١
ﻪﻟﺎﺳر ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ بﺎﻬﺷ ﺮﯿﻄﻟا
ﻦﯾﺪﻟا يدروﺮﻬﺳ
يﺮﯿﭘ ﯽﺳﻮﻣ
ﻮﻀﻋ ﺄﯿﻫ ت ناﺮﯾا ،رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز هوﺮﮔ ﯽﻤﻠﻋ
هﺪﯿﮑﭼ ﻪﺑ ﺐﻘﻠﻣ كﺮﯿﻣا ﻦﺑ ﺶﺒﺣ ﻦﺑ ﯽﯿﺤﯾ
» بﺎﻬﺷ ﻦﯾﺪﻟا « ﻪﺑ ﯽﻨﮑﻣ و
» حﻮﺘﻔﻟاﻮﺑا « ﻢﺸﺷ ةﺪﺳ گرﺰﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد زا قاﺮﺷا ﺦﯿﺷ ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ و
رد ﻪﮐ ﺖﺳا يﺮﻤﻗ يﺮﺠﻫ لﺎﺳرد نﺎﺠﻧز ﺮﻬﺷ بﻮﻨﺟرد ﻊﻗاو دروﺮﻬﺳ
550 ه . ق . لﺎﺳ رد و ﺪﻣآ ﺎﯿﻧد ﻪﺑ 581
ه.
ق . ح ﻼﺻ ﺮﻣا ﻪﺑ ﻦﯾﺪﻟا
ﺪﯿﺳر ﻞﺘﻗ ﻪﺑ يو ﺮﺴﭘ ﺮﻫﺎﻇ ﮏﻠﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﺑﻮﯾا .
ﺶﻧاد ﻦﺘﺧوﺪﻧا ﻢﻠﻋ رﺎﮐ ﻪﺑ مواﺪﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺶﯾﻮﺧ هﺎﺗﻮﮐ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ رد يدروﺮﻬﺳ
نﺎﺑز ﻪﺑ يدﺎﯾز ﻢﻬﻣ رﺎﺛآ ﺖﺷاد لﺎﻐﺘﺷا ﺖﺿﺎﯾر ﻞﻤﺤﺗ ﻓ يﺎﻫ
ﺖﺷاﺬﮔ رﺎﮔدﺎﯾ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ و ﯽﺳرﺎ «
)
،يدﺎﺠﺳﺮﻔﻌﺟﺪﯿﺳ 1390
: 1 - 2 ﻪﻣﺪﻘﻣ (
ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺖﻘﯿﻘﺣرد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﯿﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر رﺎﺛآ ﻦﯾا ﻪﻠﻤﺟ زا ﺖﺳﺎﻨﯿﺳ ﻦﺑا ﺮﯿﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر زا ﯽﺳرﺎﻓ يا
. زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻟﺎﺳر ﻦﯾا زﻮﻣر ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ ﯽﺳرﺮﺑ شور ﻪﺑ ار ﯽﻧﺎﺴﻧا سﻮﻔﻧ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد يدروﺮﻬﺳ
ﻪﺘﺳد ﻪﺘﺧاﺪﻧا ماد ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ تاﻮﻬﺷ ﯽﻨﻌﯾ نادﺎﯿﺻ ﻪﮐ هدﺮﮐ ﻪﯿﺒﺸﺗ نﺎﻏﺮﻣ زا يا ﺪﻧا
. ﯽﻣ شﻼﺗ ﯽﯾﺎﻫر ياﺮﺑ نﺎﻏﺮﻣ ﻦﯾا و ﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ دﻮﺧ لﺎﺑ و ﺮﺳ زا ﺪﻨﺑ ﯽﻣ ﯽﻤﻟاﻮﻋ زا ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾﺪﺑ و ﺖﺳا رﺎﺘﻓﺮﮔ ﺪﻨﺑ رد نﺎﻨﭽﻤﻫ نﺎﺸﯾﺎﻫﺎﭘ ﯽﻟو ﺪﻨﯾﺎﺸﮔ
ﺬﮔ هﺎﺷدﺎﭘ نﺎﺘﺳآ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻧر
ﯽﻣ ﺪﻨﺳر . ﯽﻣ ﺶﯾﻮﺧ لﺎﺣ حﺮﺷ ﺎﺠﻧآ رد ﺪﻨﯾﻮﮔ
. ﯽﻣ نﺎﺸﯾا رد ﺖﻤﺣر ﻪﺑ هﺎﺷ ﯽﻣ نﺎﻣﺮﻓ ار ﯽﺴﮐ و دﺮﮕﻧ
ﻪﮐ درادﺮﺑ نﺎﻧآ زا ﺪﻨﺑ ﺎﺗ ﺪﻫد
ﮏﻠﻣ نﺎﻤﻫ ﺲﮐ ﻦﯾا ﺖﺳا تﻮﻤﻟا
.
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ
بﺎﻬﺷ : ﻪﻟﺎﺳر ،يدروﺮﻬﺳ ﻦﯾﺪﻟا نﺎﻏﺮﻣ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا سﻮﻔﻧ ،تارﺎﺷا و زﻮﻣر ،ﺮﯿﻄﻟا
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﮑﯾ ﯽ ﺳرﺎﻓ ﻞﺋﺎﺳر زا ﯽ
بﺎﻬﺷ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ ﻦﯾﺪﻟا
دروﺮﻬﺳ ي
» ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ ﺮ « ﺖﺳا ﮐ ﻤﺟﺮﺗ ﻞﺻا رد ﻪ ﻪ
يا ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر زا ﯿ
ﺳ ﻦﺑا ﺮ ﯿ رد و ﺖﺳﺎﻨ
ﻧﺎﺘﺳاد ﻞﺻا ﯽ
ﺰﻣر ي ﺜﻤﺗ و ﯿﻠ ﯽ ﻫﺎﮔآ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻈﻧ زا و ﺖﺳا نﺎﻏﺮﻣ نﺎﺑز زا ﯽ
نﺎﺸﻧ ار حور ﯽﻣ
؛ﺪﻫد ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﻠﺣﺮﻣ ﻪ يا ار ﮐ ﻪ
ﺑﺮﻏ و ترﺎﺳا رد ار دﻮﺧ حور ﺖ
ﯽﻣ ﺑﯿ ﻠﺻا ﻦﻃو ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻊﻧاﻮﻣ ﻪﺑ و ﺪﻨ ﯽ
هﺎﮔآ دﻮﺧ ﯽﻣ
ا رد و دﻮﺷ ﯾ
ﺮﻔﺳ هار رد مﺪﻗ ،لﺎﺣ ﻦ ي
ﯽﻣ دراﺬﮔ ﮐ ﺴﻣ ﻪ ﯿ ا ﺮ ﯾ ﺎﺧ زا ﺮﻔﺳ ﻦ ك
ﻮﺳ ﻪﺑ ي ﻼﻓا ك ﺖﺳا . ﺰﻣر ﻪﺒﻨﺟ ي
» ﻃ ﻖﻄﻨﻣ ﯿ ﺮ « نﺎﻏﺮﻣ نﺎﺑز و ﮐ
نآﺮﻗ رد ﻪ ﮐ
ﺮﯾ هرﺎﺷا ناﺪﺑ ﻢ
ﺖﺳا هﺪﺷ ،
ﺪﻧا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﯾ
ز ناﺪﻨﻤﺸ ﯾ
دﺎ ي ﭘ زا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯿ
ﺸ ﯿﻨ ﻪ يا ﻧﻻﻮﻃ ﯽ ﺑ و ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽ
ﻠﺳ نﺎﺘﺳاد نﺎﻤﮔ ﯿ
و نﺎﻤ
ﻧﺎﺴﻓا ﻪ ﺎﻫ ي ﮔﺪﻧز ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽ
نآﺮﻗ هرﺎﺷا و وا ﮐ
ﺮﯾ ﻪﺑ ﻢ
» ﻄﻟا ﻖﻄﻨﻣ ﯿ
ﺮ « ﻣز هراﻮﻤﻫ ﯿ
ا ﻪﻨ ﯾ ﻨﭼ دﺎﺠ ﯿ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﯾﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد ﻦ .
» ﻦﻬﮐ زا ﯽﮑﯾ
ﻪﺑ نآرد ﻪﮐ ﯽﻧﻮﺘﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻪﻠﺌﺴﻣ
ﺎﻫزاوآ زﻮﻣر ﻒﺸﮐو نﺎﻏﺮﻣ نﺎﺑز ي
اﯾ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﺸ ﮐ
بﺎﺘ
» لﻮﺼﻔﻟا « ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ
ﺖﺳا ﮐ ﺎﻤﻠﻋ زا ﻪ ي ﻣاّﺮﮐ ﯽ ﻧ رد نﺎﺳاﺮﺧ ﯿ
ﺖﺳا هدﻮﺑ مرﺎﻬﭼ نﺮﻗ مود ﻪﻤ ﮐ
ﻪ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺘﺴﺨﻧ ﻪﺑ ار نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ نﺎﺑز رد ﻞﻣﺄﺗ ﯿ
ﻫد ﻦ ﻪ ﺎﻫ ي نﺮﻗ
ﺮﺠﻫ لوا ي ﯽﻣ ﮐ ﺪﻧﺎﺸ . اور ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﺮﮔا ﯾ
ا ﺖ ﯾ ﮥﻌﺟاﺮﻣ ﺮﺛا ﻦ ﯾ
ﻠﻋ مﺎﻣا ﻪﺑ دﻮﻬ ﯽ
) ع ( ا ﺶﺳﺮﭘ و ﯾ
ا رد نﺎﺸ ﯾ
،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﺤﺻ هرﺎﺑ ﻦ ﮥﻧﺎﺸﻧ
ﺖﺳا نآ ﮐ ﭘ ﻪ ﯿ ﺸ ﯿ ﺪﻧا ﮥﻨ ﯾ ﺸ ﯿ نﺎﻏﺮﻣ نﺎﺑز بﺎﺑرد نﺪ ﮏﯾ
ﺪﻧا ﯾ ﺴﺑ ﻪﺸ ﯿ رﺎ ﮐ ﻣ رد و ﺖﺳا مﻼﺳا زا ﻞﺒﻗ نارود ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻦﻬ ﯿ
ﻧاﺮﺒﻋ نﺎ ﯿ نﺎ
ﺮﻣا ي ارﯾ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺞ .
« ) ﻔﺷ ﯿﻌ ﯽ ﮐ ﺪ ﮐﻨ ﯽ
، 1383 : 23 - 24 .(
ﺑﻮﺑا ﮑ ﺘﻋ ﺮ ﯿ ﻧ ﻖ ﯿ رﻮﺑﺎﺸ ي ﯾ دﺎﺑآرﻮﺳ ﺎ ي ﻧ ﯿ ﺰ ﮐ ﻪ ﮐ ﻧ رد ار دﻮﺧ بﺎﺘ ﯿ
زا ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ مود ﻪﻤ ﮐ
بﺎﺘ رد ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ لﻮﺼﻔﻟا
ﺛﺄﺗ نﺎﻏﺮﻣ نﺎﺑز صﻮﺼﺧ ﯿ
ﺬﭘ ﺮ ﯾ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮ ) .
نﺎﻤﻫ : 24 (
» ﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﺎﻣا ﯽ
ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ ﮐ ﺴ ﯽ ﮐ ﻔﺗ وﺮﻤﻠﻗ رد ار نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ ﻪ ﮑ
ﻔﺴﻠﻓ ﺮ ﯽ ﻮﺧ ﯾ ﺳ ﻦﺑا ؛ﺖﺳا هدروآرد زاوﺮﭘ ﻪﺑ ﺶ ﯿ
دﻮﺑ ﺎﻨ . و ي ﺎﺑ
رﺎﺛآ ﻦﺘﺷﻮﻧ ي
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر؛نﻮﭼ ﯿ
ﺼﻗ ،ﺮ ﯿ ﻋ ةﺪ ﯿﻨ ﯿ ﺣ ﮥ ﯽ ﻦﺑ ﯾ
،لﺎﺴﺑاو نﺎﻣﻼﺳ و نﺎﻄﻘ ﺣ
ﮑ ﺎﺸﻣ ﺖﻤ ﯽﯾ ﻧﺎﺣور برﺎﺠﺗ ﺎﺑ ار ﯽ
ﻧﺎﻓﺮﻋ و ﯽ
ﻣآرد ﯿ ﺣ زا ﺖﺳاﻮﺧ و ﺖﺨ ﮑ
ﺘﻤ ﯽ ﻮﮕﺑ ﻦﺨﺳ ﯾ
ﺪ ﮐ ﺣ ﺎﺑ ﻪ ﮑ ﺎﺸﻣ ﺖﻤ ﯽﯾ ﮐ ﺣ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻪ ﮑ
ﻮﻄﺳرا ﺖﻤ ﯽﯾ
ﯾ ﻪﺘﺷاد توﺎﻔﺗ دﻮﺑ نﺎﻧﻮ
ﺪﺷﺎﺑ .«
) ﯽﻘﻟﺎﺧ ﺮﮔزﺮﺑ ،
1388 : 201 (
» ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﺄﺸﻨﻣ ﺮﻔﻧازوﺮﻓ دﺎﺘﺳا ﯿ
ﺳ ﻦﺑا ﺮ ﯿ ﺻ ندﺮﺘﺴﮔ ماد ار ﺎﻨ ﯿ
رﺎﺘﻓﺮﮔ و دﺎ ي
بﺎﺑ زا نﺎﻏﺮﻣ
» ﻪﻗﻮﻄﻤﻟا ﻪﻣﺎﻤﺤﻟا «
رد ﮐﻠ ﯿ ﻪﻨﻣد و ﻪﻠ
ﯽﻣ ا ﺎﺑ ،ﺪﻧاد ﯾ توﺎﻔﺗ ﻦ ﮐ
ﻤﻫ ﻪﺒﻨﺟ ﻪ ﮑ
رﺎ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽ ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر رد ﯿ
ﻓ و ﺖﺳا دﻮﻘﻔﻣ ﺮ ﮑ
دﺮﻓ ﺮ ي ﺮﻫ نﺎﻏﺮﻣ و دراد ﻪﺒﻠﻏ ﮏﯾ
ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﯽﯾ
٢
ﺪﻧا هﺪﺷ صﻼﺧ .
ﺗرﻮﺻ رد ﯽ ﮐ ﻤﻫ و نوﺎﻌﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻗﻮﻄﻤﻟا ﻪﻣﺎﻤﺤﻟا بﺎﺑ ﻪ ﮑ
رﺎ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽ نﺎﻏﺮﻣ و ﺖﺳا ﮑﯾ
ﺳﺪﻤﻫ ﻪﺑ و هرﺎﺒ ﺘ
ﯽ ﮑﯾ ﺪ ﯾ ﺮﮕ
ﻣز زا ار ماد ﯿ
ﺮﺑ ﻦ ﮐ ﺪﻧا هﺪﻨ « )
،ﺮﻔﻧازوﺮﻓ 339:1353 .(
د ﮐ ﺸﻣ داﻮﺟ ﺮﺘ ﮑ
رﻮ ﯽﻣ ﺪﺴﯾﻮﻧ :
» ﺳ ﻦﺑا ﯿ ا ﺎﻨ ﯾ ﺘﺴﺨﻧ ار نﺎﺘﺳاد ﻦ ﯿ
رد رﺎﺑ ﻦ ﯽﮑﯾ
ﻔﺴﻠﻓ ﺺﺼﻗ زا ﯽ
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ار نآ و هدروآ دﻮﺧ ﯿ
مﺎﻧ ﺮ
ا و ﺖﺳا هدﺎﻬﻧ ﯾ
ﻟﺎﺳر نﺎﻤﻫ ﻦ ﻪ
يا ﺖﺳا ﮐ ﺷ ﻪ ﯿ بﺎﻬﺷ ﺦ ﻦﯾﺪﻟا دروﺮﻬﺳ ي ﻬﺷ ﯿ ﺳرﺎﭘ ﻪﺑ ار نآ ،ﺪ ﯽ
ﺮﺗ ﻪﻤﺟ ﮐ ﯽﺿﺎﻗ و دﺮ
» نﻼﻬﺳ ﻦﺑﺮﻤﻋ
وﺎﺳ ي
« ﺳرﺎﻓ ﻪﺑ ، ﯽ ﺦﯿﺷ و
» ﮐ لﺎﻤ ﻦﯾﺪﻟا ﻠﻋ ﯽ ﻠﺳ ﻦﺑ ﯿ ﻧاﺮﺤﺑ نﺎﻤ ﯽ
« ﻄﻟا حﺎﺘﻔﻣ مﺎﻧ ﻪﺑ ﯿ
ﻓ ﺮ ﯽ ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر حﺮﺷ ﯿ
ﺑﺮﻋ ﻪﺑ ،ﺮ ﯽ حﺮﺷ نآ ﺮﺑ
ﻟاﺰﻏ و ﺖﺷﻮﻧ ﯽ
ﻧ ﯿ ور زا ﺰ ي ﻧﺎﺘﺳاد نآ ﯽ
ﺖﺧﺎﺳ نﺎﻏﺮﻣ نﺎﺑز ﻪﺑ .
