ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ -
ﯽﺸﻫوﮋﭘ
ﯽﺸﺨﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﯽﺧﺮﺑ ،ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ نآ ﺮﯿﺛﺄﺗ و بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺎﺑ هﺮﯿﺟ ﻪﺠﻧﻮﯾ زا
ﻪﺒﻤﮑﺷ يﺮﯿﻤﺨﺗ و ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ هﺮﺑ رد يا
ﯽﭼﻮﻠﺑ ﺮﻧ يﺎﻫ
دﺎﺑآ ﯽﻘﺗ رﻮﭘ ﻦﺴﺣ ﻦﯿﺴﺣ
1
ﯽﻨﺘﺷﺎﺑ ﻢﻠﺴﻣ ،*
يﺮﻐﺻا ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ ،2 3
:ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ 22
/ 07 / 1397
:شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ 29
/ 10 / 1398
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﺒﻤﮑﺷ يﺮﯿﻤﺨﺗ و ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺧﺮﺑ ،ﻢﻀ ﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ نآ ﺮﯿﺛﺄﺗ و بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺎﺑ هﺮﯿﺟ ﻪﺠﻧﻮﯾ زا ﯽﺸ ﺨﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﯽﺳ رﺮﺑ ﺖﻬﺟ رد يا
هﺮﺑ ) رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ،ﯽﭼﻮﻠﺑ ﺮﻧ يﺎﻫ 0
، 6 و 12 بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ (بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺪﺻرد
ﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ،هﺮﯿﺟ ﻪﺠﻧﻮﯾ زا ﯽﺸﺨﺑ ﺎ ،ﺖﺷاد ﻪﺒﻤﮑﺷ يﺮﯿﻤﺨﺗ و ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺧﺮﺑ ،يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﻪﻧازور كارﻮﺧ فﺮﺼﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﺑ يراد
ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ هروا نژوﺮﺘﯿﻧ ،ﺰﮐﻮﻠﮔ ،مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻢــﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﻪﺒﻤﮑــﺷ ﻊﯾﺎﻣpH يوﺎﺣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد نﻮﺧ يا
6 و 12 ﻫﺎﮐ ،بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺪــﺻرد ﺶ
ﯽﻨﻌﻣ ،لوﺮﺘﺴﻠﮐ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ نﺎﯿﻣ رد .داد نﺎﺸﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراد وHDL
يوﺎﺣ هﺮﯿﺟ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣLDL 12
ﺞﯾﺎﺘﻧ .دﻮﺑ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﺪﺻ رد
يوﺎﺣ هﺮﯿﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ 6
ﻪﺠﻨﺳاﺮﻓ ،يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﺛا ،بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﺪﺻرد يﺮﯿﻤﺨﺗ يﺎﻫ
ﺷ ﻪﺒﻤﮑ يا
.ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﻧﻮﺧ و هژاو :يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ هﺮﺑ ،بﺎﻨﻋ گﺮﺑ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ،ﻦﻧﺎﺗ ،يراوﺮﭘ يﺎﻫ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ
3
2
1
زا و هدﻮﺑ يروﺮﭙﻣاد ﺖﻌﻨﺻ ﯽﺳ ﺎﺳ ا يﺎﻫزﺎﯿﻧ زا ﯽﮑﯾ ﻪﻓﻮﻠﻋ ﻦﯿﻣﺄﺗ .ﺖـــﺳا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺎﺑ ﯽﮐارﻮﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘـــﺳا ﯽﻓﺮﻃ ،دراﺪﻧ نﺎـــﺴﻧا ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺠﻧز ﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﻗر ﻪﮐ ﯽﮐارﻮﺧ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘـــﺳا ﻦﯿﻨﭼ زا يﺬﻐ ﻣ داﻮﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺶﯾاﺰﻓا فﺪﻫ ﺎﺑ دﻮﺟﻮﻣ رﺎﮑ ﻫار ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ كارﻮﺧ ﻪﻋرﺰﻣ تﺎﻧاﻮﯿﺣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد .ﺖﺳا يا
ﻪﻓﻮﻠﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يزروﺎـﺸﮐ و ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨـﺻ يﺎﯾﺎﻘﺑ و ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺎﺑ يا
ﻮﺗ درﻮﻣ ) ﺖﺳا هدﻮﺑ ماد ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻦﯿﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪﺟ 34
بﺎﻨﻋ .(
هﺎﺗﻮﮐ ﯽﺘﺧرد4
عﺎﻔﺗرا ﺎﺑ 2 ﺎﺗ 8 ﺎﺗ ﯽﻫﺎﮔ و هدﻮﺑ ﺮﺘﻣ 12
ﯽﻣ ﻢﻫ ﺮﺘﻣ موﺎﻘﻣ رﺎﯿﺴ ﺑ و ﺪﺳر
ﯽﻣ ﯽﮑﺸﺧ ﻪﺑ .ﺪﺷﺎﺑ
رد بﺎﻨﻋ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺸﮐ ﺮﯾز ﺢﻄﺳ ناﺮﯾا
دوﺪﺣ
3000 رﺎﺘﮑﻫ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﮐ زا ﻦﯾا ﺢﻄﺳ ﺶﯿﺑ زا 95
% نآ ﯽﻨﻌﯾ دوﺪﺣ
2850 رﺎﺘﮑﻫ نآ رد نﺎﺳ اﺮﺧ ﯽﺑﻮﻨﺟ ﻊﻗاو هﺪﺷ و 4200 ﻦﺗ لﻮﺼ ﺤﻣ
بﺎﻨﻋ زا نآ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻣ ددﺮﮔ
) نﻮﺗرﻮﻣ 24 گﺮﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ شراﺰﮔ ( يوﺎﺣ بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد هزﺎﺗ يﺎﻫ
2،1 و 3 ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد :ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﺷ را ﯽﺳﺎﻨﺷ رﺎﮐ
و ماد ﻪﯾﺬﻐﺗ هوﺮﮔ ﯽﺑﺮﻣ و دﺎﺘﺳا ،
روﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،رﻮﯿﻃ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يز
هﺎﮕﺸﻧاد .ناﺮﯾا ،ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ،ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ
*) - :لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
Email: [email protected] (
Doi:10.22067/ijasr.v13i1.75949 گﺮﺑ ندﺮﮐ ﮏﺸ ﺧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳ ا ﻦﯿﻧﻮﭘﺎﺳ
ﺎﻫ ﻦﯿﺑ زا هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﻦﯾا ،
ﯽﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺪـــﺿ رﻮﻠﺒﺘﻣ هدﺎﻣ ﮏﯾ ياراد بﺎﻨﻋ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .دور گﺮﺑ رد يا
ﻪﺑ دﻮﺧ مﺎﻧ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻔﯾﺰﯾز ﮏﯿﻧﺎﺗﻮﻔﯾﺰﯾز ﺪﯿﺳا مﺎﻧ ﻪﺑ ﻦﻧﺎﺗ ﮏﯾ و5
ﺖﺳا6
ﯽﻣ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﻪﮐ ﻢـــﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ و ﺪـــﺷﺎﺑ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﭽﺘﺧرد .ﺪﻫد
