ن و ادﯾﺎن

(1)

ﯿﺟﻮﺗ و (ﻢﯾﺪﻗ ﺪﻬﻋ) یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد نورﺎﻫ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ نﺎﻫﺎﻨﮔ تﺎﻬ

نآ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و ادﺎّﮔَا رد ﺎﻫ

ﯽﺑﻮﺗﺪﻤﺣا ﺮﻫﺎﻈﻣ 1

:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ) 04

/ 03 / 1401 ـ :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ 06

/ 06 / 1401 (

هﺪﯿﮑﭼ

ﻦﯾا .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ ءﺎﯿﺒﻧا ﻪﺑ نﺎﻫﺎﻨﮔ ﯽﺧﺮﺑ ،(ﻢﯾﺪﻗ ﺪﻬﻋ) یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد هﺪﺷ ﻪﯿﺟﻮﺗ ادﺎّﮔَا رد نﺎﻫﺎﻨﮔ ﯽﺧﺮﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رد و ﺪﻧا

ﺰﯿﻧ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ نﺎﻘﻘﺤﻣ زا

ﯽﻣ نآ زا ﯽﺧﺮﺑ یاﺮﺑ ناﻮﺗ زا عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﯾا ﺖـﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ار ﯽﺗﺎﻬﯿﺟﻮﺗ ﺎﻫ

،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا نورﺎﻫ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ،فﺮﻃ ﮏﯾ ﺑ

ــ ﺎ شور ﺻﻮﺗ ــ ﯽﻔﯿ و

یﺮـﺒﻋ سﺪـﻘﻣ بﺎـﺘﮐ رد نورﺎﻫ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ نﺎﻫﺎﻨﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ،یدﺎﻘﺘﻧا و ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ ﻋ) نآ تﺎﻬﯿﺟﻮﺗ و (ﻢﯾﺪﻗ ﺪﻬ سﺪـﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و ادﺎّﮔَا رد ﺎﻫ

ﺚـﺤﺑ درﻮـﻣ ار

ﺪـﯾﺪﺟ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ رد .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ نورﺎﻫ ﻪﺑ هﺎﻨﮔ ﻪﺳ ﻢﯾﺪﻗ ﺪﻬﻋ رد .ﺪﻫد راﺮﻗ ﻦـﺷورﺎﻧ نآ رد نورﺎـﻫ ﺶﻘﻧ ﺎﯾ و ﻪﻧﺎﺴﻓا ﺎﯾ ﻪﻟدﺎﺠﻣ ﺎﯾ نورﺎﻫ نﺎﻫﺎﻨﮔ ﻦﯾا ،سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ا ،ادﺎّﮔَا رد ﺎﻣا ؛ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺴﻧاد ﻪﺑ ،نورﺎﻫ هﺎﻨﮔ ﻪﺳ ﻦﯾ

ﺮﯾﺬـﭘﺎﻧﺎﻄﺧ و ﯽـﻫﻻا ﯽﺣو ﺮﻃﺎﺧ

بﻮﺴﻨﻣ نﺎﻫﺎﻨﮔ تﺎﻬﯿﺟﻮﺗ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻘﻠﺗ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺖﯿﻌﻗاو ،سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﻧاد

ـﱢﺑَر ﻂـﺳﻮﺗ یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد نورﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟ زا ءﺎﯿﺒﻧا ﻪﺑ ﯽ

ﻞـﺻا ﺎـﺑ ادﺎـّﮔَا یﺎـﻫ یﺎـﻫ

نآ ۀﺪﯿﻘﻋ ﻪﺑ ءﺎﯿﺒﻧا یﺮﯾﺬﭘﺎﻄﺧ و سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ یﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺎﻄﺧ ﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺎﻫ

ﻪـﮐ اﺮﯾز ،دراﺪﻧ ﯽ

نﺎـﻫﺎﻨﮔ ترﻮـﺻ ﻦـﯾا رد ،ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﺮﯾﺬـﭘﺎﻄﺧ ءﺎﯿﺒﻧا و ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺎﻄﺧ یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺮﮔا ﺖﺒﺛ .ﺪﻧراﺪﻧ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﻪﺑ یزﺎﯿﻧ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﺳرد سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد ءﺎﯿﺒﻧا ۀﺪﺷ

نﺎﮔژاو یﺪﯿﻠﮐ : .ﻪﯿﺟﻮﺗ ،سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ،ادﺎّﮔَا ،هﺎﻨﮔ ،نورﺎﻫ ،یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ

1.

رﺎﯾدﺎﺘﺳا و نﺎﯾدا ﯾﺎﺑرذآ ﯽﻧﺪﻣ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،نﺎﻓﺮﻋ نﺎﺠ

؛

Email: [email protected]

نﺎﯾدا ن و

لﺎﺳ هﺎﺠﻨﭘ و ﻢﺠﻨﭘ ۀرﺎﻤﺷ ، ﻢﮑﯾ ، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ 1401

ﺺﺻ 28 - 9 (ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ)

Religions and Mysticism

Vol. 55, No. 1, Spring & Summer 2022 DOI: 10.22059/jrm.2022.343327.630346

(2)

1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ ﺚـﺣﺎﺒﻣ نﺎـﯿﻣ رد .ﺖﺳا ءﺎﯿﺒﻧا (ﻢﯾﺪﻗ ﺪﻬﻋ) یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد ﻢﻬﻣ تﺎﻋﻮﺿ

،ﺖـﺳا ءﺎـﯿﺒﻧا یﺮﯾﺬـﭘﺎﻧﺎﻄﺧ ﺎـﯾ یﺮﯾﺬـﭘﺎﻄﺧ ﻢﻬﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ زا ﯽﮑﯾ ،ءﺎﯿﺒﻧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﯾا نآ ﻞـﯾﻻد ،ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺮﯾﺬـﭘﺎﻧﺎﻄﺧ ءﺎﯿﺒﻧا ﺮﮔا ؟ﺮﯾﺬﭘﺎﻄﺧ ﺎﯾ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺎﻄﺧ ءﺎﯿﺒﻧا ﺎﯾآ ﻪﮐ

ﮐ ﺎﺗ ءﺎﯿﺒﻧا یﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺎﻄﺧ ﮥﻄﯿﺣ ؟ﺖﺴﯿﭼ نآ ﻞـﯾﻻد ،ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺮﯾﺬـﭘﺎﻄﺧ ءﺎﯿﺒﻧا ﺮﮔا ؟ﺖﺳا ﺎﺠ

.هﺮﯿﻏ و ؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﯽﺣو ﺎﺑ ءﺎﯿﺒﻧا یﺮﯾﺬﭘﺎﻄﺧ ﮥﻄﺑار ؟ﺖﺴﯿﭼ

ﺖﺒـﺴﻧ ...و ﻢﯿﻫاﺮﺑا ،حﻮﻧ ،مدآ ﻪﻠﻤﺟ زا ءﺎﯿﺒﻧا ﻪﺑ نﺎﻫﺎﻨﮔ ﯽﺧﺮﺑ ،یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد ﱢﺑَر .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﯽ

یﺎﻫ )

rabbis

( ادﺎّﮔَا )

Aggadah

دﺮـﮐ ﺮﮐذ ار نﺎﻫﺎﻨﮔ ﻦﯾا زا یداﺪﻌﺗ ( ه

نآ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﻪﺑ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ

ﺰـﯿﻧ سﺪـﻘﻣ بﺎـﺘﮐ ﺪـﯾﺪﺟ نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رد و ﺪﻧا

ﯽﻣ نآ زا ﯽﺧﺮﺑ یاﺮﺑ ناﻮﺗ ﻪـﺑ ،عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﯾا ﺖـﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ار ﯽﺗﺎﻬﯿﺟﻮﺗ ﺎﻫ

ﻦـﯾا ،ﺮـﮕﯾد فﺮـﻃ زا ،صﺎـﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ ،نورﺎﻫ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ،فﺮﻃ ﮏﯾ زا ،مﺎﻋ رﻮﻃ

،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺑـ ﺎ شور ﺻﻮﺗ ـ ﯽﻔﯿ نورﺎـﻫ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ نﺎﻫﺎﻨﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ،یدﺎﻘﺘﻧا و ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ و

نآ تﺎﻬﯿﺟﻮﺗ و (ﻢﯾﺪﻗ ﺪﻬﻋ) یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد بﺎـﺘﮐ ﺪـﯾﺪﺟ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ و ادﺎّﮔَا رد ﺎﻫ

نآ ﻪـﺑ ﺦـﺳﺎﭘ دﺪـﺻ رد ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﯾا ﻪﮐ ﯽﺗﻻاﺆﺳ .ﺪﻫد راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ار سﺪﻘﻣ ﺖـﺳا ﺎـﻫ

ﱢﺑَر هﺎﮔﺪﯾد :زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﯽ

ـﭘﺎﻄﺧ درﻮـﻣ رد دﻮـﻬﯾ ﯽﻤﯾﺪﻗ یﺎﻫ بﺎـﺘﮐ یﺮﯾﺬـﭘﺎﻧﺎﻄﺧ ﺎـﯾ یﺮﯾﺬ

سﺪﻘﻣ یﺮﺒﻋ هداد ﺖﺒـﺴﻧ نورﺎﻫ ﻪﺑ یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد ﯽﻧﺎﻫﺎﻨﮔ ﻪﭼ ؟ﺖﺴﯿﭼ ءﺎﯿﺒﻧا و

رد و هﺪﺷ ادﺎّﮔَا

ﯽﻣ ار ﯽﺗﺎﻬﯿﺟﻮﺗ ﻪﭼ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ نﺎﻘﻘﺤﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و یاﺮـﺑ ناﻮـﺗ

نآ تﺎـﻬﯿﺟﻮﺗ و یﺮـﺒﻋ سﺪـﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد نورﺎﻫ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ نﺎﻫﺎﻨﮔ درﻮﻣ رد ؟دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺎﻫ

ﻪﺋارا زا هﺪﺷ نآ رد ﺎﻫ ادﺎّﮔَا

ﯽﺑﺎـﯾزرا و ﻞـﯿﻠﺤﺗ ﻪـﭼ سﺪـﻘﻣ بﺎـﺘﮐ ﺪـﯾﺪﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و ار یا

ﯽﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ

؟داد ﺖﺳد

ﺖﺴﺟ نﺎﮑﻣا ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ﺖـﻓﺎﯾ ﯽـﺸﻫوﮋﭘ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﯾا عﻮﺿﻮﻣ درﻮﻣ رد ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻮﺟو

بﺎﺘﮐ نﻮﺘﻣ .ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻞﻘﻧ ﯽﺳﺪﻘﻣ

ﯽـﻨﻌﯾ ،سﺪـﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﮥﻤﺟﺮﺗ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد هﺪﺷ

ﮐ ،ﺪﯾﺪﺟ ﺪﻬﻋ و ﻖﯿﺘﻋ ﺪﻬﻋ ﺐﺘﮐ نﺎﺑز زا ﻪ

ﻪـﻤﺟﺮﺗ ﯽﻧﺎـﻧﻮﯾ و ﯽﻧاﺪـﻠﮐ و ﯽـﻧاﺮﺒﻋ ﯽﻠﺻا یﺎﻫ

) ،ﺖﺳا هﺪﺷ 1988

- 1986 نﺪﻨﻟ ،م : تﺎﺤﯿـﺿﻮﺗ زا و ﺖـﺳا (ﻪـﺳﺪﻘﻣ ﺐـﺘﮐ ﺶـﺨﭘ ﻦﻤﺠﻧا

ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺮﮕﯾد ﯽﻗروﺎﭘ .ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﯿﻧ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ یﺎﻫ

ﱢﺑَر هﺎﮔﺪﯾد درﻮﻣ رد اﺪﺘﺑا رد ﯽ

درﻮـﻣ رد دﻮـﻬﯾ ﯽﺘّﻨﺳ دﺎﻘﺘﻋا ﺎﯾ دﻮﻬﯾ ﯽﻤﯾﺪﻗ یﺎﻫ بﺎـﺘﮐ

ﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ رد ﻪـﮐ ﯽﻧﺎﻫﺎﻨﮔ و نورﺎﻫ زا ﺲﭙﺳ .ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هداد ﻪﺋارا ﯽﺗﺎﺤﯿﺿﻮﺗ ءﺎﯿﺒﻧا و ی

نآ زا ماﺪﮐ ﺮﻫ زا ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻬﯿﺟﻮﺗ و ،هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ وا ﻪﺑ یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد ﺎﻫ

ادﺎّﮔَا و

(3)

ﻪـﻣادا رد .ﺪـﻣآ ﺪـﻫاﻮﺧ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﻦﺨﺳ ،ﺖﺳا هﺪﻣآ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ نﺎﻘﻘﺤﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ د نورﺎﻫ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ نﺎﻫﺎﻨﮔ درﻮﻣ رد ﻪﺋارا تﺎﻬﯿﺟﻮﺗ و یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ر

نآ زا هﺪـﺷ ﺎـﻫ

رد ادﺎّﮔَا سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و ﯽﺑﺎﯾزرا و ﻞﯿﻠﺤﺗ

.ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هداد ﺖﺳد ﻪﺑ یا

2 - یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ یﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺎﻄﺧ

»

ﺖـﺳا هدﺮـﮐ ﺖـﻓﺎﯾرد ﺎﻨﯿﺳ هﻮﮐ زا ار تارﻮﺗ ﯽﺳﻮﻣ ) «

Talmud, Babylonian, Avot

D'Rabbi Natan 1: 1

،ﻦﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ .(

اﺮﯿـﺳ ﻦـﺑ عﻮـﺸﯾ ﯽﻧﺎـﺛ ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻔﯾﺮﮐﻮﭘآ بﺎﺘﮐ

ﺺﺨﺸﺗ ِﺖﻤﮑﺣ ﺎﺑ ار تارﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﮑﯾ ﯽﻟزا ﮥﺘﻓﺎﯾ

) ﺪﻧاد بﺎﺘﮐ ﺎﻫ ﯽﯾ ﺘﻋ ﺪﻬﻋ زا ﯿ

ﻖ بﺎﺘﮐ) ﺎـﻫ ی

ﻧﻮﻧﺎﻗ ﯽ ﻧﺎﺛ ﯽ ﻠﺷروا سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ سﺎﺳا ﺮﺑ ( ﯿ

ﻢ ، 1 : 1 - 5 ، 26 ؛ 15 : 1 ؛ 24 : 1 ؛یﺪـﻌﺑ تﺎﯾآ و

34 : 8 نﺎﻤﯿﻠﺳ لﺎﺜﻣا بﺎﺘﮐ :ﮏﻧ ؛ 8

: 22 - 31 ﱠﺑَر تﺎﯿﺑدا رد .(

ﺎـﯾ ﺶـﺷ زا ﯽـﮑﯾ تارﻮﺗ ،ﯽﻧﺎﯿ

) یﺰﯿﭼ ﺖﻔﻫ

ِﺪِﻋ ﺖﺸﻬﺑ ،ﻪﺑﻮﺗ ،تارﻮﺗ ن

ِﮔ ،

ِﻬ ﻪﱠﻨ )

Gehenna

و لﻼﺟ شﺮﻋ ،(

ﻢﯿﻠﺷروا ﺪﺒﻌﻣ

،

ﺴﻣ ﻢﺳا ﯿ ﺤ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻖـﻠﺧ نﺎـﻬﺟ ﺖـﻘﻠﺧ زا ﻞـﺒﻗ ﻪـﮐ ﺖـﺳا (ﺎ

Midrash, Midrash

Rabbah, Bereishit Rabbah 1: 4; Talmud, Babylonian, Pesachim, 54a)

(.

