ﺮﺛا ﻢﻛاﺮﺗ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﺸﻛ
طﻮﻠﺨﻣ
(Zea mays L.)
ترذ و
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻣﺮﻗ
(Phaseolus vulgaris L.)
ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧﻮﮔ ود
هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز و ﻲﻋارز ﻒﻠﻋ
زﺮﻫ يﺎﻫ
رﺎﺘﺳ ﻲﺣﻮﺘﻓ ﻪﻧﺎﻴﭼ
،1
ﺰﻳﺰﻋ ﺮﻴﺸﻧاﻮﺟ لدﺎﻋ ،2
غﺎﺑد يﺪﻤﺤﻣ
3ﺐﺴﻧ رﺪﻨﻜﺳا ،
4ﺪﻧز ﮓﻨﻫﺮﻓ ،
5يﻮﺿر و ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ﻲﺋﺎﺿر ﻪﻧﺎﻴﭼ
*1
ﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ ﺖ : 08 / 06 / 1390
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 12 / 1390
هﺪﻴﻜﭼ
ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺪﻨﻣدﻮﺳ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ (Zea mays L.)
ﺎﻴﺑﻮﻟ و (Phaseolus vulgaris L.)ﺰﻣﺮﻗ
ﻲﺑﺎـﻳزرا و ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺮـﺑ نآ و دﺮـﻜﻠﻤﻋ
هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز ﻒﻠﻋ
ﻲﻋارز لﺎﺳ رد ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ،زﺮﻫ يﺎﻫ 89
- 1388 رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد ذآ
ﻲﺑﺮﻏ نﺎﺠﻳﺎﺑر -
ﺶﻳﺎﻣزآ ﺐﻟﺎﻗ رد ،هﺪﻘﻧ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
ﺎﺑ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ كﻮﻠﺑ ﻪﻳﺎﭘ حﺮﻃ
رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ ﻪﺳ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﻤﻴﺗ هدﺰﻧﺎﭘ و راﺮﻜﺗ .
ترذ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻢﻛاﺮﺗ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ
) 5 ، 7 و 9 ﺮـﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ
ﻊﺑﺮﻣ ( ﻢﻛاﺮﺗ ﻪﺳ ، ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ )
45 ، 55 و 65 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ (
ﻴﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﻧ و
ﺪـﻧدﻮﺑ ﻪـﻧﻮﮔ ود ﺮﻫ زا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ياﺮﺑ يرﺎﻤ .
ﻪـﺑ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﺸﻳاﺰﻓا شور .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻴﺑﻮﻟ و ترذ ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا ،ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻣﺮﻗ
ﻤﻋ ﺮﺑ ﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠ ﻲ
ترذ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ و ﻲﻨﻌﻣ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد
راد دﻮﺑ .
ا يور ﺖﺸﻛ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﺛ هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز
ﻒﻠﻋ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ زﺮﻫ ﺪﺷ راد . ﺮﺘﻤﻛ ﻦﻳ هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز ﻒﻠﻋ
ﺖﺸﻛ رد زﺮﻫ يﺎﻫ ﺎـﻴﺑﻮﻟ و ترذ طﻮـﻠﺨﻣ يﺎﻫ
ﺰـﻣﺮﻗ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ و
هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز ﻒﻠﻋ
ﺖﺸﻛ رد زﺮﻫ يﺎﻫ ﻫﺎﺸﻣ ﺺﻟﺎﺧ يﺎﻫ
ﺪﺷ هﺪ . ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا ،
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ و
ﻲﺒﺴﻧ شزرا عﻮﻤﺠﻣ داد نﺎـﺸﻧ
رﺎﻤﻴﺗ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻪﻛ ﺎﻴﺑﻮﻟ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ
ﺰﻣﺮﻗ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺮﺑ دراد يﺮـﺗﺮﺑ ﺎﻬﻧآ
. ﻦﻴـﻣز يﺮـﺑاﺮﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎـﺑ )
41 / 1 ( ﻦﻴـﻣز يﺮـﺑاﺮﺑ ﺖﺒـﺴﻧ و
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ) 41 / 1 (
، ﻢﻛاﺮﺗ رد ﺞﻨﭘ ﻢﻛاﺮﺗ ﺎﺑ ترذ ﻪﺗﻮﺑ 55
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﺗﻮﺑ و ﺰﻣﺮﻗ ﻲﺒﺴﻧ شزرا عﻮﻤﺠﻣ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ )
58 / 1 ( رد ﺖﺸﻛ يرﺎﻤﻴﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ طﻮﻠﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖـﻔﻫ
و 55 ﺎﻴﺑﻮﻟ و ترذ ﻪﺗﻮﺑ ﺰﻣﺮﻗ
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ
. ﻦﻳا دوﺪﺣ رد ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا ﻂﻳاﺮﺷ رد طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﺐﻴﻛﺮﺗ ود 58
ار ﺺﻟﺎـﺧﺎﻧ ﺪـﻣآ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد
ﺖﺳا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺪﻨﻣدﻮﺳ هﺪﻨﻫﺪﻧﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ اراد ﻪﻧﻮﮔ ود ﻦﻳا ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
هژاو يﺎﻫ ﺪﻴﻠﻛ :ي
،طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ،زﺮﻫ ﻒﻠﻋ
،ﻲﺒﺴﻧ شزرا عﻮﻤﺠﻣ
،ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ راﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ
د
ﻪﻣﺪﻘﻣ
1 هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﺞﻳار يزروﺎﺸﻛ ﺖﺤﺗ ار هﺪﻨﻳآ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ـﺗ ﺄﺛ ﺮﻴ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺪﻫد . ﻒﻠﻋ دورو ﺶﻛ هدﺎﻬﻧ و ﺎﻫ ﻫ
ﺎﻤﻴﺷ يﺎ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ﺮـﮕﻳد ﻲﻳ
ناﺮﺒﺟ تاﺮﺛا ﻲﻓﺎﺿا ﻪﻨﻳﺰﻫ نﺎـﺴﻧا ﻲﺘﻣﻼﺳ و ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ ﺮﺑ يﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
دراد
(Nasiri Mahallati et al., 2001)
زا ترﺎـﺒﻋ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ.
ﺖﺸﻛ و نﺎﻣز رد ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود ماﻮﺗ و ﺖـﺳا ﺺﺨـﺸﻣ نﺎﻜﻣ
يزروﺎـﺸﻛ يﺎـﻫ ﻢﺘﻴـﺴﺳ رد يراﺪـﻳﺎﭘ ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر يﺎﺘﺳار رد ﻲﺷﻼﺗ ﻲﻣ
) ﺪﺷا
Vandermeer, 1989
. (
ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﺖـﺸﻛ طﻮـﻠﺨﻣ ﻲﻣﺎـﮕﻨﻫ
ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ درﻮﻣ زﺎﻴﻧ ود ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ رﻮﻃ ﻲﺒـﺳﺎﻨﻣ زا
ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ اﺪﺟ ﺪﻨﺷﺎﺑ
، ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ﻦﻳا ﻪﻧﻮﮔ د ﺎﻫ ر رﺎﻨﻛ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ردﺎﻗ ﺪﻨﺷﺎﺑ زا
1 ، 2 ، 3 ، 4 و –5 ﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ هوﺮـﮔ رﺎﻴﺸﻧاد ،هﺪﻘﻧ ﺰﻛﺮﻣ رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﻮﻋﺪﻣ سرﺪﻣ ﺐ
يژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻮﻛا ﻲﻫﺎﻴﮔ
يژﻮـﻟﻮﻳﺰﻴﻓﻮﻛا هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد
ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻣ رﺎﻴﺸﻧاد ،ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ﺆ
ﻲﻜـﺷﺰﭘ هﺎـﻴﮔ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳ
ﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺒﻏﺎﺑ هوﺮﮔ يﺮﺘﻛد هرود يﻮﺠﺸﻧاد و رﻮﺸﻛ ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸ
*) - لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
E-mail: [email protected] (
ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻄﻴﺤﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻪﻨﻴﻬﺑ .
ًﺎﺒﻟﺎﻏ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻚﻳ ﺎﻳ ﺮﻫ ود هﺎﻴﮔ
ﻲﻋارز رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﺺﻟﺎـﺧ ﺎـﻬﻧآ ﺮـﺘﻤﻛ
،ﺖـﺳا ﻪـﺘﺒﻟا ﺐـﻴﻛﺮﺗ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻬﻧآ ﺪـﻫاﻮﺧ
دﻮـﺑ
Koocheki et al., 2009) .(
لﺮـﺘﻨﻛ
ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮﻫ زا يﺎﻳاﺰﻣ ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﻲﻣ هدﺮﻤﺷ دﻮـﺷ
. ﻮـﺤﻧ ه ﻞـﻤﻋ
هﺎﻴﮔ ﻲﻋارز رد ﺖﺑﺎﻗر ﺎﺑ ﻒﻠﻋ زﺮﻫ ترﻮﺻ ﻪﺑ دﺎﺠﻳا
ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ
ﻪﻨﻴﻣز ﺶﻫﺎﻛ هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز ﻒﻠﻋ
زﺮﻫ ار ﻢﻫاﺮـﻓ ﻪﺘﺧﺎـﺳ و هﺎـﻴﮔ ﻲـﻋارز
يﻮﻧﺎﺛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ار مﻮﮕﻟ ﺎﻫ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﻣ ﻪﻛ دزﺎﺳ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮﻫ
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻲﻔﻴﻌﺿ ﺪﻧراد
، ﺖﺸﻛ ﺎﻣا طﻮﻠﺨﻣ ﺎﻬﻧآ ﺎـﺑ تﻼـﻏ ﺐـﻠﻏا
ﻢﻛاﺮﺗ و هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز ﻒﻠﻋ
يﺎﻫ زﺮـﻫ ار رد ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎـﺑ ﺖـﺸﻛ ﺺﻟﺎـﺧ
ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ
)ﺪﻫد
Vandermeer, 1989 (
ﻲﻣ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ اﺬﻟ.
ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻒﻠﻋ دﺮﺑرﺎﻛ ناﺰﻴﻣ زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻄﺑ ﺶﻛ
هوﻼﻋ ﺮﻣا ﻦﻳا و ﺪﻫﺎﻜﺑ ﺎﻫ
ﺖﺴﻳز ﺖﻴﻤﻫا زا يدﺎﺼﺘﻗا شزرا ﺮﺑ
ﺖـﺳا رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻳاﺰـﺴﺑ ﻲﻄﻴﺤﻣ
Najafi, 2004)
.(
ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻨﺘـﺷاد ﺖﻛﺮﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ
) ترذ و
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻣﺮﻗ ( مﺎـﻈﻧ رد ار ﻲﺻﺎﺧ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺖـﺸﻛ صﻮـﺼﺨﺑ ،ﺖـﺸﻛ يﺎـﻫ
ﻲـﻣ صﺎـﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ،طﻮﻠﺨﻣ ﺪـﻨﻫد
. درﺎـﮔﻮﻫ - نارﺎـﻜﻤﻫ و نﻮـﺴﻠﻴﻧ
(Haugaard – Nielsen et al., 2001)
دﺮﻛ شراﺰﮔ ﺪـﻧ
ﺖـﺸﻛ ﻪـﻛ
طﻮﻠﺨﻣ
arietinum L.)دﻮﺨﻧ
(Cicer
و
(Hordeum vulgare ﻮﺟ
ﻪﺑL.)
ﻲﺑﻮﺧ ﻧاﻮﺗ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻳﺎ ﻒـﻠﻋ ﺎﺑ
زﺮـﻫ يﺎـﻫ ﺪـﻧراد ار
. ﺐـﻠﻄﻣ ﻦـﻳا
ﺮﻴﻣﺪـﻧاو ﻂﺳﻮﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
) Vandermeer, 1989
و ترذ طﻮـﻠﺨﻣ رد(
ﻲﻧاواﺮﻓ داﺪﻌﺗ ترذ ﻲﺘﺸﻛ ﻚﺗ رد ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺎﻴﺑﻮﻟ دﺮﻛ ﺪﺷر زﺮﻫ ﻒﻠﻋ
، تﺮﻛ رد ﻲﻟو ﻒـﻠﻋ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎـﺟ ﺎـﻴﺑﻮﻟ ،طﻮﻠﺨﻣ يﺎﻫ
سوﺮـﺧ جﺎـﺗ زﺮﻫ
(Amaranthus retroflexus L.)
ﺪـﻳدﺮﮔ . ﻮـﻴﮔﻮﭘ
(Poggio, 2005)
ﻒـﻠﻋ ﻊﻣاﻮﺟ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻚـﺗ رد زﺮـﻫ يﺎـﻫ
ﻮﺟ و دﻮﺨﻧ ﻲﺘﺸﻛ ﺪﻨﭼ و ﻲﺘﺸﻛ
ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻲﺸﻳاﺰﻓا حﺮﻃ ﻚﻳ رد ﻪﻛ
،
ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳرد هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز
ﻒـﻠﻋ ﺮـﺘﻬﺑ ﻲﺑﻮﻛﺮﺳ ﻪﺑ ،ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎـﻫ
ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ زﺮﻫ .
ﻒﻠﻋ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪـﻧﻮﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد هرﺎﻬﺑ زﺮﻫ يﺎﻫ
يﺎـﻫ
اراد هﺰﻴﻳﺎـﭘ
ﺪـﻧدﻮﺑ يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲﺒـﺴﻧ ﻲـﻧاواﺮﻓ ي .
ﻮـﻬﻨﮕﮔآ و نارﺎـﻜﻤﻫ
(Agegnnehu et al., 2006)
رد ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺸﻛ ﻮـﺟ طﻮﻠﺨﻣ و
ﻼﻗﺎـﺑ
(Vicia faba L.)
ﺰﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻮﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ ار
رد ﺖﺸﻛ ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ
ﻪﺑ ﻚﺗ ﻲﺘﺸﻛ ﻦﻳا هﺎﻴﮔ شراﺰﮔ ﺪﻧداد و ﻦﻳا ﺮﻣا ﻪﺑ ار لﺮﺘﻨﻛ ﺮﺘﻬﺑ ﻒﻠﻋ
زﺮﻫ رد ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ژوﺮﺘﻴﻧ ﺖﺒﻴﺜﺗ و ﻼﻗﺎﺑ ﻂﺳﻮﺗ ن
ﺖﺒـﺴﻧ ﺪـﻧداد رد.
