ﺔﻌﺳﻮﺗ دﺮﺒﻫار رد ﻲﻳﺎﺘﺳور
ناﺮﻳا :
هﺎﮔﺪﻳد ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﻫ
ﺖﻳاﺪﻫ ﺪﻴﺳ رﻮﻧ ﷲا
ي - ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هوﺮﮔرﺎﻴﺸﻧاد ،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳﺎﺘﺳور يﺰﻳر
،نﺎﻬﻔﺻا ناﺮﻳا
يدﺎﺑآرﻮﭘﺎﺷ يﺪﻤﺣا ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣ -1
ﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻲﻳﺎﺘﺳور يﺰﻳر
،
،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،نﺎﻬﻔﺻا
ناﺮﻳا
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
30 / 11 / 1391 ﺺﺻ 123 - 93 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
10 / 09 / 1392
هﺪﻴﻜﭼ
ناﺮﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻫد رﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻌﺳﻮﺗ ﺚﺤﺑ
ﺔ ﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻪ
يﺎﻫدﺮﺒﻫار و مﺎﻋ رﻮﻃ
ﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪ
صﺎﺧ رﻮﻃ ،
ﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺚﺤ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا
، ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺰﻳر
هدﻮﺑ
ﺖﺳا . ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻛ ﺎﺑ
شوﺎ هﺎﮔﺪﻳد رد ﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ يﺎﻫ
ة ﺐﺣﺎﺻ بﻮﭼرﺎﭼ رد ناﺮﻈﻧ
رود و ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ة
ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣز ﺷ
ﺪ ة درﻮﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ
، ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ .
ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺳر ﻦﻳا هﺎﮔﺪﻳد ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ ﻊﺟاﺮﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻌﺳﻮﺗ دﺮﺒﻫار ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺔ
ﻲﻧﺎﻣز رد ،ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻫ ﻪﻛ
ﻤ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻳﺎﺷ و نﺎﻨﭽ
رﺎﻛ و ﻢﺠﺴﻨﻣ دﺮﺒﻫار ياﺮﺟا و ﻦﻳوﺪﺗ ﻪﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ زا آ
ﻲﻣ ،ﺖﺳا زﺎﻴﻧ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺪﻣ ﻧاﻮﺗ
ﻨ ﺪ
ﺸﮕﻫار و رﺎﻛ يﺎﻤﻨﻫار ﺷﺎﺑ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ يﺎ
ﻨ هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻪﻧازور ﻪﻛ ﺪ ﺮﺗ
ﺮﭘ و ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻣ ﺮﺗ ﻮﺷ ﻧ ﺪ .
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ دﺮﻜﻳور ﻠﺤﺗ
ﻞﻴ اﻮﺘﺤﻣ ا ﺖﺳ . ﻋﻮﻤﺠﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺔ
ﻌﺳﻮﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺔ
ﻳﺎﺘﺳور ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲ رد ،هﺪﺷ
عﻮﻤﺠﻣ 613 درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻈﻧ زا حﺮﻄﻣ
ﻨﻴﻣزرد هﺪﺷ ﺔ
ﻌﺳﻮﺗ دﺮﺒﻫار ﺔ
ار ناﺮﻳا ﻲﻳﺎﺘﺳور هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﺳا . ﺮﺑ سﺎﺳا ﻦﻳا ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﻈﻧ
ﺎﻫ رد ﺖﺴﺨﻧ ﻪﻛ 5
ﺪﻣ دﺮﻜﻳور ﻲﺘﻳﺮﻳ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا ،يدﺎﻬﻧ – ﻲﻳﺎﻀﻓ و ﻲﻄﻴﺤﻣ ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ –
يﺪﺒﻟﺎﻛ –
هﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧا
، 18 و نﻼﻛ دﺮﺒﻫار 76
ﻘﻣ ﻟﻮ ﺔ ﺳﻮﺗ ياﺮﺑ يدﺮﺒﻫار ﻌ
ﺔ ﻲﻳﺎﺘﺳور ار ناﺮﻳا رد
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻨﻛ
ﻨ ﺪ
؛ ﻦﻳاﺮﺑ
،ﺎﻨﺒﻣ ﻨﻴﻣزرد ﺔ ﺮﺒﻫار ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻌﺳﻮﺗ يد
ﺔ ﻲﻳﺎﺘﺳور
، زا دﺮﻜﻳور نﺎﻴﻣ ﺎﻫ
،
ﻜﻳور ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ دﺮ -
يدﺎﻬﻧ دﺮﺒﻫار ،ﺎﻫدﺮﺒﻫار نﺎﻴﻣزا ، ﺖﻴﻓﺮﻇ
دﺎﺼﺘﻗا دﺮﺒﺸﻴﭘ ياﺮﺑ يزﺎﺳ
ﺳور ﻲﻳﺎﺘ ﻪﻟﻮﻘﻣ نﺎﻴﻣزا و عﻮﺿﻮﻣ ،ﺎﻫ
ﺮﺤﻣ و ﺮﻘﻓ ﻊﻓر ﺖﻴﻣو
ﺗ و توﺮﺛ ﻊﻳزﻮﺗ يﻮﮕﻟا ﻞﻳﺪﻌ
ﺑ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴ رد ار ﻪﺟﻮﺗ
ﺐﺣﺎﺻ ﻦﻴﺑ ناﺮﻈﻧ
ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ﻲﻳﺎﺘﺳور
صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ
هداد ﺪﻧا . هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ : ﺮﺒﻫار ﺐﺣﺎﺻ ،ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ د نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و ناﺮﻈﻧ
ناﺮﻳا ،اﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ، .
1 . ﺆﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ لو
Email: [email protected]:
1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺖﺳد ﻪﻤﻫ و راﺪﻳﺎﭘ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻪﺒﻧﺎﺟ
دﻮﺟو ﺶﻴﭘ طﺮﺷ ﺎﻫ و ﺖﺳا ﻲﺗﺎﻣاﺰﻟا نوﺪﺑ ﻪﻛ
ﻢﻫاﺮﻓ نآ نﺪﺷ ﺮﺴﻴﻣ ﺎﻫ ﻲﻤﻧ
دﻮﺷ . ياﺮـﺟا برﺎـﺠﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺎـﻫ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رد ﻪﻌـﺳﻮﺗ ي
لﺎﺣرد زا ﻪﻌﺳﻮﺗ ناﺮﻳا ﻪﻠﻤﺟ
، ﮕﻧﺎﻴﺑ ﻖـﻠﻄﻣ دﺮﻜﻳور ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ ﺮ
؛ﺖـﺳا ﻲﻳاﺮﮔﺮﻬـﺷ ﺔـﻨﻴﻣزرد ﻲـﺸﻳﺪﻧا
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ نوﺮﻴﺑ ياﺮﺑ ، ﻛ زا ﺖﻓر
ﻲﺘـﺳﺎ
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫ ،يﺰـﻳر
ﻦﻴﺘـﺴﺨﻧ زا ﻲـﻜﻳ
ﺶﻴﭘ طﺮﺷ ﺎﻫ ﺔﻧاﻮﺘﺸﭘ دﻮﺟو ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺮﻜﻓ
ﻪﺑ ؛ﺖﺳا عﻮﺿﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد ﻪﻧﻮﮔ
ﺮـﺷ ﻪﻛ يا ﻂﻳا
ﺔﻤﻫ قﻮﻘﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ياﺮﺑ نﺎﺴﻧا
نﺎﻜﻣ و ﺎﻫ نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور و ﺎﺘﺳور و ﺮﻬﺷ زا ﻢﻋا ،ﺎﻫ
ﻢﻫاﺮـﻓ ﺎﻫ
دﻮﺷ ) ﻦﻛر ﻦﻳﺪﻟا ،ﺎﻴﻧزوﺮﻴﻓ و يرﺎﺨﺘﻓا 1382
: 6 (.
