• Tidak ada hasil yang ditemukan

Geography and Environmental Planning

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2024

Membagikan "Geography and Environmental Planning"

Copied!
20
0
0

Teks penuh

(1)

*Corresponding Author

Bagheri Bodaghabadi, M., & Ebrahimi Meymand, F. (2022). Analysis and comparison of conventional methods of georeferencing of aerial photos. Geography and Environmental Planning, 33 (4), 1 -4.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License https://doi.org/10.22108/gep.2022.133652.1524 20.1001.1.20085362.1401.33.4.5.9

https://gep.ui.ac.ir/?lang=en Geography and Environmental Planning

E-ISSN: 2252- 0910 Document Type: Research Paper Vol. 33, Issue 4, No.88, Winter 2022, pp. 1- 4 Received: 21/05/2022 Accepted: 17/08/2022

Analysis and Comparison of the Conventional Methods of Georeferencing of Aerial Photos Mohsen Bagheri Bodaghabadi1 *, Fahemeh Ebrahimi Meymand 2

1- Assistant Professor, Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran

[email protected]

2- PhD Candidate, Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran

[email protected]

Abstract

Aerial photos are the basis of many researches, both applied and executive works, related to the earth. Applications of aerial photos, especially for GIS-based analysis, aerial photo georeferencing, and/or geometric correction are essential. Various methods have been proposed for georeferencing.

The aim of this study was to achieve a suitable simple method with a low cost and acceptable accuracy. For this purpose, conventional georeferencing methods, including first- to third-order polynominal transformtions, spline transformtion, projective transformtion, and orthorectification transformtion were used in ILWIS3.3 and ArcGIS10.7 for two areas (flat area of Shahrekord and rugged area of Chaleshtor). Errors of the different methods were analyzed based on minimum and maximum errors, Mean of Error (ME), standard division, and Root Mean Square Error (RMSE). The results showed that the errors of the varied methods had fewer changes for the flat compared to the rugged area. Yet, with the increasing relief of land surface, the errors increased sharply and showed a significant difference. Based on the results, the most accurate georeferencing method was orthorectification method (ME=35 and RMSE=38). However, considering the time and data required for the orthorectification method, the most suitable georeferencing method was identified as the spline method, which had acceptable accuracy, but not the problems of the orthorectification method, such as marginal information of the aerial photos and digital elevation models.

Keywords: geometric correction, distortion, displacement, Geographical Information System (GIS) Introduction:

The potential of aerial photographs as a tool in the research of land resources has long been

(2)

2 Geography and Environmental Planning, Vol 33, No. 4, Ser No. (88) Winter 2022

recognized. It has been the basis of many applied types of research, including soil survey studies.

Despite the informative potential of aerial photographs, so far, their usage has been scarce due to the processing difficulty related to the lack of some key information. Fortunately, a recently introduced technology, such as Geographic Information System (GIS), has shown to be able to overcome the classic photogrammetric limitations. Generally, , these photos must be converted from analog to digital forms to be used as a basis for mapping of soil resources. Thus, they have to georeferenced and then imported into GIS. However, the accuracy of this process is very important due to the nature of aerial photographs and distortion caused by moving the phenomena to their actual positions.

Therefore, the research design achieved an acceptable method of georeferencing with high accuracy and low cost, besides not being time-consuming.

Materials and Methods:

For this purpose, two study areas were selected from the roughness point of view (a flat area and a hilly area). Then, 6 transformation methods were applied for georeferencing of aerial photographs, including first-, second-, and third-order polynomial transformations, projective transformation, spline transformation, and orthorectification. Afterwards, 15 ground control points and 15 specific points on the aerial photographs were selected for measuring the error values. They included the points that were clearly and accurately recognizable on both the aerial photographs and Google Earth images, such as roads, buildings, waterways, peaks, etc. The coordinates of all the points were obtained based on the Universal Transverse Mercator (UTM) coordinate system using Google Earth images. The measurement error for each of these points was obtained based on the Euclidean distance between each point on the georeferenced aerial photographs and the Google Earth images. Finally, Descriptive statistics, such as minimum and maximum errors, Mean of Error (ME), standard deviation, and Root Mean Square Error (RMSE) were utilized to compare the errors of the 6 used georeferencing methods and introduce the best one. Georeferencing was done by using ILWIS 3.3 and ArcGIS10.7 and the calculations were performed via Excel.

Results and Discussion:

The results revealed that the errors of the different methods had fewer changes for the flat compared to the rugged area, but with the increaing relief of land surface, the errors increased sharply and showed a significant difference. Based on the results, orthorectification was the most accurate method of transforming the aerial photographs into the ground coordinate system (MR=35 and RMSE=38). However, this method required many data and was a time-consuming and costly method.

Therefore, the most suitable approach to transforming the aerial photographs into the ground coordinate system, especially when there was not enough information and time for orthorectification, could be the spline method, which had acceptable accuracy for both flat and uneven areas.

References:

- Bannari A., Karl S., Catherine Ch. and Shahid Kh. (2015). Spatial Variability Mapping of Crop Residue Using Hyperion (EO-1) Hyperspectral Data. Remote Sensing, 7, 8107-8127.

- Casson, B., Delacourt, C., Baratoux, D., & Allemand, P. (2003). Seventeen years of the “La Clapiere” landslide evolution analysed from ortho-rectified aerial photographs. Engineering Geology, 68, 123–139.

(3)

Geography and Environmental Planning, Vol 33, No. 4, Ser No. (88) Winter2022 3

- Chen, J. J., Huang, C. L., Wu, Y. G., & Wu, P. H. (2021). Influence Factors of 3D Modeling with Aerial Images. International Journal on Computer, Consumer and Control, 10 (2), 1-11.

- Chintan . D ., Rahul . J., Srivastava. S., (2015). A Survey on geometric correction of satellite imagery. International journal of computer applications, 116 (12).

- Hackeloeer, A., Klasing, K., Krisp, J. M., & Meng, L. (2014). Georeferencing: a review of methods and applications. Annals of GIS, 20(1), 61-69.

- Karsli, F., & Dihkan, M. (2010). Determination of geometric deformations in image registration using geometric and radiometric measurements. Scientific Research and Essays 5(3), 260-274.

- Lee, H.L., Beng, Y.L., Yin, C.W., & Wai, S.C. (2013). Aerial Images Rectification Using Non- parametric Approach. Journal of Convergence 4(2), 15-21.

- Liu D, Zhou G, Huang J, Zhang R, Shu L, Zhou X, Xin CS. (2019). On-Board Georeferencing Using FPGA-Based Optimized Second-Order Polynomial Equation. Remote Sensing, 11(2):124.

https://doi.org/10.3390/rs11020124

- McNish, I. G., & Smith, K. P. (2022). Oat crown rust disease severity estimated at many time points using multispectral aerial photos. Phytopathology, 112(3), 682-690.

- Pha S.H. and Takeuchi W. (2017). Effect of GCPs in distribution and location on geometric correction of corona satellite image. Coordinate Magzine, XIII(07), 14-19.