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ ﻠﻋﻮﺑا ﺮ ﯽ ﺳ ﯿ نﺮﻬﻣ ار ﺎﻨ )
Mehren (
ﺎﺑ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺎﺑ ود
د ﮥﻟﺎﺳر ﯾ ﻧﺎﻓﺮﻋ ﻪﻟﺎﺳر ﻪﺳ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺮﮕ ﯽ
ﺳ ﻦﺑا زا ﯿ رد ﺎﻨ 1894 - 1899 ﻟ رد ﯿ ﺪﻧﺎﺳر ﻊﺒﻃ ﻪﺑ نﺪ
« ) ﺸﻣ ﮑ
،رﻮ 43:1363 .(
ﺳ ﻦﺑا زا ﺪﻌﺑ ﯿ
ﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ نﺎﻏﺮﻣ ﺮﻔﺳ نﺎﺘﺳاد ،ﺎﻨ ﯿ
رﺎ ي ﻮﻧ زا ﯾ ﻧﺎﻨﭼ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴ ﮑ
ﻟاﺰﻏ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻣﺎﺣﻮﺑا ﻪ ﯽ
ﻧﺎﺣور ﺮﻔﺳ ، ﯽ
فرﺎﻋ
ﻧﺎﻏﺮﻣ نﺎﺘﺳاد ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﯽ
ﮐ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻪﺑ ﻪ ي
زﺎﻏآ ﺮﻔﺳ ﺎﻘﻨﻋ ﯽﻣ
ﮐ ﺮﺤﺗ ﮥﺘﺷر ﻪﺑ ،ﺪﻨﻨ ﯾ
ﺖﺳا هدروآرد ﺮ .ا
ﯾ ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﻦ ﯿ
ﺮ ﮐ نﺎﺑز ﻪﺑ ﻪ
ﺑﺮﻋ ﯽ ﻟاﺰﻏ ﺪﻤﺣا شرداﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺳا ﯽ
ﺳرﺎﻓ ﻪﺑ ﯽ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ .
» ﻠﻘﺑ نﺎﻬﺑزور ﯽ
ﺷ ﯿ زاﺮ ي « ﻧﯿ ﺑ ﺰ ﯿ د زا ﺶ ﯾ ﺒﺸﺗ ﻪﺑ ناﺮﮕ ﯿ
ﻪﻠﻤﺟ زا شرﺎﺛآ رد و ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻗﻼﻋ هﺪﻧﺮﭘ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا حور ﻪ
» ﻘﺷﺎﻌﻟاﺮﻬﺒﻋ ﯿ
ﻦ « ﻧﻮﻤﻧ ﻪ ﺎﻫ ي دﺪﻌﺘﻣ ي ار ﯽﻣ ناﻮﺗ ﯾ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺖﻓﺎ
» ﺮﭘ نﺎﺛﺪﺣ دﻮﻬﺷ ﻞﮔ نﺎﺼﻏا زا نﻮﭼ حاورا سﺪﻘﻣ نﺎﻏﺮﻣ ﯾ
ﺪﻌﺑ و ﺪﻧﺪ
اﻮﻫ ي نﺎﻤﺳآ ﯾﻘ ﯿ ﺮﺑ ﻦ ﯾ ﺷآ ﺪﻧﺪ ﯿ ﺪﺷﺎﺒﻧ بﺮﻗ ﻦﯿﺗﺎﺴﺑرد ﺰﺟ نﺎﺸﻧﺎ ...
« ) ﻠﻘﺑ نﺎﻬﺑزور ﯽ
ﺷ ﯿ زاﺮ ي ، 124:1360 (
» ﻧاﺪﻤﻫ تﺎﻀﻘﻟا ﻦﯿﻋ ﯽ
« ﻣﺎﻧ رد ﻢﻫ ﻪ
ﺎﻫ ﯾ ﻣدآ ناور ﺶ ﯽ
ﺳا غﺮﻣ ﻪﺑ ار ﯿ
ﺗ ةﺪﺷ ﺮ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦ ﮐ ﺖﺳا هدﺮ ﮐ
ﻪ ﯽﻣ ﮐ ﻪﺑ و دﻮﺷ دازآ ناﺪﻧز زا ﺪﺷﻮ
ﻓﺎﺘﻣ نﺎﻬﺟ ﯿ
ﺰ ﮏﯾ ددﺮﮔزﺎﺑ .
» ﺪﻨﭼ نﺎﻏﺮﻣ ﯾ
ﺘّﻟا و ﺎّﺘﻠﻟا ﺪﻌﺑ لﺎﺳ ﻦ ﯽ
ا باﻮﺟ ﯾ ﺪﻧداد نﺎﺸ ﮐ
ﻨﻐَﻟ ﷲا ﱠنا ﻪ ﯽ
ﻤﻟﺎﻌﻟا ﻦﻋ ﯿ ﻦ . ﻧ ار ﻪﻤﻫ ﯿ ﺖﻗو ﺖﺴ
ﮐ و ﺪﻧدﺮ ﮐ
َﻠﻫَا ﻢ ﮑ نْﺮَﻗ ْﻦﻣ ﻢِﻬﻠﺒَﻗ ﺎﻨ .
« ) وﺰﻨﻣ ي ﺴﻋ و ﯿ ،ناﺮ 200:1362 (
ﺎﺻ لﻮﻗ ﻪﺑ ءﺎﺑدﻻا ﻢﺠﻌﻣ ﺐﺣ
» ﻠﻋ ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا ﯽ
ز ﻦﺑ ﯾ ﺑ ﺪ ﯿ ﻘﻬ ﯽ ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ
» قﺪﻨﻓ ﻦﺑا «
لﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد 565
ه . ﻧ ق ﯿ ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﺰ ﯿ
ﺮ ي
ﻪﺘﺷاد ﮐ ﺣﺮﺷ ًاﺮﻫﺎﻇ ﻪ ﯽ
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﻪﺑ ﯿ
ﺳ ﻦﺑا ﺮ ﯿ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻨ «
)
،يﻮﻤﺣ 1391 : 124 (
» د رد ﯾ ﺎﻨﺳ ناﻮ ﯽﯾ ﻮﻧﺰﻏ ي ) ﯽﻓﻮﺘﻣ 529 ه.
ق (.
ﺼﻗ ﯿ ﺪ ه يا ﺖﺳا ﮐ ﺎﺑ ﻪ ﯾ ﺘﺴﺨﻧ رﺎﻤﺷ رد ﺪ ﯿ
ﺑﺮﺠﺗ ﻦ ﻪ ﺎﻫ ي ﺮﻌﺷ ي ﭘ ﯿ ﻪﺑ نﺎﻏﺮﻣ نﺎﺑز نﻮﻣاﺮ
آ بﺎﺴﺣ ﯾ ز ،ﺪ ﯾ ا رد اﺮ ﯾ ﺼﻗ ﻦ ﯿ ﺎﻨﺳ هﺪ ﯽﯾ ﺻﻮﺗ زا ﺲﭘ ﯿ
ﮔﺪﻧز و رﺎﻬﺑ ﻒ ﯽ
د ﯾ ﺒﻃ ةرﺎﺑ ﺮﮕ ﯿ
،ﺖﻌ ﮐ ﺷﻮ ﯿ ﺮﻫ نﺎﺑز ﺖﺳا هﺪ ﮐ
ﺰﻣر ار نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ زا ماﺪ
ﺎﺸﮔ ﯽﯾ ﮐ ﺪﻨ . « ) ﻔﺷ ﯿﻌ ﯽ ﯽﻨﮐﺪﮐ
، 25:1383 .(
» ﻧﺎﻗﺎﺧ ﯽ ) 520 - 595 ه . ق (.
ﻧﯿ ﻄﻟا ﻖﻄﻨﻣ ﺰ ﯿ
دراد يﺮ ﮐ
ﺻﻮﺗ زا ﺲﭘ نآ رد ﻪ ﯿ
ﺢﺒﺻ ﻒ ﺎﺘﺳ و
ﯾ ﻪﻧﺎﺧ ﺶ ﮐ
ﺻﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺒﻌ ﯿ
و نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ ﻒ
ﺎﺸﮔﺰﻣر ﯽﯾ نﺎﻧآ نﺎﺑز زا ﯽﻣ
ﻦﺨﺳ نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ زا ماﺪﮐﺮﻫ نﺎﺑز تارﺎﺷا و زﻮﻣر ةرﺎﺑرد و دزادﺮﭘ ﯽﻣ
ﺪﯾﻮﮔ
« ).
دﺎﺠﺳ ي
، 1388 : 45 - 41 (
ﻢﺠﻧ زا ﻦﯾﺪﻟا زار ي ) 573 - 654 ه . ق (.
ﻢﻫ ﮐ ﺑﺎﺘ ﯽ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ
» ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ رﻮ « ﻗﺎﺑ ﯽ ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﮐ
دوﺪﺣ رد ﻪ 590
ه . ﻪﺘﺷﻮﻧ ق هﺪﺷ
ﺖﺳا ).
ﻔﺷ ﯿﻌ ﯽ ﯽﻨﮐﺪﮐ ، 34:1383 (
ﺮﺿﺎﺣ نﺮﻗ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﮐ
ﺪﻧا درﻮﻣ رد ﻪ ﯾ
ﺸ ﻪ ﺎﻫ ي ﻄﻟا ﻖﻄﻨﻣ ندوﺮﺳ رد ﻢﻫ رﺎﻄﻋ ،ﺪﻧا ﻪﺘﻔﮔ ﻦﺨﺳ رﺎﻄﻋ ﯿ
زا دﻮﺧ ﺮ
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ ﺎﻫﺮ ي و ﻪﺑ ﻞﺒﻗﺎﻣ ﯾ
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر هﮋ ﯿ
ﺳ ﻦﺑا ﺮ ﯿ ﻟاﺰﻏ و ﺎﻨ ﯽ ﺛﺄﺗ ﯿ ﺬﭘ ﺮ ﯾ ﻧﺎﻨﭼ و ﻪﺘﻓﺮ ﮑ
ﻄﻟا ﻖﻄﻨﻣ ندوﺮﺳ رد ﺖﺳا فوﺮﻌﻣ ﻪ ﯿ
ﺮ ﻪﻟﺎﺳر ﻪﺑ
ﻄﻟا ﯿ ﻟاﺰﻏ ﺪﻣﺎﺣﻮﺑا ﺮ ﯽ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺮﻈﻧ .
ﻨﭼ ﺎﻣا ﯿ ﻧﺎﺘﺳاد ﻦ ﯽ ﺑدا رد ﯿ ﭘ تﺎ ﯿ ا مﻼﺳا زا ﺶ ﯾ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﻢﻫ ناﺮ ﮐ
ﮓﻨﻫﺮﻓ تﻻﻮﺤﺗ ﺎﺑ ﻪ
ﻐﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯿﯿ ﺗاﺮ ﯽ ور نآ رد ي ﻮﻧ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا هداد ﯾ
ﺳر نﺎﮔﺪﻨﺴ ﯿ
ﺮﻫ و ﺖﺳا هﺪ ﮐ
ﺨﺗ ﺎﺑ ﺲ ﯿ ﻮﺧ ﻞ ﯾ ﻔﺴﻠﻓ هﺎﮕﻧ و ﺶ ﯽ
ﻧﺎﻓﺮﻋ و ﯽ
رﺎﺘﺧﺎﺳدﻮﺧ ي
اﺮﺑ ي اﯾ ﭘ ﻦ ﯿ ﺖﺳا هدروآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﮓﻧﺮ
« ) ﻔﺷ ﯿﻌ ﯽ ﯽﻨﮐﺪﮐ ، 29:1383 (
دروﺮﻬﺳ ي ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯿ
ﺳ ﻦﺑا ﺮ ﯿ د رﺎﺛآ رد ﺎﻨ ﯾ
ﻪﻠﻤﺟ زا شﺮﮕ
» خﺮﺳ ﻞﻘﻋ «
ﻧﯿ رﺎﺷا ﺰ ه يا رﺎﺘﻓﺮﮔ ﻪﺑ ي ﺲﻔﻗ رد نﺎﺟ غﺮﻣ
ﻧ و ﻦﺗ ﯿ و زﺎ ي ﺎﻫر ﻪﺑ ﯽﯾ د ﮥﻟﺎﺳر و ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ نآ زا ﯾ
و ﺮﮕ ي ﻪﺼﻗ
» ﺑﺮﻐﻟا ﻪﺑﺮﻐﻟا ﯿ
ﻪ « ﻪﺑﺮﺠﺗ و عﻮﺿﻮﻣ ظﺎﺤﻟ زا ﻧﺎﻓﺮﻋ
ﯽ رﺎﺘﻓﺮﮔ غﺮﻣ لﺎﺣ
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ماد رد ﯿ
ﺳ ﻦﺑا ﺮ ﯿ ﺖﺳﺎﻨ ﮐ ﺑ و حﺮﻃ ﺎﺑ ﻪ ﯿ
ﻧﺎ ﯽ د ﯾ ﻮﺼﺗ ﺮﮕ ﯾﺮ ﯽﻣ ﺣ ﻪﻟﺎﺳر ﻪﺑ نآ ﻦﺘﺷﻮﻧ رد و دﻮﺷ ﯽ
ﻦﺑ ﯾ زا ار نآ و دراد ﺮﻈﻧ نﺎﻄﻘ
ﺎﺟ ﯽﯾ زﺎﻏآ ﯽﻣ ﮐ ﺪﻨ ﮐ ﻠﻋﻮﺑا ﻪ ﯽ ﺳ ﯿ ﺣ ﻪﻟﺎﺳر ،ﺎﻨ ﯽ
ﻦﺑ ﯾ ﺎﭘ ﻪﺑ ار نﺎﻄﻘ ﯾ
ﺖﺳا هدﺮﺑ نﺎ .
نﺎﺘﺳاد حﺮﻃو ﻪﺻﻼﺧ
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ دروﺮﻬﺳ ﺮ ي
ﻣﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪ يا ﻘﺣ نارداﺮﺑ ﻪﺑ بﺎﻄﺧ ﯿ
زﺎﻏآ ﺖﻘ ﯽﻣ
دﻮﺷ ﮐ ﺧﺮﺑ ندﺮﻤﺷﺮﺑ ﺎﺑ ﻪ ﯽ
ﺣ ﯿ ﻌﻓا ،رﻮﻣ ،بﺮﻘﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ تﺎﻧاﻮ ﯽ
و..
. ﺑ و ﯿ ﺮﻫ ﺖﻠﺼﺧ نﺎ ﮏﯾ
ا ،ﺎﻬﻧآ زا ﯾ و شﻼﺗ رد ار نارداﺮﺑ ﻦ ﮐ
ا ﻪﺑ ﻪﺒﺸﺗ ﻪﺑ تﺎﻘﺸﻣ ﻞﻤﺤﺗو ﺶﺷﻮ ﯾ
اﺮﻓ نارﻮﻧﺎﺟ ﻦ ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺧ . ﺲﭙﺳ
٣
ﺪﻧﺮﭘ نﺎﺘﺳاد ه
يا هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ هﺪﻧﺮﭘ نآ دﻮﺧ نﺎﺑز زا ﺧﺮﺑ
ﯽ ﺑ هﺪﻧﺮﭘ نﺎﺘﺳود زا ﯿ
نﺎ ﯽﻣ دﻮﺷ ﮐ راﺪﻘﻣ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻪ ي
ﺎﺟ رد ﻪﻧاد ﯽﯾ
،شﻮﺧ
ﺮﻓ ﯾ ﺳا ،ماد رد و هدرﻮﺧ ﺐ ﯿ
رﺎﺘﻓﺮﮔ و ﺮ ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ .ا ﯾ اﺮﺑ ناواﺮﻓ شﻼﺗ ﻢﻏر ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ ﻦ ي
دازآ ي ﺎﻫﺪﻨﺑ ﺎﺑ ، ي ﺤﻣ ﮑ ﻪﺟاﻮﻣ ﺮﺗ ﻢ ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ .
ﺪﺑ ﯾ ﺗﺮﺗ ﻦ ﯿ ﻣاﺎﻧ نﺪﺷ ﺎﻫر زا ﺐ ﯿ
تدﺎﻋ ترﺎﺳا ﻪﺑ و ﻪﺘﺸﮔ ﺪ ﯽﻣ
ﮐ ﺪﻨﻨ .ا ﯾ ﻪﺑ مﺎ ﻤﻫ ﯿ لاﻮﻨﻣ ﻦ ﯽﻣ
ا ﺎﺗ درﺬﮔ ﯾ ﻦ ﮐ ﺪﻨﭼ زا ﺲﭘ ﻪ ي
نﺎﺘﺳود
نﺎﻤﺳآ رد زاوﺮﭘ لﺎﺣ رد ار دﻮﺧ ﯽﻣ
ﺑﯿ ﺪﻨﻨ . ﺴﺑ ﻪﺑﻻ و ﺰﺠﻋ ﺎﺑ ،نﺎﺘﺳاد غﺮﻣ ﯿ
ﻪﺑ ار نﺎﺘﺳود ،رﺎ ﮐ
ﻤ ﮏ اﺮﺑ ي دازآ ي ﻮﺧ ﯾ اﺮﻓ ﺶ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺧ .
اﯾ ﺜﻤﺗ نﺎﺑز ﻪﺑ ﻪﻟﺎﺳر ﻦ ﯿ
ﻘﺣ نارداﺮﺑ نآ رد و هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻞ ﯿﻘ
ﯽ زا رﻮﻈﻨﻣ و ﺪﻧا هﺪﺷ ﻊﻗاو بﺎﻄﺧ درﻮﻣ اﯾ
داﺮﻓا ﻦ ﮐ ﻧﺎﺴ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﮐ ﻪ
ﮕﺘﺴﺒﻟد ﯽ ﻧﺎﻤﺴﺟ ﻪﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻖﻠﻌﺗ و ﯿ
ﻧد ،ﺖ ﯿ ار نآ تﺎﻘّﻠﻌﺘﻣ و ﺎ ﮐ
ﻟﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ و ﺪﻧا ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨ ﮏ
ﺮﻃ ﯾ ﻮﺠﺘﺴﺟ رد ﺎﻬﻨﺗ ،ﻖﺣ ﻖ ي
ﻪﺑ لﻮﺻو
ﻘﺣ و ﻖﺣ ﯿ ﭘ و ﺖﻘ ﯿ رد ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮ ﯾﺎ
ي ﺑ ﮑﯿ ﻬﻟا فرﺎﻌﻣ ناﺮ ﯽ
ﺪﻨﺘﺴﻫ .
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ ﻏﺮﻣ نﺎﺘﺳاد ﺮ ﯽ
ﺖﺳا ﮐ رﺎﺘﻓﺮﮔ و ﺖﺑﺮﻏ ﻖﻤﻋ ﻪ ي
ﻮﺧ ترﺎﺳا و ﯾ
ﺶ رد ار ك ﯽﻣ ﮐ اﺮﺑ و ﺪﻨ ي ﺎﻫر ﯽﯾ ا زا ﯾ ﻌﺿو ﻦ ﯿ ﺎﻨﻔﺳا ﺖ ك ﺎﺑ
د نﺎﻏﺮﻣ ﯾ ﺮﻔﺴﻤﻫ و هاﺮﻤﻫ ﺮﮕ ﯽﻣ
دازآ ﻪﺑ و هﺪﺷ ﺎﻫر ترﺎﺳا و ﺖﺑﺮﻏ زا ﺎﺗ دﻮﺷ ي
ﻮﺧ بﻮﻠﻄﻣ ﯾ
ﺖﺳد ﺶ ﯾ
ﺪﺑﺎ . ا رد ﯾ هﺪﻧﺮﭘ ﺰﻣر زا ﻪﻟﺎﺳر ﻦ
ﻟوا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯿ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻣر ﻦ ﯽﻣ
اراد هﺪﻧﺮﭘ نﻮﭼ ،دﻮﺷ ي
؛ﺖﺳا ﻪﺒﻨﺟ ود ﯾ
ﻨﻌ ﯽ ور ﺮﺑ ﻢﻫ ي ﻣز ﯿ هار ﻦ ﯽﻣ ﺮﻃ زا ﻢﻫ و دور ﯾ
ﺎﻬﻟﺎﺑ ﻖ ﯾ ﺶ
ﯽﻣ ﻣا ﺪﺣ ﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﮑ
ﮕﺑ جوا نﺎ ﯿ
دﺮ . ا ﺎﺑ ﯾﻨ ﮑ ﻪ
» لﺎﺑ « ﮏﯾ دﺎﻣ ﺮﻣا ي رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﻣ ﺑ ﺎﻣا ،دور ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﺮﺗﺮ ﯾ ﺮﺗﻻاو و ﻦ ﯾ
ﭼ ﻦ ﯿ ﺖﺳا ﺰ . ﻧﺎﻨﭼ ﮑ ﻪ
ا رد نﻮﻃﻼﻓا ﯾ
هرﺎﺑ ﻦ ﯽﻣ ﻮﮔ ﯾ ﺪ:
» اﺮﺑ لﺎﺑ ي ﺖﺳا نآ ﮐ ﭼ ﻪ ﯿ ﺰ ي ار ﮐ ﻣ ﻪ ﯿ دراد ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻪﺑ ﻞ )
ﮕﻨﺳ ﻢﺴﺟ ﯿ
ﻦ ( وﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ و دﺮﺑ ﻻﺎﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ
ﮐ ﻪ
ﺴﻣ ﮑ ا و دزﺎﺳ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺖﺳا نﺎﯾاﺪﺧ ﻦ ﯾ
ﺖﺳا نﺪﺑ زا ءﺰﺟ نﺎﻤﻫ ﻦ ﮐ
ﺑ ﻪ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ اﺪﺧ رﻮﻣا ﻪﻤﻫ ﻪﺑ ار ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻦ ﯽﯾ
، ﮐ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪ :
زﯾ ﺎﺒ ﯽﯾ و
ﺎﻧاد ﯽﯾ ﻧ و ﯽﮑﯿ ﭼ و ﯿ ﺎﻫﺰ ﯽﯾ ا زا ﯾ ﺒﻗ ﻦ ﯿ دراد ﻞ « )
،نﻮﻃﻼﻓا 1380 ج ، 3 / 1235 .(
زا ﺲﭘ ،ﻪﻟﺎﺳر ﻦﯾا ﮥﻣﺪﻘﻣ رد ﮐ
د تا دﻮﺟﻮﻣ هﺪﻧﺮﭘ ﺰﻣر دﺮﺑرﺎ ﯾ
ﺮﮕ ي ﻧ هدﺮﺑ مﺎ ﯽﻣ ﺮﻫ ﺖﻠﺼﺧ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺎﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ﮏﯾ
ا زا ﯾ نارﻮﻧﺎﺟ ﻦ
ﻘﺣ نارداﺮﺑ ﯿ
ﺎﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﺒﺸﺗ ﻪﺑ ﺖﻘ ﯾ
هﺪﻧاﻮﺧاﺮﻓ نﺎﻧآ ﻞ ﯽﻣ
ا ﻪﺑ ﻪﻧ ﺎﻣا ؛ﺪﻧﻮﺷ ﯾ
ﺖﻠﻋ ﻦ ﮐ دﻮﺟو ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻪ ي
ﺣ ﺢﻄﺳ ﺎﺗ ار دﻮﺧ ﯿ
لﺰﻨﺗ تﺎﻧاﻮ
ﺒﺷ و ﺪﻨﻫد ﯿ
ﻠﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ ﺎﻬﻧآ ﻪ ﮑ
ﻋﺮﺑ ﻪ ﮑ ﺪﺑ ﺲ ﯾ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﮐ
اﻮﻗ ﻪ ي ﺣ ﯿ ﻧاﻮ ﯽ دﻮﺑﺎﻧ دﻮﺧ رد ار ﮐ
ﺎﺗ ﺪﻨﻨ ﻮﻠﺳ رد ك مﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ
» ﻟا ﻖﺣ ﯿﻘ ﯿ ﻦ «
ﺎﻧﯾ ﺮﻫ ﺖﻠﺼﺧ ﻊﻗاو رد و ﺪﻧﻮﺷ ﻞ ﮏﯾ
ﺒﺗﺮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تادﻮﺟﻮﻣ زا ﻪ
يا ر رد ﯾ ﺖﺿﺎ - ﻮﻠﺳ هار رد ك
ﻧﺎﻓﺮﻋ ﯽ ﻧﺎﺣور و ﯽ - ﺖﺳا ﮐ ﺎﺑ فرﺎﻋ ﻪ
ﺮﻫ ندﺎﻬﻧ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﮏﯾ
ﻘﺣ و ﻖﺣ ﻪﺑ ﺎﻫ نآ زا ﯿ
ﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ ،ﺖﻘ ﯿ
دﺰﻧ ﺮﺘﺸ ﮏﯾ ﯽﻣ دﻮﺷ .
ﯽﮔﮋﯾو نﺎﯿﺑ يﺎﻫ
ﺳاد زﻮﻣر ﻞﯿﻠﺤﺗو نارﻮﻧﺎﺟ نﺎﺘ
1 - ﺖﺸﭘرﺎﺧ ؛
» ﻘﺣ نارداﺮﺑ ﯿ
اﺮﻓ ار ﺖﻘ ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺧ ﮐ ﻦﻃﺎﺑ ﺖﺸﭘرﺎﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪ يﺎﻫ
ﺎﻫﺮﻫﺎﻇ و ﺪﻧدروآ اﺮﺤﺻ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ي
نﺎﻬﻨﭘ اردﻮﺧ
ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪﻨ ﮐ اﺪﺧ ﻪﺑ ﻪ ي ﮐ ﺷآ ﺎﻤﺷ ﻦﻃﺎﺑ ﻪ ﮑ
ﺷﻮﭘ ﺎﻤﺷ ﺮﻫﺎﻇ و ﺖﺳا رﺎ ﯿ
ا و هﺪ ﯾ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ناﺪﺑ ترﺎﺒﻋ ﻦ ﮐ
ﺘﺳا ﺖﺴﺨﻧ ﻪ ﯿ
ﻼ ي ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻠﻣﺎﻋ هﻮﻗ
ﯽﻣ دﻮﺷ ﮐ ﺛﺄﺗ نﺪﺑ زا ﺲﻔﻧ ﻪ ﯿ
ﺮ ﺬﭙﻧ ﯾ اﻮﻗ ﺮﺑ و دﺮ ي
ﺮﻫﺎﻇ ي ﭘ ﻪﺒﻠﻏ ﯿ اﺪ ﮐ ﺪﻨ
« ) دﺎﺠﺳ ي
، 113:1376 (
ﻧآ مود و ﮑ ﺎﻬﻨﺗ ار دﻮﺧ ﻦﻃﺎﺑ ﺺﺨﺷ ﻪ
داﺮﻓا ﺮﺑ ي ﮐ ﺎﺷ و قﺎﻘﺤﺘﺳا ﻪ ﯾ
ﮕﺘﺴ ﯽ ﺷآ ﺪﻧراد ﮑ ،دزﺎﺳ رﺎ ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﮐ ﻧﺎﺴ ﯽ ﮐ د ﻦﻃﺎﺑ زا ﺮﮔا ﻪ ﯾ
ﮕﻧ هﺮﺨﺳ ﻪﺑ ار نﺎﻧآ ﺪﻧﻮﺷ ﻊﻠﻄﻣ ناﺮﮕ ﯿ
و ﺪﻧﺮ
ﺎﻧاﻮﺗ ﯽﯾ رد ك ﻨﻃﺎﺑ تﻻﺎﺣ ﯽ
د ﯾ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ناﺮﮕ .
» وﺮﻤﻋ ﺟوﺎﺳ نﻼﻬﺳ ﻦﺑ ﯽ
« ﺮﺘﻤﻬﻣ ،ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﯾ
تﺪﻣ ،ﺖﺸﭘرﺎﺧ ﺖﻠﺼﺧ ﻦ
ﻧﻻﻮﻃ ﯽ و ندرﻮﺨﻧ اﺬﻏ ي
ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ﺖﺳا ﮐ
ﻪ ﯽﻣ ﮔﺪﻧز اﺬﻏ نوﺪﺑ زور ﻞﻬﭼ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽ
ﮐ ﺪﻨ
« ) ﺳ ﻦﺑا ﯿ
،ﺎﻨ 30:1370 (
ا و ﯾ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺐﻠﻄﻣ ﻦ
ر تﺪﻣ ﯾ ﺘﺿﺎ ﯽ ﺖﺳا ﮐ ﺎﺑ ﺎﻓﺮﻋ ﻪ ﯾ ﺗﺎﺒﻧ ﺲﻔﻧ ﺮﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻧارﺬﮕﺑ ﺪ ﯽ
ﺣ و ﯿ ﻧاﻮ ﯽ ﻪﺒﻠﻏ ﯾ ﺪﻨﺑﺎ .
» و ﯾ ﻤﻣ ﺎ ﮑ ﺖﺳا ﻦ دروﺮﻬﺳ رﻮﻈﻨﻣ ي
اﯾ ﺪﺷﺎﺑ ﻦ ﮐ ﻪ
ﮏﯾ و ور ﮏﯾ ﺷﺎﺑ ﮓﻧر ﯿ ﺎﻤﺷ ﻦﻃﺎﺑ و ﺮﻫﺎﻇ و ﺪ ﮑﯾ
ا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻠﻤﺠﻟﺎﺑ و ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺴ ﯾ
ﺖﺳا ﻦ ﮐ
رﻮﻄﻧآ ﻪ ﮐ
ﺘﺴﻫ ﻪ ﯿ ﺎﻤﻧ ﺪ ﯿﯾ ﺪ «
) دﺎﺠﺳ ي
، 123:1376 .(
2 - ﺑ رﺎﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯿ
ﺖﺳﻮﭘ زا نﺪﻣآ نوﺮ ﻧا نﺪﺑ ،رﺎﻣ دﻮﺧ ﺎﺑ رﺎﻣ ﺖﺳﻮﭘ ﮥﻄﺑار ﻪﺑ ﺲﻔﻧ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا نﺪﺑ ﻪﻄﺑار ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻪﺑ دراد ﺮﻈﻧ ؛
نﺎﺴ
ﻻو نﻮﭼ ﻢﻫ ﯾﺘ
ﯽ ﺖﺳا ﮐ ﻘﺣ و ﺖﺳا فﺮﺼﺘﻣ وا رد ﺲﻔﻧ ﻪ ﯿ
ا ﺖﻘ ﯾ زا اﺪﺟ ود ﻦ ﮑﯾ
ﺪ ﯾ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧﺮﮕ ي
ﮐ ﻠﻠﺧ ،نﺪﺑ و ﺲﻔﻧ ﺖﻗرﺎﻔﻣ ﻪ ﯽ
ﻪﺑ
دراو ﺲﻔﻧ ﯽﻤﻧ
ﮐ ﻧﺎﻨﭼ ،ﺪﻨ ﮑ ﻠﻠﺧ ﻢﻫ رﺎﻣ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺖﺳﻮﭘ ﻪ ﯽ
دراو رﺎﻣ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ ﯽﻤﻧ
ﮐ ﺘﺣ و ﺪﻨ ﯽ ﻓا ﺖﺳﻮﭘ نﺎﻫاﻮﺧ ﮑ
ﻧ نﺪﻨ ﯿ ﺖﺴﻫ ﺰ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻧ فرﺎﻋ ﻦ ﯿ
ﺎﺑ ﺰ ﯾ ﺮﻃ زا ﺪ ﯾ ر ﻖ ﯾ ﺿﺎ ﺰﺗ و ﻦﻃﺎﺑ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ ،ﺮﻫﺎﻇ ﻢﺴﺟ زا ﻦﺘﺷﺬﮔ ،ﺖ ﯿﮐ
ﻮﻘﺗ و ﻪ ﯾ ﭘ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ﺲﻔﻧ ﺖ ﯿ
دور ﺶ ﮐ ﻪﺑ ﻪ
ﮔدﺎﺳ ﯽ ا ، ﯾ ﻦ ﮐ ﻧﺎﻤﺴﺟ ﺪﺒﻟﺎ ﯽ
ار ﮐ ﻮﺧ حور و ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨ ﯾ
ﺎﻤﻧ دازآ ار ﺶ ﯾ
ﺪ .
