A Study on some Factors Affecting the ... - علوم دامی ایران

(1)

Journal of Animal Science

Iaranian

Online ISNN: 2008-4773

University of Tehran Press

Homepage: http://ijas.ut.ac.ir/

A Study on some Factors Affecting the Incidence of Foot and Mouth Disease and the Culling Associated with in Iranian Dairy Cows

Mohsen Bijari¹ , Ali Sadeghi-Sefidmazgi²^

1. Department of Animal Sciences, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Iran. Email:

[email protected]

2. Corresponding author, Department of Animal Science, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran. Email: [email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type:

Research Article

Article history:

Received: 26 September 2022 Received: 8 November 2022 Accepted: 12 November 2022 Published online: 23 September 2023

Keywords:

infectious diseases, body condition score, abortion,

stillbirth, dairy cow, Iran.

The aim of this study was to investigate the incidence, cull, abortion, stillbirth and weight loss due to Foot and Mouth Disease (FMD) outbreak and their interaction in different parity (primiparous and multiparous) in Iranian dairy cows. A total of 49,400 records of 20,330 cows were used in the period of 2009 to 2019, which were prepared from nine industrial dairy farms in Isfahan, Golestan, Fars, South Khorasan, Khorasan Razavi and Chaharmahal and Bakhtiari provinces. The incidence and mortality of FMD with FREQ procedure were estimated to be 43% and 11%, respectively and within herd incidence ranged from 18% to 59% and cull from 1 to 18%. The LOGISTIC procedure in SAS software was used to estimate the effects of FMD on the incidence of abortion, stillbirth, and weight loss and their interactions. The chance of occurrence the disease increased during the cold seasons in primiparous cows that had abortions and were in skinny BCS. Significant changes in the condition of affected cows compared to healthy cows showed an average of 23% decrease in BCS, 5%

increase in abortion and 4% increase in stillbirth. Significantly, the chances of abortion, stillbirth and weight loss in multiparous cows in the normal and fatty BCS group were lower than in the primiparous cows with the same BCS group. In contrast, the chances of losing weight in multiparous cows which were in skinny BCS group, were higher than primiparous cows. The results of this study can be useful in analyzing management strategies to control and prevent FMD.

Cite this article:Bijari, M., & Sadeghi-Sefidmazgi, A. (2023). A Study on some Factors Affecting the Incidence of Foot and Mouth Disease and the Culling Associated with in Iranian Dairy Cows. Iranian Journal of Animal Science, 54 (3), 289-301. DOI:

http//doi.org10.22059/IJAS.2022.349105.653909

http//doi.org10.22059/IJAS.2022.349105.653909 DOI:

.

Extended Abstract Introduction

Foot and mouth disease (FMD) is one of the most important infectious diseases in the animal husbandry industry throughout the world. Recognizing the FMD and implementing preventive programs is one of the effective ways to control it. In Iran, the prevalence of FMD is higher in the cold months of the year, especially winter, but due to its endemic nature, it may also be observed in the hot seasons of the year. Serotypes and strains circulating in Iran include A, O, Asia1, AOIR and Opan. The prevalence rate in adult animals is reported to be between 2.5 - 44.2% and the mortality rate varies from 9.1 to 56.4%. In the young animals, the prevalence and mortality rates are estimated between 16.1 – 59.1% and 6.2 - 80%, respectively. The amount of weight loss in calves is about 3%, but in adult cows it is more than 7%. In the cases of FMD, the rate of abortion increased by 60%, and dystocia increased by 11% in affected animals.

(2)

Materials and Methods

The data from 9 dairy farms were used between 2009 and 2019. This information included parity, date and type of calving, body condition score (BCS) as well as treatment and cull. The criteria for selecting the studied farms was the size and recording of accurate data related to the disease, and herds with more than 300 cows were included in the analysis. Records were edited by SQL Server 2012 software. The incidence of the disease was calculated based on the data recorded in the treatment file of farms. In order to edit the data, cows without lactation and the number of inoculations more than 10 were removed. In the final analysis, the effect of parity was divided into two levels and the BCS was divided into three categories. To estimate the rate of abortion and stillbirth due to FMD, records were limited to animals with complete health, production and reproduction information including calving date and treatment date. Ultimately, the data set included 49,400 records from 20,330 cows were analyzed. The frequency of FMD at the level of the investigated factors was calculated using the FREQ procedure in SAS software, while the LOGISTIC procedure based on the Chi-Square test was used to study the factors affecting the occurrence of FMD.