- Powers, P. S., Chiarle, M., & Savage, W. Z. (1996). A digital photogrammetric method for measuring horizontal surficial movements on the Slumgullion earthflow, Hinsdale County, Colorado. Computers and Geosciences, 22, 651–663.

- Richards, J. A., & Jia, X. (1999). Remote sensing digital image analysis. An introduction. Berlin:

Springer.

- Riquelme A., Soldato M. D., Tomás R., Cano M., Bordehore L. J. and Moretti S. 2019. Digital landform reconstruction using old and recent open access digital aerial photos. Geomorphology, 329, 206-223.

- Rocchini D., A. Di Rita, 2005, Relief effects on aerial photos geometric correction. Applied Geography, 25, 159–168.

- Rossiter, D. G., and Tomislav Hengl. (2004). Technical note: Creating geometrically-correct photo- interpretations, photomosaics, and base maps for a project GIS. Enschede, NL: ITC, Department of Earth System Analysis.

- Russ, J. C. (2002). The image processing handbook (3rd ed). Boca Raton, FL: CRC Press.

- Sameen M. I., Pradhan B., Aziz O. S. (2018). "Classification of Very High-Resolution Aerial Photos Using Spectral-Spatial Convolutional Neural Networks", Journal of Sensors, 2018, 1-12.

- Sempio, J. N. H., Aranas, R. K. D., Lim, B. P., Magallon, B. J., Tupas, M. E. A., and Ventura, I. A.

(2019). Assessment of different image transformation methods on diwata-1 smi images using structural similarity measure, The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences., XLII-4/W19, 393–400, https://doi.org/10.5194/isprs-archives- XLII-4-W19-393-2019.

- Tao, C.V.; Hu, Y. (2001). Use of the Rational Function Model for Image Rectification. Canadian Journal of Remote Sensing, 27(6), 593–602. doi:10.1080/07038992.2001.10854900.

- Toutin T. (2004). Review article: Geometric processing of remote sensing images: models, algorithms and methods, International Journal of Remote Sensing, 25(10), 1893-1924

- Wang M., J. Hu, M. zhou, J.M. Li, Z. Zhang. (2013). Geometric Correction Of Airborne Linear Array Image Based On Bias Matrix. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Hannover Workshop, 21 – 24 May, Hannover, Germany.

(4)

4 Geography and Environmental Planning, Vol 33, No. 4, Ser No. (88) Winter 2022

Figures and Tables

- Fig. 1: Study areas and locations of the aerial photos of Shahrekord and Chaleshtar

- Fig. 2: A 3-dimensional (south to north) view of the aerial photos of the relief areas Shahrekord (top) and Chaleshtar (bottom)

- Fig. 3: The original aerial photograph of Shahrekord Area with ground control points (triangles) and error measurement points (circles)

- Fig. 4: The original aerial photograph of Chaleshtar Area with ground control points (triangles) and error measurement points (circles)

- Table 1: Error calculation by affine (first-order) transformation method for the aerial photos of Shahrekord

- Table 2: Measured error statistics for the aerial photos of Shahrekord - Table 3: Measured error statistics for the aerial photos of Chaleshtor

- Fig. 5: The effects of the different georeferencing methods on the aerial photos of Shahrekord (Transformations: 1) affine (first order); 2) second order; 3) third order, 4) projective; 5) spline;

and 6) orthorectification with first order)

(5)

همانرب و ايفارغج يطيحم يزير

لاس 33 يپايپ ، 88 هرامش ، 4 ناتسمز ، 1441 ، ص 111 - 79

:لوـصو 31 / 1 / 1441 :شريذـپ

12 / 5 / 1441

یشهوژپ هلاقم

لوؤسم هدنسيون* يرقاب يدابآ غادب نسحم , ( .همطاف ,دنميم يميهاربا, 1441

شور هسياقم و ليلحت و هيزجت .) نيمز موسرم ياه

سکع ندرک عجرم يياوه ياه

همانرب و ايفارغج.

يطيحم يزير

، 33 ( 4 ،) 111 - 79 .

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License https://doi.org/10.22108/gep.2022.133652.1524 20.1001.1.20085362.1401.33.4.5.9

هیزجت شور ۀسیاقم و لیلحتو نیمز موسرم یاه

سکع ندرک عجرم ییاوه یاه

یرقاب نسحم یدابآ غادب

،*

رایداتسا ناریا ،جرک ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،بآ و کاخ تاقیقحت هسسوم

[email protected]

یرتکد یوجشناد ،دنمیم یمیهاربا همطاف ناریا ،جرک ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،بآ و کاخ تاقیقحت هسسوم

[email protected]

هدیکچ سکع شهوژپ زا يرايسب ساسا و هياپ ،يدامتم نايلاس يارب يياوه ياه ماجنا يدربراک ياه

هـلمجزا ،نيمزرـس عباـنم يور رب هدش

کاخ تاعلاطم هدوب يسانش

مه .دنا تفرشيپ اب نامز هناماـس دورو و يروانف ياه

نيمزرـس تاـعلاطم هـب يياـيفارغج تاـععطا ياـه

هب روظنم هيزجت ليلحتو اه ي نيمز ،ييايفارغج هناماس نيا رد يياوه سکع ندرک عجرم

ـيقد و تـسرد .تـفرر رارـق هجوتدروم اه

ماجنا هب ،دنيارف نيا ندش سکع تيهام ليلد

هباج و جاجوعا ،يياوه ياه هدـيدپ يياج

رايـسب اـینآ يـعقاو تـيعقوم هـب ت ـسن اـه

.تسا میم و يرورض زا فده ،ساسا نيا رب

ا ي ن

،شهوژپ هب يبايتسد نيمز يارب بسانم يشور عجرم

سـکع ندرک يياوـه ياـه

مک و هداس رب نوزفا هک تسا هنيزه

،روظنم نيا يارب .دشاب تقد اب ،ندوب شور

اه موسرم ي نيمز ندرـک عجرم سـکع

يياوـه ياـه

شور(

مئاق حعصا و يريوصت ،نيعيپسا ،موس ۀجرد ات لوا ۀجرد ليد ت ياه تواـاتم ۀـقطنم ود رد )يزاس

