l!M!iy!lJHHJ:».lAW
T911 cU Cong tac TOD giaoPHAT HUY GIA TRj TON GIAO Of VIET NAM TRONG BOI CANH TOAN CAU HOA
f
hdng mot quoc gia dan toe nao khdng bi anh hudng bdi cac van de toan cau nhd- mdi trddng, syc khde, dao ddc, Idi sdng.Tdn giao trong boi canh hien nay dang chung tay thyc hien nhOng nhiem vu vi hda binh, an ninh va on dinh xa hdi. trudc nhQng tac ddng cua toan cau hda hien nay, ddi song tdn giao Viet Nam cd nhDng thay doi dang ke ca ve sd lupng va phddng thdc hoat ddng. Cac gia tri tdn giao dan di vap ddi song cua con ngddi, khang dinh tam quan trgng trong moi ca nhan va cpng dong. Tuy nhien, tai sao nhQng ban sac va cac gia tri tdn giao thyc sy bijng no trong boi canh toan cau hda? Va gia tri cua tdn giao trong boi canh tpan cau hda tiien nay dddc huy dpng va phat huy nhd the nao? day la cau hdi ma nhieu nha nghien cQu quan tam.
Trong bai viet nay, vdi muc dich tren cd sd khai luan van de tdn giap d trong boi canh toan cau hda d Vipt Nam, chung tdi chu y, tap trung phan tich nhdng vai trd cua viec huy dcng, phat huy gia tn tdn giap. Xem day nhd mdt trong nhQng nhiem vu quan trpng nham nhan dien ve tdn giao trong bdi canh toan cau.
1. Obi song ton giao Viet Nam trong boi canh toan cau hoa
^ Trong 30 nam qua, tdn giao da trd lai trong nen chfnh tri-xa hdi toan cau. Cac tdn giao va cac phong trao ton giao da thuc hien budc ddt pha noi bat trong cac cupc bau cd d cac quoc gia nhd- An Dd, Ai Cap, Tho NhT Ky va Israel va cp gang thanh lap cac chfnh phu than quyen d quoc gia nhy Iran, Afghanistan.
Nhyng__rd rang, sy trd lai cua tdn giao da khien mdt so nha nghien cdu xem nhOng bien doi
* VlSn Nghien ciiu Ton gido - Vien Hdn ldm Klioa hoc Xa hgi Viet Nam
NGUYEN VAN BAC * tdn giao nhd dy doan mang tfnh quoc te, cung nhy xung dgt trong cac quoc gia, gida cac quoc gia vdi nhau trong cac nen van minh Idn tren the gidi ma trong do tdn giao ddng mdt vj tri quan trpng'".
Toan cau hda kinh te, chinh tri, van hda,...
va cac van de cCia con ngddi ngay cang trd nen sdi ddng. Nhdng bat dong. tranh chap ve van de tdn giao khac nhau, td pha thai, hdn nhan dong tfnh, viec hien dien bieu tdpng tdn giao trong khdng gian cdng (mgng che mat cua tin do Islam giao trong trddng hgc, trong cac cd quan nha nudc,...), cd ddpc xem la dan chLi hay khdng ? da trd thanh nhOng chd de thao luan ndng bdng tren cac dien dan khca hgc, cac cd quan nha nudc...
Vipt Nam la mpt qupc gia da dan tpc, da tdn giao, trong suot qua trinh phat trien cua dan tdc Viet Nam, tdn giao chiem mdt vi tri quan trpng trong ddi song tinh than cua ngddi dan.
Cac tdn giao ndi sinh nhd: Phat giao Hda H i o , Cao Dai cung nhy cac tdn giao ngogi smh truyen vao Vi?t Nam nhy: Phat giao, Cdng giao, Tin lanh,., du cd nhOng budc thang tram lich sd, tuy nhien, nhin mot each hoan chlnh, tdn giao hien nay dang cd nhdng bddc phat trien dong hanh cung dan tpc.