Results

The average incidence of FMD and associated cull rate were 43 and 11%, respectively, while they vary between 18-59% and 1-18% across studied farms. Compared to healthy cows, affected cows showed an average 23% decrease in BCS, 5% increase in abortion and 4% increase in stillbirths. The chance of abortion, stillbirth and weight loss in cows that were multiparous and were in the group of normal and fat BCS was lower than primiparous cows with a similar BCS, and on the contrary. The chance of weight loss in multiparous cows, which were in the skinny BCS, was higher than those of primiparous cows with the same BCS group.

Conclusion

In the cold seasons of the year, animals with skinny BCS that have had an abortion during their first calving increase the chance of getting involved in the disease and spreading it in the herd, therefore, vaccination programs on this group of animals can be helpful in disease prevention.

(3)

یهرشن یماد مولع هرود ،نایرا

54 هرامش ، 3

نارهت هاگشناد تاراشتنا

اپاش یکینورتکلا

: 7949 - 2423

Homepage: http://ijas.ut.ac.ir//

سررب ی خرب ی کفرب بت عوقو رب راذگرثا لماوع ی

شان فذح و ی

نآ زا

اهواگ رد ی

ش ی ر ی ا ی نار

نسحم یراجیب

|1

گزمدیفس یقداص یلع

2ی



1 . ماد مولع هورگ ی

، زرواشک هدکشناد ی

، تعنص هاگشناد ی

ناهفصا ، ای نار . :همانایار .iut.ac.ir alumni m.bijari@

2 . ،لوئسم هدنسیون ماد مولع هورگ

ی

، زرواشک ناگدکشناد ی

بط عبانم و یع ی

، ا جرک ،نارهت هاگشناد ی

نار . :همانایار iut.ac.ir sadeghism@

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم

رات ی خ رد ی تفا : 04 / 07 / 1401

رات ی خ یرگنزاب : 17 / 08 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر : 21 / 08 / 1401

رات ی خ راشتنا : 01 / 07 / 1402

دیلک هژاو :اه

بی رام ی اه ی نوفع ی

، عضو هرمن ی ت

ندب ی

، هدرم ،طقس ییاز

، ش واگ ی ر ی

،

ای نار . ا زا فده

ی ن سررب ،هعلاطم ی

م ی ناز هدرم ،طقس ،فذح ،عوقو ییاز

شان نزو شهاک و ی

ب زا ی رام ی کفرب بت ی و

تبون رد اه نآ لباقتم راثآ یاه

از ی ش ( فلتخم ی ک اهواگ رد )راب دنچ و ی

ش ی ر ی ا ی نار دادعت زا .دوب 49400

زا دروکر 20330 هزاب رد واگ سأر ی

نامز ی 1388 ات 1398 رادواگ هن رد ی

تعنص ی اه ناتسا زا ی

،ناهفصا

بونج ناسارخ ،سراف ،ناتسلگ ی

، وضر ناسارخ ی

تخب و لاحمراهچ و ی

را ی درگ هدافتسا ی

د م . ی ناز فذح و عوقو

شان ی ب زورب زا ی رام ی ور زا هدافتسا اب ی

ه مرنFREQ

رازفا م روط هب ،SAS

ی گنا ی ن ترت هب ی ب 43 و 11 دصرد

لاح رد دش هبساحم ی

م هک ی ناز گرد ی ر ی ب ی ن هّلگ اه ی سررب دروم ی زا 18 ات 59 شان فذح و دصرد ی

ب زا ی رام ی

زا 1 ات 18 غتم دصرد

ّی ر ارب .دوب ی کفرب بت تارثا هعلاطم ی

م رب ی ناز هدرم ،طقس عوقو ییاز

تارثا و نزو شهاک و

ب لباقتم ی ن ور زا اه نآ ی

ه

LOGISTIC

ب عوقو سناش .دش هدافتسا ی

رام ی

، اهواگ رد درس لوصف رد ی

تبون

از ی ش نج طقس راچد هک لّوا ی

ن هرمن و هدش ی

عضو

ّی ت ندب ی عض یف ی ازفا ،دنتشاد ی

ش ی تفا اهواگ . ی ب ی رام رد

اقم ی هس اهواگ اب ی م روط هب ،ملاس ی

گنا ی ن 23 هرمن شهاک دصرد ی

عضو

ّی ت ندب ی

، 5 ازفا دصرد ی ش و طقس رد

4 ازفا دصرد ی ش هدرم رد ییاز نعم روط هب .دنداد ناشن ی

یراد ( 001 /

>0 سناش ،P)

از هدرم ،طقس عوقو یی

و

اه مادرد نزو شهاک ی

از تبون ی ش عضو هورگ رد هک لااب هب مود

ّی ت ندب ی هب تبسن دنتشاد رارق قاچ و طّسوتم

اه ماد ی از تبون ی ش هرمن اب لّوا ی

عضو

ّی ت ندب ی اتن .دوب رتمک ،هباشم ی

ج ا ی ن سررب ی م ی دناوت زجت رد ی ه و

لحت ی ل اهراک هار ی دم ی ر

ّیت ی ارب ی و لرتنک پ ی گش ی ر ی ب زا ی رام ی کفرب بت ی فم ی د .دشاب

دانتسا : ا بی راج ی

، قداص و ؛نسحم ی

فس ی گزمد ی

، لع ی ( 1402 .) سررب ی خرب ی کفرب بت عوقو رب راذگرثا لماوع ی

شان فذح و ی اهواگ رد نآ زا ی

ش ی ر ی ا ی نار یماد مولع هیرشن .

