رود ة 5 رﺎﻤﺷ ، ة 4
نﺎﺘﺴﻣز 1392
ص . 78 - 61
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ) ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ :
نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ ﻧﻮﻤﻧ
ﺔ لﺎﺳ رد ناﺮﻳا 1390
(
نﺎﻳﺪﻤﺤﻣ دﻮﻤﺤﻣ ﷲا ﻲﻔﻄﺼﻣ ،1
2يدرو ﻲﻤﻴﻠﺳ ﺮﻴﻣا ،
3
هﺪﻴﻜﭼ هزوﺮﻣا:
، تاردﺎﺻ ﻢﻬﻣ رد ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺗ ﺔﻌﺳﻮﺗ
ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺎـﻫ
، ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ
. ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ تاردﺎـﺻ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا ياﺮـﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و ترادﺎﺻ
ﺖﻴﻤﻫا دراد . رد ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻮﻘﻟﺎﺑ
ة ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ ﺮـﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و
دﺮـﻜﻠﻤﻋ
تاردﺎﺻ ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻌﻣﺎﺟ ﺔ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺔﻧﻮﻤﻧ
لﺎﺳ رد يرﻮﺸﻛ 1390
ﺪﻧدﻮﺑ
،ترﺎـﺠﺗ و نﺪـﻌﻣ ،ﺖﻌﻨﺻ ترازو ﻖﻳﺮﻃ زا تاردﺎﺻ ﻲﻠﻣ زور ﺖﺒﺳﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﺳ ﺮﻫ ﻪﻛ و
نﺎﻣزﺎـﺳ
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ترﺎﺠﺗ ﺪﻧﻮﺷ
. ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻫد
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و تاردﺎﺻ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻖـﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ رد ﻪﻛ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻲﺠﻧﺎـﻴﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﺰﻴﻧ تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ و تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺖﺴﻫ
،
دراد ﺖـﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲﺗاردﺎـﺻ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ .
ﺮـﺑ
ﻫرﺎﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا
تاردﺎـﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ رد ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎ
،
ﺨـﺳﺎﭘ ﺺﺧﺎـﺷ ﻪـﺑ ﻲﻳﻮﮕ
نزو ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ تاردﺎﺻ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ )
839 / 0 (
،
رازﺎـﺑ ﺰﻳﺎـﻤﺗ ﺺﺧﺎـﺷ ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖـﻳﺰﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ياﺮـﺑ
) 903 / 0 ( تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ،
يدﺮﺒﻫار تاردﺎﺻ ) 932 / 0 ( ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ار ﻢﻬـﺳ
ﺖﺷاد .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ : ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ،تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ .
1 . ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ةﺪﻜﺸﻧاد
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يراﺪﺑﺎﺴﺣ و ﺋ
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲ
2 . سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا ،
ةﺪﻜﺸﻧاد ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يراﺪﺑﺎﺴﺣ و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ
ﺋ ﻲ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،
3 . سﺎﻨﺷرﺎﻛ ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا ةﺪﻜﺸﻧاد
ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يراﺪﺑﺎﺴﺣ و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ
ﺋ ﻲ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 27 / 05 / 1392
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 12 / 09 / 1392
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : ﻲﻔﻄﺼﻣ ﷲا يدرو
E-mail: msallahverdi@gmail.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ تاردﺎﺻ مﺎﮔ ﻦﻳﺮﺗ
يﺎﻫ ﺔﻴﻟوا نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ﻪـﺑ دورو ﺖـﻬﺟ يراﺬـﮔ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ شﺮﺘﺴﮔ و ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ
ﻦﻴـﺑ يﺎـﻫ نآ ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﺖـﺳﺎﻫ ) ،ﻦﺒـﺸﻟآ و ﻖﻳﺪـﺻ 2009
(.
رد
لﺎﺳ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
- رد ناﺮـﻳا ﻢﻳﺮـﺤﺗ و رﻮـﺸﻛ ﻲـﺳﺎﻴﺳ ةزﻮـﺣ
و ﺖـﻔﻧ
ﻦﻴﺑ ترﺎﺠﺗ ﻪﺑ ﺎﻣ زﺎﻴﻧ ﻞﻠﻤﻟا
ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﺶﻴﭘ زا ﺶﻴﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ دورو و تاردﺎﺻ
ﻪﺘﻓﺎﻳ و ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺮﻴﻏ تاردﺎﺻ تروﺮﺿ ﻲﺘﻔﻧ
يﺪﺟ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا . ﻦﻳا ﺢﻴﺿﻮﺗ رد ﺮﻓ
ا ﺪﻨﻳ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﻌﺳﻮﺗ
ﺔ
تاردﺎﺻ ،ﺪﻴﻟﻮﺗ راﺮﻤﺘﺳا ﻪﺑ ﻌﺳﻮﺗ
ﺔ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يراﺬﮔ ،ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ و
ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺟﻮﻣ لﺎﻐﺘﺷا ﻆﻔﺣ و ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺪﻴﻣﺎﺠﻧا . ﻤﻫ ﺔ ﻖﻘﺤﺗ ﻪﺑ دراﻮﻣ ﻦﻳا ﺔﻌﺳﻮﺗ
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﻣﺎﺠﻧا
ﻦـﻳا زا.
ور
، دﺎـﻌﺑا زا ﺪـﻳﺎﺑ ﻢـﻬﻣ ﻦـﻳا
راﺮﻗ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺮﻴﮔ
. رد ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻧﻮﻨﻛ تاردﺎـﺻ
ﺮﻴﻏ ﻲـﺘﻔﻧ رد رﻮـﺸﻛ رد
راﺮﻗ ﻲﻧاﺮﺤﺑ ﺖﻟﺎﺣ دراد
. ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺎﻣ رﻮﺸﻛ ﻲﻣ و دراد ﻲﻧاواﺮﻓ يﺎﻫ
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ يﺰـﻳر
ﻂﺧ و ﺖﺳرد مﺎﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﻦﻳا رد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻲﺸﻣ
ﺛﺆـﻣ يﺎﻫ يﺮ
رد ار دﻮـﺧ هﺎـﮕﻳﺎﺟ و درادﺮـﺑ
ﺔﺻﺮﻋ ﺪﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ .
تروﺮـﺿ ﻦـﻳا
ﺮـﻣا رد ﻲﻟﺎـﺣ ﺖـﺳا ﻪـﻛ يرﺎﻴـﺴﺑ زا ﻊﻳﺎﻨـﺻ رﻮـﺸﻛ ﺎـﻣ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ رﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ ﻲﻳﻻﺎﺑ
ياﺮﺑ دورو ﻪﺑ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻳاراد و ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺎﺑ دﺎـﺠﻳا ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰـﻳر
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ سﺎﻴﻗ رد ﺎﺑ
ﺎﺒﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﺳد ﺪﻨﺑﺎﻳ .
