A Critical Study of the Essence of the Rule of Recognition
(Type of Paper: ResearchArticle)
Babak Baseri*
Abstract
Herbert L. Hart considers the rule of recognition as the ultimate criterion for the validity of a legal system and its rules. Doubts about the validity of a rule in a primitive legal system-which has only primary rules- due to lack of a formal and valid criterion for recognition, leads to the “uncertainty issue”. But in a matured legal system, secondary rules – rules on recognition, change, and supervision – remove the system’s uncertainty, instability and inefficiency. The purpose of this research is to analyze and identify the rule of recognition as a criterion for determining the validity of other rules in a legal system. Criticisms of the recognition rule have been divided into four categories; the first critique is related to the essence of the legal system meaning that its scope determines its autonomy. The second critique is lack of normative features in the rule of recognition. The third critique is its incompatibility with the ultimate criteria of legal validity. Finally, the fourth critique is hermeneutical. However, some, using Hart's positivist methodology, believe that the rule of recognition lacks the characteristics of a rule and suggest "the idea of recognition" instead.
Keywords
positivism, soft positivism, rule of recognition, ultimate criteria of legal validity.
* Assistant Professor at the Public and International law Department, Law and Humanitarian Faculty, Islamic Azad University, Shiraz Branch, Shiraz, Iran. Email: [email protected]
Received: August 17, 2019 - Accepted: February 17, 2020
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
یقوقح ماظن رد ییاسانش ۀدعاق یتسیچ یداقتنا ۀعلاطم
یملع :هلاقم عون(
)یشهوژپ _
یرصاب کباب
*
هدیکچ
تراه.لا تربره -
رصاعم قوقح فوسلیف -
یقواقح قااما رااابعا ییااغ رایعم ار ییاسانش ۀدعاق
نآ دعاوق م
ی دااد راابعا رد کیکشت تروص رد . هدعاق
داب یقواقح قاما ره رد -
نت اک اراد ااه
،دنبسه یل ا دعاوق ب
لد ی ل دارایا ،نآ ییاسانش ارب رابعم یمسر رایعم دواا
« ایععق قداع »
ب دوج م ی آی د وااث دعاوق ،غلاب یقوقح قاما رد اما . ترااما رایییت ،ییااسانش ۀدعاق–
- نااصقا
فرطرب ار دماراکاا ییابسیا ، یععق قدع م
ی دزاس یسررب شه ژپ نیا زا فده . ۀدعاق لیلحت
ییاسانش ب
باثم . اسا نآ یسواپ اای یقواقح قااما رد داعاوق ریااس رااابعا نییعت ارب رایعم ۀ
یاسقت باسد رااهس اب ار ییاسانش ۀدعاق داقباا تاعلاعم هدراک
ا ای اب هوابرم اسسا داقا ؛
ن رد ام ، سا یقوقح قاما ۀی دب
ی ن انعم ا .دنک نییعت ار نآ یگدنسبدوخ شلومش ۀریاد ک ق د داق
ییاسانش ۀدعاق روبسد ۀصیصخ نادقف ب مزاب
ی ددرگ ییااغ راایعم اب نآ راگزاساا ،دقا نیموس .
ار یقوقح قاما راابعا هراما
ا ییاسانش ۀدعاق نادقف رب ام
ی داااد زا روابرم ۀداعاق داقا ایاها رد .
کیتونمره هاگدید سا
دقا اب ریا یخرب سرگا . ش ر
سانش اق ،تراه یبسیویبیزوپ ی ییاسانش ۀدع
یم هدعاق ۀصیصخ دقاف ساسا زا ار دنااد
« ییاسانش ۀدیا »
حرعم نآ لباقم رد ار م
ی دننک .
ناگژاودیلک
.یقوقح راابعا ییاغ رایعم ،ییاسانش ۀدعاق ،قرا سیویبیزوپ ، سیویبیزوپ
* رایدابسا یمومع قوقح ه رگ
بی ن للملا
، دکشااد ۀ ،زاریاش داحا ،یم اسا دازآ ها اشااد ،یاااساا قوالع قوقح
.ناریا ،زاریش Email: [email protected]
: فایرد خیرات 26
/ 05 / 1398 - :شریذپ خیرات 28
/ 11 / 1398
همدقم
اقم داعاوق زا دایاب اراس اک سا راج نهذ رد هراومه شسرپ نیا یعامبجا یگداز رد تارر
داقباا دعاوق نیا زا فلبسم عطاقم رد ؟ ینک یعات یقوقح م
ی نک ی اای االاداع ار نااآ یهاگ
د درم ای لواقم یقعنمریغ ای یقعنم ، الاداعاا م
ی ااوخ ی یقواقح دعاوق نیااوق کاردا ۀوق .
رارق یشزرا ت اضق دروم بسویپ ار ام
ی داهد نیانس لاصاح ، شزرا
راذاگ اب رد یانیع رواط
لیلحت رد . سا هدهاشم لباق نوااق ضقا یبح نوااق ربارب رد یاامرفاا ای تاعمجت تاضاربعا د اب یضق نیا لئسم
شزرا نآ ۀژی راک ک هدعاق راذگراجنه أشنم ۀ نآ ب راابعا اععا ای یشسب
راباشوا نیا . یهجاوم یقوقح قاما رد هدعاق درکراک سا اب
لااااد کایککت ااب اات اسا نآ
ییااسانش ۀداعاق یباسیس لایلحت ب نآ راذگراجنه أشنم زا یقوقح قاما رد هدعاق درکراک رد1
یقواقح ۀداعاق ؛ اسا هدش رکرمت هدعاق یبسیس رب سسا نیمز نیا رد .دزادرپب یقوقح قاما قادک یقوقح قاما رد نآ درکراک سیس سا
داعاوق ریااس ااب یقواقح ۀداعاق لاصاف اخ ؟
عم یاها رد ؟ ساجک ؟ سیس هدعاق ییاغ رای
قواقح یباسیویبیزوپ یول دابم اب هدعاق یبسیس ب ،ثحب یموهکم بوسراس ابسار رد اای راابعا شجنس ارب رایعم ییاسانش ۀدعاق یریذپب کاانس .دش دهاوخ بخادرپ ریا یعیاط
جاوم شسرپ نیا اب ها اآ ، سا یقوقح دعاوق ریاس ن عب م
ی واش ی انم نآ رااابعا اک اب هو
درکراک ، سا دقبعم تراه ؟ سیس دعاق
ریااس ب راابعا اععا اهنت یقوقح قاما رد ییاسانش ۀ
نااس رد ییاااسانش ۀدااعاق ق د شااسب رد .رااابعم ااا ااسا لااطاب ااا دوااخ ااسا دااعاوق یسررب ییارگدادرارق م
ی وش د ییاسانشۀدعاق حرط ارب ییاکتا ۀعقا نبسج علاعم نیا زا فده .
ب باثم عم ۀ ییاسانش ۀدعاق ۀدیا . سا لاقم قوس شسب رد یقوقح قاما راابعا ییاغ رای اب
اباثم ۀ
ناداب نااکلاسم نااقفاوم هاگداید زا اک اسا ددعبم ثحاام حرط لحم راابعا ییاغ رایعم بخادرپ م ی دوش ک سا رت هدیا نیا . باآ
ی
ِرت ار یلدبسم ب
دوج نیا . سا هدر آ اباآ
ی رات ار
م ی ناوت رد جنپ :درک علاعم بسد 1
،ییاسانش ۀدعاق لومش ۀریاد . 2
رااجنه ۀصیصخ نادقف .
،یعامبجا دعاوق 3
،راابعا ییاغ رایعم اب راگزاساا . 4
ییااسانش ۀداعاق یسوپ . 5
ۀداعاق یاکا .