ای نار

، 54 ( 3 ،) 301 - 289 . 2022.349105.653909 IJAS.

/ 10.22059 http//doi.org DOI:

:رشان .نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم

.ناگدنسیون©

http//doi.org10.22059/IJAS.2022.349105.653909

DOI:

(4)

همدقم یرامیب نیرتمهم زا یکی یکفرب بت یم لیمحت ایند یرورپماد تعنص هب ار یتفگنه تراسخ هنلااس هک تسا ینوفع یاه

همانرب یارجا و یرامیب نیا تخانش ،ور نیا زا .دنک هار نیرترّثؤم زا ،هناریگشیپ یاه

یم رامش هب نآ لرتنک یاه دور

(

Sutmoller

et al., 2003

) یم ،لااب رایسب تیارس و یسوریو تّیهام لیلد هب یرامیب نیا . و یلها مس جوز تاناویح زا یعیسو فیط دناوت

دنک ریگرد ار یشحو (

Alexanderson et al., 2003

) رد یرامیب نیا . 102

زا روشک 178 تشادهب یناهج نامزاس وضع روشک

تسا یموب ناریا هلمج زا ،تاناویح (

Depa et al., 2012

) ،یدیلوت درکلمع تفا ،ماگنهرید صیخشت ،لااب تافلت رطاخ هب ًاتدمع ؛و

دوش یم شرازگ رتمک یکفرب بت یرامیب ،هدنز ماد و تلاوصحم شورف رازاب نتفر تسد زا ای دوکر (

Depa et al., 2012

).

ا رتشیب دنفسا و نمهب صوصخب لاس درس یاه هام رد ،ناریا رد یرامیب نیا عویش نکمم ،ندوب یموب لیلد هب یلو تس

لصف رد تسا دوش هدهاشم زین لاس مرگ یاه

(

Ansari-Lari et al., 2017

پیتورس .) هیوس و اه

لماش ناریا شدرگ رد یاه ،A

،O Asia1

،

وAOIR

یمOpan

دنشاب (

Bagheri Amiri et al., 2016

پیتورس یارب پیتورس کی هب لاتبا ای و نویسانیسکاو .)

رگید یمن داجیا ینمیا دنک

(

Kitchin et al., 2002

.)

ماد رد یرامیب هب یریگرد ناوج یاه

هلاسوگ اصوصخم ندب تمواقم ندوب نییاپ لیلد هب مه نآ هک تسا زاسرطخ رتشیب اه

ماد زا هورگ نیا ماد هب تبسن اه

نسم یاه هلاسوگ زا دعب نیمه یارب ،تسا رت

نرتدعتسم لّوا شیاز تبون یاهواگ ،اه د

(

Beyi,

.)2017

یم نزو شهاک ًابقاعتم و اهتشا شهاک ببس ًاتدمع یداع تلاح رد یکفرب بت یرامیب زورب نکمم نمزم تلاح رد یلو دوش

( ددرگ ریم و گرم ای یرابجا فذح بجوم تسا

Rushton, 2009

غلاب یاه ماد رد یریگرد نازیم ،نیگنایم روط هب .) 2

/ –44

5 / 2 بت زا یشان تافلت و دصرد یکفرب

4 / –56 1 / 9 ( یریگرد نازیم ناوج تاناویح رد یلاح رد تسا هدش شرازگ دصرد 1

/ –59

1 / 16 ( ریم و گرم و )دصرد –80

2 / 6 ( تسا رتشیب بتارم هب )دصرد

Beyi, 2012; Fakhrul-Islam et al., 2016

،زین ناریا رد .)

بیترت هب ریم و گرم و یریگرد لک نازیم نیگنایم ،سراف ناتسا بونج رد یا هّلگ رد 55

- 50 زا رتمک و دصرد 5

شرازگ دصرد

تسا هدش (

،رامیب یاه ماد رد کاروخ فرصم و کّرحت شهاک لیلد هب یرامیب هب ءلاتبا ماگنه .)