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻳﺎﺘﺳور رد ناﺪﻨﻤـﺸﻳﺪﻧا شﻼﺗ
ﻠﻋ شﺮﮕﻧ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﻮ شور و ﺎﻫ
ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻦﻳازا و ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ور
، هﺎﮔﺪﻳد شﺮﮕﻧ و ﺎﻫ يﺎـﻫ
ﻪﺧﺎﺷ زا هﺪﻣآﺮﺑ ﻦﻴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﻪﺘﺷر يا
، ﻚـﻤﻛ ﻒـﻠﺘﺨﻣ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﺑ و ﺮﺑ كﺮﺘﺸﻣ فاﺪﻫا ﺔﻄﺳاو دﻮﺒﻬﺑ
ةﻮﺤﻧ شﺮﮕﻧ د و ﺎﻫ هﺎﮔﺪﻳ ﺄﺗ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ اﺬﮔﺮﻴﺛ ر دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ
) ،يﺮـﺒﻨﻋ و ﺐﻟﺎﻃ 1385
: 52 (
؛ ﺑﺎـﻨﺑ ﻦﻳاﺮ
،
ﻲـﻤﻠﻋ ﺪـﻘﻧ و تﺎـﻴﺑﺮﺠﺗ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﻘﺘﻣ
يﺎـﻫﺮﻈﻧ ﻞـﺑﺎ
ﺐﺣﺎﺻ ﻪﺘﺷر رد نﺎﻘﻘﺤﻣ و ناﺮﻈﻧ ﻦﺘﺷاد و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻲﺨﻳرﺎـﺗ ﺖـﻓﺮﻌﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
،
ﻲﻣ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻫ
ﺔﻌـﺳﻮﺗ يﺪـﻴﻠﻛ هﺎـﮕﻳﺎﺟ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ رد ار ﻲﮔرﺰﺑ يﺮﻜﻓ ي ﻲﻳﺎﺘـﺳور
رد
ةﺪﻨﻳآ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ رﻮﺸﻛ
، رد رﺎﻴﺘﺧا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ناراﺬﮔ راﺮـﻗ ناﺰـﻳر
ﺪـﻫد . ﺔـﻄﺑار ﻣ ﺢﻄـﺳ نﺎـﻴ
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ و ﻲﻠﻣ ةﺮﻴﺧذ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺔﻨﻴﻣزرد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ يﺎﻫ
ﺶﻟﺎﭼ و ﺶﻧاد
،رﺎـﻜﻓا رد
ﻪﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﻨﻳﺰﻫ نﺪﻧﺎﺳر ﻲﺨﻳرﺎـﺗ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ راﺮﻜﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ
ﻲـﻠﻣ ﺔﻌـﺳﻮﺗ دﺮﺒـﺸﻴﭘ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ رد
،
درﻮﻣ ﺑ ﻪﺟﻮﺗ ا زا يرﺎﻴﺴ ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧ
) ،ﻲﻨﻣﺆﻣ 1385 : 185 .(
ﻪﺑ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺔﻌﺳﻮﺗ و مﺎﻋ رﻮﻃ
ﻲﻳﺎﺘﺳور
، ﺑ ﻪ ﻮﻃ
ﻪـﺑ صﺎـﺧ ر
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣﺮﻳز زا ﻲـﻜﻳ ناﻮـﻨﻋ و ﺎـﻫ
ﺔﻌﺳﻮﺗ يرﻮﺤﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻠﻣ
، ﭘ يﺮﻣا ﺪﻨﭼ و هﺪﻴﭽﻴ ﺖﺳا ﻪﺒﻧﺎﺟ
ﻪﻛ ﻲﻣﻮﺑ ﺎﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺗ ﻪـﻌﻣﺎﺟ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو و ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و دراد طﺎﺒﺗرا ﺖﺳا ﻲﻠﺤﻣ يﺎﻫ
. ﺪﻴﭽﻴﭘ ﻦﻳا رد ﺖﻗد و ﻲﮔ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰـﻳر
ﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا ﻲﺘﺨﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ و ﻲﮔﺪﻧز رد ﺮﻴ
ﻪﺸﻳر يدﺎﺼﺘﻗا– ﺎﻔﺘﺳا ،نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور راد
هد
بﺎﻨﺘﺟا ار نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ زا ﻲﻣ يروﺮﺿ و ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
دزﺎﺳ ) ﺆﻣ ﻲﻨﻣ
، 1385 : 184
؛ يرﻮـﻧ ، 1383 :
6 .(
ﺖﺳا ﻦﺷور ﻪﻛ
ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﻪﻤﻫ
ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺖﻴﻤﻫا زا ﺎﺟ رد ﻲﻳﺎﺘـﺳور
ﻲـﻠﻣ ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ
ﻪﺑ ﻦﺨﺳ
ﻲـﻣ نﺎـﻴﻣ ﺪـﻳآ
ﻪـﺑ ﺎـﻣا ؛ ﺔﻄـﺳاو
ﺔـﻣﺎﻧﺮﺑ دﻮـﺒﻧ
رﻮـﺸﻛ رد ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘـﺳا و ﺺﺨـﺸﻣ ،
دﻮـﺒﻧ
فﺪﻫ و ﺖﺳرد و ﻖﻴﻗد يراﺬﮔ ﺰﻴﻧ
ناﺪﻘﻓ ﻔﻳﺮﻌﺗ ﺪـﺣاو ﻲ ار زا
ﺖـﺳﺎﻴﺳ و ﺎـﻫدﺮﺒﻫ ﻲـﻳاﺮﺟا يﺎـﻫ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺑ ﻪ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑرد هﮋﻳو زا
ﻪﺋارا ﺖﺳﺎﻴﺳ و دﺮﺒﻫار نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺬﮔ
ﺮﺑ رد ﻲﻳاﺮﺟا نارا ﻪـﻣﺎﻧ
يﺎـﻫ
ﻮﺗ ﺎﻫﺎﺘﺳور ﻪﺑ ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ،ﻲﻧاﺮﻤﻋ نﻼﻛ ﻛ و مزﻻ ﻪﺟ
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻲﻓﺎ )
،يﺪﻴﻌﺳ 1382
: 208
1( .
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
ﻢﻴـﻧ لﻮـﻃرد ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺔـﻨﻴﻣزرد ناﺮـﻳا رد هﺪﺷ
ﻪﺘـﺷﺬﮔ نﺮـﻗ ﺎـﺑ ،
ﺐﻴﺸﻧوزاﺮﻓ ور يدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ هدﻮﺑ ور ناﺮﮔ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ و ﺖﺳا ﺰـﻴﻧ ﻲﮕﻨـﺳ
ﻪـﺑ ﻪﺘـﺷاد هاﺮـﻤﻫ
ﺖﺳا . ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻤﻠﻋ ﺪﻘﻧ و تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ نآ ﻲﻳﻮﮔزﺎﺑ و
ﻲـﻣ ﺎﻫ هر ﺪـﻧاﻮﺗ ﻪـﺷﻮﺗ
ﻢﻴـﻈﻨﺗ ياﺮـﺑ يا
ﺔﻌﺳﻮﺗ نوﺪﻣ دﺮﺒﻫار و ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﺔﺘـﺴﻳﺎﺑ يﺮﻴﮔراﺮﻗ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد نآ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﻌـﺳﻮﺗ يﺎـﻫ )
ﺔـﺴﺳﺆﻣ
ﻮﺗ ،ناﺮﻳا ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳ 1381
: 3 .(
هﺎﮔﺪﻳد يوﺎﻛاو ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ شﻼﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
ﺐﺣﺎـﺻ يﺎـﻫ ﻫوﮋﭘ ،ناﺮـﻈﻧ
و ناﺮﮕـﺸ
ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ،اﺮﻳز ؛ﻢﻳزادﺮﭙﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ةزﻮﺣ
يﺎﻫﺎﺘـﺳور ﺖﻴﻌـﺿو ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ
ﺮﺑ يزروﺎﺸﻛ ﺶﺨﺑ و رﻮﺸﻛ روﺎﺑ ﻦﻳا
ﺔﻣادا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻬﺳ درﻮﺧﺮﺑ
ﺔﻌـﺳﻮﺗ عﻮـﺿﻮﻣ ﺎـﺑ ﻪﻧارﺎﮕﻧا
ﻲﻳﺎﺘﺳور ترﺎﺴﺧ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ، هﺪﻨﻳاﺰﻓ ﺰﻴﻣآ
زا ار يا
ناﺮـﺤﺑ ﺪﻳﺪـﺸﺗ ﻖـﻳﺮﻃ ـﻫ
ﺶﻳاﺰـﻓا زا ﻲـﺷﺎﻧ يﺎ
ﺎﻜﻴﺑ ﻪﻴﺷﺎﺣ ،ير ﻲﻨﻴﺸﻧ
ﻂﻴﺤﻣ ناﺮﺤﺑ ، يﺮﺑرﺎﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﺖﺴﻳز
ﻢـﺸﭼ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ،ﺎـﻫ و ﺎﻫزاﺪـﻧا
ﻪـﺑ ،هﺮـﻴﻏ
دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻞﻴﻤﺤﺗ ﻲﻠﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ .
مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪـﺟرد ، يﺪـﻨﺑ
،
ﺖـﻳﻮﻟا ﻦﻴـﻴﻌﺗ و
ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﻜﻫار و ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺎﻫر
و ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﻳ ﺔﺋارا
ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﻦﻴﻌﻣ يدﺮﺒﻫار .
ـﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻦـﻳا ﻪ
ﺎﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻫ ﺪﻨﻧ
وﺪـﺤﻣ ياراد يﺮـﮕﻳد د
ﺖﻳ
ﺖـﺳا ﻲﺗﻼﻜـﺸﻣ و ﺎـﻫ
؛ ـﺑ ﻪ ﻪـﻜﻨﻳا هﮋـﻳو
ﺪﻳد هﺎﮔ ﻪﻄﻘﻧ و ﺎﻫ ﻧ
ﻈ ﺔﻨﻴﻣزرد صﺎﺧ يﺎﻫﺮ
يدﺎـﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يدﺮﺑرﺎﻛ ﻞﺋﺎﺴﻣ
، و نﺎـﻣز ﻊﺑﺎـﺗ
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﻣاﻮﺟ رد ﻊﻳﺮﺳ و ﺪﻨﻛ تﻻﻮﺤﺗ
؛ ﺎﻣا ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺪﻴﻣا يﺰـﻳر
يﺎـﻫ
ﺔﻌﺳﻮﺗ رﻮﺸﻛ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺒﺟﻮﻣ ،
ﺶﻴﺑ يرﺎﻜﻤﻫ تﺎ ا
ﺆـﺴﻣ و نﺎـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ،ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ﺶﻴﭘز ار نﻻو
دروآ ﻢﻫاﺮﻓ .