ﯿﻧﺎﺑر دﺎﻘﺘﻋا ﺮﺑﺎﻨﺑ ،ًﺎﻫﺎﻔـﺷ ار سﺪـﻘﻣ بﺎﺘﮐ اﺪﺧ ،دﻮﻬﯾ ﯽﺘّﻨﺳ هﺎﮔﺪﯾد و دﻮﻬﯾ ﯽﻤﯾﺪﻗ نﻮ

) ﺖـﺳا هدﺮـﮐ ﯽـﺣو ناﺮﺒﻣﺎﯿﭘ و ﯽﺳﻮﻣ ﻪﺑ ،ﻪﻤﻠﮐ ﻪﺑ ﻪﻤﻠﮐ ﻦﻣﺮـﺘﻧآ

، 69 ؛ ﻣﯿ ﻞـﺸ ، 26 - 27 .(

مﺎـﺒﻣار ﺎـﯾ نﻮـﻤﯿﻣ ﻦـﺑ ﯽﺳﻮﻣ )

Moses Maimonides or Rambam

( ﺮﯿـﺴﻔﺗ بﺎـﺘﮐ رد

ﺎﻨﺸﯿﻣ )

Commentary on the Mishnah

( ار یدﺎﻘﺘﻋا ﻞﺻا هدﺰﯿﺳ ﯽﻣ ﺮﺑ

ﻞـﺻا ﻪﮐ دﺮﻤﺷ

:زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ،ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،نآ ﻢﻬﻧ و ﻢﺘﺸﻫ

»

ﺪـﺷ هداد ﯽـﺳﻮﻣ ﻪـﺑ اﺪـﺧ ﺐﻧﺎﺟ زا تارﻮﺗ ّﻞﮐ

« ؛

» .ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺮﯿﯿﻐﺗ تارﻮﺗ

«

Ani Ma’amin

هﺪـﺷ ﺎـﺼﺣا یدﺎـﻘﺘﻋا ﻞـﺻا هدﺰﯿـﺳ ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ (مراد دﺎﻘﺘﻋا ﻦﻣ)

رد .ﺖﺳا نﻮﻤﯿﻣ ﻦﺑا ﻂﺳﻮﺗ

» مراد دﺎﻘﺘﻋا ﻦﻣ «

آ ،ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ،نآ ﻢﻬﻧ و ﻢﺘﺸﻫ :ﺖـﺳا هﺪـﻣ

» ﻪـﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻤﻫ ،ﻢﯾراد رﺎﯿﺘﺧا رد ﮏﻨﯾا ﺎﻣ ﻪﮐ ،تارﻮﺗ ّﻞﮐ ﻪﮐ مراد دﺎﻘﺘﻋا ﻪﻧاراﻮﺘﺳا ﻦﻣ

.ﺪﺷ هداد ،شدزﺮﻣﺎﯿﺑ اﺪﺧ ﻪﮐ ،ﺎﻣ ﻢﻠﻌﻣ ﯽﺳﻮﻣ

« ؛

» تارﻮـﺗ ﻦـﯾا ﻪﮐ مراد دﺎﻘﺘﻋا ﻪﻧاراﻮﺘﺳا ﻦﻣ

،رﺎﮔﺪـﯾﺮﻓآ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺟو یﺮﮕﯾد تارﻮﺗ ﭻﯿﻫ و ،ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ هداد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻣ وا مﺎـــﻧ .دﻮـــﺷ هداد ،دﺎـــﺑ کرﺎـــﺒﺘ

) «

Birnbaum, 50, 51

.(

رِﺪـــْﻨَﻟﺪﯾﺮﻓ ﻞـــﮑﯾﺎﻣ

)

Michael Friedländer

( ﺮﯿــﺴﻔﺗ رد

» مراد دﺎــﻘﺘﻋا ﻦــﻣ «

ﯽــﻣ ﻢﺘــﺸﻫ :ﺪــﺴﯾﻮﻧ

» تارﻮــﺗ

ﺖﺳد ﯽـﻨﺑ مﻮﻗ ،سﺪﻘﻣ ﮥﻧاﺰﺧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ .ﺖﺳا هﺪﺸﻧ یﺮﯿﯿﻐﺗ ﭻﯿﻫ شﻮﺧ ﺎـﺑ ﻞﯿﺋاﺮـﺳا

ﻠﺑ ،دﻮـﺒﻧ ﺖﺳﺎﮐ ﺎﯾ ﻪﻘﺒﻃ ﮏﯾ ﯽﯾاراد نآ .دﺮﮐ ﻆﻔﺣ قﺎﯿﺘﺷا رد ﯽـﺘﺣ .دﻮـﺑ ﻪـﻤﻫ ِنآ زا ﻪـﮑ

(4)

هرود ﺖﺑ و دﺎﺴﻓ یﺎﻫ ﯽﻣ رادﺎﻓو تارﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد دﻮﺟو ﯽﻧادﺮﻣ ﯽﺘﺳﺮﭘ

ﻪﺑ ار نآ ،ﺪﻧﺪﻧﺎﻣ

ﯽﻣ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﯽﻣ ﺖﺋﺮﺟ ﯽﺼﺨﺷ ﺮﮔا ،و ،ﺪﻨﺘﺴﻧاد

ﻒـﯾﺮﺤﺗ ار سﺪـﻘﻣ ﮥـﻧاﺰﺧ ﻦـﯾا ﻪﮐ دﺮﮐ

ﻪﺑ ،ﺪﻨﮐ ﯽـﻣ ﺮﺑ هدﺮﭘ ﯽﻔﯾﺮﺤﺗ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زا ﯽﻧﺎﺳآ .ﺪﻨﺘـﺷاد

«

(Friedländer, Text-Book of

the Jewish Religion, 45)

ﺮﯿﺴﻔﺗ رد وا ﺰﯿﻧ .

» مراد دﺎﻘﺘﻋا ﻦﻣ «

ﯽﻣ ﻢﻬﻧ :ﺪﺴﯾﻮﻧ

» ﻞﺻا ﻦﯾا

ﺰﯿﻧ ار ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺮﯿﯿﻐﺗ ِتارﻮﺗ ،ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺮﯿﯿﻐﺗ یاﺪﺧ .ﺖﺳا تارﻮﺗ یﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﺎﻣ دﺎﻘﺘﻋا نﻼﻋا ﯽﻨﺑ ﻪﺑ ءﺎﯿﺒﻧا ﮥﻤﻫ .داد ﺎﻣ ﻪﺑ ﻦﯾﺮـﺧآ و ،ﺪـﻨﻧﺎﻤﺑ رادﺎـﻓو تارﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﻪﯿﺻﻮﺗ ﻞﯿﺋاﺮﺳا

ﯽﻣ اﺪﺧ ﺐﻧﺎﺟ زا ءﺎﯿﺒﻧا :ﺪﯾﻮﮔ

’

ِتارﻮﺗ ﺪﻨﺑ ۀ ار ﯽﺳﻮﻣ ﻦﻣ ﻪـﺑ مﺎـﮑﺣا و ﺾﯾاﺮـﻓ ﺎـﺑ ار نآ ﻪﮐ

ُﺣ رد ﻞﯿﺋاﺮﺳا ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺖﻬﺟ

ـﯾروآ دﺎـﯿﺑ مدﻮـﻣﺮﻓ ﺮﻣا ﺐﯾرﻮ .ﺪ

«‛ ﯽـﺒﻧ ﯽـﮐﻼﻣ بﺎـﺘﮐ) 4

: 4 (

)

Friedländer, Text-Book of the Jewish Religion, 46

(.

3 - ءﺎﯿﺒﻧا یﺮﯾﺬﭘﺎﻄﺧ

ﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺼﺨﺷ ﯽﺒﻧ ﺖﯾدﻮﻬﯾ رد ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ار ﯽﻫﻻا مﺎﯿ

ﻪـﺑ ار نآ ﻪـﮐ دراد ﻪـﻔﯿﻇو و ﺪـﻨﮐ

ﻪـﺑ ءﺎـﯿﺒﻧا ﻪـﮐ یﺪﻨﯾآﺮﻓ .ﺪﻨﮐ غﻼﺑا ﺶﻧﺎﻋﻮﻨﻤﻫ

ﯽـﻣ هﺎـﮔآ اﺪـﺧ ۀدارا زا نآ ﮥﻠﯿـﺳو مﺎـﻬﻟا ﺪﻧﻮـﺷ

)

Inspiration

( ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧ مﺎﻬﻟا نﺎﺴﻧا ﯽﺒﻧ و ،دﻮﺷ

.ﺖﺳا ،اﺪﺧ حور یاراد نﺎﺴﻧا ،ﯽﻨﻌﯾ ،ﻪﺘﻓﺎﯾ

هدﻮﺒﻧ ﻢﻫ ﻞﺜﻣ ءﺎﯿﺒﻧا ﮥﻤﻫ نآ ؛ﺪﻧا

د ﺎﻫ هدﻮﺑ یﻮﺒﻧ مﺎﻬﻟا زا ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ تﺎﺟرد یارا .ﺪﻧا

نآ ﮥـﻤﻫ درﻮﻣ رد ﺰﯿﭼ ﮏﯾ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ءﺎﯿﺒﻧا یﻮﺒﻧ مﺎﻬﻟا تﺎﺟرد ﻪﭼﺮﮔا ﺎـﻫ

ﻦﯾا نآ و ،ﺖﺳا هدﻮﺑ کﺮﺘﺸﻣ نآ ﮥﻤﻫ تﺎﻤﻠﮐ ﻪﮐ

ﻞـﺻا رد ﻪـﺘﮑﻧ ﻦﯾا .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺖﺳرد ﺎﻫ

:ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ ﺮﯾز حﺮﺷ ﻪﺑ یدﻮﻬﯾ یدﺎﻘﺘﻋا ﻞﺻا هدﺰﯿﺳ زا ﻢﺸﺷ

» ـﺳا ﻦﻣ دﺎـﻘﺘﻋا ﻪﻧاراﻮﺘ

.ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﺳرد ءﺎﯿﺒﻧا تﺎﻤﻠﮐ ﮥﻤﻫ ﻪﮐ مراد ) «

Friedländer, Text-Book of the Jewish

Religion, 43, 44

.(

،ﻪﻤﻫ ﻦﯾا ﺎﺑ

» رد و هﺎﻨﮔ ﮥﺳﻮﺳو ضﺮﻌﻣ رد ،یﺮﮕﯾد ﺺﺨﺷ ﺮﻫ ﻞﺜﻣ ،وا ؛دﻮﺑ نﺎﺴﻧا ﯽﺒﻧ

هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ءﺎﯿﺒﻧا یﺎﻫﺎﻄﺧ و نﺎﻫﺎﻨﮔ .دﻮﺑ ﺎﻄﺧ ِضﺮﻌﻣ

ـﮑﻫﺎﻨﮔ زا ﺎـﻣ ﻪﮐ ﯽﺘﻗو ﺎﺗ ﺪﻧا یرﺎ

نﺎـﻣ

ﯽﻣ هﺎﮔآ ﻪـﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا .ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺎﻣ ﻪﺑ ار ﻪﺑﻮﺗ هار و ،ﺪﻧﻮﺷ ﺎﻣ یﺪﯿﻣاﺎﻧ ﻊﻧﺎﻣ ﻢﯾﻮﺷ هﮋـﯾو

هﺎﻧﻮﯾ ﺖﺷﺬﮔﺮﺳ رد ]

ﺲﻧﻮﯾ [ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ءﺎـﯿﺒﻧا نﺎـﻫﺎﻨﮔ ﺖـﺒﺛ .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺢﯿﺿﻮﺗ ﯽﺒﻧ

ﯽﻣ ﻞﻤﻋ یراﺪﺸﻫ ﯽﯾاﺪـﺧ مﺎـﻘﻣ ﻪـﺑ ار وا ﺎﯾ ﻢﯿﻧاﺪﺑ ﻞﻣﺎﮐ ار ﯽﻧﺎﺴﻧا ﭻﯿﻫ ﺪﯾﺎﺒﻧ ﺎﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ

.ﻢﯿﻧﺎﺳﺮﺑ « )

Friedländer, The Jewish Religion, 51

.(

4 - نورﺎﻫ

یﻮﮕﻨﺨﺳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نورﺎﻫ ،سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد

») ﯽﺒﻧ («

ﯽـﻨﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯽﺳﻮﻣ ﺮْﻔـِﺳ) ﻞﯿﺋاﺮـﺳا

(5)

جوﺮﺧ 4 : 15 - 16 نﺎﻤﻫ) ﺮﺼﻣ نﻮﻋﺮﻓ ﺮﺑاﺮﺑ رد و ( 7

: 1 - 2 ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ( ﯽـﺣو اﺪـﺧ زا وا .ﺪﻨﮐ

ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﯽﻣ زﺎﺑ نﺎﯾْﺪِﻣ زا ﻪﮐ ﯽﺳﻮﻣ تﺎﻗﻼﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ

نﺎﻤﻫ) دوﺮﺑ ددﺮﮔ 4

: 27 ﻦﯾا و ،(

ﯽﻨﺑ مﻮﻗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻢﻫ ﺎﺑ رداﺮﺑ ود ﯽﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻞﯿﺋاﺮﺳا

رﻮـﻀﺣ رد ار ﺶﺗاﺰﺠﻌﻣ نورﺎﻫ و ،ﺪﻧﻮﺷ

نآ ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ نﺎـﻤﻫ) ﺪﻫد

4 : 28 - 30 مﺎـﺠﻧا نﻮـﻋﺮﻓ رﻮـﻀﺣ رد ار ﯽـﺗاﺰﺠﻌﻣ وا ،ًاﺪـﻌﺑ .(

ﯽﻣ ﯽﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ یرﺎﻣ ﻪﺑ وا یﺎﺼﻋ .ﺪﻫد ـﻣ ار یﺮﺼﻣ ناﺮﺣﺎﺳ یرﺎﻣ یﺎﻫﺎﺼﻋ ﻪﮐ دﻮﺷ

ﯽ ﺪـﻌﻠﺑ

نﺎﻤﻫ) 7 : 9 - 12

ﯽـﻣ دوﺮـﻓ نﺎﯾﺮـﺼﻣ ﺮﺳ ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﻼﺑ هد رد .(

لوا یﻼـﺑ رد نورﺎـﻫ ،ﺪـﯾآ

ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﯽﺳﻮﻣ ﺎﺑ کﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ (نﻮﺧ) نﺎﻤﻫ) ﺪﻨﮐ

7 : 19 یﻼـﺑ ود رد ،(ﺪـﻌﺑ تﺎـﯾآ و

ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ (ﻪﺸﭘ و ﻪﻏﺎﺑرﻮﻗ) یﺪﻌﺑ نﺎﻤﻫ) ﺪﻨﮐ

8 : 1 ،ﺪﻌﺑ تﺎﯾآ و 16

،(ﺪﻌﺑ تﺎﯾآ و

ﱠﻣُد) ﻢﺸﺷ یﺎﻫﻼﺑ رد نﺎـﻤﻫ) دراد ﺖﮐﺮﺷ ﯽﺳﻮﻣ ﺎﺑ (ﺦﻠﻣ) ﻢﺘﺸﻫ و (ﻞ

9 : 8 ؛ﺪـﻌﺑ تﺎـﯾآ و

10 : 3

ﯽـﻤﻧ ﺮﻫﺎـﻇ ًﻼـﺻا (ﯽﮑﯾرﺎﺗ) ﻢﻬﻧ و (نﻮﻋﺎﻃ) ﻢﺠﻨﭘ یﺎﻫﻼﺑ رد و ،(ﺪﻌﺑ تﺎﯾآ و دﻮـﺷ

نﺎﻤﻫ) 9 : 1 - 7 ؛ 10 : 21 ،(ﺲـﮕﻣ) مرﺎﻬﭼ یﺎﻫﻼﺑ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺎﻫﻼﺑ ﺮﯾﺎﺳ درﻮﻣ رد .(ﺪﻌﺑ تﺎﯾآ و

ﺖﺴﺨﻧ گﺮﻣ) ﻢﻫد و (گﺮﮕﺗ) ﻢﺘﻔﻫ هداز

وا ،(ﺎﻫ نﺎـﻤﻫ) ﺖﺳا شرداﺮﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ رﺎﯿﺘﺳد ًﺎﻓﺮﺻ

8 : 20 نﺎﻤﻫ ؛ﺪﻌﺑ تﺎﯾآ و 9

: 13 نﺎﻤﻫ ؛ﺪﻌﺑ تﺎﯾآ و 11

: 1 ) (ﺪﻌﺑ تﺎﯾآ و

Sarna, 1/208

.(

جوﺮﺧ ﺮْﻔﺳ) ﻢﻫ ﺎﺑ ار نورﺎﻫ و ﯽﺳﻮﻣ ﺐﻠﻏا اﺪﺧ 9

: 8 - 10 نﺎﻤﻫ ؛ 12 : 1 ، 43 ﺮْﻔـﺳ ؛

نﺎﯾوﻻ 11 : 1 نﺎﻤﻫ ؛ 13 : 1 نﺎﻤﻫ ؛ 14 : 33 نﺎﻤﻫ ؛ 15 : 1 د يﺎـﻫﺎﺟ رد و ؛ ﯽﻫﺎـﮔ ،و (ﺮـﮕﯾ

ﯽﻣ بﺎﻄﺧ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ار نورﺎﻫ ﯽﺘﺣ ،تﺎﻗوا نﺎﻤﻫ) ﺪﻨﮐ

10 : 8 داﺪـﻋا ﺮْﻔﺳ ؛ 18

: 1 ، 8 رد .(

جوﺮﺧ ﺮْﻔﺳ 17

: 12

ﯽـﻨﺑ ﮓـﻨﺟ رد ﯽـﺳﻮﻣ ﻦﯿـﺸﻧﺎﺟ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ نورﺎـﻫ ، ﻪـﯿﻠﻋ ﻞﯿﺋاﺮـﺳا

ﯽﻘﯿﻟﺎﻤﻋ ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﺎﻫ جوﺮﺧ ﺮْﻔﺳ رد .ﺪﻨﮐ

24 : 14 ﯽـﺳﻮﻣ بﺎـﯿﻏ رد ﯽـﺿﺎﻗ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ وا ،

ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ) ﺪﻨﮐ

Sarna, 1/209

.(

ﻦﻫﺎـﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار (رﺎﻣﺎﺘﯾا و رازﺎﻌِﻟِا ،ﻮُﻬﯿِﺑَا ،بادﺎﻧ) ﺶﻧاﺮﺴﭘ و نورﺎﻫ اﺪﺧ ﺮﻣا ﻪﺑ ﯽﺳﻮﻣ ﯽﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﻣ ﺲﯾﺪﻘﺗ مﺎﻘﻣ ﻦﯾا یاﺮﺑ و ﺪﻨﮐ

جوﺮﺧ ﺮْﻔِﺳ) ﺪﯾﺎﻤﻧ 28

- 29 نﺎﯾوﻻ ﺮْﻔِﺳ ؛ 8

- 9 .(

داﺪﻋا ﺮْﻔِﺳ رد 17

: 1 - 13

ﯽـﻣ ﺪـﯿﯾﺄﺗ ار نورﺎـﻫ ﺖـﻧﺎﻬﮐ مﺎـﻘﻣ ﺖﯿﻋوﺮﺸﻣ ﯽﺳﻮﻣ ، وا :ﺪـﻨﮐ

ﺎﻧ م ﯽﻣ ﺎﺼﻋ هدزاود یور ﺮﺑ ار ﻞﯾﺎﺒﻗ یﺎﻫ نورﺎـﻫ مﺎﻧ ﻪﮐ ،یوﻻ ﮥﻠﯿﺒﻗ یﺎﺼﻋ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻣا ،ﺪﺴﯾﻮﻧ

ﯽﻣ ﻪﻓﻮﮑﺷ ،دراد ار .دروآ

رد ،اﺪـﺧ رﻮـﻀﺣ رد زﺎـﺠﻣ ﺮـﯿﻏ ﺶﺗآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ،نورﺎﻫ ناﺮﺴﭘ ﻮُﻬﯿِﺑَا و بادﺎﻧ ﯽﻣ ﺎﻨﯿﺳ یاﺮﺤﺻ ﯽﻣ شﻮﻣﺎﺧ وا ﯽﻟو ،ﺪﻧﺮﯿﻣ

نﺎﯾوﻻ ﺮْﻔِﺳ) ﺪﻧﺎﻣ 10

: 1 - 3 ـﻋا ﺮْﻔِﺳ ؛ داﺪ

3 : 4 ؛

نﺎﻤﻫ 26 : 61 مﺎﯾا ﺦﯾراﻮﺗ لوا بﺎﺘﮐ ؛ 24

: 2 رد نورﺎـﻫ دﺎـﯾز یﻮـﻨﻌﻣ یوﺮـﯿﻧ ﺮـﺑ ادﺎـّﮔَا .(

ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ شﺮﺴﭘ ود ﻦﯾا گﺮﻣ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﭽﺑ ود ﻦﯾا وا ؛ﺪﻨﮐ

ﯽـﻟو ﺪـﯾد نﻮـﺧ رد قﺮﻏ ار شا

) ﺪﻧﺎﻣ ﺖﮐﺎﺳ

Midrash, Midrash Rabbah, Vayikra Rabbah 20: 4

.(

(6)

مﺎﻧ ،ﻪﺴﻤﺧ رﺎﻔﺳا زا جرﺎﺧ تﺎﯿﺑدا رد ﺖﻟﺎـﺳر نﻼﻣﺎـﺣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﯽﺳﻮﻣ مﺎﻧ ﺎﺑ نورﺎﻫ

ﻊﺷﻮﯾ ﮥﻔﯿﺤﺻ) ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﯽﻫﻻا 24

: 5 ﻞﯿﺋﻮﻤﺳ لوا بﺎﺘﮐ ؛ 12

: 6 ، 8 ﯽـﺒﻧ هﺎﮑﯿﻣ بﺎﺘﮐ ؛

6 : 4 ﺮﯿﻣاﺰﻣ بﺎﺘﮐ ؛ 77

: 20 نﺎﻤﻫ ؛ 105 : 26 نﺎﻤﻫ ؛ 106 : 16 ) (

Sarna, 1/209

.(

،ﻢﯾﺮﻣ و ﯽﺳﻮﻣ ﻞﺜﻣ ،نورﺎﻫ

» ﺪﻧواﺪﺧ نﺎﻫد ﺎﺑ «

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ،دﺮﻣ ﮏـﯾ ﺎﺑ وا ﺪﻫد

ﻪـﺳﻮﺑ

] ﺪﻧواﺪﺧ ی [

) ﺖـﺳا هدﺮـﻣ گﺮـﻣ ﮥﺘـﺷﺮﻓ ﺖـﺳد ﺎﺑ ﻪﻧ و ،

Talmud, Babylonian, Bava

Batra 17a: 3

.(

بﺎـﺘﮐ رد ﻪـﮐ نورﺎـﻫ نﺎـﻫﺎﻨﮔ زا یداﺪـﻌﺗ ﻪـﺑ ادﺎّﮔَا ،ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ ﮥﻤﻫ دﻮﺟو ﺎﺑ هﺪﻣآ سﺪﻘﻣ ﯽﻣ هرﺎﺷا ﺪﻧا

نآ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﻪﺑ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺎﻫ

.دزادﺮﭘ

5 - و یﺮﺒﻋ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد نورﺎﻫ نﺎﻫﺎﻨﮔ نآ تﺎﻬﯿﺟﻮﺗ

تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و ادﺎّﮔَا رد ﺎﻫ

سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ 5 - 1.

ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﺘﺧﺎﺳ و نورﺎﻫ

ﯽـﻣ ﻻﺎـﺑ ﺎﻨﯿـﺳ هﻮـﮐ زا ﯽـﺳﻮﻣ ،ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﺖﯾاور ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ار نﺎـﻣﺮﻓ هد حاﻮـﻟا ﺎـﺗ دور

ﯽﻣ ﺎﺠﻧآ رد ار ﺐﺷ و زور ﻞﻬﭼ وا .ﺪﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ) ﺪﻧارﺬﮔ

24 : 12 - 16 و 18 .(

ا ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ رد ﯽﺳﻮﻣ ﯽﻣ ﺮﯿﺧﺄﺗ هﺎﮔودر

ﯽﻨﺑ مﻮﻗ ﺮﻣا ﻦﯾا .ﺪﻨﮐ

ﯽـﻣ ناﺮـﮕﻧ ار ﻞﯿﺋاﺮﺳا .ﺪـﻨﮐ

نآ اﺬﻟ ﯽﻣ ﺖﺳاﻮﺧرد نورﺎﻫ زا ﺎﻫ نآ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ

نآ یور ﺶﯿﭘ ﻪﮐ دزﺎﺴﺑ ار ﯽﯾاﺪﺧ ﺎﻫ ﺎﻫ

ﯽﻤﻧ ﻪﮐ اﺮﯾز ،ﺪﻣاﺮﺨﺑ راﺮـﺻا ﻢﯿﻠـﺴﺗ نورﺎﻫ .ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺶﯿﭘ ﻪﭼ نﺎﺷﺮﺒﻫر ِﺮﺳ ﺮﺑ ﺪﻨﺘﺴﻧاد

نآ ﯽﻣ ﺎﻫ نآ یاﺮﺑ و دﻮﺷ ﻪﻤﺴﺠﻣ ﺎﻫ

یا ﯽﻣ ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ

نآ داﺪـﺗرا ﺚـﻋﺎﺑ ﻪـﮐ دزﺎﺳ ﺎـﻫ

ﯽﻣ جوﺮﺧ ﺮْﻔِﺳ) دﻮﺷ 32

: 1 - 35 ﻪﯿﻨﺜﺗ ﺮْﻔِﺳ ؛ 9

: 8 - 29

ﻪـﺑ ار نورﺎـﻫ ﻪﺴﻤﺧ رﺎﻔﺳا .(

ﺮﻃﺎـﺧ

ﯽﻣ مﻮﮑﺤﻣ داﺪﺗرا ﻦﯾا :ﺪﻨﮐ

» و ﻪﻟﺎـﺳﻮﮔ اﺮﯾز ﺖﺧﺎﺳ ﻼﺘﺒﻣ ار مﻮﻗ ﺪﻧواﺪﺧ نورﺎـﻫ ﻪـﮐ ار یا

ﻧدﻮﺑ ﻪﺘﺧﺎﺳ ،دﻮﺑ ﻪﺘﺧﺎﺳ .ﺪ

« جوﺮﺧ ﺮْﻔِﺳ) 32

: 35 ؛(

» و واﺪﺧ ﺎﯿـﺴﺑ نورﺎﻫ ﺮﺑ ﺪﻧ ر

کﺎﻨﺒـﻀﻏ

دﺮـﮐ ﺎﻋد ﺖﻗو نآ رد ﺰﯿﻧ نورﺎﻫ یاﺮﺑ و ،دزﺎﺳ کﻼﻫ ار وا ﺎﺗ دﻮﺑ هﺪﺷ .م

« ﻪـﯿﻨﺜﺗ ﺮْﻔـِﺳ) 9

:

20 ،دﻮﻤﻠﺗ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ رﺪﻘﻧآ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ هﺎﻨﮔ .(

» هرود ﭻﯿﻫ نآ رد ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ یا

هرذ .ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو ﯽـﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎـﺳﻮﮔ هﺎـﻨﮔ زا یا «

Talmud, Jerusalem, Taanit,

contents, Venice, 68c 4: 5: 2; Cohen, 96)

؛(

» ﯽﻤﻧ اﺪﯿﭘ ار یﺮﻔﯿﮐ ﭻﯿﻫ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺪﯿﻨﮐ

یاﺮـْﺘْﯿِﻟ دازﺎـﻣ مرﺎـﻬﭼ و ﺖﺴﯿﺑ ﮏﯾ نآ رد ﻪﮐ ﺪﺳﺮﺑ نﺎﻬﺟ )

Litra

1( دﻮـﺟو لوا ﮥﻟﺎـﺳﻮﮔ

.ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ «

(Talmud, Babylonian, Sanhedrin 102a: 15)

.