بفای صاصبخا قرا ای ریگارف سیویبیزوپ ب قراهس شسب .یقوقح کیتونمره فاب رد ییاسانش ک م ی دشوک اب ناایاپ رد .دانک ئارا ربنس ،روبرم اهداقباا ربارب رد ییاسانش ۀدعاق رت لیدعت
ریا با ی ج گ ی ر . سا هدش بشا ا قیقحت
1. Recognition rule
یقوقح ۀدعاق یتسیچ
دیاب سسا هدعاق یبسیس کرد ارب اهاآ
رد ار
« یقواقح داها »
نامزااس ،دااها . یانک یاسررب
ۀدننیرفآ ایشا زا لقبسم یمما ک سا یعامبجا تاایح ۀامادا اراب دااها راه .دراد دوخ
نایا زا رایا یقوقح داها . سا ییارجا تاکیرشت اهراک زاس ،یا رد اهراجنه قرلبسم شیوخ ،یقواقح دااها رد هدارااشیپ رواتوم نایا اسا دانمزایا یاکرحم روتوم ب هدواا انثبسا رما
« هدعاق » هدعاق . سا م
ی دشوک ااس دااها یا رد اهراجنه نایم ات رااکهار دانک دااجیا شز
ندرک ییارجا ارب شزرا
اه ریوجت یکص دجا هدعاق نیاربانب ،دبایب اب . اسا1
را ید تراااع
زا اای )ییااسانش واضوم( هژبا اب )اسانش لعاف( هیوس یهارمه زا ک سا یمامضاا رما هدعاق نیع نهذ بیکرت ب
دوج م ی آی د ف خرب .
« قالعم رما
2» یاع زا لقباسم اک دراد دواج ن
. سا یباسباا جیبا یا ریب هرش تر رض زا یشاا ه رشم هدعاق ، سیا یّلِع تااثا دنمزایا کنیا دناام
« تازاجم یهدب غ رد تداهش رگا م
ی واش » اک هداعاق ا اسا یقواقح راراگ
ۀ
« و ا غ رد رگره »
رما اب ینیع رما قااعاا یقوقح ۀدعاق . سا یق خا ای قلعم رما ک یانهذ
)ااسانش لاماع( هیواس راب )ییااسانش واضوم( هژابا قاماضاا زا ،نساس ر ید ب . سا -
ابا ر
بی ن ااهذلاا نایم ی نار شنک فداه اامبجا
- لکاش یقواقح هداعاق ام
ی گ ای در رد اک ااجاآ زا .
هدیا ءیش لوصحم یبخانش ره سیا نهذ زا لقبسم نیع سیلآ ف
ی سکا یاا قع تاکاردا
ۀدعاق ، سا نآ زا نیازا ، سا یعامبجا تایر رض خانش لوصحم ریا یقوقح
ر ضق ی ا اسا
ا یطرش هرارگ
ا سا یطرش ؛یلمح ازا
ی ن ، ر
« یبااسا ِبلاس اای توااث ب کح نآ رد ک
یشاب هدرک ب
هرش ر ید یباسا ققحت »
، راسااوخ(
1390 : 101 داناام .)
« لابق باکترم راگا
صاصق ، وش دمع م
ی وش .»
م رما اما یاق خا اای قلع اضق
ی ا ، اسا یالمح اکارس
نآ رد
داناسِا ر ید ریس ب یطرش دیق چیه ن دب ار ریس ام
ی اهد ی اهف ردار اام اهم نایا کرد .
ییااسانش ۀدعاق ل قبسا -
اک هراراگ ا اسا یطراش -
زا هراراگ ااه قالعم اک ،یاق خا
یبخانشریغ رای ،دنبسه3
م ی دنک .
رئوااش کاایردرف -4
ۀکااسلف دابااسا اااینیجری ها ااشااد قوااقح
- اااعدا ،دااعاوق لاایلحت رد
معت ی ذپ ی
5 ر اهاآ حرعم ار م ی دنک یاصاخ ه راگ ااب یطاااترا شناک یمعت ، رما ساسارب .
ک سا ی
گژ ی اه برصحنم درف رد لقادح ای بشاد مز
ی ن ا اب ار یامعت .دشاب زابمم
یسقت بسد د م
ی دنک یکیصوت یمعت : جت یمعت 6
1 ریو یلاامبحا یبیلاعف ،یکیصوت یمعت .
1. Normative
2. Categorical imperative 3. Non-cognitive 4. Schauer 5. Generalization
6. descriptive generalization
قلخ ار نیرگ ک سا م
ی دنک ایشا . ار م ی ناوت ب تلاوقم فلبسم اترم دراک بااسباا کای
رجنم یمعت ب ،نایاپ رد لوقم م
ی دوش
(SCHAUER, 1994: 17)
ۀالوقم کای ریوجت یمعت .
اب ار صاخ بسد
ا اترم تاکص زا م
ی دزاس ک دیو ب ام ب ات لوقم
ا دانسره( اسا ریاامبم
ک مها ی ،)دشاب ب روط ک .دراد کارباشا ر ید ِصاخ ۀلوقم کی اب لقادح صاخ ۀلوقم نیا
نیازا ، سا گس داژا ،درپش ،لاثم ارب ر
اب ار درپش باسد
ا ( گاس ااه لامع . یدراک درا )
نیدب یمعت ک سانعم
بسد ۀ گس اه نایاما هدش داا ، کارس کی لقادح را ید صااخ ۀباسد
، باسد کای اب ریس ندرک اترم اما . سا هدش بشاذگ کاربشا ب درپش ۀبسد اب ک سا قرلبسم ک سا ریوجت یمعت ،لاثم نیا دناام باسباا
ۀباسد رد درپش . سا گاس
ااه ااج
، فرگ کارس وق رت ی ن نیمز نیا رد یجوت اب
راما ام ی داسر
(Sebok, 2014: 1541)
،هداعاق .
بنس ره ،رئوش رمنم زا . سا ریوجت یکیصوت یمعت ر هداعاق
ا داناسِا کای ؛دراد شاسب د
رگا دناام( یعقا انقا ار یعقا ک جیبا کی )X
م ی دنک یاعقا داناسا ریواجت ۀدعاق رد .
یّلع بر بسجرب
ا نییعت ار نآ بوسراس ریوجت یمعت ک سا م
ی دنک ک ار چاآ ۀجیبا
حت زا سپ خر یعقا قق
م ی دهد ریوجت ، م ی دنک ریواجت یمعت لوصحم ۀجیبا یعقا دانسا .
یاسا ا دا
(SCHAUER, 1994: 23)
ناایم ۀعبار ۀدعاق ،بوسراس نیا رد .
« ۀراراگ عاقا راما »
یجوت رابارب رد م اقم نیا .دنک م اقم یجوت ربارب رد عقا رما ۀرارگ ک سا یبلاح رد نآ2
ثیح زا ، یجوت داجیا
« یکاردا یمیمعت
3» ااضاقت اب خاساپ رد م اقم . سا باانبجا
ذاپاا ی ر
خر عقا رما ۀرارگ یسیوازاب هج یجوت ام
ی داهد اهج هداعاق راجم راب رااشف هراوامه .
ب عقا رما ۀرارگ کارس ، سا نآ ر ازاب هداعاق یجوت ارب بولعم یترااع ریذپااریییت روط
سا (
Sebok, 2014: 1543
) . نایا اسا هداش بااسباا ،هداعاق یعقا دانسا انام رب یجوت
دنباسیا ایجوت ندرک دایز ای ک ب رداق یعقا دانسا ک سا دعاوق یگژی (
Sebok, 2014:
.)1554
دجا ار دعاوق ۀیرما رئوش و سساپ
ش ر د نیا زا یکی ب ناهج ِ قیقح ب یی م
ی دااد ؛
، سسا ر ازاب اضاقت باسباا رد
« یکیصوت یمعت »
یاامز ره رد هدعاق کی ،دواش فاشک ک
« ریوجت یمعت »
دقاف کت ی هاگ ، اکاآ ق د ؛ سا هدش یهیجوت ر ازااب زا اانبما بااسباا
رد
یلواصا ایجوت رد یامعت رگا یبح ،دشاب لامعِا لباق ک سا یاامز هدعاق کی ریوجت یمعت رئوش .دشاب ناوتاا دوخ اهاآ
ار
« یاثت و لا »
م ی دماا ، کارس درکی ر نیا ساسارب امعت
ی ااه
یاثت کاردا ] ریوجت[
م ی داوش اک اسا نایا ایعقا ااهاآ
شیواخ یلواصا ایجوت زا
ناوتاا ا دا (
Sebok, 2014: 1543
).