دﻮﺷ ﺮﻛذ ﺖﺳا مزﻻ رد
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ يﺎﻀﻓ
ﺔﻌـﺳﻮﺗ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ور
رد ﻲﻳﺎﺘـﺳ
ﺎﺑ ،ناﺮﻳا ﻮﺟو ﺶﻳﺎﻤﻫ يراﺰﮔﺮﺑ و ﺪﻨﻤﺷزرا ﻊﺑﺎﻨﻣ د ،دﺪﻌﺘﻣ ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ
زا ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ نﻮﻨﻛﺎﺗ
1382 ،ناﺮﻈﻧﺐﺣﺎﺻ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ .١
ﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫدﺮﺒﻫار هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا نﺎﻘﻘﺤﻣ و نا
ﺖﺳا . تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪـﻨﭼﺮﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﺮﮕﻳد و ﻲﻳﺎﺘﺳور تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗاﺮﻓ درﻮﻣرد يﺪﻨﻤﺷزرا درﻮﻣ يﺎـﻫ
هزﻮـﺣ ﻦـﻳا رد ﺚـﺤﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
2 . شور ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ
رد ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا اﻮﺘﺤﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا1
هﺪﺷ ﺖـﺳا . رد شور ﻦـﻳا
، ا ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻖـﻳﺮﻃز
مﺎﻈﻧ ﺪﻨﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﺪـﻣ يا
ﻦﺘـﻣ و كرا
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺔـﻨﻴﻣز ﻚـﻳ رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫ هﺪـﺷ
و ﺶﺠﻨـﺳ ﻪـﺑ ،
ﻲﻤﻛ ﻲـﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ عﻮﺿﻮﻣ نآ ندﺮﻛ دﻮـﺷ
) نﺎـﻤﻳﺮﺑ ،2
2001 : 341 .( شور
اﻮـﺘﺤﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻲـﻨﻌﻳ ؛
ﻪﺑ شور يﺮﻴﮔرﺎﻛ يدﺎﻨـﺳا كراﺪـﻣ ياﻮـﺘﺤﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ ياﺮـﺑ ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ
) ﻲﺘـﺴﻟﻮﻫ
، :1373 15 .(
ﺮﺑ سﺎﺳا شور ﻦﻳا ﻲﻣ
ناﻮﺗ ﺻﻮﺼﺧ ﻪـﺘﻔﮔ ﻦﺘﻣ ﻚﻳ ﻲﻧﺎﺑز تﺎﻴ
ﻪﺘـﺷﻮﻧ ﺎـﻳ هﺪـﺷ
ﻪـﺑ ار هﺪـﺷ رﻮـﻃ
ﻊﻗاو نآ زا و ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﻴﻋ ﺎﻳ ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ ةرﺎﺑرد ﺎﻫ
دﺮـﻛ جﺎﺘﻨﺘـﺳا ﻲﻧﺎﺑزﺮﻴﻏ ﻞﺋﺎﺴﻣ )
ﻮﺋﺎـﮔ ،3
1996 : 8 ( .
شور ﻦﻳا ﻲﻣ هزﺎﺟا ﻖﻘﺤﻣ ﻪﺑ
ﺖﻗد ﺎﺗ ﺪﻫد شور ﻞﻤﻋ
يرﺎﻜﺘﺑا يﺎﻓرژ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ًﻻﻮـﻤﻌﻣ ﻪﻛ ار
ﻪﺑ ﻤﻧ ﻖﻴﻔﻠﺗ ﻲﻧﺎﺳآ ﻲ
ﻮﺷ ﻧ ﺪ
، ﻪﺑ ﺪـﻫد راﺮـﻗ ﺮﻈﻧدرﻮـﻣ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ةﻮﻴﺷ )
،دﻮﻬﻨﭙﻣﺎـﻛ و يﻮـﻴﻛ 1370
:
223 .(
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ اﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور رد
، ياﺮـﺑ
،ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ ياﻮـﺘﺤﻣ ﻲـﻔﻴﻛ و ﻲـﻨﻴﻋ ﻒﻴـﺻﻮﺗ
ﻦﺘﻣ هﺪﻳﺪﭘ ،ﺎﻫ ﻪﺑ ،ﺎﻫﺎﻀﻓ و ﺎﻫ
مﺎﻈﻧ ترﻮﺻ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا راد
دﻮﺷ . رد ﻊﻗاو
، ار ﻖـﻴﻘﺤﺗ عﻮـﻧ ﻦـﻳا وﺮﻤﻠﻗ
ﻦﺘﻣ ﺘﻜﻣ يﺎﻫ ﺎﻀﻓ و يﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻲﻫﺎﻔﺷ ،بﻮ عﻮﺿﻮﻣ ةرﺎﺑرد ﻲﻳ
ﺻﺎﺧ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲ ﻫد
ﻨ ﺪ ) ﻆﻓﺎﺣ ﺎﻴﻧ
،
1389 : 76 ،نﺎﻤﻳﺮﺑ ؛ 2001
: 340 ( .
رد ﻚﻴﻨﻜﺗ نﺎﻴﻣ ﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ يﺎﻫ
ا،
ﺎـﻛ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ياراد ﻲـﻧاواﺮﻓ ﺶﺠﻨﺳ ر
ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ دﺮﺑ
اﻮﺘﺤﻣ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ا
رد ﻪﻛ ﺖﺳ ﺮﻫ عﻮﻗو نآ
ﻲﻨﻴﻌﻣ ﺖﻔﺻ ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
دﻮﺷ . ﺎﺴﻛ سﺎـﻴﻘﻣ ﻪـﻛ ﻲﻧ
سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ ار ﻲﻧاواﺮﻓ يﺎﻫ
د ﺮﮕﻳد هدﺮﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ اﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ر ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺐﻠﻏا ،ﺪﻧا
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺖﻳﺎﺿر ﻲﻧاواﺮﻓ ﺶﺨﺑ
ﺖﺳا ﺮﺗ )
،ﻲﺘﺴﻟﻮﻫ 1373
: 17 .(
1. Content Analysis 2 . Brymann
3 . Government Accountability Office
اﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
، ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳارد ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻌﺳ
رﺎـﻬﭼ
ﻋ ﺖﻠﺼﺧ ﻲﻨﻴ
ندﻮﺑ
، ﻢﻈﻨﻣ ندﻮـﺑ
،
يراﺪـﻘﻣ و ندﻮﺑرﺎﻜـﺷآ ندﻮـﺑ
) يردﺎـﻧ نارﺎـﻜﻤﻫ و
، 1389 : 9 (
ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ .
زوﺮﻣا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد
، اﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮـﺑ ﻪـﻛ ﻲﺗﺎـﻧﺎﻜﻣا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻨﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ترﻮﺻ رد ﺎﻫﺮﻈﻧرﺎﻬﻇا و تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻈ
يﺎﻫ ﻪـﺘﻓﺎﻳ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ،دراد دﻮﺟو ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺖﺳا .
2 . 1 . ﺔﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ
ﻣﺎﺟ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يرﺎﻣآ ﺔﻌ شراﺰﮔ
سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ دﺎﻨﺳا ،ﺎﻫ
، ﻻﺎـﻘﻣ ﺮﺸﺘﻨﻣ ت هﺪـﺷ
رد
ﺶﻳﺎﻤﻫ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
، ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ ﺐﺣﺎﺻ ﻲـﺸﻫوﮋﭘ و ﻲـﻤﻠﻋ تﻻﺎـﻘﻣ و ناﺮـﻈﻧ دﻮـﺟﻮﻣ
رد
ﻠﻗ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ عﻮﺿﻮﻣ وﺮﻤ .
ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣ ةرود ةرﺎﺑرد
ﺮﺑ ا ماﺮﮔﻮﺘﺴﻴﻫ ﻊﻳزﻮﺗ شور سﺎﺳ
، رﺎﻛ ﻢﺠﺣ ﺔﻠﺻﺎﻓ رد هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ يﺎﻫ
ﻲﻧﺎﻣز لﺎـﺳ دوﺪـﺣ يﺎـﻫ
1370 ﺗ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺎ 1389
دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ هدﻮﺑ
ﺖﺳا
ﺎـﻣز ﻦـﻳا ،
ﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ن .
ةرود ﻦـﻳا رد ،ﻲﻧﺎـﻣز
ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﺶﻳﺎﻤﻫ ﺘﻌﻣ يﺎﻫ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻊﺑﺎﻨﻣ و هﺪﺷراﺰﮔﺮﺑ ﺮﺒ ﻨﻣ ﻲﺷزرا
هﺪﺷ ﺮﺸﺘ ﺪﻧا
. ﻊـﻤﺟ ياﺮﺑ يروآ
هداد ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ،ﺎﻫ لوا
ﺔﻤﻫ ، ﻲـﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺔـﻠﺣﺮﻣ رد و ﺪـﺷ ﺺﺨـﺸﻣ مود
، ﺗﻻﺎـﻘﻣ ﻪـﻛ ﻲ
زا ﻲﻜﻳ رد ﻞﻗاﺪﺣ حﺮﻄﻣ دﺎﻌﺑا
هﺪﺷ
، ﺔﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ يرﺎﻜﻫار ﺎﻳ دﺮﺒﻫار ﺪـﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ﻪﺋارا ﻲﻳﺎﺘﺳور
،
ﺔﻣادا ياﺮﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ
. شور ﻦﻳا رد
، ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا
ﺔـﺋارا ﻞـﻴﻟد رد توﺎـﻔﺘﻣ ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ
ﺶﺨﺑ يﺎﻫ
،ﻒﻠﺘﺨﻣ هﺪﺷ راﺮﻜﺗ
ﺪـﻧا . لوﺪـﺟرد )
1 (
، ﺔـﻌﻣﺎﺟ آ ﻲـﺧﺮﺑ و ﻊﺑﺎـﻨﻣ داﺪـﻌﺗ و يرﺎـﻣ زا
ﻲﮔﮋﻳو هﺪﻣآ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ ﺖﺳا
.
ﺖﺳﺎﻴﺳ عﻮﺿﻮﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ دﺮﺒﻫار ﻦﻴﻴﻌﺗ و يراﺬﮔ
ناﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻪﻫد ﻪﺳ زا ﺶﻴﺑ ،
ﻪﺧﺎﺷ رد ﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
درﻮﻣ ﻲـﺘﻟودﺮﻴﻏ و ﻲﺘﻟود نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳﺪﻨﭼ رد و ﻲﻫﺎﮕ و ﻪـﺟﻮﺗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳارد يرﺎﻴﺴﺑ رﺎﺛآ و ﺖﺳا
ﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻪﻨﻴﻣز هﺪ
ﺪﻧا . نآ ﻲﻣﺎـﻤﺗ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ رد ﺎـﻫ
ﻄﻣ ﻦﻳا
؛دﻮﺑ ﻞﻜﺸﻣ ﻪﻌﻟﺎ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، هﺪﺷ ﻲﻌﺳ نﺎﻜﻣاﺪﺣﺎﺗ ﺖﺳا
ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ دﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺘـﺳور
نآ يﺪﻴﻠﻛ عﻮﺿﻮﻣ ناﺮﻳا هدﻮﺑ ﺎﻫ
ﺪﻧﻮﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺖﺳا .
ﻦﻳاﺎﺑ دﻮﺟو مﺎﻧ ، ﺔﻤﻫ زا ندﺮﺑ نآ
ﺎﻫ
دﻮﺑ ﻦﻜﻤﻣﺎﻧ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻦﻳا رد .
ﺔﻣادا رد ﺶﺨﺑ ﻦﻳا
،
هﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ
،ﺪـﻧا ﺪـﻨﭼ رد
ﺮﮔ ﻠﻛ هو هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲ ﺪﻧا
) لوﺪﺟ 1 .(
لوﺪﺟ 1 - ﺔﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ياراد ﻊﺑﺎﻨﻣ داﺪﻌﺗ و ﻊﺑﺎﻨﻣ عﻮﻧ ﻚﻴﻜﻔﺗ
ﺬﺧﺄﻣ : ﻪﺘﻓﺎﻳ ،ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ 1392
ﻊﺒﻨﻣ عﻮﻧ حﺮﺷ
ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ يﺎﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ دﻮﺟﻮﻣ
و ﻲــــﻤﻠﻋ تﻻﺎــــﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﺸﻫوﮋﭘ تﻻﺎﻘﻣ ﺮﺑ نوﺰﻓا
،
ًﻼﻣﺎﻛ ﻪﻛ ﻲﺗﻻﺎﻘﻣ ﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ
دﻮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ عﻮ ﺪﻧا
) ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻪﺳ ( ،
هﺪﺷ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ و ﻲﻤﻠﻋ ﺪﻧا
. 13
ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﺶﻳﺎﻤﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ يﺎـﻫ
ﺔـــﻋﻮﻤﺠﻣ و ﻪﻌـــﺳﻮﺗ ﻂﺒﺗﺮﻣ تﻻﺎﻘﻣ
ﺶﻳﺎـﻤﻫ ﻦﻴﻣود و ﻦﻴﻟوا ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﻠﻣ ﻲﻳﺎﺘﺳور رﺎﻨﻴﻤﺳ ﻪﻌﻣﺎﺟ
،ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻲﺳﺎﻨﺷ 1370
) ﺶﻳﺎﻤﻫ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻫ (
ﺶﻳﺎﻤﻫ 50 ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ لﺎﺳ ناﺮﻳا رد ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺰﻳر ،
1377
؛ رﺎﺸﺘﻧا هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ تﻻﺎﻘﻣ
، 1378
ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳوﺪﺗ ﺶﻳﺎﻤﻫ ﻦﻴﻟوا مﻮﺳ
) ﻢﺠﻨﭘ ﺪﻠﺟ ( ، 1377
؛ رﺎﺸﺘﻧا هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ ت ﻻﺎﻘﻣ ،
1378
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺶﻳﺎﻤﻫ تﻻﺎﻘﻣ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﺎﻫ
ناﺮﻳا رد ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر يﺎﻫ
، 1382 2
6
2
2
ﻊﻤﺟ ) ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﺶﻳﺎﻤﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ ﺶﻳﺎﻤﻫ ﺮﻳﺎﺳ و ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫ
( 12
ﺶﻟﺎـﭼ ؛ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﺔﻌـﺳﻮﺗ ةﺮﮕﻨﻛ تﻻﺎﻘﻣ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ناﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ةﺮﮕﻨﻛ ﻦﻴﻟوا و ﺎـﻫ
ﻢﺸﭼ ﺎﻫزاﺪﻧا
، هﺎﻣﺮﻴﺗ 1382 ، ﻪـﺴﺳﺆﻣ يرﺎﻜﻤﻫﺎﺑ
ﺔﻌـﺳﻮﺗ يﺎـﻫ ﻲﻳﺎﺘـﺳور
ﺶﻫوﮋـﭘ و شزﻮـﻣآ و
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺖﻧوﺎﻌﻣ و يﺰﻳر
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣرﺎـﺸﺘﻧا يزروﺎـﺸﻛ دﺎـﻬﺟ ترازو ﻲﻳﺎﺘـﺳور
ﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﺐﺨﺘﻨ
، 1383 15
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﻠﻣ ﺶﻳﺎﻤﻫ ﻦﻴﻣود ناﺮـﻳا ﻲﻳﺎﺘﺳور
يد ، هﺎـﻣ 1386
، تﻻﺎـﻘﻣ ﺔـﻋﻮﻤﺠﻣ رﺎـﺸﺘﻧا )
بﺎـﺘﻛ
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ، 1389 ( يرﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎﺑ زا يداﺪـﻌﺗ
ﻪـﻧﺎﺨﺗرازو ﺎـﻫ
، نﺎﻣزﺎـﺳ ،ﻲـﺘﻟود يﺎـﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ
، ﻦﻤﺠﻧا ﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﻲﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ و ﻲﺘﻟود راﺰﮔﺮﺑ ناﺮﻬﺗ رد ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺗﺎﻓد يﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ . 54
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﻫدﺮﮔﺰﻴﻣ و ﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
15 ﺐﺣﺎﺻ ﻛ رد ﺮﻈﻧ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﺎﺘﺳور هﺎﮕﻳﺎﺟ بﺎﺘ لﺎـﺳ رد ﻲـﻠﻣ
82 ) ﺖـﻳﺰﻣ
هﺎﮔﺪﻳد يوﺎﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ بﺎﺘﻛ ﻦﻳا گرﺰﺑ ﺐﺣﺎﺻ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺪﻘﻧ و ﺎﻫ
ةرﺎﺑرد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻈﻧ ﻦﻳا
ﻲﻳﺎﺳرﺎﻧ و ﺖﺳا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ
ﻦﻳوﺪﺗ يﺎﻫ مﺎﺠﻧا تﺎﻣاﺪﻗا و هﺪﺷ د هﺪﺷ
ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺔﻨﻴﻣزر
ﺐﺣﺎﺻ هﺎﮔﺪﻳد زا ار ﻲﻣ ﻪﺋارا ﺺﺨﺸﻣ تﻻاﺆﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺐﻟﺎﻗرد و ناﺮﻈﻧ
ﺪﻨﻛ . (
ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ 5 رد ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻠﻣ ﺶﻳﺎﻤﻫ ﻦﻴﻣود ﻪﻴﺷﺎﺣ رد ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻪﻌﺳﻮﺗ ر ﻆﻧ ﺐﺣﺎﺻ
لﺎﺳ رد ناﺮﻳا 1386
) ﺆﺳ ﺐﻟﺎﻗرد لﺎﺳ نﺎﻤﻫ رد تاﺮﻈﻧ رد و دﻮـﺑ هﺪـﺷ ﻲـﺣاﺮﻃ ﺺﺨﺸﻣ تﻻا
ﻨﻣ ﺶﻳﺎﻤﻫ ﺖﻳﺎﺳ ﺮﺸﺘ
دﻮﺑ هﺪﺷ . ( 15
ﺐﺣﺎﺻ ﺮﻈﻧ
5 ﺐﺣﺎﺻ ﺮﻈﻧ
ﺖﺴﺟ رد دﺮﮔﺰﻴﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ يدﺮﺒﻫار يﻮﺟو
ﻲﻳﺎﺘﺳور بﺎﺘﻛ رد جرﺪﻨﻣ ،
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﻮـﻠﻋ هﺎﻣ
،
1383 ) ﻪﺑ ﺚﺣﺎﺒﻣ دﺮﮔﺰﻴﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻧﻮﮔ
ﺪﻧﺪﺷ حﺮﻄﻣ يا
ﻢـﻫ ﻲـﻠﻤﻋ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ و يﺮﻈﻧ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻛ -
ﺪﻧﻮﺷ نﺎﻴﺑ نﺎﻣز (.
5
ﺐﺣﺎﺻ ﺮﻈﻧ
شراﺰﮔ و دﺎﻨﺳا ﺎﻫ
ﻢﺸﭼ ﺪﻨﺳ ﺪﻧا ﺔﻌﺳﻮﺗ زا
،ناﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳور 1383
) يدﺎﻨـﺳا عﻮﻧ زا نآ ﻖﻴﻘﺤﺗ شور و ﻲﻓﺎـﺸﺘﻛا ،
ﻲﻔﻴﻛ هﺮﺒﺧ ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ دﺮﻜﻳور ﻪﺑ ءﺎﻜﺗا ﺎﺑ ﻢﻫ تﺎﺴﻠﺟ ﻞﻴﻜﺸﺗ و رﻮﺤﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ ﻲﺸﻳﺪﻧا (.
1
ﻢﻫ شراﺰﮔ ناﺮـﻳا ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ناﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﺸﻳﺪﻧا ،
1381 ) شراﺰـﮔ
راﺮﻗ رﻮﺤﻣ ﺎﺑ هﺪﺷﺮﻛذ د
دﺮﺧ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻞﺻا ندا ﻪﺘﺷرﺪﻨﭼ شﺮﮕﻧ ،ﻲﻌﻤﺟ
ﻲﻳﺎﺘﺳور ةزﻮﺣ رد ار يا
ﻪﺑ دﻮﺧ رﺎﻛ سﺎﺳا ﻲﻤﻠﻋ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ شور ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
ﺐﺣﺎـﺻ ﻪـﺟﻮﺗدرﻮﻣ و دﻮﺑ هداد راﺮﻗ ناﺮـﻈﻧ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ . ﺖﺴﺸﻧ و شراﺰﮔ ﻦﻳا لﻮﺼﺤﻣ
، ﺖﺳد
رد ﻲـﻤﻠﻋ عﺎـﻤﺟا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ ﺶﻴـﭘ
ضﺮـﻓ و ﺎـﻫ
ﻼﻛ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ن
، ﻪﻨﻴﻣز زﺎﺳ ﻞﻴﻬﺴﺗ و ةﺪﻨﻨﻛ ﻨﻳاﺮﻓ ﺪ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﺘﺳور .
( 1
2 . 2 . رﺎﻛ مﺎﺠﻧا شور
رد اﺪﺘﺑا
، ﺪﺷ ﺶﺷﻮﻛ ﺎﺗ
ﻞﻣﺎﺷ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ بﺎﺘﻛ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ،دﺎﻨﺳا ،تﻻﺎﻘﻣ ،ﺎﻫ كراﺪﻣ ﺮﻳﺎﺳ و ﺎﻫ
ﺮﺒﺘﻌﻣ نآ رد ﻪﻛ سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ ﺔﻌﺳﻮﺗ دﺮﺒﻫار درﻮﻣرد ﺎﻫ
ر
،ﺖـﺳا هﺪـﺷ هداد ﺮﻈﻧ ناﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳو
ﻊﻤﺟ ﺶﻴﻓ و يروآ ﺮﺑ
دﻮﺷ يراد .
ﺔﻠﺣﺮﻣ رد مود
ﺑ ، ﻪﻘﺒﻃ ﻪ ﻦﻴﻴﻌﺗ و عﻮﺿﻮﻣ يﺪﻨﺑ ﺚـﺣﺎﺒﻣ ﻢﻴﻈﻨﺗ و
ﻪﺧﺎﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ و ﻲﻠﺻا ﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻋﺮﻓ يﺎﻫ
. ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﺪﻌﺑ
، و دﺎـﻤﺘﻋا ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ
ﻊﺑﺎﻨﻣ رﺎﺒﺘﻋا ﻦﻴﻴﻌﺗ بﻮﭼرﺎﭼ ،ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺔﻴﻟوا يراﺬﮔﺪﻛ زا ﺲﭘ ،
ةﻮﻴـﺷ ياﺮﺑ هﺪﺷ رد ﺚـﺣﺎﺒﻣ ﻢﻴـﻈﻨﺗ
رد دﻮـﺟﻮﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا
ﺰـﮔ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻠـﺻا شراﺰـﮔ ﺪـﻨﭼ ﻢـﻫ شرا
ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﻲـﺸﻳﺪﻧا
ﺪﻨﺳ ،ﻲﻳﺎﺘﺳور ﭼ
ﻢﺸ ﺔﻌﺳﻮﺗ زاﺪﻧا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ و ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﺐﺣﺎـﺻ تاﺮﻈﻧ زا هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ يﺎﻫ ناﺮـﻈﻧ
) ﻪﺑ ﻪـﻳﺎﭘ ،ﻞﻴـﺻا ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﻮﻨﻋ و
ﻊﻣﺎـﺟ ( و
ﻪـﺑ ﻪـﻠﻤﺟزا ناﻮـﻨﻋ
ﻦﻳوﺪـﺗ حﺮـﻃ ﺎـﺑ ﻲﻳﺎـﻬﻧ ﻲﺑﺎـﻳزرا
ﺺﺧﺎﺷ ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﺘﺳور راﺪﻳﺎﭘ
) روﺎـﺸﻣ ﻦﻴﺳﺪﻨﻬﻣ
ﺎـﭘ ﺶﻳﺪﻧاﺰﺒـﺳ ،ﺶﻳ
1386 ( هداد ﻖـﻴﺒﻄﺗ
ﺪﺷ . ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻦﻳا ،هوﻼﻋ ﺎﻫ
ﻗد ياﺮﺑ ﻪـﻟﻮﻘﻣ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و ﺖ يﺪـﻨﺑ
ﻢﻴـﻈﻨﺗ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ رد ﺎـﻫ
بﻮﭼرﺎﭼ رد ﺪﻴﺗﺎﺳا تاﺮﻈﻧ ﺎﻫرﺎﺑ ،رﺎﻛ
ﻪﺘﺷر ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ هﺪﻴﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﺪﺷ
ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا و .
ﺔﻣادارد ﻪﻴﻟوا لواﺪﺟ ،
هداد ﻪـﻴﻬﺗ ﺎـﻫ ﺪﻧﺪـﺷ
ـﻴﻠﺤﺗ ياﺮـﺑ رﺎـﻛ و ﻞ
نآ ﺎـﻫ
ﺔـﻋﻮﻤﺠﻣ سﺎـﺳاﺮﺑ
ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﻦﻴﻴﻌﺗ يﺎﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻣآ هﺪﺷ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد
، ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ ﺮﻫ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﻳوﺎﻨﻋ ﺎﺑ
ياﺮﺑ دﺮﻜﻳور اﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ
، د ﻪﻟﻮﻘﻣ و نﻼﻛ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺶﺨﺑ ود ر ﺮﻳز يﺎﻫ
ﺠﻣ لواﺪـﺟ رد ﻪﻋﻮﻤ
نﺎﻣﺎﺳ صﻮﺼﺨﻣ ﺪﺷ ﻲﻫد
ﺪﻧ . ﺲﭙﺳ
،
ـﻴﻠﺤﺗ ﺖﻟﻮﻬـﺳ و ﺮـﺘﻬﺑ ﻲـﺳﺮﺘﺳد ياﺮﺑ ﺔـﺋارا و ﻞ
ﺐـﻟﺎﻄﻣ ،
ﻪﺑ ﻦﻳوﺎﻨﻋ ﻪﻠﺴﻠﺳ ترﻮﺻ
ﺪﻧﺪﺷ يراﺬﮔﺪﻛ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ﻲﺒﺗاﺮﻣ )
لوﺪﺟ 2 .(
ﻖﺒﻃ و رﺎﻛ ﺖﻗد ياﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ فﺪﻫ
،
ﻦﺘـﻣ و ﺎـﻫدﺎﻤﻧ ،تﺎﻤﻠﻛ
ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ يﺎـﻫ يﺎـﻫدﺮﻜﻳور
ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ دﺮﺒﻫار ﻪﺑ ﻲﺳﺎﺳا )
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد (
ﺎـﺑ ،
ﺪـﺣاو ناﻮـﻨﻋ
هرﺎﻤـﺷ و ﺖـﺒﺛ ، يراﺬـﮔ
ﺪﺷ ﺪﻧ . داد جاﺮﺨﺘﺳا و ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ه
لواﺪﺟ ﻢﻴﻈﻨﺗ و ﺎﻫ
، يدﺎﻳز ﻢﺠﺣ زا
ﻪﺑ ار رﺎﻛ صﺎـﺼﺘﺧا دﻮﺧ
نآ ﺔﻤﻫ نﺎﻴﺑ ﻪﻛ داد ﺎﻫ
د نﺎﻜﻣا رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا ر ﺖﺴﻴﻧ ﺮﻳﺬﭘ
.
3 . ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ
ﺶﺨﺑ ﻦﻳا رد ﺺﺨﺸﻣ ياﺮﺑ ،
ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺚـﺤﺒﻣ ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻀﻓ نﺪﺷ ﻲﻳﺎﺘـﺳور
ﻪـﺑ ، و مﺎـﻋ رﻮـﻃ
د حﺮﻄﻣ يﺎﻫرﺎﻜﻫار و ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻌﺳﻮﺗ ر
ناﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻪﺑ ،
صﺎﺧ رﻮﻃ درﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ،
ﻲﺳرﺮﺑ
اﻮـﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد
ﻲـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲـﺧﺮﺑ و ﻢﻴـﻨﻛ
هﺎﮔﺪـﻳد زا درﻮـﻣرد ار نﺎـﺼﺼﺨﺘﻣ ﻦـﺷور يﺎـﻫ
ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺎﺘﺳور
ﻳ هدﻮﺑ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﭽﻧآ ةرﺎﺑرد ﻲ ﺎﻳ
هﺪـﺷ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ هﺪﻨﻳآ ياﺮﺑ ﺖـﺳا
، روﺮـﻣ
ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻛ .
ﻛزا ﺎﻴ )
،دﺮﮔﺰﻴﻣ 1383 : 56 ( ﺔﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻳﺎﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﻪـﺑ ار دﻮـﺧ ﻪﺟﻮﺗ ﺪ
ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ ندﻮﺑ فﻮﻄﻌﻣ يا
دﻮﻤﻧ ﻪﺑ ؛ ﻦﻳا ﺎﻨﻌﻣ ا ﻚﻳﺮﻫ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﺣاﻮﻧ ز
رد
ﻪﻘﻄﻨﻣ حﻮﻄﺳ ﻲﻠﺤﻣ و يا
ﺔﻤﻫ ، نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳد يﺎﻫ ﻮﺗ رﺎﻛرﺪﻧا
ﻪﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳ ﮓـﻨﻫﺎﻤﻫ ترﻮـﺻ
ور ناﺮـﻤﻋ و ﻪﻌـﺳﻮﺗ رﻮﻣا ﻪﺑ
ﺪـﻧزادﺮﭙﺑ ﻲﻳﺎﺘـﺳ .