دیلوت اب نسم یاهواگ نزو شهاک راچد رتشیب ناوج یاهواگ و هلاسوگ اب هسیاقم رد دنراد یرتشیب کاروخ فرصم هک لااب ریش

هلاسوگ رد نآ رادقم هک ؛دنوش یم دودح اه

3 زا شیب غلاب یاهواگ رد یلو دصرد 7

تسا هدش شرازگ دصرد

Şentürk et al., (

.)2005

ویش تلاح رد .تسا طبترم یکفرب بت اب نینج طقس عوقو بیترت هب طقس عوقو نازیم ،یکفرب بت داح و یداع ع

3 و 60

دبای یم شیازفا دصرد

(Beyi, 2012)

یم ماد یفاک کّرحت مدع و فعض لیلد هب هک یلماوع زا یکی . یریگرد هرود لوط رد دناوت

نازیم هب هک تسا ییاز تخس ،دهد خر 11

ماد رد دصرد دبای یم شیازفا ریگرد یاه

(

Faria & Simões, 2015

).

بت یرامیب رتهب تخانش یارب رگن هتشذگ هعلاطم کی ور شیپ شهوژپ و تسا ناریا یریش یاهواگ یور یکفرب

زا فده

هدرم ،طقس ،فذح ،عوقو نازیم یسررب ،هعلاطم نیا یرامیب زا یشان نزو شهاک و ییاز

بت نیب لباقتم تارثا و یکفرب نآ

رد اه

تبون رد )راب دنچ و کی( فلتخم شیاز یاه .تسا اه ماد زا هورگ نیا

شور و داوم اه

ناتسا رد عقاو یریش واگ هّلگ هن تاعلاّطا و لاحمراهچ و یوضر ناسارخ ،یبونج ناسارخ ،سراف ،ناتسلگ ،ناهفصا یاه

لاس هزاب رد یرایتخب یاه

1388 ات 1398 تّیعضو ی هرمن ،شیاز عون و خیرات ،شیاز تبون لماش تاعلاّطا نیا .دش هدافتسا

هّلگ .دندوب فذح و نامرد نینچمه و یندب همانرب زا اه

یم هرهب یرامیب زا یریگشیپ و لرتنک یارب یفلتخم یاه تامدخ و دندرب

مه ،یکشزپماد نامز

یم تفایرد ار نویسانیسکاو و یعونصم حیقلت ،یلحف یزاس و هزادنا ،یسررب دروم هّلگ باختنا رایعم .دندرک

هداد تبث اب طبترم قیقد یاه هّلگ و دوب یرامیب

زا شیب اب ییاه 300

رازفا مرن اب اهدروکر .دندش دراو لیلحت و هیزجت رد دلوم

(5)

یملع(

- )یشهوژپ سررب

ی خرب ی کفرب بت عوقو رب راذگرثا لماوع ی

نآ زا ...

/ ب یگزمدیفس یقداص و یراجی 293

SQL Server 2012

هداد ساسا رب یرامیب یریگرد نازیم .دندش شیاریو یرادواگ نامرد لیاف رد هدش تبث یاه

هبساحم اه

هداد شیاریو تهج .دش یقلت دادعت و شیاز تبون نودب یاهواگ ،اه

ح زا شیب یاه 10

دندش فذح (

Gorji et al., 2015

) رد .

دش هتفرگ رظن رد مکش دنچ و لوا مکش یهدریش هرود حطس ود رد شیاز تبون رثا ،ییاهن لیلحت (

) .

زا رتمک( رغلا هتسد هس هب جنپ ات کی زا یندب تّیعضو ی هرمن 5

/ 2 ( طّسوتم ،) 5

/ 2 - 5 / 3 رتشیب( قاچ و ) زا

5 / 3 میسقت ) یدنب

دش (

Fakhrul-Islam et al., 2016

) هدرم و طقس نازیم نیمخت یارب . بت زا یشان ییاز

ماد هب دودحم اهدروکر ،یکفرب یاراد یاه

.دندش نامرد خیرات و شیاز خیرات هلمج زا لماک یلثم دیلوت و یدیلوت ،یتملاس تاعلاّطا اتسبات ،راهب هورگ راهچ هب عویش و شیاز لصف هداد عومجم اهتنا رد .دش میسقت ناتسمز و زییاپ ،ن

لماش ییاهن یاه 49400

هب طوبرم دروکر 20330

هّلگ هن یفیصوت رامآ هصلاخ .دوب واگ سأر لودج رد یسررب دروم

1 .تسا هدش هدروآ

هیور زا هدافتسا اب یسررب دروم لماوع حطس رد یکفرب بت عوقو نازیم یناوارف مرن ردFREQ

