ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻓﺰودن ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﺘﻴﺪﻳﻦ ﺑﺮ ﺷﺪت درد ﭘﺲ از اﻋﻤﺎل

(1)

هرود ،درد و ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ 1

هرﺎﻤﺷ ، 3

رﺎﻬﺑ ، 1390

ﻦﻤﺠﻧا ﻧآ لﺎﻧﻮﻳژر ﺴ ناﺮﻳا درد و يﺰﺘ

ﻲﻤﻜﺷ گرﺰﺑ ﻲﺣاﺮﺟ لﺎﻤﻋا زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ ﺮﺑ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ﻪﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ندوﺰﻓا ﺮﻴﺛﺎﺗ

يزورﻮﻧ ﻪﻧﺎﺴﻓا ﻲﺒﻟﺎﻃ ﮓﻨﺷﻮﻫ ،1

*

ﺢﺗﺎﻓ ﻦﻴﻫﺎﺷ ،2

هدازﺪﻤﺤﻣ ﻲﻠﻋ ،3

يﺪﻤﺣا هﺮﻫز ،1

يدﺎﺑآراﻮﺳ مﺮﻛا ،4

ﻲﺒﺤﻣ ﻪﻧﺎﺴﻓا ،4 4

1 - هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ

2 - كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا

*) لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﺆﻣ (

3 - كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺣاﺮﺟ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا

4 - كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﻖﺑﺎﺳ يﻮﺠﺸﻧاد

ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

30 / 11 / 1389

شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :

15 / 12 / 1389

هﺪﻴﻜﭼ

فﺪﻫ و ﻪﻨﻴﻣز :

ﻦﻜﺴﻣ يﺎﻫوراد ﺰﻳﻮﺠﺗ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ

ياﺮﺑ ﻻﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ درد رد

ﻲﺣاﺮﺟ گرﺰﺑ يﺎﻫ ﻤﻜـﺷ

ﻲ ضراﻮـﻋ ﺎـﺑ

ﻲﺒﻧﺎﺟ ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ .

ﻲﻜﻤﻛ يﺎﻫوراد ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻛ

ردﺎﻗ راﺪﻘﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ

ار ﺶﻫﺎـﻛ ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ ﺮـﻈﻧ زا ﺪـﻨﻫد

دراد يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا .

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﻦﻴﻴﻌﺗ

ﺮﻴﺛﺎﺗ رد ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ﻪﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ندوﺰﻓا ناﺰـﻴﻣ

تﺪـﺷ رد ﻞـﻤﻋ زا ﺲـﭘ درد

ﻧارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ ﻲﺣاﺮﺟ لﺎﻤﻋا ﺖﺤﺗ

گرﺰﺑ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﻤﻜﺷ ﺪﻧﺮﻴﮔ

.

شور و داﻮﻣ :

رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ،

100 ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ 15

- 60 ﻪﻛ لﺎﺳ ﻲﺣاﺮﺟ ﺪﻳﺪﻧﺎﻛ يﺎﻫ

گرﺰﺑ و ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﻢﻜﺷ

ﺪـﻧدﻮﺑ

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ) 5 ﻲﻠﻴﻣ و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ مﺮﮔ 0.25

ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ / ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (

و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ﺎﻳ ﺎـﻤﻧوراد

) 10 ﻲـﻠﻴﻣ -

و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ مﺮﮔ ﻦﻴﻟﺎﺳ لﺎﻣﺮﻧ

( ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺎﻫوراد

ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺪﺣاو رد هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ يﺎﻫ

. تﺪﺷ درد ) ﻦﻴـﻴﻌﺗ

ﻚﻤﻛ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ گﻮﻟﺎﻧآ سﺎﻴﻘﻣ

( ، راﺪﻘﻣ ﺰﻳﻮﺠﺗ هﺪﺷ ﺎﺗ ﻲﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋ و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ 24

ﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ .

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : درﻮﻣ رد ،ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

تاﺮﻤﻧ رد ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ هوﺮﮔ و

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ، نﺎﻣز ﻪﻤﻫ رد ﺎﻫ

، ﻪﻘﻴﻗد ﺰﺟ ﻪﺑ ﺮﻔﺻ

، 2 ،ﺖﻋﺎﺳ

6 و ،ﺖﻋﺎﺳ 16

ﺖﻋﺎﺳ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺪﻌﺑ ﻲﻨﻌﻣ

يراد ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮﺗ دﻮﺑ . عﻮﻬﺗ ﻲﻨﻌﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ رد يراد

نﺎﻴﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ د و رد ﺎـﻤﻧورا

نﺎﻣز يﺎﻫ ﺮﻔﺻ ، 15 ، 30 و ، 45 ﻪﻘﻴﻗد ﻦﻴﺋﺎﭘ دﻮﺑ ﺮﺗ ) 05 / P< 0 .(

هوﺮﮔ ود ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ راﺪﻘﻣ ﺮﻈﻧ زا

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ رد هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ نﺎـﻣز

يﺎـﻫ

ﺮﻔﺻ ، 9 ،ﺖﻋﺎﺳ 12 ،ﺖﻋﺎﺳ 16 ،ﺖﻋﺎﺳ 20 و ،ﺖﻋﺎﺳ 24

ﺖﻋﺎﺳ فﻼﺘـﺧا ﻲـﻨﻌﻣ

داﺪـﻧ نﺎـﺸﻧ ار يراد )

05 / P > 0 ( رد ﻟﺎـﺣ ﻪـﻛ ﻲ ،

ﻂﺳﻮﺘﻣ راﺪﻘﻣ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ هﺪﺷ

ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ rescue analgesic ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ هوﺮﮔ رد

و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ و

ﺎﻤﻧوراد ﻪﺑ

ﻲﻨﻌﻣ ناﺰﻴﻣ يراد

ﻦﻴﻳﺎﭘ دﻮﺑ ﺮﺗ )

± 31.5 112 ﻲﻠﻴﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد مﺮﮔ

± 24.5 133.5 ﻲﻠﻴﻣ ،مﺮﮔ 001 / P< 0 .(

تادﺎﻬﻨﺸﻴﭘ :

ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ

نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ و ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ

ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ درد و

رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ

دﻮﺷ . ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺐﺟﻮﻣ شور ﻦﻳا

ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻧاواﺮﻓ ﻚـﻳ لﻮـﻃ رد ﻞـﻤﻋ زا ﺪـﻌﺑ عﻮﻬﺗ

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ لوا ﺖﻋﺎﺳ ددﺮﮔ

.

ژاو ﮔ ﺎ ن يﺪﻴﻠﻛ : عﻮﻬﺗ ،ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ درد ،ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ،ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﺆﻣ سردآ :

كارا

،

،كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺒﻟﺎﻃ ﮓﻨﺷﻮﻫ ﺮﺘﻛد

، ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ [email protected]:

(2)

ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هرود ،درد و 1

هرﺎﻤﺷ ، 3

، رﺎﻬﺑ 1390

ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻲﺣاﺮﺟ گرﺰﺑ يﺎﻫ ﻤﻜﺷ

1

ﻲ ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ ﺪﻳﺪﺷ درد ﺎﺑ

هاﺮﻤﻫ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺰﻳﻮـﺠﺗ

ﺮﻳدﺎـﻘﻣ يﺎـﻫوراد يﻻﺎـﺑ

ياﺮﺑ ﻦﻜﺴﻣ زا ﻲﻳﺎﻫر

درد ﻲﻣ بﺎﺠﻳا ار ﺪﻳﺎﻤﻧ

)

.

1

ﺮـﮔا

(

هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻪﭼ رﻮـﻈﻨﻣ ﻦـﻳا ياﺮﺑ يا

هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ

ﺪﻧﻮﺷ ، ﺰﻳﻮﺠﺗ ﺎﻣا ﻲﺒﻧﺎـﺟ ضراﻮـﻋ ﺎـﺑ ﺎﻬﻧآ

و عﻮــﻬﺗ ﺪــﻨﻧﺎﻣ غاﺮﻔﺘــﺳا

، دﺎــﺠﻳا ﻞــﻤﺤﺗ ،شرﺎــﺧ ،

2

،يراردا سﺎﺒﺘﺣا ﻒﻴﻌﻀﺗ

ﻲﮔدﺮـﺴﻓا و ﺲﻔﻨﺗ هاﺮـﻤﻫ

ﺖﺳا

)

.

2،3

ﻲﻜﻤﻛ يﺎﻫوراد ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

(

ﻪـﻛ ردﺎـﻗ

راﺪﻘﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ

ار ﺶﻫﺎﻛ زا ﺪﻨﻫد

دراد يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﺮﻈﻧ

)

.

2

(

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ﻪـﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا صاﻮﺧ يﻮﻗ درد ﺪﺿ داد

ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺎـﻳ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ و

ﻲﻜﻤﻛ يوراد ﻚﻳ ﻲﻣ ،

ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪـﻌﺑ درد ﺶﻫﺎﻛ

ﻞﻤﻋ زا ددﺮﮔ

)

.

4

،رﺪـﺨﻣ داﻮـﻣ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،لﺎـﺣ ﻦـﻳا ﺎـﺑ

(

ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ مارآ

3

ﻲﺸﺨﺑ ﺶﻨﻛاو ،شرﺎﺧ ، ضراﻮـﻋ ﺎﻳ و ﻲﻧاور يﺎﻫ

ﻲﺒﻧﺎﺟ ﺮﮕﻳد هاﺮﻤﻫ ﺪﺷﺎﺑ

)

.

5

ﻪﺘـﺴﺑاو ﻲﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا ﻦﻳا

(

ﻪﺑ وراد راﺪﻘﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ

ﺶﻫﺎﻛ راﺪﻘﻣ نداد ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ

ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا ﻦﻳا

ﺪـﺷ ﺪﻫاﻮﺧ

)

.

