١
ﯽﺳرﺮﺑ دﺮﮑﯾور
نﻮﮑﺳ تﺎﯿﻬﻟارد
ِﯽﺒﻠﺳ ﻞﯿﻀﻓ ﻦﺑ ضﺎﯿﻋ
يدﺎﻫﺪﻤﺤﻣﺪﯿﺳ
ﯽﻨﯿﺴﺣ ﯽﺗدﺎﻌﺳ
نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد
هﺪﯿﮑﭼ
نﻮﮑﺳ ﻒّﻗﻮﺗ و زا ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻪﺼﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﯽﻧﺎﻓرﺎﻋ ﺖﺳا ﻪﮐ دﻮﺟو ار ﯽﻓﺎﺿا و ﻪﺑ ﺶﯾﺎﺘﺳ مﺪﻋ ﯽﻣ ﺪﻧزادﺮﭘ . ﻦﯾا ﺚﺤﺒﻣ رد حﺮﻃ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
ياراد ،ﻪﺘﺷاد ﯽﺒﻠﺳ تﺎﯿﻬﻟا ﻪﺼﺧﺎﺷ
ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻨﭼ ﺖﺳا ﻪﮐ
"
تﻮﮑﺳ
"
و
"
ءﺎﯿﺣ
"
زا ﻦﯾا ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﯽﻣ ﺪﻨﯾآ . تﺎﯿﻬﻟا ﯽﮑﯾ ﯽﺒﻠﺳ زا
يﺎﻬﺸﯾاﺮﮔ ﯽﺗﺎﯿﻬﻟا
ﺖﺳا ﻪﮐ ﺮﺑ عﺎﻨﺘﻣا ﺖﻓﺮﻌﻣ ﻪﺑ تاذ ﺪﯿﮐﺄﺗ اﺪﺧ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ . ﻦﯾا ﺶﯾاﺮﮔ تاذ ار اﺪﺧ ﻪﻧ ﻖﱠﻠﻌﺘﻣ
،ﻢﻠﻋ ﻪﮑﻠﺑ ﻖﱠﻠﻌﺘﻣ
ِﻞﻬﺟ
ﺐﺴﺘﮑﻣ ﯽﻣ ﺪﻧاد . عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ عﻮﺿﻮﻣ
"
نﻮﮑﺳ
"
رد ﻪﻄﺑار ﺎﺑ مﺪﻋ ﺮﻣا و ﯽﻣﺪﻋ رد و طﺎﺒﺗرا لاﻮﻗا ﺎﺑ ﻞﯿﻀﻓ ﻦﺑ ﺖﺳاضﺎﯿﻋ .
"
نﻮﮑﺳ
"
رد نﺎﻓﺮﻋ ﻪﯾﺎﻨﮐ زا ﺶﻣارآ رد ﻒﻨﮐ ﺖﯾﺎﻨﻋ و ﻖﺣ ﻪﻔﺴﻠﻓ رد رد
ﺚﺤﺑ دﻮﺟو
،مﺪﻋ و
ِﻞﺑﺎﻘﻣ رد نﺄﺷ
ِيدﻮﺟو
،ﺖﮐﺮﺣ زا
ﻖﯾدﺎﺼﻣ
ِﺮﻣا ﯽﻣﺪﻋ ﺖﺳا . هﺎﮕﻧ ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ﻪﺸﯾر رد ﺪﯿﺣﻮﺗ دراد ﺮﻫ و يﺰﯿﭼ ﺮﯿﻏ زا دﻮﺟو ﻖﻠﻄﻣ ار موﺪﻌﻣ ﯽﻓﺎﺿا و ﯽﻣ ﺪﻧاد . رد ﻦﯾا ﻪﻟﺎﻘﻣ
اﺪﺘﺑا
"
نﻮﮑﺳ
"
ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ،ﯽﻠﮐرﻮﻃ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﺖﺒﺜﺗ ﺎﯾ
،ﻒّﻗﻮﺗ رد ﺮﻈﻧ ﻦﺑ ﻞﯿَﻀُﻓ ضﺎﯿﻋ
، رد ﻪﺳ ﺖﺣﺎﺳ درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ .
ِﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﺖﺣﺎﺳ ﻦﯾا
ﺎﻫ ةدﺮﺘﺴﮔ و ﻢﯿﻈﻋ ﺖﺣﺎﺳ
» ﺶﻨﯾﺮﻓآ
« و
» ﯽﺘﺴﻫ
« ﺖﺳا ﻪﮐ ﻒّﻗﻮﺗ نآ رد
ِﯽﺳﺎﺳا ِﺮﻫﻮﮔ ﮥﯾﺮﻈﻧ
مﺪﻋ ﯽﯾﺎﺘﺳ ﺖﺳا و
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﯽﻣ ﺪﺳر ﻞﯿﻀﻓﻪﮐ
، ﻢَﻟﺎﻋ رد مﻼﺳا ﯽﮑﯾ زا مﺎﻬﻟا
ِنﺎﺸﺨﺑ ﻞﮑﺷ
ِيﺮﯿﮔ نآ ﺪﺷﺎﺑ . نﻮﮑﺳ ﺎﯾ ﻒﻗﻮﺗ زا ﮥﺒﻨﺟ
،ﯽﻧﺎﺑز
ِمﺰﻠﺘﺴﻣ
ِﯽﺳرﺮﺑ
مﻮﻬﻔﻣ
،تﻮﮑﺳ رد ءارآ ﻞﯿﻀﻓ و ﮥﺴﯾﺎﻘﻣ نآ ﺎﺑ تﺎﯾﺮﻈﻧ ﯽﺧﺮﺑ نﻮﭼ سﺎﺒﻌﻟاﻮﺑا بﺎﺼﻗ ﯽﻠﻣآ رد ﻦﯾا صﻮﺼﺧ ﺖﺳا . هوﻼﻋ ﺮﺑ تﻮﮑﺳ
"
ءﺎﯿﺣ
"
و
"
مﺮﺷ
"
ﺎﯾ
"
ِنﻮﮑﺳ ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ
"
ﺰﯿﻧ
، نﻮﭼ
ِﻦﯿﺒﻣ يراددﻮﺧ
،ﮓﻧرد و رد ﻪﭽﻧآ ﺮﻫ ﺮﯾﺎﻐﻣ ﺪﯿﺣﻮﺗ ﯽﻬﻟا ﻦﯿﻤﻫ رد ،ﺖﺳا هﺮﯾاد
يﺎﺟ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ .
ﻦﯾا
،عﻮﺿﻮﻣ رد لاﻮﻗَا ياراد ﻞﯿﻀﻓ
ﺪﻣﺎﺴﺑ
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻢﯿﻫاﻮﺧ ﺖﺧادﺮﭘ . فﺪﻫ زا ﮥﺋارا ﻦﯾا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ِﯽﺳرﺮﺑ
ِعﻮﻧ هﺎﮕﻧ
ﻞﯿﻀﻓ ﻦﺑ ضﺎﯿﻋ ﻪﺑ
"
نﻮﮑﺳ
"
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯽﮑﯾ زا
ِﻖﯾدﺎﺼﻣ
ِﺮﻣا ةرﺎﻌﺘﺳا ﺎﯾ ﯽﻣﺪﻋ ﯽﻣﺪﻋ
هﻮﺤﻧ و نﺎﯾﺮﺳ دﺮﺑرﺎﮐ و نآ رد ﯽﮔﺪﻧز ﺖﺳا .
