BÀNVEDUANLUAT
AOlì'^f CAO VU MINH*
Xày dirng va ban hành quyét dinh hành chinh (QOHC) là hình thù'c chù yai ' nhàt trong cac hình thù'c hoat dòng cùa co quan nhà nu'dc. QDHC là phUdng tien khòng the thièu de thù'c hien càc chùTc nàng, nhiém vu quàn ly nhà nu'dc. Chinh vi vày, sii' ra dòi cùa Luàt Ban hành QDHC là khung phàp ly can thiét nhàm bào dàm tinh thòng nhàt, chat che trong hoat dòng ban hành QDHC, qua dò bào ve quyen, lòi ich hòp phàp cùa cà nhàn, co quan, tò chùrc. Tuy nhién, mot so vàn de trong Dy thào lan thuT 5 Luàt Ban hành QDHC^ (Du* thào Luàt) vàn gay nhiéu bàn khoàn. Chùng tòi co mot so y kién chung quanh ve Di/thào này.
1. vè dinh nghta "quyét djnh hành chinh"
Theo khoàn 1 Dièu 2 Du thào Lugt thi
"QDHC là vàn bàn àp dyng phàp luàt do ca quan hành chinh nhd nuae (CQ HCNN) quy djnh tgi khoàn 2 Dièu 2 Luat này ban hành theo trình tìf, thù tyic do phàp luàt quy dinh, dugc àp dyng mot làn nhàm giài quyèt vàn de cu thè frong boat dOng quàn ly hành chinh nhd nuóc, làm phàt sinh, thay dói, han che, chàm dùt quyén, nghìa vy, Igi ich cùa mpt hoac mgt so dòì tugng xàc dinh hoàc nhàm giài quyét vàn de lién quan dén Igi ich còng còng, dugc Nhà nuóc bào dàm thyc hién".
Khài nipm này Igi tón tgi nhièu bàt càp va khòng chinh xàc. Thù nhàt, khài niém này
khòng thè hién day dù chù thè co thàm quyèn ban hành QDHC. Dinh nghìa tgi khoàn 1 Dièu 2 Dy thào Lugt chi liét ké chù thè co thàm quyèn ban hành QDHC là "CQ HCNN" ma khòng kè dén "cà nhàn co tham quyén". Dinh nghìa này cùng khóng nhàt quàn vói khoàn 2 Dièu 2 Du thào Luàt vi khoàn 2 Dièu 2 lai quy dinh tìiàm quyen ban hành QDHC cùa càc "cà nhàn co thàm quyén" nhu Bò truòng, Thù tniòng co quan ngang Bp, Thù truòng càc co quan chuyén món tryc thuóc Ùy ban nhàn dàn (UBND) ' càp tinh, càp huyén. Can lim y ring, Bò hogt dóng theo che dg thù fruòng nèn thàm quyén cùa Bó vè co bàn chinh là thàm quyèn cùa
77iS. £>^/ hgc Lu$t TP. Ho Chi Minh.
1 Xemtììém:htCp://vibonline.com.vn/Duaiao/1863/DU-THAO-LUAT-BAN-HANH-QUYFT-DINH-HANH-CHINH.aspx 7 t i Day là Dt/ thào SlàDu" (ftao mài nhàt.
lEH Clini ; I P H A P — / S ò 06(310) T3/2016
BÀN VE DU* ÀN LUAT Bó truòng, nhung khóng thè dòng nhàt hai
khài niém này^. Tuong ty, co quan chuyén mòn tryc thuòc UBND càp tmh, càp huyèn (So, Phòng) làm vipc theo che do thù truòng*
nhung khài niém So, Phòng khòng thè dóng nhàt vói khài niém Giàm dòc So, Truòng Phòng. Do dò, xét ve chù tìié eó thàm quyèn ban hành QDHC thi Bó tìnòng, Thù truòng co quan ngang Bò, Giàm dóc So, Truòng Phòng khòng thè là "CQ HCNN" dugc nhàc dén tai khoàn 1 Dièu 2 Dy thào Lugt.
Khoàn 1 Dièu 2 Dy thào Luàt quy dinh chù thè ban hành QDHC là "CQ HCNN"
Tuy nhién, khi liét ké nhùng chù thè ban hành QDHC thi Dy thào Luàt khòng chi liét kè càc co quan hành chinh ma con co càc co quan khàc. Khòng thè phù nhàn, QDHC dugc ban hành chù yèu bòi co quan hành chinh, thè nhung, ngoài co quan hành chinh, QDHC con co thè do co quan, tó chùc dugc giao thyc hi$n nhiém vu quàn ly nhà nuóc ban hành. Tiép thu tu duy hgp ly dò, khoàn 2 Dièu 2 Dy thào Luàt quy dinh: "Ca quan ban hành QDHC bao góm: Bò tniòng, Thù truòng co quan ngang Bó, Thù truòng co quan thugc Chinh phù, Thù truòng càc don vi tryc thuòc Bg, truc thuòc co quan ngang Bó; UBND càc càp; Chù tich UBND càc càp; Thù truòng càc ca quan chuyén mòn truc thupc UBND càp tinh, càp huypn, Thù truòng ca quan, tó chùc duac giao thycc hién nhiém vu quàn ly hành chinh nhà nuóc".
Dièu dàng lira y là khoàn 2 Dièu 2 Dy thào Luàt su dyng thuàt ngù "co quan ban hành QDHC" chù khòng phài là "co quan hành chinh ban hành QDHC". Dièu dò co nghìa là
ngoài co quan hành chinh, càc co quan nhà nuóc khàc vàn co quyén ban hành QDHC néu càc ca quan này dugc "giao thyc hién nhiém vy quàn ly hành chinh nhà nuóc". Do dò, theo chùng tòi, nhàm dàm bào tinh thòng nhàt frong Dy thào Luàt, càn dình danh cu thè nhiing chù thè eó quyèn ban hành QDHC. Tu dò, dua ra mot khài nipm chinh xàc vè QDHC.
