The Role of Waiting Anxiety, Death Anxiety and Illness Perception in Predicting the Quality of Life in Patients with Type 2 Diabete

(1)

دکشناد یسانشناور و یتیبتر مولع ه

شزومآ هورگ یسانشناور ی

دشرا یسانشراک همان نایاپ هجرد تفایرد یارب همان نایاپ یسانشناور هتشر

یمومع شیارگ

کاردا و گرم بارطضا ،راظتنا بارطضا شقن شیپ رد یرامیب تباید نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

ود عون

:رگشهوژپ

درجم اتیزآ

:امنهار داتسا

تخداطع ربکا رتکد

:رواشم داتسا

روپرشب داجس رتکد

دادرخ 1398

(2)

(3)

ناونع و :روآدیدپ مان شیپ رد یرامیب کاردا و گرم بارطضا ،راظتنا بارطضا شقن

نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

درجماتیزآ /ود عون تباید

داتسا امنهار : رتکد تخداطعربکا

اتسا د :رواشم رتکد

روپرشبداجس

خیرات :عافد 04

/ 03 / 1398

دادعت حفص :تا 108

.ص

نایاپ هرامش :همان

یسانشناور

:هدیکچ :فده شیپ رد یرامیب کاردا و گرم بارطض ا ،راظتنا بارطض ا شقن یس ررب فده اب رض اح شهوژپ ینیب

.دش ماجنا ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک شور یس انش :شهوژپ .دوب یگتس بمه عون زا یفیص وت رض اح شهوژپ شور نارامیب هیلک ار یرامآ هعماج

اتتس ناتتتسبات رد هک ود عون تباید 1397

می تتشت ،دندوب هدرک هعجارم میبدرا ینیمخ ماما ناتتتسرامیب هب

یم دادعت هک ،داد 120

هنومن شور هب رفن ج ت ج .دندتتش بابتنا هنومن ناونع هب برتتتسد رد یریگ

عم یروآ

همانتتشتتسرپ زا تاعلاطا راظتنا بارطتتضا یاه

یرافتتص) یلکوت و این

، 1389 رلرمتم گرم بارطتتضا ،)

، 1970 ،)

نارا مه و تنبدربم یرامیب کاردا

، 2006 باموتم یگدنز تیفیک و )

، 1986 هداد .دش هدافتس ا ) شهوژپ یاه

نومزآ قیرط زا ه یاه

هناگدنچ نویسرگر و نوسریپ یگتسبم .تفرگ رارق میلحت و هیزجت دروم

هتفای ه :ا شهوژپ جیاتن هفلؤم مامت و راظتنا بارطضا اب یگدنز تیفیک هک داد ناشن

،یتخانش مماش نآ یاه

یفطاع هفلؤم یخرب و گرم بارطتتتضا ،یژولویزیف ،یراتفر ، برت ،مماتتتش نآ یاه

گرم زا و درد زا برت ،

هدنیآ زا برت ،یرامیب یفنم هطبار

هفلؤم یخرب و ،یرامیب کاردا اب و رادانعم اهدمایپ زا کاردا مماش نآ یاه

،

یرامیب تدم وط

، یتت بتتش رتنک نامرد قیرط زا رتنک ،

یرامیب دروم رد ینارگن ، فطاوع و

تبثم هطبار

راظتنا بارطضا هک داد ناش ن نامزمه هناگدنچ نویس رگر جیاتن .دراد دوجو رادانعم 50

بارطضا ،سنایراو زا٪

گرم 72 یرامیب کاردا و سنایراو زا٪

94 یم نییبت ار یگدنز تیفیک سنایراو زا٪

.دنک

هجیتن :یریگ تیفیک اب یرامیب کاردا و گرم بارطتتضا ،راظتنا بارطتتضا نیب هک داد ناتتشن شهوژپ هجیتن

شیپ مباق یگدنز تیفیک و دراد دوجو رادانعم هطبار یگدنز نیا اب ینیب

ریغتم .تتتتسا اه هجیتن هب هجوت اب

شهوژپ یم رضاح هاگراک یرازگرب اب ناوت هرود ،اه

هرواشم و یشزومآ یاه نارامیب یهاگآ ،یهورگ و یدرف یاه

یگدنز تیفیک نآ عبت هب و شیازفا ار ود عون تباید .داد ءاقترا ار ناش

هژاو :یدیلک یاه ود عون تباید ،یگدنز تیفیک ،یرامیب کاردا ،گرم بارطضا ،راظتنا بارطضا

(4)

(5)

1 فده و همدقم -

1 - 1 - همدقم

تباید یرامیب هلمج زا 1

یراجنهان قیرط زا هک تسا یعیاش و نمزم یاه رد ییاه

مسیلوباتم

یم داجیا یبرچ و نیئتورپ تاردیهوبرک یلصا میلاع زا نوخ دنق دایدزا ای زکولگ ممحت مدع .دوش

یم تباید یمن دیلوت نیلوسنا ای ،تباید هب لاتبم درف ؛دشاب

یمن خساپ نیلوسنا هب ای و دنک رد دهد

تدم هاتوک ضراوع هب لاتبم ،رامیب و هدمآ دوجو هب نوخ دنق دایدزا هجیتن تدم دنلب و

یم ا یرمآ تباید نمجنام دوش ،2

2018 .) ود عون تباید یاراد ،تباید هب لاتبم دارفا رتشیب

نورد ددغ و کیلوباتم هدیچیپ لاتخا کی ،ود عون تباید .دنتسه نیا ه بشم .تسا زیر

ولس تمواقم تلع هب هک تسا نوخ دنق یلااب نازیم ،یرامیب نیلوسنا هب تبسن ندب یاه

داجیا یپ رد ار نیلوسنا دوبمک ًابقاعتم نیلوسنا هب تبسن تمواقم نیا و هدش نارهاطم دراد

