Factors Affecting the Adoption of Water and Soil Conservation Activities in Firoozabad Plain Soghra Omidi

(1)

Online ISNN: 2008-4838 University of Tehran Press

Homepage: http://ijaedr.ut.ac.ir/

Factors Affecting the Adoption of Water and Soil Conservation Activities in Firoozabad Plain

Soghra Omidi¹ , Mansour Zibae ² , Fatemeh Fathi³^

1. Department of Information Science, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail:

[email protected]

2. Department of Agricultural Economics, College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran. E-mail:

[email protected]

3. Corresponding Author, Department of Agricultural Economics, College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran.

E-mail: [email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type:

Research Article

Article history:

Received: 19 July 2021 Received: 18 March 2022 Accepted: 7 June 2022 Published online: 22 June 2023

Keywords:

Water and Soil Conservation, Adoption,

Firoozabad Plain.

Water is a gradually scarce resource. This growing scarcity turns out to be even more substantial in climate change condition. On the other hand, erosion is a challenging problem not only since it leads to productivity losses, but also because it is related to desertification and rural poverty. As a consequence, conserving both water and soil are two of the most vital issues in water-constrained region such as Firoozabad plain. To provide a more comprehensive understanding of challenges surrounding the adoption of soil and water conservation (SWC) practices, this study investigates the impacts of economic, social, human, and financial variables as well as those of the individual properties of farmers on the adoption of SWC as a joint decision, using a Seemingly Unrelated Bivariate Probit Regression (SUBPR) model. Socioeconomic and production information were collected on a sample of 204 farms randomly selected in 8 villages. The result of diagonality test indicated that the residual terms of the two equations are correlated, which leads support to the use of the SUBPR model. In other words, SWC is a joint decision. Result also showed that 43.6% of farmers adopt water conservation, 44.1% adopt soil conservation and 24% adopt both. In the water equation, age, farm size, off-farm activities and access to credit, have positive and significant effects on the likelihood of adopting conservation. In contrast, family size and the number of land plots have negative and significant influences on adoption. In the soil equation, educations, farm size, family numbers working on farm and crop rotation have positive and significant effects on adoption. In contrast, Family size has a negative and significant influence. Finally, the result obtained from the equation for the case of joint adoption showed that farm size, education, access to credit, off-farm activities and family members working on-farm are important variables associated with the adoption of conservation measures. The findings of this study could help to improve the understanding of farmers’ behavior regarding conservation, and thus help the development of incentives and instruments focusing on soil and water programs.

Cite this article: Omidi, S., Zibae, M., & Fathi, F. (2023). Factors Affecting the Adoption of Water and Soil Conservation Activities in Firoozabad Plain. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 54-2 (2), 383-398. DOI:

http//doi.org/10.22059/IJAEDR.2022.326830.669065

DOI: http//doi.org/10.22059/IJAEDR.2022.326830.669065

Extended Abstract Introduction

Irrigation water makes an important contribution to agricultural productivity and food security; however, it is becoming a gradually scarce resource. This growing scarcity turns out to be even more substantial in climate change condition. On the other hand, erosion is a challenging problem not only since it leads to productivity losses, but also because it is related to desertification and rural poverty. As a consequence, conserving both water and soil are two of the most vital issues in water-constrained region such as Firoozabad plain.

(2)

Materials and Methods

To provide a more comprehensive understanding of challenges surrounding the adoption of soil and water conservation (SWC) practices, this study investigates the impacts of economic, social, human, and financial variables as well as those of the individual properties of farmers on the adoption of SWC as a joint decision, using a Seemingly Unrelated Bivariate Probit Regression (SUBPR) model. Socioeconomic and production information were collected on a sample of 204 farms randomly selected in 8 villages. The result of diagonality test indicated that the residual terms of the two equations are correlated, which leads support to the use of the SUBPR model. In other words, SWC is a joint decision.

Results and Discussion

Result also showed that 43.6% of farmers adopt water conservation, 44.1% adopt soil conservation and 24%

adopt both. In the water equation, seven coefficients (out of 10) are significant at the 5% level or higher.

Education, age, farm size, off-farm activities and access to credit, have positive and significant effects on the likelihood of adopting conservation. In contrast, family size and the number of land plots have negative and significant influences on adoption. In the soil equation, five coefficients (out of 11) are significant at least at the 5% level. Educations, farm size, family numbers working on farm and crop rotation have positive and significant effects on adoption. In contrast, Family size has a negative and significant influence. Finally, the result obtained from the equation for the case of joint adoption showed that farm size, education, access to credit, off-farm activities and family members working on-farm are important variables associated with the adoption of conservation measures.

Conclusion

The findings of this study could help to improve the understanding of farmers’ behavior regarding conservation, and thus help the development of incentives and instruments focusing on soil and water programs.

Based on the results, especially in the field of factors affecting the acceptance of water and soil resources protection activities, the following suggestions can be made:

- Since the dispersion of farms has a negative effect on the acceptance of conservation activities, land consolidation can be effective in protecting water resources, so it is recommended that this plan be done more carefully.

- The size of the farm has a positive and significant effect on the acceptance of conservation activities. Hence, the law of inheritance leads to smaller farms, it is necessary to somehow prevent the size of farms.

Off-farm activity on the one hand reduces the pressure on resources and on the other hand is effective in accepting water conservation activities. Therefore, creating such opportunities for farmers can be effective in the sustainable development of agriculture.

- The level of access to credit and banking facilities is effective on the acceptance of water resources protection activities, so it is recommended that more credit be allocated for this purpose.