Tiép theo, khài niém frén con thùa thuàt ngù va khòng chinh xàc. Còng thùc "theo trình fìjC, thù tì^c do phàp luàt quy dinh" thùa thuàt ngù vi khài niém "frình tu" dà dugc bao hàm frong khài niém "thù tyc", là nói dung chù yèu cùa khài niém "thù tyc"^. Duói gòc dò ngòn ngù thi "thù tue" là trình ty va phuong phàp làm viéc, con "trình ty" là thù tu nhàt dinh. Nhu vgy, tuy co phgm vi khàc nhau nhung chùng co mot npi dung chung là trình ty nói tiép nhàt dinh cùa càc hành dòng.
Do dò, khài lùpm frén chi càn viét "theo thù tue quy dinh frong Luat này" là dù ma khòng càn phài thém thuàt ngù "trình tu". Ngoài ra, mot diém khóng chmh xàc nùa là Dy thào Luàt su dung thuàt ngù "quàn ly hành chinh nhà nuóc". Duói gòc dò ngòn ngù, "quàn ly"
va "hành chinh" là mòt^. Do dò, phài viét
"quàn ly nhà nuóc" hay "hành chinh nhà nuóc" thi mói chinh xàc, trành trùng làp. Ben canh dò, néu gpi là "quàn ly hành chinh nhà nuóc" thi cùng khóng thóng nhàt vói càc vàn bàn quy phgm phàp luàt quy dinh vè thàm quyèn này cùa càc ca quan hành chinh. Cy tìié, Dièu 2 Nghi dinh so 36/2012/ND-CP ngày 18/04/2012 cùa Chinh phù vè chùc nàng, nhiém vy, quyén hgn va co càu tò chùc cùa Bò, co quan ngang Bó quy dinh: "Bò là
Nguyen Cùu Viét (2013), Giao trình Luàt Hành chinh Wét Nam, Nxb. Chfnh tri QuSc già - Si/ thàt. Ha Nói, tr. 164.
Dièu 7 Nghi dinh s8 24/2014/ND-CP ngày 04/04/2014 vè Téchùc càc ed quan chuyén mòn thuòc UBND càp tình, thành pho trùc thu^c trung ùdng quy djnh: " S i ' thuóc UBND cap tinh làm vi^ theo die d^ thù truìSng". Diéu 6 Nghj djnh so 137/2Ó14/ND-CP ngày 05/05/2014 vè Té chùc càc ed quan chuyén mòn thuóc UBND huyén, quàn, thixS, thành phé thuòc tình quy djnh: "Cd quan chuyén món thu$c UBND cip huyèn àm viéc theo che d^ tììù trùàng".
Tru&ng D?i hoc Luàt TR Ho Oli Minh, Giào trình Luàt Hành chinh Vi^t Nam, Wx6. D^l hgc Quòc già TR Ho Chi Minh, 2010, tr.608.
Nguyen Cùu Viét, Bàn ve Oiuàt ngu' "quàn ly hành chinh nhà nùóc", Tap chf Nhà nùÓc va Phàp luàt, so 4 nàm 2007.
. HGHlfeH CUUI 9 7 sé 06(310) T 3 / 2 0 1 6 \ _ L A P P H A P ' ^ '
B À N V E D U À N L U À T
co quan cùa Chinh phù, thuc hién chùc nàng quàn ly nhà nuóc dòi vói ngành, lình vyc frong pham vi cà nuóc; quàn ly nhà nuóc càc dich vy còng thuòc ngành, lình vyc". Nghi dinh so 36/2012/ND-CP su dung thuàt ngù
"quàn ly nhà nuóc" chù khòng phài là "quàn ly hành chinh nhà nuóc". Thàm chi, càc nghi dinh quy dinh vè chùc nàng, nhiém vy, quyèn hgn va co càu tó chùc cùa tùng Bò, co quan ngang Bò cùng dèu su dyng thuàt ngù
"quàn ly nhà nuóc"^.
Cuòi cùng, hièn nay, khài niém QDHC dugc ghi nhàn frong nhiéu vàn bàn phàp luàt nhung vàn chua co su thòng nhàt ve nói hàm khài niém này. Theo khoàn 8 Dièu 3 Luàt Khiéu nai nàm 2011 thi: "QDHC là vàn bàn do CQ HCNN hoàc nguòi eó thàm quyèn frong CQ HCNN ban hành de quyèt dinh vè mot vàn de cu thè frong hoat dòng quàn ly hành chinh nhà nuóc dugc àp dyng mot làn dòi vói mot hoàc mot so dói tugng cy thè".
Theo khoàn 1 Diéu 3 Luàt Tò tyng hành chinh (TTHC) nam 2010 thi QDHC thuóc dói tugng khói kién vu àn hành chinh là "vàn bàn do CQ HCNN, co quan, tó chùc khàe hoac nguòi co thàm quyén frong càe co quan, tò chùc dò ban hành, quyét dinh vè mot vàn de cu thè frong boat dòng quàn ly hành chinh dugc àp dung mot làn dòi vói mot hoac mot sÓ dói tugng cu thè".
Nèu so sành thi khài niém QDHC frong Dy thào Lugt khòng co su thóng nhàt vói khài niém QDHC frong Luàt Khiéu nai nàm 2011 làn Luàt TTHC nàm 2010. Theo Luàt Khiéu nai nàm 2011 va Luàt TTHC nàm 2010 thi QDHC là quyét dinh cà biét dugc àp dung mot làn dòi vói mot hoac mot so dói
tugng cy thè. Trong khi dò, QDHC theo D^"
thào Luàt con bao góm cà logi quyét dinli giài quyét mot vàn de cu thè nhung eó thè khóng lién quan dèn mot con nguòi, tó chuc dich danh, co tèn ggi cu the'. QDHC theo Luàt Khiéu ngi nàm 2011 chi do "CQ HCNN, nguòi co thàm quyén frong co quan hành chinh" ban hành, con QDHC theo Luàt TTHC nàm 2010 thi ngoài chù thè ban hành là "CQ HCNN, nguòi co thàm quyèn frong co quan hành chinh" con co chù thè là "ce quan, tò chùc khàc hoac nguòi co thàm quyèn frong càc co quan, tò chùc dó"^. Trong khi dò, chù thè ban hành QDHC theo Dit thào Luàt lai hep hon so vói Luàt TTHC nm 2010 va Luàt Khiéu ngi nàm 2011 \i chi bao góm càc "CQ HCNN".
