ﺪاﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻣﯿﺎﻧ اﻋﺘﯿﺎدﺑﻬﺎﯾﻨﺘﺮﻧﺘﺪر ﻮ ورزﺷﯿ راﺑﻄﻬﺨﻮد :

هراﺪﻨﭘدﻮﺨﻬﻄﺑار ﯿﺷزرو

ﻮ رﺪﺘﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺑدﺎﯿﺘﻋا ﻧﺎﯿﻣ

نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاﺪ

ﯽﯾازﺮﯿﻤﻤﯾﺮﻣ ﯽﻧﻮﮔ لﺰﻗ

١

هﺪﯿﮑﭼ :

فﺪﻫ ﻦﯾا ﺖﺳا ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﯾﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﻬﮐ

هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﻦﯿﺒ ﯽﺷزرو

دراد دﻮﺟو يا ﻪﻄﺑار ﻪﭼ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا و

؟ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ

شور زا ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ و

ﯾﺎﻫ ﻋﺎ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘ ﮓﻧﺎﯾ

) (IAD ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و نارﺎﮑﺷزرو ﯽﻔﯿﺻﻮﺗدﻮﺧ

) EASDQ ( ﻪﺑ

ﺪﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ لاﻮﺳ ﻦﯾا .

د نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور هﺪﮑﺸﻧا

رد يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و هدﻮﺑ ﯽﻠﯿﺑ

ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ﯽﻓدﺎﺼﺗ يور

60 ا نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ ﻧ

ﺪﺷ مﺎﺠ . شور يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ

ﻪﮐ ﺪﻫد دﻮﺧ و ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﻦﯿﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد هراﺪﻨﭘ

يراد رﺪﻘﭼﺮﻫ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ دراد دﻮﺟو ﻻﺎﺑ ﯽﺷزرو هراﺪﻨﭘدﻮﺧ

ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﺪﺷﺎﺑ ﺪﺑﺎﯾ

.

هژاوﺪﯿﻠﮐ :

هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﯽﺷزرو

نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ،

ﻪﻣﺪﻘﻣ : ﻪﺒﻨﺟ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺎﺑ و هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ شﺮﺘﺴﮔ ﻊﻣاﻮﺟ رد ﻊﯿﺳو رﻮﻄﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﻣﺪﺧ ،رﺎﮐ ﻞﺤﻣ ،ﻪﺳرﺪﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﮔﺪﻧز يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻖﯿﻔﻠﺗ يﺮﯿﮔ يأر ﯽﺘﺣ و تﺎﯿﻟﺎﻣ ﺖﺧادﺮﭘ ،ترﺎﺠﺗ ،ﯽﮑﻧﺎﺑ )

ﺪﻠﯿﺷ

، 2000 ( هﺮﻬﺑ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻣ رﻮﺸﮐ ﻦﯿﺑ رد ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا زا يﺪﻨﻣ

178 ﻪﺒﺗر نﺎﻬﺟ رﻮﺸﮐ 87

ﻪﮐ دراد ار ﻪﻘﺒﻃ سﺎﺳاﺮﺑ

زا هﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ءﺰﺟ تاﺮﺑﺎﺨﻣ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻪﯾدﺎﺤﺗا يﺪﻨﺑ

ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا دور

) ،ﯽﻤﯾﺮﮐازﺮﯿﻣ 1390

.(

دوﺪﺣ ناﺮﯾا رد ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ناﺮﺑرﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ،رﺎﻣآ ﻦﯾﺮﺗﺪﯾﺪﺟ ﻖﺑﺎﻄﻣ و 26

ﯽﻣ ﺮﻔﻧ نﻮﯿﻠﯿﻣ

ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا زا ناﺮﯾا ﺖﯿﻌﻤﺟ مﻮﺳ ﮏﯾ دوﺪﺣ رد ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻨﻨﮐ

) ،طاﺮﺻ يﺮﺒﺧ هﺎﮕﯾﺎﭘ و ﻒﻟا يﺮﺒﺧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻤﺳر ﺖﯾﺎﺳ

1394 .(

ﯽﻨﻌﯾدﺎﯿﺘﻋازﺎﯾﺪﯾﺪﺠﻋﻮﻧﺪﻫﺎﺷ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺑداﺮﻓاةدﺮﺘﺴﮕﯿﺳﺮﺘﺳدﺎﺒﻧﺎﻣﺰﻤﻫ

» دﺎﯿﺘﻋا

ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا

« ﺖﺳﺎﺗﺎﻋﻼﻃاﺮﺼﻌﺻﺎﺧﮥﻠﺌﺴﻤﻬﮑﻤﯿﺘﺴﻫﺰﯿﻧ .

ﻦﯾا،دﺎﯿﺘﻋاﺮﮕﯾﺪﻋاﻮﻧﺎﯿﻣﺎﻤﺗﺪﻨﻧﺎﻤﻫ

،يراﺮﻘﯿﺑ،ﯽﻘﻠﺨﺠﮐ،ﯽﮔدﺮﺴﻓا،باﺮﻄﺿا،نﻮﭽﻤﻬﺘﺳﺎﻫاﺮﻤﻬﯿﻤﺋﻼﻋﺎﺑﺰﯿﻨﻋﻮﻧ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺒﻌﺟاﺮﯿﻓﺎﺒﻟﺎﯿﺧﺎﯾﻮﯿﺳاﻮﺳﻮﯾﺎﻫﺮﮑﻔﺗ

و ...

هاﺮﻤﻫ

ﺖﺳا ) ،ﯽﻤﯾﺮﮐازﺮﯿﻣ 1390

.(

ﺖﺳا هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ زوﺮﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﮐ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ .

ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ زﺮﺟار ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ﺖﺴﻫ ﻪﮐ يﺰﯿﭼ نآ زا ﺖﺳا ﺺﺨﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﯾ ﺮﯾﻮﺼﺗ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ

. ﺧ ،زﺮﺟار دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ ﺮﺑ دﺮﻓ هراﺪﻨﭘدﻮ

ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ شرﺎﺘﻓر و نﺎﻬﺟ زا ﺶﮐاردا دراﺬﮔ

)

،ﻮﻠﻣﺎﺷ 1382 : 142 .(

دﻮﺧ زا ﯽﺘﺷادﺮﺑ عﻮﻧ ﻪﭼ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﺘﻌﻣ داﺮﻓا ﻪﮐ ور ﻦﯾا زا اﺬﻟ

ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا ياراد ،ﺪﻧراد .

ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﺪﻣﺎﯿﭘ ﺎﯾ و ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺷادﺮﺑ ﻦﯾا ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ اﺮﯾز .

سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ

ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ددﺮﮔ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ﻪﮐ ﯽﻟاﺆﺳ :

»

؟دراد دﻮﺟو يا ﻪﻄﺑار ﻪﭼ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا و هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﻦﯿﺑ

«

ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و مﺎﻋ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ناﺮﺑرﺎﮐ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺻرد ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺸﻗ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﺎﺑ ار ﯽﺤﯾﺮﻔﺗ و يرﺎﮐ رﻮﻣا

ﺪﻨﻫد ) ،نﺎﺒﻌﺷ 1393 ( ﺖﺳا مزﻻ ،

ددﺮﮔ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ هوﺮﮔ ﻦﯾا ﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ .

ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ار ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﯾا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﻪﮐ اﺮﯾز 77

% زا

ﺴﻓا ،ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ سﺎﺴﺣا ،باﺮﻄﺿا نﻮﭽﻤﻫ ﯽﻤﺋﻼﻋ ﺎﺑ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﻒﻌﺿ و ﯽﻘﻠﺧ ﺞﮐ ،ﯽﮔدﺮ

ﺪﻧراد راﺮﻗ )

،ﯽﻧاﻮﺿر و ﯽﻣدﺎﻧ 1385

.(

ﻫراﺪﻨﭘدﻮﺨﻧاﺰﯿﻤﻬﻄﺑار ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ زا فﺪﻫ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻮ

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻠﯿﺑدرﺎﻘﻘﺤﻤﯿﺳﺎﻨﺸﻧاوﺮﻫﺪﮑﺸﻧاﺪﻧﺎﯾﻮﺠﺸﻧادرﺪﺘﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺑدﺎﯿﺘﻋا .

- ﺮﺠﻗ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ )

1385 ( يور ﺮﺑ ﻪﮐ 2000

ﻦﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﻬﺗ يﺎﻫ نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد زا ﺮﻔﻧ

ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا و هراﺪﻨﭘدﻮﺧ نﺪﻣآ ﻦﯿﯾﺎﭘ ،ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﺖﻓا دراد دﻮﺟو ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا

. ﯽﻧاﻮﺿر و ﯽﻣدﺎﻧ ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ

) 1385 ( ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ 77

% ﻮﺠﺸﻧاد ،ﯽﮔدﺮﺴﻓا ،ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ سﺎﺴﺣا ،باﺮﻄﺿا نﻮﭽﻤﻫ ﯽﻤﺋﻼﻋ ﺎﺑ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد نﺎﯾ

ﺪﻧراد راﺮﻗ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﻒﻌﺿ و ﯽﻘﻠﺧ ﺞﮐ .

وراﺮﻓ ﯽﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ و نارﺎﮑﻤﻫ و2

) 2007 ( ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ اﺮﮕﻧورد داﺮﻓا ﻪﮐ ﺪﻫد

روآ ﯽﻣ يور ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ دﻮﺧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺮﻓ تﻼﮑﺸﻣ ناﺮﺒﺟ ﺪﻧ

. ﯽﻫﺎﮔرد ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ و )

1382 ( نﺎﺸﻧ

ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ يداﺮﻓا ،يدﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻈﻧ زا ﯽﻨﻌﯾ دراد دﻮﺟو ﯽﻔﻨﻣ ﻪﻄﺑار ندﻮﺑ ﺮﯾﺬﭙﻟد و ﯽﯾاﺮﮔ نوﺮﺑ و ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ ﺸﯿﺑ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ تﻼﮑﺸﻣ ياراد و ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ياراد و اﺮﮔ نورد ﯽﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﯽﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا بﺬﺟ ﺮﺘ

ﺪﻧﻮﺷ . يﺮﺳ ﮏﯾ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻦﯿﯾﺎﭘ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ،هداﻮﻧﺎﺧ ﻦﯿﺑ ﻒﯿﻌﺿ ﻂﺑاور زا ﻪﺘﻓﺮﮔ تﺎﺸﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾا ﺰﯿﻧ عﺎﻤﺘﺟا ﺮﻈﻧ زا و

دﻮﺷ ﯽﻣ نآ زا دﺎﯾز هدﺎﻔﺘﺳا و ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ داﺮﻓا ندروآ يور ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ و ﯽﺣور ﻞﻣاﻮﻋ .

ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و

ﮐ ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪ

كازروا لﺎﺳ رد3

1999 مﺎﺠﻧا ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ،ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﮔدﺎﺳ ﻪﺑﺪﻨﺘﺴﻬﯿﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا رﺎﭼد ﻪﮐ يداﺮﻓا

ﯽﻣ لﻮﻠﻣ و ﻪﺘﺴﺧ ﺪﻧﻮﺷ

. ﯽﺘﻟﺎﺠﺧ ،ﺎﻬﻨﺗ ،وﺮﻤﮐ داﺮﻓا ﻦﯾا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻒﯿﻌﺿ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ،

ﺎﻫ دﺎﯿﺘﻋا ﺮﮕﯾد عاﻮﻧا ﺎﯾ ﯽﮔدﺮﺴﻓا رﺎﭼد و

ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻖﯿﻘﺤﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ گﺮﺑﺪﻠﮔ

)4

1998 ( ﻧاد رد ﻪﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪﺷ مﻮﻠﻌﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا نﻮﻠﻣ ﯽﺠﻧرﺎﮐ هﺎﮕﺸ

ﺶﯾاﺰﻓا ار داﺮﻓﺎﯿﻫﺎﻨﭘ ﯽﺑ و ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ سﺎﺴﺣا ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻒﯿﻌﻀﺗ ار هراﺪﻨﭘدﻮﺧ و ،

. ﯽﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد

5ﮓﻧﻮﯾ ) 1998 ( ، 5 ﺎﺗ 10 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻣز رد نﺎﻬﺟ ﻦﯾﻻ نآ ﺖﯿﻌﻤﺟ زا ﺪﺻرد ﯾا ﻪﺑ دﺎﺘﻌﻣ ،يو ي

هدﻮﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨ و ﺪﻧا

54 نادﺎﺘﻌﻣ زا ﺪﺻرد

ﻪﻘﺑﺎﺳ و ﯽﮔدﺮﺴﻓا ي 34

باﺮﻄﺿا ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺰﯿﻧ ﺎﻬﻧآ زا ﺪﺻرد ﻒﯿﻌﺿ ةراﺪﻨﭘدﻮﺧ ،

ﻪﺘﺷاد ﯽﻧاﺮﮕﻧ و ﺪﻧا

.