ﻪﺗﻮﺑ و ﺎﻫ زا يﺮﯿﺴ ﻣﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ تﻻاﺰﮔا و ﻦﻧﺎﺗ ﺮﯿﻈﻧ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺪﺿ داﻮﻣ يوﺎﺣ بﺎﻨﻋ ﻪﻠﻤﺟ ﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﻪ
ﯽﻣ ﺪﻨ ﻧاﻮﺗ شﻮﺧ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋ ﺎﺑ ﻮﺧ
يرﺎﯿ ﺘﺧا فﺮـــﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ و ﯽﮐار
) ددﺮﮔ ماد ﻂـــﺳﻮﺗ كارﻮﺧ 28
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ .(
5 هدﺎﻣ ﺪـــﺻرد
و ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ ﺮﺑ يﺮﯿﺛﺄﺗ هﺮﯿﺟ رد ﮏﺸ ﺧ دراﺪﻧ ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻊﯾﺎﻣpH
)1 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ،ﮏﺸ ﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀ ﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪﮐ داد نﺎﺸ ﻧ يا
ﺑ بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و تزا زا يرﺎﻋ هرﺎﺼ ﻋ ،مﺎﺧ ﻪ
ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ
527 ، 387 ، 336 و 556 ﯽﻣ ﮏــﺸﺧ هدﺎﻣ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ )ﺪــﺷﺎﺑ
17 .(
ﻪﺑ هﺮﯿﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻧﺎﺗ ﻪﮐ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﺪﻋ ﻞﯿﻟد
شﻮﺧ ﯽﮐارﻮﺧ
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺎﺑ نﺪﺷ ﺪﻧﺎﺑ و ﯽﻣ ،ﺎﻫ
ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ فﺮﺼﻣ و ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺪﻧاﻮﺗ
4- Zizyphus jujube mill 5- Acid Zizyphic
6- Acid Zizyphotannique
) ﺪﻫد راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار كارﻮﺧ 30
ﻦﻧﺎﺗ .(
ﭘ ﺮﺛا رد هدﻮﺑ ردﺎﻗ ﺎﻫ ﺎﺑ ﺪﻧﻮﯿ
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘﻮﮑﯿﻠﮔ دﺎﺠ ﯾا ناﻮﯿﺣ نﺎﻫد رد ار ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺲﮔ ﯽﺘﻟﺎﺣ ﯽﻗاﺰﺑ يﺎﻫ
شﻮﺧ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و هﺪــﺷ قاﺰﺑ ﺢــﺷﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯽﮐارﻮﺧ
ر ا
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ) ﺪﻨﻫد
35 كارﻮﺧ رد لﻮﮑﯿﻠﮔ ﻦﻠﯿﺗا ﯽﻠﭘ زا هدﺎﻔﺘـــﺳا .(
يﺎﻫ
و كارﻮﺧ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ﯽـــﺳﺮﺘـــﺳد ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻦﻧﺎﺗ يوﺎﺣ ﺳ ا نﺎﻣﺪﻧار ﺶﻫﺎﮐ ﻢﺴ ﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ ياﺮﺑ كارﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘ
يﺎﻫ ﻪﺒﻤﮑﺷ
) ﺪﺷ 30 كارﻮﺧ رد ﻢﻀﻫ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا .(
ﻦﻧﺎﺗ يﺎﻫ ﻢﻫ ﺚﻋﺎﺑ راد ﯽﻧﺎﻣز
ﯽﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ يزﺎــﺳﺎﻫر ﺰﺘﻨــﺳ ﺶﯾاﺰﻓا نآ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﮐ دﻮــﺷ
ﯽﻣ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺪﯿﻔﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐراﻮﺨﺸ ﻧ ياﺮﺑ ﻢﺴ ﯿﻧﺎﮑﻣ ﻦﯾا .ﺪﺷ ﺎﺑ
وﺮﺘﯿﻧ نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ اﺮﯾز ،هدﻮﺑ ﮏﭼﻮﮐ هدور ﻪﺑ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺮﯿﻏ نژ
ﺪﻫاﻮﺧ ماد رد ﺮﯿﺷ و ﻢﺸﭘ ،ﺖﺷﻮﮔ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ًﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ ﻪﮐ هﺪﺷ ﻦﻧﺎﺗ رﻮﻀﺣ .ﺪﺷ ﯽﻟﻮﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا و آوزﻮﺗوﺮﭘ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ
ﻂﯾاﺮـﺷ رد تﺎﻧﻮﯿﭘوﺮﭘ in vivo
) ﺪـﺷ 39 ﻪﺑ .(
رﻮﻃ ﯽﻠﮐ ﯽﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ
ﺚﻋﺎﺑ ﺖــﺳا ﻦﮑﻤﻣ هﺮﯿﺟ رد ﻦﻧﺎﺗ ﻢﮐ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ نﺎﻣﺪﻧار ﺶﯾاﺰﻓا
.ددﺮﮔ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ
ﻪﺑ و رﻮﺸﮐ رد ماد كارﻮﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ندﻮﺑ دوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺘﺳا هﮋﯾو
ﻪﺑ رﻮﺸ ﮐ ﯽﻣاد ﺖﯿﻌﻤﺟ نوﺰﻓا زور زﺎﯿﻧ و فﺮﻃ ﮏﯾ زا ﯽﺑﻮﻨﺟ نﺎﺳ اﺮﺧ يﺎﯾﺎﻘﺑ زا ﻪﻨﯿﻬﺑ هدﺎﻔﺘــﺳا و ﯽﯾﺎــﺳﺎﻨــﺷ ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا ﯽﮐارﻮﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ،يزروﺎـﺸﮐ تﻻﻮـﺼﺤﻣ ﯽﻋﺮﻓ تﻻﻮـﺼﺤﻣ هﮋﯾو
و ﯽﻣﻮﺑ يزروﺎـﺸﮐ
زا ﯽــﺸﺨﺑ ﻪﺑ ﯽﯾﻮﮕﺨــﺳﺎﭘ ﺖﻬﺟ ،ﯽﻤﯿﻠﻗا ﺪﻋﺎــﺴﻣﺎﻧ ﻂﯾاﺮــﺷ ﺎﺑ رﺎﮔزﺎــﺳ ﯽﻣ بﻮــﺴﺤﻣ يروﺮــﺿ يﺮﻣا رﻮــﺸﮐ ﯽﻣاد كارﻮﺧ يﺎﻫزﺎﯿﻧ زا .دﻮــﺷ
ﯽﯾﺎﺠﻧآ ﺖﺧرد گﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘـــﺳا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﯽﻤﮐ رﺎﯿـــﺴﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﮐ ﯽﺳ رﺮﺑ ﺮﺿ ﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ زا فﺪﻫ ،ﺖﺳ ا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ماد ﻪﯾﺬﻐﺗ رد بﺎﻨﻋ
زا هدﺎﻔﺘـــﺳا ﺮﺛا ،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻪﺠﻧﻮﯾ ﺎﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ رد بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ
ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ هﺮﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ رد يﺮﯿﻤﺨﺗ و ﯽﻤﻀﻫ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و نﻮﺧ يﺎﻫ ﻫ
يﺎ
ﯽﻣ ﯽﭼﻮﻠﺑ ﺮﻧ .ﺪﺷﺎﺑ
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﻒﺳ ﻮﺧ نﺎﺘﺳ ﺮﻬﺷ فاﺮﻃا تﺎﻏﺎﺑ زا بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ يﺎﻫ
ﻊﻤﺟ ﯽﺑﻮﻨﺟ نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا ﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻞﺤﻣ ﻪﺑ و يروآ
هوﺮﮔ ماد ﻪﯾﺬﻐﺗ ه
،ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ياﺮﺑ .ﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ يزروﺎﺸ ﮐ هﺪﮑﺸ ﻧاد ﯽﻣاد مﻮﻠﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﯽﺸ ﮑﭼ بﺎﯿﺳ آ ﻪﻠﯿﺳ و ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ يﺎﻫ لﺪﻣ)