5

ﺮـﮔا

(

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ندﺮـﻛ ﻪﻓﺎﺿا درﻮﻣ رد يدﺪﻌﺘﻣ ﺪﻫاﻮﺷ ﻪﭼ ﻪــﺑ ــﻣ ﻮ ﻦﻴﻓر ﺶﻫﺎــﻛ رد دﻮــﺟو ﻞــﻤﻋ زا ﺲــﭘ درد

دراد

)

،

7 - 5

ﺎﻣ يﻮﺠﺘﺴﺟ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻣا

(

ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﭻﻴﻫ ،

ﺎـﺑ ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺮﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ راﺪـﻘﻣ

و ﻢـﻛ

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

دراﺪـﻧ دﻮـﺟو .

ﺰﻳﻮـﺠﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ 1

ﻲـﻠﻴﻣ مﺮـﮔ / مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ

) 4

و

(

3 / 0 ﻲـﻠﻴﻣ

مﺮﮔ / مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ

) 8

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ

(

ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد رد

درد ﺶﻫﺎﻛ ﻞـﻤﻋ زا ﺲـﭘ

ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰـﮔ .

رد

ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ،ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ زا راﺪـﻘﻣ

درد تﺪـﺷ ﺮـﺑ ﻦﻴﻳﺎـﭘ

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ ﻲﻣ

ﺪﺷﺎﺑ .

رﺎﻛ شور

مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد ﺮﺼﻌﻴﻟو نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ،كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ زا

ﺮﻬﻣ 1382 ﺎﺗ 1383 ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ

ﺖﺳا . رد قﻼـﺧا ﻪـﺘﻴﻤﻛ ﻂـﺳﻮﺗ حﺮـﻃ ﺪﻴﻳﺎﺗ زا ﺲﭘ

ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و هﺎﮕـﺸﻧاد ﺶﻫوﮋﭘ

ﺖﻳﺎـﺿر ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﻪـﻣﺎﻧ

ﻲﺒﺘﻛ

ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ دورو زا ﺶﻴـﭘ ،رﺎـﻤﻴﺑ ﺮﻫ زا ،ﻪ

100

1 Major abdominal surgeries

2 tolerance

3 sedation

رﺎﻤﻴﺑ 15 - 60

ﻲﺑﺎـﺨﺘﻧا ﻲـﺣاﺮﺟ ﺪـﻳﺪﻧﺎﻛ ﻪـﻛ ﻪﻟﺎﺳ و

گرﺰﺑ

ﺪﻧﺪـﺷ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ دراو دﻮـﺑ ﻲﻤﻜـﺷ .

يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ

رد ﺖﻛﺮـﺷ ياﺮﺑ رﺎﻤﻴﺑ عﺎﻨﺘﻣا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا جوﺮﺧ داﻮـﻣ ﻦﻣﺰـﻣ فﺮـﺼﻣ ،ﻦﻣﺰـﻣ درد ﻪـﺑ ءﻼﺘﺑا ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ءﻮـﺳ ﺎـﻳ ﻞﻤﻋ زا ﺶﻴﭘ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،رﺪﺨﻣ ﺎﺘﻛ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻊﻨﻣ و ﻞﻜﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ و ﻦﻴﻣ

دﻮــﺑ نارﺎــﻤﻴﺑ .

ﻪﻘﺑﺎــﺳ ﺎــﺑ نارﺎــﻤﻴﺑ ،ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻦــﻳا ﻪــﺑ

يرﺎﻤﻴﺑ درﻮـﻣ داﻮـﻣ ﻪـﺑ يژﺮـﻟآ ،ﻲـﻗوﺮﻋ ﻲـﺒﻠﻗ يﺎﻫ تﻻﻼﺘـﺧا ،مﻮﺘﻴﺳﻮﻣوﺮﻛﻮﺌﻓ ،ﻻﺎﺑ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،يرﺎﻴـﺷﻮﻫ نداد ﺖـﺳد زا ﻪﻘﺑﺎـﺳ ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ،ﻲﻧاور يرﺎﻤﻴﺑ ﺎﻳ ﺞﻨﺸﺗ ﺪﻧﺪـﺷ جرﺎﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا يﻮﻴﻠﻛ يﺎﻫ

.

،ﻦـﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ قﺎـﭼ نارﺎـﻤﻴﺑ

) نﺪـﺑ هدﻮـﺗ ﺺﺧﺎـﺷ

زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 30

مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ /

ﺮﺘﻣ ﻊﺑﺮﻣ ( ، ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ و

ﻲﻣ راﺮﻗ ﺲﻧاژروا ﻲﺣاﺮﺟ لﺎﻤﻋا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺰﻴﻧ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ

ﺪﻧﺪﺷ جرﺎﺧ .

،ﻲﻓدﺎـﺼﺗ داﺪـﻋا لوﺪـﺟ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ

ﻲــﮔﮋﻳو ﻦــﻳا ﺎــﺑ رﺎــﻤﻴﺑ هوﺮــﮔ ود ﻪــﺑ ﺎــﻫ

"

و ﻦﻳﺪــﻴﺘﭘ

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

"

" و ﺎﻤﻧوراد و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

"

ﺪﻧﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ .

ﻪﺑ ﻖـﻳرﺰﺗ نارﺎﻤﻴﺑ ياﺮﺑ ،ﻞﻤﻋ قﺎﺗا ﻪﺑ دورو ﺾﺤﻣ

ﻲـﻣ زﺎﻏآ يﺪﻳرو

نآ ﻪـﻤﻫ ﻪـﺑ و ﺪـﺷ

وراد ﺶﻴـﭘ ﺎـﻫ

4

لدﺎــﻌﻣ 5

/ 2 مﺮــﮔوﺮﻜﻴﻣ /

و ﻞــﻴﻧﺎﺘﻨﻓ مﺮﮔﻮــﻠﻴﻛ 03

/ 0

مﺮﮔ ﻲﻠﻴﻣ /

زا ﻞـﺒﻗ يﺪﻳرو مﻻوزاﺪﻴﻣ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ يﺎـﻘﻟا

ﻲﻣ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ﺪﺷ

. زا ﺲـﭘ 3

ﻪـﻘﻴﻗد ﺲﻔﻨـﺗ ﺎـﺑ

نﮋﻴﺴﻛا 100

،ﺪﺻرد ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ﻲﻣﻮـﻤﻋ

ﺎـﺑ لﺎـﺘﻨﭘﻮﻴﺗ

ﻢﻳﺪــﺳ 5 ﻲــﻠﻴﻣ مﺮــﮔ / نﺪــﺷ ﺪــﻳﺪﭘﺎﻧ ﺎــﺗ و مﺮﮔﻮــﻠﻴﻛ

ﻲﻧﺎﮔﮋﻣ ﺲﻜﻠﻓر ﺖﺤﺗ ،

5

ﺶﻳﺎﭘ ﺪﺷ ﺎﻘﻟا دراﺪﻧﺎﺘﺳا .

ﻪـﺑ

ﻪـﻟﻮﻟ و ﻲﭘﻮﻜـﺳﻮﮕﻧرﻻ ﻞﻴﻬﺴﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻞـﺧاد يراﺬـﮔ

يﺪـﻳرو ﻖـﻳرﺰﺗ زا ،ﻪﺷاﺮﺗ 5

/ 0 ﻲـﻠﻴﻣ مﺮـﮔ / مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ

مﻮﻳرﻮﻛاﺮﺗآ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا

. زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺪﻌﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﻪﺳ

ﺗ هزاﺪــﻧا شﺎــﺘﻨﻴﻜﻣ ﻪــﻐﻴﺗ و پﻮﻜــﺳﻮﮕﻧرﻻ ﻪــﻐﻴ

3 ،

ﻪـﻟﻮﻟ و ﺖـﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ ﻲﭘﻮﻜﺳﻮﮕﻧرﻻ ﻞـﺧاد يراﺬـﮔ

ﻪﻟﻮﻟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺷاﺮﺗ )

هرﺎﻤﺷ 8 - 7.5 ( ﻚـﻳ ﻂﺳﻮﺗ

ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ﺺﺼﺨﺘﻣ ﺎـﺑ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ،نآ زا ﺲﭘ .

1.5 - 1 طﻮــﻠﺨﻣ رد نﺎــﺗﻮﻟﺎﻫ زا ﻚــﻣ 50

ﺪــﺻرد زا

نﮋﻴﺴﻛا و ﺪﻳﺎﺴﻛا سوﺮﺘﻳﺎﻧ ﺖـﻓﺎﻳ ﻪﻣادا

. مﻮـﻳرﻮﻛاﺮﺗآ

2 / 0 ﻲــﻠﻴﻣ مﺮــﮔ / راﺪــﻬﮕﻧ ياﺮــﺑ مﺮﮔﻮــﻠﻴﻛ كﻮــﻠﺑ زا ي

ﻲﺒﺼﻋ - ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻧﻼﻀﻋ .

ﻞﻴﻧﺎﺘﻨﻓ 3

مﺮﮔوﺮﻜﻴﻣ /

ﺎـﺑ ،ﺖـﺳﻮﭘ شﺮﺑ زا ﻞﺒﻗ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ

ﺪـﺷ ﺰﻳﻮـﺠﺗ موﺰﻟ ترﻮﺻ رد ﻲﻓﺎﺿا .

ﺖـﺤﺗ نارﺎـﻤﻴﺑ

4 premedication

5 ciliary reflex

(3)

يزورﻮﻧ ﻪﻧﺎﺴﻓا و

نارﺎﻜﻤﻫ 43

هرﺎﻤﺷ رادﻮﻤﻧ 1

: يﺎﻬﻧﺎﻣز رد هوﺮﮔ رد ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ توﺎﻔﺘﻣ

.

