CHfNH SACH VA
Q U A N\.<^
CO S 6 VOM TAO CONG NGHE CAO, DOANH NGHIEP CONG NGHE CAO VA DINH HVdNG TAI VIET NAM
HA MINH HI|P
Fhd Vy trudnq Vy Cdnij r\q\\$ cao d^ Khoa hgc vi Cdnq nejh$
Bai vid't t^p trung phdn tich mOt sd'vd'n dd^ vd^ md hlnh cor sb Uofm tao cdng nghf cao vd irofm t^o doanh nghidp cdng ngh^ cao, lam tidn dd^ cho vifc xdy d^ng djnh hiTdng phat trid'n cac co? sb nay t^i Vift Nam trong thori gian tdi.
K
hai nidm vUdn Udmdoanh nghiep (Business incubator) cd ngudn gdc d Hoa Ky, sau dd phat trien nhanh ehdng ra toan the gidi. Ngudn gdc y tudng nay xud't hidn tU nam 1942, khi to ehUe Student Agencies Ine (d Ithaca, Hoa Ky) triln khai hogt ddng hd trd hlnh thanh cac doanh nghidp cua sinh vidn. Nam 1946, td chUe Phat t h i n nghidn cUu Hoa Ky (American Research Development ARD) da thanh lap vudn Udm doanh nghidp chfnh thUe dau tidn vdi mgc dfch dau tu tai ehinh cho cac doanh nghidp mdi dupe thanh lap. Vd CP ban, vUdn Udm doanh nghidp la ndi eac doanh nghidp mdi dupe thanh ldp cd t h i thud try sd lam vide trong mdt khodng thdi gian nha't djnh (thdng thudng tu 3 dd'n 5 nam), dUpc cung cap Uu dai cac djch vu can thid't d l bat dau hogt ddng kinh doanh.
Trong trUdng hdp mdt vUdn Udm doanh nghiep eh? tap trung hd trp eho cac doanh nghiep lay cdng nghd cao (CNC), cdng nghe mdi lam nen tang hlnh thanh va phat trien thi se dupe gpi la vudn Udm
doanh nghidp CNC (Hi-Tech business incubator).
Trong nhOng nam gdn ddy, d Viet Nam da hlnh thanh va phat triln mdt sd md hinh vUdn Udm doanh nghidp cdng nghd do nha nude hoac doanh nghidp qudn ly.
Tuy nhidn, hogt ddng triln khai eua cdc vudn Udm nay cdn chdm do chua ed ehid'n lupc, ke hogch phat trien lau dai, thidu kinh nghidm trong qudn ly didu hanh, thieu ngudn tai chfnh ddu tU, thieu dpi ngu chuydn gia tu vd'n va cac djch vy chuyen nghidp phye vy hogt ddng Udm tgo...
Lugt CNC dupe Qud'c hdi khod XII thdng qug ngdy 13.11.2008, trong do ed mdt sd dieu quy djnh vd ed sd Udm tgo CNC, Udm tgo dognh nghidp CNC (sau ddy gpi tdt Id cd sd Udm tgo). Cy t h i nhu sgu: ed sd Udm tgo la cd sd cung cdp cac didu kidn thudn Ipi vd hg tdng ky thudt, ngudn li;c vd djch vy can thid't phye vy vide Udm tgo CNC, Udm tgo doanh nghidp CNC. Cd sd Udm tgo phdi cd du cac dieu kien ve hg tdng ky thudt vd ddi ngu qudn ly chuydn nghidp dap Ung ydu cdu Udm
tgo CNC, Udm tgo doanh nghidp CNC; ed ddi ngu chuyen gia tu vdn vd edng nghd, sd hOu tri tud, phap ly, tai chfnh, qudn ly doanh nghidp; ed khd ndng lidn ket vdi cdc ed sd sdn xuat, nghidn cUu, dao tgo phye vy hogt dpng Udm tgo CNC, Udm tgo doanh nghidp CNC. Cung theo tinh thdn cQa Ludt CNC, d l thuc d l y hogt ddng Udm tgo CNC. Udm tgo doanh nghidp CNC, Nha nUdc quy djnh cac chd dd Uu dai, hd trp dac biet cho cac nha ddu tu xdy di;ng, kinh doanh cd sd Udm tgo nhU: giao dat khdng thu tidn sii dyng ddt, midn thud sii dyng ddt ddi vdi ddt dung d l xdy di;ng cd sd Udm tgo;
hudng mUc Uu dai cao nhdt theo quy djnh cua phdp ludt v l thue thu nhdp doanh nghidp, thue gia trj gia tdng, thud xuat khIu, thud nhdp khIu; dupc xem xet hd trp mdt phdn kinh phi hogt dpng tii kinh phf cua ChUdng trinh qudc gia phat triln CNC... Ngoai ra, cac to chUc, ca nhan thUc hidn di; an Udm tgo cung dupc hudng cac Uu dai nhu: hudng mUc Uu dai cao nhat theo quy dmh cCia phap ludt vd thud thu nhap doanh nghidp, thud gia trj gia tang, thud
14 Hoat ddng
K H O A H O C so thang 2.2012
CHfNH SACH VA QUfiN L^
Gidi thidu sin phim ciia doanh nghiip dugc uam t^o t^i Trung tim uam t^o doanh nghidp CNC (Khu CNC Hoi L^c)
xud't khIu, thud nhdp khIu...