100 ﺎﺑ
يرﻮﺗ ﺮﻄﻗ 1 ﯽﻠﯿﻣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳ ا درﻮﻣ و هﺪﺷ بﺎﯿﺳ آ (ﺮﺘﻣ
شور سﺎﺳا ﺮﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ )AOAC
1 د ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ( هراﻮﯾ
ﯽﻤﻫ نوﺪﺑ ﯽﻟﻮﻠــﺳ هراﻮﯾد و ﯽﻟﻮﻠــﺳ نو شور ﻖﺒﻃ ﺰﻟﻮﻠــﺳ
و ﺖــﺳﻮــﺳ
) نارﺎﮑﻤﻫ 38 .ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ (
ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ و ﻞﮐ ﻦﻧﺎﺗ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ
) رﺎﮐﺎﻣ شور سﺎﺳ اﺮﺑ ﻞﮐ ﻦﻧﺎﺗ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﮐ ناﺰﯿﻣ 19
و ( ) نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮﺗﺎﭘ شور سﺎﺳاﺮﺑ ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ
26 ( هزاﺪﻧا .ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
ماد و ﺎﻫ هﺮﯿﺟ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ
داﺪﻌﺗ زا ﺶﯾﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ 24
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ ﯽﭼﻮﻠﺑ داﮋﻧ هﺮﺑ سأر
85 /5 50± / 32 ﯽﮕﻫﺎﻣ ﺞﻨﭘ ﻦـــﺳ و هﺪﮑ ـــﺸﻧاد يروﺮﭙﻣاد ﺪﺣ او رد
.ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ يزروﺎﺸﮐ هﺮﯿﺟ
حﻮﻄﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ 0
، 6 و
12 ﻪﺑ بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺪﺻ رد مﺮﻧ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﺠﻧﻮﯾ ﺎﺑ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ترﻮﺻ
راﺰﻓا )SRNS ﻪﺨـــﺴﻧ 1,9,6069 لوﺪﺟ) ﺪﻧﺪـــﺷ ﻪﯿﻬﺗ ( 1
هﺮﯿﺟ .(
يﺎﻫ
ًﻼﻣﺎﮐ هﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ
30 ﻪﺑ 70 رد و ﻪﯿﻬﺗ (هﺮﺘﻧﺎﺴﻨﮐ و ﻪﺠﻧﻮﯾ)
هﺮﺑ رﺎﯿﺘﺧا .ﺪــﺷ هداد راﺮﻗ ﺎﻫ هﺮﯿﺟ
تﺪﻣ ياﺮﺑ ﯽــﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ 15
ﻪﺑ زور
تدﺎﻋ رﻮﻈﻨﻣ و يﺮﯾﺬﭘ
75 ﺮﺼ ﻋ و ﺢﺒﺻ ﺖﺑﻮﻧ ود رد ﺶﯾﺎﻣزآ هرود زور
،تﺎﻋﺎﺳ رد) 8
و 20 ﺰﯿﻣ ﻪﺑ ( رﺎﯿﺘﺧا رد دازآ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ بآ و يوﺎﺴ ﻣ نا
هﺮﺑ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺎﻫ ﯽﻗﺎﺑ كارﻮﺧ
ﻦﺘﺨﯾر زا ﻞﺒﻗ ،ﺪﻌﺑ زور ﺢﺒـــﺻ رد هﺪﻧﺎﻣ
ﻊﻤﺟ زور نآ كارﻮﺧ ﻪﻧازور كارﻮﺧ فﺮـــﺼﻣ ﺎﺗ هﺪـــﺷ ﻦﯾزﻮﺗ و يروآ
ماد .ددﺮﮔ ﻪﺒـــﺳﺎﺤﻣ ﺮﻫ ﺐﺗﺮﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺪﻨﺑراوﺮﭘ هرود لﻮﻃ رد ﺎﻫ
10
ﮏﯾ زور ﯽﮕﻨﺳ ﺮﮔ ﯽﻃ زا ﺲﭘ رﺎﺑ 16
زو ﺖﻋﺎﺳ ن ﺶﯾاﺰﻓا .ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺸ ﮐ
يﺎﻫزور داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ ،ﻪﯿﻟوا نزو زا ﯽﯾﺎﻬﻧ نزو توﺎﻔﺗ زا ،ﻪﻧازور نزو نزو رﺎﺑ ﺮﻫ زا ﺲﭘ يﺪﻨﺑراوﺮﭘ ماد ﯽــﺸﮐ
رد كارﻮﺧ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺐﯾﺮــﺿ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ﯽﻓﺮﺼ ﻣ ﮏﺸ ﺧ هدﺎﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻢﯿﺴ ﻘﺗ زا يﺪﻨﺑراوﺮﭘ هرود ﻞﮐ هﺮﺑ هﺪﻧز نزو ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﮐ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﻫ يﺎﻫ
.ﺪﺷ
ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻦﯿﯿﻌﺗ
زور زا ،ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ 65
تﺪﻣ ﻪﺑ يﺪﻨﺑراوﺮﭘ 10
زا زور
ﯽﻗﺎﺑ كارﻮﺧ ،ﻪﻧازور ﯽﻓﺮﺼﻣ كارﻮﺧ عﻮﻓﺪﻣ و رﻮﺧآ رد هﺪﻧﺎﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﯿﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺪﺷ يﺎﻣد رد ﺎﻫ 55
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ
72 ﮏﺸﺧ ﺖﻋﺎﺳ
)2 يﺬﻐﻣ داﻮﻣ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ .ﺪﻧﺪﺷ بﺎﯿﺳآ ﺲﭙﺳ و ( ﺪﻧا ﺎﺑ
هزا
.ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ عﻮﻓﺪﻣ و ﯽﻓﺮﺼﻣ كارﻮﺧ رد يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ يﺮﯿﮔ
ﻪﺠﻨﺳاﺮﻓ ﻪﺒﻤﮑﺷ يﺮﯿﻤﺨﺗ يﺎﻫ
زور رد 25 ، 50 و 75 ﺶﯾﺎﻣزآ هرود 2
هﺪﻋو ﻦﯿﻟوا زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎـــﺳ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ تردﺎﺒﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﺎﺑ يﺮﻣ ﻪﻟﻮﻟ ﻂــﺳﻮﺗ ﻪﺒﻤﮑــﺷ ﻪﺑاﺮﯿــﺷ زا يﺮﯿﮔ
ﻸﺧ ﭗﻤﭘ ﮏﻤﮐ ﻪﻠــﺻﺎﻓﻼﺑ و ﺪــﺷ
ﻂــﺳﻮﺗ نآpH ﯾد ﺮﺘﻣpH
لﺎﺘﯿﺠ
Metrohm,140) ﻪﮐ ﯽﺗرﻮـــﺻ رد .ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ و ﻦﯿﯿﻌﺗ (
رد نآpH
ﯽﻣ ضﺮﻓ دﻮﺒﻧ رﺎﻈﺘﻧا ﻞﺑﺎﻗ هدوﺪﺤﻣ هﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ قاﺰﺑ يراﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖـــﺳا ﯽﻣ ترﻮـــﺻ ًادﺪﺠﻣ يﺮﯿﮔ
،ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد .ﺖﻓﺮﮔ
و فﺎﺻ ﻪﯾﻻ رﺎﻬﭼ لﺎﻘﺘﻣ ﻪﭼرﺎﭘ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻪﺑاﺮﯿﺷ 5
ﯽﻠﯿﻣ نآ زا ﺮﺘﯿﻟ
و ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا نآ ﻢﺠﺣ ﺮﺑاﺮﺑ 2/
0 ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ لﺎﻣﺮﻧ ،ﺪﺷ
يﺎﻣد ﺎﺑ رﺰﯾﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺰﯿﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا 20
- ﻞﻘﺘﻨﻣ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
) ﺖﯾاﺮﻠﮐﻮﭙﯿﻫ ﻞﻨﻓ شور ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻊﯾﺎﻣ ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ .ﺪﺷ 6
(
.ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ
لوﺪﺟ
1 - ﮐارﻮﺧ داﻮﻣ ءاﺰﺟا هﺮﯿﺟ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ و ﯽ
هﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ ﺪﺻرد) يراوﺮﭘ يﺎﻫ
(ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ
Table 1- The ingredients and chemical composition of experimental diets used for fattening lamb (% dry matter)
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫﺮﯿﺟ
Experimental diets ﯽﮐارﻮﺧ داﻮﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ
Feedstuff ingredients
12%
6%
Control
18 24
ﻪﺠﻧﻮﯾ ﻪﻓﻮﻠﻋ 30 Alfalfa
12 6
بﺎﻨﻋ گﺮﺑ 0
Jujube leaf
34 34
ﻮﺟ ﻪﻧاد 34
Barley grain
16 16
ترذ ﻪﻧاد 16
Corn grain
5 5
مﺪﻨﮔ سﻮﺒﺳ 5
Wheat bran
3 3
ﺎﯾﻮﺳ ﻪﻟﺎﺠﻨﮐ 3
Soybean meal
5 5
ﻪﺒﻨﭘ ﻢﺨﺗ ﻪﻟﺎﺠﻨﮐ 5
Cotton seed meal
4 4
رﺪﻨﻐﭼ سﻼﻣ 4
Beet molasses
0.5 0.5
ﻦﯾﺮﯿﺷ شﻮﺟ 0.5
Sodium bicarbonate
0.5 0.5
ﮏﻤﻧ 0.5
Salt
1 1
1 ﯽﻧﺪﻌﻣ و ﯽﻨﯿﻣﺎﺘﯾو ﻞﻤﮑﻣ1
Vitamin and mineral premix1
1 1
ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ 1
Calcium carbonate
100 100
ﻞﮐ ﻊﻤﺟ 100
Total
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ
Chemical composition
93.71 94.39
94.56 ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ
Dry matter
2.3 2.4
ﻢﺴﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﻞﺑﺎﻗ يژﺮﻧا (ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد يﺮﻟﺎﮐﺎﮕﻣ) 2.4
1DM) Metabolisable energy (Mcal kg-
14.14 14.70
15.65 مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ (ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد)
Crude protein (% DM)
37.38 40.08
43.09
رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﯿﻟا (ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد) ﯽﺜﻨﺧ هﺪﻨﯾﻮﺷ
NDF (% DM)
21.32 21.97
22.27 يﺪﯿﺳا هﺪﻨﯾﻮﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﯿﻟا (ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد)
ADF (% DM)
0.84 0.80
ﻢﯿﺴﻠﮐ (ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد) 0.78
Calcium (% DM)
0.46 0.47
ﺮﻔﺴﻓ (ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد) 0.49 Phosphous (% DM)
:هﺮﯿﺟ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ رد1
500000 ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺪﺣاو ،A
100000 ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺪﺣاو ،D
100 ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺪﺣاو
،2E ،ﺰﻨﮕﻨﻣ مﺮﮔ 3 ،يور مﺮﮔ 3 ،ﻦﻫآ مﺮﮔ 100 ،ﺖﻟﺎﺒﮐ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ 60
،ﻢﯾﺪﺳ مﺮﮔ 1/
0
،ﺪﯾ مﺮﮔ 180 ،ﻢﯿﺴﻠﮐ مﺮﮔ 90 ،ﺮﻔﺴﻓ مﺮﮔ 1/
0 ،ﺖﻟﺎﺒﮐ مﺮﮔ 20 ،ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ مﺮﮔ 3/
0 و ﺲﻣ مﺮﮔ 001 /0 .مﻮﯿﻨﻠﺳ مﺮﮔ
1 Each kilogram of vitamin-mineral premix contained: Vitamin A (500,000 IU), Vitamin D (100,000 IU), Vitamin E (100), Iron (3 gr), Copper (0.3 gr), Manganese (2 gr), Zinc (3 gr), Iodine (0.1 gr), Cobalt (0.1 gr), Phosphous (90 gr), Calcium (180 gr), Sodium (60 gr), Magnesium (20 gr).
ﻪﺠﻨﺳاﺮﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫ
يﺎﻫزور رد 25
، 50 و 75 زا ﻪﯾﺬﻐﺗ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ود و ﺶﯾﺎﻣزآ هرود
ماد مﺎﻤ ﺗ نﻮﺧ جادو ﺪﯾ رو زا ﺎﻫ ﻪﻧ ﻮﻤﻧ .ﺪﯾ دﺮﮔ مﺎﺠ ﻧا يﺮﯿﮔ
نﻮﺧ يﺎﻫ
ماد ﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رد
2 ﻪﻟﻮﻟ ﮏﯾ .ﺪﻧﺪــﺷ يروآ ﻊﻤﺟ اﺰﺠﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ
دﺎﻘﻌﻧا ﺪﺿ هدﺎﻣ نوﺪﺑ ﻪﻟﻮﻟ ﮏﯾ و ﺎﻤﺳﻼﭘ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ ﻦﯾرﺎﭙﻫ يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ .دﻮﺑ مﺮﺳ جاﺮﺨﺘﺳ ا ياﺮﺑ ﻊﻤﺟ نﻮﺧ يﺎﻫ
تﺪﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ يروآ 10
رد ﻪﻘﯿﻗد 3000 يﺎﻤــﺳﻼﭘ ﺎﯾ مﺮــﺳ و ﺪﻧﺪــﺷ ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎــﺳ ﻪﻘﯿﻗد رد رود
نآ زا ﻞــﺻﺎﺣ ﺟ ﺲﭙــﺳ ،ﺪﯾدﺮﮔ اﺪﺟ ﺎﻫ
و رﺰﯾﺮﻓ رد يﺪﻌﺑ يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺖﻬ
يﺎﻣد 20 - ﯽﺘﻧﺎـــﺳ ﻪﺟرد هزاﺪﻧا .ﺪﻧﺪـــﺷ يراﺪﻬﮕﻧ داﺮﮔ
،ﺰﮐﻮﻠﮔ يﺮﯿﮔ
،لوﺮﺘﺴ ﻠﮐ ،HDL
، LDL هروا نژوﺮﺘﯿﻧ و هروا ،ﺪﯾﺮﺴ ﯿﻠﮔ يﺮﺗ نﻮﺧ يا
زا هدﺎﻔﺘـــﺳا ﺎﺑ ﺖﯿﮐ
شور ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ ،نﻮﻣزآ سرﺎﭘ ﺖﮐﺮـــﺷ يﺎﻫ يﺎﻫ
رﺰﯾﻻﺎﻧآﻮﺗوا هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ و ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ دراﺪﻧﺎﺘﺳا )
Chem Gesan
200, Italy
( .ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ
هداد يرﺎﻣآ يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺶﯾاﺮﯾوSAS 2/
9
هداد .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ و نآ دﺮﮑﻠﻤﻋ و كارﻮﺧ فﺮﺼ ﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
لﺪﻣ سﺎﺳ اﺮﺑ و ﯽﻓدﺎﺼ ﺗ ًﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳ ا ﺎﺑ يﺬﻐﻣ هدﺎﻣ ﻢﻀ ﻫ هرﺎﻤﺷ 1 ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ .ﺪﻧﺪﺷ
هداد هداد راﺮﮑﺗ ﻞﯿ ﻟد ﻪﺑ ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ رد ﺎﻫ
يرﺎﻣ آ لﺪﻣ ﺎﺑ نﺎﻣ ز Measurement Repeated
ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ شور ،
) Mixed Model هرﺎﻤﺷ يرﺎﻣآ لﺪﻣ ﺎﺑ و ﯽﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد(
2 ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮﻣ ﻫ
ﺎ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﮐﻮﺗ نﻮﻣزآ
)1 ( Yij = μ + Ti + ɛij
Yij = μ + Ti + Wj + (Ti × Wj) + ɛijk 2( ) ،ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا رد Yij
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺖﻔــﺻ : ،تاﺪﻫﺎــﺸﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ :µ
Ti
،رﺎﻤ ﯿﺗ ﺮﺛا : Wj
× Ti
و نﺎﻣ ز و رﺎﻤ ﯿﺗ ﻞﺑ ﺎﻘ ﺘﻣ ﺮﺛا : ijk
يﺎﻄ ﺧ ﺮﺛا : e
ﯽﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ .ﺪﺷﺎﺑ
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ
لوﺪﺟ رد بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺰﯿﻟﺎﻧآ زا ﻞﺻ ﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ 2
هﺪﺷ ﻪﺋارا
) نﻮﺗرﻮﻣ .ﺖـــﺳا 24
ار بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ناﺰﯿﻣ ( 9
/ 16 -
9 / 12 ﺪﻧدﺮﮐ ﺮﮐذ ﮏــﺸﺧ هدﺎﻣ سﺎــﺳاﺮﺑ ﺪــﺻرد ﺶﯾﺎﻣزآ رد راﺪﻘﻣ ﻦﯾا .