Dudng lpi chfnh sach ten giao d Viet Nam sau doi mdi (td Oai hpi Dang tpan quoc nam 1986) da cd tac dpng to Idn den viec phye hoi tdn giao. Nhin ve nhan khau hpc tdn giao, cd the thay, ddi song tdn giao Viet Nam trong boi canh toan cau hien nay cd nhQng thay doi dang ke.
Sy hoi sinh tdn giao d Viet Nam nhy sy dap dng nhu cau tinh than, tam linh cua con ngydi khi phai doi dau vdi nhOng he qua cua nen kinh te thi trudng, cua bien doi khf hau va cac van de cua ddi sdng. Sy da dgng tdn giao
"l 9'2016
TapcMCoigtacToDiBii
d Viet Nam la dieu de nhan thay khi dd tudi cac g,di tham gia ngay cang nhieu vao cac heat dong tdn giao. Cac loai hinh tdn giao tin ngudng o Viet Nam cd su dan xen gifla' ba loai hmh th, tmdng tdn giao, dd la "th, tn/dng do , t h , tn/dng den", "thi tn/dng xam""' Bdn canh do, ben trong mdi tdn giao cung cd nhung thay doi nham thich ngh, vdi cac dieu kien moi cua xa hpi, dap flng nhu cau ten giao cua nhan dan.
l!lel!iy)IJIliU||;H.],^
_ Cac tdn giao dupc Nha nudc cdng nhan cung g,a tang tU con sd 6 tdn giao ien tdi 14 ton giao (gdm 39 t3 chflo tdn giao dupc cdng nhan). NInUng b,en do, ve so lupng ngudi theo dao Tin lanh d Viet Nam gia tang dang k l rong nhung nam gan day, dac biet la d ha, khu Vflc Tay Bac va Tay Nguyen. (3 khu vuc I ? n S n " " . ^ " '^ " " ^^°-°°° "'" 0 ° Cdng giao 450.000 t,n do Tm lanh thudc ddng bSo cac dan toe thieu so. 0 Tay Bac, con so theo dao Tin lanh la 135.000 ngudi, neng cdng dong hdn (38.000 ngudi)"
_ Ben canh dd, cac hien tuong tdn giao mdi cung CO nhung sac thai mdi nhu Thanh Hai Vd Thugng su (tfl Dai Lean), Phat MSu dia cau (lfl Tmng Quoc), hien tupng thd cung Hd Chi Mmh (d y,et Nam)... cung nhu cac loa, hinh tin ngudng khac cd xu hudng phat tnen manh me va lan rong trong ddi sdng nhan dan™.
Xu hudng tdn giao xa hdi d Viet Nam tronq nhung ndm gan day cung od su thay ddi quan
^png tu tdn giao ca nhan sang tdn giao xa hdi Lac boat ddng lam linh tdn g,ao d i n cd sU chuyen d c h vao cac boat ddng xa hd, nhu tfl thien. y te, giao d u e . gdp phan quan trong vao viec thuc day on dinh, duy tn hda binh vt cung CO mem tin cua con ngudi vao cudc sdng.
2. Vai tro cua viec huy dong, phat huy cac gia t n ton giao
Tdn giao trong bdi canh toan cau hda hien nay dang ngay cang phat huy cac gia tri tdn giao cua mmh, thuc hien cac nhiem vfl xa hdi on dmh doi song tmh than, tao nen tang ve "an ninh tmh than" cho con ngud, trudc nhflng khd khan, phuc tap cua cudc song. 6 Viet Nam chua bao gid nhu cau tam linh cua xa hdi lai ion nhu bay g,d va dd chinh la mdt tien He
quan trong de pd the phuc hd, cap gia tri tdn giao. Va rd rang, su trd lai cua tdn giao vide pliat huy nhflng gia tri ciia tdn giao trong bd, canh toan cau hien nay dat ra nhieu van de quan tam.
