ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻈﻧ و ﺖﻴﻨﻣا يدﺮﺒﻫار يﺎﻫ
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،مﻮﺳ لﺎﺳ 8
نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ ،مود هرﺎﻤﺷ ، 1393
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
18 / 7 / 92 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
7 / 11 / 92
ﺺﺻ 61 - 78
ﻲﺳرﺮﺑ ﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار
ه ﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﻲﮕ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ رد ناﺪﻧزﺮﻓ
ﺮﻬﺷ
زاﻮﻫا
ﻲﺑﻮﻘﻌﻳ دﻮﻤﺤﻣ ،ﺖﺳود
ﻣ زاﻮﻫا رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﻲﺑﺮ
∗ﺖﻳﺎﻨﻋ ﻪﻤﻴﻠﺣ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺶﺨﺑ رﺎﻴﺸﻧاد
،زاﺮﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ
هﺪﻴﻜﭼ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ نﻮﻴﻠﻴﻣ ﻞﻜﺸﻣ
ﺎﺧ و كدﻮﻛ ﺎﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ رد و ﺖﺳا هداﻮﻧ
ﻲﻣ خر يا ،ﮓـﻧر ،داﮋﻧ ﺮﻫ زا نﺎﻛدﻮﻛ يور نآ رﺎﺛآ و ﺪﻫد
دراد دﻮﺟو دﺮﻓ يﺪﺷر هرود مﺎﻤﺗ رد ،هدﻮﺑ ﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺐﻫﺬﻣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻘﺒﻃ .
هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻛ ﺪﻧا
هﻮﻴﺷ وﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ر
ﻚﻳ ﻢﻫ ﻦﻳﺪﻟاو ي
و هﺪﻨﻨﻛدﺎﺠﻳا ﻞﻣﺎﻋ هﺪﻧرادزﺎﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ ﻢﻫ
ﺮﺑ ﻴﻠﻋ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺳا نﺎﻛدﻮﻛ ﻪ
ﺖ . ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ،
ﻲﺳرﺮﺑ ﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ه
يﺎـﻫ
ﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻲﮕ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻬﻧآ دﻮﺑ زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ رد ناﺪﻧزﺮﻓ
.
،ﻖﻴﻘﺤﺗ شور ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ
و ﻞﻣﺎﺷ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺶﻧاد ﻪﻴﻠﻛ دﻮﺑ زاﻮﻫا ﺮﻬﺷرد ﺎﻬﻧآ ﻦﻳﺪﻟاو و نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﻊﻄﻘﻣ ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد نازﻮﻣآ ﻪﻧﻮﻤﻧ هﻮﻴﺷ ﻪﺑ و ناﺮﻛﻮﻛ لﻮﻣﺮﻓ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻛ ه
ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ ﺪﻨﭼ يا
ﻪﻠﺣﺮﻣ داﺪﻌﺗ يا 384 هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﻔﻧ ﺪﻧا
. زا ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮﺑ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
يﺎـﻫ و يرازآ كدﻮـﻛ ﻪﺑﺮـﺿ
ﻦﻳﺎﺘـﺴﻧﺮﺑ
(CTQ)
و هﻮﻴـﺷ يﺎـﻫ
ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺖﺳا ه . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺎﻫ ﻪﻛ
زﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ نﺎﺳآ يروﺮﭘﺪﻧ
ﻪﻧاﺮﻴﮔ و يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻪﻧاﺪﺒﺘﺴﻣ
ﺎـﺑ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يراد
ﺎﻣا ،دراد دﻮﺟو ﻲﻘﻄﻨﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ
) ﻪـﻧارﺪﺘﻘﻣ ( ﺖﻧﻮـﺸﺧ ﺎـﺑ ﻦﻳﺪـﻟاو
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﮕﻧﺎﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يراد
دراددﻮﺟو . ﺰﺟ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد وﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﺪﻌﺑ
نﺎﺳآ ير ﻲﻤـﺴﺟ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻪﻧاﺮﻴﮔ ﻦﻴـﺑ ،
هﻮﻴﺷ ﻪﻴﻠﻛ ﺎﺑ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ دﺎﻌﺑا
ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ )
،ﻲﻤﺴﺟ ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﺖﻠﻔﻏ ( ناﺪﻧزﺮﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻲـﻨﻌﻣ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ يراد
ﺖـﺳاراﺮﻗﺮﺑ .
ﺮﻴـﺴﻔﺗ
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ هﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ هﻮﻴـﺷ
،ﻪﻧاﺪﺒﺘـﺴﻣ ﻲـﻘﻄﻨﻣ و ﻮﻴـﺷ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ ه
نﺎﺳآ ﻪﻧاﺮﻴﮔ
، 35 / 48 هدﻮﻤﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﺪﺻرد ﺪﻧا
.
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
ﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ داﻮ
ﻮﻴﺷ ،ﻲﮔ ه يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ،
ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ ،ناﺪﻧزﺮﻓ
لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ∗ :
09167747228
Email: [email protected]
62 ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،مﻮﺳ لﺎﺳ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻈﻧ و ﺖﻴﻨﻣا يدﺮﺒﻫار يﺎﻫ 8
هرﺎﻤﺷ ، مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ 1393
ﻣ ﻪﻣﺪﻘ
هداﻮﻧﺎﺧ 1
رد ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺎـﻬﻧ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ هدﻮـﺑ ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻊـﻣاﻮﺟ
و
ﺎﻨﻣ ﻲـﻄﻴﺤﻣ ﺎـﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪﻛ ﺖﺳور ﻦﻳا زا ،نآ ﺖﻴﻤﻫا ياﺮـﺑ ﻲﺒـﺳ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻔﻴﻇو ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺳا ناﺮﺴﻤﻫ
ﻞـﺴﻧ ﺖـﻴﺑﺮﺗ و يﺮﻳﺬﭘ يﺎـﻫ
ﺮﺑ ﺮﻴﻧ ار هﺪﻨﻳآ دراد هﺪﻬﻋ
. هداﻮﻧﺎـﺧ نﻮﻨﻛا ﻢﻫ عاﻮـﻧا رﺎـﭼد ﺎـﻫ
ﺐﻴﺳآ
زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎـﻬﻧآ زا ﻲـﺧﺮﺑ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ناﺮﺤﺑ و يﺮﻳﺬﭘ :
و يراﺮـﻓ نﺎـﻛدﻮﻛ ،ﻲـﺸﻛدﻮﺧ ،ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ،قﻼﻃ ...
ﻪـﻛ
ﺐﻴـﺳآ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ
رد ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ ﺎﺟ
،هزوﺮـﻣا ﻪـﻌﻣ
ﺖﺳا ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ .
ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺖـﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﻳﻼﺑ 2
و هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﻜﻴﭘ ﻪﻛ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ
و ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺪـﻳﺪﻬﺗ ار داﺮﻓا ﻲﺘﻣﻼﺳ
ﻲﻣ و ﺪﻨﻛ رﺎﻤﺷ ار يرﺎﻴﺴﺑ
،ﻲﻤـﺴﺟ تﻼﻜـﺸﻣ ﻪـﺑ و حوﺮﺠﻣ
ﻲﻣ رﺎﭼد ﻲﻧاورو ،ﻲﺴﻨﺟ دزﺎﺳ
) يدﺎﺠﺳ
،ﺮﻓ 1381 : 11
.(
ﺖﻧﻮﺸﺧ يﺎﻫ ﺑ ﻪ دﻮﺟو هﺪﻣآ رد هداﻮﻧﺎﺧ ﻞﻳﺎﺴﻣ و ﻣ ﻲﺗﻼﻜﺸ
ار رد حﻮﻄـﺳ
،يدﺮـﻓ يدﺎـﻬﻧ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
، ﺮـﻴﻈﻧ : يﺎـﻫرﺎﺘﻓر
زا راﺮـﻓ ،يرﺎـﻜﻫﺰﺑ ،ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ،باﺮﻄﺿا ،ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺐﻴـﺳآ و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ،ﻲﺸﻛدﻮﺧ ،لﺰﻨﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺪﻌﺘﻣ ﺑ
ﻪ دﻮﺟو ﻲـﻣ دروآ .