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ
:
،نﻮﮑﺳ
،مﺪﻋ
،ءﺎﯿﺣ ،تﻮﮑﺳ
،ﯽﻣﺪﻋ ِﺮﻣا ﻞﯿﻀﻓ
ﻦﺑ ضﺎﯿﻋ
1 ﻪﻣﺪﻘﻣ -
هﺎﮕﻧ
ِﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ﯽﺒﻠﺳ ﻪﺑ دﻮﺟو ةﺪﻧروآﺪﯾﺪﭘ ﯽﻋﻮﻧ
ﻒّﻗﻮﺗ
ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑَا رد يدﻮﺟو
ﺖﺳا . ﻦﯾا
،ﻒّﻗﻮﺗ ﻪﮐ
ِنﺎﻓﺮﻋ رد يﺮﻈﻧ
مﻮﺳﻮﻣ ﻪﺑ مﺎﻘﻣ
،ﺖﺳا
ترﻮﺻ رد
،راﺮﻤﺘﺳا ﻪﺑ
ترﻮﺻ
"
نﻮﮑﺳ
"
هﻮﻠﺟ ﺮﮔ ﯽﻣ دﻮﺷ . ﺎﻨﺑ ﻪﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ يرﻮﻬﺸﻣ ﮥﻠﻤﺟ ﻢﻫ ﺖﯾاور ترﻮﺻ
زا لﻮﺳر مﺮﮐا ) ص ( ﻞﻘﻧ
هﺪﺷ ﺖﺳا :
»
فَﺮﻌُﺗ
ءﺎﯿﺷﻻا ﺎﻫداﺪﺿﺎﺑ
« ﯽﻨﻌﯾ رﻮﻣا لﻮﻬﺠﻣ ﺎﺑ ﻦﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﺿ ﺎﻬﻧآ ﻦﺷور و مﻮﻠﻌﻣ رﻮﻣا ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ و رﺎﮑﺷآ ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
اﺪﺘﺑا ﺪﯾﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ نﻮﮑﺳ و ﮥﻄﺑار نآ ار ﺎﺑ مﺪﻋ
ِﺮﻣا و ﯽﻣﺪﻋ درﻮﻣ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻞﯿﻠﺤﺗ و راﺮﻗ ﻢﯿﻫد . رد ﻢﯿﺴﻘﺗ يﺪﻨﺑ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﮐ رد ﻪﻔﺴﻠﻓ ياﺮﺑ
تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ترﻮﺻ
ﻪﺘﻓﺮﮔ
،ﺖﺳا
"
نﻮﮑﺳ
"
، رد
ِﻞﺑﺎﻘﻣ ﺖﮐﺮﺣ و ﺖﮐﺮﺣ ﯽﮑﯾ زا
ِنوﺆﺷ دﻮﺟو و كﺮﺤﺘﻣ ندﻮﺑ ﯽﻧﺄﺷ زا نوﺆﺷ دﻮﺟﻮﻣ
؛ﺖﺳا
،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
"
نﻮﮑﺳ
"
، ﯽﻧﺄﺷ زا
ِنوﺆﺷ
"
مﺪﻋ
"
و ﻦﮐﺎﺳ ندﻮﺑ زا
ِنوﺆﺷ
"
ِﺮﻣا ﯽﻣﺪﻋ
"
ﺖﺳا .
2 - مﻮﻬﻔﻣ ِﯽﻔﺴﻠﻓ
"
نﻮﮑﺳ
"
ﻪﻣﺎّﻠﻋ ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ
، رد
ﺖﻤﺴﻗ هﻮﻗ
ِﻞﻌﻓ و ﻞﺼﻓ ﻢﻫدﺰﯿﺳ بﺎﺘﮐ
"
ﻪﯾﺎﻬﻧ ﻪﻤﮑﺤﻟا ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻣﺮﻓ :
»
ﻪﮐﺮﺤﻟا
ُنﻮﮑﺴﻟا و
ِنﺎﻌﻤﺘﺠﯾﻻ ﯽﻓ
ٍﻢﺴﺟ ﻦﻣ
ﻪﻬﺟ
هﺪﺣاو ﯽﻓ
ٍنﺎﻣز
ﺪﺣاو
، ﺎﻤﻬﻨﯿﺒﻓ
ٌﻞﺑﺎﻘﺗ .
ﻪﮐﺮﺤﻟا و
ﻪﯾدﻮﺟو ﺎﻤﻟ مﺪﺗ
دﻮﺟﻮﻟا ﻮﺤﻧ
،ِلﺎﯿﺴﻟا ﱠﻦﮑﻟ
ُنﻮﮑﺴﻟا
ﺲﯿﻟ
ٍﺮﻣﺄﺑ
يدﻮﺟو .
َنﺎﮐﻮَﻟ و
دﻮﺟﻮﻟا ﻮﻫ
،ﺖﺑﺎﺜﻟا ﻮﻫ و يﺬﱠﻟا
ِﻞﻌﻔﻟﺎﺑ ﻦﻣ ﱢﻞﮐ
ﻪﻬﺟ ﺲﯿﻟ و
تادﻮﺟﻮﻟا
ﻪﺘﺑﺎّﺜﻟا ﯽﻫ و
هدﺮﺠﻤﻟا نﻮﮑﺴﺑ ﻻ و تاوذ نﻮﮑﺳ .
ﻪﮐﺮﺤﻟﺎﻓ
ﻪﯾدﻮﺟو
ُنﻮﮑﺴﻟا و
ﯽﻣﺪﻋ .
ﺲﯿﻠﻓ
ُﻞﺑﺎﻘﺗ ﻒﯾﺎﻀﺘﻟا دﺎﻀﺘﻟا وأ ...
«.
،حرﺎﺷ رد ﻪﻤﺟﺮﺗ و حﺮﺷ ﺮﻈﻧ ﻪﻣﺎّﻠﻋ عﺎﻤﺘﺟا ﺖﮐﺮﺣ و نﻮﮑﺳ ار رد ﮏﯾ ﻢﺴﺟ رد نآ ﺪﺣاو ﻊﻨﺘﻤﻣ ﯽﻣ
؛ﺪﻧاد نﻮﭼ ﺖﮐﺮﺣ يﺮﻣا يدﻮﺟو
و
"
نﻮﮑﺳ
"
ﯽﻣﺪﻋ ﺖﺳا و ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯿﺑ نآ ود ار ﻞﺑﺎﻘﺗ ﺰﯿﻧ ﯽﻤﻧ
؛ﺪﻧاد نﻮﭼ ﻞﺑﺎﻘﺗ ﻦﯿﺑ ود
ِﺮﻣا يدﻮﺟو رﻮﺼﺘﻣ ﺖﺳا و ﺾﻗﺎﻨﺗ ﻢﻫ
؛ﺖﺴﯿﻧ
نﻮﭼ رد ﻦﯾا ترﻮﺻ ﺪﯾﺎﺑ نﻮﮑﺳ ﺮﺑ
» ﻪﭼﺮﻫ ﺖﮐﺮﺣ ﺪﺷﺎﺒﻧ
« قﺪﺻ ﺪﻨﮐ
ﺪﻨﻧﺎﻣ لﻮﻘﻋ
،دّﺮﺠﻣ ﻪﮐ زا ﺮﻫ ﺖﻬﺟ ﻞﻌﻔﻟﺎﺑ
؛ﺪﻧا رد ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ ﻦﯾا
تادﻮﺟﻮﻣ ﻪﻧ
ِقاﺪﺼﻣ نﻮﮑﺳ ﺪﻧا و ﻪﻧ قاﺪﺼﻣ ﻦﮐﺎﺳ .
،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ نﻮﮑﺳ ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا زا
»
دﻮﺒﻧ
،ﺖﮐﺮﺣ رد نآ ﻪﭼ ﺖﯿﺣﻼﺻ ﺖﮐﺮﺣ
دراد .«
؛
ﺲﭘ ﻞﺑﺎﻘﺗ نﺎﯿﻣ ﺖﮐﺮﺣ و
"
نﻮﮑﺳ
"
ﻞﺑﺎﻘﺗ مﺪﻋ و ﻪﮑﻠﻣ ﺖﺳا .