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻣ هزﺎﺟا ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ ندﺮﻛ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ياﺮﺑ ،ﺪﻫد ﻲﺗﺎـﻴﻠﻤﻋ ﻂﻴـﺤﻣ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﻲﻣﻮﻤﻋ ، تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ يدﺮﺒﻫار
نآ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺪﻨﻫد ﺦﺳﺎﭘ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪـﻫد ) و نو ﺢﻴـﺷ
،لﺮﺒﻳد 2011 .(
اﺮﮔرازﺎﺑ تاردﺎﺻ دﺮﺑرﺎﻛ
يدﺮﺒﻫار تاردﺎﺻ ﻂﻴﺤﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺖﺳا
. رد نﻮﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻠﺻا
ﻲ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ )
،ناﻮﻧ 2010 ( ﺖﻛﺮﺷ و زا ﻲﻳﻻﺎـﺑ حﻮﻄـﺳ رد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎﻫ
اﺮﮔرازﺎﺑ تاردﺎﺻ ﻳ
ﻪﺘﺳاﻮﺧ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ درﻮﻣ رد يﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﺪﻨ
ﻲـﻣ ﺖـﺳد نﺎـﻧآ يﺎﻫ ﺪـﻨﺑﺎﻳ
) ،نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﮔرﻮﻣ 2009
.(
ﺮﺘﻬﺑ ﻢﻬﻓ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳا رد دﺮﺒﻫار
و ﺎﻫ يﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ دﻮـﺧ يﺎﺒﻗر
ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺷ و دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻂﻴﺤﻣ رد دﻮﺧ رازﺎﺑ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻲﺘﺑﺎـﻗر يﺎﻫ
دﻮﺧ يﺎﺒﻗر يﺮﺘﻬﺑ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﺑ
ﺖﺳد ﺪﺑﺎﻳ ) ،ﻦﻳرﺎﺳ و رﻮﻣ 2009
.(
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻜﻨﻳا رد ﻨﻴﻣز ﺔ ﻪﺒﻨﺟ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ يﺎﻫ ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﺗاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺑﺮﺠﺗ يﺮﺘﻤﻛ ترﻮﺻ ﻪﺘﻓﺮﮔ
،ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺳا نآ ﻲﭘ رد ﻪﻛ
ﻪـﺒﻨﺟ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ار ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ
ﺪﻨﻛ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻢﻬﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا فﺪﻫ ﻦﻳﺮﺗ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ ﺶﻘﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ ﺮﺑ ﻲﺗاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و تاردﺎﺻ ﺖﺳا
. زرﺎﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
رد ﺎﻴﻧد زور تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺔﻨﻴﻣز
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
، زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺖـﻬﺟ ود
يروآﻮـﻧ ﻪـﺑ
ادﺮﭘ صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺳا ﻪﺘﺧ
: رد تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ار ﺚﺤﺒﻣ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ لوا ﺖـﻳﺰﻣ رﺎـﻨﻛ
ﻲﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺮﻳا رد ﻪﻛ ﺪﺠﻨﺳ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ ﺢﻄﺳ ﻦﻳا رد يا .
مود
، ﻦـﻳا ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ ﻦﻴﺑ رد عﻮﺿﻮﻣ ﺔﻧﻮﻤﻧ
يرﻮﺸﻛ و دﺎﻤﻧ ﺔﻌﺳﻮﺗ تاردﺎﺻ ﻮﮕﻟا ﺎـﺗ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ يﺮﻳﺬـﭘ
نآ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ رﻮﺸﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ياﺮﺑ .
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ
يﺪﻳﺪﺟ رد زﻮﺣ ة ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ نرﺪﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ زا ﻪﺳ ﺔﻫد ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪـﺟﻮﺗ يرﺎﻴـﺴﺑ زا
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ار
ﻪﺑ دﻮﺧ ﺐﻠﺟ هدﺮﻛ ﺖﺳا ) ،سﺎﻣﻮﺗ و ﺎﺳﺮﻴﻛ 2008
.(
ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ يا زا
ﺎﻫروﺎﺑ و تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ار رد ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻛﺮﻣ راﺮﻗ
ﻲﻣ ﺪﻫد ﺎﺗ يروآدﻮﺳ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ
ﺖﻛﺮﺷ ار
ﻢﻫاﺮﻓ دزﺎﺳ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﺐﺴﻛ دﺎﺠﻳا ﺮﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ و
شزرا ﻦﻳﺮﺗﻻﺎـﺑ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ارﺎﻛ و ﺶﺨﺑﺮﺛا رﺎﻛ
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و يﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ﺪﻨﻛ
) ،ووﺎﭼ ﻲﻟ و ﻮﺴﺗﻮﻴﺴﺗ 2010
.(
رد ﺔﻨﻴﻣز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
ﻢـﻬﻣ ﻪـﻛ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺎﻴﻧد رد يدﺎﻳز ﻦـﻳا رد تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳﺮـﺗ
ﺠﻴﺘﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﺔ
ﻲﻜﺳوروﺎﺟ و ﻲﻠﻫﻮﻛ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ )
1993 ( دﻮﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺪﻧ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ
ﺐﺴﻛ و دراد دﻮﺟو ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ رﺎﻛ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﺮﺗﻼﺳا و رورﺎﻧ )
1990 ( و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
يﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﻳﺎﻨﺻ رد ار دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ و
و ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧدﺮﻛ يﺮﻴﮔ هﺎﮕﻨﺑ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ اﺮﮔرازﺎـﺑ يﺎـﻫ
ﺪﻧراد يﺮﺘﻬﺑ
1 ) ( H
) ،ﻲﻠﻨﻳﺮﮔ و ﺰﮕﻨﻴﻟ 2009
.(
ﻦﻴﻟوا ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ ﻲﺑﺮﺠﺗ رد ﻨﻴﻣز ﺔ ﺔﻄﺑار ﻦﻴﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ
تاردﺎﺻ و دﺮﻜﻠﻤﻋ تاردﺎﺻ ار نﺎﮔودﺎﻛ و ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ )
2008 ( مﺎـﺠﻧا ﺪـﻧداد . نآ
ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ ﺎـﻫ
ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻦﻴﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻲﻳاﺮﮔازﺎﺑ
تاردﺎﺻ و دﺮﻜﻠﻤﻋ تاردﺎﺻ راﺮﻗﺮﺑ ﺖﺳا .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، كاﺮﮕﻧﻻ ) 2003 ( ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﺔﻄﺑار
ود و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ دﺮﺒﻫار
و ﺰﻳﺎـﻤﺗ ﻲﺘﺑﺎـﻗر
ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺮﺒﻫر )
H3
( داد نﺎﺸﻧ ود ﺮﻫ
يﺮﺘﺸﻣ ﺪﻌﺑ ﺐﻴﻗر و ﻲﻳاﺮﮔ
ﺘﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻲﻳاﺮﮔ ﻲ
ﺮـﺑ ﺰﻳﺎـﻤﺗ ﺖـﻳﺰﻣ
ﺪﻧراد . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻪﺘﻓﺎﻳ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﺮﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺖﻳﺰﻣ
دراد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ
، ﻪـﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد
هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺔﻨﻳﺰﻫ ﺮﺑ يﺮﺛا ،ﻦﻴﻳﺎﭘ دراﺪﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ
)
H2
(.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻴﻧﺎﭙﺳا رد يا
، ﻧارﺎﻜﻤﻫ و وراوﺎﻧ ﺶ
) 2010 ( داد نﺎﺸﻧ ﺪﻧ ﺖﻛﺮﺷ يﺎـﻫرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺮﺗﺪﻬﻌﺘﻣ ﻲﺟرﺎﺧ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻖﻴﺒﻄﺗ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ قﺎﻴﺘﺷا ﺪﻧ
ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻧراد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦـﻳا
ﺖﻛﺮﺷ ﻖﻓﻮﻣ ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﺎﻫ ﺮﺗ
ﺖﺳا . ﻪﺠﻴﺘﻧ رد تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻘﺗرا ﺐﺟﻮﻣ
)
H1
( رﺎﺛآ و
ﺮﻴﻏ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ
3 ) (H
اد ر د .