ب ار دعاوق تراه اما نآ شریذاپ راابفر وا لا شسب د زا لکشبم یلک روط
ام ی داااد .
1. Prescriptive generalization
2. Justification
3. Entrenched generalization
ز ر رم رد ک رابفر ییو لا هدیشک ما ب ه رگ اضعا سوت نام
هدش داا شریذپ دروم نونکا
رارق نار ید بفرگ
داا نیازا ، نیایات اب انیمز نایا رد . اسا لائاق نآ اراب یعاامبجا فص
ساسارب یقوقح قاما رد هدعاق یبسیس ش ر
سانش بخادرپ یعیاط قوقح یبسیویبیزوپ ی م
ی
دوش قح ۀدعاق ره سیویبیزوپ رمنم زا . اب ااجرا اب ییاسانش ۀدعاق دراد یعض راابعا یقو
هدعاق شیادیپ کاس اهاآ
ق عا لطاب ای رابعم ار م
ی دنک . هداس رات ی ن نآ لااثم ام
ی داااوت ااجرا
ناملراپ کنیا دناام ،دشاب نوااق عض بلاق ب ییاسانش ۀدعاق اهاآ
نایا رد .داشاب هدراک عض ار
هدعاق فرظ ب ییاسانش ۀدعاق ، فاب م
ی در ا نآ اوبحم ب اسا ب
ی فراط واس زا . اسا
ااهزایا یعاامبجا تر راض عفر ارب یقوقح ۀدعاق دادقبعم یعیاط قوقح نارادفرط ،ر ید لکش یعمج م
ی گ ی در تأشا اب . اسا رشب شرس عیاط زا بفرگ تر راض ااوما رواط
باجیا یصوصخ یکلام م
ی ک دن جیا لادع ای دوش عنم دزد ات با
م ی دانک نارااج ۀداعاق اات
،دری ب لکش یقوقح قاما رد یلوئسم ای مارغ دب
ی ن ناس راه ۀشیر ک هداعاق
ا یتر راض رد
.دشاب
« هدعاق نایم ۀعسا ای هدعاق رسکم کلب ، سیا هدعاق قلاخ ل د ، شیداا نیا ۀزوح رد
ایدپ رد ال د اسا ال د زا لقبسم یقوقح ۀدعاق جیبا رد . سا عماج الخادم نآ راد
نادب نیا .درادا دراد راراق ال د رملق زا ن ریب رد قوقح داجیا لماع ک سا انعم
» ،یکاسلف(
1391 : 58 .) لاحرد ی ک یماسر تااماقم یقوقح سیویبیزوپ رد هااگداد
ااه ار یقواقح ۀداعاق
فشک ای ییاسانش م
ی نک ن د رد سا نکمم یبح هراپ
ا ا ،دناشاب هداعاق عضا ،تاق ا نایا اام
اپ ی راذگ راگزاس یقوقح ما نآ نیداینب دعاوق اب دیاب .دشاب1
1 . ور ی درک زوپ یت ی و ی تس ی
زوپ ی ب ی و ی س اه ک دار اب نیا رب لکش
گ ی ر یقوقح دعاوق م
ی دااوت ااما ،داشاب اعیاط زا اهلم
ب . سیا یعیاط نیااوق اب نآ قااعاا زا یشاا سا یعض یقوقح دعاوق راابعا ید تراااع
،را
تااثا ناکما هدعاق راابعا أشنم نااآ رما زا . سا نآ ریذپ
« لع فرصت رد هرسکی فرعم ۀزوح
فیصوت ار ناهج لع ک دادوب دقبعم سا م
ی دنک نااهج نیامه ،دواجوم نااهج اهنت ینعی ؛
کاسلف ساپ .دواش لویاشم نآ اب داهاوسب کسلف ک درادا دوج ر ید رملق ؛ام نوماریپ نت سیاب یرما شجنس دقا لیلحت ب اه قوهکم
اه درا رد نایا زا لع سپ .دزادرپب یملع
هارف ار قزلا راربا نوس ه قعنم .دش ام
ی دراک داش نادایم درا ، »
،یا م(
1389 : 208 راه .)
هرارگ ا ب ک لمهم نااآ رما زا ،دشااا تااثا لباق لع روط ب
ی انعم . س
« عبانم راصحاا رت د تراه یب
هرارگ یق خا یفرط حراعم انیمز نایا رد ار یقواقح اه
یم تأشا یقوقح راابعا ک سا دقبعم ،عبانم راصحاا رت رد .دزاس ییااسانش ۀدعاق زا بفرگ
1. Coherent
یب نآ )ندوب الاداعاا ای الاداع( اوبحم ا سا یقوقح قاما هراراگ یاق خا یافرط
ااه
یقوقح ام ی ن ب لع ک سا رککت نیا چیه یقوقح فیلاکت
راابفر ۀرابرد ار یق خا یبایزرا اوگ
ب رشب درادا لاااد »
،خسار(
1387 : 49 زا قواقح ریاامت اراب ار دااینب یاگژی راهس .)
حرعم ق خا م
ی دنک ل ا : ای کن یاامز یقوقح ۀدعاق کی .دراداا یابیمها را ید ،دواش وایل اک
لاحرد ی ک یمهم ر اب هراومه یق خا ۀدعاق اامجا نیااواق بیواصت اب ریاامت نیام د . سا
یق خا نیزاوم ناشوپمه مزاب
ی ددرگ عجارم وس زا دیاب یقوقح دعاوق . ذ
ح ص ،دوش بیوصت
کگ تاریییت عبات لوصا ای یق خا دعاوق اما نایا قاربفا ج نیموس .دنبسیا ینینقت روحموگ
نااآ ارجا اامض ب د مزاب
ی ددرگ . تازاجم اه رااجا ۀصیصخ یق خا دهت
ی مآد ی ر ،دارادا
درف رگا هدعاق
ا ار غ ی دمعر هبم یق خا یلوئسم بجوم ب ،درک ضقا ما
ی دواش رد ااما .
نیراخآ یقواقح اهراشف اب یق خا اهراشف نایم ت اکت سا قلعم یلوئسم قاما قوقح تراه ک سا ریامت ج مرب
ی درامش اوخرد یق خا اهراشف ؛ داعاوق اب قارابحا هج یبس
هارمه دیدهت ر ز اب یبساوخرد یقوقح اهراشف اما ،دنبسه دن
(
Payne, 1976: 296
).
نآ اوبحم ب هونم ار یقوقح دعاوق راابعا رلوف نلا اما ما
ی دااد یارش کلب ، لکش
گ ای ر ،
نایازا .داشاب یق خا دیاب هدعاق ارجا راشباا هداعاق یاق خا ۀای ر اب ر
اا دراد ر ااب
،یمطافدیس( نآ اوبحم 1390
: 129 .)