» ﻊﻠﺧ ﮐ ﺪﺒﻟﺎ ﮐﻨ ﯿ ﻮﺷ نﻮﮔﺮﮔد ،ﺪ ﯾ
ذر تﺎﻔﺻ و ﺪ ﯾ
دﻮﺧ زا ار ﻪﻠ
رود ﮐﻨ ﯿ ﺪ
« ).
نﺎﻤﻫ : 123 (
3 - ﺎﯾ بﺮﻘﻋ نﻮﭽﻤﻫ ﮐ
مدﮋ ﭘ ؛ ﯿ ﺷ حﻼﺳ ﻪﺘﺳﻮ دﻮﺑ ﺎﻤﺷ ﺖﺸﭘ ﺲﭙﺳ ﺎﻤ
ﮐ ﺷ ﻪ ﯿ آﺮﺑ ﺲﭘ زا نﺎﻄ ﯾ
ﺪ . ﺟوﺎﺳ نﻼﻬﺳ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽ
زا رﻮﻈﻨﻣ
ﺷ ﯿ نﺎﻄ
» ﯽﻟﻮﺘﺴﻣ نﺎﺴﻧا ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺐﻀﻏ و تﻮﻬﺷ هﻮﻗ ود ﯽﻣ
دﻮﺷ
« ) . ﺳ ﻦﺑا ﯿ
،ﺎﻨ 33:1370 (
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻧ نﺎﺴﻧا ﻦ ﯿ
ﺰ ﯽﻣ اﻮﻗ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ي
٤
ﺣ ﺲﻔﻧ ﯿ ﻧاﻮ ﯽ ﭼ دﻮﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯿ
ﺣ ﺎﻬﻧآ ﺮﺑ و هﺪﺷ هﺮ ﮑ
ﻧاﺮﻤ ﯽ ﮐ ﺪﻨ . زﯾ اراد نﺎﺴﻧا اﺮ ي
ةﻮﻗ ود
» ﻪﻠﻣﺎﻋ « و
» ﻪﻠﻗﺎﻋ « ﻧﺎﻣز ؛ﺖﺳا ﯽ
ﮐ نﺎﺴﻧا ﻪ
ﻮﻘﺗ و هدﺮﺑ ﻻﺎﺑ ار ﻪﻠﻣﺎﻋ هﻮﻗ ﯾ
ﺐﺟﻮﻣ ،ﺪﻧادﺮﮔ ﺶﺘ ﯽﻣ
دﻮﺷ ﮐ اﻮﻗ زا ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪ ي
ﻧﺪﺑ ﯽ ﻠﺑ ،هﺪﺸﻧ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﮑ
ﺛﺄﺗ ﺎﻬﻧآ ﺮﺑ ﻪ ﯿ
اﻮﻗ ﺮﺑ و ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮ ي
ﺮﻫﺎﻇ ي ﻧ ﯿ ﻪﺒﻠﻏ ﺰ ﮐ ﺪﻨ . ﺒﻌﺗ ﻪﺑ و ﯿ ﺮ ي د ﯾ ﺮﮕ
» ﺷﺎﺑ حﻼﺳ ﻪﺑ ﺢّﻠﺴﻣ ﯿ
ﺷ ﺮﺑاﺮﺑ رد و ﺪ ﯿ
ﻃﺎ ﯿ ﺮﻓ ﻦ ﯾ ﺎﻘﻣ هﺪﻨﺒ هزرﺎﺒﻣ و ﺖﻣو ﮐﻨ
ﯿ ﺪ ﮐ ﺷ ﻪ ﯿ ﺮﻫ زا نﺎﻄ
اﺮﺑ فﺮﻃ ي ﺮﻓ ﯾ دراو ﺎﻤﺷ ﺐ ﯽﻣ
دﻮﺷ
« ).
نﺎﻤﻫ : 123 (
4 - غﺮﻣﺮﺘﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﮐ
مﺮﮔ ﮓﻨﺳ ﻪ ﯽﻣ
درﻮﺧ ﺎﺑ فرﺎﻋ ؛ ﯾ
ﻮﻗ ار دﻮﺧ ﺲﻔﻧ نﺎﻨﭼ ﺪ ي
ﺎﻤﻧ ﯾ دﻮﺷ ﺖﺨﺳ رﺪﻘﻧآ و ﺪ ﮐ
ﺲﻔﻧ هﻮﻗ ود ﻪ
ﺣ ﯿ ﻧاﻮ ﯽ دﺮﺑ وﺮﻓ ار ﺐﻀﻏ و تﻮﻬﺷ مﺎﻧ ﻪﺑ .ا
ﯾ ﻂّﻠﺴﺗ زا ﺖﺴﺗرﺎﺒﻋ ندﺮﺑ وﺮﻓ ﻦ ﯾ
ود ﺮﺑ ﻦﺘﻓﺎ ﺬﻣ هﻮﻗ
ﮐ و رﻮ ﮐ ﻧد تاّﺬﻟ ﻦﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨ ﯿ
ﻮ ي ﮐ زا ﻪ
ﺎﭘﯾ ﻪ ﺎﻫ ي ر ﯾ ﺖﺳا ﺖﺿﺎ
» و ﮐ ﺎﻨ ﯾ ا زا ﻪ ﯾ ﺖﺳا ﻦ ﮐ ﺸﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ ﮥﻤﻫ ﻪ ﮑ
ﺳ تﻼ ﯿ ﻮﻠﺳ و ﺮ ك ﺘﺨﺳ و ار ﯽ ﺎﻫ ﻢﻀﻫ ار ﮐ
دﻮﺧ هار ﺮﺳ زا هدﺮ
رادﺮﺑ ﯾ ﺷﺎﺑ رﺎﺑدﺮﺑ و ﻞﻤﺤﺘﻣ و ﺪ ﯿ
ﺪ
« ) . نﺎﻤﻫ : 124 (
5 - ﻞﺜﻣ ترﺎﺒﻋ ﮐ
ﺮ ﮐ ﺲ ﮐ ناﻮﺨﺘﺳا ﻪ ﯽﻣ
ﺑ ؛درﻮﺧ ﯿ نﺎ ﯽﻣ ﮐ ﺪﻨ ﮐ ﻌﻄﻗ ﻪ ﻫار ﺮﻫ ًﺎ ﯽ ﺎﺼﻣ ﯾ ﺸﻣ و ﺐ ﮑ ﻮﺧ صﺎﺧ تﻼ ﯾ
دراد ار ﺶ .
ﺘﻗو ﯽ
ﺴﺑ دﻮﺼﻘﻣ و فﺪﻫ ﯿ
ﺘﺨﺳ ،ﺖﺳﻻاو رﺎ ﯽ
يﺎﻫ ﻧ لﻮﺻو هار ﯿ
ﺴﺑ ﺰ ﯿ ﺑ رﺎ ﯿ ﺪﺷ و ﺮﺘﺸ ﯾ
ﺖﺳا ﺮﺗﺪ . اﺮﺑ ﺲﭘ ي اﯾ ﻨ ﮑ ﻮﺧ فﺪﻫ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ فرﺎﻋ ﻪ ﯾ
ﺶ
ﺎﺑ ﺪﺳﺮﺑ ﯾ ﺘﺨﺳ ﺪ ﯽ يﺎﻫ ﻮﻠﺳ هار ك ﺬﭙﺑ لد و نﺎﺟ ﺎﺑ ار ﯾ
ﺘﺨﺳ زا و دﺮ ﯽ
ﺎﻫ دﻮﺸﻧ ﻪﺘﺴﺧ .»
ﻦﯾا و ﮐ ﺎﻨ ﯾ ر زا ﻪ ﯾ ﺖﺿﺎ ﺘﺨﺳ ﻞﻤﺤﺗ و ﯽ
ﺎﻫ ﻊﻓر و
ﻮﻠﺳ ﻊﻧﺎﻣ عﻮﻧ ﺮﻫ ك
ﺖﺳا
« ) . نﺎﻤﻫ : 124 (
6 - ﭘ رﺪﻨﻤﺳ نﻮﭽﻤﻫ ﯿ
ندﻮﺑ ﺶﺗآ رد ﻪﺘﺳﻮ
؛ ﮐ ﺎﻨ ﯾ ا زا ﻪ ﯾ ﺖﺳا ﻦ ﮐ ﺳ هار رد ﻪ ﯿ
ﻮﻠﺳ و ﺮ ك ﺷﺎﺑ راﻮﺘﺳا ﯿ
و ﻪﺘﺳراو نﺎﻨﭼ نآ ار دﻮﺧ و ﺪ
ﺳ ةدﺎﻣآ ﯿ ﻮﻠﺳ و ﺮ ك ﮐﻨ ﯿ ﺪ ﮐ ﺷ ﻪ ﯿ ﺮﻓ ار ﺎﻤﺷ ﺪﻨﻧاﻮﺘﻧ ﺎﻫ نﺎﻄ ﯾ
ﻫ زا و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺎﻤﺷ هار ﻊﻧﺎﻣ و ﺪﻨﻫد ﺐ ﯿ
ﺛدﺎﺣ ﭻ ﻪ يا ﺪﻧﺰﮔ ي ﺪﺳﺮﻧ ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﮐ
ﻪ
ﻫاﺮﺑا تﺮﻀﺣ ﯿ
دﺮﻤﻧ ﺶﺗآ زا ﻢ ﯾ
دﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ هر نﺎ ) .
نﺎﻤﻫ : 124 (
ﺟوﺎﺳ نﻼﻬﺳ ﯽ
ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﮐ
؛ﻪ
» ﺎﺑﯾ ﺘﺳرﺪﺑ ار ﻢﻫو ةﻮﻗ ﺪ ﯽ
ﺖﺧﺎﻨﺷ . زﯾ ﺎﻓ ﻢﻫ و ﺖﺳا رﺮﺿ ﻞﻣﺎﺷ ﻢﻫ ﺶﺗآ ﺪﻨﻧﺎﻣ اﺮ ﯾ
ﺑ رد ﺎﻣا ،هﺪ ﯿ
نﺎ
اﻮﻗ ي نﺎﺴﻧا
» ﺧ ﯿ لﺎ « ﺖﺳا ﮐ ﻔﻣ ﻢﻫ ﻪ ﯿ
ّﺮﻀﻣ ﻢﻫ و ﺖﺳا ﺪ ،
ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ﻌﻗاو شروﺮﭘ
ﯿ ﺰﻣر ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖ ﯾ
اﺮﮔ ﺎ ﯿﯾ ﻔﻨﻣ رﻮﻣا ﻪﺑ نﺪ ﯽ
. ﻧ و ﯿ ﺰ
ر ﻪﺑ هرﺎﺷا ﯾ
ﺰﺗ و ﺖﺿﺎ ﯿﮐ
ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ دراد ﻪ ﮐ
دﻮﺷ دازآ حور ﻪ .
اﺮﭼ ﮐ اﺮﺑ ﺮﮔا ﻪ ي ﺗﺪﻣ ﯽ اﯾ ﺬﻬﺗ ﻦ ﯾ ﺰﺗ و ﺐ ﯿﮐ ﮕﺘﺴﺒﻟد ،دﻮﺷ ﻊﻄﻗ ﻪ ﯽ
ﻪﺑ
ﻧﺎﻤﺴﺟ ﯿ ﻧد تﺎﻘّﻠﻌﺗ و ﺖ ﯿ
ﻮ ي ﭘ ﯿ ﺶ ﯽﻣ آﯾ ﺪ.
« ) ﻪﯾﻼﮐﺮﻘﻨﺳ ،
1391 : ش 6 / 49 (
7 - شﺎﻔﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯾ
هﺮﭘ ﺐﺷ ﺎ
؛ ﮐ زاوﺮﭘ ﺐﺷ رد ﻂﻘﻓ ﻪ ﯽﻣ
ﮐ
،ﺪﻨ ترﺎﺒﻋ ﻦﯾارد
» ﺐﺷ « ﺑ ﺰﻣر ﯿ راﺪ ي ﻟﺎﺳ و فرﺎﻋ ﮏ
ﻪﻤﻫ نﻮﭼ ﺖﺳا
اﻮﻗ ي ﻧﺎﻤﺴﺟ ﯽ وﺮﻓ باﻮﺧ رد ﯽﻣ
ﺑ زا فرﺎﻋ ساﻮﺣ لﺎﻐﺘﺷا تﺎﺒﺟﻮﻣ و ﺪﻧور ﯿ
ﻦ ﯽﻣ دور . ﻤﻫ ﻪﺑ ﯿ ﻟد ﻦ ﯿ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻞ ﮐ
ﻞﻣﺎ ﯽﻣ ﻮﺳ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ي
ﻮﺧ بﻮﻠﻄﻣ ﯾ
دﻮﺷ رﺎﭙﺴﻫر ﺶ .
» ا رﻮﻈﻨﻣ ﯾ ﺖﺳا ﻦ ﮐ ﻧ ﺮﻫﺎﻈﺗ ﻪ ﮑ
ﻨﯿ ﺪ ﮐ نادﺮﻣ ﻪ د زا اﺪﺧ ﯾ ﺪﻨﺷﺎﺑ نﺎﻬﻧ ﻖﻠﺧ ﺪ .
« )
،يدﺎﺠﺳ 1376 : 125 (
ﻮﻧ ﯾ ذ زا ﺲﭘ هﺪﻨﺴ ﮐ
ا ﺮ ﯾ ﻣﺎﻀﻣ ﺎﺑ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻦ ﯿ
ذ ﻦ ﮐ نﺎﺘﺳاد ﻪﻣادا ﻪﺑ هﺪﺷ ﺮ ﯽﻣ
ﻠﺋﺎﺴﻣ و دزادﺮﭘ ﯽ
ﺲﻔﻧ طﻮﺒﻫ ،ﺲﻔﻧ مﺪﻗ و ثوﺪﺣ نﻮﭼ ،
ﺑ ،رﺪﻗ و ﺎﻀﻗ ﯿ
راﺪ ي ﻃ ،ﺲﻔﻧ ﯽ ﺮﻃ ﯾ ﻼﻓا زا رﺬﮔ و ﻖ ك
حﺮﻄﻣ ﻪﻟﺎﺳر رد ار ﯽﻣ
ﮐ ﺪﻨ .
ﯾﺮﻈﻧ ﺲﻔﻧ مﺪﻗ و ثوﺪﺣ هرﺎﺑرد ﻪ
ﺎﻫ ﻔﻠﺘﺨﻣ ي ﯽ دراد دﻮﺟو .
ﻤﻫا ﯿ ا ﺖ ﯾ ا رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦ ﯾ
ﺖﺳا ﺖّﻠﻋ ناﺪﺑ ﺎﺠﻨ ﮐ
ﺘﻗو ﻪ ﯽ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ زا ﺚﺤﺑ
ﻠﺻا ﻦﻃﻮﻣ و تﺎّﻗﺎﻔﺗا ندروآ ﯽ
ﭘ حور ﯿ ﺶ ﯽﻣ آﯾ ا و ؛ﺪ ﯾﻨ ﮑ ﺎﺟ زا ﻪ ﯾ ﻌﻗاو هﺎﮕ ﯽ ﻮﺧ ﯾ طﻮﺒﻫ ﺶ ﮐ
ا هدﺮ ﯾ ﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻦ ﯿ نﺎ ﯽﻣ دﻮﺷ ﮐ ﭘ ﺲﻔﻧ ﻪ ﯿ ﺮﺘﺸ
؛هدﻮﺑ دﻮﺟﻮﻣ ﻢﻫ ﯾ
ﻨﻌ ﯽ ﺪﻗ ﺲﻔﻧ ﯾ ﺖﺳا ﻢ .»
ﺪﻗ ار ﺲﻔﻧ نﻮﻃﻼﻓا ﯾ
و ﻢ ﻟزا ﯽ ﯽﻣ ﻘﻋ ﻪﺑ وﺪﻧاد ﯿ
ا و ﻖﻠﺧ وا هﺪ ﯾ
دﺎﺠ ﮐ ﻣﻮﻬﻔﻣ ندﺮ ﯽ
دراﺪﻧ . ﻞﺻا
ﺪﻗ تادﻮﺟﻮﻣ ﻪﻤﻫ ﯾ
ﻐﺗ ﻂﻘﻓ و ﺪﻧا ﻢ ﯿﯿ
ﺪﻧا ثدﺎﺣ تاﺮ .
ﺪﻗ ﻢﻫ سﻮﻔﻧ ﺲﭘ ﯾ
ﻘﻟﺎﺧ و ﺪﻧا ﻢ ﯽ
ﻧ ﻖﻟﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﭽﻧآ و ﺪﻧراﺪﻧ ﯿ
ﻐﺗ ،دراد زﺎ ﯿﯿ
ﺖﺳا تاﺮ .