(3)

هرود ،نایرا یزرواشک هعسوت و داصتقا تاقیقحت هلجم 2-

54 ، هرامش 2

نارهت هاگشناد تاراشتنا

اپاش یکینورتکلا

: 2423 - 785X

Homepage: http://ijaedr.ut.ac.ir/

ذپ رب رثؤم لماوع ی

شر لاعف ی ت اه ی ف تشد رد کاخو بآ تظافح ی

دابآزور

رغص ی ما ی د

1ی ز روصنم| ی اب

2یی

|

حتف همطاف

3ی



.1 هورگ زرواشک داصتقا ی

، زرواشک هدکشناد ی

، ش هاگشناد ی

،زار ش ی

،زار ا ی نار :همانایار .

@yahoo.com 0132

omidi

.2 هورگ زرواشک داصتقا ی

،زار ش ی

،زار ا ی نار :همانایار . [email protected]

.3

،لوئسم هدنسیون هورگ

زرواشک داصتقا ی

،زار ش ی

،زار ا ی نار ار . ی همانا : [email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم

رات ی خ رد ی تفا 28: / 04 / 1400

رات ی خ یرگنزاب 27 : / 12 / 1400

رات ی خ ذپ ی شر 17 : / 03 / 1401

رات ی خ راشتنا : 01 / 04 / 1402

دیلک هژاو :اه ذپ ،کاخ و بآ زا تظافح ی

،شر

ف تشد ی دابآزور . هب ناونع هب بآ

ی ک مک عبنم ی با ا و تسا ی ن مک ی با ی ارش رد ی ط غت یی ر لقا ی

،م مها ی ت ب ی رتش ی م ی ی دبا فرط زا .

دی

،رگ اسرف ی ش هن کاخ ا هب اهنت ی ن ز هک ببس ی نا هرهب رو ی ا هب هکلب ،دراد لابندب ار ی

ن لد ی ل وک هب هک ی ازر یی و

اتسور رقف یی ن ،تسا طبترم ی

ز ی ک گنارب شلاچ هلئسم ی

ز تن رد .تسا ی هج عوضوم ود ،کاخ و بآ زا تظافح

ح ی تا ی دودحم اب قطانم رد ی

ت ظن بآ ی ر ف تشد ی دابآزور ا .تسا ی ن رتلماک کرد ،هعلاطم ی

شلاچ زا اه ی پ ی نومار

ذپ ی شر ارب .تسا هدومن مهارف ار کاخ و بآ زا تظافح تامادقا ی

ا ی ن غتم رثا روظنم ی

اهر ی لام ی

، داصتقا ی -

عامتجا ی

، ناسنا ی

، و اب هارمه ی گژ ی اه ی دارفنا ی عراز ی ن گراکب رب ی ر ی هب کاخ و بآ زا تظافح تامادقا ناونع¬

ی ک مصت ی م زا هدافتسا اب مه اب ی

ک سرگر لدم ی نو بورپ ی ت غتم ود ی هر سررب دروم طبترمان ًارهاظ ی

.تفرگ رارق

داصتقا تاعلاطا ی

- عامتجا ی لوت و ی د ی زا ی ک هنومن 204 روصب هعرزم فداصت ت

ی عمج اتسور تشه زا روآ

ی

اتن .دش ی ج هک داد ناشن 6

/ 43 عراز زا دصرد ی

ن ،بآ زا تظافح 1

/ 44 و کاخ زا تظافح دصرد 24

ود ره دصرد

هتفرگ راکب ار مادقا صحت ،بآ هلداعم رد .دنا

ی

،تلا لاعف ،هعرزم هزادنا ،نس ی

ت اه ی سرتسد و هعرزم زا جراخ ی

هب

نعم و تبثم رثا ًامامت رابتعا ی

راد ی گراکب لامتحا رب ی

ر ی ادقا تام تظافح ی و راوناخ دارفا دادعت ،لباقم رد .دنراد

مز تاعطق دادعت ی

ن ثأت ی ر فنم ی نعم و ی راد صحت ،کاخ هلداعم رد .دنراد بآ زا تظافح رب ی

،تلا ،راوناخ دارفا دادعت

نی ور ی عارز بوانت و راوناخ راک ی

، نعم و تبثم رثا ی

راد فا دادعت لباقم رد و ذپ رب راوناخ دار

ی شر فح تامادقا تظا ی

فنم رثا ی نعم و ی راد اهن .دنراد ی ًات ا ی هکن تن ی هج ذپ هلداعم زا هدمآ تسدب ی

شر تظافح تامادقا مهاب ی

کاخ و بآ

صحت ،هعرزم هزادنا هک داد ناشن ی

،تلا سرتسد ی لاعف ،رابتعا هب ی

ت اه ی ن و هعرزم زا جراخ ی

ور ی ،راوناخ راک

غتم ی اهر ی مهم ی بترا رد ذپ اب طا ی شر تظافح تامادقا ی

تسه دن . ی هتفا اه ی ا ی ن م هعلاطم ی دناوت راتفر رتهب کرد هب

عراز ی ن تن رد و دنک کمک تظافح اب هطبار رد ی

هج گنا هعسوت هب ی

هز اه اهرازبا و ی همانرب رب زکرمتم اه

ی و بآ

امن تدعاسم کاخ ی

د .

دانتسا : یدیما

، یرغص ؛ ییابیز ، روصنم

؛ و یحتف

، همطاف ( 1402 .) ذپ رب رثؤم لماوع ی

شر لاعف ی ت اه ی ف تشد رد کاخو بآ تظافح ی

دابآزور ةلجم . قحت ی تاق هعسوت و داصتقا

زرواشک ی ا ی نار

، 2 - 54 ( 2 ،) 398 - 383 . 2022.326830.669065 IJAEDR.