ﻮﺗ ﻦﻴـﻨﭼ ﻖـﻘﺤﺗ ﻪﻌـﺳ
يا
ﻮـﮔﺮﮔد ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻲﻧ
رد
يدﺎﻬﻧ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا ﻲﺷزرا و ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ،ﻲﻨﻓ ،
ﻪﺑ ةﺪﻴﻘﻋ ﺎﻴﻛزا ) 1389 (
، ﻲﺧﺮﺑ زا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎـﻫ
ﻤﻋ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ناﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳور و ﻲﻧاﺮ يﺎﻫ
ﺖﻬﺟ ﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا هدﻮﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺮﻴﮔ
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎـﺗ ﺪﻧا يﺎـﻫ
ﻪﻌﺳﻮﺗ
؛يا رد ﻪﺠﻴﺘﻧ
،
و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ،ﻲـﺳﺎﻴﺳ ﻒـﻠﺘﺨﻣ دﺎـﻌﺑا رد يرﺎﺘﺧﺎـﺳ لﻮـﺤﺗ ﺐـﺟﻮﻣ ﺮـﺘﻤﻛ
ﺼﺘﻗا يدﺎ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺔﻣزﻻ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﺘﺳور
، ﺪﻧا هﺪﺷ .
ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ﻮﻟﺎﭘ و ﺎﻴﻧ ج
) 1380 ( هداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﻲﺳرﺮﺑ رد ترﻮﺻرد ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻖﻘﺤﺗ ﻦﺘﻓﺎﻴﻧ فاﺪﻫا
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ فاﺪﻫا ﺮﻳﺎﺳ ،ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﺖـﺴﻳز راﺪـﻳﺎﭘ ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺮـﻴﻈﻧ رﻮـﺸﻛ يا
ﺔﻌـﺳﻮﺗ ،ﻲـﻄﻴﺤﻣ
يدﺎﺼﺘﻗا ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﺘﺣ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا–
ﻲﻳﺎﻀﻓ ) ﻲﺸﻳﺎﻣآ ( و ..
. ﻣ ﻫاﻮﺨﻧ ﻖﻘﺤ ـﻨ
ﺪـﺷ ﺪ . رد
ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا هﺪﻳﺪﻤﻫ ،
ﺖﺳد رد ﺎﺘﺳور و ﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﺑ
بﺎـﻨﺘﺟا ﻲﺗروﺮـﺿ ﻲـﻠﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ ﺮﻳﺬـﭘﺎﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺴﻧاد .
ﺐﺴﻧداﺰﻬﺑ )
1389 (
ر تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ و دﺎﻨـﺳا ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻲﺳرﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻳﺎﺘـﺳو
، ﻢـﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ
ار ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻖﻘﺤﺗ رﺎﻜﻫار
ﻧ و ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗ تﺎﺑﻮـﺼﻣ ياﺮﺟا
حﺮـﻃ ﺞﻳﺎـﺘ
ﻲﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎـﻫ
ردهزﻮﺣ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
ﻲﻠﭘﺎﭘ يدﺰﻳ ) ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺐﺣﺎﺻ ﺎﺑ
ناﺮﻈﻧ ، 1382 : 84 ( ﻦﻴﻴﺒﺗ ندﺮﻜﻧ ﻲﻳﺎﺘـﺳور و ﺎﺘـﺳور هﺎﮕﻳﺎﺟ
رد
دﻮـﺒﻧ و ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺪـﻨﻤﻓﺪﻫ دﺮﺒﻫار دﻮﺒﻧ ،رﻮﺸﻛ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﺮﻜﻔﺗ و يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺮﺘـﺴﺑ
ي
ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ و ﻞﺧاد رد ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ دﻮﺒﻤﻛ و فﺎﻔﺷ ﻤﺘﺴﻴﺳ
ﻲ أﻮـﺗ
نﺎﻴﻳﺎﺘـﺳور شزﻮـﻣآ ﺎـﺑ م ار
زا ﻢﻬﻣ ﻪﻠﻤﺟ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ ﻦﻳﺮﺗ
يﺎﻫ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺖﺳا هدﺮﻛ داﺪﻤﻠﻗ ناﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳور .
ﻲﻨﻴﺴﺣ ا يﺮﺑ ) ﺐﺣﺎﺻ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ناﺮـﻈﻧ
، 1386 : زا ﻪـﺘﻓﺮﮔﺮﺑ
http://www.iranabadi.com
(
تﺎﻣاﺪﻗا مﺎﺠﻧا
،ﻲﺸﺨﺑ تﺎﻣاﺪﻗا زا ﺰﻴﻫﺮﭘ و ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ
اﺮـﺑ ﻲـﻘﻴﺒﻄﺗ يﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﻚﻳ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻌـﺳﻮﺗ ي
ﺔ
ﻪﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ و ﻊﻣﺎﺟ ترﻮﺻ
توﺎـﻔﺗ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮕﻧ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ يﺎـﻫ
ﻊﻣﺎـﺠﻣ دﺎـﺠﻳا و يا
ﻢﻫ ياﺮﺑ ﻲﺸﻳﺪﻧا رﻮﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﻫﺎﺘﺳور دﺮﻛرﺎﻛ و ﺶﻘﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ار
ﻲﻠﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نﺎﻣﺎﺳ رد يﺮﮕﻧ
ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﻫد
، ﺆﻣ ﺖﺳا هدﺮﻛ داﺪﻤﻠﻗ ﺮﺛ .
ﻲﻧاﻮﺿر )
1379 و 1380 ( ﺧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻊﻣﺎﺟ ﻪﺑ دﻮ
ندﻮﺒﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و فاﺪﻫا ﺗ يﺎﻫ
ﻪﺑ ،ﻪﻌﺳﻮ -
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻈﻧ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻞﻴﻟد ـﻳر
رد ﻲـﺸﺨﺑ يﺰ
ﺺﺧﺎـﺷ رد ﻲﮕﻧﺎـﮔود ،رﻮـﺸﻛ
و ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ يﺎـﻫ
ﺺﺧﺎﺷ و ﺎﻫﺎﺘﺳور ﻲﻫﺎﻓر و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
رد و ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﻲﺣاﻮـﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يد ﻪـﺠﻴﺘﻧ
،
ﻘﻓ و ﻪﻌﺳﻮﺗ دﺎﻌﺑا ﺔﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ دﻮﺒﻧ ﻊﻣﺎﺟ ناﺪ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﻮﺘﺤﻣ رد يﺮﮕﻧ
ـﻛ هرﺎـﺷا ﺎﻫ ﺖـﺳا هدﺮ
. وا
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺔﭼرﺎﭙﻜﻳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ دﺎﺠﻳا ﻧﺎﺘﺳا ،ﻲﻠﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﻞﻣﺎﻋ ار ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻬﺷ و ﻲ ـﻤﻬﻣ
ﻲ رد
ﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻈﻧ دﻮﺒ و يﺰﻳر
ﺖﺳد ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ .
ﻦــــﻛر ا يرﺎــــﺨﺘﻓا ﻦﻳﺪــــﻟ )
ﺐﺣﺎــــﺻ ﺎــــﺑ ﻪﺒﺣﺎــــﺼﻣ ، ناﺮــــﻈﻧ
1386 : زا ﻪــــﺘﻓﺮﮔﺮﺑ
http://www.iranabadi.com
( ﺪـــﻳﺪﺠﺗ ﻪـــﻳﺮﻈﻧ رد ﺮﻈﻧ
شور ،شﺮـــﮕﻧ عﻮـــﻧ ،ﺎـــﻫ و ﺎـــﻫ
هﻮﻴــﺷ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎــﻫ ــﻳر
ﻪــﺑ ار ﺖﻳﺮﻳﺪــﻣ ﻚﺒــﺳ و يﺰ ﻢــﻬﻣ ناﻮــﻨﻋ
ﺶﻟﺎــﭼ ﻦﻳﺮــﺗ ﻞﺋﺎــﺴﻣ و ﺎــﻫ
نﺎﺒﻳﺮﮔ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺮﻴﮔ اﺮﻳا رد ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﺮﻛذ ن .
يﺪﻴﻌﺳ ) 1390 ( ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ دﻮﺧ
ﺖﺳا ﻞﺋﺎﺴﻣ و ضراﻮﻋ ﻪﻛ و ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﻬﺷ رد و نورد رد ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ يﺮ ﻪﺻﺮﻋ لﻮﻃ
ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ ﺮﺑ ﺰﻴﻧ و يا
ﻲﮕﺘﺳﻮﻴﭘ يﺎﻨﺒﻣ
ﻲﻳﺎﺘـﺳور يﺎـﻫ -
ﺪﻣ يﺮﻬﺷ ﻚﻳ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﻛ ﺎﺘﺳور و ﺮﻬﺷ نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور حﻼﺻا ﺎﺑ و ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ
رد و ﻪﻳﻮﺳ ﺐـﻠﻏا
دراﻮﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻧﻻدﺎﻋﺎﻧ
، ﺔﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر نﺎﻴﻣ ﺷ
دﺮﻛ راﺮﻗﺮﺑ ﺪﻧﻮﻴﭘ ﺎﻫﺎﺘﺳور و ﺎﻫﺮﻬ .
زﺎﺒﻬﺷ ي ) ﺐﺣﺎﺻ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ناﺮﻈﻧ
، 1386 : زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ
http://www.iranabadi.com
( ﺪﻘﺘﻌﻣ
ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺶﻟﺎﭼ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ
و ﺎﻫ ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫﺎﻨﮕﻨﺗ ﻲﻳﺎﺘﺳور
، ﻢـﻫ
ﻪـﺑ نﺎـﻣز رﺎﺘﺧﺎـﺳ
ي ﻧﺎـﻗ ،ﻲﻧﻮ
ﺆﺴﻣ يدﺎﻬﻧ ،ﻞﻘﺘﺴﻣ و ﻊﻣﺎﺟ لو
رد ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻲﻧادﺎﺑآ و ﻪﻌﺳﻮﺗ درﻮﻣ و
واﺪـﻣ رﻮﻀﺣ و نﺎـﺣاﺮﻃ م
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺻﺮﻋ رد ناﺰﻳر ﻫ
ﻲﻳﺎﺘﺳور يﺎ زﺎﻴﻧ
ﺖﺳا .
