66 SO 12-2010 CHAU MY NGAY NAY
T H O N G T I N
Y NGHIA CHUYEN THAM CHAU A CUA
T O N G T H O N G O B A M A
N g a y sau k h i cuoc bau cu1 giiia nhiem ky t a i M y ket thuc vdi that bai thuoc ve dang cam quyen t a i Ha nghi vien, Tong thong Obama da co chuyen cong du tdi 4 nUdc chau A (An Do, Indonesia, H a n Quoc va Nhat Ban) bat dau tut ngay 6/11/2010.
Ben canh nhiing ket qua dat dtidc trong quan he song phtidng vdi cac ntidc, gidi phan tich cho rang, chuyen di con an chiia nhieu thdng diep gdi den cac ntidc t h i i ba nhti T r u n g Qudc, Bac Trieu Tien, dong thdi, khang dinh ro moi quan he bien chting khong the thieu dtidc giiia Chau A - Thai B i n h Dtidng va M y nhti tuyen bd' cua Ngoai trtidng M y Hillary Clinton: "ttidng l a i cua M y lien quan chat che vdi Chau A - Thai B i n h Dtidng, con ttidng l a i cua Chau A - Thai Binh Dtidng se phai dtia vao My".
1. Ket qua hdp tac song phtidng An Do: Ngay 6/11, Tdng thdng Obama
da bat dau chuyen tham chau A k h i 6ng den Mumbai vdi hdn 200 nha lanh dao doanh nghiep hang dau cua M y . Ong phat bieu rang, "muc tieu hang dau cua chuyen tham nay la mang theo cac cong ty M y va md ctia cac t h i trtidng de M y cd the ban hang hda va dich v u t a i chau A, tai mot sd t h i trtidng tang trtidng nhanh
nhat the gidi va M y cd the tao ra viec lam d ntidc M y " va xac dinh quan he M y - A n la "mot quan he dd'i tac ro rang cua t h e k y X X r .
Trong hdp tac k i n h te song phtidng, cac doanh nghiep M y mong mudh dat dtidc nhieu hdp ddng budn ban vdi cac doanh nghiep A n Do. Nha san xuat may bay Boeing cua M y hy vong hoan tat hop ddng ban cho A n Do 10 may bay van t a i quan sti C-17 t r i gia khoang 4,5 ty USD va dang t i m each ban cho cac hang hang khong A n Do 30 may bay Boeing 737 mdi t r i gia 2,7 t y USD.
Cac cuoc hoi dam con tap t r u n g vao viec dd bo lenh cam cac td chtic cua A n Do nhti To chtic nghien ciiu v u t r u A n Do (ISRO) va To chtic nghien ctiu va phat t r i e n qudc phdng A n Do (DRDO) tiep can k y t h u a t cdng nghe cao cua My. K y ket nhieu hdp ddng chuyen giao cdng nghe qudc phdng cho A n Do, cac hiep dinh hd t r d cho viec chuyen giao cac cdng nghe nay, cac hiep dinh hdp tac trong l i n h vtic ndng nghiep, dtidng sat, nang ltidng hat nhan va nang lu'dng thong thtidng. Ong Obama nhan manh rang, M y coi A n Do nhti mot t h i trUdng cua ttidng l a i va sti "tang cudng giao thtidng giiia A n Do va M y se mang lai
CHAU MYNGAY NAY SO 12-2010 67 ldi ich cho ca hai ntidc". Day la nhiing
chi dau cho thay, Washington dang thtic sti mudh lay l a i v i the la ddi tac k i n h te hang dau cua A n Do. Viec Washington va New Delhi md rong cac quan he thUdng mai co x u hudng tao ra anh htidng day chuyen den can can quyen ltic k i n h te cua chau A. Ve phia A n Do dtidng nhti dang mong mudn M y cong nhan anh htidng toan cau ngay cang tang cua ho va chd ddi M y ung ho manh me de A n Do co mot ghe thtidng trtic t a i H o i Ddng Bao A n L i e n Hiep qudc k h i td chtic nay dtidc cai td. A n Do mudn cd tieng ndi ve nhting gi se xay ra tai Afghanistan, k h i dng Obama chuan bi r u t quan M y t a i day vao mua He tdi.
Indonesia: Chuyen tham cua Tdng thdng Obama tdi Indonesia dien ra trong luc nen k i n h te Indonesia dang t t i van dong de t r a n h khdi sti tac dong t t i nen k i n h te M y . K i n h te Indonesia ngay cang hoi nhap vdi cac ntidc lang gieng chau A va hien dang cd sti thay doi trong quan he k i n h te vdi M y . Indonesia cd quan he thtidng mai ldn hdn va nhan dtidc nhieu dau t t i hdn t t i k h u vtic chau A. Trong cuoc hop bao td chtic ngay sau k h i hoi dam vdi Tong thdng Yudhoyono, ong Obama da nhan manh rang, M y se doc stic tang ctidng hop tac k i n h te vdi Indonesia, mau chdng dtia ntidc M y t t i v i t r i thti ba len v i t r i hang dau trong danh sach cac doi tac k i n h te vdi Indonesia.
Ve phia Indonesia, ong Yudhoyono cung neu ro, ntidc M y von co tiem ltic to ldn ve k i n h te, trong k h i do Indonesia la mot thtic the k i n h te dang phat trien vdi tdc do nhanh, v i the vien canh hdp tac k i n h
te gitia hai ben md ra rat rong ldn. H a i nha lanh dao da k y ket ban Hiep dinh do'i tac toan dien gitia M y va Indonesia nham nang cap sti hdp tac hai ben trong cac l i n h vtic mau dich, dau t t i , giao due, nang ltidng, mdi trtidng va an n i n h qudc gia. Dang chu y trong chuyen tham nay, M y cam ket cung cap khoan vd'n t r i gia 1 ty USD giup cac nen k i n h te dang noi chdng choi vdi bien ddi k h i hau.