ا رد ﺲﭘ ﯾ ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻦ ﮐ
ا ﺪﻧواﺪﺧ رﺎ ﯾ
ﺮﺣ دﺎﺠ ﮐ ﻐﺗ و ﺖ ﯿﯿ ﺖﺳاﺮ . ﻤﻫ ﻪﺑ ﯿ ﻟد ﻦ ﯿ ﻮﻄﺳرا ﻞ ﯽﻣ
ﻮﮔ ﯾ ﺪ ﺮﺤﻣ ؛ ك ﻖﻟﺎﺧ ﻪﻧ و لوا .
» ﺐﻄﻗ ﻦﯾﺪﻟا زار ي «
ﻧﯿ ﻨﭼ ﺰ ﯿ ﻘﻋ ﻦ ﯿ ﺪ ه يا دراد . ز هﺪﻋ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﯾ
دﺎ ي ﻣﻼﺳا ﻪﻔﺳﻼﻓ زا ﯽ
ﺗ ﮑ ثدﺎﺣ ار ﺲﻔﻧ نﻮ ﯽﻣ
ﺪﻨﻧاد . ﺋﺎﺸﻣ ﯿ ثدﺎﺣ ﺲﻔﻧ ﺪﻧراد دﺎﻘﺘﻋا نﺎ
ﺖﺳا دّﺮﺠﻣ )
ﻧﺎﺣور ﯿ ﺖﺳا ءﺎﻘﺒﻟا و ثوﺪﺤﻟا ﻪ (
ﻧﺎﻤﺴﺟ ار ﺲﻔﻧ ثوﺪﺣ ارﺪﺻﻼﻣ ﯽ
ﯽﻣ ﺪﻧاد ) ﻧﺎﻤﺴﺟ ﯿ ﻧﺎﺣور و ثوﺪﺤﻟا ﻪ ﯿ
ﻪ ءﺎﻘﺒﻟا .(
ﺳ ﻦﺑا ﯿ ﺎﻨ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد نﺪﺑ ثوﺪﺣ ﻪﺑ ثدﺎﺣ ار ﺲﻔﻧ ﻢﻫ «
) ﺳ ﻦﺑا ﯿ
،ﺎﻨ 1331 : 51 - 52 ﺑذ و ﯿ ﺤ ﯽ ، 1386 : 292 - 291 .(
ا لاﻮﺳ ﯾ ﺖﺳا ﻦ ﮐ ﺘﻗو ﻪ ﯽ ﺳ ﻦﺑا ﯿ و ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ ﺲﻔﻧ ثوﺪﺣ ﻪﺑ ﺎﻨ ﻪﻠﺌﺴﻣ
ﺎﺟ ﺲﻔﻧ طﻮﺒﻫ ﯽﯾ
حﺮﻄﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ ﮐ ﺪﻗ ﺲﻔﻧ ﻪ ﯾ
ﺲﭘ ؛ﺪﺷﺎﺑ ﻢ
ﺳ ﻦﺑا ﻪﻧﻮﮕﭼ و اﺮﭼ ﯿ
ا زا ﺎﻨ ﯾ ﻦ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻟﺎﺳر رد ﻪ ﺎﻫ ي هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ ﮐ
ﺎﺗ ؟ﺖﺳا هدﺮ ﮐ
نﻮﻨ ﮐ ﺴ ﯽ ا ﻪﺑ ﯾ ﻊﻧﺎﻗ ﺦﺳﺎﭘ ،ﺶﺳﺮﭘ ﻦ ﮐ
ﺪﻨﻨ ه يا هداﺪﻧ
ﺖﺳا . زﯾ ا اﺮ ﯾ ﻦ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺖﺳا ﺲﻔﻧ مﺪﻗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ .
ﺎﻣا
» ﺷ ﯿ ﺋﺮﻟا ﺦ ﯿ ﺲ « و
» ﺷ ﯿ قاﺮﺷا ﺦ « ﺴﺑ و ﯿ رﺎ ي ﻣﻼﺳا ﻪﻔﺳﻼﻓ زا ﯽ
د ﯾ ثوﺪﺣ ﻪﺑ ﺮﮕ
اﺮﺑ و ﺪﻧا ﻞﺋﺎﻗ ي
ﺤﻣ ﻪّﻟدا نآ تﺎﺒﺛا ﮑ
ﻤ ﯽ ﺪﻧا هدﻮﻤﻧ ﻪﺋارا .
٥
ﻂﻘﻓ
» ارﺪﺻﻼﻣ « رد ﺸﺨﺑ ﯽ ا ﻪﺑ رﺎﻔﺳا زا ﯾ
ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦ )
ﺲﻔﻧ مﺪﻗ (
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﮐ روآ ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ ﺮﻫﺎﻇ رد ﻪﺘﺒﻟا ﻪ ي
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻬﻫﺎﮔﺪﯾد
ﺪﻧا ﯾ ﺧﺮﺑ و ناﺪﻨﻤﺸ ﯽ
اور ﯾ ا تﺎ ﮐ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﺎﻔﺘ .
ارﺪﺻﻼﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻣ
و ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ي
دراد دﺎﻘﺘﻋا :
» دوﺮﻓ و طﻮﻘﺳ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﭽﻧآ
ﻠﺻا ﺖﻠﻋ زا ﺲﻔﻧ نﺪﻣآ ﯿ
ﺶ ﯾ ﻠﻘﻋ سﺪﻘﻣ رﺪﭘ ﺎ ﯽ
شا ﯽﻣ ﻪﺑ ﻞﻋﺎﻓ زا ﺎﻫ لﻮﻠﻌﻣ روﺪﺻ و ﺖﺳوا ﺖﻠﻋ تﺎﻬﺟ و ﻞﻋﺎﻓ نﻮﺌﺷ نﺎﻤﻫ دﻮﺷ
ﻣا ﺖﻬﺟ ﺮﻃﺎﺧ ﮑ
ﻧﺎ ﯽ ﺎﻘﻧ و ﺎﻫ ﻞﻋﺎﻓ ﯾ
ﻣا ،ﺺ ﮑ ﺗاذ ﺮﻘﻓ تﺎﻧﺎ ﯽ
ﺖﺳﺎﻫ لﻮﻠﻌﻣ ﮐ
ﺪﻋ ﻪ ه يا ا ﻂﻠﻏ ﻪﺑ ﯾ ﺎﻘﻧ ﻦ ﯾ مدآ تﺮﻀﺣ هﺎﻨﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﺺ
) ع ( ﻘﻠﺗ ﯽ ﺣ و ﺪﻧا هدﻮﻤﻧ ﮑ
ﻟﺎﻌﺗ ﻖﺣ ﺖﻤ ﯽ
اﯾ بﺎﺠ ﮐ هدﺮ ﮐ ا ﻪ ﯾ دﺎﻣ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑ سﻮﻔﻧ ﻦ ي
طﻮﺒﻫ ﮐ ﺪﻨ « )
،ارﺪﺻﻼﻣ 1380 ج،
1 / 338 - 342 (
» ﺣ ﺎﻣا ﮑ ا نﺎﻓرﺎﻋ ﺮﻈﻧ رد ﺲﻔﻧ طﻮﺒﻫ ﺖﻤ ﯾ
ﺖﺳا ﻦ ﮐ ا ﻪ ﯾ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﺸ :
ﭘ سﻮﻔﻧ ﯿ ﺒﻃ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑ دورو زا ﺶ ﯿ
ﺋﻼﻣ ﺦﻨﺳ زا ﺖﻌ ﮑ
ﻬﻟا ﻪ ﯽ ﺪﻧا ﮐ ﻪ
ا ﻢﻠﻋ ﯾ آ سﺎﺳاﺮﺑ تادﻮﺟﻮﻣ عﻮﻧ ﻦ ﯾ
ﻪ 30 ﺰﻨﺗ ءﺎﻤﺳا ﻪﺑ ﻢﻠﻋ ﻂﻘﻓ هﺮﻘﺑ هرﻮﺳ ﯾﻬ
ﯽ اﺮﺑ نﺎﺴﻧا و ﺖﺳا ي
اﯾ ﻦ ﮐ ﺪﺒﺗ ﻪ ﯾ ﻧﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﻞ ﯽ
ﮐ و ﻞﻣﺎ
ﻤﺟ و ﻊﻣﺎﺟ ﯿ
ﻬﻟا ءﺎﻤﺳا ﻊ ﯽ
- ﺰﻨﺗ ﯾﻬ ﯽ ﺒﺸﺗ و ﯿ ﻬ ﯽ دﻮﺷ - ﺎﺑﯾ ا ﻪﺑ ﺪ ﯾ طﻮﺒﻫ ﻢﻟﺎﻋ ﻦ ﮐ
ﻻﺎﺑ ﺐﺗاﺮﻣ و تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨ ي
دﻮﺟو ي ﻮﻨﻌﻣ و ي ﺖﺳد
ﯾ ﺪﺑﺎ .«
) ﻪﯾﻼﮐﺮﻘﻨﺳ ،
1391 : ش 6 / 50 (
ترﺎﺒﻋﺎﻣا
» ﻧاﺪﺑ ﯿ ا ﺪ ي ﻘﺣ نارداﺮﺑ ﯿ
ﺖﻘ ﮐ ﺘﻋﺎﻤﺟ ﻪ ﯽ ﺻ زا ﯿ ﺷﺎﭙﺑ ﺎﻫ ناد و ﺪﻧدﺮﺘﺴﮕﺑ ﺎﻫ ماد و ﺪﻧﺪﻣآ اﺮﺤﺻ ﻪﺑ نادﺎ ﯿ
ﺪ ﺎﻬﺳﺮﺘﻣ و ﺎﻬﻟﻮﻫاد و
ﺎﭘ ﻪﺑ ي ﮐ ﺎﺷﺎﺧ رد و ﺪﻧدﺮ ك
ﺪﻧﺪﺷ نﺎﻬﻨﭘ «
) دﺎﺠﺳ ي
، 114:1376 (
ﮐ ﺎﺟ ﻪﺑ ﺺﺨﺷ لوا نﺎﺑز ﻪﺑ ﻪ ي
ﻏﺮﻣ ﯽ ﮐ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ نﺎﺘﺳاد نﺎﻣﺮﻬﻗ ﻪ
ﯽﻣ آﯾ زﺎﻏآ ار دﻮﺧ هوﺪﻧا ،ﺪ ﯽﻣ
ﮐ ﻬﻟا رﺪﻗ و ﺎﻀﻗ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ هرﺎﺷا ،ﺪﻨ ﯽ
؛دراد ﯾ ﻨﻌ ﯽ اﯾ ﻨ ﮑ ﺸﻣ ﻪ ﯿ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧواﺪﺧ هدارا و ﺖ ﯽﻣ
ﺊﯿﺷ ﮏﯾ دﻮﺷ
ا رد ﯾ ﻦ رﻮﻬﻇ ﻢﻟﺎﻋ ﯾ
ﺪﺑﺎ ﯾ ؛دﻮﺷ دﻮﺟﻮﻣ ﺎ ﯾ
ﻨﻌ ﯽ ﺮﻣا ثوﺪﺣ ي
ﻖﻠﻌﺗ و لﺎﺜﻣ ﻢﻟﺎﻋ زا حور طﻮﺒﻫ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯾ
ا ﻪﺑ نآ ﻦﺘﻓﺎ ﯾ
ﻧﺎﻤﺴﺟ ﻢﻟﺎﻋ ﻦ ﯽ
،
ﺸﻣ و رﺪﻗ و ﺎﻀﻗ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ﯿ
ﻬﻟا ﺖ ﯽ ﺖﺳا . ﻏﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺳرد ﯽ
ﮐ ﺘﺸﻣ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻪ ﯽ
ﺳا ﻪﻧاد ﯿ ماد ﺮ ﯽﻣ دﻮﺷ . ﺲﭘ ﯽﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ : ا
ﯾ ﻦ
ﺖﺳا ﯽﺳﻮﻔﻧ لﺎﺣ حﺮﺷ نﺎﺘﺳاد ﮐ
ﺸﻣ ﻪﺑ ﻪ ﯿ و ﺖ ا رد ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﺷاﺬﮔ دﻮﺟو ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ ﺎﭘ رﺎﮔدروﺮﭘ ﺖﺳاﻮﺧ ﯾ
ﻧﺎﻤﺴﺟ ﻢﻟﺎﻋ ﻦ ﯽ
ناﺪﻧزو
) ﻦﺗ و ﺐﻟﺎﻗ (
سﻮﺒﺤﻣ ﯽﻣ ﺘﻗو و ﺪﻧﻮﺷ ﯽ
ﯽﻣ ﺪﻧﺮﮕﻧ
» ﻘﻠﺣ ﻪ ﺎﻫ ي ماد « ار ﯽﻣ ﺑﯿ ﺪﻨﻨ ﮐ ﭘ زا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪ ﯿ
دﻮﺟو ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﺘﺳﻮ
ﺎﻀﻋا و ﻢﺴﺟ نﺪﻣآ ي
ﻧﺎﻤﺴﺟ ﯽ ﻧﺎﺴﻔﻧ تﺎﻘﻠﻌﺘﻣ و ﯽ
ﺪﻧا هﺪﺷ نآ زا ﻞﺻﺎﺣ .
ا رد ﯾ لﺎﺣ ﻦ ﮐ ﻣ ﻪﺑ ترﺎﺳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ،سﻮﻔﻧ ﻪ ﮑ
ﺮﻏ نﺎ ﯾﺒ ﯽ ﮐ شﻼﺗ ،ﺪﻨﻫﺎﮔآ ﺪﻧا هﺪﺷ رﺎﺘﻓﺮﮔ نآ رد ﻪ ﯽﻣ
ﮐ ﻫار ﺎﺗ ﺪﻨﻨ ﯽ
اﺮﺑ ي ﺻﻼﺧ ﯽ زا
اﯾ ﻗ ﻦ ﯿ ﻮﺠﺑ ﺎﻫﺪﻨﺑ و ﺪ ﯾ
ﺪﻨ . ا ﺎﻣا ﯾ ﺤﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ شﻼﺗ ﻦ ﮑ
ﺎﻫﺪﻨﺑ نﺪﺷ ﺮﺗ ﻢ ي
ماد ﯽﻣ ﺐﺟﻮﻣ و ددﺮﮔ ﯾ
ﻣﻮﻧ و سﺄ ﯿ
ﺪ ي نﺎﺷ ﯽﻣ زا ﺎﺗ دﻮﺷ
ﺮﺣ ﮐ ا زﺎﺑ ﺖ ﯾ ﺪﻨﺘﺴ . ﺮﻫ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﮏﯾ
ﺮﻣ زا د ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ نوﺪﺑ نﺎﻏ ﯾ
ﺮﮕ ي ﻧد ﻪﺘﺴﺒﻟد و لﻮﻐﺸﻣ ﯿ
نآ تﺎﻘّﻠﻌﺘﻣ و ﺎ ﯽﻣ
ﻠﺻا ﻦﻃو و ﺪﻧﻮﺷ ﯽ
دﻮﺧ
ﮐ طﻮﺒﻫ نآ زا ﻪ ﮐ
شﻮﻣاﺮﻓ ار ﺪﻧا هدﺮ ﯽﻣ
ﮐ ﺪﻨﻨ . ﺲﭘ ﯽﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ :
ﻠﺻا ﺖﻠﻋ ﯽ شﻮﻣاﺮﻓ و ندﺎﺘﻓارود ،ﺖﺑﺮﻏ ﮐ
ﺪﻧواﺪﺧ و دّﺮﺠﺗ ﻢﻟﺎﻋ ندﺮ
ﺎﻬﻧ رد و ﯾ ﺑ دﻮﺧ زا ﺖ ﯿ
ﮕﻧﺎﮕ ﯽ ﺖﺳا .