1.

ﺪﻧا ﺪﺣاو اﺮْﺘْﯿِﻟ ،دﻮﻤﻠﺗ رد هزا

لدﺎﻌﻣ ،یﺮﯿﮔ 60

نزو ﺎﺑ ،ﻞِﮑِﺷ 354

مﺮﮔ ) 12,5 (ﺲﻧوا .ﺖﺳا

(7)

ﺎﺳﻮﮔ ﺖﯾاور ،سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻔﯿـﺻﻮﺗ ﺦﯾرﺎـﺗ ﻪـﻧ نورﺎﻫ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟ

لوا مﺎـﻌْﺑُﺮَﯾ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﻨﯿﯾآ ﻪﯿﻠﻋ ﺮﺑ ﻪﻟدﺎﺠﻣ ﻪﮑﻠﺑ )

Jeroboam I

:ﺖﻨﻄﻠـﺳ نارود ، 928

-

907 ﺖﺳا هدﺮﮐ راﺮﻗﺮﺑ ار نآ (لواﺪﺘﻣ ﺦﯾرﺎﺗ زا ﻞﺒﻗ )

Abrahams, 14/525

ﺖـﯾاور ﻦـﯾا .(

ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ود ﺎﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ نﺮﻗ ﻪﮐ یا

ﺪﻌﺑ ﺎﻫ لوا مﺎﻌْﺑُﺮَﯾ هﺎﺷدﺎﭘ نآ

ﺎﻫ رد و ﺖﺧﺎﺳ ار ﺮﻬﺷ

ﯽﻟﺎﻤﺷ رود رد و ناد

یﺰﮐﺮﻣ ﺮﻬﺷ ﺖﯿﺑ

بﺎﺘﮐ) دﺮﮐ ﺎﭘ ﺮﺑ ﻞﯿﺋ لوا

نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ 12

: 25 - 33 ،(

ﯽﻣ هداد ﻂﺑر ) دﻮﺷ

Greenstein‚ “Aaron”‚ 1/2

.(

ﯽـﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎـﺳﻮﮔ نﺎﺘـﺳاد ﻦﯿﺑ ﺖﻫﺎﺒﺷ

ﺖﯿﺑ رد لوا مﺎﻌْﺑُﺮَﯾ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﺎﭘ ﺮﺑ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ود نﺎﺘﺳاد و نورﺎﻫ :ﮏـﻧ) ناد و ﻞـﯿﺋ

ﻪﺑ ﯾو جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ هﮋ 32

: 4 ،مود ﺖﻤـﺴﻗ 8

نﺎﻫﺎـﺷدﺎﭘ لوا بﺎـﺘﮐ ؛مود ﺖﻤـﺴﻗ 12

: 28

نﺎﺸﻧ (مود ﺖﻤﺴﻗ ﺖـﯾاور ﻪـﮐ ﺎـﺠﻧآ زا .ﺖـﺳا نﺎﺘـﺳاد ود ﻦـﯾا ﻦﯿﺑ ﯽﻨﯾﻮﮑﺗ ﮥﻄﺑار ۀﺪﻨﻫد

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽﻤﯿﻠﺷروا ﺖّﻨﺳ هﺎﮔﺪﯾد ارﺎﮑﺷآ ﯽﻣﺎﻌْﺑُﺮَﯾ ﺪﻫد

ۀرﺎﺑرد نآ ۀﺪﯿﻘﻋ ﻪﮐ) ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ

ﺎـﻫ

ﯽﻟﺎﻤﺷ تﺎﯿﺑدا رد -

ﯽﻨﺑ ﺒﻗ ﯽﻠﯿﺋاﺮﺳا ﯽـﺒﻧ ﻊـﺷﻮﻫ بﺎـﺘﮐ زا ﻞ

8 : 5 - 6 ؛ 13 : 2 هﺪـﺸﻧ تﺎـﺒﺛا

(ﺖﺳا ﯽﻣ ، نﺎﺸﻧ نورﺎﻫ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ نﺎﺘﺳاد ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻞﮑﺷ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ ۀﺪـﻨﻫد

نآ ﮥﻟدﺎﺠﻣ ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﻪﯿﻠﻋ ﺮﺑ ﺎﻫ

) ﺖـﺳا لﺎﻤﺷ یﺎﻫ

Greenberg, 6/622

( ،ﺮـﮕﯾد ترﺎـﺒﻋ ﻪـﺑ ،

ﻪﻟدﺎﺠﻣ هﻮُﻠْﯿِﺷ نﺎﻨﻫﺎﮐ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﻪﮐ ﺖﺳا یا )

Shiloh

(

ِﻒﻟﺎﺨﻣ ﻪﮐ نآ ،ﺪـﻧدﻮﺑ مﺎـﻌْﺑُﺮَﯾ ﺪﺑﺎﻌﻣ

) ﺪـﻧدﺮﮐ فﻮـﻄﻌﻣ یوﻻ نﺎﻨﻫﺎﮐ ﻪَﻟ ﺮﺑ نورﺎﻫ ﯽﻨﻫﺎﮐ ناﺪﻧﺎﺧ ﻪﯿﻠﻋ ﺮﺑ ار

Smith, 32:1-35

.(

ﻪﯾدﻮﻬﯾ ۀﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺮﻈﻧ زا هد و ﻪﻟﺎـﺳﻮﮔ ؛دﻮـﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺴﮑﺷ ﺪﻬﻋ ،ﯽﻟﺎﻤﺷ ﺪﺿ ﮥﻟدﺎﺠﻣ ﻦﯾا ِیا

ﯽﻤﻧ نﺎﻣﺮﻓ ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد دﻮـﺟو ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ

)

Abrahams, 14/525

.(

ﺮﺑﺎـﻨﺑ ،ﻦﯾا

ﯽﻤﻧ نورﺎﻫ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا ﯽﻤﯾﺪﻗ ﺪﻧاﻮﺗ

زا ﺪـﻌﺑ ،ﯽﻫﺎـﺷدﺎﭘ رﻮـﺸﮐ ﻢﯿﺴﻘﺗ زا ﺮﺗ

) ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻤﯿﻠﺳ گﺮﻣ

Greenberg, 6/622

.(

ﺎﻧْرﺎﺳ ۀﺪﯿﻘﻋ ﻪﺑ ،سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رد ﺰﯿﻧ )

Sarna

( بﺎﺑ ، 32 ،جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ

ﯽﻨﺑ مﻮﻗ راﺮﺻا ﻢﯿﻠﺴﺗ نورﺎﻫ نآ رد ﻪﮐ ﯽﻣ ﻞﯿﺋاﺮﺳا

ﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ و دﻮﺷ ﯽﻣ ار ﯽﯾ

ﻪـﮐ دزﺎـﺳ

نآ داﺪﺗرا ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ

ﺪﯿﮐﺄﺗ ﻪﺛدﺎﺣ ﻦﯾا رد نورﺎﻫ ﻦﯿﮕﻨﺳ ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﺑ ،فﺮﻃ ﮏﯾ زا ،دﻮﺷ

ﯽﻣ ﯽﻤﻧ ﯽﺸﺷﻮﮐ ﭻﯿﻫ وا .ﺪﻨﮐ ﯽﻨﺑ مﻮﻗ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ

ﻪـﮐ ﯽﯾاﺪـﺧ ﻦﺘﺧﺎـﺳ ﺮﺑ راﺮﺻا زا ار ﻞﯿﺋاﺮﺳا

نآ یور ﺶﯿﭘ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﻨﮐ فﺮﺼﻨﻣ ﺪﻣاﺮﺨﺑ ﺎﻫ

نآ ﻪﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ هراﻮﺷﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ ﻪـﮐ ار ﻼﻃ یﺎﻫ

رد نآ ناﺮﺘﺧد و ناﺮﺴﭘ و نﺎﻧز شﻮﮔ نآ وا .ﺪـﻧروﺎﯿﺑ وا دﺰﻧ ،ﺖﺳا ﺎﻫ

نآ ﺖـﺳد زا ار ﺎـﻫ ﺎـﻫ

ﯽﻣ نآ و ،دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﺶﻘﻧ ﻢﻠﻗ ﺎﺑ ار ﺎﻫ

نآ زا و ،ﺪﻨﮐ ﻪﺘﺨﯾر ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﺎﻫ

ﯽﻣ هﺪﺷ ﻢـﻫ ﺪﻌﺑ و دزﺎﺳ

ﯽﻣ ﺎﻨﺑ نآ ﺶﯿﭘ ﯽﺤﺑﺬﻣ ﯽﻣ رد اﺪﻧ و ﺪﻨﮐ

ﻪﮐ ﺪﻫد

’ ﯽﻣ هَﻮُﻬَﯾ ﺪﯿﻋ ،ادﺮﻓ .ﺪﺷﺎﺑ

جوﺮـﺧ ﺮْﻔِﺳ)‛

32 : 2 - 5 ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ رﺎﺑ ﻪﺳ وا یرﺎﮐﺎﻄﺧ ﺮﺑ .(

نﺎﻤﻫ) دﻮﺷ 32

: 2 ، 25 و 35 ﻦﯿـﺑ دﺎـﻀﺗ و ،(

(8)

نﺎـﻤﻫ) ﺖﺳا رﺎﮑﺷآ یوﻻ ﮥﻠﯿﺒﻗ ﮥﻧارﻮﯿﻏ یرادﺎﻓو و وا لﺎﻤﻋا 32

: 26 - 29 زا ﯽـﺴﮐ ﭻﯿـﻫ .(

ﺪـﻧدﺮﮑﻧ ﺶﺘـﺳﺮﭘ ار ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ یوﻻ ﮥﻠﯿﺒﻗ

(Talmud, Babylonian, Yoma 66b: 15, 17)

.

کﺎﻨﺒﻀﻏ نورﺎﻫ ﺮﺑ اﺪﺧ ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا

ﯽـﻣ ،هﺪـﺷ ﺎـﻋد ﯽـﺳﻮﻣ ﯽـﻟو ،ﺪـﺸﮑﺑ ار وا ﺖـﺳاﻮﺧ

ﯽﻣ ﯽﻣ ار وا اﺪﺧ و ﺪﻨﮐ ﻪﯿﻨﺜﺗ ﺮْﻔِﺳ) ﺪﺸﺨﺑ

9 : 20 یاﺮـﺑ یﺮﯿﮕﻤـﺸﭼ ﻞـﯾﺎﻤﺗ ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا .(

ﻢﮐ ﯽـﻣدﺮﻣ زا ﺖـﺑ یاﺮـﺑ ماﺪـﻗا .دراد دﻮـﺟو ﻪـﺛدﺎﺣ ﻦﯾا رد نورﺎﻫ ﻢﻬﺳ نداد نﺎﺸﻧ ﺖﯿﻤﻫا

ﯽﻣ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﯽﻣ ﺖﺒﺤﺻ ﺪﯾﺪﻬﺗ ﺎﺑ نورﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ

نﺎﻤﻫ) ﺪﻨﻨﮐ 32

: 1 نآ .(

ﻪـﮑﻠﺑ ،وا ﻪﻧ ،ﺎﻫ

ﯽﻣ ﯽﮑﯾ اﺪﺧ ﺎﺑ ار ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ نﺎﻤﻫ) ﺪﻧﺮﯿﮔ

32 : 4

ﯽـﻤﻧ ﺖﮐﺮـﺷ نآ ﺶﺘـﺳﺮﭘ رد وا .(

رد و ﺪـﻨﮐ

ﯽﻤﻧ هدﺮﺑ مﺎﻧ وا زا مدﺮﻣ ِﻪﯿﻠﻋ اﺪﺧ مﺮﺟ ِمﻼﻋا نﺎﻤﻫ) دﻮﺷ

32 : 7 رد وا ﻢـﺳا و ؛(ﺪـﻌﺑ تﺎـﯾآ و

ﯽﻤﻧ هدﺮﺑ ﻢﻫ ﯽﺳﻮﻣ ﺖﻋﺎﻔﺷ نﺎﻤﻫ) دﻮﺷ

32 : 11 - 14 ، 31 - 32

دﺮـﻣ ﻪـﺑ ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﺘﺧﺎﺳ .(

م

ﯽﻣ هداد ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻤﻫ) دﻮﺷ

32 : 20 ﻪﯿﻨﺜﺗ ﺮْﻔِﺳ :ﮏﻧ ؛ 9

: 21

ﯽـﻣ ﻒﯿـﺻﻮﺗ نﺎﻨﭼ ﺰﯿﻧ و ( دﻮـﺷ

ﯽﻣ نوﺮﯿﺑ قﺎﻔﺗا ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ یﺪﻨﻧﺎﻣوﺎﮔ ۀﮋﯾو ﻞﮑﺷ ﯽﯾﻮﮔ ﻪﮐ جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ) ﺪﯾآ

32 : 24 (

)

Sarna, 1/209

ﮥـﯾآ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ .(

» ...

