دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ
Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences
هرود 20 هرﺎﻤﺷ ، 3 ، رﻮﻳﺮﻬﺷ و دادﺮﻣ 1391
Vol. 20, No. 3, Jul- Aug 2012
ﻪﺤﻔﺻ : 321 - 315
Pages: 315-321
ﻢﻳﻼﻋ
،ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﻲﻠﺳ ﺖﻴﻠﻳﺪﻧﻮﭙﺳا نارﺎﻤﻴﺑ رد نﺎﻣرد ﺪﻣﺎﻴﭘو ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳدار يﺎﻫ
دﺰﻳ رد
زﺎﻨﻬﺑ ﻪﻤﻃﺎﻓ هداز ﺪﻤﺤﻣ دﻮﻤﺤﻣ ،1
*
ﻲﺳﺎﺑﺮﻛ ناﻮﺧا ﻪﻘﻳﺪﺻ ،2
ﻲﻌﻴﻓر مﺮﻛا ،3
4
1 - هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا يرﺎﻤﻴﺑ
يﺎﻫ يﺮﻴﺴﻣﺮﮔ و ﻲﻧﻮﻔﻋ
، دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
2 - هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا يرﺎﻤﻴﺑ
يﺎﻫ يﺮﻴﺴﻣﺮﮔ و ﻲﻧﻮﻔﻋ
، دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
3 - لﺎﻔﻃا هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد
، دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
4 - ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻚﺷﺰﭘ
،
هﺎﮕﺸﻧاد دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
10 / 7 / 1390 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 18 / 12 / 1390
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻧﻮﻔﻋ ﻞﺳ يرﺎﻤﻴﺑ :
ﻲ ياراد ﺟ شﺮﺘﺴﮔ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻬ
. ﻞﺳ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ لﺎﻜﺷا زا ﻲﻜﻳ
، ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻠﻜﺳا يرﺎﺘﻓﺮﮔ 10
ﺎﺗ 15 ﺪﺻرد
ﻞﻣﺎﺷ ار ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘﺮﻴﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻞﺳ ﻞﻛ ﻲﻣ
دﻮﺷ . ﻊﻳﺎﺷ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﺖﺳا ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا يﺮﻴﮔرد ﻞﺤﻣ ﻦﻳﺮﺗ
. تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺖﺧﺎﻨﺷ
و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﻢﻳﻼﻋ
نﺎﻣرد ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺎﻫ
ﺷﺰﭘ ﻲﻫﺎﮔآ ياﺮﺑ ﻞﺤﻣ ﻦﻳا رد ﺞﻳار ي زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ و نﺎﻜ
ﻣ نآ ﻔ ﺪﻴ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
شور ﻲﺳرﺮﺑ
ﻦﻳا:
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻴﻠﻛ ﻲﻌﻄﻘﻣ
ﻼﺘﺒﻣ ﺑ ﻪ لﺎﺳ ﻲﻃ دﺰﻳ رد ار تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ ﺎﻫ
ي 80 ﺎﺗ 87 درﻮﻣ
راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ داد
. ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ي ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻴﻌﻤﺟ
، ﻢﻳﻼﻋ
،ﻲﺣاﺮﺟ و ﻲﺒﻃ مأﻮﺗ نﺎﻣرد ،ﻲﺒﻃ نﺎﻣرد عﻮﻧ ،يژﻮﻟﻮﻳدار ،ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يرﺎﻤﻴﺑ ضراﻮﻋ
و جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣرد ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ و راﺰﻓا مﺮﻧ ﺎﺑ
ﻪﺨﺴﻧSPSS
5 / 10 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
: رد هﺎﺠﻨﭘ هوﺮﮔ رد ﻲﻨﺳ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ رﺎﻤﻴﺑ 40
ﺎﺗ 60 ﺮﻳز هوﺮﮔ رد نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و لﺎﺳ 20
راﺮﻗ لﺎﺳ
ﺖﺷاد . ﻊﻳﺎﺷ ﻦﻳﺮﺗ ﻢﻳﻼﻋ اﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻲﻌﺿﻮﻣ درد ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ دﻮﺑ ﺎﻬﺘﺷا ﺶﻫﺎﻛ و ﻖﻳﺮﻌﺗ ،نزو ﺶﻫﺎﻛ ،ت
. ﺑ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻼﺘﺑا ﻞﺤﻣ ﻪ
ﺐﻴﺗﺮﺗ
،يﺮﻤﻛ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻪﻨﻴﺳ
يا يﺮﻤﻛ ، ﻪﻨﻴﺳ يا دﻮﺑ ﻲﻧدﺮﮔ و .
و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺒﻃ نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ نارﺎﻤﻴﺑ مﺎﻤﺗ 16
ﺮﻔﻧ ) 32 (%
نﺎﻣرد ﻪﺑ زﺎﻴﻧ
ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺪﻨﺘﺷاد ﺰﻴﻧ ﻲﺣاﺮﺟ 42
رﺎﻤﻴﺑ ) 84 (%
دﻮﺑ ﻪﺿرﺎﻋ نوﺪﺑ يدﻮﺒﻬﺑ .