/ 10.22059 http//doi.org/

DOI:

:رشان .نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم .ناگدنسیون©

2022.326830.669065 IJAEDR.

/ 10.22059 http//doi.org/

: DOI

(4)

همدقم بآ هب ناونع مهم نیرت و هدننکدودحم نیرت

ۀداهن یدیلوت رد یزرواشک ناریا

هتخانش هدش تسا . تشادرب یب هیور زا عبانم

بآ ینیمزریز ثعاب

ذوفن بآ روش و تیاهنرد روش ندش عبانم بآ نیریش رد طاقن فلتخم روشک هدش تسا . موادت شهاک یگدنراب

رد روشک رد هسیاقم اب دنور تدمدنلب و هرهب یرادرب تسردان زا عبانم بآ

،روشک هب هژیو رد شخب

،یزرواشک ببس

هدش تسا هک

دنچرد ههد هتشذگ حطس بآ هرفس یاه ینیمزریز روشک

دودح 18 رتم شهاک دبای (

Mohammadjani & Yazdanian,

).2014

،نیاربانب تشادرب نوزفازور و

یب هیور بآ زا هرفس یاه ینیمزریز روشک

زا کی فرط و تیریدم تسردان یرایبآ و هعسوت

یلوصاریغ یزرواشک

رد ههد یاه ریخا زا یوس

،رگید ثعاب دیدشت نارحب مک یبآ رد روشک هدش تسا . تادهاشم یکاح

زا نآ

تسا هک نیرتلااب نازیم بآ رد مامت اهروشک رد شخب یزرواشک فرصم

یم دوش . اب شیازفا تیعمج راظتنا یم

،دور فرصم بآ

رد شخب یزرواشک مه زاب

هدوزفا دوش هک نیا هلئسم هراومه اب هعسوت عیانص و شیازفا عیرس

،تیعمج ثعاب داجیا

،تباقر یارب

یبایتسد هب عبانم بآ دهاوخ دش

Dungumaro & Madulu, 2003)

.)

زا رگید عبانم مهم و یساسا رد نیمأت تاجایتحا و

یاهزاین هیلوا و یرورض

،ناسنا کاخ تسا . دشر زور نوزفا تیعمج زا

کی وس و هرهب یرادرب بسانمان زا کاخ زا یوس

،رگید بجوم دراو ندروآ تراسخ یدایز هب نیا عبنم مهم هدش و شیب زا

کی موس لک یضارا ایند ار رد ضرعم شیاسرف دیدش

کاخ رارق هداد تسا . هنلااس رد دودح 75 درایلیم نت کاخ لصاح زیخ

یزرواشک و

اهدرایلیم نت

کاخ زا رگید

،یضارا هب یللع دننام مدع تیریدم

،بسانم هدافتسا زا شور یاه یعارز بسانمان و

یارچ شیب زا

،دح رد رثا شیاسرف و یهابت زا نیب یم دور . دودح 25 درایلیم نت زا کاخ یعارز ناهج زا حطس نیمز هتسش و هب

هناخدور اه و

ًاتیاهن هب اهایرد و سونایقا اه هتخیر یم دوش (

;Baryan, 2000; Shi, et al., 2013; Asfaw & Neka, 2017

et al., 2003; Bayramin et al., 2003; Chizari

) . رد لک

،ایند 562 نویلیم راتکه زا یضارا یزرواشک و

685 نویلیم

راتکه زا نیمز یاه یعترم تحت بیرخت دیدش کاخ رارق هتفرگ دنا . ناریا رظنزا مجح شیاسرف

،کاخ رد نایم یاهروشک

،هقطنم

هبتر لوا و رد

،ناهج هبتر مود ار دراد (

Najafi et al., 2008

.) رگا مقر هنلااس تافلت کاخ روشک 2 ات 5 / 2 درایلیم نت ضرف

،دوش لداعم 20 دصرد شیاسرف یعیبط

کاخ و تشه دصرد رادقم یوشتسش کاخ

رد سایقم یناهج رد ناریا قافتا یم دتفا

(

Najafi et al., 2008

.) یخرب تاعلاطم تیعضو بیرخت کاخ رد روشک ار اب خرن شیاسرف هنلااس

20 ات 30 نویلیم نت رد

راتکه و رد حطس دیدش یبایزرا هدرک دنا . نیا رده یور بآ و شیاسرف

،کاخ شهاک 20 یدصرد دیلوت تلاوصحم یزرواشک

ار هب هارمه هتشاد تسا (

Borimnejad & Peykani, 2004; Gerrard, 2000; Azizi, 2001; Bayat et al., 2011;

Karidjo et al., 2018).

اب هجوت هب دراوم قوف طیارش نانچ نارگن هدننک تسا هک رد شیپ سیون نوناق تظافح کاخ و

یرادزیخبآ

،روشک شیب زا یمین زا تحاسم ناریا ( 88 نویلیم راتکه ) ار زا رظن نازیم شیاسرف رد

،راتکه یاراد تلاح ینارحب

ملاعا هدرک دنا (

Najafi et al., 2008

.)

هجوتاب هب تیعضو ینارحب عبانم بآ و کاخ رد

،روشک تظافح زا عبانم بآ و کاخ زا تیمها یدایز رادروخرب تسا . نیتسخن

ماگ یارب تیریدم

،بآ شیازفا هدزاب و هرهب یرو بآ تسا هک رب نیا ساسا نازیم فرصم بآ رد شخب یزرواشک یم

دناوت

دودح 10 ات 50

% شهاک

،دبای نودب نیا هک هدزاب یداصتقا و

حطس هافر یگدنز مک دوش . زا یفرط تیریدم قیقد و شیازفا

ییاراک بآ

،یرایبآ هعسوت روشک ار زین هب هارمه دراد و هب تظافح زا بآ و کاخ کمک یم دنک و اتیاهن رجنم هب شیازفا هرهب یرو

،نیمز شیازفا

،هدزاب شیازفا درکلمع لوصحم و شیازفا لاغتشا یم دوش . تظافح زا بآ و کاخ ود هلئسم مهم تسا هک

شیب نیرت هغدغد ار یارب ناراذگتسایس داجیا

هدرک دنا نیا.