1 : ،ﺮﻔﺻ ﻪﻘﻴﻗد 2 : ﻪﻘﻴﻗد 15 ، 3 : ﻪﻘﻴﻗد 30 ، 4 : ﻪﻘﻴﻗد 45 ، 5 : ﺖﻋﺎﺳ 1 ، 6 : ﺖﻋﺎﺳ 2 ، 7 : ﺖﻋﺎﺳ 3 ، 8 : ﺖﻋﺎﺳ 4 ، 9 : ﺖﻋﺎﺳ 5 ، 10 : ﺖﻋﺎﺳ 6 ، 11 : ﺖﻋﺎﺳ 7 ، 12 :

ﺖﻋﺎﺳ 8 ، 13 : ﺖﻋﺎﺳ 9 ، 14 : ﺖﻋﺎﺳ 10 ، 15 : ﺖﻋﺎﺳ 11 ، 16 : ﺖﻋﺎﺳ 12 ، 17 : ﺖﻋﺎﺳ 16 ، 18 : ﺖﻋﺎﺳ 20 ، 19 : ﺖﻋﺎﺳ 24

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

-5 0 5 10

Pethidine+Ketamine Pethidine+Placebo

Time

Pain score

يرﺎـــﺟ ﻢـــﺠﺣ ﺎـــﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎـــﻜﻣ ﻪـــﻳﻮﻬﺗ 15

- 10

ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ / ﺲﻔﻨﺗ داﺪﻌﺗ و مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 12

راﺮـﻗ ﻪﻘﻴﻗد رد

ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ .

ا ﺪـﻌﺑ ،ﻲـﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ نﺎﻳﺎﭘ رد ز

ﺪـﻧادﺮﮔﺮﺑ ن

تاﺮــﺛا هﺪــﻧﺎﻤﻴﻗﺎﺑ هﺪــﻨﻨﻛ دوﺪــﺴﻣ يﺎــﻫوراد

ﻲﺒــﺼﻋ

ﻦﻴﻤﮕﺘﺳﻮﺌﻧ ﻲﻧﻼﻀﻋ )

04 / 0 ﻲـﻠﻴﻣ مﺮـﮔ / مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ (

و

ﻦﻴﭘوﺮﺗآ )

15 / 0 ﻲﻠﻴﻣ مﺮـﮔ / مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ (

ﻪـﺑ نارﺎـﻤﻴﺑ ،

ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺪﺣاو ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ زا ﺲﭘ يﺎﻫ

ﺶـﺨﺑ ﻪـﺑ ﺪﻌﺑ و

6

ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ .

يﺎﻫوراد ﻖﻳرﺰﺗ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺪﺣاو رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

ﺲـﭘ يﺎﻫ

ﻲـﺷﻮﻬﻴﺑ زا ترﻮـﺻ ﻪـﺑ

و يﺪـﻳرو زا ﺲـﭘ ﻪﻠـﺻﺎﻓﻼﺑ

ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ رﺎﻤﻴﺑ يراﺪﻴﺑ .

ﻢﻳژر هﺪـﺷ ﺰﻳﻮـﺠﺗ يﺎـﻫ

ﻞﻣﺎﺷ 5 ﻲﻠﻴﻣ و ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ مﺮﮔ 25

/ 0 ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ﻲـﻠﻴﻣ

-

مﺮﮔ / دﻮﺑ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ .

هوﺮـﮔ رد

"

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ و ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ

"

و

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ) 10 ﻲـﻠﻴﻣ مﺮـﮔ ( هوﺮـﮔ رد ﻦﻴﻟﺎـﺳ لﺎـﻣﺮﻧ و

"

راد و ﻦﻳﺪــﻴﺘﭘ ﺎــﻤﻧو

"

دﻮــﺑ . رد ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎــﻫوراد

ﮓﻧﺮﺳ حﺮﻃ ﺮﻇﺎﻧ ﻂﻘﻓ ﻪﻛ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ

نآ تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ زا

ﺪﻨﺘـﺷاد راﺮـﻗ دﻮـﺑ هﺎـﮔآ ﺎﻫ .

زا ﺲـﭘ

ﺖـﺳاﻮﺧرد ﺮﻫ زا ﺲﭘ ،ﻲﺣاﺮﺟ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ رﺎﻤﻴﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﻚـﻳ ،درد ﺪﺿ ياﺮﺑ رﺎﻤﻴﺑ

ﻲﻓﺎـﺿا راﺪـﻘﻣ ﻞﻣﺎـﺷ

25

ﻲﻠﻴﻣ ﺪﺷ ﻖﻳرﺰﺗ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻞﺧاد ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ مﺮﮔ .

ﭘ زا ﺶﺳﺮ ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ ﻚـﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا يروآ

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

شور ﻪـﺑ درد تﺪـﺷ گﻮﻟﺎـﻧآ سﺎـﻴﻘﻣ

ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻂﺧ ﻚﻳ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ

7

ﺶﻛ 10 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺮـﺘﻣ ) زا

ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،ﺮﻔﺻ نوﺪﺑ

و درد سﺎـﺴﺣا 10

ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ

ﻦﻳﺮﺗﺪﻳﺪﺷ هدﺮـﻛ ﻪـﺑﺮﺠﺗ لﺎـﺣ ﻪﺑ ﺎﺗ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ يدرد

6 post anesthesia care unit (PACU)

7 Visual Analogue Scale (VAS)

ﺖﺳا ( ﺮﻫ 15 ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ لوا ﺖﻋﺎﺳ لﻮﻃ رد ﻪﻘﻴﻗد

لﻮﻃ رد رﺎﺒﻜﻳ ﺖﻋﺎﺳ ﺮﻫ ار نآ ﺲﭘ و 12

لوا ﺖﻋﺎﺳ

ﺮﻫ و 4 ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﺖﻋﺎﺳ 24

- 12 يﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ هزاﺪﻧا

-

يﺮﻴﮔ ﺪﺷ . ضراﻮـﻋ ،ﻦـﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ )

،عﻮـﻬﺗ ﻪـﻠﻤﺟ زا

ﺮﺳ ﻲﻜﺒﺳ ،غاﺮﻔﺘﺳا ﻢﻫﻮﺗ ،

8

(

9

و تﺎـﻌﻓد و ﻲﻠﻛ راﺪﻘﻣ

ﻖﻳرﺰﺗ ﻦﻜﺴﻣ ﻖـﻘﺤﻣ ﻚـﻳ ﻂـﺳﻮﺗ رﺎـﻤﻴﺑ ﺮـﻫ ياﺮﺑ

ﻲﺑﺎـﻳزرا ﺖﺷاﺪﻧ ﻲﻋﻼﻃا نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ زا ﻪﻛ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺪﺷ . زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ نارﺎـﻤﻴﺑ داﺪـﻌﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ

ﻞﻗاﺪﺣ نداد نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ 5

/ 16 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ) ﻪـﺑ ﻚﻳدﺰﻧ

10 ﺪﺻرد ( توﺎﻔﺗ ﻦﻴﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ

ﻪـﺑ

رﻮﻈﻨﻣ rescue analgesic لﻮـﻃ رد

24 لوا ﺖﻋﺎـﺳ

ﺪﺷ دروآﺮﺑ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ .

نﺎـﺸﻧ ياﺮـﺑ ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ

ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﻚﻳ نداد وزﺎﺑ ود ﻦﻴﺑ راد

) ﺎـﺑ α

لدﺎﻌﻣ 05 / 0 ترﺪﻗ و 80

ﺪـﺻرد ( 48 رﺎـﻤﻴﺑ رد ﺮـﻫ

وزﺎﺑ ) 96 رﺎﻤﻴﺑ ﻞﻛ رد ( ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .

مﺮـﻧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ يرﺎـﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻣﺎﻤﺗ راﺰﻓا SPSS )

ﺶﻳاﺮﻳو 13

( ا ﺪﺷ مﺎﺠﻧ .

ﻪﻤﻫ هداد يﺎـﻫ

رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻤﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ±

نﺎـﺸﻧ هداد

ﺪﻧﺪﺷ . زا نﻮﻣزآ يﺎﻛ

10

ود

هداد ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮـﺑ يﺎـﻫ

ياﺮـﺑ ﻲـﺗ نﻮﻣزآ زا و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻔﻴﻛ ﻞﻘﺘـﺴﻣ

11

ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲﻤﻛ يﺎﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ .

راﺪﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ P

05 / 0 ﻲﻨﻌﻣ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد راد .

8 Light headedness

9 hallucination 10 Chi square test

11 Independent samples t-test

(4)

هرﺎﻤﺷ ، 3

، رﺎﻬﺑ 1390

لوﺪﺟ 1 : هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ ﺲﻨﺟ و ﻦﺳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ﺎﻤﻧوراد و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

P value

ﻦﺳ ) لﺎﺳ ( 24

/

±13 18 / 43 76

/

±14 3 / 39 16

/ 0

ﺲﻨﺟ ) دﺮﻣ ( )

36 (%

18 )

36 (%

18 99

/ 0

رادﻮﻤﻧ هرﺎﻤﺷ 2 : عﻮﻬﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ نﺎﻣز رد هوﺮﮔ رد

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ .

0 15 m

in 30 m

in 45 m

in 1 h 2 h 3 h 4 h 5 h 6 h 7 h 8 h 9 h10 h 11 h

12 h 16 h

20 h 24 h 0

5 10 15 20

Time

Nausea

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ

رد هوﺮﮔ ﺮﻫ 50

ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ رﺎﻤﻴﺑ .

رد نارﺎـﻤﻴﺑ ﺲﻨـﺟ و ﻦﺳ ﺮﻈﻧ زا يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪــﺸﻧ هﺪﻫﺎــﺸﻣ هوﺮــﮔ ود ) .

لوﺪــﺟ 1

( ﻲﻣﻮﺗارﺎــﭘﻻ

ﻊﻳﺎــﺷ ﻞــﻤﻋ ﻦﻳﺮــﺗ )

48 ﺪــﺻرد ( نآ زا ﺲــﭘ و دﻮــﺑ

ﻲﻣﻮﺘﻛﺮﺘﺴﻴﻫ )

21 ﺪﺻرد ( ﻪـﻟﻮﻛ ، ﻲﻣﻮﺘﻜﺘـﺴﻴﺳ )

21

ﺪﺻرد ( لﺎﺤﻃ ﻦﺘﺷادﺮﺑ و )

10 ﺪﺻرد ( ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ .

درﻮــﻣ رد ،ﻞــﻤﻋ زا ﺲــﭘ درد

ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ تاﺮــﻤﻧ

رد

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ هوﺮﮔ و

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ،

نﺎـﻣز ﻪـﻤﻫ رد ﺎـﻫ

، ﺰـﺟ ﻪـﺑ

ﻪﻘﻴﻗد ﺮﻔﺻ ، 2 ،ﺖﻋﺎﺳ 6 و ،ﺖﻋﺎﺳ 16

ﺖﻋﺎﺳ ﻪﺑ ﺪﻌﺑ

ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ دﻮـﺑ

) . هرﺎﻤـﺷ رادﻮـﻤﻧ 1

(

عﻮﻬﺗ ﻲﻨﻌﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ رد يراد

نﺎﻴﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

د و نﺎﻣز رد ﺎﻤﻧورا يﺎﻫ

ﺮﻔﺻ ، 15 ، 30 و ، 45 ﻪـﻘﻴﻗد

ﻦﻴﺋﺎﭘ دﻮﺑ ﺮﺗ ) 05 / P< 0 ) .(

ﻮﻤﻧ هرﺎﻤﺷ راد 2

( ود ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

هوﺮﮔ راﺪﻘﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

رد هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ نﺎﻣز

يﺎـﻫ

،ﺮﻔﺻ ﺖﻋﺎﺳ 9 ﺖﻋﺎﺳ ، 12

ﺖﻋﺎﺳ ، 16

، ﺖﻋﺎﺳ 20 و ،

ﺖﻋﺎــﺳ 24

ﻲــﻨﻌﻣ فﻼﺘــﺧا داﺪــﻧ نﺎــﺸﻧ ار يراد

) 05

> / ) ( P هرﺎﻤــﺷ رادﻮــﻤﻧ 3

( رد ﻟﺎﺣ ﻪــﻜﻴ ﻂــﺳﻮﺘﻣ ،

راﺪــﻘﻣ ﺰﻳﻮــﺠﺗ ﻦﻳﺪــﻴﺘﭘ هﺪــﺷ

ناﻮــﻨﻋ ﻪــﺑ rescue

analgesic ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ هوﺮﮔ رد

و ﺎـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ و

ﺎﻤﻧوراد ﻲﻨﻌﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ دﻮـﺑ ﺮﺗ ﻦﻴﺋﺎﭘ يراد

) 5 /

± 31

112 ﻞــﺑﺎﻘﻣ رد مﺮــﮔ ﻲــﻠﻴﻣ 5

/

± 24

5 / 133

ﻲﻠﻴﻣ

،مﺮﮔ 001 / P< 0 .(

ﺚﺤﺑ

ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ

تﺪـﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ

ﻦﻳﺪــــﻴﺘﭘ هوﺮــــﮔ رد درد و

رد ﻦﻴﻣﺎــــﺘﻛ ﺮــــﺜﻛا

هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ،ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ يﺎﻫ نﺎـﻣز زا ﺮﻴﻏ ﻪﺑ

عوﺮـﺷ

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ) رد 2 ،ﺖﻋﺎﺳ 6 ﺖﻋﺎـﺳ ﺪـﻌﺑ

( و 16 ﺖﻋﺎـﺳ

ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ

،

ﻲـﻨﻌﻣ ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ﺮـﺘﻤﻛ يراد

ﺪﻧدﻮﺑ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﺎﻫ

ﻲـﻠﺒﻗ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺜﻛا ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﺗ رد

داد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻧ

ﺎﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ راﺪﻘﻣ

يﻮﻗ درد ﺪﺿ ﻦﻴﻳﺎﭘ

ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دراد راﺮﻗ دﻮﺷ

. ) 9 - 14 . ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد

،ﻪﺑﺎــﺸﻣ يرﻮــﺟ

ﺶﻧارﺎــﻜﻤﻫ و

) 10

ﺮــﺛا ﻪــﺴﻳﺎﻘﻣ رد

(

زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ

"

ﻦﻴﻓﺮﻣ و ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

"

" و ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﻓﺮﻣ

"

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ ﺮﺑ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد

تاﺮﺛا ﻪﻛ ﺐﻴﻛﺮﺗ

"

ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

"

ﻲﻳﺎـﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﻓرﻮﻣ

"

ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ .

،لﺎـﺣ ﻦـﻳا ﺎﺑ رد

ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ و دراودا ﻪـﻛ يا

ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ

) 15

ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ

(

نداد نﺎـﺸﻧ ﻪـﺑ ﻖـﻓﻮﻣ

ﺛا تاﺮ ﺪﻴﻔﻣ ﻦﻴﻓﺮـﻣ ﻪـﺑ ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ندوﺰـﻓا رد

ﻖـﻳرﺰﺗ

مواﺪﻣ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻲﺑ

ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ يدرد

ﻦﺴﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻤﻜﺷ ﺪﻧﺪﺸﻧ

.

(5)

رادﻮﻤﻧ هرﺎﻤﺷ 3 : ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ زود ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ هﺪﺷ رد نارود ﺲﭘ زا ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ rescue analgesic ﻦﻴﺑ

ود هوﺮﮔ رد يﺎﻬﻧﺎﻣز توﺎﻔﺘﻣ .

1 : ﻪﻘﻴﻗد

،ﺮﻔﺻ 2 : ﻪﻘﻴﻗد 15

، 3 : ﻪﻘﻴﻗد 30

، 4 : ﻪﻘﻴﻗد 45

، 5 : ﺖﻋﺎﺳ 1

، 6 : ﺖﻋﺎﺳ 2

، 7 : ﺖﻋﺎﺳ 3

، 8 : ﺖﻋﺎﺳ 4

، 9 : ﺖﻋﺎﺳ 5

، 10 : ﺖﻋﺎﺳ 6

، 11 : ﺖﻋﺎﺳ 7

، 12 : ﺖﻋﺎﺳ

8

، 13 : ﺖﻋﺎﺳ 9

، 14 : ﺖﻋﺎﺳ 10

، 15 : ﺖﻋﺎﺳ 11

، 16 : ﺖﻋﺎﺳ 12

، 17 : ﺖﻋﺎﺳ 16

، 18 : ﺖﻋﺎﺳ 20

، 19 : ﺖﻋﺎﺳ 24

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 -4

-2 0 2 4 6 8 10 12

14 Pethidine+Ketamine

Pethidine+Placebo

Time

Pethidine dose (mg)

درد ﻦﻴﻜــﺴﺗ ياﺮــﺑ ﻢــﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ود ﻂــﺳﻮﺗ

ﻦﻴﻣﺎــﺘﻛ

ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ .

ﻪﻜﻧآ لوا ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

ﺐـﺟﻮﻣ رﺎـﻬﻣ

ﻚﻳﺮﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﺴﻣ

ﻲﺳﻮﻧ ﻮﻴﺘﭙﺳ ﻲﻣ دﻮﺷ

)

.

5

ﺮـﺑ هوﻼﻋ

(

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ،ﻦﻳا ﻢﺘﺴﻴﺳ نﺪﺷ لﺎﻌﻓ زا ﻊﻧﺎﻣ

ﻮﻴﺘﭙﺳﻮﻧوﺮﭘ

ﻂﺳﻮﺗ

رﺪـﺨﻣ داﻮـﻣ ﻪـﺑ ﻞـﻤﺤﺗ و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ

)

.

5 (

ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ﺶﻘﻧ هﺪـﻨﻫد ﺶﻫﺎـﻛ

ﻪﺑ زﺎﻴﻧ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ نارودرد

ﻲـﺧﺮﺑ رد ﻞـﻤﻋ زا ﺪـﻌﺑ

تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰــﻴﻧ ﺮــﮕﻳد

ﺪــﻴﻳﺎﺗ ﺖــﺳا هﺪــﺷ

)

.

6،16،17

رد

(

ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻧارﺎــﻜﻤﻫ و ﻦــﺴﻧﺎﻳدآ يا

) 16

ندوﺰــﻓا ﺮــﺛا

(

يﺪﻳرو ﻞﺧاد ﻦﻴﻓرﻮﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ لﺮـﺘﻨﻛ ﭗﻤﭘ رد ار

PCA درد ﻲﻣﻮﺗارﺎـﭘﻻ ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ ﻲـﺳرﺮﺑ

ﺪﻧدﻮﻤﻧ . ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﻬﻧآ ﻪﭼ ﺮﮔا هوﺮـﮔ ود ﻦﻴﺑ يراد

ﺮﻈﻧ زا ﻞـﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ درد

ﺪـﻧداﺪﻧ نﺎـﺸﻧ ،

ﺎـﻣا فﺮـﺼﻣ

ﻲـﻨﻌﻣ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ هوﺮﮔ رد ﻦﻴﻓﺮﻣ ﺮـﺘﻤﻛ يراد

دﻮﺑ . ﻢﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

ﺮﺿﺎﺣ ﺲﭘ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ

زا 12 ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،ﺖﻋﺎﺳ رد يراد

فﺮﺼﻣ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ

دﻮﺷ .

هدﺎﻔﺘـﺳا ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ توﺎﻔﺘﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﺳ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﺳا هﺪﺷ :

راﺪﻘﻣ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ )

3 - 1 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ / مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (

،

راﺪﻘﻣ درد ﺪﺿ )

500 - 100 مﺮـﮔوﺮﻜﻴﻣ /

مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ (

و

ﻢﻛ رﺎﻴﺴﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﻛ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

ﻲﻳﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﺑ ﺮـﺛا

ﺢـﺿاو

درد ﺪﺿ ﺪﻧراﺪﻧ

داﻮـﻣ ﺎﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد ﺎﻣا ، رﺪـﺨﻣ

تاﺮـﺛا

راﺪﻘﻣ هﺪﻨﻫﺎﻛ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ

ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ار زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ -

ﺪﻨﻫد

)

.

6،17 (

راﺪﻘﻣ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻣ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ درد ﺪﺿ

) 25 / 0 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ / مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (

ﻢﻳدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .

يﺎـﻳاﺰﻣ زا ﻲـﻜﻳ

ﺶﻫﺎـﻛ رﺪـﺨﻣ داﻮـﻣ ﺎـﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ هدﺎﻔﺘﺳا راﺪﻘﻣ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ و ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ﻲﻣ

ﺪﺷﺎﺑ زا ﻊﻧﺎﻣ ﻪﻛ زوﺮﺑ

ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋ وراد راﺪـﻘﻣ

رد ﺎـﻫوراد ﻦـﻳا

ﻲﻣ دﻮﺷ

)

.