) نارﺎﮑﻤﻫ و چﺎﻧ 25
ﺮﺑاﺮﺑ ( 14 نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﺘﺷ ﺎﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ رد و ﺪﺻ رد
)4 ﺮﺑاﺮﺑ ( 1/
15 ) نﻮﺘﺳ ﺮﭘ و ﻼﯿﻧﺎﻣ ﻮﮕﻧﻮﮐ .دﻮﺑ ﺪﺻ رد 15
ناﺰﯿﻣ ( NDF
ار 1/
45 ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدروآ ﺖﺳ د ﻪﺑ ﮏﺸ ﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻ رد
)5 / 41 ارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﺘـــﺷﺎﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺎﺑ ﺎﻣا ،دراد ﯽﻧاﻮﺧ ﻢﻫ ( ) ن
4 ﻢﻫ ( ) دراﺪﻧ ﯽﻧاﻮﺧ
32 بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ راﺪﻘﻣ .(ﺪﺻرد 2/
11 ﺪﺻرد
) نﻮﺗرﻮﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﮏﺸ ﺧ هدﺎﻣ سﺎﺳ اﺮﺑ 24
ﯽﻧاﻮﺧ ﻢﻫ (
) دراد 7/
11 - 2 / 10 ) نارﺎﮑﻤﻫ و ﺖﯿﻧﻮﺑﻮﻫ .(
2005 گﺮﺑ ﺮﺘﺴ ﮐﺎﺧ ناﺰﯿﻣ (
ار بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد 7/
6 رد هﺪــﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ راﺪﻘﻣ زا ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﺪــﺻرد
ﺎﻣزآ ﻦﯾا ) نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﺘﺷ ﺎﺑ .ﺖﺳ ا ﺮﺘﻤﮐ ﺶﯾ 4
گﺮﺑ ﺮﺘﺴ ﮐﺎﺧ ناﺰﯿﻣ (
ار بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد 9
زا ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﮏــﺸﺧ هدﺎﻣ سﺎــﺳاﺮﺑ ﺪــﺻرد
ار فﻼﺘﺧا ﻦﯾا ﻞﯿﻟد .ﺖـــﺳا ﺮﺘﻤﮐ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد هﺪـــﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ راﺪﻘﻣ ﯽﻣ ﺖـــﺷادﺮﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد توﺎﻔﺗ ﺎﯾ ﯽﻤﯿﻠﻗا عﻮﻨﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ناﻮﺗ
.ﺖﺴﻧاد
ﮐ ﻦﻧﺎﺗ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ و ﻞ
ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ و ﻞﮐ ﻦﻧﺎﺗ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﮐ ﺰﯿﻟﺎﻧآ زا ﻞــﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ لوﺪﺟ رد 3 گﺮﺑ رد ﻞﮐ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا سﺎﺳاﺮﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا
دوﺪﺣ بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد 1/
3 ) نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﺘﺷ ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﺻ رد 4
(
) نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﻤﭼ و 10
ﻞﮐ ﻦﻧﺎﺗ راﺪﻘﻣ ﯽﻓﺮﻃ زا ،دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ( ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺖﯿﻧﻮﺑﻮﻫ ﻂــﺳﻮﺗ هﺪــﺷ شراﺰﮔ راﺪﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ )7 ) ﺖﺳا ( 7/
11 .(ﺪﺻرد
كارﻮﺧ فﺮﺼﻣ
و ﻪﻧ ازور ﻪﻧ ازور نزو ﺶﯾاﺰﻓا ،كارﻮﺧ فﺮـــﺼﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘ ﻧ لوﺪﺟ رد كارﻮﺧ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ 4
ياﺮﺑ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا
) ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد كارﻮﺧ فﺮﺼﻣ 05
/0
<
،(P ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑ ﺎﻣا
كارﻮﺧ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺐﯾﺮــﺿ و ﻪﻧازور نزو ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد
ﺪــﺸﻧ هﺪﻫﺎــﺸﻣ
) 05 /0
>
.( P ﯽﻄﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺮﯿﺟ رد بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺢﻄـــﺳ ﺶﯾاﺰﻓا
رد كارﻮﺧ فﺮﺼ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ .ﺪﺷ ﯽﻓﺮﺼ ﻣ ﮏﺸ ﺧ هدﺎﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ يﺎﻫ رﺎﻤ ﯿﺗ 6
و 12 ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻠ ﻋ ﻪﺑ بﺎﻨ ﻋ ﺖﺧ رد گﺮﺑ ﺪـــﺻرد
ﯽﻣ گﺮﺑ رد ﻦﻧﺎﺗ دﻮﺟو ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﮐارﻮﺨﺷﻮﺧ .ﺪﺷﺎﺑ
) نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻨﺘﺷﺎﺑ 4
ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫﺰﺑ ﯽﻓﺮﺼﻣ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ،(
هﺮﯿﺟ ﺎﺣ يﺎﻫ شراﺰﮔ ار ﺪﻫﺎﺷ هﺮﯿﺟ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ يو
يوﺎﺣ هﺮﯿﺟ رد كارﻮﺧ فﺮﺼ ﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸ ﯿﺑ ﻪﮑﯾرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧدﻮﻤﻧ 5/
7
يوﺎﺣ هﺮﯿﺟ رد كارﻮﺧ فﺮﺼ ﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﺪﺻ رد 15
) نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﯿﻟ .ﺪــﺷ هﺪﻫﺎــﺸﻣ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﺪــﺻرد 18
هدﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا (
هﺮﯿﺟ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ناﺪﻨﻔﺳ ﻮﮔ ﯽﻓﺮﺼ ﻣ ﮏﺸ ﺧ تﻮﺗ گﺮﺑ يوﺎﺣ يﺎﻫ
ﻦﯾﺮﺘﺸ ﯿﺑ ﻪﮑﯾرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ار ﺪﻫﺎﺷ هﺮﯿﺟ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯾﺎﻘﻣ رد ﺪﯿﻔﺳ يوﺎﺣ هﺮﯿﺟ رد كارﻮﺧ فﺮﺼ ﻣ 24
ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸ ﻣ تﻮﺗ گﺮﺑ ﺪﺻ رد
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺲﮑﻋ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻣ ﺮﺿ ﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ يﺎﻫ
.ﺪﺷ ﺎﺑ ﻤﺗ رد ﯽﻣﺎ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺢﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻓﺮﺼﻣ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ دروآﺮﻓ ه ﻦﻧﺎﺗ هﮋﯾﻮﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يﻻﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ،يزروﺎــﺸﮐ ﯽﻋﺮﻓ يﺎﻫ
ﻦﻧﺎﺗ ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﮐذ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺶﻫﺎﮐ
شﻮﺧ .دﻮﺷ ماد كارﻮﺧ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ ًﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ و ﯽﮐارﻮﺧ
ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
لوﺪﺟ رد ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ 5
فﻼﺘﺧا .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا
ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ياﺮﺑ يرﺎﻣآ ) ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸ ﻣ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد
05 /0
<
،(P ﺎﻣا ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ
، ﯽﻟآ هدﺎﻣ ،ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ وNDF
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ ردADF
) ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ 05
/0
>
(P . هﺮﺑ هﺮﯿﺟ رد بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ندوﺰﻓا ﻪﺑ ،ﺎﻫ
) ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﯽﻄﺧ رﻮﻃ 05
/0
<
.(P
لوﺪﺟ
2 (ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد) ﻪﺠﻧﻮﯾ و بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ-
Table 2- The chemical composition of the jujube leaf and alfalfa (% dry matter)
يﺮﺗا هرﺎﺼﻋ
Ether Extract ﯽﻟآ هدﺎﻣ
Organic
Matter ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ
Ash ﯽﻤﻫ نوﺪﺑ ﯽﻟﻮﻠﺳ هراﻮﯾد -
ﺰﻟﻮﻠﺳ
Acid detergent fiber
ﯽﻟﻮﻠﺳ هراﻮﯾد
Neutral detergent fiber مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ
Crude protein ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ
Dry Matter ﯽﮐارﻮﺧ هدﺎﻣ
Feedstuff
1.8 88.70
11.30 13.50
41.50 7.61
93.93 بﺎﻨﻋ گﺮﺑ
Jujube leaf
1.1 90.03
9.97 3.40
40.81 14.57
93.56 ﻪﺠﻧﻮﯾ
Alfalfa
لوﺪﺟ 3 - بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ و ﻞﮐ ﻦﻧﺎﺗ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ (ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد) ﻪﺠﻧﻮﯾ و
Table 3- The composition of total phenols, tannins and condensed tannins the jujube leaf (% dry matter)
ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ
Condensed tannin ﻞﮐ ﻦﻧﺎﺗ
Tannins ﻞﮐ لﻮﻨﻓ
Total phenol ﯽﮐارﻮﺧ هدﺎﻣ
Feedstuff
0.48 3.1
بﺎﻨﻋ گﺮﺑ 4.7
Jujube leaf
لوﺪﺟ 4 - هﺮﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﭼﻮﻠﺑ ﺮﻧ يﺎﻫ
1
Table4- Effect of different levels of jujube leaf on performance of Baluchi male lambs1 P-value
SEM هﺮﯿﺟ
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ 2
Experimental diets 2
ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ Parameters
1 2 3
<0.0001
c 8.88 1344.72
1377.98b
1475.89a
(زور رد مﺮﮔ) ﯽﻓﺮﺼﻣ كارﻮﺧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
Average daily feed intake (g/day)
0.78 0.01
166.8 171.1
184.8 (زور رد مﺮﮔ) ﻪﻧازور نزو ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
Average daily weight gain (g/day)
0.37 0.50
8.09 8.05
كارﻮﺧ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ 8
Feed Conversion Ratio
0.71 1.17
32.79 32.35
31.45 (مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ) ﻪﯿﻟوا نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
Average of Initial Weight (kg)
0.99 0.95
45.29 45.18
45.31 ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
Average of Final Weight (kg)
.(P< /005) ﺪﻧراد ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ يرادﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ فوﺮﺣ ﺎﺑ ﻒﯾدر ﺮﻫ يﺎﻫﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ1
12
،(ﺪﺻرد ﺮﻔﺻ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ) ﺪﻫﺎﺷ هﺮﯿﺟ ( 2
بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ( 6 ،ﺪﺻرد 3 بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ( 12 .ﺪﺻرد