1 - 2 - قاﺪﺼﻣ ﺎﯾ ﻖﯾدﺎﺼﻣ نﻮﮑﺳ
،ﻪﻣﺎّﻠﻋ ﺲﭙﺳ رﻮﻠﺒﺗ
"
نﻮﮑﺳ
"
ار رد ﮏﯿﭽﯿﻫ زا ﺮﻫاﻮﺟ يدﺎﻣ نﺎﮑﻣا ﺮﯾﺬﭘ ﯽﻤﻧ
؛ﺪﻧاد نﻮﭼ ضاﺮﻋَا يدﺎﻣ يدﻮﺟو لﺎﯿﺳ ارﺬﮔ و ﺪﻧراد و
ﯽﻣﺎﻤﺗ ضاﺮﻋَا ﺰﯿﻧ رد ﻦﯾا
،ﻢﮑﺣ زا يﺎﻫﺮﻫﻮﺟ دﻮﺧ
ﺖﯿﻌﺒﺗ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ . ﺎﻬﻨﺗ
"
ِنﻮﮑﺳ
"
،ﻦﮑﻤﻣ
ِنﻮﮑﺳ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﯽﺗﺎﮐﺮﺣ يﻮﻧﺎﺛ ﻪﮐ
مﺎﺴﺟا
،يدﺎﻣ رد ﺖﯿﻌﺿو يﺎﻫ ﮥﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ
،ﻢﮐ
،ﻒﯿَﮐ ﻦﯾأ ﻊﺿو و ﺪﻧراد ﻞﺑﺎﻗ رﻮﺼﺗ ﺖﺳا . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﮐﺮﺣ يﺮﻫﻮﺟ
،مﺎﺴﺟا ﻪﮐ زا ةﻮﻗ
٢
ﺾﺤﻣ زﺎﻏآ ﻪﺑ و
ﺖﯿﻠﻌﻓ ﺾﺤﻣ ﯽﻣ ﺪﺳر
ِﺮﯿﻏ ﻞﺑﺎﻗ ﻒّﻗﻮﺗ نﻮﮑﺳ و ﺖﺳا قاﺪﺼﻣ و
"
نﻮﮑﺳ
"
ﻢﻫ نآ ﻪﺑ
ترﻮﺻ
،ﯽﺒﺴﻧ ﻂﻘﻓ رد
تﺎﮐﺮﺣ
ﮥﯾﻮﻧﺎﺛ مﺎﺴﺟا قاﺪﺼﻣ ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ .) ﯽﻧاوﺮﯿﺷ 1387 : 355 - 352 (
2 - 2 - ﯽﺳرﺮﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﯽﻔﺴﻠﻓ مﺪﻋ
،ﻻﺎﺑ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ِرﻮﻣا ﯽﻣﺪﻋ زا ﺮﻈﻧ ةﻮﺤﻧ ﻖّﻘﺤﺗ دﻮﺟو درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﻪّﻗاﺪﻣ و ﯽﻣ
و ﺪﻧﺮﯿﮔ ﺮﺑ ﻦﯾا سﺎﺳا ﺎﻬﻧآ يﺰﯿﭼ ﺰﺟ ناﺪﻘﻓ
رﺎﺛآ يدﻮﺟو ﺖﺴﯿﻧ ) نﺎﻤﻫ ( . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
،مﺪﻋ ﻪﺑ
ِيدﻮﺧ دﻮﺧ عﻮﺿﻮﻣ ﺚﺤﺑ
،هدﻮﺒﻧ زا ظﺎﺤﻟ
ِﻞﻋﺎﻓ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻒﺼّﺘﻣ ﻪﺑ
» مﺪﻋ
« ﯽﻣ دﻮﺷ و
،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ
"
تﺎﯾرﺎﺒﺘﻋا
"
درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﯽﻣ
؛دﺮﯿﮔ اﺬﻟ ﯽﺗﺎﮐاردا ﻪﮐ
ﻦﯾا ﺮﺑ ﺎﻨﺒﻣ ﻞﮑﺷ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ ﻪﻧ
تﺎﮐاردا
،ﯽﻘﯿﻘﺣ ﻪﮑﻠﺑ
يرﺎﺒﺘﻋا تﺎﮐاردا ﺖﺳا
. ﻦﯾا تﺎﮐاردا عﻮﺿﻮﻣ
ﺚﺤﺑ
ﺖﻤﮑﺣ ﯽﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺖﯿﻫﺎﻣ ءﺎﺸﻧا
؛ﺖﺳا ﺎﻣا رﻮﻣُا
،ﯽﺟرﺎﺧ ﻪﮐ ﺖﯿﻫﺎﻣ يرﺎﺒﺧا
،ﺪﻧراد رد
ﺖﻤﮑﺣ يﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ ) نﺎﻤﻫ (.
ﺚﺤﺑ ةرﺎﺑرد
ِقﺪﺻ رﻮﻣا يرﺎﺒﺘﻋا ﺰﯿﻧ ﻪﺑ
،ﻊﺒﺗ زا ةزﻮﺣ رﻮﻣا ﯽﻠﻘﻋ جرﺎﺧ ﻞﺧاد و رد
ةﻮﻗ لﺎﯿﺧ و ﻢﻫو ﯽﻣ دﻮﺷ و
،تﺎﯿﺑدا رد ﺎﺑ
هرﺎﻌﺘﺳا ﺮﯾﺎﺳ و راﺰﺑا ﯽﻏﻼﺑ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﯽﻣ ددﺮﮔ .
ﻪﭽﻧآ زا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ قﻮﻓ
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻦﯾا ﺖﺳا ﻪﮐ زا ﺎﺠﻧآ ﻪﮐ
ِنﻮﮑﺳ ﻖﻠﻄﻣ جرﺎﺧ زا تﺎﮐاردا ﯽﻘﯿﻘﺣ
،ﺖﺳا ﻪﺑ رﺎﭼﺎﻧ ﺪﯾﺎﺑ نآ ار رد
بﻮﭼرﺎﭼ تﺎﮐاردا
يرﺎﺒﺘﻋا ﯽﺳرﺮﺑ دﺮﮐ نﻮﭼ و راﺰﺑا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﻣ رد
،تﺎﯿﺑدا ياﺮﺑ ﻦﯿﯿﺒﺗ نآ هرﺎﻌﺘﺳا
،ﺖﺳا رد ﻦﯾا هدوﺪﺤﻣ درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ
راﺮﻗ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ . زا ﺐﻟﺎﻄﻣ قﻮﻓ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﮐ نﻮﮑﺳ ﯽﮑﯾ زا هرﺎﻌﺘﺳا يﺎﻫ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ﯽﻣﺪﻋﺮﻣا ﺖﺳا
.
تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ِ
تﺎﯿﻬﻟا ِﯽﺒﻠﺳ ﻞﯿﻀﻓ ﻦﺑ ضﺎﯿﻋ رد ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد ﻪﺳ
ﺪﻌﺑ ﯽﺘﺴﻫ
،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻓﺮﻌﻣ
ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ و نﺎﺑز ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ) رد ﻪﻧ
نﺎﺑز ﻢﻠﻋ مﻮﻬﻔﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ
( درﻮﻣ ﺚﺤﺑ و ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ . دﺮﺑرﺎﮐ ةرﺎﻌﺘﺳا
ِﯽﻣﺪﻋ رد ،نﻮﮑﺳ لاﻮﻗا
ﻞﯿﻀﻓ ﻦﺑ ضﺎﯿﻋ ﺐﻠﻏا ﮥﺒﻨﺟ ﻪﺳ زا
ﺖﺳا يوﺎﮐاو و ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻞﺑﺎﻗ قﻮﻓ ﻪﮐ
رد ﻦﯾا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﯽﻣ ﻢﯾزادﺮﭘ .
