و‌یــسانش‌ییابیز‌ناــیم»هــناروحم‌تــفاب«تبــسن‌نــییبت یراجت‌کیفارگ‌رد‌قلاخا
2روداد‌مساقلاوبا،1*یدیحوت‌یلسرم‌همطاف
.ناریا ،نارهت ،)س(ارهزلا هاگشناد ،رنه هدکشناد ،رنه شهوژپ یارتکد یوجشناد۱ .ناریا ،نارهت ،)س(ارهزلا هاگشناد ،رنه هدکشناد داتسا ۲ )۹۶/۳/۲۷ :ییاهن شریذپ خیرات ،۹5/۹/۲۱ :هلاقم تفایرد خیرات(
هدیکچ رب یا هــعلاطم اــب .تــسا هتــشاد یفــسلف رــکفت هرــکیپ رد یا هدــمع مهــس زاــبرید زا ،قلاــخا و رــنه ناــیم هــطبار نــییبت و حرــش یدنب هقبط »رنه ینییآدوخ« و »قلاخا تلاصا« تحاس ود رد ار قلاخا و رنه نایم طباور ناوت یم ،تایرظن نیا یسانش هنوگ نایماح یاعدم هک نآ لاح ؛دنزادرپ یم یرــنه راثآ تواضق هب ،یقلاخا لوصا یانبم رب ،یقلاخا تلاصا هیرظن هــب نلاــئاق .درــک هب نآ رنه و یزورــما هعماج تائاضتقا زا هک یراــجت کیفارگ رد .تــسا قلاخا زا یــسانش ییابیز یاهزرم یــیادج ،یــنییآدوخ یریثک رامش ؛دزادرپب تامدخ ای لااک یاه یگژیو ینیع ییامنزاب هب هک میتسه هجاوم یغیلبت نیرتمک اب هزورما ،دیآ یم رامش زا ییاه یگژیو »بذاک یــیامنزاب« هب ،یریوصت یاــه کینکت و نایب رد یلیخت رــصانع زا هدافتــسا ددم هــب ،یراــجت تاــغیلبت زا مدع ،رضاح هلئــسم هب یقلاخا یدرکیور ذاختا اب ؛تــسین تامدخ و لااک یوهام تایصوصخ قباطم هک دنزادرپ یم لوصحم ینیع تایصوصخ و یــگژیو شــیامن ،رگید یوــس زا اما ،تــسا یقلاخا حــبق قــیداصم زا ،یراــجت تاــغیلبت رد هدــشدای قدــص تاعلاطا یروآ عمج رازبا و یفیصوت شور زا یریگ هرهب اب رضاح شهوژپ .درک دهاوخ شودخم ار رثا هناقلاخ تحاس ،لوصحم یدنب تروص رد ار »تاگ سیرب« یروــحم تفاب هاگدید تــسبراک و هتخادرپ قلاخا و رنه یاه هیرظن یناوخزاب هــب ،یا هــناخباتک .دهد یم ناشن ،تاغیلبت رد یتخانش ییابیز هجو و یقلاخا هفیظو نایم هدشدای ضقانت
یدیلک‌یاه‌هژاو .تاگ سیرب ،یروحم تفاب ،قلاخا تلاصا ،ینییآدوخ ،قلاخا ،یسانش ییابیز
.E-mail: [email protected] ،0۲۱-888۹5۶۲۶ :ربامن ،0۹۱۲۶0۱80۱۳ :نفلت :لوئسم هدنسیون*
۳8
۱۳۹۶ زییاپ ،۳ هرامش ،۲۲هرود یمسجت‌یاهرنه-ابیز‌یاهرنه‌هیرشن
؛تــسا هدیچیپ و نهک ،اپرید یتبــسن ،قلاخا و رــنه نایم تبــسن نایم هــطبار .دراد برــغ رــکفت تنــس یــلصا ناــیرج قــمع رد هــشیر و رد هک یرــیثات و هعماج رد رــنه یــگنهرف مهــس لیلد هــب قلاــخا و رــنه ؛تسا هدوب لمات دروم هراومه ،دراد دارفا یراتفر و یقلاخا یاه هبرجت تبسن هراومه ،رضاح رصع ات نآ دادتما و هفسلف شیادیپ اب ،ور نیا زا نافوــسلیف هقادم دروم ،یتخانــش ییابیز شزرا و یقلاخا شزرا نایم هدــش حرطم تایرظن ساــسا رب .تــسا هدوب یرایــسب نازادرــپ هیرظن و مه زا ار قلاــخا و رنه ناــیم هطبار هراــبرد یــساسا هاگدــید ود ناوــت یم زا .داد رارق ود نآ هــعومجمریز رد ار یرگید یاه هاگرظن و درــک کــیکفت یرثا ،دوش یم هتخانــش ۱»قلاخا تلاصا« هیرظن هب هک تــسخن رظنم و نیناوق ضقان هک تــسا هناــسانش ییابیز یاه شزرا و تیفیک دجاو یقلاخا یاه هفلوم تیوقت تهج رد و دشابن یناسنا و یقلاخا میهافم
ًاــساسا ،۲»رنه ینییآدوخ« هاگدید ینعی ،مود هاگدید .دــشاب هدیــشوک دیدرت لحم ار قلاــخا هزوح و یــسانش ییابیز هزوح نیب هــطبار دوــجو هیرظن ود ؛تــسا هدــش لیاق کیره یارب هناگ ادج یتحاــس و هداد رارق یتخانش ییابیز شزرا تبسن زا قلطم و۳ تباث هطبار یعون ،هدــشرکذ ود ییارگ قلطم و تیمزج زا ییاهر یارب .دنهد یم هئارا یقلاخا دعب و ییارگ قلاخا رد ور هنایم ییاهاگدید هب لیاق ناوت یم ،هدش دای هاگدید و قلاخا میقتــسم و تــباث تبــسن دوجو مدع اــی دوــجو در رد هــک دــش هب ار نآ ناوــت یم هک دنتــسه لادتعا یعون هــب لــیاق ،یــسانش ییابیز یوــس زا .تــسناد تــسخن هاگدید ود یلک ماکحا رب یتفر نورب ناونع و تایبدا هزوــح ،دراوم رتــشیب رد هدــشدای تایرظن ثحب لحم ،رــگید یاهرنه نیون یاه هزوح هرــکیپ رب رتمک و تــسا هدوب ییاور یاــهرنه
هتسشن ،یطابترا نیون یاه هناسر و تاغیلبت ریظن ،کیفارگ و یمسجت یاه تبــسن نداد رارق شجنــس دروم و تایرظن نیا یناوخزاب .تــسا .تسا شهوژپ نیا فادها زا یراجت کیفارگ هزوح رد هدشدای ،هناقلاخ و نوگ انوگ یاه کینکت ددـــــــم هب ،یراجت تاغیلبت رد یاه یگژیو ییامنزاب هب هک میتسه هجاوم یغیلبت نیرتمک اب هزورما یاه مایپ قافتا هب بیرق تیرثک ا ؛دزادرپب تلاوصحم یعقاو و ینیع زا ،نابطاخم بـــــــیغرت و هجوت نـــــــتخیگنارب یاتـــــــسار رد ،یراجت یاه یگژیو اب هک دننک یم هدافتـــــــسا تلاوصحم 4»بذاک ییامنزاب«
ار »بذاک ییامنزاب« .دراد تریاغم ،تامدخ ای لااک یوهام و یتاذ و اهرایعم اب ریاغم هک دروآ رامش هب یقلاخا حبق قیداصم زا ناوت یم تایصوصخ و یگژیو شیامن ،رگید یوس زا اما ؛تسا یقلاخا نیزاوم دنمرنه و درک دهاوخ شودخم ار رثا هناقلاخ تحاس ،لوصحم ینیع ماجنا یرنه هفیظو و ،تیعقاو شیامن یناـــــــسنا هفیظو نایم رد ار ،ریظن ور هنایم یاـــــــه هاگدید .دنک یم اهر ،نادرگرـــــــس ،هقلاخ لمع هدیچیپ یاه تبسن ندرکدراو اب ،۶تاگ سیرب 5»روحم تفاب« هاگدید .دنهد یم هئارا ،هدشدای هلاسم رب یتفر نورب هار ،قلاخا و رنه نیب ،دنور نیا رد .تسا یفیصوت عون زا هدش هدرب راک هب قیقحت شور تاعلاطا ،یدانــسا و یا هناخباتک تاعلاطم و عــبانم زا یریگ هرهب اــب شهوژپ یرــیوصت یرامآ هــعماج .تــسا هدــش یروآ عمج زاین دروــم هدــش باختنا یراــجت تاــغیلبت ناــیم زا یــفداصت شور هــب ،رــضاح .دنتسه »تیعقاو بذاک ییامنزاب« یگژیو فرعم هک ،تسا
همدقم
شهوژپ‌هنیشیپ
هلاقم و باتک نیدنچ ،قلاخا و رنه نایم هطبار هنیمز رد نونک ات هجوت نتفرگ قنور هب هجوت اب ،ریخا یاه لاس رد .دنا هدمآ رد شراگن هب ثحابم نیا ّمها زا ؛دنا هدــش همجرت و فیلات بتک نیا ،هطبار نیا هــب همان نایاپ نیدنچ نینچمه .تسا هدش هدافتسا ور شیپ راتــشون رد هلمج زا .دنا هتــشگ نیودت ،هدــش دای عوضوم اب هطبار رد زین یلیصحت رنه“ ی هلاقم ود رد لورک لئون ءارآ رب هیکت اب رنه یقلاخا دقن زا عافد«