اای ق اخا ااب اقباعم ر ااایاما یاصاخ تاهج رد دیاب یقوقح قاما ک ار هرارگ نیا تراه یما لادع ای ق خا ب یق خا قاما حیرص ای ینمض اجرا انعم ب ،دشاب لادع دقبعم دااد
سا ب ه ی چ ج یخرب قوقح ک درادا یتر رض ار یق خا تامارلا
لوتزاب ی د ب .دنک نیمأت ای
بکا یم هراشا ا تاااثا ربشیب رما زا ک دنک
ارسباسا نآ اسا هداش عاقا لواکیم ناایارگ
لقع زا یااساا رابفر رب کاح اهدیاب سا
؛ چاآ یرما دییأت دروم یعیاط قوقح کیس ک اه
ریا سا یرما نیا رد . یخرب ک سا هدمآ اه
فاشک لاقع اب دیاب ک دراد دوج رابفر لوصا
زا ار دواخ یقواقح نردام ۀاشیداا .داارابعم ااهاآ اب قباعم تروص رد عوضوم نیااوق دوش یم اهر لئسم ، اعیاط رب کاح نیااوق( یعیاط نیااوق نایم کیککت اب لیم تراوبسا ناج .دنک
اشب راابفر راب کاح نیااوق اب )ناگرابس نیمز کرح لثم نیایات فیاصوت ار ل ا واا ، ر
یم تایعقا یم فشک ار نآ ناساا ک دااد
یاصاخ ۀاوگ ک رشب رابفر رب کاح نیااوق اما .دنک
یم قارلا ار رابفر زا ب .داراد یعض ای ریوجت ۀانج ،دننک
اسا ناکمم نیااوق رد ،ر ید ترااع
،دوش ضقا لاحرد
ی ک یعیاط نیااوق اما ، سا نوااق نانچمه رایا لاثم ،دنبسیا ضقا لباق
،تراااه( ناگرابااس تاااکرح ااای نیاامز ۀاابذاج 1390
: 288 - 285 .) تراااه راایخا درااکی ر ناایا
کت ی هاگ اه لقبنم قرا سیویبیزوپ ۀزوح ب ار یقوقح للادبسا م
ی دنک یاایاپ شسب رد ک
بخادرپ نادب م
ی دوش .
1 . 1 . دقن تراه هب تئارق زوپ یت ی و ی تس ی ماتنب و تسآ ی ن
تراه م ی دشوک را اادوس ببکم زا قوقح قوهکم یسررب یرما س یط ار1
دنک :
1 . رت ب ی فرط ی ق خا ی هرارگ اه قواقح ی اط اک ی نآ اعلاعم ۀ اصوت ی ک ی - لحت ی ال ی هااکم ی
قوقح ی مها ی ح ی تا ی اد در ره اوگ ش ر ی اب دی اب شزرا ت اضق زا بانبجا ی
هرارگ اه قوقح ی
گ تروص ی در
؛ 1 . نوااق کیککت رت نیدب ،ق خا
هاااترا تاتر راض داراشب اسد ۀبخااس نیااوق ک انعم
؛دارادا ق خا اب یموهکم 2 . نوااق رت ب باثم . کاح نامرف ۀ
نوااق ۀدیا ب شسب نیا دش یسررب لاق مسق رد ق د ل ا رت اب
اباثم کااح روباسد ۀ
صاصبخا م
ی ی دبا تراه . م ی دشوک ۀدیا ک قابنب ۀیرما لباقم رد حرط ار روبرم
م ی دنک ااهاآ ار
یسایس ۀعماج رد یعات ای رابفر ییاغ رثؤم لع م
ی دااد ۀدیا ، ب ی نوس لایلاد اک ار یایارس
دزاس حرعم ،داراد یلقبسم وهام اهاآ
ار
« یعامبجا دعاوق ۀدیا »
م ی دماا .
قوقح ۀکسلف یلصا فده نیبسآ ناج رما زا
« یاجاآ رد قوقح رملق اهزرم نییات سا ی
دراد دوج دج یتاضراعت ک .»
رمنم زا
« اک دراد ق اطا داعاوق راب قوقح یلک قوهکم
عاض ،دراد علاس راب ک ر ید دنمشوه دوجوم وس زا دادنمشوه دوجوم امنهار م ی وش دا » (
Kronman, 1975: 602
) اب د دحم اهنت نیبسآ فیرعت ک شاد رما رد دیاب بالا ،
، سیا هدعاق کلب
ب ناونع قوقح قوهکم زا یشسب ب
لک ۀدیا لماش ی
« درخ
2» ای
« شواه
3» رایا
قوهکم اب ک سا
« داقباا ساکعاا شر ا
4» زا کااح راابفر ۀداعاق نایم ریامت رد تراه ک
ب تداع راک م ی گ ی در نواااق زا اااز ر منام ااهرابفر هرمز ر یگداز رد دارفا . سیا یاش ،
ریپ ما ی دننک یااامز ااهنت قاکتا نیا کلب ،دنبسیا یقوقح دعاوق ییامنهار یاده رمبنم
ر م ی دهد ای داریگ رارق رما نینس فده ک ب
س ی ل راما شریذاپ اب یاواااق رامآ کای ۀ
کنیا نینچمه .داوش هدااوخ یاوااق
« داعاوق ای نیااوق ااوگ
ا ...دنباسه ناامرف
» رهپاس لاک ،
ششوپ ار یقوقح ما
ی دهد کی . زا اک سا دنمشوه دوجوم امنهار ک سا روبسد نامرف
رداص ،دراد رادبقا رب ک ر ید دنمشوه دوجوم فرط م
ی دوش ریاس اب للاد اه یاق خا
سا ریامبم ا
اهنت اسا ترداق ر ز ر زا کلب ،درادا للاد هدارا ب (
Kronman, 1975:
)603
ق ای دعاوق یخرب ،ر ید فرط زا . عاض را ید صاساشا ارب دارفا وس زا ک نیااو
ام ی
داوش رقبسم ار نااآ یسایس رادبقا ، م
ی زااس ا د
« . اک یاسایس راترب نیباسآ ۀایرما سااسارب
1. Utilitarianism
2. reason 3. Intelligence
4. Critical reflective attitude
هدیماا یمکاح م
ی دوش ریاس زا ک دراد للاد یسایس عماج ل قبسا رب ، رترب
اه لاکاشا
ادروخرب هم یگژی د زا سا ریامبم ر ید عماوج دارافا اسا سسا ؛ سا ر
ه راگ ااه یی
نیاعم دارافا ،ق د .دااراد ) ایمکاح( رداقم جایار رترب زا عاطا ب تداع ک ه راگ
ااه
داارادا رداقم یاااساا راترب نایا زا عاطا ب تداع ک دارفا زا یصسشم (
Kronman, 1975:
).605
ار یقوقح قاما نیبسآ نیاربانب عومجم
ا امنهار دعاوق زا ناساا یاده ارب
م ی دااد ک
یاسایس رادابقا اسوت اوشخ راصحاا اب عض یه رگ ای دارفا قیرط زا اب
گرااک ی ر رارابا
یکیریف تازاجم قارلا
ر آ م ی وش د دایکأت ار یقواقح قااما زا نیباسآ فیاصوت نایا ترااه اما .
دعاوق رب یطارفا لکت
ی ف ر آ اوق دح زا شیب ندرک بسجرب یقوقح قاما ایاها رد یایارج دع
یکص ک یقوقح قاما دعاوق ریاس زا لکغ ح ص
ی از ،داراد م ی دااد حراط ااب ر نیمه زا .
نااآ یا ریب ج دعاوق یا رد هاگدید م
ی دشوک صخ ی ص ا .دیایب دعاوق ارب یعامبجا
نایم ریامت وحم ب نیبسآ ضاربعا تراه
« اسه قواقح اچاآ »
« داشاب دایاب اچاآ
» ار
لامک قامت یبکلاسم ما
ی درادنپ . ای کن اب اسیاب تاامبح اسام بولعم دراداابسا چاآ ره
لااح راه ب . سا هاابشا ، ا ای دریگ رارق قفاوت دروم ک دوش لیدات ینبم لااثم
ااه نیباسآ
نوااق نایم یمگردرس هراومه ب
باثم نوااق سه چاآ ۀ ب
ناوانع زاایا اک ار یاق خا ۀزوامآ
داجیا ،دشاب ، سا م
ی دنک یاهلا راما ا ق اخا نیداینب لوصا رما زا . ا
رایخ یخااش اک داا
هدوب داا شریذپ دروم یعقا ق خا ،نیا رانک رد ه رگ
ااه اای یعاامبجا
« عواضوم ق اخا
1»
. سا بشاد دوج (
Hart, 1958: 597
).