رد ﺖﻧﻮـﺸﺧ ﻦـﻳا ﻂﻴـﺤﻣ
ﻲﻣ خر ﻲﺻﻮﺼﺧ و ﺪﻫد
ًﻻﻮﻤﻌﻣ
،نﺎﻧز نﺎـﻴﻧﺎﺑﺮﻗ نﺎـﻛدﻮﻛ زاﺮـﻃ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ نآ لوا ﺪﻧور
) و يدﺎﺑآﺪﻨﻔﺳا ﻲﻣﺎﻣا
،رﻮﭘ 1382
.(
نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ
، زا ﻪﻠﻤﺟ يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ
ﺖﺳا ﻪﻛ ﻞﺻﺎﺣ اﻮﻧﺎﺧ هد يﺎـﻫ ﻞﻜـﺸﻣ راد و رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻢﻟﺎـﺳﺎﻧ و
طﺎﺒﺗرا بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻦﻳﺪﻟاو
ﺎﺑ ﺖﺳا ناﺪﻧزﺮﻓ و
رد ﻦﻳا هداﻮﻧﺎﺧ ﺎـﻫ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻚﻳ كﺮﺤﻣ سﺮﺘﺳا
،از ﺪﻨﻧﺎﻣ دﺎﻴﺘﻋا ﭘ
،رﺪ ﺖﻧﻮـﺸﺧ يﺎـﻫ
ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ و رﺪﭘ ﻲﻣﻼﻛ و
ردﺎﻣ و ﻪﻄﺑار ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ ﺎـﻴﻟوا ﺎـﺑ
،ناﺪـﻧزﺮﻓ
هﻮﻴﺷ يﺎﻫ ﻪـﻄﺑار ﺎـﺑ ناﺪـﻧزﺮﻓ و
لﺎـﺜﻣا نآ دراددﻮـﺟو
) ﻞـﻜﻳﺎﻣ و
نارﺎـﻜﻤﻫ
،3
1987
.(
ﻲﮕﻧﺎـﺧ ﺖﻧﻮـﺸﺧ زوﺮـﺑ رد يدﺎـﻳز ﻞـﻣاﻮﻋ
ﺪﻧراد ﺶﻘﻧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
هﻮﻴﺷ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﻦﻳﺪﻟاو 4
ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ زا ﻲـﻣ
و ﺶﻫﺎـﻛ ﺮـﺑ ﺪـﻳآ ﺶﻳاﺰـﻓا
ـﻣ ﺶـﻘﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺆ
ﻪﺘـﺷاد يﺮﺛ
ﺪﺷﺎﺑ .
1 Family
2 Domestic Violence
3 Michael et al.
4 Parenting style
هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﻫ هﻮﻴـﺷ يا
و يدﺮـﻓ ﺖـﻴﺑﺮﺗ رد ار ﻲـﺻﺎﺧ يﺎـﻫ
ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺶﻳﻮﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮـﻴﮔ
.
هﻮﻴـﺷ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺎـﻫ
هﻮﻴـﺷ
ﻲـﻣ هﺪــﻴﻣﺎﻧ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ يﺎـﻫ ﺪﻧﻮـﺷ
، ﻞــﻣاﻮﻋ زا ﺮﺛﺄـﺘﻣ
ﻒﻠﺘﺨﻣ
، ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ
هﺮــﻴﻏ و ﺖــﺳا
) نارﺎــﻜﻤﻫ و يدرﺎــﻫ ،5
1993 : 18
.(
ﻚﺒــﺳ يﺎــﻫ
روﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ
ي ﺎـﻳ هﻮﻴـﺷ يﺎـﻫ ﻲـﺘﻴﺑﺮﺗ ﻦﻳﺪـﻟاو ﺮـﺑ زوﺮـﺑ
يرﺎﺠﻨﻬﺑﺎﻧ يﺎﻫ
ناﺪـﻧزﺮﻓ يرﺎـﺘﻓر
رﻮـﺧ رد رﺎـﺛآ ﻲﻬﺟﻮـﺗ
.دراد
شور ﺖﻴﺑﺮﺗ ناﺪﻧزﺮﻓ زا ﺖﻴﻤﻫا و ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ يدﺎﻳز
رادرﻮـﺧﺮﺑ
ﺖـﺳا و ﻲـﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ زوﺮـﺑ زا يرﺎﻴـﺴﺑ زا ﺐﻴـﺳآ يﺎـﻫ ﻲـﻧاور و
ﻲﮕﻧﺎــﺧ ﺖﻧﻮــﺸﺧ ﺮــﻴﻈﻧ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﺪــﻨﻛ يﺮﻴﮕــﺸﻴﭘ
ﻚﺒــﺳ.
يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻲﻣ
ﺶﻴﭘ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻨﻴﺑ
ةﺪﻨﻨﻛ ﺪـﺷر ﻲـﻧاور
،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ هﺎﻓر
و ﺖﻣﻼﺳ و
تﻼﻜـﺸﻣ ﻲـﺘﺣ يرﺎـﺘﻓر
ناﺪﻧزﺮﻓ رد هﺪﻨﻳآ
.ﺪﺷﺎﺑ هﻮﻴﺷ وﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ر
ﻚﻳ ﻢﻫ ﻦﻳﺪﻟاو ي
و هﺪﻨﻨﻛدﺎﺠﻳا ﻞﻣﺎﻋ
ﻞـﻣﺎﻋ ﻚـﻳ ﻢﻫ ﺪـﺿ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر هﺪـﻧرادزﺎﺑ
و نﺎـﻛدﻮﻛ ﻪـﻴﻠﻋ ﻲﮕﻧﺎـﺧ ﺖﻧﻮـﺸﺧ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎـﻧاﻮﺟﻮﻧ
ﺖﺳا . هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺪـﺿ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺪﻧا
ﺮـﺑ
هﻮﻴﺷ ﺮﺛا ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺳﺎﻨﺘﻣﺎﻧ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
،ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ
هﻮﻴﺷ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ )
يداﺪﺒﺘﺳا و 6
ﻞﻬﺳ
7ﺮﻴﮔ ( ﺗﺄ ﺪـﻧراد ﺪﻴﻛ
) ﻳﺎﻣ ﺖﻧﻮﻣو ﺰﻣادآ
8رﻮ
، 1998
(.
هﻮﻴــﺷ ﻞﻬــﺳ يروﺮﭘﺪــﻧزﺮﻓ يﺎــﻫ
،ﻪــﻧاﺮﻴﮔ ﻲــﺑ و تﺎــﺒﺛ
شﻮﺸﻐﻣ
،
ﻲﮕﻧﺎـﺧ ﺖﻧﻮـﺸﺧ زوﺮـﺑ لﺎﻤﺘﺣا و
ﺪـﺿ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻴﻠﻋ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪـﻫد
.
ﺮـﮕﻳد يﻮـﺳ زا
،
ﻲﻣ رﺎﻬﻇا ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
هﻮﻴـﺷ ﺪـﻨﻨﻛ ﻦﻳﺪـﻟاو يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ يﺎـﻫ
ﺖﻧﻮﺸﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
و نﺎـﻛدﻮﻛ ﻪـﻴﻠﻋ ار ﺰﻴﻣآ ﺟﻮﻧ
ﺶﻫﺎـﻛ نﺎـﻧاﻮ
ﻲﻣ
،ﺪﻫد ﺮﺑ ﺗ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺄ
،تﺎـﺒﺛﺎﺑ ﻪـﻴﺒﻨﺗ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﺪﻴﻛ هﺪـﺷ رﺎـﻬﻣ
و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﺑ ناﻮﺨﻤﻫ
ﻦﻳﺪـﻟاو ﻂـﺳﻮﺗ ناﺪـﻧزﺮﻓ ﻞـﻤﻋ
» ﻊﻃﺎـﻗ
«
ﻲﻣ ﺪـﻫد ﺶﻫﺎـﻛ ار ﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻳا ﺪﻧاﻮﺗ
) و نﻮـﺘﻧد ﻒﭙـﺳﺎﻛ
،9
1994 :
و ﭻﻳﻮﻜﻧوﺮﻛ نادﺮﻴﮔ
،10
1987 ؛ و ﺮﻨﺴﻣ
11نﺮﻛ
، 1990 ؛
زا ﻞـﻘﻧ ﻪـﺑ و ﺰـﻣادآ
5 Hardy & et al.
6 Autocratic
7 Landscape
8 Adams , Mount & Mayor
9 Denton & kaspf
10 Krunkuych & gyrdan
11 Messner & kern
هﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﮕﻧﺎﺧ زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ رد ناﺪﻧزﺮﻓ
63
رﻮﻳﺎﻣ ﺖﻧﻮﻣ ،1
1998 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ شور ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ﻲـﺘﻴﺑﺮﺗ يﺎـﻫ ﻦﻳﺪـﻟاو2
ﺮﺛا يﺎﻫ
ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و تارﺎـﻈﺘﻧا ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ،رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻲﻧﻻﻮﻃ
، ﺮـﺑ
ﺪـﻧراد هﺪـﻨﻳآ رد داﺮﻓا ﺖﻴﺼﺨﺷ
؛
ﺖﺨـﺳ ﻦﻳﺪـﻟاو ًﻼﺜـﻣ و ﺮـﻴﮔ
ﻲﻣ كدﻮﻛ ﺖﻴﻗﻼﺧ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻊﻧﺎﻣ رﻮﺗﺎﺘﻜﻳد ﺪﻧﻮﺷ
. ﻪﻛ ﻲﻨﻳﺪﻟاو
ﻲﻤﻧ هزﺎﺟا ﺪﻨﻛ دﻮﺟو زاﺮﺑا كدﻮﻛ ﺪﻨﻫد
، ﻊﻧﺎﻣ يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا زوﺮﺑ
ﻲﻣ وا هﻮﻘﻟﺎﺑ
ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪﻧﻮـﺷ
، هﺪـﻨﻳآ رد نﺎـﻛدﻮﻛ ﻞـﻴﺒﻗ ﻦـﻳا
ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ و هدرزآ ناور يداﺮﻓا ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ
) ﻲﺑاﺮﻬﻣ و ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ هداز
،نارﺎﻜﻤﻫ 1379
.(
هﻮﻴـﺷ ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ ار ﻦﻳﺪﻟاو ﺖﻴﺑﺮﺗ ةﻮﺤﻧ ،ﻦﻳﺪﻟاو ﻦﻳا و ﺪﻨﻨﻛ
ﻞﻜﺷ رد ﺮﻣا دﺮـﻓ ﺮـﻈﻧ ﺰـﻴﻧ و ﺖـﺳا ﺮﺛﺆﻣ دﺮﻓ ﺖﻴﺼﺨﺷ يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺘـﺷاد يدﺎـﻳز ﺮﻴﺛﺄـﺗ ناور ﺖﻣﻼـﺳ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ . هﻮﻴﺷ رد ﺮﺻﺎﻌﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ زا يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
» ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ «3
هداﻮﻧﺎـﺧ و نﺎﻛدﻮﻛ يور ﻪـﺘﻓﺮﮔ تﺄـﺸﻧ نﺎـﻧآ يﺎـﻫ
ﺖﺳا . دﺮـﻜﻳور ﻚـﻳ يور ﺮـﺑ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ زا ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ طﺎﺒﻨﺘﺳا
ﭗــﻴﺗ ﺎﻨﺷ لﺎــﻤﻋا ﺐــﻴﻛﺮﺗ يور ﺮــﺑ ﻪــﻛ ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﺎــﻨﺑ ﻲــﺳ
ﺖﺳا ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ،توﺎﻔﺘﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ .
ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد توﺎﻔﺗ
يروﺮﭘﺪــﻧزﺮﻓ ﻲﻠــﺻا )
،ندﻮــﺑ ﺮــﻴﮔرد ،ندﻮــﺑ مﺮــﮔ ﺪــﻨﻧﺎﻣ
ﺖــﺳاﻮﺧرد ﻲﺘــﺳﺮﭘﺮﺳ و ترﺎــﻈﻧ ،ﻪــﻧﺎﻐﻟﺎﺑ يﺎــﻫ
( رد ﻲــﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ
ﺦﺳﺎﭘ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ
ـﺗ ﻪـﺑ كدﻮﻛ يﺎﻫ ﺄ
ﻲـﻣ دﺎـﺠﻳا ﻦﻳﺪـﻟاو ﺮﻴﺛ ﺪـﻨﻛ
) گﺮﺒﻨﻴﺘﺳا و ﮓﻨﻴﻟراد ؛4
ﻮﻜﺳﻼﮔ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ،5
1997
.(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ، و رﺎﺛآ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻮﻴﺷ
ه يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
زوﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻴﻠﻋ ﺖﻧﻮﺸﺧ
ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ
،دﻮـﺷ ﻪـﺑ يﺎـﻀﻋا
هداﻮﻧﺎﺧ هﺪﺸﻧ دوﺪﺤﻣ
، ﻪﻜﻠﺑ ﺮﻳﺎـﺳ يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
و ﻲـﺘﺣ
يدﺎﺼﺘﻗا ار ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻫد ،يدﺮﻓ رﺎﺛآ تﺪﺷ هزوﺮﻣا و
ﺧ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫﺮﺛا و نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻲﮔداﻮﻧﺎ
ﻪـﻤﻫ ﻲـﺳرﺮﺑ تروﺮـﺿ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا ﺮﺑ نآ ﻊﻴﺳو و هدﺮﺘﺴﮔ
ﻲـﻣ ﺖـﻳﻮﻟوا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ ﻪﺒﻧﺎﺟ رﺎـﻛ رﻮﺘـﺳد رد ﺪـﻧاﻮﺗ
1 Mayor & adams &munt
2 Educational methods
3 Bamrynd
4 Darling & Steinberg
5 Glasgow
ﻢﻴﻤــﺼﺗ و ناور ﺖﻣﻼــﺳ نﻻوﺆــﺴﻣ ،ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا نﺎﮔﺪــﻧﺮﻴﮔ
ﺪﻫد راﺮﻗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ـ ﻲﻧاور ﻞﺋﺎﺴﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ .
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ اﺬﻟ
ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ و
ﺶﻘﻧ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻮﻴﺷ
ه يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ و
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار يا
ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺮﺑ ،ناﺪـﻧزﺮﻓ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻲﮕﻧﺎـﺧ
،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﻮﻴـﺷ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻄﺑار ه
يﺎـﻫ
ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻧﺎﺧ
ﻲﮕ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ رد ناﺪـﻧزﺮﻓ
زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ ﺖﺳا
.
ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻓوﺮﻇ ) 1380 (
اﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘرد
"ن نﺎـﻴﻣ ﻪـﻄﺑار ﻲـﺳرﺮﺑ
و هداﻮﻧﺎﺧ رﺎﺘﺧﺎﺳ يرﺎﺘﻓر تﻻﻼﺘﺧا
"
لﻼﺘﺧا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يﺎﻫ
طﺎﺒﺗرا هﻮﺤﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘو ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺮﻴﻈﻧ يرﺎﺘﻓر و ﻦﻳﺪﻟاو هﻮﻴﺷ
ﺎﺗ ﺖﺳا كدﻮﻛ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﻞـﻣاﻮﻋ
ﻲﺘـﺴﻳز و ﻲﺛرا و
ءﻮـﺳ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺷاد نﺎـﻋذا ﺮـﮕﻳد ﺞﻳﺎـﺘﻧ
و ﻦﻳﺪﻟاورﺎﺘﻓر ﺎﺘﻓر لﻼﺘﺧا
ﻲـﺘﻴﻤﻫا ﺎـﺑ رﺎﻴﺴﺑ طﺎﺒﺗرا كدﻮﻛ ير
نﺎﺸﻧ و دراد
و هداﻮﻧﺎـﺧ ﻞـﻣﺎﻋ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﺐـﻠﻄﻣ ﻦـﻳا هﺪـﻨﻫد
ًﺎﺻﻮﺼﺧ رﺎﺘﻓر
رد ﻦﻳﺪﻟاو رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﻛدﻮﻛ نارود
زوﺮـﺑ
لﻼﺘﺧا رد يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ و ﻲﻛدﻮﻛ
دراد ﻲﻟﺎﺴﮔرﺰﺑ .
ﻲﻨﻴﺴﺣ ﺐﺴﻧ ) 1384 ( ـﺸﻫوﮋﭘ رد ﻲ
ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ
"
ﻪـﻄﺑار ﻲـﺳرﺮﺑ
هﻮﻴﺷ
آرﺎﻛ دﻮـﺧ ﺎـﺑ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﻲـﻧاور ﺖﻣﻼـﺳ و يﺪـﻣ
ﺶﻧاد نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد نازﻮﻣآ ﺎﻫ
ي نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ دﺎـﺑﺎﻬﻣ
"
ﻦﻴـﺑ داد نﺎـﺸﻧ
ﺶـﻧاد يﺪـﻣآرﺎﻛ دﻮﺧ
هﻮﻴـﺷ ﺎـﻬﻧآ ﻦﻳﺪـﻟاو ﻪـﻛ ﻲﻧازﻮـﻣآ يﺎـﻫ
ﻪﺘﺷاد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﺪﻧا
د يرا دراد دﻮـﺟو
و ﺶﻧاد ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ
هﻮﻴـﺷ ﻪـﻛ ﻲﻧازﻮـﻣآ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ يﺎـﻫ
هدﺮﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺑ ،ﺪﻧا
ﻪ ﻲﻨﻌﻣ ترﻮﺻ توﺎـﻔﺗ ﻢﻫﺎﺑ يراد
دراد . ﻲــﺑاﮋﻧاﺮﮕﻨﻫآ )
1389 ( ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﻲــﺸﻫوﮋﭘ رد
"
ﻪــﻄﺑار
ﻚﺒـﺳ يﺎـﻫ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ ﻦﻳﺪـﻟاو
ﺎـﺑ يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ نﺎـﻧاﻮﺟﻮﻧ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺮﺘـﺴﺒﺷ
"
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﺪـﻫد
يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ ﻚﺒـﺳ ﻦﻴـﺑ
ﻞﻬﺳ
،يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ و ﻪـﻧاﺮﻴﮔ
،ﻲـﻣﻼﻛ يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ
،ﺖﻣﻮـﺼﺧ
يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ و ﻢﺸﺧ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻪﻄﺑار ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ
. ﻦﻴـﺑ ﻪـﻄﺑار
يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ و يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘﺎﺑ ﻚـﻴﺗاﺮﻛﻮﻣد يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻚﺒﺳ
64 ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،مﻮﺳ لﺎﺳ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻈﻧ و ﺖﻴﻨﻣا يدﺮﺒﻫار يﺎﻫ 8
هرﺎﻤﺷ ، مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ 1393
،ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ ﺎـﺑ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻲﻣﻼﻛ ﻢـﺸﺧ ﺖﻣﻮـﺼﺧ
دﻮﺑ سﻮﻜﻌﻣ .