Dièu 47 Dy thào Luàt quy dinh: "Cà nhàn, tò chùc co quyén khiéu nai, khói kién QDHC theo quy dinh cùa phàp luqf\ Theo
"quy dinh cùa phàp luàt" ò day, truóc hét là phài theo Luàt Khiéu nai n^n 2011 va Lu^t TTHC nàm 2010 vi hai dgo luàt này là nhùng vàn bàn co già fri phàp ly cao nhàt dièu ehinh boat dóng khiéu ngi, khòi kién. Thè nhung khài niém QDHC frong Du thào Luàt khóng co sy nhàt quàn vói khài niém QDHC frong Luàt Khiéu nai nàm 2011 làn Luàt TTHC nàm 2010. Diéu này se ành huóng rat lón dèn quyén khièu ngi, khòi kièn cùa cà nhàn, tó chùc.
Tom Igi, QDHC là khài niém co bàn nhàt cùa Luàt Ban hành QDHC nén càn duoc dinh nghìa thàt chinh xàc. Viéc dua ra dinh nghìa vè QDHC sé tgo càch hiéu thóng nhàt, chinh xàc vè QDHC. Do dò, theo chùng tòi, khài niém "QDHC" dugc néu ò khoàn 1
Ddn cu, càc Nghi dinh sé 63/2012/ND-CP ngày 31/08/2012 cùa Chinh phù quy dinh chùc nàng, nhiém vu, quyèn h^n va ed eàu té ehùc eùa Bò Y té, Nghi dinh so 22/2Q13/ND-CP ngày 13/03/2013 cùa Qiinh phù quy dinh ehùt hàng, nhiém vu, quyèn han va ed cauta chùc cùa BÓ Tùphap, Nghi dinh so 58/2013/ND-CP ngày 11/6/2013 cùa Chinh phù quy dinh cftiK nàng, nhiém vu, quyèn han va ed cau tochùt eùa Bó Ngoai giao, Nghi dinh so 58/2014/ND-CP ngày 16/06/2014 cùa Ctìinh, phù quy dinh chùc nàng, nhièm vu, quyén han va ed càu to chùt cùa Bó Nói vu... déu su dung thu$t ngO'"quàn l<^ nhs nùóc".
Xem thèm khoàn 5 Dièu 2 Dù thào Luàt.
Cao Vu Minh, Déldìiéu naixùhg tam là mgt quyèn hién dinh, Tap chi Nhà nu'dc va Phép luàt, so 10 nàm 2012.
28
I HGHlEH CUU ,-I L A P P H A P ^ S Ò 06(310) T3/2016
BÀN VE DU* AN LUAT Diéu 2 Dy thào Luàt càn dugc dinh nghìa
nhu sau: "QDHC là vàn bàn do co quan nhà nuóc dugc giao thyc hién quàn ly nhà nuóc hoàc cà nhàn co thàm quyèn cùa ca quan nhà nuóc dò quy dinh tgi khoàn 2 Dièu 2 Luàt này ban hành theo thù tyc do phàp luàt quy dinh, dugc àp dung mot làn nhàm giài quyét vàn de cu thè frong boat dóng quàn l^- nhà nuóc, làm phàt sinh, thay dòi, hgn che, chàm dùt quyèn, nghìa vu, Igi ich cùa mgt hogc mpt so dòi tugng xàc dinh hoac nhàm giài quyét vàn de lién quan dén Igi ich còng còng, dugc Nhà nuóc bào dàm thuc hièn".
2. Pham vi dièu chinh cùa Du thào Luàt Khoàn 2 Diéu 1 Du thào Luàt quy dinh:
"Viéc ban hành càc QDHC sau day dugc thuc hièn theo quy dinh cùa phàp luàt lién quan:
a. QDHC vè giài quyèt khiéu ngi, tò cào, xù ly vu vièc canh tranh va frong hogt dòng tÓtung;
b. Quyèt dinh xù phgt vi pham hành chinh (VPHC); quyèt dinh àp dyng bién phàp giào dyc tgi xà, phuong, tiù fràn;
e. QDHC ban hành frong truòng hgp khan càp;
d. QDHC àp dyng chinh sàch, phàp lugt dòi vói càn bò, còng chùc, vién chùc, nguòi lao dóng va càc don vi thuòc thàm quyén quàn ly nhà nuóc tryc tiép cùa co quan, tò chùc".
Vói quy dinh này, eó thè hình dung là Dy thào Luàt khóng diéu chình viéc ban hành càc quyét dinh xù phgt VPHC, quyèt dinh àp dung bipn phàp giào dyc tai xà, phuong, thi tran... ma "ùy quyèn" cho mot vàn bàn phàp luàt khàc. Néu vày, Dy thào Lugt eó con là "Luàt Ban hành QDHC" hay khòng? Néu nói sy ra dòi cùa Luàt Ban bành QDHC là rat càn thiét nhàm dua boat dóng ban bành QDHC di vào nèn nèp, dàp ùng nhu càu, nguypn vpng cùa nhàn dàn va thuc
tièn quàn ly nhà nuóc thi quy dinh frèn dà
"phù dinh" hoàn toàn su co gang này bòi nhihig QDHC bi "logi bò" ra khòi phgm vi diéu chinh cùa Dy thào Luàt là nhiing QDHC chiém da so frong he thòng phàp luàt Viét Nam va cimg là QDHC ành huòng tryc tiép dén quyén va nghìa vy cùa cà nhàn, tó chùc^.