زا ﮏﯾ ﺮﻫ اﺪﺘﺑا ﺖﺳا مزﻻ ،ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا ﺪﻣﺎﯿﭘ ﺎﯾ ﻞﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ صﻮﺼﺧ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ ﻊﻗاو رد و هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺪﻧدﺮﮔ ﺢﯾﺮﺸﺗ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا

.

هراﺪﻨﭘدﻮﺧ :

نآ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻦﻫذ رد و هدﺮﮐ كرد ار دﻮﺧ ﻂﯿﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺎﻫداﺪﯾور نﺎﺴﻧا ،زﺮﺟار ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻣ ﯽﻨﻌﻣ ﺎﻫ

ﺪﻫد . ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻦﯾا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ

ﯽﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ار دﺮﻓ يراﺪﯾﺪﭘ ناﺪﯿﻣ ،ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ و ﯽﮐاردا دروآ

. ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ دﺮﻓ تﺎﯿﺑﺮﺠﺗ ﻪﯿﻘﺑ زا ﻪﮐ ناﺪﯿﻣ ﻦﯾا زا ﯽﺘﻤﺴﻗ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺖﺳا

هژاو ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ مدﻮﺧ و اﺮﻣ ،ﻦﻣ نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ دﻮﺷ

. ﺖﺳا هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﺎﯾ دﻮﺧ نﺎﻤﻫ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا .

ﺺﺨﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﯾ ﺮﯾﻮﺼﺗ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ

ﺖﺴﻫ ﻪﮐ يﺰﯿﭼ نآ زا ﺖﺳا .

ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ شرﺎﺘﻓر و نﺎﻬﺟ زا ﺶﮐاردا ﺮﺑ دﺮﻓ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ،زﺮﺟار دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ دراﺬﮔ

.

ﺮﮕﯾﺪﯾرﺎﺘﺧﺎﺴﻣﻮﻬﻔﻣ ﻧﺎﻣرآ دﻮﺧ ،درﻮﻣ ﻦﯾا رد

6ﯽ ﺖﺳا . هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ،ﯽﻧﺎﻣرآدﻮﺧ ﯽﻣ وزرآ نﺎﺴﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا يا

ﻞﻣﺎﺷ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻨﮐ

نآ ياﺮﺑ دﺮﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﮐاردا و ﯽﻧﺎﻌﻣ ﺖﺳا ﻞﯾﺎﻗ يدﺎﯾز شزرا ﺎﻫ

)

،ﻮﻠﻣﺎﺷ 1382 : 142 (.

ﻧﺪﺑةراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﯿ

ﻠﮐزﺎﺘﺳﺎﺗرﺎﺒﻌ ﮥﯿ

ﺎﻬﺘﺷادﺮﺑ ﯿﯾ ﺎﻧاﻮﺗودﻮﺨﻧﺪﺑزادﺮﻔﻬﮑ ﯿﯾ

ﺎﻬ ﯾ ﻧودراﺪﺸ ﯿ ﺗارﻮﺼﺗﺰ ﯿ ﺪﻬﮑ ﯾ ﺪﻧرادوازﺎﻧاﺮﮕ .

ﻘﻌﻬﺑ ﯿ ﻣةﺪ ﯿ ﻓرﻮﻣ،ﺮﻠ ﯿ سﺎﺑﻮ 1

ﻫﺎﮔآ ﯿ ﻠﺑﺎﻗﻮﻧﺪﺑزﺎ ﯿ ﻤﺣﺮﻄﻤﺤﻄﺴﻬﺳرﺪﻧﺂﯾﺎﻬﺘ ﯿ

دﻮﺸ : ﻟوا

ﯿ ﻫﺎﮔﺂﻧﺂﺤﻄﺴﻨ ﯿ

ﻠﮑ ﯿ ﻨﻫﺬﺳﺎﺴﺣﻼﻣﺎﺸﻧﺪﺑزﺎ ﯿ

ﺖﺳادﻮﺧﺮﻫﺎﻇزادﺮﻓﺮﻬ .

ﻣود ﯿ ﻫﺎﮔآ،ﺢﻄﺴﻨ ﯿ

ﻧورﺪ ﯿ ﻧﻵﺎﻤﻋاﻮﻧﺪﺑزﺎ ﯿ

ﻨﻌ ﯿ ﻫﺎﮔﺂ ﯿ ﻠﺧاﺪﯾﺎﻬﻣاﺪﻧﺎﺗﺎﺳﺎﺴﺣازﺎ ﯿ

ﻨﻫﺪﻫﺎﺸﻤﻠﺑﺎﻘﻬﮑﺘﺳﺎ ﯿ

ﻣﻮﺳوﺪﻨﺘﺴ ﯿ

ﻫﺎﮔﺂﺤﻄﺴﻨ ﯿ

ﺎﻧاﻮﺗزﺎ ﯿﯾ ﺳﺮﯾاﺮﺒﻧﺪﺒ ﯿ ﻬﺒﻧﺪ

ﻧﺪﺒﻓاﺪﻫا ﯿ دﻮﺨﯾاﺮﺑدﺮﻔﻬﮑﺘﺳﺎ ﺖﺳﺎﻬﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧرد

) 1،

2 .(

شرﺎﻣ )