ﻢﻬﻣ زا ﻲﻣ ناﺮﻳا رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳﺮﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗ
طﺎـﺑر ﻲﻨـﺴﺣ و ﻲﺋﺎﻋد )
1389 (
ﻪﻛ دﺮﻛ هرﺎﺷا و اﺮﮔرازﺎﺑ ترﺎﺠﺗ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﺔـﻄﺑار
ﻦﻴـﺑ ﻲﻧﺎـﮔرزﺎﺑ ﻂـﺑاور رد نآ ـﻠﻠﻤﻟا
ﻲ و رد
ﺘﺧادﺮﭘ تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﻳﺎﻬﻧ ﺪﻨ
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﮕﻳد يا
رد ﺔﻨﻴﻣز ناﺮﻳا ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ،
ﻧارﺎــﻜﻤﻫ و يﺰــﻳﺰﻋ ﺶ
) 1390 ( ــﻫ ﺎــﺑ ــﺋارا فﺪ ﺔ ﻟﺪــﻣ ﻲ ةرﺎــﺑرد تاردﺎــﺻ دﺮــﻜﻠﻤﻋ ﺎــﺑ
دﺮــﻜﻳور
ناﻮﺗ يﺪﻨﻣ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺎﻫ رد
مﺮﻧ ﺖﻌﻨﺻ
راﺰﻓا ناﺮﻳا
، دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﺘﺧادﺮﭘ تاردﺎﺻ ﺪﻨ
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻲـﺴﻴﺋر ) 1387 ( ـﻄﺑار ﺔ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ ﻦﻴـﺑ دﺮـﺒﻫار
نﻮـﮕﻤﻫ يزﺎـﺳ
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ار
ﻲﺳرﺮﺑ دﺮﻛ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
،
نﺎﻄﻠـﺳ و ﻲـﺑاﺮﻋا يﺪـﻤﺤﻣ
) 1388 ( ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﺖﻛﺮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ناﺮﻬﺗ سرﻮﺑ رازﺎﺑ رد لﺎﻌﻓ ﻲﻧاﺮﻳا يﺎﻫ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار .
رد ﺔﻤﻫ ﻦﻳا
ﺮﻴﺛﺄﺗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
ﻠ ﻜ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ دﺮ .
ﻲﺗﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳﺮﺧآ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا لﺪﻣ هﺪـﺷ يرادﺮﺑﻮـﮕﻟا
ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ﻪـﻛ
زا نآ ﺞﻳﺎـﺘﻧ و هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﺎـﻴﻧد رد ﻲﺗرادﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ،تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ برﺎﺠﺗ هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻲﻤﻠﻋ تﻼﺠﻣ ﻖﻳﺮﻃ ﺖﺳا
. نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻦﻳﻮﻛ يﻮﮕﻟا زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد )
2009 (
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يا
ﺔﻄﺑار دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ )
H3
،
H2
،
H1
( تﺎﻣﺪـﺧ ﺶﺨﺑ رد -
ﺪـﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺎـﻜﻳﺮﻣآ رد ﻞـﺘﻫ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺖﻌﻨـﺻ .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
، و رﺎـﻣﻮﻛ لﺪـﻣ
ﻧارﺎﻜﻤﻫ ﺶ ) 2011 ( ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هزاﺪﻧا و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
ﺮـﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺮﻴﮔ
دﺮﻜﻠﻤﻋ )
H1
( رد راﺪـﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و هرود
يا ﻪـﻧ ﻪﻟﺎـﺳ ) 1997 - 2005 ( ﻦﻴـﺑ رد 261 ﺖﻛﺮـﺷ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ
3 ) .(H
ﻧارﺎﻜﻤﻫ و يرﺎﻣ لﺪﻣ رد ﺶ
) 2011 ( ﺰﻴﻧ ﻄﺑار ﺔ ﺖﻛﺮـﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ يﺎـﻫ
ﻲﺗاردﺎﺻ ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر يﺎﻫ
)
H2
( ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻲﺑﺎﻳارازﺎﺑ يﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ1
ﺪﺷ . ﻪـﺳ تﺎﺤﻴـﺿﻮﺗ
ﺖﺳا ﺮﻳز دراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻲﻠﺻا ﺮﻴﻐﺘﻣ .
تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
لﺪﻣ ﻦﻳا رد ﻒﻳﺮﻌﺗ
زا تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻠﻫﻮﻛ
و ﻲﻜـﺳروﺎﺟ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ :
» ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ
رد يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ دﺎﺠﻳا رد يﺪﻨﻤـﺷﻮﻫ ﺮﺸﻧ ،يﺮﺘﺸﻣ ﻲﺗآ و ﻲﻠﻌﻓ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺳاﺮﺳ
ﺶﺨﺑ ﻦﻴﺑ
ﺖـﺳا يﺪﻨﻤـﺷﻮﻫ نآ ﻪـﺑ يﺮـﺳاﺮﺳ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ و نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
« ) ،نارﺎـﻜﻤﻫ و يرﺎـﻣ
2011 .(
ﻦﻳا ﻒﻳﺮﻌﺗ زا ﻪﺳ ﺮﺼﻨﻋ ﺮﻳز يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻴﻜﺸﺗ
هﺪﺷ
:ﺖﺳا
ﻒﻟا ( دﺎﺠﻳا يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ .2
يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﺖﺒـﺴﻧ
ﻪـﺑ
ﻲـﻨﻌﻳ ؛رازﺎـﺑ رد
عﺮـﺳا ﺖـﻗو ناﻮـﺘﺑ ﺎـﻫزﺎﻴﻧ و
ﻪﺘﺳاﻮﺧ يﺎﻫ يﺮﺘﺸﻣ ار رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﺒﻗر ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
.دﺮﻛ اﺬﻟ
، يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ رازﺎﺑ
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻖـﻴﻗد
لﺎﻤﻋا
،ﺎﺒﻗر ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ تﺎﻣاﺪﻗا ﺎﺒﻗر رد
يﺎـﻫزﺎﻴﻧ ﺖﺧﺎﻨـﺷ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ
و ﻪـﻳﺰﺠﺗ و ﻞـﻴﻠﺤﺗ يﺎـﻫوﺮﻴﻧ
ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ و تراﺮﻘﻣ ﻲﺘﻟود و ﺖﺳا يروﺎﻨﻓ )
،دود 2005 ﻳ ؛ ،زﺎﻤﻠﻴ 2008 .(
ب ( ﻊﻳزﻮﺗ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ .3
ﺶـﺨﺑ ﻲﻣﺎـﻤﺗ ﺖﻛرﺎﺸﻣ مﺰﻠﺘﺴﻣ رازﺎﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺦﺳﺎﭘ نﺎﻣزﺎـﺳ يﺎـﻫ
ﺖﺳا . قﺎﺒﻄﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺮﺑ
رازﺎﺑ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ،رازﺎﺑ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺪﻳﺎﺑ
ﻪﺑ ﺔﻤﻫ ﺶﺨﺑ دﻮـﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ داﺮﻓا و ﺎﻫ
) ،نارﺎﻜﻤﻫ و اﺮﺒﻣﺎﻛ 2011
ﻳ ؛ ،زﺎﻤﻠﻴ 2008 .(
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Marketing capabilities 2. Intelligence Generation 3. Intelligence Dissemination
ج ( ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ .1
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﺸﻧ و هﺪﺷ دﺎﺠﻳا رازﺎﺑ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا
. ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ
و ﻲـﺣاﺮﻃ ،فﺪـﻫ رازﺎﺑ بﺎﺨﺘﻧا ﻞﻜﺷ ﻪﺑ رازﺎﺑ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﺔـﺋارا
تﻻﻮـﺼﺤﻣ /
ﺎـﺑ ﻖـﺒﻄﻨﻣ تﺎﻣﺪـﺧ
ﻪـﻧﻮﮔ ﻪـﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ يﺎﻘﺗرا و ﻊﻳزﻮﺗ ،ﺪﻴﻟﻮﺗ ،نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻲﺗآ و ﻲﻠﻌﻓ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺮﻈﻧﺪـﻣ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يا
فﺮﺼﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻳﺎﻬﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ .
ﻢﻫ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻣﺎـﻤﺗ
ﻲ
ﻲـﻣ ﺶـﻘﻧ يﺎـﻔﻳا ﺎﻫﺪـﺣاو ﺪـﻨﻨﻛ
) و يرﺎـﻣ
،نارﺎﻜﻤﻫ 2011
ﻳ ؛ ،زﺎﻤﻠﻴ 2008 .(
تاردﺎـﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ اﺪﺘﺑا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻲـﺳرﺮﺑ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ )
H1
(.
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺮﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺠﻨﺳ
ﺪﺷ هﺪﻴ )
H3
.(
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ
صﺎـﺧ ﻞـﻳﻻد ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺘﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖﻳﺰﻣ ياراد ﻲﻧﺎﻣز يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺣاو ﻚﻳ و
زا ﻲـﺷﺎﻧ
ﻲﮔﮋﻳو ﺪﺣاو نآ يﺎﻫ )
،ﻲﻧﺎﻜﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﺪﻨﻧﺎﻣ يروﺎﻨﻓ
و ﻲﻠﻨﺳﺮﭘ ، نآﺰﺟ
( دﻮـﺧ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ماﺪﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺎﺑ ﺶﻳﺎﺒﻗر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﺔﻨﻳﺰﻫ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﻨﻛ ﻪﺿﺮﻋ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺮﺗ )
،ﮓﻧﺎﺗ و ﻮﻴﻟ 2009
و ﺎﻬﻳﺪﻧﺎﻣروا ؛
،ﺎﮕﻨﻳﺮﺘﺳا 2008
ﻳ ؛ ،زﺎﻤﻠﻴ 2008 .(
ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺗرﻮـﭘ لﺪﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ و
ﺮـﻳز دراﻮـﻣ ﻞﻣﺎـﺷ
ﺖﺳا : ﻒﻟا ( ﺖﻳﺰﻣ ﺔﻨﻳﺰﻫ ﻦﻴﻳﺎﭘ . ﺘﺳد ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﻪﺑ
» ﺮﺒﻫر ي ﺰﻫ رد ﻳ ﻪـﻨ
«
، ا ﻪـﺑ ـﻳ ﻦ ﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﻛ ـﻳ ﻚ ﺪـﺣاو
ﺐﺴﻛ و ﻟﻮﺗ ﻪﺑ رﺎﻛ ﻴ ﺪ هﺪﻨﻨﻛ ﻳﺎ ﺗﺄ ﻣ ﻴ ﻦ هﺪﻨﻨﻛ ا ي ﺮﺘﻤﻛ ﺎﺑ ﻳ ﻦ ﺰﻫ ﻳ ﻪﻨ ﺎﻫ
ﺪـﺒﺗ دﻮـﺧ ﺖﻌﻨـﺻ رد ﻳ
ﻞ دﻮـﺷ . ب (
ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺖﻳﺰﻣ .
ﺘﺳد ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺰﻣ ﻪﺑ ﻳ ﺖ
» ﺎﻤﺗ ﻳ ﺰ
«
، ا ﻪﺑ ﻳ ﻦ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻛ ﻳ ﻚ ﺐﺴﻛ ﺪﺣاو و
ﻟﻮـﺼﺤﻣ رﺎﻛ ﻲ
ﻟﻮﺗ ار ـﻴ ﺪ
فﺮﺼﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﺮﺧ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻳ ناراﺪ رد ﻳ ﻚ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻤﺘﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ،ﻢﻬﻣ ﻳ
ﺰ دﺮـﻓ ﻪـﺑ ﺮـﺼﺤﻨﻣ و
ﺪﺷﺎﺑ ) ،كاﺮﮕﻧﻻ 2003
،نارﺎﻜﻤﻫ و وراوﺎﻧ ؛ 2010
،نارﺎﻜﻤﻫ و يرﺎﻣ ؛ 2011
.(
ﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻲﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا فاﺪﻫا زا ﻲﻜﻳ ﻠ
تاردﺎﺻ دﺮﻜ ﺳا
ﺖ
2) .(H
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ 2
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ
ﻪـﺑ دﻮـﺧ تﻻﻮﺼﺤﻣ تاردﺎﺻ نﺎﻣز رد ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ يراﺪﻘﻣ رازﺎـﺑ
ﻲﺟرﺎﺧ ﻲﻣ ﺖﺳد دﻮﺧ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﺪﺑﺎﻳ
) ،نارﺎﻜﻤﻫ و وراوﺎﻧ 2010
.(
ﻪﺟرد سﺎﺳا ﺮﺑ تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﺎﻳ
ﻲﺳﺎﻴﻘﻣ هﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻪﻛ
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ فاﺪﻫا
ﻲﺗاردﺎﺻ دﻮﺧ ﻞﻳﺎﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻦﻳا سﺎﻴﻘﻣ ﺎﻫ
،ﻲﻟﺎـﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻳﺎـﺿر
زا
،تاردﺎـﺻ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
يدﺮﺒﻫار و ﺪﻴﻟﻮﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺳا
) ،نارﺎﻜﻤﻫ و وراوﺎﻧ 2010
.(
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Intelligence Responsiveness 2. Export performance
ﻒﻟا ( ﻲﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
،شوﺮﻓ ،دﻮﺳ ناﺰﻴﻣ ﻞﻣﺎﺷ وROI
؛نآﺰﺟ ب ( زا ﺖﻳﺎﺿر تاردﺎﺻ
، ﻞﻣﺎـﺷ
ﺮﺑ ،تاردﺎﺻ زا ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ،يﺮﺘﺸﻣ يرادﺎﻓو و ﺖﻳﺎﺿر دروآ
؛نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎـﺻ ﺖﻳﺎﺿر
ج ( دﺮﻜﻠﻤﻋ
،يدﺮﺒﻫار ،ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺖـﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺖﻛﺮﺷ رازﺎﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻢﻬﺳ شﺮﺘﺴﮔ ﻞﻣﺎﺷ
هﺎﮕﻳﺎﺟ يدﺮﺒﻫار د ؛ﺖﻛﺮﺷ ( ﺪـﻴﻟﻮﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،
ﻞﻣﺎـﺷ ﻣ رﺎﻤـﺷ
ﺪـﻳﺪﺟ تﻻﻮـﺼﺤﻣ ﺖـﻴﻘﻓﻮ ،
ﺖﻋﺮـﺳ
ﻢﻫاﺮﻓ رازﺎﺑ ياﺮﺑ ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ندﺮﻛ ﻧ و
يروآﻮ لﻮﺼﺤﻣ يﺎﻫ )1
،نارﺎﻜﻤﻫ و يرﺎﻣ 2011
.(
ﺑ ﺎﻨﺒﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ لﺪﻣ ﻪ
ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺔﻄﺑار
دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ترادﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ
ﺖﻛﺮﺷ رد ار ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و ترادﺎﺻ ﺑ ﻲﺗاردﺎﺻ يﺎﻫ
ﻪ دروآ ﺖﺳد .