هــمان نایاپ ناوــنع ،)۱۳۹۱(»”یــقلاخا دــقن و رــنه“ و ”قلاــخا ورــملق و عافد“ ،نآ ِیلصا ی هلأــسم هک تــسا یمرک نسحم دــشرا یــسانشراک یناسک یاه هاگدید در اب ،هدشدای شهوژپ ؛تــسا ”رنه یقلاخا دقن زا عافد ،دقن نــیا ندوب اور زا ،دــنزرو یم تفلاخم رنه یقلاخا دــقن اب هــک ناعفادم زا یــکی یارآ هب ،رــما نیدب ندیــشخب ق ّقحت یارــب و دــنک یم .تسا هتسج ل ّسوت ،۷لورک لئون ینعی ییارگ قلاخا ینونک ناوــنع اــب دــشرا یــسانشراک هــمان نایاپ رد ،)۱۳8۹(یدــنز مــثیم نیب تبسن رد هچین یاه هشیدنا یسررب »هچین رکفت رد رنه و قلاخا«
یــسانش ییابیز و یرنه یاه نایرج کرد یاــشگهار ار رنه و قلاــخا هچین هک تسا نیا رب ضرف ،یدنز شهوژپ رد .تسا هتسناد ،نردم .دنک یم قلاخا نیزگیاج ار رنه ،دوخ هفسلف رد
یــسررب« ناوــنع اــب یا هــلاقم رد ،)۱۳۹4(یــقدنخ نــیما داوــج شزرا و یتخانــش ییابیز شزرا تبــسن هراــبرد یفــسلف یاــه هاگدید ناــیارگ قلاخا ریاــس و لوراک لــئون دــیاقع لــیلحت نــمض ،»یــقلاخا ناوت یم ور هــنایم یاه هاگدید ساــسا رب ،دــسر یم هجیتن هب ور هــنایم تقد زا هــک دیــسر یتخانــش ییابیز-یقلاخا لیلحت یارب یــلدم هــب ظاحل زین ار رــثا یتخانــش ییابیز یاه شزرا و تــسا رادروخرب یــیلااب و رنه هــطبار یــسررب هــب رتــشیب ،هدــشدای تاــقیقحت موــمع .دــنک یم یاهرنه رد ار ثــحب قیداصم و دــنا هتخادرپ یرظن هزوــح رد قلاــخا .دنا هدرک وجتسج امنیس و تایبدا ریظن ییاور
قلاخا‌و‌رنه‌هطبار‌یسانشرابت
هک دراد تــللاد هفــسلف زا یا هخاــش رب یلک روــط هــب ethics هژاو«
یقلاخا لوصا یانعم هب هاگ ار هژاو نیا .تسا 8تایقلاخا نآ عوضوم ملع .)۳۷ ،۱۳۹۱ ،ایلع( »دــنرب یم راک هب صاخ یتنــس ای و هورگ ،درــف
هب ،یقلاخا حــبق و نــسح میهافم نداد رارــق ضرف شیپ اــب ،قلاــخا یناــسنا عــماوج و هــشیدنا رد لاــمعا نــیا رــیثات و قــیداصم یــسررب .دزادرپ یم :دهد یم هئارا ار هاگدید نیا ،یقلاخا حبق فــیرعت رد ،تاگ ســیرب دوش نییبت ،یرنه رثا یقلاخا حبق موهفم دیاب ثحب عورش زا شیپ«
،بطاخم رب یراذگریثات رد رثا یّ
لع تردق داینب رب ار نآ درادن یموزل و ،رادم تلع شسرپ نامه رب اتدمع ،یبایزرا عون نیا اریز ،درک یسرربً تاــیصوصخ اــب قــباطم ار رــثا حــبق ،دــیاب ســکعرب ؛دوــش یم طوــبرم فــیصوت هــنوگ نیا ار یــحبق نــینچ اــم .درــک ریــسفت رــثا نآ یوــهام هک دراد حــبق یقلاخا ظاــحل زا یتروص رد اــهنت ،یرــنه رــثا :مــینک یم داجیا ،نیاربانب .»دشاب تــسردان و هجومان اقلاخا یاه شرگن نیبمً رد ،دور یم رامــش هب یزرو قلاخا مدــع قیداصم زا هــک »بذاک رواــب«
.دریگ یم رارق »یقلاخا حبق« هرمز برغ رکفت تنس یلصا نایرج قمع رد هشیر ،قلاخا و رنه هطبار ،یتخانــش ییابیز یرما ی هباثم هب رنه ناــیم تبــسن هراومه و دراد قیرط زا روما نییبت و هشیدنا هب طوبرم تــسا یا هزوح هک هفــسلف اب هدوــب یددــعتم نازادرــپ هیرظن و نافوــسلیف هــقلاع دروــم ،مــیهافم یــسانش نایرج زا یا هــنوگ ،نوــنک ات ناتــساب ناــنوی نارود زا .تــسا حبق و نــسح هب ار یقلاخا حبق و نــسح هک تــسا هدوب جیار یفــسلف
۹نوطلافا هلمح شروهشم هنومن« .داد یم دنویپ رثا یسانش ییابیز رــنه روــص ماــمت هــب اــبیرقت ،هلاــسر نــیا رد وا هــک ً ۱0روــهمج رد تــسا فطاوع تسردان کرحم ار اهنآ هک دزات یم لیلد نیا هب افرص ،یدیلقتً .)۲5۱ ،۱۳۹۱ ،تاگ( »دــناد یم بذاک تــفرعم دــجوم و تاــساسحا و و گنتاگنت ار رــنه و قلاــخا نایم دنویپ هــک یعمج« ،ساــسا نــیا رــب
۱۳نوسیچاه ،۱۲یربستفاش ،۱۱نیطولف ،نوطلافا هب ،دنناد یم ریزگ ان ،رگید یوــس رد« ؛)۲۳۹ ،۱۳8۷ ،لیوــس( »دننک یم دانتــسا ۱4رلیــش و ریظن ،دننک یم کــیکفت رگیدکی زا ار قلاــخا و رــنه هــک ینادنمــشیدنا رارــق )keiran, 2004( »۱8لــب وــیلاک ،۱۷دــلیاو راکــسا ،۱۶هــچین ،۱5تــناک تیعورــشم اتدمع ،مهدزون نرق نایاپ ات« ،تفگ ناوــت یم .دــنا هتفرگً هدس رد اما .)۲54 ،۱۳۹۱ ،تاگ( »تسا هدوب یهیدب ،رنه یقلاخا دقن دیدرت قلاخا و رــنه نایم یرورض طابترا رد یــنازادرپ هیرظن ،متــسیب .دنا هتــشاد دراو یرنه رثا هــب ار هناــسانش ییابیز دقن اــهنت و دــنا هدرک
رنه‌رد‌قلاخا‌تلاصا:تسخن‌هاگدید
یاهراتشون رد ناوت یم ار قلاخا و رنه هطبار هب یدج هجوت زاغآرس زا فرص یتخانش ییابیز هجو بلس اب نوطلافا .درک وجتسج نوطلافا دناد یم ریدقت هتسیاش ار یرنه ،نآ هب یروحمدرکراک صاصتخا و رنه .ددرگ عقاو رثوم هعماج و دارفا رد یقلاخا هیحور دربشیپ تهج رد هک رد هک لیخت و ساــسحا هیاپرب هن هعماج روما ماوق« ،نوــطلافا رواب هــب وا یقلاخا عضاوم هدمع .)8 ،۱۳8۷ ،ییلاع( »تسا لقعت و قلاخا ورگ راعــشا فیصوت رد اهراب وا .تــسا نارعاــش و رعــش هرابرد ،رنه هنیمز رد یمهم رایــسب روــما زا یــبذاک روــصت هــک یراعــشا« :تــسا هــتفگ بذاک ،سواه تــسره( »دننک یم هضرع لوقعم و ریخ رــما تیهام نوــچمه یرادروخرب تلع هــب ار نارعاــش رعــش ،نوطلافا نینچمه ؛)۲۱ ،۱۳88 اهنآ :ب .دــنبذاک اــهنآ :فــلا .دهد یم رارــق داــقتنا دروــم یــگژیو هــس زا
)ج .دنتــسه یمهم تاعوضوم باــب رد هــک رــطاخ نــیدب ،دــنا هنلایذر ناوت یم نیقی هب .)۲۲ ،ناــمه( »دنوــش یم ناناوج تافارحنا بــجوم نیمه لصاح ،رنه شزرا هرابرد یدعب یاه لدج هدمع شخب« ،تفگ
۱۹مویه .)۲5۱ ،۱۳۹۱ ،تاگ(»تسا هدوب وا زاس تشونرس داقتنا و هلمح تسا یعدم هک یا هیرظن ینعی« ؛تسا ییارگ قلاخا هیرظن رادبناج زین هب ؛دنتــسه رثوم یرــنه رثا یــلک شزرا نــییعت رد یــقلاخا تاــظحلام ظاحل هب ،تــسا دورطم ای و کوکــشم اقلاخا هک یزــیچ ،رــگید تراــبعً نیرت مهم« اــما .)۹5 ،۱۳8۷ ،لیــسردام( »تــسا دب یتخانــش ییابیز قبط .دوش یم تفای ۲0یوتــسلوت »تــسیچرنه« رد ،نآ زا دیدج عافد جیورت ار قلاــخا هک تــسا لوقعم یتح و لوــبقم یتقو رــنه ،رــظن نــیا باتک ینایاپ تاــحفص رد یوتــسلوت« .)۱۲۶ ،۱۳۷۶ ،یلزردیب( »دــهد ،تــسا روحم قلاــخا رنه هراــبرد وا هدــمع هــینایب هــک »تــسیچ رــنه«
