ﺑﺮرﺳﻲ اﺣﺴﺎس ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آن ( ﻣﻄﺎﻟﻌ )

(1)

يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ

ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،مود و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ )

43 ( ﺰﻴﻳﺎﭘ ، مﻮﺳ هرﺎﻤﺷ ، 1390

ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

2 / 2 / 90

شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :

24 / 7 / 90

ﺺﺻ 62 - 41

نآ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا ﻲﺳرﺮﺑ )

ناﺮﻬﺗﺮﻬﺷ يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ (

،ﻲﺒﻳﺮﺟ راﺰﻫ ﺮﻔﻌﺟ ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد

∗

هﺪﻴﻜﭼ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻫﺎﻓر يﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ

ﻣ نآ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ دزادﺮﭘ ﻲ

. رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ )

ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ (

ود زا ،

ﺮﻴﻐﺘﻣ

"

يا ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ و ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ

"

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

ﻪﻘﻄﻨﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ 3

، 10 و 18

ﺖﺳا ناﺮﻬﺗ .

دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻚﻴﻨﻜﺗ زا ﻲﻧاﺪﻴﻣ تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ و هﺪﻳ

ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ رد ﺎﻫ هداد ﺎﻫ

ﻂﻴﺤﻣ spss

ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﺑ رد ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ

40 ﻲﻣ ﻢﻛ ﻲﻠﻴﺧ و ﻢﻛ ﺪﺣ رد نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ زا ﺪﺻرد ﺪﺷﺎﺑ

ﻦﻴﺑ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ رد و 11

ﻦﻴﺑ رد ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و ﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ رد ﺪﺻرد 49

ﺢﻄﺳ رد ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ زا ﺪﺻرد

ﻂﺳﻮﺘﻣ ) ﻦﻴﺑﺎﻨﻴﺑ ( ﺖﺳا . اﻮﻋ ﺎﻣا ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻞﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر لﺪﻣ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ هﺎﻓر هﺪﻨﻨﻛ

"

ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا

ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻳارﺎﻛ )

ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑ 57

/ 0 ( يراﺪﻨﻳد ، )

/ 0 ( ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ، )

/ 0 ( سﺎﺴﺣا ،

ﺖﻴﻨﻣا ) ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑ 10

/ 0

" ( ﺎﺑ ﻲﻣ داﺮﻓا ﻦﻴﺑ رد ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ هﺪﻨﻳاﺰﻓا ﺮﻴﺛﺄﺗ ياراد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻣا و ،ﺪﻨﺷ

ﻲﮕﻧﺎﮕﻴﺑ سﺎﺴﺣا )

/ 0 - ( ﻲﻧﻮﻜﺴﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ و ، )

ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ 09

/ 0 -

"( سﺎﺴﺣا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ هﺪﻨﻫﺎﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ ياراد

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺖﻟاﺪﻋ .

ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ،عﻮﻤﺠﻣ رد ﺪﻧا

53 / 0 ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا ﺮﻴﻐﺘﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﺪﺻرد

ﺪﻨﻨﻛ . ﺎﺸﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ و يﻻﺎﺑ يﺮﻳﺬﭘﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ ن

50 ﻊﺑﺎﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا ناﺰﻴﻣ زا ﺪﺻرد

ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ قﻮﻓ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ .

يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو :

سﺎـﺴﺣا ، ﻦﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ ﻪـﺑ دﺎﻤﺘﻋا ،يراﺪﻨﻳد ، يا ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ،ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ

ﻲﻳاﺮﮔﺮﻳﺪﻘﺗ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮕﻧﺎﮕﻴﺑ

لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ∗ :

09121121532

Email: [email protected]

(2)

ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،مود و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ ،يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ 42

) 43 ( ﺰﻴﻳﺎﭘ ، مﻮﺳ هرﺎﻤﺷ ، 1390

ﻪﻣﺪﻘﻣ

؛ﺖﻟاﺪﻋ هژاو ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﺎﻫ

،يﺮـﺸﺑ نﺪﻤﺗ سﻮﻣﺎﻗ رد

ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ نﺎـﺴﻧا ﺮـﻫ هﺎﮔﺪـﻳد زا نآ ﺖﻳﺎﻋر و ددﺮﮔ

هﺮــﻄﻔﻟا ﻢﻴﻠــﺳ يروﺮــﺿ زا،يا

رﺎﻤــﺷ ﻪــﺑ رﻮــﻣا ﻦﻳﺮــﺗ

ﻲﻣ ﺪﻳآ . ﻲﻧﺎﺴﻧا ﭻﻴﻫ ﻪﻜﻳرﻮﻃ ﻪﺑ )

رﺎﻜﻤﺘـﺳ ،دﻮﺧ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ

ﺪﺷﺎﺑ ( ﻲﻤﻧ راﺮﻗ رﺎﻜﻧا درﻮﻣ ار عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺪﻫد

. ﺖﻟاﺪـﻋ

ءﺎـﻴﺒﻧا ﺖـﺜﻌﺑ ﻲﻠـﺻا يﺎﻬﻓﺪـﻫ زا ﻲـﻜﻳ ﻢﻳﺮـﻛ نآﺮﻗ رد ﺪﺷ داﺪﻤﻠﻗ ﺖﺳا ه

. رد لﺪﻋ يراﺮﻗﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺣاﺮﺻ ﺎﺑ نآﺮﻗ

ﺪﻨﻛ ﻲﻣ هرﺎﺷا ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا نﺎﻴﻣ .

ﺪـﻳﺎﻣﺮﻓ ﻲـﻣ هرﺎﺑ ﻦﻳا رد

» ﺎـﻣ

ﻢﻳدﺎﺘﺳﺮﻓ ﻦﺷور ﻞﻳﻻد ﺎﺑ ار دﻮﺧ نﺎﮔدﺎﺘﺳﺮﻓ

«.

ناﺮـﻗ رد

ﻪـﻛ ﻦـﻳا ياﺮـﺑ ،ﻪﻧﻻدﺎﻋ تارﺮﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻲﻨﻌﻳ ،ناﺰﻴﻣ رد ﺖﻟاﺪـﻋ ﻞﺻا و ﺪﻨﻨﻛ رﺎﺘﻓر ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ ﺮﺸﺑ داﺮﻓا ﻪﻤﻫ ددﺮﮔ راﺮﻗﺮﺑ ﺮﺸﺑ نﺎﻴﻣ )

ﻂﺴﻘﻟﺎﺑ سﺎﻨﻟا مﻮﻘﻴﻟ .(

هﺎــﻓر ﻲﻠــﺻا يﺎﻬــﺼﺧﺎﺷ زا ﻲــﻜﻳ ﺖﻟاﺪــﻋ سﺎــﺴﺣا ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ زوﺮﻣا يﺎﻴﻧد رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .

ار ﺖﻟاﺪـﻋ سﺎﺴﺣا

زا هﺎـﻓر ﺐﻟﺎﻗ رد ﻚـﻳ زا ﺪـﻧﺮﻴﮔ ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ رد ﺪـﻌﺑ ود

ﻲـﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ،يدﺮـﻓ ﺐـﻟﺎﻗ رد ار نآ ﻪـﻳاواز ) ﺎﻬﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ (

و ﺪـﻨﻨﻛ ﻲﻣ يﺪﻨﺑ ﻢﺴﻘﺗ

ﮕﻳد ﺪﻌﺑ زا ﻢﻴﺴﻘﺗ يا ﻪﻳور و ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ ار نآ ﺮ

ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ .

،ﺖﻘﻴﻘﺣ رد ﻲـﻌﻤﺟ ﻞـﻘﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ زا ﺖﻟاﺪﻋ

ﻲـﻣ ﻮـﻜﻴﻧ و ﻦـﺴﺤﺘﺴﻣ ار نآ ،ﺮـﺸﺑ داﺮـﻓا ﻪﻤﻫ دﺮﻤـﺷ

. زا ،ﻻﺎـﺑ رﺎﻴـﺴﺑ عاﺰﺘﻧا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ،ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﺎـﺗ ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد لﻮﻐـﺸﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺮﺸﺑ ﻦﻫذ زﺎﺑ ﺮﻳد

ﻴﭼ هرﺎﺑرد ﻪﺜﺣﺎﺒﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﻲـﻜﻳ ﻪـﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ،ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﺘﺴ

يرﻮﺤﻣ زا نﺎـﻨﭽﻤﻫ ،ﻲـﺳﺎﻴﺳ ﻪﻔـﺴﻠﻓ تﻻاﻮﺌـﺳ ﻦﻳﺮـﺗ

دراد راﺮﻤﺘﺳا )

،تﺰﻋرﻮﭘ 1380

: 85 .(

،يﺮـﺑاﺮﺑ نﻮـﭼ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ،ﺖﻟاﺪـﻋ مﻮـﻬﻔﻣ ﺎـﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻲﻫﺎـﮔ ﻪـﻛ ﺪﻧﻮـﺷ ﻲـﻣ حﺮـﻄﻣ ﺰـﻴﻧ تاوﺎﺴﻣ و فﺎﺼﻧا رﺎـﻛ ﻪﺑ نآ ﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﻲﻫﺎﮔ و نآ ﺎﺑ فادﺮﺘﻣ ﺪـﻧا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ .

ﻊـﻗاو رد ﻪـﻳﺎﭘ ﮓﻨـﺳ ،ﺖﻟاﺪـﻋ ﻖـﻘﺤﺗ

دﻮـﺟو تروﺮـﺿ ﻪﻴﺟﻮﺗ يﺎﻨﺒﻣ و ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﺖﻟود

دﻮﺷ . ﻲﻤﻴﻫﺎـﻔﻣ زا ﺖﻟاﺪـﻋ ،ﺖـﻘﻴﻘﺣ رد

ﻦـﺴﺤﺘﺴﻣ ار نآ ،ﺮـﺸﺑ داﺮﻓا ﻪﻤﻫ ﻲﻌﻤﺟ ﻞﻘﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣ ﻮﻜﻴﻧ و دﺮﻤﺷ

. ﺢﻄـﺳ ﺎـﺑ ،ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ ﻪـﺑﺎﺜﻣ ﻪـﺑ ﺖﻟاﺪﻋ

دﻮـﺧ ﻪـﺑ ار ﺮـﺸﺑ ﻦـﻫذ زﺎـﺑ ﺮـﻳد زا ،ﻻﺎـﺑ رﺎﻴﺴﺑ عاﺰﺘﻧا ا ﻪﺘﺷاد لﻮﻐﺸﻣ ﻲﺘـﺴﻴﭼ هرﺎﺑرد ﻪﺜﺣﺎﺒﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﺎﺗ ﺖﺳ

يرﻮﺤﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ،ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻔـﺴﻠﻓ تﻻاﻮﺌﺳ ﻦﻳﺮﺗ

دراد راﺮﻤﺘﺳا نﺎﻨﭽﻤﻫ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ )

،تﺰﻋرﻮﭘ 1380

: 25 .(

ﻪـﺑ يدﺎﻳز ﻪﺟﻮﺗ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻢﻫ و ﻪﻔﺳﻼﻓ ﻢﻫ هدﻮﻤﻧ ﺖﻟاﺪﻋ ﺚﺤﺑ ﺪﻧا

. ﻚـﻳ زا ،ﺖﻟاﺪـﻋ ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﻗﻼﻋ

ﻲﻣ ﺞﺘﻨﻣ ﻲﺳﺎﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ زﺎﻴﻧ ﻓا ،دﻮﺷ

يدﺮـﻓ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ،داﺮ

ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ﻪﺑ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪﻧراد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲــﻣ ﺎــﺿرا،ﻮﺤﻧ دﻮــﺷ

. يﺎــﻫزﺎﻴﻧ زا ﻲــﻔﻴﻃ ﺎــﻫزﺎﻴﻧ ﻦــﻳا

يﺎـﻫزﺎﻴﻧ ﺎـﺗ يدﺎـﻣ تﺎـﻧﺎﻜﻣا و لﻮـﭘ ﻞﻴﺒﻗ زا يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا -

و ﻪـﺟﻮﺗ ﻞـﻴﺒﻗ زا ﻲـﻋاﺰﺘﻧا ًﺎﺘﺒـﺴﻧ ﻲﺳﺎﺴﺣا

ﻲـﻣ ﺮـﺑ رد ار ﻲﺼﺨﺷ ماﺮﺘﺣا دﺮـﻴﮔ

. داﺮـﻓا ﻪـﺑ ﺖﻟاﺪـﻋ

راﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻣ ﻪﺋارا ﻲﻳﺎﻫد ﺎـﻳآ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ توﺎﻀﻗ ﺎﺗ ﺪﻫد

ﻂﻴﺤﻣ رد ﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻦﻳا هﺪـﻴﭽﻴﭘ ﺐـﻠﻏا ﻪـﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﻲﻣ هدروآﺮﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ددﺮﮔ

) ،تﺰﻋرﻮﭘ 1380

: 25 .(

ﻞﻴﻜـﺸﺗ يﺪـﻴﻠﻛ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻲﻜﻳ ﺖﻟاﺪـﻋ مﻮـﻬﻔﻣ ةﺪـﻨﻫد

كرد ﻞﺑﺎﻗ مﻮﻬﻔﻣ دﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﺑاﺮﺑ ﺮﺼﻨﻋ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﺑ نآ ﺐﻴﻛﺮﺗ ةﻮﺤﻧ زا ﺎﻣا،ﺖﺳا ﻲﺳﻮﻤﻠﻣ و ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﮕﻳد

ﻲﻣ ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ ﻢﻴﻧاﻮﺗ ﺖﻟاﺪـﻋ مﻮـﻬﻔﻣ زا ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ

ﻢﻴـﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﺳد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .

زا ﻲـﻔﻳﺮﻌﺗ لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ

ﺮـﺼﻨﻋ ود زا ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﺻﺮﻓ رد يﺮﺑاﺮﺑ ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ شﺮﻳﺬﭘ و ﺎﻫ

ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﺎﻫ ﺎﻫ

ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﻪـﻤﻫ رد يﺮـﺑاﺮﺑ يﺮﺼﻨﻋ ﻚﺗ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺎﺑ دﺮﻴﮔ

زﺎﻴﺘﻣا و تﺎﻧﺎﻜﻣا و ﺖـﺳا ﺰﻳﺎـﻤﺘﻣ و توﺎـﻔﺘﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ،تا

ﺖﺳﺎﻴﺳ زا يرﺎﻴـﺴﺑ رد و توﺎـﻔﺘﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ِﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

دراد ﻲﭘ رد ار يدﺎﻀﺘﻣ دراﻮﻣ .

ﻲﮕــﺸﻴﻤﻫ ﺮﻃﺎــﺧ ﻪــﻏﺪﻏد ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﻦــﻳا ﺖــﻴﻌﻗاو ﻪــﻌﻣﺎﺟ ﺮــﻫ ناﺪﻧوﺮﻬــﺷ ﺖــﺳا ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪــﻋ ،يا

.

زا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ عﻮﺿﻮﻣ ،ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

(3)

ﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺴﺣا ﻲﺳرﺮﺑ نآ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﻋ

) ناﺮﻬﺗﺮﻬﺷ يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ (

43

ﻳﻻاو هﺎﮕﻳﺎﺟ و ﺖﻴﻤﻫا ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ داﺮﻓا دﺎﺣآ ﻦﻴﺑ رد ﻲ

ﺖﻟاﺪــﻋ ﻲــﺳرﺮﺑ ﻪــﺑ ﺮــﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ؛ﺖــﺳا رادرﻮــﺧﺮﺑ دزادﺮﭘ ﻲﻣ نآ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .

عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ نﺎﻴﺑ

ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ لﺪﻋ :»

ﻂﺳو ﺪﺣ و ﻂﻳﺮﻔﺗ و طاﺮﻓا ﺔﻧﺎﻴﻣ زا

لاﻮﻗا و لﺎﻌﻓا

« ) ج ،ﻪـﻏﻼﺒﻟا ﺞـﻬﻧ حﺮـﺷ ،ﻢﺜـﻴﻣ ﻦـﺑا 4

:

216 ( وا رﻮﻣﻻاﺮﻴﺧ ﺖﺳا فوﺮﻌﻣ ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ ﺎﻬﻄﺳ

) ﻪـﺘﻔﮔ و

هﺪﺷ : يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ لﺪﻋ

» تاوﺎﺴﻣ « رﻮﻣا ندادراﺮﻗ و )

ﺎﻫرﺎﻛ (

ﻲـﻠﻋ و ﺖـﺳا نﺎﺷدﻮﺧ هﺎﮕﻳﺎﺟ رد )

ع ( ﻪـﻄﺑار ﻦـﻳا رد

ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :

» ﺎﻬﻌﺿاﻮﺗ رﻮﻣﻷا ﻊَﻀﻳ ُلﺪﻌﻟا ...

ﺲﻴﺋﺎﺳ ُلﺪﻌﻟا

مﺎﻋ . ...

ﻲﻣ دﻮﺧ يﺎﺟ رد ار رﻮﻣا لﺪﻋ دراﺬـﮔ

...

لﺪـﻋ و

حﻼــﺻ ﺖــﺳا نﺎــﮕﻤﻫ ياﺮــﺑ ﻲــﺸﻳﺪﻧا .«

) ا ﺞــﻬﻧ ،ﻪــﻏﻼﺒﻟ

ﺖﻤﻜﺣ 429 (

ندﺮـﻛ ﺺﺨـﺸﻣ ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ فﺪﻫ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ يدﺎـﻬﻧ تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ هزﺎـﺟا ﺺﺨـﺷ ﺮـﻫ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يا

ﻲﻣ ﻚـﻤﻛ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻣﻼـﺳ ﻪـﺑ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻫد

ﺪﻳﺎﻤﻧ .

ﺮﻈﻧ ﻪﺑ مﺰﻠﺘـﺴﻣ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪـﻋ ﻪﺑ ﻦﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻚﻳﺎﻫ

ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ دﺎﺣآ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺪﻧﻮـﺷ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ يا

ﻪﭼ نآ ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻛ ار

ﻢﻬﺳ ﻪﺑ دﻮﺷ

هوﺮـﮔ ﺎﻳ داﺮﻓا نﺎﻴﻣ ﻲﺻﺎﺧ يﺎﻫ

دﻮـﻤﻧ ﻢﻴـﺴﻘﺗ ﺎـﻫ .

ﻪـﺑ

ﻞﻳﺪـﺒﺗ ﺪـﻨﻣ فﺪﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﺪﻴـﺸﺨﺑ ﻖﻘﺤﺗ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ نﺎﻣرآ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ ددﺮﮔ ) ،داﮋﻧ ﻲﻨﻏ 1372

: 45 .(

ﻞﻴﭙﻤﻛ تﺎﺣﻼﻄـﺻا زا ﻲـﻜﻳ ،ﺖﻟاﺪـﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ1

و ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﺮـﻴﮔ ﻢﻟﺎـﻋ ﻲﺘﻴﻤﻫا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا قﻼﺧا

ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻤﻫ رد يرﻮـﺤﻣ ﺶـﻘﻧ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ

دراد . زا ﻲﻋﻮـﻨﺘﻣ ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ نآ ﻲﻧﺎﻬﺟ رﺎﺒﺘﻋا

ﻞﻴﻠﺤﺗ حﺮﻃ و ﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳ ﺖﺳد ﻪﻛ هﺪﻴﻣﺎﺠﻧا يدﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻫ

1 Campbell

ﻪﺘﺧﺎـﺳ ﺮﺗراﻮﺷد ار نآ هرﺎﺑرد ﻖﻴﻗد و ﺢﺿاو ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ

رد يرﺎﻴـﺴﺑ ﻖـﻓاﻮﺗ مﺪﻋ ،ور ﻦﻳا زا ؛ﺖﺳا يﺎـﻨﻌﻣ هرﺎـﺑ

دﻮـﺟو ﻪﺑ ﻪﻧﻻدﺎﻋﺎﻧ و ﻪﻧﻻدﺎﻋ لﺎﻤﻋا ﻖﻳدﺎﺼﻣ و ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﺳا هﺪﻣآ )

نﺎﻤﻫ : 86 .(

ﻪـﺑ يدﺎﻳز ﻪﺟﻮﺗ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻢﻫ و ﻪﻔﺳﻼﻓ ﻢﻫ هدﻮﻤﻧ ﺖﻟاﺪﻋ ﺚﺤﺑ ﺪﻧا

. ﻚـﻳ زا ،ﺖﻟاﺪـﻋ ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﻗﻼﻋ

ﻲﻣ ﺞﺘﻨﻣ ﻲﺳﺎﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ زﺎﻴﻧ دﻮﺷ

: يدﺮـﻓ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ،داﺮﻓا

ﻣﺎﻌﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪﻧراد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ﻪﺑ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻞ

ﻲـﻣ ﺎــﺿرا ،ﻮـﺤﻧ دﻮــﺷ

. يﺎــﻫزﺎﻴﻧ زا ﻲـﻔﻴﻃ ﺎــﻫزﺎﻴﻧ ﻦـﻳا

يﺎـﻫزﺎﻴﻧ ﺎـﺗ يدﺎـﻣ تﺎـﻧﺎﻜﻣا و لﻮـﭘ ﻞﻴﺒﻗ زا يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا -

و ﻪـﺟﻮﺗ ﻞـﻴﺒﻗ زا ﻲـﻋاﺰﺘﻧا ًﺎﺘﺒـﺴﻧ ﻲﺳﺎﺴﺣا

ﻲـﻣ ﺮـﺑ رد ار ﻲﺼﺨﺷ ماﺮﺘﺣا دﺮـﻴﮔ

. داﺮـﻓا ﻪـﺑ ﺖﻟاﺪـﻋ

ﻲﻣ ﻪﺋارا ﻲﻳﺎﻫ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎـﻳآ ﻪـﻛ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ توﺎﻀﻗ ﺎﺗ ﺪﻫد

ﻳا ﻂﻴﺤﻣ رد ﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻦ هﺪـﻴﭽﻴﭘ ﺐـﻠﻏا ﻪـﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﻲﻣ هدروآﺮﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ددﺮﮔ

) 189 :

Steven, 1991

.(

ﻪـﺸﻳﺪﻧا ﺦﻳرﺎـﺗ رد ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ زا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﻲﻣ ﺮﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ ،ﺖﻟاﺪـﻋ ﺚـﺤﺑ رد ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻢﻬﻣ ،ﺪﻳآ

ﻪـــﻌﻣﺎﺟ رد ﺮﺑاﺮﺑﺎـــﻧ ﻂـــﺑاور ﻦﺘﺧﺎـــﺳ عﺎـــﻓد ﻞـــﺑﺎﻗ ﺖﺳا . ـﻤﺘﺟا نﺄﺷ و ترﺪﻗ ،توﺮﺛ رد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻪـﺑ ،ﻲﻋﺎ

،داﺮـــﻓا ﺮـــﺜﻛا يﺎﻫداﺪﻌﺘـــﺳا رد ﺖﻫﺎﺒـــﺷ ﻢـــﻏر ﺖﻴﻌﻗاو ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ﻪﻤﻫ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا .

زا ﻪﺘـﺷﺬﮔ

يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ نﺎﻴﻣ ،يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﭻﻴﻫ ،نآ و توﺮـﺛ رد

دﻮــﺟو ﻲــﻌﻴﺒﻃ يﺎﻫداﺪﻌﺘــﺳا رد يﺮﺑاﺮﺑﺎــﻧ و ترﺪــﻗ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ .

يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻦﻳا زا عﺎﻓد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﻬﻧآ ﻲﻔﻧ ﺎﻳ ﺎﻫ

ﺪــﻋ ﺚــﺤﺑ ﻲﻠــﺻا عﻮــﺿﻮﻣ ﺖــﺳا ﺖﻟا

. ترﺎــﺒﻋ ﻪــﺑ

ﻪﻟﺄﺴﻣ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻔﺴﻠﻓ رد ﺖﻟاﺪﻋ،ﺮﮕﻳد رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا يا

ﺖـﺳا هﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﺢﻄﺳ .

ﺪـﻌﺑ زا

ﻢﻴﻤـﺼﺗ رد ﺖﻟاﺪﻋ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻮﺠﺘـﺴﺟ ﻪـﻧﻻدﺎﻋ يﺎـﻬﻳﺮﻴﮔ

ﻲﻣ دﻮﺷ : نﻮﻧﺎـﻗ ﻖـﺒﻃ ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪـﻧﻻدﺎﻋ ﻲﻤﻴﻤﺼﺗ

ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻧﻻدﺎﻋ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻔﺴﻠﻓ ﺚﻴﺣ زا ﺎﻣا

ﺶﻴﭘ نﻮﻧﺎﻗ دﻮﺧ ندﻮﺑ ﻲﻣ

ﺪﻳآ .

(4)

ﺎﺑﺮﺘﺳا ﻲـﺳﺎﻴﺳ ﻲﻔـﺴﻠﻓ ﺐﺘﻜﻣ ﺶﺷ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ، 1

هدﺮـﻛ يﺪـﻨﺑ ﻪـﻘﺒﻃ ار ﺎـﻬﻧآ هﺎﮔﺪـﻳد زا ﺖﻟاﺪـﻋ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﺖﺳا . ﻲﻳﺎـﻬﻧ ﻲـﺳﺎﻴﺳ نﺎـﻣرآ ،يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ و قﻮـﻘﺣ ﻪـﻤﻫ و ﺖـﺳا يدازآ ،ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻟاﺮﺒﻴﻟ مﻮﻬﻔﻣ

ﻲﻣ ﻪﻴﺟﻮﺗ نآ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ ،ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻲﻟﺎـﺣ رد ؛ﺪﻧﻮـﺷ

ﺳﻮﺳ مﻮﻬﻔﻣ رد ﻪﻛ ﻪـﺑﺎﺜﻣ ﻪـﺑ يﺮـﺑاﺮﺑ ،ﺖﻟاﺪـﻋ ﻲﺘـﺴﻴﻟﺎﻴ

،ﻒﻴﻟﺎـﻜﺗ و قﻮﻘﺣ ﻪﻴﺟﻮﺗ يﺎﻨﺒﻣ و ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ نﺎﻣرآ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ،ﻚـﻴﺗاﺮﻛﻮﻣد لاﺮـﺒﻴﻟ مﻮـﻬﻔﻣ رد و ؛دﺮﻴﮔ

هﺰـﻴﻣآ ،ﺖﻟاﺪﻋ ﻲـﺳﺎﻴﺳ نﺎـﻣرآ ،يﺮـﺑاﺮﺑ و يدازآ زا يا

ﻲــﻘﻠﺗ ،ﻒﻴﻟﺎــﻜﺗ و قﻮــﻘﺣ ﻪــﻴﺟﻮﺗ يﺎــﻨﺒﻣ و ﻲﻳﺎــﻬﻧ ﻲﻣ ـﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ار ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻊﻔﻧ ،نﺎﻳاﺮﮔ عﺎﻤﺘﺟا؛دﻮﺷ نﺎـﻣرآ ﻪ

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد دﻮﺧ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻣ ﺎﻋدا و ﺪﻧﺮﻴﮔ

ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻞﻳﺎـﻀﻓ ﻲﻳﺎﻓﻮﻜـﺷ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣرآ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻣ ﺖﺴﻴﻨﻤﻓ؛ﺪﻣﺎﺠﻧا ﺪـﻴﺋﺎﺗ ار ﺖﻟاﺪـﻋ زا ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ

ﻲﻣ ود نﺎـﻣرآ يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ ار ﻒﻴﻟﺎـﻜﺗ و قﻮﻘﺣ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ رد؛ﺪـﻳﺎﻤﻧ ﻪﻴﺟﻮﺗ ،دﺮﻣ و نز يﺮﺑاﺮﺑ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ

ﻣ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ تروﺮﺿ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ،ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧاﺮﻓ مﻮﻬﻔ

ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﺎﻬﺘﻳاور اﺮﻓ ﻪﻤﻫ در و قﻮـﻘﺣ ﻪﻴﺟﻮﺗ،نﻼﻛ يﺎﻫ

ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ،ﻪﺘﺴﻧاد دوﺪﺤﻣ و ﻲﻠﺤﻣ ار ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﺪـﺷﺎﺑ لﻮﻤـﺷ نﺎـﻬﺟ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﻪﻴﺟﻮﺗ )

،تﺰﻋرﻮـﭘ 1380

:

87 .(

ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ زوﺮﻣا يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻳد رد ﺎﻣا

ﻫ ﻪﺸﻳﺪﻧا زا يﺮﻴﮔ هﺮﻬﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ﺖﻟاﺪﻋ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎ

دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻳد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﺒﻃ و ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺎﺑ .

ﺖﻟاﺪﻋ عاﻮﻧا ﻲﺳرﺮﺑ :

ﻒﻟا - ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ

ﺮـﺑاﺮﺑ رد ﺖـﻟود ﻒﻴﻟﺎـﻜﺗ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ لاﻮﻣا و ﺐﺻﺎﻨﻣ ،ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻊﻳزﻮﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺖﺳا مدﺮﻣ ﺖﻟاﺪـﻋ سﺎـﺴﺣا ﻊـﻗاو رد ؛ﺪـﻨﻛ ﻲﻣ ﻦﻴﻌﻣ ار ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺑ مدﺮﻣ يﻮﺳ زا ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ زا هﺪﺷ كاردا فﺎﺼﻧا ﺎ

1 Sterba

ﺎــﺑ هﻮﻘﻟﺎــﺑ ﻞــﻣﺎﻋ ﻚــﻳ ﻪــﻟﺰﻨﻣ ﻪــﺑ و دراد رﺎــﻛ و ﺮــﺳ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻢﻬﻣ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻌﻣﺎﺟ و نﺎﻣزﺎﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد دﻮـﺷ

. رد تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ زا يدﺎـﻳز ناﺰـﻴﻣ

ﺎﻳ و ﺎﻫ ﺖﺧادﺮﭘ ﻊﻳزﻮﺗ ﺮﺑ ﻲﺨﻳرﺎﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ درﻮﻣ شادﺎﭘ ﻲﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ رﺎﻛ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ

يرﻮـﺌﺗ زا

ﺖﺳا هﺪﺷ ﺞﺘﻨﻣ يﺮﺑاﺮﺑ .

نﺎﻣزﺎـﺳ ﻚـﻳ داﺮﻓا ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ

ﻲـﻗﻼﺧا و ﺖﺳرد ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻧاﺰﻴﻣ درﻮﻣ رد ﻲﻣ توﺎﻀﻗ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﻳﺎﻋر ناﺰﻴﻣ ﻊﻗاو رد ﺪﻨﻨﻛ

ﺪـﻨﻫد ﻲـﻣ راﺮـﻗ يرواد درﻮـﻣ ار نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﻌﻳزﻮﺗ

2

) ،تﺰﻋرﻮـــﭘ 1382

: 31 .(

لاﺪـــﻧﻮﻟ )

1976 ( ﺖﻟاﺪـــﻋ

ـﻓا هﺎﮔﺪـﻳد زا ار ﻲﻌﻳزﻮﺗ ار ﺺﻴـﺼﺨﺗ ﻞـﻤﻋ ﻪـﻛ يداﺮ

ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﺪﻨﻫد

. توﺎﻀﻗ لﺪﻣ

ﻪـﻧﻻﺎﻌﻓ شﺮﮕﻧ ﻚﻳ،لاﺪﻧﻮﻟ ﻪﻧﻻدﺎﻋ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ار يﺮـﺗ

2 . لﺪـﻣ و ﺰﻣادآ يﺮﺑاﺮﺑ يرﻮﺌﺗ رد ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ مﻮﻬﻔﻣ يﺎﻨﺒﻣ

رد ﻪﻛ دراد راﺮﻗ لاﺪﻧﻮﻟ ﻪﻧﻻدﺎﻋ توﺎﻀﻗ حﺮـﺷ ﻪﺑ ﺮﺼﺘﺨﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﺠﻨﻳا

ﻲﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻨﺒﻣ ود ﻦﻳا دﻮﺷ

: 1 - يﺮﺑاﺮﺑ يرﻮﺌﺗ :

ﻲﻠـﺻا يرﺎﺘﺧﺎﺳ ءاﺰﺟا

نورد يﺮﺑاﺮﺑ يرﻮﺌﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺎﻫداد

. نورد ار يدراﻮـﻣ نآ ﺎـﻫداد

ﻚﻤﻛ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﺺﺨﺷ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ

ﻞﻣﺎـﺷ ،دﺮـﻴﮔ

ﻲﻣ شادﺎﭘ ،ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﺑ رد ار ﻲﻳﺎﻫ

نﺎﻣزﺎﺳ زا دﺮﻓ ﻚﻳ ﻪﻛ دﺮﻴﮔ

ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺪﻨﻛ

. ﻲﻣ ﺚﺤﺑ ﻦﻴﻨﭼ يﺮﺑاﺮﺑ يرﻮﺌﺗ رد ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ داﺮﻓا ﻪﻛ دﻮﺷ

نورد ﺖﺒـﺴﻧ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نﺎﺷدﻮﺧ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﺑ ﺎﻫداد نورد ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺖﻳﺎﺿر سﺎﺴﺣا ،ﺪﺷﺎﺑ يوﺎﺴﻣ ناﺮﮕﻳد يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﺑ ﺎﻫداد .