ChUdng trinh qude gia phat triln CNC dd'n nam 2020 da dUde Thu tudng Chfnh phu phd duydt tgi Quyd't djnh sd 2457/QD-TTg ngay 31.12.2010. Dd'n nam 2020, ChUdng trinh se tap trung dau tU xdy dung vd dUa vdo hogt ddng 30 ed sd Udm tgo, ddng thdi cd the hd trp chi phf van hdnh cua cac ed sd Udm tgo nay trong 5 nam dau hogt ddng.
Mot so mo hinh co so uom tao
Vide lua chpn md hlnh cP sd Udm tgo phu hdp se bao ddm thUe hidn thdnh cdng muc tidu tgo ra cac doanh nghidp CNC dap Ung dupc ydu cau phat triln cua dat nude. Ve cd ban, cd sd Udm tgo thudng dUpe xay dung d gan hoac trong cac trudng dgi hpc, vidn nghidn eUu, khu CNC...
nham lidn kd't vdi eac hogt ddng dao tgo, nghidn eUu vd san xua't san phim CNC. Hidn nay, trdn thd gidi cd mdt sd md hlnh eP sd Udm tgo sau:
Md hlnh cd sd Udm tgo
ehung: la md hlnh cd ban nha't vdi mgc tieu thue day vide hlnh thdnh nen cdng nghidp CNC ndi chung dga trdn eac ITnh vge cdng nghd thdng tin va truyen thdng, cdng nghd sinh hpc, edng nghd vat lieu mdi vd cdng nghd tg ddng hda. Md hlnh nay cung cap cac didu kidn hg tang ky thuat (cd sd vat chat, khdng gian sii dgng ehung,...) vd cac djch vg cd ban d l phgc vg vide Udm tgo. Cac ddi tupng dupe Udm tgo tgi ddy chu yeu Id cdc td ehUc, ca nhan trong trudng dgi hpc, vidn nghien cUu va doanh nghidp nhd nude...
Md hlnh nay thge hidn cac hogt ddng Udm tgo dd'i vdi nhieu logi cdng nghe ma khdng tap trung vdo mdt cdng nghd eg the ndo.
Dd'i vdi eac qud'c gia bat dau phat trien hogt ddng Udm tgo CNC,
Udm tgo doanh nghidp CNC, md hlnh cd sd Udm tgo nay thudng xud't hidn d giai dogn dau tidn eua qua trinh phat trien.
Md hlnh cd sd Udm tgo chuydn nganh: Id md hlnh hudng tdi hogt ddng Udm tgo mdt sd cdng nghd eg the, dae thu nham tgo ra eac doanh nghidp cd trinh
dp edng nghd tidn tid'n, hang dau trong ITnh vUe dupe Udm tao. Md hinh nay thudng xuat hien nhieu hdn d giai dogn ke tid'p giai doan phat thin cua md hinh cd sd Udm tao chung va hien nay kha phd bien.
