Clarification of the Relation Between Unity and Multiplicity in Logic of Expression According to Deleuze’s Reading of Spinoza
Ashkan Ahadi1 Mohammad Taghi Tabatabei2
1. PhD student of philosophy, Faculty of Literature and Humanities, Tehran University, Iran.E-mail:[email protected] 2. Assistant Professor of Philosophy, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail:
Article Info ABSTRACT
Article type:
Research Article (P 17-34)
Article history:
Received:
19 December 2021
Received in revised form:
15 May 2022
Accepted:
17 August 2022
Published online:
28 January 2022
Keywords:
Gilles Deleuze usually articulates his philosophical problems through the reading of other philosophers. Given this matter, he typically emphasizes a concept in a philosopher’s thought which might not seem crucial at the first glance. The concept of Expression, developed by Deleuze based on his reading of Spinoza in Expressionism in Philosophy: Spinoza, is one of these concepts, which is broad and multifaceted. The present paper investigates this concept considering the relationship between unity and multiplicity. So, it is the logical aspect of the concept of expression which has been discussed here. This article attempts to show how Deleuze brings the “logic of expression” into play to reject the priority of unity over multiplicity and vice versa and establish an immanent relation between them. For this purpose, first, the distinction of three elements of this logic has been described. These elements are: “what expresses itself”, “expression”, and “what is expressed”. Then it is shown how these three elements can only be considered by each other, in such a way that none of them will have priority over the other. To do so, this correlation is explained in three different ways: Firstly, every two elements of this logic can be distinguished only in respect of the third element. Secondly, since "expression" has a genetic role in the constitution of the essence of "what expresses itself", therefore "what is expressed" can only exist in "expression". Thirdly, according to the “rule of convertibility” that Deleuze takes from Spinoza, the object and the essence of the object have a reciprocal relationship, and for this reason, all three elements of the expression are correlated.
The next part of the article elucidates the relationship between the concepts of unity and multiplicity by considering this correlation. Since "expression" is the multiplicity aspect of the logic of expression and "what expresses itself" is its unity and both are connected to "what is expressed", Therefore, unity and multiplicity will be mutual concepts. This interdependence of multiplicity and unity defines the concept of “immanence” according to Deleuze. Considering this logic, the last part of the article reconstructs Deleuze's interpretation of Spinoza's concepts of absolute substance and real distinction of attributes in an analytical way, to concretely reveal an example of the critical and transformative consequences of this logic. For this purpose, by assuming the logic of expression and the immanent relation of unity and multiplicity, it is shown that the understanding of the multiplicity of attributes requires the idea of an absolutely infinite substance and that the idea of substance requires the multiplicity of attributes that express its essence. so that in Deleuze's reading of Spinoza, neither attributes can be conceived without absolute substance, nor absolute substance can be conceived without infinite attributes.
The logic of Expression, Multiplicity, Unity, Immanency, Absolute Substance, Real Distinction of Attributes.
Cite this article: Ahadi, Ashkan & Mohammad Taghi Tabatabaei (2023), “Clarification of the Relation Between Unity and Multiplicity in Logic of Expression According to Deleuze’s Reading of Spinoza”, FALSAFEH, Vol: 20, Issue:2, Ser. N: 39, 17-34, https://doi.org/10.22059/jop.2022.335879.1006678
© The Author(s). Publisher: University of Tehran Press.
. DOI: https://jop.ut.ac.ir/
نشور یگناگی تبسن ِیزاس سب و
یگناگ
ِقطنم رد ازونیپسا زا زولد ِشناوخ ساسارب ،نویسرپسکا
یدحا ناکشا
1
|
ییابطابط یقتدمحم
2
1 . نارهت هاگشناد هفسلف یرتکد یوجشناد ،
هورگ هفسلف هدکشناد ، و تایبدا هاگشناد ،یناسنا مولع نارهت
، نارهت ناریا ، همانایار . : [email protected]
2 . هفسلف رایداتسا ،یناسنا مولع و تایبدا هدکشناد ،هفسلف هورگ ،
نارهت هاگشناد :همانایار .ناریا ،نارهت ،
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ
ص(
17 - 34 )
رات ی خ رد ی تفا : 28 / 9 / 1400
رات ی خ یرگنزاب : 25 / 2 / 1401
رات ی خ ذپ ی شر : 26 / 5 / 1401
رات ی خ راشتنا : 8 / 11 / 1401
دیلک هژاو :اه هب ،رگید ِنافوسلیف ِشناوخ ِقیرط زا هراومه زولد لیژ
هلئسم ِطسب و حرط لابند فسلف رد یا
ۀ نیدب .تسا هدوب شیوخ
یم شیپ رایسب ،تهج لئسم اب تبسن رد هک دیآ
ۀ شیدنا رد یموهفم رب ،شیوخ ۀ
دوجو اب هک ،دراذگ دیکأت فوسلیف کی
ِشناوخ رب ینتبم ار نآ زولد هک ،نویسرپسکا ِموهفم .دشاب هدشن هتسجرب نادنچ فوسلیف نآ یرکف ِماظن رد ،شتیمها ِباتک رد ازونیپسا ازونیپسا :هفسلف رد مسینویسرپسکا
لمج زا ،هدرک حرط ۀ
هدرتسگ هوجو و هنماد هک ،تسا یمیهافم نینچ یا
.دراد نآ زا تشون هک اج هلئسم ِوترپ رد رضاحۀ
یم یسررب ار موهفم نیا یگناگسب و یگناگی ِتبسن ی ِیقطنم هجو اذل ،دنک
یم هتسجرب نآ رد موهفم نیا یم هلاقم نیا .ددرگ
ِتلاصا ،نویسرپسکا ِقطنم زا هدافتسا اب زولد هنوگچ هک دهد ناشن دشوک
،هدز رانک ار یگناگسب ِتلاصا ای یگناگی نورد یتبسن و
یم رارقرب موهفم ود نیا ِنایم راگدنام ادتبا ،روظنم نیا یارب .دزاس
نیعرد و زیامت مه لاح
هفلؤم ِیگتسب هس یاه
یم حرش توافتم ِتهج هس زا ،قطنم نیا ییات یم هداد ناشن سپس .ددرگ
دوش
مه نیا هنوگچ هک نورد یتبسن یرارقرب یارب ییانبم یگتسب
افم ِنایم راگدنام یم مهارف ،یگناگسب و یگناگی ِمیه
.دزاس
هب ،قطنم نیا ِنتفرگرظنرد اب زین رخآ شخب ار تافص ِیعقاو زیامت و قلطمِ رهوج میهافم زا زولد ِریسفت ،یلیلحت تروص
یم یزاسزاب هب ات ،دنک
هنومن یمامضنا تروص نوگرگد ِجیاتن و مزاول زا یا
دننک ۀ .دزاس راکشآ ار نآ
ِقطنم نورد ،یگناگی ،یگناگسب ،نویسرپسکا تافص ِیعقاو ِزیامت ،قلطم رهوج ،یراگدنام
.