1 Means within same row with different superscripts differ (P<0.05).
2 1) control (jujube leaves 0 %), 2) jujube leaves 6 %, 3) jujube leaves12 %.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ رد ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ ﺢﻄـــﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎـــﺸﻧ يا
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ هﺮﯿﺟ 2
ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻢــﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﮏــﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪــﺻرد
و ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺎﻣا ،ﻪﺘﻓﺎﯾ ) ﺖﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗNDF
30 .(
) نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﺟﻮﮕﻧاﺮﯾﺮﺳ 36
ﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻧداد نﺎﺸ ﻧ ( هﺮﯿﺟ رد ﻦﻧﺎﺗ ناﺰ
ﺎﺗ ﺪﻨﻔﺳﻮﮔ 2/
1 و ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺮﺛا ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد
) نارﺎﮑﻤﻫ و وﺪﻧﺎﮐ .ﺖﺷ اﺪﻧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ 16
دﻮﺟو ﺪﻧداد نﺎﺸ ﻧ ( 2/
3 ﺪﺻ رد
هﺮﯿﺟ رد ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻦﻧﺎﺗ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ يﺎﭼ ﻪﻟﺎﻔﺗ يوﺎﺣ يﺎﻫ
.ﺖﺷ اﺪﻧ ﺎﻫﺰﺑ ﯽﺜﻨﺧ هﺪﻨﯾﻮﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﯿﻟا و ﮏﺸ ﺧ هدﺎﻣ ﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻦ
ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ نآ ﺮﺛا زا ﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﯿﺴﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﻦﻧﺎﺗ ﯽﻔﻨﻣ ﺮﺛا ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﺮﯿﺛﺄﺗ .ﺖﺳا هﺮﯿﺟ ﺮﺒﯿﻓ و ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ نآ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ سﺎﺳاﺮﺑ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧژورﺪﯿﻫ يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ ﻞﯿﮑﺸﺗ رد ﺎﻫ
pH
ﻦﯿﺑ 5/
3 ﺎﺗ 8 ﺎﺗ فﺮﺼﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ ﻢﻀﻫ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ .ﺪﻨﺘﺴﻫ راﺪﯾﺎﭘ ﻋ ﻦﻧ
ًﺎﺗﺪﻤ
هدور ﻢـــﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ و ﻪﺒﻤﮑـــﺷ ﺮﯿﻤﺨﺗ يﻮﮕﻟا رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ا
ي
) ﺖـــﺳا هاﺮﻤﻫ 11
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ ًﻻﺎﻤﺘﺣا .(
ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ راد
هﺮﯿﺟ رد ﻦﻧﺎﺗ دﻮﺟو ﺮﺿﺎﺣ ﺶﯾﺎﻣزآ رد ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢﻀﻫ ﯽﻣ
ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻧﺎﺗ ﻪﮐ داد نﺎـــﺸﻧ يا ﮐ ار ﺮﺒﯿﻓ و ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﯾﺰﺠﺗ خﺮﻧ ،ﺎﻫ
ﺎ ﺶﻫ
ﯽﻣ ) ﺪﻫد 20 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(
و ﯽﻟآ هدﺎﻣ ،ﮏـــﺸﺧ هدﺎﻣ ﻢـــﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،يا
ندوﺰﻓا ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ،ناﺪﻨﻔـــﺳﻮﮔ هﺮﯿﺟ مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ 5
/2 ﻦﻧﺎﺗ ﺪـــﺻرد
هﺎﯿ ﮔ رد دﻮﺟﻮﻣ Acacia mearnsii
) ﺖﻓ ﺮﮕﻧ راﺮﻗ 8
ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘ ﻧ .(
گﺮﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻧﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳ ا عﻮﺿ ﻮﻣ ﻦﯾا هﺪﻨﻨﮐ نﺎﯿﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺮﺿ ﺎﺣ ﺘﺴ ﻧاﻮﺘﻧ بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد ﯽﻤﻫ عﻮﻧ هﮋﯾو ﻪﺑ فﺎﯿﻟا ﺎﺑ ﺖﺳ ا ﻪ
ﻮﺟﻮﻣ يﺰﻟﻮﻠﺳ د
ﻞﯿﮑـــﺸﺗ ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ ﻦﯾا ﺮﮔا اﺮﯾز ،ﺪﻫد ﻞﯿﮑـــﺸﺗ ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ كارﻮﺧ رد ﯽﻣ
ﯽﻔﻨﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ يﺪﯿﺳ ا هﺪﻨﯾﻮﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﯿﻟا ﻢﻀ ﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﺪﺷ آوزﻮﺗوﺮﭘ .ﺖﺷ اد 25
ﺎﺗ 30 دراد هﺪﻬﻋﺮﺑ ﻪﺒﻤﮑﺷ رد فﺎﯿﻟا ﻢﻀ ﻫ ﺪﺻ رد
) 13 ﻣ ﺮﯿﻏ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ ﺪﯾﺎـــﺷ اﺬﻟ ،(
ﯽﻨﻌ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﯿﻟا راد
ﻪﺑ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺑ ناﻮﺘﺑ ار ﺮــﺿﺎﺣ ﺶﯾﺎﻣزآ رد يﺪﯿــﺳا هﺪﻨﯾﻮــﺷ ﺖﺒﺴ ﻧ آوزﻮﺗوﺮﭘ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺑ (آوزﻮﺗوﺮﭘ رﺎﻬﻣ) ﻦﻧﺎﺗ ﻦﺘﺷاد ﻪﻄﺳاو .داد ﻪﺒﻤﮑﺷ يﺮﯿﻤﺨﺗ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺒﻤﮑــﺷ ﻊﯾﺎﻣ ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ وpH
د ر
لوﺪﺟ 6 .ﺖـــﺳا هﺪـــﺷ ﻪﺋارا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ياﺮﺑ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا
ﻊﯾﺎﻣ pH
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد ﻪﺒﻤﮑﺷ )
05 /0
<
هدﺎﻔﺘﺳا داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .(P
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ زا ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻊﯾﺎﻣpH
ﻪﺑ رﻮﻃ ﯽﻨﻌﻣ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ يراد .ﺪﺑﺎﯾ
لوﺪﺟ
5 - ﻢﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ رد يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ﯽﺧﺮﺑ(%)
يﺎﻫ هﺮﯿﺟ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ
1
s 1
diet experimental the
of (%) igestibility d
utrition N - Table 5
P-value
SEM هﺮﯿﺟ
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ 2
Experimental diets 2
ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ Parameters
1 2 3
0.22 0.55 65.39 66.49
66.12 ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ
Dry matter
0.06 0.85 67.45 69.65 70.53 ﯽﻟآ هدﺎﻣ
Organic matter
0.01
b 1.61 55.50 60.11b
66.03a
مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ
Crude protein
0.13 0.59 52.75 54.13 55.49 ﯽﺜﻨﺧ هﺪﻨﯾﻮﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﯿﻟا
Neutral Detergent Fiber
0.16 1.11 41.54 43.34 44.53 يﺪﯿﺳا هﺪﻨﯾﻮﺷ رد لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ فﺎﯿﻟا
Acid Detergent Fiber
.(P< /005) ﺪﻧراد ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ يرادﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ فوﺮﺣ ﺎﺑ ﻒﯾدر ﺮﻫ يﺎﻫﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 1
12
،(ﺪﺻرد ﺮﻔﺻ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ) ﺪﻫﺎﺷ هﺮﯿﺟ ( 2
بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ( 6 ،ﺪﺻرد 3 بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ( 12 .ﺪﺻرد
1 Means within same row with different superscripts differ (P<0.05).
2 1) control (jujube leaves 0 %), 2) jujube leaves 6 %, 3) jujube leaves12 %.