ﻦـﯾا ﻪﻟﺎـﺳﻮﮔ نوﺮـﯿﺑ ﺪـﻣآ

« ﺖﯿﻟﻮﺌـﺴﻣ نورﺎـﻫ ،(نﺎـﻤﻫ)

ﮑﻧا ار ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﯽﻣ رﺎ

یاﺮـﺑ ار یﺪﻫﺎـﺷ ﺎـﺠﻨﯾا رد ﯽـﺧﺮﺑ .ﺖﺧﺎـﺳ ار شدﻮﺧ نآ ؛ﺪﻨﮐ

ﯽﻣ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا زا ﯽﺘﯾاور ﻪﺑ ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ نآ رد ﻪﮐ ﺪﻨﻨﯿﺑ

ﻞـﺜﻣ ،ﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎـﺳ ﯽـﻌﯿﺒﻃاﺮﻓ ﯽﻠﮑـﺷ

شارْﺪﯿِﻣ ﯽﯾﺎﻫ )

Midrash

( ﯽﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻪﮐ نﺎﻤﯿﻠـﺳ ﺪـﺒﻌﻣ و سﺪـﻘﻣ ﮥـﻤﯿﺧ رﻮﻄﭼ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ

ﺪﻨﺘﺧﺎﺳ و ﺪﻧدﺮﮐ ﺎﻨﺑ ار نﺎﺷدﻮﺧ )

Tigay, 185 {Exodus 32: 24}

،نورﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ ِدﻮﺟوﺎﺑ .(

ﻢﮐ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ ﻦﯿﻤﻫ .ﺪﺷ ﺖﯿﺣﻼﺻ ِﺐﻠﺳ ﺖﻧﺎﻬﮐ مﺎﻘﻣ زا ﻪﻧ و ﺪﺷ تازﺎﺠﻣ ﻪﻧ وا نﺎـﺸﻧ ﺖﯿﻤﻫا

بﺎـﺘﮐ) دراد دﻮـﺟو نﺎﺘـﺳاد ﻦـﯾا یﺮﻌﺷ ﺖﯾاور رد ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﺶﺘﺳﺮﭘ رد نورﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ نداد ﺮﯿﻣاﺰﻣ 106 : 19 - 22 :ﮏﻧ ؛ 106 : 16 ﺎﯿِﻤَﺤَﻧ بﺎﺘﮐ ؛ 9

: 18 ( )

Sarna, 1/209

.(

ﺎﻣا و ﯽـﻣ ﯽﻌﺳ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ قﺮﻃ ﻪﺑ شارْﺪﯿِﻣ رد ﯽﻫﺎـﻨﮔ ﻪـﻧﻮﮔﺮﻫ زا ار نورﺎـﻫ ﻪـﮐ ﺪـﻨﮐ

ﺪﻨﮐ ﻪﺋﺮﺒﺗ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﮥﺛدﺎﺣ )

Goitein, 1/211

،نﺎﻣﺮﻓ هد ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﮐ اﺮﯾز ،(

» نﺎﯾاﺪـﺧ اﺮﺗ

.ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻦﻣ زا ﺮﯿﻏ ﺮﮕﯾد رد ﻻﺎﺑ ﻪﭽﻧآ زا ﯽﻟﺎﺜﻤﺗ ﭻﯿﻫ و هﺪﯿﺷاﺮﺗ ﯽﺗرﻮﺻ

زا و ،ﺖـﺳا نﺎﻤـﺳآ

ا و ،ﺖﺳا ﻦﯿﻣز رد ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻪﭽﻧآ ز

زﺎـﺴﻣ دﻮـﺧ یاﺮﺑ ،ﺖﺳا ﻦﯿﻣز ﺮﯾز بآ رد ﻪﭽﻧآ .

ﺎـﻬﻧآ دﺰـﻧ

ﺎﻤﻨﻣ تدﺎﺒﻋ ار ﺎﻬﻧآ و ،ﻦﮑﻣ هﺪﺠﺳ «...

جوﺮﺧ ﺮْﻔِﺳ) 20

: 3 - 5 ﻪﯿﻨﺜﺗ ﺮْﻔِﺳ :ﮏﻧ ﺰﯿﻧ ؛ 5

: 7 - 9 (

ﺖﺑ ،دﻮﻤﻠﺗ ﺮﺑﺎﻨﺑ و هﺮﯿﺒﮐ هﺎﻨﮔ ﻪﺳ زا ﯽﮑﯾ ﯽﺘﺳﺮﭘ

ﺖﺳا (ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﺘﻗ و ﺎﻧز ﺮﮕﯾد یﺎﺗ ود) یا

ــﻟو ﺪــﻫﺪﺑ ﺖــﺳد زا ار دﻮــﺧ نﺎــﺟ ﺪــﯾﺎﺑ نﺎــﺴﻧا ﻪــﮐ نآ زا ﯽــﮑﯾ ﺐــﮑﺗﺮﻣ ﯽ

دﻮــﺸﻧ ﺎــﻫ

Talmud, Babylonian, Sanhedrin 74a: 12)

:ﺖـﺳا هﺪـﻣآ دﻮـﻤﻠﺗ رد ﺰـﯿﻧ و ؛(

» ﺮـﮔا

ﻪـﺑ ،هﺪـﺑ شﻮﮔ وا فﺮﺣ ﻪﺑ ،ﻦﮐ ﺾﻘﻧ ار تارﻮﺗ مﺎﮑﺣا ﺖﻗﻮﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ :ﺪﯾﻮﮕﺑ ﻮﺗ ﻪﺑ یﺮﺒﻣﺎﯿﭘ

(9)

ﺖﺑ درﻮﻣ رد ﺰﺟ ار ﺪﯿـﺷرﻮﺧ و ﺖﺳا ﻦﯿﺘﺳار یﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﺖﺑﺎﺛ وا ﺮﮔا ﯽﺘﺣ و ،ﯽﺘﺳﺮﭘ

رد .هﺪـﻣ شﻮﮔ وا فﺮﺣ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ،دراد ﻪﮕﻧ ﻮﺗ یاﺮﺑ نﺎﻤﺳآ ﻂﺳو «

Talmud, Babylonian,

Sanhedrin 90a: 10)

.(

ﻞـﯾﻻد ﺮـﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﻫﺎﮔ نورﺎﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﺘﺧﺎﺳ درﻮﻣ رد ادﺎّﮔَا تﺎﻬﯿﺟﻮﺗ ﻦﺘﺧﺎـﺳ ﻪـﯿﺟﻮﺗ .ﺖﺳا وا یاﺮﺑ نآ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺐﻗاﻮﻋ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﻫﺎﮔ و وا ﻂﺳﻮﺗ نآ ﻦﺘﺧﺎﺳ

زا ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ سﺪـﻘﻣ بﺎـﺘﮐ رد هﺎـﻨﮔ ﺮـﻔﯿﮐ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ نورﺎﻫ نداد ﺲﭘ ناوﺎﺗ ﻖﯾﺮﻃ

:ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ،ﺖﺳا

» ﯽﺑ ﺰﮔﺮﻫ ار هﺎﻨﮔ یﺎـﯾﺎﻄﺧ ﻪـﮑﻠﺑ ،ﺖـﺷاﺬﮔ ﺪـﻫاﻮﺨﻧ اﺰـﺳ

ﺖـﻓﺮﮔ ﺪـﻫاﻮﺧ مرﺎـﻬﭼ و ﻢّﯿﺳ ﺖﺸﭘ ﺎﺗ نﺎﺸﯾا ناﺮﺴﭘ ناﺮﺴﭘ و ناﺮﺴﭘ ﺮﺑ ار نارﺪﭘ «

ﺮْﻔـِﺳ)

جوﺮﺧ 34 : 7 ﻠﯾﻻد ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﻫﺎﮔ تﺎﻬﯿﺟﻮﺗ ﻦﯾا ﺰﯿﻧ .(

ﯽﻫﺎـﮔ و نورﺎﻫ رﺎﯿﺘﺧا ﮥﻄﯿﺣ رد ﯽ

ﺮـﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﻫﺎﮔ تﺎﻬﯿﺟﻮﺗ ﻦﯾا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا وا رﺎﯿﺘﺧا ﮥﻄﯿﺣ زا جرﺎﺧ ﯽﻠﯾﻻد ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ .ﺖﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ ءاروﺎﻣ ﻞﯾﻻد ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﻫﺎﮔ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻞﯾﻻد

ﺮـﺑ ﯽـﻨﺒﻣ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﺖﯾاور درﻮﻣ رد سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺪﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هﺎﮔﺪﯾد توﺎﻔﺗ ﯾد و نآ ندﻮﺒﻧ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﺦﯾرﺎﺗ زا نآ ندﻮـﺑ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ نآ درﻮﻣ رد ادﺎّﮔَا هﺎﮔﺪ

ﯽﻣ ﯽﺷﺎﻧ ﺎﺠﻧآ یﺮـﺒﻋ سﺪـﻘﻣ بﺎـﺘﮐ ،ﯽـﻠﮐ رﻮـﻃ ﻪﺑ ﯽﻟوا فﻼﺧﺮﺑ ،ﯽﻣود ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ دﻮﺷ

ﻦﯾازا .ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺎﻄﺧ و ﯽﻫﻻا ﯽﺣو ﺮـﮕﯾد و هﺎـﻨﮔ ﻦـﯾا ﺐـﮑﺗﺮﻣ نورﺎﻫ ،نآ ۀﺪﯿﻘﻋ ﻪﺑ ،ور

ﺎﻨﮔ ﻦﯾا ﯽﻔﻨﻣ رﺎﺑ ندﺮﮐ ﻢﮐ یاﺮﺑ اﺬﻟ و ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻫﺎﻨﮔ ﻪـﺑ ﺖـﺳد ءﺎـﯿﺒﻧا ﺮﮕﯾد و وا نﺎﻫ

نآ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﻫ

.ﺪﻧز

1 - ﱢﺑَر زا ﯽﺧﺮﺑ ﯽ

ﯽـﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻂﻠﺘﺨﻣ ﯽﻫوﺮﮔ ﻪﺑ ار ﺖﺑ ﺖﺳاﻮﺧرد رد ﻞﻤﻋ رﺎﮑﺘﺑا ﺎﻫ ﺪـﻨﻫد

ﯽﻨﺑ ﻪﺑ ﺮﺼﻣ زا جوﺮﺧ نﺎﻣز رد ﻪﮐ جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ) ﺪﻨﺘـﺳﻮﯿﭘ ﻞﯿﺋاﺮـﺳا

12 : 38 ﻪـﮐ ﯽﻣﺎـﮕﻨﻫ .(

ﯽﻣ ﻻﺎﺑ هﻮﮐ زا ﯽﺳﻮﻣ ﯽﻨﺑ ﻪﺑ ،ﺖﻓر

:ﺖﻔﮔ ﻞﯿﺋاﺮﺳا

» ﻬﭼ زور رد ﻦـﻣ زور نآ ﻢـﺸﺷ ﺖﻋﺎﺳ و ﻢﻠ

.ﺖﺸﮔ ﻢﻫاﻮﺧ زﺎﺑ «

ﯽﻨﺑ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻊﻤﺟ مدﺮﻣ زا ﺮﻔﻧ راﺰﻫ ﻞﻬﭼ کﺮـﺗ ار ﺮـﺼﻣ ﻞﯿﺋاﺮـﺳا

نآ نﺎﯿﻣ رد و ،ﺪﻨﻨﮐ ﺲﯿِﻨَﯾ مﺎﻧ ﻪﺑ یﺮﺼﻣ ود ﺎﻫ

)

Jannes

( ﺲﯾِﺮـْﺒْﻤَﻣ و )

Mambres

( ،ﺪـﻧدﻮﺑ

نﺎﻨﭽﻤﻫ ،ﺪﻧدﻮﺑ هداد مﺎﺠﻧا نﻮﻋﺮﻓ یاﺮﺑ ﯽﯾودﺎﺟ یﺎﻫرﺎﮐ ﻪﮐ :ﺖـﺳا بﻮﺘﮑﻣ ﻪﮐ

» و ناﺮﮔودﺎـﺟ

نﻮﺴﻓا ﻪﺑ ﺮﺼﻣ ﺪﻧدﺮﮐ ﻦﯿﻨﭼ ﻢﻫ ﺶﯾﻮﺧ یﺎﻫ

: 22 نآ ﮥـﻤﻫ .(

نورﺎـﻫ ِرود ﺎـﻫ

ﻪـﺘﻓر ﯽﺳﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻣز زا ﻢﻠﻬﭼ زور زا ﻢﺸﺷ ﺖﻋﺎﺳ ﮏﻨﯾا ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﺎﻋدا و ﺪﻧﺪﺷ ﻊﻤﺟ نآ .دﻮﺑ هدﺮﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ دﻮﺧ ﺖﺸﮔزﺎﺑ یاﺮﺑ ًﻼﺒﻗ وا ﻪﮐ ﯽﺘﻋﺎﺳ ،ﺖﺳا ﺎـﺠﻧآ زا ﻪـﮐ ﺪـﻧدﺮﮐ ﺎﻋدا ﺎﻫ

ﻨﻫ وا ﻪﮐ نآ اﺬﻟ .ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺰﮔﺮﻫ ،ﺖﺳا هﺪﻣﺎﯿﻧ زﻮ ﺎﻫ

» یو ] نورﺎﻫ :ﺪﻨﺘﻔﮔ ار [

’ یاﺮـﺑ و ﺰﯿﺧﺮﺑ

ﺎﻣ ﻪﮐ زﺎﺴﺑ نﺎﯾاﺪﺧ ﭘ

ﺮـﺼﻣ ﻦﯿـﻣز زا ار ﺎـﻣ ﻪـﮐ ،ﯽـﺳﻮﻣ ،دﺮﻣ ﻦﯾا اﺮﯾز ،ﺪﻨﻣاﺮﺨﺑ ﺎﻣ یور ﺶﯿ

(10)

،دروآ نوﺮﯿﺑ ﻧ

ﯽﻤ ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﭼ ار وا ﻢﯿﻧاد

«‛ جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ) 32

: 1 (

(Midrash, Midrash

Tanchuma, Ki Tisa, Siman 19: 1-2)

.