ﺸﻳﺎﻣزآ ﻲ نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻪـﻧﺎﻴﭼ ﻲﺋﺎـﺿر ﻂـﺳﻮﺗ ﻪﻛ
) ., 2011 (Rezaei-
Chianeh et al
يور
ﻼﻗﺎـﺑ و ترذ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ ،ﺖـﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ
دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﻦﻴـﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ و
شزرا عﻮـﻤﺠﻣ
ﻲﺒﺴﻧ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ دوﺪـﺣ 91 / 1 - 22 / 1 ، 04 / –1 34 / 1 و 02 / –1 32 / 1
ﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺪ ﻪﻛ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ﺖﻳﺰﻣ
طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ ﺖﺒـﺴﻧ
ﻪـﺑ ﺖـﺸﻛ
ﺺﻟﺎﺧ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
،
ﺖـﺸﻛ ﺖـﻴﻤﻫا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
رد طﻮـﻠﺨﻣ
طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ،راﺪﻳﺎﭘ يزروﺎﺸﻛ فاﺪﻫا ﻖﻘﺤﺗ ﺖﻬﺟ و ترذ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻣﺮﻗ يرﺎـﻤﻴﺗ ﺐـﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﺎﺗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ
ﺎﻴﺑﻮﻟ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺰﻣﺮﻗ
يدﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﻈﻧ زا ﺶﻫﺎـﻛ و
هدﻮـﺗ ﺖـﺴﻳز
ﻒﻠﻋ هﮋﻳو ﻪﺑ ﻲﻋارز ﻢﺘﺴﻴﺳ عﻮﻧ ﻦﻳا ﻲﻳارﺎﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ،زﺮﻫ يﺎﻫ
ياﺮﺑ ﻲﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ رﺎﭼد ﻪﻛ ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻲﺧﺮﺑ
زا ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
لﺎــﺳ رد ﺶﻳﺎــﻣزآ ﻲــﻋارز
89 - 1388 ﻲﺗﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪــﻋرﺰﻣ رد
هﺎﮕﺸﻧاد رﻮﻧ مﺎﻴﭘ ﻲﺑﺮﻏ نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ نﺎﺘﺳا -
هﺪﻘﻧ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺎﺑ
ْ 45
َ و 25
ْ و ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ لﻮﻃ 36
و
َ
57 عﺎﻔﺗرا و ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ضﺮﻋ 1307
زا ﺮﺘﻣ
بآ ﺢﻄﺳ ﺪﺷ اﺮﺟا دازآ يﺎﻫ .
ﻪﻧﺎﻴﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ 334
ﻲﻠﻴﻣ ﺮـﺘﻣ
ﺖﺳا ﻲﺳر ﻲﻣﻮﻟ عﻮﻧ زا ﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ و لﺎﺳ رد .
ﻪـﺑ ﺶﻳﺎـﻣزآ
ترﻮﺻ ﭘ حﺮﻃ ﺎﺑ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ كﻮـﻠﺑ ﻪﻳﺎ
و ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ﻞـﻣﺎﻛ يﺎـﻫ ﻪـﻳﺰﺠﺗ
هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز ﻒﻠﻋ
كﻮﻠﺑ ﺎﺑ زﺮﻫ يﺎﻫ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
ﻪﺳ و راﺮـﻜﺗ
15 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﻤﻴﺗ .
ترذ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻢﻛاﺮﺗ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ )
5 ، 7
و 9 ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ ﻊﺑﺮﻣ
( و ﻢﻛاﺮﺗ ﻪﺳ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﺰﻣﺮﻗ
) 45 ، 55 و
65 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ (
يرﺎﻤﻴﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﻧ و ﺮـﻫ زا طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ياﺮﺑ
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻧﻮﮔ ود .
ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻲـﺸﻳاﺰﻓا شور ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ .
ﻞـﺒﻗ زا
،ﺖﺷﺎﻛ دﻮﻛ ﻪﺑ هﺮﻔﺴﻓ ناﺰﻴﻣ
150 مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ رد
رﺎـﺘﻜﻫ ﻪـﺑ ترﻮـﺻ
ﺮﭘﻮﺳ تﺎﻔﺴﻓ ﻞﭙﻳﺮﺗ
ﺪـﺷ هداد كﺎـﺧ ﻪـﺑ ﺖﺷﺎﻛ لﺎﺳ رﺎﻬﺑ ﻞﻳاوا رد .
ﻫ ﻤ ﭽ دﻮﻛ ،ﻦﻴﻨ نژوﺮﺘﻴﻧ
ﻪﺑ راﺪﻘﻣ 30 مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ رد رﺎﺘﻜﻫ ترﻮـﺻ ﻪﺑ
هروا ﻮﻨﻋ ﻪﺑ نا دﻮﻛ ﻦﻳزﺎﻏآ ﺖﺷﺎﻛ ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ
كﺎﺧ ﻓﺎﺿا ﺪﻳدﺮﮔ ﻪ تﺎﻴﻠﻤﻋ.
ﻛ ﺎ ﺖﺷ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﺎﻫرﺬﺑ 20
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا لﺎﺳ هﺎﻣ
1388 ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ ﺖـﺳد و
ترﻮﺼﺑ ﻪﻜﺸﺧ يرﺎﻛ ﻢﻫ نﺎﻣز مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . ﺮﻫ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﺪﺣاو ﻞﻣﺎـﺷ
هد
ﺖﺷﺎﻛ ﻒﻳدر لﻮﻃ ﻪﺑ
رﺎﻬﭼ دﻮﺑ ﺮﺘﻣ . ﻒـﻳدر ﻦﻴﺑ ﻞﺻاﻮﻓ ﺖـﺑﺎﺛ ﺎـﻫ
) 60
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ( ﻢﻛاﺮﺗ و ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ يور ﻞـﺻاﻮﻓ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻖـﻳﺮﻃ زا ترذ
ﻒﻳدر ﺎﻫ ) 33 / 33 ، 80 / 23 و 51 / 18 ﺎﺳ ﻧ ﻲﺘ ﺮﺘﻣ ( ﺰـﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ و )
7 / 3 ، 3 و
56 / 2 ﺎﺳ ﻧ ﺮﺘﻣ ﻲﺘ ( ﺪﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ . رد يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦـﻳا ،ترذ ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺷﺎﻛ
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺷﺎﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ رد و ﻪﺘﺸﭘ ﻂﺳو رد هﺎﻴﮔ ﺰﻣﺮﻗ
هﺎـﻴﮔ ﻦﻳا ،
فﺮﻃ ود رد رﺎﻤﻴﺗ رد ﻲﻟو ،ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ ﻪﺘﺸﭘ ﺮﻫ
يﺎـﻫ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ
ترذ ،ﺖﺷﺎﻛ ﻒﻳدر ﺮﻫ رد ﻲﺸﻳاﺰﻓا ﺎـﻴﺑﻮﻟ و ﻪﺘﺸﭘ ﻂﺳو رد
ﺰـﻣﺮﻗ ود رد
ﺟ ﻪﺘﺸﭘ نﺎﻤﻫ فﺮﻃ ﻢﻛاﺮﺗ ﺖﻳﺎﻋر ﺎﺑ ترذ ﺮﺘﻬﺑ ﺶﺷﻮﭘ ﺖﻬ
درﻮـﻣ يﺎـﻫ
ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺸﻛ ﺮﻈﻧ .