Md hinh cd sd Udm tgo trong trudng dgi hpc: la md hlnh hogt ddng chu yeu dUa vao cac ngudn tai nguydn tri tue, thdng tin, kdt qud nghien cUu... cua eac trudng dgi hpc, nham thuc day thUdng mgi hda va cdng nghidp hda cac kd't qud nghidn cUu khoa hpc va edng nghd d cac trudng dgi hpc.
Md hlnh ed sd Udm tgo dae bidt la md hinh cd tfnh chat ca bidt, phge vg cho mdt hoac mdt sd mgc dfch eg the. Vf dg: Md hlnh cd sd Udm tgo cho kieu bdo d nude ngoai nham mgc dfch ho trp cho eac chuydn gia, sinh vidn da hoac dang lam vide va hpc tap d nude ngoai cd dieu kidn hlnh thdnh doanh nghidp trong nUde trdn cd sd phat triln cac CNC, cdng nghd ngudn; Md hlnh ed sd Udm tgo qud'c td cd mgc dfch tgo ra eac doanh nghidp cd quy md Idn, tam dnh hgdng qud'c te vd hudng tdi thj trudng todn cau...
Cac dieu kien can thiet de mot CO sd uom tao hoat dong hieu qua
Md hlnh td chUe va qudn ly:
vd cd bdn, md hlnh to chUe va qudn ly cua ed sd Udm tgo cd the khac nhau, tuy nhien, mdt cd sd Udm tgo can ed cac bd phdn chUe nang nhU: tU van phat trien kinh doanh, tU van tai chfnh vd dau tu, tu van ddo tgo vd edng nghd, tu van hanh chfnh va phap che, quan ly hg tang... De phuc vg hogt ddng Udm tgo hieu qua, mdt ed sd Udm tgo cung can phai
0-.U no^.o HoatdOng So thang 2.2012 j Q j Q ^ H O C
15
CHfNH SACH VA QUfiN LV
cd cac mdi quan he, lien kdt chat tge mien gidm thud, tU vdn vi^c che vdi cac td chUe khac nhU:
cac cd quan qudn ly nha nUdc, to chUe tai chfnh, trUdng dgi hpc, vien nghien cUu, khu CNC, hiep hpi doanh nghiep... (hinh 1).
thanh ldp cdc chi nhdnh hodc lidn doanh vdi cac t l chUc khde, tu vdn hogt ddng xuc tidn thUdng mgi, tid'p thj...
+ Djch vg hd trp cho cdc doanh
i ; U s u U U M 1 A U
Thu trtfdng cd sd liftm t^o
- >
- •
- •
Tif v2n phdt triln kinh doanh
Tif vS'n tai chinh va dau ti/
T\i van dao tao va cong nghe
Trf van hanh chinh va phap che
Quin 1^ ha tang
• • •
Cd QUAN Q U A N LY
NHA Nl/dC
TO CHlfC TAI CHINH
TRl/CfNG DAI HOC, VIEN NGHIEN ClfU...
KHU CNC, KHU CONG NGHIEP...
HIEP HQI DOANH NGHI|:P
Hlnh 1: md hlnh td chdc va quin ly dien hlnh cua mdt ca sd uam t^o
- C P sd vat chat: cP sd Udm tgo can ed khdng gian rdng, phdng hdi thao hidn dgi, didn thogi, internet, may fax, bUu didn, may phdtd, nude, didn, gas... Ngoai ra, mdt cd sd Udm tgo cdn ed the dupc dau tu xay dgng phdng thf nghidm chuydn nganh de phgc vg hogt ddng nghidn cUu va phat trien (R&D), he thd'ng trung bay va ban san pham, khu nhd an, hau can...
Cac loai hlnh dich vu:
+ Djch vg cd ban gdm to chUe hpi nghj, cac hogt ddng kd toan, kiem toan, dang ky cac thu
nghidp nhu xay dgng va phat then he thd'ng qudn ly doanh nghiep, tuyen dgng, dao tgo kid'n thUe ve cdng nghd, phap ludt, bdo hd sd hOu tri tue, tai chfnh, tid'p thj, ban hang, tu van cac vdn dd ve lao ddng, vide lam va bdo hiem...
+ Djch vg hd trp hogt ddng dau tu va tai chfnh nhU xay dgng va phat trien kd hogch kinh doanh, huy ddng eac ngudn dau tu tai chfnh tu quy doi mdi edng nghd, quy dau tU mgo hiim, vd'n vay ngan hang va eac ngudn tai chfnh hpp phap khac.