ود عوضوم لاماک اب مه طبترم دنا . تاعلاطم یکدنا تظافح بآ و

کاخ ار هب روط نامزمه دروم یسررب رارق هداد دنا و رتشیب تاعلاطم تروص هتفرگ تظافح زا بآ و کاخ ار روطب هناگادج یسررب

هدومن دنا . رد یتروص هک شریذپ تظافح زا بآ ریثات تبثم ار رب شریذپ تظافح کاخ یم دراذگ و سکعرب و نتفرگرظنرد ره

کی روطب ازجم رجنم هب اطخ یم دوش (

Soltani, & Zibaei 2011; Ruben et al., 2004; Jara-Rojas et al., 2013;

Staal et al., 2002; Abebe & Sewnet, 2014; Karidjo et al., 2018

.)

(5)

ییاهراکهار تهج

یریگولج و

شهاک شیاسرف و

بیرخت کاخ و یوررده بآ یارب تظافح زا بآ و

،کاخ داهنشیپ هدش

تسا هک لمتشم تسا رب : شهاک کاخ

،یزرو کاخ یزرو یتظافح

1، تیاعر بوانت یعارز

2، هدافتسا زا تسوپمک و3

یمرو

،تسوپمک تیاعر

شیآ یراذگ

4، فذح فلع یاه زره لاناک

5اه و متسیس یاه یرایبآ تحت

6راشف (

2013 et al., Rojas -

.)Jara

اب نیا دوجو عوضوم لباق هجوت نیا تسا هک ایآ نازرواشک هقلاع

دنم و ای رداق هب شریذپ تامادقا تظافح زا بآ و کاخ

؟دنتسه

نازیم شریذپ نآ اه هب یدراوم نوچ لماوع

،یداصتقا

،یعامتجا

،یگنهرف تامدخ

جیورت

،یزرواشک نازیم

تلایصحت تسرپرس

،راوناخ یسرتسد هب متسیس یاه

،یتاعلاطا

،دمآرد یگژیو یاه یدرف نازرواشک و

هزادنا هعرزم یگتسب

( دراد

Sidibé, 2005;

Soule et al., 2000; Piro et al., 2008; Bayard et al., 2006

).

،داد ناشن فلتخم تاعلاطم یسررب و بآ عبانم تیمها

هب یرشب عماوج زاین دروم تلاوصحم دیلوت رد کاخ هنوگ

نآ زا تظافح تهج دیاب هک تسا یا مزلا تامادقا ،هعرزم حطس رد اه

د هک بآ عبانم یبایمک .دوش ماجنا کی هک کاخ شیاسرف رانک رد تسا هتفای یرتشیب تیمها میلقا رییغت و یلاسکشخ طیارش ر

زا کاخ و بآ عبانم زا تظافح اب طبترم مادقا شریذپ رب رثؤم لماوع نییعت ات تسا هدش بجوم ،تسا زیگنارب شلاچ هلئسم رد ایند رسارس رد یدایز تاعلاطم لیلد نیمه هب .دوش رادروخرب یدایز تیمها .تسا هتفرگ تروص هنیمز نیا

اب هجوت هب بلاطم

نایب

،هدش ترورض نتخادرپ هب تامادقا طوبرم هب تظافح زا بآ و کاخ زین ناریا رد

ًلاماک سوسحم تسا

. رد نیا اتسار ییانشآ

تبسن هب شلاچ یاه نوماریپ شریذپ تامادقا یتظافح زا یوس نازرواشک و

نییعت مهس یاهریغتم

،یداصتقا

،یعامتجا

،یلام

یناسنا و یگژیو یاه نیعراز رد دنیارف شریذپ زا تیمها یدایز رادروخرب تسا هک رد هعلاطم رضاح یارب تشد دابآزوریف هتخادرپ

هدش تسا .

داوم و شور قیقحت

نیب تشد نیا .دش هدافتسا سراف ناتسا رد عقاو دابآزوریف تشد زا یریگ هنومن یارب لوط

اه ییایفارغج ی 50

و هجرد 36

ات هقیقد 55 و هجرد 35 و یقرش هقیقد ضرع

اه ییایفارغج ی 27

و هجرد 3 ات هقیقد 31 و هجرد 40 .دراد رارق یلامش هقیقد

ربارب هقطنم لک تحاسم 7

/ 772 ک هک هدوب عبرمرتمولی 4

/ 279 و تشد ار نآ عبرمرتمولیک 3

/ 493 عبرمرتمولیک تاعافترا ار نآ

هداد لیکشت عفترم .تسا

اب هعلاطم دروم هقطنم رد هطقن نیرت 2891

رتم رارق نآ یقرش لامش تاعافترا رد ایرد حطس زا عافترا

لاس رد .دراد مک نارحب لیلد هب ریخا یاه

شیب تیمها هعلاطم دروم هقطنم رد کاخ و بآ تظافح ،کاخ شیاسرف و یبآ یرت

شور .تسا هدرکادیپ یس هلمجزا کاخ و بآ تظافح یاه

متس تحت یرایبآ یاه کاخ و یضارا حیطست و راشف

رد یتظافح یزرو

شور نیا دربراک هک دنتسه ینازرواشک ،قطانم مامت رد ًابیرقت و تسا هتفرگرارق هدافتسا دروم تشد نیا هدرک هبرجت ار اه

هب .دنا

وژپ نیا هعلاطم دروم یرامآ هعماج سراف ناتسا رد دابآزوریف تشد نازرواشک لیلد نیمه .دنداد لیکشت ار شه