2 -

نآ یاﺮـﺑ وا ﻪـﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﺖﺳاﻮﺧرد نورﺎﻫ زا مدﺮﻣ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ نﺎﻄﯿﺷ ﮥﻟﺎـﺳﻮﮔ ﺎـﻫ

ﯽﻣ ﻻﺎﺑ هﻮﮐ زا ﯽﺳﻮﻣ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ :دزﺎﺴﺑ ار ﯽﯾﻼﻃ ﯽﻨﺑ ﻪﺑ ﺖﻓر

:ﺖـﻔﮔ ﻞﯿﺋاﺮـﺳا

» نﺎـﯾﺎﭘ رد

.ﺖـﺸﮔ ﻢﻫاﻮـﺧ زﺎـﺑ ﻦﻣ (ﺮﻬﻇ زا ﻞﺒﻗ) نآ ﺖﺴﺨﻧ ﺖﻋﺎﺳ ﺶﺷ مﺎﮕﻨﻫ و ﻢﻠﻬﭼ زور «

نآ ﺎـﻫ

ﯽﻣ ﺮﮑﻓ یزور ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ

ناﻮﯿـﺳ ﻢﺘـﻔﻫ) ﺖـﻓر ﻻﺎﺑ هﻮﮐ زا وا ﻪﮐ 1

ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻦـﯾا رد ﺪـﯾﺎﺑ (

ناﻮﯿﺳ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .دﻮﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ 30

ﯽـﻣ رﺎﻈﺘﻧا ،ﺖﺷاد زور زا ﻞـﺒﻗ وا ﻪـﮐ ﺖـﻓر

زﻮُﻤَﺗ ﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ رد ﺮﻬﻇ نآ ﻪﺑ وا ،ﻊﻗاو رد ،ﺎﻣا .ددﺮﮔ زﺎﺑ2

ﺎﻫ

» ﻞﻣﺎﮐ زور ﻞﻬﭼ زا ﺪﻌﺑ «

ﺮـﻫ ــ

ﺮﻗ نآ زا ﻞﺒﻗ ﻪﮐ نآ ﺐﺷ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ زور

نﺎـﻨﭽﻤﻫ) ـ دراد را یدﻮـﻬﯾ مﻮـﺳﺮﻣ ﮥﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻪـﮐ

ﺶﯾاﺪﯿﭘ ﺮْﻔِﺳ :ﮏﻧ ؛ﺖﺳا 1

: 5 زا ﯽـﺸﺨﺑ ،نآ ﺐﺷ ،ﯽﺳﻮﻣ ﻦﺘﻓر ﻻﺎﺑ زور ۀرﺎﺑرد .دﻮﺑ ﻪﺘﻔﮔ (

ﻞﯾاوا رد ناﻮﯿﺳ ﻢﺘﻔﻫ رد وا ﻪﮐ اﺮﯾز ،دروآ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﮐ زور ﮏﯾ ار نآ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ دﻮﺒﻧ نآ ﯽﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﻓر ﻻﺎﺑ ﺢﺒﺻ

ًﺎﻌﻗاو ﻢﻠﻬﭼ زور ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ زﻮُﻤَﺗ ﻢﻫﺪﻔﻫ ﻪﺑ

،ﻪـﻧ و دﺎﺘﻓا

نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻪﺘﺷاد دﺎﻘﺘﻋا مدﺮﻣ ﻪﮐ و ﺪـﻣآ نﺎﻄﯿـﺷ زﻮـُﻤَﺗ ﻢﻫدﺰﻧﺎـﺷ رد .نآ ﻢﻫدﺰﻧﺎـﺷ ﻪـﺑ ،ﺪﻧا

ﯽـﺑ و ﯽـﮔﺮﯿﺗ ،ﯽﮑﯾرﺎـﺗ ﺮﻫﺎﻇ نآ ﻪﺑ و ،دﺮﮐ ﻪﺘﻔﺷآ ار نﺎﻬﺟ :ﺪـﻨﯾﻮﮕﺑ مدﺮـﻣ ﺎـﺗ داد ﯽـﻤﻈﻧ

» ﺖﺳا هﺪﺷ دراو ﯽﮕﺘﻔﺷآ نﺎﻬﺟ رد ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ و ،ﺖﺳا هدﺮﻣ ﯽﺳﻮﻣ ًﺎﻨﺌﻤﻄﻣ

!

« ا نآ ﻪﺑ و ﺎﻫ

:ﺖﻔﮔ

» ﻢﻫ (ﺮﻬﻇ) ﺖﻋﺎﺳ ﺶﺷ ﻪﮐ اﺮﯾز ،ﺖﺳا هدﺮﻣ ﯽﺳﻮﻣ ،یرآ و ﺖـﺳا هﺪﯿـﺳر اﺮﻓ نﻮﻨﮐا

.ﺖـﺳا ﻪﺘـﺸﮕﻧزﺎﺑ وا «

(Tanakh, Rashi, Exodus, Rashi on Exodus 32:1 (1))

ﺮﺑﺎـﻨﺑ .

ﻪـﮐ یرﻮـﻃ دﺮـﮐ ﻪﺘﻔـﺷآ نﺎـﻓﻮﻃ ﺎﺑ ار نﺎﻬﺟ و ﺪﻣآ نﺎﻄﯿﺷ زور ﻞﻬﭼ زا ﺪﻌﺑ ،ﺮﮕﯾد ﺖﯾاور ﯽﻨﺑ یاﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻞﯿﺋاﺮﺳا

.دﻮـﺑ ﺢﺒـﺻ زﻮـﻨﻫ ًﺎـﻌﻗاو ﻪـﮐ ﯽﻟﺎـﺣ رد ﺖﺳا ﺮﻬﻇ زا ﺪﻌﺑ ﻪﮐ ﺪﻣآ

:ﺖﻔﮔ نﺎﯾدﻮﻬﯾ ﻪﺑ نﺎﻄﯿﺷ

»

؟ﺖﺳا ﺎﺠﮐ ﯽﺳﻮﻣ ﺎﻤﺷ ﻢﻠﻌﻣ «

نآ :ﺪﻨﺘﻔﮔ وا ﻪﺑ ﺎﻫ

» ﻻﺎﺑ هﻮﮐ زا وا

.ﺖﺳا ﻪﺘﻓر «

نآ ﻪﺑ وا :ﺖﻔﮔ ﺎﻫ

» ًﺎﻤﻠﺴﻣ .ﺖﺳا هﺪﻣﺎﯿﻧ زﻮﻨﻫ وا و ﺖﺳا هﺪﯿﺳر اﺮﻓ ﺶﺷ ﺖﻋﺎﺳ

.ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺨﻧ وا «

نآ و ﺮﺣ ﻪﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﭻﯿﻫ ﺎﻫ نآ ﻪﺑ نﺎﻄﯿﺷ .ﺪﻧدﺮﮑﻧ وا ف

:ﺖـﻔﮔ ﺎﻫ

» ﯽـﺳﻮﻣ

.ﺖﺳا هدﺮﻣ «

نآ و گﺮـﻣ ﺮﺘﺴﺑ زا یﺮﯾﻮﺼﺗ وا ،مﺎﺠﻧاﺮﺳ .ﺪﻧدﺮﮑﻧ وا فﺮﺣ ﻪﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﭻﯿﻫ ﺎﻫ

نآ ﻪﺑ ﺮﺑا رد ار وا ﺪﺴﺟ زا یﺮﯾﻮﺼﺗ و ﯽﺳﻮﻣ دﻮﻬﯾ مﻮﻗ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺖﻗو نآ ﺎﻬﻨﺗ و .داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ

:ﺪﻨﺘﻔﮔ نورﺎﻫ ﻪﺑ

» ﺎﻣ یاﺮﺑ و ﺰﯿﺧﺮﺑ ﻪﮐ زﺎﺴﺑ نﺎﯾاﺪﺧ

ﭘ یور ﺶﯿ ،دﺮـﻣ ﻦﯾا اﺮﯾز ،ﺪﻨﻣاﺮﺨﺑ ﺎﻣ

،دروآ نوﺮﯿﺑ ﺮﺼﻣ ﻦﯿﻣز زا ار ﺎﻣ ﻪﮐ ،ﯽﺳﻮﻣ ﻧ

ﯽﻤ ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﭼ ار وا ﻢﯿﻧاد

« جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ)

32 : 1 (

Talmud, Babylonian, Shabbat, 89a: 6; Cohen, 56-57)

.(

1 ) دادﺮﺧ دوﺪﺣ و ﻦﺋوژ/ﻪﻣ لدﺎﻌﻣ ،یﺮﺒﻋ ﻢﯾﻮﻘﺗ ﻢﻬﻧ هﺎﻣ . ﻦﻣﺮﺘﻧآ

، 360 .(

2 ) هﺎﻣ ﺮﯿﺗ دوﺪﺣ و ﻪﯿﺋوژ/ﻦﺋوژ ﻖﻓاﻮﻣ ،یﺮﺒﻋ ﻢﯾﻮﻘﺗ ﻢﻫد هﺎﻣ . ﻦﻣﺮﺘﻧآ

، 357 .(

(11)

ﺺﯿﺨـﺸﺗ رد ﺰـﯿﻧ و هﻮﮐ زا ﯽﺳﻮﻣ نﺪﻣآ ﻦﯿﯾﺎﭘ زور ﮥﺒﺳﺎﺤﻣ رد مدﺮﻣ ﻪﮐ ار ﻻﺎﺑ ﻪﯿﺟﻮﺗ و ﺮﻬﻇ زا ﻞﺒﻗ ﻦﯿﺑ ﯽﻣ ،ﺪﻧدﺮﮐ هﺎﺒﺘﺷا زور نآ ﺮﻬﻇ زا ﺪﻌﺑ

ﻪـﮐ دﺮـﮐ اﺪـﯿﭘ ﺮـﯾز ﮥـﯾآ رد ناﻮﺗ

ﻦﯾا زا ﺪﻌﺑ زور ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﻌﺑ زور ﺎﺗ ﯽﺳﻮﻣ نآ ﺮﺑﺎﻨﺑ نآ ﻪﮐ

ﻦﯿﯾﺎـﭘ هﻮﮐ زا ،ﺪﻨﺘﺧﺎﺳ ار ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﺎﻫ

:ﺪﻣﺎﯿﻧ

» ﺖﻔﮔ ،هدادرد اﺪﻧ نورﺎﻫ و :

’ ﻓ...

َﯾ ﺪـﯿﻋ ادﺮ ـُﻬ

َﻮ ﯽـﻣ ه ـﺷﺎﺑ .ﺪ و‛ ،ﻪﺘـﺳﺎﺧﺮﺑ ناداﺪـﻣﺎﺑ

ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ ﻧارﺬﮔ ﯽﻨﺘﺧﻮﺳ یﺎﻫ ﺪﻧﺪﯿ

«. ...

: 5 - 6 نآ زا ﺲﭘ ﺎﻬﻨﺗ و .(

» ﻪـﺑ ﺪﻧواﺪﺧ

:ﺖﻔﮔ ﯽﺳﻮﻣ

’ ر ﻪﮐ ﻮﺗ مﻮﻗ ﻦﯾا ﻪﮐ اﺮﯾز ،وﺮﺑ ﺮﯾﺰﺑ ،هﺪﺷ ﻪﻧاو

هدروآ نوﺮـﯿﺑ ﺮـﺼﻣ ﻦﯿﻣز زا

،یا

ﺪﺳﺎﻓ هﺪﺷ ﺪﻧا .

«‛ جوﺮﺧ ﺮْﻔِﺳ) 32

: 7 .(

3 - نآ وا ًﻻوا ﻪﮐ اﺮﯾز دﻮﺑ ﺮﺼﻘﻣ اﺪﺧ رد ﻪـﮐ ﺮـﺼﻣ رد لﺎﺳ ﯽﺳ و ﺪﺻرﺎﻬﭼ تﺪﻣ ﻪﺑ ار ﺎﻫ

ﺖﺑ ِضﺮﻌﻣ رد نآ ﺖﺳﺮﭘ

نﺪﻤﺗ ﻦﯾﺮﺗ جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ) دﺮـﮐ هدﺮـﺑ ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ یﺎﻫ

12 :

40 ) (

(Midrash, Midrash Rabbah, Shemot Rabbah, 43: 7

نآ ﻪـﮐ ﯽﺘﻗو وا ًﺎﯿﻧﺎﺛ و ، ﺎـﻫ

ﯽﻣ کﺮﺗ ار ﺮﺼﻣ نآ ﻪـﺑ ار ﯽﻧاواﺮﻓ ۀﺮﻘﻧ و ﻼﻃ ،ﺪﻧدﺮﮐ

جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ) داد ﺎـﻫ 11

: 2 ؛ 12 : 35 -

36 (

(Talmud, Babylonian, Berakhot 32a: 8)

ﯽﯾﺎـّﻨَﯾ ﯽﱢﺑَر ﺐﺘﮑﻣ زا مود ﻞﯿﻟد درﻮﻣ رد .

)

Rabbi Yannai

( :ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺰﯿﻧ

» :ﺖـﻔﮔ ،وا دﺎـﺑ کرﺎـﺒﺘﻣ ،سوﺪﻗ ﺪﺣاو هﺎﮕﺸﯿﭘ رد ﯽﺳﻮﻣ

’ هﺮﻘﻧ و ﻼﻃ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ،نﺎﻬﺟ روﺮﺳ یا قﺎـﻔﻧا دﻮـﻬﯾ مﻮﻗ ﻪﺑ ﺮﺼﻣ زا جوﺮﺧ مﺎﮕﻨﻫ رد ﻮﺗ ﻪﮐ یا

هدﺮﮐ ﻦﯾا ﺎﺗ یا :ﺪﻨﺘﻔﮔ ﻪﮐ

’ ﺖﺳا ﯽﻓﺎﮐ ﺮﮕﯾد یاﺮـﺑ دﻮـﻬﯾ مﻮـﻗ ﻪـﮐ ﺪـﺷ ﺚـﻋﺎﺑ توﺮـﺛ ﻦـﯾا ،‛

.ﺪﻧزﺎﺴﺑ ار ﯽﯾﻼﻃ نﺎﯾاﺪﺧ نﺎﺷدﻮﺧ «‛

(Talmud, Babylonian, Sanhedrin 102a: 14)

.

4 - ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ هﺎﻨﮔ بﺎﮑﺗرا زا ﺎﺗ ﺖﺧﺎﺳ ار ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ هاﺮﮐا ﺎﺑ نورﺎﻫ ود ﻞـﺘﻗ ﺶﺸﺨﺑ

ﯽﻨﺑ ﻂﺳﻮﺗ زور ﮏﯾ رد ﺮﺒﻫر آ ﮥﻤﻫ ﺪﯿﻌﺒﺗ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﻞﯿﺋاﺮﺳا

ن ﯽـﺳﻮﻣ :ﺪﻨﮐ یﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺎﻫ

:دﺮﮐ بﻮﺼﻨﻣ مدﺮﻣ ﺮﺒﻫر ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نورﺎﻫ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار رﻮُﺣ دﻮﺧ ﺖﺒﯿﻏ ﯽﻃ رد

» ] و ﯽﺳﻮﻣ [

:ﺖﻔﮔ ﺦﯾﺎﺸﻣ ﻪﺑ

’ ﺎﻤﺷ دﺰﻧ ﺎﺗ ،ﺪﯿﻨﮐ ﻒﻗﻮﺗ ﺎﺠﻨﯾا رد ﺎﻣ یاﺮﺑ

ُﺣ و نورﺎﻫ ﺎﻧﺎﻤﻫ ،ﻢﯾدﺮﮔﺮﺑ ﺎﺑ رﻮ

ﯽﻣ ﺎﻤﺷ دوﺮﺑ نﺎﺸﯾا دﺰﻧ ،دراد یﺮﻣا ﻪﮐ ﺮﻫ ﺲﭘ .ﺪﻨﺷﺎﺑ «‛

: 14 ( ﯽﻧﺎـﻣز رد .

ﯽﻨﺑ ﻪﮐ و ﻢﯾﺮـﻣ ﺮﺴﭘ ﻪﮐ ،رﻮُﺣ دﺰﻧ اﺪﺘﺑا رد ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﺘﺧﺎﺳ فُﺮُﺷ رد ﻞﯿﺋاﺮﺳا

ﯽﻣ ﻪﺘﺴﻧاد ﺐﯿﻟﺎﮐ :ﺪﻨﺘﻔﮔ وا ﻪﺑ و ،ﺪﻧﺪﻣآ ،دﻮﺷ

»

زﺎـﺴﺑ ﯽﯾاﺪـﺧ ﺎﻣ یاﺮﺑ

!

