ﻋ یارآ رد نﺎﺴﻧا مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا لﻮﺤﺗ ﺎﺗ نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﻓرﺎ
یﺮﺠﻫ ﻢﺸﺷ نﺮﻗ نﺎﯾﺎﭘ
،یزﻮﺣﺎﻣ اﺮﻫز
،یﺮﺟﺎﻬﻣ ﮏﻣﺎﯿﺳ1
یدﺎﺒﻗ ﯽﻠﻌﻨﯿﺴﺣ2
3
) رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ :ﻪﻟﺎﻘﻣ 26 /9 / 98 رﺎﺗ ـ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ :ﻪﻟﺎﻘﻣ 20 / 1/
99 (
هﺪﯿﮑﭼ
ﻢﻬﻣ زا هراﻮﻤﻫ نآ ﯽﺘﺴﯿﭼ و نﺎﺴﻧا مﻮﻬﻔﻣ ﻪـﻏﺪﻏد ﻦﯾﺮﺗ
هدﻮـﺑ نﺎﻤﻠـﺴﻣ ناﺮـﮑﻔﺘﻣ یﺎـﻫ
ﺮﺑ فﻮﺼﺗ ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ ۀزﻮﺣ ،نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد .ﺖﺳا ﯽﺘﺴﻫ هﺎﮕﯾﺎﺟ شزرا
ﺪـﯿﮐﺄﺗ نﺎـﺴﻧا ﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ
هﮋﯾو ﯽﻧﺎـﺣور ﺪﻌُﺑ ﺎﯾ ﻦﻃﺎﺑ یﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ًاﺮﺼﺤﻨﻣ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ ﺮﺧاوا ﺎﺗ نﺎﺴﻧا ﺖﻠﯿﻀﻓ .دراد یا
ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ وا ﻦﯾاﺎﺑ .ﺪﺷ
راﺮﻗ نﺎﯿﻓﻮﺻ ﻪﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎﮐ نﺎﺴﻧا ﯽﮐﺎﺧ ﺪﺒﻟﺎﮐ ،ﻢﺸﺷ نﺮﻗ زا ،لﺎﺣ
ﯽﻣ هﺪﻤﻋ لﻮﺤﺗ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ثدﺎﺣ کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا رد یا
.دﻮﺷ زا فﺪـﻫ ،اﺪـﺘﺑا رد
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﻦﯾاﺎﺑ .ﺖﺳا هدﻮﺑ تﺎﻗﻮﻠﺨﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ نﺎﺴﻧا یﺮﺗﺮﺑ تﺎﺒﺛا ،کﺎﺧ ﻞﺋﺎﻀﻓ یزﺎﺳ ،لﺎﺣ
ۀرﺎـﮕﻧا یراﺪـﯾﺪﭘ ﻪـﺑ ،ﺖـﺳا ﺰـﮐﺮﻤﺘﻣ کﺎﺧ ﺖﻠﯿﻀﻓ تﺎﺒﺛا ﺮﺑ ﻪﮐ یﺪﯾﺪﺟ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ کﺎﺧ زا یا
ﯽـﻣ کﺎـﺧ و نﺎـﺴﻧا مﻮﻬﻔﻣ ود ﯽﯾاﺮﮔاو ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ و ﺪـﻣﺎﺠﻧا
کﺎﺧ ،ﺖﯾﺎﻬﻧرد ﯽﻣ ﻞﯿﻀﻔﺗ نﺎﺴﻧا ﺮﺑ ار
و ﯽﺨﯾرﺎـﺗ یدﺮـﮑﯾور ﺎـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ .ﺪـﻫد
ﯽﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا ﺦﯾرﺎﺗ لﻮﺤﺗ رد ﺺﺧﺎﺷ ﻒﻄﻋ ﻪﻄﻘﻧ ود ،ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ .ﺪﻨﮐ
هژاو ﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ
: کﺎﺧ ،هرﺎﮕﻧا ﺦﯾرﺎﺗ ،نﺎﺴﻧا .
1.
ﺎﯿﺑدا یﺮﺘﮐد یﻮﺠﺸﻧاد ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ت
، سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻧ)
ﺪﻨﺴﯾﻮ ۀ ؛(لﻮﺌﺴﻣ
Email:[email protected]
2 ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ یﻮﺠﺸﻧاد . ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﺷرا
نﺎﻧاﻮﺟ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ
، ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
؛
Email: [email protected]
3 هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا . و نﺎﺑز
؛سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا
Email: [email protected]
نﺎﯾدا ن و
لﺎﺳ و هﺎﺠﻨﭘ مود ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ 1398
ﺺﺻ 324 ـ 307 (ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ)
Religions and Mysticism
Vol. 52, No. 2, Autumn & Winter 2019/2020 DOI: 10.22059/jrm.2020.293803.630007
1 ﻪﻣﺪﻘﻣ .
حﻼﻄﺻا
» هرﺎﮕﻧا « ﻪﻤﺟﺮﺗ زا ﺮـﺘﻤﮐ .ﺖـﺳا بﺮﻏ ﮥﺸﯾﺪﻧا ﺦﯾرﺎﺗ رد هﺪﯾا ﯽﻔﺴﻠﻓ حﻼﻄﺻا زا یا
د ﮏﯾ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻫ
هرﺎـﮕﻧا ِیرﺎـﮕﻧ ﻪـﺑ یا
یﺎـﻨﺘﻋا ﻞـﺤﻣ رﻮـﻬﻇﻮﻧ یﻮـﮕﻟا ﮏـﯾ ﮥـﺑﺎﺜﻣ
و ﮓﻨﻫﺮﻓ ۀزﻮﺣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺪﻧا
ﯾ ﺸ ﮥ ﻪﺑ ﯽﺨﯾرﺎﺗ نﻮﺘﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ رد و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﯽﻣﻼﺳا
ﯽﻣ ﻪﺘﺴﺑ رﺎﮐ هرﺎﮕﻧا .دﻮﺷ
ﺖـﺴﺨﻧ .ﺪـﻧراد ﻢـﻬﻣ ﺖﻠـﺼﺧ ود ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻨﻫذ یﺮﯾوﺎﺼﺗ ﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ یدﺮﻓ ﺖﺣﺎﺳ زا جرﺎﺧ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﮑﻧآ ﻪـﺑ ﯽﻧﺎﻣزرد یﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﮑﻧآ ﺮﮕﯾد و
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻞﮑـﺷ زا ار ﯽﺨﯾرﺎﺗ یﺮﯿﺴﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﯾآ
یﺮﯾﻮـﺼﺗ ﻪـﺑ نﺪﯿـﺳر ﺎـﺗ ﻦﯿﺘـﺴﺨﻧ یﺮـﯿﮔ
ﺖﺧﺎﺳ هدﺮﮐ ﯽﻃ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ هرﺎﮕﻧا ﺦﯾرﺎﺗ رد .ﺪﻧا
ﻪﺑور ﺎﻫداﺪﺧر و ﺎﻫﺪﻧور زا یا ﻢﯿﺘـﺴﻫ ور
ـﻓ و زﺎـﻏآ نﺪﯿﻨﺷ ﺎﺑ ناﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﺪﻧراﺪﻧ ﯽﺠﯾرﺪﺗ و مارآ ﯽﺘﮐﺮﺣ ًﺎﻣاﺰﻟا ﻪﮐ ﯽﻣﺎـﻤﺗ نﺎﺘـﺳاد زاﺮ
] دﺮﮐ یزﺎﺳزﺎﺑ ار ﻪﺼﻗ 51
ص ، 7 ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا یﺮﻣا هرﺎﮕﻧا .[
-
ﻦـﯾازا و ﺖـﺳا ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺶـﻘﻧ ور
ص ،نﺎﻤﻫ] دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ،ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻪﻧ و ﻒﺸﮐ ﮥﻟﻮﻘﻣ زا نآ رد ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ 8
لﻮـﺤﺗ نﺎﻬﺟ رد .[
هرﺎﮕﻧا ﻪﺑور ﺪﺣاو هرﺎﮕﻧا ﮏﯾ ﯽﺨﯾرﺎﺗ لﻮﺤﺗ ﺎﺑ هراﻮﻤﻫ ،ﺎﻫ ﻆـﻔﻟ ﻦﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﯽﻫﺎﮔ .ﻢﯿﺘﺴﯿﻧ ور
ﺴﺑ رد
ﯽـﻣ ﺮـﺠﻨﻣ ظﺎـﻔﻟا ﺖـﻟﻻد زا یرادﺎﻨﻌﻣ ﺶﺧﺮﭼ ﻪﺑ ﺺﺨﺸﻣ نﺎﻤﺘﻔﮔ ﮏﯾ ﺮﺘ و دﻮـﺷ
ﯽﻣ لﻮﺤﺘﻣ ار یﺮﮕﯾد دﺪﻌﺘﻣ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ .دزﺎﺳ
رد ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﯽﻧﺎﻣز
ﺮﯿـﺳ ،ﻪﻧﺎﯿﻓﻮـﺻ نﻮـﺘﻣ ﯽـﻠﯿﻠﺤﺗ ﺶﻧاﻮـﺧ ﺎـﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا1
هرﺎﮕﻧا لﻮﺤﺗ
» کﺎﺧ « ﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ار ﻒـﻄﻋ ﻪـﻄﻘﻧ ود ﺮـﺑ ،ًﺎـﺼﺨﺸﻣ ،لﻮـﺤﺗ ﺮﯿـﺳ ﻦـﯾا .ﺪﻨﮐ
ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ یﺮـﺠﻫ ﻢﺸﺷ نﺮﻗ ﻪﺑ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ زا رﻮﺒﻋ رد لﻮﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ .ﺖﺳا
ﯽﻣ قﺎﻔﺗا ﯽﻣ هدروﺮﭘ فﻮﺼﺗ نﺎﻤﺘﻔﮔ رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ و ﺪﺘﻓا
ﻦﯾاﺎـﺑ .دﻮﺷ
هزﻮـﺣ نﻮـﺘﻣ ،لﺎـﺣ یﺎـﻫ
هدﻮﺒﻧ رﺎﻨﮐﺮﺑ ﻪﯿﻓﻮﺻ نﺎﻤﺘﻔﮔ ﺮﯿﺛﺄﺗ زا ﻪﮐ ﯽﻣﻼﺳا فرﺎﻌﻣ ﺮﮕﯾد ﻦـﯾا شروﺮﭘ رد ًﺎﻀﻌﺑ ﺰﯿﻧ ﺪﻧا
هدﻮﺑ ﻞﯿﺧد مﻮﻬﻔﻣ ﮕﻧا ،ﻊﻄﻘﻣ ﻦﯾا رد .ﺪﻧا
ۀرﺎ
» کﺎﺧ « ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽـﻣ ﻢﺴﺠﺗ ﺖﺴﭘ یﺮﺼﻨﻋ ﮥﺑﺎﺜﻣ
ﯽﻣ ﯽﺳﺎﺳا ﯽﺷدﺮﮔ شﻮﺨﺘﺳد ،ﺪﺷ ﻪﺑ ،نآ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﺮﺑ و دﻮﺷ
دﻮـﺟو نﺎـﮐرا زا ﯽـﮑﯾ ِناﻮﻨﻋ
ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺮـﻣا ﻪـﮐ ﺖـﺳا راﻮﺘـﺳا ﻪـﯾﺎﭘ نآ ﺮـﺑ هﺎﮔﺪـﯾد ﻦﯾا نﺎﯿﻃﺎﻌﺘﻣ دﺎﻘﺘﻋا .دﻮﺷ
.ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﺖﻤﮑﺣ زا یرﺎﻋ ،کﺎﺧ ﻪﺑ ﯽﻬﻟا ﺖﻧﺎﻣا ندﺮﭙﺳ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ ،ﺪﻧواﺪﺧ ،ﻪـﻠﻫو ﻦﯾا رد
ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﯽﻨﻃﺎﺑ راﺮﺳا ﺪﺟاو کﺎﺧ ﻪﮐ دﻮﺷ
ار کﺎـﺧ ﻖـﺣ لاﺰﯾﻻ ﻢﻠﻋ ﻪﮐ دﻮﺑ یا
ﻪﺑ ﻪﻧاﺰﺧ ﮥﺘﺴﯾﺎﺷ ،نآ ﮥﻄﺳاو ﻪـﺟﻮﺘﻣ ﯽﻨﻃﺎـﺑ راﺮـﺳا ﻦـﯾا .ﺖـﻓﺎﯾ ﯽﻬﻟا ﺖﻧﺎﻣا یراد
» تﺎﻔـﺻ
کﺎﺧ «
ﯽـﻣ ﻦﯾﻮـﮑﺗ ﻖﯾﺮﻃ ود زا ًﺎﺼﺨﺸﻣ نارود ﻦﯾا رد کﺎﺧ ﻞﯾﺎﻀﻓ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ .ﺖﺳا ،ﺪـﺑﺎﯾ
ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻔﺻ ﻒﯾﺮﻌﺗ زا ِتﺎﻔـﺻ مﻮﻬﻔﻣ و ﺎﻨﻌﻣ رد لﻮﺤﺗ دﺎﺠﯾا و کﺎﺧ یاﺮﺑ
ﺶﯿـﭘ .دﻮـﺟﻮﻣ
1. Diachronic
ﻋرد ﯿ
ِﻦ لﺎﺣ هرﺎﮕﻧا رﻮﺤﻣ ود رد کﺎﺧ ﺖﻠﯿﻀﻓ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ شﻼﺗ ، ﯽﻣ قﺎﻘﺘﺷا اﺰﺠﻣ یا
.ﺪـﺑﺎﯾ
زا ﯽﮐﺎﺣ ،مود رﻮﺤﻣ و ﺖﺳا ﺮﻇﺎﻧ ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ زا کﺎﺧ یﺮﺗﺮﺑ تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ﺖﺴﺨﻧ رﻮﺤﻣ هﺪﯾﺪﭘ ﺮﺑ ﯽﮐﺎﺧ نﺎﺴﻧا فﺮﺼﺗ ترﺪﻗ ﻢﻟﺎﻋ یﺎﻫ
هرﺎـﮕﻧا رﻮﺤﻣ .ﺖﺳا هدﺎﻣ یﺪـﯿﻬﻤﺗ ﺮـﯿﺧا یا
ﯽـﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا لﻮﺤﺗ رد ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻒﻄﻋ ﻪﻄﻘﻧ ﻦﯿﻣود ﻪﺑ راﺬﮔ یاﺮﺑ ﻦـﯾا رد .دور
ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ نﻮﻤﻀﻣ ﻦﯾا ﺮﺑ ماﺪﻣ راﺬﮔ ﮥﻄﻘﻧ یاﺰـﺟا ﯽﻣﺎـﻤﺗ رد فﺮﺼﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﯿﻟوا ﻪﮐ دﻮﺷ
کﺎﺧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﺎﻫر کﺎﺧ ترﺎﺳا ﺪﯿﻗ زا ﺎﻣا ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻌﯿﺒﻃ ﻢﻟﺎﻋ نﺎـﻣز نآ ﺎـﺗ ﻪﮐ
ﻪﺑ ﯽﻣ ﻪﺘﺷاﺪﻨﭘ نﺎﺴﻧا یدﻮﺟو ﻦﮐر ود زا ﯽﮑﯾ ﮥﺑﺎﺜﻣ راﺮـﻗ نﺎـﺴﻧا مﻮـﻬﻔﻣ ﺎـﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ رد ،ﺪﺷ
ﯽﻣ ﯽﻣ ﻪﺒﻠﻏ ﯽﻣدآ ﺮﺑ و دﺮﯿﮔ .ﺪﺑﺎﯾ
ﺮـﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ و ﻪﯿﻓﻮﺻ ﺮﺧﺄﺘﻣ و مﺪﻘﺘﻣ نﻮﺘﻣ رد کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ لﻮﺤﺗ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺎﺑ هرﺎﮕﻧا ﻊﻄﻘﻣ ﻦﯾا زا راﺬﮔ ﻫ ﻢﺸﺷ نﺮﻗ ﻪﺑ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ زا ،یا
ﺶـﺨﺑ ﻪـﺳ ﻪـﺑ ار ﻪـﻟﺎﻘﻣ ،یﺮﺠ
ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ،اﺪﺘﺑا .ﻢﯾدﺮﮐ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﻠﮐ ﯽﻧﺎﯿﻓﻮﺻ یارآ یﺪﻨﺑ
ۀرﺎـﮕﻧا ﺖـﯾﻮﻘﺗ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﻢﯿﺘﺧادﺮـﭘ
ﻪﺑ کﺎﺧ ﯽﺑ یﺮﺼﻨﻋ ﮥﺑﺎﺜﻣ ﯽﻣ شزرا
ﺐـﻠﻗ ﻪـﮐ داد ﻢﯿﻫاﻮـﺧ نﺎـﺸﻧ ،مود ﺶـﺨﺑ رد .ﺪﻧزادﺮﭘ
ﯽﻣ ثدﺎﺣ ﻢﺸﺷ نﺮﻗ نﺎﯿﻓﻮﺻ یارآ رد کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا رد یرﺎﮑﺷآ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ
ﻪـﺑ و دﻮـﺷ روﺮـﻣ
ﻪﮑﺒﺷ ﺎﻫ هﺪﯿﭽﯿﭘ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ی ﯽﻣ ترﻮﺻ کﺎﺧ مﻮﻬﻔﻣ ۀرﺎﺑرد ار یﺮﺗ
ﺪﻟﻮﺗ ﻪﺑ مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻪﮐ دﺪﻨﺑ
ﯽﻣ کﺎﺧ زا یرﻮﻬﻇﻮﻧ ۀرﺎﮕﻧا ﺪﻣﺎﺠﻧا
هزﻮﺣ مﺎﻤﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ یﺮﺴﺗ ﯽﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ یﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪـﮐ ﯽﻫﺎﮔﺪـﯾد ؛ﺖﺳا ﻪﻟﺎﻘﻣ مﻮﺳ ﺶﺨﺑ یاﻮﺘﺤﻣ هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا تﺎﯿﺋﺰﺟ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ .ﺪﺑﺎﯾ
مﻮﻬﻔﻣ ود ﯽﯾاﺮﮔاو ﻪﺑ مﺎﺠﻧاﺮﺳ
» ﺎﺧ ک « و
» نﺎﺴﻧا « ﯽﻣ .ﺪﻣﺎﺠﻧا
2 ﻖﯿﻘﺤﺗ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ .
ﻢﮐ و ﻦﯾﻮﻧ ﯽﺸﻫوﮋﭘ ،شور ﺪﻌُﺑ زا ﻢﻫ و عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻢﻫ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﻤـﺷ ﻪـﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﯽﻣ ﺶﯿﭘ .ﺪﯾآ نﻮـﭼ ﯽﺗﺎـﻔﯿﻟﺄﺗ ،ﺮـﺗ
نآﺮـﻗ
هرﺎـﮕﻧا ﺦﯾرﺎـﺗ و ﯽـﻫوﮋﭘ ﺎـﻫ
] 28 ،[
ﻪـﻣﺪﻘﻣ ﺮـﺑ یا
ﺦﯾرﺎﺗ هرﺎﮕﻧا یرﺎﮕﻧ ﻪﺸﯾﺪﻧا و یا
یا ] 51 و [ هرﺎﮕﻧا ترﺪﻗ ]
44 ﻪﺑ [ یﻮـﮕﻟا ﺖـﺴﺑرﺎﮐ ﺖـﯿﻤﻫا
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﻣﻼﺳا ﮥﺸﯾﺪﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد هرﺎﮕﻧا ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯾاﺎﺑ .ﺪﻧا
ﺶﻫوﮋﭘ دﻮﺒﻧ ،لﺎﺣ یدرﻮـﻣ یﺎﻫ
ﺮﯿـﺳ ﻦﯿـﯿﺒﺗ رد یرﺎﮑـﺷآ یﺮـﻈﻧ ءﻼـﺧ ﻪـﺑ ،ﯽﻣﻼـﺳا نﺎﻓﺮﻋ ۀزﻮﺣ رد ﻮﮕﻟا ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا .ﺖﺳا هدز ﻦﻣاد ﯽﻣﻼﺳا ﮥﺸﯾﺪﻧا
رد هرﺎـﮕﻧا ﺦﯾرﺎـﺗ دﺮﺑرﺎـﮐ یﺎﻫ
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ فﻮﺼﺗ ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ ۀزﻮﺣ ﻪﮐ دور
ﻋرد ﯿ
ِﻦ لﺎﺣ هرﺎﮕﻧا لﻮﺤﺗ یوﺎﮐاو ﻦﻤﺿ ،
» کﺎـﺧ «
یﺪﯿﻠﮐ مﻮﻬﻔﻣ لﻮﺤﺗ ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا و
» نﺎﺴﻧا « ﻪﺑ ،ﯽﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ رد یدﻮﺧ
ۀزﻮـﺣ ﺎـﺑ ،دﻮﺧ
ﯽﻣ ﺮﯿﮔرد ﺰﯿﻧ مﻼﮐ و ﻪﻔﺴﻠﻓ ﯽﻣ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ یدﺮﮑﯾور و دﻮﺷ
ﯽﻤﻧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﺑﺎﯾ ﮥﻨﯿـﺸﯿﭘ ناﻮﺗ
اﺮﺑ ار ﯽﻨﻘﺘﻣ ﯽﺸﻫوﮋﭘ .دﺮﮐ ﺮﮐذ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ی
3 . ﻄﺑار ﮥ مﺪﻘﺘﻣ ﮥﻧﺎﯿﻓﻮﺻ نﻮﺘﻣ رد کﺎﺧ و نﺎﺴﻧا
ﺮﺼﻨﻋ
» کﺎﺧ « ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ ﯽﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ رد .ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻒـﯾﺮﻌﺗ نﺎـﺴﻧا یدﺎﻣ ﺖﻠﻋ ﮥﺑﺎﺜﻣ
ﻦﯾاﺎﺑ ﻊـﯿﻤﺟ زا ﺐﮐﺮﻣ یدﻮﺟﻮﻣ ار نﺎﺴﻧا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﯾﺎﻤﺘﻣ ،ًﺎﻀﻌﺑ ،ﻪﯿﻓﻮﺻ مﺪﻘﺘﻣ نﻮﺘﻣ ،لﺎﺣ
ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺪﻨﻨﮐ
ﻞـﯿﻠﻘﺗ ﯽﯾﺎﻤﺷ ﻪﮐ ﯾ
.ﺖـﺳا هداد ﻞﮑـﺷ ار ﺖـﻘﻠﺧ نﺎـﻬﺟ زا ﻪـﺘﻓﺎ
رد .ﺖـﺴﯿﻧ نﺎـﺴﻧا ﺖﻘﻠﺧ رد ﻞﯿﺧد یدﺎﻣ ﺮﺼﻨﻋ ﻪﻧﺎﮕﯾ ،ًﺎﻣاﺰﻟا نﻮﺘﻣ ﻦﯾا رد کﺎﺧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ) ﯽـّﮑﻣ ﺐﻟﺎﻃﻮﺑا ،مرﺎﻬﭼ نﺮﻗ .د
386 (
ﯽـﻣ رﺎـﻬﻇا حاورا ﺰـﯿﻧ و ﻦﯿﻃﺎﯿـﺷ ﺮﻫﻮـﺟ ﻪـﮐ ﺪـﻨﮐ
نﺎﺴﻧا ﯽﻣ وا .ﺖﺳا ﺶﺗآ ﺦﻨﺳ زا ﺮﻓﺎﮐ یﺎﻫ ﺑ مﺎـﻤﺗ ﺖﻣﺎﯿﻗ رد ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﮐ ﺪﯾاﺰﻓا
زا ار ﺖﯾﺮـﺸ
ﯽﻣ رﻮﺒﻋ ﺶﺗآ رﻮـﺒﻋ ﺎﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ جاﺰﺘﻣا ﺰﯿﻧ اﻮﻫ و بآ ﺮﺻﺎﻨﻋ نﺎﺴﻧا کﺎﺧ رد اﺮﯾز ؛ﺪﻫد
ﯽﻣزﺎﺑ ﺶﺗآ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺶﺗآ زا ﻪﭽﻧآ ،خزود زا ﯽـﻣدآ کﺎـﺧ زا ﺰﯿﻧ اﻮﻫ و بآ ﺮﺼﻨﻋ ود و ددﺮﮔ
ﯽﻣ هﺪﯿﺸﮐ نوﺮﯿﺑ ﯽﻣ صﻮﻠﺧ ﻪﺑ ،نﺎﺴﻧا ﻞﯿﺻا ﻪﻠﮐﺎﺷ ﯽﻨﻌﯾ ؛کﺎﺧ مﺎﺠﻧاﺮﺳ و ﺪﻧﻮﺷ
و ﺪـﺳر
ورو ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ ﯽﻣ اﺪﯿﭘ ار ﺖﺸﻬﺑ ﻪﺑ د
] ﺪﻨﮐ 57 ج ، 2 : 252 ﺖﺳا رﺎﮑﺷآ ﯽّﮑﻣ تﺎﺤﯿﺿﻮﺗ زا .[
ﻞﯿﺻا ،ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ ﯽﺼﺧﺎﺷ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﭻﯿﻫ ﯽﺑ ار کﺎﺧ وا ﻪﮐ ﺮﻫﻮـﮔ زا ﺶـﺨﺑ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ نﺎﺴﻧا ﻪﺑ .ﺪﻨﮐ
ﻦﯿﻤﻫ ﺮـﺑ ﯽـﺘﯿﺤﺟرا کﺎـﺧ ،مﺪـﻘﺘﻣ نﺎﯿﻓﻮﺻ ﺮﯾﺎﺳ یارآ رد ،ﺐﯿﺗﺮﺗ
) یﺮﯾﻮﺠﻫ .دراﺪﻧ ﺮﮕﯾد ﺮﺻﺎﻨﻋ .د
465 ( ﯽﻣ ﻮﻧ یﻮـﯿﻧد ﺮﺻﺎﻨﻋ مﺎﻤﺗ زا ﻢﻫ ،نﺎﺴﻧا رد ﻪﮐ ﺪﺴﯾ
] دراد دﻮـﺟو ﯽﻧﺎـﺸﻧ ﺲـﻔﻧ و حور ﯽـﻨﻌﯾ ؛ﺮـﮕﯾد نﺎﻬﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻢﻫ و (ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ) 63
،
ص 300 ﻦﯾاﺎﺑ .[
ﯽﻣ طﻮﻨﻣ وا ﯽﻧﺎﺣور ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ار نﺎﺴﻧا شزرا وا ،لﺎﺣ ،نارود ﻦﯿـﻤﻫ رد .ﺪﻧاد
.د) ﯽﻠﻤﺘﺴﻣ 434
ﺎﺴﻧا ﺖﻘﻠﺧ رد ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻊﯿﻤﺟ ﻪﮑﻧآ راﺮﮑﺗ ﻦﻤﺿ ( ،ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻞﯿﺧد ن
ﯽﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ نآ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻪﻠﯾذر تﺎﻔﺻ زا ﯽﯾﺎﻫر یوﺮﮔ رد ار ﯽﻣدآ یرﺎﮕﺘﺳر ﮥﺘﻔﮔ ﻪﺑ .ﺪﻧاد
نﺎﺴﻧا تدﺎﻌﺳ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺐﮐﺮﻣ ﯽﻣدآ رد دﻮﺧ ﻪﻠﯾذر تﺎﻔﺻ ﺎﺑ اﻮﻫ و بآ و کﺎﺧ و ﺶﺗآ ،وا ] ﺖﺳا ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ ﻊﯾﺎﺒﻃ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ 55
ج ، 3 ص ، 1129 .[
ﺪﻧا رد نﺎﺴﻧا یﺮﻫﺎﻇ ﺪﻌُﺑ ،ﻮﺤﻧ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﻓرﺎﻋ ﮥﺸﯾ
ﻪﺑ
ِترﻮـﺻ کﺎـﺧ
] ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ دﻮﻤﻧ 23
ج ، 4 ص ، 104 ؛ 5 ص ، 349 ؛ 29 : 10 ؛ 58 ج ، 3 ص ، 572 [ نﻮـﺘﻣ رد .
ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ رﺮﮑﻣ ﺖﯾاور ﻦﯾا ﯽﻣﻼﺳا نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ نﺎﺴﻧا ﺶﻨﯾﺮﻓآ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﮐ درﻮﺧ
دﺎﺘــﺳﺮﻓ ﻦﯿــﻣز ﻪــﺑ کﺎــﺧ ندروآ یاﺮــﺑ ار بﺮــﻘﻣ ]1
58 ج ، 1 ص ، 136
؛ 33 ص ، 420 ؛ 16 ،
ص 296
؛ 59 ص ، 94 ؛ 6 ج ، 1 ص ، 86 ؛ 15 ج ، 1 ص ، 38 نﺎـﺴﻧا ﺶﻨﯾﺮﻓآ ﻪﺑ هﺎﮔ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .[
ﯽﻣ هرﺎﺷا کﺎﺧ توﺎﻔﺘﻣ مﺎﺴﻗا زا ﻦﯿـﻤﻫ ﻪـﺑ ﺮـﺸﺑ داﺮـﻓا ﯽـﻘﻠُﺧ و یﻮـﻨﻌﻣ تاﺰﯾﺎﻤﺗ و دﻮﺷ
ﯽــﻣ طﻮــﺑﺮﻣ توﺎــﻔﺗ ] دﻮــﺷ
58 ج ، 1 ص ، 135 ؛ 8 ج ، 3 ص ، 104 ؛ 6 ج ، 1 ص ، 86 ؛ 15 ج ، 1 ،
ص 38 ؛ 37 ص ، 156 .[
1.