رد نیا قیقحت زا شور هنومن یریگ هشوخ یا یفداصت

7 ،لوا هلحرم رد .دش هدافتسا یدادعت

هشوخ هک نامه یدابآ یاه

هقطنم دروم هعلاطم دنشاب زا دابآزوریف تشد باختنا

دندش . رد هلحرم دعب یتسیل زا هیلک ی هرهب نارادرب

،یزرواشک یدابآ

یاه

باختنا هدش هیهت دش و یدادعت زا نازرواشک ره

اتسور هب روط یفداصت باختنا و تاعلاطا زایندروم

نآ اه اب لیمکت همانشسرپ رد

لاس یعارز 94 - 1393 عمج یروآ دش . یارب نییعت مجح هنومن زا لومرف نارکوک هطبار ( 1 )،

هب حرش ریز هدافتسا دش .

n = N. t². p. q

N. d²+ t². p. q )1(

1. Tillage 2. Crop rotation 3. Compost 4. Fallow

5. Removal of weeds in channels 6. Pressurized irrigation 7. Cluster Random Sampling

(6)

هک رد نیا لومرف P

یتبسن زا هعماج یرامآ هک مادقا هب تظافح زا عبانم بآ و کاخ هدومن دنا . رباربq

تسا اب ( -P

1 ) ینعی

یتبسن زا هعماج هک تظافح زا عبانم بآ و کاخ ار ماجنا یمن دنهد . رتماراپ هبt

حطس نانیمطا روظنم هراشا دراد و d

هیشاح

یاطخ لباق ریذپ تسا . مجح هعماج ( )N

یارب تشد دابآزوریف لماش 7440 زرواشک تسا هک رب یانبم نآ مجح هنومن ( )n

ربارب

اب 230 هعرزم تسدب دمآ . همانشسرپ نیا زا یدادعت تست شیپ تروص هب اه

ندرک فرطرب زا دعب ًاتیاهن و دش رپ هقطنم رد

ساسا رب شرازگ تلااکشا یمامت 204

.دش هئارا ییاهن همانشسرپ و تفرگ رارق دییات دروم ناسانشراک رظن طسوت ییاور

یسررب

خابنورک یافلآ کمک هب همانشسرپ ییایاپ 87

/ 0 .تفرگ رارق دییات دروم

تهج نییعت لماوع راذگرثا رب شریذپ تیلاعف یاه تظافح بآ و کاخ رد تشد دابآزوریف زا کی لدم نویسرگر تیبورپ

هریغتمود

ًارهاظ طبترمان

1) SUBPR

هدافتسا(

دش . رد نیا

،شهوژپ ریغتم هتسباو یریگراکب تیلاعف

یاه تظافح زا بآ و کاخ

تسا . نیا ریغتم یارب ینازرواشک هک

تیلاعف یاه تظافح زا بآ و کاخ ار ماجنا یم

،دنهد « کی

» و یارب ریاس نازرواشک

« رفص

» رد رظن هتفرگ دش . ضرف یم دوش

، یریگراکب تیلاعف

یاه تظافح زا بآ و کاخ تحت ریثأت هعومجم یا زا یاهریغتم

،یداصتقا

،یعامتجا یکیزیف

و یشرگن تسا . هطبار یاهریغتم لقتسم

و ریغتم هتسباو ( یریگراکب تیلاعف

یاه تظافح زا بآ و

کاخ ) رب ساسا هطبار ( 2 ) صخشم هدش تسا :

( 2

𝑈_𝑖𝑗 = 𝐵_𝑖(𝑋_𝑖) + 𝜀_𝑖𝑗 𝑗 = 1,0 𝑖 = 1,2, … . , 𝑛 )

رد نیا هطبار

𝑋_𝑖

یرادرب زا یاهریغتم یحیضوت

و

𝐵_𝑖

رادرب اهرتماراپ تسا . شریذپ یژولونکت دیدج

( ) j=1

طسوت نیما𝑖

زرواشک ینامز خر یم دهد 𝑈_𝑖1 > 𝑈_𝑖0 هک دشاب

. ساسارب هاگدید

Greene, (2008)

لدم تیبورپ ود هریغتم هک ود میمصت

ار روطب مه نامز رد رظن یم

،دریگ زا هعسوت لدم تیبورپ کت هریغتم هک کی میمصت ار رد بوچراچ کی هلداعم دروم یسررب

رارق یم

،دهد لصاح هدش تسا . رد هطبار اب قیقحت

،ام تامیمصت شریذپ

ای مدع شریذپ تظافح کاخ تسا هک اب ناشنs

هداد

یم دوش و شریذپ تظافح بآ تسا هک اب ناشنw

هداد یم دوش .

رد حیرصت لدم یارب شریذپ

𝑠 , 𝑤 = 1

تسا و یارب مدع شریذپ

𝑠 , 𝑤 = 0

،تسا هلمج دنامسپ ود هلداعم یم دنناوت

هتسبمه دنشاب . حیرصت لدم تیبورپ ود هریغتم هب یوریپ زا

(Greene, 2008)

هب تروص ریز تسا :

S = β_sx^+ ε_s )3(

W = β_wx^+ ε_w )4(

هک عیزوت لامرن ود هریغتم تسا .