تاــساسحا هک دنک یراک دــیاب رــنه هک دهد یم اوــتف نــینچ اــتحارصً ،۱۳8۷ ،ییلاع( »ددرگ مدرم همه زیارغ ءزج ...یتــسود عون و یردارب رــنه ،یوتــسلوت یــطارفا هــنایارگ قلاخا هاگرــظن رد ،نآ رــب هولاــع .)۱۳ هک یا هــیام نب زا یرادروــخرب زا رــظن فرص« هــک تــسا یرنه ،لوــبقم لقان زین و دوــش یم مدرــم دنویپ و تدــحو هــنلادمه یلاــتعا بــجوم مرــجلا ،تــسا لومــش ناهج هدروــخدییاترهم یناــسنا یاه ساــسحا یــسک شرافــس هن ینعی ،دزیخرب دنمرنه ینورد ترورــض روــج کــی زا تروص رد .)4۳ ،۱۳۹0 ،لراــس( »ییافکدوخ یارــب یلمحم هن و دــشاب یاه هخاش زا یرایسب ،یقلاخا رنه هرابرد یوتــسلوت طورــش نتفریذپ بطاخم اــب طابترا یاــنبم رــب هــک کــیفارگ دــننام یمــسجت یاــهرنه رنه ناوــنع بــسک زیاح ،دــنریگ یم لکــش راک ماــجنا یارــب شرافــس و لیخت هرابرد قلاخا تلاصا هب نلائاق ،رگید یوس زا .دنتــسین یقلاخا ناشیدرف تــسیز هبرجت هار زا مدرم هبطاق یقلاخا تفرعم« :دندقتعم ،نارگید و دوخ شــشوک هار زا زین و نارگید اب دوخ تایبرجت کیرــشت و یتح .دیآ یم رب لیخت و لایخ ملاع رد ،نادنمرنه یعاــسم اصوصخ وً زاس هنیمز هک تسا یناکرا زا یکی ،یریذپرنه هک تسه هتکن نیا لوق .)۲۳-۲4 ،۱۳۹0 ،لراس( »دوش یم نادنمرنهان رثک ا رد یقلاخا لیخت ،یوتسلوت و نوطلافا یارآ زا بعشنم یطارفا ییارگ قلاخا هاگدید و لوراک لــئون ریظن ور هــنایم نایارگ قلاخا تاــیرظن اــب رــضاح نرــق رد ناــعفادم زا ،زادرــپ هیرظن ود نــیا .تــسا هــتفای لــیدعت ،تاگ ســیرب .دنور یم رامش هب رضاح رصع رد رنه یقلاخا دقن یلصا
رنه‌ینییآدوخ:مود‌هاگدید
نازادرــپ هیرظن و نادــقتنم کیکــشت زاغآ ناوــت یم ار متــسیب هدــس رــیظن یدارــفا .تــسناد رــنه و قلاــخا میقتــسم و لــباقتم هــطبار رد ار هناــسانشابیز درکیور ... و لــب ویلاک ،۲۲یارــف رجار ،۲۱یــلزدریب ورــنام هوق قیمعت ار رنه هفیظو و دنا هدرک دادــملق رنه هب درکیور نــیرتربتعم ندرکدقن ،رــظنم نیا زا ؛یــقلاخا ریخ هــب شیارگ ات دنا هتــسناد لــیخت تقیقح اــب رثا یروــص یاــه یگژیو قــباطت مدــع یانبم رــب یرــنه رــثا هدننازیگنارب ماــقم رد رثا یتخانــش ییابیز شزرا هــب یطابترا ،دوــجوم وترپ رد ،یرــنه راــثآ ماــقم رد اــهنآ یبایــشزرا« و درادــن لــیخت تحاــس
40
۱۳۹۶ زییاپ ،۳ هرامش ،۲۲هرود یمسجت‌یاهرنه-ابیز‌یاهرنه‌هیرشن
و یقلاخا نسح تبسن یتخانش ییابیز شزرا درادن
ییارگ نییآدوخ نییآدوخ
یطارفا ییارگ ور هنایم ییارگ نییآدوخ
دراد تباث تبسن
ییارگ قلاخا یطارفا نوطلافا
ییارگ رهش نامرآ
یرواب ییارگ قلاخا
عماج ریغتم قلاخا تلاصا
هدیچیپ تبسن یروحم تفاب
ییارگ قلاخا ور هنایم
یبایشزرا دیاب اهنت ،ار یرنه راثآ هکلب .تسین ییاج هب راک زگره ،قلاخا شضرف هک یفرع مهف رب ینتبم شیارگ فلاخ رب ؛درک یتخانش ییابیز ،تاقوا یــهاگ لقادح ،یرــنه رثا کی یقلاخا هاگرــظن هک تــسا نآ رــب »دنک ادیپ طــبر رثا نآ یگتــسیاش مدع اــی یگتــسیاش هب تــسا نکمم ،رنه لقتــسم تــلاصا هــب نــیلیاق ،رــگید یوــس زا .)۱8 ،۱۳۹۲ ،لورــک(
و دنــشک یم شــیپ زــین ار یرــنه راــثآ »یرــیذپ تواضق« مدــع هــیضرف دیدرت روخرد رنه رد و ریذپاندیدرت یرما ،قلاخا رد تواضق« :دندقتعم شرگن هشیر .)۲۲ ،۱۳8۷ ،رنت( »تــسا هدــش هدرمــش نکممان یتح و هدس نایرج زا رت شیپ یکدنا هب ناوت یم ار قلاخا و رنه نایم یکیکفت هیرظن ناگدننک حرطم زا یکی ناونع هب دلیاو راکسا .داد تبسن متسیب یارب دنمرنه شلات هنوگچ هک دهد ناشن دنک یم یعس« ،رنه یارب رنه هب ،یقلاخا فادها ظفح تهج رد شا هناقلاخ یاه تیلباق زا هدافتسا رظنم زا نیاربانب .)Beardsmore, 1971, 31(»دوش یم رجنم رثا یدوبان دیاب ار رنه شزرا هک نــیا و ؛رگید زیچ هن و تــسا رنه طقف رنه« ،دــلیاو ییاعدا یاهدمایپ و اــهریثات رد هن و تــفایرد نآ هطــساو یب هــبرجت رد نوطلافا هاگدید« .)۱۱-۱۲ ،۱۳۹0 ،نوــسناج( »مدرــم راتفر هوحن رــب نآ و داد رارــق ناوــت یم قلاــخا و یــیابیز طاــبترا مدــع هاگدــید لــباقم رد مدع و رنه ندوــب لماک هب هجوت دلیاو راکــسا »رنه یارب رــنه« هاگدــید ،زین لب ویلاک .) Kieran, 1996, 351(»تــسناد یقلاخا لیاــسم هب زاین
۲۳»رگتللاد مرــف« عبات افرص ار رــثا زا یتخانــش ییابیز فطاوع و شرــگنً هلوقمرد رــگتللاد مرف« :تــسا دقتعم لــب ویلاک .دــناوخ یم یرــنه رــثا ،۱۳۹۱ ،تاگ( »تــسا »گــنر و طخ زا یــقیفلت« افرص یرــصب یاــهرنهً دیجنــس نآ اب ار یرنه رثا دیاب هک یتیفیک اهنت« ،لب داقتعا هب .)۲5۳ Bell,( »دنتــسه هناــسانش ییابیز تاــیفیک ،داد رارــق یــبایزرا دروــم و ،رنه ینییآدوخ ناــعفادم زا یــکی ناوــنع هــب زــین یــلزدرب .)1987, 117 و تــسا رــشب یارب دوجوم هبرجت نیرتگرزب ،رنه هبرجت« ،تــسا دقتعم یو نینچمه ؛)۱۲۷ ،۱۳۷۶ ،یلزدرب( »دوشب نآ محازم دیابن زیچ چیه یاه یگژیو ،ً
ارــصحنم هکلب اتدمع« هــک تــسا هدناوخ رــبتعم ار یروادً .)۱0 ،۱۳8۷ ،یــیلاع( »دهد رارــق یبایزرا ک لاــم ار رــثا هناــسانش ییابیز حرطم لمع و هشیدنا باتک رد یسیلگنا فوسلیف ،رشپمه تراوتــسا چیه هک ادج و صاــخ تــسا یذاذتلا ،رنه دوخ و یرنه ذاذــتلا« :درــک
،نیلئاق یاه هشیدنا .)۱۱-۱0 ،نامه( »دوش یمن ببــس ار یرگید زیچ و ۲4»یــطارفا یــیارگ ینییآدوخ« هورــگریز ود هــب یــنییآدوخ هاگدــید هــب یاه للادتــسا« .تــسا میــسقت لــباق ۲5»ور هــنایم یــیارگ ینییآدوخ«
رــنه یــقلاخا دــقن هــیلع ،یتخانــش یــیابیز یاه للادتــسا و یــتفرعم دنا یعدم یــتفرعم یاه للادتــسا .دننک یم حرطم ار یــتوافتم تاکــن یاعدم هــک نآ لاح و درــک یقلاخا یــبایزرا ار یرــنه راــثآ ناوــت یمن هــک راــثآ ناوــتب رــگ ا یــتح هــک تــسا نــیا یتخانــش ییابیز یاه للادتــسا یبایزرا هــب یطبر چیه یقلاخا یــبایزرا ،درــک یقلاخا یــبایزرا ار یرــنه .)۱8 ،۱۳۹۲ ،لورک(»درادن روکذم راثآ یسانش ییابیز
تاگ‌سیرب‌یروحم‌تفاب‌هاگدید