ﻪﺑ ةﺪﻴﻘﻋ ءﺎﻴﺿ ﺎﻧاﻮﺗ ) ﺐﺣﺎﺻ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ناﺮﻈﻧ
، 1382 : 93 ( ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ ، حﺮﻃ زا يرﺎﻴﺴﺑ ندﻮﺑ و ﺎـﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺋارا يﺎﻫ هﺪﺷ
ﻪﺑ ،ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫﺎﻨﮕﻨﺗ و تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻴﻟد
يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ذﺎﺨﺗا ﻞ
؛ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺔﭼرﺎﭙﻜﻳ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ دﻮﺒﻧ و ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺑ
ﻪ ﻦﻳا زا ﻚﻳﺮﻫ ﻪﻛ ترﻮﺻ
هﺎﮕﺘﺳد و ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﺔﻌﺳﻮﺗ ةﺪﻳﺪﭘ رد لوﺆﺴﻣ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎﺘﺳور
، ﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﻴ
ةﺪـﻤﻋ و ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
ﻪﺒﻨﺟ ،ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ هﮋﻳو يﺎﻫ
ا يا رد ار ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ز ﻪﺘﺷاد ﺮﻈﻧ
ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ هار و ﺪﻧا ﻲﻫﺎﮔ و
دﺎـﻀﺘﻣ
هدﻮﻤﻴﭘ ار ﺪﻧا
.
ﺐﻟﺎﻃ ) ﺐﺣﺎﺻﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ،ناﺮﻈﻧ
1382 : 229 ( روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا
ﺰﺟ رد ةرود هﺎـﺗﻮﻛ ﺲـﭘ
بﻼﻘﻧا زا
، ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺎﻴﻟﺎﺳ لﻮﻃرد )
ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ زا
بﻼﻘﻧا ( زا رﺎﻛ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﻈﻧ ترﻮـﺻ ﻲﻧاﺪـﻨﭼ
ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ﺖﺳا ﺮﻫ ؛ ﺪﻨﭼ ﺪﻌﺑ ﺎﻫﺎﺘﺳور ﻪﺑ يدﺎﻳز ﻪﺟﻮﺗ بﻼﻘﻧا زا ﺖﺳا هﺪﺷ
. ﻪﺑ ﺮﻈﻧ يو ، زﺎﻴﻧ ﻦﺘﺷاﺪﻧ
ﻪﺑ يزروﺎﺸﻛ ةدوﺰﻓا شزرا ﻪﺑ ﻞﻴﻟد
دﻮﺟو
،ﻲﺘﻔﻧ يﺎﻫﺪﻣآرد هﻮﺒﻧا فﺮﺼﻣ
ﺪﻴﻟﻮﺗ نوﺪﺑ دﻮﺒﻧ و هﻮﺒﻧا
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺦﺳار مﺰﻋ
رد ﺎﺘـﺳور ﺶـﻘﻧ ﻖـﻘﺤﺗ ﻊـﻧاﻮﻣ ﻪـﻠﻤﺟزا ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌـﺳﻮﺗ
ﻲـﻠﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻫ .
ﻤﻓ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲ )
1389 ( رد ﺶﻟﺎﭼ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ ناﺮـﻳا ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﻊﻣاﻮﺟ تﻼﻜﺸﻣ و ﺎﻫ
ار
ﺖﺳد ياﺮﺑ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ
راﺪﻳﺎﭘ ، رد ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﻮﺒﻧ
ﻢـﻛ ،نﻼـﻛ ﺢﻄـﺳ رد يﺰـﻳر ﻓ
ﺎـﻳ ﻲﺘﻴﻟﺎـﻌ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﺑ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
، ﺖﺳﺎﻴﺳ ذﺎﺨﺗا ﻢﻴﻤﺼﺗ و ﺎﻫ
يﺮﻴﮔ يﺎﻫ ﺳردﺎﻧ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ناﺪﻘﻓ ،ﺖ
دﻮﺒﻧ ،ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ناﺪﻘﻓ و ﻲﻣﻮﺑ ﺶﻧاد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﺮﻣ يﺎـﻫ
ﺔﻳﺎﻣﺮـﺳ و ﻲـﻣد
هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻧا
.
يﺮﻳﺪﻗ ﻲﻔﺠﻧ و مﻮﺼﻌﻣ ﻲﻧﺎﻛ
) 1382 ( ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻀﻌﻣ ود دﻮﺧ
ﻢﻫ ﻞ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ نﺎﻣز ـﻫ
يﺎ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳردﺎﻧ ياﺮﺟا و ﺖﺳردﺎﻧ ر ﺎﻫ
ﻖﻓﻮﻣ ﻲﻠﺻا ﻞﻠﻋ زا ا ندﻮﺒﻧ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ ﺔﻌﺳﻮﺗ و يزروﺎﺸﻛ
ﻪﺘﺴﻧاد ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺪﻧا
.
ﻲـــــﻌﻴﻄﻣ يدوﺮـــــﮕﻨﻟ
) ﻪﺒﺣﺎـــــﺼﻣ ﺐﺣﺎـــــﺻ ﺎـــــﺑ
ناﺮـــــﻈﻧ ،
1386 : زا ﻪـــــﺘﻓﺮﮔﺮﺑ
http://www.iranabadi.com
( ﻲﻳﺎﻀﻓ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻜﺷ
ﺖـﻬﺟ و ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ مﺎـﻈﻧ زا ﻪﺘﻓﺮﮔ و ﻲـﻫد
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ زا ار نآ
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ ﺎﺘﺳور
ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ﻲﻳ رﺎﻤﺷ
ﻲﻣ دروآ .
ﻲﻳﻻﻮﻣ ﻦﻴﺠﺸﻫ )
1386 ( دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد هﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﺖﺳا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻪﻛ ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺰﻳر
ﻚﻳ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﻳﺎﺘﺳور يﺮﮕﻧﻮﺳ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﺐـﻟﺎﻗرد ﻲﻳﺎﺘـﺳور تﺎﻣﺪـﺧ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﻲﻨﻌﻳ ؛
ﺄﺗ هﺎﻓر ﻦﻴﻣ ﺘﻧﻮﻜﺳ دﺮﻛرﺎﻛ ﺎﺑ نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور
ﻢﻛ ﺎﺑ ﺎﻳ ﻪﺟﻮﺗ نوﺪﺑ ،ﻲ يدﺎـﺼﺘﻗا دﺮﻛرﺎـﻛ ﻪـﺑ ﻲﻬﺟﻮـﺗ
–
ﺎﻫﺎﺘﺳور يﺪﻴﻟﻮﺗ .
ﺆﻣ ﻲﻨﻣ ) 1385 ( دﻮﺧ ﻲﺳرﺮﺑ رد
ﻢﻴﻤﺼﺗ مﺎﻈﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ رد رﻮـﺸﻛ يﺮـﻴﮔ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺔﻌـﺳﻮﺗ يﺰﻳر ﻲﻳﺎﺘـﺳور
، رد
ناﺮـﮔ ﻲـﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫدروﺎﺘـﺳد ﺮـﺑاﺮﺑ ﻗ
ﺔـﻨﻳﺰﻫﺮﭘ و ﺖـﻤﻴ ،دﻮـﺧ
ﻬﺳ ﻞ ﻪﻧارﺎﮕﻧا ﻊﺿﻮﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺮﻴﮔ
ي ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ار رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ .
يرﻮﻧ ) 1378 ( ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ دﻮﺧ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻪﺠﻴ ﻲﺑ
ﻢﻛ ﺎﻳ و ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻲﻬﺟﻮـﺗ
ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻊﻣﺎﺟ يﺰﻳر شﺮﮕﻧ و ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻲﻳﺎﻀﻓ يﺰﻳر
،ﻲﻳﺎﺘﺳور يﺎﻫ
ﻖﻓﻮﻣ ﻲﺳﺎﺳا ﻞﻠﻋ زا ندﻮﺒﻧ
رد ﺎﻣاﺪﻗا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ت .
يو نوﺪـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا روﺎـﺑ ﻦـﻳا ﺮـﺑ
ﺖﺳﺎﻴﺳ دراﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻦﺷور يراﺬﮔ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺰﻴﻧ هﺪﻨﻳآ رد ،
ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺪﺷ
.
ﻲﻗﻮﺛو ) ،دﺮﮔﺰﻴﻣ 1383 ( ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻛ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ رد ﻲﻳﺎﺘـﺳور
ﺐـﻟﺎﻏرد ﻪـﻛ ناﺮـﻳا
ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا يﺪﺒﻟﺎﻛ و ﻲﻧاﺮﻤﻋ يﺎﻫرﺎﻛ ﻪﻤﻴﻧ ،ﺪﻧا
هﺪﻧﺎﻣ مﺎﻤﺗ
؛ﺪﻧا ﻲﻨﻌﻳ
، نآ مﺎـﺠﻧا يﺪـﺒﻟﺎﻛ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ
هﺪﺷ
؛ﺪﻧا و هﺪﻳدﺮﮔ ﻒﻗﻮﺘﻣ يدﺎﺼﺘﻗا فاﺪﻫا ﻲﻟ ﺪﻧا
. و لﺎﻐﺘـﺷا دﺎـﺠﻳا ﻪـﺑ طﻮـﻨﻣ يدﺎﺼﺘﻗا فاﺪﻫا
زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ دﻮﺑ گرﺰﺑ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﺑ نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور تﺮﺟﺎﻬﻣ
هﺪﺸﻧ ﻖﻘﺤﻣ ﻲﻓاﺪﻫا ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻛ ﺪﻧا
.