ترذ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ ﻢﻗر ﺎـﻴﻟﺎﺘﻳاb666
ﻳ ﭗـﻴﺗ زا ﻲ
سر ﻂﺳﻮﺘﻣ و
هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻢﻗر دﻮﺑ نﺎﺸﺧرد ،ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ
ﻪﻛ نﺎﻣزﺎﺳ زا
ﺸﻛ دﺎﻬﺟ
ﻪـﻴﻬﺗ هﺪـﻘﻧ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ـ ﻲﺑﺮﻏ نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ نﺎﺘﺳا يزروﺎ هﺪـﺷ
.دﻮﺑ ياﺮﺑ هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ هدﻮﺗ ﺖﺴﻳز ﻒﻠﻋ
يﺎﻫ
،زﺮـﻫ رد نﺎـﻣز ﺖـﺷادﺮﺑ
ﻲﻳﺎﻬﻧ هﺎﻴﮔ و ترذ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻣﺮﻗ ﻪﺑ نﺎﻤﻫ ترﻮﺻ ﻪﻛ ياﺮﺑ ﻪـﻧاد ﻦـﻳا ود
ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺎﻴﮔ يرادﺮﺑ ترﻮﺻ
،ﺖﻓﺮﮔ ياﺮﺑ ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮﻫ ﺰﻴﻧ ﻪـﻧﻮﻤﻧ يﺮـﻴﮔ
مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻧﻮﻤﻧ ﻪ يﺮﻴﮔ زا ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮﻫ و نﺎﻫﺎﻴﮔ
،ﻲﻋارز ﺮﻫ
تﺮﻛ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺑ ود ﺶﺨﺑ يوﺎﺴﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ
،ﺪﺷ ﻪﺑ ﻦﻳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪـﻛ رد
ﻚﻳ ﺶﺨﺑ هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﻒﻠﻋ يﺎـﻫ زﺮـﻫ و رد ﺶـﺨﺑ ﺮـﮕﻳد
هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻋارز مﺎﺠﻧا .ﺪﺷ ترﻮﺻ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﻪﻛ رد نﺎﻳﺎﭘ ﻞﺼﻓ ﺪﺷر ياﺮـﺑ ،
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﻧ
و ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻴﺑ ﻲﻳﺎـﻬ
يدﺎﺼﺘﻗا دﺮﻜﻠﻤﻋ )
ﻪﻧاد ( و ﺰـﻣﺮﻗ ﺎـﻴﺑﻮﻟ و ترذ ﻪـﻧﻮﮔ ود هدﻮـﺗ ﺖـﺴﻳز
ﻒﻠﻋ
،ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺞﻳار زﺮﻫ يﺎﻫ رد
ﺮﻫ تﺮﻛ ود ﻒﻳدر يرﺎﻨﻛ و ﻢﻴﻧ ﺮـﺘﻣ
اﺪﺘﺑا زا ﻢﻴﻧ و ﺮﺘﻣ زا يﺎﻬﺘﻧا تﺮﻛ ناﻮﻨﻌﺑ ﺮﺛا ﻪﻴﺷﺎﺣ يا فﺬـﺣ ﻲﻘﺑﺎـﻣ و
ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﺖﺷادﺮﺑ .
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﺑ ﻪ ﺖﺸﻛ
ﺺﻟﺎﺧ
، ﺶﺷ ﻪﺗﻮﺑ ترذ و ﺖﺸﻫ ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻣﺮﻗ زا ﺮـﻫ تﺮـﻛ ـﻧﻮﻤﻧ -ﻪ
ﺑ يرادﺮ ﺪﺷ . ﺲﭘ زا اﺪﺟ ندﻮﻤﻧ لﻼﺑ يﺎﻫ ترذ مﺎﻴﻧ و يﺎﻫ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰـﻣﺮﻗ
،
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ رد يﺎﻣد 70 ﻪﺟرد ﻲﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ
ﻚـﺸﺧ نزو نﺪـﻧﺎﻣ ﺖـﺑﺎﺛ ﺎـﺗ
نورد ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نوآ و
ﺲﭙﺳ ﺪﻧﺪﺷ نزو . ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ نزو ﻚﺸﺧ -ﻒﻠﻋ
يﺎﻫ ﺰﻴﻧ زﺮﻫ ﻦﻳﺪﺑ ترﻮﺻ دﻮﺑ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻒﻠﻋ
ﺢﻄﺳ زا زﺮﻫ
ﻊﻤﺟ كﺎﺧ يروآ
،هﺪﺷ نزو ﺮﺗ ﺎﻬﻧآ ﻂﺳﻮﺗ يوزاﺮﺗ ﻲﻳاﺮﺤﺻ ﻦﻳزﻮﺗ ﺪﺷ
و ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ زا ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮﻫ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻪﺑ نزو 400
بﺎﺨﺘﻧا مﺮﮔ و
رد نوآ ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا ﺎﺑ يﺎﻣد 70 ﻪﺟرد ﻲﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ﻪﺑ تﺪﻣ
48 ﺖﻋﺎﺳ ﻚﺸﺧ ﺪﻳدﺮﮔ و ﻂﺳﻮﺗ ﺲﭙﺳ ﺮﺗ
يوزا ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد ﻦﻳزﻮﺗ ﺪﺷ .
زا ﻖﻳﺮﻃ لﻮﻣﺮﻓ يﺎﻫ ﺮﻳز ﺰﻴﻧ ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺸﻛ طﻮـﻠﺨﻣ
ﻪﺑ ﺖﺳد
(Vandermeer, 1989)ﺪﻣآ :
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 2 (
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد مود ﻪﻧﻮﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ
+
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد لوا ﻪﻧﻮﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻪﻧﻮﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺜﻛاﺪﺣ
ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد مود
ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد لوا ﻪﻧﻮﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺜﻛاﺪﺣ
ﻒﻟا ( ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ
1
1
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 1 (
1 2
1 2
P P
L E R
M M
ﻦﻳا رد ﻪﻟدﺎﻌﻣ P1، P2و : ﻪﻧﻮﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ مود و لوا يﺎﻫ
و طﻮﻠﺨﻣ رد M1
M2 و ﺎﺧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺰﻴﻧ مود و لوا ﻪﻧﻮﮔ ﺺﻟ
ﺖﺳا .
ب ( دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﻴﻣز يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ 2
ج ( ﻲﺒﺴﻧ شزرا عﻮﻤﺠﻣ 3
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 3 (
2 1
1 )
(aP bP aM
RVT
:b ،ﻲﻠـﺻا لﻮـﺼﺤﻣ ﺖـﻤﻴﻗ: a ،ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﻳا رد لﻮـﺼﺤﻣ ﺖـﻤﻴﻗ
،يﻮﻧﺎﺛ P1
:
ﻲﻠـﺻا ﻪـﻧﻮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ زا ﻞﺻﺎﺣ دﺮﻜﻠﻤﻋ )
لوا ( P2، :
و مود ﻪﻧﻮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ زا ﻞﺻﺎﺣ دﺮﻜﻠﻤﻋ M1
:
ا ﻞـﺻﺎﺣ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ز
ﺸﻛ ﺖـﺳا ﻲﻠﺻا ﺎﻳ لوا هﺎﻴﮔ ﺺﻟﺎﺧ ﺖ .
ﺮﻫ هﺎـﮔ ﻚـﻳ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑRVT
ﺪﺷﺎﺑ زا ﺮﺘﻤﻛ ﺮﮔا و ﺖﺳا ﺮﺗﺮﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ، ﺺﻟﺎـﺧ ﺖﺸﻛ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻚﻳ
ﻲـﻣ هداد ﺢﻴﺟﺮﺗ دﻮـﺷ
(Vandermeer, 1989) .
ﻪـﻳﺰﺠﺗ يرﺎـﻣآ يﺎـﻫ
كﻮـﻠﺑ حﺮﻃ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ و ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻣﺎﺷ يﺎـﻫ
د دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ و دﻮﺑ ﻪﻧﻮﮔ و
ﺖـﺴﻳز
هدﻮﺗ ﻒﻠﻋ كﻮﻠﺑ حﺮﻃ زا زﺮﻫ يﺎﻫ
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ﻞـﻣﺎﻛ يﺎﻫ .
ﻳﺎﻘﻣ د ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ تﺎﺴ ﻪﻨﻣا
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد يا ﺞﻨـﭘ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﺻرد .
يﺎﻫراﺰﻓا مﺮﻧ زا MSTAT-C
Excelو ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا ياﺮـﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر و يرﺎﻣآ يﺎﻫ
ﺪﺷ .