رازفا رد دش هبساحمSAS

هیور زا یکفرب بت عوقو رب رّثؤم لماوع هعلاطم یارب هک یلاح

LOGISTIC

دروم یرامآ لدم .دش هدافتسا یاک نومزآ رب ینتبم

:دوب ریز تروص هب هدافتسا هطبار 1 )

Xn

βn

+…+

X2

+ β2

X1

+ β1

(π) = β0

Logit

هک

Logit (π)

؛)یکفرب بت دادخر تخب تبسن یعیبط متیراگل( هتسباو رّیغتم = ؛أدبم زا ضرع =β0

βn –

تیعبات بیرض =β1

( یحیضوت یاهرّیغتم یارب اتX1

و ،)Xn X1 – Xn

و ماد یفداصت رثا لماش یکفرب بت دادخر اب طبترم یحیضوت یاهرّیغتم =

از عون ،یندب تّیعضو ی هرمن ،شیاز تبون ،هّلگ تباث رثا دنتسه عویش لصف ، شیاز لصف ،شی

.

لودج 1 . هعلاطم دروم یاه ماد رد یندب تّیعضو ی هرمن و شیاز تبون یفیصوت رامآ

ریغتم دادعت

نیگنایم درادناتسا رایعم فارحنا

هنیمک هنیشیب

شیاز تبون 49400

49 / 2 01

/ 0 1

10

یندب تّیعضو هرمن 49400

76 / 2 003

/ 0 1

5

طقس زورب دصرد 22151 1

22 / 7 00

/ 5 57

/ 1 91

/ 16

ییاز هدرم زورب دصرد 22151 1

42 / 5 45

/ 2 01

/ 2 54

/ 9

هلگ حطس رد هدش یسررب1

ثحب و جیاتن یکفرب بت عوقو نازیم

لودج 2 یم ناشن هعلاطم دروم یاه هّلگ کیکفت هب ار یکفرب بت عوقو یناوارف یکفرب بت عوقو نیگنایم .دهد

43 دصرد

هّلگ رد هک یلاح رد دوب زا یسررب دروم یاه

18 ات 59 توافت .دوب رّیغتم دصرد ینعم

یاه هّلگ رد یریگرد نازیم رظن زا یراد

هّلگ ؛دش هدهاشم هعلاطم دروم یکفرب بت اب ناشیاه ماد ندش ریگرد سناش ،کی زا رتکچوک تخب بیرض اب ،تفه ات ود یاه

( دوب رتمک ،کی هّلگ هب تبسن 0001

/

>0 هک تسا یلاح رد نیا .)P

تخب بیرض اب بیترت هب هن و تشه هّلگ 27

/ 1 و 27 / 3

( دوب رتشیب یکفرب بت اب ناشیاه ماد یریگرد سناش 0001

/

>0 ماد دادعت ندوب دودحم هب یدودح ات ناوت یم ار رما نیا .)P

اه

.داد تبسن یرامیب لرتنک رد یتّیریدم یاه توافت و اه هّلگ زا یخرب رد

ماد فذح رب یکفرب بت عویش رثا اه

هّلگ رد یکفرب بت یریگرد هطساو هب فذح نازیم لودج رد هعلاطم دروم یاه

3 هّلگ داد ناشن جیاتن .تسا هدش هداد ناشن

هّلگ ؛دوب رتلااب زین اه نآ رد فذح رطخ ًابقاعتم ،دنتشاد یرتشیب یریگرد سناش هک ییاه 9

یرامیب عویش نازیم نیرتلااب ،

(6)

( 59%

( یرابجا فذح و ) 18

% زا یشان ) یاه هّلگ یلاح رد تشاد ار یکفرب بت

1 و 4 ناشن ار فذح و یریگرد نازیم نیرتمک

هّلگ رد دنور نیا .دنداد 5

.دشاب یریگرد خرن ندوب نییاپ مغریلع فذح دیدش تسایس یارجا لیلد هب دناوت یم هک دشن هدهاشم

همانرب لیلد هب فذح یم فلتخم یتّیریدم یاه

هّلگ زا دناوت هّلگ هب یا

یا تیمها زئاح رایسب هتکن نیا یلو دشاب توافتم رایسب رگید

ماد هک تسا یم رس هب میخو تّیعضو رد یکفرب بت اب ندش ریگرد لیلد هب هک ییاه

عیرس دیاب دنرب نوچ دنوش فذح هّلگ زا رت

یم هقطنم یتح ای و هّلگ حطس رد یرامیب شرتسگ ببس دش فلت یاه ماد هناگادج تبث مدع لیلد هب .دنوش

بت عوقو لیلد هب ه

یکفرب بت تافلت صوصخ رد هدش ماجنا تاعلاطم زا ،هعلاطم دروم یاه هّلگ رد یکفرب .دش هتفرگ هرهب