ﯽﻣ ناﻮﻨﻋ ﻦﯿﻣز زا مدآ کﺎﺧ ﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ بآ ﺰﯿﻧ و کﺎﺧ ﮥﻀﺒﻗ هﺪﻧروآ ار ﺲﯿﻠﺑا یﺪﻗاو ] ﺪﻨﮐ
62
، ج 1
، ص 8 .[
ﻪﺑ هرود ﻦﯾا رد کﺎﺧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ اﻮﻨﻋ
ﯽـﻣ ﻪـﺘﻓﺮﯾﺬﭘ نﺎـﺴﻧا ﺶﻨﯾﺮـﻓآ ﯽﻠﺻا ۀدﺎﻣ ِن .دﻮـﺷ
ﻋرد ﯿ
ِﻦ لﺎﺣ ﯽﻣ ﻞﮑﺷ کﺎﺧ ﯽﺘﺴﯿﭼ زا ﯽﻔﯾﺮﻌﺗ ، لﻮـﺤﺗ شﻮﺨﺘـﺳد ﻢﺸﺷ نﺮﻗ رد ﻪﮐ دﺮﯿﮔ
ﯽﻣ یزرﺎﺑ ،دراد ﻪـﺒﻠﻏ ﻪﯿﻓﻮـﺻ یﺮـﮑﻓ یﺎﻀﻓ ﺮﺑ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ ﺮﺧاوا ﺎﺗ ﻪﮐ ﯽﺠﯾار ﻒﯾﺮﻌﺗ .دﻮﺷ
ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ کﺎﺧ ﺮﺼﻨﻋ ﯽﺘﺴﭘ ﺮﺑ
ـﻠﺑا عﺎـﻨﺘﻣا ﺖـﻠﻋ کﺎﺧ شزرا ناﺪﻘﻓ ﻦﯿﻤﻫ و دزرو زا ﺲﯿ
ﯽـﻣ ناﻮـﻨﻋ مدآ ﺮﺑ هﺪﺠﺳ ] دﻮـﺷ
53 ص ، 20 ؛ 27 ص ، 140 ؛ 20 ص ، 63 ؛ 31 ج ، 1 ص ، 93 ؛
46 ص ، 127 ؛ 47 ج ، 1 ص ، 52 ؛ 42 ج ، 9 ص ، 88 ج ،نﺎـــﻤﻫ ؛ 11
ص ، 24 ؛ 43 ج ، 2 ص ، 70 ؛
64 ص ، 121 ؛ 54 ص ، 391
؛ 10 ص ، 196 ؛ 11 ص ، 17 ؛ 12 ص ، 65 رد کﺎﺧ ﺮﺼﻨﻋ ﯽﺘﺴﭘ .[
ﯽﻣ دﻮﻤﻧ ﺖﯾاور ﻦﯾا ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﯿﻓﻮﺻ تﺎﯾاور ﯽﺧﺮﺑ ا ﻪـﮐ ﺪﺑﺎﯾ
ءﺰـﺟ ﻪـﯿﺒﻌﺗ زا ﺶﯿـﭘ ،ﺲﯿـﻠﺑ
ﯽﺑ یدﻮﺟﻮﻣ ار مدآ و دﺮﮐ یﺮﯿﺳ وا ﯽﮐﺎﺧ ﺪﺒﻟﺎﮐ رد ،نﺎﺴﻧا رد ﯽﻨﻃﺎﺑ ] ﺖﺷاﺪﻨﭘ راﺪﻘﻣ
58 ،
ج 3 ص ، 564 ج ،نﺎﻤﻫ ؛ 8
ص ، 100 ؛ 33 ص ، 598 ؛ 60 ص ، 78 ﯽﻠﻋ ،ﻮﺤﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ .[
نآ ﻢـﻏر
ﻪﻨﯿﻣز روﺎﺑ نﺎـﺴﻧا ﺖـﻘﻠﺧ رد یروﺮﺿ ءﺰﺟ ﺰﯿﻧ ار ﯽﮐﺎﺧ ﻢﺴﺟ ،ﯽﻧﺎﺣور ﺪﻌﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﮐ یا
ـﻣ ﯽﻘﻠﺗ ﯽ ] ﺪـﻨﮐ 21 ص ، 192 ؛ 57 ج ، 2 ص ، 209 - 210 یﺎـﻬﺑ مﺪـﻘﺘﻣ نﺎﯿﻓﻮـﺻ یارآ رد ؛[
ﯽﻤﻧ هداد نﺎﺴﻧا ﯽﮐﺎﺧ ﺐﻟﺎﻗ ﻪﺑ ﯽﻧاﺪﻨﭼ ) یﺬﻣﺮﺗ ﻢﯿﮑﺣ .دﻮﺷ
.د 320 ( رد ﯽـﻃاﺮﻓا ﯽﻌﺿﻮﻣ
ﯽﻣ بﺎﺑ ﻦﯾا ﯽﻤﻧ نﺎﺴﻧا ﯽﺘﺴﻫ زا ﯽﺳﺎﺳا ﯽﺋﺰﺟ ار ﻢﺴﺟ ًﻻﻮﺻا و دﺮﯿﮔ
ﺎـﺗ ،وا ﮥﺘﻔﮔ ﻪﺑ .ﺪﻧاد
ﯽﺘﺴﻫ ،ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﺐﻟﺎﻗ رد حور ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﺖـﻗرﺎﻔﻣ ﺎـﺑ و ﺖـﺳا حور ﯽﺘﺴﻫ نﺎﻤﻫ نﺎﺴﻧا
ﯽﻣ مواﺪﺗ حور رد نﺎﺴﻧا ﯽﺘﺴﻫ ،ﻢﺴﺟ زا حور
ﯽﻣزﺎـﺑ ﺶﯾﻮـﺧ ﯽﮐﺎـﺧ تاذ ﻪﺑ ﺪﺴﺟ و ﺪﺑﺎﯾ
] ددﺮﮔ 22 ص ، 115 ﯽﺗرﻮﺻرد ﺎﻬﻨﺗ ار کﺎﺧ یﺬﻣﺮﺗ .[
ﻖـﺣ ﺖـﻓﺮﻌﻣ رﻮﻧ و ﺖﻤﺣر بآ ﺎﺑ ﻪﮐ
ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ نﺎﺴﻧا ﺶﻨﯾﺮﻓآ ۀدﺎﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ جاﺰﺘﻣا ] ﺪﻨﮐ
20 ص ، 63 ﯽـﻠﮐ هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا .[
ﻪـﮐ
ﯽـﻣ تﺎـﯿﺣ ﺖـﯿﻠﺑﺎﻗ تاذ ﺮﯿﯿﻐﺗ و رﻮﻧ ﺎﯾ بآ نﻮﭼ یﺮﺻﺎﻨﻋ ﺎﺑ جاﺰﺘﻣا ترﻮﺻ رد ﺎﻬﻨﺗ کﺎﺧ
ﯽـﻣ راﺮـﮑﺗ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ نﺎﯿﻓﻮﺻ ﺮﯾﺎﺳ یارآ رد ،ﺪﺑﺎﯾ ] دﻮـﺷ
29 ص ، 10 - 12 ؛ 41 ج ، 1 ص ، 1 ؛
ج ،نﺎﻤﻫ 3 ص ، 750 ﺮـﺳﺎﺗﺮﺳ رد نآ تﺎﻔـﺻ و کﺎـﺧ ﯽﮕﯾﺎﻣوﺮﻓ ﻪﺑ روﺎﺑ نﺎﺸﻧ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .[
دﻮﻬﺸﻣ ﻢﺸﺷ نﺮﻗ زا ﺶﯿﭘ ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ نﻮﺘﻣ ] ﺖـﺳا
55 ج ، 1 ص ، 204 ج ،نﺎـﻤﻫ ؛ 2
ص ، 603 ؛
ج ،نﺎــﻤﻫ 3
ص ، 107 ؛ 45 ص ، 342 ؛ 9 ص ، 24 .د) یرﺎــﺼﻧا ﷲﺪــﺒﻋ ﻪــﺟاﻮﺧ .[
481 رد (
ﯽـﻣ ﺪـﯿﯾﺄﺗ ار ﺲﯿـﻠﺑا هﺎﮔﺪﯾد ،ًﺎﺘﺣاﺮﺻ ،کﺎﺧ ﺮﺼﻨﻋ ﯽﺘﺴﭘ ﺪﯿﯾﺄﺗ یﺮﻫﻮـﮔ ار ﺶـﺗآ و ﺪـﻨﮐ
ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ ﯽﻣ کﺎﺧ زا ﺮﺗ ﻦﯾاﺎﺑ .ﺪﻧاد
ﯽﻣ روآدﺎﯾ ،لﺎﺣ واﺪﺧ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺮﻈﻧ ﺎﺑ ﺖﺴﭘ کﺎﺧ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺪﻧ
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺪـﻧواﺪﺧ ﺖـﯾﺎﻨﻋ زا ﺖـﻠﻔﻏ ﺲﯿـﻠﺑا یﺎـﻄﺧ و ﻪﺘﻓﺎﯾ شزرا ]
9 ص ، 28 ،نﺎـﻤﻫ ؛
ص 33 .[
.م) ﯽﻠﻤﺘﺴﻣ 434
(
ﯽـﻣ ﺢﯿﺟﺮـﺗ کﺎـﺧ و بآ ﺮـﺑ ار ﺶﺗآ و اﻮﻫ ﺮﺼﻨﻋ ود و ﺪـﻫد
ﯽﻣ کﺎـﺧ و بآ ﻊـﺒﻃ ﻪـﮐ لﺎﺣ ،ﺪﻧراد ﺖﻌﻓر ﻪﺑ ﻞﯿﻣ و ﻒﯿﻔﺧ ﯽﻌﺒﻃ ﺶﺗآ و اﻮﻫ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ
ﺖﺳا ﯽﺘﺴﭘ و ندﺎﺘﻓاوﺮﻓ نﺎﻧآ ﺖﯿﺻﺎﺧ و ﺖﺳا ﻞﯿﻘﺛ ]
55 ج ، 2 ص ، 761 ﯽﻣ روآدﺎﯾ وا .[
دﻮﺷ
ﻼﺘـﺒﻣ ﯽﺘﺴﭘ ﺖﯾﺎﻏ ﻪﺑ کﺎﺧ ﺾﯿﻀﺣ رد ندﺮﮐرﺎﺘﻓﺮﮔ ﺎﺑ ،گﺮﻣ زا ﺲﭘ ار نﺎﺴﻧا ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﮐ ﯽﻣ ج ،نﺎﻤﻫ] ﺪﻨﮐ 3
ص ، 1353 [
ﻞـﯿﻟذ ار کﺎـﺧ ﺰـﯿﻧ ﯽﻟاﺰﻏ ﺪﻣﺎﺣﻮﺑا ،ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ ﺮﺧاوا رد .
ﯽﻣ ﺎﻫﺰﯿﭼ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽـﻣ وا ﻊـﺿاﻮﺗ نﺎـﺸﻧ ار کﺎـﺧ ﺮـﺑ نﺎـﺴﻧا ۀﺪﺠـﺳ و ﺪﻣﺎﻧ ] ﺪـﻧاد
41 ج ، 1
،
ص 724 ج ،نﺎﻤﻫ ؛ 2
ص ، 208 نﺮـﻗ نﺎـﯾﺎﭘ ﺎـﺗ ﻪﯿﻓﻮﺻ نﻮﺘﻣ زا یرﺎﯿﺴﺑ رد ﯽﻟاﺰﻏ هﺎﮔﺪﯾد .[
ﯽﻣ راﺮﮑﺗ ﻢﺠﻨﭘ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ و دﻮﺷ
هرﺎﮕﻧا ﺮﺼﻋ نآ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﻦﺘﻣ رد ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺳر مﺎـﻋ یا
ﺖﺳا هدﻮﺑ ]
52 ص ، 93 ؛ 45 ص ، 218 ؛ 5 ص ، 123 [ .