و تــباث تبــسن هراوــمه ،هدــش حرــطم یــقلاخا یاــه هاگدید رد ،قلاخا و رنه هطبار ناــیم »یباجیا« و »یبلــس« طباور زا یمیقتــسم میقتسم تروص هب اه هاگدید نیا زا کیره ذاختا اب .تسا هدوب رارقرب یاهرنه هزوــح رد قلاــخا و رنه هطبار لیاــسم یــسررب هــب ناوــت یمن هب ،تخادرپ تاــغیلبت و کــیفارگ ریظن رــیخا یاــه ههد رد یرــیوصت زا »بذاک یــیامنزاب« هک یــیاهرنه ،ینوطلافا هاگدــید رد لاــثم روــط بوــسحم رنه هرمز رد ،دریگ یم تروص اهنآ رد دوــجوم یاــه تیعقاو هراومه ،تــسا تباث تبــسن هک یهاگدید رد« نــیاربانب و دنوــش یمن تبــسن یتخانــش ییابیز )صقن(شزرا اب یقلاخا )حبق(نــسح نایم .)۱۹5 ،۱۳۹4 ،یقدنخ نیما( »تسا رارقرب تبــسن زا تــسا هدــش حرطم تاگ ســیرب طــسوت هــک هاگدــید نــیا تبــسن و هدرک لودع ،یــسانش ییابیز و قلاخا هطبار نایم میقتــسم هــک تاگ ســیرب »یروــحم تــفاب« هــیرظن .دــنک یم دراو زــین ار هدــیچیپ ،یفنم/تبثم و هدــیچیپ/تباث یاــه هفلوم داــجیا اــب ،نآ یاــنبم رــب و یروــحم تفاب ،یــیارگ قلاخا یــلصا هورــگ هــس هــب ار اــه هاگدید ماــمت رد« .)Gaut, 2005, 438-435(»دــنک یم میــسقت یــیارگ ینییآدوخ تــسا تفاب و دراد یگتــسب رثا تفاب هب تبــسن یگنوگچ ،هاگدید نیا
.هدیچیپ‌و‌تباث‌یاه‌تبسن‌ساسا‌رب‌قلاخا‌و‌رنه‌هطبار‌یاه‌هاگدید‌یدنب‌هتسد-1رادومن )198،1394،یقدنخ‌نیما(:ذخام
،یقدنخ نــیما( »تــسا رارقرب هــنوگچ تبــسن نیا دنک یم نــییعت هــک یسانش ییابیز یاه شزرا هک تسا یعدم هاگدید نیا« .)۱۹۷ ،۱۳۹4 هب نیا اما ،دــنهد یم ماجنا ناهج رد ار یزــیامتم فــیاظو ،یــقلاخا و ،یلزدریب( »دــننک یم لــمع رگیدکی زا لقتــسم هــک تــسین نآ یاــنعم یضعب رد اهنت ،تــسا هدیچیپ تبــسن هک یهاگدید رد« .)۱۲8 ،۱۳۷۶ یتخانــش ییابیز )صقن(شزرا اــب یقلاخا )حبق(نــسح نایم اــه لاثم یروحم تفاب هاگدید .)۱۹5 ،۱۳۹4 ،یقدنخ نیما( »تسا رارقرب تبسن شهوژپ نیا رظن دروم هطقن هک دوش یم رجنم ور هنایم ییارگ قلاخا هب .تسا هدش حرط یاه هاگدید یدنب هتسد نیبم ،۱رادومن .تسا
یراجت‌کیفارگ‌رد‌یروحم‌تفاب‌هاگدید‌تسبراک
هــب ،»لــیعفت« باــب ردــصم » َغــَّ
لَب« هــشیر زا یوــغل رــظن زا غــیلبت هب یسرتسد ،تاغیلبت فده« و تــسا یگدنناــسر و ندناــسر یانعم ای و لوصحم هرابرد ندیــشیدنا هب نانآ نــتخیگنارب ،ناگدــننک فرصم ،۱۳۹۱ ،زرواــشک( »تــسا نانآ هب تبــسن نیعم یــشنک او نداد ناــشن هــس تاغیلبت« هــک تــسا دــقتعم زــین )۱۹۶۲(رــتلاوک .چا .ســنرت .)۲4 یراکتــسد-۲ ،اه شرگن یهد لکــش -۱ :دریگ یم یــپ ار هدمع فدــه کی هــعومجمریز قوــف فادــها .صاــخ راــتفر تــیاده-۳ ،اــه ک اردا .)۱۱۷ ،۱۳8۶ ،رفزورف(»دنشاب یم »دوــس« مان هب یروحم و یلک فده نابطاخم هب تامدخ و لااک یــفرعم تیمها و نتفای دــشر تازاوم هب هــلزنم هــب زــین یــتاغیلبت کــیفارگ دــننام یــیاهرنه ،رــضاح هرود رد تازاوم هب تاــغیلبت« هزورما .دــنا هتفرگ لکــش تامدخ و لااک یــفرعم هب .تــسا هدــش رادروخرب ینوزفازور تیمها و هاگیاج زا یــندمت دــشر یناهج هعماج هناگ هن یاهرنه زا یکی ار تاغیلبت ناوت یم هک یا هنوگ هــشیدنا و نارگید راــتفر رــب یراذــگریثات هــغدغد .دروآ رامــش هــب زورــما هدوب ناسنا اب هراومه ،تاغیلبت هلمج زا ،فلتخم یاه شور هب عانقا نداد لکش یارب مظنم یشلات« ،تاغیلبت .)۹ ،۱۳۹۱ ،زرواشک( »تسا رد بــطاخم راــتفر تــیاده و نتخاــس ارــگمه ،ک اردا یراکتــسد و ،۱۳8۳ ،یــمارک ا( »تــسا غــلبم هدــش نییعت شــیپ زا فادــها تــهج ار اه نامزاــس ،تاطابترا و یرواــنف نوزــفازور تفرــشیپ هزورــما« .)۷۹ ،۱۳۹0 ،هــیوخ و اتــسور( »دنک یم توعد هناهاگ آ و تخــس یــتباقر هــب هک تــسا یا هنوگ هب اضاقت و هضرع هطبار میظنت ،تاغیلبت رد« .)45 شلاچ هب ،هاگدید نیا .دنک یم نیمضت هدنشورف یارب ار دوس شیازفا دروم تاغیلبت بلاغ نامتفگ رد ار یگنهرف یاه شزرا ندــش هدیــشک رکذ هب مزلا هــچرگ ا ؛)۲۲ ،۱۳۹۱ ،زرواــشک( »دهد یم رارق هــجوت و تــقد حیحص گنهرف هعاــشا یاتــسار رد زین یراجت تاــغیلبت یخرب تــسا تــسد ،یــگنهرف و یــفرصم بــسانم یاــهوگلا شرتــسگ و فرــصم دوجو اــب تاــغیلبت هــنوگ نیا اــما ،دــننز یم تاــمدخ اــی لااک غــیلبت هــب تــیلاعف یــعامتجا یناــسر مایپ هــطیح رد رتــشیب ،یراــجت تــیهام زا ،قلاــخا و رنه لــماعت یاهزرم ندــش هدیشک شــلاچ هــب .دــننک یم نرق رد زور لیاسم اب ،قلاخا هفــسلف هنماد نتفای طــسب دراوم هلمج هنماد شیازفا و یرــیوصت یاه هناــسر نوزفازور دــشر اب .تــسا رضاح یاــه نایب زا هدافتــسا دهاــش ،هــعماج یرــصب داوــس حطــس و تــباقر یاه یگژیو رب دیکات و ۲۶ینمض تللاد اب هارمه میقتسمریغ یریوصت هب ؛میتسه لوصحم یوهام تیعقاو اب قباطم مدع هاگ و هدش قارغا
لکــشم ار یتاعوبطم غیلبت کی یحارط دنیآرف زورما هچنآ« رگید نایب تاغیلبت جاور تــسخن یاه ههد دننام هــک تــسا شرگن نیا دــنک یم طقف ناوت یمن یتاعوبطم یــهگ آ کی یحارط رد ،اــیند رد یــتاعوبطم نآ زا هــلمج دــنچ اــب و داد رارــق یــلصا هژوــس ناوــنع هــب ار لااک رــیوصت هزورما .)۶0 ،۱۳۹۲ ،رجاهم راــشفا( »درــک یفرعم ار نآ ای دوــمن دــیجمت .دوــش یم هتفرگ رظن رد تاغیلبت ییاراک لماع نیرت یلصا ،تیقلاخ«
تــسا راذگریثات ینازیم هب مایپ هــک تــسا نیا رب ضرف درــکیور نــیا رد .)40 ،۱۳۹۳ ،بورتــشا و سینف(»دــشاب تخاــس شوخ و هناقلاخ هــک یــناوارف زا هتــشذگ رد هــک هــنایامن تقیقح تاــغیلبت رد هــک یــلاح رداــقیقد« ،هــک یــتاغیلبت زا تــسد نآ یــنعی ،دــندوب رادروــخرب رتــشیبً گنر رد یرــییغت هــنوگ چیه و تــسا تاــمدخ اــی و هدــیا ،لااک تــیعقاو ،هیوخ و اتــسور(»دوش یمن هدــید نآ یرــیوصت و یــتوص یاــه هولج و رد تارک هب هــک یبدا تعنص ود« تاــغیلبت رد هزورــما اــما .)۹۶ ،۱۳۹0 زاجم و هراعتسا زا تسا ترابع ،دنوش یم هدافتسا یراجت یاه یهگ آ ،رــیوصت رد موــهفم یزادرپ هراعتــسا .)۷۹ ،۱۳85 ،هدــنیاپ( »لــسرم یریگراک هب اــما ،دراد تاــغیلبت شزادرــپ رد هــناقلاخ یتــسبراک هــچرگ ا تیعقاو اب ریاغم یمایپ داجیا ببس ،تاغیلبت رد نایب یاه هویش نیا اب هدش دای یگژیو قباطت مدع .تــسا هدــش دای تامدخ ای و لوصحم قیداصم زا ،یقلاخا ثحابم بوچراچ رد ،لوصحم درکراک و تــیهام کــیفارگ رد .تــسا »یــقلاخا حــبق« هــجیتن رد و »بذاک یــیامنزاب«