اشفاپ یهلا رما ب ق خا اجرا ن دب ریامت نیا رب قابنب اما ر
م ی دنک دواس لصا ب ار نآ
2
اترم م ی دزاس : اسا هداس نوااق موکح حت یگداز ارب قابنب یلک لمعلاروبسد .
« اعاطا
اادازآ داقباا ؛قیقد .»
اما ب ناونع بواخ ساارف ب قاا حاراا دهاش ام
ی اسااد نایا اک
یاامز یعض نیا . سیا یفاک لمعلاروبسد داص دب رایسب نیااوق ک
راه رد داوش ر اعماج
ا
نیاب یمگردراس نیا ییوس زا .دزاس ریذپااریرگ ار نوااق ربارب رد م اقم دهد خر سا نکمم ثیح د زا قابنب ار ق خا نوااق رمادم
راراق ام ی داهد ااعدا ییواس زا : شرااآ
ی اس ااه اک
یعدم ا ،دا
« نیاربانب دنبسیا نوااق اهدیاب نیا ا
اهنت نااآ زا یدازآ یبح کلب ، ینک داقباا
ام ی
ااوت ی یری ب هدیداا ار اهاآ .»
یعدم ک یااعجترم ۀشیداا ب ،ر ید فرط زا ا
:دا
« نواااق نایا
درک یعات نآ زا دیاب نیاربانب ، سا »
دراد جوت (
Hart, 1958: 597
) ه راگ د ره اعخ قابنب .
ۀشیداا رد ار کلب
نوبسا هلا نیااوق اب یفرع دعاوق لخ ک ، سا ی
م ی داااد . اب ی ا مح م ی
رابعماا یهلا نوااق اب تریایم تروص رد ار رشب نیااوق ک دوب نیا ام
ی اسااد (
Hart, 1958:
قابنب ک یکیککت رد رعخ د تراه رما زا اما ،)598
ب لاااد اک راعخ :دراد دوج ، سا نآ
1. Positive morality
2. Principle of utility
یحبسم نوااق را اادیاب قوهکم رد سا نکمم نآ رادبقا نوااق اسا نایا ر ید رعخ ؛دوش ل
ار ق خا ، کاح نوااق ک ب
ناونع زا ایاها رد دانکرب شیر زا سا نکمم رابفر ییاها رایعم
دنک رارف ییارگداقباا اوگره (
Hart, 1958: 598
).
2 . یعیبط قوقح درکیور
ساواح ریاس عیاط دعاوق ییاسانش اب یعیاط قوقح هاگدید زا ام
ی ناوات افرعم اب اسد
. فای ازا ی ن ر ب . سا یقوقح قاما انام عیاط نیااوق خانش یقواقح قااما ،را ید ترااع
.دشاب عیاط نیااوق زا هلم ای ثعانم دیاب ش ر
سانش ۀاعلاعم رب یعیاط ببکم ی
« دایاب اچاآ
دشاب » عیاط زا هلم ار دازآ قح ش ر نیا رد ریسکت نیاربانب . سا راوبسا ام
ی داااد اب
د لااا زا یعض ریییت
« سه » ب
« دیاب
» عاانم ااهنت لاقع ش ر نایا رد . اسا یاق خا اه
فرعم سانش سیا ی برجت
ارگ شقا یی بسجرب
ا اهدایاب زا شزرا ۀکسلف ، فاب نیا رد .دراد
اهدیااا ر شسرپ
م ی دنک دروم یقوقح ۀدعاق شزرا
راذگ رارق یشزرا ریسکت ای ام
ی گ ای در .
نیدب ک انعم ۀراراگ رد ااعدا نایا اب یاقعنم داریا ؟ریخ ای سا یق خا ،یقوقح ۀدعاق نیا ایآ
یمویه
« سه زا دیاب ابنبسا انبما »
نیانچمه . اسا ابکها زوپ
ی ب ی و ی اس ااه اک داادقبعم
هرارگ اه یقوقح ب
ی فرط ا راینیف نااج بالا .داریگ رارق یشزرا ریسکت دروم دیااا دا راما1
بعم دراد ت اکبم یعیاط ببکم ک اعدا نیا سا دق
م ی وگ ی د
« : سیا نوااق ، الاداعاا نوااق
» ،
علیم ا ک سا زوپ
ی ب ی و ی س اه ب حراعم یعیاط تایرما در رومنم هدراک
دااا
« ناااداقوقح
تاعقا رگره یعیاط ببکم بساوسا
داا اکلب .دننک راکاا ار یق خاریغ ای الاداعاا دعاوق راابعا ک
فده اهاآ ک ،نساس را ید ب .دراد هراشا نادب تراه ش ر ک سا هدوب ینیمزرس رد ش ا ااهاآ
اهنت راگزاس یقوقح روئت کی ک دادقبعم م
ی دااوت روئت کی ۀجیبا نایب مع
ی ق رت یق خا
هف اب عقا رد ک ساعدا نیا رب رینیف .دشاب یسایس ای
کن ارب نوااق او س لئسم
ب هوبرم
یلمع لقع ار
ه لح عاقا ام ی دواش یانک کرد ار قواقح یباسیس ، »
،خاسار(
1387 : 54 ااما .)
هم رت ی ن نایم ریامت زوپ
ی ب ی و ی س اه زوپدض ی ب ی و ی س اه راجنه اوبحم ق خا نایم ۀعبار
ب یقوقح اهراجنه ایآ . سا قوقح هرارگ
اه رینیف هاگدید ؟داراد جوت یق خاریغ یق خا
نیمز نیا رد پ
ی چ ی هد ت ر سا دقبعم . سا
« یلمع زر درخ یقوقح و لا
2» کی رد دیاب ای
« د دحم یقوقح فاب »
ای
« د دحماا یق خا فاب »
دوش ئارق (
Perry, 2006: 1207
) ب . راما
م ی دسر یپ رد رینیف هزوح
ا هاا اآ تاااثا ااجاآ رد دعاوق یااقح سسا ک دشاب یقوقحارف
شر ا نیا .دوش لیمحت ل د رب ااک یی عبسا ۀکسلف رد ار
م ی ناوت اک ییااجاآ ،درک یبایدر
1. Finnis
2. Legal practical reasoning scheme
ییادخ ۀدیا دنمزایا ار قلعم رما م
ی دااد جبانم نآ زا ار نااساا ندوب یاغ ام
ی دانک نایا رد .
ال د راب سپس تااثا ادببا ،یمومع تردق رهپس زا راخ ییاضف رد ناساا ندوب یاغ شر ا لیمحت م ی دوش رد اعدا نیا باشم . نارادفرط
ناهج لومش یم فای ریا رشب قوقح ی ابالا .دواش
اط ی ع ارگ رب وس ر کای نای ۀشیداا زا رثأبم ر نش ر رصع رد یی نب
ی نا اه یعامبجا دادرارق
ار نآ ک دش راوبسا ب
وس .داد قوس یا قع ییارگدرف
« قوهکم رد یعیاط رصنع اار نش ر
ۀ
،یا قع دراداابسا کی یعیاط قوقح یق خا رما
یفرع ق خا ای1
ک سیا2
ب باثم نوااق دوخ ۀ
هدااام یقااب یاعیاط ۀراراگ راب ک سا یبرجت ای یکیصوت دراداابسا تاتر رض کلب ،دشاب یعیاط ، سا ب روط ک ب یعامبجا دادرارق ب قدرم د ر زا شیپ نایا . اسا بشاد دوج یضرف روط
،یاعیاط قوقح کاردا ر اب رد ریییت تراااع دربرااک شیارافا رد
« یاعیاط نواااق
3» اب ااج
« یعیاط قوقح
4» زا یعیاط قوقح صوصخ رد تارککت ر نش ر نار د رد . فای ساکعاا ای
د ۀ
ینیع یکیریفابم روص یسایس ۀیرما کی ب5
رد ک دش یولوئدیا کی زا یئرج درک ریییت6
سا ریییت نبساک رف یجوت یپ ( »
Hall, 2001: 273
.)