ﻢﻇﺎــﻛ نارﺎــﻜﻤﻫ و داﮋــﻧ )
1390 ( ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﻲــﺸﻫوﮋﭘ رد
"
هﻮﻴــﺷ ﻦﻴــﺑ ﻪــﻄﺑار ﻲﻳﺎــﺳﺎﻨﺷ ﺎــﺑ ﻦﻳﺪــﻟاو يروﺮﭘﺪــﻧزﺮﻓ يﺎــﻫ
ﺶﻧاد رد ﺎﻬﻧآ ناﺪﻧزﺮﻓ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺮﺴﭘ نازﻮﻣآ
"
نﺎﺸﻧ اد د ﻦﻴـﺑ
ﺶﻧاد يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﻧاﺪﺒﺘﺴﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ نازﻮﻣآ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﺮﺴﭘ راد
ي دراد دﻮﺟو
؛ هﻮﻴـﺷ ﻪـﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ
ﻦﻳﺪـﻟاو يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ ﻪﻧاﺪﺒﺘﺴﻣ
، يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐﺒـﺳ
ﺶﻧاد ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ نازﻮﻣآ دﻮﺷ
.
ﺲﻳرﺪﻧآ و هداﺰﻴﻠﻋ )
2002 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
"
ﻞﻣﺎﻌﺗ
ﺷ هﻮﻴ و يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻳﺎﺳرﺎﻧ لﻼﺘﺧا
/ ﻲﺸﺒﻨﺟ نوﺰﻓ
رد ناﺮﻳا
"
؛داد نﺎﺸﻧ هﻮﻴﺷ ﻪﭼﺮﻫ ﻲﻨﻌﻳ
ﻪـﻣﺎﻛدﻮﺧ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ
ﺪﺒﺘﺴﻣ و ﻪﻧا ﺪﺷﺎﺑ
، ﻪـﺟﻮﺗ ﺺـﻘﻧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﺸﺒﻨﺟ نوﺰﻓ لﻼﺘﺧا
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻛدﻮﻛ رد .
ﺶﻫوﮋـﭘ و ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ يﺎـﻫ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﻪﻛ يﺮﮕﻳد
، ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد ، ﻪﻛ ﻲﻨﻳﺪﻟاو
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يداﺪﺒﺘﺳا يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ زا ﺪﻨﻨﻛ
، ﺎـﻬﻧآ ناﺪـﻧزﺮﻓ
ﺪﻨﺘــﺴﻫ يﺮﺘــﺸﻴﺑ يﺮﮕــﺷﺎﺧﺮﭘ ياراد .
ﻦﻳﺮــﺘﻤﻛ ﻦﻳﺪــﻟاو ﻦــﻳا
شﻼـﺗ ﻪـﺑ و ﺪـﻧراد دﻮـﺧ نﺎـﻛدﻮﻛ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ يزروﺮﻬﻣ يﺎـﻫ
ﻲـﺑ ،ﻦﻳﺪـﻟاو ﻪـﺟﻮﺗ و ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﺐـﻠﺟ ياﺮﺑ نﺎﻛدﻮﻛ ﺪـﻨﺗوﺎﻔﺗ
.
دﺎﺠﻳا هﻮﻴﺷ زا نﺎﻛدﻮﻛ ندﺮﻛ لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ ﻦﻳﺪﻟاو هدﺎﻔﺘـﺳا سﺮﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . نارﺎﻜﻤﻫ و ﻞﻜﻳﺎﻣ )
1987 ( ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﻪـﻄﺑار
هﻮﻴﺷ نﺎـﻧاﻮﺟﻮﻧ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
"
نﺎـﺸﻧ
ﺖﻧﻮـﺸﺧ ﻪﻛ داد
زا ،يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ و ﻲﮕﻧﺎـﺧ تﻼﻜـﺸﻣ ﻪـﻠﻤﺟ
هداﻮﻧﺎـﺧ ﻞـﺻﺎﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر
ﻞﻜـﺸﻣ يﺎـﻫ و راد
رﺎﺘﺧﺎـﺳ
و ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ ـﻧزﺮﻓ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ طﺎﺒﺗرا و ﺖـﺳا ناﺪ
رد ﻦـﻳا
هداﻮﻧﺎﺧ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﻫ
سﺮﺘـﺳا كﺮـﺤﻣ ﻚﻳ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،از
،رﺪـﭘ دﺎـﻴﺘﻋا
ﺖﻧﻮﺸﺧ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫ رﺪﭘ ﻲﻣﻼﻛ
و
،ردﺎـﻣ ﺎـﺑ ﻢﻟﺎـﺳﺎﻧ ﻪـﻄﺑار
ﻪﺑ و ناﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ هﮋﻳو
و يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ ﺎـﺑ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ يﺎـﻫ
دراددﻮﺟو نآ لﺎﺜﻣا .
ﮓـﻧﻮﻫ و ﮓﻧود )1
1997 ( ﻲـﺸﻫوﮋﭘ رد ناﻮﻨﻋﺎـﺑ
"
ﻪـﻄﺑار
1 Dong & Hung
هﻮﻴــﺷ ﺎــﻫ يروﺮﭘﺪــﻧزﺮﻓ ي ﻪــﻧارﺪﺘﻘﻣ
ﻪﻧاﺪﺒﺘــﺴﻣ و ﺎــﺑ
دﺮــﻜﻠﻤﻋ
ﺶــﻧاد ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا و ﻲﻠﻴــﺼﺤﺗ نازﻮــﻣآ
"
داد نﺎــﺸﻧ هﻮﻴــﺷ ﻪــﻛ
ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺎﺑ يداﺪﺒﺘﺳا و
ﺖـﻴﻟﻮﺒﻘﻣ ،شﺮﻳﺬـﭘ ﺎـﺑ
ّﻼﺧ ،نﻻﺎﺴﻤﻫ ﻲﻠﻴـﺼﺤﺗ ﺖﻓﺮـﺸﻴﭘ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﻳﺎﻔﻛ ،ﺖـﻴﻗ
ﺖـﺷاد ﻲﻔﻨﻣ ﻪﻄﺑار .
ضﻮـﻋ رد
، يراﺪـﺘﻗا يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ هﻮﻴـﺷ
) ﻪﻧارﺪﺘﻘﻣ ( ﺧﺎـﺷ ﺎﺑ ﺺ ﻲﻳﺎـﻫ
، و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يرﺎﮔزﺎـﺳ ﻞـﻴﺒﻗ زا
ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ يا
ﺖﺷاد ﺖﺒﺜﻣ .
ﺰﻴﮔرا و ارﺎﻜﻤﻫ
،2
2006 ؛ ﺖـﺴﻳﺮﮕﻧا و
نارﺎـﻜﻤﻫ
،3
1996
رد دﻮﺧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
ﻚﺒﺳ ﻪﻛ ـﻫ يﺎ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ رد
ﺶﻫﺎﻛ يﺎﻫرﺎﺘﻓر نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﺮﻄﺧﺮﭘ
ﻣ ﺆ ﺮﺛ ﺖﺳا و
،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﺖﻟاو ورﺪﻠﻳو)
،4
2002
؛ لﺎﻤﺳا و
5ﺮﺘﺳﻻ
،
(1994
ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻦـﻳا
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﻳﺪـﻟاو ﻪـﻛ ﺖـﻗو يﺮﺘـﺸﻴﺑ ار فﺮـﺻ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ
ﺎـﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ نﺎـﺸﻧاﺪﻧزﺮﻓ
ﻲـﻣ
،ﺪـﻨﻨﻛ و يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ و ﺖﻧﻮـﺸﺧ
يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﻄﺧﺮﭘ
و ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ رد هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ
ﻲﻣ درﻮﺧ .
يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ
نآ زا ﺖﻧﻮـﺸﺧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﮕﻧﺎـﺧ
ﻲ ﺪـﻟاو ﻳ ﻦ ناﺪـﻧزﺮﻓ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ
ﻮﻠﻌﻣ ﻟ ﻲ ﻠﻋ ﺪﻨﭼ ﻴﺘ ﻲ ﺔـﻳﺮﻈﻧ نﻮﻨﻛﺎـﺗ ﻪـﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺳا
ﺑ طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﻴﺒﺗ ياﺮﺑ ﻲﻠﻣﺎﻛ و ﻊﻣﺎﺟ ﻴ
ﻦ هﻮﻴﺷ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﺎﺑ
ﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻲ
ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،هﺪـﺸﻧ حﺮـﻄﻣ
ﻲــﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﻫﺎﮔﺪــﻳد ذﺎــﺨﺗا ﺪــﻨﻣزﺎﻴﻧ ياﺮــﺑ
دﺎــﻌﺑا ﻦﻴــﻴﺒﺗ و ﻢــﻬﻓ
هﻮﻴﺷ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﮔداﻮﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد
ﻲ ﺒـﺴﻧ ﺖ
ﻪﺑ ناﺮﺘﺧد ﻢﻴﺘﺴﻫ .