ییامنزاب هــب هک میتــسه هجاوم یــغیلبت نــیرتمک اــب هزورــما ،یراــجت ،تاغیلبت زا یریثک رامش .دزادرپب لوصحم یعقاو و ینیع یاه یگژیو زا هدافتــسا اــب ،ناــبطاخم بــیغرت و هــجوت نــتخیگنارب یاتــسار رد تلاوصحم بذاک ییامنزاب هب ،ینایب فلتخم یاه هویش و اه کینکت هلاــسم نیا .دراد هلصاف لوصحم ینیع یاه یگژیو زا هک دــنزادرپ یم یریوصت یاهدرگش اب لوصحم ییامنزاب :تــسخن .دراد تیعضو ود اب طــبترم یــنمض ماــیپ و موــهفم کــی ی هــیارا :مود ،شــخب تیباذج رییغت داجیا رب لمتــشم هک ییاجباج-۱« ،ریظن ییاه شور .لوصحم کی نداد رارق نینچمه و ،گنر ،هزادنا ،درکلمع ،ناکم ،دید هیواز رد ؛ندرک سوکعم و یزاس هنوراو-۲ ؛دشاب یم رگید ریوصت یاج هب ریوصت رارق مــه راــنک و بــیکرت-4 ؛لوــصحم درــکلمع شــیامن رد هــغلابم-۳ ،ماهیا ،هراعتسا ،لماش یرصب یاه هیارآ زا هدافتسا-5 ؛ریواصت نداد زا ،)۲8 ،۱۳۹۳ ،نایغابد ربنع و دار یونعم( »دامن و هیانک ،سکوداراپ تلاوصحم ییامنزاب هک دنتسه ینایب یاهراکهار و اه کینکت هلمج .دنزادرپ یم ،یراجت یاـــــیاوز زا هـــــچرگ ا ،هدـــــش داـــــی تاـــــغیلبت زا تـــــسد نـــــیا رد دنمرنه و تسا هدمآ لمع هب یبـــــسانم تخادرپ ،هناـــــسانش ییابیز ضرف اب اما ،تـــــسا هدناـــــشوپ لمع هماج ،دوخ یرـــــنه هفیظو هب حبق قیداصم زا تسا نکمم ،رنه رد یقلاخا تلاسر هب ندـــــش لئاق هب طوبرم ،۱ هرامـــــش لودج زا )۱-۱( ریوصت .دنیآ رامـــــش هب ،یقلاخا هیارا ار دوخ مایپ ،راعـــــش نیا یانبم رب و تـــــسا یرطاب غیلبت یهگ آ اب یزاب بابـــــسا نیـــــشام یدح هب( !روآ بجعت تردق :تـــــسا هدرک بیسآ نآ هب ،نیشام اب فداصت رد هک تـــــسا هدش یوق یرتاب نیا تسا هتکن نیا تحص تسا نشور ناگمه رب هچنآ .)تسا هدناـــــسر
4۲
۱۳۹۶ زییاپ ،۳ هرامش ،۲۲هرود یمسجت‌یاهرنه-ابیز‌یاهرنه‌هیرشن
وردوخ هب یتراـــــسخ نینچ ندرکدراو ییاناوت هداـــــس یرتاب کی هک لوصحم تیعقاو هـــــچ نآ اب تریاغم رد یهگ آ نـــــیا نیاربانب ،درادن دننام گرزب یرصانع یرـــــیگراک هب اب ،)۲-۱( ریوصت دراد رارق ،تـــــسا یتیفرظ اب ییوردوخ نداد هولج گرزب ددصرد ،یناویح یاه هرکیپ -۱( ریوصت ؛تـــــسا هدـــــش هداد شیامن ریوصت و مایپ زا رتمک رایـــــسب زا هک تسا هدـــــش لیاق یقربوراج رد شکم یارب یتیفیک نانچ ،)۳ .تسا رداک لخاد هب ،هاگتسد زا رود هژوس ششک ببس دایز هلصاف نیا زا هک یدارفا دق هب رتمیتناـــــس هد ،دنک یم اعدا زین )4-۱( ریوصت یاه هنومن .دش دهاوخ هدوزفا ،دننک یم هدافتـــــسا یندیـــــشون عون مایپ هیامتـــــسد ار تلاوصحم ینیع تایفیک و ییامنزاب ،هدـــــش رکذ »تیعقاو بذاک ییامنزاب« قیداصم زا و دنا هدادن رارق دوخ یتاغیلبت .دنوـــــش یم بوـــــسحم یقلاخا حبق ،یقلاخا ماظن رد هـــــک دنتـــــسه و دزادرپب لوصحم دیرخ هـــــب هدـــــشدای مایپ یانبم رب رادیرخ رگ ا اریز تخادرپ و رنه ؛دوش وربور ،لااک تیعقاو و مایپ قباطت مدع اب سپس رد اریز ؛تـــــسناد بذاک تفرعم نیا داجیا لماع ناوت یم ار هناقلاخ نابطاخم ینهذ یاه هیلا نـــــیرت ینورد هب رثا« ،ریواصت تـــــسد نیا ار اهنآ و دننک ساـــــسحا ار لااک ینیع ناهج نآ ات دنک یم ادیپ ذوـــــفن نآ یبایرازاب اب هتخیمآ یایور هدـــــیا و لااک زا ییاهرادنپ ورملق نورد
تیعقاو زا رتلااب هب و دنک اـــــهر ار تیعقاو ؛دهد رارق هدیا ای لوـــــصحم .)۱08 ،۱۳۹0 ،هیوخ و اتسور( »دربب هانپ
دادرارق‌هلزنم‌هب‌رنه:تسخن‌للادتسا
هرکیپ رــب هدــش دراو لاکــشا نیتــسخن ،رــنه رد ،بذاک یــیامنزاب .تــسا رــنه رد تــباث یــیارگ قلاخا هاگدــید ناــعفادم یوــس زا ،رــنه ،قلاخا و یــسانش ییابیز هــطبار یــسانشزاب هیلوا حوطــس رد هــچرگ ا هدیچیپ یاه تبــسن اما ،دــسر یم رظن هب اور ،یلاکــشا نــینچ حرــط هطبار هــب ار ناــبطاخم و یــقلاخا فرــع هــجو هــک یا هــناروحم تفاب و جراــخ یگیوــسکی زا ار ضراــعت نــیا ،دــننک یم دراو هدــشدای هــناگود قباطت مدع هاگ و لااک رد هدــش قارغا یاه یگژیو شیامن .دنزاــس یم نوطلافا ریبعت هــب ییارگ قلاخا رــظنم زا هچرگ ا ،لوصحم تــیعقاو اــب هزورــما ،هدــشدای یــیامنزاب اــما ،تــسا بذاک یــیامنزاب قــیداصم زا .تــسا هدــش هتفریذپ ،نآ نابطاخم و رــنه نیب یدادرارــق هباثم هــب نیا .دنــشاب انــشآ یریوصت یاه ییامنزاب دــعاوق اــب ناگدــننیب« رــگ ا
.»بذاک‌ییامنزاب«یگژیو‌اب‌تاغیلبت‌هنومن-1لودج
)www.Ideayab.com(:ذخام
۱-۱ریوصت
2-1 ریوصت مایپ یتاغیلبتیرتاب غیلبت
یرتاب نیا اب یزاب بابسا نیشام یدحب.روآ بجعت تردق :مایپ .هدناسر بیسآ نآ هب ،نیشام اب فداصت رد هک تسا هدش یوق مایپ یتاغیلبت
لیبوموتا غیلبت راداج :یتاغیلبت مایپ
۳-۱ریوصت
4-1ریوصت مایپ یتاغیلبت)یقربوراج(یگناخ مزاول
یدج شکم :راعش مایپ یتاغیلبت
هزیروتساپ ریش .دق شیازفا رتم یتناس 10 :یتاغیلبت رعش
،گنای(»دنراذگ یم رثا یریوصت ییامنزاب و اهریوصت هبرجت رب نــیناوق
۲۷»یرفاپ« اب نابطاخم هک تــساهدادرارق نیا رذگهر زا .)50 ،۱۳88 یرفاپ نایم توافت دیاب« عقاو رد .دنوــش یم انــشآ نآ تایصوصخ و و قارــغا رد ،دــنناد یم ناــبطاخم .داد صیخــشت مــه زا ار بــیرف و یاه یگژیو زا یعقاو یــیامنزاب ،لوصحم کی هرابرد داــیز یــیوگ هفازگ یاــه یگژیو زا ،تــیعقاو اــب قــباطت مدــع .تــسین لوــصحم یــلصا هب« هدش هتفگ یتگ اپسا ســس یارب لاثم ناونع هب .تــسا تاغیلبت تیعقاو اب هک دنناد یم نابطاخم اما .»دزپ یم ناتردام هچنآ یــبوخ نانیمطا اــب رگید یوــس زا .)Drewniany, 2008, 25(»درادــن قــباطت تاهج عیمج زا دناوتب یقلاخا حبق رــصنع فذح هک تفگ ناوــت یمن تــسا نکمم تروص نآ رد هــک ارچ« ،دــشخبب رثا هــب یرتــشیب شزرا دوخ هــک دوــش یرنه رــثا تــبثم تاــصتخم زا یــخرب فذــح بــجوم تــیقلاخ« .)۲5۱ ،۲00۷ ،تاگ( »تــسا هدوــب حــبق ناــمه رــب مــیاق میسرت افرص ،یــشاقن رگ ا« .تــسا هدــشدای تاصتخم زا یکی »یرنهً ،دراد رارق صخــش لباقم رد هک دــشاب یزیچ نآ لعنلاب لــعنلا قباط دنمزاین لــصا رد رــما نیا هــچرگ ا تــفگ ناوــت یم نوــطلافا اــب هارــمه اما ،ءیــش لباقم رد هنیآ کــی افرص نداد رارــق ات تــسا یــنف تراــهمً هچنآ هک یــتروص رد ،درادــن زاین یقمع و یــگدیچیپ چیه هــب راک نــیا تایئزج زا لوقعم یعازتنا ای ،یلاثم و ینامرآ یرما دوش یم ییامنزاب تسره( »دبلطب یگدیچیپ و قمع تسا نکمم ییامنزاب نیا ،دشاب نیرت هداس رد ار »تقادص« رگ ا« ،ساسا نیا رب .)54 ،۱۳88 ،سواه