2،3،5،18 (

ﻢﻬﻣ ﻼﺘﺧا ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ﻲﺒﻧﺎﺟ ﻪﺿرﺎﻋ ﻦﻳﺮﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ل

cognitive impairment ) ﺖــﺳا (

)

.

5،17

ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد

(

ﻪـﺟﻮﺘﻣ ﺎﻣ ﻪﭼ ﺮﮔا ،ﺮﺿﺎﺣ

زا يدرﻮـﻣ ﭻﻴـﻫ لﻼﺘـﺧا

نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺎﺑ

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ﻢﻳﺪـﺸﻧ

،

ﺎﻣا عﻮـﻬﺗ رد هوﺮـﮔ نارﺎـﻤﻴﺑ نﺎـﻴﻣ رد دراﻮـﻣ ﺐـﻠﻏا

ﺪــﺷ هﺪﻫﺎــﺸﻣ ﻦﻴﻣﺎــﺘﻛ .

ﻦــﻳا ﻪــﺘﻓﺎﻳ ﺎــﺑ ﻪــﺴﻳﺎﻘﻣ رد

شراﺰﮔ ﻲـﻠﺒﻗ يﺎﻫ دراد توﺎـﻔﺗ

. ﻲـﻠﺒﻗ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد

داد نﺎﺸﻧ هﺪﺷ ه

هوﺮـﮔ رد غاﺮﻔﺘـﺳا و عﻮﻬﺗ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﻛ

"

رﺪﺨﻣ داﻮﻣ و ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

"

ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هوﺮﮔ

"

رﺪﺨﻣ داﻮﻣ

ﻲﻳﺎـﻬﻨﺗ ﻪﺑ

"

دراد يﺮـﺘﻤﻛ ﻲـﻧاواﺮﻓ

)

.

10،16،19

ﻦـﻳا ﺎـﺑ

(

ﻪـﻛ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ،لﺎﺣ ﺰﻳﻮـﺠﺗ

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ رد

داﺮـﻓا

ﻢﻟﺎﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ غاﺮﻔﺘﺳا و عﻮﻬﺗ زوﺮﺑ

ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ .

ﺎﻣ

ﭻﻴﻫ ﻪﺿرﺎﻋ ﺮـﮕﻳد ي ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ داﺮـﻓا نﺎـﻴﻣ رد

ﻢﻳدﺮﻜﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .

رد ﻪﻜﻨﻳا ﺖﻳﺎﻬﻧ ﺰﻳﻮـﺠﺗ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺎـﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ و ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ

و ﻞـﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ درد

رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ نارود ﻦﻳا رد

.

ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺐـﺟﻮﻣ شور ﻦﻳا

ﺶﻳاﺰـﻓا

ﻲﻧاواﺮﻓ ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ عﻮﻬﺗ لوا ﺖﻋﺎـﺳ ﻚـﻳ لﻮـﻃ رد

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ ددﺮﮔ

.

(6)

هرﺎﻤﺷ ، 3

، رﺎﻬﺑ 1390

ﻊﺑﺎﻨﻣ

1- Reeves M, Lindholm DE, Myles PS, Fletcher H, Hunt JO. Adding ketamine to morphine for patient-controlled analgesia after major abdominal surgery: a double-blinded, randomized controlled trial. Anesth Analg. 2001 Jul;93(1):116-20.

2- Baig MK, Zmora O ,Derdemezi J, Weiss EG, Nogueras JJ, Wexner SD. Use of the ON-Q pain management system is associated with decreased postoperative analgesic requirement: double blind randomized placebo pilot study. J Am Coll Surg.

2006 Feb;202(2):297-305.

3- Weinbroum AA .A single small dose of postoperative ketamine provides rapid and sustained improvement in morphine analgesia in the presence of morphine-resistant pain. Anesth Analg. 2003 Mar;96(3):789-95.

4- Dich-Nielsen JO, Svendsen LB, Berthelsen P.

Intramuscular low-dose ketamine versus pethidine for postoperative pain treatment after thoracic surgery. Acta Anaesthesiol Scand. 1992 Aug;36(6):583-7.

5- Himmelseher S, Durieux ME. Ketamine for perioperative pain management. Anesthesiology.

2005 Jan 102(1):211-20.

6- Schmid RL, Sandler AN, Katz J. Use and efficacy of low-dose ketamine in the management of acute postoperative pain: a review of current techniques and outcomes. Pain. 1999 Aug;82(2):111-25.

7- Subramaniam K, Subramaniam B, Steinbrook RA.

Ketamine as adjuvant analgesic to opioids: a quantitative and qualitative systematic review.

Anesth Analg. 2004 Aug;99(2):482-95.

8- Maurset A, Skoglund LA, Hustveit O, Oye I.

Comparison of ketamine and pethidine in experimental and postoperative pain. Pain. 1989 Jan;36(1):37-41.

9- Guillou N, Tanguy M, Seguin P, Branger B, Campion JP, Malledant Y. The effects of small- dose ketamine on morphine consumption in surgical intensive care unit patients after major abdominal surgery. Anesth Analg. 2003 Sep;97(3):843-7.

10- Javery KB, Ussery TW, Steger HG, Colclough GW. Comparison of morphine and morphine with ketamine for postoperative analgesia. Can J Anaesth. 1996 Mar;43(3):212-5.

11- Zempsky WT, Loiselle KA, Corsi JM, Hagstrom JN. Use of low-dose ketamine infusion for pediatric patients with sickle cell disease-related pain: a case series. Clin J Pain. 2010 Feb;26(2):163-7.

12- Tang YY, Lin XM, Huang W, Jiang XQ.

Addition of low-dose ketamine to propofol- fentanyl sedation for gynecologic diagnostic laparoscopy: randomized controlled trial. J Minim Invasive Gynecol. 2010 May- Jun;17(3):325-30.

13- Lester L, Braude DA, Niles C, Crandall CS.

Low-dose ketamine for analgesia in the ED: a retrospective case series. Am J Emerg Med.

2010 Sep;28(7):820-7.

14- Rakic AM, Golembiewski J. Low-dose ketamine infusion for postoperative pain management. J Perianesth Nurs. 2009 Aug;24(4):254-7.

15- Edwards ND, Fletcher A, Cole JR, Peacock JE.

Combined infusions of morphine and ketamine for postoperative pain in elderly patients.

Anaesthesia. 1993 Feb;48(2):124-7.

16- Adriaenssens G, Vermeyen KM, Hoffmann VL, Mertens E, Adriaensen HF. Postoperative analgesia with i.v. patient-controlled morphine:

effect of adding ketamine. Br J Anaesth. 1999 Sep;83(3):393-6.

17- Suzuki M, Tsueda K, Lansing PS, Tolan MM, Fuhrman TM, Ignacio CI, et al. Small-dose ketamine enhances morphine-induced analgesia after outpatient surgery. Anesth Analg. 1999 Jul;89(1):98-103.

18- Michelet P, Guervilly C, Helaine A, Avaro JP, Blayac D, Gaillat F, et al. Adding ketamine to morphine for patient-controlled analgesia after thoracic surgery: influence on morphine consumption, respiratory function, and nocturnal desaturation. Br J Anaesth. 2007 Sep;99(3):396- 403.

19- Aveline C ,Hetet HL, Vautier P, Gautier JF, Bonnet F. Peroperative ketamine and morphine for postoperative pain control after lumbar disk surgery. Eur J Pain. 2006 Oct;10(7):653-8.

20-

Krystal JH, Karper LP, Bennett A, D'Souza DC, Abi-Dargham A, Morrissey K, et al. Interactive effects of subanesthetic ketamine and subhypnotic lorazepam in humans.

Psychopharmacology (Berl). 1998 Feb;135(3):

213-29.

21-

Sethna NF, Liu M, Gracely R, Bennett GJ, Max MB. Analgesic and cognitive effects of intravenous ketamine-alfentanil combinations versus either drug alone after intradermal capsaicin in normal subjects. Anesth Analg.

1998 Jun;86(6):1250-6.

ﻲﻧادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ

ﺮﺘﻛد ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﻣﻮﻤﻋ يا

هﺮﻫز ﺮﺘﻛد

مﺮﻛا ﺮﺘﻛد ،يﺪﻤﺣا يدﺎﺑآراﻮﺳ

ﻲﺒﺤﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ ﺮﺘﻛد و

ﺖــﺳا هﺪــﻣآ ﺖــﺳﺪﺑ رد قﻼــﺧا ﻪــﺘﻴﻤﻛ ﻂــﺳﻮﺗ ﻪــﻛ

ﺐﻳﻮــﺼﺗ ﻪــﺑ كارا ﻲﻜــﺷﺰﭘ مﻮــﻠﻋ هﺎﮕــﺸﻧاد ﺶﻫوﮋــﭘ ﺪﻴﺳر ه رد و هوﺮﮔ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هﺪﺷ ءاﺮﺟا

ﺖﺳا .

(7)

Effect of adding ketamine to pethidine on postoperative pain in major abdominal operations

Afsaneh Nourozi¹, Houshang Talebi^2*, Shahin Fateh³, Ali Mohammadzadeh¹,

Zohreh Ahmadi⁴, Akram Savarabadi⁴, Atefeh Mohebbi⁴,

1. Assistant professor of anesthesiology, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran.

2. Assistant professor of anesthesiology, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran. (*corresponding author)

3. Assistant professor of surgery, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran.

4. Former student of medicine, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran.

Abstract

Background and aim: Prescribing high doses of analgesics for pain relief after major abdominal surgeries are accompany with side effects. Thus, introducing adjunct drugs to be able to reduce the required dose of opioids would have great clinical relevance. The aim of this study was to de- termine the effect of adding ketamine to pethidine in reducing post-operative pain in patients un- dergoing major abdominal operations.

Methods: In this study, 100 patients aged 15-60 years who were candidate for elective major abdominal surgery allocated into two groups of pethidine + ketamine group (5 mg pethidine and 0.25 mg/kg ketamine) or pethidine and placebo group (10 mg pethidine and NS) according to the regimen prescribed in postanesthesia care unit. Severity of pain (using visual analogue scale), prescribed dose of pethidine, and side effects were recorded until 24 hours after operation.