Don cu, quyét dinh xù phgt VPHC, quyèt dinh àp dyng bièn phàp giào due tgi xa, phuong, thi tran là vàn bàn cà biét, do càc chùc vu frong co quan hành chinh ban hành, dugc àp dyng mot làn nhàm giài quyét vàn de cu thè frong hoat dòng quàn ly nhà nuóc.
Day là nhihig quyét dinh chiém da so frong càc logi QDHC, lai thòa man tàt cà càc dàu hiéu cùa mot QDHC ma Dy thào Luàt dua ra. Thè thi tgi sao Igi "logi bÓ" nhihig quyèt dinh này ra khòi phgm vi dièu chinh cùa Dy thào Luàt?
Ben cgnh dò, mot dièu khòng thè khòng nhàc dèn là càc "quy dinh cùa phàp luàt lièn quan" Igi khòng diéu chinh cu thè ve nguyen tàc, thù tyc, bién phàp xù ly dòi vói càc QDHC. Cy tìié, quyét dinh xù phat VPHC, quyét dinh àp dyng bièn phàp giào due tai xà, phuong, thi tran dugc quy dinh frong Luàt Xù ly VPHC nàm 2012, Nghi dinh so 81/2013/ND-CP ngày 19/7/2013 cùa Chmh phù quy dinh chi tièt mot so dièu va bién phàp thi hành Luàt xù ly VPHC, Nghi dinh so 111/2013/ND-CP ngày 30/09/2013 cùa Chinh phù quy dinh Che do àp dung bién phàp xù ly hành chinh giào dyc tgi xà, phuong, thi tran. Tuy nhièn, càc vàn bàn này hoàn toàn khòng quy dinh vè bièn phàp xù ly khiém khuyét dòi vói QDHC.
Theo chùng tòi, phài nhàn thùc dugc ràng Luàt Ban hành QDHC là dgo luàt cy thè nhàt, hoàn thién nhàt, rò ràng nhàt vè ban hành QDHC cho tàt cà càc lình vuc. Do dò, chi àp dyng mpt vàn bm quy pham phàp luàt
9 Tà trình sS386/TTr -CPvé dùan Luàt Ban hành QDHC ngày 21/8/2015 cùa Chình phù gùi Ùy ban thùdng vu Quóc hói.
. HGHitH CUUI A A SÓ 06(310) T 3 / 2 0 1 6 ^ L A P P H A P ^ ^ ^
BAN VE DU ÀN LUAT
khàc khi vàn de dò mang tinh chat chuyén sàu va chua dugc quy dinh frong Luàt Ban hành QDHC. Ngugc Igi, néu vàn de dò dugc quy dinh frong cà Luat Ban hành QDHC làn càc vàn bàn quy phgm phàp luàt khàc nhung co su màu thuàn nhau thi phài uu tién àp dung Luat Ban bành QDHC. Theo chùng tòi, càn bò quy dinh tai khoàn 2 Diéu 1 Dy thào Luàt bòi Dy thào Lugt khóng thè "tu bò"
chùc nàng dièu chinh vièc xày dyng va ban hành QDHC ma "nhuòng quyén" cho càc vàn bàn khàc vi néu nhu thè thi he thòng phàp luàt se phàt sinh màu thuàn, chóng chéo va frong nhiéu fruòng hgp Luàt Ban hành QDHC dà bi "vò hiéu hóa".
3. Hình thvc cùa quyet dinh hành chinh dirac quy dinh trong Dy thào Luàt
Khoàn 1 Dièu 4 Dy thào Luàt quy dinh:
"QDHC thè hién bang càc hình thùc sau day:
a. Quyét dinh;
b. Quyét dinh ban bành kèm theo Giày chùng nhàn, Giày phép, Giày dàng ky, Chùng chi;
^. Giày chùng nhàn, Giày phép, Giày ddng ky, Chùng chi;
d. Càc hình thùc khàc do luàt dinh".
Theo chùng tói, càn co sy phàn biét giùa QDHC vói giày chùng nhàn, giày phép, giày dàng ky, chùng chi. Càc loai giày chùng nhàn, giày phép, giày dàng ky, chùng chi thuòng dugc dùng de chùng nhàn mot loai quyén chù thè (giày chùng nhàn quyèn so hihi nhà, giày chùng nhàn quyèn so hùu xe, giày phép lai xe, giày dàng ky két hòn) hay thuòng ghi nhàn mgt sy kién hoàc mot tinh frgng co già tri phàp ly (nhu chùng chi Anh vàn, chùng chi vi tinh). Càc logi giày chùng nhàn, giày phép, giày dàng ky, chùng chi thuòng dugc càp frèn co so mot QDHC tuong ùng nén khòng thè dòng nhàt vói QDHC. Vi du: vièc càp giày chùng nhàn quyèn su dyng dàt dugc thyc hien frèn co so mot QDHC vè giao dàt cùa UBND.
Nhìn chung, sy khàc nhau giùa QDHC vói càc giày chùng nhàn, giày phép, giày dàng ky, chùng chi là ò chùc nàng phàp ly.
M
I NGHIÈH CVU ; ILAP PHAP^SÒ06(310)T3/2016Néu nhu QDHC co khà nàng làm thay dói cor che dièu chinh phàp luàt thi tàt cà càc logi giày tò ké frèn dèu khóng co khà nàng làm thay dòi co che diéu chinh phàp luàt duói b§t ky hình thùc nào. Do dò, Dy thào Luàt dòng nhàt giày chùng nhgn, giày phép, giày dàng ky, chùng chi vói QDHC là hoàn toàn khòng chinh xàc duói gòc dg ly luàn làn thyc tien.