ﻪﻠﺌﺴﻣ حﺮﻃ ﻪﺑ ،ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ رد ﯽﻠﻤﺘﺴﻣ ،ﺮﮕﯾد یﻮﺳ زا ﯽﻣ یا
ﻪـﮐ دزادﺮﭘ لﻮـﺤﺗ ﺮﺘـﺴﺑ
ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ یﺪﻌﺑ ﻊﻃﺎﻘﻣ رد ار کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا ﺎـﺑ نﺎﺴﻧا شﺰﯿﻣآ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ﯽﻠﻤﺘﺴﻣ .دروآ
ﻪـﮐ دراد ار ﯽﺒﺒـﺳ ﻢـﮑﺣ ﺶﻨﯾﺮﻓآ ۀدﺎﻣ اﺮﯾز ؛ﺖﺳا ﻪﺘﺳﺎﮑﻧ نﺎﺴﻧا شزرا زا ﯽﮐﺎﺧ یﺪﺒﻟﺎﮐ ﯽـﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻧواﺪﺧ ﻊﻨﺻ لﺎﻤﻋا ﺎﺑ نآ تاذ
نﺎـﻨﭼ ،ﺪـﺑﺎﯾ و رﻮـﻧ زا ار نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ﺪـﻧواﺪﺧ ﻪـﮐ
ﺶﺗآ زا ار نﺎﻄﯿﺷ ﭻﯿﻫ دﻮﺟو رد ﺎﻣا ؛ﺪﯾﺮﻓآ کﺎﺧ زا ار مدآ و
ﺶﻨﯾﺮـﻓآ ۀدﺎـﻣ زا یﺮﺛا نﺎﻧآ زا ﮏﯾ
] ﺪﻧﺎﻤﻧ یﺎﺟﺮﺑ 55
ج ، 1 ص ، 254 ﯽﻣ وا .[
نﺎـﺴﻧا ﺮـﺑ هﺪﺠـﺳ ﻪـﺑ ار نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﮐ ﺪﺴﯾﻮﻧ
ج ،نﺎـﻤﻫ] دﻮﺑ کﺎﺧ رد ﺪﻧواﺪﺧ ﻊﻨﺻ ﻞﺻﺎﺣ ﺖﻠﯿﻀﻓ نآ ﺎﻣا ،دﻮﻣﺮﻓ ﺮﻣا ﯽﮐﺎﺧ 2
ص ، 761 .[
ﻪـﺑ
لﺎﻤﻋا ﺎﯾ ﻊﻨﺻ رد ﺪﻧواﺪﺧ ،وا ﮥﺘﻔﮔ ﯽﻣ ار ﺎﻫﺰﯿﭼ ﺖﻔﺻ دﻮﺧ ﺖﻘﻠﺧ
زا یﺮـﺛا ﻪـﮐ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ؛ﺪﻧادﺮﮔ
ﯽﻤﻧ ﯽﻗﺎﺑ ﺶﻨﯾﺮﻓآ ﻪﯿﻟوا ۀدﺎﻣ تﺎﻔﺻ ج ،نﺎﻤﻫ] ﺪﻧﺎﻣ
2 ص ، 761 نﺎﻨﭽﻤﻫ .[
ناﻮﺨﺘـﺳا زا اّﻮـﺣ ﻪـﮐ
هﺪﺷ ﻖﻠﺧ دﺎﺑ زا (ع)ﯽﺴﯿﻋ و (ع)مدآ ﺖـﺳا هدﻮـﺒﻧ ﻞـﯿﺧد نﺎـﺴﻧا ود ﻦﯾا ﺖﻘﻠﺧ رد کﺎﺧ و ﺪﻧا
ج ،نﺎﻤﻫ]
2 ص ، 484 ص و 756 نﺎﯿﻓﻮﺻ ﯽﺧﺮﺑ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .[
(ع)مدآ ﺎـﻬﻨﺗ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﮐ ﺪﻧراد روﺎﺑ
هﺪﺷ هﺪﯾﺮﻓآ ﻪﻔﻄﻧ زا نﺎﯿﻣدآ ﺮﯾﺎﺳ و ﺖﺳا هﺪﯾﺮﻓآ کﺎﺧ زا ار
] ﺪـﻧا 41 ج ، 1 ص ، 54 ج ،نﺎـﻤﻫ ؛ 3
،
ص 756 ؛ 5 ص ، 120 ؛ 18 ص ، 149 .[
ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ یاﺮﺑ ،ﯽﻠﻤﺘﺴﻣ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﮏـﯾ هﺪﻨﻨﮐرﺎﮑـﺷآ ،رﺎـﺑ
ﻋ ﻪﭼ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﻪﻠﺌﺴﻣ .ﺖﺳا ﯽﻣﻼﺳا نﺎﻤﻟﺎﻋ ﯽﺳﺎﻨﺷدﻮﺟو رد رﻮﮐ هﺮﮔ ﯽﻧﺎـﺣور ﺮﻫﻮﮔ ﺖﻠ
ﺖﺴﭘ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﯽﻣ ﻖﻠﻌﺗ ،کﺎﺧ ﯽﻨﻌﯾ ،یدﺎﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﯾﺮﺗ
دﻮـﺟو رد ار تﺎـﻗﻮﻠﺨﻣ فﺮـﺷا ﺎـﺗ ﺪﺑﺎﯾ
ﻢﻫاﺮﻓ دﺪﺻرد دﻮﺧ ﯽﻠﻤﺘﺴﻣ ؟دروآ هﺮـﮔ ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﺨﺳﺎﭘ ندروآ
ﯽـﻣﺮﺑ یﺮـﻈﻧ هﺎـﮔ و ﺪـﯾآ
ﺮﻈﻧ ﮥـﯾ
ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ار ﺖﻘﻠﺧ ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد تﺎﻔﺻ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻒﯿﻌـﺿ ﯽﻟﻻﺪﺘـﺳا ﺎﺑ ار یﺮﻫﺎﻇ ﺾﻗﺎﻨﺗ ﻦﯾا و ﺪﻨﮐ
ﻣ ﻞﺣ ﯽ ﯽﻣﻼـﺳا نﺎـﻓرﺎﻋ یﺎـﻨﺘﻋا ﻞﺤﻣ وا ﺦﺳﺎﭘ زا ﺶﯿﺑ ﯽﻠﻤﺘﺴﻣ ﺶﺳﺮﭘ ،ﺪﻌﺑ ﻊﻃﺎﻘﻣ رد .ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ ﻊﻗاو ﯽﻨﯾﻮـﻧ یﺮﻈﻧ ﻊﻄﻘﻣ ﻪﺑ ار کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا نﺎﺴﻧا ﻪﺑ کﺎﺧ ﻖﻠﻌﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ و دﻮﺷ
ﯽﻣ دراو .ﺪﻨﮐ
4 کﺎﺧ تﺎﻔﺻ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا لﻮﺤﺗ .
رﻮﺻ نﺎﻨﭽﻤﻫ ،ﻢﺸﺷ نﺮﻗ رد کﺎﺧ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﻖﻠﻌﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ ت
ﻠﺌـﺴﻣ ﮥ هﺪـﻤﻋ ﻪـﮐ ﺖـﺳا یا
ﯽﻣ لﻮﻐﺸﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﻪﯿﻓﻮﺻ ﻦﻫذ ،ﯽﻠﻤﺘـﺴﻣ ﻊـﺒﺗ ﻪـﺑ ،ﺮـﺼﻋ ﻦﯾا ناﺮﮑﻔﺘﻣ .دراد
» تﺎﻔـﺻ
کﺎﺧ « ﯽﻣ دﻮﺧ ﺶﺳﺮﭘ ﺦﺳﺎﭘ ﻦﺘﻓﺎﯾ یاﺮﺑ یﺪﯿﻠﮐ ار ﻦﯾاﺎﺑ .ﺪﻨﻧاد
تﺎﻔﺻ و کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا ،لﺎﺣ
ﯽﻣ ﻦﯾدﺎﯿﻨﺑ ﯽﻟﻮﺤﺗ شﻮﺨﺘﺳد ،ﻪﻫﺮﺑ ﻦﯾا رد ،نآ ﻪـﺑ یﺮـﺼﻨﻋ کﺎـﺧ ،نﺎﯾﺮﺟ ﻦﯾا رد .دﻮﺷ
ﺖﺴﭘ ﺮﻫﺎﻇ ﯽﻣ ﻪﺘﺷاﺪﻨﭘ
ﺖـﻤﮑﺣ ﻪـﮐ هﺪﺷ ﻪﯿﺒﻌﺗ نآ رد هﺪﯿﺷﻮﭘ ﺎﻣا ،ﯽﻟﺎﻋ ﯽﺗﺎﻔﺻ ﻪﮐ دﻮﺷ
،کﺎـﺧ ﺎـﺑ نﺎـﺴﻧا ﯽﻧﺎـﺣور ﺮﻫﻮﮔ شﺰﯿﻣآ ﺎﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا هﺎﮔآ نآ راﺮﺳا زا ﯽﻬﻟا ﯽﻣﺮﺑ کﺎﺧ راﺮﺳا زا هدﺮﭘ ﯽﻣ ﺐﻠﻗ ،ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا رد کﺎﺧ تﺎﻔﺻ .دراد
دﻮﺷ
ﻪﭽﻧآ و ﻪﻄﻘﻧ ﻒﻌﺿ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ کﺎﺧ ﺖﻓر
ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺑ ، ﯽﻣ لﺪﺑ وا تﻮﻗ
ﯽـﺳﺎﺳا ﺶـﺳﺮﭘ .دﻮﺷ
ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ﻦﯿﻨﭼ نارود ﻦﯾا رد ﯽﮕﺘـﺴﯾﺎﺷ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﺗﺎﻔﺻ ﻪﭼ ﻪﺑ صﻮﺼﺨﻣ کﺎﺧ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺖـﻟﻻد ﻒﯾﺮﻌﺗزﺎـﺑ ﻪـﺑ ار نﺎﯿﻓﻮـﺻ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا حﺮﻃ ؟ﺖﻓﺎﯾ ار ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﻔﯿﻠﺧ حور ﺎﺑ جاﺰﺘﻣا ﯽﻣ نﻮﻤﻨﻫر کﺎﺧ تﺎﻔﺻ ﯽﻣ ترﻮﺻ ﯽﻠﮐ رﺎﮐوزﺎﺳ ود سﺎﺳا ﺮﺑ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﮐ دﻮﺷ
:دﺮﯿﮔ
1
؛ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ تروﺎﺠﻣ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ زﺎﺠﻣ . 1
2 .ﯽﺑدا ﻂﺴﺑ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺪﯾﺪﺟ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ .
4 ـ 1 ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ تروﺎﺠﻣ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ زﺎﺠﻣ .
ﯽﻣ ﻪﺘﺷاﺪﻨﭘ ﺖﺴﭘ یﺮﺼﻨﻋ مﺪﻘﺘﻣ نﺎﯿﻓﻮﺻ یارآ رد کﺎﺧ زا ﯽﻧﺎـﺸﻧ نآ ﻪـﺑ ﻞـﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺪﺷ
ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ ﻖﺣ دﺰﻧ نﺎﺴﻧا مﺎﻘﻣ ﺖﻌﻓر ﺐﺟﻮﻣ ﻊﺿاﻮﺗ ﻦﯿﻤﻫ .دﻮﺑ نﺎﺴﻧا ﻊﺿاﻮﺗ ] ﺪﺷ
55 ج ، 3 ،
ص 1353 ؛ 41 ج ، 1 ص ، 374 و 285 ج ،نﺎــﻤﻫ ؛ 2
ص ، 208 .د) ﯽﻓﻮــﻋ ،ﺎﺘــﺳار ﻦﯿــﻤﻫ رد .[
ق 7 ﯽﻣ هرﺎﺷا ( ﯽﺘﻟﺎـﺻا ﻪﮐ نﺎﻄﯿﺷ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺮﺒﮑﺗ و دﻮﺑ ﻊﺿاﻮﺗ ﯽﮐﺎﺧ نﺎﺴﻧا ﺖﻔﺻ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
] ﺖﺷاد ﻦﯿﺸﺗآ 40
ج ، 1 ص ، 19 .[
لﻮﺤﺗ ﻢﺸﺷ نﺮﻗ رد یزرﺎﺑ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﯽﻣ ترﻮﺻ ﯽﺗﺎﻔﺻ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾا رد
ﻦـﯾا ﻪـﺑ ؛دﺮﯾﺬـﭘ
نﺎﺴﻧا ﻊﺿاﻮﺗ ﻪﮐ ﺎﻨﻌﻣ ﯽﮐﺎﺧ
ﻪﺑ
ِترﻮﺻ ﯽﻣ ﺮﯿﺒﻌﺗ کﺎﺧ ﯽﻨﺗوﺮﻓ دﻮﺷ
. ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯾا رد ،
کﺎـﺧ
ﯽﻣ جرﺎﺧ دﻮﺧ یراﺰﺑا دﺮﮐرﺎﮐ زا
لﺪـﺑ کﺎـﺧ ﺖﻔـﺻ ﻪـﺑ نﺎـﺴﻧا ﻪـﺑ بﻮﺴﻨﻣ ﺖﻔﺻ و دﻮﺷ
ﯽﻣ .دﻮﺷ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ، ﻪﯾﺎﻣوﺮﻓ یﺮﺼﻨﻋ ﻪﻧ کﺎﺧ ،
ﯽـﻣ ﯽﻘﻠﺗ ﻦﺗوﺮﻓ یﺮﺼﻨﻋ ﻪﮑﻠﺑ
ﻪـﺑ ﻪـﮐ دﻮـﺷ
ﻄﺳاو ﮥ ﯽﻣ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ ﻊﺿاﻮﺗ ﺪﺑﺎﯾ
ﻦﯾاﺎﺑ . ،ﻪﻤﻫ ﺗ
کﺎـﺧ ﻪـﺑ نﺎـﺴﻧا تﺎﻔﺻ ﻞﯾﻮﺤ ،
ِفﻼﺧﺮﺑ رﺎﻈﺘﻧا ، کﺎـﺧ و نﺎـﺴﻧا نﺎﯿﻣ ﯽﺷزرا ﻞﺑﺎﻘﺗ ﮏﯾ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﺮـﺠﻨﻣ
ﯽـﻤﻧ .دﻮـﺷ روﺎـﺑ
1.Conceptual Mytonymy
ﯽﻠﺻا ار کﺎﺧ ﻪﮐ ﯽﻨﯾدﺎﯿﻨﺑ ﻦﯾﺮﺗ
ﺶﻨﯾﺮﻓآ ۀدﺎﻣ ﯽﻣ نﺎﺴﻧا
ﻞـﯿﻧ ﻪـﮐ ﺖﺳا نآ ﻦﻤﻀﺘﻣ ؛ﺪﻧاد
ﺑ نﺎﺴﻧا مﺎﻘﻣ ﯽﻗﺮﺗ ﻪﺑ کﺎﺧ رﺎﺒﺘﻋا زا ﻪﺟرد ﺮﻫ ﻪﺑ ﯿ
ﺪﻣﺎﺠﻨ . ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ، ﯽﺘـﺴﭘ ﻪـﮐ ﯽﻣﺎـﮕﻨﻫ
ﺎﺧ ﯽﻣ ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻊﺿاﻮﺗ رﻮﻬﻇﻮﻧ یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﯿﻓﻮﺻ ﺮﺧﺄﺘﻣ نﻮﺘﻣ رد ک دﻮﺷ
، ﻪﻄﻘﻧ ﯽﺑ تﻮﻗ ﻪﻘﺑﺎـﺳ
ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ نﺎﺴﻧا یاﺮﺑ ﺰﯿﻧ یا ﺖﺳا تﺎﻗﻮﻠﺨﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ ﯽﻣدآ یﺮﺗﺮﺑ یﺎﯾﻮﮔ ﻪﮐ دﻮﺷ
.
4 ـ 2 ﯽﺑدا ﻂﺴﺑ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺪﯾﺪﺟ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ .
ﻪﺑ ار کﺎﺧ مﺪﻘﺘﻣ نﺎﯿﻓﻮﺻ ﯽـﻘﻠﺗ ﺮﯾﺬـﭘﺮﺛا یﺮـﺼﻨﻋ ،نآ ﯽـﺗاذ ﯽﮕﯾﺎـﻣوﺮﻓ ﻪﻄﺳاو
ﯽـﻣ .ﺪـﻨﻨﮐ
ﺮﯾﺎـﺳ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد کﺎﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ،تﺎﻔﺻ رد ﻪﭼ و دﻮﺟو رد ﻪﭼ ،کﺎﺧ یﺰﯿﭼﺎﻧ ﻪـﺑ بﻮـﻠﻐﻣ یﺮـﺼﻨﻋ هراﻮـﻤﻫ کﺎـﺧ .ﺖﺴﯿﻧ ردﺎﻗ یﺮﮕﯾد ﻪﺑ دﻮﺧ تﺎﻔﺻ لﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ تﺎﻗﻮﻠﺨﻣ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﯽـﻣ ار تادﻮﺟﻮﻣ ﺮﮕﯾد ﺖﻠﺼﺧ ﻪﮐ دور
] دﺮﯾﺬـﭘ 55 ج ، 3 ص ، 1069 .[
ـﻋرد ﯿ
ِﻦ لﺎـﺣ ،
ﺷاﺪﻨﭘ یﺮﺼﻨﻋ هراﻮﻤﻫ کﺎﺧ ﯽﻣ ﻪﺘ
ﺖﯿـﺻﺎﺧ ﻦـﯾا .ﺖـﺳا ﯽﮔﺪـﻧز و تﺎـﯿﺣ یاﺮﯾﺬﭘ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﻪﻧ ﻪﻟﺎـﺳﻮﮔ و یﺮﻣﺎﺳ نﺎﺘﺳاد رد ﻪﮑﻠﺑ ؛نﺎﺴﻧا ﺪﺒﻟﺎﮐ رد [ﺪﻧواﺪﺧ ﮥﺨﻔﻧ ﺎﯾ] حور شﺰﯿﻣآ رد ﺎﻬﻨﺗ
ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ وا ﻦﯾرز
ﯽـﻣ تﺎـﯿﺣ ﺐﺳا ﺮﺑ راﻮﺳ ار ﻞﯿﺋﺮﺒﺟ ،یﺮﻣﺎﺳ ،ﺖﯾاور ﻦﯾا رد .درﻮﺧ
ﯽﻣﺮﺑ وا یﺎﭘ کﺎﺧ زا ﯽﺘﺸﻣ و ﺪﻨﯿﺑ کﺎﺧ ﻦﯾا .دﺮﯿﮔ
ﻪـﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﻞـﯿﺋﺮﺒﺟ زا ار تﺎـﯿﺣ ﺮـﺛا ﻪـﮐ
ﯽﮔﺪﻧز ﯽﮐﺎﺧ ،ﺖﺳا ﻪﺑ یﺮﻣﺎﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺶﺨﺑ
ﺖـﺳد ﺖـﺑ نآ ﮥﻄﺳاو ًﺎـﺘﻗﻮﻣ ار دﻮـﺧ ﻪﺘﺧﺎـﺳ
ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز ] ﺪﺸﺨﺑ
55 ج ، 4 ص ، 1516 ؛ 47 ج ، 2 ص ، 484 ؛ 17 ج ، 2 ص ، 43 .[
ﯽﻣ دﻮﻤﻧ ﺰﯿﻧ ﻪﯿﻓﻮﺻ ﺖﯾاور زا یﺮﮕﯾد ﻢﺴﻗ رد کﺎﺧ یﺮﯾﺬﭘﺮﺛا ﺖﻠﺼﺧ ﻪـﮐ ﺎـﺠﻧآ ،ﺪـﺑﺎﯾ
گرﺰﺑ ﯽﻧﺎﺴﻧا راﺰﻣ کﺎﺧ ﯽﻣ ﻊﻗاو
ﯽـﻣ دﻮـﺧ ﻪـﺑ ار نﺎـﺴﻧا نآ یﻻاو تﺎﻔـﺻ و دﻮﺷ .دﺮﯾﺬـﭘ
ﯽﻣ ﻦﻓد نآ رد ﻪﮐ راﻮﮔرﺰﺑ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺖﻓاﺮﺷ زا ﺰﯿﭼﺎﻧ کﺎﺧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽـﻣ ﺖﻓاﺮﺷ ،دﻮﺷ
دﺮـﯿﮔ
] 41 ج ، 1 ص ، 76 ؛ 52 ص ، 228 ؛ 45 ، 713 ؛ 41 ج ، 4 ص ، 868 و 869 .[
ﺎﺑ ﻦﯾا ﺎﯾ تاذ یﺰﯿﭼﺎﻧ زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﻧ ،ﻢﺸﺷ نﺮﻗ رد کﺎﺧ ﯽﮔﺪﻧﺮﯾﺬﭘ ﺖﻠﺼﺧ ،لﺎﺣ تﺎﻔـﺻ
ﺖــﻧﺎﻣا زا یدﺎــﻤﻧ ﻪــﮑﻠﺑ ،نآ ] ﺖــﺳا یراد
58 ج ، 3 ص ، 572 ؛ 33 ص ، 598 ص و 420 رد .[
.د) یدروﺮﻬـﺳ ،ﺮـﺼﻋ ﻦﯿﻤﻫ 587
ۀﺪـﻧروآﺪﯾﺪﭘ (
»
قاﺮـﺷا ﺖـﻤﮑﺣ «
ﻦﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ ﻪـﮐ ﺖـﺳا
ﻦﯾﻮﮑﺗ ﮥﺘﻓﺎﯾ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ءﺎﺸﻣ ﯽﻔﺴﻠﻓ ﺐﺘﮑﻣ1
ﻦـﺑ ﺖـﻠﻋ ﻪﺑ قاﺮﺷا ﺖﻤﮑﺣ .دور ﻪـﯾﺎﻣ
یﺎـﻫ
ﻤﻧ ﻪﺘﺴﻧاد ﯽﻔﺴﻠﻓ ﯽﺒﺘﮑﻣ هﺮﺴﮑﯾ ،ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ﻊﯿﺳو ﯽ
ۀرﺎﮕﻧا لﻮﺤﺗ رد یدروﺮﻬﺳ ﺖﯿﻤﻫا .دﻮﺷ
ﯽـﻣ ﺪـﯿﮐﺄﺗ کﺎـﺧ شزرا ﺮـﺑ ﻢﺠﺴﻨﻣ ﯽﻤﮑﺣ مﺎﻈﻧ ﮏﯾ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﮐ ﺖﺳا نآ کﺎﺧ و ﺪـﻨﮐ
ار کﺎﺧ ﯽﮔﺪﻧﺮﯾﺬﭘ ِﺖﻠﺼﺧ ﻪﺑ
ِترﻮﺻ ﺖﻧﺎﻣا ﺖﻔﺻ ﯽـﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗزﺎﺑ یراد
ﺎـﺑ یدروﺮﻬـﺳ .ﺪـﻨﮐ
1. Alternative
ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ هدﺎﻣ ﻢﻟﺎﻋ زا رﻮﺒﻋ ار ﻞﻘﻋ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑ دورو هار ،یﺰﻣر ﯽﻧﺎﯿﺑ ار نآ و ﺪﻨﮐ
ﻪـﺑ
ِترﻮـﺻ
ﻪﺳ ﺮﺼﻗ ﮏﯾ ﯽﻣ ﻢﯿﺳﺮﺗ ﻪﻘﺒﻃ
] ﺪـﻨﮐ 35 ج ، 3 ص ، 276 زا ﺮـﺼﻗ نآ لوا ﮥـﻘﺒﻃ رد ﮏﻟﺎـﺳ .[
ﯽﻣ ﺶﺗآ و بآ ﺮﯾﺮﺷ تﺎﻔﺻ :نﺎـﻤﻫ] دﺰﯾﺮﮔ
276 - 277 و دﺎـﺑ تﺎﻔـﺻ زا مود ﮥـﻘﺒﻃ رد و [
(ﺶﺗآ و بآ و اﻮﻫ زا ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ) رﺎﺨﺑ ﯽﻣ
مﻮﺳ ﮥﻘﺒﻃ رد ﮏﻟﺎﺳ .ﺪﺳﺮﺑ مﻮﺳ ﮥﻘﺒﻃ ﻪﺑ ﺎﺗ دﺰﯾﺮﮔ
کﺎﺧ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﯽﻌﺒﻃ ﺶﻧاد ﺪﯾﺎﺑ ﺖﻧﺎﻣا
،نﺎـﻤﻫ] ﺪـﻨﮐ دﻮﻌـﺻ ﻻﺎـﺑ ﻢﻟﺎـﻋ ﻪـﺑ و درﺎﭙﺴﺑ راد
277 - 279
ﯽـﻣ یﺎـﺟ ﻪﺑ ﻦﯿﻣا کﺎﺧ یرﺎﯾ ﺎﺑ ار ﺪﻧواﺪﺧ ﺪﻬﻋ ﮏﻟﺎﺳ ،ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻦﯾا رد .[
و دروآ
ﻪﺑ یﺎﭘ
» اﺮﺤﺻ « ﯽﻣ .ﺖﺳا یﺮﺸﺑ ﻢﻟﺎﻋ زا ﯽﯾﺎﻫر ﺰﻣر ،یدروﺮﻬﺳ دﺰﻧ ﻪﮐ دراﺬﮔ
.م) ﯽﻧﺎﻌﻤﺳ 562
ﯽﻣ ﻞﻘﻧ (ص)ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ زا ،ﻢﺸﺷ نﺮﻗ رد (ق اوﺮﯿﭘ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﻪـﺑ ار دﻮﺧ ن
ﯽﻣ ﺮﻣا کﺎﺧ ﺎﺑ ﺐﺘﮐ کﺮﺒﺗ ﯽـﻣ تﺎﺟﺎﺣ هﺪﻧروآﺮﺑ و کرﺎﺒﻣ ار کﺎﺧ و دﻮﻣﺮﻓ
] ﺖـﺴﻧاد 32
،
ص 192
ﯽـﻣﺮﺑ نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ دﻮﺠﺳ ﮥﺘﺴﯾﺎﺷ ار کﺎﺧ ﺲﻔﻧ یﺪﺒﯿﻣ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .[
] درﺎﻤـﺷ 58
،
ج 3 ص ، 565 ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ وا .[
... و ﯽـﺳﺮﮐ و شﺮـﻋ نﻮﭼ ﺖﻔﮕﺷ ﯽﺗﺎﻗﻮﻠﺨﻣ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﭻﯿﻫ ترﻮﺻ ﺎﻣا ،ﺪﯾﺮﻓآ ار ﺰﺟ ﮏﯾ
دﻮﺧ ،نﺎﺴﻧا ترﻮﺻ ﻖﻠﺧ زا ﺲﭘ و دﺮﮑﻧ ﺶﯾﺎﺘﺳ ار نﺎﺴﻧا
ج ،نﺎﻤﻫ] دﻮﺘﺳ ار 2
ص ، 15
ﻪـﺑ ،نﺎـﺴﻧا ﻢﺴﺟ وا هﺎﮕﻧ زا ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .[
یدﻮـﺧ ِﺐﺣﺎـﺻ ،دﻮـﺧ
ﯽﻣ ﻞﻘﻧ یﺪﺒﯿﻣ .ﺖﺳا ﺖﻟﺰﻨﻣ ﯽﻣ ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ زا ﯽﺸﯾورد یزور ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
:ﺪﺳﺮﭘ
»
دﻮـﺑ ﻪـﭼ ی
ﺮـﮔا
ﺑ كﺎﺧ ﻦﯾا ﯽ
دﻮﺒﻧ دﻮﺧ كﺎﺑ ی
؟ ] « 58 ج ، 8 ص ، 374 ﻦﯾا زا ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ .[
ﯽﻣ ﻪﺘﻔﺷآ لاﺆﺳ و دﻮﺷ
ﯽـﻣ نﺎﯿﺑ کﺎﺧ ﺶﯾﺎﺘﺳ رد ﯽﻠﺼﻔﻣ ﻪﺑﺎﻄﺧ ،نﺎـﻤﻫ] ﺪـﻨﮐ
374 - 375 ،ﺪـﯾﺰﯾﺎﺑ ﮥـﺑﺎﻄﺧ رد .[
.ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ کﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﻓﺮﻌﻣ و ﻖﺣ ﻪﺑ ﺖﺒﺤﻣ ،ﻪﻠﻤﺟزا نﺎﺴﻧا تﺎﻔﺻ زا یرﺎﯿﺴﺑ ﻪﺑ کﺎﺧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺮﺗﻻﺎـﺑ کﺎﺧ مﺎﻘﻣ و هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ نﺎﻬﺟ رد ﺮﺷ و ﺮﯿﺧ قرﺎﻔﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﮥﺑﺎﺜﻣ
ﺎﮕﺘﺷﺮﻓ مﺎﻘﻣ زا ﯽﻣ ،ﻪﺘﺒﻟا .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺴﻧاد ن
ﻆـﻔﻟ یﺪـﺒﯿﻣ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
» کﺎـﺧ « رد ار
ﻪﺑ ﺎﺠﻨﯾا ﻆﻔﻟ یﺎﺟ ﻪﺑ ﻞﮐ زا ءﺰﺟ لﺪﺑ ِناﻮﻨﻋ
» نﺎﺴﻧا « ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻦﯾاﺎﺑ .دﺮﺑ
ﯽـﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،لﺎﺣ
ﻪﺒﻨﺟ ًﺎﻓﺮﺻ یزﺎﺠﻣ دﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺳر
هرﺎـﮕﻧا ﻦﯿـﺒﻣ و دراﺪﻧ ﯽﺑدا یا بﺎـﺑ رد ﯽﻔـﺴﻠﻓ یا
ﻧا ﻪـﺑ نآ ﻖﻠﻌﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ و کﺎﺧ ﺮﺼﻨﻋ ،ﺰـﯿﻧ ﯽﻧﺎﻌﻤـﺳ ،نارود ﻦﯿـﻤﻫ رد .ﺖـﺴﻫ ﺰـﯿﻧ نﺎـﺴ
ار نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﻞﯿﻀﻔﺗ ﻪﺑ
ِترﻮﺻ
ﯽـﻣ نﺎـﯿﺑ نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ﺮـﺑ کﺎﺧ ﺖﻠﯿﻀﻓ ] ﺪـﻨﮐ
33 ،
ص 80 ﻪﺑ دﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ نﺎﯾﺎﺷ .[
.دراﺪـﻧ جاور مﺪـﻘﺘﻣ رﺎـﺼﻋا رد یزﺎـﺠﻣ ﺮﻫﺎﻇ
ار مﺪـﻘﺘﻣ نﺎﯿﻓﻮﺻ نﺎﯿﻣ رد ،کﺎﺧ ،وا ﺶﻨﯾﺮﻓآ ۀدﺎﻣ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ﻦﯾﺎﺒﺗ ﻪﺑ روﺎﺑ ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺞـﯾ
] 5 ص ، 120 ؛ 18 ص ، 149 ؛ 23 ج ، 4 ص ، 76 - 77 ﻦـﯾا ﺖﺤـﺻ صﻮﺼﺧرد ،ﺮﮕﯾد یﻮﺳ زا .[