دانتسا : یدحا ، ناکشا و ییابطابط یقتدمحم (
1401 )
« ، یگناگی تبسن ِیزاسنشور
ازونیپسا زا زولد ِشناوخ ساسارب ،نویسرپسکا ِقطنم رد یگناگسب و ،»
هفسلف ۀرود ،
20 ش ، 2 یپایپ ، 39 ، 17 - 34 . https://doi.org/10.22059/jop.2022.335879.1006678
.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان
© .ناگدنسیون
1 همدقم .
یلوا ِراثآ ۀ زولد لیژ
( Gilles Deleuze
ِباتک زا شیپ ات ،یوووسنارف ِفوووسلیف ،)
رارکت و توافت
(1
1968
،)
فوطعم .دوب نوووسگرب و تناک ،هکین ،مویه هلمجزا ،هفووسلف
ِ یرات ِمهم ِنارکفتم زا یخرب ریووسفت هب فووسلف ِمیهافم و ل اووسم نافوووسلیف نیا شناوخ ِقیرط زا زولد ،تقیقحرد ۀ
شیوخ طووسب و حرط ار
یم هفوسلف ؛داد لوا هک یا
رد راب رارکت و توافت ماظن و مجوسنم ،،ووصخم ِنایب ،
ار شیوخ دنم .تفای
نخوس رگید ِنافووسلیف نابز زا و هفوسلف ِ یرات اب تبوسن رد هراومه زولد ،زین باتک نیمه رد دنچره یم ناوشن بلطم نیا .دیوگ نآ و ،توسین هفوسلف ِدوخ زا ادج هفوسلف ِ یرات ،زولد دزن هک توسا نآ رگ
اج
فووسلف ماظن ِتیاور لاحرد هک مه ۀ
یووصخووش ِبلاق رد ار تیاور نیا زاب ،تووسا شیوخ ت
یرات یاهِ
یم یزاوسزاب هفوسلف تیوصخوش نیا زا یکی .دنک
نآ .توسا ازونیپوسا مهم یاه فلاخرب هک مهم ردق
:توسا هداد ،اوصتخا وا هب باتک ود زولد ،رگید ِنافووسلیف ازونیپپسا :هفپسلف رد مپسینویپسرپپسکا
2
( 1969 )
3
و فپسلف :ازونیپپسا ۀ
یلمع
4
(
1970
هب یلوا ،باتک ود نیا زا .)
،اخ تیعقوم یخیرات ِظاحل
هتووسجرب و مه ار نآ زولد هکارچ ،دراد یا
اب نامز رارکت و ِتوافت
،عقاورد .دروآرد شراگن هب و توافت
رارکت لاوسر ۀ و ،دوب زولد یرتکد مپسینویپسرپپسکا
یم لیکوشت ار هلاوسر نیا یخیرات شخب داد
( Hardt,
1993: 56
نیا رد زولد هوک یل اوووسم توهج نیا زا .)
یم حرط باوتک یم ،دونک
اوب ینورد یدونویپ دونناوت
رارکت و توافت
یلصا و ،دنشاب هتشاد شیدنا ِهوجو نیرت
ۀ .دنزاس راکشآ ار زولد
یم رب باتک ِناونع زا هک روطنامه ِشناوخ رد یروحم ِشقن ِرگافیا ،»نویوسرپوسکا« ِموهفم ،دیآ
نیا یاپدر هک دراد هراوشا زولد .توسا ازونیپوسا زا زولد هب و ،هوشیدنا
ِ یرات رد ار موهفم دزن ،ووصخ
یم زین یحیوسم ِرکفت و ناینوطلافاون تفای ناوت
( Deleuze, 1990: 177 & 232 )
هب هک توسا بلاج اما.
یمن« ،زولد ِدوخ ِناعذا تفای ازونیپوسا دزن ار نویوسرپوسکا زا یتابثا ای فیرعت چیه ناوت
نینچ دنچره(
هب یتابثا نینچ و یفیرعت وض ترووص
)دراد رووضح وا راک ِروساروس رد ینم
»
( Ibid: 328
یبیجع ریوسفت اب سپ .)
هجاوم هیاپ :میا نآ زا یفیرعت چیه ،فووسلیف ِدوخ هک یموهفم فاوسارب ،فووسلیف کی ِریوسفت یراذگ
هراوشا اهنت .توسا هدادن توسدب ِباتک رد ازونیپوسا ِدوخ هک ییاه
قلاخا
(5
1677
ار دراد موهفم نیا هب )
یم تافوص فیرعت رد ناوت
( E, I, Def.6
ی زج ایوشا ِفیرعت و ،) (
E, I, P.25.C
رد ازونیپوسا اما .تفای ،)
چیه یمن ه ارا موهفم نیا زا یتابثا ای یفیرعت ،دراوم نیا زا مادک .دهد
هنومن و نرووس نیا زا تووسا یا
فووسلیف ِرظنم زا هکلب ،میقتوسم هن هراومه زولد :دوش هتفگ نیا زا شیپ هچنآ ،ازونیپوسا اجنیارد ،رگید نا
1. Difference and Repetition
2. Expressionism in Philosophy: Spinoza
3 یراصتخا ناونعاب باتک نیا ،سپ نیا زا . مسینویسرپسکا
.دش دهاوخ هدروآ 4. Spinoza: Practical Philosophy
5. Ethics
شیدنا ۀ یم »تیاور« ار شیوخ .دنک
یم اذل6
ِیتسینویسرپسکا ِتیاور نیا قیرط زا زولد هک دیسرپ ناوت
هب ،ییازونیپووسا ووشیدنا رد هلئووسم نیمادک حرط لابند
یو ِریووسفت ِهوجو تقیقحرد دتووسا شیوخۀ
فوسلف ات ازونیپوسا ِکیزیفاتم زا ،توسا هدرتوسگ رایوسوسب ۀ
وشیدنا یتح و قلاخا نیا رد ،وا ِیوسایوسۀ
هونیمز نیا ماومت رد و ،دونراد رونررپ یروووضح یزولد ِتویاور هوبنج و میهاوفم وا ،اوه
و عیدوب یاوه
فوشک هدوشان وشیدنا رد ار یا ۀ
یم راکوشآ ازونیپوسا .دزاوس
هب ناوتن دیاوش سپ بنج رب ار هبنج کی یگداوس
ۀ
یاوز و هاگن ِگون هب هتووسب .تووسناد حجرا رگید ۀ
یم هبنج کی ،ثحب هب ِدورو هتووسجرب دناوت
بنج زا رت ۀ
ولاوقم دویووسرپ دویاوب ،نیارباونب .دوووش رگید ِتویاور دراو هوکیرد نیمادوک زا و هویواز نیمادوک زا رووضاوحۀ
هتسجرب دصق و ،هدش ازونیپسا زا زولد ِیتسینویسرپسکا هبنج هچ نتخاس
ددراد ار یا
کیرد لاقم ِدوروۀ لئوسم ،ازونیپوسا زا زولد ِیتوسینویوسرپوسکا ِتیاور هب روضاحۀ
ۀ یگناگی تبوسن
7
( unity
)
سب و یگناگ
( multiplicity
هب ار نافوووسلیف نهذ ،هفووسلف یرات لوط رد هلئووسم نیا .تووساِ )
هویش سب ای تسا لصا یگناگی :تسا هتشاد لوغشم دوخ هب نوگانوگ یاه سب دیگناگ
دیاب ار یگناگ
هب تیاهنرد یگمه تاراک و توسا هناگی شیوخ ِلوصا رد دوجو ایآ دسکعلاب ای دیمهف یگناگی لیذ اب هناگی ِتدحو کی یمز
نآ ای ددندرگ یگناگی ااووساووسا هک
زج یزیچ یتووسه و ،هتووشادن دوجو یا
هعومجم سب زا یا یگناگ سب هار و یگناگی هار :تووسور ِشیپ یهارود کی ییوگ دتووسین اه .یگناگ
هب ای ،مینیزگرب ار یگناگی هار رگا سب یلک
یم فذح یتسه تحاس زا ار یگناگ هب ار نآ ای و ،مینک