رـظنزا اـن يراومه اـه

( هـقطنم ي راوـمه و درکریـش هـقطنم

ي هـپت روهاـم ،)رتـشلاچ ي مرـن رد

رازـفا ILWIS3.3 ArcGIS10.7و

ياـطخ و هدااتـسا

شور صخاش ۀ ساحم يرط زا فلتخم ياه ياه

( نيگنايم ،هنيشيب و هنيمک ( اـهاطخ عـبرم رذج و رايعم فارحنا ،)ME

)RMSE

هيزجت هک دوب نآ زا يکاح جياتن .دش ليلحتو شور ياـطخ ،راومه ۀقطنم يارب

،فـلتخم ياـه يرـتمک تارـييغت

ت ـسن ۀـقطنم هـب

هب ؛تشاد راومهان هنور

يراومهان شيازفا اب هک يا شور ياـطخ رادـقم ،اـه

هـب اـه ناـشن و تـفاي شيازـفا تدـش تواـات دـنهد

هب جياتن ساسارب .دوب يريگمشچ تسد

مئاق حعصا شور ،هدمآ يزاس

فرص هداد و ناـمز زا رظن ـيقد ،زاـيندروم ياـه

شور نيرـت

نيمز ( دوب ندرک عجرم 35

ME = و 38 RMSE = هداد و نامز نتفرر رظن رد اب اما ؛) شور ،دوـب مزم شور نـيا يارـب هک يياه

بسانم نيعيپسا هن ريخا شور رد .دش هداد صيخشت شور نيرت

مئاق حعصا شور تعکشم ،دراد دوجو يلو قم تقد اینت يزاـس

ن هلمجزا ار هداد هب زاي هيشاح ياه .درادن زين عااترا يموقر لدم ۀيم و يياوه سکع يا

هژاو :یدیلک یاه هباج ،يياوه سکع جاجوعا ،يسدنه تاحيحصت

ييايفارغج تاععطا ۀناماس ،يياوه سکع يياج

(6)

89 و ایفارغج

همانرب

،یطیحم یزیر لاس

33 یپایپ ، 99 هرامش ، 4 ، ناتسمز 1441

همدقم يروانف سکع

،يياوه يرادرب شور

ي ارب دنمتردق ي

لوت ي د رس ي ع يقد و رت هشقن عاونا رت

نيـمز اـب ط ترم ياه ۀـيیت و

هداد نازرا و رتشيب ياه رت

ت سن هب شور اه ي هنومن يرادرب م ي ناد ي و هدوب

،نآ زا لصاح ريواصت زا يرايسب ساسا و هياپ

.تسا نيمز اب ط ترم ييارجا و يدربراک ،يتاعلاطم ،يشهوژپ ياهراک سـکع

ياـه نارـيا رد يياوـه ـهد زا

ۀ 1334 رد

سرتسد نيمزرس يامن تارييغت يسررب ۀنيمز رد و

هب و1

نيمزرس يربراک تارييغت هژيو ناـمز لوـط رد

، رـتیب ي ن رازـبا

ارب ي خشت ي ص غت يي تار ( تسا

Casson et al., 2003

میم .) سکع نيرت سايقم اب ناريا يششوپ يياوه ياه

54444 / 1 اي

55444 / 1 ياه لاس هب طوبرم 1334

ات 1332 يم هراوهاـم ريواـصت هب يسرتسد و يروانف تفرشيپ دوجو اب .دشاب اـب يا

سکع نيا ،بوخ رايسب تقد شهوژپ زا يرايسب رد زونه اه

هژورپ و اه هب اه

هنيمز رد هژيو و يزرواـشک ،يعي ط عبانم ي

میم يربراک رييغت سکع نينچمه ؛تسا دوجوم کرادم اینت هار و نيرت

ساـيقم اـب يششوپ ياه 14444

/ 1 و 44444 / 1

.تسا هدشن ليمکت يقطانم رد دنچره ؛تسا هدش هيیت داتاه و لیچ ۀهد رد زين جاجوعا ،تسا يزکرم يريوصت ،يياوه سکع هک اجنآ زا هباج و1

3يياج

،)يعاعش اي يقفا ،يعااترا(

و يتيهام ءزج

ييادج سکع نيا ريذپان هديدپ يعقاو لکش رييغت ب س و تسا هدوب اه

هزادـنا ندوـ نر تعم اي اه يرـير

يياـيفارغج ياـه

يم )تحاسم و ازارد دننام(

؛دوش نياربانب زا ل ق سکع نيا زا هدااتسا و اه

هزادنا ماجنا يرـير

اـه هـيزجت ، و لـيلحت و اـه

فلتخم تا ساحم

، اب ي د سـکع رد جاجوعا ( دوـش فذـح اـه

Lee et al., 2013

; Rocchini & Rita, 2005

) ناـيب هـب .

،رگيد يارب سکع نيا زا هدااتسا

،اه هب و ي هژ نامز ي هيزجت اب هک ليلحتو

اه ي نت م ي رب يياـيفارغج تاععطا ۀناماس هارـمه

دشاب نيمز ، يياوه سکع ندرک عجرم يسدنه تاحيحصت ماجنا اي

تسا میم و يرورض رايسب .

شهوژپ زا يرايسب رد هياپ رب هک يياه

يـسدنه تاحيحصت ماجنا ترورض رب ،هدش ماجنا يياوه سکع زا هدااتسا ي

سکع ،لاثم يارب( تسا هدش ديکأت اه

McNish et al., 2022

; Chen et al., 2021

;

Riquelme et al., 2019

؛

Sameen

et al., 2018 Bannari et al., 2015;

Wang et al., 2013;

،روظنم نيا يارب .) شور

اه ي حـصت فلتخم ي

ح يـسدنه زا

هداس ت ث ي

وصت ي

4ر هلمج دنچ عباوت ات ا

ي و لدم اه ي قد ـي مئاـق حعـصا دـننام يزاـس

(5

Rocchini & Rita, 2005

)

شور زا کي ره .تسا هدش هدااتسا نيمز ياه

سکع ندرک عجرم

،يياوه ياه هژـيو ياـيازم و بـياعم

؛دراد ار دوـخ ي

شور ،هنومن يارب هديچيپ ياه

ينيمز دهاش ۀطقن دادعت دنمزاين رت شور نـيا زا يـخرب ۀسياقم يارب .تسا يرتشيب2

،اـه

( ناراکمه و ينيچکور ليد ت تقد )2011

سـکع يسدنه تاحيحصت رد ار فلتخم ياه .دـندرک يـسررب يياوـه ياـه

نآ جياتن ساسارب زا ،اه

مئاق حعصا و مود در ،لوا در شور هس نيب مئاق حعصا شور ،يزاس

و تـقد نيرتشيب يزاس

( تشاد ار اطخ نيرتمک

Rocchini et al., 2011

.)