Results: regarding post-operative pain, pethidine + ketamine group showed significant lower scores in all the times except 0 min, 2 h, 6 h, and 16 h. Nausea was significantly less frequent amongst pethidine + placebo group at times of 0, 15, 30, and 45 min (P<0.05). Comparison of two groups did not show significant differences in prescribed pethedine dose in 0, 9 h, 12 h, 16 h, 20 h, and 24 h (P>0.05). Yet, the mean dose of administered pethidine as rescue analgesic was significant lower in pethidine + ketamine group compared to pethidine + placebo group (112±31.5 mg vs. 133.5±24.5 mg, P<0.001).

Conclusions: This study showed that co-administration of ketamine and pethidine will improve postoperative pain and reduce narcotic consumption. It may, however, increase rate of postoperative nausea in the first hour after operation.

Keywords: ketamine, pethidine, postoperative pain, nausea.

_____________________________________________________________________________

*Corresponding author address: Dr Hoshang Talebi, Department of Anesthesiology, Arak University of Medical Sciences,

[email protected]

Anesthesiology and Pain

Spring 2011, Vol. 1, No. 3 (ISRAPM)

47

(8)

هرﺎﻤﺷ ، 3

، رﺎﻬﺑ 1390

ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻲﺣاﺮﺟ گرﺰﺑ يﺎﻫ ﻤﻜﺷ

1

ﻲ ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ ﺪﻳﺪﺷ درد ﺎﺑ

هاﺮﻤﻫ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺰﻳﻮـﺠﺗ

ﺮﻳدﺎـﻘﻣ يﺎـﻫوراد يﻻﺎـﺑ

ياﺮﺑ ﻦﻜﺴﻣ زا ﻲﻳﺎﻫر

درد ﻲﻣ بﺎﺠﻳا ار ﺪﻳﺎﻤﻧ

)

.

1

ﺮـﮔا

(

هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻪﭼ رﻮـﻈﻨﻣ ﻦـﻳا ياﺮﺑ يا

هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ

ﺪﻧﻮﺷ ، ﺰﻳﻮﺠﺗ ﺎﻣا ﻲﺒﻧﺎـﺟ ضراﻮـﻋ ﺎـﺑ ﺎﻬﻧآ

و عﻮــﻬﺗ ﺪــﻨﻧﺎﻣ غاﺮﻔﺘــﺳا

، دﺎــﺠﻳا ﻞــﻤﺤﺗ ،شرﺎــﺧ ،

2

،يراردا سﺎﺒﺘﺣا ﻒﻴﻌﻀﺗ

ﻲﮔدﺮـﺴﻓا و ﺲﻔﻨﺗ هاﺮـﻤﻫ

ﺖﺳا

)

.

2،3

ﻲﻜﻤﻛ يﺎﻫوراد ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

(

ﻪـﻛ ردﺎـﻗ

راﺪﻘﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ

ار ﺶﻫﺎﻛ زا ﺪﻨﻫد

دراد يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﺮﻈﻧ

)

.

2

(

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ﻪـﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا صاﻮﺧ يﻮﻗ درد ﺪﺿ داد

ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺎـﻳ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ و

ﻲﻜﻤﻛ يوراد ﻚﻳ ﻲﻣ ،

ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪـﻌﺑ درد ﺶﻫﺎﻛ

ﻞﻤﻋ زا ددﺮﮔ

)

.

4

،رﺪـﺨﻣ داﻮـﻣ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،لﺎـﺣ ﻦـﻳا ﺎـﺑ

(

ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ مارآ

3

ﻲﺸﺨﺑ ﺶﻨﻛاو ،شرﺎﺧ ، ضراﻮـﻋ ﺎﻳ و ﻲﻧاور يﺎﻫ

ﻲﺒﻧﺎﺟ ﺮﮕﻳد هاﺮﻤﻫ ﺪﺷﺎﺑ

)

.

5

ﻪﺘـﺴﺑاو ﻲﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا ﻦﻳا

(

ﻪﺑ وراد راﺪﻘﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ

ﺶﻫﺎﻛ راﺪﻘﻣ نداد ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ

ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا ﻦﻳا

ﺪـﺷ ﺪﻫاﻮﺧ

)

.

5

ﺮـﮔا

(

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ندﺮـﻛ ﻪﻓﺎﺿا درﻮﻣ رد يدﺪﻌﺘﻣ ﺪﻫاﻮﺷ ﻪﭼ ﻪــﺑ ــﻣ ﻮ ﻦﻴﻓر ﺶﻫﺎــﻛ رد دﻮــﺟو ﻞــﻤﻋ زا ﺲــﭘ درد

دراد

)

،

7 - 5

ﺎﻣ يﻮﺠﺘﺴﺟ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻣا

(

ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﭻﻴﻫ ،

ﺎـﺑ ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺮﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ راﺪـﻘﻣ

و ﻢـﻛ

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

دراﺪـﻧ دﻮـﺟو .

ﺰﻳﻮـﺠﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ 1

ﻲـﻠﻴﻣ مﺮـﮔ / مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ

) 4

و

(

3 / 0 ﻲـﻠﻴﻣ

مﺮﮔ / مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ

) 8

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ

(

ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد رد

درد ﺶﻫﺎﻛ ﻞـﻤﻋ زا ﺲـﭘ

ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰـﮔ .

رد

ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ،ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ زا راﺪـﻘﻣ

درد تﺪـﺷ ﺮـﺑ ﻦﻴﻳﺎـﭘ

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ ﻲﻣ

ﺪﺷﺎﺑ .

رﺎﻛ شور

مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد ﺮﺼﻌﻴﻟو نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ،كارا ﻲﻜﺷﺰﭘ زا

ﺮﻬﻣ 1382 ﺎﺗ 1383 ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ

ﺖﺳا . رد قﻼـﺧا ﻪـﺘﻴﻤﻛ ﻂـﺳﻮﺗ حﺮـﻃ ﺪﻴﻳﺎﺗ زا ﺲﭘ

ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و هﺎﮕـﺸﻧاد ﺶﻫوﮋﭘ

ﺖﻳﺎـﺿر ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﻪـﻣﺎﻧ

ﻲﺒﺘﻛ

ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ دورو زا ﺶﻴـﭘ ،رﺎـﻤﻴﺑ ﺮﻫ زا ،ﻪ

100

1 Major abdominal surgeries

2 tolerance

3 sedation

رﺎﻤﻴﺑ 15 - 60

ﻲﺑﺎـﺨﺘﻧا ﻲـﺣاﺮﺟ ﺪـﻳﺪﻧﺎﻛ ﻪـﻛ ﻪﻟﺎﺳ و

گرﺰﺑ

ﺪﻧﺪـﺷ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ دراو دﻮـﺑ ﻲﻤﻜـﺷ .

يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ

رد ﺖﻛﺮـﺷ ياﺮﺑ رﺎﻤﻴﺑ عﺎﻨﺘﻣا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا جوﺮﺧ داﻮـﻣ ﻦﻣﺰـﻣ فﺮـﺼﻣ ،ﻦﻣﺰـﻣ درد ﻪـﺑ ءﻼﺘﺑا ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ءﻮـﺳ ﺎـﻳ ﻞﻤﻋ زا ﺶﻴﭘ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،رﺪﺨﻣ ﺎﺘﻛ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻊﻨﻣ و ﻞﻜﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ و ﻦﻴﻣ

دﻮــﺑ نارﺎــﻤﻴﺑ .

ﻪﻘﺑﺎــﺳ ﺎــﺑ نارﺎــﻤﻴﺑ ،ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻦــﻳا ﻪــﺑ

يرﺎﻤﻴﺑ درﻮـﻣ داﻮـﻣ ﻪـﺑ يژﺮـﻟآ ،ﻲـﻗوﺮﻋ ﻲـﺒﻠﻗ يﺎﻫ تﻻﻼﺘـﺧا ،مﻮﺘﻴﺳﻮﻣوﺮﻛﻮﺌﻓ ،ﻻﺎﺑ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،يرﺎﻴـﺷﻮﻫ نداد ﺖـﺳد زا ﻪﻘﺑﺎـﺳ ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ،ﻲﻧاور يرﺎﻤﻴﺑ ﺎﻳ ﺞﻨﺸﺗ ﺪﻧﺪـﺷ جرﺎﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا يﻮﻴﻠﻛ يﺎﻫ

.

،ﻦـﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ قﺎـﭼ نارﺎـﻤﻴﺑ

) نﺪـﺑ هدﻮـﺗ ﺺﺧﺎـﺷ

زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 30

مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ /

ﺮﺘﻣ ﻊﺑﺮﻣ ( ، ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ و

ﻲﻣ راﺮﻗ ﺲﻧاژروا ﻲﺣاﺮﺟ لﺎﻤﻋا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺰﻴﻧ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ

ﺪﻧﺪﺷ جرﺎﺧ .

،ﻲﻓدﺎـﺼﺗ داﺪـﻋا لوﺪـﺟ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ

ﻲــﮔﮋﻳو ﻦــﻳا ﺎــﺑ رﺎــﻤﻴﺑ هوﺮــﮔ ود ﻪــﺑ ﺎــﻫ

"

و ﻦﻳﺪــﻴﺘﭘ

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

"

" و ﺎﻤﻧوراد و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

"

ﺪﻧﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ .

ﻪﺑ ﻖـﻳرﺰﺗ نارﺎﻤﻴﺑ ياﺮﺑ ،ﻞﻤﻋ قﺎﺗا ﻪﺑ دورو ﺾﺤﻣ

ﻲـﻣ زﺎﻏآ يﺪﻳرو

نآ ﻪـﻤﻫ ﻪـﺑ و ﺪـﺷ

وراد ﺶﻴـﭘ ﺎـﻫ

4

لدﺎــﻌﻣ 5

/ 2 مﺮــﮔوﺮﻜﻴﻣ /

و ﻞــﻴﻧﺎﺘﻨﻓ مﺮﮔﻮــﻠﻴﻛ 03

/ 0

مﺮﮔ ﻲﻠﻴﻣ /

زا ﻞـﺒﻗ يﺪﻳرو مﻻوزاﺪﻴﻣ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ يﺎـﻘﻟا

ﻲﻣ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ﺪﺷ

. زا ﺲـﭘ 3

ﻪـﻘﻴﻗد ﺲﻔﻨـﺗ ﺎـﺑ

نﮋﻴﺴﻛا 100

،ﺪﺻرد ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ﻲﻣﻮـﻤﻋ

ﺎـﺑ لﺎـﺘﻨﭘﻮﻴﺗ

ﻢﻳﺪــﺳ 5 ﻲــﻠﻴﻣ مﺮــﮔ / نﺪــﺷ ﺪــﻳﺪﭘﺎﻧ ﺎــﺗ و مﺮﮔﻮــﻠﻴﻛ

ﻲﻧﺎﮔﮋﻣ ﺲﻜﻠﻓر ﺖﺤﺗ ،

5

ﺶﻳﺎﭘ ﺪﺷ ﺎﻘﻟا دراﺪﻧﺎﺘﺳا .

ﻪـﺑ

ﻪـﻟﻮﻟ و ﻲﭘﻮﻜـﺳﻮﮕﻧرﻻ ﻞﻴﻬﺴﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻞـﺧاد يراﺬـﮔ

يﺪـﻳرو ﻖـﻳرﺰﺗ زا ،ﻪﺷاﺮﺗ 5

/ 0 ﻲـﻠﻴﻣ مﺮـﮔ / مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ

مﻮﻳرﻮﻛاﺮﺗآ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا

. زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺪﻌﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﻪﺳ

ﺗ هزاﺪــﻧا شﺎــﺘﻨﻴﻜﻣ ﻪــﻐﻴﺗ و پﻮﻜــﺳﻮﮕﻧرﻻ ﻪــﻐﻴ

3 ،

ﻪـﻟﻮﻟ و ﺖـﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ ﻲﭘﻮﻜﺳﻮﮕﻧرﻻ ﻞـﺧاد يراﺬـﮔ

ﻪﻟﻮﻟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺷاﺮﺗ )

هرﺎﻤﺷ 8 - 7.5 ( ﻚـﻳ ﻂﺳﻮﺗ

ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ﺺﺼﺨﺘﻣ ﺎـﺑ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ ،نآ زا ﺲﭘ .

1.5 - 1 طﻮــﻠﺨﻣ رد نﺎــﺗﻮﻟﺎﻫ زا ﻚــﻣ 50

ﺪــﺻرد زا

نﮋﻴﺴﻛا و ﺪﻳﺎﺴﻛا سوﺮﺘﻳﺎﻧ ﺖـﻓﺎﻳ ﻪﻣادا

. مﻮـﻳرﻮﻛاﺮﺗآ

2 / 0 ﻲــﻠﻴﻣ مﺮــﮔ / راﺪــﻬﮕﻧ ياﺮــﺑ مﺮﮔﻮــﻠﻴﻛ كﻮــﻠﺑ زا ي

ﻲﺒﺼﻋ - ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻧﻼﻀﻋ .

ﻞﻴﻧﺎﺘﻨﻓ 3

مﺮﮔوﺮﻜﻴﻣ /

ﺎـﺑ ،ﺖـﺳﻮﭘ شﺮﺑ زا ﻞﺒﻗ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ

ﺪـﺷ ﺰﻳﻮـﺠﺗ موﺰﻟ ترﻮﺻ رد ﻲﻓﺎﺿا .

ﺖـﺤﺗ نارﺎـﻤﻴﺑ

4 premedication

5 ciliary reflex

(9)

هرﺎﻤﺷ رادﻮﻤﻧ 1

: يﺎﻬﻧﺎﻣز رد هوﺮﮔ رد ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ توﺎﻔﺘﻣ

.

1 : ،ﺮﻔﺻ ﻪﻘﻴﻗد 2 : ﻪﻘﻴﻗد 15 ، 3 : ﻪﻘﻴﻗد 30 ، 4 : ﻪﻘﻴﻗد 45 ، 5 : ﺖﻋﺎﺳ 1 ، 6 : ﺖﻋﺎﺳ 2 ، 7 : ﺖﻋﺎﺳ 3 ، 8 : ﺖﻋﺎﺳ 4 ، 9 : ﺖﻋﺎﺳ 5 ، 10 : ﺖﻋﺎﺳ 6 ، 11 : ﺖﻋﺎﺳ 7 ، 12 :

ﺖﻋﺎﺳ 8 ، 13 : ﺖﻋﺎﺳ 9 ، 14 : ﺖﻋﺎﺳ 10 ، 15 : ﺖﻋﺎﺳ 11 ، 16 : ﺖﻋﺎﺳ 12 ، 17 : ﺖﻋﺎﺳ 16 ، 18 : ﺖﻋﺎﺳ 20 ، 19 : ﺖﻋﺎﺳ 24

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

-5 0 5 10

Time

Pain score

يرﺎـــﺟ ﻢـــﺠﺣ ﺎـــﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎـــﻜﻣ ﻪـــﻳﻮﻬﺗ 15

- 10

ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ / ﺲﻔﻨﺗ داﺪﻌﺗ و مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 12

راﺮـﻗ ﻪﻘﻴﻗد رد

ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ .

ا ﺪـﻌﺑ ،ﻲـﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ نﺎﻳﺎﭘ رد ز

ﺪـﻧادﺮﮔﺮﺑ ن

تاﺮــﺛا هﺪــﻧﺎﻤﻴﻗﺎﺑ هﺪــﻨﻨﻛ دوﺪــﺴﻣ يﺎــﻫوراد

ﻲﺒــﺼﻋ

ﻦﻴﻤﮕﺘﺳﻮﺌﻧ ﻲﻧﻼﻀﻋ )

04 / 0 ﻲـﻠﻴﻣ مﺮـﮔ / مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ (

و

ﻦﻴﭘوﺮﺗآ )

15 / 0 ﻲﻠﻴﻣ مﺮـﮔ / مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ (

ﻪـﺑ نارﺎـﻤﻴﺑ ،

ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺪﺣاو ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ زا ﺲﭘ يﺎﻫ

ﺶـﺨﺑ ﻪـﺑ ﺪﻌﺑ و

6

ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ .

يﺎﻫوراد ﻖﻳرﺰﺗ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺪﺣاو رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

ﺲـﭘ يﺎﻫ

ﻲـﺷﻮﻬﻴﺑ زا ترﻮـﺻ ﻪـﺑ

و يﺪـﻳرو زا ﺲـﭘ ﻪﻠـﺻﺎﻓﻼﺑ

ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ رﺎﻤﻴﺑ يراﺪﻴﺑ .

ﻢﻳژر هﺪـﺷ ﺰﻳﻮـﺠﺗ يﺎـﻫ

ﻞﻣﺎﺷ 5 ﻲﻠﻴﻣ و ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ مﺮﮔ 25

/ 0 ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ﻲـﻠﻴﻣ

-

مﺮﮔ / دﻮﺑ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ .

هوﺮـﮔ رد

"

ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ و ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ

"

و

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ) 10 ﻲـﻠﻴﻣ مﺮـﮔ ( هوﺮـﮔ رد ﻦﻴﻟﺎـﺳ لﺎـﻣﺮﻧ و

"

راد و ﻦﻳﺪــﻴﺘﭘ ﺎــﻤﻧو

"

دﻮــﺑ . رد ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎــﻫوراد

ﮓﻧﺮﺳ حﺮﻃ ﺮﻇﺎﻧ ﻂﻘﻓ ﻪﻛ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ

نآ تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ زا

ﺪﻨﺘـﺷاد راﺮـﻗ دﻮـﺑ هﺎـﮔآ ﺎﻫ .

زا ﺲـﭘ

ﺖـﺳاﻮﺧرد ﺮﻫ زا ﺲﭘ ،ﻲﺣاﺮﺟ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ رﺎﻤﻴﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﻚـﻳ ،درد ﺪﺿ ياﺮﺑ رﺎﻤﻴﺑ

ﻲﻓﺎـﺿا راﺪـﻘﻣ ﻞﻣﺎـﺷ

25

ﻲﻠﻴﻣ ﺪﺷ ﻖﻳرﺰﺗ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻞﺧاد ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ مﺮﮔ .

ﭘ زا ﺶﺳﺮ ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ ﻚـﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا يروآ

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

شور ﻪـﺑ درد تﺪـﺷ گﻮﻟﺎـﻧآ سﺎـﻴﻘﻣ

ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻂﺧ ﻚﻳ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ

7

ﺶﻛ 10 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺮـﺘﻣ ) زا

ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،ﺮﻔﺻ نوﺪﺑ

و درد سﺎـﺴﺣا 10

ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ

ﻦﻳﺮﺗﺪﻳﺪﺷ هدﺮـﻛ ﻪـﺑﺮﺠﺗ لﺎـﺣ ﻪﺑ ﺎﺗ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ يدرد

6 post anesthesia care unit (PACU)

7 Visual Analogue Scale (VAS)

ﺖﺳا ( ﺮﻫ 15 ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ لوا ﺖﻋﺎﺳ لﻮﻃ رد ﻪﻘﻴﻗد

لﻮﻃ رد رﺎﺒﻜﻳ ﺖﻋﺎﺳ ﺮﻫ ار نآ ﺲﭘ و 12

لوا ﺖﻋﺎﺳ

ﺮﻫ و 4 ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﺖﻋﺎﺳ 24

- 12 يﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ هزاﺪﻧا

-

يﺮﻴﮔ ﺪﺷ . ضراﻮـﻋ ،ﻦـﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ )

،عﻮـﻬﺗ ﻪـﻠﻤﺟ زا

ﺮﺳ ﻲﻜﺒﺳ ،غاﺮﻔﺘﺳا ﻢﻫﻮﺗ ،

8

(

9

و تﺎـﻌﻓد و ﻲﻠﻛ راﺪﻘﻣ

ﻖﻳرﺰﺗ ﻦﻜﺴﻣ ﻖـﻘﺤﻣ ﻚـﻳ ﻂـﺳﻮﺗ رﺎـﻤﻴﺑ ﺮـﻫ ياﺮﺑ

ﻲﺑﺎـﻳزرا ﺖﺷاﺪﻧ ﻲﻋﻼﻃا نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ زا ﻪﻛ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺪﺷ . زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ نارﺎـﻤﻴﺑ داﺪـﻌﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ

ﻞﻗاﺪﺣ نداد نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ 5

/ 16 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ) ﻪـﺑ ﻚﻳدﺰﻧ

10 ﺪﺻرد ( توﺎﻔﺗ ﻦﻴﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻦﻳﺪـﻴﺘﭘ

ﻪـﺑ

رﻮﻈﻨﻣ rescue analgesic لﻮـﻃ رد

24 لوا ﺖﻋﺎـﺳ

ﺪﺷ دروآﺮﺑ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ .

نﺎـﺸﻧ ياﺮـﺑ ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ

ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﻚﻳ نداد وزﺎﺑ ود ﻦﻴﺑ راد

) ﺎـﺑ α

لدﺎﻌﻣ 05 / 0 ترﺪﻗ و 80

ﺪـﺻرد ( 48 رﺎـﻤﻴﺑ رد ﺮـﻫ

وزﺎﺑ ) 96 رﺎﻤﻴﺑ ﻞﻛ رد ( ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .

مﺮـﻧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ يرﺎـﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻣﺎﻤﺗ راﺰﻓا SPSS )

ﺶﻳاﺮﻳو 13

( ا ﺪﺷ مﺎﺠﻧ .

ﻪﻤﻫ هداد يﺎـﻫ

رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻤﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ±

نﺎـﺸﻧ هداد

ﺪﻧﺪﺷ . زا نﻮﻣزآ يﺎﻛ

10

ود

هداد ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮـﺑ يﺎـﻫ

ياﺮـﺑ ﻲـﺗ نﻮﻣزآ زا و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻔﻴﻛ ﻞﻘﺘـﺴﻣ

11

ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲﻤﻛ يﺎﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ .

راﺪﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ P

05 / 0 ﻲﻨﻌﻣ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد راد .

8 Light headedness

9 hallucination 10 Chi square test

11 Independent samples t-test

(10)

هرﺎﻤﺷ ، 3

، رﺎﻬﺑ 1390

لوﺪﺟ 1 : هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ ﺲﻨﺟ و ﻦﺳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ﺎﻤﻧوراد و ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

P value

ﻦﺳ ) لﺎﺳ ( 24

/

±13 18 / 43 76

/

±14 3 / 39 16

/ 0

ﺲﻨﺟ ) دﺮﻣ ( )

36 (%

18 )

36 (%

18 99

/ 0

رادﻮﻤﻧ هرﺎﻤﺷ 2 : عﻮﻬﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ نﺎﻣز رد هوﺮﮔ رد

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ .

0 15 min

30 min

45 min 1 h 2 h 3 h 4 h 5 h 6 h 7 h 8 h 9 h10 h 11 h

12 h 16 h

20 h 24 h 0

5 10 15 20

Time

Nausea

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ

رد هوﺮﮔ ﺮﻫ 50

ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ رﺎﻤﻴﺑ .

رد نارﺎـﻤﻴﺑ ﺲﻨـﺟ و ﻦﺳ ﺮﻈﻧ زا يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪــﺸﻧ هﺪﻫﺎــﺸﻣ هوﺮــﮔ ود ) .

لوﺪــﺟ 1

( ﻲﻣﻮﺗارﺎــﭘﻻ

ﻊﻳﺎــﺷ ﻞــﻤﻋ ﻦﻳﺮــﺗ )

48 ﺪــﺻرد ( نآ زا ﺲــﭘ و دﻮــﺑ

ﻲﻣﻮﺘﻛﺮﺘﺴﻴﻫ )

21 ﺪﺻرد ( ﻪـﻟﻮﻛ ، ﻲﻣﻮﺘﻜﺘـﺴﻴﺳ )

21

ﺪﺻرد ( لﺎﺤﻃ ﻦﺘﺷادﺮﺑ و )

10 ﺪﺻرد ( ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ .

درﻮــﻣ رد ،ﻞــﻤﻋ زا ﺲــﭘ درد

ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ تاﺮــﻤﻧ

رد

ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ هوﺮﮔ و

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ،

نﺎـﻣز ﻪـﻤﻫ رد ﺎـﻫ

، ﺰـﺟ ﻪـﺑ

ﻪﻘﻴﻗد ﺮﻔﺻ ، 2 ،ﺖﻋﺎﺳ 6 و ،ﺖﻋﺎﺳ 16

ﺖﻋﺎﺳ ﻪﺑ ﺪﻌﺑ

ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ دﻮـﺑ

) . هرﺎﻤـﺷ رادﻮـﻤﻧ 1

(

عﻮﻬﺗ ﻲﻨﻌﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ رد يراد

نﺎﻴﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

د و نﺎﻣز رد ﺎﻤﻧورا يﺎﻫ

ﺮﻔﺻ ، 15 ، 30 و ، 45 ﻪـﻘﻴﻗد

ﻦﻴﺋﺎﭘ دﻮﺑ ﺮﺗ ) 05 / P< 0 ) .(

ﻮﻤﻧ هرﺎﻤﺷ راد 2

( ود ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

هوﺮﮔ راﺪﻘﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ

رد هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ نﺎﻣز

يﺎـﻫ

،ﺮﻔﺻ ﺖﻋﺎﺳ 9 ﺖﻋﺎﺳ ، 12

ﺖﻋﺎﺳ ، 16

، ﺖﻋﺎﺳ 20 و ،

ﺖﻋﺎــﺳ 24

ﻲــﻨﻌﻣ فﻼﺘــﺧا داﺪــﻧ نﺎــﺸﻧ ار يراد

) 05

> / ) ( P هرﺎﻤــﺷ رادﻮــﻤﻧ 3

( رد ﻟﺎﺣ ﻪــﻜﻴ ﻂــﺳﻮﺘﻣ ،

راﺪــﻘﻣ ﺰﻳﻮــﺠﺗ ﻦﻳﺪــﻴﺘﭘ هﺪــﺷ

ناﻮــﻨﻋ ﻪــﺑ rescue

analgesic ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ هوﺮﮔ رد

و ﺎـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ

ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ و

ﺎﻤﻧوراد ﻲﻨﻌﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ دﻮـﺑ ﺮﺗ ﻦﻴﺋﺎﭘ يراد

) 5 /

± 31

112 ﻞــﺑﺎﻘﻣ رد مﺮــﮔ ﻲــﻠﻴﻣ 5

/

± 24

5 / 133

ﻲﻠﻴﻣ

،مﺮﮔ 001 / P< 0 .(

ﺚﺤﺑ

ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ

تﺪـﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ

ﻦﻳﺪــــﻴﺘﭘ هوﺮــــﮔ رد درد و

رد ﻦﻴﻣﺎــــﺘﻛ ﺮــــﺜﻛا

هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ،ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ يﺎﻫ نﺎـﻣز زا ﺮﻴﻏ ﻪﺑ

عوﺮـﺷ

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ) رد 2 ،ﺖﻋﺎﺳ 6 ﺖﻋﺎـﺳ ﺪـﻌﺑ

( و 16 ﺖﻋﺎـﺳ

ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ

،

ﻲـﻨﻌﻣ ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ﺮـﺘﻤﻛ يراد

ﺪﻧدﻮﺑ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﺎﻫ

ﻲـﻠﺒﻗ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺜﻛا ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﺗ رد

داد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻧ

ﺎﺑ ﻦﻴﻣﺎﺘﻛ راﺪﻘﻣ

يﻮﻗ درد ﺪﺿ ﻦﻴﻳﺎﭘ

ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دراد راﺮﻗ دﻮﺷ

. ) 9 - 14 . ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد

،ﻪﺑﺎــﺸﻣ يرﻮــﺟ

ﺶﻧارﺎــﻜﻤﻫ و

) 10

ﺮــﺛا ﻪــﺴﻳﺎﻘﻣ رد

(

زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ

"

" و ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﻓﺮﻣ

"

ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ ﺮﺑ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد

تاﺮﺛا ﻪﻛ ﺐﻴﻛﺮﺗ

"

ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

"

ﻲﻳﺎـﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﻓرﻮﻣ

"

ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ .

،لﺎـﺣ ﻦـﻳا ﺎﺑ رد

ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ و دراودا ﻪـﻛ يا

ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ

) 15

ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ

(

نداد نﺎـﺸﻧ ﻪـﺑ ﻖـﻓﻮﻣ

ﺛا تاﺮ ﺪﻴﻔﻣ ﻦﻴﻓﺮـﻣ ﻪـﺑ ﻦﻴﻣﺎـﺘﻛ ندوﺰـﻓا رد

ﻖـﻳرﺰﺗ

مواﺪﻣ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻲﺑ

ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ يدرد

ﻦﺴﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻤﻜﺷ ﺪﻧﺪﺸﻧ

.

(11)

رادﻮﻤﻧ هرﺎﻤﺷ 3 : ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ زود ﻦﻳﺪﻴﺘﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ هﺪﺷ رد نارود ﺲﭘ زا ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ rescue analgesic ﻦﻴﺑ

ود هوﺮﮔ رد يﺎﻬﻧﺎﻣز توﺎﻔﺘﻣ .

1 : ﻪﻘﻴﻗد

،ﺮﻔﺻ 2 : ﻪﻘﻴﻗد 15

، 3 : ﻪﻘﻴﻗد 30

، 4 : ﻪﻘﻴﻗد 45

، 5 : ﺖﻋﺎﺳ 1

، 6 : ﺖﻋﺎﺳ 2

، 7 : ﺖﻋﺎﺳ 3

، 8 : ﺖﻋﺎﺳ 4

، 9 : ﺖﻋﺎﺳ 5

، 10 : ﺖﻋﺎﺳ 6

، 11 : ﺖﻋﺎﺳ 7

، 12 : ﺖﻋﺎﺳ

8

، 13 : ﺖﻋﺎ