هباام
قتوشا یموهفم یم ناوشن و ،هتفریذپ یگناگی هب تبوسن یوناث و یقا
یم هنوگچ هک میهد سب ناوت
یگناگ
سب ریوسم مه رگا .درک اتنتوسا یگناگی زا ار یم سکعرب اامامت هیوضق ،مینیزگرب ار یگناگ
ایآ اما .دووش
ناگود نیا ایآ ددرادن دوجو یمووس ریوسم سب ِتلاوصا ای یگناگی ِتلاوصاۀ
هناگود فاوسا زا ،یگناگ یا
نوشور یارب دتوسین بذاک یواز ِنتخاوسرت
نایم نیا رد زولد ِعوضوم هک دیوسرپ دیاب ،ثحب هب دوروۀ
یتوسینویوسرپوسکا ِتیاور رد وا دتوسیچ یم لوصا ار یگناگی ،شا
هب دیاوش ای دار یگناگوسب ای دناد یلک
مشچ و ریسم هب ار یرگید زادنا
یم ناشن ام ددهد
باتک هک یماگنه مپسینویپسرپپسکا
،نآ قیرط زا زولد هک یقطنم ،دووش یناوخزاب شوسرپ نیا اب
سب و یگناگی میهافم ِتبووسن تروووص ار یگناگ
هبنج زا شیب ،تووسا هدرک یدنب هتووسجرب رگید یاه
6 دافتسا . هب ،»تیاور« ِریبعت ِدوخ یتح و ،میقتسمریغ ِتیاور نیا زا زولدۀ چیه
( زویه وج .تسین یفداصت ای هناهاوخلد ناونع Joe
Hughes یم ناشن ینشور هب ،) فسلف هراومه زولد ارچ هک دهد
ۀ یم ناتساد ای تیاور کی ار شیوخ س نینچ ارچ و ،هدیمان
هک ،یکب
( میقتسمریغ ِدازآ ِنامتفگ ار نآ زویه Free Indirect Discourse
شیدنا اب ینورد ِدنویپ ،دمانیم ) دراد زولد ِیفسلفۀ
( ثحب یارب
باب نیا رد زویه
← 2009: 14-23 Hughes,
.)
7 « اب لداعم هک ،ار هژاو نیا . unité
ژاو اریز ،میدرک همجرت »یگناگی« هب ،تسا یوسنارف » ۀ
یعادت لاومعم »تدحو«ا دننک
ۀ نآ
سب ِکرتشم ِینامهنیا هک تسا یزیچ یگناگ
« هک ، دش دهاوخ نشور هلاقم نیا رد اما .تسا اه unité
» هب ،زولد دزن چیه ناونع
سب ِکرتشم ِنامهنیا هجو دناوتیمن یگناگ
.دوش یقلت اه
یم .ددرگ 8
یم نویووسرپووسکا ِقطنم ار قطنم نیا زولد اب هک یقطنم .دمان
هفلؤم زا هدافتووسا طباور و اه
یهجودنچ یم رارقرب موهفم ود نیا نایم یتوافتم ِیدنبرکیپ ،شا
،توسا توافتم یدنبرکیپ نیا .دنک
یمن روبع یگناگووسب ِتلاووصا ای یگناگی ِتلاووصا ِیهارود زا هکارچ هرظنم اب یریووسم هکلب ،دنک
یا
یم یور شیپ ار توافتم لاقم .دیاووشگ
ۀ ار رد تووسا یووشووشوک رووضاح ناووشن یاتووس
ِریووسم نیا ِنداد
مک دیاش هک یریسم ،توافتم هبنج زا رت
هتفرگ رارق هجوت دروم زولد ِیتسینویسرپسکا ِتیاور ِرگید یاه
.دشاب هس ِقطنم .2 ناگ
ۀ نویسرپسکا
دنریگربرد نویسرپسکا ِموهفم ۀ
فلؤم هس زا هک یقطنم ،تسا قطنم کی ۀ
:هدش لیکشت یلصا 1
نآ . هچ
یم نایب ار دوخ دنک
( what expresses itself
،)
2 نایب .
( expression
و ،)
3 نآ . توسا هدوش نایب هچ
( what
is expressed )
9.
مه ،قطنم نیا هوفلؤم نیا ناومز
یم طبترم رگیدوکی هوب و زیاومتم رگیدوکی زا ار اوه .دزاووس
هوووس میهاوفم هوب داونتووسا اوب زولد وناوگ
ۀ رهوج ینعی ،ازونیپووسا
( substance
توفووص ،)
( attribute
تاذ و)
( essence
یم نوشور ار تبوسن نیا یانعم ،)
دزاوس . هک ،توسا یروروض هتکن نیا هب هجوت ،همادا زا شیپ
هفلؤم یاه نویووسرپووسکا ِقطنم ییاتهووس تاذ و تفووص و رهوج ِییازونیپووسا ِمیهافم هب دودحم طقف
فوسلف ِدوخ رد زولد ا
لاوا .دنتوسین ۀ
هوس نیا ازونیپوسا یم قلاطا زین رگید ِمیهافم رب ار ییات
یناثرد و ،دنک
هب ،درک هدافتووسا قطنم نیا رد زین ییازونیپووساریغ ِمیهافم زا ناوتیم نآ آرووش
ِماظن و تا اووضتقا اب هک
8 . ویووش هوب یقطنم ره ( مکح ِندادرارق ینبم اوب دوخ ،اوخۀ
judgment هوب ) و یگناوگی ِتوبووسن زا ینییبت ،توخاونووش ِناوینب ناونع
سب یم توسدب یگناگ رد یگمه ،هریغ و لگه ِکیتکلاید ِقطنم ای ،تناک ییلاعتوسا ِقطنم ای ،ییوطوسرا ِلوصف و سنج ِقطنم .دهد
یم ه ارا مکح ِراتخاوس زا هک ینییبت اب دنویپ ،دنهد
سب و یگناگی میهافم نایم ار یوصخوشم تبوسن یم رارقرب یگناگ
زولد اما .دنزاوس
ِباتک رد هک نامز ره مپسینویپسرپپسکا
سب و یگناگی ِتبوسن زا یم نخوس یگناگ
هب نویوسرپوسکا ِموهفم یارب ار »قطنم« ریبعت ،دیوگ
یم راک چیه اما ،درب یمن طبترم نآ راتخاوس و مکح اب ار ریبعت نیا اجک ا .دنک
باتک ِلوا ِلوصف رد رگید فرط ز رارکت و توافت
یو ،
وشیدنا رب لوصفم یدقن ۀ
( هنایامنزاب representational هوشیدنا نینچ یلوصا یوگلا و هتوشاد )
ِیلومحم وووو گووضوم ِراتخاوس ار یا
یم مکح نآ زا .دناد هب زولد هک اج هوشیدنا حرط لابندِ
ن مکح یوگلا نیا زا یورارف ،توسا هنایامنزابریغ یا هب .توسا یروروض وا دز
ِمراهچ ِلوصف رد وا ،لیلد نیا رارکت و توافت
لیوسنارفید ِباوسح ِِاروس هب ،مکح ِندادرارق وگلا یاجهب (
differential calculus )
یم یفرعم مکح یوگلا یارب ینیزگیاج نوکمه ار نآ و هتفر ( یفاد نومیاس .دنک
Simon Duffy ِقطنم دراو هلئسم نیا ِقیرط زا )
رپوسکا هب و ،هدوش زولد ِنویوس طبترم یاج
رارق لیوسنارفید ِباوسح زا زولد ِ،اخ ِریوسفت اب آابترا رد ار نآ ،مکح ِراتخاوس اب نآ ِنتخاوس
کیتکلاید ِقطنم رد زین لگه ،یفاد ِریوسفت ربانب .دهدیم ِراتخاوس هب ار نآ تیاهنرد اما ،هداد ه ارا لیوسنارفید باوسح زا یریوسفت ،شا
توسا هتوساکورف مکح هرازگارف ِتلوصخ ،لیوسنارفید ِباوسح یلوصا ِتردق ،زولد ریوسفت ربانب ،لباقمرد .