يرﻮﻜﺷ )
1390 ( زوﺮﻣا نﺎﻬﺟ رد ﻲﺳﺎﻨﺷﺎﺘﺳور و ﺎﺘﺳور ﻪﻛ ار هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ﻪﺑ
ﻞﻴﻟد هﺮﻬﺑ يﺮـﻴﮔ
نﺎﻤﺘﻔﮔ زا ﺎﺘﺳور ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ترﺪﻗ ﻢﻛﺎﺣ يﺎﻫ
ﻲـﻣ در ،ﺖـﺳا ﻪﺘﻓر ﻪﻴﺷﺎﺣ ﻪﺑ ،نآ ﻞﺋﺎﺴﻣ و و ﺪـﻨﻛ
ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻢﺸﭼ ﺶﺨﺑ ﻲﻨﻴﺸﻧﺎﺘﺳور مواﺪﺗ ﻪﻛ
ﻤﺟ زا يﺮﻴﮔ ﺪـﻳﺪﺟ ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﺶﻳاﺪـﻴﭘ ،ناﺮﻳا ﺖﻴﻌ
رد رﺎﻨﻛ ﻣ
ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﻲﺘﻨـﺳ ﻞﺋﺎﺴ
ﻲﺘـﺳﺎﻛ دﻮـﺟو و
ﺮـﺑ لاد ،دﺪـﻌﺘﻣ يﺎـﻫ تروﺮـﺿ
رد يﺮﮕﻧزﺎـﺑ
ﺎﻫدﺮﻜﻳور ر و
شو ﺖﻓﺮﻌﻣ حﻮﻄﺳ رد ﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و يراﺬﮔ ﺖﺳا يﺰﻳر
.
4 . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ ي
برﺎﺠﺗ و دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻴﺑدا ﻧﺮﺑ رد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻪﻣﺎ يﺰﻳر ﻫ ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺎ ﻲﻳﺎﺘـﺳور
ﺔـﻫد زا ،
1950 نﻮﻨﻛﺎــﺗ دﻮــﺟو زا ﻲﻛﺎــﺣ
ﻦــﻳارد نﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ يﺎــﻫدﺮﺒﻫار و ﺎــﻫدﺮﻜﻳور و ﺖــﺳا ﻪــﻨﻴﻣز
ﻢﻴﺴﻘﺗ يﺪﻨﺑ ﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ا هﺪﺷ ﺎﻫدﺮﻜﻳور ﻦﻳا زا ﺰﻴﻧ ﻲﺗو
ﺖﺳ )
،ﻲﻧاﻮﺿر 1383
: 92 .(
ﻪـﺑ ،ﻊـﺒﻃ رﻮـﻃ
ﻪﺘﺳد يﺪﻨﺑ رد ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ ﻚﻳ درﻮﻣ
ﺚﺤﺒﻣ ﻲﻣ ﻲﻳﺎﺘﺳور سﺎﺳاﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺸﻳﺪﻧا هﺎـﮕﻧ و ﺎﻫ يﺎـﻫ
ﻻوﺆﺴﻣ و نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲﺘﺣ و توﺎﻔﺘﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ن
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺪـﻨﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ
. رد ،ﺮـﺿﺎﺣ ﺔـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺔﺋارا اﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
، ﻢﻴﺴﻘﺗ يﺪﻨﺑ ﺮﺑ هداد ﺐﻴﻛﺮﺗ و ﻢﺠﺣ سﺎﺳا ﺎﻫ
ي درﻮﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
رد لوﺪﺟ ) 2 (
،
ﻮـﺘﺤﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻲـﻤﻛ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ا
سﺎـﺳاﺮﺑ 5
ﺶـﺨﺑ
» ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ –
يدﺎﻬﻧ
«
، ﺪﻛ ﺎﺑ
1MI
،
» يدﺎﺼﺘﻗا
« ﺪﻛ ﺎﺑ
2EC
،
» ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ–
« ﺪﻛ ﺎﺑ
3SC
،
» ﻲﻄﻴﺤﻣ
« ﺪـﻛ ﺎـﺑ
4EN
و
» يﺪﺒﻟﺎﻛ
« ﺪﻛ ﺎﺑ
5PH
ﻪﻘﺒﻃ هﺪﺷ يﺪﻨﺑ ﺖﺳا
. ﭼ ةﺪﻴﻜ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ، لوﺪﺟ ﺐﻟﺎﻗ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﺪﺷ ﻪﺋارا ه ﺖﺳا ﻪﻣادارد و
، ﺑ ﻪ ﻲﻣ هداد حﺮﺷ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ دﻮﺷ
.
4 . 1 . ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ دﺮﻜﻳور يدﺎﻬﻧ–
(MI)
ﺔﺠﻴﺘﻧ ﻠﺤﺗ ةرﺎﺑرد اﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴ ﺣﺎﺻ ﻪﺟﻮﺗ ناﺰﻴﻣ
ﺐ ﻈﻧ ﻮﻘﻣ ﻪﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و ناﺮ ﻪﻟ
ﻫ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎ
دﺮﺒﻫار ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ يدﺎﻬﻧ –
) لوﺪﺟ 2 ( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد
ﻪﻛ رد دﺎﻨﺳا درﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ
، عﻮﻤﺠﻣرد ،
212 ياﺮﺑ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ دﺮﺒﻫار ﻪﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﺶﻟﺎﭼ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ
نﺎﺒﻳﺮﮔ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﺎﻫ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺮﻴﮔ
هرﺎﺷا ﻲﻳﺎﺘﺳور
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻲﻠﻛ ﺪﻌﺑ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ رد
، رد ﺐﻟﺎﻗ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻠﺻا ﺔﻔﻟﺆﻣ
» يﺎﻘﺗرا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻈﻧ ﺖﺳﺎﻴﺳ و يﺰﻳر
ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ يراﺬﮔ
MI1) « ﺎﺑ (
46 ﺮﻜﺗ ﻪﺒﺗﺮﻣ
،را
» مﺎﻈﻧ يﺎﻘﺗرا
ﻲﻳﺎﺘﺳور يﺮﺒﻫار و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
(MI2) « ﺎﺑ 40 ،ﻪﺒﺗﺮﻣ
» ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻲﺸﺨﺑاﺮﻓ دﺎﻬﻧ راﺮﻘﺘﺳا
(MI3) « ﺎﺑ
25 و راﺮﻜﺗ ﻪﺒﺗﺮﻣ
» ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ بﻮﻠﻄﻣ يﻮﮕﻟا ﻦﻴﻴﻌﺗ
(MI4) « ﺎﺑ 19 درﻮﻣ راﺮﻜﺗ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻪﺟﻮﺗ
1. managerial-institutional
2. economic
3. social-cultural
4. environmental
5. physical
ﺐﺣﺎﺻ ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﺮﻈﻧ .
يدﺎﻬﻧ دﺮﻜﻳور رد ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﺮﺗ
ور ﻲﻳﺎﺘﺳ ، ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﻌﺑ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ﻞﻣﺎﺷ ﺮﮕﻳد نﻼﻛ دﺮﺒﻫار ود
» ﺖﺳد ﮕﻳﺎﺟ زا ﺮﺘﻬﺑ كرد ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ رد ﻲﻳﺎﺘﺳور و ﺎﺘﺳور ﺶﻘﻧ و هﺎ
ﻲﻠﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻞﺋﺎﺴﻣ
(MI5) « ﺎﺑ ﻪﻛ 52 راﺮﻜﺗ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻌﺑ رد لﺎﺒﻘﺘﺳا ناﺰﻴﻣ ار ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪ
و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد
» ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد مدﺮﻣ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺶﻘ ﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺰﻳر
ﻲﻳ
(MI6) « ﺎﺑ
30 راﺮﻜﺗ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻪﻘﺒﻃ ،
ﺮﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ يﺪﻨﺑ ﻦﻳا
سﺎﺳا ﺮﻳز رد ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ، ﻤﺠﻣ
ﺔﻋﻮ ﺪﻌﺑ
ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ
،نﻼﻛ دﺮﺒﻫار ﻪﺑ ، ﺖﺳد
ا ﺮﺘﻬﺑ كرد ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻞﺋﺎﺴﻣ رد ﻲﻳﺎﺘﺳور و ﺎﺘﺳور هﺎﮕﻳﺎﺟ ز
ﻲﻠﻣ
(MI5) « ﺔﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ،ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﺎﺑ ناﺮﻳا ﻲﻳﺎﺘﺳور
52 راﺮﻜﺗ رﺎﺑ
دراد صﺎﺼﺘﺧا .
يدﺮﺒﻫار دﺮﻜﻳور ﻦﻳا رد ﺔﻟﻮﻘﻣ ﻪﺳ ،
ﺔﻋﻮﻤﺠﻣﺮﻳز
»
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ و نﻻوﺆـﺴﻣ شﺮـﮕﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ناﺰـﻳر
ﺎﺘﺳور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
(MI61) « ﺎﺑ
20 دﺮﺒﻫار ،راﺮﻜﺗ
» يﺎﻘﺗرا ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد مدﺮﻣ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺢﻄﺳ ﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮ -
يﺰﻳر ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺔﻌﺳﻮﺗ
(MI63)« ﺎﺑ
18 دﺮﺒﻫار و راﺮﻜﺗ رﺎﺑ
» ـﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻈﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪ
ﻪـﺑ ﻲـﺸﺨﺑ يﺰـﻳر
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺰﻳر يا
(MI33)« ﺎﺑ
16 ﺎﺑ
ﻪـﺑ ،راﺮـﻜﺗ ر نﺎـﻴﻣرد ار ﻪـﺟﻮﺗ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ
ﺎﺼﺼﺨﺘﻣ سﺎﺴﺣ ن
هدﺮﻛ ﺐﻠﺟ ﺎﺘﺳور ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﺪﻧا
.