4. Càc bi|n phàp xv 1^ quyét dinh hành chinh trai phàp luàt trong Dy thào Lu^t
Dièu 41 Du thào Luàt quy dinh vè QDHC frài phàp luàt khi vipc ban hành vi phgm mpt frong càc quy dinh sau day:
a. Khóng dùng thàm quyén theo quy dinh cùa phàp luàt;
b. Khòng dùng hình thùc theo quy tìình cùa phàp luat;
e. Khòng tuàn thù trình tu, thù tue theo quy dinh cùa phàp luàt;
d. Nói dung cùa QDHC trai vói quy dinh cùa phàp lugt;
d. Hét thòi hiéu do phàp luàt quy dinh;
e. Vi phgm quy dinh tai khoàn 2, khoàn 3 Dièu 9 Lugt này.
Tùy theo tinh chat, mùc dò frài phàp luàt ma QDHC co thè bi dinh chi, sua dòi, thu bòi, bài bó hoac hùy bò.
vè bi^n phàp dình chi QDHC Dình chi vièc thi hành mot QDHC là bién phàp nhàm ngàn chan ngay khà nàng tiép tyc gay ra nhihig ành huòng xàu cùa nò.
Vè nguyen tàc, khi àp dung quyén "dinh ehi"
thi QDHC dò vàn con tòn tai nhung khòng ai "dàm" su dung hay vièn dàn quyét dinh dò nùa ma chò két luàn xù ly cuòi cùng ciìa co quan nhà nuóc co thàm quyèn.
Co hai tniòng hgp dình chi, dò là "tgm dmh chi" va "dình chi" vtnh vién. Theo Tu dién Tu va Ngù Vipt Nam thi "dmh chi"
{dình: dùng Igi, chi: thòi) là "ngihig Igi, khóng tièn hành nùa" con "tam" là "khóng làu dai, co thè thay dói"'". Vói ngù nghìa nhu vày nén khi ghép Igi, tgm dmh chi QDHC co nghìa là tam thòi ngùng thyc hién quyét dinh dò frong mgt khoàng thòi gian ngàn. Trong j
BÀN VE Dir ÀN LUAT khi dò, dình chi vình vién dugc su dyng vói
nghìa ngùng thyc hipn C^HC mài mài.
Tuy nhién, Dy thào Luàt quy dinh vè bièn phàp dmh chi QDHC là chua thàt chinh xàc. Cy thè, theo diém a khoàn l Dièu 42 thi bipn phàp dmh ehi QDHC dugc àp dung khi
"co dàu hiéu cho ràng QDHC trai phàp luàt dòi hòi phài dình chi ngay nhàm ngàn chgn bau qua truóc khi co quan co thàm quyèn xem xét, xù ly". Trong truòng hgp này, QDHC mói chi "co dàu hiéu cho ràng frài phàp luàt", con két luàn quyét dình này "co trai phàp luat" hay khòng là phài trai qua qua trình xem xét càn frpng cùa ca quan co thàm quyèn. Thè nhung, khoàn 2 Dièu 42 Dy thào Luàt Igi "vói va" quy dinh: "QDHC bi dình chi khóng con hipu lyc ké tu ngày quyét dinh dình chi co hiéu lyc". Néu vgy, frong truòng hgp, sau qua trinh xem xét, QDHC bi ^nh chi dugc két luàn là khòng frài phàp luàt thi hipu lyc phàp ly cùa quyét dinh này nhu thè nào? Rò ràng, Diéu 42 Du thào Luàt da khóng eó sy phàn bièt giiia bién phàp "tgm dình chi" va "dình chi". Theo chùng tòi, frong truòng hgp "QDHC eó dàu hiéu frài phàp luàt va càn thòi gian xem xét, xù ly" thi àp dung bièn phàp *tam dình chi". Khi àp dyng bién phàp "tgm dinh chi" thi quyét dinh dò vàn con hiéu lyc phàp ly nhung frén thuc té dang tgm thòi ngihig tìiyc hién quyét dinh dò de chò kèt luàn cuòi ciìng cùa co quan nhà nuóc co thàm quyén. Tniòng hgp co quan nhà nuóc co thàm quyén két luàn QDHC dò trai phàp luat thi mói àp dyng bién phàp
"dình chi". Lue này QDHC bi dình chi se khòng con hiéu lyc kè tu ngày quyèt dinh dình chi co hiéu lyc.
Bièn phàp sua dòi QBHC
Sua dói QDHC là vièc ca quan nhà nuóc co thàm quyèn ra mot quyét dinh khàc de làm thay dòi tén quyèt dinh hoac thay dói
mgt phàn nói dung frong khi vàn giù nguyen hiéu lyc phàp ly cùa (^HC bi siìa dòi. Diém a khoàn 1 Dièu 42 Dy thào Luàt quy dinh àp dung bién phàp "sua dòi" frong tniòng hgp QDHC co mpt so "sai sót nhó" vè nói dung nhung khóng làm thay dèi nói dimg ca bàn cùa QDHC va khóng ành huòng dén muc dich ban hành QDHC. Tuy nhién, Du tìiào Luàt khóng giài thich thè nào là "sai sót nhò"
va co quan nào eó thàm quyèn dành già dò là
"sai sót nhò". Càch su dung càc tìéu chi "dinh tinh" này làm cho viéc àp dyng bién phàp sua dèi C^HC frò nèn khó khan, bàt cap. Ò khia canh tiéu cyc, quy dinh này se de bi Igi dung vào càc myc dich bàt hgp phàp.
Bièn phàp thu hòi QBHC
Diém b khoàn 1 Dièu 43 Dy thào Luat quy dinh bipn phàp thu hòi QDHC dugc àp dyng frong càc truòng hgp: "npi dung cùa QDHC khóng App ly, khóng phù hgp vói diéu kièn thyc tè".