ﻪﻳﺮﻈﻧ هﻮﻴﺷ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﺪـﻨﻳﺮﻣﺎﺑ
: ﺪـﻨﻳﺮﻣﺎﺑ ) 1972 (
ﺮـﺑ نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻦﻳﺪﻟاو يرﺎﺘﻓر دﺎﻌﺑا درﻮﻣ رد دﻮﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻃ ترﺪﻗ و ﺪﺒﺘﺴﻣ ﻦﻳﺪﻟاو ،ﺖﻓﺎﻳرد نﺎﻛدﻮﻛ
ﻲﻧاﺪﻧزﺮﻓ ياراد ﺐﻠﻃ
ﺪـﻧراد راﺮـﻗ ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﺢﻄﺳ رد يراﺪﻨﺘﺸﻳﻮﺧ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ
،
ﺎﻳز دوﺪﺣ ﺎﺗ ﻲﻟو ﻪﺷﻮﮔ يد
ﺮﻴﮔ
،هدﻮـﺑ
ﻲـﺑ ناﺮـﮕﻳد ﻪـﺑ ﻲﻳﺎـﻨﺘﻋا
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ ) 1972 ( ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ هﻮﻴﺷ
و يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
2 Argys et al.
3 Angrist et al.
4 Wilder & walt
5 Small & laster
هﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﮕﻧﺎﺧ زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ رد ناﺪﻧزﺮﻓ
65
ﻲﻣ كدﻮﻛ ﺎﺑ و ﺮﮕﻳﺪﻤﻫ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو تﻼﻣﺎﻌﺗ ﺎـﻳ ﺶﻫﺎﻛ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺶﻳاﺰﻓا و ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺪـﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ
. ﺖـﺳردﺎﻧ ﺖـﻴﺑﺮﺗ
ﺖـﺳا يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ دﺎﺠﻳا رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﻦﻳﺪﻟاو .
مﺪـﻋ
ﻪﺋارا ،نﺎـﻛدﻮﻛ نﺎـﻴﻣ ﺾﻴـﻌﺒﺗ ،دﺮﺳ ﻪﻄﺑار ﻦﺘﺷاد ،ﻲﻓﺎﻛ ﺖﺒﺤﻣ
ﺪـﺑ و ندز ﻚﺘﻛ ار يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ نﺎـﻛدﻮﻛ ﺎـﺑ ﻦﻳﺪـﻟاو يرﺎـﺘﻓر
ﻲــﻣ ﺪﻳﺪــﺸﺗ ﺪــﻨﻛ
) ،دﺎــﺟﺮﻓ 1385 : 168 - 167
.(
ﻪــﻛ لﺎــﺣ ﻦﻴــﻋ رد
رﺎﺘﻓر يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ي
كدﻮـﻛ ﻲـﻌﻴﺒﻃ ﺪـﺷر ﺮﻴـﺴﻣ رد بﻮـﻠﻄﻣ
ﻲﻣ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺢﻴﺤﺻ لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ﺮﮔا ﻲﻟو ،ﺖﺳا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻢﻫ زا نﺎﺠﻴﻫ هﺪﻴﺷﺎﭘ
ﺪﻳآ رد يا .
و ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺶﻴـﺑ يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ
رﺎـﺘﻓر يﺮﻴﮔدﺎـﻳ رد كدﻮﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻳﺎﻤﻧ ،ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺪﺣ زا ﻬﺟاﻮﻣ رد بﻮﻠﻄﻣ ﻪ
كﺮﺤﻣ ﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﺑ ار وا ﻢﺸﺧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
،دﺰﻴﮕﻧا
ﺖﺳا هدرﻮﺧ ﺖﺴﻜﺷ .
ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ زا ﺎﻳ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
يﺎـﻫ
لﺪﻣ دﻮﺟو ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻳ ،ددﺮﮔ ﻲﺷﺎﻧ يدﺎﻴﻨﺑ رد ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ يﺎﻫ
دﻮﻛ ﺑ نﺎﻛ ﻪ ﺪﻳآ دﻮﺟو .
ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻪﻧﺎﺧ رد ﻦﻳﺪﻟاو هزاﺪﻧا ﺮﻫ ﺮﺗ
ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧآ ناﺪﻧزﺮﻓ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻞﻤﻋ .
ﺪـﻨﻳﺮﻣﺎﺑ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هداﻮﻧﺎﺧ رد يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺪﻫد ﻪـﻴﺒﻨﺗ ﻪـﻛ ﺮﻴﮕﺘﺨـﺳ يﺎﻫ
ﻲـﻣ يروﺮـﺿ كدﻮـﻛ ﺖـﻴﺑﺮﺗ رد ار ﻲﻧﺪﺑ
هﺪـﻳد ﺮﺘـﺸﻴﺑ ،ﺪـﻨﻧاد
ﻲﻣ دﻮﺷ . اﻮﻧا زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ ع
ﺎـﻫ
ﻪﻧﺎﺧ رد
ﻲـﻣ هداد يﺮﮕـﺷﺎﺧﺮﭘ عﻮـﻧ ﺮﻫ هزﺎﺟا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ و دﻮـﺷ
ﻲـﻤﻧ ﻪـﻴﺒﻨﺗ ﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻦـﻳا ﻊﻳﺮـﺳ رﻮـﻃ ﻪﺑ ﺰﮔﺮﻫ ﻪـﺸﻳر ،ﺪﻧﻮـﺷ
ﻲﻣ ﺪﻧاود
) ﻲﺑاﻮﻧ
،داﮋﻧ 1375 : 79 - 78
.(
ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا يﺮﻴﮔدﺎــﻳ ﻪــﻳﺮﻈﻧ اروﺪــﻨﺑ
)1
1977 (:
ﻪــﻳﺮﻈﻧرد
ﻲـﻣ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﻖﻳﺮﻃ ود زا رﺎﺘﻓر ،اروﺪﻨﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻴﮔدﺎﻳ ـﺷ
دﻮ :
لﺎﻤﻋا ﻪﺑ نداد شادﺎﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻳ )
يراﺰﺑا يﺮﻴﮔدﺎﻳ (
ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻳ
هﺪﻫﺎــﺸﻣ ناﺮــﮕﻳد رﺎــﺘﻓر ﻲﻓدﺎــﺼﺗ ﺎــﻳ ﻪــﻧﺎﻫﺎﮔآ
) لﺪــﻣ يزﺎــﺳ .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻲـﻣ ﻖﻳﺮﻃ ﺮﻫ زا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ ،ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻦـﺸﺧ ﺪـﻧزﻮﻣآ
ﻪـﻣادا ﺰـﻴﻧ ﻲﻟﺎـﺴﮔرﺰﺑ نارود رد ار هﺪـﺷ ﻪـﺘﺧﻮﻣآ يﻮﮕﻟا ﺪﻳﺎﺷ ﺪﻨﻫد . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﻟﺎﺧد ﻪﺑ اروﺪﻨﺑ ﻪﻨﻴﻣز
ﻢﻛاﺮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ زﺎﺳ
هرﺎﺷا يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺶﻳاﺪﻴﭘ رد هﺮﻴﻏ و ﻲﮔدﻮﻟآ ،ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ نآ زا ﻪﻛ رازآ رد راﻮﻧﺎـﺧ ﺪـﻌﺑ ﺶـﻘﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ يﺎﺘﺳار رد ناﻮﺗ
ﺖﺴﺟ هﺮﻬﺑ نﺎﻛدﻮﻛ
) ،ﻲﺘﻤﻫ 1382 : 75
. (
هﺎﮔﺪﻳد ﺎﺑ اروﺪﻨﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
1 Bandura
ﻣ ﻲﻧورد ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﺆ
ﻲﻣ ﻪﺟﻮﺗ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﺮﺛ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺪﻨﻨﻛ
هﺪﻳدﺎﻧ ار ﻲﻣ
ﻲﻣ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ،ﺪﻧﺮﻴﮔ هﺎﮔﺪﻳد زا و ﺪﻨﻛ
نﺎﺴﻧا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺦﺳﺎﭘ ار ﻲﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫداﺪﻳور ﻪﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ هﺪﻨﻫد دﺎـﻘﺘﻧا ﺰﻴﻧ ﺪﻨﻧاد
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻢﻫﺮـﺑ ﺺﺨـﺷ رﺎـﺘﻓر و ﻂﻴﺤﻣ ،ﺺﺨﺷ اروﺪﻨﺑ ﺮﻈﻧ زا ار ءﺰـﺟ ﻪـﺳ ﻦـﻳا زا ماﺪـﻛ ﭻﻴـﻫ و ﺪـﻧراد ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛﺄﺗ و ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻤﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﮕﻳد ياﺰﺟا زا اﺪﺟ ناﻮﺗ ﻨﻛ
هﺪﻨ نﺎﺴﻧا رﺎﺘﻓر
دروآ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ .
ﻪﺳ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻦﻳا اروﺪﻨﺑ ﺎـﻳ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺒﺟ ار ﻪﺒﻧﺎﺟ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﺳا هﺪﻴﻣﺎﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يﺮﮔ
) ،ﻒﻴﺳ 1380
.(
ــﻳﺮﻈﻧ ﻪ ﻲﻠــﺴﻧ ﻦﻴــﺑ لﺎــﻘﺘﻧا :
ﻦﻴــﺑ لﺎــﻘﺘﻧا يﺮــﻈﻧ ﻖــﻄﻨﻣ
ﻪﻳﺮﻈﻧﺮﺑ ار ﻦﻴﺟوز ﺖﻧﻮﺸﺧ،ﻲﻠﺴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻴﮔدﺎﻳ
) يﺮﻴﮔدﺎﻳ
زا
ﺮـﮕﻳد لﺎـﻤﻋا ﺪـﻴﻠﻘﺗ و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻖﻳﺮﻃ (
ﻤﺘﻣ
ﻲـﻣ ﺰـﻛﺮ دزﺎـﺳ
.
نﺎـﻧز ﻪﻴﻠﻋ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻪﺑ ﻪﻛ يداﺮﻓا ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻖﻄﻨﻣ سﺎﺳاﺮﺑ و
نﺎﺸﻧاﺪﻧزﺮﻓ ﻲﻣ ﻞﺳﻮﺘﻣ
ﺪﻧﻮـﺷ
،
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺪـﻨﻳآﺮﻓ رد رد ،نﺪـﺷ
هداﻮﻧﺎﺧ هﺪﺷ گرﺰﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻛ ﺪﻧا
زا ﺖﻧﻮـﺸﺧ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ ﻦﻳﺪﻟاو يﻮﺳ .
،ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲـﻀﻌﺑ
ﻲﻧﺎﺴﻛ ﻚـﺘﻛ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻛ
ﻪـﻴﻠﻋ رﺪـﭘ يرﺎـﻛ نارود رد دﻮـﺧ ردﺎـﻣ
دﻮﺑ ﻲﻛدﻮﻛ ه
ا ﻪـﻴﻠﻋ ار ﻲﻳﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦﻴﻨﭼ ،ﻲﻟﺎﺴﮔرﺰﺑ رد ًﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ ،ﺪﻧ
ناﺮﺴﻤﻫ و نﺎﺸﻧاﺪﻧزﺮﻓ
ـﺘﻓﺮﮔ رﺎـﻛ ﻪـﺑ ﻪ
ا ﺪـﻧ
)
ﻮﻠﺟﺎـﭘ ،ﺰـﻠﮔ ،2
1981 ؛
مﺎﺒﻧزور
،يﺮﻟُا و3
19814
،ﺮـﺴﻴﻛ ؛ 19885
نارﺎـﻜﻤﻫ و سواﺮﺘـﺳا ؛ ،6
1980 .(
7ﻒﻟو ) 1987 ( ارﺬﮔ ﺎﻳ ﻪﻳﺮﻈﻧ )8
ي ( دﻮﺧ ار ﻪﺑ
و ﻦﻴـﻴﺒﺗ رﻮـﻈﻨﻣ
هﺪﻳﺪﭘ ﻒﻴﺻﻮﺗ دﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار يرازآ كدﻮﻛ
. دﺮـﻜﻳور ﻦﻳا ﺪﻴﻛﺄﺗ
ﺖﺳا راﻮﺘﺳا ﺪﻟاو ـ كدﻮﻛ تﺎﺿرﺎﻌﺗ ﺮﺑ .
ﻲﻧاور رﺎﺸﻓ )
سﺮﺘﺳا (
ﺮــﺼﻨﻋ ي ﺪﻳﺪــﺸﺗ ﺚــﻋﺎﺑ ﻪــﻛ ﺖــﺳا دﺮــﻜﻳور ﻦــﻳا رد يﺪــﻴﻠﻛ
ﭼ رد ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا تﺎﺿرﺎﻌﺗ ﻬ
ﻲﻣ ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ مﺎﻈﻧ بﻮﭼرﺎ دﻮﺷ
. ﻦﻳا
ﺖﺳا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﺷ يرﻮﺌﺗ .
ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦـﻳا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
ﻲﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻧاﺮﺒﺟ و تﺎﺒﺛ
ﺘﺴﻫ ﺪﻨ . ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﻪـﭼﺮﮔ ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا
ﺪﻨﺘﺴﻫ اﺪﺟ ﻢﻫ زا
، ﺰـﻴﻧ شﻮـﭙﻤﻫ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎـﺑ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد ﺎﻣا
ﺘﺴﻫ ﺪﻨ .
2 Gelles & pachlu
3 Rousenbaum
4 O’Leary
5 Caesar
6 Straus & et al
7 Wolfe
8 Transitional
66 ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،مﻮﺳ لﺎﺳ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻈﻧ و ﺖﻴﻨﻣا يدﺮﺒﻫار يﺎﻫ 8
هرﺎﻤﺷ ، مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ 1393
يﺮﻈﻧ لﺪﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻖﻴﻘﺤﺗ تﺎﻴﺿﺮﻓ
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
1 . نﺎـــﺳآ يروﺮﭘﺪـــﻧزﺮﻓ هﻮﻴـــﺷ ﻦﻴـــﺑ ﺎـــﺑ ﻦﻳﺪـــﻟاو ﻪـــﻧاﺮﻴﮔ
ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﮕﻧﺎﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ
دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار .
2 . ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﻧاﺪﺒﺘﺴﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﻧﺎـﺧ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺪﻧزﺮﻓ
دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار .
3 .
ﺖﻧﻮـﺸﺧ ﺎـﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻲﻘﻄﻨﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﻧﺎـﺧ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺪﻧزﺮﻓ
دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار .
ﻲﻋﺮﻓ ﻪﻴﺿﺮﻓ
1 . ﻦﻴــﺑ هﻮﻴــﺷ يروﺮﭘﺪــﻧزﺮﻓ يﺎــﻫ )
نﺎــﺳآ
،ﻪــﻧاﺮﻴﮔ اﺪﺒﺘــﺴﻣ و ﻪﻧ
ﻲﻘﻄﻨﻣ ( دﺎﻌﺑا ﺎﺑ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻲﮕﻧﺎﺧ )
،ﻲﻤـﺴﺟ ﻲﻔﻃﺎـﻋ
و ﺖـﻠﻔﻏ (
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘﺧد
نا دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار .
شور
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﺳﺎﻨﺷ
و ﺖﺳا ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ شور ﻖـﻴﻘﺤﺗ يرﺎـﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺶﻧاد ﻪﻴﻠﻛ ﻪـﺑ لﻮﻐـﺸﻣ نﺎﺘـﺳﺮﻴﺑد ﻊـﻄﻘﻣ ﺮـﺴﭘ و ﺮﺘﺧد نازﻮﻣآ
ﻲﻠﻴـﺼﺤﺗ مود لﺎﺴﻤﻴﻧ رد ﻞﻴﺼﺤﺗ 93
- 92
رد ﺎـﻬﻧآ ﻦﻳﺪـﻟاو و
ا ﺮﻬﺷ هدﻮﺑ زاﻮﻫ ﺪﻧا
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ
ناﺮﻛﻮـﻛ لﻮـﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻴﻌﻤﺟ 384
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﻔﻧ .
ﻪـﻣﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ اﺬﻟ
درﻮﻣ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
رد
،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻖﺒﻃ لﻮﻣﺮﻓ رﻮﻛﺬﻣ ﺪـﻫاﻮﺧﺮﺑاﺮﺑ
ﺎﺑ ﺪﺷ :
(1/96)2.(0.5).(0.5) N= =348
(0.5)2
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﻧﻮﻤﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ
ﻪـﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ ﺪـﻨﭼ يا
ﻪﻠﺣﺮﻣ
1يا ﻖﻃﺎﻨﻣ بﺎﺨﺘﻧا زا ﺲﭘ اﺪﺘﺑا ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا هدﻮﺑ
ا ،زاﻮﻫاﺮﻬﺷ شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ ﻪﻧﺎﮕﺘﺸﻫ ﻪﺳرﺪﻣ ود ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ ز
1 Multi-stage cluster sampling
هﻮﻴﺷ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ
نﺎﺳآ ﻪﻧاﺮﻴﮔ
يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻲﻘﻄﻨﻣ هﻮﻴﺷ
يﺎﻫ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ
يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ يداﺪﺒﺘﺳا
ﺧ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸ ناﺪﻧزﺮﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
هﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﮕﻧﺎﺧ زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ رد ناﺪﻧزﺮﻓ
67
و و سﻼــﻛ ﺶــﺷ ﻪــﺳرﺪﻣ ﺮــﻫ زا رد
ﺮــﻫ ود ﻪــﻳﺎﭘ زا سﻼــﻛ
ﺶﻧاد
هﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ نازﻮﻣآ و
ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
و يرازآ كدﻮﻛ ﻊﻤﺟ و ﻊﻳزﻮﺗ ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ ﻪﺑﺮﺿ
ﺪـﻳدﺮﮔ يروآ .