لﺪـﻣ ﻦﻳا نﺎـﺸﻧ
ﺪـﻨﻫد ة ﺔـﻄﺑار
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ و تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ ﺖﺒﺜﻣ
، ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺔـﻄﺑار و ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖـﻳﺰﻣ ﻦﻴـﺑ ﺖـﺒﺜﻣ
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺳا
. ﻲﻓﺮﻃ زا
، ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑ ﻲﻣ
دزادﺮﭘ عﻮﻤﺠﻣ رد و
نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫ ار ﺮﺑ ﻂﺴﺑ تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻣ
ﺪﻫد .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ رد
ﻞﻜﺷ 1 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﻞﻜﺷ 1 . ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Product inovation
H1
تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﻊﻳزﻮﺗ
ردﺎﺻ رد تا
ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ
تاردﺎﺻ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ دﺎﺠﻳا
تاردﺎﺻ رد
H3
ﺖﻳﺰﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر
رازﺎﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﻳﺰﻣ
H2
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺗاردﺎﺻ
ﻲﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺪﻴﻟﻮﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ يدﺮﺒﻫار
زا ﺖﻳﺎﺿر تاردﺎﺻ
تاردﺎـﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا فﺪﻫ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ رد ﺔﻧﻮﻤﻧ
رﻮﺸﻛ ﺖﺳا . ﺮﺑ سﺎـﺳا ﻦﻳا
، و يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ لﺪـﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
ﻖﻴﻘﺤﺗ
، ﻪﺳ ﺔﻴﺿﺮﻓ ﺪﺷ حﺮﻃ ﻲﻠﺻا :
1 . ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ
ﺪـﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎـﺑ ﻲﺗاردﺎـﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ زا ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ
1) (H
؛
2 . ﻪﻛ ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ
ي ﺪﻧراد ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ زا )
H2
(
؛
3 . ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ زا ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ )
H3
.(
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ةدوﺪﺤﻣ هوﺮﮔ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻜﻣ و ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ
ﺔﻧﻮﻤﻧ ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ ﺖﺳا
. ﻞـﻛ ﻢﺠﺣ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻨﺘﺴﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺔﻌﺳﻮﺗ
ﺑ ترﺎﺠﺗ ﻪ ﻪـﻛ ﺪـﻣآ ﺖﺳد 48
ردﺎـﺻ دﻮﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﺪـﻧ .
ﺑ ﻪ ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻞﻴﻟد ةزاﺪﻧا
ﻪﻌﻣﺎﺟ
، مﺎﻤﺗ شور زا ﺘﺳا يرﺎﻤﺷ
ﺪﺷ هدﺎﻔ ﻞﻛ و ﺔﻌﻣﺎﺟ ياﺮـﺑ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ
رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ
.
هداد يروآدﺮﮔ يﺎﻫ
ﺔﻴﻟوا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زﺎﻴﻧ درﻮﻣ دﻮﺑ
ﻢـﻬﻣ ﻪـﻛ راﺰـﺑا ﻦﻳﺮـﺗ
هداد يروآدﺮﮔ ﻌﻣﺎﺟ يﺎﻫ
ﺔ ﺖﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا .
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ار
ناﺮﻳﺪﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﺪﺷرا ﻲﺗاردﺎﺻ يﺎﻫ
و رد
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ سأر ﻞﻴﻤﻜﺗ
ﺪﻧدﺮﻛ . ﺳ لاﺆ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﻳوﺪﺗ ﺶﻴﭘ زا ﺎﻫ
زا و
ﺪﺷ يروآدﺮﮔ ﻖﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ .
ﻲـﻳاور نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎـﺻ ﻲﺧﺮﺑ و نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و ﺪﻴﺗﺎﺳا نآ
ار ﺪـﻴﻳﺄﺗ
ﺪﻧدﺮﻛ و ﻲﻣﻮﺑ يزﺎﺳ ﺪﺷ . ﻲﻠﺻا ﺶﺨﺑ ود ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖـﺳا
. تﺎـﺼﺨﺸﻣ ﻞﻣﺎـﺷ لوا ﺶـﺨﺑ
ﻞﻣﺎﺷ مود ﺶﺨﺑ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ ﻲﻠﻛ 37
ﺳ ﺖﺳا لاﺆ ﻪﻛ
هﺪـﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻠﺻا ءﺰﺟ ﻪﺳ زا ﺪـﻧا
. 16
لاﺆﺳ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ لوا 9
لاﺆﺳ ﺮﻣ يﺪﻌﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ طﻮﺑ ﺖـﻳﺎﻬﻧرد و ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ يﺎﻫ
12 لاﺆﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
تاردﺎـﺻ دﺮـﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫ ﺖـﺳا
. هداد ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻦـﻳا ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ يﺎـﻫ
ﻒﻴﺻﻮﺗ و هﺪﺷ ﻪﺋارا لوا ﺖﻤﺴﻗ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻛ تﺎﻋﻼﻃا ﺔﻌﻣﺎﺟ
ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ ﺖﺳا
) لوﺪﺟ 1 (.
ﻲﻧاﺪﻴﻣ عﻮﻧ زا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺖـﺳا
.
ﻊـﻤﺟ ياﺮـﺑ
درﻮـﻣ تﺎـﻋﻼﻃا يروآ ﺮـﻈﻧ
نﻮـﻣزآ ﺖـﻬﺟ
ﻴﺿﺮﻓ ﻪ ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هﺪﺷ
ﺖـﺳا . خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎـﻔﻟآ ﺐﻳﺮـﺿ زا ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ﺖـﻬﺟ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
و ﻖﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد و ﻪﻳﺰﺠﺗ
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻢـﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﺪﺷ
ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا رﺎﻣآ زا ﻢﻫ و .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ راﺰﺑا زا لﺪﻣ ﺪﻴﻳﺄﺗ ياﺮﺑ
ﻴﺿﺮﻓ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺖﻬﺟ و يﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪ
ﻫ ﺎ ي
لﺪـﻣ شور و يﺪـﻴﻳﺄﺗ ﻞـﻣﺎﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ راﺰﺑا زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺑﺎـﻳ
ﻲـﻳﺰﺟ مود ناﻮـﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ شور ﻪﺑ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ
PLS )
1(
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا .
يروآدﺮـﮔ زا ﺲـﭘ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Partial Least Square
هداد مﺮﻧ ﺎﺑ قﻮﻓ تﺎﻴﻠﻤﻋ مﺎﻤﺗ ،ﺎﻫ يرﺎـﻣآ يﺎﻫراﺰﻓا
وSPSS SMART PLS
ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ
ﺪﺷ .
لوﺪﺟ 1 . هداد ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ ﺔﻌﻣﺎﺟ
ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﺲﻨﺟ دﺮﻣ
نز
97
% 3
%
تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺮﺘﻤﻛ و ﻢﻠﭙﻳد
ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺷرا يﺮﺘﻛد
6
% 37
% 41
% 16
%
ﺖﻛﺮﺷ ﻞﻨﺳﺮﭘ داﺪﻌﺗ
زا ﺮﺘﻤﻛ 100 ﺮﻔﻧ 100
ﺎﺗ 300 ﺮﻔﻧ زا ﺶﻴﺑ
300 ﺮﻔﻧ
33
% 55
% 12
%
ﻪﻧﺎﻴﻟﺎﺳ ﺪﻣآرد ناﺰﻴﻣ
ﺮﺘﻤﻛ زا 10 رﻻد نﻮﻴﻠﻴﻣ 10 ﺎﺗ 50 رﻻد نﻮﻴﻠﻴﻣ زا ﺶﻴﺑ 50 رﻻد نﻮﻴﻠﻴﻣ
25
% 30
% 45
%
ناﺰﻴﻣ ﺔﺑﺮﺠﺗ تاردﺎﺻ زا ﺮﺘﻤﻛ 10 لﺎﺳ 10
ﺎﺗ 20 لﺎﺳ زا ﺖﺸﻴﺑ
20 لﺎﺳ
27
% 65
% 8
%
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
لوا مﺎﮔ : لﺪﻣ ﻦﻴﻤﺨﺗ
ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ رﺎﻴﺴﺑ ةزاﺪﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ، ﻪﻴـﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ و ﺎﻫ
شور زا ﻖـﻴﻘﺤﺗ يﺎـﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻳﺰﺟ مود ناﻮﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ .
،ﻞﺒﻗ ﺶﺨﺑ رد هﺪﺷ ﻪﺋارا لﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﻳا رد نﻮـﻣزآ و لﺪـﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
ﻪﻴﺿﺮﻓ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑPLS
ﺖﺳا هﺪﺷ .
مﺮﻧ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫراﺰﻓا
نﻮــﭽﻤﻫ
LVPLS, VisualPLS, SmartPLS
ﺪــﺷ ﻪــﺋارا مﺮــﻧ زا هژوﺮــﭘ ﻦــﻳا رد ﻪــﻛ
راﺰــﻓا
SMARTPLS
دروآﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻄﺑار
ﺔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺎﻬﻨﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﺷ
هﺪ ﺖﺳا .
ﻞﻜﺷ 2 ﺐﻳاﺮﺿ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺖﻟﺎﺣ رد ار ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ لﺪﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ﺪﻫد . ﺖـﻟﺎﺣ رد لﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲﻣ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ ناﻮﺗ
ﺮﻴﺴﻣ ﺐﻳاﺮﺿ و دﺮﻛ دروآﺮﺑ ار
.
ﻞﻜﺷ 2 . رد ﻖﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺐﻳاﺮﺿ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺖﻟﺎﺣ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻞﻜﺷ
2 ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ هزاﺪﻧا رد ﺺﺧﺎﺷ ماﺪﻛ
طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺮﻴﮔ ﻢﻬﺳ
يﺮﺘﺸﻴﺑ
يﺮﺘﻤﻛ ﻢﻬﺳ ﺺﺧﺎﺷ ماﺪﻛ و دراد
؛ ﻲﻨﻌﻳ
،
گرﺰـﺑ ﻲﻠﻣﺎـﻋرﺎﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ نآ ﻢﻬـﺳ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﺮـﺗ
رد ﺮـﻴﻐﺘﻣ
هزاﺪﻧا طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺮﻴﮔ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺳا .
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻀﻴﺑ ﻞﺧاد داﺪﻋا
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺐﻳﺮﺿ ﺪﻧا
. ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺐﻳﺮﺿ
2) (R
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺪـﺻرد ﺪﻨﭼ ﺪﻨﻛ
ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﺎﺑ
ﻲﻣ هداد ﺶﺷﻮﭘ و ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ دﻮﺷ
. ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
، ﺖـﺳا ﻲـﻌﻴﺒﻃ
ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺮﻔﺻ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ و ﺮﻔﺻ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
. ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﭼ ﺮﻫ
،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺗ ﺐﻳﺮﺿ
ﺄ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻴﺛ ﺖﺳا
.
ﻞﻜﺷ 3 ﺖﻟﺎﺣ رد ار ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ لﺪﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ
ﺐﻳاﺮﺿ
t-value ) ( ﺎﺸﻧ ﻲﻣ ن ﺪﻫد . رد لﺪـﻣ ﻦﻳا
هزاﺪﻧا تﻻدﺎﻌﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻊﻗاو يﺮﻴﮔ
) ﻲﻠﻣﺎـﻋ يﺎﻫرﺎﺑ (
يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻻدﺎـﻌﻣ و )
ﺮﻴـﺴﻣ ﺐﻳاﺮـﺿ (
ﺎـﺑ ار
نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣt
ﺪﻳﺎﻣزآ . لﺪﻣ ﻦﻳا ﻖﺒﻃ
، ﻲﻧﺎﻣز ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ و ﺮﻴﺴﻣ ﺐﻳﺮﺿ رادﺎـﻨﻌﻣ
ﺖـﺳا ﻪـﻛ
راﺪﻘﻣ رﺎﻣآ
tة جرﺎﺧ هزﺎﺑ ) 2 - ﺎﺗ 2 + ( راﺮﻗ و دﺮﻴﮔ رﺎﻣآ راﺪﻘﻣ ﺮﮔا ة
t راﺮﻗ هزﺎﺑ ﻦﻳا نورد ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ،دﺮﻴﮔ
رﺎﺑ
،ﺮﻴﺴﻣ ﺐﻳﺮﺿ ﺎﻳ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺗﺄ
دراﺪﻧ رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛ .
202 / 0
EP 29 / 0
FP 792 / 0
SWP 917 / 0
SP 932 / 0
PP 777 / 0
535 / 0
CA 287 / 0
DA 90 / 0
CLA 59 / 0
403 / 0 EMO
00 / 0 EID
791 / 0
EID 839 / 0 EIG
609 / 0
ﻞﻜﺷ 3 . رد ﻖﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ ﺮﻴﺴﻣ ﺐﻳاﺮﺿ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺖﻟﺎﺣ
t-value) (
مود مﺎﮔ : ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺲﻧﺎﻳراو ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﺷ
AVE) ( ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺐﻳﺮﺿ ،
2) (R ﻞﻛ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ و CCR)
(
لوﺪﺟ 2 ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺲﻧﺎﻳراو ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،
AVE ) ( ، و ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ﺐﻳاﺮﺿ
CCR ) (
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﻫد
. ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ لوا نﻮﺘﺳ ﻪﺳ )
ﺔﻄﺑار ود ﻪـﻓﺮﻃ ( ار ﻖـﻴﻘﺤﺗ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﺑ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪـﻣآ
، ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ و ﻲﺗاردﺎـﺻ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴـﺑ
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﻲﺗاردﺎﺻ 99
ﺪﺻرد
، ﻄﺑار ﺔ دراد دﻮﺟو رادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ .
دﺮـﻜﻠﻤﻋ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﺗاردﺎﺻ 99
ﺪﺻرد ﺔﻄﺑار دراد دﻮﺟو رادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ .
ﻤﻫ ﻦﻴـﻨﭽ
،
نﺎـﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ 99
ﺪـﺻرد ﺔـﻄﺑار و ﺖـﺒﺜﻣ
دراد دﻮﺟو رادﺎﻨﻌﻣ .
821 / EMO 3
EID 236 / 4
EID 198 / 4 EIG
166 / 4
147 / 4
CA
DA 249 / 24
CLA 893 / 4
135 / 3
EP
FP 211 / 35
SWP 446 / 136
SP 577 / 208
PP 842 / 41
لوﺪﺟ 2 . ﺮﺿ ،ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺲﻧﺎﻳراو راﺪﻘﻣ
AVE) ( و خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ و ﻞﻛ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ،
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺐﻳاﺮﺿ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ
ﺮﻴﻐﺘﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﺗاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
تاردﺎﺻ ﺖﻳﺰﻣ
ﻲﺘﺑﺎﻗر
AVE
يﺎﻔﻟآ
خﺎﺒﻧوﺮﻛ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ
ﻞﻛ ﺐﻳﺮﺿ
ﻦﻴﻴﻌﺗ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺗاردﺎﺻ 1
- -
737 / 0 877 / 0 916 / 0 290 / 0
ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ تاردﺎﺻ 511**
/ 0 1
- 567 / 0 868 / 0 906 / 0 000 / 0
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ 417**
/
** 0 535 / 0 1
586 / 0 726 / 0 804 / 0 286 / 0
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد يرادﺎﻨﻌﻣ**
99 ﺪﺻرد
* . نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد يرادﺎﻨﻌﻣ 95
ﺪﺻرد ﺖﺳا
.
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺮﻛرﻻ و ﻞﻧرﻮﻓ ،اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳاور رﺎﻴﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا
AVE )
1( داد دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ار ﺪـﻧ
.
AVEرد ﻞﻗاﺪﺣ 5 / 0 ﺺﺧﺎﺷ ، ﺪﻧراد ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ياﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳاور ﺎﻫ ،
ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻨﻌﻣ نﺎـﻬﻨﭘ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ﻪﻛ
ﺺﺧﺎﺷ ﺲﻧﺎﻳراو زا ﻲﻤﻴﻧ زا ﺶﻴﺑ ﺖﺳا ردﺎﻗ يﺎﻫ
) رﺎﻜﺷآ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ (
ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ار دﻮﺧ
ﺪﻫد . ﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻜ
ياﺮﺑAVE
يﻻﺎـﺑ ﻖـﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ 5
/ 0
ﺖﺳا
، ﻲﻣ ﺪﻴﻳﺄﺗ لﺪﻣ ياﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳاور دﻮﺷ
. ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ هﺪـﺷ جاﺮﺨﺘـﺳا ﺲﻧﺎﻳراو ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﻐﺘﻣ تاردﺎـﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و
ﺖـﺳا . ﻦـﻳا زا نﻮﺘـﺳ ود
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ار خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ و ﻞﻛ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ لوﺪﺟ ﺪـﻫد
. راﺰـﺑا ﻲـﻧوﺮﻴﺑ رﺎـﺒﺘﻋا ﺐﻳاﺮـﺿ ﻦـﻳا
هزاﺪﻧا ﻲﻣ ار يﺮﻴﮔ ﺪﻨﺠﻨﺳ
. راﺪـﻘﻣ زا ﺐﻳاﺮﺿ ﻦﻳا ﻲﻣﺎﻤﺗ 7
/ 0 ﺮﺗﻻﺎﺑ رﺎـﺒﺘﻋا و ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ زا نﺎـﺸﻧ و ﺪـﻧ
هزاﺪﻧا راﺰﺑا يﻻﺎﺑ يﺮﻴﮔ
ﺪﻧراد . ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺐﻳاﺮﺿ لوﺪﺟ ﻦﻳا زا نﻮﺘﺳ ﻚﻳ ﻪﺘـﺴﺑاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺪـﻧا . ﻦـﻳا
ياﺮﺑ ﺐﻳﺮﺿ ﺮﻔﺻ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺖﺳا .
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻒﺸﻛ و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﻫد
ة هزﺎﺳ ﺮﻫ
، ﺗ ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﺄ
يﺪـﻴﻳ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
هزﺎﺳ يﺪﻴﻳﺄﺗ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﻜﺷ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
2 ) ﻲـﻀﻴﺑ ﻞﺧاد (
ﻪـﺋارا
هﺪﺷ ﺖﺳا . هزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ يﺎـﻄﺧ ﺢﻄـﺳ ود رد ﻲﮕﻤﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
5 و 1 ﺪـﺻرد
هﺪﺷ نﻮﻣزآ ﺪﻧا
. ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ ﻲﻣﺎﻤﺗ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد
99 % هﺪﺷ رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﺘـﺴﻧاﻮﺗ و ﺪﻧا
ﻢﻬـﺳ ﺪـﻧا
هزاﺪﻧا رد يرادﺎﻨﻌﻣ يﺮﻴﮔ
ةزﺎﺳ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻨﻨﻛ دﺎﺠﻳا .
ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻛ ﻲﺼﺧﺎﺷ ،ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ سﺎﺳاﺮﺑ
رﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ﻲﻠﻣﺎﻋ هزاﺪﻧا رد ،ﺪﺷﺎﺑ
يﺮﻴﮔ ةزﺎﺳ طﻮﺑﺮﻣ دراد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻢﻬﺳ .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Average Variance Extracted
مﻮﺳ مﺎﮔ : ﻴﺿﺮﻓ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪ
ﻫ ﺎ ي يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد 99
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﺪﺻرد
تاردﺎﺻ ﺗﺄ دراد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛ .
ﺖﺒﺜﻣ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﻴﺴﻣ ﻦﻳا
ﻪـﻄﺑار ﻦـﻳا عﻮـﻧ ﺖـﻔﮔ ناﻮـﺗ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺖﺳا . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﺘﻓرﻻﺎﺑ ﺎﺑ تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺪﺑﺎﻳ
1 ) .(H
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺔﻴﺿﺮﻓ ﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺄ ﺪﻴﻳ ﻲﻣ دﻮﺷ .
لوﺪﺟ 3 . يرادﺎﻨﻌﻣ راﺪﻘﻣ ،ﺮﻴﺴﻣ ﺐﻳاﺮﺿ
ﺮﻴﺴﻣ ﺮﻴﺴﻣ ﺐﻳﺮﺿ
β) ( هرﺎﻣآ t
ﻲﺗاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﺗاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ←
403
/ 0
**
821 / 3
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻲﺗاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ←
202
/ 0
**
135 / 3
ﻲﺗاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ←
535
/ 0
**
147 / 4
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد يرادﺎﻨﻌﻣ**
99
ﺪﺻرد
ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد
نﺎـﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄـﺳ رد 99
ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺮـﺑ ﺪـﺻرد
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺗﺄ
دراد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛ .
ﻲﻣ ﺮﻴﺴﻣ ﻦﻳا ﺖﺒﺜﻣ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻦـﻳا عﻮـﻧ ﺖـﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﺖﺳا
. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﺘﻓرﻻﺎﺑ ﺎﺑ تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺪﺑﺎﻳ
)
H1
.(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺔﻴﺿﺮﻓ ﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺄ ﺪﻴﻳ ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺪﻫد
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ 99
ﺮـﺑ ﺪـﺻرد ﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﺗ ﻲﺗاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺄ
دراد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛ .
ﻲﻣ ﺮﻴﺴﻣ ﻦﻳا ﺖﺒﺜﻣ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻦـﻳا عﻮـﻧ ﺖـﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﺖﺳا
ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﻲﺗاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻦﺘﻓرﻻﺎﺑ ﺎﺑ و ﺪـﺑﺎﻳ
. ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
،
ﺔﻴﺿﺮﻓ مود
2 ) (H
ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ
ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ نﺎـﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄـﺳ رد ﻲﺗاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد
99
ﺗ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﺪﺻرد ﺄ
دراد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛ .
ﻲﻣ ﺮﻴﺴﻣ ﻦﻳا ﺖﺒﺜﻣ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا عﻮﻧ ﺖﺳا
. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻦﺘﻓرﻻﺎﺑ ﺎﺑ ﺰـﻴﻧ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ،
ﺶﻳاﺰـﻓا
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺔﻴﺿﺮﻓ ﻖﻴﻘﺤﺗ مﻮﺳ
3 ) (H
ﺗﺄ ﺪﻴﻳ ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﻲﺳرﺮﺑ رد ﺔﻄﺑار
ﻦـﻳا ﺮـﺜﻛا و ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا يدﺎـﻳز تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔﻄﺑار
هدﺮﻛ هرﺎﺷا ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻖﻴﻤﻋ ﺪﻧا
. نﺎﮔودﺎﻛ و ﺶﻧارﺎـﻜﻤﻫ )
2002 ( ﺔـﻄﺑار
ﻦﻴﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ازﺎﺑ
ر ﻲﻳاﺮﮔ تاردﺎﺻ و دﺮﻜﻠﻤﻋ تاردﺎﺻ هدﺮﻛ ﺪﻴﻳﺄﺗ ار ﺪﻧا
. ﻧارﺎـﻜﻤﻫ و يرﺎﻣ ﺶ
) 2011 (
ﻊﻤﺟ ﺎﺑ يروآ هداد يﺎﻫ 491 هﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ
، ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﺔـﻄﺑار
ﺖﻛﺮـﺷ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ يﺎـﻫ
ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﺗاردﺎﺻ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻲﺘﺑﺎﻗر يﺎﻫ
ﻲﺑﺎـﻳارازﺎﺑ يﺎـﻫ ﺘﺧادﺮﭘ1
ـﻨ ﺪ .
ﻧارﺎـﻜﻤﻫ و رﺎـﻣﻮﻛ ﺶ
) 2011 ( هزاﺪﻧا و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
رازﺎـﺑ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺮﻴﮔ ﺮـﺑ ﻲﻳاﺮﮔ
و دﺮـﻜﻠﻤﻋ
رد راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ هرود
يا ﻪﻧ ﻪﻟﺎﺳ ) 1997 - 2005 ( ﻦﻴﺑ رد 261 ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺖﻛﺮﺷ .
ﺖـﺑﺎﺛ نﺎـﻧآ
ﺪﻧدﺮﻛ
هﺎـﺗﻮﻛ رد ﻢـﻫ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
ﺪﻨﻠﺑ ﻢـﻫ و تﺪـﻣ
ﻲـﻣ تﺪـﻣ ﻲـﻟو دﻮـﺷ
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻘﺑﺎﺳ ﺔ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺘﺷاد ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ رد يﺮﺗ ﺪﻨ
ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ
ﺖـﻳﺰﻣ ﺪـﻧا ﺮﺘـﺸﻴﺑ ار دﻮـﺧ يﺎـﻫ
ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻨﻫد . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻳا ﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ زا
ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ًاﺮﻴﺧا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺪـﻧا
يﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺳ و شوﺮﻓ ﺪﻧراد
. تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا رد رد
ﺔﻨﻴﻣز دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
، ﺔـﻄﺑار ﺖـﺒﺜﻣ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ار
ﺪﻴﻳﺄﺗ هدﺮﻛ ﺪﻧا . زا ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻠﻤﺟ ﻲﻨﺴﺣ و ﻲﺋﺎﻋد
طﺎﺑر ) 1389 ( ترﺎـﺠﺗ ﺶﻘﻧ
و اﺮﮔرازﺎﺑ ﺔﻄﺑار
ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﻂﺑاور رد نآ ﻞﻠﻤﻟا
دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ
. ﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻌﻟﺎﻄ ﺔـﻄﺑار ﻦﻴـﺑ
ﻪﻄﺳاو ﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﺪﻴﻳﺄﺗ
ﺪﺷ .
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﺲﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﺎﻫ
، ﺔﻄﺑار ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﺑ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﺪﺷ . ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﺔﻄﺑار
تاردﺎـﺻ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻴﺑ )
H1
( ) ﺔـﻄﺑار يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﺑ
نﺎﻬﻨﭘ ( ﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺪﻨﻫد
ة ﺮـﺑ تاردﺎﺻ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
تاردﺎـﺻ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺖـﺳا
. رد
ﻲﺳرﺮﺑ ﺔﻄﺑار دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ
، ﻦـﻳا ﺮـﺜﻛا و ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا يدﺎـﻳز تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ
ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔﻄﺑار
هدﺮﻛ هرﺎﺷا ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻖﻴﻤﻋ ﺪﻧا
. ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻣا ﺔﻄﺑار
،ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
دوﺪﺤﻣ ﺎﻴﻧد رد ﻲﺗاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺖﺳا
ﺎﺗ ناﺮﻳا رد و ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد نﻮﻨﻛ
يا
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ مﺎﺠﻧا .
كاﺮﮕﻧﻻ دﺮﻓ )
2003 ( ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ
ﺸﺨﺑ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ رد ﻲ
ﺘﺒﺜﻣ ﻲ ﺮﺑ ﺖﻳﺰﻣ ﺔﻨﻳﺰﻫ راد ﻦﻴﻳﺎﭘ ود ﺮﻫ ؛د
ﺑ
ﺪﻌ يﺮﺘﺸﻣ ﺐﻴﻗر و ﻲﻳاﺮﮔ ﺘﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻲﻳاﺮﮔ
ﻲ ﺮﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺖﻳﺰﻣ
ﺪﻧراد . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻪﺘﻓﺎﻳ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﺮﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺖﻳﺰﻣ
دراد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ
، ﻪـﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد
هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺔﻨﻳﺰﻫ ﺮﺑ يﺮﺛا ،ﻦﻴﻳﺎﭘ دراﺪﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ
.
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻦﻳﻮـﻛ )
2009 ( ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﺔـﻄﺑار
ﻦﻴـﺑ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ و
ﺐـﺟﻮﻣ ﺰﻳﺎـﻤﺗ و يروآﻮـﻧ يﺎـﻳاﺰﻣ ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ
رازﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا )
و ﺖﻳﺎﺿر ،ﺖﻴﻔﻴﻛ نآﺰﺟ
( ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺧ درﻮﻣ ﻦﻳا و ددﺮﮔ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا
ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻟﺎﻣ دﻮﺷ
) ﻦﻳﻮﻛ ،نارﺎﻜﻤﻫ و 2009
.(
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد لﺪﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﺎﻫ
ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ
، ﺔﻄﺑار ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺪﺷ . ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﺔﻄﺑار
دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖـﻳﺰﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻴﺑ
تاردﺎﺻ ) ﺔﻄﺑار نﺎﻬﻨﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ (
، ﺎﺘﻧ ﺑ ﺞﻳ ﻪ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺪـﻨﻫد
ة ﺮـﺑ ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖـﻳﺰﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
تاردﺎﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺳا
)
H2
.(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻳﻮﻛ ﺔﻌـﺳﻮﺗ
ﻲﻳاﺮﮔرازﺎـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Marketing capabilities