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
ترذ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻢﻛاﺮــﺗ ﺮــﺛا ﺢﻄــﺳ ﺪــﺣاو رد ترذ ﻪــﻧاد دﺮــﻜﻠﻤﻋ يور ترذ يﺎــﻫ
ﻲﻨﻌﻣ راد ) 01 / p≤0 ( ﺪﺷ ) لوﺪﺟ 1 .(
ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ
داد نﺎـﺸﻧ
ﻪﻛ ﻢﻛاﺮﺗ يﺎﻫ ﺞﻨﭘ و ﺖﻔﻫ ﻚﻳ رد يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ترذ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ
د راﺮﻗ هوﺮﮔ ﺑ و ﺪﻧرا
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻄ اﺮﺗ زا ﺮﺗﺮﺑ يراد ﻢﻛ
ﻪﻧ ﺪﺣاو رد ترذ ﻪﺗﻮﺑ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺢﻄﺳ )
ﻞﻜﺷ 1 (
، ﺑ ﻪﻛ يرﻮﻄ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
ﻢﻛاﺮﺗ ﻪـﺑ نﺪﻴﺳر و ﻪـﻧ
ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ترذ ﻪﺗﻮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
23 ﺪـﺻرد زا ﻪـﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ترذ ﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﻛ . ﻠﻋ ﺪﻳﺎﺷ
ﻢﻛاﺮـﺗ رد ترذ ﻪـﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺖ يﺎـﻫ
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ نورد ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ يا
. ا ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺶﻳاﺰـﻓ
1- Land Equivalent Ratio
2- Standard Land Equivalent Ratio 3- Relative Value Total
ﻪﻳﺎﺳ ﺪﻳﺪﺸﺗ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ،ترذ ﻢﻛاﺮﺗ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ داﻮﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻫﺎﻛ ،يزاﺪﻧا
ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ ترذ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و دﻮﺷ
. و ﻪـﻧﺎﻴﭼ ﻲﺋﺎﺿر
نارﺎﻜﻤﻫ (Rezaei-Chianeh et al., 2011)
رد ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ
و ﻼﻗﺎﺑ
ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﺶﻳاﺰـﻓا
ﻢﻛاﺮـﺗ ترذ ﺑ رﻮـﻄ ﻲـﻨﻌﻣ يراد
ترذ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧﻮﮔ نورد ﺖﺑﺎﻗر ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
يا ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺪﺑﺎﻳ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
دراد .
ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺰﻣﺮﻗ
ترذ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻨﻌﻣ
راد
) 01 / p≤0 ( دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻧاد
ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ زا ترذ
ﻣآ ﺖﺳﺪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ زا نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺪ
، فﻼﺘـﺧا يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ﻲﻟو
ﻲﻨﻌﻣ يراد ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻴﺑ ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ )
ﻞﻜـﺷ 4 .(
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ عﻮﻤﺠﻣ رد ترذ ﻪـﻧاد
ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ رد 30
ﺪـﺻرد
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
. ﺖـﺸﻛ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻧاﺪﻨﭼ فﻼﺘﺧا ترذ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا طﻮﻠﺨﻣ )
ﻞﻜﺷ
2 .(
ﻦﻳا يﺮﺗﺮﺑ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ زا ﻚﻳ فﺮﻃ ﻪﺑ دﻮﺟو ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺘﻤﻛ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد
ﻚﺗ ﻲﺘﺸﻛ ﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻪـﺑ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﻟد ناﺰﻴﻣ
ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻴﺑ ﻪـﻧﻮﮔ يا ﺖـﻬﺟ يرو هﺮـﻬﺑ زا
ﻊﺑﺎـﻨﻣ
و ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻪﺑ
ﺖﻠﻋ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻛ ياﺮـﺑ هﺎـﻴﮔ ود رد ﻪـﻛ ﻲـﻋارز
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ دﺎﺠﻳا
ﻲﻣ
،دﻮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ود هﺎﻴﮔ ﻲﻋارز زا ﺸﻛ ﺖ ﺺﻟﺎﺧ
ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻬﻧآ هدﻮﺑ ﺖﺳا يﺮﺒﻨﻗ. و نارﺎﻜﻤﻫ
(Ghanbari et al., 2010)
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻪﻧاد نزرا
(Panicum miliaceum L.)يا
ﺎـﻴﺑﻮﻟ ﺎـﺑ
ﻲﻠﺒﻠﺑ ﻢﺸﭼ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ،
ﻪـﻧاد نزرا يا ار ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ رد
هدﺮﻛ شراﺰﮔ طﻮﻠﺨﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻧا
. و نﺎﮕﻳﺎﺷ نارﺎﻜﻤﻫ
(Shayagan et
al., 2008)
رد طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ترذ
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺎﺑ ﺰـﻴﻧ ﻲﻬﺑﺎـﺸﻣ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻪـﺑ
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻢﺒﻠﻴﭘ
) Pilbeam et al., 1994
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺰﻴﻧ(
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺎﺑ ترذ ﺰﻣﺮﻗ
ﺪـﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖـﺳد ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﺑ .
نارﺎـﻜﻤﻫ و رﺎـﻣﻮﺗ
et al., 1988) (Tomar
ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻠﻋ ذ دﺮﻜﻠﻤﻋ
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد تر
مﻮﮕﻟ ﺎﺑ ﻪﻧاد يﺎﻫ مﻮﮕﻟ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﺑ ار يا ﺎـﻳ ﻲﻳاﺬـﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ بﺬﺟ ياﺮﺑ ﺎﻫ
هداد ﺖﺒﺴﻧ نژوﺮﺘﻴﻧ لﺎﻘﺘﻧا دﻮﺒﻤﻛ ﺪﻧا
. دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺸﻴﻤﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد
ﻲـــﻤﻧ ﺶﻫﺎـــﻛ طﻮـــﻠﺨﻣ نﺎـــﻫﺎﻴﮔ ﻪـــﻧاد ﺪـــﺑﺎﻳ
. نارﺎـــﻜﻤﻫ و ﻲـــﻟ
Li et al., 1999)
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد (
ترذ ﻪـﻛ ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ ﻼﻗﺎـﺑ و
دﺮﻜﻠﻤﻋ رذ ت ﺎﺗ 40 ﺪﺻرد ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا .
ﻪـﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﻬﻧآ
رد نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺖـﻴﺒﺜﺗ ﻪﺑ و ﻚﻴﻧﺎﮔرا يﺎﻫﺪﻴﺳا يزﺎﺳدازآ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ار ترذ ﻪﺸﻳر ﺪﻧداد ﺖﺒﺴﻧ ﻼﻗﺎﺑ يﺎﻫ .
ﻣﺮﻴﻏ ﺮﻔﺴﻓ ،ﺎﻫﺪﻴﺳا ﻦﻳا ﻪـﺑ ار كﺎﺧ لﻮﻠﺤ
ﻲﻣ رد لﻮﻠﺤﻣ ﺖﻟﺎﺣ ﺑ هاﺮﻤﻫ و ﺪﻧروآ
ﻲﻣ راﺮﻗ ترذ رﺎﻴﺘﺧا رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﺎ -
ﺪﻨﻫد . ﺣ ﺶﻳﺎﻣزآ رد ﻢﻛاﺮﺗ رد ترذ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺿﺎ
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺰﻣﺮﻗ
LERs =
ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ و دﻮﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺰﻣﺮﻗ ﺖﺷاﺪﻧ راﺮﻗ .
ﻦﻳا
هﺪـﺷ ﺖـﻴﺒﺜﺗ نژوﺮـﺘﻴﻧ ،ترذ ﺎـﺑ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺮﺘﻤﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﺑ ناﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ ار ﺮﻣا هﺮﮔ ﻂﺳﻮﺗ رد ﻲﻳاﺬـﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ترذ ﻪﻨﻴﻬﺑ هدﺎﻔﺘﺳا و ﺎﻴﺑﻮﻟ يﺎﻫ ﺖـﺸﻛ
د ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ دا
.