كارﻮﺧ ﻢـﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻦﯿﯿﻌﺗ رد ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﺒﻤﮑـﺷ ﻊﯾﺎﻣpH
زا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﺑ نآ طﻮﻘـــﺳ ﻪﮐ هدﻮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐراﻮﺨـــﺸﻧ رد 8/
5 ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻢﺴ ﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ ﺮﯾﺎﺳ و ﺎﻫ ﺤﻣ ﻪﺒﻤﮑﺷ رد ﮏﯿﺘﯿﻟﻮﻠﺳ يﺎﻫ
ﺪ دو
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار كارﻮﺧ هدزﺎﺑ و فﺎﯿﻟا ﻢـــﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ و هدﺮﮐ ) ﺪﻫد
14 .(
ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻦﻧﺎﺗ دﻮﺟو ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ،ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد ﻪﺒﻤﮑﺷ pH
،ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﻪﺒﻤﮑـﺷ رد ﯽﯾآوزﻮﺗوﺮﭘ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﯾ و بﺎﻨﻋ گﺮﺑ رد كارﻮﺧ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ناﺮﮕـــﺸﻫوﮋﭘ ﯽﺧﺮﺑ ﻪﭼﺮﮔا ﻦﻧﺎﺗ يوﺎﺣ يﺎﻫ
ﺮﺑ يﺮﺛا ﻧ ﻪﺒﻤﮑﺷ pH
) ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪ 40
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .(
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ يا
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،هﺮﯿﺟ رد بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ وpH
ﺖﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﮐﺮﮐ يﺎﻫﺰﺑ ﻪﺒﻤﮑــﺷ ﻊﯾﺎﻣ ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ )4
.(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﻧﺎﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸ ﻧ يا
ﺎﻫ ﺐﺟﻮﻣ ،ﺪﻨﻔﺳ ﻮﮔ كارﻮﺧ رد
ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻊﯾﺎﻣpH
دﻮﺷ ) 23 ﺖﺧرد گﺮﺑ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .(
يوﺎﺣ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا رد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا بﺎﻨﻋ 1/
3 لﺎﻤﺘﺣا ،دﻮﺑ ﻦﻧﺎﺗ ﺪﺻرد
.ﺖــﺳا ﻪﺘــﺷاﺪﻧ ﺮﯿﻤﺨﺗ يور يﺮﺛا ﭻﯿﻫ نآ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻧﺎﺗ ناﺰﯿﻣ دراد نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﮐ رﻮﻃ 5
ﯽﻣ هﺪﻫﺎـــﺸﻣ ياﺮﺑ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ،دﻮـــﺷ
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻊﯾﺎﻣ ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﻧ هﺪﻫﺎﺸ ﻣ
ﺪﺸ
) 05 /0
>
(P ﻦﯿﺑ ،ﻪﺒﻤﮑـــﺷ ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ بﻮﻠﻄﻣ ﻪﻨﻣاد . 90
/ 10 ﺎﺗ
40 / 15 ) 28 ﺎﯾ و ( 50 /8 ﺎﺗ 30 ﯽﻠﯿﻣ رد مﺮﮔ 100 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ﻪﺑ ﻪﺘـــﺴﺑ
) ﺮﯿﻤﺨﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻟآ راﺪﻘﻣ 22
ﯽﻣ ( .ﺪـــﺷﺎﺑ ﻪﻨﻣاد ﺮـــﺿﺎﺣ ﺶﯾﺎﻣزآ رد اﺬﻟ
ﺖﯿ ﻟﺎﻌ ﻓ ياﺮﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﺪﺣ رد ﻪﺒ ﻤﮑـــﺷ ﯽﮐﺎﯿ ﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ تاﺮﯿﯿﻐﺗ
ﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ ﻢﺴ
.ﺖﺷ اد راﺮﻗ ﻪﺒﻤﮑﺷ يﺎﻫ ﯽﻟو
) نارﺎﮑﻤﻫ و هداز 37
رد (
،ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻪﮐ ﺎﻣﺮﺧ گﺮﺑ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ هﺎﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ 1
( 24
% هﺎﮐ
،مﺪﻨﮔ 2 ( 16
% و مﺪﻨﮔ هﺎﮐ 8
% ،ﺎﻣﺮﺧ گﺮﺑ 3
( 8
% و مﺪﻨﮔ هﺎﮐ 16
%
و ﺎﻣﺮﺧ گﺮﺑ 4
( 24
% ﯽﻣ ﺎﻣﺮﺧ گﺮﺑ ﺮﺑ ،ﺪــﺷﺎﺑ
ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ وpH
هﺮﺑ ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻊﯾﺎﻣ ﯽﭼﻮﻠﺑ يﺎﻫ
ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸ ﻧ و ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﯽﺳ رﺮﺑ
هﺮﺑ ﻪﺒﻤﮑــﺷ ﻊﯾﺎﻣpH ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ هﺮﯿﺟ ﺎﺑ هﺪــﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫ
د را
هﺮﺑ رد ﺎﻣا دﻮﺒﻧ ﺮﯿﺟ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫ
ه 1 هﺮﯿﺟ ﺮﮕﯾد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﮐﺪﻧا ﺎﻫ
.دﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ رد ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ تزا ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸ ﻧ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ هﺮﯿﺟ ﻦﯿﺑ
ﯽﻨﻌﻣ ﺎﻫ ﺎﻣا ،دﻮﺒﻧ راد گﺮﺑ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪــﺷ هﺪﻫﺎــﺸﻣ
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪـــﺷ ﻪﺘـــﺳﺎﮐ ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ زا ،هﺮﯿﺟ رد ﺎﻣﺮﺧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻧﺎﺸ ﻧ .ﺪﺷ ﺎﺑ ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻪﺑ هﺪﺷ دراو تزا زاﺮﺘﻬﺑ هدﺎﻔﺘﺳ ا زا يا وﺮﺘﯿﻧ
نژ
نژوﺮﺘﯿﻧ داﻮﻣ زا ﻪﺒﻤﮑـــﺷ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ هروا ،هﺮﯿﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ راد
ﺮﻃ زا هﺪﺷ بﺬﺟ هروا و قاﺰﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺒﻤﮑﺷ هراﻮﯾد ﻖﯾ
ﺮﮔ دد
) 21 ﯽﻧﺎﻣﺰﻤﻫ مﺪﻋ و ﻪﺒﻤﮑــﺷ رد مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻢــﻀﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا .(
تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻪﺒﻤﮑـــﺷ رد هﺪـــﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻦﯿﺑ ﻋﺎﺑ ﺎﻫ
ﺚ
ﯽﻣ ﻪﺒﻤﮑﺷ رد ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ) دﻮﺷ
17 .(
لوﺪﺟ
6 - ﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ و ﯽﮐﺎﯿ هوﺮﮔ رد ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻊﯾﺎﻣpH
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ
1
experiment group1
Rumen fermentation parameters in -
Table 6
P-value
SEM هﺮﯿﺟ
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ 2
Experimental diets 2
ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ
Parameters
3 2 1
0.0006
b 0.03
a 6.21
a 6.31 6.44 pH
0.08 0.30
14.40
15.03 15.42 ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ (ﺮﺘﯿﻟ ﯽﺳد / مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ)
1) Ammonia nitrogen (mg dl -
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ1
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ فوﺮﺣ ﺎﺑ ﻒﯾدر ﺮﻫ يﺎﻫ ) ﺪﻧراد ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ يراد
05 /0
<
.(P
12
،(ﺪﺻرد ﺮﻔﺻ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ) ﺪﻫﺎﺷ هﺮﯿﺟ ( 2
بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ( 6 ،ﺪﺻرد 3 بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ( 12 .ﺪﺻرد
1 Means within same row with different superscripts differ (P<0.05).
2 1) control (jujube leaves 0 %), 2) jujube leaves 6 %, 3) jujube leaves12 %.