Cd nhieu loai gia tn khac nhau nhu g,a tn dao dflc, g,a tri van hda, gia tn tinh than... Cac gia tn tich cue deu dupc cac xa hdi coi trong va phat huy. Tat ca cac gia tn nhu the ctiat ca nhan, tn tue, tinh cam, tinh than, dao dflc van hoa, qudc gia va xa hdi la nhflng gia tri'vTnh cuu. Bo khdng chi la nhflng gia tri nhan ban ma con la nhflng gia tri qudc gia, gia tn xa hd, va ch,nh tri nhat dinh khdng Ihay ddi va duoc pho cap; dd la sU cdng bang xa hdi, tinh than yeu nUdc, tinh than thudng tdn phap iuat tdn trong phu nfl, tlnh thuong yeu con ngudi va tdn trong cac mdi quan tam khac.
_ Cac gia tri cd the bi thay doi phu hop vdi d,eu kien hoan canh, dia diem cu the va phu thuoc vao mdi tn/dng xa hdi. Vi du, gia In lien quan den CNXH, phuc Ip, xa hdi, dan chij cd the thay do, tuy trong dieu k,en cua moi qudc g,a. Dan chu, chi, nghTa the tuc va cdng bang xa hpi da dugc ghi nhan trong Hien phap la ba gia tn quan trpng cua qudc gia, NhUng dan chu va chu nghTa the tuc cd the khdng tim thay cap gia tn tich cue trnng xa hdi ddc tai va treng cac xa hpi dua tren nen tang tdn giao.
Tren tat ca, nhflng g,a tn tinh than dupe co, a quan trpng dat nen tang co ban cho sU phat tnen cua cac ca nhan, nhan manh cac gia tri dao due nhu su chan thanh, trung IhUc G,a tri tmh than dUdc coi cao hdn gia tri tdn giao Bdi VI, cac gia tn tdn giao cd dupc sflc manh tfl nhung gia tri tmh than.
Mdt cau hdi dat ra la: cac tdn giao cd nhung g,a tn gi can phat h u y ' Khdng mdt nhu p VKjt Nam co mdt tdn giao dpc tdn cd Chang ch, la nhflng ddng tdn giao chu luu ma no da, dien cho mpt qupc gia, mpt nen van hoa. Do do, v,ec phat huy cac gia tri tdn g,ao ngay cang duoe thuc day va day manh bdi nhung ca nhan, nhflng nhdm cd cung niem t,n ton giao, nham quang ba, tuyen tmyen ve gia tn ton gdo" cua minh tren mo, mat cua doi song xa ho,.
Tap cbi CoiB tac Tfin giio Quan diem cua Dang va Nha nudc Viet
Nam ve van de tdn giao, tfn ngddng da xac dinh Tin ngudng. ton giao la nhu cau tinh than cua mgt bo phan nhan dan. Dang va Nha nudc ta ton trong quyen tu do tin ngudng va khong tin ngudng cua nhan dan, thuc hien binh dang, doan ket luong giao va giQa cac ton giao. Khac phuc moi thai do hep hoi, thanh kien. phan biet doi xii vdi dong bao co dao, chong nhQng hanh dong vi ph^m tu do tin ngudng; dong thdi nghiem cam va ngan chan moi hanh vi ldi dung ton giao pha hoai doc lap va doan ket dan toe, chong pha chu nghTa xa hoi, ngan can tfn do lam nghTa vu cdng dan"'^'.
Tren thdc te, tdn giao, tin ngudng d Viet Nam thyc sU da va dang thyc hien vai tro tam linh va tmh than ddi vdi ngudi dan. Cdng dong ton giao d Viet Nam hien nay cd trach nhiem de khuyen khfch hanh vi tham nhuan tri tue, Idng td bi, chia se, td thien, doan ket, va tinh yeu. NhOng gia tn dao ddc, nhan van tdn giao la^ mdt nguon n^ng lupng hQu ich chp ddi song cCia con ngudi.