ﺠﻴﺘﻧ ﻪ يﺮﻴﮔ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ﻲﻟﺎﺴﻧﺎﻴﻣ رد يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا زوﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ :
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ رﻮﻓو ﻢﻳﻼﻋ ﻪﻧﺎﺸﻧ و ﺎﻫ ﻞﺤﻣ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ي ﻼﺘﺑا
تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ رد
رد ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻣ يرﺎﻤﻴﺑ سردوز
ﺆ زا هدﻮﺑ ﺮﺛ
، نﺎﻣرد و ضراﻮﻋ ﺎﻫ
ﻞﻤﻋ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻲﺣاﺮﺟ ي ﻲﻣ
ﻪﺑ زﺎﻴﻧ نوﺪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﺮﺜﻛا و دروآ
ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺒﻃ نﺎﻣرد ﻪﺑ ﻲﺣاﺮﺟ ﻲﻣ
ﻨﻫد ﺪ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ
ﻲﻠﺳ ﺖﻴﻠﻳﺪﻧﻮﭙﺳا:
، تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ
، اﺮﻫﺎﻈﺗ ت ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ
، ﻲﺒﻃ نﺎﻣرد و
ﻲﺣاﺮﺟ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ
)*
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ (
ﻦﻔﻠﺗ ؛ : 8113590 - 0351 ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ ، [email protected] :
ﻣﺪﻘﻣ ﻪ ﺖﻧﻮﻔﻋ زا ﻲﻜﻳ ﻞﺳ يرﺎﻤﻴﺑ ﺎﻫ
شﺮﺘﺴﮔ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺷ ي
ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد و دراد ﻲﻧﺎﻬﺟ )
1 (.
ﻲﻤﻳﺪﻗ زا ﻲﻜﻳ ًﻻﺎﻤﺘﺣا يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳﺮﺗ
ﺎﻫ ﻲﻳ نﺎﺴﻧا داﮋﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎﻫ
ﺖﺤﺗ ار ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺖﺳا هداد راﺮﻗ )
2 (.
يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻞﺳ ﻪﭼﺮﮔا
هﺪﻳد ترﺪﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ ﻲﻣ
دﻮﺷ
، لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺎﻣا
ﻢﻬﻣ ﻲﻧﻮﻔﻋ ﻞﻠﻋ زا زﻮﻨﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ) 3 (.
شراﺰﮔ ﺮﺜﻛا ﺎﻫ
ي
ناﺮﻳا و نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ،نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ،ﻪﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻞﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺳا . ﻌﺑ زﺪﻳا عﻮﻴﺷ زا ﺪ ﺳ نارﺎﻤﻴﺑ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺰﻴﻧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ زا ﻞ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ )
1 (.
يرﺎﺘﻓﺮﮔ ﻞﺳ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ لﺎﻜﺷا زا ﻲﻜﻳ
ﺖﺳا ﻲﺘﻠﻜﺳا ﻲﻧﻼﻀﻋ .
دوﺪﺣ ﻲﺘﻠﻜﺳا ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻞﺳ 15
- 10
ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘﺮﻴﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻞﺳ ﻞﻛ ﺪﺻرد ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ) 4 (.
ﻦﻳا ﺎﺑ
ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺷﺎﻧ ﻲﺘﻠﻜﺳا ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻞﺳ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد دﻮﺟو دوﺪﺣ ﺎﻬﻨﺗ و 2
- 1 ﺻرد دوﺪﺣ و ﻞﺳ دراﻮﻣ مﺎﻤﺗ ﺪ 15
- 10 ﺪﺻرد
ﻞﻣﺎﺷ ار يﻮﻳر جرﺎﺧ ﻞﺳ ﻲﻣ
دﻮﺷ ) 4 .(
تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ
ﻊﻳﺎﺷ دوﺪﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻞﺳ ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا يﺮﻴﮔرد ﻞﺤﻣ ﻦﻳﺮﺗ 50
%
ﻞﻣﺎﺷ ار دراﻮﻣ ﻲﻣ
دﻮﺷ ) 5 ( .
ﻞﺤﻣ و ﺖﺳا عﻮﻨﺘﻣ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ تاﺮﻫﺎﻈﺗ شراﺰﮔ ﻚﻴﺳارﻮﺗ تاﺮﻘﻓ ًاﺮﺜﻛا نآ يرﺎﺘﻓﺮﮔ ﻲﻣ
دﻮﺷ ) 6 .(
ﺎﻣا رد ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺖﺳا
.
ﺎﺗ نآ ﻲﺒﺼﻋ ضراﻮﻋ عﻮﻴﺷ 69
% ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ )
7 ( و
ﺐﻴﺳآ عﻮﻴﺷ ﺎﻫ
ﻲﺒﺼﻋ ي )
ﭘارﺎﭘ ﻠ يﮋ ( هﺮﻬﻣ يرﺎﺘﻓﺮﮔ رد ﺎﻫ
ي
هﺮﻬﻣ ﻪﻴﻘﺑ زا ﺶﻴﺑ ﻲﻧدﺮﮔ و ﻚﻴﺳارﻮﺗ ﺎﻫ
ﺖﺳ ) 8 (.
ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺎﻫ ي
نﺎﻬﺟ مﺎﻤﺗ رد تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ ياﺮﺑ هﺪﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد نﺎﺴﻜﻳ ﻲﻤﻧ ﺷﺎﺑ ﺪ ) 9 (.
ترﻮﺻ رد دراﻮﻣ ﺐﻠﻏا رد لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ
ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻲﺒﻃ نﺎﻣرد ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺮﺛﺆﻣ
ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻓﺎﻛ و
دﻮﺑ ) 10 (.
ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻴﻌﻤﺟ
، ﻢﻳﻼﻋ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ
،
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳدار
، ﻦﻳا ضراﻮﻋ و ﻲﺣاﺮﺟ ﺎﻳ ﻲﺒﻃ نﺎﻣرد ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
ﺎﺗ هدﻮﻤﻧ ﻲﺳرﺮﺑ دﺰﻳ رد ار يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﮋﻳو
يﺎﻫ رد ار يرﺎﻤﻴﺑ
ﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻣرد ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ناﺰﻴﻣ و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨ ﺎﻫ
ار ضراﻮﻋ و ﺞﻳار ي
ﺑ ﺳرﺮ ﺪﻨﻛ ﻲ . ﺎﺗ ﺎﺑ ﻲﻫﺎﮔآ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻪﺑ نداد ﺖﻬﺟ
ﺺﻴﺨﺸﺗ
نارﺎﻤﻴﺑ ضراﻮﻋ و ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﻣرد و سردوز يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
ﻪﺑ دروآ ﻞﻤﻋ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور
دراﻮﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ شراﺰﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
Descriptive Case )
Series
( رد و ﺖﺳا آ
ن ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ مﺎﻤﺗ لﺎﺳ ﻲﻃ رد ﻪﻛ
ﺎﻫ ي 80 ﺎﺗ
87 نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺮﻬﺷ ي
دﺰﻳ ) ﻞﻣﺎﺷ 3 ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ (
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ
دﻮﺑ هﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﺰﻴﻧ نﺎﺘﺳا ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛﺮﻣ رد و ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻧ
ﻪﺑ
ﻪﺘﺷﺬﮔ ترﻮﺻ ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮﮕﻧ
ﺪﻨ . ﻞﺳ ﺺﻴﺨﺸﺗ
ﺮﺑ نارﺎﻤﻴﺑ رد تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ سﺎﺳا
: 1 - مﻮﻳﺮﺘﻛﺎﺑﻮﻜﻴﻣ نﺪﺷ اﺪﺟ
ﺗ ﻮﻟﻮﻛﺮﺑﻮ ﺲﻳز ﺑآ ﺎﻳ ﺖﻓﺎﺑ زا ﻲﺴﭘﻮﻴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻪﺴ
هﺮﻬﻣ ) درﻮﻣ ﻪﺳ (
2 - ﻮﻴﺑ يژﻮﻟﻮﺗﺎﭘ باﻮﺟ ﭘ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ هﺮﻬﻣ ﻲﺴ ﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ ي ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻮﻟﻮﻧاﺮﮔ م ﺎﺑ ﻧ ﻪﻴﻔﻴﺋزﺎﻛ زوﺮﻜ 3
- ﻮﺌﺘﺳا دﻮﺟو ﻣ
هﺮﻬﻣ رد ﺖﻴﻠﻴ هاﺮﻤﻫ
ﺎﺑ
، ﻚﺴﻳد يرﺎﺘﻓﺮﮔ نوﺪﺑ ﺎﻳ و
يژﻮﻟﻮﻳدار رد هﺮﻬﻣ روﺎﺠﻣ ﻪﺴﺑآ
ﻴﺑ رﺎﻤ
،هدﺎﺳ ﻲﻓاﺮﮔ ﺎﺑ ﻲﺳ
و ﻦﻜﺳا ﻲﺗ دﻮﺑ MRI
. ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺺﻴﺨﺸﺗ
سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ
يﺎﻫ يژﻮﻟﻮﻳدار و
نﺎﻣرد ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ دراﻮﻣ ﻪﻤﻫ رد
و
آ ﺪﺷ هداد نارﺎﻤﻴﺑ زا يداﺪﻌﺗ رد ﺖﺒﺜﻣ ﺖﺸﻛ و ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺐﻴﺳ .
تﺪﻣ ﻦﻳا رد 58
ﻞﺳ ﺺﻴﺨﺸﺗ هﺪﺷ ﺮﻛذ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ
ﺪﻨﺘﺷاد تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ .
5 ﻼﻃا رد ﺺﻘﻧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﺖﺒﺛ تﺎﻋ
و هﺪﺷ 3 ﺪﻣﺎﻴﭘ درﻮﻣ رد يﺮﻴﮕﻴﭘ مﺪﻋ و تﺮﺟﺎﻬﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺮﻔﻧ
و ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ فﺬﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﻳﺎﻬﻧ 50
تﺎﻋﻼﻃا ﺮﻈﻧ زا رﺎﻤﻴﺑ
ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻴﻌﻤﺟ
، ﻢﻳﻼﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ )
،نزو ﺶﻫﺎﻛ ،ﻖﻳﺮﻌﺗ ،ﺐﺗ
تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻲﻌﺿﻮﻣ درد ،ﻪﻓﺮﺳ ،ﺎﻬﺘﺷا ﺶﻫﺎﻛ (
ضراﻮﻋ ،
يرﺎﻤﻴﺑ ) آﺑ ﻪﺴ
،دﺮﺳ ﭘ يزرﺎ ﺎﻳ يﮋﻠﭘارﺎﭘ ( ﻪﺘﻓﺎﻳ ، ﻫ ﺎ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳدار ي
) ﺑآ دﻮﺟو ،تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ رد هﺮﻬﻣ يﺮﻴﮔرد ﻞﺤﻣ و داﺪﻌﺗ ﻪﺴ
،دﺮﺳ
ﻪﻳر نﺎﻣﺰﻤﻫ يﻼﺘﺑا (
عوﺮﺷ زا ﺺﻴﺨﺸﺗ نﺎﻣز ، ﻢﻳﻼﻋ
نﺎﻣرد عﻮﻧ ،
زا نﺎﻣرد ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮕﻴﭘ و ﻲﺣاﺮﺟ ﺎﺑ مأﻮﺗ ﻲﺒﻃ ﺎﻳ و ﻲﺒﻃ ﻪﺿرﺎﻋ ﺎﻳ يدﻮﺒﻬﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا و ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﻲﺳرﺮﺑ نﺪﺷ راد
ﺖﺒﺛ زا ﺲﭘ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻊﻤﺟ مﺮﻓ رد
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ تﺎﻋﻼﻃا يروآ
مﺮﻧ راﺰﻓا ﻪﺨﺴﻧSPSS
5 / 10 درﻮﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
.
