royal Society of London, B Biological Sciences, 359, 1383- 1394.
‐Ryan, Richard M. Deci, Edward. L.
(2001). On happiness and Human Potentials: Review of Research on Hedonic and Eudaimonic Well- Being, Annual Review of Psychology, Vol.52, Iss.1, 141-166.
Quarterly Journal of Educational Psychology Islamic Azad University Tonekabon Branch Vol. 2, No. 1, spring 2011, No 5
The Relationship between Religious Orientation and Psychological Well-Being among University Students
Maddahi. Mohammad Ebrahim1, Samadzadeh. Mona2, Keikhayfarzaneh.
Mohammad Mojtaba3
1) Assistant professor. Department of Psychology Shahed University. Tehran. Iran 2) M.A Psychology
3) Young Researchers Club, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
Corresponding author: [email protected] Abstract
The present study aimed to investigate the relationship between religious orientation (internal/external) and psychological well-being which has been conducted in a correlation method.
The population of the study included all Islamic Azad University, North Tehran Branch. The research sample volume included 71 students selected randomly via cluster sampling from management, law and psychology colleges. The scales of religious orientation (Allport, 1950) and PWI psychological well-being (Carol, 1988) were used to collect the data of the study. Stepwise regression analysis was used to analyze the data. The results showed that there was a statistically significant relationship between the internal and external religious orientation scores and psychological well-being. On the other hand, the results obtained from stepwise regression analysis showed that both internal and external religious orientations were capable to predict psychological well-being. These results could be determined in such a way that the more internal youth’s religious orientation, the more their psychological well-being and the more external youth’s religious orientation, the less their psychological well-being. On the other hand, religious orientation was capable to predict the psychological well-being.
Key words: Psychological Well-Being, Religious Orientation, Religion, Mental Health.
