ผลการวิจัย
1) ขากรรไกรค้าง
4.2 แนวทางย่อยเสริมพลังป้องกันการเกิดแผลในปาก
มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 ขับถ่ายให้เป็นปกติทุกวันเป็นประจ า 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 บริหารกล้ามเนื้อช่องปาก
หลังแปรงฟันตอนเช้า 5 5 5 0
5. แนวทางหลักเสริมพลังป้องกันความผิดปกติของกระดูกขากรรไกร มี 1 แนวทางย่อยเสริมพลัง 5.1 แนวทางย่อยเสริมพลังป้องกันขากรรไกรค้าง
มี 5 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 หลีกเลี่ยงการอ้าปากกว้างมาก 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 รับประทานอาหารชิ้นเล็ก 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 3 ไม่เคี้ยวหมากฝรั่งหรือลูกอมตลอดเวลา 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 4 รักษาอาการปวดหัวข้างเดียวหรือไม
เกรน
5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 ขจัดสาเหตุที่ท าให้นอนกัดฟัน 5 5 5 0 6. แนวทางหลักเสริมพลังสร้างความชุ่มชื้นในช่องปาก มี 2 แนวทางย่อยเสริมพลัง
6.1 แนวทางย่อยเสริมพลังดื่มน ้าสะอาดอย่างน้อย
8 แก้วต่อวัน มี 4 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 ดื่มน ้าทุกเช้าหลังตื่นนอนจ านวน 1 แก้ว
ทุกวัน 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 เมื่อรับประทานอาหารรสจัดต้อง
ดื่มน ้าเพิ่มขึ้น 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 3 เมื่อปัสสาวะมีสีเข้มต้องดื่มน ้าเพิ่มขึ้น 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 4 เมื่อรู้สึกกระหายน ้าควรดื่มน ้าทันที 5 5 5 0
ตารางที่ 26 (ต่อ)
แนวทางเสริมพลังความแข็งแกร่งในชีวิตของผู้สูงอายุ
เพื่อการยกระดับคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปาก
ระดับบุคคล median
ค่า ควอไทล์
พิสัย ควอ ไทล์
(IQR) Q3 Q1
6.2 แนวทางย่อยเสริมพลังลดอาการคอแห้งหรือริมฝีปากแห้งที่
เกิดขึ้นในแต่ละวัน มี 3 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 เมื่อรู้สึกคอแห้งหรือริมฝีปากแห้ง
ต้องจิบน ้าบ่อย ๆ 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 นวดต่อมน ้าลายเพื่อกระตุ้นการสร้าง
น ้าลาย 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 3 ปรุงอาหารด้วยเครื่องปรุงที่กระตุ้นให้
น ้าลายไหล เช่น มะนาว พริกขี้หนู 5 5 5 0
7. แนวทางหลักเสริมพลังการใช้ประสบการณ์และข้อมูลด้านสุขภาพช่องปาก มี 3 แนวทางย่อย เสริมพลัง
7.1 แนวทางย่อยเสริมพลังการมีเป้าหมายให้ฟันแท้คงอยู่และใช้
งานได้ มี 5 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 ดูแลฟันให้ดีเพื่อให้มีฟันแท้อยู่ในปากให้
นานที่สุด
5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 เลือกการรักษารากฟันแทนการถอนฟัน 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 3 เมื่อฟันผุเป็นรูเล็ก ๆ ต้องรีบอุด 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 4 ใช้ฟันให้ถูกหน้าที่เพื่อบดเคี้ยวอาหาร
และออกเสียง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 เมื่อฟันแท้ถูกถอนไปควรใส่ฟันปลอม 5 5 5 0 7.2 แนวทางย่อยเสริมพลังการใช้ประสบการณ์ที่เคยมีปัญหา
เกี่ยวกับสุขภาพช่องปากมาเป็นแนวทางในการดูแลฟันแท้ที่
เหลืออยู่ มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 ใช้ประสบการณ์ที่เคยเจ็บป่วยหรือ ประสบการณ์ของผู้ที่มีสุขภาพช่องปากดีมาเป็นแนวทางในการ
ดูแลสุขภาพช่องปาก 5 5 5 0
ตารางที่ 26 (ต่อ)
แนวทางเสริมพลังความแข็งแกร่งในชีวิตของผู้สูงอายุ
เพื่อการยกระดับคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปาก
ระดับบุคคล median
ค่า ควอไทล์
พิสัย ควอ ไทล์
(IQR) Q3 Q1
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 เมื่อมีอาการเจ็บป่วยในช่องปากควรรีบรักษา
ตั้งแต่ระยะแรก 5 5 5 0