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﺋارا دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا فاﺮﺤﻧا ±
هﺪﻳدﺮﮔ ﺪﻧا . ﻓ ﺖﺴﺗ ﺎﺑ ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺸﻴ
ﺮ ﻖﻴﻗد فﻼﺘﺧا و
زا هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ
Student T-test
ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
05 /
P<0 زا ﺮﻈﻧ
نارﺎﻜﻤﻫ و زﺎﻨﻬﺑ ﻪﻤﻃﺎﻓ
317
ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد راد
.
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻃ رد 8 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ لﺎﺳ 50
ﺳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻮﭙ
ﺖﻴﻠﻳﺪﻧ
ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻠﺳ 33
رﺎﻤﻴﺑ ﻣ ﻲﻧاﺮﻳا ﺖﻴﻠ )
66 (%
و 17
رﺎﻤﻴﺑ ) 44 (%
ﺖﻴﻠﻣ ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻧﺎﻐﻓا .
ﻲﻧاﺮﻳا نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
6 /
±16 54 ﻲﻧﺎﻐﻓا نارﺎﻤﻴﺑ و 7
/
±19 36 لﺎﺳ دﻮﺑ فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪﻛ
ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد ) 001 / 0
PV= (.
ﻲﻨﺳ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ 40
% هوﺮﮔ رد 40
ﺎﺗ 60 و لﺎﺳ
نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ 8
% ﺮﻳز هوﺮﮔ رد 20
ﺘﺷاد راﺮﻗ لﺎﺳ ﺪﻨ
. ﻼﺘﺑا ناﺰﻴﻣ
ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻣا دﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ دﺮﻣ و نز رد نارﺎﻤﻴﺑ عﻮﻤﺠﻣ رد نز زا ﺮﺘﺸﻴﺑ دﺮﻣ نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ ﺪﺻرد ﻲﻧاﺮﻳا نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﺘﻴﻠﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
، يرﻮﻄﺑ زا ﻪﻛ 33 ﺮﻳا رﺎﻤﻴﺑ ﻲﻧا 18 ﺮﻔﻧ ) 5 / 54
% ( دﺮﻣ و
15 ﺮﻔﻧ ) 5 / 45
% ( ﺪﻧدﻮﺑ نز و
زا 17 ﻲﻧﺎﻐﻓا رﺎﻤﻴﺑ 7
ﺮﻔﻧ ) 2 / 41
% (
دﺮﻣ و 10 ﺮﻔﻧ ) 8 / 58
% ( ﺪﻧدﻮﺑ نز نارﺎﻤﻴﺑ ﺪﺻرد ﻲﻧﺎﻐﻓا ﺖﻴﻠﻣ رد
دﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نز
،دﻮﺑ ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻦﻜﻴﻟو راد
دﻮﺒﻧ )
.18 0
P= (.
ﻢﻳﻼﻋ ﻮﻣ درد عﻮﻴﺷ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ نﻮﺘﺳ ﻲﻌﺿ
تاﺮﻘﻓ 90
% نزو ﺶﻫﺎﻛ ، 44
% ﺎﻬﺘﺷا ﺶﻫﺎﻛ و ﻖﻳﺮﻌﺗ ، 42
% ﺐﺗ ،
28
% يزرﺎﭘ ، 22
% ﻪﻓﺮﺳ ، 12 % ﭘارﺎﭘ و يﮋﻠ 4 % دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 (.
عوﺮﺷ زا ﺺﻴﺨﺸﺗ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻢﻳﻼﻋ
ﻲﻧاﺮﻳا نارﺎﻤﻴﺑ رد
8 /
±9 6 / 9 ﻲﻧﺎﻐﻓا نارﺎﻤﻴﺑ رد و هﺎﻣ 5
/
±8 8 / 14 ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺑ راد
)
/03 0
P= (.
ﻈﻧ زا ﺮﻴﮔرد ﻼﺘﺑا ﻞﺤﻣ ﺮ ي
يﺮﻤﻛ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ 52
%
، ﻲﺘﺸﭘ
32
% ﻲﺘﺸﭘ و يﺮﻤﻛ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ مأﻮﺗ يرﺎﺘﻓﺮﮔ ، 12
% ﻲﻧدﺮﮔ و
4 % هﺮﻬﻣ داﺪﻌﺗ دﻮﺑ ﺎﻫ
رد ﺮﻴﮔرد ي 80
% ﻮﻣ ا در 2 ردو هﺮﻬﻣ 10
%
دراﻮﻣ رد و هﺮﻬﻣ ﻚﻳ 10
% هﺪﻧﺎﻤﻴﻗﺎﺑ دراﻮﻣ 3
هﺮﻬﻣ رﺎﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧدﻮﺑ
.
رد ﻪﻛ يدراﻮﻣ ﻼﺘﺑا
رد هﺮﻬﻣ ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ دﻮﺑ
، ﻬﻣ هﺮ رد ﻼﺘﺒﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﻢﻫ تروﺎﺠﻣ .
ﺑآ ﻪﺴ دﺮﺳ رد 50 % دﻮﺟو نارﺎﻤﻴﺑ
ﺖﺷاد ) لوﺪﺟ 2 (.
44 و ﺪﻨﺘﺷاد ﻞﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ يرﺎﺘﻓﺮﮔ ﻂﻘﻓ رﺎﻤﻴﺑ
6 ﺮﻔﻧ ) 12 (%
ﺪﻨﺘﺷاد تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ و ﻪﻳر نﺎﻣﺰﻤﻫ يرﺎﺘﻓﺮﮔ .