نایامنزابریز و یا ۀ
( sub-
representative ناوشن ،هدرک داجیا لیوسنارفید ِباوسح و نویوسرپوسکا قطنم نایم یفاد هک یدنویپ اذل .توسا نآ )
تلوصخ ِرگ
هرازگارف نزاب رکفت رب زولد ِدقن یارب( توسا قطنم نیا یا نیمه و ،لیوسنارفید باوسح زا یو ریوسفت و هنایام
بابرد یفاد ثحب روط
لیسنارفید باسح اب نویسرپسکا ِقطنم تبسن ←
Deleuze, 1994:1 & 4 & Duffy, 2004: 47–60
).
9 هب ،سپ نیا زا ،راک یتحار یارب . فلؤم یاج
ۀ نایب« ناونع زا لوا نآ( »هدننک
یم نایب ار دوخ هچ یاج هب ،)دنک
فلؤم ۀ زا مود
فلؤم یاج هب و ،)نایب( »یرگنایب«
ۀ نایب« زا موس هفلؤم نیا ،نمضرد .دش دهاوخ هدافتسا ،»هدش
هدروآ همویگ رد سپ نیا زا اه
نآ ِشقن رب هراشا ات ،دنوشیم .دشاب هتشاد نویسرپسکا ِقطنم رد اه
دنچ ِطباور مه دیاب ییازونیپوسا ِموهفم هوس نیا هب اذل .دنوشاب راگزاوس قطنم نیا ِیهجو
هنومن نوچ ییاه
هفلؤم ِطباور ِماظن هک درک هاگن یم نووشور ار نویووسرپووسکا ِقطنم یاه
نونکا ،هظحلام نیا اب .دنزاووس
یم هب رهوج تفگ ناوت فلؤم ناونع
ۀ یم نایب ار دوخ هک تووسا یزیچ نآ ،لوا ِتافووص ،دنک
یهانتمان
هب نایب هباام فلؤم رهوج نیا یاه ۀ
،مود فلؤم زین تاوذ تیاهنرد و ۀ
نایب لکووش قطنم نیا رد ار هدووش
یم .دنهد یم ادخ ِفیرعت رد ار میهافم نیا تبوسن ازونیپوسا ااقلطم یدوجو ،ادخ زا نم روظنم« :دروآ
هب ،هدووش لیکووشت تافووص یهانتمان زا هک یرهوج ،ینعی ،تووسا یهانتمان هنوگ
یتاذ مادکره هک یا
یم نایب ار یهانتمان و یدمروس ».دننک
( E, I, Def.6 )
.
یمرب قطنم نیا هک یتبوسن هوس یتبوسن ،دزاوس
هناگ
یم و توسا هوس تبوسن نیا زا زولد ِنییبت رد ار هجو هوس یاپدر ناوت
یم رظن هب ینعی .تفای هناگ دوسر
هن زولد یم نخس هفلؤم هوس ِینورد ِتبوسن زا اهنت هس ِتبسن نیا ِراتخاس هکلب ،دیوگ
ِهجو هس زا ار ییات
یم یووسررب توافتم :دنک
،مه اب ِتبووسن رد و مه زا هفلؤم هووس ِزیامت .1 2
. ینیوکت ِندوب
( genetic
)
و ،نویووسرپووسکا ِقطنم 3
دعاق . ۀ دبت ی ل یریذپ
( rule of convertibility )
هداد حرووش بیترت هب هوجو نیا .
.دش دنهاوخ 2 ـ 1 مه اب ِتبسن رد و مه زا هفلؤم هس ِزیامت .
طبار ۀ هب هفلؤم هوس نیا هنوگ
هفلؤم ود ره هک توسیا اهنت و اهنت
فلؤم اب تبوسن رد ۀ
ادج رگیدکی زا ،مووس
هب .دووش دنهاوخ یم نکمم رهوج ِموهفم هب گاجرا اب تاذ و تفووص ِییادج ،لاام ناونع
تاذ ؛ددرگ
یم نایب ار نآ هک یتفوص رد اهنت .توسا رهوج ِتاذ هکلب ،تفوص ِتاذ هن ،تاذ اما ،دراد رووضح دنک
یم لمح رهوج رب هکلب ،تفوص رب هن تاذ اما ،توشاد دهاوخن دوجو تفوص نودب تاذ نایب هب .ددرگ
رظن رد نودب ،رگید فرط زا .دووشاب تفووص رد شدوجو دنچره ،تووسا رهوج هب تاذ ِدانووسا ،رگید اوخ یکی شتافوص اب رهوج ،تاذ ِموهفم نتفرگ نایب تافوص هک توسا توسرد ؛دوش ده
رهوج یاه
یم نایب ار یتاوذ اما ،دنتوسه یم لمح رهوج رب اهنت هک دننک
رب هن و دنووش تافوص
( Deleuze, 1990:
27-28
هوس تبوسن ،سپ .)
نیا نویوسرپوسکا ِقطنم ییات یم هتخاوسرب هنوگ
فلؤم هوس ره هک ،دووش ۀ
نیا
.دنراد زاین رگیدکی هب ندوشزیامتم یارب قطنم فرط هوس ِزاین نیا
ۀ هفلوم م یاه یارب نویوسرپوسکا ِقطن
فلؤم ود رووصت نودب زین مادک ره رووصت هک توسا نیا دیؤم ،مه زا زیامت ۀ
.دوب دهاوخ نکممان رگید
یمن لاام هفلوم ِشقن ناوت یم نایب ار دوخ هک یا
فلؤم ِشقن ِرووصت ِنودب ،دنک ۀ
نایب فلؤم و ۀ نایب ،هدوش
.رخآ یلا و ،دیمهف 2 ـ 2 ینیوکت.