جاجوعا هباج و

سکع رد دوجوم يياج يياوه ياه

يدايز عبانم دراد

آ زا يخرب هک ن

ای لماش ناـمز رد نيمز شخرچ

1. Landscape

2. Distortion

3. Displacement and Shift 4. Simple image registration 5. Orthorectification

6. Ground Control Points (GCPs)

(7)

شور ۀسیاقم و لیلحت و هیزجت نیمز موسرم یاه

سکع ندرک عجرم ییاوه یاه

راکمه و یرقاب نسحم 88

،ريوصت تفايرد ،شبات ۀيواز

يانحنا رک عااترا تارييغت ،نيمز و لداعت ،تکرح ۀيواز رد رييغت ،ي

تعرـس اـي اـميپاوه

هراوهام تسا (

Chintan et al., 2015

.) فده زا يسدنه حيحصت

، نار ج نـيا جاـجوعا هـباج و

يياـج اـه و يعاعـش(

؛تسا )يعااترا هب

حيحصت ريوصت هک يروط يسدنه شزرا هدش

)ييايفارغج رظنزا(

دراد . رف ا حصت دني حي

هب يسدنه روـط

شخب ود لماش هدمع جاجوعا

ياه ماظن اي راد کيتامتسيس هک(

شيپ ينيب )ريذپ و جاجوعا ياـه شيـپ يـنيب ريذـپان تـسا

(

Chintan et al., 2015

.) جاجوعا ياه ماظن اي راد کيتامتسيس سکع ۀيواز دننام(

)يرادرـب هـب

يبوـخ هداد صيخـشت و

هب يرداس دربراک يرط زا هلداعم

ياه هب تسد زا هدمآ دنيارف لدم يم حيحصت يضاير يزاس .دوش

حيحصت نيا هـب اـه

روـط

سکع يور لومعم هراوهام ريواصت اي يموقر ياه

يم ماجنا اینآ شخپ اي شورف زا شيپ ،يا زا دـياب هـچنآ يـلو ؛دوـش

،دوش ماجنا ناربراک يوس يسدنه حيحصت

هب هـباج حيحـصت روـظنم يياـج

و اـه جاـجوعا يياـه

تـسا هـک هـب تروـص

شيپ ينيب ريذپان .تسا

يارب زا روظنم نيا هس

شور يم هدااتسا فلتخم :زا تسا ترا ع هک دوش

يسدنه حيحصت تاـصتخم زا هدااتـسا اـب

تشادرب ييايفارغج تيعقوم ۀناماس اب ينيمز دهاش ۀطقن اي صخشم طاقن زا هدش

( ينایج باي ،)GPS

يـسدنه حيحـصت

ۀياپ رب هشقن اه و ييايفارغج تاصتخم ياراد ي يسدنه حيحصت

زا شيـپ هک ييايفارغج تاصتخم ياراد ريواصت ۀياپ رب

آ يور يسدنه تاحيحصت نيا هدش ماجنا این

( تسا

Chintan et al., 2015

.)

هب يارب ،دش نايب هچنآ هب هجوت اب سکع يريرراک

هـب ،يياوـه ياه هـيزجت رد هژـيو

لـيلحتو ۀناماـس رـب يـنت م ياـه

طا نيمز هب زاين ،ييايفارغج تاعع سکع ندرک عجرم

شور اما ؛تسا يياوه ياه يقد ياه

،تاـظحعم يـخرب رـب انب رت

بسانم هراومه ( اتير و ينيچکور ،لاثم يارب ؛تسين شور نيرت

يراومهان ريثأت )2005

يـسدنه تاحيحـصت يور ار اه

سکع ب ،رتراومه طانم رد دنتفايرد و دندرک يسررب يياوه ياه هداس عباوت زا هدااتسا ا

يلوـ قم يـسدنه حيحصت مه رت

هب يم تسد هژورپ زا يرايسب رد هنااسأتم .ديآ

شهوژپ اي اه هيـشاح تاـععطا دوـ ن هلمجزا نورانور ليمد رب انب ،اه

يا

سکع هيم دو ن ،يياوه ياه عااترا يموقر لدم ي

شور اب ناربراک ندوبانشآان ،1

نيمز فلتخم ياه درـک عـجرم

ناـمز ،ن

يقد اي نيرتیب ماجنا يارب مزم ششوک و شعت ،هريغ و يفاکان نيمز نيرت

يمن تروص يياوه سکع ندرک عجرم درـير

شور هب دراوم ِرتشيب رد و هداس ياه

يم هدنسب مود اي لوا ۀجرد ليد ت دننام رت يـم ب س ،عوضوم نيا .دوش

نيـب دوـش

هيم طيحم رد هک يالتخم ياه يم هدااتساGIS

هـب لکشم نيا .دشاب هتشادن دوجو مزم قا طنا ،دوش قاـ طنا يارـب هژـيو

هشقن زين و يياوه سکع دوخ هراوهاـم ريواصت اب ،هدش هيیت يياوه سکع ۀياپ رب هک يياه

هـيم اـي يا هـشقن ياـه

ياـه

شور تقد دراد ترورض نياربانب ؛تسا ريگمشچ رايسب يفارروپوت نيمز فلتخم ياه

عقوم رد ندرـک عـجرم تـي

ياـه

هيزجت راومهان اي راومه زا معا ييايفارغج فلتخم بسانم ناربراک ات دوش ليلحتو

دوـخ زاـين اـب بسانتم ار شور نيرت

سکع سايقم زين و کيکات تردق هب دياب هنيمز نيا رد هت لا .دننک باختنا ناـيب هـب و تـشاد هژـيو هـجوت يياوـه ياه

پ اي شهوژپ فادها اب بسانتم يياوه سکع ،رگيد تـ ث ياـهراک ،فدـه رـرا ،هـنومن يارب ؛دوش باختنا رظندم ژور

سکع ،هريغ و هناخ دننام ،دوش صخشم هدودحم کي زرم و دح دياب نآ رد هک تسا کعما شور و يياوـه ياـه

ياـه

1. Digital Elevation Models (DEM)

(8)

144 و ایفارغج

همانرب

،یطیحم یزیر لاس

33 یپایپ ، 99 هرامش ، 4 ، ناتسمز 1441

نيمز خساپ ،موسرم ندرک عجرم شهوژپ زا يرايسب رد نياربانب ؛دوب دهاوخن فده يور

هژورپ و اه هـب اه

عباـنم رد هژـيو

سکع يزرواشک و يعي ط بـسانم باـختنا هـجيتنرد ؛دراد يبوـخ رايسب يياراک موسرم يياوه ياه

يارـب شور نيرـت

نيمز هشقن ندرک عجرم يم تسد هب يياوه سکع ۀياپ رب هک يياه

هب ،ديآ هـلمجزا ،يزرواـشک و يـعي ط عباـنم رد هژـيو

هشقن يغ و نيمزرس يربراک ،يژولودپوئژ ،کاخ ،يژولوفروموئژ ياه يرورض رايسب ،هر

مـیم و رت نـيا ارـيز ؛تـسا رـت

هشقن سکع نيا ۀمه هکنيا ناکما و تسا هدش هيیت يياوه سکع نيدنچ زا هار اه نيمز هنارادج اه

هـشقن و عجرم ياـه

سکع ساسارب لوا زا هطوبرم نيمز ياه

شور هـکنيا زا يهاـرآ نيارباـنب ؛درادـن دوـجو ،دوش حعصا هدش عجرم ياـه

نيمز نورانور م

هب ،دراد يتقد هچ ندرک عجر ناشن ينمض روط

نيـمز تـقد دنهد هـشقن ندرـک عـجرم

زا لـصاح ياـه

سکع زا فده ،ساسا نيا رب .تسا يياوه ياه

،رضاح شهوژپ نيمز يارب بسانم شور کي هب يبايتسد

ندرـک عـجرم

سکع رتمک نامز رد ار دنيارف نيا ناوتب ،مک ۀنيزه و يرداس نيع رد هک تسا يياوه ياه .داد ماجنا رتشيب تقد اب و