مﺎﻤﺗ
ﺪﺿ ﻲﺒﻃ نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ نارﺎﻤﻴﺑ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﺳ
16 ﺮﻔﻧ ) 32 (%
نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺣاﺮﺟ و ﻲﺒﻃ مأﻮﺗ
. ﺪﻣﺎﻴﭘ
ﻲﻳﺎﻬﻧ نارﺎﻤﻴﺑ ﻞﻣﺎﺷ 42 ﺮﻔﻧ ) 84 (%
يدﻮﺒﻬﺑ نوﺪﺑ
ﻪﺿرﺎﻋ
، 5 ﺮﻔﻧ ) 10 (%
و ﻪﺿرﺎﻋ ﺎﺑ يدﻮﺒﻬﺑ 3
ﺮﻔﻧ ) 6 (%
تﻮﻓ دﻮﺑ ﻪﻛ
نارﺎﻤﻴﺑ تﻮﻓ ﺖﻠﻋ دﻮﺑ ﻞﺳ يرﺎﻤﻴﺑ زا ﺮﻴﻏ ﻞﻠﻋ ﻪﺑ
. نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﺳ
ﻮﻣ رد ا ﻪﺿرﺎﻋ نوﺪﺑ يدﻮﺒﻬﺑ در )
6 /
±19 7 / 46 ( زا ﺮﺘﻤﻛ ﻦﺳ دراﻮﻣ
ﺒﻬﺑ ﻪﺿرﺎﻋ ﺎﺑ يدﻮ )
8 /
±15 56 ( تﻮﻓ و ) 5 /
±5 68 ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
)
/04 0
P= (.
لوﺪﺟ 1 : تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻢﻳﻼﻋ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ
ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻢﻳﻼﻋ
28 14 ﺐﺗ
42 21 ﻖﻳﺮﻌﺗ
42 21 ﺎﻬﺘﺷا ﺶﻫﺎﻛ
44 22 نزو ﺶﻫﺎﻛ
12 6 ﻪﻓﺮﺳ
90 45 تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻲﻌﺿﻮﻣدرد
22 11 يزرﺎﭘ
4 2 يﮋﻠﭘ
لوﺪﺟ 2 : هﺮﻬﻣ نﻮﺘﺳ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳدار تﺎﺼﺨﺸﻣ رد ﺎﻫ
50 ﻼﺘﺒﻣ رﺎﻤﻴﺑ
هﺮﻬﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻫ
داﺪﻌﺗ
) ﺪﺻرد (
ﻲﻧدﺮﮔ 2
) 4 (
ﻚﻴﺳارﻮﺗ 16
) 32 (
ﻲﻤﻜﺷ 26
) 52 (
ﺮﺒﻣﻮﻟﻮﻛارﻮﺗ 6
) 12 (
هﺮﻬﻣ داﺪﻌﺗ رﺎﺘﻓﺮﮔ يﺎﻫ
1 5
) 10 (
2 40
) 80 (
3 5
) 10 (
ﻪﺘﻓﺎﻳ يرادﺮﺑﺮﻳﻮﺼﺗ يﺎﻫ
ﻓ يرﺎﺘﻓﺮﮔ ﻚﺴﻳد يﺎﻀ 50
) 100 (
هﺮﻬﻣ نﻮﺘﺳ روﺎﺠﻣ ﻪﺴﺑآ ﺎﻫ
25 ) 50 (
لارود ﻲﭘا ﻲﮔدﺮﺸﻓ 11
) 22 (
ﺚﺤﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻦﻴﺑ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻟﺎﺴﻧﺎﻴﻣ رد نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ
ﻦﺳ 40 ﺎﺗ 60 ﻲﮕﻟﺎﺳ ﺮﻳز رد داﺮﻓا ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺪﻧراد راﺮﻗ 20
لﺎﺳ
ﺪﻧراد راﺮﻗ
، ﻤﻴﺑ رد ﻪﻜﻧآ لﺎﺣ ﺎﻣ ﻲﻧﺎﻐﻓا نارﺎ
، وﺪﺣ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ د
18 فﻼﺘﺧا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻦﻳا و ﺖﺳا ﻲﻧاﺮﻳا نارﺎﻤﻴﺑ زا ﺮﺘﻤﻛ لﺎﺳ
رﻮﺸﻛ ود ﻦﻳا رد يرﺎﻤﻴﺑ عﻮﻴﺷ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﺳ هدوﺪﺤﻣ
ﺎﻣآ ﻪﺑ ﺎﻣ ر ﻚﻳدﺰﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﺳا ﺮﺗ
.
ﻼﺘﺒﻣ داﺮﻓا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻪﻜﻧآ لﺎﺣ نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ و نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻣ
ﻫرﻮﺸﻛ رد و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎ
داﺮﻓا رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻦﺴﻣ
قﺎﻔﺗا ﻲﻣ ﺪﺘﻓا ) 4 (
، ﻦﻳا ﻪﻛ ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻲﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﺢﻴﻘﻠﺗ
نﻮﻴﺳﺎﻨﻴﺴﻛاو لﺎﺳ زا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ BCG
1984 ﺰﻴﻧ و دراد ﻪﻣادا نﻮﻨﻛﺎﺗ و عوﺮﺷ ناﺮﻳا رد ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺮﻳﺎﺳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻧاﺮﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻞﺳ لﺮﺘﻨﻛ ي .
رﺎﻤﻴﺑ ﻲﻧاواﺮﻓ ي
ﺮﻫ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺖﺳا نﺎﺴﻜﻳ ﺲﻨﺟ ود
ﺰﻴﻧ يدﻮﻌﺳ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ رد ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﺴﻜﻳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو )
13 - 11 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻣا يا
ﻲﺑﺮﻏ بﻮﻨﺟ رد
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ دﺮﻣ نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ ناﺰﻴﻣ ناﺮﻳا )
14 (.