ﺮﮔا

ﻣ يﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧﺎﻧ سﺎﺴﺣا ﺚﻋﺎﺑ ددﺮﮔ كاردا ،يوﺎﺴﺗ مﺪﻋ ﻲ

داﺮـﻓا و دﻮﺷ

ﻲـﻣ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ،ﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧﺎﻧ سﺎﺴﺣا ﻦﻳا ﻊﻓر ياﺮﺑ ﺪﻧﻮـﺷ

. مﺪـﻋ دﻮـﺟو

ﺖـﺳد ياﺮـﺑ داﺮﻓا نﺪﺷ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ،يوﺎﺴﺗ ﺎـﻳ يوﺎـﺴﺗ ﻪـﺑ ﻲﺑﺎـﻳ

ﻲﻣ يوﺎﺴﺗ مﺪﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺎـﺑ ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ شﺰﻴﮕﻧا ﻦﻳا ترﺪﻗ و ددﺮﮔ

ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ هﺪﺷ كاردا يوﺎﺴﺗ مﺪﻋ هزاﺪﻧا ﺪﻨﻛ

. يرﻮـﺌﺗ ﻪـﺻﻼﺧ رﻮـﻃ ﻪﺑ

ﺑ يﺮﺑاﺮﺑ

ﻞـﻤﻌﻟا ﺲـﻜﻋ ﺮ ﺰـﻛﺮﻤﺘﻣ ﻪﻧﺎﻔـﺼﻨﻣﺎﻧ يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺎـﻫ

ﻲﻣ ددﺮﮔ . ﻪﺘـﺷاد ﺖـﻓﺎﻳرد وا ﻪـﻛ يﺪـﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ كاردا دﺮﻓ ﻚﻳ ﺮﮔا ﺖـﻳﺎﻋر مﺪﻋ دﺮﻓ نآ ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺖﺳا

ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻳﺎﻤﻧ

. ﻚـﺗ مﻮـﻬﻔﻣ ﻚـﻳ ،يﺮـﺑاﺮﺑ يرﻮـﺌﺗ

ﺎﻛ ﻪﺑ ار ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ زا يﺪﻌﺑ ﻲﻣ ر

ﻲﻣ ضﺮﻓ و دﺮﻴﮔ رد داﺮـﻓا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

شادﺎﭘ رد فﺎﺼﻧا ﺖﻳﺎﻋر ناﺰﻴﻣ درﻮﻣ ﺮـﺑ ﺎـﻬﻨﺗ ،ناﺮﮕﻳد ﺎﻳ نﺎﺷدﻮﺧ يﺎﻫ

ﻲـﻣ توﺎـﻀﻗ ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﻞﺻا سﺎﺳا ﺪـﻨﻨﻛ

. 2 -

ﻪـﻧﻻدﺎﻋ توﺎـﻀﻗ لﺪـﻣ :

ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ار ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛ يداﺮﻓا هﺎﮔﺪﻳد زا ًﺎﺒﻟﺎﻏ ،ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ،ﺪـﻨﻨﻛ

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ )

،ﻲﻨﻣﻮﻣ 1385 : 17 .(

(5)

45

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد يﺮﺑاﺮﺑ يرﻮﺌﺗ دﺮﻴﮔ

. لاﺪـﻧﻮﻟ ،يرﻮـﺌﺗ ﻦﻳا رد

ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﺎـﺑ نﺎـﺸﻗﺎﻘﺤﺘﺳا ناﺰـﻴﻣ درﻮـﻣ رد داﺮﻓا ﻪﻛ دراد توﺎـﻀﻗ ،ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﺖﻟاﺪـﻋ نﻮﻧﺎـﻗ ﻦﻳﺪـﻨﭼ زا هدﺎﻔﺘﺳا

ﻣ ﻲ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ . ﻲﻣ نﺎﻴﺑ وا ﺖﻟاﺪـﻋ نﻮﻧﺎـﻗ ﻪـﺳ ًﺎﺳﺎﺳا ﻪﻛ دراد

زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻲﻌﻳزﻮﺗ :

Rorty ,1990:21)

(

ﻒﻟا ( ب ؛ﻚﻤﻛ نﻮﻧﺎﻗ (

ج ،يوﺎﺴﺗ نﻮﻧﺎﻗ (

نﻮﻧﺎﻗ

ﺎﻫزﺎﻴﻧ ) . ،ﻲﻨﻣﻮﻣ 1385 : 18 (

ﻪﻠﺣﺮﻣ رﺎﻬﭼ ﻲﻟاﻮﺗ ﻚﻳ ﻪﻧﻻدﺎﻋ توﺎﻀﻗ لﺪﻣ ﻪﻛ ار يا

ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ار ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﺖﻟاﺪﻋ نآ ﻲﻃ دﺮﻓ

،ﺪﻨﻛ ﺮﻈﻧ رد

ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﻪﻛ ترﻮﺻ ﻦﻳﺪﺑ :

) 1 ( ﻲﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ دﺮﻓ ﻦﻴﻧاﻮﻗ زا ﻚﻳ ماﺪﻛ ﻪﻛ دﺮﻴﮔ

؛ﺪﻫﺪﺑ نزو نآ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ و ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ار ﺖﻟاﺪﻋ

) 2 ( ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻛ ﻲﺘﻟاﺪﻋ نﻮﻧﺎﻗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ دﺮﻓ نآ قﺎﻘﺤﺘﺳا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ عاﻮﻧا و ناﺰﻴﻣ درﻮﻣ رد ﺖﺳا

ﻲﻣ ﻦﻴﻤﺨﺗ،دراد ار

؛ﺪﻧز

) 3 ( ار ﻲﻳﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ،دﺮﻓ ﺎﺑ،ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ ﻖﺤﺘﺴﻣ ﻪﻛ

ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻚﻳ نورد ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ

؛ﺪﻨﻛ

) 4 ( ﻲﻌﻗاو يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ رد هﺪﺷ ﺖﻳﺎﻋر فﺎﺼﻧا دﺮﻓ نآ قﺎﻘﺤﺘﺳا ًﺎﻌﻗاو ﻪﭽﻧآ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار هﺪﺷ ﺖﻓﺎﻳرد

،ﻪﺘﺷاد ار ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا

ﺪﻨﻛ .

ﻲﻣ ضﺮﻓ ﻪﻧﻻدﺎﻋ توﺎﻀﻗ لﺪﻣ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

دﺮﻓ يﺎﻫ توﺎﻀﻗ نﻮﻧﺎﻗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻂﻘﻓ،فﺎﺼﻧا درﻮﻣ رد

ﺎﻫزﺎﻴﻧ نﻮﻧﺎﻗ و يﺮﺑاﺮﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﺴﻴﻧ ﺶﻳﺎﻫ ﻚﻤﻛ توﺎﻀﻗ ﻦﻳا رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺰﻴﻧ ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﺎﻫ

ﺪﻨﻛ . ﺑ ﻖﺒﻃ ﺮ

ﻪﻳور داﺮﻓا ،لﺪﻣ ﻦﻳا ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ

يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ ار ﺺﻴﺼﺨﺗ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ نﺎﮔﺪﻧﺮﻴﮔ

ﻟاﺪﻋ يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ و هداد راﺮﻗ توﺎﻀﻗ درﻮﻣ،ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺖ

رﺎﻛ ﻪﺑ ار يوﺎﺴﺗ و ﺎﻫزﺎﻴﻧ ،يﺮﺑاﺮﺑ ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ . ﻦﻳا رد،ﻪﻧﻻدﺎﻋ توﺎﻀﻗ لﺪﻣ ﻲﻠﺻا مﻮﻬﻔﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ،دﺮﻓ ﻚﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا

ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫ نﺎﻣز رد ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ؛دﺮﻴﮔ

ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ار ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ،توﺎﻔﺘﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ،ﺪﻨﻛ

ﻣ دﺮﻓ ﻲﺳﺎﺳا رﺎﻴﻌﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤ

يﺎﻫ

ﺪﻨﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،توﺎﻔﺘﻣ .

يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ناﺪﻘﻓ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ

ﻢﻴﻤﺼﺗ،ﻲﻨﻴﻋ ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﻳﺎﻋر ناﺰﻴﻣ بﺎﺑ رد يﺮﻴﮔ

ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻴﭼ نآ زا ﺮﺗراﻮﺷد ،ﻲﻌﻳزﻮﺗ توﺎﻀﻗ ياﺮﺑ ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﻳآ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ لوا ﻪﻠﻫو رد ﻊﺟﺮﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﺎﻳ ﻮﮕﻟا ﻚﻳ ﺪﻳﺎﺑ داﺮﻓا ،درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﺮﻈﻧ رد ار ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ

. ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﻳﺎﻋر ناﺰﻴﻣ ،ﻊﻗاو ﻪﺑ

بﻮﭼرﺎﭼ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻌﻳزﻮﺗ درﻮﻣ ﻊﺟﺮﻣ يﺎﻫ

ﻲﻣ راﺮﻗ توﺎﻀﻗ دﺮﻴﮔ

. ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد دﺮﻓ ﻚﻳ ﻪﭽﻧآ ﺪﻨﻛ

بﻮﭼرﺎﭼ زا ﻲﻀﻌﺑ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ نوﺪﺑ ناﺰﻴﻣ،ﻊﺟﺮﻣ يﺎﻫ

ﻲﻤﻧ نﺎﺸﻧ ار هﺪﺷ ﺖﻳﺎﻋر ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻫد

. ﻪﻛ دﺮﻓ ود

هدﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﻳرد ار ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ زا ﺮﮔا ﺪﻧا

ﻚﻳ

حﻮﻄﺳ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ،ﺪﻳﺎﻤﻨﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻊﺟﺮﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﺪﻨﻨﻛ كاردا ار ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ .

ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ

ﻪﺑ يوﺎﺴﺗ مﺪﻋ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﻲﻣ ﻲﺘﻳﺎﺿرﺎﻧ سﺎﺴﺣا ﺮﺘﻤﻛ،ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ نآ ﻊﻔﻧ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ

. زا

شادﺎﭘ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ داﺮﻓا ﻪﻛ دراد لﺎﻤﺘﺣا ﺮﮕﻳد يﻮﺳ -

درﻮﻣ داﺮﻓا زا ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

ﻪﺑ،ﺪﻨﻨﻛ

ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺶﻨﻛاو ﻲﻔﻨﻣ رﻮﻃ .

ﻞﺻا رد ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻞﺻا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ دﺮﻴﮔ

. دﻮﺧ ﺎﺑ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ داﺮﻓا

هدروآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺎﻳ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﺪﻧا

لﺎﺒﻗ رد يا

هدﺮﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﭽﻧآ ﻲﻣ،ﺪﻧا

ﺪﻧﺮﮕﻧ . ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻳﺎﺑ

ﻋ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﻂﻘﻓ ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ندﻮﺑ ﻪﻧﻻدﺎ

ﺖﺧادﺮﭘ ﻲﻤﻧ ﺎﻫ هدﺮﺘﺴﮔ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻜﻠﺑ ددﺮﮔ زا يا

شادﺎﭘ ،ﺎﻫﺎﻘﺗرا ﻞﻴﺒﻗ زا ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﻴﺒﻨﺗ ،ﺎﻫ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﺎﻫ يﺎﻫ

ﻲﺑﺎﻳزرا و ﺎﻳاﺰﻣ ،يرﺎﻛ ﻲﻣﺮﺑ رد ار دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫ

دﺮﻴﮔ .

(6)

ب - ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ يا

ﻲﺳﺎﻨﺷ ناور رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻧور ﻪﻜﻨﻳا تازاﻮﻣ ﻪﺑ ﻴﺼﺨﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑ فﺮﺻ ﺪﻴﻛﺄﺗ زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا شادﺎﭘ ﺺ

ﺎﻫ

) ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ (

ﻦﻳا ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ يﺎﻫدﺮﮔاﺮﻓ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻪﺑ

ﺺﻴﺼﺨﺗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ،ﺰﻴﻧ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد دﻮﻤﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ،ﺎﻫ

ﺖﺸﮔ دﺎﺠﻳا ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ .

ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﻳﺎﻋر ناﺰﻴﻣ ،ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ

ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻊﻳزﻮﺗ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺖﻟاﺪﻋ هﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻣ دﺎﺠﻳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﺎﻣا؛ﺪﺷ كرد ﺖﻟاﺪﻋ ،هﺪﺷ

-

ﺷ نآ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫدﺮﮔاﺮﻓ زا هﺪ ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺺﻴﺼﺨﺗ يرﺎﻴﺴﺑ رد و ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻢﻬﻣ ﺰﻴﻧ،ﺪﻨﺑﺎﻳ

ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ دراﻮﻣ زا رد ﺖﻟاﺪﻋ كاردا هﺪﻨﻨﻛ

ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ .

گﺮﺑ ﻦﻳﺮﮔ و ﺮﮕﻟﻮﻓ ) 1

1985 ( ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦﻴﻟوا

ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ﺚﺤﺑ ﻪﻛ ﻂﻴﺤﻣ ياﺮﺑ ار يا

يرﺎﻛ يﺎﻫ

ﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧد

. ،ﻖﻴﻘﺤﺗ زا ﻲﻣواﺪﻣ نﺎﻳﺮﺟ ،نﺎﻣز نآ زا

ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ نﻮﻣاﺮﻴﭘ دراد دﻮﺟو يا

. ﺮﻠﻴﺗ و ﺪﻨﻴﻟ

2

) 1988 ( ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ رد ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﻳﺎﻋر ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ار يا

ﺺﻴﺼﺨﺗ ﺎﻫ ﺪﻣﺎﻴﭘ ،ﺎﻫ نآ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫدﺮﮔاﺮﻓ ﻲﻣ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ،ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺪﻨﻨﻛ

. ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ گﺮﺑ ﻦﻳﺮﮔ و نورﺎﺑ

ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ياﺮﺑ ﻪﺒﻨﺟ ود ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻪﻛ ﺮﻈﻧ رد يا

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا :

1 - ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺒﻨﺟ يا

: زا ﻪﺒﻨﺟ ﻦﻳا

ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يا

ﻪﻛ دزادﺮﭘ

ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ ﺎﺗ ددﺮﮔ ذﺎﺨﺗا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ تﺎﻴﻤﺼﺗ ﺪﺳﺮﺑ . ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ

ﻲﻤﻧ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﭼ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺒﻨﺟ دزادﺮﭘ

ﻦﻳا ﻪﻜﻠﺑ ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ار ﺮﻣا

ﻪﻧﻮﮕﭼ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ

ﺪﻧدﺮﮔ ذﺎﺨﺗا .

1 Greenberg

2 Lind & Tyler

2 - ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺒﻨﺟ يا

": گﺮﺑ ﻦﻳﺮﮔ

"

ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺔﺒﻨﺟ ﻪﭼﺮﮔ ﻪﻛ دراد دﺎﻘﺘﻋا ،يا

ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻪﻤﻫ ﺎﻣا دراد ﻲﻧﺎﻳﺎﺷ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻳور ﻲﻤﻧﺮﺑ رد ار يا مﺎﮕﻨﻫ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ؛دﺮﻴﮔ

ر ناﺰﻴﻣ درﻮﻣ رد توﺎﻀﻗ ﻪﻳور رد ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﻳﺎﻋ

يﺎﻫ

نﺎﮔﺪﻧﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﺼﺨﺷ ﻦﻴﺑ رﺎﺘﻓر ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻈﻧ رد يﺪﻴﻠﻛ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻚﻳ ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺎﺑ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺷ

. ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻌﺑ ﻦﻳا گﺮﺑ ار يا

» هدواﺮﻣ ﺖﻟاﺪﻋ يا

« ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار ﻲﻠﺻا رﻮﺘﻛﺎﻓ ود و ﺪﻣﺎﻧ

ﻲﻣ داﺮﻓا ﻦﻴﺑ يﺎﻫرﺎﺘﻓر رد ﺖﻟاﺪﻋ هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻧاد

).

،ﻲﻨﻣﻮﻣ

1385 : 21 (

ﻒﻟا ( ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﺖﻟاﺪﻋ : 3

ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ زا عﻮﻧ ﻦﻳا

هداد ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﻳ درﻮﻣ رد داﺮﻓا ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻲﺘﺳرد ﻲﻣ ﻲﻣ ،دﻮﺷ دزادﺮﭘ

. ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻪﺒﻨﺟ ﻦﻳا

ﻲﻣ ﺮﻣا اﺮﭼ ﻪﻜﻨﻳا درﻮﻣ رد ناﺰﻴﻣ ﻪﭼ ﻪﺑ ﻪﻛ دزادﺮﭘ

ﻪﻳور هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا صﺎﺧ ﻲﻘﻳﺮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ اﺮﭼ ﺎﻳ و

هﻮﻴﺷ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻊﻳزﻮﺗ صﺎﺧ يا تﺎﻋﻼﻃا داﺮﻓا ﻪﺑ ،ﺪﻧا

ﻲﻣ هداد دﻮﺷ ) ،ﻲﻨﻣﻮﻣ 1385 : 22 .(

ب ( ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ :4

نﺎـﻴﺑ و ماﺮـﺘﺣا ناﺰـﻴﻣ هﺪـﻨﻨﻛ

نﺎـﺸﻧ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻚﻳ ﻪﺋارا مﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻟﺰﻨﻣ ﻲﻣ هداد دﻮﺷ . ﻲﺘﺳرد ﻪﺑ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ

يدﺎﻳز ناﺰﻴﻣ ﺎﺑ و هﺪﻧزﻮﻣآ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﻦﻴـﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ

بﻮﻠﻄﻣ ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ داﺮﻓا ﺦﺳﺎﭘ ،ددﺮﮔ ﻪﺋارا يدﺮﻓ ﺮﺗ

ﻚـﻳ رد و ﺮـﺘﻤﻛ ﺖﻴـﺳﺎﺴﺣ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻧﺎﻣز زا هﺪﻧزﻮﻣآﺮﻴﻏ هﻮﻴﺷ دﻮﺷ ﻪﺋارا ﺮﺗ

. دﻮـﺟو ﻲﻠـﺻا ﻊـﺒﻨﻣ ود

ﻲﺑﺎـﻳزرا ﻪﻛ دراد ﺖﻟاﺪـﻋ ﺖـﻳﺎﻋر ناﺰـﻴﻣ درﻮـﻣ رد ﺎـﻫ

ﻪــﻳور نآ زا يا ﻲــﻣ ﻖﺘــﺸﻣ ﺎــﻫ ددﺮــﮔ

. 1 - ﻪــﻳور و ﺎــﻫ

ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد

نآ زا ﻪـﻛ ﻲﻤـﺳر يﺎـﻫ ناﻮـﻨﻋ ﺖـﺤﺗ ﺎـﻫ

3 Informtion justice

4 Social sensitivity

(7)

47

ﻪﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻤﺳر يﺎﻫﺎﻨﺒﻣ

ﻲـﻣ هدﺮـﺑ مﺎﻧ يا دﻮـﺷ

. 2 -

رد رﺎـﻴﺘﺧا ﺐﺣﺎـﺻ صﺎـﺧ صﺎﺨـﺷا ﺎﺑ داﺮﻓا برﺎﺠﺗ هﺪـﻬﻋﺮﺑ ار هوﺮﮔ هرادا ﻪﻔﻴﻇو ﻪﻛ هوﺮﮔ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺪـﻧراد

ﻪـﻳور ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫﺎﻨﺒﻣ ار ﻪﺒﻨﺟ ﻲـﻣ يا

ﺪـﻨﻣﺎﻧ .

ﺘﺣا و ﺪﻨﺘﺴﻫ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ًﺎﺘﻴﻫﺎﻣ ﻲﻤﺳر يﺎﻫﺎﻨﺒﻣ دراد لﺎـﻤ

نﺎﻣز ﻲﻃ رد ﻪﻛ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و ﺎﻫ

نﺎـﻴﻣ رد و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ

ﺪﻨﻨﻛ ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ تﺎﺒﺛ ،توﺎﻔﺘﻣ داﺮﻓا .