« ﻪـﺑ وا ﻪـﮐ ﺎـﺠﻧآ زا

نآ فﺮﺣ ﻢْﯿِﺌْﯾِﻮِﻧ رد ًاﺪﻌﺑ ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ .ﺪﻨﺘﺸﮐ ار وا و ﺪﻨﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ،داﺪﻧ شﻮﮔ ﺎﻫ

)

Nevi’im

(

،ءﺎﯿﺒﻧا)

Prophets

:ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ (

» ﻦﻣاد رد ﻮﺗ یﺎﻫ

ﯽـﺑ ناﺮـﯿﻘﻓ نﺎـﺟ نﻮـﺧ ﺰﯿﻧ هﺎـﻨﮔ

ﺷ ﻪﺘﻓﺎﯾ .ﺪ نآ رد ار ﺎﻫ

َﻧ

ْﻘ نآ ﻊﯿﻤﺟ ﺮﺑ ﻪﮑـﻠﺑ ﻢﺘﻓﺎﯿﻧ ندز ﺐ ﺎﻫ

« ﯽـﺒﻧ ءﺎـﯿﻣرا بﺎﺘﮐ) 2

: 34 .(

ﯽﻣ هرﺎﺷا رﻮُﺣ نﻮﺧ ﻪﺑ ﻦﯾا نآ ،نآ زا ﺲﭘ .ﺪﻨﮐ

:ﺪـﻨﺘﻔﮔ وا ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﻓر نورﺎﻫ دﺰﻧ ﺎﻫ

» یاﺮـﺑ

ﺧ ﺎﻣ زﺎﺴﺑ ﯽﯾاﺪ

!

« نآ ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ زا نورﺎﻫ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ .ﺪﯿـﺳﺮﺗ و ،ﺪـﺷ ﻊـﻠﻄﻣ ﺪـﻧدﺮﮐ رﻮُﺣ ﺎﺑ ﺎﻫ

(12)

:ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ

»

دﺮـﮐ ﺎـﻨﺑ نآ ﺶﯿﭘ ﯽﺤﺑﺬﻣ ،ﺪﯾﺪﺑ ار ﻦﯾا نورﺎﻫ نﻮﭼ و «

جوﺮـﺧ ﺮْﻔـِﺳ)

32 : 5 :ﺖـﻔﮔ نورﺎـﻫ .دﻮـﺷ ﻪﺘـﺸﮐ ﺖﺳا راﺮﻗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺼﺨﺷ ادﺎﺒﻣ ﻪﮐ ﺪﯿﺳﺮﺗ نورﺎﻫ .(

» نآ ؟ﻢﻨﮐ رﺎﮑﭼ ﺪﯾﺎﺑ رﻮُﺣ ًﻼﺒﻗ ﺎﻫ

ﻪﺘﺸﮐ ار نآ ﺮـﮔا ﮏﻨﯾا .دﻮﺑ ﯽﺒﻧ وا و ،ﺪﻧا ،ﻦﻫﺎـﮐ ،اﺮـﻣ ﺎـﻫ

:ﺪـﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هﺪﯿﺸﺨﺑ ﻖﻘﺤﺗ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﺷﻮﻧ سﺪﻘﻣ بﺎﺘﮐ رد ًاﺪﻌﺑ ﻪﮐ ار ﯽﻣﻼﮐ ،ﺪﻨﺸﮑﺑ

» ﯽﻣ ﺎﯾآ و ﺎﯿﺒﻧا و نﺎﻨﻫﺎﮐ ﻪﮐ دﻮﺷ ء

رد

َﻣ

ْﻘ

َﺪ

؟ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﺸﮐ ﺪﻧواﺪﺧ س ءﺎـﯿﻣرا ﯽﺛاﺮﻣ بﺎﺘﮐ)

2 :

20 .(

نآ ﺮﮔا ـﻨﻫاﻮﺧ ﺪﯿﻌﺒﺗ ﯽﮕﻤﻫ ،ﺪﻨﺸﮑﺑ اﺮﻣ ﺎﻫ ﺪـﺷ ﺪ

«

(Midrash, Midrash Rabbah,

Vayikra Rabbah 10: 3; Midrash, Midrash Tanchuma, Ki Tisa, Siman 19: 2)

.

:ﺖﻔﮔ شدﻮﺧ ﺎﺑ نورﺎﻫ ،یﺮﮕﯾد ﺖﯾاور ﺮﺑﺎﻨﺑ

» نآ فﺮـﺣ ﻪﺑ نﻵا ﻦﻣ ﺮﮔا ،ﻢﻫﺪـﻧ شﻮـﮔ ﺎـﻫ

نآ ﮥﯾآ و ﺖﺸﮐ ﺪﻨﻫاﻮﺧ وا ﻞﺜﻣ ﺰﯿﻧ اﺮﻣ ﺎﻫ

» ﯽﻣ ﺎﯾآ و

ﺎـﯿﺒﻧا و نﺎـﻨﻫﺎﮐ ﻪـﮐ دﻮﺷ ء

رد

َﻣ ـْﻘ

َﺪ س

؟ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﺸﮐ ﺪﻧواﺪﺧ «

ءﺎﯿﻣرا ﯽﺛاﺮﻣ بﺎﺘﮐ) 2

: 20 ﺪـﻫاﻮﺧ هﺪﯿـﺸﺨﺑ ﻖـﻘﺤﺗ ﻦﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا (

نآ و ،ﺪﺷ هرﺎﭼ هار ﺰﮔﺮﻫ ﺎﻫ

ﺖـﺳا ﻦﯾا ﺖﺤﻠﺼﻣ اﺬﻟ .ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺨﻧ ﯽﻫﺎﻨﮔ ﻦﯿﻨﭼ یاﺮﺑ یا

نآ یاﺮﺑ ﻪﮐ نآ یاﺮـﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﮐ اﺮﯾز ،مزﺎﺴﺑ ار ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﺎﻫ

هرﺎـﭼ هار ﻪـﺑﻮﺗ ﻖـﯾﺮﻃ زا ﺎـﻫ یا

ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺟو «

(Talmud, Babylonian, Sanhedrin 7a: 3-4)

.

5 - ﯽـﻣ لﻮﮐﻮﻣ ﺪﻌﺑ زور ﻪﺑ ار ﻦﺸﺟ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺻﺮﻓ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ یاﺮﺑ نورﺎﻫ و ﺪـﻨﮐ

ﯽـﻣ ﻪﻟﺎـﺳﻮﮔ ﻪـﻧ و هِﻮـْﻬَﯾ ﻪﺑ نآ ﻢﯾﺪﻘﺗ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ار ﺢﺑﺬﻣ و ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﻖـﺒﻃ ﺮـﺑ :دزﺎـﺳ

،یﺮﯿﺴﻔﺗ

» دﺮﮐ ﺎﻨﺑ نآ ﺶﯿﭘ ﯽﺤﺑﺬﻣ ،ﺪﯾﺪﺑ ار ﻦﯾا نورﺎﻫ نﻮﭼ و «. ...

ْﻔِﺳ) جوﺮـﺧ ﺮ 32

: 5 .(

ﻦﯾا ار ﻂﯾاﺮﺷ وا ؟ﺪﯾد ﻪﭼ وا نآ ﺮﮔا :ﺪﯾد ﻪﻧﻮﮔ

ﮓﻨﺳ ﯽﮑﯾ ،ﺪﻨﻨﮐ ﺎﻨﺑ ار نآ ﺎﻫ یﺮـﮕﯾد و هﺰﯾر

گرﺰﺑ ﮓﻨﺳ نآ و ،دروآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗ

.ﺪﻧﺎـﺳر ﺪـﻨﻫاﻮﺧ نﺎـﯾﺎﭘ ﻪﺑ ار ﺖﺑ ﻦﺘﺧﺎﺳ زور ﮏﯾ رد ﺎﻫ

ﯽﻣ ﺲﭙﺳ ،ﻢﻨﮐ ﺎﻨﺑ ار نآ ﻦﻣ ﺮﮔا ﺖﺳد و ﻢﻨﮐ ﻞﻄﻌﻣ ﻢﻧاﻮﺗ

ﯽﺳﻮﻣ ﺎﻣ ﻢﻠﻌﻣ ﻪﺑ و ،ﻢﻨﮐ ﺖﺳد

ﺻﺮﻓ ﺖﺑ ﻦﯾا ﺲﭙﺳ و ﺪﯾﺎﯿﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ هﻮﮐ زا ﺎﺗ ﻢﻫﺪﺑ ﺖ ار نآ ﻦـﻣ ﺮﮔا و .دﺮﺒﺑ ﻦﯿﺑ زا ار ﯽﺘﺳﺮﭘ

ﯽﻣ ،ﻢﻨﮐ ﺎﻨﺑ ﻪﺘـﺷﻮﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،ﻢﻨـﮐ ﻢﯾﺪﻘﺗ ،وا دﺎﺑ كرﺎﺒﺘﻣ ،سوﺪﻗ ﺪﺣاو مﺎﻧ ﻪﺑ ار نآ ﻢﻧاﻮﺗ

:ﺖﺳا هﺪﺷ ...»

ﺖﻔﮔ ،هدادرد اﺪﻧ نورﺎﻫ و :

’

َﯾ ﺪﯿﻋ ادﺮﻓ

ُﻬ

َﻮ ﯽﻣ ه ﺷﺎﺑ .ﺪ «‛ جوﺮـﺧ ﺮْﻔِﺳ) 32

: 5 .(

ﻧ ﻪﺘﺷﻮﻧ :ﺖﺳا هﺪﺸ

» ﻪﻟﺎـﺳﻮﮔ ﺪﯿﻋ

« :ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪﺘـﺷﻮﻧ ﻪـﮑﻠﺑ ،

»

هَﻮـُﻬَﯾ ﺪـﯿﻋ «

(Midrash,

Midrash Rabbah, Vayikra Rabbah 10: 3)

.

6 - نآ ﻦﺘﺧﺎـﺳ هﺎـﻨﮔ رﺎـﺑ ﻦﺘﻓﺮـﮔ شود ﻪـﺑ ﻊﻧﺎـﻣ ﺎﺗ ﺖﺧﺎﺳ ار ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ نورﺎﻫ

ﯽﻨﺑ ﻂﺳﻮﺗ :یﺮﮕﯾد ﺮﯿﺴﻔﺗ ﺮﺑﺎﻨﺑ :دﻮﺷ ﻞﯿﺋاﺮﺳا

» نآ ﺶﯿـﭘ ﯽﺤﺑﺬﻣ ،ﺪﯾﺪﺑ ار ﻦﯾا نورﺎﻫ نﻮﭼ و

ﺑ دﺮﮐ ﺎﻨ «...

: 5 ﻦﯾا ار ﻂﯾاﺮﺷ وا ؟ﺪﯾد ﻪﭼ وا .(

نآ ﺮـﮔا :ﺪـﯾد ﻪﻧﻮﮔ ﺎـﻨﺑ ار نآ ﺎـﻫ

نآ شود ﺮﺑ نآ هﺎﻨﮔ ﺪﻨﻨﮐ ﺮـﺑ نآ هﺎـﻨﮔ ﺎﺗ ،ﻢﻨﮐ ﺎﻨﺑ ار نآ ﻦﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﺎﻣا ،دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺎﻫ

(13)

مدﺮﻣ ﻪﻧ و ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻣ شود

(Midrash, Midrash Rabbah, Vayikra Rabbah 10: 3)

.

7 - ﺢﻠﺻ ﯽﺘﺳود ﺢﻠﺻ و :دزﺎﺴﺑ ار ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ وا ﻪﮐ ﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ نورﺎﻫ ﯽﺒﻠﻃ ﺢﻠـﺻ نورﺎﻫ

ﻣ ﺖﺳود ار ﯽ

ﺖﺷاد ﻣ ﺐﻠﻃ ار ﺢﻠﺻ و ﯽ

دﺮﮐ و ﺢﻠـﺻ ﺮﻫﻮـﺷ و نز ﻦﯿـﺑ و ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ داﺮﻓا ﻦﯿﺑ و

ﯽـﻣ راﺮﻗﺮﺑ ﯽﺘﺷآ

ﯽـﻣ ﺖـﺳود ار مدﺮـﻣ ﮥـﻤﻫ و دﺮـﮐ ﺖـﺷاد

(Talmud, Babylonian, Avot

D'Rabbi Natan 12:1)

. ﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﮏ اور ﯾ ﺖ

، اﯾ ﻦ ﺢﻠﺻ ﺘﺳود ﯽ ور ﯾ دﺮﮑ

ﻟﺎـﺳﻮﮔ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ نورﺎﻫ ﮥ

ﻼﻃ ﯽﯾ ﻌﺗ ار ﯿﯿ ﻦ ﻣ وا .دﺮﮐ ﯽ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻤﻫ ﮥ ﻧﺎﺴﮐ ﯽ ﮐ ﺶﺘﺳﺮﭘ ار نآ ﻪﮐ ار

،ﺪﻧدﺮ ،ﺪﻧﺎـﺳﺮﺑ ﻞـﺘﻗ ﻪﺑ

نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺳﻮﻣ ﻪﮐ ﯽ ﺢﻠـﺻ عﺎﻨﻗا وا .ﺪﻧﺪﺷ وا ﻊﻧﺎﻣ مدﺮﻣ ﻪﺑ ﺶﺘﻘﻔﺷ و ﻖﺸﻋ ﺎﻣا ،داد مﺎﺠﻧا ﻣآ

ـﯿ ﺰ ار

ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﻦ ﺎﻘﻟا شور ی ﻣ تارﻮﺗ ﻪﺑ ﻖﺸﻋ ﯽ

ﺖﺴﻧاد اﺮﺑﺎﻨﺑ و ﯾ ﻦ

ِﻫﯿ ﻞـﱢﻠ )

Hillel

( :ﺖـﻔﮔ

» نادﺮﮔﺎـﺷ زا

ـﻣ ﺖـﺳود ار ﺢﻠﺻ ﻪﮐ شﺎﺑ نورﺎﻫ ﯽ

ﺖـﺷاد

ـﻣ ﺐـﻠﻃ ار ﺢﻠـﺻ و ﯽ

،دﺮـﮐ

ﺮـﺸﺑ عﻮـﻧ ار

ﺖـﺳود

ﻣ ﯽ ﺖﺷاد نآ و دﺰﻧ تارﻮﺗ ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﯾ

ﮏ ﻣ ﯽ دﺮﮐ

«

(Mishnah, Pirkei Avot 1: 12)

.