رد ﻪﺘﺷﻮﻧ يﺎﻫ ﯽﺧﺮﺑ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ
، ﻦﯾا عﻮﺿﻮﻣ رد رﺎﻨﮐ ﺮﯾﺎﺳ ﻖﯾدﺎﺼﻣ نآ
، ﻪﺒﻨﺟ ﯽﺒﻠﺳ اﺪﯿﭘ هدﺮﮐ ﯽﻧﺎﻣز و ﻪﮐ
زا ﺮﻈﻧ يﺮﻨﻫ و
ﯽﯾﺎﺒﯾز ﯽﺳﺎﻨﺷ ناﺪﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽﻣ دﻮﺷ زا نآ ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﺘﺳ مﺪﻋ ﺮﻣا و ﯽﻣﺪﻋ ﯽﻣ دﻮﺷ .
3 - ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﯾﺎﺒﯾز ﯽﺳﺎﻨﺷ
نﻮﮑﺳ و ﻒّﻗﻮﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ
"
ﺶﻨﯾﺮﻓآ
"
زا ظﺎﺤﻟ ﯽﯾﺎﺒﯾز ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﺘﺳ مﺪﻋ و
،ﯽﺘﺴﯿﻧ ﻪﮐ رد ﯽﺧﺮﺑ دراﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻔﺴﻠﻓ
ﯽﻨﯿﺑﺪﺑ و ضاﺮﺘﻋا ﻢﻫ ﺖﻫﺎﺒﺷ اﺪﯿﭘ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . ﻦﯾا عﻮﺿﻮﻣ رد لاﻮﻗا ﻞﯿﻀﻓ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺮﯾز هﺪﻣآ ﺖﺳا :
1 - 3 رد– ﯽﻟﻮﻗ ﻪﮐ زا وا ﻞﻘﻧ هﺪﺷ
،ﺖﺳا ﺖﻠﻋ هﺪﯾﺮﻓآ نﺪﺷ
،نﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﯽﻋﻮﻧ درﻮﻣ ضاﺮﺘﻋا و داﺮﯾا راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا :
ﻞﺻا ﻦﯾا لﻮﻗ رد ﻪﯿﻠﺣ ءﺎﯿﻟوﻻا ﻦﯾﺪﺑ حﺮﺷ ﺖﺳا :
» ﺎﻨﺛﺪﺣ ﺪﻤﺤﻣﻮﺑا : ﺎﻨﺛﺪﺣ
ﺪﻤﺣأ ﯽﻨﺛﺪﺣ ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﯽﺴﯿﻋ ﯽﺸﻧاﻮﻟا ﻦﻋ ﻞﯿﻀﻓ ﻦﺑ ضﺎﯿﻋ لﺎﻗ : ﺎﻣ
ُﻂﺒﻏأ
َﺎﮑﻠﻣ
ًﺎﺑﱠﺮَﻘﻣ و ﻻ
ًﺎﯿﺒَﻧ
ًﻼﺳﺮﻣ
ُﻦِﯾﺎﻌﯾ
ﻪﻣﺎﯿﻘﻟا و ﺎﻬَﻟاﻮﻫأ و ﺎﻣ ﻂﺒﻏأ ﻻإ ﻦﻣ ﻢَﻟ ﻦُﮑﯾ
ًﺎﺌﯿﺷ
«
» ﺮﺑ ﭻﯿﻫ ﮏﻠﻣ بﺮﻘﻣ ﯽﺒﻧو ﻞﺳﺮﻣ هﺪﻨﺑو ﺢﻟﺎﺻ ﺖﻄﺒﻏ ﯽﻤﻧ مﺮﺑ ﻪﻧ ﺮﺧآ ﻪﻤﻫ ﺎﻬﻨﯾا ﺖﻣﺎﯿﻗ ار ﻪﻨﯾﺎﻌﻣ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺪﯾد لﻮﻫو و فﻮﺧ و
ﺖﺸﺣو نآ ار هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻣ نﺎﺷﺪﯾﺎﺑ دﺮﮐ . ﺖﻄﺒﻏ ﺮﺑ نآ ﺲﮐ ﯽﻣ مﺮﺑ ﻪﮐ اروا هﺪﯾﺮﻓﺎﯿﻧ ﺪﻧا . « ) ﻪﻤﺟﺮﺗ زا ﺮﻬﻣدار 1383 : 299 (
لﻮﻗ ﻻﺎﺑ زا يﻮﺳ ﻦﯾﺪﻟاﺪﯾﺮﻓ رﺎﻄﻋ
يرﻮﺑﺎﺸﯿﻧ رد
يﻮﻨﺜﻣ
"
ﺖﺒﯿﺼﻣ ﻪﻣﺎﻧ
"
ﻦﯾﺪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳا
:
ﻞﺿﺎﻓ ﻢﻟﺎﻋ ﻞﯿﻀﻓ نآ ﺮﺑا ﮏﺷا
ﺖﻔﮔ
زا ﻢﻧاﺮﺒﻤﻐﯿﭘ ﺖﺴﯿﻧ
ﮏﺷر
ﻪﮑﻧاز نﺎﺸﯾا ﻢﻫ ﺪﺤﻟ ﻢﻫ ﺰﯿﺨﺘﺳر
ﺶﯿﭘ
ﺪﻧراد ﯽﻃاﺮﺻو ﺰﯿﻧ ﺰﯿﺗ
ﻪﻠﻤﺟ ﺎﺑ هﺎﺗﻮﮐ ﯽﺘﺳد و زﺎﯿﻧ
هدﺮﮐ رد ﯽﺴﻔﻧ نﺎﻓز نﺎﺟ زارد
زو ﻪﺘﺷﺮﻓ ﺰﯿﻧ ﻢﮑﺷر ﭻﯿﻫ ﺖﺴﯿﻧ
ﻪﮑﻧاز
ﺎﺠﻧآ ﻖﺸﻋ و ﭻﯿﭘﺎﭽﯿﭘ ﺖﺴﯿﻧ
ﮏﯿﻟ نآزا ﺲﮐ ﻢﮑﺷر ﺪﯾآ نادوﺎﺟ
ﺪﻫاﻮﺨﻧﻮﮐ
داز ﺰﮔﺮﻫ نﺎﻬﺟرد
ددﺮﮔزﺎﺑ شﻮﺧ ﻢﻫ زا ﺖﺸﭘ رﺪﭘ ﺎﺗ
ﻢﮑﺷ ردﺎﻣ درﺎﯿﻧ ﺮﺑ ﺮﺑز
ﯽﮑﺷﺎﮐ ﺰﮔﺮﻫ يداﺰﻧ مردﺎﻣ
ﺎﺗ
يدﺮﮑﻧ ﻪﺘﺸﮐ ﺲﻔﻧ مﺮﻓﺎﮐ
مﺪﺸﮑﺑ ﻢﺴﻔﻧ ﻪﮐ ﻢﺴﻔﻧ ﻪﺘﺸﮐ دﺎﺑ
مﺪﺸﮑﺑ نﻮﺧرد ﻪﮐ رد نﻮﺧ ﻪﺘﺸﮔ دﺎﺑ
زا ﺮﮕﻧاﻮﺗ ندﻮﺑ و ﻢﯿﺸﯾورد ﭻﯿﻫ
ﺮﺘﺷﻮﺧ ﺖﺴﯿﻧ زا ﯽﺑ ﻢﯿﺸﯾﻮﺧ
نﻮﭼ اﺮﻣ زا سﺮﺗ ﻦﯾا ﺪﺻ سرد ﺖﺴﻫ ﺮﻫ اﺮﮐ ﺖﺴﻧﺎﺟ يﺎﺟ سﺮﺗ ﺖﺴﻫ
ﺮﯿﺳ هﺎﮕﻧ ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ﻪﺑ مﺪﻋ ﺮﻣا و ﯽﻣﺪﻋ فرﺎﻋ ار ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ
» ﯽّﻠﺠﺗ
« نﻮﻤﻨﻫر ﯽﻣ ددﺮﮔ .