نویسرپسکا قطنم ِندوب
ِلعف ،قطنم نیا رد فوسلف رد تافوص نامه ای ،»یرگنایب«10
ۀ هن ،ازونیپوسا راکوشآ اهنت
دننک ِرما ِتاذۀ
نایب«
مهم نآ زا هکلب ،رهوج ینعی ،»هدننک ،رت
نیوکت دننک ِتاذۀ هب تاذ ینعی .دنتووسه نآ نآ هباام
هچ
10 موقت و ینیوکت ِشقن رب دیکأت یارب »لعف« ریبعت. نیا ِشخب
.تسا هدش هدافتسا هفلؤم
نایب«
هن ، »هدوش ِطوسوت اهنت
نآ طوسوت هکلب ،هدوش راکوشآ تافوص » ِیرگنایب«
اه میوقت
( constitute
و)
نیوکت ِقطنم ،قطنم نیا هک مییوگب دیاب سپ .توسا هدوش هتخاوس ِقطنم اافروص هن ،توسا تخاوس و
یلجت
( manifestation
نآ زا شیب تافوص« ،دوجوم شیپ زا رما ِیگراکوشآ و)
یروصانع ،دنوشاب هنیآ هک
اویوپ
»دونتووسه ینیوکت و
( : 80 )Ibid
راوعتووسا زولد دزن ،توهج نیا زا ِقطنم ِحیووضوت یارب ،هونیآ ۀ
هب ،ار تافوص شقن زا رظنم ود اب تبوسن رد هراعتوسا ود دیاب ام .توسا یفاکان ،نویوسرپوسکا ِلاعفا ناونع
هنیآ تافوص ،هجو کی زا .میریگب رظن رد مه اب ،»یرگنایب«
هک ،دنتوسه یلجت و فاکعنا یارب ییاه
ب ،رهوج ِتاذ ه
نایب« هباام نآ رد ،»هدووش
یم زیامتم و راکتم اه .دوووش
تافووص یووساکعنا هجو اما11
یساسا شقن زا هدمآرب نآ رت
موقت ینعی ،اه هک تسا شقن نیا اب تبسن رد و ،تسا رهوج ِتاذ ِیشخب
یم لدبم ینیوکت یموهفم هب نویوسرپوسکا موهفم راعتوسا زا زولد .ددرگ
ۀ رذب
( )seed
ناوشن یارب ِنداد
یا یم هدافتوسا شقن ن مه تافوص .دنک
یم لماوش ار رهوج ِتاذ هک ،دنتوسه ییاهرذب نوچ دنووش
( )Ibid
نیا رد لماووش ،اج نایب ار نآ هک یتافووص زا نوریب یدوجو رهوج ِتاذ« :هک تووسا انعم نیا هب ندوب
یم »درادن ،دننک
( Ibid: 42
هنیآ اافروص تافوص نیاربانب و ،)
هب ار تاذ هک دنتوسین ییاه یعووضوم ناونع
نآ هوکلب ،دوننک سکعنم یجراوخ و ینوریب ققحت اوه
تاذ ِدوجو شخب هوب ،رهوج ِتاذ اذول و ،دونا
ناونع
فلؤم ۀ نایب«
،»هدووش هب ،تافووص ِقیرط زاطقف
فلؤم هباام ۀ .تووشاد دهاوخ دوجو ،»یرگنایب«
12
سپ
هوس ِتبوسن زا هجو نیا ناوتیم ناگ
نیا ار یتوسینویوسرپوسکا ِقطنمۀ هنوگ
تووص فلؤم هک ،درک یدنب ۀ
ناویب«
»هدوووش طقف و طقف
ناویب« هوک دونچره ،دراد دوجو »یرگناویب« لوعف رد ِلوعف ِدوخ هوب هون »هدوووش
فلؤم هب هکلب ،»یرگنایب«
ۀ نایب«
.دوش هداد دانسا »هدننک
2 ـ 3 دعاق . ۀ لیدبت یریذپ
نآ ِموقم هک یتافووص رد اهنت تاذ هک دووش نووشور ،میدرک یووسررب نونکات هک یهجو ود هب هجوتاب یم لومح رهوج رب هوکلب تاوفووص هوب هون تاذ اوما ،دراد دوجو ،دونتووسه یم ،نیارباونب .ددرگ
توفگ ناوت
11 یم دراو ار لقع ِموهفم ،تافووص ِفیرعت رد ازونیپووسا هک تووسا یووساکعنا هاگرظنم نیا زا . ( دنک
E, I, Def.4 نآ زا .) ره هک اج
یلجت و فاکعنا ( یهانتمان یلقع ،دنک هدهاوشم هنیآ رد ار نآ ات توسا یموشچ دنمزاین یا
infinite intellect ِیلجت هک ،دوشاب دیاب )
نیآ رد ار رهوج ِراکتم ِتاوذ ( دنک هراظن ،زیامتم ِتافصۀ
Deleuze, 1990: 80 .)
12 یم در ار ازونیپووسا ِتافووص زا ویتکژبوووس ِریووسفت هنوگره زولد هک ،تووسا »یرگنایب« ِینیوکت یگژیو نیا ِفاووسارب . رد .دنک
نآ تازیامت و تافووص لمحم یهانتمان ِلقع ،ویتکژبوووسریووسفت ( تووسا اه
Lloyd, 1996: 36-38 )
. ه ارا زولد هک یریووسفت رد اما
یم نآ ااوفرووص لوقع ،دوهد هدرک ناویب تاوفووص ار هوچ
یم هدوهاوووشم ،دونا موقت اوب اوهنت »یرگناویب« ِلوعف هوکارچ ،دونک
نآ هوب ندویووشخب هوچ
نایب«
یم سکعنم و یلجتم ار نآ ،»هدوش یم طبترم لقع اب ااتروروض تفوص رگا« :دنک
قع رد هک توسین لیلد نآ هب ،دووش تنوکوس ل
هب هکلب ،دراد طوساو
ۀ هک توسا نآ ] تفوص [ نآ و ،توسا یرگنایب یم نایب هچ
ااتروروض ،دنک
»دنک »کاردا« ار نآ ات توسا یلقع مزلتوسم
( Deleuze, 1988: 51 .)
ِ
حیرص ِنتم اب زولد ریسفت نیا قلاخا
نیا ار تافص ازونیپسا .تسا راگزاس الاماک زین یم فیرعت هنوگ
:دنک
زا نم روظنم«
هب ار نآ لقع هک تووسا یزیچ نآ ،تفووص یم کرد رهوج ِتاذ ِموقم هباام
( »دنک E, I, Def.4 نیا رد »لقع« موهفم )
نآ ینیوکت هجو ،»موقت« موهفم و ،تافص ِیساکعنا هجو ،فیرعت یم ناشن ار اه
.دنهد
یم موقت هک ار یتاذ ،تافووص »رگید یزیچ« هب دنووشخب
( something else
دانووسا رهوج نامه ینعی ،)
هب رهوج ،زولد ِریبعت هب اذل .دنهدیم مه ،»رگید یزیچ« هباام
توسب ۀ
( correlate
دیابن« : و ،توسا تاذ)
مه ِدوجو اب ار تاذ ِدوجو هتسب
»درک طلخ شا
( Ibid: 43 )
مه زا دوصقم .