اﺮﺑ حاورا ﻪﻤﻫ ﺎﻣا ي
ﻤﻫ ﯿ ﺎﺑ ﻪﺸ اﯾ ﺖﻠﻔﻏ ﻦ ﯽﻤﻧ
ﺪﻨﻧارﺬﮔ . ﺷﻮﻫ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﭽﻧآ ﺲﭘ ﯿ
رﺎ ي ﺑ و ﯿ راﺪ ي ﺖﻠﻔﻏ باﻮﺧ زا ﺪﻨﺑرد سﻮﻔﻧ ﯽﻣ
دﻮﺷ
ﭼ ﯿ ؟ﺖﺴ
» ﺘﻋﺎﻤﺟ ﯽ د ار ﯾ زا مﺪ ﯾ ﺑ ماد زا ﺎﻫ لﺎﺑ و ﺎﻫﺮﺳ ،دﻮﺧ نارﺎ ﯿ
نوﺮ ﮐ ا زا و هدﺮ ﯾ
ﺲﻔﻗ ﻦ يﺎﻫ ﺑ ﮓﻨﺗ ﯿ ﺮﭘ ﮓﻨﻫآ و هﺪﻣآ نوﺮ ﯾ
نﺪ
ﯽﻣ ﮐ ﺪﻧدﺮ
« ) . نﺎﻤﻫ : 115 ( ا زا ﯾ ﺖﺳﺎﺠﻨ ﮐ ﻫﺎﮔآ ﻪ ﯽ ﻌﺿو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯿ
ﻠﻌﻓ ﺖ ﯽ و ترﺎﺳا و ﯾ
زﺎﻏآ ﻪﺘﺷﺬﮔ ندروآدﺎ ﯽﻣ
دﻮﺷ . سﻮﻔﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﺑ
ﻢﺴﺟ زا هﺪﺷ ﺎﻫر ﮐ
ﺮﭘ ﻪ ﯾ ﻨﻌﻣ ﻪﺑ نﺎﺸﻧﺪ ﯽ
ﮐ هﺎﮔآ ﻦﺗ ﺐﻟﺎﻗ رد دﻮﺧ ترﺎﺳا ﻪﺑ ﺖﺳا تﻻﻮﻘﻣ ﺐﺴ ﯽﻣ
ﻪﺑ ار ﺶﺗرﺎﺳا زا ﻞﺒﻗ عﺎﺿوا و دﻮﺷ
ﺮﻃﺎﺧ ﯽﻣ دروآ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﺘﺷا و رﻮﺷ ﻦ ﯿ
ﻗﺎ ﯽ و رد ي ﻞﺻﺎﺣ ﯽﻣ ﻪﺑ ﺎﺗ دﻮﺷ ﮐ
ﺐﺴ ﮐ دزادﺮﭙﺑ لﺎﻤ .ا
ﮐ نﺎﺟ نﻮﻨ هرﺎﺑود
ﯽﻣ ﮔﯿ ﻪﺑ ﻢﻠﻋ ﺎﺑ و دﺮ
ﺋﺰﺟ ﯿ ﻔﻋﺎﻀﻣ شﻼﺗ تﺎ ﯽ
ﯽﻣ ﺎﻤﻧ ﯾ ﻮﻠﻋ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪ ي
دﻮﻌﺻ ﮐ اﺮﺑ ﺎﻣا ؛ﺪﻨ ي
اﯾ ﻦ ﮐ جﺎﺘﺤﻣ رﺎ ﮐ
ﺴ ﯽ ﺖﺳا ﮐ ﺎﻤﻨﻫار ار وا ﻪ ﯽﯾ
رد و هدﻮﻤﻧ
ﺎﺟ ي ﺎﺟ ي اﯾ ﺴﻣ ﻦ ﯿ و هاﺮﻤﻫ ﺖﺨﺳ ﺮ ﮐ
ﻤ ﮏ ﺪﺷﺎﺑ وا لﺎﺣ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ نﺎﻓرﺎﻋ زا ﻦ ﮐ
ﺣ و ﻞﻣﺎ ﮑ ﺎﻤ ﯽﯾ ﮐ ﻨﭼ ﻪ ﯿ ﺗرﺎﺳا ﻦ ﯽ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﮐ هدﺮ و
ﺎﺑ ﺪﻧا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯾ
ﮔدﺎ ﯿ ﺮ ي ا مﻮﻠﻋ ﮐ ﺑﺎﺴﺘ ﯽ ﺎﻫر نآ زا ار دﻮﺧ ﯽﯾ
ﺪﻨﺸﺨﺑ ﮐ ﻤ ﮏ ﯽﻣ ا درﻮﻣ رد ﻪﭽﻧآ و ﺪﺒﻠﻃ ﯾ
ﻢﺸﭼ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺎﻫر سﻮﻔﻧ ﻦ
ﯽﻣ ا ،درﻮﺧ ﯾ ﺖﺳا ﻦ ﮐ ﻪ:
» ﺮﻫ ﯽﮑﯾ رﺎﭘ ار ه يا ﺎﭘ ﺮﺑ ﺎﻫﺪﻨﺑ و ﺎﻫ لﻮﻫاد نآ زا ي
هﺪﻧﺎﻣ ﮐ ا نﺪﺑ ﻪ ﯾ ﺮﭘ زا ار نﺎﺸ ﯾ
زﺎﺑ نﺪ ﯽﻤﻧ ا و ﺖﺷاد ﯾ ار نﺎﺸ
دﻮﺑ شﻮﺧ ﺎﻫﺪﻨﺑ نآ
« ) . نﺎﻤﻫ : 115 (
اﯾ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ناﺪﺑ ﻦ ﮐ
ﺎﻘﺑ زﻮﻨﻫ ﻪ ﯾﺎ
ي ﻟ و ﺖﺴﻫ نﺎﻧآ يﺎﭘ و ﺖﺳد ﺮﺑ ماد ﮑﯿ
ا ﻦ ﯾ ﻮﻠﻋ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑ ﺲﻔﻧ جوﺮﻋ ﻊﻧﺎﻣ ﺎﻫ ﻦ ي
ﯽﻤﻧ ﻪﻤﺘﺗ اﺮﯾز ﺪﻧﻮﺷ
ﻗﯿ ا رد ندﻮﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ،ماد دﻮ ﯾ
ﺖﺳا ﻢﻟﺎﻋ ﻦ .
ﻧﺎﻣز ﺎﻣا ﯽ ﮐ ﺒﻃ گﺮﻣ ﻪ ﯿﻌ
ﯽ ﺷﻼﺘﻣ ﺶﺗﺎﻘّﻠﻌﺘﻣ ﻪﻤﻫ و ﻢﺴﺟ ضاﺮﻋا و ﻢﺴﺟ ﺪﻫد خر ﯽ
هﺪﺷ
ﻪﺑ ،سﻮﻔﻧ و رﻮﻃ
ﮐ ا زا ﻞﻣﺎ ﯾ ﺻﻼﺧ ﺎﻫﺪﻨﺑ ﻦ ﯽ
ﯽﻣ ﯾ ﺪﻨﺑﺎ .
ﺳا ﺲﻔﻧ ﯿ و دازآ سﻮﻔﻧ زا ،ﺮ ﮐ
د ﻞﻣﺎ ﯾ ﺪﻨﭼ ،ﺮﮕ ﯾ ﺗرﻮﺻ ﺮﻫ ﻪﺑ و رﺎﺑ ﻦ ﯽ
ﺘﺣ ﯽ ﻪﺑﻻ و ﺰﺠﻋ ﺎﺑ ﮐ
ﻤ ﮏ ﯽﻣ ﻼﻋ زا ار وا ﺎﺗ ﺪﺒﻠﻃ ﯾ
ﻧﺪﺑ ﻖ ﯽ ،ﺪﻧﺎﻫﺮﺑ
و ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﺎﻣا ي
ﻪﺟﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﮐ ﺪﻨﻨ . ا ﺎﺗ ﯾﻨ ﮑ ار ﺎﻬﻧآ ﻪ :
» ﺘﺳود ﻪﺑ ﯽ ﺪﻗ ﯾ ﺘﺒﺤﺻ و ﻢ ﯽ
ﮐ ﻫ ﻪ ﯿ ﭻ ﮐ ﻧ هار وﺪﺑ تروﺪ ﯿ
ﻓﺎ ﺪﻨﮔﻮﺳ دﻮﺑ ﻪﺘ
٦
ﯽﻣ ﺪﻫد
« ).
نﺎﻤﻫ : 115 ( نﺎﻧآ لدزا ﮏﺷﺎﻣا ﯽﻤﻧ
ﺖﻘﻓاﻮﻣ وا ﺎﺑ و دور ﯽﻤﻧ
نﺎﻧآ دﺎﯾ ﻪﺑار ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫﺪﻬﻋ ﻪﮑﻨﯾاﺎﺗ ،ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ
ﯽﮔرﺎﭽﯿﺑ و دروآ
ﻪﺿﺮﻋ ار دﻮﺧ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ .
» ﺖﻟﺎﺣزا ار نﺎﺸﯾا مﺪﯿﺳﺮﭘ ،ﺪﻧﺪﻣآ ﻦﻣ ﺶﯿﭘ ،مدﺮﮐ ﻪﺿﺮﻋ ﯽﮔرﺎﭽﯿﺑو مدروآدﺎﯾار ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫﺪﻬﻋ هرﺎﺑﺮﮕﯾد
ﺑ ﻪﮐ نﺎﺸﯾا ﺖﻧﻮﻌﻣ اﺮﻣ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐدﻮﺧ ﻪﻠﯿﺣ نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ﻖﯾﺮﻃ ناﺪﺑ ﺲﭘ ،ﺪﯾﺪﯿﻣرآ نﻮﭼ ﺎﻫﺪﻨﺑ يﺎﯾﺎﻘﺑ نآ ﺎﺑ و ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ صﻼﺧ ﻪﺟو ﻪﭼ ﻪ
ﺪﻧدﺮﮐ
« ).
نﺎﻤﻫ : 115 (
ﺎﺑ لﺎﺣﺮﻬﺑ ﯾ
ﻪﺘﺷﺬﮔ تاﺮﻃﺎﺧ ندروآدﺎ ،
ﺣ ﯿﮑ رﺎﺘﻓﺮﮔ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ نﺎﻤ ﯽﻣ
ﺪﻧزﻮﻣآ ﮐ ﺼﺤﺗ ﺎﺑ ﻪ ﯿ ﺪﻧﺎﻫﺮﺑ ﻦﺗ ماد زا ار دﻮﺧ ﻪﻧﻮﮕﭼ تﻻﻮﻘﻌﻣ ﻞ .
هﺪﺷ دازآ نﺎﻏﺮﻣ ﮐ
ﻪ ﺳا حور غﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯿ
ﻧﺎﻣز ،ﺮ ﯽ ﻧﺎﺴﻔﻧ رد ترﺎﺳا رﺎﭼد ﯿ
ﻧﺎﻤﺴﺟ و تﺎ ﯿ
اﺮﺑ ﺪﻧا هدﻮﺑ تﺎ ي
ﺎﻫر ﯽﯾ ﻮﺧ ﯾ رﺎﭼ هار ﺶ ه
يا
ﯽﻣ ﻮﺟ ﯾ ؛ﺪﻨ ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﺼﺤﺗ ﯿ ﻢﻠﻋ ﻞ ﯽﻣ ﮐ ﻪﭽﻧآ و ﺪﻨﻨ ﮐ
ﻪ ﮐ ا لﺎﻤ ﯾ ﺖﺳا نآ رد نﺎﺸ .
ﻣ ﻪﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯿ
نﺎﺷداﺪﻌﺘﺳا ناﺰ ﮐ
ﻞﺻﺎﺣ لﺎﻤ ﯽﻣ
ﮐ و ﺪﻨﻨ
ر ﺎﺑ ﯾ ا ﺪﻬﺟ و ﺪﺟ و ﺖﺿﺎ ﯾ
ﺎﻧاﻮﺗ ﻦ ﯽﯾ ار ﯽﻣ ﻨﺑﺎﯾ ﺪ ﮐ اﺮﺑ ار دﻮﺧ حور ﻪ ي
ﺬﭘ ﯾ ﻓ شﺮ ﯿ ﻮﻗ ،ﺾ ي ﮐ ا و ﺪﻨﻨ ﯾ ﺖﺳا نﺎﻤﻫ ﻦ ﮐ
مﺎﻧ ﻪﺑ ﻪ
» گﺮﻣ
دارا ي « ﯾ ﺎ
» ﺘﺧا گﺮﻣ ﯿ رﺎ ي « هﺪﻧاﻮﺧ ﯽﻣ دﻮﺷ .
» ا ﺎﺑ ﻦﻣ ﺲﭘ ﯾ
ﺮﭘ نﺎﺸ ﯾ ا ،مﺪ ﯾ ﺪﻨﺘﻔﮔ ﻦﻣ ﻪﺑ نﺎﺸ ﮐ
ﭘ رد ار ﺎﻣ ﻪ ﯿ
ار ﺶ ه ﺎﻫ ي لﺰﻨﻣ و زارد يﺎﻫ
ﺎﻨﻤﻬﺳ ك ﺖﺳا فﻮﺨﻣ و
« ).
نﺎﻤﻫ : 115 ( اﯾ ﻦ
ﺳﻮﻔﻧ ﻦﺨﺳ ﯽ
ﺖﺳا ﮐ رد دﻮﺧ ﺖﺑﺮﻏ زا ﻪ اﯾ
هﺎﮔآ ﻢﻟﺎﻋ ﻦ ﯽﻣ
ﺘﻠﻔﻏ باﻮﺧ زا و ﺪﻧﻮﺷ ﯽ
ﮐ ﺑ ﺪﻧا هدﻮﺑ رو ﻪﻃﻮﻏ نآ رد ﻪ ﯿ
رﻮﻀﺣ و هﺪﺷ راﺪ
ﺑ و ﺮﺘﻬﺑ ار دﻮﺧ ﯿ
رد ﺮﺘﺸ ك ﯽﻣ ﮐ اﺮﺑ و ﺪﻨﻨ ي ﺳر ﯿ ار دﻮﺼﻘﻣ ﻪﺑ نﺪ ه
ﺎﻫ ي لﺰﻨﻣ و زارد يﺎﻫ
ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ار كﺎﻨﻤﻬﺳ ﯽﻣ
؛ﺪﻧراﺬﮔ ﯾ ﻨﻌ ﯽ زا ﻢﻫ
اﻮﻗ و ﺎﻀﻋا و ﻢﺴﺟ ي
نآ ﯽﻣ زا ﻢﻫ و ﺪﻧرﺬﮔ
» ﻪﻌﺑرا ﺮﺻﺎﻨﻋ «
و
» ﻓا ﻼ ك ﻪﻧﺎﮔ ﻪﻧ « ﻧﺎﻤﺳآ ﯽ ﻮﻨﻌﻣ تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ي
ﺮﺗﻻﺎﺑ ي ﺪﻨﺳﺮﺑ .