داوم و شور اه

هعلاطمدروم قطانم باختنا طانم و درکریـش تـشد راوـمه ۀـقطنم ،يـکي :تسا يرايتخب و لاحمرایچ ناتسا رد هقطنم ود لماش هدش

ۀقطنم يرگيد هپت

روهام ( لکش .رتشلاچ ي 1

ناشن ) ( لکش و يتاعلاطم طانم ييامناج دنهد 1

يراومهان زا ييامن ) ياـه

.تسا طانم نيا

( لکش 1 سکع ییامناج و هعلاطمدروم ۀقطنم تیعقوم ) رتشلاچ و درکرهش ییاوه یاه

Figure (1) Study areas and location of aerial photos of Shahrekord and Chaleshtar

(9)

شور ۀسیاقم و لیلحت و هیزجت نیمز موسرم یاه

سکع ندرک عجرم ییاوه یاه

راکمه و یرقاب نسحم 141

( لکش 2 یراومهان زا لامش هب بونج دید اب یدعب هس یامن ) ییاوه سکع ششوپ ۀدودحم یاه

)نییاپ( رتشلاچ و )لااب( درکرهش

Figure (2) Three-dimensional view – South to North- of the relief of Shahrekord aerial photo (top) and Chaleshtar (bottom)

راک شور نيمز يارب شهوژپ نيا رد سکع ندرک عجرم

:زا تسا ترا ع هک دش يسررب ليد ت شور شش ،يياوه ياه

1 - د ت ي ل هلمج دنچ ا

ي لوا در اي د ت ي ل

1رگمه تسد و تسا يطخ ليد ت کي : هب مک

طقن هس ۀ عجرم ني زا دراد .

1 - د ت ي ل دنچ هلمج يا در

1مود : ش ي ه هـلمج دنچ يا

لوا در تـسا نيارباـنب ؛ ارـب

ي يياـيفارغج جرـع و لوـط

يم هدااتسا دوش

تسد و .دراد زاين عجرم ۀطقن شش هب مک

1. Polynomial first order or affine transformation 2. Polynomial second order

(10)

142 و ایفارغج

همانرب

،یطیحم یزیر لاس

33 یپایپ ، 99 هرامش ، 4 ، ناتسمز 1441

3 - د ت ي ل دنچ هلمج يا در

1موس : ش ي ه هلمج دنچ يا

لوا در تـسا

؛ نيارباـنب ارـب

ي يياـيفارغج جرـع و لوـط

يم هدااتسا دوش

تسد و هب مک 14 .دراد زاين عجرم ۀطقن

4 - ليد ت عپسا ي

1ن : دنچ زا ي ن هلمج دنچ لحم يا

ي يم هدااتسا دنک

؛ انحنا اما ي هـلمج دـنچ حطـس لقادـح هـب ار يا

يم دناسر تسد و هب مک 14 .دراد زاين عجرم ۀطقن

5 - د ت ي ل وصت ي ر

3ي : يطخ ليد ت کي تسا

،لوا در ليدـ ت فعخرـب اـما ؛ زاوـم

ي ندوـب

، واز و لوـط ـي

ه نآ رد ـاح

يمن رتشيب و دوش ارب

ي ي ک سکع ريوصت اي غ

ي ر دومع تسا نکمم دشاب بوخ

تسد و .دراد زاين عجرم ۀطقن رایچ هب مک

2 - مئاق حعصا شور هتفرشيپ شور کي :يزاس

نيمز ي تسا ندرک عجرم پ ره نآ رد هک

ي لسک ناشن ،ريوصت دنهد

ي ک عقاو ناکم ي

مز ي ن تسا جاجوعا مامت و اه

ي سدنه ي

، ـمز ي ن رگـسح و )نيـبرود اـي(

ـصخشم تـقد اـب ي

فذـح

يم دوش . ريوصت کي شور نيا اب زکرم

ي دننام(

اوه سکع يي

ي ا وصت ي ر هراوهام )يا ب ه مئاق ريوصت کي د ت

ي ل يم ؛دوـش

هب هنور يا رثا هک ياه ش ي ب نيبرود و يراومهان ياه

مز ي ن ب زا ار ي ن هداد هب زاين شور نيا .درب هـلمجزا نوراـنور ياـه

لصاف ۀ رک عاعش ،سکع سايقم ،نيبرود ينوناک

يفرعم ،نيمز ۀناماس

يتاصتخم

، عع هـب طوبرم دادعا ـئ

هيـشاح م ا

4ي و

دراد نيمز دهاش طاقن عااترا .

هدااتسا ليد ت عون هب يگتسب ،مزم طاقن ۀنيمک .دراد روبزم شور رد هدش

شور يرظن ينا م حرش هدااتسا ياه

يمن هدناجنر هلاقم نيا رد هدش هـلمجزا عباـنم هـب رتـشيب تاععطا يارب( .دوش

Sempio et al., 2019( Hackeloeer et al., 2014( ،)

Toutin, 2004( ،) ( و )

Tao & Hu, 2001

اـجنآ زا .)دوش هعجارم )

شور يارب مزم ۀطقن دادعت نيرتمک هک ،تـسا ددـع هد هطقن دادعت نيرتمک نيعپسا شور رد و توااتم نورانور ياه

شور ۀـمه يارـب يـنيمز دهاش طاقن دادعت ريثأت هکنيا يارب شهوژپ نيا رد دادـعت ،دـشاب ناـسکي اـه

15 يارـب هـطقن

نيمز جرم هزادنا يارب و ندرک ع دادعت زين اطخ رادقم يرير

15 .دـش باـختنا يياوـه سکع يور صخشم ۀطقن شعـت

دشاب هتشاد يلو قم شنکارپ يياوه سکع رد طاقن هک دش ريوصت مه و يياوه سکع يور مه هک دش باختنا يطاقن و

هب ثرا لرور هداج دننام( دوش هداد صيخشت تقد اب و يبوخ

نامتخاس ،اه ،اه

ههاربآ هلق ،اه .)لـي ق نيا زا يدراوم و اه

( ينایج سوکعم روتاکرم يتاصتخم ۀناماس ساسارب طاقن ۀمه تاصتخم هـب ثرا لرور ريواصت زا هدااتسا اب و )UTM

هراوهاـم ريواـصت رد صخـشم ۀـطقن کي تاصتخم هک اجنآ زا تسا رکذ ناياش .دمآ تسد ناـمز رد يا