تسب ۀ نامه ،تاذ
هژبا یم هداد تبوسن نآ هب و هدوب نآ ِتاذ ،تاذ هک توسا یئیوش ای دعاق نامه نیا .دووش
ۀ لیدبت یریذپ
یم هک توسا »توسا یزیچ ِتاذ ،یتاذ ره« :دیوگ
( Ibid: 42
ترووص ربانب .)
نیا ،ازونیپوسا ِدوخ یدنب
یم رارقرب یوش ِتاذ و یوش نایم ار فیاوضتم و هفرطود یتبوسن هدعاق یزیچ تاذ« :ینعی ،دنک
توسا
یم هن و دراد دوجو هن ،نآ نودب یووش هک نودب هک تووسا یزیچ نآ ،سکعلاب و ،دوووش روووصت دناوت
یم هن و دراد دوجو هن ، یوش »دووش رووصت دناوت
( E, II, P.10.S
هب رهوج ،نیاربانب .)
مه هباام هژبا ای هتوسب
طبار کی رد ۀ
یم رارق تاذ اب فیاووضتم هب ،دریگ
هنوگ هن هک یا ذ نودب رهوج لباق و هتووشاد دوجو تا
هوب ،رگید توهج زا .رهوج نودوب تاذ هون و ،توووسا روووصت نآ لویلد
زا نوریب یدوجو چیه ،تاوذ هوک
نآ هک یتافووص یم موقت ار اه
طبار نیا ،دنرادن دنووشخب ۀ
زین تافووص هب ،تاذ و رهوج نایم یفیاووضت
یم لقتنم نکممان تافوص ِرووصت و دوجو نودب ،رهوج ِرووصت و دوجو ینعی ،دووش
.سکعلاب و ،هدوب
نیدوب وطبار کوی اوب اوم ،بویترت هوووس ِیفیاوووضتۀ
وفلؤم هوووس ره نآ رد هوک ،میهجاوم هوفرط ۀ
ناویب«
،»هدوننک
نایب« و »یرگنایب«
یم رووصت هن و دنراد دوجو هن رگیدکی نودب ،»هدوش ِیفیاوضت ِتبوسن نیا .دنووش
هفلؤم ِزیامت رد ار هفرطهووس هفلؤم ود ره .میدرک هدهاووشم زین اه
فلؤم اب آابترا رد اهنت ۀ
مه زا موووس
یم زیامتم هوس یفیاوضت رد هراومه نویوسرپوسکا ِقطنم نیاربانب .دندوش
یم لمع ییات هفلؤم و ،دنک
یاه
طبار رد نوگانوگ ِتاهج زا ار شیوخ ۀ
ینورد یم رارق یا رگیدکی نودب ،ندوبزیامتم نیع رد هک ،دهد
لباق هن و دنراد دوجو هن زین .دناروصت
3 . تروص سب و یگناگی تبسن یدنب نویسرپسکا ِقطنم رد یگناگ
هفلؤم زا زولد ِیهجو هوس لیلحت ِنتوشاد توسدرد اب نونکا هوس یاه
ناگ ۀ یم ،نویوسرپوسکا قطنم ناوت
لئوسم زا یو هک ار یدیدج ِیدنبرکیپ و فیرعتزاب ۀ
سب و یگناگی ِتبوسن یم ه ارا یگناگ
نوشور ،دهد
وووصلاخ .توخاوووس ۀ
مهم نیرت نیا یلبق شخب ِجیاوتن هوفلؤم .مکی :دونتووسه اوه
ناویب« یاوه ،»هدوننک
ناویب« و »یرگناویب«
نآ طلخ زا و دویمهف مهاوب دویاوب ار »هدوووش .مود ،درک باونتجا زین رگیدوکی اوب اوه
نایب«
نایب« هب طقف »هدووش یم هداد تبووسن »هدننک
میوقت ار نآ هک ،»یرگنایب« رد اهنت دنچره ،دوووش
یم .موووس و ،دراد دوجو ،دنک نایب«
ژبا »هدننک ۀ
نایب«
مه اذل و »هدووش تووسب
ۀ .تووسا نآ نیا رب ینتبم
یم ،جیاتن ناگود ِتلووصخ هب ناوت
ۀ فلؤم ۀ نایب«
هکارچ ،تووسا هناگود تاذ .درب یپ تاذ ینعی ،»هدووش
یم توهج کوی زا .دراد توللاد هوفلؤم ود رب ناومزمه ِتاوفووص یهاونتماون اوب توبووسن رد ار نآ ناوت
موقت هک درک هظحلام »یرگنایب«
یم رگید فرط زا و ،دنتوسه نآ ِشخب ِرهوج اب تبوسن رد ار نآ ناوت
نایب«
»هدننک ود ِتللاد نیا .توسا نآ هب تاذ ِدانوسا هک تفرگ رظن رد یا ناگ
ۀ یم ار یلوا هک ،تاذ ناوت
موقت ِتوللاد مه ،دویماون یداونووسا ِتوللاد ار یمود و یگتفاوی
سب ار نآ ناومز نیعرد و هوناوگ
هوناوگی لاوح
یم :دنک
یم هونوگچ هون تاوفووص هوک توفگ ناوت یم ناویب ار رهوج ِتاذ هوکلب ،نیعم یتاذ اوهنت
تاذ نیا ددوننک
نآ رد هک یتافص رد تاوذ نیاربانب .تفص کی ِتاذ هن ،تسا هدش نایب رهوج ِتاذ هباامهب دوجو اه
اذ کوی اوب لداوعم طقف یگمه اوما ،دونازیاومتم مه زا ،دونراد وناوگی ِت
ۀ ( one single essence رهوج)
دعاق .دنتووسه ۀ
لیدبت یم نایب یریذپ ،تافووص رظنم زا تاوذ .تووسا یزیچ ِتاذ ،یتاذ ره هک دنک
زیامتم ااعقاو اما ،دنا
هژبا رظنم زا تاذ طبار نآ اب هک یا
ۀ لیدبت ( .توسا هناگی ،دراد یریذپ Deleuze,
1990: 42 ) .