رد
ﺶـﻧاد ﻦﻳﺪﻟاو ﻲﻧﻮﻜﺴﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ
و ﺮـﺘﺧد نازﻮـﻣآ
ﺮﺴﭘ و ﻪﻘﻄﻨﻣﺮﻫ ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻪﻛ كﻮﻠﺑ
ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻞﺒﻗ زا
و هﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺮـﻈﻧ درﻮﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
و ﻊﻳزﻮﺗ ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ ،ﺮﮕﺸﺳﺮﭘ ﻞﻣﺎﻛ تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ ﺎﺑ ﻊﻤﺟ
هﺪﺷ يروآ
ﺖﺳا . ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ
مﺮـﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ راﺰـﻓا
ﺢﻄـﺳ ود ردSPSS
شزادﺮـﭘ ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا رﺎﻣآ و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﺪـﺷ
.
و ﻪـﻳﺰﺠﺗ ياﺮـﺑ
هداد ﻞــﻴﻠﺤﺗ زا ﺎــﻫ
ﺺﺧﺎــﺷ ــﻣآ يﺎــﻫ
،ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ يرﺎ فاﺮــﺤﻧا
،دراﺪﻧﺎﺘﺳا و نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﻴﺴﻣ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻳاور و رﺎﺒﺘﻋا
ياﺮﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ رﺎﺒﺘﻋا راﺰﺑا هزاﺪﻧا
،يﺮﻴﮔ ﺔﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻖـﻴﻘﺤﺗ
ﺲـﭘ زا
حﺮﻃ ﺳ لاﺆ ﺎـﻫ
، رد رﺎـﻴﺘﺧا زا يداﺪـﻌﺗ
،ﺪﻴﺗﺎـﺳا ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎـﺻ و
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
ﺪﺷرا هوﺮﮔ مﻮﻠﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا راﺮﻗ
ﺖﻓﺮﮔ و
هﺎﮔﺪﻳد يﺎﻫ ﻲﺣﻼﺻا نﺎﻧآ ﺖﻓﺎﻳرد و ﻦﻳﺪﺑ ﻞﻜﺷ رﺎﺒﺘﻋا يرﻮﺻ
و ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻪﻳﻮﮔ
ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ يﺎـﻫ ﺺﺨـﺸﻣ
ﺪـﻳدﺮﮔ . ،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
و ﻲﻳاور زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا ياﺮﺑ ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ
ود زا ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا شور :
خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ،لوا شور
ﻪﻳﻮﮔ ياﺮﺑ ﻞﻴﻜﺸﺗ يﺎﻫ
هﺪﻨﻫد هﻮﻴﺷ يﺎﻫ روﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ي
دﻮﺑ . ﺞﻳﺎﺘﻧ
و تﺪـﺷ يﺎـﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻦﻳا نآ ياﻮـﺘﺤﻣ
رد ﻻﺎﺑ ﻞﻛ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ هدﻮﺑ ﺖﺳا ﺶﺠﻨﺳ راﺰﺑا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ هﺪﻨﻫد
.
ﻪـﻳﻮﮔ رﺎـﺒﺘﻋا و ﻲـﻳاور ﻪـﺑ ندﺮﺑ ﻲﭘ ياﺮﺑ مود شور ،ﺎـﻫ
ﻪﻳﻮﮔ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻞﻴﻜـﺸﺗ يﺎﻫ
و تﺪـﺷ هﺪـﻨﻫد
ياﻮﺘﺤﻣ هﻮﻴﺷ يﺎﻫ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ
دﻮـﺑ ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﺖـﺳا ه
.
ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻳﻮﮔ زا ماﺪﻛﺮﻫ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﺎﺑ ﺎﻫ و تﺪﺷ
ياﻮﺘﺤﻣ هﻮﻴﺷ يﺎﻫ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ رد دﺎﻳز ﻲﻠﻴﺧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﺢﻄﺳ
يﻻﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ 95
% دراد دﻮﺟو .
هزاﺪﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺳ ﻲﻳاور يﺮﻴﮔ
لاﺆ يﺎـﻫ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
، اﺪـﺘﺑا
داﺪﻌﺗ 40 ﻖـﻳﺮﻃ زا و ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻔﻟآ
ﺳ ﻲﻳاور ﺐﻳﺮﺿ ،خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎ لاﺆ
ﺎﻫ ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎـﺗ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻫ
.
لوﺪﺟ 1 - ﺐﻳﺮﺿ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ دﺎﻌﺑا و ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ
نآ
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ و ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ
ﺖﻧﻮﺸﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﮕﻧﺎﺧ :
ﻖﺒﻃ ﻒﻳﺮﻌﺗ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ
،ﻲﻧﺎﻬﺟ ،ﻲﻔﻃﺎـﻋ ،ﻲﻤﺴﺟرﺎﺘﻓر ءﻮﺳ لﺎﻜﺷا ﻪﻤﻫ ﻪﺑ نﺎﻛدﻮﻛرازآ
ﻲﺑ ،ﻲﺴﻨﺟ ﺜﺘﺳا ،ﻲﻬﺟﻮﺗ
هﺮﻬﺑ عاﻮﻧا ﺎﻳ رﺎﻤ لﻮـﺣ كدﻮـﻛ زا ﻲﺸﻛ
ﻪﻄﺑار ﺴﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يا ﺆ
ﺖﻴﻟو قﻼـﻃا ترﺪـﻗ و دﺎـﻤﺘﻋا ،يﺮﻳﺬـﭘ
ﻲﻣ و ﺪﺷر ،ﺎﻘﺑ ،ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺎﻳ ﻞﻌﻔﻟﺎﺑ ﻪﻤﻄﻟ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ
ددﺮﮔ كدﻮﻛ تﺎﻣاﺮﻛ
) ،ﻲﺟﺮﻧﺎﺑ 1383 : 40
(.
ﺮــﺿﺎﺣ ﻖــﻴﻘﺤﺗ رد
، زا يرازآ كدﻮــﻛ ﺶﺠﻨــﺳ ياﺮــﺑ
ﻲﻛدﻮﻛ ﻪﺑﺮﺿ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
(CTQ) )1
،ﻦﻳﺎﺘﺴﻧﺮﺑ
(1995
هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺖﺳا
CTQ . ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ و ﺖـﺳا ﻲـﺷراﺰﮔ دﻮﺧ راﺰﺑا ﻚﻳ
ﻪــﺑ ﻲﻛدﻮــﻛ نارود ﻲﮔﺪــﻳدرازآ ﻲــﻣ هدﺮــﺑ رﺎــﻛ
دﻮــﺷ
CTQ .
هزاﺪﻧا سﺎﻴﻘﻣ هدﺮﺧ ﺞﻨﭘ رد ار ﻲﮔﺪﻳدرازآ ﻲﻣ يﺮﻴﮔ
ﻚﻳ و ﺪﻳﺎﻤﻧ
ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻠﻛ هﺮﻤﻧ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد
هﺪﻨﻫد ﻲـﻠﻛ يرﺎﺘﻓرﺪﺑ
2
ﺖﺳا . سﺎﻴﻘﻣ هدﺮﺧ ﺞﻨﭘ ﺷCTQ
ﻲﻔﻃﺎﻋ رازآ سﺎﻴﻘﻣ هدﺮﺧ ﻞﻣﺎ
،(EA)
سﺎــﻴﻘﻣ هدﺮــﺧ3
آ ﻲﻤــﺴﺟ راز
،(PA)
سﺎــﻴﻘﻣ هدﺮــﺧ4
ﻲﺴﻨﺟرازآ
،(SA)
ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻠﻔﻏ سﺎﻴﻘﻣ هدﺮﺧ5
(EN)6
هدﺮﺧ و
1 Childhood Trauma Questionnaire (CTQ)
2 Global Maltrement Scale
3 Emotional Abuse (EA)
4 Physical Abuse (Pa)
5 Sexual Abuse (SA)
6 Emotional Neglect (EN)
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻳﻮﮔ داﺪﻌﺗ
ﺎﻫ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ
يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ نﺎﺳآ
ﮔ ﻪﻧاﺮﻴ 10 75
/ 0
يداﺪﺒﺘﺳا يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ 10
74
/ 0
ﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻲﻘﻄﻨﻣ يروﺮﭘﺪﻧز
10 73
/ 0
ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻧﻮﺸﺧ 12
87 / 0
ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻧﻮﺸﺧ
8 85
/ 0
ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻠﻔﻏ
13 70
/ 0
ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻠﻔﻏ
7 75
/ 0
68 ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،مﻮﺳ لﺎﺳ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻈﻧ و ﺖﻴﻨﻣا يدﺮﺒﻫار يﺎﻫ 8
هرﺎﻤﺷ ، مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ 1393
ﺖﻠﻔﻏ سﺎﻴﻘﻣ
(PN)1
ﺖﺳا . ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
، كدﻮـﻛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
آ زا سﺎﺒﺘﻗا ﺎﺑ يراز و قﻼﻴـﻳ ﻲﻨﻬﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﻲﻠﻴﻳﺎـﻜﻴﻣ
) 1386 ( ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﺎﻳﺎﭘ رد ﻲﻳ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
ود و ﻒﻴﺼﻨﺗ شور خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎـﻔﻟآ
ﻦﻴـﺑ 65 / 0 ﺎـﺗ 94 / 0 ﻪـﺑ
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ رازآ سﺎـﻴﻘﻣ هدﺮـﺧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا
هﺪـﻳدﺮﮔ فﺬﺣ ﻲﺴﻨﺟ
؛ ﻧﺎﻨﭼ ـﻜ رد ﻪ و قﻼﻴـﻳ ﻲﻨﻬـﺷ ﺶﻫوﮋـﭘ
ﻲﻠﻴﻳﺎﻜﻴﻣ )
1385 (
، )
و ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ ﻲﻣﻮـﻗ
(
هدﺎﻣ هدﺮﺧ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ زا ﻲﺴﻨﺟ ﺖﻧﻮﺸﺧ سﺎﻴﻘﻣ
عﻮـﻤﺠﻣ رد و ﺪﻧﺪـﺷ فﺬﺣ 40
ناﺰـﻴﻣ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ ﻪـﻳﻮﮔ
ﺑ ناﺪﻧزﺮﻓ ﺮﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻪ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﻛ .
هﻮﻴﺷ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ :
رﻮﻈﻨﻣ زا هﻮﻴﺷ يﺎﻫ
،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ
شور ﻲﻳﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻦﻳﺪﻟاو ياﺮﺑ ﺖﻴﺑﺮﺗ ناﺪﻧزﺮﻓ دﻮﺧ ﻪـﺑ رﺎـﻛ
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ و ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ شﺮﮕﻧ ﻲﻳﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ناﺪـﻧزﺮﻓ
دﻮﺧ ﺪﻧراد و ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ و ﻲﻨﻴﻧاﻮﻗ ﺖﺳا ﻪـﻛ ياﺮـﺑ
ناﺪﻧزﺮﻓ ﺶﻳﻮﺧ ﻊﺿو ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻟو ﺪﻳﺎﺑ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ﻪﻛ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻪﺑ
ﻪﻄﺳاو
،ﮓﻨﻫﺮﻓ داﮋﻧ و هوﺮﮔ يﺎﻫ يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
)
،ﻲﻳﻮﻜﻴﻧ 1387 : 1
.(
ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد هﻮﻴﺷ
ﺪـﻧزﺮﻓ يﺎـﻫ يروﺮﭘ
زا
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ
ﻪﻛ2
رد لﺎﺳ ) 1972 ( ﻪﺘﺧﺎﺳ هﺪﺷ و ﺮﺑ سﺎﺳا
زا وا ﻪﻳﺮﻈﻧ نﺎﺳآ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻪﺳ
ﻪـﻧاﺮﻴﮔ ﻪﻧاﺪﺒﺘـﺴﻣ ،3
و 4
ﻲﻘﻄﻨﻣ راﺪﺘﻗا ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ5
30
ﻪــﻛ ﺖــﺳا ترﺎــﺒﻋ 10
يروﺮﭘﺪــﻧزﺮﻓ هﻮﻴــﺷ ﻪــﺑ نآ ترﺎــﺒﻋ
،ﻪﻧاﺪﺒﺘﺴﻣ 10
ﻞﻬـﺳ يروﺮﭘﺪـﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ و ﻪـﻧاﺮﻴﮔ
10
دراد ﻖﻠﻌﺗ ﻲﻘﻄﻨﻣ راﺪﺘﻗا هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ .
ﺳ ﻦﻳا لاﺆ ﺎﻫ ﻪﻛ ﻪﺑ ترﻮﺻ تﺮﻜﻴﻟ هﺮﻤﻧ يراﺬﮔ ﻲـﻣ دﻮـﺷ .
ﺮﻫ 10 لاﺆﺳ
،نﻮﻣزآ ﻚﻳ ﻚﺒﺳ ار ﻲﻣ ﺪﺠﻨـﺳ . يرﻮـﺑ ) 1991 (
ناﺰﻴﻣ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ار
ﺎﺑ شور زﺎﺑ ﻲﻳﺎـﻣزآ 81
% ياﺮـﺑ
1 Physical Neglect (PN)
2 Bamerind
3 Easy ways
4 Authoritarian
5 Authoriative
ﻚﺒﺳ راﺬﮔدازآ )
ﻞﻬﺳ ﻪﻧاﺮﻴﮔ
،(
81
% ياﺮـﺑ ﻚﺒـﺳ ﻪﻧاﺪﺒﺘـﺴﻣ و
92
% ياﺮﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻚﺒﺳ ﻪﻧارﺪﺘﻘﻣ)
( شراﺰﮔ هدﻮﻤﻧ
.ﺖﺳا
رد ناﺮﻳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ار
يرﺎﻳﺪﻨﻔـﺳا )
(1374 ﻲـﺳرﺎﻓ ﻪـﺑ
ﻪﻤﺟﺮﺗ دﺮﻛ . يرﺎﻳﺪﻨﻔﺳا ياﺮﺑ
ﻲﻳاور ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ زا
هد
ﺮﻔﻧ ﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ رد
ﻪـﻨﻴﻣز ناور و ﻲـﺳﺎﻨﺷ ناور
ﻲﻜـﺷﺰﭘ ﻪﺘـﺳاﻮﺧ
ﺖﺳا ﺎﺗ ناﺰﻴﻣ ور ﻲﻳا
ﻪـﻠﻤﺟ ﺮـﻫ ار
ﺎـﺑ ﺖـﻣﻼﻋ ندز ﻣ ﺺﺨـﺸ
هدﻮﻤﻧ ، ﻲﺣﻼﺻا ﺮﻈﻧ ﺪﻨﻫﺪﺑ
. ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻲﻫاﻮـﺧﺮﻈﻧ نﺎـﺸﻧ
داد
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﻛ رﻮﻛﺬﻣ
ياراد ﻲﻳاور ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺖﺳا و
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ياﺮـﺑ
ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ نآ زا شور ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
هدﺮﻛ
، ﺲﭘ زا ﺖﺷﺬﮔ ﻚﻳ
ناﺰﻴﻣ ،ﻪﺘﻔﻫ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ
ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ار
ﺎﺑ شور زﺎـﺑ ياﺮـﺑ ﻲﻳﺎـﻣزآ
هﻮﻴﺷ نﺎﺳآ ﻪﻧاﺮﻴﮔ ) ﻞﻬﺳ يﺮﻴﮔ ( 69
% ﺪﺒﺘﺴﻣ هﻮﻴﺷ ، 77
% ياﺮـﺑ و
هﻮﻴﺷ ﻲﻘﻄﻨﻣ رﺪﺘﻘﻣ و 73 % هدﻮـﻤﻧ مﻼـﻋا ﺖـﺳا
)
،يرﺎـﻳ ﺪﻨﻔـﺳا
1374 . (
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻒﻟا ( ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ و ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﺶﻧاد ﻦﺳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا زﻮﻣآ
نا ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 01
/ 16 و 98 / 0 ،
رﺪﭘ ﻦﺳ نا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 63
/ 46 و 44 / 7
ردﺎـﻣ ﻦـﺳ ، نا
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ
21 / 40 و 98 / 5 ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﺶـﻧاد ﻪـﻧﻮﻤﻧ رد ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نازﻮـﻣآ
8 / 46 ﺖﻛﺮـﺷ زا ﺪﺻرد و ﺮـﺴﭘ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
2 / 53 ﺮـﺘﺧد ﺪـﺻرد
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . 7 / 35 ﺶﻧاد زا ﺪﺻرد ،لوا ﻪـﻳﺎﭘ نازﻮﻣآ
2 / 37 ﺪـﺻرد
ﺶﻧاد زا و مود ﻪﻳﺎﭘ نازﻮﻣآ 1
/ 27 ﺶـﻧاد زا ﺪﺻرد ﻪـﻳﺎﭘ نازﻮـﻣآ
ﺪﻨﺘﺴﻫ مﻮﺳ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ ﻪـﻛ ﺪﻫد
ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﻧﻮﻤﻧ رد 5
/ 38 ﺖﻛﺮﺷ زا ﺪﺻرد و دﺮـﻣ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
5 / 61
نز ﺪــﺻرد ﺪﻨﺘــﺴﻫ
. ناردﺎــﻣ و نارﺪــﭘ تﻼﻴــﺼﺤﺗ ناﺰــﻴﻣ
ﺶﻧاد ﻲﺑ زا نازﻮﻣآ و ﺖﺳا ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺎﺗ داﻮﺳ
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 3
/ 8 ﻲﺑ نارﺪﭘ زا ﺪﺻرد ،داﻮﺳ
4 / 22 ،ﻲﻳاﺪـﺘﺑا ﺪـﺻرد
24 ﺪﺻرد ﻨﻫار و ﻲﻳﺎﻤ 5 / 31
،ﻢﻠﭙـﻳد ﺪﺻرد 9
/ 4 قﻮـﻓ و ﻢﻠﭙـﻳد
9 / 8 هدﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ ﺪﺻرد ﺪﻧا
.
و يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ هﻮﻴﺷ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗ نآ دﺎﻌﺑا