E[ε_s , ε_w]~ BNV[0 , 0 , 1 , 1 , ρ] )5(

هک رد نآ نیگنایم تلامج دنامسپ ساسارب هطبار ( 6 ) رفص ضرف یم دوش :

E(ε_w) = E(ε_s) = 0 )6(

سنایراو تلامج دنامسپ رد هطبار ( 7 ) صخشم هدش تسا :

Var(ε_s) = Var(ε_w) = 1 )7(

سنایراووک تلامج

دنامسپ ربارب اب بیرض رد ρ

هطبار ( 8 ) تسا :

Cov(ε_w, ε_s) = ρ )8(

نیاربانب لدم تیبورپ ود هریغتم کی حیرصت نویسرگر

ًارهاظ طبترمان ( )SUR

،تسا هک ضرف یم دوش مامت یاهریغتم

لقتسم نآ نورب از دنتسه و نیمخت اب هدافتسا زا شور رثکادح تسار ییامن ماجنا یم دوش . رد هکیتروص تلامج

دنامسپ هتسبمه

1. Seemingly Unrelated Bivariate Probit Regression

(7)

،دنشاب ینعی

ρ ≠ 0

،دشاب دیاب یاهرتماراپ ود

هلداعم ار تروصب یمتسیس و اب مه رد بلاق لدم تیبورپ ود هریغتم

ًارهاظ طبترمان

نیمخت دز اما رگا

ρ = 0

دشاب ینعی تلامج دنامسپ ود

،هلداعم لقتسم زا مه

،دنشاب نیمخت ود هلداعم تروصب

،هناگادج یلکشم

داجیا یمن دنک و جیاتن لدم یاه تیبورپ هناگادج و لدم تیبورپ هب رهاظ طبترمان ناسکی دهاوخ دوب (

Cameron & Quiggin,

.)1994

سپ زا دروآرب بیارض لدم یاه

،قوف یارب یسررب نازیم ریثأت یاهریغتم یحیضوت

رب ریغتم باو

،هتس رثا ییاهن مادکره زا

یاهریغتم یحیضوت

رب لامتحا رایتخا رادقم کی طسوت ریغتم هتسباو هبساحم یم دوش .

رثا

،ییاهن لامتحا باختنا رادقم کی ای لامتحا باختنا هنیزگ رظندروم ار هب یازا کی دحاو غت ریی رد مادکره زا یاهریغتم

یحیضوت ناشن

یم دهد . هب ترابع رگید رثا ییاهن نامه قتشم عبات دروآرب هدش سن تب هب مادکره زا یاهریغتم یحیضوت

رد کی

هطقن نیعم تسا . رگا ریغتم هتسباو هب تروص یمک

،دشاب هب یاج رثا ییاهن زا ششک هدافتسا یم دوش . هبساحم رثا ییاهن دیاب رد

کی رادقم نیعم زا یاهریغتم یحیضوت

تروص

،دریگ هب ترابع رگید رادقم رثا ییاهن ب دیا هب تروص کی رادقم صخشم نایب دوش .

یارب هبساحم تارثا ییاهن یم ناوت زا نیگنایم یاهریغتم یحیضوت

هدافتسا

،درک ینعی رادقم ثا ر ییاهن ار رد نیگنایم یاهریغتم

لقتسم بساحم ه درک . زا فرط رگید یم ناوت تارثا ییاهن ار یارب مادکره زا تادهاشم کی

ریغتم م هبساح هدومن و نیگنایم نیا

تارثا ار هب ناونع رثا ییاهن رد رظن تفرگ . قبط یروئت یکستلاسا رد

هنومن یاه گرزب هبساحم تارثا ییاهن هب ره ود شور

قوف هب کی باوج رجنم یم

؛دوش اما رد هنومن یاه کچوک طسوتم یریگ زا تارثا ییاهن دارفنا ی دیئات یم دوش

(Greene,

2008).

یارب هبساحم رثا ییاهن ره کی زا یاهریغتم

،یحیضوت ادتبا

اب دادرارق نیا اهریغتم رد عبات ب دروآر

،هدش هعومجم تلامج

حیضوت هداد هدش لدم ار هبساحم هدرک و اب دادرارق رد هطبار ( 9 ) رثا ییاهن مادکره زا هریغتم یا یحیضوت رد

لدم تیجلا هبساحم

یم ددرگ . رثا ییاهن یاهریغتم یحیضوت

رد لدم تیبورپ اب کمک هطبار ( 9 ) هبساحم یم دوش :

( 9

∂P_i )

∂X_ik= φ(Xβ̂)β̂_K

رد نیا طبار

φ(Xβ̂)

، عبات عیزوت لامتحا هدوب و زا هطبار ( 10 ) هبساحم یم دوش :

( 10

φ(Xβ̂) = 1 )

√2πexp [−1

2(Xβ̂)²]

هک رد نآ عبات φ

یلاگچ لامتحا کی ریغتم یفداصت لامرن تسا . تملاع رثا ییاهن یگتسب هب تملاع بیرض هتشاد β̂

و

هزادنا نآ هب هلیسو ریداقم

β̂i

و نییعت Xβ̂

یم دوش . هجیتن رد هزادنا

رثا ییاهن هب حوطس مامت یاهریغتم دوجوم

رد سیرتام

یاهریغتم لقتسم

یگتسب دراد

(Greene, 2008)

.

هعلاطم رضاح هب لابند نیا تسا هک لماوع رثؤم رب یریگراکب مه

نامز تیلاعف یاه تظافح بآ و کاخ رد عرازم تشد

دابآزوریف ار یسررب

،دنک اب هجوت هب تاعلاطم ماجنا هدش رد لخاد و جراخ

1 تهجییاهرایعمروشکزا یسررب

تظافح زا عبانم بآ

و کاخ رد حطس هعرزم نییعت هدش و رد دروم ره کی زا یاهرایعم ریز

تاعلاطا مزلا

عمج یروآ هدش تسا ات تیعضو هعرزم

هنومن هطقنزا رظن تظافح عبانم بآ و کاخ نییعت دوش .