ی ،

تنراب و وتارپ د ،یلیب ؛3

2011 .) رب هبلغ یارب نیلوسنا یفاک حشرت مدع نایم نیا رد

ود عون تباید هب زکولگ ممحت مدع هلحرم زا اقتنا ه بشم ،نیلوسنا هب تبسن تمواقم م تسا وو و گناو ،یش ،

4گناو ؛ 2016 .) و دیدش ضراوع ضرعم رد تباید هب لاتبم دارفا

قورع تلا شم ،داکویم بوتکرافنا ،یطیحم یتاپورون ،یروک و هی بش بیسآ ریظن ی ل م میلد هب هک دنتسه وضع عطق و یتباید یاپ تلا شم ،یویلک ینایاپ هلحرم یرامیب ،یطیحم وتان بجوم و هدرک زورب نوخ دنق بسانمان رتنک یم نارامیب رد لااب ریم و گرم و ینا

دنوش

یولعم ؛نارا مه و این 2012

.) ع اب تباید هبنج رب تدم ینلاوط رد هک یضراو

فلتبم یاه

یم درف تملاس یگداوناخ ،یدرف تاطابترا ،یناور یحور تیعضو ،ی یزیف در لمع ،دراذگ

و

1. diabetes

2. American Diabetes Association

3. Tahrani, Bailey, Del Prato & Barnett

4. Wu, Shi, Wang & Wang

(6)

18 بارطضا شقن

.... و گرم بارطضا ،راظتنا

متبم ار یعامتجا یم

م دزاس یلیعامسا

،یماظن و یتسود ،یفیاط ، 2018

تیدودحم .) و اه

میژر هنیزه ،یرامیب نامز ندش ینلاوط ،ییاذغ دیدش یاه هعماج یفنم هاگن ،نامرد ندوب رب

یگدنز تیفیک رب تباید هک تسیراگزاسان تاریثأت هلمج زا هریغ و رامیب هب دراد لاتبم درف1

یساوم ،نارا مه و2

2014 یم یگدنز تیفیک .) راعت نوگانوگ دارفا یارب دناوت

ریباعت و فی

ینا ج تشاد ب نامزاس .دشاب هتشاد یفلتبم یم یدعبدنچ یمو فم ار یگدنز تیفیک3

دناد

ربم یق دنودلاوف و زرم هلوک نایگب ،یناریا ،

1392 شزرا ،یگدنز زا درف ره کرد ار نآ هک ) ،اه

ب و یبایزرا هب یدنمقلاع ،اریخا .تسا هدرک فیرعت یدرف قیلاع و اهدرادناتسا ،فادها دوب

یرامیب هب لاتبم نارامیب یگدنز تیفیک دوب ب و تسا هتفای یریگمشچ شیازفا نمزم یاه

یرامیب یگدنز تیفیک و هنازور در لمع فده کی تروص هب نمزم یاه

مناکم تسا هدمآ رد

4

،نارا مه و 2018

.) تحت ار یگدنز تیفیک تسا ن مم یفلتبم یتخانشناور یاهریغتم

یا زا ی ی دهد رارق ریثأت راظتنا بارطضا اهریغتم ن

یبولطمان تلاح و شیوشت یانعم هب 5

یم ادیپ راظتنا نیح رد درف هک تسا ،درجم و روپرشب ،تخداطعم دنک

1398 ،رگید ریغتم .)

گرم بارطضا برت ،را فا یانعم هب 6

جیه و اه هعقاو نآ هرابرد هناگآدوخان و هناهاگآ تانا

،نایفاوط و اینردیح ،مایسم تسا ندرم و گرم ،یگدنز ییا ن 1391

کاردا رگید ریغتم و )

یرامیب درف طسوت یرامیب یتخانش ییامنزاب ای ناشیرامیب زا نارامیب تخانش یانعم هب 7

یم م ش رامیب یاهرواب و فلتبم عبانم زا هک تسا رامیب دریگ

،یدورارس نایرقاب ،راشفام

قاقد ،نایمرخ ،هدنزورف ،یثارم و هداز

1390 .) ور عویش هب هجوت اب ز

و تباید یرامیب نوزفا

تیمها رثؤم یناور مماوع دوب ب رد

یگدنز تیفیک نیا

نارامیب نیا رضاح شهوژپ فده ،

دوب هک

،راظتنا بارطضا شقن شیپ رد یرامیب کاردا و گرم بارطضا

یگدنز تیفیک ینیب

.دهد رارق یسررب دروم ار

2 - 1 - هلئسم نایب

تباید بوسحم نا ج یاهروشک همه رد یتشاد ب تلا شم زا ی ی و عیاش یرامیب کی

1. quality of life

2. Vassy

3. World Health Organization

4. Connell

5. waiting anxiety

6. death anxiety

7. illness perception

(7)