ییاسانش ۀدعاق و ییارگدادرارق تنس
ییاسانش ۀدعاق دوج ب
عات قاقحت اراگدادرارق یبفااب رد یقواقح قااما ایلک شیادایپ نآ
م ی ی دبا
« . ییارگدادرارق »
رد اااک لائواامیا واس ر کای نای ،ربااه سااموت راکف ناس اب
.دراد قلعت ق خا صوصخ ای
هد ا راابعم یاامز ار یق خا اهراجنه ک ام
ی داااد واضوم اک
ذ ۀلماعم دنیارف قیرط زا دنشاب یضرف قفاوت ب لصاح ناعکا
ییارگدادرارق .داوش بفرگ راک
:دراد داینب رما فده د نیوا
« نایارگدامایپ ۀایرما اراب اجوم لیدب نیمأت ، سسا رد7
صوصخ ت اضق اه ش کی رابفر ک دادقبعم نانیا ،نایارگدمایپ ف خرب ؛یق خا اکاانس یس
رابفر دیاب ا ک دشاب یش ر اب ریایم م
ی درک ، ب روط نیرابهب راگا یابح ، اساعخ یاق خا
یهام یسررب ،فده نیم د .دشاب بشاد یعمج هافر اقترا رد ار کراشم اا
ی هر اه یاق خا
ساسا نیا رب . سا داا
ی ش ا ک اا ی هر اه یصسش رابفر زا صاخ کاس کی ار یق خا م
ی د داا
ب یسش ک سیا ضماغ ییاااد یعوا ،دنبسه اعخ رب تاق خا ک ت اکبم لیلد
شازراس شادوب
( دوش
Kumar, 2010: 490-1
) قااما زا رااخ رد ییااسانش ۀداعاق اک سا نیا سسا ضرف .
1. Ethical
2. Moral 3. Law of Natural
4. lex naturalis or ius naturale or Natural law 5. Objective metaphysical idea
6. Nominalist political theory 7. Consequentialism
لکش یقوقح م
ی گ ی در یلواقم م
ی ی دبا ، ازا ی ن ر هدعاق ا ، یاضرف نایا رباانب . اسا یعامبجا
یقوقح قاما یلوبسم یقوقح قاما یلک رب کلب ، سیا ییاسانش ۀدعاق دلوم
ام ی واش د ضراف .
یط ییاسانش ۀدعاق ک سا نآ ق د راک زاس
دادرارق -
لوصحم سامرباه نگروی ریاعت ب ای
سا یطااترا شنک -
رارق یقوقح قاما یلک لواق دروم م
ی گ ی در رد الوقم د نیا ریامت دیاش .
،دشاب راوشد سسا ها ا ییااسانش ۀداعاق اسسا ضراف رد افای یهاواخرد یفاکشوم اب اما
ب باثم ۀ هدعاق ا یم یمعت قوقح رملق زا راخ رد سسا نیداینب ل د رب ها اآ دبای
قارلا ر آ
م ی دوش ،ییاسانش ۀدعاق ،ق د ضرف رد اما . هدعاق
ا بوسحم نیداینب ام
ی دواش ارایز ، هداعاق ا
ب ، سا یعامبجا د ترااع
سا دادرارق لوصحم ییاسانش ۀدعاق ر ی ب
روط ایااقح ینیاشیپ
. سا هدشا تااثا نآ یبسرد ای لئسم
؛ اسا ییااسانش ۀدعاق ها یاج نبفای نایم نیا رد یلصا ۀ
، سا شسبراابعا ییاسانش ۀدعاق ایآ ب
لد ی ل کاآ ، اعماج راترب ااهراجنه واس زا هداعاق
ا
بوسحم نیداینب م
ی داوش ر ید ب ؟ ،نسس
کاآ زا رااخ رد ییااسانش ۀداعاق یبسرد ها یاج
لکش یقوقح قاما م
ی گ ی در - رد فرع ای ق خا ۀزوح -
هدیااجنگ تامارلا یقوقح قاما رد سپس م
ی
دوش ای . کاآ ادیپ نیداینب ها یاج هدعاق نیا هدرک
، سا کارس ؟ سا یساسا نوااق رد
نایب ب قف یطااترا ییاااوت ،نردم نار د رد ، اسیا راصحنم یااابز روبسد بلاق رد یت مج
اب هااترا رارقرب کلب هژبا
اه ب )ییاسانش وضوم(
افاب نایا رد . اسا افرعم اب لایا روامنم
قیقح خانش نیر یاج ینیقی فرعم م
ی دوش ای یول دبم عقا رد . ش ر
اسانش اب فواععم ی
( یولوباا حعس رد قیقح فرعم سا ینیقی فرعم بسه
ی اسانش حراعم )ی ام
ی دواش نایا .
لئسم دایاب هدایدپ راه خاناش اراب دواب داقبعم اک دراد تراکد لقع راهار ش ر رد شیر
ب نینچمه .درک تااثا ارقبسا قیرط زا کیککت ار نآ فلبسم تایثیح هژابا اب هیوس دروخرب لیلد
یعس لوصح رب رجنم راابعا اعد شیادیپ ب تاف بخا ،ینیقی خانش
ام ی داواش
« . اواعد
چاآ قدص ب هوبرم راابعا رابرد
نایب ینیع ناهج ۀ م
ی راد ی ، ایااقح اب هوابرم اواعد اای ،
صواصخ رد دواخ رابکگ یع رشم اسانم شزرا
ااه اسیز رد کرباشم ااهراجنه نااهج
زا چاآ قادص لاصا ب هوبرم اوعد ای ؛یعامبجا ای
اه ساسحا اه ادیپ ز رب ام م
ی دانک »
،سامرباه(
1394 : 8 .) ازا ی ن ر لیدات هدعاق کی ب یاامز یعامبجا راجنه کی م
ی دوش اضاقت ک
اارصم ا نآ ضقا ب دیدهت ای ضقا ار نآ ک یااسک دشاب نآ لامعا ارب م
ی دننک رااشف حت ،
رارق یعامبجا م
ی گ ی دار رابفر ۀکلؤم د هدعاق ،تراه ۀیرما رد . یبخانش 1
.دراد2
راابفر رصنع
سا ییاج )یکاردا( یبخانش رصنع سا باشم اهرابفر ارب ییار مه و لا دوج انعم ب یساکعاا یشر ا عماج اضعا ک -
زا رااجنه هااگ ره دنشاب بشاد اهراجنه ب اسا داقباا
ناشا شنکا نادب ،دوش ضقا عماج رد درف وس م
ی دنهد (
Himma, 2003: 149
.) نیا الوقم
1. Behavioral
2. cognitive
شریذاپ دروام یموامع دراخ زا یشسب ییاونمه ک ییاج ، سا هدعاق دادرارق یهام زا یشسب رب ییاسانش ۀدعاق فاب نیا رد .دراد رارق عماج اضعا نب
ی نا ااه اب اای یعاامبجا دادراراق تراااع
قد ی ق رت یلس لقع ا سا هدش انب 1
شزرا اه یکت اب تراه اما .روحمدادرارق یق خا هاگداید رب
دارفا یا رد ب
ی هژ ار ییااسانش ۀداعاق ،یال ا داعاوق ایععق قدع ضقا عفر رد یمومع تاماقم
ن دم یقوقح قاما دوج ارب ر رض هرش م
ی داااد راترب ۀداعاق ،هداعاق نایا هاگداید زا
، سا یقوقح قاما ییاغ لاحرد
ی ک .درادا دوج نآ راابعا ارب رایعم
« ا ترااه نیایات ایهام ز
2قوقح قوقح رما زا کلب ،درادا رارق راجنه تاکیصوت ای ق خا انب گنس رب عومجم
ا زا
اهدرادااباسا سااسارب یماسر تااماقم ناعبات ات سا نآ دنمزایا رابفر دعاوق عت
یای ن داش ۀ
، سیا اعخ یق خا انعم رد اهدراداابسا نیا ضقا .دننک رابفر یصسشم یعامبجا ب
ی هژ کاآ زا
دوش بسیر ا دعاوق ب یا ریب هاگدید ( »
CAREY, 2009: 1161
) یقواقح قااما ترااه رامنم زا .