فـلتخم ياـه

هب و تسين ناسکي هراومه رـگيد نايب

لاـس ريواـصت راـيعم ،درـير يـمن رارـق مـه يور ،ثرا لـرور فـلتخم ياـه

هزادنا يرير لاس هب طوبرم ثرا لرور ريوصت نيرتديدج ،اه 1411

.تسا هزادنا زا کـي رـه يارب اطخ يرير 15

ۀـطقن

نيمز يياوه سکع يور رظندم ۀطقن نيب يسديلقا ۀلصاف ،رظندم ا اب ثرا لرور ريوصت و هدش عجرم

ۀـلداعم زا هدااتـس

هب ريز ( دمآ تسد

Pha & Takeuchi, 2017

:)

( 1 )

1 Polynomial third order

2. Spline transformation 3. Projective transformation 4. Fiducial marks

(11)

شور ۀسیاقم و لیلحت و هیزجت نیمز موسرم یاه

سکع ندرک عجرم ییاوه یاه

راکمه و یرقاب نسحم 143

،نآ رد هک xai

xsi و هب ( هـطقن رـه يارب لوط تاصتخم بيترت نيـمز يياوـه سـکع يور )i

ريوـصت ،هدـش عـجرم

هراوهام و ثرا لرور يا

yai

و

ysi

هب ( هطقن ره يارب جرع تاصتخم بيترت نيـمز يياوه سکع يور )i

و هدـش عـجرم

هراوهام ريوصت شور ،ناياپ رد .تسا ثرا لرور يا

هرامآ ساسارب فلتخم ياه ،نيگناـيم ،هنيـشيب و هـنيمک دـننام يياه

هب .دش يفرعم شور نيرتیب و هسياقم مه اب اهاطخ عبرم رذج و رايعم فارحنا زا اـطخ نيگناـيم رذـج ۀ ـساحم روظنم

تمداعم 1

ات 4 ( دش هدااتسا

Liu et al., 2019

:)

( 1 )

( 3 )

( 4 )

نآ رد هک وx

هبy ۀطقن ييايفارغج جرع و لوط بيترت هزادنا طاقن اي ينيمز دهاش( i

و )ثرا لـرور يور يرـير

وx' نيمز يياوه سکع يور هطقن نامه ييايفارغج جرع و لوطy' و هدش عجرم

.تسا طاقن دادعت n

نيمز دنيارف سکع ندرک عجرم

رد اه مرن ياهرازفا

ILWIS3.3

و

ArcGIS10.7

و مرـن رد مزم تا ـساحم ۀمه رازـفا

.دش ماجنا لسکا

ثحب و جیاتن لکش ( ياه 3 ( و ) 4 هب ) ناشن بيترت نيمز اي ماخ يياوه سکع دنهد

هب رتشلاچ و درکریش طانم دشن عجرم هارـمه

هزادنا طاقن و ينيمز دهاش طاقن سکع خيرات .تساطخ يرير

( يرادرب 1755

ينوناـک ۀلـصاف ،) ( نيـبرود

73 / 153 يـليم

يرژيو يخرب و )رتم ( لکش رد رگيد ياه

4 يم هديد ) هيشاح تاععطا ،دراوم زا يخرب رد هنااسأتم .دوش

سکع يا ياـه

هب ،عوضوم نيا .درادن دوجو هار اي تسا صقان يياوه نيمز يارب هژيو

سکع ندرک عجرم حعـصا شور اـب يياوه ياه

مئاق لکشم رايسب ،يزاس يز ؛تسا زاس

هيـشاح تاععطا زا يخرب هب يسرتسد ،شور نيا رد ار ۀلـصاف دـننام ،سـکع يا

هيشاح مئعع و زاورپ عااترا ،نيبرود ينوناک .تسا يرورض رايسب يا

(12)

144 و ایفارغج

همانرب

،یطیحم یزیر لاس

33 یپایپ ، 99 هرامش ، 4 ، ناتسمز 1441

( لکش 3 هب درکرهش تشد ماخ ییاوه سکع ) هزادنا طاقن و )ثلثم( ینیمز دهاش طاقن هارمه

)هریاد( اطخ یریگ

Figure (3) Original aerial photograph of Shahrekord area with ground control points (triangle) and error measurement points (circle)

(13)

شور ۀسیاقم و لیلحت و هیزجت نیمز موسرم یاه

سکع ندرک عجرم ییاوه یاه

راکمه و یرقاب نسحم 141

( لکش 4 هب رتشلاچ ۀقطنم ماخ ییاوه سکع ) هزادنا طاقن و )ثلثم( ینیمز دهاش طاقن هارمه

)هریاد( اطخ یریگ

Figure (4) Original aerial photograph of Chaleshtar area with ground control points (triangle) and error measurement points (circle)

هداد مجح هکنيا هب هجوت اب ماجنا تا ساحم و اه

هب ،تسا دايز رايسب هدش نيـمز ياـطخ ريداـقم ،لاـثم ناونع

عـجرم

در ليد ت اب درکریش تشد يياوه سکع يارب ندرک ( لودج رد لوا

1 ناـمه ؛تـسا هدش هداد ناشن ) هدـيد هـک روـط

يم زا اطخ رادقم ،دوش 11

ۀطقن(

14 ات ) 181 ۀطقن(

8 .تسا ريغتم رتم )

(14)

141 و ایفارغج

همانرب

،یطیحم یزیر لاس

33 یپایپ ، 99 هرامش ، 4 ، ناتسمز 1441

( لودج 1 درکرهش ییاوه سکع یارب )لوا ۀدر( رگمه لیدبت اب اطخ ۀبساحم )

Table (1) Error calculation by affine (first order) transformation method for aerial photos of Shahrekord