2 - 3 - هﺎﮔﺪﯾد ﻞﯿﻀﻓ
، ةرﺎﺑرد عﻮﺿﻮﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﯽﮔﺪﻧز ﺶﻨﯾﺮﻓآ و ﯽﺧﺮﺑ
تﺎﻗوا هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ﯽﻋﻮﻧ ﯽﻨﯿﺑﺪﺑ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﯾﺮﻈﻧ
» ﻪﻔﺳﻼﻓ
ﯽﺒﻠﮐ
« ار ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﯽﻣ دروآ :
٣
) ﻞﯿﻀﻓ (:
» ﻮَﻟ
تﺮﯿَﺧ
َﻦﯿﺑ نأ
ﺶﯿﻋأ
ًﺎﺒﻠﮐ
تﻮﻣأ و
ًﺎﺒﻠﮐ ﻻ و يرَا
مﻮﯾ ﻪﻣﺎﯿﻘﻟا
تﺮَﺘﺧﻷ نأ
ﺶﯿﻋَا
تﻮﻣأ و ًﺎﺒﻠﮐ
ًﺎﺒﻠﮐ ﻻ و يرَا
مﻮﯾ
ﻪﻣﺎﯿﻘﻟا
« )
،ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا 75:2007
و
،يﺮﺸﺨﻣز 135:1417
(
ﺮﮔا مرﺎﯿﺘﺧا ﺪﻨﻫد نﺎﯿﻣ ﻪﮑﻧآ نﻮﭼ ﮓﺳ ﯽﮔﺪﻧز ﻢﻨﮐ نﻮﭼ و ﮓﺳ مﺮﯿﻤﺑ ﺎﯾ و ﻪﮑﻧآ زور ﺰﯿﺨﺘﺳر ار
،ﻢﻨﯿﺒﻧ ﻪﺘﺒﻟا ﺢﯿﺟﺮﺗ ﯽﻣ ﻢﻫد نﻮﭼ
ﮓﺳ ﯽﮔﺪﻧز ﻢﻨﮐ نﻮﭼ و ﮓﺳ مﺮﯿﻤﺑ ﺎﺗ ﻪﮑﻧآ زور ﺰﯿﺨﺘﺳر ار ﻢﻨﯿﺒﻧ .
رد ﯽﻟﻮﻗ ﺮﮕﯾد :
» رد تﺎﻓﺮﻋ هﺎﮕﻧﺎﺒﺷ وزا ﺪﻧﺪﯿﺳﺮﭘ ﻪﮐ
لﺎﺣ ﻦﯾا نﺎﻣدﺮﻣ نﻮﭼ ﯽﻣ
؟ﯽﻨﯿﺑ ﺖﻔﮔ ﻪﻤﻫ هﺪﯾزﺮﻣآ ﺪﻧا ﺮﮔا ﻦﻣ رد نﺎﯿﻣ نﺎﺸﯾا ﻪﻧ ﯽﻣا
!«
) رﺎﻄﻋ
1375:79 (
،ﻞﯿﻀﻓ رد ﯽﻟﻮﻗ ﻪﮐ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ فﻮﺧ و ساﺮﻫ وا زا گﺮﻣ و ﺖﻣﺎﯿﻗ ﯽﻨﯿﺑﺪﺑ و شا ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺶﻨﯾﺮﻓآ
،ﺖﺳا ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :
» ﺮﺑ ﭻﯿﻫ ﮏﻠﻣ بّﺮﻘﻣ و ﯽﺒﻧ ﻞﺳﺮﻣ و هﺪﻨﺑ ﺢﻟﺎﺻ ﺖﻄﺒﻏ ﯽﻤﻧ مﺮﺑ ﻪﻧ ﺮﺧآ ﺎﻬﻨﯾا ﻪﻤﻫ ﺖﻣﺎﯿﻗ ار ﻪﻨﯾﺎﻌﻣ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺪﯾد و لﻮﻫ و ساﺮﻫ و
فﻮﺧ و ﺖﺸﺣو نآ ار هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻣ
؛ﺪﻨﻨﮐ ﺖﻄﺒﻏ ﺮﺑ ﺲﮑﻧآ ﯽﻣ مﺮﺑ ﻪﮐ وا ار هﺪﯾﺮﻓﺎﯿﻧ ﺪﻧا « ) ﺮﻬﻣدار 1383:299 ﻪﺑ
ﻞﻘﻧ زا جﺎﻬﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑﺎﻌﻟا
/ 249 (.
3 - 3 - ﻪﻄﺑار
،نﻮﮑﺳ ﺶﻨﯾﺮﻓآ و ءﺎﯿﺣ
،ﻞﯿﻀﻓ رد ﯽﯾﺎﺟ
،ﺮﮕﯾد ياﺮﺑ نﺎﯿﺑ شﺮﻈﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺶﻨﯾﺮﻓآ
ًﺎﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﺑ
،ﻒﻗﻮﺗ نﻮﮑﺳ ﮓﻧرد و رد ﺶﻨﯾﺮﻓآ - ﺮﺻﺎﻨﻋ
ِﯽﻠﺻا
» ءﺎﯿﺣ
« -
هرﺎﺷا ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ :
» ﻮﻟ
تﺮﯿﺧ ﻦﯿﺑ نأ
َﺚﻌﺑأ ﻞﺧدﺄﻓ ﻪﻨﺠﻟا و
َﻦﯿﺑ نأ ﻻ
َﺚﻌﺑُأ
تﺮﺘﺧﻷ نأ ﻻ
َﺚﻌﺑأ
ﺖﻠُﻗ ...
اﺬﻫ
َﻦﻣ
؟ءﺎﯿﺤﻟا
َلﺎﻗ ﻢﻌَﻧ اﺬﻫ ﻦﻣ
ِﻖﯾﺮَﻃ
ءﺎﯿﺤﻟا
َﻦﻣ
ِﷲا
« ) ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا 2007:75 (.
ﺮﮔا مرﺎﯿﺘﺧا ﯽﻣ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎﯿﻣ ﻪﮑﻧآ هﺪﻧز مﻮﺷ و نورد ﺖﺸﻬﺑ مور و ﺎﯾ ﻪﮑﻧآ هﺪﻧز مﻮﺸﻧ ﻪﺘﺒﻟا هﺪﻧز ﻢﻧﺪﺸﻧ ار ﺮﺑ ﯽﻣ مﺪﯾﺰﮔ . ﻪﺑ وا ﺪﻨﺘﻔﮔ
ﻪﮐ ﺎﯾآ ﻦﯾا ﺐﻠﻄﻣ يورزا مﺮﺷ
؟ﺖﺳا باﻮﺟ داد : يرآ زا ﺮﻈﻧ ﺪﻧواﺪﺧ ﻦﯾا هار يرﺎﺴﻣﺮﺷ ﺖﺳا
.
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮﻫ ﯽﺘﮐﺮﺣ ﯽّﺘﺣ–
هﺪﯾﺮﻓآ نﺪﺷ - ﻪﮐ ﺎﺑ ﻦﯾا ﺖﻟﺎﺣ ) ﻒّﻗﻮﺗ
، نﻮﮑﺳ ﮓﻧرد و ( تﺎﻓﺎﻨﻣ ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ
، ياﺮﺑ يو ﯽﻨﺘﻓﺮﯾﺬﭘ
ﺖﺴﯿﻧ .
) ﻞﯿﻀﻓ :(
» ﯽﻫوﺮﮔ ار ﯽﻣ ﻢﺳﺎﻨﺷ ﻪﮐ رد ﻪﻧﺎﺒﺷ زور زا اﺪﺧ مﺮﺷ ﺪﻧراد ﺮﮔا و ﯽﺘﮐﺮﺣ ﺪﻨﻨﮐ اﺪﺧ ﻪﺑ نﺎﺸﯾا ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻣﺮﻓ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﻮﺗ
ﺖﺴﯿﻧ ...
« )
،ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا 2007:95
.(
4 - 3 - نﻮﮑﺳ ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ ﺎﯾ مﺮﺷ ءﺎﯿﺣ و ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﮕﯾد ﯽﻣﺪﻋ ِﺮﻣا ﮥﺒﻨﺟ
ﯽﺧﺮﺑ
،تﺎﻗوا
،نﻮﮑﺳ زا عﻮﻧ
"
ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ
"
ﻪﺘﺴﻧاد هﺪﺷ
؛ﺖﺳا ﻪﮐ زا نآ ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ مﺮﺷ ﺎﯾ ءﺎﯿﺣ ﯽﻣ دﻮﺷ .
» ءﺎﯿﺣ
«،
رد حﺎﺒﺼﻣ ﻪﻌﯾﺮﺸﻟا ﻦﯿﻨﭼ ﻒﯾﺮﻌﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا :
»
ءﺎﯿﺤﻟا
رﻮﻧ هُﺮﻫﻮﺟ
ِنﺎﻤﯾﻻا رﺪﺻ
« يرﻮﻧ ﺎﯿﺣ ﯽﻨﻌﯾ نﺎﻤﯾا ﻞﺻا نآ ﺮﻫﻮﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﺖﺳا )
،ﯽﻧﻼﯿﮔ 1366:510 (
ﻪﻣادا رد و
ِﺮﯿﺴﻔﺗ نآ ار ﻦﯿﻨﭼ نﺎﯿﺑ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ :
» و هُﺮﯿﺴﻔﺗ
ﺖﺒﺜﺘﻟا
ﺪﻨﻋ ﱢﻞُﮐ
ءﯽﺷ هُﺮﮑﻨﯾ و ﺪﯿﺣﻮﺘﻟا
ﻪﻓﺮﻌﻤﻟا
« ) نﺎﻤﻫ .(
ﯽﻨﻌﻣ ءﺎﯿﺣ ﻒّﻗﻮﺗ ندﺮﮐ ﺖﺳا رد ﺮﻫ يﺰﯿﭼ ﻪﮐ ﯽﻓﺎﻨﻣ ﺪﯿﺣﻮﺗ و ﺖﻓﺮﻌﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﯽﺧﺮﺑ تﺎﻗوا نﻮﮑﺳ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺶﻨﯾﺮﻓآ يور زا مﺮﺷ ءﺎﯿﺣ و
،ﺖﺳا ﻪﮐ زا نآ ﻪﺑ نﻮﮑﺳ ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻢﯾدﻮﻤﻧ .
ﯽﮑﯾ زا يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
ﯽﺳﺎﯿﺳ– ءﺎﯿﺣ زا ﺮﻈﻧ ﻞﯿﻀﻓ ﮥﻣﺎﻗا لﺪﻋ و ﻂﺴﻗ و قﺎﻘﺣا ﻖﺣ ﺖﺳا . يو رد ﻦﯾا درﻮﻣ ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :
» ...
ﯽّﻧإ ﯽﯿﺤﺘﺳﻷ ﻦﻣ
ِﷲا نأ
ﻊﺒﺷأ ﯽّﺘﺣ يرأ
َلﺪﻌﻟا ﺪﻗ
َﻂﺴﺑ يرأو ﱠﻖﺤﻟا ﺪَﻗ
مﺎﻗ ...
« ) ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا 2007:95 .(
ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻦﻣ زا اﺪﺧ ﺎﯿﺣ ﯽﻣ ﻢﻨﮐ ﺎﺗ ﯽﻧﺎﻣز ﻪﮐ شﺮﺘﺴﮔ ﺖﻟاﺪﻋ ﮥﻣﺎﻗا و
ّﻖﺣ ار ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻢﯾﺎﻤﻧ .
5 - 3 - طﺎﺒﺗرا نﻮﮑﺳ ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ ) ءﺎﯿﺣ ( ﺎﺑ نﻮﮑﺳ ﯽﻧﺎﺑز ) تﻮﮑﺳ (
ﯽﻀﻌﺑ تﺎﻗوا ﮥﺒﻨﺟ
ِﯽﻧﺎﺑز نﻮﮑﺳ ) تﻮﮑﺳ (،
ﺎﺑ ﺪﻌﺑ ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ نآ ) مﺮﺷ ءﺎﯿﺣو ( طﺎﺒﺗرا اﺪﯿﭘ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﻞﯿﻀﻓ : رد ﻦﯾا صﻮﺼﺧ ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :
» ﺎﯾاﺪﺧ ﻢﺣر ﻦﮐ ﻪﺑ ﺲﮑﻧآ ﻪﮐ ﺮﮔا ﯽﻣ ﺪﯿﺸﯾﺪﻧا
، مﺮﺷ ﯽﻣ دﺮﮐ و فﺮﺣ ﯽﻤﻧ دز .«
) نﺎﻤﻫ (
1 - 5 - 3 - نﺎﻤﯾا ،تﻮﮑﺳ مﺪﻋ و
ﯽﯾﺎﺘﺳ
ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﮐ
ﻦﻫذ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ار
ﻪﺑ دﻮﺧ لﻮﻐﺸﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﻦﯾا ﺖﺳا ﻪﮐ ﺎﯾآ نﺎﻤﯾا ﻪﺑ اﺪﺧ ﻪﮐ ﮥﻣزﻻ ﺖﺧﺎﻨﺷ
،ﺖﺳاﺪﺧ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ يﺮﻣا
ﯽﺑﺎﺠﯾا ﻞﻣﺎﺷ لﻮﻗ و ﻖﯾﺪﺼﺗ و ﻞﻤﻋ ﯽﺘﺒﺴﻧ ﺎﺑ
"
تﻮﮑﺳ
"
- ﻪﮐ ﯽﮑﯾ زا ﻖﯾدﺎﺼﻣ ﺐﻠﺳ ﺖﺳا - ﯽﻣاﺪﯿﭘ
؟ﺪﻨﮐ
"
تﻮﮑﺳ
"
و
"
نﻮﮑﺳ
"
مﺪﻋ و ﯽﯾﺎﺘﺳ ﺮﻈﻧ زا ﯽﻣﻼﮐ
ﻞﺒﻗ زا دورو ﻪﺑ ﺚﺤﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﻔﮔ
» تﻮﮑﺳ
« ﯽﮑﯾ زا ﻖﯾدﺎﺼﻣ و ﺮﮔا ﻢﯿﻫاﻮﺨﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﻢﯿﯾﻮﮕﺑ قاﺪﺼﻣ ﺎﯾ
ﺪﻌﺑ
ِﯽﻧﺎﺑز
» نﻮﮑﺳ
« ﺖﺳا . رﻮﻈﻨﻣ زا
ﯽﺳرﺮﺑ تﻮﮑﺳ
، زا ﺮﻈﻧ ﯽﻣﻼﮐ و ﯽﺗﺎﯿﻬﻟا
، ﻦﯾا ﺖﺳا ﻪﮐ ﻢﯿﻧاﺪﺑ ﺖﯿﻤﻫا
"
تﻮﮑﺳ
"
، رد تﺎﯿﻬﻟا
ًﺎﻣﻮﻤﻋ و رد نﺎﻤﯾا
ًﺎﺻﻮﺼﺧ ﺖﺴﯿﭼ .
۴
ﻞﯿﻀﻓ ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :
» ﺮﮔا ﯽﺴﮐ ﻪﺑ ﻦﻣ ﺪﯾﻮﮕﺑ : ﺎﯾآ ﻮﺗ
؟ﯽﻨﻣﺆﻣ ﺰﮔﺮﻫ وا ﺎﺑ ﺖﺒﺤﺻ ﻢﻫاﻮﺨﻧ دﺮﮐ ) ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا 2007:89 (
.
،يو ﯽﯾﺎﺟ رد
،ﺮﮕﯾد رد ﻦﯾا صﻮﺼﺧ
ِﺢﯿﺿﻮﺗ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻣ ﺪﻫد :
» ...
نﻮﭼ ﻮﺗ ار ﺪﻨﯾﻮﮔ ﻪﮐ زا ياﺪﺧ ﯽﺳﺮﺗ شﻮﻣﺎﺧ
،شﺎﺑ ﻪﭼ ﺮﮔا ﯽﯾﻮﮔ ﻪﻧ ﺮﻓﺎﮐ يﻮﺷ و ﺮﮔا ﯽﯾﻮﮔ
،يرآ غورد ﻪﺘﻔﮔ ﯽﺷﺎﺑ )و ناﺪﺑ
ترﺎﺷا هدﺮﮐ ﺖﺳا ﻪﮐ فﻮﺧ ﺖﺴﻧآ ﻪﮐ حراﻮﺟ ار زا ﺖﯿﺼﻌﻣ ﺎﻫ درادزﺎﺑ و ﻪﺑ ﺖﻋﺎﻃ ﺎﻫ ﺪﯿﻘﻣ ﺪﻧادﺮﮔ . و ﻪﭽﻧآ رد حراﻮﺟ ﺮﺛا ﺪﻨﮑﻧ ﺚﯾﺪﺣ
ﺲﻔﻧ و ﺖﮐﺮﺣ ﺮﻃﺎﺧ ﺖﺳا ﻪﮐ قﺎﻘﺤﺘﺳا نآ
دراﺪﻧ ﻪﮐ ﻪﺑ مﺎﻧ فﻮﺧ ﯽﻤﺴﻣ ﺪﻧزﺎﺳ ) (.
ﯽﻟاﺰﻏ
، ﻪﻤﺟﺮﺗ
،ءﺎﯿﺣا 350 : 1366 (
لﻮﻗ
،ﻻﺎﺑ هوﻼﻋ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺮﺑ
ﺖﯿﻤﻫا ﻢﻠﻋ و
،ﻞﻤﻋ
ِمﺰﻠﺘﺴﻣ ﯽﺳرﺮﺑ مﻮﻬﻔﻣ
"
تﻮﮑﺳ
"
رد ﻪﻄﯿﺣ تﺎﯿﻬﻟا و ﯽﺳﺎﻨﺷاﺪﺧ ﺖﺳا
.
،مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ
ترﻮﺻ يﺮﮕﯾد زا ﺦﯿﺷ سﺎﺒﻌﻟاﻮﺑا بﺎﺼﻗ ﯽﻠﻣآ ﻞﻘﻧ هﺪﺷ ﺖﺳا :
» لﻮﻘﻨﻣ
،ﺖﺳا ﻪﮐ ) بﺎﺼﻗ (،
ﺦﯿﺷ ﺪﯿﻌﺳﻮﺑا ار ﺖﻔﮔ : ﻮﺗ ﺮﮔا ار ﺪﻨﺳﺮﭘ ﻪﮐ ياﺪﺧ ﯽﻟﺎﻌﺗ
،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻮﮕﻣ ﻪﮐ ﻢﺳﺎﻨﺷ ﻪﮐ نآ كﺮﺷ ﺖﺳا و
ﻮﮕﻣ ﻪﮐ
،ﻢﺳﺎﻨﺸﻧ ﻪﮐ نآ ﺮﻔُﮐ
،ﺖﺳا ﻦﮑﯿﻟو ﻦﯿﻨﭼ يﻮﮔ ﻪﮐ : ﺎﻨَﻓّﺮﻋ
ﻪّﻠﻟا ﻪَﺗاذ
؛ﻪﻠﻀَﻔِﺑ ﯽﻨﻌﯾ ياﺪﺧ ﯽﻟﺎﻌﺗ ﺎﻣ ار يﺎﻨﺷآ تاذ دﻮﺧ دﺎﻧادﺮﮔ ﻪﺑ
ﻞﻀﻓ ﺶﯾﻮﺧ
« )
،رﺎﻄﻋ 1370:641 (.
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﮐ رد ود ﺮﻫ لﻮﻗ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺮﺑ ﺖﯾﺎﻋر
"
تﻮﮑﺳ
"
ﺖﺳا . ﻞﻘﻧ رد لﻮﻗ قﻮﻓ عﻮﺿﻮﻣ
ِ
لاﺆﺳ ود ﻦﮐر زا نﺎﮐرا
ِ
نﺎﻤﯾا ﯽﻨﻌﯾ لﻮﻗ
و ﻖﯾﺪﺼﺗ ﺖﺳا و نداد ﺮﻫ ﺦﺳﺎﭘ ) ﺖﺒﺜﻣ ﺎﯾ و ﯽﻔﻨﻣ (،
ﻪﺑ ﺶﺳﺮﭘ درﻮﻣ ﺚﺤﺑ ﻪﮐ– لاﺆﺳ زا ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺎﯾ مﺪﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺖﺳاﺪﺧ - ﻪﺑ
دﺎﺠﯾا
ﺲﮐودارﺎﭘ و
دﺎﻀﺗ رد نﺎﻤﯾا ﯽﻣ ﺪﻣﺎﺠﻧا .
ِﻖﯾدﺎﺼﻣ ﻦﯾا ﺲﮐودارﺎﭘ و
دﺎﻀﺗ
،ﻢﻫ ﻪﺑ
ترﻮﺻ
» كﺮﺷ
«،
» ﺮﻔُﮐ
« و
» غورد
« هﻮﻠﺟ ﺮﮔ ﯽﻣ دﻮﺷ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﺤﺑ نآ زا ﯽﻣﻼﺳا مﻼﮐ و نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا كراﺪﻣ رد ﻪﮐ .
رد ،ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ كراﺪﻣ
دﻮﺟﻮﻣ ناﺮﯾا نﺎﺘﺳﺎﺑ زا ﻪﻠﻤﺟ
"
ﺎﺘﺳوا
"
،
غورد رد ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺷا ) ﯽﺘﺳار (،
ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ
،ﺐﯿﺳآ نﺎﯾز و ﺪﻣﺎﯿﭘ نﺎﯾز
ِرﺎﺑ رﺎﺘﻓر يدارا ﺖﺳا ) ،ﻦﯾوﺮﺷ ،ﯽﻠﯿﮐو 1389
: ش 20 س 6 ( جرﺎﺧ ﻪﮐ
ﯽﻣ دراد ﺚﺤﺑ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻣا ﺖﺳا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺚﺤﺒﻣ زا ﺎﺑ ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ طﺎﺒﺗرا ةرﺎﺑرد ﺮﺘﺸﯿﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﮥﺻﺮﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻧاوﺮﺴﺧ ﺖﻤﮑﺣ و نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﺖﻤﮑﺣ .
6 - ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
ﻪﭽﻧآ ﺐﻟﺎﻄﻣزا ﻻﺎﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﯽﻣ دﻮﺷ نآ ﺖﺳا ﻪﮐ دﺮﮑﯾور ﯽﺒﻠﺳ رد تﺎﯿﻬﻟا ﻞﯿﻀﻓ ﻦﺑ ضﺎﯿﻋ رﺎﯿﺴﺑ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﮐ ﯽﮑﯾ زا
نآ ﻖﯾدﺎﺼﻣ
"
نﻮﮑﺳ
"
ﺖﺳا .
"
نﻮﮑﺳ
"
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯽﮑﯾ زا نوﺆﺷ مﺪﻋ و زا رﻮﻣا ﯽﻣﺪﻋ ﺖﺳا ﻪﮐ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺖﮐﺮﺣ ﻪﮐ زا نوﺆﺷ دﻮﺟو و
ﯽﺘﺴﻫ ﺖﺳا راﺮﻗ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ . ﻦﯾا نﺄﺷ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد ﻖﻠﻌﺗ ﻪﺑ
ِﻖﱠﻠﻌﺘﻣ ،مﺪﻋ
تﺎﮐرﺪﻣ ﯽﻘﯿﻘﺣ راﺮﻗ ﯽﻤﻧ دﺮﯿﮔ و ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ زا هﺮﯾاد لﻮﻤﺷ تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ
ﯽﻘﯿﻘﺣ جرﺎﺧ و رد وﺮﻤﻠﻗ تﺎﮐرﺪﻣ يرﺎﺒﺘﻋا درﻮﻣ ﺚﺤﺑ و ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ . راﺰﺑا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ تﺎﮐاردا يرﺎﺒﺘﻋا
"
هرﺎﻌﺘﺳا
"
ﺖﺳا .
ﺮﻈﻧ زا ﯽﯾﺎﺒﯾز ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺶﯾﺎﺘﺳ ﯽﺘﺴﯿﻧ و نوﺆﺷ نآ هﺎﮕﯾﺎﺟ ﯽﻤﻬﻣ رد تﺎﯾﺮﻈﻧ نﺎﻓرﺎﻋ ﻪﺘﺷاد و دراد ﻪﮐ نﻮﮑﺳ ﯽﮑﯾ زا ﻦﯾا رﻮﻣا ﺖﺳا ﻪﮐ
رد تﺎﯾﺮﻈﻧ ﻞﯿﻀﻓ ﺎﺑ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﻋ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﻣ
دﻮﺷ : ﯽﻨﯿﺑﺪﺑ ﻪﺑ
،ﺶﻨﯾﺮﻓآ تﻮﮑﺳ و مﺮﺷ و ءﺎﯿﺣ .
ﯽﭘ ﺖﺷﻮﻧ :
1 - ﯽﻗروﺎﭘرد ﻪﺤﻔﺻ
1 ﺢﯿﺿﻮﺗ هداد هﺪﺷ ﺖﺳا .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1 - ﯽﻧاﺮﺤﺑ
، نﺎﮑﺷا ) 1389 (،
ﻪﻨﯾآ يﺎﻫ ﯽﺘﺴﯿﻧ
، پﺎﭼ لوا
، ناﺮﻬﺗ
، ﻢﻠﻋ
2 - ﺮﻔﻌﺟﺪﯿﺳ ،يدﺎﺠﺳ )
1386 ( ﮓﻨﻫﺮﻓ ، يرﻮﻬﻃ ،ناﺮﻬﺗ ،ﻢﺘﺸﻫ پﺎﭼ ،ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ تاﺮﯿﺒﻌﺗ و تﺎﺣﻼﻄﺻا
ص 472
3 -
،ﯽﻧﻼﯿﮔ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ )
1366 (،
حﺎﺒﺼﻣ ﻪﻌﯾﺮﺸﻟا حﺎﺘﻔﻣ و مﻮﺣﺮﻣ ﺢﯿﺤﺼﺘﺑ ،ﻪﻘﯿﻘﺤﻟا لﻼﺟﺪﯿﺳ
ﻦﯾﺪﻟا
،يﻮﻣرا ثﺪﺤﻣ پﺎﭼ
،مﻮﺳ
،ناﺮﻬﺗ قوﺪﺻ
4 - ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ )
ﻪﻣﻼﻋ ( ﺪﻤﺤﻣ ﺪﯿﺳ ، ﻦﯿﺴﺣ
) 1387 (،
ﻪﻤﺟﺮﺗ حﺮﺷ و ﻪﯾﺎﻬﻧ ﻪﻤﮑﺤﻟا ) ﺪﻠﺟ مود (،
ﯽﻠﻋ ﯽﻧاوﺮﯿﺷ پﺎﭼ 8
،ﻢﻗ نﺎﺘﺳﻮﺑ
بﺎﺘﮐ
5 -
،ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا ﻆﻓﺎﺣ
ﻢﯿﻌﻧﻮﺑا ) 2007 ( ﻪﯿﻠﺣ ، تﺎﻘﺒﻃ و ءﺎﯿﻟوﻻا ءﺎﯿﻔﺻﻻا
) ﺪﻠﺟ 8 (،
برﺪﺒﻋ ﺪﯿﺳ ﺪﻤﺤﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ،هﺮﻫﺎﻗ ،ﯽﻟوﻻا ﻪﻌﺒﻄﻟا ،لﻮﺳﺮﻟا
ﻪﺒﺘﮑﻣ ،ﺮﺼﻣ بﺎﺣﺮﻟا
.
6 - ﺮﻬﻣدار
، ﻦﯾﺪﻟاﺪﯾﺮﻓ )
1383 ( ، ﻞﯿﻀﻓ ضﺎﯿﻋ زا ﯽﻧﺰﻫر
،يوﺮﻫرﺎﺗ پﺎﭼ
،ناﺮﻬﺗ ،لوا ﺮﺸﻧ
ﺰﮐﺮﻣ
7 - ﻦﯾﺪﻟاﺪﯾﺮﻓ ،يرﻮﺑﺎﺸﯿﻧرﺎﻄﻋ )
1386 ( ﯽﻌﯿﻔﺷﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ﺶﺷﻮﮐ ﻪﺑ ،ﻪﻣﺎﻨﺘﺒﯿﺼﻣ ، ﻦﺨﺳ ،ناﺮﻬﺗ ،لوا پﺎﭼ ،ﯽﻨﮐﺪﮐ
8 - ﻦﯾﺪﻟاﺪﯾﺮﻓ ،يرﻮﺑﺎﺸﯿﻧرﺎﻄﻋ )
1375 ( هﺮﮐﺬﺗ ، راوز ،ناﺮﻬﺗ ،ﻢﺸﺷ پﺎﭼ ،ﯽﻣﻼﻌﺘﺳا ﺪﻤﺤﻣ مﺎﻤﺘﻫا ﻪﺑ ،ءﺎﯿﻟوﻻا
۵
9 - ثﺪﺤﻣ لﻼﺟﺪﯿﺳ ،يﻮﻣرا ﻦﯾﺪﻟا
) 1366 (،
حﺎﺒﺼﻣ ﻪﻌﯾﺮﺸﻟا حﺎﺘﻔﻣ و ﻪﻤﺟﺮﺗ ،ﻪﻘﯿﻘﺤﻟا قازﺮﻟاﺪﺒﻋ
،ﯽﻧﻼﯿﮔ پﺎﭼ
،ناﺮﻬﺗ ،لوا
قوﺪﺻ
10 - ﺪﻤﺤﻣ ،ﺪﻣﺎﺣﻮﺑا ﯽﻟاﺰﻏ )
1366 (،
پﺎﭼ ،ﻢﺟﻮﯾﺪﺧ ﻦﯿﺴﺣ ﺶﺷﻮﮐ ﻪﺑ و ﯽﻣزراﻮﺧ ﻦﯾﺪﻟاﺪﯾﺆﻣ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،ﻦﯾﺪﻟﺎﻣﻮﻠﻋ ءﺎﯿﺣا ﻪﻤﺟﺮﺗ
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻤﻠﻋ ،ناﺮﻬﺗ ،مود
تﻻﺎﻘﻣ :
11 - ﻪﻟﺎﻘﻣ ،ﻦﯾوﺮﺷ ،ﯽﻠﯿﮐو نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا رد غورد–
تﺎﯿﺑدا ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ– هرﻮﻄﺳا و ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ
س ،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ 6
- ش 20 - ﺰﯿﯾﺎﭘ 89