ﯽﺑ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ نﺎﻘ ﻘﺤﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ شراﺰﮔ دﻮﺟو ﺎﺑ ﺮﺑ ﻦﻧﺎﺗ ندﻮﺑ ﺮﺛا
ﺎﻄﻣ رد ﺎﻣا ،ﻪﺒﻤﮑﺷ ﻊﯾﺎﻣ ﯽﮐﺎﯿﻧﻮﻣآ نژوﺮﺘﯿﻧ كﺎﯿﻧﻮﻣآ ﺖﻈﻠﻏ ،ﺮﺿ ﺎﺣ ﻪﻌﻟ
) .داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ ﻪﺒﻤﮑﺷ 27
ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ ﺖﻠﻋ .(
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،بﺎﻨﻋ گﺮﺑ فﺮـــﺼﻣ ﺎﺑ ﻪﺒﻤﮑـــﺷ ﻊﯾﺎﻣ رد كﺎﯿﻧﻮﻣآ ﻦﻧﺎﺗ ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ ﻞﯿﮑـــﺸﺗ -
يد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رﺎﻬﻣ ،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯿﻣ يزﺎﻨﯿﻣآ
ﯽﺑوﺮﮑ
ﻪﯾﺰﺠﺗ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﮐ ،ﺰﯿﻟورﺪﯿﻫ ﻞﺑﺎﻗ ﻦﻧﺎﺗ ﻂــﺳﻮﺗ ﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺮﺛﺆﻣ يﺮﯾﺬﭘ
ﻦ رد
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪــﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻪﺒﻤﮑــﺷ ﯽﻣ ﮏﯿﺘﯿﻟﻮﺌﺗوﺮﭘ يﺎﻫ
ﺑ ﺪــﺷﺎ
) 23 .(
ﻪﺠﻨﺳاﺮﻓ ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫ
هﺮﺑ ﯽﻧﻮﺧ يﺎﻫ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺮﺑ بﺎﻨﻋ گﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄــﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ يﺎﻫ
لوﺪﺟ رد ﯽﭼﻮﻠﺑ ﺮﻧ 7
ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ يراد
) ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ 05
/0
<
،(P ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ
هﺮﺑ اراد ار نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﺸ ﯿﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫ
هﺮﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﺑ هﺪـــﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫ
هﺮﯿﺟ 6 نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ لﻮﻤﻌﻣ ﺖﻈ ﻠﻏ .دﻮﺑ بﺎﻨ ﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺪـــﺻرد
ﻦﯿﺑ ﻪﻨﻣاد رد ﺪﻨﻔﺳﻮﮔ 20
ﺎﺗ 1 / 72 ﯽﻠﯿﻣ رد مﺮﮔ 100 ﯽﻠﯿﻣ نﺎﺳﻮﻧ رد ﺮﺘﯿﻟ
ﯽﻣ ) ﺪــــﺷﺎﺑ 29 .(
ماد رد نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﯾ ﻻد زا ﯽﮑﯾ يﺎﻫ
ﯽﻣ هﺪﻨﻨﮐراﻮﺨــﺸﻧ ﻪﺒﻤﮑــﺷ رد تﺎﻧﻮﯿﭘوﺮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا زا ﯽــﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ اﺬﻟ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ
ﺶﯾﺎﻣزآ رد نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﻠﻋ زا ﯽﮑﯾ ﺪـﺳر
رد تﺎﻧﻮﯿﭘوﺮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﺑ بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻧﺎﺗ ﺮﺛا ،ﺮـــﺿﺎﺣ ﻪﺑ و ﻪﺒﻤﮑﺷ
نآ لﺎﺒﻧد هﺮﯿﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻧﺎﺗ .ﺪﺷ ﺎﺑ ناﻮﯿﺣ ﺪﺒﮐ رد ﺰﮐﻮﻠﮔ
ﻖﯾﺮﻃ ﻦﯾا زا و هﺪﺷ ﻪﺒﻤﮑﺷ رد تﺎﻧﻮﯿﭘوﺮﭘ ﯽﻟﻮﻣ ﺖﺒﺴ ﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ) ﺪﻫد
21 شراﺰﮔ يﺮﮕﯾد ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ .(
ﺮﯿﯿﻐﺗ نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺖﻈﻠﻏ ،هﺮﯿﺟ رد ﻦﻧﺎﺗ ﺢﻄـــﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﻦﯿﯾﺎﭘ حﻮﻄـــﺳ رد ﺎﻣا ،دﺮﮑﻧ ﻋﺎﺑ ،ﻦﻧﺎﺗ ﺮﺗ
نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚ
ﻪﺑ ،ﺪﺷ ﯽﻧﺎﻣز صﻮﺼﺧ ) دﻮﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ هﺮﯿﺟ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺢﻄﺳ ﻪﮐ
35 هدﺎﻔﺘﺳا .(
ﺢﻄـــﺳ رد ﻪﺘﺨﯿﻣآ يﺎﻫﺰﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ رد بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ زا 5/
7 و 15
ﻪﺑ هﺮﯿﺟ ﮏــﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪــﺻرد ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا و ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒــﺳ ﺐﯿﺗﺮﺗ
راد
زآ ﻪﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دﻮﺒﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻨﯿﻌﻣ ﺪﻧور زا ﻪﮐ،ﺪﺷ نﻮﺧ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﻣ
تﺎﺸﯾﺎ
)دراد زﺎﯿﻧ يﺮﺘﺸﯿﺑ 4
.(
ﺢﻄﺳ دﺮﺑرﺎﮐ 6
ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ ،هﺮﯿﺟ رد بﺎﻨﻋ ﺖﺧرد گﺮﺑ ﺪﺻ رد
،نﻮﺧ لوﺮﺘﺴﻠﮐ ﺖﻈﻠﻏ وHDL
ﺢﻄﺳ رد و ﺪﺷLDL 12
هدﺎﻣ ﺪﺻرد
،نﻮﺧ لوﺮﺘــﺴﻠﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒــﺳ هﺮﯿﺟ ﮏــﺸﺧ وHDL
LDL
) ﺪﯾدﺮﮔ 05 /0
<
.(P و ﺖﺳا تﺎﻧاﻮﯿﺣ رد ﺎﻫﺎﺸ ﻏ ﯽﻠﺻا ﺐﯿﮐﺮﺗ لوﺮﺘﺴﻠﮐ
هﮋﯾو ﺶﻘﻧ ﺪﻌﺗ رد يا لوﺮﺘﺴ ﻠﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا .دراد ﺎﻫﺎﺸ ﻏ ﺖﯿﻟﺎﯿﺳ ﻞﯾ
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ،نﻮﺧ نآ كارﻮﺧ رد يژﺮﻧا دﻮﺒﻤﮐ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ
ﺶﯾاﺰﻓا نﻮﺧ لوﺮﺘﺴﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ،هﺮﯿﺟ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ .ﺪﺑﺎﯾ هروا نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ توﺎﻔﺗ هﺮﺑ نﻮﺧ يا
زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ ) دﻮﺑ راد
05 /0
<
،( P ﻪﺑ ﺢﻄﺳ ﺎﺗ ﻪﮑﯾرﻮﻃ 12
گﺮﺑ ﺪﺻرد
هروا نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈ ﻠﻏ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋ ﺎﺑ بﺎﻨ ﻋ ﺖﺧ رد .ﺪـــﺷ نﻮﺧ يا
هزاﺪﻧا هروا نژوﺮﺘﯿﻧ يﺮﯿﮔ ﯽﻣ نﻮﺧ يا
لدﺎﻌﺗ ياﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﺺﺧﺎــﺷ ﺪﻧاﻮﺗ