ﻦﻳا رد ﻪﺘﺒﻟا
نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻧﺎﻐﻓا
ز رد ﻼﺘﺑا ناﺰﻴﻣ ﻧ
نﺎ ﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺑ . ﻦﻳا رد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 88 % ﻤﻴﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ و نﺎﻣﺰﻤﻫ يرﺎﺘﻓﺮﮔ نارﺎ يا
ﻪﺑ ﻼﺘﺑا زا
ﻪﺘﺷاﺪﻧ يﻮﻳر ﻞﺳ ﻧﺎﺸﻧ ﻦﻳا و ﺪﻧا
نﻮﺘﺳ ﻼﺘﺑا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕ
يﻼﺘﺑا مﺪﻋ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﺮﺘﺸﻴﺑ تاﺮﻘﻓ نﺎﻣﺰﻤﻫ
ﺮﻳﺎﺳ
نﺎﮔرا ﻲﻣ ﺎﻫ ﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻦﻳا ﻪ ﻦﻳا رد هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻴﻟد
ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻳﺎﺳ و HIV
ﺎﻫ بﻮﻛﺮﺳ ي ﻲﻨﻤﻳا هﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻼﺘﺑا رد فﻼﺘﺧا و ﺪﻧا نﺎﻣﺰﻤﻫ
ﻪﻳر ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻣ
زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻞﺤﻣ رد ﻞﺳ عﻮﻴﺷ فﻼﺘﺧا ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ي
، رد ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يا ﻪﻳﺮﺠﻴﻧ 4 / 32 % ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻳر نﺎﻣﺰﻤﻫ يرﺎﺘﻓﺮﮔ )
15 ( .
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ يرﺎﺘﻓﺮﮔ ﻞﺤﻣ
هﺮﻬﻣ ﺎﻫ يﺮﻤﻛ ي ) رﺎﺒﻣﻮﻟ ( دﻮﺑ ﺒﺷ ﻪﻛ ﻪﻴ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ناﻮﻳﺎﺗ هﺮﻛ و
ﻲﺑﻮﻨﺟ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 17،16 (.
رد ﻦﻜﻴﻟو ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
رد يا ﭘ وﺮ و نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ
ﻊﻳﺎﺷ هﺮﻬﻣ ﻼﺘﺑا ﻞﺤﻣ ﻦﻳﺮﺗ هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻚﻴﺳارﻮﺗ يﺎﻫ
ﺖﺳا ) 19
، 18 ( و ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ بﺎﺘﻛ رد
ﺎﻫ ﻞﺤﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻊﺟﺮﻣ ي
ﻚﻴﺳارﻮﺗ ﻪﻴﺣﺎﻧ ار يرﺎﺘﻓﺮﮔ ﻲﻣ
ﺪﻨﻧاد ) 6 .(
ﻊﻳﺎﺷ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻳﺮﺗ
ﻢﻳﻼﻋ ﻤﻴﺑ رد ﻲﻌﺿﻮﻣ درد ﺎﻣ نارﺎ
ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد دﻮﺑ ﺎﻬﺘﺷا ﺶﻫﺎﻛ و نزو ﺶﻫﺎﻛ ،تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻢﻳﻼﻋ ﺖﻧﻮﻔﻋ ﻚﻴﻤﺘﺴﻴﺳ )
ﻖﻳﺮﻌﺗ ،ﺐﺗ (
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻓﺮﺳ و
ﺖﺷاد دﻮﺟو نارﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﻤﻴﻧ زا ﺮﺘﻤﻛ رد .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ
ﻚﻳ تاﺮﻘﻓ يرﺎﺘﻓﺮﮔ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻣﺰﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
، ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﻢﻳﻼﻋ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻚﻴﻤﺘﺴﻴﺳ
ﺪﻳﺎﺒﻧ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻲﻌﺿﻮﻣ درد ﻪﺑ
دزﺎﺳ رود تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻞﺳ ﺺﻴﺨﺸﺗ زا ار ﺎﻣ .
ﻴﺑ ﻲﻧاﺮﻳا نارﺎﻤﻴﺑ داﺪﻌﺗ ﺰﻴﻧ نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﻴﻠﻣ درﻮﻣ رد زا ﺮﺘﺸ
ﻲﻧﺎﻐﻓا نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻖﺑﺎﻄﻣ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ
ناﺮﻳا ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يا
ﺮﺘﻛد و ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد
ناﺮﻬﺗ رد ﻲﺘﻌﻳﺮﺷ
/
4 و ﻲﻧاﺮﻳا نارﺎﻤﻴﺑ 3/
4 هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻐﻓا 1 و ﺪﻧاﻞﺤﻣ رد هوﺮﮔ ود ﻦﻳا ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ فﻼﺘﺧا زا ﻲﺷﺎﻧ فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
عوﺮﺷ و ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻢﻳﻼﻋ
رد 64 % نارﺎﻤﻴﺑ
ﻦﻴﺑ 1 ﺎﺗ هﺎﻣ 1 ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺳا لﺎﺳ 8
% هﺎﻣ ﻚﻳ ﺮﻳز نارﺎﻤﻴﺑ
هﺪﺷ هداد ﺺﻴﺨﺸﺗ و ﻪﺘﺷاد ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻣ ﻲ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ندﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﻳد ﻢﻳﻼﻋ
ﻚﻴﻤﺘﺴﻴﺳ
يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا درﻮﻣ رد ﻲﻓﺎﻛ هزاﺪﻧا ﻪﺑ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻪﻜﻧآ ﺮﮕﻳد و ﺪﺷﺎﺑ ﺗ يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد و ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻫﺎﮔآ ﺄ
ﻪﺘﺷاد ﺮﻴﺧ و ﺪﻧا
نارﺎﻤﻴﺑ زا ﻪﺿرﺎﻋ ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ رد نﺎﻣز تﺪﻣ ﻦﻳا ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺣا و ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺿرﺎﻋ نوﺪﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﺿرﺎﻋ ﺶﻳاﺪﻴﭘ ًﻻﺎﻤﺘ
ﺺﻴﺨﺸﺗ د
ﺮﻳ ر يرﺎﻤﻴﺑ س ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﻨﺑ ﺮﺑ ﻦﻳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ي
ﺗ ﺰﻴﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺄ
ﺮﻴﺧ رد دراد دﻮﺟو ﺺﻴﺨﺸﺗ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يا
ﻪﻛ
ﺎﻴﻟﺎﺘﻳا رد ﺖﻓﺎﻳ مﺎﺠﻧا
31 ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺮﻴﺧﺎﺗ ﻪﺘﻔﻫ نﺎﺸﻧ ار
اد د ) 20 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد و ﻪﺴﻧاﺮﻓ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ يا
ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺮﻴﺧﺎﺗ ﻦﻳا
4 / 3 دﻮﺑ هﺎﻣ ) 21 ( .