ًاقیقد نیا ،مینادب لاق و لاح ای نورب و نورد نایم قافو نآ یاــنعم .)۲۶ ،۱۳8۷ ،رنت( »میتسه نآ بلاط ام هک تسین یزیچ نامه یــیاهنآ ،گرزــب یرــنه راــثآ« :تــفرگ هــجیتن ناوــت یم نــیاربانب »دــنراذگب میقتــسم رــیثات اه ناــسنا یــلیخت ک اردا رــب هــک دنتــسه هب هجوت اــب طاــبترا راــیعم« ،نار یــک رــظنم زا .)Kieran, 1996, 348(
یلیخت هبرجت یرــیذپرواب هب طوــبرم ،رنه ناونع هــب یــیاور رــثا شزرا زین بطاخم .)۲۱۱ ،۱۳۹4 ،یــقدنخ نــیما( »تــسا رــظن دروــم رــثا نآ دروم رد« .دنک یم وجتسج ،رثا یزیگنارب لیخت رد ار دوخ یدونــشخ و شــشوک چیه یب ،وا لــیخت هــکنیا ضحم هــب تــفگ دــیاب بــطاخم رگید ،دــش یــشیامن تیعقوم نلاف فوطعم ،هرطاخم هنوگره زا غراف سپ« ،نیاربانب .)۹ ،۱۳۹0 ،لراــس(»تسا هدــش نیمات وا یدونــشخ یرصب داوــس تفرــشیپ و دــشر ،غیلبت رمع زا زارد نایلاــس تــشذگ زا اضتقا یبسن یاقترا و تفرــشیپ نیا .تفرگ هدیدان ناوت یمن ار مدرم اب و رتــشیب هبذاج داجیا روــظنم هب اــه یهگ آ و رــیواصت رد هــک دــنک یم یرتــشیب میقتــسم ریغ و لومعمریغ یاه شور زا ،مایپ لاقتنا هزیگنا هدولاــش« ،ساــسا نیا رب .)۶۱ ،۱۳۹۲ ،رجاهم راــشفا( »درک هدافتــسا طقف هن .تسا حیرص نایب زا بانتجا ،یغیلبت و یبدا نوتم کرتشم زیگنارب لمات یرعش ،هدش دیق اتحارص رعاش روظنم نآ رد هک یرعشً تایفیک هک یهگ آ اضیا هکلب ،دوش یمن یقلت یبدا یاه شزرا دجاو وً هدننیب رد نادنچ ،زین دنک یم تسرهف حیرص ینابز اب ار لااک کی رترب یــنابز داــجیا یارــب .)۷8 ،۱۳85 ،هدــنیاپ( »تــشاذگ دــهاوخن رــیثات دیاب نآ داــجیا یارب« هک دــننک یم هدافتــسا زنط زا یــهاگ ،حــیرصریغ عاونا زا یخرب« .)۱08 ،۱۳۹0 ،هــیوخ و اتــسور( »درک نارــیو ار تــیعقاو یمومذم زیچ امازلا مه تلاح نیا رد یتح اما ،دنرهاظت دنمزاین زنطً عوضوم چیه دیاــش ،دربب تذــل تلاح نیا رد درــف رگ ا .درادــن دوــجو
نیا ،نیاربانب .)۱۶0 ،۱۳۹۲ ،لیروم( »دــشاب هتــشادن دوجو یمومذم ،رثا تفاب هب هجوت و ور هنایم یــیارگ قلاخا هاگدید ذاختا اب ،یــیامنزاب .تسین ییارگ قلاخا اب ریاغم ،نردم هعماج نابطاخم ینعی
یریوصت‌تخانش‌عبنم‌رنه:مود‌للادتسا
دراو یرــنه راثآ هب یــیارگ قلاخا تحاــس زا هــک یــتاداقتنا رــگید زا هک انعم نیدب ؛تسا »تخانش« عبنم هلزنم هب رنه نییبت ،دوــش یم دادیور و تیعقوم اریز دنتسه مومذم ،یقلاخا حبق یاراد یرنه راثآ ،نابطاخم تخانــش و دنهد یم لاقتنا دوخ ناــبطاخم هب ار یــبذاک هک نآ لاح ؛دریگ یم رارق هدــش هداد شیامن یرنه درگ ارف ریثات تــحت یقلاخا تواضق تدش زا ناوت یم ،تخانش هلزنم هب رنه یاعدا در اب هلئسم هب هجوت اب ؛تساک ،یراجت رنه صوصخ هب و رنه عاونا هرابرد و یراجت کیفارگ نایم هــطبار ناوت یم ،رنه ندوب »تخانــش عبنم«
یا هدیچیپ یاه تبسن هب یمزج یمکح و هداــس یتبــسن زا ار قلاخا رنه یروئت هب نیلئاق .درک دراو تسا هدرک حرطم ار نآ تاگ سیرب هک راثآ ً
لاوصا« هک دنشک یم شیپ ار ریسفت نیا ،تخانش عبنم هباثم هب ،تیعقاو زا ییاهریسفت هلزنم هب یملع یاه هیضرف دننام مه یرنه نــینچ اــب ؛)4۲ ،۱۳88 ،گــنای( »دنتــسه تخانــش یارــب یــعبنم اریز ،دــسر یم ءلاعا هــبترم هــب رنه یــقلاخا تلاــسر ،رــنه زا یریــسفت هیرظن نافلاخم ،اما ؛دراذگ یم ریثات ،نابطاخم تخانش رب امیقتــسمً ،هملک حیحص یاــنعم هب تخانــش« :دندقتعم زــین رــنه رد تخانــش و للادتــسا ،دهاوــش هب للدم رواب نمضتم هــکلب تــسین رواب فرــص یرایــسب یاهرواب رب تــسا نکمم دنچره یرنه راثآ و ؛تــسا لیلحت اــب ار اــهنآ اــما ،دــنریگ ضورــفم ار یرایــسب یاــهرواب اــی دــننک تــللاد .)۱۶ ،۱۳۹۲ ،لورــک( »دــننک یمن تابثا لــیلحت ای للادتــسا ،دهاوــش رد یرابخا یاــه هرازگ زین ۲8زدراــچیر .یا .یآ یــبدا دــقتنم هــچنانچ تیعقاو فیصوت تیلوئــسم و هدیمان ۲۹»هرازگ هبــش« ار تایبدا و رنه رد زدراچیر بیترت نیدب« .تسا هدرک بلــس ،اه هرازگ تــسد نیا زا ار هک دــسر یم اجنآ هب و دنک یم کیکــشت یتنــس بذک و قدص هلاــسم ینعم ،ماظن نآ یاــهرایعم هب هجوت اب ،یماظن ره رد بذــک و قدــص ناــبز ،رــظن نــیا هــب اکــتا اــب زدراــچیر ؛)۲۶5 ،۱۳۹۳ ،اــسیمش( »دراد هب ار یا هرازگ ناوــتن رگ ا و دناوخ یم تیعقاو هــب عاجرا دــقاف ار یرــنه زا ناوت یم ،زــین ار بذک و قدــص لصا نــیاربانب ؛داد عاــجرا تــیعقاو عون ود »تخانشو رنه« باتک رد گنای ساــسا نیا رب .درک بلــس نآ ییامنزاب« ؛تــسا هدرک ادج مه زا ار رنه و مــلع تحاــس رد یــیامنزاب عاونا رگید یوــس زا .تــسا »یریوصت« عون زا رــنه رد هدافتــسا دروــم هتکن نیا .تــسا »ییانعم« عون زا خیرات و هفــسلف ،ملع رد ییامنزاب ندرک دراو داقتنا یارب یدایز رایسب یاه شلات اریز تسا مهم رایسب هدــش دراو ضرف نــیا ساــسا رــب هناــسانش ییابیز ییارگ تخانــش هــب .)5۶ ،۱۳88 ،گــنای( »تــسا »ییانعم« یــیامنزاب زا یلکــش رــنه هــک نکمم« ،تــسا ییانعم ییامنزاب ددصرد رنه هک رظن نیا ،نــیاربانب ،هنافاکــشوم یاه یــسررب رد ؛دیایب رظن هب لوبق لباق ادتبا رد تــسا یارب یبــسانم لیاــسو ریواصت ،رما عقاو رد .دروآ یمن ماود رــظن نــیا
44
۱۳۹۶ زییاپ ،۳ هرامش ،۲۲هرود یمسجت‌یاهرنه-ابیز‌یاهرنه‌هیرشن
یارــب ناوــت یمن اــهنآ زا و دنتــسین تاــعلاطا یزاــس هریخذ و لاــقتنا و ریواصت هــک نیا رــب تــسا یلیلد نــیا و تــسج دوــس هرازــگ نتخاــس نیاربانب .)۶4 ،نامه( »دنرادن ییانعم ییامنزاب یریوصت یاــهرنه یاه تواضق« :داد رظن ناوت یم هدــشدای لیلاد یمامت هب دانتــسا اب ،تــسین لوصا رــب ینتبم یرــنه صاــخ راــثآ دروــم رد هــتفرگ تروــص دنک یم قرــف ،تــسا راک لاور قلاــخا رد هــچنآ اــب ً
اعون ،مــک تــسد اــی و یتخانــش ییابیز یاــه یگژیو اــب یرادــیدپ یاــه یگژیو طاــبترا و دجاو هک یراثآ و یتخانــش ییابیز یاه یگژیو نایم هطبار نینچمه مکح و لمع نلاــف فیصوت اب یتهابــش چیه ،دنتــسه اه یگژیو نــیا زین لراــس مات .)۲۲ ،۱۳8۷ ،رــنت( »درادن نآ دروــم رد هرداــص یــقلاخا رــثا اــب یرــیوصت و یــفطاع یرــیگرد ،ار یــیامنزاب زا نادــنمرنه تــین هتــساوخدوخ یلمع ای راتفر نــیح رد ار دارفا یــتقو رعاــش« ،دــناد یم ،لاومعم شدارم ،دــنک یم ییامنزاب یــشیدنا تبقاع و رابجا تحت اــیً اــی دوــخ زا دــهاوخب هــک تــسین یدــج نادــنچ ،تاــیقلاخا فلاــخرب رس رد یدج یتین ًلاصا رعاش اسب هچ .دزاسب رتهب یناسنا شبطاخم ریگرد یفطاع دعب زا ار شبطاخم دــشاب هتــساوخ رگ ا ،دــشاب هتــشادن
یدونــشوخ هیام نیمه ،دــشک یم ریوصت هب هک دــنک یــیاه تیعقوم هک یرنه راثآ« دروــم رد یتح .)۹-8 ،۱۳۹0 ،لراــس( »دــش دــهاوخ وا تیــساسح هک دنتــسه یــنابطاخم یاراد و دنتــسین گرزــب نادــنچ رایــسب ،رــنه یــقلاخاریغ تارــیثات ،دــنرادن یــنادنچ هناــسانش ییابیز .)۱۳۲ ،۱۳۷۶ ،یلزدریب( »تسا هدوب زیمآ قارغا رب لوصحم زا نابطاخم تخانش یراجت تاغیلبت هزوح رد هچنانچ .تسا غیلبت هرکیپ رد هدش هداد شیامن »یریوصت« ییامنزاب ساسا یراذگریثات تردق هرابرد ،تاــغیلبت هنیمز رد دیدج تاقیقحت یــخرب«
،اــه یهگ آ یــگنهرف یــلک رــیثات هراــبرد هــنرگ ا اــی -یراــجت یاــه یهگ آ یدحات -نارادیرخ یرــیگ میمصت رب اهنآ یراذگریثات هرابرد مک تــسد یعیبط روط هــب« ،نــیاربانب .)5۹ ،۱۳80 ،یرــب( »دــننک یم دــیدرت زارــبا دریگ یم تروص اهنآ ییابیز یانبم رب ،یرنه راثآ یارــب ام یراذــگ شزرا مه زونه ،دیآ یم تسد هب رثا قیرط زا هک یا هناسانش ییابیز هبرجت و .)Gaut, 2007, 251( »تسا یرنه رثا یراذگ شزرا رد لماع نیلوا
هجیتن
شزرا و یــقلاخا شزرا ناــیم تبــسن ،یفــسلف رکفت زاــغآ اــب هارــمه یرایــسب نازادرــپ هیرظن و نافوــسلیف هــقادم دروــم ،یتخانــش ییابیز هاگدید ود ناــیم ضراعت لــحم هراومه ،هدــشدای تبــسن .تــسا هدوب هب لئاق هــک تــسا یدارــفا نآ زا تــسخن رــظنم .تــسا هدوــب یفــسلف ناوــنع تــحت هاگدــید نــیا ؛دنتــسه قلاــخا و رــنه میقتــسم طاــبترا اه شزرا دجاو یرــثا ،نآ ساــسا رب و تــسا هتفرگ مان »قلاخا تلاصا«
هتشادن تریاغم ،یقلاخا لوصا اب هک تسا یتخانش ییابیز تیفیک و ینییآدوخ« ینعی ،مود هاگدــید ؛دــشابن تیعقاو زا یبذاک یــیامنزاب و لحم ار قلاخا و یــسانش ییابیز هزوح نیب هطبار دوجو اــساسا ،»رنهً لصف ؛تــسا لیاق کــیره یارــب هــناگ ادج یتحاــس و هداد رارــق دــیدرت نایم تباث یتبسن هب ندش لئاق ،هدــش دای هاگدید ود ره رد کرتــشم هــطبار یراگــنا تباث و یــیارگ قلطم .تــسا قلاــخا و یــسانش ییابیز هزوح رد قلاــخا و رنه تبــسن نییبت و لیلحت یارــب ،هــیرظن ود رــه رد بــسانت هب و ریخا یاه ههد رد هک »یراجت کیفارگ« دــننام یــیاهرنه اریز ؛تسین بسانم ،دنا هتفای دشر ،یطابترا و نردم هعماج تفرشیپ هک ،تیعقاو زا بذاک یــیامنزاب یــعون هب ،اهرنه نــیا عاوــنا یــمامت رد .تسا هتفرگ تروص ،تــسا ییارگ قلاخا رد نوطلافا طرــش نیتــسخن ،هناقلاخ و نوگ انوگ یاه کینکت ددم هب ،یراجت تاغیلبت رد ،هزورــما و ینیع یاه یگژیو ییامنزاب هب هک میتــسه هجاوم یغیلبت نیرتمک اب ،یراجت یاه مایپ قاــفتا هب بیرق تیرثک ا ؛دزادرپب تلاوصحم یــعقاو »بذاک ییامنزاب« زا ،نابطاخم بیغرت و هجوت نتخیگنارب یاتسار رد ای لااک یوهام و یــتاذ یاه یگژیو اب هک دننک یم هدافتــسا تلاوــصحم هک تفگ ناوت یمن نانیمطا اب رگید یوــس زا .دراد تریاغم ،تاــمدخ هب یرتــشیب شزرا تاهج عیمج زا دــناوتب یــقلاخا حبق رــصنع فذــح زا یخرب فذــح بجوم تــسا نکمم ،تروص نآ رد ارــیز ،دــشخبب رــثا
هک دوــش لوصحم تبثم راثآ فذح یتح و یرنه رثا تبثم تاصتخم ،رثا هناقلاخ و رنه تحاس جیاتن رد ؛تسا هدوب حبق نامه رب میاق دوخ .دش دهاوخ شودخم درــکیور تــسبراک زا ناوــت یم ،هدــشدای ضراــعت زا یــیاهر یارــب »ییارگ قلاخا« میاداراپ بوــچراچ رد هک تاگ سیرب »یروــحم تفاب«
قلاخا و رنه ناــیم تابــساحم دراو ار هدیچیپ یاه تبــسن ،ور هنایم نیا یانبم رب .درــک هدافتــسا ،زین یراجت کیفارگ هــنیمز رد ،دــنک یم هتخادرپ نآ نورد یــکیفارگ رــثا هک یــتفاب نتفرگ رــظن رد اــب ،درــکیور رثا هب تبــسن هعماج رد دوجوم تاینهذ نتفرگ رظن رد اب و دوــش یم یقلاخا لئاسم تیاعر مدع ماهتا زا ار یراجت کیفارگ ناوت یم ،یرنه رنه« و »دادرارق هلزنم هب رنه« ناونع تحت هیرظن ود .دیناهر ،نآ رد یتفر نورب ناوــنع هب ناوــت یم ار »یریوصت تخانــش عبنم هــلزنم هــب هب ،قلاخا و رنه نایم هدیچیپ یاه تبــسن هب هداــس یاه تبــسن زا اب نابطاخم هک تــسا نیا رب ضرف ،ییارگدادرارق رظنم زا .تــسب راک اهنآ رد دوجوم لیخت و یراجت تاغیلبت رد یریوصت یــیامنزاب دــعاوق تیاضر ببس ،یریوصت دعاوق نیا یاه کینکت یتح و ؛دنتسه انشآ یانعم هــب هــن ار هدــشدای بذاک یــیامنزاب ،نــیاربانب ،ددرــگ یم ناــنآ تایرورض زا یکی ناونع هب هکلب ،تامدخ ای لااک یوهام تیصوصخ .دنیوج یم نآ رد ار دوخ یدونــشخ و هتسناد لیخت تحاــس رد رنه اجنآ زا یرنه ریواصت ،»یسانش تخانش« هاگدید ینعی ،رگید رظنم زا ،دنزادرپ یم یریوصت ییامنزاب هب و دنتسین یملع تخانش عبنم هک یاه هرازگ شــسرپ دروم تیعقاو هب یعاجرا عبنم ناونع هب نــیاربانب نورب ناوت یم ار هدشدای للادتــسا ود .دنریگ یمن رارق ،قدص تحص
اه‌تشون‌یپ 1 Ethicism.
2 Autonomism.
3 Invariant.
تبسن نوطلافا هب ناوت یم ار »بذاک ییامنزاب« هژاو زا هدافتــسا هنیــشیپ 4 ِبذاک ییامنزاب ببس هب اتدمع ار رعش ،روهمج هلاــسر موــس باتک رد ،یو ؛دادً عون ود هک دوب هدرک هراــشا حیولت هب و هداد رارق داقتنا دروــم تدــش هب تــیعقاو .)۲۷ ،۱۳88 ،سواه تسره( دراد دوجو )بذاک و قداص( دب و بوخ ییامنزاب رب هعماج یارــب رنه ندوب ک اــنرطخ یارــب یــلصا لــماوعزا ار بذاک یــیامنزاب و بذاک ییامنزاب و بیرف هنومن نیرتهب ،یمــسجت یاهرنه هنیمز رد .درمــش یم هک درک دای ناوت یم یــیاه هراگنراوید اتدمع و اه یــشاقن رد ار نوطلافا رــظن دــمً یمسجت و موهوم ییاضف ،اه هراگنراوید نیا .دنوش یم هدیمان ،trompe l›oeil .دراد هلصاف ،دوجوم تیعقاو زا هک دنوش یم روصتم هدننیب یارب ار 5 Contextualism.
6 Berys Gaut.
7 Noel Carroll.
8 Morality.
9 Plato.
10 The Republic.
11 Plotinus.
12 Lord Shaftesbury.
13 Hutcheson.
14 Friedrich Schiller.
15 Immanuel Kant.
16 Friedrich Nietzsche.
17 Oscar Wilde.
18 Clive Bell.
19 David Hume.
20 Nikolayevich Tolstoy.
21 Monroe Beardsley.
22 Roger Fry.
23 Significant Form.
24 Radical Autonomism .
یانعم هــب هجو چیه هــب ،یرنه راــثآ یقلاخا حــبق اــی نــسح« ،رــظنم نــیا زا یرنه دقن هب یطابترا ،یقلاخا دقن و تسین اهنآ یتخانش ییابیز حبق ای نسح
.)Graham, 2006, 339(»درادن رثا یتخانش ییابیز و 25 Moderate Autonomist.
یقلاخا دقن هک دنک یم در ار ییارگ ینییآدوخ گرزب یاعدا نیا روکذم هاگرظن«
راثآ یقلاخا دــقن ،ور هنایم یــیارگ ینییآدوخ .تــسا هلوقم طلخ یوــحن هــب رــنه یطبر ،یرنه رثا کی شزرادض ای شزرا دنک یم اــعدا اما دناد یم زاجم ار یرــنه .)8۹ ،۱۳۹۲ ،لورک( »درادن نآ یتخانش ییابیز شزرادض ای شزرا هب 26 Connotation.
27 Puffery.
28 Richards.
29 Pseudo-Statement.
وربور نآ اب یرنه و یبدا نابز رد هک دنیوگ یم یرابخا تلامج هب ،هرازگ هبش یبدا نابز ،دوــب دقتعم زدراچیر ارــیز .دنتــسین بذک و قدص لــباق و میوــش یم نیا اما )دراد یرابخا تلاــمج ارهاظ ینعی( دهد یم حیضوت ار ناهج رــهاظ هــب دنک یم لقتنم ار فطاوع و تاــساسحا طقف یبدا نابز .تــسین یعقاو حیضوت یتاعلاطا .دــشاب نآ بذک و قدــص یارب یکحم دــناوت یمن تــیعقاو و هــبرجت و
نآ هب و دنتــسین )Verification(قیقحت و دییات لــباق ،تــسا یبدا نوتم رد هــک و قدص لباق هک تفگ هرازگ هبــش ای هلمج هبــش دیاب یرابخا رهاظ هب تلامج ناهج رد قیاقح هب و تــسا )Refrential(یعاجرا ،ملع نابز اما .دنتــسین بذک .دهد یم عاجرا عبانم‌تسرهف پاچ ،اه هناــسر رد یپاچ تاــغیلبت کــیفارگ ،)۱۳۹۲( نارــماک ،رجاهمراــشفا
.نارهت ،تمس ،مشش .نارهت ،راویا ،تاغیلبت یسانش مدرم ،)۱۳8۳( دومحم ،یمارک ا تبــسن هرابرد یفــسلف یاــه هاگدید یــسررب ،)۱۳۹4( داوــج ،یــقدنخ نــیما صص ،۲0 هرامــش ،قلاــخا هــمانلصف ،یــقلاخا شزرا و یتخانــش یــیابیز شزرا
.۱8۹-۲۲0 یزادــنا مــشچ ،شــخب ترــسم یاــه هژبا و اــهلااک ،)۱۳80( زدراــچیر ،یرــب صص ،۱۹ هرامــش ،نوــنغرا ،هدــنیاپ نیــسح هــمجرت ،لااک فرــصم زا هــناواکناور
.5۷-8۲ دیعسدمحم همجرت ،یــسانشابیز لئاــسم و خیرات ،)۱۳۷۶( ورنوم ،یلزدریب
.نارهت ،سمره ،یناشاک ییانح نویزیولت رد یراــجت یاه یهگ آ زا هناداقن یــتئارق ،)۱۳85( نیــسح ،هدــنیاپ
.نارهت ،راگنزور ،ناریا هزوخ شیاریو ،قلاخا و رنه ،؟یسانش ییابیز و قلاخا ،)۱۳8۷( لکیام ،رنت ،رنه ناتسگنهرف ،ییلاعا تیشم همجرت ،رندراگ نیتسابس و سدومرب سییول
.۲۱-4۳ صص ،نارهت رشن ،یرفعج دوعسم همجرت ،ییارگ ابیز ،)۱۳۹0( تنسنیو تربار ،نوسناج
.نارهت ،زکرم ،تاغیلبت یاــه کینکت و اــه کیتک ات ،)۱۳۹0( یــلع ،هــیوخ و دــمحا ،اتــسور
.نارهت ،هتیس ،موس پاچ یــسانشراک همان نایاپ ،هچین رــکفت رد رــنه و قلاــخا ،)۱۳8۹( مــثیم ،یدــنز
.نارهت رنه هاگشناد ،دشرا ،نایمــساق دوعــسم هــمجرت .قلاــخا و رــنه ،هــعماج ،)۱۳۹0( ماــت ،لراــس
.نارهت ،رنه ناتسگنهرف هزوخ شیاریو ،قلاخا و رنه ،ییابیز نامرآ و تناک ،)۱۳8۷( ینوتنا ،لیوــس ،رنه ناتسگنهرف ،ییلاعا تیشم همجرت ،رندراگ نیتسابس و سدومرب سییول
.۲۳۹-۲۶۲ صص ،نارهت .نارهت ،ارتیم رشن ،مود پاچ ،یبدا دقن ،)۱۳۹۳( سوریس ،اسیمش و سدومرب سییول هزوخ شــشوک هب ،قلاخا و رنه ،)۱۳8۷( تیــشم ،ییلاع .نارهت ،رنه ناتسگنهرف ،رندراگ نیتسابس .نارهت ،سمره ،قلاخا هفسلف یفیصوت گنهرف ،)۱۳۹۱( دوعسم ،ایلع .نارهت ،یهاگشناد داهج رشن ،تاغیلبت نونف و لوصا ،)۱۳8۶( یلع ،رفزورف ،تاــغیلبت یــسانشناور ،)۱۳۹۳( گــناگ فــلو ،بورتــشا و ما باــب ،ســینف
.نارهت ،رهم هروس ،یلوا هیمس ،روپ نیهاش نسحم همجرت ،یمرک نـــــسحم هـــــمجرت ،قلاـــــخا ورـــــملق و رـــــنه ،)۱۳۹۲( لـــــئون ،لوراک
.نارهت ،رنه ناتسگنهرف رد لورک لئون ءارآ رب هیکت اب رنه یقلاخا دقن زا عافد ،)۱۳۹۱( نــسحم ،یمرک یــسانشراک همان نایاپ ،یقلاخا دقن و رنه” و “قلاخا ورملق و رــنه” ی هــلاقم ود
.ییابطابط هملاع هاگشناد ،یناسنا مولع دشرا پاچ ،لباقت و لماعت یاهزرم ،گنهرف و تاغیلبت ،)۱۳۹۱( یــسیع ،زرواــشک
هک درک دای یا هناشیدنا مزج و یطخ یاه تبسن یارب یبــسانم تفر یــسانش ییابیز نایم میقتــسم طابترا مدع ای و طابترا هب لیاق اهنت و رنه ناــیم هدیچیپ یاه تبــسن هب یــهجوت و دنتــسه تاــیقلاخا و
.دننک یمن ،هعماج تفاب اب نآ یهجودنچ طابترا و قلاخا