لودج 2 . نانیمطا هنماد( تخب تبسن نیمخت 95

% هّلگ رد یکفرب بت عوقو یارب ) لاس هزاب رد هعلاطم دروم یاه

یاه 1388 ات 1398 هنومن هزادنا(

25177 )

وقو دادعت ع )%( یناوارف

هفلوم ( تخب تبسن

95

% )CI value1

- P

هلگ 0001

/

>0

1 3376

35 عبنم

1

2 1882

44 -0/82

0/44 (0/40-0/49)

***

3 573

42 -0/62

0/54 (0/47-0/62)

***

4 258

36 -0/70

0/50 (0/40-0/61)

***

5 126

-1/58 18 0/21 (0/17-0/26)

***

6 95

-1/00 32 0/37 (0/28-0/50)

***

7 476

41 -0/55

0/58 (0/50-0/67)

***

8 775

58 0/24

1/27 (1/11-1/46)

***

9 3293

59 1/19

3/27 (2/97-3/60)

***

عمج 10854

43

1

ینعم حطس =***

یراد 1

%

لودج 3 . نانیمطا هنماد( تخب تبسن نیمخت 95

% هّلگ رد یکفرب بت زورب هطساو هب فذح عوقو یارب ) لاس هزاب رد هعلاطم دروم یاه

یاه 1388 ات

1398 هنومن هزادنا(

12799 )

فذح دادعت )%( یناوارف

95

% )CI value1

- P

هلگ 0001

/

>0

1 110

3 عبنم

1

2 19

1 -1/32

0/27 (0/11-0/64)

**

3 15

0/48 3 1/61 (0/89-2/93)

NS

4 2

-0/69 1 0/50 (0/06-1/73)

NS

5 25

9 2/68

14/61 (7/16-29/83)

***

6 6

5 2/04

7/68 (3/27-14/21)

**

7 56

8 2/13

8/42 (4/75-15/43)

***

8 186

16 2/86

17/42 (8/28-34/43)

***

9 919

18 3/20

24/47 (17/72-47/79)

***

عمج 1338

11

1

ینعم حطس =**

یراد 5

% ینعم حطس =*** ، یراد

1

% ، مدع =NS ( یراد ینعم 05

/

>0 .)P

(7)

یملع(

نآ زا ...

لماوع یکفرب بت عوقو نازیم رب رّثؤم یاه

لودج رد کیتسجل نویسرگر جیاتن 4

و شیاز لصف ،شیاز عون ،یندب تّیعضو ی هرمن ،شیاز تبون .تسا هدش هداد ناشن

ینعم طابترا یکفرب بت دادخر اب عویش لصف ( دنتشاد یراد

0001 /

>0 یسررب دروم لماوع حوطس رد یکفرب بت عوقو دصرد .)P

لکش رد 1 .تسا هدش هداد ناشن

لودج 4 . و شیاز عون ،یندب تّیعضو ی هرمن ،شیاز تبون ،عویش لصف یاهرّیغتم تارثا کیتسجل نویسرگر شزارب زا لصاح جیاتن

هّلگ یمامت رد یکفرب بت عوقو رب شیاز لصف هعلاطم دروم یاه

ریغتم هفلوم

( تخب تبسن 95

% )CI value1

- P

عویش لصف 0<

0001/

راهب عبنم

1

ناتسبات -3

0/05 (0/04-0/06)

***

زییاپ -0/1

0/91 (0/82-1/01) NS

ناتسمز -0/09

0/92 (0/83-1/02) NS

شیاز تبون 0<

0001/

لوا تبون عبنم

1

رتشیب و مود تبون -1/4

0/24 (0/22-0/26)

***

تیعضو هرمن یندب

0<

0001/

رغلا عبنم

1

طسوتم -1/4

0/26 (0/24-0/28)

***

قاچ -3/2

0/04 (0/03-0/06)

***

شیاز عون 0<

0001/

یعیبط عبنم

1

طقس 1/88

6/58 (5/66-7/64)

***

ییاز هدرم 1/16

3/20 (2/80-3/66)

***

شیاز لصف 0<

0001/

راهب عبنم

1

ناتسبات 0/04

1/05 (0/93-1/17) NS

زییاپ 0/08

1/09 (0/97-1/21) NS

ناتسمز 0/28

1/33 (1/18-1/47)

***

1

یراد 1

% ، ( یراد ینعم مدع =NS 05

/

>0 .)P

(8)

لکش 1 . دروم یاه هّلگ یاه ماد یمامت رد شیاز لصف و شیاز عون ،یندب تّیعضو ی هرمن ،شیاز تبون ،عویش لصف یاهرّیغتم رد یکفرب بت )%(یناوارف هعلاطم