ﺴﻣ ﻪﻣادا رد نﺎﻏﺮﻣ ﯿ
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻢﻟﺎﻋ زا ﺮ ﮐ
ﺖﺳا حور لﺎﻐﺘﺷا ﺐﺟﻮﻣ ﻪ ﯽﻣ
ﺪﻧرﺬﮔ . ا تاّﺬﻟ و تﺎﻘّﻠﻌﺗ ﻪﺑ ﯾ
ﻧﺎﻬﺟ ﻦ ﯽ ﻪﺟﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﮐ ز ،ﺪﻨﻨ ﯾ زا اﺮ
ﺮﻃ ﯾ ر ﻖ ﯾ بﺬﻬﻣ ار دﻮﺧ ﺲﻔﻧ ﺖﺿﺎ ﮐ
ﺪﻧا هدﺮ . ﻧد ﻢﺴﺟ ﻦﺘﺷاﺬﮔ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﯿ
ﻧد تﺎﻘّﻠﻌﺗ و ﺎ ﯿ
ﻮ ي ﺖﺳا ﺎﺳﺮﻓ ﺖﻗﺎﻃ و ﺖﺨﺳ نﺎﻨﭽﻧآ ﮐ
ﻪﺑ ﻪ
» ﮐ هﻮ
« ﯽﻣ ﻏﺮﻣ و ﺪﻧﺎﻣ ﯽ
ﮐ اﺮﺑ ﻪ ي ﺳر ﯿ ﻪﺑ نﺪ ﮐ ﻮه ﺎﻫ ﺮﭘ ﯽﻣ ﮐ ﺖﺳا نﺎﻤﻫ ،ﺪﺸ ﮐ
ﻢﻠﻋ ﻪﺑ ﻪ
» ﻼﻓا و مﻮﺠﻧ ك
« ﺖﺳد ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ . ﺮﻫ نﻮﭼ و
ﮐ ﺴ ﯽ ﺎﻧاﻮﺗ ار ﯽﯾ ﺪﻨﻣ هﺮﻬﺑ ي ا زا ﯾ ﺖﺴﯿﻧ مﻮﻠﻋ ﻦ ،
ﺎﻬﻧ لﺰﻨﻣ ﻪﺑ نﺎﻏﺮﻣ ﮥﻤﻫ ﯽﯾ
ﯽﻤﻧ ﺒﻌﺗ ﻪﺑ و ﺪﻨﺳر ﯿ
ﺮ ي د ﯾ ﻧﺎﻏﺮﻣ ﺮﮕ ﯽ ﮐ ﻪﺑ ﻪ
» ﻠﻓ ﮏ ﻢﺘﺸﻫ
«
ﯽﻣ ،ﺪﻨﺳر
» ﻪﻘﻃﺎﻧ سﻮﻔﻧ «
ﻧﺎﺴﻧا ﯽ ﺪﻧا . ﺘﻗو ﯽ ﻧﺎﻤﺴﺟ ﻢﻟﺎﻋ زا نﺎﻏﺮﻣ ﯽ
رﻮﺒﻋ ﯽﻣ ﮐ ﻠﻓ ﻪﺑ ﺪﻨﻨ ﮏ
» ﺮﻤﻗ « ﮐ ﺎﺧ ﻢﻟﺎﻋ زا ﻪ ﯽﮐ
ﻠﻓ ﻦﯿﻟوا ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﮏ
ﺖﺳا ﯽﻣ ا و ﺪﻨﺳر ﯾ نﺎﻤﻫ ﻦ ﮐ ﻫﻮ ﯽ ﺖﺳا ﮐ هﺪﺷ ﺎﻫر غﺮﻣ ﻪ ﯽﻣ
ﻮﮔ ﯾ ﺪ:
» ﺮﺳ ﻪﺑ ﮐ ﻫﻮ ﯽ ﻢﯾﺪﯿﺳر
« .) نﺎﻤﻫ : 116 ( ﻼﻓا نﻮﭼ ك وﺎﻤﺳ ي ﺮﻈﻧ زا
ﺣ ﮑ ﻠﻓ ﻪﻧ ﺎﻤ ﮏ ؛ﺪﻧا اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﺘﻗو ﻦ ﯽ ﻠﻓ ﻪﺑ حاورا نﺎﻏﺮﻣ ﮏ
ﺳر ﺮﻤﻗ ﯿ ﻻﺎﺑ زا و هﺪ ي
ﭘ هار ﻪﺑ نآ ﯿ
ور ﺶ ي دﻮﺧ ﯽﻣ ﺖﺸﻫ ؛ﺪﻧﺮﮕﻧ ﮐ
هﻮ ﯾ ﻠﻓ ﺎ ﮏ
دﯾ ﺮﮕ ي ﯽﻣ ﺑﯿ ﺪﻨﻨ ﮐ ﺎﺑ ﻪ ﯾ ﺮﺧآ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺪ ﯾ
ﻠﻓ ﻦ ﮏ ﺎﻧ ﻖﺣ لﺎﺻو ﻪﺑ ﺎﺗ هﺪﻧﺎﺳر ﯾ
ﺪﻧﻮﺷ ﻞ . ﻤﻫ ﻪﺑ ﯿ ﺴﻣ رد ﺖﻠﻋ ﻦ ﯿ
ﺮ
» ﻫ ﺮﯿﻔﺻ ﻪﺑ ﯿ
ﺻ ﭻ ﯿ زﺎﺑ دﺎ
ﺮﮕﻨﻧ ﯾ ﻢﺘﺴ « ) نﺎﻤﻫ : 116 ( ﮐ ﺑ ﻢﻫ زﺎﺑ ادﺎﺒﻣ ﻪ ز تاﻮﺻا ﺮﻃﺎﺧ ﻪ
ﯾ ﺎﺒ ﯾ ماد ﺎ يﺎﻫ ﺮﻓ ﯾ د رﺎﺑ و هﺪﻣآ دوﺮﻓ هﺪﻨﺒ ﯾ
ﺳا ﺮﮕ ﯿ ﺪﻧﻮﺷ ﺪﻨﺑرد و ﺮ .
ﻪﺑ اﺬﻟ
ﺪﻤﻫ ﯾ ﺪﻨﺘﻔﮔ ﺮﮕ :
» ﻧ طﺮﺷ نﺪﻣآ دوﺮﻓ ﯿ
ﺖﺴ
« ) . نﺎﻤﻫ : 116 ( دوﺮﻓ ﺮﮔا ﮐ
ﻮه ﺎﻫ رد و ﺖﺧﺎﻨﺷ زا ترﺎﺒﻋ ار ك
ﺒﻃ ﻢﻠﻋ ﯿﻌ ﯽ ) ﻞﻔﺳا ﻢﻠﻋ (
و
ﺮﻔﺳ ﮐ رد ندﺮ ﮐ ﻮه ﺎﻫ رد و ﺖﺧﺎﻨﺷ ار ﯾ
ر ﻢﻠﻋ ﺖﻓﺎ ﯾ
ﺿﺎ ﯽ ) ﻂﺳوا ﻢﻠﻋ (
اﺪﺑ ﻧﯿ ﺘﻗو ﻢ ﯽ ﻪﺑ نﺎﻏﺮﻣ ﮑﯾ
ﺪ ﯾ ﺮﮕ ﯽﻣ ﻮﮔ ﯾ ﻧ طﺮﺷ نﺪﻣآ دوﺮﻓ ﺪﻨ ﯿ
؛ﺖﺴ
ﺪﺑ ﯾ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦ ﮐ
ﺼﺤﺗ ﻪ ﯿ ر ﻢﻠﻋ ﻞ ﯾ ﺿﺎ ﯽ ﻫ و ﯿ ﺖﺌ ﮐ ﺎﻔ ﯾ ﺖ ﯽﻤﻧ ﮐ اﺮﺑ و ﺪﻨ ي ﺮﺷ مﻮﻠﻋ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ دﻮﻌﺻ ﯾ
؛ﺖﺳا مزﻻ ﺮﺗ ﻒ ﯾ
ﻨﻌ ﯽ ﺮﮔا
ﻪﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺨﺑ
» ﻠﻓ ﮏ ﻢﻬﻧ
« ﻬﻟا ﻢﻠﻋ ﺪﻨﺳﺮﺑ ﯿ
ﻧ تﺎ ﯿ ﺖﺳا مزﻻ ﺰ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﺳ ﻪﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ حاورا نﺎﻏﺮﻣ ﻦ ﯿ
ﻌﻣ ﺮ ﻮﻨ ي ﻪﻣادا دﻮﺧ ﯽﻣ
ﻠﻓ ﺶﺷ و ﺪﻨﻫد ﮏ
د ﯾ ﻢﻫ ار ﺮﮕ ﮐ
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪ :
ﺮﻣ ،ﺲﻤﺷ ،هﺮﻫز ،درﺎﻄﻋ ﯾ
،ﺦ
ﺮﺘﺸﻣ ي ﻠﻓ ﻪﺑ و ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﻞﺣز و ﮏ
ﻢﺘﺸﻫ ﯾ ﻠﻓ ﺎ ﮏ ﺖﺑاﻮﺛ ﯾ ﻠﻓ ﺎ ﮏ جوﺮﺒﻟا ﯽﻣ ﺪﻨﺳر . ﺘﺣاﺮﺘﺳا زا ﺲﭘ ﯽ
ﮐ ا ﺮﺑ هﺎﺗﻮ ﯾ ﻠﻓ ﻦ ﮏ و
ﺪﺠﺗ و نآ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻤﻌﻧ زا نﺪﺷ ﻢﻌﻨﺘﻣ ﯾ
ﺮﺧآ رﺎﭙﺴﻫر ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ اﻮﻗ ﺪ ﯾ
ﻦ ﻠﻓ ﮏ ﯽﻣ ز ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﺎﺗ ،ﺪﻧﻮﺷ ﯾ
ﺎﺒ ﯽﯾ يﺎﻫ ﻠﻓ ﮏ ﻮﻧ زا ،ﺖﺑاﻮﺛ
ﺳا و ﻪﺘﺴﺒﻟد ﯿ
ﺪﻧﻮﺸﻧ ﺎﻬﻧآ ضاﺮﻋا و مﺎﺴﺟا ﺮ .
ﻃ رد نﺎﻏﺮﻣ ﯽ
ﺴﻣ ﯿ ﺮ ، ﺷﺰﻐﻟ ﺮﻫ زا ار دﻮﺧ ﯽ
هﺎﮕﻧ نﻮﺼﻣ ﯽﻣ
ا ﺎﺗ ﺪﻧراد ﯾﻨ ﮑ ﺮﺧآ ﻪﺑ ﻪ ﯾ ﻠﻓ ﻦ ﮏ
وﺎﻤﺳ ي
» ﻠﻓ ﮏ ﻢﻬﻧ
« ﻣ زﺮﻣ ﺎﯾ ﯿ ﻢﻟﺎﻋ نﺎ
» ﻏﯿ ﺐ « و
» تدﺎﻬﺷ « ﮐ د ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪ ﯾ
ﻼﻓا ﺮﮕ ك تﺎﻤﻌﻧ زا ﻮّﻠﻤﻣ ز و
ﯾ ﺎﺒ ﯽﯾ يﺎﻫ ﺘﺸﻬﺑ ﯽ ﺖﺳا ﯽﻣ ،ﺪﻨﺳر
ﻧ ﺲﻔﻧ تّﺬﻟ و تدﺎﻌﺳ ﻪﮐ ﯿ
ﻤﻫ رد ﺰ ﯿ ﺖﺳا ﻦ . زﯾ ﻃ اﺮ ﯽ ﺮﻃ ﯾ ﻼﻓا ﻖ ك ﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ي ﮐ ﻤﻫ و ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ مﻮﻠﻋ ﺐﺴ ﯿ
ﺼﺤﺗ ﻦ ﯿ ﺖﺳا ﻢﻠﻋ ﻞ ﮐ
ﻪ
اﺮﺑ ار هار ي ﺳ ﯿ ﻮﻠﺳ و ﺮ ك ﯽﻣ ﺎﺸﮔ ﯾ ﺪ.
ﺘﻗو ﯽ اﯾ ﻠﻓ ﻪﺑ حاورا ﻦ ﮏ
ﻢﻬﻧ ﯽﻣ ﺪﺳر
» ﻟاو ﯽ ﻻو نآ ﯾ ار ﺖ ﯽﻣ ﺑﯿ ﺪﻨ ﮐ ﻪ ﯽﻣ ﻞﻘﻋ دﻮﺼﻘﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﺖﺳا مود
. زﯾ ﻪﺑ ،دﻮﺟﻮﻟا ﺐﺟاو زا اﺮ
ﻃﺎﺴﺑ و تﺪﺣو ﺮﻃﺎﺧ ﯽ
ﮐ ﺎﻬﻨﺗ دراد ﻪ ﮏﯾ
ﺑ لﻮﻠﻌﻣ ﯽ ﻪﻄﺳاو ﯾ ردﺎﺻ لوا ﻞﻘﻋ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺪﺣاو ﺎ ﯽﻣ
دﻮﺷ .
سﻮﻔﻧ ﮐ ﻠﻓ ﻪﺑ ﻪ ﮏ ﺳر ﻢﻬﻧ ﯿ ار ﻪﭽﻧآ ﮥﻤﻫ ﺪﻧا هﺪ ﮐ
ا ﺮﺑ ﻪ ﯾ اﺮﺑ دﻮﺑ هدﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا نﺎﺸ ي
ﺮﻬﺷ زا ار ﺎﻬﻧآ وا و ﺪﻧداد حﺮﺷ مود ﻞﻘﻋ ي
ﮐ اﺮﺑ ﻪ ي
ﻠﻓ ﮏ و هﺪﺷ ﻊﻗاو
» ﻠﻣ تﺮﻀﺣ ﮏ
« هﺎﮔآ ﺖﺳﺎﺠﻧآ ﯽﻣ
ﮐ ؛ﺪﻨ
» ا ﺮﺳ ﻪﺑ ﺖﻔﮔ ﺲﭘ ﯾ
ﻦ ﮐ ﺮﻬﺷ هﻮ ي ﺖﺳا ﮐ ﻠﻣ تﺮﻀﺣ ﻪ ﮏ
ﺖﺳﺎﺠﻧآ
« .
٧
) نﺎﻤﻫ : 116 ( ارو ﺲﭘ ي ﻠﻓ ﮏ ﻢﻬﻧ ﮐ دراد راﺮﻗ لوا ﻞﻘﻋ ﺖﺳا نآ ﺮﺑﺪﻣ مود ﻞﻘﻋ ﻪ ﮐ
ﺑ قﻮﻠﺨﻣ ﻦﯿﻟوا ﻪ ﯽ
ﻪﻄﺳاو و دﻮﺟﻮﻟا ﺐﺟاو ﻪﻄﺳاو
د لﻮﻘﻋ و مود ﻞﻘﻋ دﻮﺟو ﯾ
ﺖﺳوا ﻢﻫ و ﺖﺳا ﺮﮕ ﮐ
ﻻو ﻪﺑ ار ﻞﻘﻋ ﺮﻫ ﻪ ﯾ
ﺑﺪﺗ و ﺖ ﯿ ﺮ ﯽﻣ درﺎﻤﮔ .
» ﻠﻣ دﺰﻧ ار حاورا نﺎﻏﺮﻣ ﺲﭘ ﮑ
ﺪﻧدﺮﺑ ﻪ . دﺎﻬﻧ هﺮﺠﺣ رد مﺪﻗ نﻮﭼ ﯾ
ﻠﻣ لﺎﻤﺟ رﻮﻧ رود زا ﻢ ﮏ
ﭘ ﯿ د رﻮﻧ نآ رد هﺪﻣآ اﺪ ﯾ
ﺪ ه ﺎﻫ ﺤﺘﻣ ﯿ و ﺪﺷ ﺮ
ﻣر ﺎﻫ ﻞﻘﻋ ﯿ
ﺑ و ﺖﺸﮔ هﺪ ﯽ
ﺪﺷ شﻮﻫ ﯾ
ﻢ
« ) . نﺎﻤﻫ : 117 (
ا رد ﯾ دروﺮﻬﺳ قاﺮﺷا ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ترﺎﺒﻋ ﻦ ي
ﮐ ﻨﺘﺒﻣ ﻪ ﯽ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﺖﺳا رﻮﻧ ﺮﺑ .
ا رد ﯾ ﻫﻮﻟا ﻢﻟﺎﻋ زا ﻪﭼ ﺮﻫ ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻦ ﯿ
ﺎﭘ ﺖ ﯿﯾ ﺮﺗ ﻦ
ﺑﯿ ﺎ ﯿﯾ رﻮﻧ تﺪﺷ زا ﻢ ﮐ
ﻪﺘﺳﺎ ﯽﻣ ا ﺎﺗ دﻮﺷ ﯾ ﻦ ﮐ ﺎﭘ رد ﻪ ﯿﯾ ﺮﺗ ﻦ ﯾ ﺘﺴﻫ زا ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻦ ﯽ
ﻢﺴﺟ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑ ﯽﻣ
ﺳر ﯿ ﻢ ﮐ ناﺪﻘﻓ و ﺾﺤﻣ ﺖﻤﻠﻇ ﻪ
ﺖﺳارﻮﻧ .
» ﻞﻘﻋ دﻮﺧ ﻒﻄﻟ ﻪﺑ ﺲﭘ يﺎﻫ
خﺎﺘﺴﮔ ﻦﺘﻔﮔ ﻦﺨﺳ ﺮﺳ ﺮﺑ ار ﺎﻣ و داد زﺎﺑ ﺎﻣ ﮐ
دﺮ .«
) نﺎﻤﻫ : 117 ( ﻧآ زا ﺲﭘ ﮑ ﺎﻏﺮﻣ حاورا ﻪ شﻮﻫ ﻪﺑ ن
ﯽﻣ آﯾ لوا ﻞﻘﻋ زا ﺪﻨ ﯽﻣ
ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﮐ ﺎﻘﺑ ﻪ ﯾﺎ ي ﻧﺎﻤﺴﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽ
ﻧد و ﯿ ﻮ ي ﺎﺗ درادﺮﺑ ﺎﻫ نآ زا ار ﮐ
ا ﺎﻣا ،ﺪﻧﻮﺷ دازآ ًﻼﻣﺎ ﯾ
ﻦ ﮐ زا رﺎ ﮐ ﺴ ﯽ ﻪﺘﺧﺎﺳ
ﺖﺳا ﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑ ار ﺎﻬﻧآ دﻮﺧ ﻪ
» ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑ ﻪﮐ ﺪﯾﺎﺸﮔ ﺲﮐ ﺎﻤﺷ يﺎﭘ ﺪﻨﺑ ﻪﮐداد باﻮﺟ ﺲﭘ «
) نﺎﻤﻫ : 117 .(
ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﻤﻫ ﮐ
ﻪ
ارا دﻮﺟﻮﻟا ﺐﺟاو ا ﻪﺑ طﻮﺒﻫ زا ﺲﭘ حاورا هدﻮﻤﻧ هد
ﯾ ﺳا ﻦﺗ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻢﻟﺎﻋ ﻦ ﯿ
ﺖﺳوا ﻢﻫ ،ﺪﻧﻮﺷ ﺮ ﮐ
ﺎﭘ ﻪﺑ ﻪ ﯾ ﺳر نﺎ ﯿ ا نﺪ ﯾ ار ترﺎﺳا تﺪﻣ ﻦ
هدارا ﺰﯿﻧ ﯽﻣ ا رد و ﺪﻨﮐ ﯾ
ﺖﺳا ﺖﻟﺎﺣ ﻦ ﮐ
ﺒﻃ گﺮﻣ ﻪ ﯿﻌ
ﯽ خر ﯽﻣ ﺋارﺰﻋ و ﺪﻫد ﯿ
ا ﻪﺑ ﻞ ﯾ ﻬﻟا ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻦ ﯽ
ﻖﻘﺤﺗ ﯽﻣ ﺪﺸﺨﺑ .