فده و همدقم 19

یم یم دای شوماخ یمدیپا ناونع هب نآ زا ینا ج تشاد ب نامزاس هک یل ش هب ،دوش دنک

،بیطخم 2006

.) یم عقاو رد لاتخا عون کی تباید تفگ ناوت

مسیلوباتم رد نمزم

دودحم وا عون تباید م ش ود هب یرامیب نیا .تسا نیئتورپ و یبرچ ،تاردیهوبرک 10

)٪

دودحم مود عون و 90

یم هدید )٪

رد بلغا نیلوسنا هب هتسباو تباید ای وا عون تباید .دوش

یم هدید ناناوجون و ناکدوک ولس نتفر نیب زا نآ تلع هک دوش

لسم نیلوسنا دلوم یاه - و

نینس رد بلغا نیلوسنا هب هتسباوریغ تباید ای مود عون تباید .تسا بار ناپ )اتب یاه یلااب 40 یم داجیا قاچ دارفا و یگلاس ای و یعیبط نیلوسنا نازیم نارامیب نیا رد هک دوش

تسا هتفای شیازفا یردیو و یماکویس ،یناهاش ،راتوس ،را یلونب ،ینایبم

،1

2003 .) دننامه

ریاس یرامیب یراتفرگ ،لااب ریم و گرم رب نوزفا ،ود عون تباید ،نمزم یاه ،یدرف یاه

وسماگ و یلداربم دراد هارمه هب یرایسب یلام و یگداوناخ ،2

1994 و ) یفنم ریثأت نیرتشیب

یگدنز تیفیک دنور رب ار دراد

یحتفم یئارسدمحا طاشن ،

یدان و یئشنم ،تسود

، 1395 .)

اردا رگناشن یگدنز تیفیک و یناور ،یمسج حطس رد بوخ در لمع رد ییاناوت هب درف ک

یعامتجا تسا

م رووپ و ناب ،مارش ،3

2009 ).

زورب

،تباید نایرج مظنم یگدنز ار متبم

هدرک تیفیک و یگدنز

دارفا ار رد داعبا فلتبم تحت ریثأت رارق یم دهد یچادآم ،نارا مه و4

2010 .) دنچره هک مماوع ی یتنژ شقن یگنررپ رد یسانشببس تباید

سیئوپودم دنراد

5

،) اما شیازفا عویش تباید رد یاهههد ریخا

هب مماوع ینورد دننام

برتسا گنین و وخ ،یب ،یل ،اژ ،وخم 6

،7

2011 ) و مماوع ینوریب دننام میژر ییاذغ و

مک یکرحت تبسن هداد دوشیم ،یلاگ ،نمنداب ،یلیوم و سیراف

8زنرگ ، 2007 .) یفرط زا

برتسا عبانم شیازفا ثعاب زین از

یگدنز تیفیک شهاک و درف رد بارطضا فلتبم حوطس

یم نارامیب رد اصو خ یناجیه تلاح بارطضا .تسا راظتنا بارطضا مماوع نیا زا ی ی دوش

هارمه شیوشت و تشحو ،یناشیرپ اب هک تسا یبولطمان تسا

،یدنو م ،یدحا ،یریزوم

و یر سع ،روپرایتبب

1395 ) طضا و .تسا راظتنا هنوگره هجیتن رد بارطضا ،راظتنا بار

نا م یم داجیا فعاضم بارطضا ینامرد یاه .دنک

اهطیحم ی رس د امیب ر یناتس رد و ینام هب

1. Biyani, Banavalikar, Suthar, Shahani, Sivakami & Vidri

2. Bradley & Gamsu

3. Schram, Baan & Pouwer

4. Adachi

5. Dupuis

6. stress

7. Xu, Zhao, Li, Bi, Xu & Ning

8. Willi, Bodenmann, Ghali, Faris & Cornuz

(8)

تلع یهارمه اب امیب یر و رم گ ثعاب ا اجی د اشف ر ا رد اسن ن دنوشیم . ا رگ رف د اب ر ،درد جن و

امیب یر وخیم ا ده یتعاس ا رد ار اظتن ر ذگب ار دن

، ا نی ا رتس ب دنچ رب ا رب وشیم د . لاع هو رب

و اهیگژی ی تیعقوم ا رتس ب از و یتدم هک رف د نآ رد تیعقوم وضح

ر و ،دراد اهیگژی ی

ناور یتخانش ز و

یتخانشتسی رف

ید ا و یعامتج زین

نآ رد رثؤم ا تس ینامیا و عرازم ،رف

1392 .) شهوژپ یم ناشن اه نارامیب بارطضا رب راظتنا تدم وط دنهد

رثؤم تسا

حلاص ،یشادراقم نسح ،مدقم

،شیاتس و یدابآ 1382

) اب یبارطضا تلالاتخا نینچمه و

ناشخردم دراد هطبار یتباید نارامیب یگدنز تیفیک روپ

، یسراف ،ینیهاش و این 1394

ی ی .)

گرم بارطضا ،بارطضا عاونا زا رگید هک تسا

م ی دناوت هب ی ناونع ی

بشت زا ی ص اه ی م م

ناور تخانش ی ب رد ی نارام ب هب لاتبم ی

رام ی ا ی م دشاب حرطم داح وتینپراک

تیوم– ،1

2008 .)