ِتاوذ زا مه زولد ،سپ نایب«
دووش ۀ
» سب یم نخووس هناگ نایب« ِتاذ زا مه و ،دیوگ
دووش ۀ
» .هناگی
سب تاذ سب نیا یاونبم اوما ،توووسا هوناوگ ناویب« ِتاذ ِدوخ رد هون یگناوگ
یهاونتماون رد هوکلب ،»هدوووش
هب ،تافوص ِیگناگسب نایب« ِلاعفا هباام
نیع رد .توسا »یرگ نیا اوشنم اما ،توسا هناگی تاذ ،لاح
ژبا رد یگناگی ۀ
مه توسب ناگی ِقلطم ِرهوج ینعی ،تاذۀ ۀ
نایب«
اب نویوسرپوسکا ِقطنم .دراد رارق »هدننک
نایب« ِدوجو ِندرکزیامتم یم مهارف ار ناکما نیا ،»یرگنایب« ِلعف و »هدننک
نایب« ِتاذ رد ات دنک »هدوش
سب مه گناگی ِینابم هب ار هلئووسم دیاب سپ .دنووشاب هتووشاد روووضح مهاب یگناگی مه و یگناگ و ی
سب اب تبووسن رد ار رهوج ِیگناگی دیاب هنوگچ .دنادرگرب نویووسرپووسکا قطنم رد یگناگسب ِیگناگ
لئوسم هک توسا یوشوسرپ نیا ددیمهف ،سکعلاب و ،تافوص وساپ رد و ،هتخاوسرب ار راتوشون نیا ِیلوصاۀ
یم هک تووسا نآ هب تروووص ناوت
ِمیهافم ِنایم زولد ِیدنب سب و یگناگی
نیمه و ،یگناگ ِمیهافم روط
نآ اب تبسن رد هک یرگید یم داجیا اه
.تخاس نشور ار ،دنوش
هوس ِفیاوضت رب ینتبم هفلوم ِنایم هک یایهجو
هوس یاه کی ،دوش هداد ناوشن نویوسرپوسکا ِقطنم ِییات
وطبار سب و یگناوگی ِییاوتود ِمیهاوفم ِناویم هوفرط ود ِفیاوووضتۀ یم داوجیا یگناوگ
ِماوقم رد رهوج .دوووش
قطنم ِیگناگی سب ِماقم رد تافوص یهانتمان و ،نویوسرپوسکا
هب ،قطنم نیا ِیگناگ هفلؤم هباام
هب ،یاه
نایب« ،بیترت مزلتووسم مادکره روووصت و دوجو هکارچ ،دنارگیدکی مزلتووسم ،»یرگنایب« و »یگدننک
سب نودب ،قطنم نیا ِیگناگی ،سپ .تووسا یرگید روووصت و دوجو یگناگ
سب و ،شا نودب نآ ِیگناگ
یگناگی نایب« ِتاذ رد موهفم ود نیا و ،دناروصت و فیرعت لباقریغ ،شا
.دنراد نامأوت یروضح »هدش
هطبار نینچ یرترب زا ،یا
هطلووس و نتفای یم یریگولج رگیدکی رب موهفم ود نیا یرگ
چیه .دنک زا مادک
هوب .توووسین یرگید رب مدوقم موهفم ود نیا یموهفم ،یرگید هوب توبووسن مادوک چیه ،رگید ناویب
،یعرف
یمن بووسحم یوناث ای یقاقتوشا سب هن .دووش
یم ار یگناگ ار یگناگی هن و توساکورف یگناگی هب ناوت
سب هب مه نویوسرپوسکا ِقطنم .یگناگ همانوشیامن نوچ
زا یتیصخوش چیه ینعی ،درادن نامرهق هک توسیا
یمن افیا یزکرم شقن همانوشیامن نیا هفلؤم زا مادکره ،دنک
هوس یاه ا اب یوشقن ییات و هتوشاد ربارب ِتیمه
سب و یگناگی ،هطووساو نیا هب هب زین یگناگ
هفلؤم نیا ِلباقتم ِطباور هباام نیا رد یناووسکی تیمها اه
یم همانشیامن .دنبای
ناگود ِتللاد تقیقحرد نایب« ِتاذۀ
سب ِقطنم ود هب ار نویوسرپوسکا قطنم ،»هدوش ِقطنم و یگناگ
یم لدوبم یگناوگی ِتاوذ یتقو .دونک
ناویب«
سب اوب توبووسن رد ار »هدووش نآ ِموقم هوک یتاوفووص ِیگناوگ
اوه
یم هناگوسب ،شزیامتم ِتافوص یهانتمان رد رهوج ِتاذ ،مینک رابتعا ،دنتوسه یم الاام و ،ددرگ
رد ناوت
ِقطنم ِرابتعا ینعی .تفگ نخوس هریغ و رکفتم ِرهوج ای دتمم ِرهوج زا ،رکف و دادتما ِتافوص اب تبوسن لعف اب نویووسرپووسکا
»یرگنایب«
طبار هب لیدبت ار نویووسرپووسکا ،شا سب ِیقطنمۀ
یرگنایب« ِیگناگ و
ناویب
»هدوووش 13
یم وطبار نیا زولد .دونک سب ِیقطنمۀ
یگدوووشگرب ار یگناوگ
( explication
)
یم .دوماون
نایب«
سب قیرط زا »هدش .تسا هدش هدوشگ و زیامتم ،»یرگنایب« ِیگناگ
نایب« ِتاذ رگا لاح رد ار »هدش
ژبا اب تبسن ۀ
مه تسب ۀ اجنآ زا ،میریگب رظن رد ،رهوج ینعی ،تاذ
یم قلطم و هناگی زین تاذ ،تووسا هناگی هژبا نیا هک فلؤم اب نویووسرپووسکا ِقطنم ِرابتعا ینعی .دوووش
ۀ
نایب«
»هدننک طبار هب ار نویوسرپوسکا ،شا نایب« ِیگناگی ِیقطنمۀ
نایب وووو هدننک یم لدبم »هدوش
.دزاوس
وطبار نیا زولد ناویب« ِتاوذ ماومت هوک ،ار یگناوگی ِیقطنمۀ
هوب ار »هدوووش یمربرد هوناوگی یتاذ هوباوام
،دریگ
طبار ۀ یگدنریگربرد
( complication
)
یم .دمان نآ زا طبار ود نیا ِتوافتم ِرووس ود هک اج ۀ
و یگدوووشگرب
هفلؤم ینعی ،یگدنریگربرد نایب« و »یرگنایب« یاه
فیاووضتم »هدننک ن هطبار ود نیا اذل ،دنا
کی رد زی
یم رارق مهاب فیاوضتم تبوسن سب ِقطنم ِفیاوضتم ِتبوسن نیا ِتدحو .دنریگ
ِیگناگی ِقطنم و یگناگ
فلؤم رد نویوسرپوسکا نایب« ِکرتوشمۀ
نورد موهفم ،»هدوش یراگدنام
( immanency )
فیرعت زولد دزن ار
یم نورد« :دنک »تسا یگدوشگرب و یگدنریگربرد ِتدحو اب قباطم یراگدنام
( Deleuze, 1990: 175
.)
هب طساو ۀ نورد ِتبسن نیمه یم نینچ یرگید یاج رد زولد هک تسا راگدنام
ول ُع چیه رهوج« :دیوگُ
یرترب و »درادن تافوص رب یا
( Deleuze, 1988: 51 )
.