ﻲﺒﻃ نﺎﻣرد نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻤﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد هﺪﺷ
و ﺪﻧا 16
ﺮﻔﻧ ) 32 (%
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺣاﺮﺟ و ﻲﺒﻃ مأﻮﺗ نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ ﺪﻧا
.
ﻣ رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻲﺣاﺮﺟ نﺎﻣرد و ضراﻮﻋ ﺶﻳاﺪﻴﭘ دراﻮ
تﺎﻌﻳﺎﺿ ﺮﻄﺧ
ﻧ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻚﻳژﻮﻟورﻮ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يا
مﺎﺠﻧا ناﺪﻫاز رد ﻪﻛ
ﻂﻘﻓ هﺪﺷ 4
راﺮﻗ ﻲﺣاﺮﺟ و ﻲﺒﻃ مأﻮﺗ نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ رﺎﻤﻴﺑ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا ) 22 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد و يا
مﺎﺠﻧا ناﺮﻳا ﻲﺑﺮﻏ بﻮﻨﺟ رد ﻪﻛ
هﺪﺷ 9 / 31 % ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪﻛ هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺮﺿﺎﺣ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 14 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻲﻳوراد نﺎﻣرد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و Jin
ﻳﺎﻬﻨﺗ ﻲ ﺘﺣ ﻲ رﺎﻤﻴﺑ ﺮﮔا ﻲﺗﺎﭘﻮﻠﻴﻣ
ﻲﺼﺨﺸﻣ ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺎﻳ و
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﺛﺆﻣ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ )
9 (.
ﺪﻳﺎﺑ ﻞﺳ نﺎﻣرد رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
و ﻂﻳاﺮﺷ ﻢﻳﻼﻋ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ار يرﺎﻤﻴﺑ ضراﻮﻋ و
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﺣاﺮﺟ درﻮﻣ رد نآ تﺪﺷ دﺮﻛ يﺮﻴﮔ
.
نارﺎﻜﻤﻫ و زﺎﻨﻬﺑ ﻪﻤﻃﺎﻓ
319
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد نارﺎﻤﻴﺑ مﺎﺠﻧاﺮﺳ 84
% ﺑ يدﻮﺒﻬﺑ ﺪ و و ﻪﺿرﺎﻋ ن
10 % و دﻮﺑ ﻪﺿرﺎﻋ ﺎﺑ 6
% هدﺮﻛ تﻮﻓ ﻞﻠﻋ ﻪﻛ ﺪﻧا
تﻮﻓ يرﺎﻤﻴﺑ ﺎﻬﻧآ
ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﻞﺳ .
ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا و نارﺎﻤﻴﺑ بﻮﺧ ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
د ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ر
نﺎﻣ ﻪﺘﻓﺎﻳ دﻮﺒﻬﺑ ﻲﺒﻃ ﺪﻧا
، ﻲﻣ ناﻮﺗ راوﺪﻴﻣا و ﺖﺳﺎﻛ نآ ضراﻮﻋ زا يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ زﺎﻴﻧ
ﻪﺑ ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ داد ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ار
. ﺎﻨﺑ ﺮﺑ
ﻦﻳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ رد تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻲﻌﺿﻮﻣ درد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
سردوز يرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻤﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
References:
1- Moghtaderi A, Naini Alavi R, Darvishi M, Davarpannah MA. Spondylitis tuberculosis and spinal tuberculosis. Med Res J 2005; 4(11): 80-9. [Persian]
2- Luk KD. Tuberculosis of the spine in the new millennium. Eur Spine J 1999; 8(5): 338-45.
3- Faraji M, Haghi Z, Ariamanesh AS. Survey of neurological sign and outcome of surgical treatment of spinal tuberculosis. MJMS 2005; 94(49): 413-20. [Persian]
4- Franco-Paredes C. HIV infection as a risk factor for activation of latent tuberculosis. Infect Med 2002; 19(10):
475-9.
5- Talbot JC, Bismil Q, Saralaya D, Newton DA, Frizzel RM, Shaw DL. Musculoskeletal tuberculosis in Bradford - a 6-year review. Ann R Coll Surg Engl 2007; 89(4): 405-9.
6- Raviglione MC, Ó Brien RJ. Tuberculosis. In: Fauci AS, Braunwald E, Kasper DL, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL, et al. Harrison,s principles of internal medicine. 17 th ed. NewYork: Mc Graw Hill; 2008.p.
1012.
7- Turgut M. Spinal tuberculosis (Pott's disease): its clinical presentation, surgical management, and outcome. a survey study on 694 patients. Neurosurg Rev 2001; 24(1): 8-13.
8- Rothman S. The Spine .In: Herkowitz HN, Garfin SR, Eismont FJ, Bell GR, Balderston RA, editors.