1998 (

2-Ferraro

3

ﻘﻤﯾوﺮﻬﮑﯾروﺮﻣرد ﯿ

ﻧﺪﺑةراﺪﻨﭘدﻮﺧﺎﺒﻃﺎﺒﺗرارﺪﻫراﺪﻨﭘدﻮﺨﯾﺎﻬﺳﺎ ﯿ

ﻨﭼداﺪﻣﺎﺠﻧﺎ ﯿ

ﺘﻨﻨ ﯿ ﻧﺪﺑةراﺪﻨﭘدﻮﺨﻬﮑﺘﻓﺮﮕﻬﺠ ﯿ

ﺑﻮﻨﻬﺒ ﮥ ﻣﺰﻬﺑدﻮﺧ ﯿ ﺎﻬﻬﻨ ﯿﯾ ﺴﻘﺘﻠﺑﺎﻘ ﯿ ﺘﺳﺎﻤ

ﻤﻬﮐ ﯿ ﮔدﺎﻣﺂﻬﺒﻧاﻮﺘ ﯿ

ﻧﺎﻤﺴﺠ ﯽ ﺘﻣﻼﺳ،

ﯽ ﻧﺪﺑﺮﻫﺎﻇ،

ﯽ ﮕﺘﺳارآ،

ﯽ ﺎﺷ،

ﯾ ﮕﺘﺴ ﯿ ﺷزرﻮ ﯽ ﻮﺼﺗ،

ﯾ ﻧﺪﺑﺮ ﯽ ﺴﻨﺟ،

ﯿ ﻟﺎﻌﻓﻮﺘ ﯿ ﻧﺪﺒﺘ ﯿ دﺮﮑﻫرﺎﺷﺎ .

) شرﺎﻣ 1998 .(

ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا :

ﻦﯾا يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا و ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻪﻨﯿﻣز رد نﺎﺳﺎﻨﺷ ناور ﻦﯿﺑ ﯽﻘﻓاﻮﺗ زﻮﻨﻫ ،ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﺮﯿﺧا يﺎﻫ لﺎﺳ رد هدﺮﺘﺴﮔ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ دﻮﺟو ﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ لﻼﺘﺧا .

لﺎﺳ رد نﻼﭘﺎﮐ 2002

ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻦﯿﻨﭼ ار لﻼﺘﺧا ﻦﯾا :

» ﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻋﻮﻧ ﺪﻧا

ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا دﺮﻓ ﯽﮔﺪﻧز رد ﯽﻠﻐﺷ ﺎﯾ و ﯽﺳرد ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ناور تﻼﮑﺸﻣ

« . حﻼﻄﺻا ﻦﯾﺮﺗ ﺞﯾار

» ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا «

ﺖﺳا ﻦﯾا

ﺪﻨﮐ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ يرﺎﺘﻓر ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﯽﻋﻮﻧ ﻪﮐ )

،ﯽﻣرﺎﺻ و راوﺪﯿﻣا 1391

.(

ﺰﺘﯿﻔﯾﺮﮔ ) 1998 ( ﮏﯾ زا ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا لﻼﺘﺧا ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ ﯽﻣ ﻪﻄﺑار ،ندﺮﮐ ﭗﯾﺎﺗ ،دﻮﺷ ﯽﺷﺎﻧ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺒﻨﺟ ﺪﻨﭼ ﺎﯾ

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و اﻮﺘﺤﻣ ،ﯽﯾورﺎﯾور )

ﻊﺒﻨﻣ نﺎﻤﻫ .(

- ﺎﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ و ﺎﻬﻫﺎﮔﺪﯾد ي

ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا :

ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﻮﻠﻋ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد ﻪﮐ ﯽﻫﺎﮔﺪﯾد و ﻪﯾﺮﻈﻧ ﭻﯿﻫ زﻮﻨﻫ ﯽﻟو ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا لﻼﺘﺧا ياﺮﺑ دﺎﯾز يﺎﻫ

ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ حﺮﻄﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ دﺎﯿﺘﻋا ﯽﯾﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﯿﻠﮐ ﻦﯿﯿﺒﺗ .

زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎﻫ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا زا يدراﻮﻣ :

1 - ﯽﺘﺴﯾز ﻪﯾﺮﻈﻧ -

ﯽﮑﺷﺰﭘ : ﺪﯿﮐﺎﺗ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ هﺪﻨﻫد لﺎﻘﺘﻧا و يﺰﻐﻣ ﯽﻧزاﻮﺗ ﯽﺑ ﻪﻨﯿﻣز رد يدازردﺎﻣ و ﯽﺛرا ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﺮﺑ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا

دراد . ﺶﯾاﺰﻓا ،نﻮﻣرﻮﻫ ،موزﻮﻣوﺮﮐ ﮏﯾ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﻪﮐ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ هﺪﻨﻫد لﺎﻘﺘﻧا رد لﺎﮑﺷا ﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﯾ

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ هﺪﻨﻨﮐ قﺪﺻ ﺰﯿﻧ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﻨﯿﻣز رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﺎﯿﺘﻋا ﻪﺑ يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯿﺳآ دﺮﻓ دﻮﺷ ﺚﻋﺎﺑ ،ﺖﺳا ﯽﺒﺼﻋ مﺎﻈﻧ ﻪﯿﻘﺑ و ﺰﻐﻣ يﺎﻫ

ﯽﻣ ﺪﻨﮐ .

2 - يوﺎﮐ ناور ﻪﯾﺮﻈﻧ :

رد و ﯽﮐدﻮﮐ هرود يﺎﻫ ﺐﯿﺳآ رد ار دﺎﯿﺘﻋا ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا و ﺮﮕﯾد تﻻﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﻦﯿﻌﻣ ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ تﺎﻔﺻ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا

ﯽﻣ ﺮﻈﻧ رد ﯽﺛرا ﯽﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور يﺎﻫ ﯽﮔدﺎﻣآ دﺮﯿﮔ

) .

7ﻮﺳ ، 1994 ( ﻮﺳ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد )

1994 ( ﯽﮔدﺎﻣآ يﻮﮕﻟا -

ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ار سﺮﺘﺳا ﺪﻨﮐ

.