Chat lugng cùa mot QDHC dugc xem xét qua tinh hgp phàp va tinh hgp ly. Dò là hai tiéu chuàn dành già QDHC ò hai gòc dò khàc nhau. Tinh hgp phàp frong QDHC chi ra ranh giói giùa hgp phàp va khóng hgp phàp. Day là biéu hién cùa nguyen tàc thugng tòn phàp luàt - mot nguyen tàc hièn dinh. Trong khi tinh hgp ly cùa QDHC thè hièn tinh khà thi va hiéu qua cao nhàt vè kmh té, chinh fri - xà hói. Vi pham yèu càu vè tinh hgp ly khòng phài là vi pham phàp luat. Nói càch khàc, mot QDHC co nói dimg khòng hgp ly thi vàn khóng phài là QDHC trai phàp luàt. Do dò, khòng thè àp dyng bién phàp thu hòi QDHC vi ly do: "nói dung cùa QDHC khóng hgp ly". Dièu này hoàn toàn màu thuàn vói khoàn 2 Dièu 41 Dy thào Luàt là:
"Tùy theo tinh chat, mùc dò trai phàp luàt ma QDHC co thè bi dinh chi, sua dòi, thu hai, bài bò hoac hùy bò".
10 Nguyen Làn, Tu diéì TU va Ngù Viét Nam, Nid). Tong h^ Tp. Ho Oli Minh, 2002, b: 637,1634.
. HGHIÈH CUUI A 4 SO 06(310) T3/2016V.IAP P H A p ! *> I
BAN VE DU ÀN LUAT
Bièn phàp bài bó hoàc hùy bó QDHC Hién nay, frong nhièu vàn bàn phàp luàt su dyng tbugt ngù "hùy bò" ben cgnh thuàt ngù "bài bò", nhimg thuàt ngù "hùy bò"
dùng khóng nhàt quàn va khòng rò nói hàm xàc dinh, nhièu truòng hgp frong cùng mot quan he khi thi dùng "hùy bò", khi thi "bài bò". Co quan diém eho ràng, khàc vói quyèn
"bài bò", quyén "hùy bó" eó hàm y là àp dung dòi vói càe vàn bàn dà khòng co hiéu lyc tu lue ban hành". Nói càch khàe, khi
"hùy bò" là coi nhu vàn bàn bi hùy bò chua tùng tòn tai, con khi "bài bò" là vàn bàn bi bài bó dà tìmg tòn tai va co hiéu lyc. Diéu 29 Nghi dinh SÓ 40/2010/ND-CP ngày 12/4/2010 cùa Chinh phù ve kiém fra va xù ly vàn bàn quy phgm phàp luàt cùng co su phàn biét va giài thich tuong ty. Hién nay, Dy thào Luàt cùng quy dinh bién phàp "hùy bò" ben cgnh bièn phàp "bài bò" nhung khóng giài thich cu thè thè nào là "bài bò" va thè nào là "hùy bò".
Dièu 44 Dy thào Luàt quy dinh bién phàp "bài bò" dugc àp dyng trong truòng hgp QDHC dugc ban hành nhung vi phgm càc quy dinh tai diém a, d, d va diém e khoàn 1 Diéu 41 Dy thào Luàt. Trong khi dò, theo 45 Dy thào Luàt, bièn phàp "hùy bò" cùng dugc àp dung frong truòng hgp QDHC dugc ban hành nhung vi pham càc quy dinh tai diém a, d, d va diém e khoàn 1 Diéu 41 Dy thào Luàt. Nhu vày, vè co bàn, khóng co sy phàn dinh cy thè truòng hgp nào tìiì àp dyng bièn phàp "hùy bó" va truòng hgp nào thi àp dyng bién phàp "bài bó". Mot càu hòi dat ra là khi "QDHC dugc ban bành khóng dùng thàm quyèn theo quy dinh cùa phàp luàt" thi co quan co thàm quyén sé àp dyng bién phàp
"hùy bò" hay "bài bò" vi ràng Dy thào Luàt quy dinh eó thè àp dung "hùy bò" làn "bài bò" frong truòng hgp này.
Nhàm tgo ra sy khàc biét giùa bién phàp
"hùy bò" vói "bài bò", Dy thào Luàt qi^ ' dinh thém 02 truòng hgp frài phàp luàt de àp dung bién phàp "hùy bó" ma khòng tìm thày frong bipn phàp "bài bò" là:
- QDHC dugc ban hành do co hành vi gian dòi, de dga, hói lo, hoàc do dua trèn thóng tin khóng chinh xàc dàn dén sai sót nghiém frgng vè nói dung;
- QDHC co su vi pham nghiém frpng quy dinh vè trình ty, thù tue ban hành theo quy dinh cùa phàp luàt.
Tuy nhién, theo chùng tòi, truòng hgp
"QDHC dugc ban hành do co hành vi gian dói, de dga, bòi lo, hoàc do dya frèn thòng tin khòng chinh xàc dàn dèn sai sót nghiém frgng vè ngi dung" co nói bàm phàp ly tuong tu nhu diém e khoàn 1 Diéu 41 Dy thào Luat Nhu vày, frong truòng hgp này hoàn toàn eó thè àp dung che tài "bài bó" chù khòng chi àp dyng bién phàp "hùy bò".
Ngoài ra, co mot truòng hgp chi eó thè àp dyng che tài "hùy bò" chù khòng àp dung che tài "bài bò" là khi "QDHC co su vi pham nghiém trong quy dinh vè trinh ty, thù tue ban hành theo quy dinh cùa phàp luàt". Thè nhung frong Dy thào Luàt khóng co bàt ky quy dinh nào dua ra càn cu de xàc dinh dau là vi phgm nghiém frgng bay it nghiém frpng.
Vày khi ggp nhùng truòng hgp này, co quan nhà nuóc co thàm quyèn se càn cu vào dàu de àp dung bién phàp hùy bò QDHC? Va ai dàm khàng dinh ràng quy dinh này se khóng bi Igi dyng vào càe myc dich bàt hgp phàp.