Infection of the spine. 5th ed. Philadelphia: Saunders Elsevier; 2006.p.1292-302.
9- Ozdemir HM, Us AK, Oğün T. The role of anterior spinal instrumentation and allograft fibula for the treatment of pott disease. Spine (Phila Pa 1976) 2003; 28(5): 474-9.
10- Treasure RL, Seaworth BJ. Current role of surgery in mycobacterium tuberculosis. Ann Thorac Surg 1995;
59(6): 1405-7.
11- Alothman A, Memish ZA, Awada A, Al-Mahmood S, Al-Sadoon S, Rahman MM. Tuberculous spondylitis: analysisof 69 cases from Saudi Arabia. Spine 2001; 26(24): 565-70.
12- Sinan T, Al-Khawari H, Ismail M, Ben-Nakhi A, Sheikh M. Spinal tuberculosis: CT and MRI feature. Ann Saudi Med 2004; 24(6): 437-41.
13- Solagberu BA, Ayorinde RO. Tuberculosis of the spine in ilorin, nigeria. East Afr Med J 2001; 78(4): 197-9.
14- Alavi SM, Sharifi M. Tuberculous spondylitis: risk factors andclinical/paraclinical aspects in thesouth West of
Iran. J Infect Public Health 2010; 3(4): 196-200.
15- Ekere AU, Yellowe BE, Echem RC. Conservative management of tuberculous spondylitis in a developing country. Niger J Med 2005; 14(4): 386-9.
16- Su SH, Tsai WC, Lin CY, Lin WR, Chen TC, Lu PL, et al. Clinical features and outcomes of spinal tuberculosis in southern Taiwan. J Microbiol Immunol Infect 2010; 43(4): 291-300.
17- Park DW, Sohn JW, Kim EH, Cho DI, Lee JH, Kim KT, et al. Outcome and management of spinal tuberculosis according to the severity of disease: a retrospective study of 137 adult patients at Korean teaching hospitals. Spine (Phila Pa 1976) 2007; 32(4): E130-5.
18- Castillo-Angeles M, De la Cruz Luque C, Zelada H, Vilela-Sangay AR, Samalvides F, Málaga G.
Tuberculous spondylitis in adults: a case series from a reference hospital in Lima, Peru. Rev Peru Med Exp Salud Publica 2011; 28(2): 282-7.
19- Zaidi H, Akram MH, Wala MS. Frequency and magnetic resonance imaging patterns of tuberculous spondylitis lesions in adults. J Coll Physicians Surg Pak 2010; 20(5): 303-6.
20- Baussano I, Cazzadori A, Scardigli A, Concia E. Clinical and demographic aspects of extrathoracic tuberculosis: experience of an Italian university hospital. Int J Tuberc Lung Dis 2004; 8(4): 486-92.
21- Mulleman D, Mammou S, Griffoul I, Avimadje A, Goupille P, Valat JP. Characteristics of patients with spinal tuberculosis in a French teaching hospital. Joint Bone Spine 2006; 73(4): 424-7.
22- Sharifimood B, Metanat M, Ahmadi R, Hatami H. Tuberculosis spondylitis,a common manifestation of extrapulmonary tuberculosis Southeast of Iran. Iran Infect Dis 2007; 12(36): 59-62. [Persian]
نارﺎﻜﻤﻫ و زﺎﻨﻬﺑ ﻪﻤﻃﺎﻓ
321
Clinical Features, Radiologic Findings and Treatment Outcome in Tuberculous Spondylitis in Yazd, Iran
Behnaz F(MD)1, Mohammadzadeh M(MD)*2, Akhavan Karbasi S(MD)3, Rafiei A(MD)4
1,2,4
Department of Infectious Disease, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
3Department of Pediatrics, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
Received: 2 Oct 2011 Accepted: 8 Mar 2012
Abstract
Introduction: Tuberculosis is a widespread disease which is more common in developing countries .Musculoskeletal tuberculosis constitutes10-15% of cases in underdeveloped countries. The most common site of involvement is vertebrae. Clinical manifestations, location of vertebral involvement and therapy approaches vary between geographic areas. Recognition of specific features of the disease, predominant signs and consequences of common therapies in the region can be useful for physicians and can reduce its complications.
Methods: This cross-sectional descriptive case series study included all spinal tuberculosis cases who have been diagnosed in Yazd city between 2001 and 2008. A questionnaire was applied to collect the data about demographic, clinical signs and symptoms, imaging features, medical or surgical therapeutic approaches, complications and outcome of treatment were collected by questionnaire. Analysis was done by SPSS(version 10.5) and p value< 0.05 was taken as significant.
Results: Fifty patients were evaluated in this study, the most frequent age group of patients the 40-60 year group, and the least frequent was the group< 20years old. The most common clinical finding in decreasing order was local pain in involved vertebrae, weight loss, sweating and loss of appetite. Location of involved vertebrae was lumbar, thoracic, thoraco-lumbar and cervical. All patients were treated medically and 16 patients required surgical intervention. The study results revealed cure for 42(84%) without any complications.
Conclusion: Considering occurrence of this disease in middle age, the most common symptoms and local vertebral pain are influential in earlier diagnosis. They prevent the complications and surgical intervention of spinal tuberculosis.
Keywords: Tuberculous spondylitis, Tuberculosis of spine, Clinical features of spondylitis tuberculosis, Medical treatment and surgery of spondylitis tuberculosis
This paper should be cited as:
Behnaz F, Mohammadzadeh M,Akhavan Karbasi S, Rafiei A. Clinical features, radiologic findings and treatment outcome in tuberculous spondylitis in Yazd, Iran. J Shahid Sadoughi Univ Med Sci 2012; 20(3): 315-21.
*Corresponding author: Tel: +98 351 8113590, Email: [email protected]