بآ عبانم زا تظافح تامادقا :لماش

راهنا ششوپ ،

هلول اب هعرزم هب عبنم زا بآ لاقتنا ،

هدافتسا زا یس متس اه ی بآ ی را ی

تحت راشف ، طست ی ح ضارا ی و ی هچراپک ضارا ندرک ،ی

عون س ی متس بآ ی را ی ناراب ،ی تشک در یف ی بآ و ی را ی س ی نوف ،ی تشک هناخلگ ا ،ی

تشک ن اب تلاوصحم ی

زا بآ ی اپ یی ن ، هدافتسا بآ زا ی را ی هرطق ا ،ی هدافتسا بآ زا ی را ی راون .دش هتفرگ رظنرد ی زا تظافح تامادقا

کاخ عبانم لماش زین

اعر ی ت آ ی ش راذگ

،ی اعر ی ت عارز بوانت ،ی

هدافتسا ش دوک زا بسانم ی

م یا ،یی هدافتسا مرو و تسوپمک زا ی

1 فح یاه رایعم و راشف تحت یرایبآ متسیس زا هدافتسا ،هلول اب هعرزم هب عبنم زا بآ لاقتنا ،راهنا ششوپ :بآ زا تظافح یاه رایعم. تیاعر :کاخ زا تظا

بوانت تیاعر ،یراذگ شیآ

هعلاطم رد یتظافح یزروکاخ ،تسوپمک زا هدافتسا ،یعارز Jara-Rojas et al., (2013)

یسررب .تسا هدش

(8)

تسوپمک ، تبسن آ ی ش هب ضارا لک ،ی ب ی کاخ زرو ی کاخ مک و زرو

ی کاخ(

زرو ی تظافح ی ) ، هدافتسا ح دوک زا ی ناو ،ی هجرد عونت

گ ی ناها عارز ،ی مدع اسرف ی ش کاخ ، ارچ ی ب ی ور ی ه ماد ، هوحن ضارا رد راک و تشک ی

ش ی ب راد .تفرگ رارق یسررب دروم

هشوخ لیلحت زا هدافتسا اب همادا رد هشوخ لیلحت .دش یسررب کاخ و بآ عبانم زا تظافح رظن زا عرازم تیعضو یا

یا

یارب تسا یکینکت هورگ

دنب هب تاعوضوم ای دارفا ی یروط

هورگ نیا رد هک یدایز تهابش هورگ نورد تاعوضوم یدنب

د مهاب رگی

ق توافت اما ،دنراد لبا

هورگ اب یهجوت هشوخ لیلحت .دنراد رگید یاه

شور زا یکی یا هخاش زا یرایسب رد دربراکرپ یاه

یملع یاه

هشوخ شور .تسا رد یا

یم شلات عقاو هقبط نگمه هورگ یدادعت رد ار تاعوضوم ای دراوم ات ،دنک

هب شور نیا .دنک یدنب

یم ناکما ققحم وم نیب رد دوجوم ینگمه یانبمرب ات دهد

عبانم زا تظافح رظن زا عرازم تیعضو( هعلاطمدروم تاعوضوم ای درا

هویش هب ار )کاخ و بآ بسانم یا

هقبط دنب .دهد رارق نیبت و ریسفت دروم سپس و هدرک ی لحت

ی ل هشوخ ا ی ش ود رب ی هو هلسلس

بتارم ی غ و ی ر بتارم هلسلس ی

م ماجنا ی گ ی در شور ،یبتارم هلسلس ریغ شور رد هک یعس نیگنایمk

یم هورگ ات ،دنک ینگمه یاه

یگژیو ساسا رب ار هعلاطم تحت تاعوضوم زا باختنا یاه

هداد .دیامن ییاسانش هدش هشوخ شوررد هک ییاه

یا نیگنایم k

یم رارق هدافتسادروم یمک ای یرتماراپ عون زا دیاب ،دنریگ

.دنشاب تروصرد ی هداد هک ای یفیک یاه غ

ری رتماراپ هشوخ لیلحت زا ی یا

لس یم هدافتسا یبتارم هلس هشوخ دادعت باختنا .دوش

تسا رادروخرب یدایز تیمها زا اه .

هشوخ دادعت رگا دنوشن باختنا قیقد اه

هب جیاتن تسا نکمم ،دنوش فذح مهم یاهریغتم ای و تسد

تیعقاو اب هدمآ هبتر هعلاطم نیا رد هک .دشاب هتشادن تقباطم اه

یدنب

و بآ زا تظافح تامادقا شریذپ هتسد و کاخ

هشوخ لیلحت زا تامادقا شریذپ رب عرازم یدنب رازفا مرن زا هدافتسا اب و یا

SPSS 22

.دش ماجنا

جیاتن و ثحب زا مزلا تاعلاطا جارختسا زا دعب 204

یم هک یتامادقا دروم رد ،یفیصوت رامآ زا هدافتسا اب ،همانشسرپ نازرواشک رد دناوت

زا تظافح یارب ار مزلا هزیگنا نازرواشک رظن زا هدمآ مهارف جیاتن ،دش روظنم یتلااوس همانشسرپ رد ،دنک مهارف کاخ و بآ

( لودج رد هعلاطم دروم هنومن 1

هک داد ناشن ) 3

/ 85 مهم ار تلود یوس زا رابتعا یاطعا ،هنومن نیعراز زا دصرد لماع نیرت

تیلاعف هب نتخادرپ یارب هدرک ملاعا یتظافح یاه

ا نیا زا دعب .دنا تیلاعف ،هنیزه کمک ،میقتسم هنارای ،مادق

و یشزومآ یاه

هب یفرعم و یجیورت هب هنومن زرواشک ناونع

بیترت 6 / 70 ، 6 / 70 ، 3 / 62 ، 4 / 82 تیولوا رد یم رارق یدعب یاه

رد نینچمه .دنریگ

هعلاطمدروم هنومن نازرواشک نیب 1

/ 45

% سا تارابتعا و هنارای و تلایهست زا یرایبآ متسیس بصن یارب هدرک هدافت

.دنا

لودج 1 . عیزوت یناوارف لماوع داجیا هزیگنا یارب تظافح زا بآ و کاخ

تیولوا لوا تیولوا مود تیولوا موس تیولوا مراهچ تیولوا

مجنپ

تارابتعا دادعت

174 18

7 3

0 / 2

دصرد 3

/ 85 8

/ 8 4

/ 3 5

/ 1 0

/ 1

تیلاعف یاه یشزومآ و جیورت دادعت

5 16

30 127

0 / 26

دصرد 5

/ 2 8

/ 7 7

/ 14 3

/ 62 7

/ 12

هنارای میقتسم دادعت

21 144

22 17

0 / 0

دصرد 3

/ 10 6

/ 70 8

/ 10 3

/ 8 0

/ 0

یفرعم هب ناونع زرواشک هنومن دادعت

1 3

1 31

168

دصرد 5

/ 0 5

/ 1 5

/ 0 2

/ 15 4

/ 82

کمک هنیزه دادعت

3 23

144 26

0 / 8

دصرد 5

/ 1 3

/ 11 6

/ 70 7

/ 12 9

/ 3

ذخأم : هتفای یاه قیقحت

(9)