Theo chùng tòi, che tài "hùy bò" chi nén quy dinh, néu là càn, vói cÒng thùc "phé chuàn hoàc hùy bò" chù khòng quy dinh
"hùy bò" dòc làp vói "phè chuàn", frong mot so quan he khì mpt quyét dinh muón co hiéu lue hay eó hiéu lyc day dù phài càn phè chuàn, nèu khòng phè chuàn tue là bi hùy bò, coi nò chua tùng tòn tai va chua co biéu lue phàp ly. Nhu vày, viét ra hay khóng viét ra
11 Hoang Thi Ngàn, Vàn bàn quy pham phàp luat: hùy bó hoac bài bó, Tap chi Nghién cùv Làp phàp, so 6, nàm 2005.
32
L A P P H A P ^ S Ó 06(310) T3/2016B À N V E D U À N L U À T
thugt ngù "hùy bó" ciìng khòng ành huóng tói nói dung phàp Vy cùa quyèn phè chuàn, bòi quyèn phé chuàn dà bao hàm quyèn hùy bò vàn bàn'^. Ciìng co truòng hgp hùy bò àp dung dgc làp, nhung nhimg truòng hgp àp dyng hùy bó dgc làp hoàc di kèm quyèn phè chuàn chi co rat it. Tiép thu quan diém hgp ly này, Hién phàp nàm 2013 va Luàt Ban hành vàn bàn quy pham phàp luat nàm 2015 da bò thuàt ngù "hùy bò" frong càc diéu khoàn tuong ùng. Do dò, nham bào dàm tinh thóng nhàt giùa Hién phàp nàm 2013, Luàt Ban hành vàn bàn quy pham phàp luàt nàm 2015 vói Dy thào Luàt, theo chùng tòi, khòng nén quy dinh "hùy bò" là mot bién phàp xù ly QDHC trai phàp luàt frong Du thào Luat.
Xin nói thèm, khoàn 2 Dièu 44 va khoàn 2 Dièu 45 Du thào Luàt dèu quy dinh:
"Tniòng hgp QDHC trai phàp luàt do lòi cùa ca quan ban hành QDHC va dà tgo cho cà nhàn, tò chùc dugc huòng quyén, Igi ich ma hg khòng biét QDHC dò là trai phàp luàt, tbì quyét dinh dò khóng hi bài bò hoàc hùy bò, trù truòng hgp vi ly do quòc phòng, an ninh, fràt ty, an toàn xà bòi, sue khòe cùa còng dóng hoàc truòng hgp vièc thi hành QDHC co thè gay ành huóng nghiém frpng dén lai ich còng cóng". Theo chùng tói, day là mgt quy dinh rat tùy tìèn va tìèm àn nhiéu nguy hiém.
Dan eù, theo Dièu 59 Luàt Dàt dai nàm 2013 thi UBND càp xà co quyèn cho thué dàt thuóc quy dàt nòng nghiép su dyng vào muc dich còng ich cùa xà, phuong, thi fràn.
UBND càp huypn co quyèn quyét dinh giao dàt, cho tìiué dàt, cho phép chuyén muc dich su dung dàt dói vói ho già dình, cà nhàn.
UBND càp huypn khòng dugc ùy quyén cho UBND càp xà dÓi vói viéc gìaa dàt, cho phép chuyén myc dich su dyng dàt. Theo quy dinh
này thi UBND càp xà khòng co quyèn giao dàt, cho phép chuyén muc dich su dung dàt frong bàt ky truòng hgp nào. Néu UBND càp xà quyét dinh giao dàt cho mot cà nhàn, tó chùc tìiòng qua mpt QDHC thi ro ràng day là mpt QDHC frài phàp luàt. Già su C^HC hai phàp luàt này dà tao cho cà nhàn, tò chùc dugc huòng quyén, Igi ich ma hp khòng biét QDHC dò là trai phàp luat thi quyét dinh dò khòng bi bài bó hoac hùy bó - tue là quyèt dinh dò vàn co hiéu lyc phàp luàt. Néu vày, quy dinh này vò hình trung dà "phù dinh"
thàm quyén ve hình thùc va nói dung cùa càc chù thè trong vièc ban hành QDHC. Tiép theo, mot càu hòi dàt ra là QDHC frài phàp luàt này dà tao cho cà nhàn, tó chùc dugc huóng quyén, Igi ich ma hg khòng biét QDHC dò là trai phàp luàt nhung QDHC dò gay bàt Igi cho ben thù ba va ben thù ba này biét dugc QDHC dò là trai phàp luàt Ihì giài quyèt thè nào? Truòng hgp ben thù ba này quyét dinh khièu ngi, khói kipn va viéc giài quyét khiéu ngi, khói kién là co co so tbì "so phàn" cùa QDHC trai phàp luàt này sé ra sao?
Trong khoa hpe phàp ly, nèu mot QDHC dugc ban hành nhung khòng dàp ùng yèu càu hgp phàp thi de bào dàm quyén va Igi ich cùa còng dàn, tò chùc, Igì ich cùa Nhà nuóc, ngoài vièc àp dung càc bièn phàp dình chi, bài bò thi nhàt thièt phài àp dyng bièn phàp khòi phyc lai tmh frgng eù do vipc thuc hién quyét dinh frài phàp luàt gay ra. Dò co thè là càc bién phàp cu thè nhu bòi thuòng thièt hgi vè vàt chat hay ve tinh thàn cho nhihig dói tugng Kèn quan bi thièt hgi tu quyèt dinh dò nhu quyèt dinh vè giài tóa, dèn bù, già eà, thué, tài chinh... Nghi quyét Dai hói dai biéu làn thù X cùa Dàng Còng san \^èt Nam cùng dà chi rò: "Càc co qumi co Ihàm quyèn phài dèn bù thich dàng cho còng dàn va doanh nghièp vè nhùng thièt hai cà vè danh dy va
12 Nguyen CÙU Wét Cac yéu tSeau thành ttiam quyén va tình he dimg cùa tham quyèn, Tap chi Nghién cùu Làp phàp, so 9nàm2005
NGHlEH CUUI <
s é 06(310) T 3 / 2 0 1 6 \ _ L A P P H A P I '
BAN VE Dir AN LUAT
vàt chat do nhimg quyét dinh frài phàp lugt gay ra"". Do dò, vè nguyen tàc, co quan ban hành vàn bàn sai, gay hàu qua thi phài khòi phuc Igi'". Néu gay thiét hai eho nguòi dàn tbì phài bòi thuòng. Day là tràch nhiém cùa co quan nhà nuóc truóc còng dàn va nguòi dàn co quyèn khièu ngi, khói kién. Do dò, nhàm dàm bào tinh hgp phàp cùa QDHC, dàm bào quyén va Igi ich hgp phàp eùa cà nhàn, tò chùc, Dy thào Luàt càn logi bò dièu khoàn "Truòng hgp QDHC trai phàp luàt do lòi cùa co quan ban hành QDHC va dà tao cho cà nhàn, tó chùc dugc huóng quyén, Igi ich ma hg khóng biét QDHC dò là frài phàp luat, thi quyét dinh dò khòng bi bài bò hoac hùy bò".