،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا

و ﺪﻨﺘـﺴﻫ دﺮـﻓ ﻪـﺑ ﺮـﺼﺤﻨﻣ و ﺎﻳﻮﭘ ،ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫﺎﻨﺒﻣ نآ ﺮﻴﻴﻐﺗ لﺎﻤﺘﺣا كاردا ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ﺎﻫ

و ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻞﻣﺎﻋ ،هﺪﻨﻨﻛ

نآ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﺻﺎﺧ ﻪﻄﺑار ﻦﻴﻨﭼ ﻢﻫ ،ﺖـﺳا هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﺎﻫ

دﻮﺟو دراد ) نﺎﻤﻫ : 24 .(

ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺳﺮﺑ

- ﻲﻀﻳﺮﻋ )

1383 ( يﺎﻫدﺮﻜﻳور ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد

ﻪﺑ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﻟاﺪﻋ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻲﺳرﺮﺑ .

رد

مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻴﺑ هﺪﻨﻳاﺰﻓ فﺎﻜﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻌﻗاو و دﺮﺠﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﻴ

ﻪﺑ دﺮﻜﻳور رﺎﻬﭼ رد ﻲﮔﺪﻧز رد ﺖﻟاﺪﻋ ناﺪﻘﻓ يﺎﻫ دﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ .

قﻼﺧا يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ

ﺐﺳﺎﻨﺗ هﺎﮔﺪﻳد هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ رﺎﻛ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﺋاﺮﮔدﺮﻓ هﺎﮔﺪﻳد ود ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺖﺳا دﻮﺷ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ فﺎﺼﻧا .

ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻫاﻮﺧ يﺮﺑاﺮﺑ هﺎﮔﺪﻳد

ﺳا زﺎﻴﻧ و فﺎﺼﻧا ﻲﻨﻌﻳ ﺮﮕﻳد يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﺖ

. ﺐﺳﺎﻨﺗ

ﻪﻌﻣﺎﺟ رد يداﺮﻓا ﻪﺑ نداد شادﺎﭘ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺪﻧراد ﻢﻬﺳ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ رد ﻪﻛ ﺖﺳا .

ﻦﺘﺷاد ﻎﻳرد و

ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻪﺑ ﻲﺗﺪﻋﺎﺴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يداﺮﻓا زا شادﺎﭘ ﻦﻳا ﺪﻧراﺪﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ .

ﻲﺳﺮﺘﺳد هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻲﻫاﻮﺧ يﺮﺑاﺮﺑ

داﺮﻓا ﻪﻤﻫ ﺎﺑ نﺎﺴﻜﻳ رﺎﺘﻓر و ﻲﺳﺎﺳا تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻊﻳزﻮﺗ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﺳا توﺮﺛ دﺪﺠﻣ

. هرﺎﺑرد ﺚﺤﺑ ﻦﻳا رد يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ ﺎﺑ ﺎﻫ نآ ﻪﻄﺑار و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫدﺮﻜﻳور

شزرا و ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ شﺰﻴﮕﻧا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﻴﺑ رد ﺎﻫ 150

هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ نﺎﻬﻔﺻا رد ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﻢﻠﻌﻣ

ﺖﺳا ﻂﺑاور زا يراد ﻲﻨﻌﻣ يﻮﮕﻟا .

رﺎﻬﭼ يﺰﻴﻤﺗ رﺎﺒﺘﻋا

ﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﻴﻘﻣ ﻪ

يﺎﻫ هﺎﮔﺪﻳد و ﺎﻬﺷزرا ﻦﻴﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ يﺎﻫ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳاﺮﮔدﺮﻓ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ رد ﺐﺳﺎﻨﺗ يﺮﺑاﺮﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻫاﻮﺧ يﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻫ هﺎﮔﺪﻳد ﺎﻳ و فﺎﺼﻧا دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ زﺎﻴﻧ و )

، ﻲﻀﻳﺮﻋ 1383

: 183 - 145 .(

- روﺮﭘ ﻞﮔ و ﻲﻧﺎﻣﺎﺳ ﻲﻀﻳﺮﻋ )

1384 ( ﺖﺤﺗ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ

ناﻮﻨﻋ ا ﺖﻟاﺪﻋ يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟ

ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻫ ﻪﻛ هﺪﻣآ نآ رد و ﺪﻧا هداد مﺎﺠﻧا

و ﺚﺣﺎﺒﻣ هﺮﻣز زا ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺖﻛرﺎﺸﻣ رد يرﻮﺤﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﺖﺳا يا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ نﻼﻛ و دﺮﺧ يﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ .

ﺮﺑ ﺎﻨﺑ

يرواد رد،ﺮﻴﮔرد ﻲﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ود،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻔﺳﻼﻓ ﺮﻈﻧ ﻋ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا يﺎﻫ

ﻲﻫاﻮﺧ ﺖﻟاﺪ

ﺖﺳا يا ﻪﻳور و ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ،ﻲﺳﺎﻴﺳ .

ود ﻦﻳا

رد دﺪﻌﺘﻣ لﺎﻜﺷا ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ ﻲﻠﺻا دﺮﻜﻳور ﺎﻳ ندﻮﺑ ﺪﻴﻔﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا يﺎﻫ يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺐﻠﺟ يﺎﺘﺳار رد ﺎﻫ ﺖﻣﻮﻜﺣ يﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ ندﻮﺒﻧ ياﺮﺟا رد يرﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻫاﺮﻤﻫ ياﺮﺑ مدﺮﻣ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻴﻤﻫا ﺎﺑ ﺶﻘﻧ هراﻮﻤﻫ ،ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻣ و هدﺮﻛ ﺎﻔﻳا ار ﻲﺘ

ﺪﻨﻛ .

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﻨﻛ يﺎﻫدﺮﻜﻳور

ﻲﻌﻳزﻮﺗ ) يدﺮﻓ ﻲﻳاﺮﮔدﺎﺼﺘﻗا ،فﺎﺼﻧا ،يﺮﺑاﺮﺑ زﺎﻴﻧ (

رد

يﺎﻫ هزﻮﺣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻊﻣاﻮﺟ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺢﻄﺳ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد تارﻮﺼﺗ ﻪﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻲﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ داﺮﻓا

يﺪﺟ تﻼﻀﻌﻣ ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ

(8)

دﻮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺳﺎﻴﺳ .

نﻮﭼ ﻲﻧاﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا روﺎﺑ ﻪﺑ

ﻦﻤﻠﻛ ) 1990 ( يﺮﺑاﺮﺑ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﻟاﺪﻋ رد ﻲﻠﺻا ﺮﺻﺎﻨﻋ

ﻪﺳ ياراد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ مزاﻮﻟ و ﺮﺻﺎﻨﻋ و اﺮﮔ ﺖﻴﻠﻛ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻈﻧ ،ﻲﻠﻣ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻲﺳﺎﺳا ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ي .

ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺎﻫ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻦﻳا

ﻪﻔﻟﻮﻣ رﺎﻬﭼ زا ﻲﻜﻳ رد )

ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺮﺑاﺮﺑ (

يﺮﺑاﺮﺑ ،

ﺎﺠﺑ ار دﻮﺧ دﻮﻤﻧ ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ،ﻲﺘﺻﺮﻓ ،ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺪﻧراﺬﮔ ﻲﻣ .

سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫدﺮﻜﻳور نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا ﺖﻴﻤﻫا

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ )

ﻲﻳاﺮﮔدﺮﻓ و فﺎﺼﻧا ،زﺎﻴﻧ ،يﺮﺑاﺮﺑ

يدﺎﺼﺘﻗا ( يﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻫ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺎﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ

) يﺮﺑاﺮﺑ

ﻲﺘﺻﺮﻓ و ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ ،ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ،ﻲﻌﻳزﻮﺗ (

ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد

ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ قﻮﻓ ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻔﻟﻮﻣ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .

داﺮﻓا ﻪﻴﻠﻛ ،ار ﻖﻴﻘﺤﺗ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ

16 ﺪﻧا هداد ﻞﻴﻜﺸﺗ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ رد ﻦﻛﺎﺳ ﺮﺗﻻﺎﺑ لﺎﺳ .

آ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا رﻮﻛﺬﻣ يرﺎﻣ

400 ﺮﻔﻧ ) 200 و نز 200 دﺮﻣ (

ود يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ هوﺮﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ياﺮﺑ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ يﺎﻬﻧﺎﺑﺎﻴﺧ ﺢﻄﺳ زا يا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻣﺎﻧ ﺶﺳﺮﭘ ود ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻲﻔﺳﻮﻳ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺮﺑاﺮﺑ و ﻦﻣﺪﻠﻓ و ﻲﻜﺴﻨﻴﺳار )

1383 (

ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .

ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ 400

هوﺮﮔ ﺮﻔﻧ

ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ندﺮﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻢﺠﺣ ﻦﻳا رد ،ﻲﻔﺳﻮﻳ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺪﻧا . و نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ

فرﺎﻌﺘﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ )

ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ ﺎﻫدﺮﻜﻳور

ﺶﻴﭘ ﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻠﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺑاﺮﺑ و ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻫ ﻪﻔﻟﻮﻣ و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻛ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺮ

ﺪﻧا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد كﻼﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ (

درﻮﻣ

ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ .

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ

ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ و ﻲﺘﺻﺮﻓ يﺮﺑاﺮﺑ ﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳاﺮﮔدﺮﻓ ﻦﻴﺑ )

ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ

r=0.29

و

r=0.32

( ﻪﻄﺑار ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﻟاﺪﻋ رد

دراد دﻮﺟو رادﺎﻨﻌﻣ يﺪﻨﻣ .

رد فﺎﺼﻧا ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ و ﻲﺘﺻﺮﻓ يﺮﺑاﺮﺑ و ﻲﻋﺎ

) ﻪﺑ

ﺐﻴﺗﺮﺗ

r=0.27

و

(r=0.37

دﻮﺟو ﻲﻔﻨﻣ ﻪﻄﺑار ﺰﻴﻧ

ﺖﺷاد . يﺮﺑاﺮﺑ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ رد يﺮﺑاﺮﺑ ﻦﻴﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ يﺮﺑاﺮﺑ و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ يﺮﺑاﺮﺑ ،ﻲﻌﻳزﻮﺗ

r=0.44)

و

r=0.47

و

(r=0.46

رادﺎﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار

ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .

ﺮﺑاﺮﺑ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ رد زﺎﻴﻧ ﻦﻴﺑ ي

ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ يﺮﺑاﺮﺑ و ﻲﻌﻳزﻮﺗ )

ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ

r=0.39

و

r=0.42

( يﺮﺑاﺮﺑ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ رد زﺎﻴﻧ ﻦﻴﺑ و

ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ

(r=0.32)

رادﺎﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ و ﻲﻔﻨﻣ ﻪﻄﺑار ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ

ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .

ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ فرﺎﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ

ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﭘ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻲﻠﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ ﺶﻴ

ناﺰﻴﻣ ﻲﻨﻴﺑ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻫاﻮﺧﺮﺑاﺮﺑ ).

و ﻲﻧﺎﻣﺎﺳ ﻲﻀﻳﺮﻋ

، روﺮﭘ ﻞﮔ 1384

: 318 - 293 (

- نﺎﮔداز ﻒﻳﺮﺷ )

1386 ( ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ

"

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫدﺮﺒﻫار

"

ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﻦﻳوﺪﺗ .

و ﺰﺑﺎﻫ يﺎﻫ ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد

ﻚﻴﺳﻼﻛ نرﺪﻣ ﻢﻬﻣ ﻪﻳﺮﻈﻧ ود ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻧﺎﻛ درﻮﻣ

درﻮﻣ رد ﺰﻟار ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺲﭙﺳ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﻳدﺮﮔ ﻲﺳرﺮﺑ ﻚﻳﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ وا نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ و ﺖﻟاﺪﻋ نآ رد و هدﻮﺑ يا ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻞﻴﻠﺤﺗ و هﺪﻤﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ روﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ شﻼﺗ و هﺪﺷ ﻪﻳارا يﺎﻫدﺮﺒﻫار زا ﻲﻨﺷور يﺪﻨﺑ ﻊﻤﺟ ،تاﺮﻈﻧ ا ناﺮﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ دﻮﺷ ﻪﻳار

. هﺪﻣآ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ رد

و هﺎﻓر ﺖﻟود ﺎﻳ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و نآ ﻲﺣﻼﺻا يﺎﻫ هﺎﮔﺪﻳد دﺮﺒﻫار ﻪﺳ ﺪﻣآرد ﻊﻳزﻮﺗ زﺎﺑ و ﺪﺷر

"

ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺷر مﺪﻘﺗ

ﺪﻣآرد ﻊﻳزﻮﺗ زﺎﺑ ﺎﺑ

"

دﺮﺒﻫار ،

"

ﺪﻣآ رد ﻊﻳزﻮﺗ زﺎﺑ مﺪﻘﺗ

(9)

49

ﺪﺷر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

"

دﺮﺒﻫار و

"

زﺎﺑ ﺎﺑ ماﻮﺗ ﺪﺷر رد ﻊﻳزﻮﺗ

"ﺪﻣآ ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﻨﻴﺑزﺎﺑ و ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .

رد

ﻊﻳزﻮﺗ ﺎﺑ ماﻮﺗ ﺪﺷر دﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴﺑ عﻮﻤﺠﻣ ﺮﺘﻬﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺪﺷر ﻞﻳﺎﺴﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ ﺪﻣآرد ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ﺖﻟاﺪﻋ و ﺪﺷر ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ .

ﻪﺳ

و ﻲﻜﺴﻳر ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻲﻫﺎﻓر ﻪﻌﻣﺎﺟ ،يﺰﻟار ﺖﻟاﺪﻋ ﻞﻣﺎﻋ ﺑ ماﻮﺗ ﺪﺷر دﺮﺒﻫار ﻲﻣ ﺎﺘﺳار ﻚﻳ رد ﺪﻣآرد ﻊﻳزﻮﺗ زﺎﺑ ﺎ

ﺢﻴﺿﻮﺗ ار ﺪﻣآرد ﻊﻳزﻮﺗ زﺎﺑ ﺎﺑ ماﻮﺗ ﺪﺷر دﺮﺒﻫار ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺪﻨﻫد )

،نﺎﮔداز ﻒﻳﺮﺷ 1386

: 29 - 9 (

يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻲﺳرﺮﺑ

ﻲﺗوﺎــﻔﺘﻣ تاﺮــﻈﻧ ، نﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ ناﺪﻨﻤــﺸﻳﺪﻧا نﺎــﻴﻣ رد ﺖﺳا هﺪﺷ زاﺮﺑا ،ﺖﻟاﺪﻋ مﻮﻬﻔﻣ هرﺎﺑرد .

ﻪــﻌﻣﺎﺟ ياﺮــﺑ ﻲــﻠﻛ ﺮﻳﻮــﺼﺗ ﻪــﺋارا ﻦﻤــﺿ ،نﻮــﻃﻼﻓا بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺚﺤﺑ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻪﻠﺿﺎﻓ ﻪﻨﻳﺪﻣ ﺎﻳ .

وا

،ﺖﻟاﺪـﻋ ﺖﻔـﺻ رﺎـﻬﭼ ،ﻪﻠـﺿﺎﻓ ﻪﻨﻳﺪﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ دراد دﻮـﺧ رد ار يراد ﻦﺘـﺸﻳﻮﺧ و ﺖﻋﺎﺠﺷ ،ﺖﻤﻜﺣ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﻪﻛ ار ﻪﻴﻘﺑ ،ﺖﻔﺻ ﻦﻳا و ﺖﺳا ﺖﻟاﺪﻋ ﺎﻬﻧآ ﻦﻳﺮﺗ

ﻲﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ عﺎﻤﺘﺟا رد ﻢﻫ ،ﺎﻬﻧآ هﺪﻨﻨﻛ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ و دروآ

ﺖﺳا يدﺮﻓ دﻮﺟو رد ﻢﻫ و .

ﻼﻓا ﻢﻋز ﻪﺑ ﺖﻟاﺪـﻋ ،نﻮـﻃ

و ﻊـﺿو ﻪـﺑ ﻪـﻌﻣﺎﺟ داﺮـﻓا زا ﻚـﻳ ﺮـﻫ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦﻳا ار نآ و ﺪﻨـﺷﺎﺑ دﻮﻨـﺸﺧ ،دراد عﺎـﻤﺘﺟا رد ﻪـﻛ ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ لﺎـﻤﻛ ﺪـﺣ ﻪـﺑ ار نآ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﻒﻳﺎﻇو و ﺪﻨﻨﻛ لﻮﺒﻗ ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا )

،يﺪﻴﺸﻤﺟ 1358

: 62 .(

ار ﻲﻣدآ ﻦﻴﺘﺳار تدﺎﻌﺳ ،ﺰﻴﻧ نﻮﻃﻼﻓا دﺮﮔﺎﺷ ،ﻮﻄﺳرا ﻲﻣ ﺖﻠﻴﻀﻓ رد

ـﺑ رد ﺰـﻴﻧ ﺖﻠﻴـﻀﻓ و ﺪﻧاد ﻪـﺟو ﻦﻳﺮﺗﻻﺎ

ﻲﻣ ﻲﻠﺠﺘﻣ ﺖﻟاﺪﻋ رد دﻮﺧ ددﺮﮔ

) ،ﻢﻟﺎﻋ 1376 : 31 .(

ﻲﺗاﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﺖﻟاﺪﻋ ،ﺰﺑﺎﻫ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ

ﺖـﺳا هداد ﺖﻳﺎـﺿر ﺎﻫ نآ ﻪﺑ ﻲﺒﻠﻃ ﻊﻔﻧ ﺮﺳ زا دﺮﻓ ﻪﻛ .

ﺖﺳا دادراﺮﻗ ،ﺖﻟاﺪﻋ سﺎﺳا ﺲﭘ .

زا ﺮﺛﺄـﺘﻣ ﻪﻛ ﺰﻴﻧ مﻮﻴﻫ ﻪﺸﻳﺪﻧا

،دﻮـﺑ هﺪـﻳﺎﻓ ﺖﻟﺎـﺻا ﺐﺘﻜﻣ ﺶﺨﺑ مﺎﻬﻟا و ﺰﺑﺎﻫ ار ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ رد

ﺪﻳد . ،ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻟﺄﺴﻣ

ﻲﻣ ﺪﻳﺪﭘ ﻲﻳﺎﺟ رد ًﻼﺻا ﺎـﻫ نآ فﻼﺘﺧا و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﻳآ

ﺪﺷﺎﺑ رﺎﻛ رد .

ﻲﻣ مدﺮﻣ ور ﻦﻴﻤﻫ زا ﻞـﻤﻋ هرﺎﺑرد ،ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﻦﻴــﻨﭼ ؛ﺪﻨــﺳﺮﺑ دادراﺮــﻗ ﻊــﺿو و ﻖــﻓاﻮﺗ ﻪــﺑ ﻪــﻧﻻدﺎﻋ ﻲـﻘﻠﺗ ﻪـﻧﻻدﺎﻋ ،يدﺮـﻓ ﻊـﻔﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﺪﻳﺎﺑ يرادراﺮﻗ دﻮﺷ ) ،ﻪﻳﺮﻴﺸﺑ 1379 : 116 .(

ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻛ ﺰﻟار ﺖﻟاﺪﻋ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳﺮﺗ

ﺖﻟاﺪﻋ

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﺑﺮﻏ

ﻪﻫد رد ﻖﻓاﻮﺗ ﺮﺑ،ﺖﺳا ﺮﻴﺧأ يﺎﻫ

يدادراﺮﻗ 1

لﻮﺻا ﺺﻴﺨﺸﺗ سﺎﺳا و ﻪﻳﺎﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ

ﻲﻣ ﻪﻴﻜﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻨﻛ

. زا ﻲﻨﻴﺸﻴﭘ يرﻮﺼﺗ و ﻲّﻘﻠﺗ ﭻﻴﻫ وا

ﻲﻤﻧ ﻪﺿﺮﻋ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ ار ﺖﻟاﺪﻋ لﻮﺻا ياﻮﺘﺤﻣ و دراد

داﺮﻓا نﺎﻴﻣ هﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻖﻓاﻮﺗ رد

» ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻊﺿو «

ﻲﻣ لﻮﻛﻮﻣ ﺪﻨﻛ

. نﺎﻤﻫ بﺎﺘﻛ ﺔﻣﺪﻘﻣ رد شدﻮﺧ ﻪﻛ رﻮﻃ

ﻲﻣ ﺢﻳﺮﺼﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻳﺮﻈﻧ طﺎﺒﺗرا وا ﺔﺸﻳﺪﻧا ،ﺪﻨﻛ

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دادراﺮﻗ ﺖّﻨﺳ ﺎﺑ ﻲﻤﻜﺤﻣ ﺔﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﻪﻛ دراد 2

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﭘ ﺖﻧﺎﻛ و ﻮﺳور ،كﻻ نﺎﺟ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻧاﺮّﻜﻔﺘﻣ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻟﺪﻣ ﺔﺋارا دﺪﺻ رد وا و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺮﺗ

ور ﻦﻳا زا ﺮﻳﺮﻘﺗ تﻼﻜﺸﻣ زا ﻪﻛ ﺖﺳا دﺮﻜﻳ

ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ

ﺪﺷﺎﺑ نﻮﺼﻣ .