Indonesia da the hien sti quan tam ddi vdi cac khoan tien nay de sti dung vao cong tac chdng chat pha r u n g va giam ltidng k h i thai gay hieu ting nha kinh.
Indonesia con la ndi ma ong Obama da sdng k h i con nhd va do cung la dieu ma Indonesia t t i hao rang, co mot trong nhiing v i Tong thd'ng M y co quan he van hca vdi Indonesia, cung nhti gianh dtidc cam t i n h cua ngtidi dan chau A, nhat la nhting ngtidi Hoi giao. Chuyen tham tdi Indonesia - ntidc co da so cong ddng Hoi giao ldn nhat the gidi han mang y nghia bieu ttidng cho khuc dao dau trong viec ket noi sti each biet ldn gitia phtidng Tay va the gidi Hoi giao.
Hdn Quoc: Muc dich chuyen tham H a n Quoc lan nay cua Tong thdng M y nham t h a m dti cuoc hop cua Nhom G- 20 va mong mudh dat dtidc thda thuan FTA gitia M y va H a n Qudc. Tuy nhien, Hiep dinh thtidng mai t t i do M y - Han Quoc can tiep tuc thao luan de giai quyet nhting van de bat ddng nhti viec M y lo ngai rang, vdi hiep dinh do Han Qudc se khong md ctia day du t h i trtidng cho san pham t h i t bo va 6 to cua M y . Mac dti vay, theo gidi phan tich, F T A M y - H a n Qudc van cd the dtidc hoan tat trong vong vai tuan ntia,
68 SO 12-2010 CHAU MY NGAY NAY nhiing sii cham tre cua no da lay d i cua
ong Obama cam giac t h a n h cdng.
Nhat Ban: Chuyen cdng du nay da ket thiic mot each th at bai d Yokohama, ndi dien ra dien dan Hdp tac K i n h te Chau A - T h a i B i n h Dtidng (APEC).
Nhat Ban dang k h a l u n g t u n g trong x i i ly chinh sach t r u y e n thdng "dtia vao mot m i n h My", cung n h t i xac d i n h htidng ra trong ban cd ldn T r u n g - M y . Trung Quoc mudn ly gian Nhat - M y , M y ep Nhat khong thay ddi ldn ke hoach di chuyen can cii khong quan Futenma d Okinawa. N o i cac Nhat Ban dtidng nhti dang b i chia re ve phtidng each giai quyet van de nay. T h u ttidng mdi Yukid Hatdyama tuyen bd' van coi
"quan he ddng m i n h Nhat - M y la nen tang cho chinh sach do'i ngoai ciia Nhat Ban", nhting Tokyo "se xem xet l a i toan dien hien trang moi quan he ddng m i n h nay nhan 50 nam ngay siia ddi Hiep tide an n i n h Nhat - M y vao nam 2010".
Du sao, sd phan can cii Futenma chtia the quyet dinh trong hai ngay dng Obama tham Tokyo.
2. Phia sau chuyen tham chau A
Ben canh nhiing muc tieu hdp tac song phtidng vdi cac ntidc, chuyen t h a m chau A lan nay va chuyen cdng du den Trung Qudc vao nam 2009 cua Tong thong Obama nham cac muc tieu hoan toan khac nhau ve van de ddi noi, cung nhti van de toan cau. Dieu nay phan anh nhting thay ddi thtic te trong chien ltidc ma Chinh quyen Obama phai dtidng dau d k h u vtic nay.
K h i t h a m T r u n g Qudc thang 11/2009, dng Obama dang d dinh cao quyen ltic d trong ntidc. Ong da vach ra khudn k h d chtidng t r i n h nghi sti chinh sach ddi noi vdi viec coi T r u n g Qudc la phtidng tien duy t r i on d i n h d k h u vtic Chau A - T h a i B i n h Dtidng. Tuy nhien, k h i dd, Chinh quyen Obama dang quan t a m den viec quan l y dat ntidc dang sa sut nhieu hdn la duy t r i Uu the ciia M y trong t r a t t t i toan cau. L d i dung sti Id la nay, T r u n g Quoc dtidng nhti coi m i n h la mot sieu ctidng ndi len trong k h u vtic va tren the gidi da gay ra n h i i n g t r a n h chap t r e n k h u vtic bien Ddng vdi cac qudc gia nhti Viet Nam, Philippines, Nhat Ban, Indonesia, Malaysia. Bdi vay, chuyen d i t d i 4 ntidc chau A lan nay cua Tong thd'ng Obama nham nhac nhd T r u n g Qudc rang, M y van duy t r i vai t r d cua m i n h n h t i mot ltic ltidng can bang quyen ltic then chd't d k h u vtic Chau A - T h a i B i n h Dtidng.
Sau that bai cua dang Dan chii tai H a nghi vien, Tong thd'ng Obama cang can tap t r u n g vao chinh sach dd'i ngoai, l i n h vtic ma Tong thd'ng Obama va Thtidng nghi vien cd the nam the chu dong. V i vay, chuyen d i nay la diem khdi dau cho viec chuyen dan trong tam sang chinh sach dd'i ngoai de tranh nhiing h a n h dong gay khd de t t i phia H a n g h i vien. Nhting t h a n h cdng trong chuyen d i chau A lan nay cung nhti mot each ghi diem quan trong lam tien de cho giai doan "chung song" vdi cac doi t h u cua dang Cong hda •
NguySn Thuy Dtidng tong hdp Vien Nghien ciiu Chau My