یم یرامیب کی صیبشت یگدنز تیفیک و دوش میدبت درف یگدنز رد نارحب کی هب دناوت

تیمک مباقم هطقن رد یگدنز تیفیک هزورما .دهد رارق ریثأت تحت ار درف رارق2

عاعشم هتفرگ

،دیواج ینمؤم و یمظاک 1389

دنتسه یگدنز تیفیک دوب ب راتساوخ ه نیا رب هولاع دارفا و )

ناور و ی یژولویب تیعقاو کی گرم .دنراد رمع شیازفا هب میامت ندیشیدنا هک تسا یتخانش

یم حیجرت مدرم بلغا و هدوب کانسرت نآ هب هفیظوم دنن ن ر ف نآ هب دنهد

غآ هاوخ همشچ ،

،راتفگو ین و یناشورف یمارص 1395

.) هورگ اما فلتبم میلاد هب هعماج رد یصاخ یاه

م دنتسه بامت رد هدیدپ نیا اب رتشیب یبیش

یسیع ، ،نلایم یئورم و روپرشب ،ناگداز

1392 .) بارطضا

،گرم گدنز فقوت ای ندرم زا برت ی

، م ی داع هبرجت کی ناونع هب دناوت ی

ب رد برت ای ی

ن سررب رشب عون ی

نامز برت اما ،دوش ی

غ ی ر داع ی ک و هدوب دیدش هک تسا ی

ف ی ت

گدنز ی ثات تحت ار درف ی

ر ارب دهد رارق ی

عقوم زا بانتجا ، اثم ی

ت نارگن ،اه ی اه ی و ،موادم

دنز زا تذل شهاک گ

هفیظوم ی ،نارا مه و همشچ غآ هاوخ

1395 .) ساسحا گرم بارطضا ی

گدنز نتشادن زا ی

دنز رد دنیاشوخ گ

ی گدنز و تسا ی

ارب ی درف ی جنر گرم بارطضا زا هک

م ی ب باسحا و هدوبن شبب تذل ،درب ی

نعم ی گدنز رد ندوب ی

م ی ،گرم بارطضا .دنک

برت ،را فا ه و اه

ی تاناج هرابرد هاگآدوخان و هناهاگآ هعقاو نآ

یا ن ی گدنز ی ندرم و گرم

تسا م مایس نارا مه و ،

1391 .)

یم ندرم زا برت هچرگا دناوت

شنکاو زاربا رد دارفا اما دشاب یمومع هب تبسن یساسحا یاه

گناف و یوهم دنتسه توافتم نآ ،3

2008 .) ب ،صو خ نیا رد ی

نارام یرامیب هب لاتبم یاه

1. Carpenito-Moyet

2. quantit

3. Hui & Fung

(9)

ود عون تباید ،ناطرس ،یبلق یرامیب ریظن میخدب غ و

ی هر عمج ناونع هب ی

ت سآ ی ب پ رد ریذ

م هتفرگ رظن ی

دنوش هفیظوم مه و همشچ غآ هاوخ ،نارا

1395 شهوژپ .) یم ناشن اه

دهد

دراد دوجو یرادانعم هطبار یگدنز تیفیک و گرم بارطضا نیب دنوجاوخ ،یربکاروپم

، یدسا و یلشوخ 1393

وت ل ،ینامیلس ؛ ناچ و یمار ب ،هدنراگن ،1

،2

2017 ،میلس ،بیدا ؛

رفظ و میافوت ،تانیک ،3

2017 .)

شقن کاردا امیب یر رب تیفیک ز یگدن ایلاتبم ن هب امیب یر اه ی نمزم

ًاریخا وم در هجوت رق را

هتفرگ ا تس . ظنم ت و ر کاردا زا امیب

یر اب ز ییامن س یتخانش ت

ا ز ام ن تفای ت ه میب ت ا ر زا امیب یر

وخ د یم رب .دشاب اتنول هیرظن باسا

میتسا و زنرن ، م4

1998 نارامیب ،) شنکاو و راتفر

ملع ،تیهام زا دوخ تاکاردا باسا رب ار یرامیب هب تبسن دوخ یناجیه رتنک ،دمایپ ،

یریذپ

نامرد و یم میظنت یرامیب نامز تدم و یریذپ رد یتاعلاطا مماش یرامیب کاردا .دنیامن

:تسا دعب جنپ تیهام دننامم یرامیب هب طوبرم میلاع و بسچرب ینعی

ع درومرد رواب ای5

م

تلع ،)فعض و یگتسخ زاغآ ببسم یرامیب تدم وط درومرد درف کاردا ای6

نامز تدم ،7

نیا بسحرب یرامیب هرود ،داح هک

هتفای و اهدمایپ ،تسا نمزم ای یا زا درف راظتنا دروم یاه

ندوب رثؤم و ،یمسج و یناور ،یعامتجا ،یدا تقا ، رتنک یاهرثا بسحرب یرامیب نامرد8

و دوب ب یقربم یلع ،یناریا یلع ،عراز ،یدر هد یربکا

،یدی ش و روپ 1393

.) ا نیب طابتر

یرامیب یاهدمایپ و یرامیب کاردا هتفای .تسا هتفرگ رارق یسررب دروم فلتبم یاه

رگنایب اه

یرامیب اب قابطنا و اهدمایپ نییعت رد یرامیب کاردا هجوت مباق شقن ید ریظن اه

تبا ،وزنوپم

دنلیو ،یدراچیگ ،9

6 200 ) یم .دشاب

شهوژپ یم ناشن نیشیپ یاه یرادانعم هطبار یگدنز تیفیک و یرامیب کاردا نیب هک دنهد

دوجو دراد لازیرف و یلروم ، ووفم ،10

2013 نتپاک و یجیسآ ،رهروو ،باگ ،امسنمیت ؛ ،11

2016 ،یحتف و یلیدع ،دنمهرب ،ولجاح ؛ 1395

.)

1. Lehto

2. Chun

3. Adeeb, Sleem, Kynat, Tufail & Zaffr

4. Leventhal, Nerenz & Steele

5. identity

6. cause

7. timeline

8. consequences

9. Ponzo, Gucciardi & Weiland ¹⁰. Foxwell, Morley & Frizelle

11. Tiemensma, Voorhaar-Gaab, Asijee & Kaptein

(10)

م تاریثأت و تباید یرامیب یلااب عویش هب هجوت اب ،رامیب هیحور و درف یگدنز رب نآ برب

یم دنراد هطبار رامیب درف یگدنز تیفیک اب یوحن هب هک یتخانشناور یاهریغتم تخانش دناوت

یگژیو ظاحل زا نارامیب نیا رتشیب هچره کرد و تخانش هب و دنک کمک یتخانشناور یاه

و یتباید نارامیب یتخانشناور مئاسم هب رتشیب هچره هجوت ثعاب یگدنز تیفیک شیازفا

نآ رضاح شهوژپ فده نیاربانب دوش اه بساپ

هب ییوگ ،راظتنا بارطضا ایآ هک تسا اؤس نیا

یم یرامیب کاردا و گرم بارطضا شیپ رد دناوت

ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

؟دشاب هتشاد شقن

1 - 3 - شهوژپ تیمها و ترورض

یلص ا تلع نیموس تباید زا یش ان ریم و گرم

یرامیب رتلمس ام رنورب و راب ،

، 1

2004 ) و

عیاش زا ی ی یرامیب نیرت

میمحت و نا ج نمزم یاه تبقارم متسیس رب نیگنس راب هدننک

یتش اد ب یفطلم تس ا

یلض فا و یتداعس ، ،

2013 اح رد .) رض اح

415 رد رفن نویلیم

اس رد ناریا رد نآ عویش و دنراد تباید نا ج 2016

، 3 / 10 دروآرب دص رد تس ا هدش

،ینا ج تشاد ب نامزاسم 2016

نیب نویساردف شرازگ باسا رب هک ) هقطنم ،تباید یللملا

شیپ نینچمه ،دراد ار عویش نیرتلااب نا ج رد یلامش یاقیرفآ و هنایمرواخ یم ینیب

دوش

ینا ج دنور زا رتلااب ناریا رد تباید دش ر هک دش اب

یهدم و تببش وخ یزورون ،یرجاقآ ،

یقوثو ، 1396 ) تتش تلع هب تباید . زا ی ی ،لااب یداتت تقا راب و زورب نازیم شیازفا ،لااب عوی

ناریا رد یمومع تش اد ب تلا ش م نیرتم م داش ونم تس ا

یتماقتس ا و کینا م ،هدیرفآ ، ،

2015 ) ناوتان ضراوع هک یره رب یکانرطخ و هدننک

هاگتتتسد زا ک یاج رب ندب یتایح یاه

یم مادنا عطق ،یروک :هلمجزا دراذگ و یزغم هت تتتس امتحا شیازفا ،هیلک ییاتتتسران ،

یرامیب هنیزه تلع هب نینچمه .یقورع یبلق یاه لااب ریم و گرم نازیم ،لااب ینامرد یاه

دوخ هب ار یرتتتتشیب هجوت زور هب زور ،دراد هک یکانرطخ و بررید ضراوع تلع هب مه و گ یگدنکارپ ،متس یب نرق رخاوا رد یرامیب نیا .تس ا هدرک فوطعم و هدرک ادیپ یا هدرتس

نویلیم هناش ن زین رض اح اح رد و هدرک ریگرد نا ج رس ارس رد ار رفن اه نآ فقوت زا یا

یمن هدید یم یلک روط هب .دوش

هبنج یور رب تباید ضراوع تفگ ناوت تیفیک فلتبم یاه

و یگداوناخ یگدنز ،یداتتت تقا ،یعامتجا ،یمتتتسج ،یناور یحور هلمج زا رامیب یگدنز ر لمع .دراد ریثأت درف یتتتسنج د یم یگدنز تیفیک هب هجوت مدع .

،یدیماان هب رجنم دناوت

تیلاعف شهاک و شلات یارب هزیگنا نتتتشادن یعامتجا یاه

- دوتتش یتتتشاد ب و یداتت تقا

1. Smelter, Bare & Brunner

(11)

وتتتسماگ و یلداربم ،1

1994 ندرک مک هب رجنم یتباید نارامیب رد یگدنز نییاپ تیفیک .)

یرامیب ضراوع شیازفا و نوخدنق ندر ن رتنک بوخ ،دوخ زا تبقارم دوش یم

یدمصم ،

یدومحم و یوفتتتص ،

1392 .) یگدنز تیفیک تیوقت ،نامرد زا هیلوا فده نیاربانب تتتتسا

م دمجنم

،ینامیپ و نار م ،روپرغتتصا یلع ، 1385

.) باید ت یتخانتتشناور تلا تتشم هب رجنم

یم زین یرایس ب یم رارق ریثأت تحت ار نارامیب نیا یگدنز تیفیک هک دوش

دهد یس ررب . اه

هداد ناشن یرامیب اب ود عون تباید هک دنا

و تسا هارمه بارطضا و یگدرسفا نوچمه ییاه

یم رظن هب یا رتنک رد یتخانتتشناور مماوع هک دتتسر

شقن یرامیب ن هتتتشاد

،لااوم دنتتشاب

مساق یسدق و ینا فصا یلسن ،دبمار ،هدنمزر یدابآ

، 1394 .) یاهریغتم تخانش رثؤم یناور

یم نارامیب نیا یگدنز تیفیک دوب ب رد ییاسانش ت ج رد رثؤم یماگ دناوت

طبترم مماوع

یم یتباید نارامیب زا تیامح و شزومآ هجیتن رد و دوش

نارامیب هب شزومآ و تبقارم هئارا .

ید بولطم طابترا یرارقرب ،طاتتشن باتتسحا ببتتس یتبا شور زا رتتتشیب تیاتتضر و رت

یاه

ینامرد یم ،یربنقم دوش 1381

.)

یتتسررب اب یه ،هدتتش ماجنا یاه

یتتشهوژپ یاهریغتم شقن یور رب میقتتتسم روط هب

شیپ رد یرامیب کاردا و گرم بارطتتتضا ،راظتنا بارطتتتضا نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

اذل .تتتسا هتخادررن ود عون تباید تیمها هب هجوت اب

ییاتتسانتتش رب راذگریثأت یاهروتکاف

نز تیفیک یتباید نارامیب یگد

ناوت یم هک هب ا نآ دوب ب اب

دومن کمک نارامیب یراگزاس و

یگدنز تیفیک نیا جیاتن ،داد دوب ب ار ناش

شهوژپ یم یدعب نارگشهوژپ دناوت ت ج رد ار

ییاس انش زا .دنک بیغرت نارامیب نیا یگدنز تیفیک رب رگید طبترم یاهروتکاف و اهریغتم

یم ،شهوژپ نیا رگید یایازم نیا جیاتن زا هدافتتتسا اب تفگ ناوت

شهوژپ یم ت ج رد ناوت

کیدزن طابترا هک یناراتتتسرپ هژیو هب و ینامرد تتتشاد ب رداک هب کمک نارامیب نیا اب یرت

دنراد تیلاعف ات درک هدافتتتتسا ضراوع رتنک و یریگتتتشیپ ت ج رد ار دوخ یاه

یاقترا ،

نداد یهاگآ اب دنناوتب ات دننک یهدنامزاس یتباید نارامیب یگدنز تیفیک دوب ب و تملاس هداوناخ و نارامیب ،یعامتجا طبریذ یاهدا ن هب نآ یاه

یرا مه ،اه ت ج رد ار مزلا یاه

،یگدنز تیفیک یاقترا همانرب و تلا تتشم میدعت

یزیر ماجنا نارامیب یتبقارم ینامرد یاه

هژیو تیمها زا شهوژپ نیا ماجنا هدش هتفگ دراوم هب هجوت اب .دنهد .تسا رادروخرب یا

1. Bradley & Gamsu

(12)

4 - 1 - شهوژپ فادها

1-4-1 :شهوژپ یلک فادها

1 . یگدنز تیفیک اب یرامیب کاردا و گرم بارطضا ،راظتنا بارطضا هطبار نییعت

ود عون تباید نارامیب 2 . شیپ رد یرامیب کاردا و گرم بارطضا ،راظتنا بارطضا شقن نییعت تیفیک ینیب

ود عون تباید نارامیب یگدنز

1-4-2 :شهوژپ یئزج فادها

1 . یگدنز تیفیک اب راظتنا بارطضا هطبار نییعت ود عون تباید نارامیب

2 . شیپ رد راظتنا بارطضا شقن نییعت ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

3 . ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک اب گرم بارطضا هطبار نییعت

4 . شیپ رد گرم بارطضا شقن نییعت ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

5 . ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک اب یرامیب کاردا هطبار نییعت

6 . شیپ رد یرامیب کاردا شقن نییعت ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

1 - 5 - هیضرف شهوژپ یاه

1 . .دراد دوجو هطبار ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک و راظتنا بارطضا نیب

2 . شیپ هب رداق راظتنا بارطضا تیفیک ینیب

.تسا ود عون تباید نارامیب یگدنز

3 . .دراد دوجو هطبار ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک و گرم بارطضا نیب

4 . شیپ هب رداق گرم بارطضا .تسا ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

5 . .دراد دوجو هطبار ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک و یرامیب کاردا نیب

6 . پ هب رداق یرامیب کاردا شی

.تسا ود عون تباید نارامیب یگدنز تیفیک ینیب

(13)

6 - 1 - شهوژپ یتایلمع و یموهفم فیرعت

راظتنا بارطضا :یموهفم فیرعت

شیوشت و تشحو ،یناشیرپ اب هک تسا یبولطمان یناجیه تلاح بارطضا

هارمه تسا نارا مه و یریزوم ،

1395 و ) تسا یبولطمان تلاح و شیوشت ،راظتنا بارطضا

یم ادیپ راظتنا نیح رد درف هک تخداطعم دنک

.)

:یتایلمع فیرعت

هرمن راظتنا بارطضا ،شهوژپ نیا رد یندومزآ هک دوب یا

همانشسرپ زا اه

راظتنا بارطضا 20

یرافص و یلکوت یلاؤس م این

1391 رد ) هلصاف بایقم تسد هب یا

هدروآ

.دندوب

گرم بارطضا :یموهفم فیرعت

برت ،را فا ،گرم بارطضا ه و اه

ی تاناج هرابرد هاگآدوخان و هناهاگآ نآ

هعقاو یا ن ی گدنز ی ندرم و گرم تسا

مایسم نارا مه و ،

1391 .)

:یتایلمع فیرعت

هرمن گرم بارطضا ،شهوژپ نیا رد یندومزآ هک دوب یا

همانشسرپ زا اه 15

بارطضا یلاؤس م رلرمت گرم

1970 هک ) هلصاف بایقم رد یا

هب تروص یلب - هب دوب ریخ

دندوب هدروآ تسد

یرامیب کاردا :یموهفم فیرعت

ییامنزاب ای یرامیب کاردا ناونع تحت ناشیرامیب زا نارامیب تخانش

رامیب یاهرواب و فلتبم عبانم زا تاعلاطا بذج هیاپ رب و رامیب درف طسوت یرامیب یتخانش م ش یم دریگ راشفام نارا مه و ،

1390 .)

کاردا ،شهوژپ نیا رد یرامیب

هرمن یندومزآ هک دوب یا شسرپ زا اه

همان 9

کاردا یلاؤس یرامیب

نایرقاب یمار ب ،یدورارس یعناص و ناسحا

م 1387 بایقم رد ) هلصاف

یا

.دندوب هدروآ تسد هب

(14)

یگدنز تیفیک :یموهفم فیرعت

ک تیفی ناونع هب یگدنز یگتسویپ و دارفا نیب تی بش مباقتم شنک هیتن

نایرج یم فیرعت یگدنز یاه کی رد یگدنز یاهدادیور و دوش

هزوح زا یدعبدنچ هعومجم -

و تسیز طیحم ،بهذم ،یعامتجا طباور ،تینما ،دا تقا ،شناد ،یدازآ دننام یگدنز یاه یم قافتا حیرفت هزوح هعومجم رب یگدنز تیفیک و دتفا

رازگرثا یگدنز هدنهد می شت یاه

یم سکره زا رت ب درف دوخ و تسا ینهذ یبایشزرا کی مصاح یگدنز تیفیک .تسا دناوت

رد ناریجاهم دنک تواضق نآ دروم ،1

2006 ،یناضمر زا مقن هب ؛ 1395

.)

هرمن یگدنز تیفیک ،شهوژپ نیا رد یندومزآ هک دوب یا

همانشسرپ زا اه

15 م باموت یلاؤس 1986

.دندوب هدروآ تسد هب یا هلصاف بایقم رد )

1. Hajiran

(15)

(16)

2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق

2-1 - تباید

یرامیب مضعم هزورما تحت ار یتشاد ب یاهرواب زا یرایسب ،ینوفعریغ یاه

هداد رارق عاعشلا

هب ار یملع عماوج هجوت و هتش ذگ رد .تس ا هتش اد فوطعم دوخ

م ش م رود نادنچ هن یا

یرامیب ،مدرم و هعماج یلتتصا گرم و ریگاو یاه

یرامیب نیا زا یتتشان یلااب ریمو رد ،دوب اه

یرامیب رتنک تلع هب رض اح اح رد هک یلاح تفرش یپ ،ینیش نر ش هعس وت ،ریگاو یاه

یش و تیفیک رییغت یترابع هب ،ینیشام یگدنز و تعنص یرامیب عویش ،مدرم یگدنز هو

یاه

یرامیب هتفر هتفر و هتفای شیازفا ریگاوریغ یرامیب هب ار دوخ یاج ریگاو یاه

ریگاوریغ یاه

هداد گرم ملع نیرتم م هزورما هک یتروتتتص هب ،دنا یرامیب عماوج رد ریمو

ریگاوریغ یاه

یرامیب نیا زا ی ی .تتتتسا رامیب کی تباید .تتتتسا تباید ریگاوریغ یاه

هدغ نمزم ی

نورد یم زیر تخوس رد در لمع ءوس نآ یگژیو هک دشاب رد یتلاا شا زا یشان ،زکولگ زاسو

هر ب اب دیلوت نیلوتتسنا نومروه زا یریگ

هاتتش عرازم تتتسا

،یدابآردتتص یمیهاربا و یدابآ

1392 یم دوجو هب ینامز تباید یرامیب .) ای ،دتتتشابن نیلوتتتسنا دیلوت هب رداق ندب هک دیآ

یماگنه یمن ندب هک هتتتشاد رثؤم هدافتتتسا هدتتش دیلوت نیلوتتسنا زا دناوت

یزوفم دتتشاب ،

اینلام و یسناداه ،37

2017 .) هتساشن و ر ش میدبت یارب هک تسا نومروه کی نیلوسنا و

رگید تیلاعف زاین دروم یژرنا هب اهاذغ ولتتس رد هنازور یاه

زاین دروم و یرورتتض ندب یاه

ید هدنروآ دوجو هب مماوع .تسا مماک روط هب مه زونه و هدوب زار کی تروص هب هراومه تبا

هتخانش یم اح نیا اب .تس ا هدش ن هک تفگ ناوت

و مک تاکرحت و یقاچ و ی یتنژ مماوع

تب ای د هب درف یلاتبا رد یم م شقن ندر ن شزرو ردن اگ م دن راد

- کی ردرف و 38

کرلاک ،

37. Fiuzy, Haddania & Mollania

38. Gonder-Frederick

(17)

2002 ،یلکوت زا مقن هب ؛ 1390

یلصا م ش هس یرامیب نیا .) هار و دراد

یارب یفلتبم یاه

.دراد صیبشت

2-1-1 - تباید عاونا

تباید و ود عون تباید ، کی عون تباید :دراد دوجو تباید یلتتصا م تتش هتتس یلک روط هب .یرادراب

2-1-1-1 -

کی عون تباید هدناوخ نیلوتتسنا هب هتتتسباو تباید ای یناوج تباید مان هب هتتتشذگ رد هک کی عون تباید رد

یم ،دتتتش 15 -٪ 10 یم می تتتشت ار دراوم مک ٪ ،یکدوک نارود رد ًلاومعم تباید عون نیا .دهد

یم رهاظ یلاس گرزب میاوا ای یناوجون یمن دیلوت ینیلوس نا یه ندب کی عون تباید رد .دوش

،دنک

ولس نوچ زا یش ان م ش م نیا ،دراوم زا یرایس ب رد .تس ا هدش بیربت هدعملازول رد اتب یاه

ابتشا خساپ ولس هب ینمیا متسیس ه

ولس ینعی .تسا ندب یاه یجراخ مسج ناونع هب اتب یاه

یم بوس حم نآ هب ینمیا متس یس و دنوش

یم هلمح اه تنوفع اب تس ا ن مم خس اپ نیا .دنک

یاه

یم رظن هب هچرگا .دوش دیدشت یسوریو یم داجیا ینا گان روط هب کی عون تباید هک دسر

اما ،دوش

س بیربت تقیقح رد ول

هام زا اتب یاه اس ای اه

تیفرظ هک ینامز ات .تس ا هدش عورش مبق اه

ولتتس در لمع زا رتمک هب اتب یاه

10 یمن رهاظ یرامیب میلاع ،دتتسرن ٪ عون تباید نامرد .دوتتش

یم زیوجت پمپ قیرط زا ای و یقیرزت م ش هب ای هک تس ا نیلوس نا کی م ش هب نیلوس نا .دوش

هک ارچ درادن دوجو صرق یم بیربت مضه دنیآرف اب

،نارا مه و یناکرگ یمیرکم دوش 1394

.)

2-1-1-2 -

دنق هب ندب خساپ و کی عون تباید یمن دیلوت ینیلوس نا یه هدعملازول ،کی عون تباید رد رتنک نودب نوخ دنق ،هجیتن رد .دنک

یم شیازفا رد .دنام دهاوخ مورحم هیلوا یژرنا عبنم زا ندب ،یفرط زا و دبای

راچد رامیب هجیتن

مک ،یش ونرپ ،یراردارپ ،یژرنا نادقف ،تلاس ک و یگتس خ یم نزو شهاک و یبآ

ناربج یارب .دوش

یم یژرنا نیزگیاج عبنم ناونع هب ار تلاتتتضع نیئتورپ و یبرچ ندب ،دنق دوبمک نیا .دنازوتتتس

یم یتباید زودیتتساوتک ینعی رابگرم و کانرطخ هوقلاب هتتضراع کی هب رجنم تیعتتضو دوتتش

یارب .

یم یژرنا نیزگیاج عبنم ناونع هب ار تلاتتضع نیئتورپ و یبرچ ندب ،دنق دوبمک ناربج .دنازوتتس

یم یتباید زودیساوتک ینعی رابگرم و کانرطخ هوقلاب هضراع کی هب رجنم تیعضو نیا هتبلا .دوش

یم دیلوت نوگاکولگ زونه هدعملازول یم هک هدعملازول رگید نومروه ینعی ،دنک

نق دناوت ار نوخد

(18)

Title and Author:

The Role of Waiting Anxiety, Death Anxiety and Illness

Perception in Predicting the Quality of Life in Patients with Type 2 Diabetes/ Azita mojarrad.

Supervisor: Dr. Akbar Atadokht Graduation date: 2019/05/25 Number of pages: 108 Abstract

Research Aim: The aim of this study was to investigate the role of waiting anxiety, death anxiety and illness perception in predicting the quality of life in type 2 diabetic patients.

Research method: The research method was descriptive correlational. The statistical population composed of all type 2 diabetic patients who referred to Imam Khomeini Hospital in Ardabil in summer 2018. 120 people were selected by available sampling method. Data were collected by anxiety inventory questionnaire (Saffirnia and Tavakoli, 2010), Death Anxiety (Templer, 1970), Perception of Disease (Bradbint et al., 2006), and Quality of Life (Thomas, 1986). Data were analyzed by Pearson correlation and multiple regression tests.

Findings: The results of study showed that there is a significant negative relationship between quality of life and waiting anxiety and all its components including cognitive, emotional, behavioral, physiology, death anxiety and some of its components including fear of death, fear of pain and disease, fear of future; and there is a significant positive relationship between quality of life with perception disease, and some of its components include perception outcomes, duration of illness, personal control, control through treatment, worry about disease and emotions. regression results showed that waiting anxiety explain 50% of variance, death anxiety explain 72% of variance and perception of illness explain 94% of variance.

Conclusion: The result of the study showed that there is a significant relationship between waiting anxiety, death anxiety and illness perception with quality of lifeand the quality of life is predictable with these variables.

According to the results of this study, we can increase awareness of type 2 diabetes patients by holding workshops, training courses and individual and group counseling and consequently, improved their quality of life Keywords: Waiting Anxiety, Death Anxiety, Perceived Disease, Quality of Life, Type 2 Diabetes

(19)

University of Mohaghegh Ardabili Faculty of Educational Sciences and Psychology

Department of Psychology

Thesis submitted in partial fulfillment for the degree of M.A.ⁱⁿGeneral Psychology

The Role of Waiting Anxiety, Death Anxiety and Illness Perception in Predicting the Quality

of Life in Patients with Type 2 Diabete

By:

Azita Mojarrad

Supervisor:

Dr. Akbar Atadokht

Advisor:

Dr. Sajjad Basharpoor

(May 2019)