ﯽﻣزﺎﺑ کﺎﺧ تاذ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻠﯾﺎﻀﻓ دﻮﺟو ﯽﻨﻌﯾ ،هراﺰﮔ
ﻪﺘـﺳد ﻪـﺑ یﺪـﺒﯿﻣ ؛ددﺮﮔ تﺎﻔـﺻ زا یا
ﯽﻣ هرﺎﺷا کﺎﺧ عﺎـﻨﺘﻣا یاﺮﺟﺎﻣ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺎﺑ وا .نﺎﺴﻧا ﻪﻧ ،ﺖﺳا کﺎﺧ دﻮﺧ ﻪﺑ ﻊﺟار ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
،(ع)مدآ ﺮﺑ هﺪﺠﺳ زا نﺎﻄﯿﺷ ﯽﻣ ﺮﮐﺬﺘﻣ
ﻪـﺑ نﺎﻄﯿـﺷ ﯽـﻫاﺮﻤﮔ ﻪﮐ دﻮﺷ ﻪـﺑ ﻞـﺳﻮﺗ ﮥﻄـﺳاو
» سﺎﯿﻗ « ﺮﻫاﻮـﺟ ﯽﮕﻠﻤﺟ ﻪﮐ لﺎﺣ ،داد ﻞﯿﻀﻔﺗ کﺎﺧ ﺮﻫﻮﺟ ﺮﺑ ار ﺶﺗآ ﺮﻫﻮﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ
] ﺖﺳا تﺎﻔﺻ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ نﺎﻧآ توﺎﻔﺗ و ﺪﻧراد ﺮﺑاﺮﺑ شزرا 58
ج ، 3 ص ، 566 ﻦﯾاﺎﺑ .[
ﻪﺑ وا ،ﻪﻤﻫ
ﯽﻣ هرﺎﺷا کﺎﺧ ﻞﯾﺎﻀﻓ زا ﯽﮑﯾ ﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ نآ تﺎﻔﺻ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﻖﺣ ﺖﯾﺎﻨﻋ زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﮑﻠ
کﺎـﺧ ﺎـﻣا ؛ﺖﺳا هداد راﺮﻗ نارﺎﮑﻫﺎﻨﮔ باﺬﻋ ﺐﺒﺳ ار ﺶﺗآ ﺪﻧواﺪﺧ ،یﺪﺒﯿﻣ ۀرﺎﺷا ﻪﺑ .ﺖﺳا ﻦﯾازا و ﺖﺴﯿﻧ باﺬﻋ یاﺮﺑ ﯽﺒﺒﺳ ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻞﯿﻀﻔﺗ ﺶﺗآ ﺮﺑ کﺎﺧ ﺪﻧواﺪﺧ ﺖﻤﮑﺣ رد ،ور
رد ﯽـﺘﯾاور ،ﺎـﻣا ،ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺖﺒﺤـﺻ ﺖـﺸﻬﺑ کﺎﺧ ۀرﺎﺑرد تﺎﯾاور رد ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .[نﺎﻤﻫ]
و زا ﯽﮐﺎﺣ ﺖﻨﺳ ،نﺎﻤﻫ] ﺖﺴﯿﻧ ﺖﺸﻬﺑ رد ﺶﺗآ دﻮﺟ
566 یﺮﺼﻨﻋ ار نﺎﺴﻧا ﺐﻠﻗ یﺪﺒﯿﻣ .[
ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ ﯽﮐﺎﺧ لﻮـﺒﻗ و بﻮـﻠﻄﻣ ﻪـﺑ ﻞﺻو ۀﻮﻗ ،ﯽﮐﺎﺧ ﺐﻠﻗ رد وا روﺎﺑ ﻪﺑ .ﯽﻧﺎﺣور ﻪﻧ ،ﺪﻨﮐ
نﻮـﺘﻣ زا یرﺎﯿﺴﺑ رد کﺎﺧ زا ﻪﺘﺷﺮﺳ ِﺐﻠﻗ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﻪﺑ هرﺎﺷا .[نﺎﻤﻫ] ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻓﺮﻌﻣ ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ ] درﻮﺧ
20 ص ، 133 ؛ 57 ج ، 1 ص ، 221 ۀرﺎـﮕﻧا لﻮـﺤﺗ ،ﻮﺤﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ .[
ﻪﺑ ،ﻢﺸﺷ نﺮﻗ ﻪﺑ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ زا راﺬﮔ رد کﺎﺧ ﯽـﻣ راﺪﯾﺪﭘ حﻮﺿو
ﻪـﺑ ﺎـﻫرﺎﺑ ﯽﻧﺎﻌﻤـﺳ .دﻮـﺷ
ﻠﺌﺴﻣ ﮥ ﯽـﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ نآ ﺖﻠﯿﻀﻓ و کﺎﺧ ﻒﯾﺮﺸﺗ رد ﺐـﮐﺮﻣ ءﺰـﺟ ود وا .ﺪـﻨﮐ
ﯽﻨﻌﯾ ،ﯽﻣدآ دﺎﻬﻧ
» حور « و
» کﺎﺧ «
ﯽـﻣ ﯽـﻘﻠﺗ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺪﺿ ار رد ود نآ شﺰـﯿﻣآ ﻪـﮐ ﺪـﻨﮐ
نﺎﮑﻣا ﯽﻬﻟا ترﺪﻗ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ] ﺪﺷ ﺮﯾﺬﭘ
33 ص ، 420 ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ ًﺎﺒﻟﺎﻏ ﻊﻄﻘﻣ ﻦﯾا رد .[
ﻪـﮐ دﻮﺷ
] دﻮـﺑ ﺖـﻗو ﻪـﺑ طﻮـﻨﻣ نآ ﻒـﺸﮐ ﻪـﮐ دﻮـﺑ یراﺮـﺳا یوﺎﺣ کﺎﺧ 58
ج ، 9 ص ، 255 ؛ 33 ،
ص 597
ﯽـﻣ لﺪـﺑ مﺎﻋ یﺮﻣا ﻪﺑ ﯽﻣﻼﺳا نﻮﺘﻣ رد کﺎﺧ ﺶﯾﺎﺘﺳ ،هرود ﻦﯾا زا ﺲﭘ .[
،دﻮـﺷ
ﺑ لﻼﺧ رد ،ﻪﻠﻤﺟزا ﯽﻣ نآ ار دﻮﺧ تارﺎﺨﺘﻓا نآ زا ﯽﮑﯾ (ص)ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ،تﺎﯾاور ﯽﺧﺮ
ﻪـﮐ ﺪـﻧاد
] ﺪﻨﺘﺴﻫ کﺎﺧ ﮏﻠﻣ نﺎﺒﺣﺎﺻ وا ﺖﻣا و وا 6
ج ، 1 ، 43
.[
5 هرﺎﮕﻧا رﻮﺤﻣ ود قﺎﻘﺘﺷا . کﺎﺧ مﻮﻬﻔﻣ رد یا
ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﻧﺎﯿﻓﻮﺻ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﻊﺿﻮﻣ ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻊﻄﻘﻣ ﻦﯾا رد کﺎﺧ تﺎﻔﺻ
ﻪـﻧ ﻪـﮐ دﺮـﯿﮔ ﺮـﺑ ﺎـﻬﻨﺗ
ﺎﺴﻧا یﻮﻨﻌﻣ و ﯽﻧﺎﺣور ﮥﺒﻨﺟ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﺪـﯿﮐﺄﺗ ﺰـﯿﻧ وا یﺎـﺧ ﺪﺒﻟﺎﮐ و ﻢﺴﺟ ﻞﯾﺎﻀﻓ ﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ن
ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﻦﯾا .ﺪﻧراد هرﺎﮕﻧا رﻮﺤﻣ ﮏﯾ یﺮﯿﮔ
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ یا ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ
یﺮـﺗﺮﺑ ﺮـﺑ ﻪـﮐ دﻮـﺷ
ار رﻮـﺤﻣ ﻦـﯾا ،ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻪﻣادا ردرﺎﺼﺘﺧا ﺖﯾﺎﻋر یاﺮﺑ .دراد ﺪﯿﮐﺄﺗ ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ کﺎﺧ
» ﻒﻟا .م « ﯽﻣ تازاﻮﻣ ﻪﺑ ،ﺮﮕﯾد یﻮﺳ زا .ﻢﯿﻣﺎﻧ
» ﻒﻟا .م
« هرﺎﮕﻧا رﻮﺤﻣ مﺎـﻧ ﺎـﺑ ﺰـﯿﻧ یﺮـﮕﯾد یا
رﺎﻌﺘﺴﻣ
» ب .م « ﯽﻣ ﻞﮑﺷ زا ﺲـﭘ ﯽﻧﺎـﻓﺮﻋ ﮥـﺸﯾﺪﻧا ﺦﯾرﺎـﺗ ﺮﺑ ﻪﮐ یﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﻬﺟ زا ﻪﮐ دﺮﯿﮔ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ یﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯿﻤﻫا ،دراد دﻮﺧ
» ﻒﻟا .م « ﯽﻣﺎـﻤﺗ ﺮـﺑ فرﺎـﻋ نﺎـﺴﻧا ﮥـﺒﻠﻏ ﺮـﺑ و دراد
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ نﻮﭽﻤﻫ ،ﺰﯿﻧ هرﺎﮕﻧا ﻦﯾا .دراد ﺪﯿﮐﺄﺗ یدﺎﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ یﺎﻫ
» ب .م « ﺛا ﺖـﻬﺟ رد تﺎـﺒ
ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﺪﻧواﺪﺧ تﺎﻗﻮﻠﺨﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﺖﻠﯿﻀﻓ ،ﺎـﯿﻟوا تﺎﻣاﺮﮐ و ناﺮﺒﻣﺎﯿﭘ تاﺰﺠﻌﻣ .ﺪﻨﮐ
،هرﺎـﮕﻧا ﻦـﯾا .ﺖـﺳا هدﺎـﻣ ﻢﻟﺎـﻋ نﺎﮐرا ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺮﺑ ﯽﮐﺎﺧ نﺎﺴﻧا ﮥﺒﻠﻏ تﺎﺒﺛا دﺪﺻرد ﯽﮕﻠﻤﺟ ﻪﺑ یدﻮﺧ ﯽﻣ ﺖﮐﺮﺣ کﺎﺧ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺖﻬﺟ رد ،دﻮﺧ رﻮﺤﻣ ﻦﯾا زا ،ﻦﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ .ﺪﻨﮐ
هرﺎﮕﻧا هﺮﻤﺛ یا ﺮﻓ یا ﯽﻣ قﺎﻘﺘﺷاﺰﯿﻧ ﯽﻋ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﺑﺎﯾ
ۀرﺎـﮕﻧا لﻮﺤﺗ زا ﯽﻨﯾﻮﻧ ﻊﻄﻘﻣ ار نآ ناﻮﺗ
ار ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻗﺎﻘﺘﺷا رﻮﺤﻣ ﻦﯾا .دروآ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ کﺎﺧ
» ﻒﻟا .ب .م «
ﯽﻣ مﺎﻧ ﻦـﯾا رد ﯽﻓﻮﺻ .ﻢﯿﻬﻧ
ﯽﻣ ﻪﺒﻠﻏ یدﺎﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺮﺑ ،ﻊﻄﻘﻣ ﻞﺧد ﻪﺑ ردﺎﻗ دﻮﺧ تﺎﻣاﺮﮐ ﺎﺑ و ﺪﺑﺎﯾ
ﻦـﯾا رد فﺮﺼﺗو
ﺖﯾوﺪﺤﻣ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ و ﺮﺻﺎﻨﻋ نآ یﺎﻫ
ﺎﻫ ﻦﯾاﺎﺑ .ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا یﺮﺼﻨﻋ ﻪﻧﺎﮕﯾ کﺎﺧ ،لﺎﺣ
ﯽـﻣدآ دﻮـﺟو نﺎﮐرا زا ﯽﺋﺰﺟ ﺮﮕﯾد کﺎﺧ ،ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا رد .ﺖﺴﯿﻧ نآ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺰﮔﺮﻫ ﯽﻤﻧ ﻪﺘﺴﻧاد ﻢﻫ نآ ﺖﻓاﺮﺷ ﻪﮐ دﻮﺷ
هزﺎﺗ ۀرﺎﮕﻧا و ﺪﻨﮐ ﻞﻤﻋ نﺎﺴﻧا ﻒﯾﺮﺸﺗ و یﺮﺗﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﺘﺳار
ﯽﻣ ﻞﮑﺷ کﺎﺧ ۀرﺎﺑرد یا ﺷا ﺮﺑ کﺎﺧ ﮥﺒﻠﻏ و ﺮﻬﻗ ﻪﺑ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ
نﺎـﺴﻧا ﯽـﻨﻌﯾ ،تﺎﻗﻮﻠﺨﻣ فﺮ
ﯽﻣ ﻞﯿﻤﮑﺗ ار ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ ﺶﺨﺑ ،ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ .ﺖﺳا ﺮﻇﺎﻧ ﻪﺑ و ﻢﯿﻨﮐ
تﻻﻮـﺤﺗ ﺐـﯿﺗﺮﺗ
:دﺮﮐ ﻢﯿﻫاﻮﺧ لﺎﺒﻧد ﯽﻋﺮﻓ رﻮﺤﻣ ﮏﯾ و ﯽﻠﺻا رﻮﺤﻣ ود رد ار کﺎﺧ ۀرﺎﮕﻧا
1
؛ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ کﺎﺧ ﺖﻠﯿﻀﻓ :
2 / یدﺎﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﮥﺒﻠﻏ : 2
. 1 .نﺎﺴﻧا ﺮﺑ کﺎﺧ ﮥﺒﻠﻏ ،
5 ـ 1 ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﺮﺑ کﺎﺧ ﺖﻠﯿﻀﻓ .
ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﯽﺗﺎﯾاور لﻼﺧ رد بآ ﺮﺑ کﺎﺧ ﺮﺼﻨﻋ ﻪﺒﻠﻏ ﮥﺟو ﻦﯾﺮﺗزرﺎﺑ نآ ﻦﻤـﺿ ﻪـﮐ درﻮﺧ
ﯽﻣ صﺎﺼﺘﺧا ،نﺎﺴﻧا ،تﺎﻗﻮﻠﺨﻣ فﺮﺷا ﻪﺑ ار ﻦﯿﻣز کﺎﺧ ﺪﻧواﺪﺧ تﺎـﯾاور لﻼـﺧ رد و ﺪـﻫد
ﯽﻣ بآ ﺮﺑ ﺮﻘﺘﺴﻣ ار وا شﺮﻋ و بآ ﻦﮐﺎﺳ ار ﺲﯿﻠﺑا ،ًارﺮﮑﻣ ،ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ] ﺪﻨﻧاد
61 ص ، 53 ؛ 58 ،
ج 3 ص ، 567 ؛ 6 ج ، 1 ص ، 58 - 59 ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ نﺎﻨﭼ ،تﺎﯾاور ﯽﺧﺮﺑ رد [ ﺖﻧﻮﮑـﺳ ﻪـﮐ ﺪـﺳر
بآ رد ﻦﯿﻃﺎﯿﺷ ﻦـﯾا ﺎـﺑ نﺎـﺴﻧا و ﺖـﺳا هدﻮـﺑ نﺎﻧآ یاﺮﺑ ﺪﯿﻌﺒﺗ ﯽﻋﻮﻧ ﮥﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﻦﯿﻣز یﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﮐﺎﺧ ثراو ﺪﯿﻌﺒﺗ بآ ﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
] دراد یﺮـﺗﺮﺑ ﻦﯿـﻣز یﺎﻫ 58
ج ، 3 ص ، 567 ؛ 6 ج ، 1 ،
ص 55 کﺎﺧ ﮥﺒﻠﻏ نﺎﯿﺑ رد ﯽﺳﺪﻘﻣ .[
ﯽﻣ بآ ﺮﺑ
ﻪـﺑ بآ ﻪـﮐ ﺪﺴﯾﻮﻧ یدﻮـﺧ
ﯽﺘﻠـﺼﺧ ،دﻮـﺧ
ﯽـﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ار نآ کﺎﺧ تﺎﻔﺻ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﺮﻫ بآ و ﺖﺳا کﺎﺧ بﻮﻠﻐﻣ ،هراﻮﻤﻫ ﻪﮑﻠﺑ ،دراﺪﻧ ] دﺮﯾﺬﭘ 56 ج ، 1 ، 302 .[
ﺖـﯾﺎﻨﻋ ﺎﺑ .دراد ﻪﺒﻠﻏ و ﺮﻬﻗ ًﺎﻣﻮﻤﻋ ،ﺰﯿﻧ ﺶﺗآ ﺮﺑ کﺎﺧ ﺮﺼﻨﻋ ﯽﻣﻼﺳا نﻮﺘﻣ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺧ ﻦﯿﺸﺗآ ﺮﻫﻮﮔ ﻪﺑ ﺲﯿﻠﺑا ﺮﺒﮑﺗ ﻪﺑ ﯽﻧآﺮﻗ ۀرﺎﺷا ﻪﺑ ﯽﮐﺎـﺧ مدآ ﺮـﺑ هﺪﺠـﺳ زا وا عﺎﻨﺘﻣا و دﻮ
/فاﺮﻋﻻا]
12 /ص و 76 نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﻔﻟﺆﻣ ،[
ﻪﺑ
ِءﺎﺤﻧا نﺎـﻋذا ﺶﺗآ ﺮﺑ کﺎﺧ یﺮﺗﺮﺑ ﻪﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ
هدﺮﮐ ﯽـﻣ ﺢﯿﺟﺮﺗ ﺶﺗآ ﺮﺑ ﻪﺟو ود زا ار کﺎﺧ یﺪﺒﯿﻣ ،ﻪﻠﻤﺟزا .ﺪﻧا ﻪـﺑ ﺖـﺴﺨﻧ ﻪـﺟو .ﺪـﻫد
] ﺖـﺳا ﺮﻇﺎـﻧ کﺎﺧ تﺎﻔﺻ 58
ج ، 3 ص ، 566 یﺮـﺼﻨﻋ ار ﺶـﺗآ یﺪـﺒﯿﻣ ،ﯽﻧﺎـﺛ ﻪـﺟو رد .[
د ﯽﻣ ﯽﺘﺸﻬﺑ یﺮﺼﻨﻋ ار کﺎﺧ و ﯽﺧزو رد نﺎﻄﯿـﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻄﺳاو ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ .[نﺎﻤﻫ] ﺪﻧاد
ﯽﻣ رﺎﻨﮐ وا نﺎﮔﺪﯾد ﺮﺑاﺮﺑ زا بﺎﺠﺣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ،ﺖﻣﺎﯿﻗ زور ﯽﻣ ﯽﭘ کﺎﺧ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﻪﺑ ،دور
دﺮـﺑ
کﺎﺧ یوزرآ و ص ،نﺎﻤﻫ] دراد نﺪﺷ
567 ﻪﺑ ار کﺎﺧ ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﻌﻤﺳ .[
ﺮـﺑ نآ تﺎﻔـﺻ ﮥﻄـﺳاو
ﯽﻣ ﺢﺟرا ﺶﺗآ ] ﺪﻧاد
33 ص ، 598 .[
ر ﻄﺑا ﮥ ﯽﮔﺪﯿﭽﯿﭘ ﺎﺑ ﯽﻣﻼﺳا نﻮﺘﻣ رد اﻮﻫ و کﺎﺧ ﻪـﺑ نآ و ﺖـﺳا هاﺮـﻤﻫ یرﺎﯿـﺴﺑ یﺎﻫ
،ﻮـﺤﻧ ﻦـﯾا ﻪﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷﺮﻓ و حور ﯽﻨﻌﯾ ،ﺮﮕﯾد لﻮﺤﺘﻣ ۀرﺎﮕﻧا ود ﺎﺑ دﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻞﺧاﺪﺗ ﺖﻠﻋ ﯽﻤﻧ ناﻮﺗ ﻄﺑار مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا .دﺮﮐ لﺎﺒﻧد ﯽﻄﺧ یﺮﯿﺴﻣ رد ار کﺎﺧ و دﺎﺑ ﮥ ﯽِﭘ
ﯽﯾﻮـﺟ
هرﺎﮕﻧا تﻻﻮﺤﺗ ـﮐ ﺖﺳا یزاﻮﻣ یا
ﯽـﻣ خر ﺮـﮕﯾد ﻢﯿﻫﺎـﻔﻣ ﯽـﺧﺮﺑ رد ﻪ روﺎـﺑ رد دﺎـﺑ .ﺪـﻨﻫد
ﯽﻤﻧ ﻪﺒﻠﻏ نآ ﺮﺑ کﺎﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا یﺮﺼﻨﻋ ﻪﻧﺎﮕﯾ نﺎﯿﻓﻮﺻ رد ﻪـﺸﯾر ﺚـﺤﺒﻣ ﻦـﯾا .ﺪﺑﺎﯾ
ـﻄﺑار ﮥ
ﻪﮐ ﯽﺗارﺎﺷا .دراد اﻮﻫ ﺮﺼﻨﻋ ﺎﺑ حور و نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ
» حور « نﺎﺴﻧا دﻮﺟو ﯽﻧﺎﺣور و ﯽﻨﻃﺎﺑ ﺪﻌُﺑ ﺎﯾ
ﺣ ﺮﺛا زا یدﻮﻤﻧ ﯽﻨﻌﯾ ،نﺎﺴﻧا رد ﯽﻬﻟا ﮥﺨﻔﻧ نﺪﯿﻣد نﺎﻤﻫ ار تﺎﯿ
ﺮـﺼﻨﻋ رد اﻮﻫ ﺎﯾ دﺎﺑ ﺶﺨﺑ
ﯽﻣ داﺪﻤﻠﻗ کﺎﺧ ﻞﮑﺷ زا ﻊﻧﺎﻣ ،ﺪﻨﻨﮐ
یﺮﺗﺮﺑ دﺎﺑ ﺮﺑ ار کﺎﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺤﯾﺮﺻ تارﺎﺷا یﺮﯿﮔ
،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻫد ﻄﺑار
کﺎﺧ ﺖﻠﯿﻀﻓ تﺎﺒﺛا ﺮﺳ ﺮﺑ یﺮﮕﯾد ﻊﻧﺎﻣ (دﺎﺑ) اﻮﻫ ﺮﺼﻨﻋ ﺎﺑ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﮥ
ﯽﻣزﺎـﺑ مﻼـﺳا زا ﺶﯿـﭘ نﺎـﯾدا ﻪـﺑ روﺎـﺑ ﻦﯾا ﮥﻘﺑﺎﺳ .ﺖﺳا دﺎﺑ ﺮﺑ سﺪـﻘﻣ بﺎـﺘﮐ رد .ددﺮـﮔ
،نﺎـﯿﻧاﺮﺒﻋ ﻪـﺑ ﻪﻟﺎﺳر] ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﯾ حاورا ﺎﯾ ﺎﻫدﺎﺑ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ زا ًﺎﺘﺣاﺮﺻ نﺎﯿﺤﯿﺴﻣ 1 ، 7 ،ﺮﯿﻣاﺰﻣ ،نﺎﻤﻫ ؛ 104
، 4 .[
ﺰـﯿﻧ مرﺎـﻬﭼ نﺮﻗ ﯽﻌﯿﺷ ﺚﯾﺪﺣ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ـﻄﺑار
ﮥ یرﺎﮑـﺷآ
ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ و ﺎﻫدﺎﺑ نﺎﯿﻣ .درﻮﺧ
ﻦﺑا .م) ﻪﯾﻮﺑﺎﺑ 381
و ﺮـﺳ ﮏـﯾ یاراد ار دﺎـﺑ (ق
ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ لﺎﺑ ود ﻨﮐ
] ﺪ 4 ج ، 1 ص ، 544 ﻦـﯾا .[
نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ﻪـﺑ ار دﺎـﺑ ﯽﻟﺎـﺜﻣ ترﻮـﺻ ﻪـﻧﻮﮔ
ﯽﻣ ﮏﯾدﺰﻧ .ﺪﻧاد
.م) ﯽﻨﯿﻠﮐ 329
ﯽﻣ یﺎﺟ هوﺮﮔ ﺖﺸﻫ رد ار ﺎﻫدﺎﺑ مﺎﺴﻗا (ق ﺮﮐﺬـﺘﻣ و ﺪﻫد
ﯽﻣ مﺎﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ ] ﺖـﺳا ﺎـﻫدﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ ﻞﮐﻮﻣ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ مﺎﻧ ﺎﻫ
50 ج ، 1 ص ، 131 نﻮـﺘﻣ .[
هدﺮـﮐ ﯽـﻘﻠﺗ دﺎـﺑ ﻞـﮐﻮﻣ ﻪﺘـﺷﺮﻓ ار ﻞﯿﺋﺮﺒﺟ یدﺪﻌﺘﻣ ] ﺪـﻧا
36 ج ، 11 :ص ، 489 ؛ 58 ج ، 9 ،
ص 309 ﻪﺘﺷﺮﻓ ﻪﺑ ﯽﺳﺪﻘﻣ .[
ﯽـﻣاو شزو ﻪـﺑ ار ﺎـﻫدﺎﺑ ﻪـﮐ دراد هرﺎـﺷا مﺎﻨﻤﮔ یا ] دراد
56 ،
ج 1 ص ، 302 [
ﯽـﻣ توﺎـﻔﺘﻣ ﻞـﯿﺋﺮﺒﺟ زا ار دﺎﺑ ﻞﮐﻮﻣ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﺰﯿﻧ ﯽﻨﯿﻠﮐ ] ﺪـﻧاد
49 ج ، 8 ،
ص 192 .[
] ﺖـﺳا هﺪـﺷ داﺪـﻤﻠﻗ نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ﺲـﻔﻧ هﺎـﮔ ﺰﯿﻧ ﯽﻣﻼﺳا نﻮﺘﻣ رد دﺎﺑ 56
ج ، 1 ،
ص 294 [ ﻪﺑ . کﻼـﻫ ﺐـﺟﻮﻣ ﻪـﮐ ﺖـﺳا نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ﮥﺤﯿـﺻ نﺎـﻤﻫ رﻮﺑد دﺎﺑ ،یﺪﺒﯿﻣ ﮥﺘﻔﮔ
نﺎﺴﻧا ﯽﻣ ﺎﻫ ] دﻮﺷ 58 ج ، 10 ص ، 207 ص ،نﺎﻤﻫ ؛ 369
.[
ﯽـﻣ نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ﺎﺑ دﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻞﯿﻀﻔﺗ یاﺮﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻦﯾاﺎﺑ .ﺪﺷﺎﺑ دﺎﺑ ﺮﺑ کﺎﺧ نداﺪﻧ
دﻮـﺟو حور و دﺎـﺑ نﺎﯿﻣ ﻪﮐ ﯽﺘﺒﺴﻧ ،لﺎﺣ
گرﺰﺑ ﻊﻧﺎﻣ ،دراد ﻞﮑﺷ هار رد یﺮﺗ
ا ﻦـﯾا ﻊﻃﺎﻗ یﺮﯿﮔ .ﺖـﺳا هرﺎـﮕﻧ
دﺎـﺑ ﺐـﻟﺎﻗ رد هﺎـﮔ حور
ﯽﻣ ﻢﺴﺠﺗ (ص)ﺪﻤﺤﻣ .ﺪﺑﺎﯾ
ار حاورا جاﺮﻌﻣ رد ﻪﺑ
ِترﻮﺻ ﯽﻣ کاردا دﺎﺑ ] ﺪـﻨﮐ
48 ص ، 105 ؛
58 ج ، 5 ص ، 488 ﯽﻣ راﺮﺻا یﺪﺒﯿﻣ .[
] ﺖـﺳا ﻞﯿﺋﺮﺒﺟ ﮥﺘﺷﺮﻓ زا ﯽﺗرﻮﺻ حور ﻪﮐ دزرو 58
،
ج 1 ص ، 263 ج ،نﺎــﻤﻫ ؛ 5
ص ، 355 ص و 613 ج ،نﺎــﻤﻫ ؛ 6
ص ، 23 ص و 27 ﺮﯾﺎــﺳ هﺎــﮔ .[
ﻧ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ
هﺪـﺷ ﻪﺘـﺴﻧاد اﻮـﻫ ﺦﻨـﺳ زا و حور ﺲﻨﺟ زا ﺰﯿ ] ﺪـﻧا
58 ج ، 6 ص ، 27 ؛ 56 ج ، 1 ،
ص 342 .[
ﻪﺑ ﻪﭼ دﺎﺑ ،ﺐﯿﺗﺮﺗﺮﻫ ﻪﺑ ﯽـﻘﻠﺗ ﯽﻧﺎﮕﺘﺷﺮﻓ یﺮﺛا ﺎﯾ تاذ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﻪﻄﺳاو
ﻪﺑ ﺎﯾ و دﻮﺷ ﻪﺑ ،دﻮﺷ داﺪﻤﻠﻗ وا ﯽﻨﻃﺎﺑ ﺪﻌﺑ و نﺎﺴﻧا حور ﮥﺑﺎﺜﻣ
نﺎـﺴﻧا ﯽﮐﺎـﺧ ﺪﺒﻟﺎﮐ ﺮﺑ یﻮﺤﻧ
ﺎﺑ .دراد ﺖﻠﯿﻀﻓ ﻦﯾا
لﺎﺣ ﻄﻗ کﺎﺧ ، .دراد یﺮﺗﺮﺑ ﺶﺗآ و بآ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺮﮕﯾد ﺮﺼﻨﻋ ود ﺮﺑ ًﺎﻌ
5 ـ 2 ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﮥﺒﻠﻏ .
ﻪﺑ ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ دﻮﺟو ﻪﺑ روﺎﺑ نﺎﻤﻠﺴﻣ ناﺮﮑﻔﺘﻣ ﮥﺸﯾﺪﻧا رد نﺎﺴﻧا ﺶﻨﯾﺮﻓآ ﻪﯿﻟوا ۀدﺎﻣ ِناﻮﻨﻋ
ﻪﻘﺑﺎﺳ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽﭘ ار هرﺎﮕﻧا ﻦﯿﻤﻫ ﺰﯿﻧ نﺎﯿﻓﻮﺻ .دراد ﻦﯾﺮﯾد یا رد ﯽﻓﻮـﺻ ،نﺎـﻧآ روﺎـﺑ ﻪﺑ .ﺪﻧا
ﺤﻣ زا کﻮﻠﺳ ﺮﯿﺴﻣ ﺖﯾدوﺪ
ﯽﻣ هدﺎﻣ ﻢﻟﺎﻋ یﺎﻫ
ﯽـﻣ لﺪـﺑ ﯽﻧﺎـﺣور یدﻮﺟﻮﻣ ﻪﺑ و ﺪﻫر .دﻮـﺷ
ﯽﻣ دﻮﻤﻧ ﺖﻌﯿﺒﻃ رد فﺮﺼﺗ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﮐ ﻪﯿﻓﻮﺻ تﺎﻣاﺮﮐ ،ﺪﺑﺎﯾ
ﺑﯿ ﺮﮕﻧﺎ ﺮـﺑ ﺎـﯿﻟوا ﻂﻠﺴﺗ و ﻪﺒﻠﻏ
ﻦﯾاﺎﺑ .ﺖﺳا ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ تﺎﻔﺻ نآ زا یراﻮـﺷد ﻪﺑ تﺎﻣاﺮﮐ نﺎﺒﺣﺎﺻ ﻪﮐ یﺮﺼﻨﻋ ﻪﻧﺎﮕﯾ ،لﺎﺣ
ﯽﻣ ﺎﻫر ﺑ رد کﺎﺧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا کﺎﺧ ؛ﺪﻧﻮﺷ ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎـﺳ ﻪـﮐ دراد ﯽﺘﻠﯿﻀﻓ نﺎﯿﻓﻮﺻ روﺎ
ﯽﺑ نآ زا ﺖﻌﯿﺒﻃ هﺮﻬﺑ
ﻪﺑ .ﺪﻧا ﻪـﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﺢﯿﺒﻘﺗ ،نآ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد و کﺎﺧ ﻒﯾﺮﺸﺗ ،هوﻼﻋ
یﺎﺟ زا ﺰﯿﻧ ﯽﻣ طﺎﺒﻨﺘﺳا داﺮﻓا ﻦﯾا ﻦﺨﺳ یﺎﺟ
ﻪﺟرد ﻪﺑ یﺬﻣﺮﺗ .دﻮﺷ ﺖـﯾدﻮﺒﻋ زا ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ یا
ار نآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ ﺎﯿﻟوا یاﺮﺑ
» ﺮﯿﺨﺴﺗ « ﯽـﻣ .ﺪـﻣﺎﻧ ﻪـﺑ
ِﻢـﻋَز وا رد ﻪـﭼﺮﻫ ،ﻪـﺒﺗﺮﻣ ﻦـﯾا رد ،
نﺎﻤﺳآ ﯽﻣ نﺎﺴﻧا ﺮﺨﺴﻣ ،ﺖﺳا ﻦﯿﻣز و ﺎﻫ و تﺎﻔـﺻ ﻞﯾﺪـﺒﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﯿﻟوا ،لﺎﺣ ﻦﯾا رد .دﻮﺷ
] ﺪﻨﺘﺴﻫ تﺎﻗﻮﻠﺨﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺮﻫﻮﺟ ﯽﺘﺣ 23
ج ، 4 ص ، 102 .[
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺎﯿﻟوا تﺎﻣاﺮﮐ نﺎﯿﺑ رد ﻪـﺑ ،ًﻼﺜـﻣ .ﺖﺳا رﻮﮐﺬﻣ بآ ﺮﺑ نﺎﯿﻓﻮﺻ ﻪﺒﻠﻏ زا یدﺪﻌﺘﻣ یﺎﻫ
یﺮﯾﻮﺠﻫ ﮥﺘﻔﮔ .د]
465 زا ،[
ﻪﮐ دﻮﺑ نآ مود ﮥﻔﯿﻠﺧ تﺎﻣاﺮﮐ ﺖـﮐﺮﺣ زا وا نﺎـﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﻞﯿﻧ دور
] دﺎﺘﺴﯾازﺎﺑ 63
ص ، 318 ﯽﻣ دﺎﯾ ﻪﺑﺎﺤﺻ زا ﯽﻫوﺮﮔ زا وا .[
ﯽﯾﺎـﯾرد ﺮـﺳ ﺮﺑ دﺎﻬﺟ مﺰﻋ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
مﺪﻗ و ﺪﻨﺘﺷﺬﮔ ﻖﯿﻤﻋ
ص ،نﺎـﻤﻫ] ﺪـﺸﻧ ﺮـﺗ نﺎﻧآ یﺎﻫ 346
ﯽـﺘﻣاﺮﮐ بآ ﺮـﺑ نﺎـﺴﻧا ﮥـﺒﻠﻏ .[
نﺎﻨﭼ ،ﺖﺴﯿﻧ ﺪﻧواﺪﺧ یﺎﯿﻟوا ﻪﺑ ﺺﺘﺨﻣ ﻮﻋﺮﻓ بﺎﺑ رد ﻪﮐ
ﺎـﺑ ﻞـﯿﻧ دور ﻪـﮐ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻞﻘﻧ ن
ﯽﻣ ناور وا ﺖﮐﺮﺣ ﯽﻣ ﺖﮐﺮﺣ زا وا ﻒﻗﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﺷ
] دﺎﺘﺴﯾا 55 ج ، 3 ص ، 978 حﻮـﻧ مﻮﻗ ﮥﺒﻠﻏ .[
] نﺎﻓﻮﻃ ﺮﺑ 55
ج ، 2 ص ، 881 ] ﯽﻨﺑ یاﺮﺑ ﻞﯿﻧ ﻦﺘﻓﺎﮑﺷ و
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻞﯿﺋاﺮـﺳا ﮥـﺒﻠﻏ زا یﺮـﮕﯾد یا
ج ،نﺎﻤﻫ] ﺖﺳا بآ ﺮﺑ نﺎﺴﻧا 2
ص ، 484 ﻏ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ِﺲﯿﺟﺮﺟ تاﺰﺠﻌﻣ زا ﯽﮑﯾ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .[
ﻪـﺒﻠ
] ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻧاﻮﺧ نﻮﺴﻓا نآ ﺮﺑ ناﺮﮔودﺎﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺧاﺪﮔ ﯽﺑآ ﺮﺑ 19
ص ، 224 .[
ﻋرد ﯿ
ِﻦ لﺎﺣ ﯽﻣ ﻦﺨﺳ نﺎﻓرﺎﻋ زا ﯽﻫوﺮﮔ تﺎﻣاﺮﮐ زا یﺮﯾﻮﺠﻫ ، ﯽـﻣ مﺎﮔ اﻮﻫ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ
] ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﺒﻠﻏ اﻮﻫ ﺮﺼﻨﻋ ﺮﺑ و ﺪﻧدﺎﻬﻧ 63
ص ، 314 .[
ـﺴﻧا ﮥﺒﻠﻏ زا ﯽﺤﺿاو ﮥﻧﻮﻤﻧ ،دوﺮﻤﻧ ﺶﺗآ ﺮﺑ (ع)ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻪﺒﻠﻏ رﺮﮑﻣ ﺖﯾاور ﺮـﺑ ﯽﮐﺎـﺧ نﺎ
] ﺖﺳا ﺶﺗآ 3
ج ، 2 : 17 ؛ 55 ج ، 2 ص ، 484 ؛ 64 ص ، 239 ؛ 34 ص ، 277 ؛ 7 ص ، 116 ؛ 38 ،
ص 117 ؛ 14 ص ، 210 ؛ 13 ص ، 198 ؛ 3 ج ، 2 ص ، 18 ؛ 33 ص ، 474 ﺮـــﮐذ ،ﻦﯿـــﻨﭽﻤﻫ ،[
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺶﺗآ رد ﯽﻓﻮﺻ ﺦﯾﺎﺸﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻦﺘﺧﻮﺴﻧ رﺎﻤـﺷ ﻪـﺑ ﺶﺗآ ﺮﺑ فرﺎﻋ نﺎﺴﻧا ﮥﺒﻠﻏ زا یا
ﯽــﻣ ] دور 26 ص ، 278 ؛ 30 ص ، 329 ؛ 55 ج ، 1 ص ، 212 ؛ 63 ص ، 190 ؛ 39 ج ، 2 ص ، 323 ؛
25 ص ، 66 ؛ 39 ج ، 2 ص ، 53 .[
5 ـ 2 ـ 1 نﺎﺴﻧا ﺮﺑ کﺎﺧ ﻪﯿﻠﻏ .
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ نﺎﻨﭼ ﯽﻤﻧ ﻪﺒﻠﻏ دﻮﺧ ﯽﮐﺎﺧ ﻢﺴﺟ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺮﺑ ﺰﮔﺮﻫ نﺎﺴﻧا ﻪﮐ ﺪﺳر
رد و ﺪـﻨﮐ
کﺎـﺧ رد ﺰـﯿﻧ گﺮـﻣ زا ﺲـﭘ ﯽـﻣدآ ﻢـﺴﺟ .ﺖﺳا ﺶﯾﻮﺧ ﯽﮐﺎﺧ ﻢﺴﺟ ﺮﯿﺳا تﺎﯿﺣ نﺎﻣز ﯽﻣ رﺎﺘﻓﺮﮔ ﻨﻋ ﺪﯿﻨﺟ فﺎﺻوا ﺮﮐذ رد رﺎﻄﻋ .دﻮﺷ
ﯽﻣ ناﻮ ﺖـﺳا هدﻮﺑ ناﺮﮕﻧ هراﻮﻤﻫ وا ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
] دﻮﺷ اﻮﺳر و دﺮﯾﺬﭙﻧ ار یو ﻢﺴﺟ کﺎﺧ گﺮﻣ زا ﺲﭘ ﻪﮐ 39
ج ، 1 ص ، 284 ﺮـﮕﯾد نﻮـﺘﻣ [
ﯽﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻄﻘﺳ یﺮﺳ ﻪﺑ ار اﺮﺟﺎﻣ ﻦﯿﻤﻫ ] ﺪﻨﻫد
55 ج ، 2 ص ، 515 ؛ 45 ص ، 31 .[
ﻪﺑ ﺰﯿﻧ گﺮﻣ زا ﺲﭘ نﺎﺴﻧا
ﯽـﻣ نﻮﻓﺪـﻣ کﺎﺧ رد ﻪﮐ دﻮﺧ ﯽﮐﺎﺧ ﺪﺒﻟﺎﮐ ﻪﻄﺳاو رد ،دﻮـﺷ
ﻢﻟﺎﻋ ترﺎﺳا ﯽﻣ ﯽﻗﺎﺑ هدﺎﻣ
ﯽـﻘﻠﻌﺗ هراﻮـﻤﻫ ﯽﻣدآ حور ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ روﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ نﺎﯿﻓﻮﺻ .ﺪﻧﺎﻣ
ﻪـﺑ نﺎﮑﻟﺎـﺳ ﺎـﻫرﺎﺑ ،ﻪﯿﻓﻮـﺻ نﻮـﺘﻣ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻠﻋ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ .دراد دﻮﺧ ﯽﮐﺎﺧ ﻢﺴﺟ ﻪﺑ ﯽﻣ ﻞﺳﻮﺘﻣ ﯽﻓﻮﺻ ﺦﯾﺎﺸﻣ (ص)ﺪﻤﺤﻣ راﺰﻣ کﺎﺧ ] ﺪﻧﻮﺷ
63 ص ، 146 ص و 542 ؛ 41 ج ، 4 ،
ص 868 ؛ 56 ج ، 1 ص ، 339 ؛ 63 ص ، 542 رد نﺎﺘﺳاد یﺪﺒﯿﻣ .[
ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ار ﯽﺸﯾو زا ﻪـﮐ ﺪﻨﮐ
ﯽـﻣ ﺖﯾﺎﮑﺷ ﺪﯾﺰﯾﺎﺑ دﺰﻧ کﺎﺧ یﻼﺑ ] دﺮـﺑ
58 ج ، 8 ص ، 374 ِتارﺎـﺒﻋ ﺎـﺑ ار ﺶـﯾورد نآ وا .[
ﺶﯾﺎﺘﺳ ﺰﯿﻣآ
» هدزدرد ا ی هﺪﯾرﻮﺷ ، ﮕﻧر
ﯽ ﺎﭘوﺮﺳ ، ی ﻢـﮔ هدﺮـﮐ ا ی «
ﯽـﻣ ﻒﯿـﺻﻮﺗ ﻦـﯾا زا .ﺪـﻨﮐ
ﯽﻠﻋ ﺶﯾورد ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا اﺪﯿﭘ تارﺎﺒﻋ کﺎـﺧ ﺪـﻨﺑ رد ًاﺮﺼﺤﻨﻣ ﺖﻌﯿﺒﻃ ﻢﻟﺎﻋ زا ﻦﺘﺳر ﻢﻏر
ﺘﻓﺮﮔ ﯽﻣ کﺎﺧ زا ﺖﯾﺎﮑﺷ ﻪﺑ نﺎﺑز و ﺖﺳا رﺎ ص ،نﺎﻤﻫ] ﺪﯾﺎﺸﮔ
375 ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﯽﻟاﺰﻏ .[
دزرو