Bién phàp dinh chinh QBHC Nhu dà trinh bay, khoàn 1 Dièu 41 Dy thào Luàt quy dinh vè nhihig truòng hgp QDHC dugc xem là trai phàp luàt. Vàn de eó tinh thuc tién quan frgng là àp dyng bién phàp xù ly nào dòì vói càc QDHC trai phàp lugt. Theo dò, nèu càc QDHC vi pham càc yéu càu tgi diém a, d, d va diém e khoàn 1 Dièu 41 tìiì co tìiè bi bài bò. QDHC vi pham càe yèu càu tai diém a, e, d, d va diém e khoàn 1 Dièu 41 thi eó thè bi hùy bò. Tuy nhién, QDHC vi pham yèu eàu tgi diém b khoàn 1 Diéu 41 "kbÒng dùng hình thùc theo quy dinh cùa phàp luàt" sé bi àp dyng bién phàp nào thi khòng dugc quy dình trong Du thào Luàt. Trong khi dò, theo khoàn 1 Diéu 38 Dy thào Luàt tbì bipn phàp dinh chinh QDHC dugc thyc hipn khi "co sai sót ve the thùe, ky thuàt trình bay va càc vàn de co tinh ky thuàt khàc". "Sai sót vè thè thùe" dugc néu tai khoàn 1 Dièu 38 Dy thào Luàt co
phài là "khòng dùng hình thùc" dugc nèu tgi diém b khoàn 1 Diéu 41 Dy thào Luàt hay khóng? Néu "phài" thi duòng nhu Dy ±ào Luàt dà khóng co su nhàt quàn, vi ràng bién phàp dinh chinh khòng àp dyng dói vói QDHC tì^ phàp luàt, frong khi dò, "khòng dùng hình thùc" là mot tìéu chi de xàc dinh QDHC trai phàp luàt. Ngugc Igi, néu cau tra lói là "khòng" tbì "sai sót vè thè thùc" vói
"khóng dùng hình thùc" khàc nhau nhu thè nào va "khòng dùng hình thùc" thi se àp dyng bipn phàp xù ly nhu thè nào?
Theo Tu dién tìéng Viét, "dinh" là sua Igi, con "chinh" là dùng. Khi ghép Igi ihì
"dinh chinh" co nghìa là "sua Igi cho dùng"'^. Bàn chat cùa "dinh chinh" chinh là vi$c sua dòi mot hay mgt so diéu, khoàn cùa vàn bàn dà tòn tgi truóc dò. Nhu vày, "dinh ehinh" dù hiéu duói bàt ky nghìa nào ciing là "sua dòi". Do dò, viéc Dy thào Luat phàn chia ra thành nhùng "sai sót vè thè thicc, ky thuàt trinh bay va càc vàn de co tinh ky tìiugt khàc" de "dinh chinh" va "sai sót nhò vè nói dung" de "sua dòi" là khòng co co so. Phài chàng, so vói sai pham vè màt nOi dung thi sai pham vè thè thùc, ky thugt trình bay khóng phài là sai phgm lón, nén co thè tiiy tién "dmh chinh". Vày, vai frò cùa co quan sogn thào, vai frò cùa co quan kièm tra tình phàp ly dói vói dy tìiào QDHC... ò dàu ma de xày ra sai sót ve càn cu phàp ly dugc vipa dàn, thè thùc, ky thuàt trình bay?'* Theo chùng tói, càn xem xét lai bién phàp "dinh chinh" frong Du thào Luat. Nèu thùa nhgai bipn phàp "dinh chinh" frong Dy thào Luàt thi càn co nhùng tìéu chi cy thè nhàm phàn djnh rò ràng giùa "dình chinh" QDHC vó^
"sua dòi" QDHC •
13 Dàng Cóng san Wét Nam, VànIdénDaihóidai tnéu toàn quoc làn thù X, NO). Chinh tri quóc già. Ha Nói, 2006, tr. 131. , 14 Trìdi phàt t»&j cùa Nguyen Bó truì^g Bó Tu f^p Uong Chu Luti trén Viét bào.Vn, Bò Tu phàp y^ tàu ftì N& bÓ<fm
dinh tam giù'xe mày, thù ba, ngày 24/11/2006 va/^àt biéu cùa Cuc trùdtigQjc Kién tra vàn bàn quy f^mpt^lu$tM Hong Sdn trén Vnexpress, Ha N& tam dùng dang ky xe mày là càdì làch luàt, thù bay, ngày 26/11/2005. M 15 Nguyen LSn, TU dién TU va Ngù'Yièt Nam, Nxb. TónghdpTp. Ho Chi Minh, 2010, tr. 638; Vièn Ngòn ngù hgc, Tù<m
ti&ig V^f^ thóng, Nxb. Phùdng DÓng, Ha Nói, 2009, tr. 290.
16 ao Vu Minh, Dinh diinh vàn bàn quy pham f^àp luàt - Bièn f^p xù ly khiém khuyét hay su lam quyén?, T^p (hi Nghién cut/ Làp phàp, sé 12, nàm 2012.
I
l HGHIÈH Cini ;—I L A P P H A P V s é 06(310) T3/2016