هطقن xa ya xs ys

(xa-xs)1 (ya-ys)1 اطخ

1 483344 3594239 483194 3594248 744 841 41

1 481474 3594351 481419 3594332 3727 115 25

3 484421 3529271 483788 3529231 5492 3244 75

4 485299 3594911 485248 3594289 841 215 38

5 482411 3591511 485773 3591548 314 127 11

2 484497 3528813 484433 3528991 1112 1944 27

9 481443 3528338 481434 3528438 917 14444 144

8 484478 3527917 484121 3527979 12527 2484 181

7 497752 3594744 497713 3594847 1487 1241 21

14 481941 3595397 481911 3595347 444 744 32

11 482441 3594244 482481 3594214 1511 172 41

11 485881 3595239 485871 3595251 144 172 19

13 487545 3592458 487592 3592517 5441 5441 144

14 481841 3599828 481973 3599892 24 24 11

15 488855 3527744 488822 3527887 111 111 12

هنيمک 24 24 11

هنيشيب 12527 14444 181

عومجم 47124 33329 877

نيگنايم 3184 1114 24

رايعم فارحنا 2285 1875 45

وx

( ييايفارغج جرع و لوط بيترت هبy

يور رب )UTM

نيمز يياوه سکع(a

و )هدش عجرم )ثرا لرور ريوصت(s

لودج ( ياه 1 ( و ) 3 هب ) ناشن بيترت هرامآ دنهد

ياطخ ياه هزادنا

يرير شور يارب هدش نيـمز نورانور ياه

عـجرم

.تسا ندرک

( لودج 2 هرامآ ) یاطخ یاه هزادنا

یریگ درکرهش تشد یارب هدش

Table (2) Measured error statistics for aerial photos of Shahrekord

نيمز شور ندرک عجرم طاقن عون

اهاطخ عومجم اهاطخ نيگنايم

اطخ ۀنيمک اطخ ۀنيشيب

اطخ رايعم فارحنا RMSE

در ينيمز دهاش طاقن لوا

877 24

11 181

45 94

هزادنا طاقن اطخ يرير 741

23 14

141 49

95

مود در ينيمز دهاش طاقن

593 38

9 94

11 44

طاقن هزادنا اطخ يرير 241

44 7

84 11

49

موس در ينيمز دهاش طاقن

194 11

1 19

7 14

هزادنا طاقن اطخ يرير 551

39 8

174 49

92

نيعيپسا ينيمز دهاش طاقن

- -

- -

- -

هزادنا طاقن اطخ يرير 448

34 8

24 18

32

د ت ي ل وصت ي ر ينيمز دهاش طاقن ي

218 41

9 73

19 47

طاقن هزادنا اطخ يرير 242

43 8

144 31

53

مئاق حعصا ينيمز دهاش طاقن يزاس

479 33

9 24

11 39

هزادنا طاقن اطخ يرير 511

35 7

91 11

38

(15)

شور ۀسیاقم و لیلحت و هیزجت نیمز موسرم یاه

سکع ندرک عجرم ییاوه یاه

راکمه و یرقاب نسحم 141

( لودج 3 هرامآ ) یاطخ یاه هزادنا

یریگ رتشلاچ یارب هدش

Table (3) Measured error statistics for aerial photos of Chaleshtor

شور نيمز ندرک عجرم طاقن

اهاطخ عومجم اهاطخ نيگنايم

اطخ ۀنيمک اطخ ۀنيشيب

رايعم فارحنا RMSE اطخ

لوا در ينيمز دهاش طاقن

711 21

14 194

45 94

هزادنا طاقن اطخ يرير 1473

93 14

174 49

98

مود در ينيمز دهاش طاقن

248 43

9 29

17 42

هزادنا طاقن اطخ يرير 937

51 8

94 14

51

موس هدر ينيمز دهاش طاقن

191 18

1 19

11 11

هزادنا طاقن اطخ يرير 234

41 14

144 51

83

نيعيپسا ينيمز دهاش طاقن

- -

- -

- -

هزادنا طاقن اطخ يرير 431

17 8

54 18

39

د ت ي ل وصت ي ر ينيمز دهاش طاقن ي

581 54

7 144

35 55

هزادنا طاقن اطخ يرير 1418

28 11

184 41

21

مئاق حعصا ينيمز دهاش طاقن يزاس

378 12

9 41

19 15

هزادنا طاقن اطخ يرير 414

19 7

43 18

19

رب ساسا تاععطا لودج

اه ي ( 1 ( و ) 3 ) يم نايب دوش هک اب ازفا ي ش در عبات د ت ي ل

، رادـقم نيگناـيم اـطخ

ي طاـقن

دهاش مز ين ي شهاک م ي ي دبا

؛ هب روط ي در عبات هک

،موس رتمک ي ن اطخ رادقم ي

مز دهاش طاقن ي

ـن ي هـک دراد ار هـب

ترت ـي ب

ارب ي نآ رادقم رتشلاچ و درکریش 11

و 18 .تسا اي ن رادقم مک اطخ نکمم تسا ب ـس ـهارمر ي هـک دوـش روـصت و

رتیب ي ن شور مز ي ن عجرم ،ندرک هب رراک ي ر ي عبات در س مو تسا

؛ رد لاح ي هک شهاک اطخ طقف رد دزن ي ک ي طاـقن دهاـش

مز ين ي تسا و اب هلصاف نتفرر زا ا ي ن طاقن

، اطخ ازفا ي ش م ي ي دبا مه هب . ي ن لد ي ل هک تسا هب

روط رادـقم راکـشآ تارـييغت

نيگنايم ارب اطخ ي طاقن هزادنا ر ي ر ي د ت رد هدش ي

ل در س مو د هب ت سن ي

رگ شور اه هب تدش ازفا ي ش ي هـتفا هـب و بـيترت

نآ رادقم رتشلاچ و درکریش يارب 39

و 41 ينعي ؛تسا ارب

ي رتشلاچ و درکریش هب

بيترت نآ رادقم ربارب

15

=(

11 - 39 )

و 14

=(

18 - 41 .تسا ) هب لک روط ي

، هچره ۀجرد هلمج دنچ عبات حـصت ناـکما ،دشاب رتماب يا

ي ح واـصت ي ر ارـب ي عاوـنا

پي چ ي هد ب جاجوعا رت ي

رتش تسا (

Rocchini & Rita, 2005

اما ؛) وس زا ي د ي

،رگ زا رتارف تاحعطصا نتشاد ليدـ ت

ياـه

ۀجرد مود لومعم ين ( تس

Russ, 2002

) دنچره اريز ؛ هلمجدنچ

ا ي اه ي ترم ۀ دزن رد رتماب ي

ک ي ينيمز دهاش طاقن قد

ـي

،تسا اهاطخ هب ي

يريگمشچ ارب

ي دودحم زا جراخ طانم يـنيمز دهاـش طاـقن

يـم رـجنم دوـش

(

Richards & Jia,

.)1999

( ناراکمه و ويپمس ،اتسار نيمه رد )2019

ليد ت هک دنتشاد نايب زين و ناـمز هـب هـجوت اـب رتماب ۀجرد اب ياه

ليد ت رب ينادنچ يرترب ،تسا مزم اینآ ماجنا يارب هک يشعت نيياپ ۀجرد ياه

( درادن رت

Sempio et al., 2019

يارـب .)

هب نيعيپسا عبات يمن فيرعت ينيمز دهاش طاقن ياطخ لومعم روط

نيا رد اريز ؛تسا راص اي دوش کـي ،عبات

زا هحاـص

دنچ ي ن هلمجدنچ لحم يا

ي يم هدااتسا دنک

يم هداد رو ع طاقن ۀمه زا رظندم عبات رگيد نايب هب و ،شهوژـپ نيا رد .دوش

ت سن يريوصت ليد ت شهوژـپ جياـتن .تشاد يرتمک تقد مود ۀجرد ليد ت هب ت سن اما ؛دوب رتیب لوا ۀجرد ليد ت هب

( ناکیيد و ليسراک اشن زين )2010

ن تـسا رـتیب مود و لوا ۀـجرد ليدـ ت هـب ت ـسن يريوصت ليد ت هک دوب نآ دنهد

(16)