» ﺒﻌﺗ ﯿ لﻮﺳر ﺮ
ﻠﻣ ﮏ ﻪﺑ
» گﺮﻣ ﻪﺘﺷﺮﻓ «
ﯾ ﺎ
» ﻠﻣ ﮏ تﻮﻤﻟا
« نآ زا ، ﺟوﺎﺳ نﻼﻬﺳ ﯽ
لﺎﻌﻓ ﻞﻘﻋ ار نآ نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﯽﮑﯾ و ﺖﺳا ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺧ
« ) نﺎﯾراﺪﻣﺎﻧرﻮﭘ ،
147:1364 (
ﮐ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪ ﯽﻣ
ﺒﻌﺗ ﺪﺳر ﯿ ز ،ﺖﺳا ﺮﺗﺎﺳر مود ﺮ ﯾ
ﺘﻗو اﺮ ﯽ ﺎﻬﺘﻧا رد ي ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ ﺮ ﯽﻣ ﻧاﻮﺧ ﯿ ﻢ
»ا ﮐ ﻫار رد نﻮﻨ ﯿ
ﻠﻣ لﻮﺳر ﺎﺑ ﻢ ﮏ
ﯽﻣ آ ﯿﯾ ﻢ « ) نﺎﻤﻫ : 117 .(
»ا ﯾ ﺖﺳا لوا ﻞﻘﻋ ﺐﻧﺎﺟ زا لﻮﺳرو هدﺎﺘﺳﺮﻓ ﻦ ﮐ
سﻮﻔﻧ ﻪ ﻫاﺮﻤﻫ ار
ﯽ ﯽﻣ ﮐ اﺮﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﺐﻧﺎﺟ زا ﻪﻧ ﺪﻨ ي
ﺎﭘﯾ نﺎ
ﺸﺨﺑ ﯿ ﺣ ﻪﺑ نﺪ ﯿ تﺎ . ﻓﺮﻃ زا ﯽ ﺘﻗو ﯽ ﻢﻟﺎﻋ ﺮﺑﺪﻣ ار لﺎﻌﻓ ﻞﻘﻋ
» ﮐ نﻮ « و
» دﺎﺴﻓ
« ﻫ و رﻮﺻ ةﺪﻨﺸﺨﺑ و ﯿ
ﻻﻮ ي ﺮﺼﻨﻋ ﻢﻟﺎﻋ ي
سﻮﻔﻧ هﺪﻨﺸﺨﺑ ،
ﻧﺎﺴﻧا ﻪﻘﻃﺎﻧ ﯽ
ﺣو ﻪﻄﺳاو ، ﯽ
ﺒﻧا ﻪﺑ ﯿ دﺰﻧ و ءﺎ ﮏﯾ دﻮﺧ ﻪﺑ ﯽﻣ ﻧاد ﯿ ﻢ . ﭘ دﺎﻘﺘﻋا ﺲﭘ ﯿ
اﺪ ﯽﻣ ﮐﻨ ﯿ ﻢ ﮐ ﺟﻮﻣ لاﻮﺣا ﺮﺑ ﻪ نﺎﻬﺟ تﺎﻗﺎﻔﺗا و تادﻮ
ﻫﺎﮔآ و ﻪﻃﺎﺣا ﯽ
دراد . ا و ﯾ ﺻﻮﺼﺧ ﻦ ﯿ
ﻣﺎﻤﺗ ﺖ ﯽ ﺖﺳا لﻮﻘﻋ
« ) ﻪﯾﻼﮐﺮﻘﻨﺳ ،
1391 : ش 6 / 53 (
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
نﺎﺸﻧ ار حور ﯽﻫﺎﮔآ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ،عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻏﺮﻣ نﺎﺑز زا ﯽﻠﯿﺜﻤﺗو يﺰﻣر ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﻞﺻارد ﺮﯿﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯽﻣ
ﺪﻫد . ﻦﯾا
ر نﺎﺴﻧا ﯽﻧﺎﺣورﺮﻔﺳ ﺖﻘﯿﻘﺣرد نﺎﺘﺳاد يدﺎﻣ نﺎﻬﺟ تﺎﻘّﻠﻌﺗ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﮑﻨﯾاو ترﻮﺻ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑدﻮﺧ ﯽﻠﺻا هﺎﮕﻟﺰﻨﻣزا ا
ﯽﻣ قﻮﺷ ﻊﻧﺎﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻢﯿﺳﺮﺗ ،دﻮﺷ ﯽﻧﺎﺣور أﺪﺒﻣ ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﯽﻣ
ﺪﯾﺎﻤﻧ . ﺐﻧﺎﺟ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﻧا ياﻮﻗ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ دراد هرﺎﺷا نﺎﺘﺳادرد يدروﺮﻬﺳ
ﺖﯾاﺪﻫ لﻮﻘﻌﻣ نﺎﻬﺟ ﯽﻣ
ﺖﺳد و دﻮﺧ ﯽﻧﺎﺣور ﺮﻔﺳ زا ار حور ،ﺪﻧﻮﺷ زﺎﺑ قاﺮﺷا ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
ﯽﻣ ﻋﻮﻤﺠﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ و دراد ﻪ
يا زا
نﺎﯿﺑ ﯽﯾﺎﻫدﺎﻤﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ ﺖﻘﯾﺮﻃ ﯽﻠﻤﻋ يﺎﻫدروﺎﺘﺳد ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ .
ﺪﻧﺮﭘ ه يا ترﺎﺳارداردﻮﺧ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾارد ﻪﮐ ﯽﻣ
ياﺮﺑ ﺮﻄﺧ ﻦﯾﺮﺘﮔرﺰﺑ يدﺎﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ وا يرﺎﮔزﺎﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻦﯾا نﺎﺴﻧا دﺎﻤﻧ ﺪﻨﯿﺑ
ﺖﺳوا ﯽﻧﺎﺣور ﺮﻔﺳ .
دروﺮﻬﺳ ﺘﺨﺳ ﻞﻤﺤﺗو هدارا يوﺮﯿﻧ ﺎﺑ ﺪﻧا هﺪﺷ ترﻮﺻ ﻢﻟﺎﻋ رﺎﺘﻓﺮﮔ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻬﻧﺎﺴﻧا ،ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ي ﯽ
ﺎﻫ ﺖﺿﺎﯾرو
ﯽﻣ ﺮﻔﺳ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﻢﯿﻤﺼﺗ و ﯽﻧورد قﻮﺷ ﻪﺑ ﺖﺿﺎﯾرﺮﺑ هوﻼﻋ يدﺎﻣ ﻖﺋﻼﻋ يﺎﻫﺪﻨﺑ ﻪﻤﻫ نﺪﯾﺮﺑ ياﺮﺑ ﺎﻣا ،ﺪﻨﻫد تﺎﺠﻧ ار دﻮﺧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺖﯾاﺪﻫ و ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار ﺎﺑ ﯽﻧﺎﺣور
» يﺮﯿﭘ « ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ هﺎﮔآ .
ﻬﺳ ﺪﻧﺮﯿﮕﺑ مارآ نﺎﮑﻣ ﻦﯾارد ادﺎﺒﻣ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣراﺪﺸﻫ نﺎﮑﻟﺎﺳ ﻪﺑ يدروﺮ
ﺪﺷﺎﺑ ﺰﯿﮕﻧا ﻪﺳﻮﺳو هار ﯽﯾﺎﺒﯾز ﺪﻨﭼﺮﻫ .
ﻒﯿﺻﻮﺗ ﺪﻧواﺪﺧ ﺎﺑ ار نﺎﺴﻧا نﺪﺷوﺮﺑور عﻮﺿﻮﻣ نﺎﺘﺳاد نﺎﯾﺎﭘ رد ﯽﻣ
دﻮﺧ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻖﺒﻃ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﺮﯿﺤﺘﻣ ﺎﻫﺪﯾد ﺶﻟﺎﻤﺟ رﻮﻧ زا يدروﺮﻬﺳ ﯽﻣ
ار ﯽﺴﮐ راﻮﻧﻻارﻮﻧ و دﻮﺷ ﯽﻣ
ﺎﺗ ﺪﺘﺳﺮﻓ
» ﺪﻨﺑ « زا
» يﺎﭘ « ﺪﯾﺎﺸﮕﺑ ﺎﻬﻧآ .
ﻦﯾا ﮥﺘﮑﻧ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ
ار نﺎﺘﺳاد ﯽﻣ
يﻮﺳ ﻪﺑ يﺮﻔﺳ حور ﻪﮐ ﺖﺳا مزﻻو ﺖﺳا ناﺪﻧز ﻢﮑﺣ رد نﺎﺴﻧا حور ياﺮﺑ ﺎﯿﻧد ناﺪﮐﺎﺧ ﻪﮐ دﺮﮐ نﺎﯿﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ناﻮﺗ
ﺘﺷر ﯽﻬﻟا ﻞﻀﻓ زا ﺖﻧﺎﻌﺘﺳا ﺎﺑ و دﺮﯿﮔ ﺶﯿﭘ رد راﻮﻧﻻارﻮﻧ ﻪ
ﺎﻫ ﻫر يدﺎﻣ ﻢﻟﺎﻋ ناﺪﻧز زا ار دﻮﺧ و دﺮﺒﺑ ار يﻮﯿﻧد ﻖﺋﻼﻋ ي دزﺎﺳ ﺎ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ
ﺳ ﻦﺑا ﯿ ﺴﺣ ،ﺎﻨ ﯿ ﷲاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﻦ )
1364 .(
ﻪﯾﻮﺤﺿا ﻪﻟﺎﺳر .
ﺤﺼﺗ ،مﻮﻠﻌﻣﺎﻧ ﻢﺟﺮﺘﻣ ﯿ
لوا پﺎﭼ ،ﻢﺟ ﻮﯾﺪﺧ ﻦﯿﺴﺣ تﺎﻘﻠﻌﺗ و ﻪﻣﺪﻘﻣ و ﺢ ،
ناﺮﻬﺗ :
تﺎﻋﻼﻃا تارﺎﺸﺘﻧا .
ﺳ ﻦﺑا ﯿ ﺴﺣ ،ﺎﻨ ﯿ ﷲاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﻦ )
1370 .(
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ ﺮ . وﺎﺳ نﻼﻬﺳ ﻦﺑﺮﻤﻋ حﺮﺷ ي
ﺴﺣﺪﻤﺤﻣ مﺎﻤﺘﻫا ﻪﺑ ،مﺎﻨﻤﮔ حرﺎﺷ و ﯿ
ﻦ اﮐ ﺮﺒ ي پﺎﭼ،
ناﺮﻬﺗ،لوا :
ءاﺮﻫﺰﻟا تارﺎﺸﺘﻧا .
٨
نﻮﻃﻼﻓا ) . 1380 .(
نﻮﻃﻼﻓا رﺎﺛآ هرود .
ﻔﻄﻟ ﻦﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽ
مﻮﺳ پﺎﭼ ،مﻮﺳ ﺪﻠﺟ،
، ناﺮﻬﺗ : ﻣزراﻮﺧ ﯽ .
ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﻘﻟﺎﺧ ﺮﮔزﺮﺑ ) .
1383 .(
ﺎﻨﯿﺳ ﻦﺑا ﺮﯿﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر .
ناﺪﻤﻫ ،ﺎﻨﯿﺳ ﻦﺑا ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻣود )
هﺎﮕﯾﺎﭘ ﯽﻧﺎﺳر زور ﻪﺑ
ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا www.buali.ir 10
/ 8/
1388 (
راﺪﻣﺎﻧرﻮﭘ ﯾ ﻘﺗ ،نﺎ ﯽ ) . 1364 .(
نﺎﺘﺳاد و ﺰﻣر يﺎﻫ
ﺰﻣر ي ﺳرﺎﻓ بدا رد ﯽ
ﻠﺤﺗ– ﯿﻠ ﯽ نﺎﺘﺳاد زا يﺎﻫ ﻧﺎﻓﺮﻋ ﯽ ﻔﺴﻠﻓ ، ﯽ ﺳ ﻦﺑا ﯿ دروﺮﻬﺳ و ﺎﻨ ي
.
لوا پﺎﭼ ، ناﺮﻬﺗ : ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻢﻠﻋ تارﺎﺸﺘﻧا .
ﷲاﺪﺒﻋ ﻦﺑا تﻮﻗﺎﯾ ،يﻮﻤﺣ ) .
1391 .(
ءﺎﺑدﻻا ﻢﺠﻌﻣ .
ناﺮﻬﺗ ،مود پﺎﭼ ،ﯽﺘﯾآ ﺪﯿﻤﺤﻟاﺪﺒﻋ ﻪﻤﺟﺮﺗ :
شوﺮﺳ .
ﻞﻀﻓا ،ﯽﻧاوﺮﺷ ﯽﻧﺎﻗﺎﺧ ﻦﯾﺪﻟا
ﯽﻠﻋ ﻦﺑ ﻞﯾﺪﺑ ) .
1388 .(
ﯽﻧاوﺮﺷ ﯽﻧﺎﻗﺎﺧ ناﻮﯾد .
يدﺎﺠﺳ ﻦﯾﺪﻟاءﺎﯿﺿ ﺢﯿﺤﺼﺗ و مﺎﻤﺘﻫا ﻪﺑ ،
ﻢﻬﻧ پﺎﭼ ،
ناﺮﻬﺗ : راوز .
ﻠﻘﺑ نﺎﻬﺑزور ﯽ
ﺷ ﯿ زاﺮ ي ) . 1360 .(
ﻘﺷﺎﻌﻟاﺮﻬﺒﻋ ﯿ
ﻦ . ﺤﺼﺗ ﻪﺑ ﯿ يﺮﻧﺎﻫ ﺢ ﮐ
ﻌﻣ ﺪﻤﺤﻣ و ﻦﺑﺮ ﯿﻨ
ﯽ لوا پﺎﭼ ، ،
ﺗ ناﺮﻬ : ا ﻦﻤﺠﻧا ﯾ ﺳﺎﻨﺷ ناﺮ ﯽ
ناﺮﻬﺗ رد ﻪﺴﻧاﺮﻓ .
دﺎﺠﺳ ي ﺮﻔﻌﺟﺪﯿﺳ ، ) .
1376 .(
ﺳرﺎﻓ ﻞﺋﺎﺳر حﺮﺷ ﯽ
دروﺮﻬﺳ ي . لوا پﺎﭼ ، ناﺮﻬﺗ : ﺮﻨﻫ هزﻮﺣ تارﺎﺸﺘﻧا ي
ﻠﺒﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﯿ
ﻣﻼﺳا تﺎﻐ ﯽ
.
ﻼﮐﺮﻘﻨﺳ ﯾ ﻪﻤﻃﺎﻓ ،ﻪ ).
1391 .(
» ﺳﺎﻨﺷ ﺰﻣر ﯽ
ﻄﻟا ﻪﻟﺎﺳر ﯿ ﺮ
« . هرﺎﻤﺷ 6 ﻢﺘﻔﻫ لﺎﺳ ، ،
ناﺮﻬﺗ : ﺖﻓﺮﻌﻣو ﺖﻤﮑﺣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ
ﺮﻬﺳ ﻦﯾﺪﻟا بﺎﻬﺷ ،يدرو ) .
1390 .(
قاﺮﺷﻻا ﻪﻤﮑﺣ .
ناﺮﻬﺗ ،ﻢﻫد پﺎﭼ،يدﺎﺠﺳ ﺮﻔﻌﺟ حﺮﺷو ﻪﻤﺟﺮﺗ :
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا
