١
ﯽﻋاﺪﺘﻣ ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ
"
هﺎﻣ
"
رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ رد ﯽﻬﻠﻟا ﻞﯿﻠﺧ ﻼﻬﺷ
ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ تﺄﯿﻫ ﻮﻀﻋ
ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ فﺪﻫ
"
هﺎﻣ
"
ﺖﺳا رﺎﯾﺮﻬﺷ رﺎﻌﺷا رد .
هﺎﻣ هﺎﮕﯾﺎﺟ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ نآ ﯽﻠﺻا ﻪﻟﺄﺴﻣ ،
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻤﺳآ ﺮﺼﻨﻋ
نﺎﺑز ﺚﯿﺣ زا ،
ﺖﺳا رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ رد ﯽﺑدا و نﺎﯿﺑ .
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ و يدﺎﻨﺳا ﻞﯿﻠﺤﺗ شور ﻪﺑ يرادﺮﺑ ﺶﯿﻓ ﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا .
ﯽﮑﻤﮐ
ﺖﺴﯿﻧﺮﻋﺎﺷ ﻞﯿﺨﺗ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺮﻌﺷ يﻮﻨﻌﻣ ﻪﺒﻨﺟ و ﯽﻨﻫذ ﻞﮑﺷ ﻞﯿﻤﮑﺗ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻌﻣ ﯽﻋاﺪﺗ ﻪﮐ ،
ﻞﯿﺒﻗ زا ﻦﻫذ لﺎﻤﻋا مﺎﻤﺗ رد ﻪﮑﻠﺑ
ﺮﺠﺗ و هﺎﺒﺘﻧا ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ ﻢﯿﻤﻌﺗ و ﺪﯾ
. ﯽﺳﺎﻨﺷ ﯽﻨﻌﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ رد ،
ﺮﯿﺒﻌﺗ زا ﯽﻋاﺪﺗ ﯽﻋﻮﻧ ﯽﻓﺮﻌﻣ ياﺮﺑ
"
ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ
"
رد ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺶﻧاد ﻦﯾا ،
ي ﻪﻧﻮﮔ ود ﻪﺑ ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ و ﯽﻋاﺪﺗ عﻮﻧ ﻦﯾا
"
ﯽﻨﯿﺸﻧ ﻢﻫ
"
و
"
ﯽﻋاﺪﺘﻣ
"
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﯿﺴﻘﺗ .
ﻪﮐ دزﺎﺳ ﯽﻣ رﺎﮑﺷآ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا
ﮑﺷ رد ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ ﺎﺗ مﺮﻓ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ دﻮﺟو مﺮﻓ زا ﺶﯿﭘ ،ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ يا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺪﻧﺮﺛﺆﻣ ﻦﺘﻣ ياﻮﺘﺤﻣ و ﺎﻨﻌﻣ يﺮﯿﮔ ﻞ
؛ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯽﻨﻌﻣ ﺖﻓﺎﯾرد زاﺪﻧا ﻢﺸﭼ ﻦﯾا رد ،ﺖﺳا هﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ نآ ﺎﺑ نﺎﻣز ﻢﻫ ﺎﻣا ،
ﺮﮕﯾد و هﺎﻣ نﺎﯿﻣ ﯽﯾاوآ يﺎﻫ ﺐﺳﺎﻨﺗ رﻮﻀﺣ ﻞﺻﺎﺣ
اوآ ﻢﻫﺮﺻﺎﻨﻋ ،
ﺖﺳا ﻦﺘﻣ رد .
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ : ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ ،رﺎﯾﺮﻬﺷ ،هﺎﻣ
،ﯽﻋاﺪﺘﻣ ﯽﻨﯿﺸﻧ ﻢﻫ ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﯽﻋاﺪﺗ ﻞﻤﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻻﺎﺘﺳﺎﮔ ﺮﯿﭘ ،
ﺳا يﺪﺣ ﻪﺑ ﺎﻫﺮﻨﻫ مﺎﻤﺗ رد رﺎﮐﺬﺗ ﯽﻨﻌﯾ ﻢﻫ ار شرﻮﺼﺗ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﯽﺘﺣ ﻪﮐ ﺖ
ﯽﻤﻧ درﻮﻣ ﻦﯾا رد ،اورﻮﻣ هرﺪﻧآ و ﺪﻨﻨﮐ ،
د ﺖﺳرد و ﺎﺟ ﻪﺑ ﯽﻨﺨﺳ ﺪﯾﻮﮔ ﯽﻣ ﻪﮐ درا
: هﺪﯿﻨﺷ ﺰﮔﺮﻫ ﺎﯾآ ﺎﻧ زا ﮋﻧﻼﮑﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﯾا
ﯽﻔﻘﺳ يراﻮﻤﻫ
دﺮﮐ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﻓدﺎﺼﺗ ﻦﯾا زا ﺲﮑﻋ ﻪﺑ ؟ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﮐ ﺖﯾﺎﮑﺷ يﺮﻣﺮﻣ ﻪﻌﻄﻗ ﺐﯿﺠﻋ ﻞﮑﺷ زا ﺎﯾ يﺮﺑ ﭻﮔ ياﺮﺑ ؛
ﻪﻌﻄﻗ ﺐﯿﺠﻋ ﻞﮑﺷ ﻼﺜﻣ
ﻪﻤﺴﺠﻣ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺎﺗ دﺮﮐ ءﺎﻘﻟا يا هزﺎﺗﺮﮑﻓ وا ﻪﺑ يﺮﻣﺮﻣ
"
ﺮﯿﺠﻧز رد هدﺮﭘ
"
ﻢﺧ يﺰﯿﮕﻧا ﻢﻏ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ يﺮﮕﯾد يوزﺎﺑ و ﻪﺘﻓر ﻻﺎﺑ ﯽﯾوزﺎﺑ ﺎﺑ ار
ﺖﺳا هﺪﺷ دروآ دﻮﺟو ﻪﺑ
. ﻞﯿﺨﺗ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺮﻌﺷ يﻮﻨﻌﻣ ﻪﺒﻨﺟ و ﯽﻨﻫذ ﻞﮑﺷ ﻞﯿﻤﮑﺗ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻌﻣ ﯽﻋاﺪﺗ ﻪﮐ ﯽﮑﻤﮐ ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﺴﯿﻧﺮﻋﺎﺷ ،
دراد ﺖﻟﺎﺧد و ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ ﻢﯿﻤﻌﺗ و ﺪﯾﺮﺠﺗ و هﺎﺒﺘﻧا ﻞﯿﺒﻗ زا ﻦﻫذ لﺎﻤﻋا مﺎﻤﺗ رد ﻪﮑﻠﺑ ).
ﯽﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿﻔﺷ ،
1368:91 -
92 (
ﯽﺳﺎﻨﺷ ﯽﻨﻌﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ رد ،
ﯽﻋاﺪﺗ ﯽﻋﻮﻧ ﯽﻓﺮﻌﻣ ياﺮﺑ ﺮﯿﺒﻌﺗ زا
"
ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ
"
ﺶﻧاد ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،
ﻧ ﻦﯾا ﻢﻫﺎﺑ و ﯽﻋاﺪﺗ عﻮ
ﻪﻧﻮﮔ ود ﻪﺑ ﯽﯾآ
"
ﯽﻨﯿﺸﻧ ﻢﻫ
"
و
"
ﯽﻋاﺪﺘﻣ
"
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﯿﺴﻘﺗ .:
هژاو عﻮﻗو ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ﻮﺷ ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ ﯽﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ رﻮﺤﻣ يور ﺮﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﻦﯾدﺎﯿﻨﺑ يﺎﻫ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ ار نآ ﻪﮐ د
ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ ﻣﺎﻧ
ﻢﯿ ، ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ زا ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا رد ،
ﺳا رﺎﻨﮐ رد ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ رﻮﺤﻣ يور ﺮﺑ ﯽﺘﻔﺻ ﺎﯾ ﯽﻠﻌﻓ ﯽﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﯽﻤ
نﺎﺑز ﻞﻫا ياﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺶﯿﭘ زا ،
هژاو ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﻪﻘﺒﻃ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺖﯾوﺪﺤﻣ مﺪﻋ ﺖﯾﺎﻬﻧ ﺎﺗ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺖﯾوﺪﺤﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ زا ﺪﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ يﺪﻨﺑ .
هژاو ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﯽﮔﮋﯾو نآ ﻪﮐ يا ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ ﮏﯾ رد ار ﺎﻫ ﺪﻫد
، ﻣ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ ﯽﻣ هﺪﯿﻣﺎﻧ ﯽﻋاﺪﺘ
هژاو دﺮﺑرﺎﮐ ،دﻮﺷ ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﻧﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﯽﻋاﺪﺘﻣ ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ رد ﻪﮐ ار ،
ﯽﺑدا تﺎﻋﺎﻨﺻ نﺎﯿﻣ رد ،
ﯽﻣ ﺮﯿﻈﻨﻟا تﺎﻋاﺮﻣ ﺪﻨﻣﺎﻧ
) .
،يﻮﻔﺻ 1390 : 197 - 198 (
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا هژاو زا ي و مزﻻ ﻂﯾاﺮﺷ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﯾ ﯽﻓﺎﮐ
نﺎﺸﮐﺮﺘﺸﻣ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ،
ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ ﮏﯾ ﺪﻨﻫد
، يﺎﻫﺪﺣاو
هﺪﺷ هﺪﯿﻣﺎﻧ هزﻮﺣ ﻢﻫ ﮏﯾﺮﻫ ،ﺪﻧا
هزﻮﺣ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﻫﺪﺣاو ﻦﯾا زا يﺮﮕﯾد ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫ
هزﻮﺣ ﺪﺑﺎﯾ عﻮﻗو نﺎﮑﻣا ﺰﯿﻧ ﯽﻣ ار ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫ
ناﻮﺗ
دﺮﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻧﺎﻣز رد و ﯽﻧﺎﻣﺰﻤﻫ هﺎﮔﺪﯾد ود زا ،
د ﯽﺳرﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ هزﻮﺣ ﯽﻧﺎﻣز ر
ﯽﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫ لﻮﻃ رد ﻪﮐ دﻮﺷ
هزﻮﺣ ﻦﯿﻨﭼ رد نﺎﻣز ﯽﻣ خر ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﯾﺎﻤﻧ ).
،يﻮﻔﺻ 1390 : 203 - 204 (
دراد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ناﺮﯾا ﻦﻬﮐ ﺮﯿﻃﺎﺳا رد ﺪﯿﺷرﻮﺧ نﻮﭽﻤﻫ هﺎﻣ ؛
ﺎﻣ ﺖﻤﻠﻇ ﻮﯾد ﺮﺑاﺮﺑ رد رﺎﺗ ﺐﺷ رد اﺮﯾز ةدﺮﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا يدﺰﯾا ﻞﻌﺸﻣ ﻪﻧﺎﮕﯾ ه
ﺳ ﺖﯾﺮﻔﻋ و هﺪﯾرد ار ﺖﻤﻠﻇ ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ اﻮﺳر ار ﯽﻫﺎﯿ
. نﺎﻧآ داﮋﻧ ﻞﻣﺎﺣ و ﺖﺳا نارﻮﺘﺳ راﺪﺳﺎﭘ هﺎﻣ ﯽﺘﺷدرز ﻦﯿﯾآ رد ،
وﺪﺑ ﺖﺸﯾ ﻦﯿﻤﺘﻔﻫ
ﻫ ﻢﻫدزاود زور و ﻪﺘﺷاد صﺎﺼﺘﺧا ﯽﻣ زور هﺎﻣ مﺎﻧ ﻪﺑ ار ﯽﺴﻤﺷ هﺎﻣ ﺮ
هﺪﯿﻣﺎﻧ ﺪﻧا .
٢
ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا رد
"
هﺎﻣ
"
ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد و ﺖﺳا يﺪﻨﻠﺑ و ﻮﻠﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﯽﻨﺷور و ﯽﯾﺎﺒﯾز ﺮﻬﻈﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ و تﺎﯾﺎﻨﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻦﯾا
و هدﺮﮐ شواﺮﺗ ناﺮﯾا ياﺮﻌﺷ ﻦﯾﺮﻓآ لﺎﯿﺧ ﻢﻠﻗ زا دﺪﻌﺘﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و تارﺎﻌﺘﺳا ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ هﺎﻣ ﻪﺑ نﺎﻧز ﯽﯾﺎﺒﯾز صﻮﺼﺧ ﻪﺑ
.
) ﯽﻘﺣﺎﯾ 1369 : 384 - 386 (
هزﻮﺣ ﻪﮐ ﺪﺷ ﯽﻋﺪﻣ ناﻮﺗ ﯽﻣ كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ طﺎﺒﺗرا ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ هزﻮﺣ ﺪﻨﭼ رد ا و ﺪﻨﺑﺎﯾ
ﯽﻋاﺪﺗ ﻦﯾ ﯽﺑ ﺎﺗ ﺎﻫ
-
ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﻪﻣادا ﺖﯾﺎﻬﻧ ).
،يﻮﻔﺻ 1390 : 197 (
ﻮﯿﺗﻮﻣ
"
هﺎﻣ
"
ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ نﻮﻧﺎﮐ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ رد ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ و ﯽﯾاوآ ﯽﻋاﺪﺘﻣ يﺎﻫ
، ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ هزﻮﺣ ﻪﮐ يا ﻢﻫﺎﺑ يﺎﻫ
ﯽﯾآ ﯽﯾاوآ يﺎﻫ ،
ﺪﻨﻧﺎﻣ : هآ ، هﺎﭼ ، هﻼﮐ ، و هﺎﺷ . ..
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫ هزﻮﺣ و :
نﺎﻤﺳآ ، ﺎﯾرد ، و قﻮﺸﻌﻣ و ﻪﻨﯾآ ...
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ نآ نﻮﻣاﺮﯿﭘ
ﺖﺳا . دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ نآ زا ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺠﻨﯾا رد :
ﯽﯾاوآ يﺎﻫ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ
كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ ﺖﯿﻓﺮﻇ نﻮﭼ يﺮﮕﯾدﺮﺻﺎﻨﻋ و هﺎﻣ نﺎﯿﻣ ﯽﯾاوآ
: هار ، هﻼﮐ ، هﺎﭼ ، هﺎﺷ ، و هﺎﭙﺳ ...
ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻀﻓ ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ يﺮﯿﮔ
يﺎﻫ
ﺮﺛﺆﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ
ﯽﻣ رﻮﺼﺗ ﻪﮐ يا ﻪﻧﻮﮔ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﺖﺳد رد ﺎﻨﻌﻣ ﻪﺘﺷر ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺖﺳا ﯽﯾاوآ يﺎﻫ ،
ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻦﯾا ﯽﯾاوآ يﺎﻫ
، ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ
ﯽﻨﻏ رد ﺪﻧراد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ندﺮﮐ ﺮﺗ ،
ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ تﺎﺒﺟﻮﻣ ﻪﮑﻠﺑ ﯽﻋاﺪﺘﻣ يﺎﻫ
هدﺮﮐ ﻢﻫاﺮﻓ وا ﺮﻌﺷ رد ار يرﺎﯿﺴﺑ ﺪﻧا
.
ﻔﺷ دﺎﺘﺳا ﻪﮐ ﺖﺳا يﺰﯿﭼ نﺎﻤﻫ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻦﯾا ﺮﯿﺒﻌﺗ ﺎﺑ نآ زا ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ رد ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ هﺎﮕﯾﺎﺟ زا ﻦﺘﻔﮔ ﻦﺨﺳ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ ﯽﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿ
"
ﺻا ﺮﻌﺷ رد ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﺖﻟﺎ
"
ﯽﻣ دﺎﯾ ﯽﻣ و ﺪﻨﮐ ﺪﺴﯾﻮﻧ
: فوﺮﺣ راﺮﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻓﻮﻗو و تﺎﻤﻠﮐ ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يو ﯽﮕﺘﻔﯿﺷ ﻦﯾا ،
ظﺎﺤﻟ ﻊﺑ
رد ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ يو يﺮﻨﻫ ﻞﻣﺎﮑﺗ لﻮﻃ رد ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻞﺻﺎﺣ ﯽﯾﺎﻘﯿﺳﻮﻣ ﺳا هدﻮﺑ شﺮﺘﺴﮔ
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ و ﺖ ار نآ مﺎﻧ ناﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﺪﺳر
"
ﺮﻌﺷ رد ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﺖﻟﺎﺻا
"
ﺪﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﺮﻌﺷ ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ يور ﺎﯾور ﻪﮐ يﺮﻨﻫ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ماﺪﮐﺮﻫ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﯿﻣﺎﻧ ،
ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﺟ ﺪﯾﺎﺑ
ﺮﻫ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﭼﺮﻫ ﺪﻨﻫﺪﺑ ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﯿﻤﻫا ياراد نﺎﺸﻣﺎﻘﻣ رﺪﻗ
. زاﺪﻧا ﻢﺸﭼ
"
ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﺖﻟﺎﺻا
"
ﮐ ﯾﺎﻤﻧ ﻪ يﺮﻨﻫ لﺎﻤﮐ جوا ﺮﮕﺸ
ﯽﻣ ﺖﺳوا ﻪﺨﺴﻧ فﻼﺘﺧا ﻪﺑ دﺮﮐ ﯽﻫﺎﮕﻧ ناﻮﺗ
ﻞﺻا ﻦﯾا سﺎﺳا ﺮﺑ و ﺎﻫ ،
ﺖﻓﺮﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﻪﻤﻠﮐ ﺪﻨﭼ ﺎﯾ ﮏﯾ ﺖﯾﻮﻟوا بﺎﺑرد ).
ﯽﻌﯿﻔﺷ
ﯽﻨﮐﺪﮐ 1368 : ، 447 (
رد فﺮﻃ ﮏﯾ زا رﺎﯾﺮﻬﺷ ﯽﻣ ﺖﮐﺮﺣ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ ﯽﺳﺎﻨﺷ لﺎﻤﺟ ﺖﻬﺟ
ﮏﯾ ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا و دﺮﮐ ﯽﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ نآ ﺎﺑ ﻪﺟرد دﺎﺘﺸﻫ و ﺪﺻ
ﺖﻓﺮﮔ .
وا زار و دﻮﺷ ﮏﯾدﺰﻧ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ ﯽﺳﺎﻨﺷ لﺎﻤﺟ ﻪﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ دﻮﺧ ﯽﺣور ياﻮﻫ و لﺎﺣ زا يراﺪﺳﺎﭘ ﺎﺑ و ﺶﯾﻮﺧ ﯽﺣور لﻼﻘﺘﺳا ﻆﻔﺣ ﺎﺑ
دﻮﺑ ﻦﯿﻤﻫ وا ﻖﯿﻓﻮﺗ .
ﻪﻣادا رد لﺎﻤﺟ ﯽﻧﺎﺒﻣ هرﺎﺑ رد ﻪﮐ يﺮﻈﻧ نﺎﻤﻫ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﺰﯿﻧ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ درﻮﻣ رد
ﯽﻣ قدﺎﺻ ﺪﻧاد
: ﺖﺳا ﻦﯿﻨﭼ ﺰﯿﻧ رﺎﯾﺮﻬﺷ ؛ا
پﺎﭼ رد رﺎﯾﺮﻬﺷ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺣﻼﺻ هدﺮﮐ ﺶﯾﺎﻫﺮﻌﺷ دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
، ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﻣﺎﻤﺗ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﯿﻐﺗ ﻦﯾا لﺎﻤﺟ نﺎﻨﭼ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ ار تاﺮﯿ ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﺖﺳا هداد مﺎﺠﻧا يا ،
رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ يرﻮﺻ ﺪﺣاو ﻪﮐ ﺖﯿﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻣ ، ﯽﻣ وا ﻪﮐ يرﺎﮐ نﺎﻤﻫ ﺪﻨﮐ ﺮﯿﺳ ﯽﻨﻌﻣ ﺖﻬﺟ رد ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﺐﻧﺎﺟ زا ﻪﮐ ﺪﯿﺷﻮﮐ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻆﻓﺎﺣ
. ) ﯽﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿﻔﺷ ،
1390 - 477 -
476 ( ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ هزﻮﺣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻮﯿﺗﻮﻣ يﺎﻫ
"
هﺎﻣ
"
رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ رد ،
ﯽﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ ار ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻦﯾا ﯽﻣ نﺎﺸﻧ و ﺪﻨﮐ
ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻪﺑ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﯽﮕﺘﺴﺒﻟد ﻪﮐ ﺪﻫد -
ﺖﺳا يﺮﻌﺷ ﺐﻟﺎﻗ و ﺖﯿﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﯽﻠﺻا ﺪﯿﻠﮐ ﻪﮐ ﻪﯿﻓﺎﻗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺮﺻﺎﻨﻋ نﺎﯿﻣ ﯽﯾاوآ يﺎﻫ .
ﻣ نآ ﺮﺑ ار وا ياراد تﺎﻤﻠﮐ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ دراد ﯽ
ﺑ ار يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﺮﮕﯾد و ﻪﯿﻓﺎﻗ تﺎﻤﻠﮐ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ ياوآ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺪﻧاﻮﺧاﺮﻓ دﻮﺧ ﺮﻌﺷ يﻮﺳ ﻪ
هﺎﻣ ﻪﮐ يدراﻮﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﻪﮐ يا ،
نﻮﻧﺎﮐ
ﻪﻔﻃﺎﻋ ﯽﻠﺻا ،
ﻞﯿﺨﺗ ، ﺖﺳا هدﻮﺑ وا رﺎﻌﺷا رد هﺮﯿﻏ و ﻪﯿﻓﺎﻗ و ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ،
ﺪﻨﻧﺎﻣ نآ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﯽﯾاوآ ﺮﺻﺎﻨﻋ ،
هآ ، هﻼﮐ ، هﺎﭼ ، و هﺎﺷ . ..
ﺰﯿﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺟ ﻦﯾا رد ،ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺎﯾ رﻮﻀﺣ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ زا ﯽﯾﺎﻫ
هﺎﻣ ﯽﯾاوآ يﺎﻫ ،
ﯽﻣ ﺮﮐذ ار رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ رد ﻢﯿﻨﮐ
:
"
هﻼﮐ و هﺎﻣ
"
هﻼﮐ ﻦﮑﻔﺑ و كﺎﺧ ﺮﺑ تﻮﺨﻧ ﺮﺳ ﻪﻧ ﯽﺑ ناﺮﺳ رد ﻦﯾا ﺮﺑ هﺎﻣ و ﺮﻬﻣ ﻪﮐ
ﻪﻠﮐ ﺪﻧا ) ج 3،136 (
٣
دﻮﺑر ﻪﮐ ﻦﯿﭽﻠﮔ ه
هﻼﮐ شود ﺶﻨﻣ ي ﻪﺒﻠﮐ ﻪﺑ هﺪﻧﺎﻣ ﺎﺟ هﺎﻣ ﺮﺳ زا هﻼﮐ ﺖﺳا
برﺎﯾ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﮐ هﺎﮕﻧ ﻦﻣ لد هﺎﮕﻧ ﺶﯾﻮﺧ ﻪﻠﮐ دراﺪﻧ ﻪﮐ ﯽﻫﺎﻣ
)
ج 1،
683 (
بﺎﺘﻓآ يا
، ﻪﻟﺎﻫ زا يور هﺎﻣ ﻮﺗ ﻮﺗ هﻼﮐ زا ﯽﯾ ﻪﺒﻟ ﻖﻓا ﺐﻟ ﺮﺑ ﻪﻣ
) ج 3،
145 (
"
هﺎﭼ و هﺎﻣ
"
ﺖﺴﻧدﺮﮐ هﺎﭼ ﻪﺑ هﺎﻣ و ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻞﮔ ﻪﺑ ﻪﻤﺸﭼ ﻦﺘﺷاد ﻪﺘﺸﮐ ﻪﻤﻫ ﻦﯾا ﻢﻫ قوذ غاﺮﭼ ﮏﯿﻟ
) ج 1 ، 83 (
نﺪﺷﺮﺑ هﺎﭼ ز ﺐﺷ زا غاﺮﭼ زﻮﻣآ هﺎﻣ ﯽﻧﺎﺸﻓا ﻦﻣاد ﻪﺑ ﻞﮔ قﺎﻓآ رد هﺪﻨﺧ ﻪﺑ ﺎﺗ
) ج 1،95 (
ﺮﻌﻗز هﺎﭼ ﺪﯾد ناﻮﺗ رد هرﺎﺘﺳ و هﺎﻣ ﺖﻓﺎﯾ ﯽﻧاﻮﺗ ﺎﻘﺑ يﺮﯾﺬﭙﺑ ﺎﻨﻓ ﻦﯾا ﺮﮔ
)
ج 1،99 (
لﻼﻫ ﺪﯿﻋ ﻖﺷﺎﻋ يوﺮﺑا ﺖﺴﺗ ﯽﻗﺎﺤﻣ هﺎﭼ رد هﺎﻣ نﻮﭼ دﻮﺧﻮﺗ
)
ج 1،209 (
"
هآ و هﺎﻣ
"
:
ﻪﺑ هﺮﯿﺗ ﺮﺤﺳ ﺎﺗ هرﺎﺘﺳ زور ﺖﺴﻧدﺮﮐ هﺎﻣ ﻪﺑ هﻮﮑﺷ ﻦﻣ رﺎﮐ ﻮﺗ ﯽﺑ ﻪﻤﻫ ﺐﺷ ﺖﺴﻧدﺮﮐ هآ
) ج 1 ، 82 (
ﻢﺒﺷ و ﯽﻨﺷور ﻪﻤﺸﭼ زا ﯽﻫﺎﻣ
مراد مراد ﯽﻫآ ﺖﻟود زا ﻪﻨﯾآ نﻮﭼ ﺖﺨﺑ
) ج 1 ، 117 (
هار و هﺎﻣ
هﺎﺒﺘﺷا زا هﺎﮔ هﺎﮔ ﻦﻣ ﻪﻣ درآ راﺬﮔ
ﺎﺠﻨﯾا ﺎﺠﻨﯾا هﺎﮔ هﺎﮔ ﻻوا درﺂﮐ ﯽﻫﺎﺒﺘﺷا ياﺪﻓ
ﺎﺠﻨﯾا هار هدﺮﮐ ﻢﮔ ﻪﻣ نآ راﺬﮔ ﻦﮐ ناواﺮﻓ برﺎﯾ ﺎﻣ ﻪﺑ ﺪﺘﻓا راﺬﮔ ار ﻮﮐ ﺪﻨﮐ ﻢﮔ هر ﺮﮕﻣ
) ج 1،218 (
هﺎﺷ و هﺎﻣ
هﺎﭙﺳ هﺎﻣ و ﻦﻣ هﺎﺷ يا يﺮﮕﺸﻟ ﺖﺑ يا
ﻪﺘﺧاﺪﻧا ﺮﭙﺳ ﯽﯾآ رﺎﮑﯿﭘ ﻪﺑ ﻪﭼﺮﻫ ما
) ج 1 ، 264 (
ددﺮﮔ هﺮﯿﺧ ﯽﺑﺎﺘﻓآ زا ﮏﻠﻓ ﻦﯾوﺮﭘ ﻢﺸﭼ
يراد هﺪﻧز ﺐﺷ هﻮﯿﺷ ﻦﯿﺑ ﻦﻣ ﻢﺸﭼ رد ﻦﻣ هﺎﻣ
يرﺎﺼﺣ خﻮﺷ يا و ﯽﯾﻮﮑﺸﻣ هﺎﻣ يا ﻦﻣ هﺎﺷ ﺖﻔﻟز ﻦﯿﭼ رﺎﺼﺣ ﻦﯿﮑﺸﻣ ﯽﻧاﺪﻧز ﻢﻟد ﺪﺷ
) رﺎﯾﺮﻬﺷ 212 (
ﯽﻫﺎﻣ ﺎﺗ هﺎﻣ
شﻮﯾراد ﺖﯾآ ﯽﻫﺎﺸﻨﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﻣ ﺎﺗ ناور هﺎﻣ زا ﺶﻤﮑﺣ
) ج 1،626 (
ﺖﺧوﺮﻓا ﻪﮐ ﯽﺸﺗآ زا زوﺮﻓا ﺶﺗآ لﺎﺟد
ﯽﻫﺎﻣ ﻪﺑ ﺎﺗ هﺎﻣ زا ﯽﻤﺸﭼ ﮓﻨﺗ و ﺖﺳا دود )
ج 3،95 (
ﯽﻣﺎﻬﯾا ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ
هﺪﯾﺪﭘ مﺎﻬﯾا ﺑ و ﺖﺳا يﺮﻨﻫ يا
ﯽﻤﻧ دراو يا ﻪﺷﺪﺧ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﯾا ﻪ بدا نﺎﺑز ﯽﻠﺻا فﺪﻫ اﺮﯾز ،دزﺎﺳ
، رد و ﺖﺴﯿﻧ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﯾا ﺶﻨﯾﺮﻓآ
-
ﯽﺑدا يﺎﻫ ، ﺖﺳا ﯽﻨﯾﺮﻓآ ﺮﻨﻫ ﯽﻋﻮﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﺳر ﯽﻣ مﺎﻬﯾا ﻪﺑ و دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ هﺎﮔﺪﻨﭼ ﺖﻟﻻد زا ).
،يﻮﻔﺻ 1390 : 210 ( زا يﺮﮕﯾد ﻪﻧﻮﮔ
ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ يﺎﻫ
"
هﺎﻣ
"
رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ رد ،
زا هﺪﻣآ ﺮﺑ ﮥﻘﻠﺣ ﻦﯾﺮﺗﺪﻣﺎﺴﺑ ﺮﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا مﺎﻬﯾا
نآ ، ﮥﻨﯾﺮﻗ رد دﻮﺟﻮﻣ مﺎﻬﯾا
"
هﺎﻣ و ﺮﻬﻣ
"
ﺖﺳا . ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺮﯾز يﺎﻫ يﺎﻫ هژاو ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ
"
هﺎﻣ و ﺮﻬﻣ
"
هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﺐﺳﺎﻨﺗ مﺎﻬﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ،
ﺪﺸﮐ ﯽﻣ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ :
دوﺰﻓا شﺮﻬﻣ ﻪﺑ ﺖﺳﺎﮐ ﺶﺧر هﺎﻣ زا ﻪﭼﺮﻫ دﻮﺑ ﻪﺘﺳﺎﮐ ﺶﺧر هﺎﻣ زا ﻪﮐ دوﺰﻓا شﺮﻬﻣ )
ج 1،296 (
ﻢﻫﺎﻣ ﺮﺳ ﻪﺑ ﺪﻣآ
ﺮﻬﻣ ﻦﮑﯿﻟ و يزور دﻮﺒﻧ ﭻﯿﻫﺮﺛا يو ﻦﺴﺣ و ﻦﻣ ﻖﺸﻋ ز ﻪﮐ
) ج 1 ، 296 (
عﺎﺘﻣ دﻮﺧ ﺮﻬﻣ ﯽﻧازرا ﻦﮑﻣ بﺎﻬﺷ
هﺪﻨﺸﺧرد هﺎﻣ ءﺎﻬﺑ ،
ﺪﻧاد يﺮﺘﺸﻣ )
ج 1 ، 115 (
ﻮﺗ يﺎﻤﻧ نﺎﻬﺟ مﺎﺟ نﺎﻤﺳآ رﻮﻠﺑ سﺎﻃ ﻮﺗ يﺎﻤﻨﯿﺳ ي هدﺮﭘ ﻪﻣ و ﺮﻬﻣ و زور و ﺐﺷ يا )
ج 2 ، 83 (
ﺮﮕﯾد ﻪﻧﻮﻤﻧ :)
ج 1،99 (
ﯽﺤﯿﻤﻠﺗ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ
۴
ﺖﺳا مﻼﮐ رد ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺢﯿﻤﻠﺗ دراد ﺐﺳﺎﻨﺗ و ﻪﯿﺒﺸﺗ ﺖﺧﺎﺳ فرژ ود و
؛ ﮥﻄﺑار دﺎﺠﯾا ًﻻوا اﺮﯾز ﯽﻧﺎﺘﺳاد و ﺐﻠﻄﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﻬﯿﺒﺸﺗ
ًﺎﯿﻧﺎﺛ و ﺖﺳا نﺎﺘﺳاد ءاﺰﺟا ﻦﯿﺑ
، دراد دﻮﺟو ﺐﺳﺎﻨﺗ ).
ﺎﺴﯿﻤﺷ ، 1383 : 121 (
نآ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫ هزﻮﺣ يﺎﻀﻋا ﻪﮐ ﺖﺳا يﺮﮕﯾد ﻪﻘﻠﺣ ،ﺢﯿﻤﻠﺗ
"
هﺎﻣ
"
ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ و ﺮﯾوﺎﺼﺗ نﻮﻧﺎﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﺮﻌﺷ رد
ﺐﯿﮐﺮﺗ ،ﯽﻨﯾد و ﯽﺨﯾرﺎﺗ مﻼﻋا نﺎﯿﻣ زا و ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑرد رﺎﯾﺮﻬﺷ :
"
نﺎﻌﻨﮐ هﺎﻣ
"
هژاو ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ و دراد رﺎﯾﺮﻬﺷ رﺎﻌﺷا رد ار ﺪﻣﺎﺴﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ :
ناﺪﻧز ، ناورﺎﮐ و هﺎﭼ ،
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ ار يﺮﯾﻮﺼﺗ و ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ﯽﻋاﺪﺗ :
ﻧز هﺎﭼ رﺪﻧا ﺪﻨﯿﺑ باﻮﺧ رد ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﺪﻨﺴﻣ ناﺪ
ﺎﺗ ﻦﺘﺸﮔ ﺮﯿﺒﻌﺗ شﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻌﻨﮐ هﺎﻣ نﻮﭼ ﺎﺠﮐ )
ج 1 ، 291 (
ﻢﻫ ﺪﻧاﻮﺗ هﺎﻣ ﯽﻧاﺪﻧز ﺪﻧﺎﺸﮐ ﺮﯾﺮﺳ ﺮﺑ رﻮﺨﻣ ﻢﻏ نﺎﻌﻨﮐ هﺎﭼ زا ﺪﯿﺸﮐﺮﺑ ﻒﺳﻮﯾ ﻪﮐ نآ
) ج 1 ، 149 (
يراد هﺎﭼ ﺮﯿﺳا دﻮﺧ نﮋﯿﺑ ﻮﭼ ﻦﻣ هﺎﻣ ﻪﭼز ﻢﺘﺳر ﺪﻨﻤﮐ تدﻮﺑ ﻮﺴﯿﮔ هﮋﯿﻨﻣ نﻮﭼ ﻪﮐ ﻮﺗ )
ج 1 ، 176 (
ﺮﮕﯾد يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ):
ج 1،97 ( ج 1 ، 136 (
ﺐﺸﺨﻧ هﺎﻣ
ﺷا نآ ﻪﺑ دﻮﺧ رﺎﻌﺷا رد ناﺮﻋﺎﺷ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺤﯿﻤﻠﺗ ﺮﮕﯾد زا هدﻮﻤﻧ هرﺎ
ﺪﻧا ، ﺐﺸﺨﻧ هﺎﻣ ،
ﻊﻨﻘﻣ هﺎﻣ ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ ،
ﺖﺳا ﯽﻫﺎﻣ مﺎﻧ و ﻒﺴﻧ
ﺎﻄﻋ ﻦﺑ ﻢﯿﮑﺣ ﻦﺑ ﻢﺷﺎﻫ ﻪﮐ ،
رد ﯽﻫﺎﭼ نورد زا ار نآ نﺎﺘﺴﮐﺮﺗ رد ﺐﺸﺨﻧ ﺮﻬﺷ رد و دﻮﺑ ﻪﺘﺧﺎﺳ هﺪﺒﻌﺷ و ﺮﺤﺳ ﻪﺑ ﻊﻨﻘﻤﻟا ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ
ﻦﯿﺋﺎﭘ ﭼ ﻪﺑ ﻪﮐ مﺎﯿﺳ هﻮﮐ ﯽﻣ نﺎﻤﺳآ ﻪﺑ هدﻮﺑ فوﺮﻌﻣ ﺐﺸﺨﻧ هﺎ
دﺎﺘﺳﺮﻓ . ﺪﻣ ﺎﺗ هﺎﻣ ﻦﯾا ﺪﻨﯾﻮﮔ ﯽﻣ ﺮﺑ هﺎﭼ ﻦﯾا زا ﺐﺷ ﺮﻫ هﺎﻣ ود ت
ﺎﺗ و ﺪﻣآ
ﯽﻣ ﻦﺷور ار ﮓﻨﺳﺮﻓ رﺎﻬﭼ دﺮﮐ
، ﺖﺳا هدﻮﺑ بﺎﻤﯿﺳ زا هﺎﻣ ﻦﯾا ﺲﻨﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا فوﺮﻌﻣ )
ﯽﻘﺣﺎﯾ 1369 : 384 - 386 (
ﺎﻋ ﻢﺸﭼ زا ﺖﻓﺮﮔ ﻒﻠﮐ ﻂﺧ زا ﻮﺗ يور هﺎﻣ ﻪﮐ ادﺮﻓ ﺪﺘﻓوا ﺐﺸﺨﻧ ﻪﻣ ﻮﭼ ﯽﻤﻟ
) ج 1 ، 151 (
ﻪﻨﯾآ و هﺎﻣ
يﺎﻋد ماﻮﻋ ،ﻮﻧ هﺎﻣ لﻼﻫ نﺪﯾد ﻊﻗﻮﻣ ﺎﯾ ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﻦﺷور ار غاﺮﭼ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ و ﻢﯾﺪﻗ ﺖﺳا ﯽﻤﺳر ،ﻪﻣﺎﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻦﻨﺳ رد ،ﻪﻨﯿﯾآ ﺶﻘﻧ ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ هﺎﮕﻧ شﻮﺧ يور ﺎﯾ و ﺐﺳا ﺎﯾ و ﻪﻨﯿﯾآ ﺎﯾ هﺰﺒﺳ ﻪﺑ و ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﯽﻣ صﻮﺼﺨﻣ .
)
،ﯽﻘﺣﺎﯾ 1369 ، 53 - 55 (
ﺪﻧﻮﯿﭘ د ﻪﻨﯾآ و هﺎﻣ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ ﺮﺻﺎﻨﻋ نﺎﯿﻣ ترﻮﺻ ﻦﯾا رد ار دﻮﺧ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ ر
ﯽﻣ نﺎﯾﺎﻤﻧ ﯽﻧﺎﯿﺑ يﺎﻫ دزﺎﺳ
:
"
هﺎﻣ ﻪﻨﯿﺋآ
"
،
"
ﻪﻨﯿﺋآ ﻪﻣ
راو
"
،
"
ﻪﻨﯾآ ﻪﻣ راد
"
،
"
ﻪﻨﯾآ رد هﺎﻣ ﺺﻗر
"
ﻪﻨﯿﺋآ ، هﺎﻣ راد
"
،
"
ﺮﺘﺧا ﻪﻨﯾآ
"
،
"
ﮥﻨﯾآ ﺪﯿﺷرﻮﺧ
"
و
"
ﻪﻨﯾآ و بآ زا هﺎﻣ ندﺮﮐ ﺶﻫاﻮﺧ
"
ﺖﯿﻓﺎﻔﺷ،
ود ﻦﯾا ﺪﻧﻮﯿﭘ ﻪﻘﻠﺣ ،هﺎﻣ ﺖﯿﻧارﻮﻧ و ﮥﻨﯿﻣز ،هار ﻦﯾا زا ﻪﮐ ﺖﺳا هزﻮﺣ
ﻢﻫاﺮﻓ ار نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯽﺑدا يﺎﻫدﺮﮕﺷ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﻪﻧاﺮﻋﺎﺷ ﺮﯾوﺎﺼﺗ دﺎﺠﯾا
ﺖﺳا هﺪﺷ ،
هدﺎﺳ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ هﺎﮕﻧ ﻦﯾﺮﺗ
، ﯽﻣ نآ رد ار ﻎﯿﻠﺑ و هدﺮﺸﻓ ﻪﯿﺒﺸﺗ دﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ناﻮﺗ
، ﻦﻤﺿ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ تﺎﯿﺑا زا ﯽﺧﺮﺑ رد ﻪﮐ ﻦﯾا
ﻫ ﺖﺋاﺮﻗ ﺖﯿﺑ ﺮﮕﯾد يﺎﻀﻋا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺖﺷاد ناﻮﺗ ﯽﻣ نآ زا ﻢﻫ يﺮﮕﯾد يﺎ
:
ﻪﻤﻫ ﺐﺷ ﻪﻣ ﻮﭼ ﻢﯾدﻮﺑ ﻢﺸﭼ ﮥﻨﯿﺋآ ﻪﻨﯿﺳ ﺢﺒﺻ نﻮﭼ ﺎﺗ ﺐﺷ
ﻢﯾدﺮﮐ ﯽﻟﺎﻤﺟ ﺪﯿﺷرﻮﺧ
) ج 1 ، 153 (
ور ﻪﺑ دﺪﻨﺧ ﯽﻣ ﻪﻠﺠﺣ ﻊﻤﺷ ﻪﮐ ﺪﺼﻗر ﯽﻣ ﻪﻨﯿﺋآ رد هﺎﻣ ار ﺎﻣ ﺖﺨﺑ سوﺮﻋ يدﺎﻣاد ﻮﺗ نﻮﭼ ي
)
ج 1 ، 87 (
ﺖﺴﻧدﺮﮐ هﺎﻣ ﺶﻫاﻮﺧ ﻪﻨﯾآ و بآ زا ﻢﻫ ﻦﯾا ﻢﻬﻧ ور ﺶﯿﭘ ﻮﺗ ﺲﮑﻋ ﯽﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻧ ﻮﺗ نﻮﭼ )
ج 1 ، 83 (
و نﺎﻤﺳآ و هﻮﮐ و اﺮﺤﺻ نﻮﻨﮐ ﻪﻨﯿﺋآ ﻪﻤﻫ ﺎﯾرد و ﻞﮕﻨﺟ
ﯽﻣ ﻮﺗ رﺎﺴﺧر هﺎﻣ راد ﻢﻨﯿﺑ
) ج 1 ، 494 (
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ ) :
ج 1 ، 203 ( ؛ ) ج 1 ، 310 ) ( ج 1،310 ( ) ج 1 302 ) ( ج 1 ، 143 ) ( ج 1 ، 310 (
قﻮﺸﻌﻣ هﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
ﻣ ندﻮﺑ هﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ ﺮﮕﯾد زا ،قﻮﺸﻌﻣ ياﺮﺑ هﺎ
ﺖﺳا رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ رد ﺪﻣﺎﺴﺑ ﺮﭘ يﺎﻫ ﻪﮐ
"
ﯽﯾﺎﺒﯾز
"
ﯽﻠﺻا ود ﻦﯾا طﺎﺒﺗرا ﻪﻘﻠﺣ ﻦﯾﺮﺗ
هزﻮﺣ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ،
ﻢﻬﻣ هرﺎﻌﺘﺳا و ﻪﯿﺒﺸﺗ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ يﺎﻘﻟا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ نآ ﯽﺑدا يﺎﻫ وﺮﻤﻠﻗ ﻦﯾﺮﺗ
، و ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ ﯽﻨﯾﺮﻓآ ﺮﯾﻮﺼﺗ
ار ﺎﻀﻓ ﻦﯾا يﺎﻫ
ﺪﻧراد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ :
۵
ﺖﺴﻧدﺮﮐ هﺎﻣ ﺶﻫاﻮﺧ ﻪﻨﯾآ و بآ زا ﻢﻫ ﻦﯾا ﻢﻬﻧ ور ﺶﯿﭘ ﻮﺗ ﺲﮑﻋ ﯽﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻧ ﻮﺗ نﻮﭼ )
ج 1،83 (
ﺐﺷ ﻪﮐ ﺎﻫ ﺎﺑ لﺎﯿﺧ ﻮﺗ ﻖﯿﻓﻮﺗ ﺖﺴﺗﻮﻠﺧ ﯽﺴﮐ ﺪﻨﮐاو يرد هﺎﻣ يور ﻪﺑ ﻞﮑﺸﻣ
) 729 (
ﯽﺧﺮﻓ زا ﯽﺘﯿﺑ روآدﺎﯾ ﺖﯿﺑ ﻦﯾا ﺖﺳا يدﺰﯾ
:
"
مدﺮﮐ ﺶﺑﺎﻧ ﯽﻣ زا ﺖﺴﻣ و ﻢﺘﺴﺑ رد ﻮﭼ ﺐﺷ /
مدﺮﮐ ﺶﺑاﻮﺟ ﺖﻓﻮﮐ رد ﻪﺑ ﻪﻘﻠﺣ ﺮﮔا هﺎﻣ
"
؛
عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﺖﺷﺬﮔ ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ،
دزﺎﺳ ﯽﻣ رادﻮﻤﻧ ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ ود ﺐﻟﺎﻗ رد ار دﻮﺧ :
ﻒﻟا ( ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ ﯽﻬﯿﺒﺸﺗ يﺎﻫ
ﺑ ،ﺖﻏﻼﺑ يﺎﻤﻠﻋ هدﻮﺑ ﻞﺋﺎﻗ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﯿﺒﺸﺗ ياﺮ
ﻋ و تﺎﻬﺟ هرﺎﺑرد و ﺪﻧا ﻞﻠ
ﻦﺨﺳ نآ ﻪﻔﯿﻇو و ﺮﯿﺛﺄﺗ و ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺘﻔﮔ ﺎﻫ
ﻢﻬﻣ ﻪﻤﻫ زا ،ﺪﻧا
ﯽﻠﻘﻋ ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﺲﺣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ ار دﺎﻀﺘﻣ و ﻦﯾﺎﺒﺘﻣ رﻮﻣا زا يرﺎﯿﺴﺑ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﯿﺒﺸﺗ رﺬﮕﻫر زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﯿﺒﺸﺗ يﺮﯾﻮﺼﺗ و ﯽﻠﯿﯿﺨﺗ ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺗ دﺮﮐ ﻊﻤﺟ عﻮﺿﻮﻣ ﮏﯾ رد ،ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ زا رود ) .
،ﯽﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿﻔﺷ 1388
، 72 - 73 ( را نﺎﯿﻣ زا ﻪﯿﺒﺸﺗ نﺎﮐ
"
ﻪﺑ ﻪﺒﺸﻣ
"
ﺮﺻﺎﻨﻋ زا
ﻢﻬﻣ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﻏﻼﺑ هﺎﮕﺘﺳد ﺖﯿﻗﻼﺧ دور
، ﯿﺒﺸﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ اﺮﯾز ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺰﯿﻧ ار هرﺎﻌﺘﺳا سﺎﺳا ،ﻪ
ﺪﻫد .
"
غاﺮﭼ
"
،
"
ﻪﻨﯿﺋآ
"
"
و
"
ﻊﻤﺷ
"
، هﺪﻤﻋ ﻪﺒﺸﻣ ﻦﯾﺮﺗ يﺎﻫ
"
ﻣ هﺎ
"
ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﺮﻌﺷ رد ار نآ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐﺪﻨﻫد
ﺎﻫ هرﺎﭘ رد و هدﺮﺘﺴﮔ ﻪﯿﺒﺸﺗ عﻮﻧ زا دراﻮﻣ يا
و هدﺮﺸﻓ ﻪﯿﺒﺸﺗ ﻪﯿﺒﺸﺗ نﺎﯿﻣ رد
ﯽﻫﺎﮔ وا يﺎﻫ ﻪﮔر
ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﻞﯿﻠﻌﺗ ﻦﺴﺣ زا يﺎﻫ درﻮﺧ
:
ﻪﻨﯾآ ﺮﺘﺧا زا و دراد غاﺮﭼ ﻪﻣ زا نﺎﻤﺳآ ﻮﺗ هﺎﮕﻧ ماﺮﺘﺣا ﻪﺑ ﺐﺷﺮﻫ
) ج 1 ، 310 (
رﻮﮐ ﻪﭼ ﺖﺷﺎﮕﻧا هﺎﻣ ﻮﺗ ﺖﻌﻠﻃ ﻦﻣ لد يدﻮﺧ ﯽﺑز ﺖﺴﻧاد ﻪﻣ و ﺪﯾد ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻪﮐ دﻮﺑ
) 147 (
ﮓﻧر ﻢﯿﻧ هﺎﻣ ﺪﻧﺎﻣ ار ضﺎﯿﺑ يﻮﻣ ﺮﺳ بﺎﺘﻓآ بوﺮﻏ زا ﺪﻌﺑ ﺮﮕﻣ ﺪﺑﺎﺗ ﯽﻤﻧ ﻮﮐ
) 281 (
ﺖﺳا ﯽﮔﺮﯿﺗز ﻪﯿﺒﺸﺗ ﻪﮐ
ﺖﻣدﺮﮐ هﺎﻣ ﺎﺑ ﺖﺴﻧاد ﻪﺒﺷ ﻦﯾا ﻪﺟو ناﻮﺘﻧ ﯽﻨﺷور ﻪﺑ
) 147 (
ﺮﮕﯾد يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ )
ج 1،145 )(
ج 1،89 (؛
) ج 1،95 (
؛) ج 1،113 (
؛) ج 1،481 (
؛) ج 1،166 (
؛) ج 1،175 (
؛) ج 1،161 (
ب ( ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ يﺎﻫ
يرﺎﻌﺘﺳا
ﯽﻣ يﺪﻨﯾاﺮﻓ ار هرﺎﻌﺘﺳا ﻦﺴﺑﻮﮐﺎﯾ ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺪﻧاد
ﺘﻣ رﻮﺤﻣ زا ار يا ﯽﻣ راﺮﻗ يﺮﮕﯾد ﻪﻧﺎﺸﻧ يﺎﺟ ﻪﺑ ﯽﻋاﺪ
ﺖﺳا يﺪﻨﯾاﺮﻓ ،ﺲﮑﻋﺮﺑ زﺎﺠﻣ و ﺪﻫد
ﻞﻤﻋ ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ رﻮﺤﻣ يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ
ﻪﻧﺎﺸﻧ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻢﻫ رﺎﻨﮐ ار ﺎﻫ
ﺪﻧﺎﺸﻧ . ﻣ يور ﺮﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ يو ﯽﻣ ﻪﺑﺎﺸﺗ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ار ﯽﻋاﺪﺘﻣ رﻮﺤ
؛ﺪﻧاد
ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺑز ﺪﺣاو ﮏﯾ ﯽﻨﻌﯾ ﯽﻣ راﺮﻗ يﺮﮕﯾد ﺪﺣاو يﺎﺟ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد
ﺖﺳا ﻪﺑﺎﺸﻣ نآ ﺎﺑ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ .
رﻮﺤﻣ يور ﺮﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا
ﺮﺑ ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ
» تروﺎﺠﻣ « ﺖﺳا ﯽﮑﺘﻣ .
ﺎﻣز ﯽﻧﺎﺑز ﺪﺣاو ود ﯽﻣ ﯽﻧ
رادرﻮﺧﺮﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ تروﺎﺠﻣ نﺎﮑﻣا زا ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻦﯿﺸﻨﻤﻫ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ).
،يﻮﻔﺻ 1390 ج ، 2 ، 98 (
ﺪﯾﺎﺷ ﻮﺗ ﻢﻫ هﺎﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﮐ هﺎﻣ هﺎﮕﻧ ﻦﻣ ﯽﻣ دﺎﺷ دﻮﺧ ﺮﻃﺎﺧ لﺎﯿﺧ ﻦﯾا ﺎﺑ
ﻢﻨﮐ ) 683 (
ﺮﻬﻣ ﯽﺑ ﻪﻣ يا ﻢﺳﺮﭘ ﻮﺗ لﻼﻣ حﺮﺷ هﺎﻣ ز و لﻮﻠﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ هﺎﻣ ﻪﮐ ﯽﺒﺷ
هﺪﯾﺮﭘ ﮓﻧر )
ج 1،122 (
هﺎﻣ ﺮﺑا رد دور نﻮﭼ ﻮﺗ مﺎﺑ ﺐﻟ ﯽﯾآﺮﺑ ﯽﯾآ راﺰﻠﮔ ﻪﺑ ﻮﺗ نﻮﭼ دﻮﺷ رﺎﺧ زا ﻢﮐ ﻞﮔ
) ج 1 ، 264 (
ﺖﺳا ﺶﻫﺎﻣ يور ﻦﻣ لد نﻮﭼ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻢﺋاد ﺖﺳا ﺶﻫآ دود زا خر ﻪﺑ يا ﻪﻟﺎﻫ ﻪﮐ ﻢﻫﺎﻣ
) 175 (
ﺮﮕﯾد يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ) :
ج 1،82 ( ؛ ) ج 1،167 ( ؛ ) ج 1،39
؛( ؛ ) ج 1،87 ( ) 498 ) ( ج 2 ، 164 (
نﺎﻤﺳآ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ
هژاو ﯽﯾآ ﻢﻫﺎﺑ يﺎﻫ
"
ﺐﺷ
"
،
"
نﺎﻤﺳآ
"
،
"
ﺮﺘﺧا
"
،
"
ﺎﯾﺮﺛ
"
،
"
قﺎﺤﻣ
"
،
"
ﻪﻣ و ﺮﻬﻣ
"
،
"
هرﺎﺘﺳ
"
،
"
بﺎﺘﻓآ
"
،
"
ﺪﯿﺷرﻮﺧ
"
،
"
ﺮﺑا
"
،
"
ناﻮﯿﮐ
"
و
"
بوﺮﻏ
"
ﺎﺑ هﺮﯿﻏ و هزﻮﺣ ﻪﺑ نآ ﻖﻠﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،هﺎﻣ
ﯽﻧﺎﻤﺳآ ماﺮﺟا ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫ ،
ﺎﺑ زا يﺮﮕﯾد عﻮﻧ ﻢﻫ
وآ دﻮﺟو ﻪﺑ ار ﯽﯾآ ﻪﮐ ﺖﺳا هدر
ﯽﻣ رﻮﺼﺗ ﺖﺴﺨﻧ هﺎﮕﻧ رد ﻢﻫﺎﺑ عﻮﻧ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺖﺳا ﯽﻨﯿﺸﻨﻤﻫ ﯽﯾآ ،
دﺮﺑ ﯽﭘ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺖﻗد ﯽﻤﮐﺎﺑ ﺎﻣا ﻢﻫﺎﺑ عﻮﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﻪﮐ
ﺖﺴﯿﻧ ﯽﯾآ ،
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻢﻫﺎﺑ دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺮﯾز يﺎﻫ ﯽﯾآ
ﯽﻣ ﺮﺑ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺟ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻢﯾرﻮﺧ
:
ﺮﻫ ﺐﺷ ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا هﺎﮕﻧ ﻮﺗ نﺎﻤﺳآ ﻪﻨﯾآ ﺮﺘﺧا زا و دراد غاﺮﭼ ﻪﻣ زا
) ج 1 ، 310 (
۶
ﻦﯾز زﻮﻨﻫ
ﻪﻤﻫ ﺖﺴﯿﻧ ﺮﺘﺧا و هﺎﻣ شﺎﻘﻧ
ار ﺎﯾﺮﺛ ﻦﻣ ﮏﺷا زا ﺮﺗزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ
) ج 1 ، 133 (
زا ناﻮﯿﮐ و هﺎﻣ
ﻦﯿﻣز نادﺮﮔﺮﺳ ﻪﻠﻔﺳ ﺪﻧﺮﺗ
ﻪﮐ نآ ﺖﺳﺎﻣ ﺶﯿﭘ ناﻮﯿﮐ و ﺖﺳا هﺎﻣ هﺪﻨﻧادﺮﮔ )
ج 1 ، 279 (
ﺖﺴﻧاد ﻪﻣ و ﺪﯾد ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻪﮐ دﻮﺑ رﻮﮐ ﻪﭼ ﺖﺷﺎﮕﻧا هﺎﻣ ﻮﺗ ﺖﻌﻠﻃ ﻦﻣ لد يدﻮﺧ ﯽﺑز )
ج 1 ، 147 (
ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ يا ر ﺮﺘﺸﯿﺑ يﺎﻫ .
ك ) : ج 1 ، 69 ( ؛ ) ج 1 ، 75 ( ؛ ) ج 1 ، 83 ( ؛ ) ج 1 ، 95 ( ؛ ) ج 1 ، 113 ( ؛ ) ج 1 ، 161 (؛
) ج 1،89 ( ؛ ) ج 1،71 (
ﯽﻫﺎﮔﺮﺧ هﺎﻣ
هﺎﻣ ﯽﻫﺎﮔﺮﺧ ، ﯽﻨﯿﺸﻧ ﻪﻟﺎﻫ هﺎﻣ ،
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻟﺎﻫ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ هﺎﻣ هﺎﮔﺮﺧ ﻪﭼ :
ﺪﻧدز ﺶﺗآ تﺮﯿﻏ هﺎﻣ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﮔﺮﺧ
ﺪﻨﺘﺴﺑ ﻦﻤﺳﺎﯾ فاﺮﻃا ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻠﺒﻨﺳز )
يرﻮﻫﻻ ، 1364 ، 233 (
ﮔﺮﺧ هﺎﻣ ياﻮﻫ ﺶﯾورد ﻪﺒﻠﮐ يا ﻦﮑﻣ ﯽﻫﺎ
ﺎﺠﻨﯾا هﺎﺷدﺎﭘ هﻮﮑﺷ ناﻮﯿﮐ ﺐﮐﺮﻣ ﺪﺠﻨﮕﻧ )
ج 1،218 (
ﺎﯾرد و هﺎﻣ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ
و نﺎﻤﺳآ رﻮﺼﺗ ﮏﯾﺮﻫ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻀﻋا نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﯽﯾﺎﻀﻓ ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﻌﺷ ﺖﻨﺳ رد ﺎﯾرد ﻪﺑ نآ ﻦﯾﺮﯾد ﻪﯿﺒﺸﺗ
هزﻮﺣ ود ﻦﯾا زا ،
ﺪﻧﻮﯿﭘ ﺪﻨﺑﺎﯿﺑ ﯽﺑدا و ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ عﻮﻨﺘﻣ يﺎﻫ ،
هژاو ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺎﯾرد و هﺎﻣ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ
:
"
ﺐﺷ يﺎﯾرد
"
،
"
ﻗ ﻖﯾﺎ
ﯽﻧار
"
،
"
ﯽﻧﺎﺑﺎﯾرد
"
،
"
ﺎﯾرد ﻪﻨﯿﺋآ
"
،
"
هﺎﻣ سﻮﻧﺎﻓ
"
،
"
ﻣ شﻮﭘ ﯽﻠﯿﻧ هﺎ
"
و
"
راﻮﻬﺷ ﺮﻫﻮﮔ
"
رد ﺮﯾز تﺎﯿﺑا ، ﯽﻧاواﺮﻓ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺋارا رد
يﺎﻫ
ﺪﻧراد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ﻪﻧاﺮﻋﺎﺷ ،
دﺮﮕﺷ زا ﻪﯿﺒﺸﺗ و يراﺪﻨﭘ نﺎﺴﻧا ﻫ
زرﺎﺑ ﯽﺑدا يﺎ ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ي
درﻮﺧ :
رد لزا ﺰﮐ يﺪﻨﺑ ﺶﻘﻧ ﺖﺷاد راﻮﻬﺷ ﺮﻫﻮﮔ ﺮﭘ ﺐﺷ يﺎﯾ رد نﻮﮕﻠﯿﻧ هﺎﻣ سﻮﻧﺎﻓ ﻮﺗﺮﭘ
) ج 2 ، 121 (
هﺮﻫز هﺪﻧﺎﻣرد ز ﯽﻧار ﻖﯾﺎﻗ
ﯽﻧﺎﺑﺎﯾردز ﻪﺘﻓر رد هﺎﻣ
) ج 1 ، 639 (
ﺎﯾرد ﻪﻨﯿﺋآ رد شﻮﭘ ﯽﻠﯿﻧ هﺎﻣ ﺐﺷ لد
ﻪﻠﺠﺣ سوﺮﻋ نﺪﯾد ناﻮﺗ ﻃ زﺎﻧ
ار ﺖﻌﯿﺒ ) ج 1 ، 498 (
نﺎﺴﻧا و هﺎﻣ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ
يﺎﻫ هژاو يﺎﻫ ﯽﯾآ ﻢﻫ ﺎﺑ
"
وﺮﺑا
"
،
"
يور
"
،
"
نﺎﮔﮋﻣ
"
،
"
شﻮﮔ
"
و
"
ﻢﺸﭼ
"
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد نﺎﺴﻧا و هﺎﻣ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ هزﻮﺣ رد ﺮﯾز يﺎﻫ ،
ﻪﮐ ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﯽﻬﯿﺒﺸﺗ و يرﺎﻌﺘﺳا يﺎﻫ ﺖﯿﻓﺮﻇ دﺎﺠﯾا رد ﯽﻠﻤﺤﻣ ،
ﺎﻨﺻ ﺮﯾﺎﺳ و ﺮﺸﻧ و ﻒﻟ ا ﺰﯿﻧ ﯽﺑدا تﺎﻋ
ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺎﻫ نآ ز ﺪﯾآ
:
ﻢﯾزاﺪﻧا ﺮﺘﺧا و هﺎﻣ ﻪﺑ ﯽﻤﺸﭽﻤﻫ ﺮﯿﺗ ﺎﺗ ﺎﯿﺑ نﺎﮔﮋﻣ نآ زا و ﻢﺸﭼ نآ زا وﺮﺑا نﺎﻤﮐ يا ﺪﯿﻋ ﺐﺷ )
ج 1 ، 75 (
ﺮﺳ ﺶﻔﻟز اﺮﭼ دﺮﯿﮕﻧ ﺮﺑ رد ﺶﻫﺎﻣ يور
ار ﻪﯿﺳ ﺮﺑا ﺮﮕﻣ ،
دﺮﯿﮔ ﯽﻤﻧ ﺮﺑ رد ار ﺪﯿﺷرﻮﺧ )
ج 1 ، 89 (
نﻮﭼ ﻢﺸﭼ هﺎﻣ ﻪﺟاﻮﺧ زاﺮﯿﺷ دﻮﺑ هﺪﯾد مدز ﯽﻣ بﺎﺘﻬﻣ هﺮﻬﭼ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻪﺳﻮﺑ ﮏﯾ
) ج 1 ، 87 (
شﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﻘﻠﺣ دﻮﺷ ﻪﻣ
ﻪﮐ ﻮﺗ ﮔ يﺪﻨﺑ ندﺮ يراد ﺎﯾﺮﺛ ﺪﻘﻋ زا ﺮﺗزوﺮﻓا ﮏﻠﻓ
) ج 1 ، 176 (
ﻪﺘﻔﻫ ود هﺎﻣ
ﻪﻤﻫ ﺮﻫﺎﻈﻣ و نﺎﯾآ ﺪﻫﺎﺷ ﺪﻨﻟزا ﻦﮐ ﺮﻈﻨﻣ هﺎﻣ يﺎﺷﺎﻤﺗ ﻪﻨﯿﮕﺑآ رد
)
355 (
مﻮﺠﻧ تﺎﺣﻼﻄﺻا و هﺎﻣ
هﺎﻣ ، رﺎﯾﺮﻬﺷ رﺎﻌﺷا رد ﯽﺻﺎﺧ ﯽﺑدا يﺎﻫ ﺖﯿﻓﺮﻇ دﺎﺠﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ ،
ﺠﻧ تﺎﺣﻼﻄﺻا ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ،ﺖﺳا ﻪﺘﺸﮔ هاﺮﻤﻫ ﯽﻣﻮ
ﺮﯾز يﺎﻫ :
جوﺮﺑ ياﺰﺟا زا ﺪﺣاو ء ﺰﺟ رد هﺎﻣ و ﺪﯿﺷرﻮﺧ زا ﺮﯿﻏ ﺖﺳا هرﺎﺘﺳ ود عﺎﻤﺘﺟا )
اﺪﺨﻫد ، هژاو ﻦﯿﻤﻫ ﻞﯾذ (
و ﻪﻣ ناﺮﻗ ﺖﺴﯿﻧ نﺎﻤﺳآ ج ﺖﺴﺗ و ﻦﻣ نﺮﻗ ﻪﮐ ﺖﻣﺎﯿﻓ رود نﺎﻤﻫ ﻦﯾا دﺎﯾ رد شﺮﻬﻣ
1 ، 135 (
جدﻮﺑ ﻮﺗ ي ﻪﻧﺎﻤﯿﭘ شدﺮﮔ شﻮﻧ ﻪﻋﺮﺟ دﻮﺧ ﺖﺳﺎﻫ ﻪﻟﺎﯿﭘ شﺮﻬﻣ و ﻪﻣ نﻮﭼ ﻪﮐ ﮏﻠﻓ ﻢﺧ 1
، 81 (
ﻪﻨﺘﻓ ﻪﭼ دﻮﺑ رود ﻪﺑ ﺮﻤﻗ ار اﺪﺧ ﺖﺴﺸﻧ ﻪﻟﺎﻫ ﻪﻘﻠﺣ هﺪﯿﺸﮐ ﻂﺧ ﺖﺧر هﺎﻣ رود ﻪﮐ
) ج 1،189 (
زا ﺐﺷﺮﻫ ﮏﺷا ﻦﻣاد ﮏﯾ و ﻦﻣ ﯽﻫﺎﻣ تﺮﺴﺣ
ج ﯽﻨﯾوﺮﭘ زا ﺮﭘ بﺎﺘﻬﻣ ﻦﻣاد يا ﻢﻫ ﻮﺗ 1،182
(
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ ) ج 1 ، 115 (
؛) ج 1،167 (
؛) ج 1،182 ) ( ج 1 ، 135 ) ( ج 1،167 ( ج 1 ، 81 ( ج 1،189 )(
ج 1 ، 115 (
غاﺮﭼو هﺎﻣ
٧
مداز ندﺮﮔ ردﺎﻣ زا ﻪﺒﮐﻮﮐ ﻦﯾﺪﺑ ﻦﻣ ﺮﻬﻣ و ﻪﻣ غاﺮﭼ ﺖﺧوﺮﻓا ﻦﻣ ﺖﺨﺑ ﺐﮐﻮﮐ )
ج 1 ، 99 (
ﻢﻏ ﻦﯾا رﺎﺒﻏ دﻮﺧ و رﺎﯾ
لد ﻪﺑ ﺪﻫد ﯽﻣ ﻼﺻ و هﺎﻣ ﻮﭼ ﺪﺸﮐ ﯽﻣ ﺮﺳ رﺎﺒﻏ ﻦﯾا ﺮﺑا زا )
ج 1،104 (
ﺮﻫ ماﺮﺘﺣا ﻪﺑ ﺐﺷ
هﺎﮕﻧ ﻮﺗ نﺎﻤﺳآ ﻪﻨﯾآ ﺮﺘﺧا زا و دراد غاﺮﭼ ﻪﻣ زا
) ج 1 ، 310 (
ﻪﻟﺎﻫ و هﺎﻣ،هﺎﺷ و هﺎﻣ
هﺪﯿﺸﮐ ﻂﺧ ﺖﺧر هﺎﻣ رود ﻪﮐ ار اﺪﺧ ﺖﺴﺸﻧ ﺮﻤﻗ رود ﻪﺑ دﻮﺑ ﻪﻨﺘﻓ ﻪﭼ ﻪﻟﺎﻫ ﻪﻘﻠﺣ
) ج 1،189 (
"
هﺎﻣ و ﺮﺴﻓا
"
ﺮﺴﻓا زا هﺎﻣ و ﻦﯿﮕﻧ زا ﺦﯾﺮﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ﺶﻫﻮﮑﺷ و ﺮﻓ رد هﺮﯿﺧ
) ج 1 ، 626 (
هﺎﻣ شﺎﻘﻧ
ار ﺎﯾﺮﺛ ﻦﻣ ﮏﺷا ﺮﺗزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ ﺖﺴﯿﻧ ﺮﺘﺧا و هﺎﻣ شﺎﻘﻧ ﻪﻤﻫ ﻦﯾز زﻮﻨﻫ )
ج 1 ، 133 (
ﻦﺨﺳ هﺎﻣ ﺎﺑ ﯽﯾﻮﮔ
ﺎﻬﺒﺷ هﺎﻣ ﻪﺑ هﺪﯾد ﯽﻣ دﺎﯾ اﺮﺗ ﻢﻨﮐ
ﻢﻨﮐ ﯽﻣ دﺎﯾﺮﻓ و ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻧﺎﺴﻓ ﻪﻣ ﺎﺑ
ﻢﻨﮐ ﯽﻣ دﺎﺷ دﻮﺧ ﺮﻃﺎﺧ لﺎﯿﺧ ﻦﯾا ﺎﺑ هﺎﮕﻧ ﻦﻣ هﺎﻣ ﯽﻨﮐ هﺎﻣ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻮﺗ ﺪﯾﺎﺷ )
ج 1،682 (
ﯽﺑ رﺎﯾﺮﻬﺷ گرﺰﺑ ﺪﯾدﺮﺗ
ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﮏﯿﺘﻧﺎﻣر ﺮﻋﺎﺷ ﻦﯾﺮﺗ ،
دﻮﺑ هﺪﺷ هداز ﮏﯿﺘﻧﺎﻣر ردﺎﻣ زا وا ؛
ﻪﯿﻧﺎﯿﺑ نﺪﻧاﻮﺧ ﻪﺑ يزﺎﯿﻧ ﺐﺘﮑﻣ
ﺖﺷاﺪﻧ ﻢﯿﺴﺘﻧﺎﻣر .
نآ ﺎﺑ وا ﺮﺼﻋ ﻢﻫ ناﺮﻋﺎﺷ ﺮﮕﯾد ﻪﮐ دﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫﺎﻀﻓ ﻪﺑ ار ﺎﻣ ﺶﯾﻮﺧ ﻪﻧاﺮﻋﺎﺷ ﻞﯿﺨﺗ ﺎﺑ و ﺖﺴﯾز لﺎﯿﺧ رد ﺮﻤﻋ ﻪﻤﻫ وا
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﺎﺒﻟﺎﻏ ﺎﻫﺎﻀﻓ .
ﺮﻨﻫ ﻪﻤﻫ ﺮﻫﻮﺟ ﺖﺴﯿﻧ لﺎﯿﺧ رﻮﺻ ﺰﺟ يﺰﯿﭼ ﺎﻫ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﻀﻌﺑ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮﻌﺷ و ﺖﺳا لﺎﯿﺧ ﺎﻫ
؛ ﺮﮕﯾد لﺎﯿﺧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺰﯿﭼ لﺎﯿﺧ ﺎﻣا
ﻋﺎﺷ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ يرﺪﻗ ناﺮ .
زﺎﯿﺘﻣا ﻦﯾﺮﺗ گرﺰﺑ ﺖﺳا ﺰﯿﭼ ود ﺎﻣ ﺮﺼﻋ ﺮﻌﺷ رد رﺎﯾﺮﻬﺷ
: و ﮏﯿﺘﻧﺎﻣر لﺎﯿﺧ ﺮﮕﯾد و ﯽﻔﻃﺎﻋ قﺪﺻ ﯽﮑﯾ
ﺪﻧا ﻪﮑﺳ يور ود ﻞﺻا رد عﻮﺿﻮﻣ ود ﻦﯾا اﺮﻫﺎﻇ .
زا ﯽﻔﻃﺎﻋ قﺪﺻ ﮏﯿﺘﻧﺎﻣر ناﺮﻋﺎﺷ زا ﺮﮕﯾد ﯽﻀﻌﺑ رد ﻢﻫ ﺪﯾﺎﺷ و رﺎﯾﺮﻬﺷ رد ﻢﮐ ﺖﺳد
قﺪﺻ ﺮﮔا ﺖﺳاﺮﯾﺬﭘﺎﻧ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﮏﯿﺘﻧﺎﻣر لﺎﯿﺧ ﻢﯿﻧاﺪﺑ ﯽﻘﻄﻨﻣ قﺪﺻ زا ﺮﺗاﺮﻓ يﺰﯿﭼ ار ﯽﻔﻃﺎﻋ
، رد وا ﻪﮐ ﻢﯿﻨﮐ لﻮﺒﻗ ﯽﺘﺣار ﻪﺑ ﻢﯿﻧاﻮﺗ ﯽﻣ
مﺎﻬﺟ و ﻊﻗاو وﺮﻤﻠﻗ رد ﺰﮔﺮﻫ ﺎﻫ اﺮﺟﺎﻣ نآ ﻢﻈﻋا ﺶﺨﺑ ﺎﯾ مﺎﻤﺗ ﺪﯾﺎﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ ور ﻪﺑ ور ﺎﻫاﺮﺟﺎﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺎﺑ ﺶﯾﻮﺧ ﻞﯿﺨﺗ نﺎﻬﺟ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﻘﻄﻨﻣ ﻖﯾﺎﻘﺣ )
ﯽﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿﻔﺷ ،
1390 ، 472 - 474 (
ﺘﻧ ﻪﺠﯿ : ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا ﺗ ﻦﺘﻣ ياﻮﺘﺤﻣ و ﺎﻨﻌﻣ يﺮﯿﮔ ﻞﮑﺷ رد مﺮﻓ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺪﻧراد يﺪﻠﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﺮﯿﺛﺄ ﻪﮐ يا
يﺎﻨﻌﻣ ، نﺎﻣز ﻢﻫ ﻢﺸﭼ ﻦﯾا رد ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ نآ ﺎﺑ زاﺪﻧا
، ﯽﻨﻌﻣ ، ﺐﺳﺎﻨﺗ رﻮﻀﺣ ﻞﺻﺎﺣ وا ﺎﺑ اوآ ﻢﻫﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﮕﯾد و هﺎﻣ نﺎﯿﻣ ﯽﯾاوآ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻦﺘﻣ رد .
ﻨﻣ ﺬﺧﺂﻣ و ﻊﺑﺎ
يﺰﯾﺮﺒﺗ ﺖﺠﻬﺑ )
رﺎﯾﺮﻬﺷ ( ﻦﯿﺴﺣ ﺪﻤﺤﻣ )
1349 ( رﺎﯾﺮﻬﺷ ناﻮﯾد تﺎﯿﻠﮐ ،
ج 1 و 2 يﺪﻌﺳ تارﺎﺸﺘﻧا،
، مﻮﺳ پﺎﭼ ،
ﺰﯾﺮﺒﺗ .
____________________
) 1372 ( رﺎﯾﺮﻬﺷ ناﻮﯾد ،
ج 3 مﻮﺳ پﺎﭼ ،هدﻮﺘﺳ تارﺎﺸﺘﻧا ، ،
ﺰﯾﺮﺒﺗ .
ﺪﻤﺤﻣ ﯽﻠﻋ سﺎﻨﺷ ﻖﺣ )
1387 (،
ﯽﯾﺎﺸﮔزار و يﺮﯾﺬﭘﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﯽﻫار ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ رد هرﺎﻌﺘﺳا ﺮﻨﻫ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ،
، هرﺎﻤﺷ 78 ، ﻪﺤﻔﺻ
7 - 19 شرﻮﮐ يﻮﻔﺻ )
1390 ( تﺎﯿﺑدا ﻪﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷ نﺎﺑز زا ، ،
ﺮﻬﻣ هرﻮﺳ تارﺎﺸﺘﻧا ،
مﻮﺳ پﺎﭼ ،
ناﺮﻬﺗ .
_____________
ﯽﺳﺎﻨﺷ ﯽﻨﻌﻣﺮﺑ يﺪﻣآرد ، ،
ﺮﻬﻣ هرﻮﺳ تارﺎﺸﺘﻧا ،
مرﺎﻬﭼ پﺎﭼ ،
ناﺮﻬﺗ .
٨
ﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿﻔﺷ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ ﯽ
، ) 1390 ( ﻦﺨﺳ تارﺎﺸﺘﻧا ،ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺮﻌﺷ لﻮﺤﺗ يﺎﻫ ﻪﺸﯾر يﻮﺠﺘﺴﺟ رد ﻪﻨﯾآ و غاﺮﭼ ﺎﺑ ، ،
لوا پﺎﭼ .
ناﺮﻬﺗ . __________________
) 1350 ( ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﻌﺷ رد لﺎﯿﺧ رﻮﺻ ، ،
ﻞﯿﻧ تارﺎﺸﺘﻧا ،
لوا پﺎﭼ ، ناﺮﻬﺗ .
____________
) 1368 ( ﺮﻌﺷ ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ، ،
هﺎﮔآ تارﺎﺸﺘﻧا .
ناﺮﻬﺗ ، مود پﺎﭼ .
ﺴﯿﻤﺷ سوﺮﯿﺳ ﺎ )
1383 ( ﻊﯾﺪﺑ ﻪﺑ هزﺎﺗ ﯽﻫﺎﮕﻧ ، ،
سودﺮﻓ تارﺎﺸﺘﻧا ،
ﻢﻫدرﺎﻬﭼ پﺎﭼ ،
ناﺮﻬﺗ .
ﻞﻣ ﯽﺗﻮﮑﻟﺎﯿﺳ يرﻮﻫﻻ ﻪﺘﺳراو )
1364 ( ، ءاﺮﻌﺸﻟا تﺎﺤﻠﻄﺼﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ )
ﻪﺘﺳراو ( رﺎﮑﻠﮔ تارﺎﺸﺘﻧا ،
لوا پﺎﭼ ، ناﺮﻬﺗ .
ﺮﻔﻌﺟ ﺪﻤﺤﻣ ﯽﻘﺣﺎﯾ 1369
( ، ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا رد ﯽﻧﺎﺘﺳاد تارﺎﺷا و ﺮﯿﻃﺎﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ ،
شوﺮﺳ تارﺎﺸﺘﻧا ،
ناﺮﻬﺗ .