ﯿﺋوﺮﻫ ،ﻞﮑﻟا ﻼﺜﻣ ﺰﯿﭼ ﮏﯾ ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ياﺮﺑ ار يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﮔدﺎﻣآ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ داﺮﻓا ﯽﻀﻌﺑ ﺪﯾﺮﺧ ،يزﺎﺑرﺎﻤﻗ ،ﻦ

ﻪﻧﺎﯾار يﺎﻬﯾزﺎﺑ ،ندﺮﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا هﺮﺧﻻﺎﺑ و يا

. ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ دﺮﻓ ،دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﻌﻗاو و ﺺﺨﺷ ، نﺎﻣز زا ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﮔا

دﻮﺷ دﺎﺘﻌﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ .

3 - يرﺎﺘﻓر ﻪﯾﺮﻈﻧ :

،ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا سﺎﺳا ﺮﺑ ﯽﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺰﯿﭼ ﻪﮐ دﺮﯿﮕﺑ دﺎﯾ دﺮﻓ ﺮﮔا

زا ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﻄﯾاﺮﺷ وا ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪﯾزرو ﺪﻫاﻮﺧ تردﺎﺒﻣ رﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ هﺪﻨﯾآ رد ﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﺪﻨﮐ راﺮﻓ ﺖﯿﻌﻗاو .

ﻪﺑ و دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﯾﻮﻘﺗ ﻞﻣﺎﻋ وا ياﺮﺑ رﺎﮐ ﻦﯾا

دﻮﺷ ﺪﻫاﻮﺧ رﺎﺘﻓر ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و هدﺮﮐ ﻞﻤﻋ يا ﻪﺧﺮﭼ ترﻮﺻ .

7-sue

5 - ﻈﻧ يرﺎﺘﻓر ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﯾﺮ :

ﯽﯾﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ دﺮﻓ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﮑﺸﻣ زا ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا لﻼﺘﺧا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ دﺎﯿﺘﻋا هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا رد

ﯽﻣ ﻆﻔﺣ ار ﯽﺷزﺎﺳ ﺮﯿﻏ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﯾ ﻪﮐ ﯽﻣ ﯽﺷﺎﻧ ،ﺪﻫد ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار نآ تﺪﺷ ﺎﯾ ﺪﻨﮐ

دﻮﺷ . ﻪﺑ ﺲﯾﻮﯾد ﺮﻈﻧ )

1999 ( ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﭼﺮﮔا يﺎﻫ

يرﺎﺘﻓر و ﯽﻔﻃﺎﻋ لﻼﺘﺧا ﻂﻠﺴﻣ ﯽﻣ و ﺪﻧراد ﯽﻧاواﺮﻓ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻊﻗاو رد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﺎﻣا ﺖﺳا

ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ار ﯽﻔﻃﺎﻋ و يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ

ﺎﺠﻧآ رد ﻂﻘﻓ ،دراد لﺮﺘﻨﮐ ترﺪﻗ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا رد ﻂﻘﻓ دﺮﻓ ﻪﮐ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺷزﺎﺳ ﺮﯿﻏ و ﯽﻘﻄﻨﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫروﺎﺑ ﺲﮑﻋﺮﺑ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﻧ ﺖﺳا ماﺮﺘﺣا ﻞﺑﺎﻗ ﺎﺠﻧآ رد ﻂﻘﻓ و ﺖﺳا ﯽﺴﮐ دﻮﺧ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤ

ﻪﻨﯿﻣز رد از ﻞﮑﺸﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ رﺎﮑﻓا زا ﯽﯾﺎﻫ

» دﻮﺧ « ﺪﻨﺘﺴﻫ .

- ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا لﺮﺘﻨﮐ ﻪﯾﺮﻈﻧ :

ﯽﻣ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا ﺢﺿاو ﯽﺷﺮﯿﻫ ﺪﯾﻮﮔ

:

» نﺎﻧاﻮﺟ و نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﯽﻓاﺮﺤﻧا يﺎﻫرﺎﺘﻓرزا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻠﻣﺎﻋ

،دﻮﺷ ﯽﻣ

» ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻧﻮﯿﭘ «

ﺖﺳا . ﺴﺒﻟد ﯽﻠﺻا ﺮﺼﻨﻋ رﺎﻬﭼ ياراد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟﺎﯾﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ ،ﯽﺷﺮﯿﻫ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ و ﺖﯿﻟﻮﻐﺸﻣ ،ﺪﻬﻌﺗ ،ﯽﮕﺘ

تادﺎﻘﺘﻋا . ﯽﻣ دﺮﻓ رد ﺮﺼﻨﻋ رﺎﻬﭼ ﻦﯾا زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﻒﻌﺿ دﻮﺷ وا ﯽﻓاﺮﺤﻧا يﺎﻫرﺎﺘﻓر زوﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ

) ،ﯽﻣرﺎﺻ و راوﺪﯿﻣا 1391

.(

ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻠﮐ ﻪﯿﺿﺮﻓ ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﮐذ ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ :

هراﺪﻨﭘدﻮﺨﻧاﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﯿﺷزرو

ﻮ ﻘﺘﺴﻣ و رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑاﺮﻧﺎﯾﻮﺠﺸﻧاﺪﺘﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺑدﺎﯿﺘﻋا دراد دﻮﺟو ﯽﻤﯿ

.

ﻖﯿﻘﺤﺗ شور :

ﯽﺘﺣ ،ﺪﺷ هداد ﺢﯿﺟﺮﺗ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧارد ﻪﮐ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور هﺪﮑﺸﻧاد نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا عﻮﻧ ﮥﻤﻫ روﺪﻘﻤﻟا

نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد )

ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﺷر و ﺶﯾاﺮﮔ و ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ ،ﺖﯿﺴﻨﺟ ظﺎﺤﻟ زا (

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﻪﻧﻮﻤﻧ رد .

60 ﺎﻬﻧآ زا ﺮﻔﻧ ناﻮﻨﻌﺑ

ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﮥﻧﻮﻤﻧ )

يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ

( ﺪﯾدﺮﮔ ﻊﯾزﻮﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ نﺎﺳ ﻦﯾﺪﺑ .

ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا و زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ

راﺰﻓا مﺮﻧ ﻪﯿﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ و ﻒﯿﺻﻮﺗ ياﺮﺑspss

درﻮﻣ ﺎﻫ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ .

راﺰﺑا ﮓﻧﺎﯾ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ـ :(IAD

ياراد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا 20

زا تﺮﮑﯿﻟ ﻒﯿﻃ ﮏﯾ رد لاﻮﺳ ﺮﻫ و ﺖﺳا لاﻮﺳ 1

ﺎﺗ 5 هﺮﻤﻧ

ﯽﻣ يراﺬﮔ دﻮﺷ

. ﺎﺗ ﺮﻔﺻ هﺮﻤﻧ 39

هﺮﻤﻧ ،ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ ﺮﺑرﺎﮐ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ 40

ﺎﺗ 69 هﺮﻤﻧ و ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد ﺮﺑرﺎﮐ 70

ﺎﺗ 100 دﺎﺘﻌﻣ ﺮﺑرﺎﮐ

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ )

1998 ﮓﻧﺎﯾ ، .(

نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﯾ ،هﺮﮐ رد )

2004 اﺮﮕﯾدو ﻮﯾ ، ن

( ﻢﯿﮐ و ) (Kim نارﺎﮑﻤﻫ و )

2005 نارﺎﮑﻤﻫ و ﻢﯿﮐ ، (

زا ﺶﯿﺑ خﺎﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ شور ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رﺎﺒﺘﻋا راﺰﺑا ﻦﯾا ياﺮﺑ 90

% ﯽﻟ و ،ﺪﻧا هدﺮﮐ شراﺰﮔ ار )

(lee ﻮﭼ و ) 2005 ( ﻪﺑ رﺎﺒﺘﻋا

ار ﻪﺘﻔﻫ ود زا ﺲﭘ ﯽﯾﺎﻣزآزﺎﺑ شور 85

/0 ﺪﻧدروآ ﺖﺳﺪﺑ .

ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ـ نارﺎﮑﺷزرو ﯽﻔﯿﺻﻮﺗدﻮﺧ

) EASDQ ( : ﺖﺳا هﺪﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ نﻮﻣزآ ﻪﻠﻤﺟ زا شرﺎﻣ ﻂﺳﻮﺗ و

) 2000 ( هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ

ﺖﺳا ﺖﺳا هﺪﯿﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ نآ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و ﯽﯾاور ﯽﺟرﺎﺧ و ﯽﻠﺧاد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ رد و .

شرﺎﻣ و كرﻼﮐ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد )

2003 ( ،

نآ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ و ﯽﯾاور خﺎﺒﻧوﺮﮐ يﺎﻔﻟآ ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ

95 ./

ﺖﺳا هﺪﯿﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ .

ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا 6

دﺮﺧ دراد سﺎﯿﻘﻣ ه

، ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ 32

لاﻮﺳ

ﺖﺳا . ﯽﺗاﺮﮑﯿﻟ عﻮﻧ زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا رد يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا 6

هﺮﻤﻧ زا ﻪﮐ دراد ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﻢﻘﻓاﻮﻣ ﻼﻣﺎﮐ ﺎﺗ ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ ﻼﻣﺎﮐ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺷزرا 1

ﺞﯾﺎﺘﻧ

نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮﺷ داﺪﻌﺗ 60

ﻪﮐ دﻮﺑ ﺮﻔﻧ 66

% و نز ﺎﻬﻧآ 33

% ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ .

نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﻦﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 23

رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﺎﺑ لﺎﺳ 2.31

و

ﻦﺳ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ 19

ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و 29

دﻮﺑ لﺎﺳ . تﻼﯿﺼﺤﺗ ناﺰﯿﻣ 66

% و ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮﺷ 33

% دﻮﺑ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ تﻼﯿﺼﺤﺗ .

هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ ١

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نآ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ داﺮﻓا هراﺪﻨﭘدﻮﺧ و ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا هﺮﻤﻧ ﺮﺜﮐاﺪﺣ و ﻞﻗاﺪﺣ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ: .

ﯽﻧاوارﻓ نﯾرﺗﻣﮐ نﯾرﺗﺷﯾﺑ نﯾﮕﻧﺎﯾﻣ رﺎﯾﻌﻣ فارﺣﻧا

هرادﻧﭘ دوﺧ 60 5 30 17.22 6.279

تﻧرﺗﻧﯾا ﮫﺑ دﺎﯾﺗﻋا 60 20 80 36.23 17.177

هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2

: ﺎﺘﻧ ﯾ ﺮﻀﺠ ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻬﺒ ﯽ ﭘﯿ ﻧﻮﺳﺮ ﻦﯿﺒ ﺘﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا ﻮ

هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ناﺰﯿﻣ

Value df Sig. (2-sided)

Pearson Chi-Square 716.295^a 690 .237

N of Valid Cases 60

ﻨﯿﺒﻫﺪﺸﻫﺪﻫﺎﺸﻤﺗوﺎﻔﺘﻬﮑﺘﺳﺎﻧآزﺎﯿﮐﺎﺣﺎﻬﻫداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ناﺰﯿﻤ

ﻫراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﺢﻄﺳ و ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا رد نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاﺪ

ﺢﻄﺳ

p<0/05

هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﺐﺗاﺮﻤﻬﺒﺘﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺑدﺎﺘﻌﻣﺮﯿﻐﻧﺎﯾﻮﺠﺸﻧاﺪﻬﮑﯾرﻮﻄﻬﺒﺘﺳاراﺪﯿﻨﻌﻣ

ﺘﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺑدﺎﺘﻌﻤﻧﺎﯾﻮﺠﺸﻧادزﺎﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻧراﺪ

. ﻬﯿﺿﺮﻔﻨﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻘﯿﻘﺤﺘ

ﺎﺒ ددﺮﮕﯿﻣﺪﯿﯾﺄﺘﻧﺎﻨﯿﻤﻃاﺪﺻرد95 .

يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ هراﺪـﻨﭘدﻮﺧ ناﺰـﯿﻣ ﺎـﺑ ﺖـﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪـﺑ دﺎـﯿﺘﻋا ﻪـﮐ دﺮـﮐ ﯽـﻣ ﯽـﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﻪﯿﺿﺮﻓ ﯽـﺷزرو

ﻪـﮐ داد نﺎـﺸﻧ ﺞﯾﺎـﺘﻧ و دراد ﻪـﻄﺑار

هراﺪــﻨﭘدﻮﺧ ناﺰــﯿﻣ ﯽــﺷزرو

داﺮــﻓا ﺮﯿﻏ ﺖــﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪــﺑ دﺎــﺘﻌﻣ ﺮﺗﻻﺎــﺑ

ﺖــﺳا . ﺢﻄــﺳ ﺪــﺷﺎﺑ ﺮﺘــﺸﯿﺑ ﺖــﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪــﺑ دﺎــﯿﺘﻋا ناﺰــﯿﻣ ﻪــﭼﺮﻫ

ﺪــﺑﺎﯾ ﯽــﻣ ﺶﻫﺎــﮐ دﺮــﻓ هراﺪــﻨﭘدﻮﺧ .

ﺎــﺑ ﺞﯾﺎــﺘﻧ ﻦــﯾا ﺮــﺠﻗ ﺶﻫوﮋــﭘ يﺎــﻫ ﻪــﺘﻓﺎﯾ

) 1385 ( ، ) ،ﯽﻧاﻮــﺿر و ﯽﻣدﺎــﻧ 1385

( گﺮﺑﺪــﻠﮔ ،

) 1999 ( ﻪــﮑﻨﯾا ﺮــﺑ ﯽــﻨﺒﻣ داﺮــﻓا

ضﺮــﻌﻣ رد ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ

ﯽــﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎــﯿﺘﻋا ضﺮــﻌﻣ رد

ﺪــﻧراد راﺮــﻗ هراﺪــﻨﭘدﻮﺧ ﻒﻌــﺿ ﯽﻧاﻮــﺧ ﻢــﻫ

دراد . ﯽــﺑ سﺎــﺴﺣا نﻮــﭽﻤﻫ يرﺎــﮑﻓا ﺎــﺑ ﯽــﻔﻨﻣ هراﺪــﻨﭘدﻮﺧ ﺲــﺣ ،ﯽﻧﻮــﺑز و ﯽﺘــﺴﭘ ،رﺎــﺟﺰﻧا و تﺮــﻔﻧ ،ﯽﮕﺘــﺴﯾﺎﺷﺎﻧ ،ﯽﺘﻗﺎــﯿﻟ

ﯽــﻣ رﺎﮑــﺷآ ﺖـﻗﺎﻤﺣ و ﯽﺘــﺷز ،يﺮﯿﮕﺘﺨـﺳ ﻣ ﺮــﺑاﺮﺑ رد ﯽﻧاﻮﺗﺎـﻧ و ﻒﻌــﺿ زا ﯽــﺷﺎﻧ ًﻻﻮـﻤﻌﻣ ﻪــﮐ دﻮـﺷ

زا ﺮــﻔﻨﺗ ،تﻼﮑــﺸﻣ و ﻞﯾﺎـﺴ

ﺖــﺳا ناﺮــﮕﯾد و دﻮــﺧ يﻮــﺳ ﻪــﺑ ار دﺮــﻓ ﺖــﺳا ﻦــﮑﻤﻣ ﯽﺗﺎــﺳﺎﺴﺣا و رﺎــﮑﻓا ﻦﯿــﻨﭼ ﻦﺘــﺷاد.

دﺎــﯿﺘﻋا ﻒــﻠﺘﺨﻣ عاﻮــﻧا ،يرﺎــﮑﻫﺰﺑ ،

ﺖﯾدوﺪـﺤﻣ ﻪﯿﻠﻋﺮﺑ نﺎﯿﻐﻃ و ﯽﺸﮐﺮﺳ و فاﺮﺤﻧا ترﺪـﻗ ﺎـﯾ ﺎـﻫ

ﺪـﻫد قﻮـﺳ هﺮـﯿﻏ و هﺪـﻧرادزﺎﺑ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ ناﻮـﺗ ﯽـﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ.

ﺪﻧزادﺮﭙﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا رد طاﺮﻓا ﻪﺑ ﺮﺘﻤﮐ يﻮﻗ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ياراد داﺮﻓا ﻪﮐ ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا .

ﯾﺎﻬﺘﯾدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽ

ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺟاﻮﻣ ﺮﯾز حﺮﺷ ﻪﺑ :

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ لﺮﺘﻨﮐ ﻦﺳ ﺮﯿﯿﻐﺘﻣ .

فﺮﻌﻣ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ اﺮﯾز ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻢﯿﻤﻌﺗ مﺪﻋ ـﺷﺎﺑ ﯽـﻤﻧ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﯽـﻌﻗاو هﺪﻨﯾﺎﻤﻧ و

ﺪ .

نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد زا ﯽﻀﻌﺑ يﺮﯿﮔﻮﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يﺎﻬﻟاﺆﺳ ﻪﺑ ﯽﻫد ﺦﺳﺎﭘ رد

، ﯽـﻠﻋ ،نﺎـﻧآ ﯽـﻧاور يﺎـﻬﺘﻟﺎﺣ و تﺎـﯾﺮﻈﻧ يﺎﺸﻓا زا سﺮﺗ ﻞﯿﻟﺪﺑ

دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ دﺎﻤﺘﻋا ﺐﻠﺟ ياﺮﺑ ﻪﮐ يﺮﯿﺑاﺪﺗ ﻪﻤﻫ ﻢﻏر .

سﺮﺘﺳد رد يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .

ﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟ ﻪـﺑ دﺎـﯿﺘﻋا ﺮـﺑاﺮﺑ رد يﺮﯾﺬـﭘ ﺐﯿـﺳآ هﺪـﻨﻨﮐ ﯽـﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ،داﺮﻓا ﯽﺘﯿﺼﺨﺷ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺪﺳر ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا .

ﻪـﺑ دﺎﯿﺘﻋا زا يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﺖﻬﺟ ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد صﺎﺨﺷا ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ناﺮﺑرﺎﮐ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺎﺑ دﻮﺷ ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ اﺬﻟ

ﺪﻧﻮﺷ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا .

ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﺰﯿﻧ و دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺗ و ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ داﺮﻓا ﺶﯾاﺮﮔ ﯽﻧاور ﻞﯾﻻد ﻪﺑ

.

ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ :

- ﺪﻤﺣا ،راوﺪﯿﻣا .

ﺮﺒﮐا ﯽﻠﻋ ،ﯽﻣرﺎﺻ ) .

1391 .(

ﻦﯾﺮﻤﺗ تارﺎﺸﺘﻧا ،ﺪﻬﺸﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ دﺎﯿﺘﻋا .

- ﻦﺴﺣ،ﯽﻫﺎﮔرد )

1382 ( ناﺮﻬﺘﻫﺎﮕﺸﻧاﺪﯿﻤﻠﻌﺘﺌﯿﻬﺗﻻﺎﻘﻣ،يزﺎﺠﻣدﺎﯿﺘﻋا،

.

-

،ﻒﻟا يﺮﺒﺧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻤﺳر ﺖﯾﺎﺳ 9

ﺮﯿﺗ 1394 . h p://alef.ir/vdcepo8wvjh8fni.b9bj.html?279568

- ﺪﯿﻌﺳ ،ﻮﻠﻣﺎﺷ )

1382 ( ﺐﺘﮑﻣ ؛ ﻪﯾﺮﻈﻧ و ﺎﻫ ناور رد ﺎﻫ

ﻢﺘﻔﻫ پﺎﭼ ،ﺪﺷر ،ناﺮﻬﺗ ،ﺖﯿﺼﺨﺷ ﯽﺳﺎﻨﺷ .

- نﺎﺒﻌﺷ ﺪﯿﻌﺳ ، ) 1393 ( ، نﺎﻧاﻮﺟ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا دﺎﯿﺘﻋا ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﺳرﺮﺑ )

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ :

زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد (

،

ﮥﻣﺎﻧ نﺎﯾﺎﭘ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ

، زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد

، ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ و دﺎﺼﺘﻗا هﺪﮑﺸﻧاد ،

ﺎﻤﻨﻫار دﺎﺘﺳا :

يﺮﻗﺎﺑ ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ .

- ﺎﺿرﺪﯿﻤﺣ،ﺮﺠﻗ )

1385 ( ﻦﯿﺑرﺪﺘﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺑدﺎﯿﺘﻋاﺎﺒﯿﻠﯿﺼﺤﺘﺘﻓاوﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮑﺑاﺮﻄﺿا،هراﺪﻨﭘدﻮﺨﻨﯿﺒﻬﻄﺑار،

ناﺮﻬﺘﻫﺎﮕﺸﻧاد،ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاورﺪﺷرﺎﯿﺳﺎﻨﺷرﺎﮑﻬﻣﺎﻨﻧﺎﯾﺎﭘ،ناﺮﻬﺘﯾﺎﻬﻧﺎﺘﺳﺮﯿﺑﺪﻧازﻮﻣﺂﺸﻧاد .

-

ﻪﻤﻃﺎﻓ ،ﯽﻤﯾﺮﮐازﺮﯿﻣ

) 1390 (

را ،

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟﺎﺑاﺮﻄﺿاﻮﯿﻧﺎﺠﯿﻬﯿﯾﺎﺳرﺎﻧﺎﺒﺘﻧﺮﺘﻨﯾﺎﻬﺑدﺎﯿﺘﻋﺎﻃﺎﺒﺗ

،ﯽﺘﯿﺑﺮﺘﻣﻮﻠﻋﻮﯿﺳﺎﻨﺸﻧاوﺮﻫﺪﮑﺸﻧاد ،ﺪﺷرﺎﯿﺳﺎﻨﺷرﺎﮑﻬﺟردﺬﺧﺎﺘﻬﺠﻬﻣﺎﻨﻧﺎﯾﺎﭘ ،ناﺮﻬﺗﺮﻬﺸﺑﺮﻐﻘﻃﺎﻨﻤﻬﻄﺳﻮﺘﻤﻫرودﺮﺘﺧدوﺮﺴﭙﻧازﻮﻣﺂﺸﻧادرد ﺎﻤﻨﻫار دﺎﺘﺳا ،اﺮﻫﺰﻟﺎﻫﺎﮕﺸﻧاد :

داﮋﻨﯾﺮﻬﻤﻤﺳﺎﻘﻟاﻮﺑاﺪﯿﺳ .

ﺰﯿﺒﻣﺎﮐ،ﯽﻧاﻮﺿﺮﯾﺪﯿﻌﺳﻮﺣﺮﻓ،ﯽﻣدﺎﻧ - )

1385 ( ﯾازﺎﻫدﺎﻔﺘﺳا،

،نﺂﯿﻋﺎﻤﺘﺟاﻮﯿﻧاوﺮﯾﺎﻫﺪﻣﺎﭘﻮﺘﻧﺮﺘﻨ

- Davis,R.A.(2001).acogni ve-behavioural model of pathological internet usepiu):catalyst.http://victoriapoint.com/piu.html.

- Ferraro, Giovanni Ph.D. (C). Caci, Barbara, Ph.D Dr. Antonella D'Amico, Ph.D Di Blasi, Marie (2007) Dipar mento di Psicologia, UniversitadegliStudi diPalermo, Palermo, Italy.

Internet Addiction.

- Goldberg (1998 (http://www.eric.ed.gov.

- Orzac(1999)h p://events.adelphi.edu/publica on/adelphimag/pdfs/spring2005/adelphi -mag.pdf.

- shield, M.K, beharman R.E children and computer Technology : Analysis and recommenda ons the future of children fall / winter 2000 . 4-10.

- sue, D&sue, S. (1994) Understanding abnormal behavior. Bostan :Houghton Mifflin. - Young, K.s. (1998). Internet Addic on: The emergence ofa new clinicaldisorder.

Cyberpsychology and Behatior, 1(3), 237 – 244.