ماد یم شیازفا ار یکفرب بت عوقو شرتسگ لامتحا رتلااب و مود شیاز تبون هورگ هب تبسن لّوا شیاز تبون یاه هک دنهد

یم هب دناوت ماد زا هورگ نیا رد رت فیعض ینمیا هناماس لیلد لودج( دشاب اه

4 .) رد لوصف فلتخم ی هک ب ی رام ی رد نآ اه ش ی عو

پی اد

،هدرک ناتسبات رتمک ی ن م ی ناز ش ی عو ار تشاد و ب ی ن لوصف

،راهب اپ یی ز و ناتسمز توافت نعم ی راد دی هد دشن هک ا ی ن ناشن

م ی دهد رد راهب زین هباشم ناتسمز و اپ یی ز،

ر ی کس عوقو ب ی رام ی هب ی ک م ی ناز تسلااب و اب هجوت هب م ی ناز از ی ش رتلااب رد لوصف

اپ یی ز و

،ناتسمز می ناز گرد ی ر ی ن ی ز لااب دوب ( لکش 1 ) لصف رد ؛ هب تبسن تخب بیرض نیرتلااب اب ناتسمز ،شیاز فلتخم یاه

یم شیازفا شیاز یلااب خرن لیلد هب ار یکفرب بت عوقو سناش راهب رگا .دهد

همه و دهد خر درس لوصف رد یرامیب یریگ

هلاسوگ زا دعب هک نیا لیلد هب دنک شیاز لصف نیا رد یواگ یم رارق یرامیب یارب دعتسم طیارش رد ندب ییاز

سناش نیا ،دریگ

ماد هک دراد دوجو .دنوش ریگرد رتشیب اه

ود و داد خر ،یرتشیب عوقو یناوارف اب رغلا هورگ رد ،یندب تّیعضو ی هرمن یکفرب بت عوقو رد یرتمک سناش رگید هورگ

یم هک دنتشاد هدرم و طقس .دشاب رغلا یاهواگ رد یکیژولویزیف طیارش ندوب دعاسمان لیلد هب دناوت

یناوارف دوجو اب زین ییاز

یم شیازفا ار یکفرب بت عوقو سناش رتمک .دنهد

هدرم ،طقس دادخر طابترا د یکفرب بت عوقو اب یندب هرمن و ییاز

لودج ر 5 لکش هک یلاح رد تسا هدش هدروآ 2

دصرد ،

هدرم ،طقس یناوارف هرمن و ییاز

ماد یمامت رد ملاس یاهواگ لباقم رد یکفرب بت ریگرد یاهواگرد یندب ار یسررب دروم یاه

یم ناشن .دهد هدرم و طقس عوقو دهد یم ناشن کیتسجل نویسرگر جیاتن ب ار یکفرب بت هب ءلاتبا تخب بیرض ییاز

بیترت ه

36 / 4 و 02 / 4 یم شیازفا ربارب ( دهد

0001 /

>0 .)P

54

9 51 49

58

35 51 39

9 36

4 5 30 42 55 50

0 10 20 30 40 50 60 70

راهبناتسبات

زییاپ

ناتسمز

لوا تبون

رتشیب و مود تبون

رغلا

طسوتم

قاچ

یعیبط

طقس

ییاز هدرم

راهبناتسبات

زییاپ

ناتسمز

عویش لصف شیاز تبون

یندب تیعضو هرمن شیاز عون

شیاز لصف

یناوارف)%(

(9)

یملع(

نآ زا ...

لودج 5 . هدرم و طقس( شیاز عون رب یکفرب بت رثا کیتسجل نویسرگر شزارب زا لصاح جیاتن ماد رد یندب تّیعضو ی هرمن و )ییاز

هعلاطم دروم یاه

ریغتم بت

یکفرب

95

% )CI value1

- P

شیاز عون 0<

0001/

طقس ملاس

عبنم 1

رامیب 1/47

4/36 (3/38-5/36)

***

ییاز هدرم ملاس

عبنم 1

رامیب 1/39

4/02 (3/14-5/14)

***

یندب تیعضو هرمن 0<

0001/

رغلا ملاس

عبنم 1

رامیب 1/48

4/37 (3/82-5/01)

***

طسوتم ملاس

عبنم 1

رامیب -1/48

0/23 (0/2-0/26)

***

قاچ ملاس

عبنم 1

رامیب -1/59

0/2 (0/18-0/23)

***

1

یراد 1

%

لکش 2 . هدرم و طقس( شیاز عون )%( یناوارف یسررب دروم یاه ماد یمامت رد ملاس یاهواگ لباقم رد یکفرب بت ریگرد یاهواگرد یندب تیعضو ی هرمن و )ییاز

تبون رد یرامیب عویش لباقتم رثا لّوا شیاز یاه

هدرم ،طقس نازیم یوررب دعب هب مود و یندب تّیعضو ی هرمن و ییاز

لکش رد 3 لودج و 6 تبون رد یکفرب بت عوقو رثا تخب بیرض و کیتسجل نویسرگر زا لصاح جیاتن و اه یناوارف ، یاه

هدرم ،طقس دادخر رب فلتخم شیاز قس عوقو سناش .تسا هدش هصلاخ یندب تّیعضو ی هرمن تارییغت و ییاز

هدرم ،ط و ییاز

ماد رد قاچ و طّسوتم یندب تّیعضو ی هرمن اب ییاهواگ رد نزو شهاک تخب بیرض اب بیترت هب لااب هب مود شیاز تبون یاه

71 / 0 ، 82 / 0 ، 58 / 0 و 62 / 0 ماد زا رتمک ینعم شهاک ،دوب لّوا شیاز تبون یاه

( نزو راد 001

/

>0 شیاز تبون یاهواگ رد )P

ندب تّیعضو اب لااب هب ود تخب تبسن ،رغلا ی

72 / 1 هورگ لباقم رد هورگ نیا نزو شهاک رتشیب سناش هدنهد ناشن هک دنتشاد

.دوب رگید

51

2 2

23 30

4

36

4 5 23 19

0/4

0 10 20 30 40 50 60

یعیبط طقس

ییاز هدرم رغلا

طسوتم قاچ

شیاز عون یندب تیعضو هرمن

یناوارف)%(

ملاس رامیب

(10)

لودج 6 . هدرم و طقس( شیاز عون رب یکفرب بت رثا کیتسجل نویسرگر شزارب زا لصاح ییاهن جیاتن تبون رد یندب تّیعضو ی هرمن و )ییاز

شیاز یاه

ماد رد فلتخم دروم رامیب یاه

هعلاطم

ریغتم شیاز تبون

هدهاشم دادعت بت زا یشان

یکفرب یناوارف

هفلوم )%(

( تخب تبسن 95

% )CI value1

- P

شیاز عون 0<

000/ 1

طقس لوا تبون

627 43

عبنم 1

رتشیب و مود تبون 546

37 -0/35 0/71 (0/58-0/86)

***

ییاز هدرم لوا تبون

497 34

عبنم 1

33 -0/21 0/82 (0/68-0/98)

**

یندب تیعضو هرمن 0<

000/ 1

رغلا لوا تبون

2798 24

عبنم 1

27 0/54 1/72 (1/49-1/99)

***

طسوتم لوا تبون

2336 19

عبنم 1

20 -0/54 0/58 (0/50-0/67)

***

قاچ لوا تبون

23 2

عبنم 1

7 -0/49 0/62 (0/53-0/71)

***

1

ینعم حطس =**

یراد 5

% ینعم حطس =*** ، یراد

1

%

لکش 3 . هدرم ،طقس )%( یناوارف ماد هب تبسن یکفرب بت هب ریگرد یاه ماد رد یندب تّیعضو ی هرمن و ییاز

تبون رد ملاس یاه فلتخم شیاز یاه

یاه هّلگ رد

یسررب دروم

عویش بت ب نیب یکفر 25

ات 96 یم ناشن هدش ماجنا یاه یسررب نینچمه و هدش شرازگ دصرد ( یریگرد نازیم دهد

50 -

55 رد )دصرد هقطنم

بونج هورگ زا و تسا رتشیب ناریا دنتشاد ار یریگرد نازیم نیرتشیب اه هلاسوگ ،ینس فلتخم یاه

(

Ansari-Lari et al., 2017; Beyi, 2012

) هّلگ رد فذح یاه همانرب ندوب توافتم لیلد هب . تسا نکمم ،فلتخم یاه

هدش یکفرب بت ریگرد هک ییاهواگ هّلگ یضعب رد یلو دننامب یقاب هّلگ رد دنا

همانرب هک ریگرد یاه یوق تشادهب تیریدم یاه

یرت

( دنوش فذح ریگرد یاهواگ ،دنراد

Hidano & Gates., 2019; Halasa et al, 2020

.)

6 5 3

20 26

43 34

19 24

2

16 27

47 35

71

33 37 20 27

7

0 10 20 30 40 50 60 70 80

طقس ییاز هدرم

رغلا طسوتم

قاچ

شیاز عون یندب تیعضو هرمن

یناوارف)%(

ملاس لوا تبون رامیب لوا تبون

ملاس رتشیب و مود تبون رامیب رتشیب و مود تبون