149 و ایفارغج

همانرب

،یطیحم یزیر لاس

33 یپایپ ، 99 هرامش ، 4 ، ناتسمز 1441

(

Karsli & Dihkan, 2010

نامه ؛) ( لودج رد هک روط 1

يم هديد ) ،دوش

شور ياطخ ،راومه ۀقطنم يارب ،فلتخم ياه

ت سن يرتمک تارييغت لودج( راومهان ۀقطنم هب

3 يراومهان شيازفا اب اما ؛دراد ) ياـطخ رادـقم اه

شور هـب اـه تدـش

و ينيمز دهاش طاقن ياطخ نيگنايم رادقم دنچره ،هنومن يارب ؛تسا يريگمشچ تواات زا يکاح و هتفاي شيازفا طاـقن

هزادنا يرير هدش لوا در يارب هب

ربارب درکریش يارب بيترت 24

و 23 نـيا رتـشلاچ يارـب ،)فعتـخا دـحاو هـس( تسا

زا ريداقم 21

ب )ينيمز دهاش طاقن يارب(

ه 93 هزادنا طاقن(

يرير يم شيازفا )هدش ( دباي

11 عوـضوم نيا .)فعتخا دحاو

ناشن يعون هب هباج و جاجوعا دنهد

دـنچره ،رـگيد فرط زا .تسا رتراومهان طانم يارب يياوه سکع رد رتشيب يياج

هب هقطنم ود ره يارب اطخ ۀنيمک ريداقم م يارـب اطخ ۀنيشيب ريداقم ،تسا ناسکي ي يرقت روط

،رتـشلاچ رتراومهاـن ۀـقطن

و اـطخ راـيعم فارـحنا ريداـقم هـک تـسا هدش ب س عوضوم نيمه .تسا درکریش تشد راومه ۀقطنم زا رتشيب رايسب هب ريداقم نآ لا ند هـکنيا رـگيد تـيمها زئاـح ۀـتکن .دشاب درکریش زا رتشيب رتشلاچ ۀقطنم رد RMSE

نيگناـيم رادـقم

و ينيمز دهاش طاقن ياطخ هزادنا طاقن

يرير هدش شور رد راومه ۀقطنم يارب هب( فلتخم ياه

هب يدح ات )موس در زج

نيب تارييغت ۀنماد( تسا کيدزن مه 34

ات 23 و يـنيمز دهاش طاقن ياطخ نيگنايم رادقم ،راومهان ۀقطنم رد اما ؛)تسا

هزادنا طاقن يرير

هدش يم دايز نيب تارييغت ۀنماد( دوش 12

ات 93 يارـب نيارباـنب ؛)تـسا حعـصا و نيعيپـسا شور ود

مئاق ت سن يزاس شور رياس هب

اه و يـنيمز دهاش طاقن ياطخ نيگنايم رادقم ،راومه هچ و راومهان ۀقطنم رد هچ طاـقن

هزادنا يرير هدش مئاق حعصا شور اما ؛تسا کيدزن مه هب يم ناشن ار يرتمک ياطخ يزاس

.دهد

هب شور ريثأت شيامن روظنم فلتخم ياه

نيـمز ياهريوـصت ،درکریـش تـشد يياوـه سـکع يارـب ،ندرـک عـجرم

هب تسد شور زا هدمآ ( لکش رد نورانور ياه

5 نامه ؛تسا هدش هداد ناشن ) يم هديد هک روط

رد سـکع راتخاـس ،دوش

تلاح 1 ، 4 و 2 سکع و هدرکن رييغت عبرم تلاح نامه رد اه

هدنام يقاب دوخ لکش اـي يردـيچيپ ،رـگيد ناـيب هب .تسا

خ تلاح نيا رد يرديم شور نيا رد اريز ؛درادن دوجو اه

تلاح رد .تسا هدش هدااتسا لوا در ليد ت زا اه ياه

1 ، 3 و

5 هب و دراد دوجو يرديمخ و شچيپ تلاح رد هژيو

3 هدااتـسا موس ۀجرد ليد ت زا اريز ؛تسه زين يرديمخ نيرتشيب

تلاح رد ،هنومن يارب ؛تسا هدش 3

وت سـکع ۀيـشاح هب ررا و فاـص تـلاح هـک تـسا صخـشم شعماـک ،دوـش هـج

يعبرم هزادنا ياطخ دباي شيازفا ليد ت ۀجرد اي هدر هچره .تسا هداد تسد زا ار دوخ لکش يرير

شور نآ يارـب هدـش

يم شهاک يم جراخ دوخ يعي ط راتخاس زا ريوصت نياربانب ؛دباي

هب .دوش يم هتار جياتن نيا ساسارب يلک روط يارب دوش

سکع ه ياه شور يياو هـباج ارـيز ؛تسين بسانم موس اي مود ،لوا در ليد ت ياه

حعـصا ار سـکع يعاعـش يياـج

يمن ( لگنه و رتيزور .دنک شور زين )2004

نيمز يارب ار يطخ ياه .دندرک نايب بسانمان يياوه سکع ندرک عجرم

نيمز ياطخ شهاک و تقد شيازفا رد ينيمز دهاش طاقن هاگياج هک تسا يیيدب عجرم

هـچره و دراد ريثأـت ندرـک

تخاونکي سکع يور طاقن نيا شنکارپ مظنم و رت

هب مه ار سکع رتمک يرديچيپ ،رتشيب تقد رب نوزفا ،دشاب رت هارـمه

هراوهاـم ريوـصت يور مـه و يياوـه سـکع يور مـه هـک يـ ترم و مظنـم طاقن ندرکاديپ نوچ اما ؛تشاد دهاوخ يا

نيمز هب ،دشاب يياسانش لباق هدش عجرم يـنيمز دهاـش طاـقن هـب نآ يگتـسباو و اطخ نيا ،تسا نکممريغ ي يرقت روط

شيپ نياربانب ؛تشاد دهاوخ دوجو هراومه يم ينيب

تـخاونکي شنکارـپ و مظنـم ۀک ـش کي هب طاقن نيا هچره هک دوش

کيدزن .دباي شهاک يياوه سکع يرديمخ اي يرديچيپ و اطخ رادقم ،دوش رت

Referensi

Dokumen terkait

4, Winter 2020 1398 ناتسمز ،4 هرامش ،13 دلج ،لرتنک هلجم لكش 12 تارييغت β فده و کشوم یريگرد هدش فيرعت ويرانس راهچ یارب ، قبط ريداقم لودج 2 فده باتش ،ديدرگ نايب لابق هک

لاس ی مهدزا هرامش ، وس م ، راهب 1402 40 - 21 ت :شریذپ خیرا 23 / 05 / 1401 1401/01/20 :تفایرد خیرات DOI: 10.30473/ee.2023.63554.2511 هیرشن یملع طیحم شزومآ رادیاپ هعسوت و تسیز «

لاس ی مهدزا هرامش ، وس م ، راهب 1402 76 - 63 ت :شریذپ خیرا 18 / 12 / 1400 1400/08/06 :تفایرد خیرات DOI: 10.30473/ee.2023.59551.2422 هیرشن یملع طیحم شزومآ پ هعسوت و تسیز رادیا