7.3 แนวทางย่อยเสริมพลังมีแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพช่อง ปากจากแหล่งที่เชื่อถือได้ทั้งสื่อบุคคลและสื่อออนไลน์
มี 3 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 เมื่อมีโรคในช่องปากควรปรึกษาบุคลากร
ทางการแพทย์เพื่อได้รับข้อมูลและแนวทางการรักษาที่ถูกต้อง 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 เลือกซื้อผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพช่องปากที่
ได้รับการรับรองมาตรฐานจากองค์การอาหารและยา (อย.) 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 3 ควรรักษาโรคในช่องปากและท าฟันปลอมกับ
ผู้ที่มีใบประกอบวิชาชีพทางการแพทย์ 5 5 5 0
8. แนวทางหลักเสริมพลังความสามารถในการจัดการความเจ็บป่วยด้านสุขภาพช่องปาก มี 3 แนวทางย่อยเสริมพลัง
8.1 แนวทางย่อยเสริมพลังความสามารถปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตเพื่อลด
ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพช่องปาก มี 4 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 คบหาผู้ที่ให้ความส าคัญกับการดูแลสุขภาพ 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 เลือกรับประทานผักผลไม้สดเป็นปริมาณ
ครึ่งหนึ่งของอาหารที่รับประทานในแต่ละวัน 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 3 เลือกรับประทานว่างจ าพวกธัญพืช เช่น ถั่ว
ต้ม ข้าวโพด เป็นต้น 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 4 เลือกดื่มน ้าสมุนไพรแทนน ้าอัดลม 5 5 5 0 8.2 แนวทางย่อยเสริมพลังการใช้วัสดุตามธรรมชาติที่หาได้ง่ายใน
ท้องถิ่นช่วยท าความสะอาดฟัน มี 4 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 ใช้เส้นไหมธรรมชาติมาท าความสะอาดซอก
ฟัน
5 5 5 0
ตารางที่ 26 (ต่อ)
แนวทางเสริมพลังความแข็งแกร่งในชีวิตของผู้สูงอายุ
เพื่อการยกระดับคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปาก
ระดับบุคคล median
ค่า ควอไทล์
พิสัย ควอ ไทล์
(IQR) Q3 Q1
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 อมน ้าเกลือบ้วนปากหลังแปรงฟันเป็น
ประจ า 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 3 เคี้ยวใบฝรั่งหรือใบสะระแหน่เพื่อให้
ปากสะอาด 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 4 ใช้กิ่งข่อยหรือกิ่งคนทามาถูท าความ
สะอาดฟัน 5 5 5 0
8.3 แนวทางย่อยเสริมพลังการคิดและพิจารณาอย่างรอบคอบในเลือก
ปฏิบัติสิ่งที่เป็นผลดีต่อสุขภาพช่องปาก มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 เลือกรับประทานอาหารที่เป็นผลดีต่อ
สุขภาพช่องปาก 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่าง ๆ เพื่อสุขภาพ
ช่องปากที่ดีขึ้น 5 5 5 0
9. แนวทางหลักเสริมพลังการรู้เท่าทันความเจ็บป่วยด้านสุขภาพช่องปาก มี 2 แนวทางย่อยเสริมพลัง 9.1 แนวทางย่อยเสริมพลังการสังเกตอาการและความผิดปกติที่
เกิดขึ้นในช่องปากทุกวัน มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 พิจารณาหาสาเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้นใน
ช่องปากตนเองอย่างรอบด้าน 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 แก้ปัญหาที่สาเหตุของโรคในช่องปาก
โดยตรง 5 5 5 0
9.2 แนวทางย่อยเสริมพลังความสามารถประเมินสถานการณ์ความ เจ็บป่วยได้ว่าจะแก้ไขปัญหาด้วยตนเองหรือปรึกษาผู้รู้เกี่ยวกับ
เรื่องนั้น ๆ มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 ประเมินสถานการณ์เจ็บป่วยในช่องปาก
ของตนเองและเข้ารับการรักษาได้ทันสถานการณ์ 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 ควรปรึกษาบุคลากรทางการแพทย์เมื่อมี
อาการเจ็บป่วยในช่องปากที่เป็นเรื้อรังนานกว่า 2 สัปดาห์ 5 5 5 0
แนวทางการเสริมพลังความแข็งแกร่งในชีวิตของผู้สูงอายุเพื่อการยกระดับคุณภาพชีวิต ในมิติสุขภาพช่องปากระดับครอบครัว มี 1 แนวทางหลัก 5 แนวทางย่อย 11 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง ได้แก่
1. แนวทางหลักเสริมพลังแรงสนับสนุนจากครอบครัว มี 5 แนวทางย่อยเสริมพลังคือ 1.1 แนวทางย่อยเสริมพลังให้ได้รับความช่วยเหลือจากคนในครอบครัวใน
การจัดหาสิ่งของที่ช่วยดูแลสุขภาพช่องปาก มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลังคือ 1) ปรึกษาและขอความ ช่วยเหลือจากคนในครอบครัวให้ช่วยจัดหาอุปกรณ์ในการท าความสะอาดช่องปาก และ 2) ปรึกษา และขอความช่วยเหลือจากคนในครอบครัวให้ช่วยจัดหาอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพช่องปาก ของตนเอง
1.2 แนวทางย่อยเสริมพลังให้ได้รับการยกย่องและให้ความส าคัญจากสมาชิก ในครอบครัวทั้งในยามปกติและเจ็บป่วย มี 4 ข้อเสนอแนะเสริมพลังคือ 1) วางรูปแบบการใช้ชีวิต ในครอบครัวให้มีความรัก ความสามัคคี การร่วมทุกข์ร่วมสุขและความห่วงใยซึ่งกันและกัน 2) สอบถามสารทุกข์สุขดิบระหว่างสมาชิกในครอบครัวเป็นประจ า และ 3) ใช้เหตุผลและความเห็นอก เห็นใจในการตัดสินใจเรื่องต่าง ๆ ในชีวิต
1.3 แนวทางย่อยเสริมพลังให้ได้รับก าลังใจจากคนในครอบครัวทั้งในยาม ปกติและเจ็บป่วย มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลังคือ 1) ขอค าแนะน าจากคนในครอบครัวเมื่อมีความ เจ็บป่วยในช่องปาก และ 2) ให้คนในครอบครัวพาไปตรวจรักษาเมื่อมีความผิดปกติในช่องปาก
1.4 แนวทางย่อยเสริมพลังให้ได้รับการสนับสนุนและช่วยเหลือจากสมาชิก
ในครอบครัวให้เข้าร่วมกิจกรรมกับชุมชน มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลังคือ 1) ขอความคิดเห็นจากคน ในครอบครัวเมื่อต้องเข้าร่วมกิจกรรมกับชุมชน โดยยึดการตัดสินใจของตนเองเป็นหลัก และ 2) ขอความช่วยเหลือจากคนในครอบครัวให้พาไปเข้าร่วมกิจกรรมกับชุมชน
1.5 แนวทางย่อยเสริมพลังให้สมาชิกในครอบครัวมีการพูดคุย ทักทายและ
ให้ค าแนะน าซึ่งกันและกัน มีแนวปฏิบัติที่ดีคือ 1) จัดสรรเวลาในการท ากิจกรรมร่วมกันระหว่างคน ในครอบครัว และ 2) ให้ก าลังใจ ช่วยเหลือ และให้ค าปรึกษาแก่คนรุ่นหลังกันเมื่อคนใดคนหนึ่ง ประสบปัญหา โดยมีรายละเอียดในตารางที่ 27
ตารางที่ 27 ความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญต่อแนวทางเสริมพลังความแข็งแกร่งในชีวิตของผู้สูงอายุ
เพื่อการยกระดับคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปากระดับครอบครัว โดยเทคนิคเดล ฟายรอบที่ 2
แนวทางเสริมพลังความแข็งแกร่งในชีวิตของผู้สูงอายุ
เพื่อการยกระดับคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปาก
ระดับครอบครัว median
ค่าควอไทล์
พิสัย ควอ ไทล์
(IQR) Q3 Q1
10. แนวทางเสริมพลังหลักด้านแรงสนับสนุนจากครอบครัว มี 5 แนวทางเสริมพลังย่อย 10.1 แนวทางย่อยเสริมพลังให้ได้รับความช่วยเหลือจากคนใน
ครอบครัวในการจัดหาสิ่งของที่ช่วยดูแลสุขภาพช่องปาก
มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 ปรึกษาและขอความช่วยเหลือจากคนใน
ครอบครัวให้ช่วยจัดหาอุปกรณ์ในการท าความสะอาดช่องปาก 5 5 5 0 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 ปรึกษาและขอความช่วยเหลือจากคนใน
ครอบครัวให้ช่วยจัดหาอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพช่องปาก
ของตนเอง 5 5 5 0
10.2 แนวทางย่อยเสริมพลังให้ได้รับการยกย่องและให้ความส าคัญ จากสมาชิกในครอบครัวทั้งในยามปกติและเจ็บป่วย
มี 4 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 วางรูปแบบการใช้ชีวิตในครอบครัวให้มี
ความรัก ความสามัคคี การร่วมทุกข์ร่วมสุขและความห่วงใยซึ่งกัน
และกัน 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 2 สอบถามสารทุกข์สุขดิบระหว่างสมาชิกใน
ครอบครัวเป็นประจ า 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 3 ใช้เหตุผลและความเห็นอกเห็นใจในการ
ตัดสินใจเรื่องต่าง ๆ ในชีวิต 5 5 5 0
10.3 ได้รับก าลังใจจากสมาชิกในครอบครัวอย่างสม ่าเสมอ
มี 2 ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 5 5 5 0
ข้อเสนอแนะเสริมพลัง 1 ขอค าแนะน าจากคนในครอบครัวเมื่อมี
ความเจ็บป่วยในช่องปาก 5 5 5 0