+ Dich vu hd trP xuc tidn cac
dg dn cg t h i nhU thIm djnh di; an kinh doanh, danh gia cdng ngh$, ldp kd hogch triln khai dg an, tu vdn khai thde sang chd, danh gia vd djnh gia tdi sdn vd hinh, tU vdn tfn dgng vd tdi chfnh cho dg an, tu vdn cac van dd lidn quan ddn hpp ddng kinh td, triln lam sdn phim va qudng cao, cdc djch vu khdc theo ydu edu.
Qua trinh phat trien ciia cac CO sd uom tao
Theo kinh nghidm cua mdt sd nude trdn the gidi, d giai dogn ddu cua qua trinh phat triln cac ed sd Udm tgo, Chfnh phu va chfnh quydn dja phUdng hd trp kinh phf dau tu de xay dung cd sd hg tang, mua sdm trang thiet bj can thid't, hd trp chi phf hogt ddng trong 2 hoac 3 nam dau tidn vd hd trp cac td chUe dupc Udm tgo. Sau dd, cac cd sd Udm tgo thudng dupe phat triln theo md hlnh "ti; cung, tu cap", nghTa Id cac CP sd Udm tgo se phdi thu eac logi phf djch vg d l bdo ddm duy tri hogt ddng. Vd cd bdn, qua trinh phat triln eac cd sd Udm tgo se trdi qua 2 giai dogn:
Giai dogn phat trien ban dau.
Nha nude xay dung va ban hanh cac cd che, chfnh sach dac bidt d l hd trp hlnh thanh vd phat triln cac cd sd Udm tgo. 6 giai dogn nay, mgc tidu phat trien eua cac cd sd Udm tgo hudng tdi Ipi ich xg hdi va dgt Ipi ich xa hdi, Ipi ich qud'c gia Idn trdn Ipi feh kinh te.
Cd sd Udm tgo d giai dogn nay ed mpt sd dgc trung sau: ty le ehuyin ddi cac kd't qua khoa hpc va edng nghd vao sdn xua't, t^f le Udm tgo thanh cdng cac doanh nghidp CNC d quy md nho tang cao; cung cap gidi hgn mpt sd giai phap, djch vg de hd trd cac ddi tupng dupc UPm tgo, chu ydu
16 KH"OT5*O?^«'^^"^^-°^^
CHINH SACH VA QUfiN LV
hd trp vd hg tang ky thuat va cac djch vg d mUe ed ban.
Giai dogn phat trien da dgng.
6 giai dogn nay, cac cd sd Udm tgo chuyen sang md hinh hoat ddng cua doanh nghidp, dupc quan ly theo cd che ddc lap, tg chu, tu chju trach nhidm dd'i vdi thu nhap vachi phf hogtddng. Cac ed sd Udm tgo se phai cung cap hg tang ky thuat, ngudn lUc vd djch vg vdi quy md vd chd't lupng cao hPn, dap Ung dupe mgc tidu gpm tgo thanh edng nhidu doanh nghidp CNC cd quy md Idn trong td't ed eac ITnh vUc cua nen kinh td. Cd sd Udm tgo d giai dogn nay ed mdt sd dgc trung sau:
+ Cung cap todn didn cac dieu kidn can thid't d l thuc hidn toan bd qua trinh UPm tgo, tU vide lUa chpn mdt y tudng d l nghien eUu, phat trien, san xua't, vd thUdng mai hda san phim cho dd'n khi doanh nghidp CNC dUpc nidm yet trdn thj trudng chUng khodn (hoac dupc mua Igi). Trong giai dogn nay, ty Id Udm tgo thdnh cdng mdt cdng nghd mdi hoac mdt y tudng cdng nghd tang cao, ddng thdi xud't hidn nhieu md hlnh cd sd Udm tgo khac nhau, tu dd hlnh thdnh mgng ludi cd sd Udm tgo.
+ Cac cd sd Udm tgo dupe phat triln theo djnh hudng cdng nghidp. Sd lupng eac doanh nghidp CNC dupe Udm tgo thanh edng tang cao, tU dd hlnh thanh cac cgm doanh nghidp CNC, lam nen tang cho sU phat triln mdt sd ngdnh edng nghidp CNC.