ِموقم مادکره اریز ،توسین تافوص زا رترب رهوج
جو کی نایب« ِتاذ زا ه
»هدوش سب تافوص :دنا یم نیموضت ار تاذ یگناگ
ِقلطم یگناگی رهوج و ،دننک
یم زین .ار نآ نورد تبووسن دیابن ارچ هک تفایرد ناوت
هب ار شتافووص اب رهوج ِراگدنام ِنتووساکورف هباام
نورد .تووسناد سکعلاب ای و ،تاوفووص هب رهوج هن یراگدنام
زا ار شتاوفووص و رهوج ِزیاومت اوهنت نیب
یمن نآ زا .دراد دویکأوت یزیاومت نینچ رب ااوقاوفتا هوکلب ،درب یگدونریگربرد و یگدوووشگرب ِتدوحو هوک اوج
ِتاذ/تاوذ رد نامزمه نایب«14
ناگوسب ِرظنم زیامت نودب ،دنراد رووضح »هدوش اگی ِرظنم زا تافوصۀ
نۀ
هب یرما نینچ ،رهوج یم نکممان یلک
یمن ینعی .توشگ رد رهوج هک یوشقن ناوت
هناگی نیا ِنتخاوس
یم افیا تاذ ناگوسب ِشقن هب ار دنک
ۀ نیمه و ،توساکورف تافوص هناگوسب رد تافوص شقن روط
ِنتخاوس
یمن ار تاذ ناگی ِشقن هب ناوت
هک توسا رادوخرب تیمها ِتیاغ زا هتکن نیا نیاربانب .دنادرگزاب رهوجۀ
طبار ۀ هتفرگ لکش زیامت فاسارب ،نویسرپسکا ِقطنم ِراگدنامنورد تساکورف فاسارب هن تسا
.یریذپ
رد هک دووش هتفگ رگا نورد یتبوسن یگناگی ،یتوسینویوسرپوسکا ِتیاور
سب اب راگدنام هب نیا ،دراد یگناگ
13 . نآ یارب طبار نیا ناوتب هک یشراگن ِتروص رد ات ،تسا هدش هدافتسا زین همویگ زا هلصاف طخ رب هولاع ،داد ناشن ار ییاتودۀ
.دوشن داجیا یماهبا 14 . نیا رد بروم طخ ناگود ِتلاح اج
ۀ یم ناشن ار تاذ .دهد
لحنم یانعم سب رد یگناگی ندووش
یگناگ هب هکلب ،تووسین سکعرب و اه و هیوووسود ِمازلتووسا یانعم
دکی نودب ،زیامت نیع رد هک ،تسا موهفم ود نیا ِفیاضتم .دناروصت لباقریغ رگی
وسیاقم سب ِتلاوصا ای یگناگی ِتلاوصا ِیهارود اب قطنم نیاۀ ناوشن ،یگناگ
دنهد ۀ توسا یمووس هار
یب لیوصاریغ و لیوصا رما زا شوسرپ نآ رد هک یم انعم
نآ تلاوصا زا شوسرپ .دووش هک دراد انعم اج
هلووسلووس یماظن نورد ِقطنم رد .دووشاب رارقرب روما ِنایم یبتارم
و هتووسکووش ار ماظن نیا هک یراگدنام
هفلؤم هب یناوسکی تیمها یم طباور و اه
لیوصا رگید رما زا یرما چیه ،دوشخب یعقاو ای رت
مهم ای رت رت
یم هون .دوب دوهاوخن سب ناوت
سب هوب ار یگناوگی هون و دونادرگرب یگناوگی هوب ار یگناوگ یود ره اوما ،یگناوگ
نیا نورد تبوسن کی رد اه مزلتوسم راگدنام
یم ار نویوسرپوسکا ِهار ای مووس هار نیا .دنرگیدکی ِهار ناوت
هجیگرووس
( vertigo
)
نورد« :دیمان جیگرووس ِدوخ یراگدنام
ۀ نویووسرپووسکا موهفم زا و ،هدوب هفووسلف
ییادج
»توسا ریذپان
( Deleuze, 1990: 180
هجیگروس نیا ،)
هلوسلوس ِماظن هک توسیا هب ار بلاغ ِیبتارم
یم هزرل نآ یارب .دزادنا جیگروس نیا ِجیاتن و تاعبت ناوتب هک
ۀ هب ار یتوسینویوسرپوسکا و یماموضنا ترووص
ونومن کوی بولاوقرد نورد ِیگژیو ِنتفرگ رظن رد اوب یدوعب شخب ،داد ناوووشن نخووشمۀ
قطنم ِراوگدوناوم
سب ِیتووسیچ زا زولد ِریووسفت ،نویووسرپووسکا هب ار ییازونیپووسا ِرهوج ِیگناگی و تافووص ِیگناگ
لکووش
درک یزاووسزاب یلیلحت نومن ود اب لباقت ِبلاقرد ار ریووسفت نیا مزاول و جیاتن سپووس و ،ه
ۀ ،نخووشم
یم نشور .دزاس
مه ِیگنوگچ .4 سب ِیگتــسب
ِقطنم ساــسارب ،ازونیپــسا دزن رهوه ِیگناگی و تافــص ِیگناگ
نویسرپسکا 4 ـ سب و رهوه ِیگناگی ِیتسیچ .1 ازونیپسا دزن تافص ِیگناگ
هب زولد ریوسفت یزاوسزاب سب زا یکرد هچ هک توسا شوسرپ نیا هب وساپ مزلتوسم یلیلحت وحن
و یگناگ
یم ازونیپووسا دزن یگناگی طبار ات ،تووشاد ناوت
ۀ نورد ،نویووسرپووسکا ِقطنم فاووسارب اهنآ و راگدنام
مه ددووش هتوسب کی ینعی ،درک میوسقت شخب ود هب دیاب ار شوسرپ نیا ِدوخ ،تقیقحرد15
زا راب ِتهج
سب کوی و ،درک توکرح یگناوگی هوب یگناوگ سب هوب یگناوگی زا راوب
یم نیارباونب .یگناوگ نینچ ناوت
15 نیا رد .توسین ییازونیپوسا ِمیهافم هب دودحم ،لیلحت نیا هک توسا نوشور . هب اج
نآ لیلد ا زولد ِدوخ هک هدافتوسا یمیهافم نینچ ز
یم یزاووسزاب ار لیلحت ،میهافم نامه فاووسارب زین هلاقم نیا ،تووسا هدرک یم الاام اما .دنک
ِمیهافم ِارووس هب شور نیمه اب ناوت
یتوسه ِیوصاوصتخا سب زا ییانعم هچ زولد هک میوسرپب نینچ ینعی ،دز شیامزآ هب توسد و تفر یزولد یوسانوش
رد یگناگی و یگناگ
یتووسه ووسانووش یم دارم شیوخ ی هطبار ،نویووسرپووسکا قطنم فاووسارب ات ،دنک
نورد یا نآ نایم راگدنام ااووساووسا ایآ ددوووش رارقرب اه
یتوسه ( یگتوسیاب لگیم دیاوش دتوسا راگزاوس یقطنم نینچ اب زولد یوسانوش Miguel de Beistegui
وشیدنا لک هک توسا یوسک اهنت ) ۀ
نورد ِموهفم ِفاوسارب ار زولد یم ت ارق یراگدنام
یم ناوشن و دنک مدقم اب زولد هک دهد
( توافت موهفم ِنتوشاد difference
موهفم رب )
نیا ( یناومه identity ژورپ توقیقحرد ،) ۀ
نورد توووسا هداد شرتووسگ ار ازونیپووسا یراوگدوناوم باوب نیا رد یگتووسیاوب ِثوحب یارب (
Beistegui, 2010: 24-47← .)