ییاسانش ۀدعاق ن دب نردم ما
ی دااوت کاس نیااوق ونت ،دری ب لکش لکش
گ ی ر ااب ار اام ناااآ
جاوم یمگردرس نیا م
ی دنک دواب یهاوسا رداق ک عقا
ای ااه اای نیااواق زا ار یاسایس فراع
:دواش باسیر ا دایاب رمنم د زا ییاسانش ۀدعاق نیاربانب . یهد ییسشت
« زا یاکی ااهاآ ناایب رد
ک سا بکها یعقا یا ریب دعاق
ی ۀ هدشدا لمع رد ر
ی اه اسا دوجوم یقوقح قاما راج
بلاق رد ر ید بی
نا اه نش ارب ار هدعاق نآ ک یااسک وس زا ،راابعا ب هوبرم یا رد ییااسا
ب نوااق راک م ی گ ی دار ز رب ، م ی ی دبا » ،تراه(
1390 : 183 )
.
1 . یقوقح ماظن رابتعا ییاغ رایعم ؛ییاسانش ۀدعاق
ییاسانش ۀدعاق کی زا تاتر رض یقوقح قاما ره روکذم بلعم قباعم -
هدعاق کی اهنت -
رادرواخرب
اقح داعاوق ریااس سا یقوقح قاما راابعا ارب رابعم رایعم ک سا اای راگزااس رد یقو
هداد ییسشت لطاب ای رابعم نآ اب راگزاساا م
ی داوش واا د زا لکشبم ار یقوقح قاما تراه .
هدعاق م ی دااد ایل ا دعاوق ب هوبرم ک یوااث دعاوق سا فیلکت قح ر اایب ک یل ا ۀدعاق ،
ر رض نآ ییاقا ناراج هج سا
رد داعاوق یافرع شریذاپ دوج اب . ، داب عاماوج
راجنه یععق قدع سا یعدم اب کاسوک دب عماوج رد3
یاااس یااسا ابارق بااس
لئاسم از رایا ار رادایاپ یباسیرمه اسیا اب
دواج ام ی در آ رد ااما . ه راگ ااه یاسب
سااجبمریغ یاامز ای4
هدش ریثکت یععق قدع ،دشاب لایس یعیحم یارش ک ا
ی ن رایاسب ناف
ره ی ن از ک یبیعض نینس رد .دش دهاوخ شسبرثا راک زاس
لح لصف کیکشت دروم تاف بخا
1. Common sense
2. Nature of Law 3. Normative Uncertainty 4. Heterogeneous
رارق م ی گ ی در جار قفاوت قدع زا عماج م
ی درب ایععق قداع .دواش جالف اسا ناکمم یبح
)هدعاق( راجنه ا
اهنت لئسم ییاباسیا یاگژی زا یافرع داعاوق کلب ، سا یعماوج نینس ۀ رایا1
م اهراربا ک دارادروخرب یمنت ارب ار یبویع
کاسوک رات ی ن اضرع راشب عاماوج ام
ی داننک
(
Hart, 1983: 92
) نینچمه.
« ییاراکاا » کای اک دینک ضرف . سا یفرع دعاوق بیاعم ر ید زا
،دشاب بشاد دوج نیمز کلمت صوصخ رد راکشآ ۀدعاق هداعاق
ا اراب ساک راه اک یافرع
نیبسسا نآ یاوااق کلام ،درک ریجحت ار ینیمز راب م
ی دوش نیا رس رب اما ؛ لئاسم
نیباسسا اک
ها اآ ،دوش ف بخا ، سا هدوب یسک س درف راک زاس
دواج هداعاق ضاقا ای ارجا نییعت ارب
( درادا
Hart, 1983: 94
) نیداینب دعاوق ،تراه رما زا.
قاما اه عاماوج فالبسم بیاعم یقوقح
فرطرب ار یقوقح لاقام یفرع م
ی دننک . لئسم ب یععق قدع ۀ دعاوق عض ا
قارلا ر آ ار نآ ک
ییاسانش ۀدعاق م
ی دماا فرطرب ، م ی دوش
« . یساشم ار یصاخ هوج ای ج هدعاق نیا ام
ی دانک
رگا ک دعاق ،دشاب نآ دجا ،رمادم ۀ ااشا
ا هدعاق نیا ک دوب دهاوخ رما نیا رب یععق یتااثا
]شریذپ دروم[ دعاوق لمج زا ه رگ سا یعامبجا ه رگ
ریا نامه اب دیاب عاامبجا
ی ا اک
دنک یامح نآ زا ،دراد رایبخا رد »
،تراه(
1390 : 159 )
«.
ریییت ۀدعاق
2» ییاباسیا یاگژی رب
الغ یفرع اهراجنه م
ی دنک ریییت ،داجیا یح ص یمومع عجارم تاماقم ب ریییت ۀدعاق .
ار ت اکبم دعاوق ح صا م
ی دشسب نینچمه آ
یی ن اه یح ص ییارجا اهاآ
یسشم ار م
ی دنک .
یاها رد لئسم
تراما ۀدعاق اب ییاراکاا ۀ لاح3
ام ی دواش یاصسشم ااهداها اب هداعاق نایا .
اععا ار هدعاق لامعا ییسشت یح ص م
ی دنک هدش ضقا ای ارجا هدعاق کی ک دوش یسشم ات
( سا
Hart, 1983: 97
) اسا لمأت لحم ثیح د زا فاب نیا رد یوااث دعاوق.
اسسا ؛ ای
اکن
ق د ؛داریذپب ار دعاوق دنشاب بشاد یوااث دعاوق زا یکربشم هاگدید دیاب تاماقم اکاآ
هاگداید
( دشاب لکشلادحبم یوااث ۀدعاق صوصخ رد نااآ
Hart, 2012: 258
)
.
یسااشم ار دااعاوق ریاااس راااابعا ییاااسانش ۀدااعاق ، ااسا یعداام تراااه اام
ی داانک ظاااا
لسلس بتارم . سا یقوقح ،ییوس زا
هدعاق ا سسا ؛انعم د ب سا یعامبجا . سا یعامبجا
ای کن اهنت شدوج دراد دوج ییاسانش ۀدعاق ب
لد ی ل عقا ای ااه ؛ اسا نیاعم یعاامبجا
ب ی هژ کاآ ه رگ رب رابفر دراداابسا کی صوصخ رد نااآ هاگدید یا رد ج ک ،ه رگ اضعا
ییاسانش ۀدعاق یهام ، سا کاح لکش ار
م ی دهد رااجنه راابفر رااابعا ارب رایعم
کنیا یلباق نیاربانب ، سا ه رگ
« هدعاق ا ییاغ » دواج ک ثیح نآ زا ییاغ . ساراد ار دشاب
. سا یعامبجا فیلکت شریذپ لولعم شدوج کلب ، سیا دعاوق ریاس لولعم نآ ف خرب
،نآ
،دنبسیا ییاغ یقوقح قاما یل ا دعاوق س
کار نایا اسا ییااسانش ۀداعاق لوالعم ناشدوج
1. Static character
2. Rule of change 3. Rule of adjudication
راابعا نااآ ب هدعاق م
ی دشسب ( سیا رابعم دوخ اما ،
Shapiro, 2009: 4-5
) ر ااب نایا رب تراه.
راابعا ک م ،ییاسانش ۀدعاق ک سا قارلا
ر آ تروص رد سا یقوقح قاما رد یل ا دعاوق
ۀدعاق ،هدعاق ره راابعا یععق ب دیدرت ۀداعاق اما . سا یشسبراابعا رایعم ک م ییاسانش
.لطاب ا سا رابعم ا دوخ ییاسانش
« ۀداعاق اب یااش یقواقح قااما رد ییااسانش ۀداعاق
ۀدعاق . سا زاب رد زایبما اث اساحم لک
ی ا ک لاعف ی اه فیرعت ار یی م
ی دنک باجوم ک
ب زایبما ندر آ سد م
ی دواش » ،ترااه(
1390 : 169 ) یقواقح قااما رد.