8 - ﺖـﮐﺮﺣ ﻪـﺑ ار نآ و ﺪﻨﺘﺧﺎـﺳ دﻮﺧ ﯽﯾودﺎﺟ یﺎﻫرﺎﮐ ﺎﺑ ار ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ناﺮﮔودﺎﺟ

و ندﺮﮐ ﻪﺷاﺮﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نآ ﺎﯾ و ﺪﻨﺘﺷاد ا ﻪـﺑ ﺎـﯾ و ﺖﺧاﺪﻧا ﺶﺗآ رد ار نآ ﺮﯾﺮﺷ هﺎﮑﯿﻣ ﻪﮐ یا

ﻪﺤﻔﺻ ﺖﻠﻋ حور مﺎﻧ نآ یور ﻪﮐ ﯽﯾﻼﻃ یا

ﮏـﺣ ﻪﻟﺎـﺳﻮﮔ ﮏﯾ ﻞﮑﺷ و هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ سﺪﻘﻟا

ﻦﯾا ﺪﯿﻣا ﻪﺑ ،نورﺎﻫ :ﺪﻣآ نوﺮﯿﺑ نآ زا ﺖﺧاﺪﻧا ﺶﺗآ رد ار نآ نورﺎﻫ و دﻮﺑ هﺪﺷ ﺖـﺻﺮﻓ ﻪﮐ

ــﺑ ﯽــﺳﻮﻣ ﺎــﺗ دروﺂــﯿﺑ ﺖــﺳد ﻪــﺑ یﺮﺘــﺸﯿﺑ ﯽــﻨﺑ ﻪــﺑ ،ددﺮﮔزﺎــﺑ هﺎــﮔودرا ﻪ

:ﺖــﻔﮔ ﻞﯿﺋاﺮــﺳا

» هراﻮﺷﻮﮔ ﺎﻤﺷ ناﺮﺘﺧد و ناﺮﺴﭘ و نﺎﻧز شﻮﮔ رد ﻪﮐ ار ﻼﻃ یﺎﻫ ا

دﺰـﻧ ،هدﺮـﮐ نوﺮﯿﺑ ،ﺖﺳ

ﯾروﺎﯿﺑ ﻦﻣ ﺪ

: 2 نآ ﻪﺑ نورﺎﻫ .(

ﺪـﻨﻫﺪﺑ مﺎﺠﻧا ار راﻮﺷد رﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ﺎﻫ

ﯽﻣ ﻪﮐ اﺮﯾز نآ .دﺮﮐ ﺪﻨﻫاﻮﺨﻧ ﺖﻘﻓاﻮﻣ نآ ﺎﺑ نﺎﻧز ﺖﺴﻧاد

ﺠﻌﻣ ﺎﻫ ﺪﺣاو ﻪﮐ ار ﯽﯾﺎﻫرﺎﮐ و تاﺰ

نآ یاﺮﺑ ،وا دﺎﺑ کرﺎﺒﺘﻣ ،سوﺪﻗ و خﺮﺳ یﺎﯾرد رد ﻪﮐ ار ﻪﭽﻧآ و ،دﻮﺑ هداد مﺎﺠﻧا ﺮﺼﻣ رد ﺎﻫ

:ﺪـﻨﺘﻔﮔ و ﺪـﻨﺘﻓر نادﺮـﻣ فﺮﻃ ﻪﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﯾد دﻮﺑ هداد خر ﺎﻨﯿﺳ هﻮﮐ رد

» اﺪـﺧ

ﺎﮐ و تاﺰـﺠﻌﻣ ﻦـﯾا ﮥـﻤﻫ ﻪـﮐ ،ار ،وا دﺎـﺑ کرﺎـﺒﺘﻣ ،سوﺪﻗ ﺪﺣاو ﺎﻣ ﻪﮐ دﻮﻣﺮﻓ ﯽﻬﻧ یﺎـﻫر

.ﻢﯾزﺎﺴﺑ ﺖﺑ ﺎﺗ ﻢﯿﻨﮐ کﺮﺗ ،ﺖﺳا هداد مﺎﺠﻧا ﺎﻣ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ار ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ «

شﻮـﮔ زا نادﺮـﻣ ،ﺎـﻣا

فﺮﺣ ﻪﺑ نداد نآ یﺎﻫ

ﻪﻠـﺻﺎﻓﻼﺑ و ﺪـﻧدﺮﮐ یراددﻮﺧ ﺎﻫ هراﻮـﺷﻮﮔ

یﺎـﻫ اﺪـﻫا ار نﺎـﺷدﻮﺧ

:ﺪﻧدﺮﮐ

» هراﻮﺷﻮﮔ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺲﭘ

ّرز یﺎﻫ دﻮـﺑ نﺎﺸﯾا یﺎﻬﺷﻮﮔ رد ﻪﮐ ار ﻦﯾ دﺰـﻧ ،هدﺮـﮐ نوﺮـﯿﺑ

ﻧدروآ نورﺎﻫ ﺪ

« ﺮْﻔِﺳ) جوﺮﺧ 32 : 3 ﯽﻤﻧ ﻪﯾآ .(

:ﺪﯾﻮﮔ

» شﻮـﮔ رد یﺎـﻫ

نﺎـﻧز نﺎـﺸﯾا

« ﻪـﮑﻠﺑ ،

ﯽﻣ :ﺪﯾﻮﮔ

» شﻮﮔ رد نﺎﺸﯾا یﺎﻫ .«

ﺎﯿﻣرِا ﯽﱢﺑَر )

R. Jeremiah

( نآ ﻪﮐ ﯽﺘﻗو ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎـﻫ

هراﻮﺷﻮﮔ و دﺮـﮐ ﺪـﻨﻠﺑ نﺎﻤـﺳآ یﻮـﺳ ﻪـﺑ ار دﻮﺧ نﺎﻤﺸﭼ نورﺎﻫ ،ﺪﻧدروآ وا دﺰﻧ ار نﺎﺸﯾﺎﻫ

:ﺖﻔﮔ

» ار دﻮﺧ نﺎﻤﺸﭼ ﻮﺗ یﻮﺳ ﻪﺑ ﺮﺑ

ﯽﻣ ﺮﻓا ﺎﻬﻧﺎﻤـﺳآ ﺮﺑ ﻪﮐ یا ،مزا

هدﻮـﻣﺮﻓ سﻮـﻠﺟ یا

«!

(14)

ﺮﯿﻣاﺰﻣ بﺎﺘﮐ) 123

: 1 ﯽﻣ ار رﺎﮑﻓا ﮥﻤﻫ ﻪﮐ ﻮﺗ .(

ﯽﻣ ﯽﻧاد هاﺮـﮐا ﺎـﺑ ار رﺎـﮐ ﻦﯾا ﻦﻣ ﻪﮐ ﯽﻧاد

ﯽـﻣ ﻢﻨـﮐ «

(Midrash, Midrash Tanchuma, Ki Tisa, Siman 19: 3-4)

ﺾـﺤﻣ ﻪـﺑ .

ﻦﯾا هراﻮﺷﻮﮔ نورﺎﻫ ﻪﮐ نآ یﺎﻫ

ﺎـﺣ رد ،ﺖﺧاﺪـﻧا بوذ ﮥـﺗﻮﺑ رد ﺶﺗآ رد ار ﺎﻫ زﻮـﻨﻫ ﻪـﮐ ﯽﻟ

نآ ﺎﺑ ﻪﮐ ﻂﻠﺘﺨﻣ ﯽﻫوﺮﮔ نﺎﯿﻣ رد ناﺮﮔودﺎﺟ ،ﺖﺸﮔ ﺪﻫاﻮﺧ زﺎﺑ ﯽﺳﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺷاد ﺪﯿﻣا زا ﺎﻫ

ﯽﯾودﺎﺟ ﺮﻨﻫ ﺎﺑ و ﺪﻧﺪﻣآ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻣآ نوﺮﯿﺑ ﺮﺼﻣ ﺪﻨﺘﺧﺎﺳ ار ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ نﺎﺷ

(Tanakh,

Rashi, Rashi on Exodus 32: 4 (2))

هراﻮﺷﻮﮔ نورﺎﻫ ،یﺮﮕﯾد ﺖﯾاور ﺮﺑﺎﻨﺑ . نآ یﺎﻫ

ار ﺎﻫ

ا ﺶﺗآ رد ،ﺎـﻣا .ﺖـﺸﮔ ﺪـﻫاﻮﺧ زﺎـﺑ ﯽـﺳﻮﻣ ﻪـﮐ ﺖـﺷاد ﺪـﯿﻣا زﻮـﻨﻫ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺧاﺪﻧ

ﻪﺷاﺮﺗ ﮥﺠﯿﺘﻧ رد ،ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ

ﻪﻟﺎـﺳﻮﮔ ،ﺖﺧاﺪـﻧا ﺶـﺗآ رد ار نآ ﺮﯾﺮﺷ هﺎﮑﯿﻣ ﻪﮐ یا و هﺪـﻧز یا

تﺎـﻤﻠﮐ ِیوﺎـﺣ ﻪﮐ ،ار ﻪﺷاﺮﺗ ﻦﯾا .ﺪﻣآ نوﺮﯿﺑ هﺪﻨﻨﮐ ﺰﯿﺧ و ﺖﺴَﺟ הלע

)רוש

aleh shor

،

» ﺎﯿﺑ ﻻﺎﺑ ،ﺮﻧ وﺎﮔ یا «

ﺮﻧ وﺎﮔ ﻪﺑ ﻒﺳﻮﯾ) ﯽﻣ ﻪﯿﺒﺸﺗ

ـﮑﻧ) دﻮﺷ ـ

ﻪـﯿﻨﺜﺗ ﺮْﻔـِﺳ : 33

: 17 ،دﻮـﺑ ((

ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﺘﻗو ًﻼﺒﻗ ﯽﺳﻮﻣ ار شﺪﺴﺟ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﯾﺎﯿﺑ ﻻﺎﺑ بآ ِﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻒﺳﻮﯾ تﻮﺑﺎﺗ ﺖﺳاﻮﺧ

دﻮـﺑ ﻪـﺘﺧاﺪﻧا ﻞـﯿﻧ دور رد ﺪـﻨﮐ ﻞـﻘﺘﻨﻣ ﻞﯿﺋاﺮـﺳا ضرا ﻪﺑ

(Tanakh, Rashi, Rashi on

Exodus 32: 4 (2); Midrash, Midrash Tanchuma, Ki Tisa 19: 4)

ﺖـﯾاور ﻖﺒﻃ ﺮﺑ .

نﺎﻨﭼ ﺪﻨﺘﺷاداو ندﺮﮐ ﺖﮐﺮﺣ ﻪﺑ ار ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ناﺮﮔودﺎﺟ ،یﺮﮕﯾد ﺖـﺳا هﺪـﻧز نآ ﯽﯾﻮـﮔ ﻪـﮐ

(Midrash, Midrash Rabbah, Shir HaShirim Rabbah, Parasha 1:9 (3))

ﺮﺑﺎـﻨﺑ .

هراﻮﺷﻮﮔ نﺎﯿﻣ رد نورﺎﻫ ،یﺮﮕﯾد ﺖﯾاور نآ یﺎﻫ

نآ یور ﺮـﺑ ﻪـﮐ ار ﯽـﯾﻼﻃ ﮥﺤﻔﺻ ﮏﯾ ﺎﻫ

حور مﺎﻧ ﻪﺘﺷﻮﻧ سﺪﻘﻟا و ،دﺮـﮐ اﺪـﯿﭘ دﻮﺑ هﺪﺷ ﮏﺣ ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﮏﯾ ﻞﮑﺷ نآ یور و ،دﻮﺑ هﺪﺷ

نﺎﻨﭽﻤﻫ ،ﺖﺧاﺪﻧا ﻦﯿﺸﺗآ ۀرﻮﮐ رد ار (ﻪﺤﻔﺻ) نآ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﮐ

»

ﻦـﻣ ﻪـﺑ ﺲـﭘ

] نورﺎﻫ و ﻢﺘﺧاﺪﻧا ﺶﺗآ رد ار نآ و ،ﺪﻧداد [ ﻣآ نوﺮﯿﺑ ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﯾا

ﺪ « جوﺮﺧ ﺮْﻔِﺳ) 32

: 24 .(

،ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺎﺠﻨﯾا رد

» نآ ﻦﻣ و آ رد ار ﺎﻫ

ﻢﺘﺧاﺪﻧا ﺶﺗ

« ،ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻪﮑﻠﺑ ،

» و

] ﻦﻣ و ﻢﺘﺧاﺪﻧا ﺶﺗآ رد ار نآ [ ﻣآ نوﺮﯿﺑ ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﯾا

.ﺪ « ﯽﻣ ﻮﻣ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ ﺪﯿﺸﮐ

ﯽﻨﺑ و ،ﺪﻣآ نوﺮﯿﺑ ﺪﻧﺪـﺷ هاﺮـﻤﮔ نآ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ و ،ﺪﻧﺪﯾد ار نآ ﻞﯿﺋاﺮﺳا

(Midrash, Pirkei

DeRabbi Eliezer 45: 4-5)

.

9 - ﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﺘﺧﺎﺳ رد نورﺎﻫ ۀﺰﯿﮕﻧا ﻦﺘﺧﺎـﺳ دﻮـﺟو ﺎﺑ ،اﺪﺧ ﻪﮐ اﺮﯾز ،دﻮﺑ ﺮﯿﺧ ﯽﯾ

دﺮـﮑﻧ ﻪﻘﯾﺎـﻀﻣ وا زا ار ﺖـﻧﺎﻬﮐ ﯽﻟﺎﻋ مﺎﻘﻣ ،نآ

(Midrash, Midrash Rabbah, Vayikra

Rabbah 10: 3; Midrash, Midrash Rabbah, Shemot Rabbah, 37: 2)

.

10 - یﺪـﻌﺑ گﺮـﻣ ﻪﮐ اﺮﯾز ﺪﺷ تازﺎﺠﻣ ﯽﺘﺨﺳ ﻪﺑ ﯽﯾﻼﻃ ﮥﻟﺎﺳﻮﮔ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ نورﺎﻫ

ﻧ) ﻦﺗ ود ﻪـﺛدﺎﺣ ﻦـﯾا رد وا ﺶـﻘﻧ ﻪـﺑ (رﺎـﻣﺎﺘﯾا و رازﺎﻌِﻟِا ،ﻮُﻬﯿِﺑَا ،بادﺎﻧ) ﺶﻧاﺮﺴﭘ زا (ﻮُﻬﯿِﺑَا و بادﺎ