Sy ton tai va hoat dpng cua moi tdn giao cd nhdng dddng hudng va phddng cham mang tinh dac tnJng rieng, lam phong phu ddi song van hda tmh than cua nhan dan. Trong Bao cao Chinh tri tai Dai hdi dai bieu toan qudc lan thd XI cua Dang, met lan nda the hien chi tiet quan diem cua minh ve tdn giao:
T/ep tLic hoan thi$n chinh sach, phap luat ve tin ngudng. ton giao phu hop vdi quan diem cCia Dang.^ Phat huy nhQng gia th van hoa.
dao dQc tot dep cOa cac ton giao; dong vien cac to chiic ton giao. chQc sac, tin do song tot ddi. dep dao. tham gia ddng gop tfch cue cho cong cudc xay dung va bao ve To quoc.
Quan tam va tao moi dieu kien cho cac to chOc ton giao sinh hoat theo Hien chUdng.
Dieu le cua cac to chQc tdn giao da dUQc Nh^
nupc cong nh$n, dung quy dinh cua phap luat. Dong thdi. chu ddng phdng ngiia. kien quyet dau tranh vdi nhOng hanh vi Idi dung tfn ngudng. ton giao de me hoac. chia re. pha hoai khoi doan ket dan fdc"'".
Su phuc hdi cua tdn giao keo theo dd la sd hoi smh manh me ddi song tam linh trong
nhdng chuyen bien xa hdi. Giao ly cua cac tdn giao chda dyng nhieu yeu to t'ch eye, tien bo, gdp phan hQu ich cho viec xay dyng nhan each con ngudi Viet Nam hien nay trddc nhQng van de mdi ciia toan cau hda. Do dd, ddi song dgo ddc, nhan each cua con ngddi ngay cang dddc cung CO, hoan thi?n, xa rdi chu nghTa ca nhan, chij nghTa vj \^.
NhQng hogt dpng chung tay vi cpng dong, vi ldi i'ch cCia chung sinh theo quan diem cua Phat giao, vi ddi song hda binh ma tat ca cac tdn giao dang hudng tdi da xac dinh tach minh khdi cac Tnh vyc cua ddi song chinh trj, khdng tham gia vao hogt dgng chinh tri. Tdn giao la to chde "hogt dpng vi nhan Ipgi" vi Ipi ich quan sinh, khdng xac djnh gan minh vdi chinh tri, kinh te, de duy tri sy dn djnh va hoa binh. Nhdng hoat ddng ldi dyng ton giao vi muc dich chfnh tri cd the lam ton hai nghiem trpng den gia tri tdn giao cung nhd chp xa hgi.
Do dd, can phan bigt sy cuong tfn td Idng nhiet thanh tdn giao vdi cae hogt dgng me tin dl doan, Ipi dyng tdn giao.
Vigc thuc day doi thogi va hda hpp gida va trong cac tdn giao, cdng nhan va ton trgng sy tim kiem chan ly va trf tue se phan dau cho mpt moi tUdng giao hda hgp cOa eon ngddi.
NhQng gia tri tfch cyc cua ton giao cd y nghTa nhat dinh trong cdng cupc doi mdi hign nay 6 nddc ta, dd la cung co khoi dgi doan ket toan dan, phat huy cac gia tri van hda, dgo ddc cCia tdn giao trong xay dyng nen dgo diic mdi.
3. Ket luan
Cd the ndi, tnJdc nhdng bien doi cua ddi song tdn giao d V i i t Nam nhu xu the da dgng tdn giao, suthay doi ve nhan khau hgc va dia tdn giao da cd nhQng tac dgng khdng nhd den tinh hinh an ninh va xa hpi. Tuy nhien, cac tdn giac hien nay da va dang phat huy nhdng gi^
tri tfch cyc, hgn che tieu eye cua minh nhim dam bao ddi scng tinh t h i n cda nhan dSn, dap dng nhu cau tam linh cda con ngydi. Ben cgnh dd, viec phat huy cac gia tri tdn giao da gdp phan trgng vao vigc gin giO, phat huy cac giA tn dgo ddc, nhan van va hoan thien nhSn each con ngddi trong dieu kign mdi >
(xem ti^p Irang 15}
9ff'20/<S