عاسوت ی ابفا ۀداعاق
وضوم رما نیمه سا ت اکبم یساسا نوااق دناام ن دم رابعم نبم کی شریذپ اب ییاسانش هدیچیپ ار م
ی دنک ییاسانش ۀدعاق . ب
اج ،نبم کی ب دانبسا ی
گژ ی اه دایاب دعاوق ک ار یلک
رما رد ،داوش یقلت رابعم ات دنشاب اراد م
ی گ ی در دناام ، ،دراد ار قزلا یح اص اک داها کنیا
.دشاب نآ عانم ییاضق ۀی ر ای دشاب نآ دجوم فرع ای دشاب هدرک عض ار نآ
« ج دعاوق دید اراب
موکح رب
،دیدج ایاضق ااهنت
زا لواصا داعاوق ام ابنباسا دواجوم یقواقح ی
داواش
، زا اا
شزرا اه ض راکم » ،نارااکمه یمطافدیاس رااق(
1398 : 1166 د .) ۀداعاق دراکی ر نایا ر
ششوک ییاسانش م
ی دنک ای راابعا دجنسب دوجوم یقوقح اهرایعم ساسارب ار دیدج دعاوق ات
زا لقبسم رما نیا دنک ق عا ار نآ ن عب شزرا
اه تروص یقوقحارف م
ی ذپ ی در .
زروتراس گناس ییااسانش ۀداعاق دوج ک سا نیا تراه یقعنم سایق سرگا سا یعدم1
ی انب ر رض یقوقح قاما کی دوج ارب ار هدعاق نیا ندوب اما ، سا یقوقح قاما ک اما
ی
دااد یگداز یل ا دعاوق حت اهنت ییادببا عماوج تراه هاگدید زا . م
ی دننک م ی ناوت ار عماج کی
اسیز یل ا دعاوق حت اهنت ک ار یمسر تاماقم راذ اوااق ۀوق ،هاگداد ن دب ام
ی داننک رواصت ،
ک رایعم ار یعیاط قوقح یلقادح اوبحم زروتراس اما ،در عت
یی ن هدننک کای دواج ارب ر رض
یقوقح قاما ما
ی دااد ناایم ریاامت نیانچمه واااث یال ا دعاوق داحتا ،هرش نیا رانک رد .
یقواقح قااما دوج ارب یفاک ر رض ه رش ار ق خا قوقح اما
ی درادانپ
(Payne, 1976:
ا .297)
سرگ ب رما م ی دسر هف رد اعخ زا یشاا زروتراس دقا نیا
« قوقح قوهکم
2» .داشاب ترااه
تراه ک سا بشادنپ ب
لاااد ، سا نوااق زا قیقد یکیرعت ۀئارا لاحرد
ی ک رد روابرم ۀایرما
قوهکم نییات یپ
« یقوقح قاما
3» . سا یقوقح قاما نوااق ریامت ندرک بسجرب
2 ۀدعاق یچوپ . ییاسانش
یهام یخرب
« ندوب هدعاق »
ریز ار ییاسانش ۀدعاق لاؤس
م ی دارب ۀیرما . کلت ی ق ارگ
4 یای حراط ااب
1. Sartorius
2. Concept of law 3. Legal system 4. Incorporationism
نیا لئسم نایازا ، سا یق خا لوصا باتزاب یاها رد ییاسانش ۀدعاق ک دروام ر
ر اشسرپ
رارق یق خا م
ی گ ی در ئعست ار نآ ، م
ی دنک اصا ییااسانش ۀداعاق راگا ، ایرما نایا ساسارب . لو
ک هرارگ نیا نایب قیرط زا ار یق خا
« راجنه چیه ما
ی دااوت رگا ،دشاب یقوقح قاما زا یشسب
ای ربارب یامح ، الاداع یسرداد شه ژپ
هاوخ دنک ضقا ار ااکصنم ی
» ،دانک یقوقح قاما درا ،
یاق خا ۀاانج ربارب رد یضرف نیااوق شیامزآ ب یقوقح قاما بطاسم ها اآ هداشرکذ
واس زا
ق د دحم ییاسانش ۀدعا م
ی دوش
(Coleman, 2003: 305)
. ب یاق خا لواصا باتزاب ،ر ید ترااع
ییاسانش ۀدعاق وس زا بکا
ا انام رب هدعاق راابعا شجنس ارب اانج
ااه یاقلت یاق خا
م ی وش د نملک ،ر ید فرط زا . رب ینام ار زَر فزوج اعدا 1
ای کن کلت ی ق ارگ دانمزایا هراوامه یای
ا شسرپ وهام یق خ رابرد
شلااس اب ، اسا یقوقح قاما یهیجوت لیلاد انام ۀ ام
ی داشک .
، سا هدش هاابشا راسد زَر ،اعدا نیا ساسارب کارس
د ر اب تاتر راض یق خا راجنه کی روضح
یق خا اهراجنه لک -
سا نآ وضع ریا راجنه نآ ک -
رجنم ما ی وش د نیازا . قواهکم نملک ر
« ا راا قاما دنم
2» حرعم نیمز نیا رد ار م
ی دنک نیا . لئسم ب لد ی ل روضح ک سا یها یاج
د ر ب ییاسانش ۀدعاق رد یق خا راجنه کی اپ
ی نا ذپاا ی ر رجنم عماج رد نآ اهراجنه یمامت
ما ی دوش سرگا نیاربانب . کلت
ی ق ارگ هزاجا ییاسانش ۀدعاق ب یی م
ی داهد ااهراجنه یاخرب اک
ا ار یعامبجا یق خا نیدب اما ،دنک در
یاق خا اهراجنه یمامت ییاسانش ۀدعاق ک سیا انعم
دنک یقوقح قاما درا ار یعامبجا (
Coleman, 2003: 306
).
ار ییاسانش ۀدعاق تراه ب
ناونع عانم رایعم -
رواحم ام ی بی دان یموامع تااماقم ر اک
یاب یقوقح قاما راابعا ییاغ رایعم نبفای ارب . سا هدرک رکرمت زا یعیاس ۀاعومجم ناایم زا د
یعامبجا دعاوق ح ص
ی از ارجا ۀدامآ هدش بفریذپ یمسر تاماقم وس زا ک ار یکی ، ب
ناونع
یمسر تاماقم ک رایعم نیا . فای ، سا یقوقح دعاوق اهاآ
ب ناونع یقواقح قااما راابعا ریمم
ذپ ی بفر داا ام ب ار یقوقح قاما راابعا یح ص رایعم ، م
ی د داه
(Allen, 2015: 519)
. رلا ااما
ردااسکلا حرعم ار یلیدب3
م ی دنک نادا رهاش واس زا ییااسانش ۀدعاق هف رایعم ک اب
بواخ ی
ار یقواقح قااما رااابعا رایمم ااو س نادا رهاش فالبسم عاماوج رد ؟ سیس یمسر تاماقم ؟داریذپب لاحرد ی ک یاامز قدرم ۀماع یضاق کی ک
لاع ی اتر ااق ریسکت رد اانعم زا یاساسا نو
ل دع نآ ینیشیپ م
ی دنک یم توکس ، یلست دننک
م ی داوش ار رایعم نینس او س لاح ، م
ی
ناوت
؟ سج
(Allen, 2015: 519)
. ک ساجنیا م
ی ناوت لایس یموهکم ییاسانش ۀدعاق درب یپ
یباسباا ره تراه رمنم زا بالا ، سا ره
ی ن اه سه باسباا ب ریرگاا ام دراد یی . یب
ۀرارگ ،رئوش رمنم زا
« اسا هداعاق کای ییاسانش هج ییاغ رایعم ییاسانش ۀدعاق »
اما ی
1. Coleman
2. Systemic Isolation 3. Larry Alexander