ﻪﻳﺮﻈﻧ بﺎﺘﻛ رد ﻪﭽﻧآ ﺎﻣا ﺖﻟاﺪﻋ هرﺎﺑرد يا

ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ،ﺖﺳا ﺰﻟار ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ

"

ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ

فﺎﺼﻧا

"

ﺖﺳا . ﻲﻣ زاﺮﺑا ﺖﻟاﺪﻋ هرﺎﺑرد ﺰﻟار ﻪﻛ دراد

ﺐﺳﺎﻨﻣ فﺎﺼﻧا ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ زا وا ﺖﺷادﺮﺑ ﻦﻳﺮﺗ

ﻛﻮﻣد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ ياﺮﺑ ار ﻲﻗﻼﺧا يﺎﻨﺒﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻚﻴﺗاﺮ

ﻲﻣ ﺪﻫد . ﻪﻳﺎﭘ ﻲﭘ رد ﺰﻟار بﺎﺘﻛ ﻦﻳا رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﻳا يﺰﻳر

ﻂﺴﺑ ار هﺪﻳا ﻦﻳا وا ﻪﭼ ﺮﮔا ؛ﺖﺳا ﻲﻗﻼﺧا يﺎﻨﺒﻣ ﻲﻤﻧ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد ﻪﻛ ﻲﺘﻟاﺪﻋ لﻮﺻا ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻫد

ﻪﻴﻟوا ﻲﻣ بﺎﺨﺘﻧا 3

ياﺮﺑ ﻲﻌﻣﺎﺟ يﺎﻤﻨﻫار ﻚﻳ ،ﺪﻧﻮﺷ

1 contractual agreement

2 social contract

3 original position

(10)

ﻲﻤﻧ بﻮﺴﺤﻣ يدﺮﻓ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻧﻮﺷ

. ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ

ﻟار ﺖﻟاﺪﻋ لﻮﺻا ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يراﺰﺑا زا ﺰ

ًﻼﻣﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻗﻼﺧا .

دادراﺮﻗ ﺖﻨﺳ رد ﻲﻠﺻا يﺎﻋﺪﻣ

ﻲﻣ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﻪﻠﻤﺟ ﻚﻳ رد ناﻮﺗ

: تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا

ﻚﻳ زا نآ ﻦﻴﻧاﻮﻗ و ﺖﻟود ﺮﻴﻈﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ،داﺮﻓا نﺎﻴﻣ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻖﻓاﻮﺗ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ

ﺖﺴﻫ ﺰﻴﻧ ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻦﻴﻤﻫ هﺪﻨﻨﻛ ) .

Rawls, p.10

(

ﻞﺻا ود ﻦﻳا ،دﺮﺑ ﻲﻣ مﺎﻧ ﻞﺻا ود زا عﻮﻤﺠﻣ رد ﺰﻟار زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ :

لوا ﻞﺻا :

ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺑاﺮﺑ ﻖﺣ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺼﺨﺷ ﺮﻫ

هدﺮﺘﺴﮔ يدازآ ﻊﻣﺎﺟ مﺎﻈﻧ ﻦﻳﺮﺗ ﻪﺘﺷاد ﺮﺑاﺮﺑ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ

ﻲﺗﺎﻓﺎﻨﻣ نﺎﮕﻤﻫ ياﺮﺑ يدازآ ﻪﺑﺎﺸﻣ مﺎﻈﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ .

مود ﻞﺻا :

يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

نآ يود ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﺑﺎﻳ نﺎﻣﺎﺳ نﺎﻨﭼ ﺎﻫ

: ﻒﻟا ( ﻊﻔﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد داﺮﻓا ﻦﻳﺮﺘﻣوﺮﺤﻣ ياﺮﺑ ار ...

ب ؛ ( ﻪﺑ

ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻞﺼﺘﻣ ﻲﻠﻏﺎﺸﻣ و ﺐﺻﺎﻨﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﻮﺸﮔ ﻪﻤﻫ يور ﻪﺑ ﺖﺻﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا ﺮﺑاﺮﺑ و .

لوا ﻞﺻا

» يدازآ ﻞﺻا

« ،مود ﻞﺻا لوا ﺶﺨﺑ و دراد مﺎﻧ

» توﺎﻔﺗ ﻞﺻا «

ﺻا مود ﺶﺨﺑ و ،مود ﻞ

» ﺖﺻﺮﻓ ﻞﺻا

ﺮﺑاﺮﺑ « دراد مﺎﻧ . ﺖﻟاﺪﻋ مود ﻞﺻا ﺮﺑ يدازآ ﻞﺻا

دراد ﺖﻳﻮﻟوا .

ار لوا ﻞﺻا رد هﺪﺷ ﻦﻴﻤﻀﺗ يدازآ ﻲﻨﻌﻳ

ﻲﻤﻧ دﺮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﻓﺎﻨﻣ ياﺪﻓ ناﻮﺗ .

رد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ رﺎﻴﺴﺑ ءارآ ،ﺰﻴﻧ ﻲﻣﻼﺳا ناﺮﻜﻔﺘﻣ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻣ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ رﺎﻬﻇا ﺖﻟاﺪﻋ بﺎﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ نﺎﺸﻳا ،ﺖﺷاد هرﺎﺷا يﺮﻬﻄﻣ دﺎﺘﺳا تﺎﻳﺮﻈﻧ

ار ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﻳﺎﭘ ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ

نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يﺎﻫ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺎﻨﻌﻣ

. زا

دﺎﺘﺳا ﺮﻈﻧ زا ﺮﮕﻳد فﺮﻃ مﻼﺳا رد ﺖﻟاﺪﻋ ﺚﺤﺑ يﺎﻨﺒﻣ

يو ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﺮﻛ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻢﻳﺮﻛ نآﺮﻗ دﻮﺧ رد ﺪﻳﺎﺑ ار ار نآﺮﻗ

لﺪﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻲﻠﺻا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ و هزﻮﺣ رد نآ

ﻣ يﺎﻫ ﻲﻣﻼﺳا ﻒﻠﺘﺨ ﻲﻣ

ﺪﻧاد

يﺮﻬﻄﻣ دﺎﺘﺳا ﺪﻳﻮﮔ ﻲﻣ

:»

نآﺮﻗ رد ﻪﻛ هﺪﺷ ﺢﻳﺮﺼﺗ ﻢﻳﺮﻛ

و لﺪﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻞﺳر لﺎﺳرا و ﺖﺜﻌﺑ ﺖﻤﻜﺣ ﺮﺸﺑ ﻲﻧﺎﮔﺪﻧز مﺎﻈﻧ ﺮﺑ ﻂﺴﻗ ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻛﺎﺣ

:

» ﺎﻨﻠﺳرا ﺪﻘﻟ

مﻮﻘﻴﻟ ناﺰﻴﻤﻟا و بﺎﺘﻜﻟا ﻢﻬﻌﻣ ﺎﻨﻟﺰﻧا و تﺎﻨﻴﺒﻟﺎﺑ ﺎﻨﻠﺳر سﺎﻨﻟا ﻂﺴﻘﻟﺎﺑ

«

ﻪﺑ نآﺮﻗ د ار لﺪﻋ رﺬﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ لﺎﺒﻧد

ﻪﻌﻣﺎﺟ لد ر

و ﺪﻨﻛاﺮﭙﺑ ﻲﻣﻼﺳا هزاﺪﻧا ﺎﺗ ﺮﻣا ﻦﻳا

ﻪﻛ دراد ﺖﻴﻤﻫا يا

مﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻲﻬﻟا ﺮﻴﺑﺪﺗ و ﺖﻴﻠﻋﺎﻓ مﺎﻘﻣ زا اﺪﺧ ﻲﻫﺎﮔ ﻪﻣﺎﻗا

ﻲﻣ دﺎﻳ لﺪﻋ ﺪﻨﻛ

.

هزاﺪﻧا ﺎﺗ نآﺮﻗ و مﻼﺳا ﺮﻈﻧ زا ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻜﻴﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا يا

ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻜﻠﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻂﻘﻓ ﻪﻧ ار نآ ﺖﻳﺎﻋر ﻲﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺰﻴﻧ رﺎﻔﻛ ﺪﻨﻛ

.

ا دﺎﺘﺳ يﺮﻬﻄﻣ ﻪﺑ عﻮﻤﺠﻣ رد رﺎﻬﭼ

رد لﺪﻋ زا ﻒﻳﺮﻌﺗ

هرﺎﺷا ﻲﻬﻟا لﺪﻋ بﺎﺘﻛ ﻲﻣ

ﻪﺑ مرﺎﻬﭼ درﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

ﺚﺤﺑ ﻦﻳا هزﻮﺣ زا و دراد صﺎﺼﺘﺧا ﻲﻬﻟا لﺪﻋ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺖﺳا جرﺎﺧ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد درﻮﻣ ﻪﺳ و

:

لدﺎﻌﺗ و ندﻮﺑ نوزﻮﻣ ـ ﻒﻟا :

رد لدﺎﻌﺗ و ﺐﺳﺎﻨﺗ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻨﻌﻳ ،عﺎﻤﺘﺟا ءاﺰﺟا ﻪﻛ يا

و دراد ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ فﺪﻫ

ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ار ﻲﺻﺎﺧ ﺖﺳا يروﺮﺿ نآ لدﺎﻌﺗ ياﺮﺑ ،ﺪﻨﻛ

ﺶﺟﺎﻴﺘﺣا ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ نآ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد

ددﺮﮔ فﺮﺼﻣ وﺮﻴﻧ و ﻪﺟدﻮﺑ تﺎﺟﺎﻴﺘﺣا .

ﻦﻴﻨﭼ رد

ﻲﻔﻳﺮﻌﺗ يﺎﭘ

» ﺖﺤﻠﺼﻣ «

ﻲﻣ نﺎﻴﻣ ﻪﺑ ،ﻞﻛ ﺖﺤﻠﺼﻣ ،ﺪﻳآ

ماود و ءﺎﻘﺑ نآ رد ﻪﻛ ﻲﺘﺤﻠﺼﻣ

» ﻞﻛ « و فﺪﻫ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ

ﺮﻈﻧ رد ﺖﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻞﻛ زا ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ

دﻮﺷ .

ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﻲﻔﻧ و تاوﺎﺴﻣ ـ ب ﺾﻴﻌﺒﺗ

: ﺮﻫﺎﻇ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا

دﺎﻘﻧ هﺎﮕﻧ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ درﻮﻣ ﻦﻳا رد دﺎﺘﺳا ،ﺖﺳا ﻲﻳﺎﺒﻳز مﻮﻬﻔﻣ