+ Cac hogt ddng dau tU mgo hiim dupe tang cudng d l giai quydt van de thieu vdn cua cac doanh nghiep CNC.
Nhin ehung, sg tach bidt cua
hai giai dogn phat trien ch? cd y nghTa tUdng ddi theo thdi gian.
Trdn thUe te, d mpt sd qudc gia, hai giai dogn nay tdn tai ddng thdi va bo sung eho nhau.
De xuat mot so giai phap phat trien cac co sd uom tao tai Viet Nam
De phat trien eac ed sd Udm tgo tai Viet Nam, trudc hd't can nhanh ehdng xay dgng vd ban hanh quy djnh eg the cac dieu kidn ddi vdi cd sd Udm tgo, cac chfnh sach, bidn phap khuyd'n khfch, thuc d l y hogt ddng Udm tgo CNC, Udm tgo doanh nghidp CNC. Xay dUng cac cd che, chfnh sach dgc thu d l hinh thanh mdi lien kd't chat ehe giUa dao tao, nghidn cUu va san xuat trong cac ITnh vUc CNC, dly nhanh "tdc dp"
lam chu va sang tgo CNC tai Viet Nam.
Xdy dung mdi trudng kinh doanh thuan Ipi, tgo dieu kidn de phat triln cac doanh nghidp khoa hpc va cdng nghd cd quy md vUa vd nho. Cac doanh nghidp nay la lUc lupng chu yd'u de phat triln eac CNC, cdng nghd mdi, ddng thdi kfch thfch, thue day vide hlnh thanh thj trUdng cdng nghe.
Tap trung huy ddng cac ngudn vd'n cija xa hdi, tang dan mUe dau tu tu ngdn sach nhd nude, kinh phf hpp phap tu cac quy, cac logi hlnh tfn dgng d l thge hidn cac hogt ddng Udm tgo CNC, Udm tgo doanh nghidp CNC. Dua Quy doi mdi cdng nghd qude gia chfnh thUe di vdo hogt ddng d l hd trd vdn eho cdc to chUe, ca nhdn va doanh nghidp thge hidn nghidn eUu, chuyin giao, doi mdi vd hodn thidn edng nghd. Sdm thdnh ldp Quy dau tU mgo hiem CNC qud'c gia d l dau tu vd'n, cung cap djch
vg tu van cho to chUe, ca nhan hinh thanh va phat trien doanh nghiep Ung dgng, sdn xua't san pham, cung Ung djch vg CNC.
Xay dgng he thdng chUdng trinh dao tao phgc vg cho cac ddi tupng tham gia hoat ddng Udm tao CNC, Udm tao doanh nghiep CNC; trong dd dac biet quan tam den vide dao tao, phat trien dpi ngu chuyen gia tu van ve cdng nghe, sd hOu th tue, phap ly, tai chfnh, qudn ly doanh nghiep trong cac cd sd Udm tao.
Xay dgng eac cd che phdi hpp vdi cac dja phUdng de tgo dieu kien thudn Ipi cho vide thijc d l y hinh thanh va phat then cac cd sd Udm tao, then khai cac hogt ddng Udm tao CNC, Udm tao doanh nghiep CNC tren dja ban.
Vide xay dgng va phat trien cac cd sd Udm tgo tai Viet Nam ddng mdt vai trd quan trpng trong vide lidn kd't cac hogt ddng nghidn cUu khoa hpc vdi hogt ddng san xud't kinh doanh, day nhanh tid'n dp chuyen giao kd't qua nghidn cUu CNC thanh eac san pham cd chat lupng, tfnh nang vupt trdi, gia trj gia tang cao, than thidn vdi mdi trudng. Vdi eac hogt ddng dupe trien khai tfch cgc tU phfa Bd Khoa hpc vd Cdng nghd vd cac bd, nganh cd lien quan, eac cP sd Udm tgo se thue sg cd nhUng ddng gdp dang k l eho sU phat trien kinh te - xa hdi, tgo nen tang d l nude ta cd bdn trd thdnh mdt nude edng nghidp theo hudng hidn dgi nhu Nghj quyd't cua Dang da de ra •
^- . oo^.o Hoatdong So thang 2.2012 K H O A H O C