یارب یسررب لماوع رثؤم رب شریذپ شور یاه تظافح بآ و

،کاخ ادتبا

،تامادقا زا هطقن رظن تظافح زا عبانم بآ و کاخ

اب هدافتسا زا هاگدید یسانشراک دروم

یبایزرا رارق تفرگ . جیاتن هلصاح رد لودج ( 2 ) ناشن هداد هدش تسا . تامادقا یدنبزایتما

کاخ و بآ عبانم زا تظافح سایقم رد هطوبرم

کی ات هن هدوب تسا هک ددع هن رگنایب نیرتهب تیعضو و ددع کی رگنایب

نییاپ نیرت تیعضو تسا .

لودج 2 هبتر. یدنب تامادقا تظافح بآ و کاخ اب هجوت هب رظن ناسانشراک

تامادقا تظافح زا عبانم بآ دصرد

شریذپ زایتما

( هبتر یدنب تظافح بآ نیب 1 ات 9 )

ششوپ راهنا 5

/ 51 4

لاقتنا بآ زا عبنم هب هعرزم اب هلول 2

/ 16 7

هدافتسا زا متسیس یاه یرایبآ تحت راشف 29

9

حیطست یضارا 7

/ 37 6

هچراپکی ندرک یضارا 2

/ 67 4

تشک تلاوصحم اب زاین یبآ نییاپ 6

/ 55 8

تشک هناخلگ یا 7

/ 66 7

تامادقا تظافح زا عبانم کاخ دصرد

شریذپ زایتما

( هبتر یدنب تظافح کاخ نیب 1 ات 9 )

تیاعر شیآ یراذگ 2

/ 13 3

تیاعر بوانت یعارز 5

/ 75 7

هدافتسا بسانم زا اهدوک 4

/ 32 6

کاخ یزرو یتظافح 27

9

هوحن تشک و راک رد یضارا بیش راد 6

/ 71 2

یارچ یب هیور ماد 3

/ 62 2

ندنازوس یایاقب یهایگ 7

/ 64 2

ذخأم : هتفای یاه قیقحت

سپ زا

،تامادقا هکیتروصرد عرازم

هنومن یکی زا ود تیعضو ریز ار زئاح

،دندوب یارب ریغتم یزاجم هطوبرم ینعی نتخادرپ

هب تظافح زا بآ و کاخ شزرا کی و رد نیا ریغ تروص شزرا رفص روظنم دش :

ماجنا یکی زا تامادقا یاراد زایتما لااب دننام یارجا متسیس یرایبآ تحت راشف رد هنیمز تظافح زا عبانم بآ ای کاخ یزرو

یتظافح رد هنیمز تظافح زا عبانم کاخ رد هعرزم .

ماجنا لقادح ود مادقا یاراد زایتما نییاپ .

جیاتن تسدب هدمآ ناشن داد هک 6 / 43 دصرد زا نازرواشک تظافح

زا عبانم

،بآ 1 / 44 دصرد تظافح زا عبانم کاخ و 24

دصرد ودره ار ماجنا هداد دنا .

لودج ( 3 ) جیاتن لصاح زا نیمخت نویسرگر تیبورپ

هب رهاظ طبترمان ار ناشن یم دهد . جیاتن مهارف هدمآ زا نیا نیمخت

لماوع رثؤم رب نتخادرپ هب تیلاعف یاه یتظافح بآ و کاخ ار تسدب یم دهد . یسررب تاعلاطم فلتخم ناشن یم دهد هک

یگژیو یاه یدرف (

،نس هقباس یزرواشک و

تلایصحت )

و یگژیو یاه یداصتقا ( هزادنا

،هعرزم دادعت

،تاعطق یوریندادعت

،راک

تیلاعف جراخ زا هعرزم و نازیم تلایهست یکناب

) یم دنناوت رب شریذپ تیلاعف یاه یتظافح رثؤم دنشاب هک رد نیا هعلاطم ظاحل

هدش دنا . نامه روط هک رد لودج ( 2 ) هدهاشم یم

؛دوش 𝜌بیرض ( 604 / 0 - ) ینعم راد

،تسا هک ناشن یم دهد زج یعیزوت ود هلداعم

هتسبمه هک، دنتسه نایب

هدننک دییأت یریگراکب ای

هدافتسا زا لدم

SUBPR

تسا . هرامآ رثکادح ییامنتسار 38

/ 128 تسا و

ینعم یراد لک نویسرگر ار

ناشن یم دهد . تیکلام نیمز رثا ینعم یراد رب شریذپ تیلاعف یاه تظافح زا بآ و کاخ هتشادن

؛تسا اما نیا رتماراپ یارب تظافح بآ تبثم تسا هب نیا ینعم هک رگا زرواشک کلام نیمز دشاب ناکما شریذپ تیلاعف یاه

تظافح زا بآ طسوت زرواشک شیب رت یم دوش . دادعت یاضعا هداوناخ رد ره ود لدم ینعم راد و یفنم تسا . رتماراپ نس زرواشک