ترذ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻢﻛاﺮــﺗ ﺮــﺛا
ﻲــﻨﻌﻣ ،ترذ ﻚــﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮــﻜﻠﻤﻋ ﺮــﺑ ترذ يﺎــﻫ راد
) 01 / p≤0 ( ﺪـﺷ ) لوﺪـﺟ 1 .(
ترذ ﻚــﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺪـﻧور دﻮﺑ نآ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑﺎﺸﻣ
، ﻳرﻮﻄﺑ زا ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪﻜ
ﺪـﻣآ ﺖـﺳﺪﺑ ﺢﻄـﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﺗﻮﺑ ﻪﻧ ﻢﻛاﺮﺗ زا نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺞﻨﭘ ﻢﻛاﺮﺗ ) ﻞﻜﺷ 3 .(
ﺖﻠﻋ ﺶﻫﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺑﻴ ژﻮﻟﻮ ـﻳ ﻚ ترذ ـﻣ ﻲ اﻮﺗ ﺮﻃﺎـﺧ ﻪـﺑ ﺪـﻧ
ﻪﻧﻮﮔ نورد ﺖﺑﺎﻗر ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﺗﻮﺑ ﻪﻧ ﻢﻛاﺮﺗ رد رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ يا
دوﺪﺣ
18 ﺪﺻرد ﺶﻫﺎﻛ نﺎﺸﻧ داد . نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻄﻋ
(Atri et al., 1999)
ﻛ شراﺰﮔ ﺎﻴﺑﻮﻟ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺰﻴﻧ ﻢﻛاﺮـﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮ
ﺑ ترذ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻄ ﻤﻋ زا يراد ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠ
ﻲﻣ ﻪﺘﺳﺎﻛ ترذ ﺎـﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﺠﻴﺘﻧ .
لوﺪﺟ 1 - ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ )
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ (
ﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲ
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ترذ ﺎﺑ
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻣﺮﻗ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ
Table 1- Analysis of variance (mean of squares) for grain yield and biological yield of sole and intercropped maize with bean at different densities
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ S.O.V
يدازآ ﻪﺟرد df
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ Grain yield
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣرد ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ Biological yield راﺮﻜﺗ
Replication 2 3862.60n.s 67522.062n.s ترذ ﻢﻛاﺮﺗ
Maize density 2 126819.88** 476038.67**
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻢﻛاﺮﺗ ﺰﻣﺮﻗ
Bean density 3 279313.37** 475987.82**
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
Interaction 6 4562.95n.s 40289.74n.s ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻄﺧ
Error 22 3172.71 49540.78
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ (%)
CV(%) 16.34 16.53
وn.s
**
: ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﻏ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ د راد ﻲﻨﻌﻣ و راد
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ ر ﻚﻳ
ﺪﺻرد
n.sand **are non significant and significant at α= 0.01 probability level, respectively.
ﻞﻜﺷ 1 - ﻢﻛاﺮﺗ رد ترذ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ترذ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
Fig. 1- Grain yield of maize at different maize densities
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ ﺎﺑ فوﺮﺣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺑ ، سﺎﺳا آ نﻮﻣز ﻦﻜﻧاد فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ يراد رد ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺞﻨﭘ ﺪﺻرد ﺪﻧراد .
Means with different letters are significantly different based on Duncan’s tests at p≤0.05.
ﺎﺑﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﻛاﺮﺗ رد طﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد ترذ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ -2 ﻞﻜﺷ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ
Fig.2- Grain yield of maize in monocropping and intercropping at different densities with bean ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
يﺎﻫ ﺎﺑ فوﺮﺣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺑ ، سﺎﺳا نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ يراد رد ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺞﻨﭘ ﺪﺻرد ﺪﻧراد .
Means with different letters are significantly different based on Duncan’s tests at p≤0.05.
ترذ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻢﻛاﺮﺗ رد ترذ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ -3 ﻞﻜﺷ Fig. 3- Biological yield of maize at different densities
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ ﺎﺑ فوﺮﺣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺑ ، سﺎﺳا نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ يراد رد ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺞﻨﭘ ﺪﺻرد ﺪﻧراد .
Means with different letters are significantly different based on Duncan’s tests at p≤0.05.
ا ﺎــﻴﺑﻮﻟ ﻢﻛاﺮــﺗ ﺮــﺛ ﺰــﻣﺮﻗ
ﻲــﻨﻌﻣ ترذ ﻚــﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮــﻜﻠﻤﻋ يور راد
) 01 / p≤0 ( ﺪﺷ ) لوﺪﺟ 1 .(
ﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲ
ﺖـﺸﻛ زا ترذ
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ زا نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺺﻟﺎﺧ
، يرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﻲﻟو
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻴﺑ يراد
ﺎـﻴﺑﻮﻟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺪـﺸﻧ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﺰـﻣﺮﻗ
) ﻞﻜﺷ 4 .(
ﻢﻛاﺮـﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ،ﻲـﻠﻛ رﻮﻄﺑ و يدﺎـﺼﺘﻗا دﺮـﻜﻠﻤﻋ ،ترذ
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﺠﻳرﺪﺗ رﻮﻄﺑ ﺰﻴﻧ نآ .
ﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻪ
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ ﺪـﺳر
ﻪﻧﻮﮔ نورد ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻣا ﻦﻳا ﻞﻴﻟد ﻪﻛ رد ترذ اﺮﻳز ،ﺪﺷﺎﺑ ترذ يا
ﺐـﻟﺎﻏ ﻪـﻧﻮﮔ ،ﺪـﻧراد يﺮﺘﻤﻛ عﺎﻔﺗرا نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ
ﺖـﺤﺗ ﺮـﺘﻤﻛ نآ دﺮﻜﻠﻤﻋ و هدﻮﺑ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻲـﻣ راﺮـﻗ هاﺮـﻤﻫ هﺎـﻴﮔ ﮔ
دﺮـﻴ .
ﺎﺠﻧآ زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و رﻮـﻧ ياﺮـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر ناﻮـﺗ ،ترذ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﻛ
رﺎﺘﺧﺎـﺳ و ﻢﻛاﺮـﺗ ﻊﺑﺎـﺗ ترذ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ،ﺪـﻧراﺪﻧ ار ﻲﻓﺮـﺼﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﻣ شدﻮﺧ ﻲﭘﻮﻧﺎﻛ
.(Nachigera et al., 2008) ﺪﺷﺎﺑ ﻴﺘﻧ
ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﺠ
ارﺎـﻜﻤﻫ و ﻪﻧﺎﻴﭼ ﻲﺋﺎﺿر
(Rezaei-Chianeh et al., 2011)ن نﺎـﺸﻧ
داد ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ ﺖـﺸﻛ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ رد ترذ
ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺺﻟﺎﺧ ﺑﺎﻳ
ﺪ .
ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎـﻛ ﺖـﻠﻋ نﺎﻧآ ﻪـﺑ ار
شراﺰـﮔ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ رد دﺮـﻜﻠﻤﻋ ياﺰـﺟا ﻦﻴـﺑ يرﻮﻧ ﺖﺑﺎﻗر ﺮﻃﺎﺧ
هدﺮﻛ .ﺪﻧا
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺰﻣﺮﻗ
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا ﺰﻣﺮﻗ
ﻋ يور ﻧاد دﺮﻜﻠﻤ ﺢﻄـﺳ ﺪـﺣاو رد هﺎـﻴﮔ ﻦـﻳا ﻪ
ﻲﻨﻌﻣ راد ) 01 / p≤0 ( ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻢﻛاﺮﺗ رد ترذ ﻢﻛاﺮﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻲﻟو ،ﺪﺷ ﺰﻣﺮﻗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺪﺸﻧ راد ) لوﺪﺟ 2 .(
ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
زا ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻢﻛاﺮﺗ 45
ﻪﺑ 65 رﻮﻃ ﻪﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
20 ﺪﺻرد زا
ﺪـﺣاو رد ﺰـﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺘـﺳﺎﻛ ﻊﻄـﺳ
ﺪـﺷ . يرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
يﺎﻫ ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻴﺑ يراد 45
و 55 ﺎـﻴﺑﻮﻟ ﻪـﺗﻮﺑ ﺰـﻣﺮﻗ
دﻮـﺟو
ﺖﺷاﺪﻧ ) ﻞﻜﺷ 5 .( نارﺎﻜﻤﻫ و ﻪﻧﺎﻴﭼ ﻲﺋﺎﺿر
(Rezaei-Chianeh et
al., 2011)
ﻼﻗﺎﺑ و ترذ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ
ﻢﻛاﺮـﺗ رد -
ﻲﭘﻮﻧﺎـﻛ نورد ﻪـﺑ ﺮـﺘﻤﻛ رﻮـﻧ ذﻮـﻔﻧ ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ ،ﻼﻗﺎﺑ يﻻﺎﺑ يﺎﻫ ءاﺰـﺟا
ﺖﺤﺗ تﺪﺷ ﻪﺑ نآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻣ راﺮﻗ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و دﺮﻴﮔ ﺑ ﻼﻗﺎـﺑ
رﻮـﻄ
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ يراد ﺪﺑﺎﻳ
. ﻢﻛاﺮﺗ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺐـﺴﻛ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎـﻬﻧ دﺮـﻜﻠﻤﻋ نآ لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ و ﺶﻫﺎﻛ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ و رﻮﻧ ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﺖﻓا هﺎﻴﮔ ﺪﻨﻛ
.
ﺎﺑﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﻛاﺮﺗ رد طﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد ترذ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ -4 ﻞﻜﺷ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ
Fig. 4- Biological yield of maize in monocropping and intercropping at different densities with bean ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
يﺎﻫ ﺎﺑ فوﺮﺣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺑ ، سﺎﺳا نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ يراد رد ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺞﻨﭘ ﺪﺻرد ﺪﻧراد .
Means with different letters are significantly different based on Duncan’s tests at p≤0.05.
لوﺪﺟ 2 - ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ )
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ (
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻣﺮﻗ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺎﺑ
ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ هاﺮﻤﻫ ترذ
Table 2 – Analysis of variance (mean of square) for grain yield and biological yield of sole and intercrop bean at different densities with maize
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ S.O.V
يدازآ ﻪﺟرد df
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ رد Grain yield
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣرد
Biological yield راﺮﻜﺗ
Replication 2 346.77 ns 850.91ns
ترذ ﻢﻛاﺮﺗ
Maize density 3 26736.02** 145757.49**
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻢﻛاﺮﺗ ﺰﻣﺮﻗ
Bean density 2 1840.77 ** 7809.58**
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
Interaction 6 219.66ns 1398.70ns
ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻄﺧ
Error 22 234.14 1215.27
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ (%)
CV(%) 17.95 18.99
وn.s **
ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﻏ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻣ و راد
راد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻚﻳ
ﺪﺻرد
ns and ** are non significant and significant at α = 0.01 probability level, respectively.
نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻢﻛاﺮﺗ رد ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ -5 ﻞﻜﺷ Fig. 5-Grain yield of bean at different bean densities
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ ﺎﺑ فوﺮﺣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺑ ، ا سﺎﺳ نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ يراد رد ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺞﻨﭘ ﺪﺻرد ﺪﻧراد .
Means with different letters are significantly different based on Duncan’s tests at p≤0.05
ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا ﻲﻨﻌﻣ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ترذ يﺎﻫ راد
) 01 / p≤0 (
ﺪﺷ ) لوﺪﺟ 2 .(
ﺺﻟﺎـﺧ ﺖﺸﻛ ﻦﻴﺑ رد توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺎـﻴﺑﻮﻟ
ﺰـﻣﺮﻗ ﺖـﺸﻛ و
ﻢﻛاﺮﺗ ﺎﺑ نآ طﻮﻠﺨﻣ
ﺪﻳدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ترذ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ترذ ﺰﻣﺮﻗ
ﻊﺑﺎـﻨﻣ و رﻮـﻧ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻄﻴﺤﻣ .
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻣﺮﻗ
ﻪﺑ ﻪﺑ نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ
ﻢﻛاﺮﺗ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ ﻪﻧ
ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ ﺑﺮﻣ
دﻮﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻊ .
يرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا
ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻴﺑ ﺎﻫ ي ﭘ ﺞﻨ و ﺖﻔﻫ رذ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ت
يراد
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ )
ﻞﻜﺷ 6 .(
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ عﻮﻤﺠﻣ رد ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد
رد
ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ 38
ﺪﺻرد دﻮﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﻲﻳارﺎـﻛ
ﻊﺑﺎﻨﻣ بﺬﺟ رد ترذ ﺮﺘﺸﻴﺑ )
ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ و بآ ،رﻮﻧ (
د و ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ر
ﺸﻛ رد ﺎﻴﺑﻮﻟ رد ﻊﺑﺎﻨﻣ بﺬﺟ ﺮﺘﻤﻛ ناﺰﻴﻣ ﺖـﺸﻛ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖ
ﻲﻣ ﺐﺒﺳ ﺺﻟﺎﺧ
ﺪـﺑﺎﻳ ﺶﻫﺎـﻛ طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺎﻴﺑﻮﻟ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺗ دﻮﺷ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺶﻘﻧ ﺖﻴﺒﻟﺎﻏ ترذ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻣﺮﻗ ﺪﻳﺎﺒﻧ ار هﺪﻳدﺎﻧ ﺖـﻓﺮﮔ .
ًﺎﻣﻮﻤﻋ رد ﺖﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ تﻼﻏ و ﻮـﮕﻟ م
،ﺎـﻫ رد تﻼـﻏ ﻦـﻳا
ﻂﻳاﺮـﺷ
ﻘﻧ ﺶ هﺎﻴﮔ ﺐﻟﺎﻏ ار ﺎﻔﻳا ﻲﻣ
ﻢﻬـﺳ و ﺪـﻨﻨﻛ هﺪـﻤﻋ
ا ي زا ﻊﺑﺎـﻨﻣ دﻮـﺟﻮﻣ
ﺐﻴﺼﻧ هﺎﻴﮔ ﻪﻠﻏ ﻲﻣ ددﺮـﮔ
(Mazaheri, 1998)
. رد
طﻮـﻠﺨﻣ ﺖـﺸﻛ
ترذ و ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺰﻴﻧ زا ﻦﻳا هﺪﻋﺎﻗ ﻲﻨﺜﺘﺴﻣ ﺖﺴﻴﻧ . ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ زا ﻚـﻳ فﺮـﻃ
دﻮﺟو ﻞﻴﻟﺪﺑ ﺖﺑﺎﻗر
ﻦﻴﺑ ﻪـﻧﻮﮔ يا ترذ ﺎـﺑ ﺎـﻴﺑﻮﻟ ﺮـﺑ ﺮـﺳ ﻊﺑﺎـﻨﻣ بﺬـﺟ
ﻲﻄﻴﺤﻣ و زا فﺮﻃ ﺮﮕﻳد
، ﺎﺑ ﻓا ﺶﻳاﺰ
،ﻢﻛاﺮﺗ نورد ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻧﻮﮔ
يا -ﻪﺗﻮﺑ
يﺎﻫ
،ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻛ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ بﺬﺟ
ﻊﺑﺎﻨﻣ هﺪﺷ و رد ﺖﻳﺎﻬﻧ
ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺷر دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺎـﻴﺑﻮﻟ
ار لﺎﺒﻧﺪـﺑ ﺖـﺷاد ـﻠﻋ . ﻲ ز و هدا نارﺎـﻜﻤﻫ
(Alizadeh et al., 2010)
رد نﺎــﺤﻳر و ﺎــﻴﺑﻮﻟ طﻮــﻠﺨﻣ ﺖــﺸﻛ
(Ocimum basilicum L.)
ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﻴﺑﻮﻟ ﺎ ار ﺖـﺸﻛ رد
ﺺﻟﺎﺧ ﺎﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﻒﻠﻋ زﺮﻫ يﺎﻫ هدﺮﻛ شراﺰﮔ ﺪـﻧا
. يﺮـﺒﻨﻗ و نارﺎـﻜﻤﻫ
(Ghanbari et al., 2010)
رد طﻮـــﻠﺨﻣ ﺖـــﺸﻛ ﻪـــﻧاد نزرا
يا
(Panicum miliaceum L.)
ﻲــﻠﺒﻠﺑ ﻢــﺸﭼ ﺎــﻴﺑﻮﻟ ﺎــﺑ
(Vigna
unguiculata L.) و
و ﻮﺠﺘﮔ نارﺎﻜﻤﻫ
(Getachew et al., 2006)
ﺖﺸﻛرد ﻪﺑ ،ﻼﻗﺎﺑ و ﻮﺟ طﻮﻠﺨﻣ ﺘﻧ
ﺞﻳﺎ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ .
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺰﻣﺮﻗ
رد ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ )
لوﺪـﺟ 2 (
ﺎـﻴﺑﻮﻟ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻪـﻛ ﺖﺴﻧآ يﺎﻳﻮﮔ ﺰـﻣﺮﻗ
ﻲـﻨﻌﻣ رﻮـﻄﺑ يراد
) 01 / p≤0 ( ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻊﻗاو ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻢﻛاﺮـﺗ زا ﺰـﻣﺮﻗ
45 زا نآ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ و
ﻢﻛاﺮﺗ 65 ،ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ
،ﻪﺘﺒﻟا فﻼﺘـﺧا يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا
ﻲﻨﻌﻣ ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻴﺑ يراد يﺎﻫ
45 ﺎﺑ 55 ﺖـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو ﻊـﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ
) ﻞﻜﺷ 7 .(
زا ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ 45
ﻪﺑ ﻪﺗﻮﺑ 65 ﺪـﺣاو رد ﻪـﺗﻮﺑ
ﺑ ﺢﻄﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﻮﻄ 12
زا ﺪﺻرد ﻜﻠﻤﻋ ﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮ ﻲ
ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﺘـﺳﺎﻛ ﺰﻣﺮﻗ
ﺪﺷ . ﻲﻣ ار ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﻞﻴﻟد گﺮﺑ يزاﺪﻧا ﻪﻳﺎﺳ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻪـﺑ ﻲﻳﻻﺎـﺑ يﺎﻫ
ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫ ﺮﺗ
،
هﺎـﻴﮔ سردوز غﻮـﻠﺑ و ﻲﻫﺎـﻴﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﺶﻳاﺰـﻓا و
ماﺪﻧا ﺖﺑﺎﻗر و ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺳ ﺮﺑ ﻪﺸﻳر و ﻲﻳاﻮﻫ يﺎﻫ
ﺖـﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا
ﻪﻧﻮﮔ نورد يا
دﺮﻛ ﺐﺴﺘﻨﻣ .
ﻲــﻨﻌﻣ ﺰــﻣﺮﻗ ﺎــﻴﺑﻮﻟ ﻚــﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮــﻜﻠﻤﻋ يور ترذ ﻢﻛاﺮــﺗ ﺮــﺛا راد
) 01 / p≤0 ( دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 2 .(
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴـﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ دﻮـﺟو يراد
ﺑ ،دراد ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ترذ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ يرﻮﻄ
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺰﻣﺮﻗ
ﺪـﺷ ﺮـﺠﻨﻣ .
رد ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
ترذ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻢﻛاﺮﺗ رد نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ )
ﻪﻧ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ (
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد )
ﻞﻜﺷ 8 .(
ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻢﻛاﺮﺗرد طﻮﻠﺨﻣ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ رد ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ -6 ﻞﻜﺷ ترذ
Fig. 6- Grain yield of bean in monocropping and intercropping at different densities with maize ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
يﺎﻫ ﺎﺑ فوﺮﺣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺑ ، سﺎﺳا نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ يراد رد ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺞﻨﭘ ﺪﺻرد ﺪﻧراد .
Means with different letters are significantly different based on Duncan’s tests at p≤0.05
ﺑ نﺪﻴـﺳر ﺎﺑ ﻪﻛ يرﻮﻄ ﻪـﺑ ترذ ﻢﻛاﺮـﺗ
ﻪـﻧ ﺑ ﻪـﺗﻮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ رﻮـﻄ
15 ﺪﺻرد زا ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد
49 ﺪﺻرد
داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا رود
زا
رﺎﻈﺘﻧا ﺖﺴﻴﻧ ﻪﺑ ﻦﻳا ﻞﻴﻟد ﻪﻛ رد ﻦﻳا رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد دﻮﺟو ﺖـﺑﺎﻗر ﻦﻴـﺑ
ﻪﻧﻮﮔ يا ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ دﻮﺟﻮﻣ رد رﺎﻴﺘﺧا ﻮﻟ ﺎﻴﺑ ﺰﻣﺮﻗ راﺮـﻗ ﻪـﺘﻓﺮﮕﻧ ﺖـﺳا .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺤﺗ ﻦﻳا ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻫ
،ﻪﺗﻮﺑ ﺮـﺳ ﺮﺑ ﻊﺑﺎـﻨﻣ سﺮﺘـﺳد ) ،رﻮـﻧ ،بآ
ﺎﻀﻓ و ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ (
هدﺮﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻛ
ﻦﻳا عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻜﻳ ﻞﻠﻋ زا
ﺶﻫﺎﻛ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﺷﺎﺑ
. هداز ﻲـﻠﻋ
نارﺎﻜﻤﻫ و
(Alizadeh et al., 2010)
طﻮـﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺎـﺤﻳر
ن و
ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﻴﺑﻮﻟ .
ﻼﻗﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻮـﺟ ﺎـﺑ
ﻪﻛ ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﺑ ﻼﻗﺎﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
رﻮﻄ ﻲﻨﻌﻣ ﺖـﺸﻛ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ راد
ﻲـﻣ ﺶﻫﺎﻛ نآ ﺺﻟﺎﺧ ﺪـﺑﺎﻳ
(Getachew et al., 2006)
. رد ﺖـﺸﻛ طﻮﻠﺨﻣ
(Satreja hortensis L.)هزﺮﻣ رﺪﺒﺷ ﺎﺑ
ﻲـﻧاﺮﻳا
(Trifolium
resupinatum L.)
ﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻢﻛاﺮﺗ هزﺮﻣ نزو ﻚﺸﺧ يﺪﻴﻟﻮﺗ هزﺮﻣ
رد ﺢﻄـﺳ ﺪﺣاو ﺶﻳاﺰـﻓا
نﺎـﺸﻧ
(Hasanzade aval, 2007)داد رد.
ﺖﺸﻛ و ﻮﺟ طﻮﻠﺨﻣ (Viciavillosa L.) ﻚﺷﺎﻣ
ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺺﻟﺎﺧ ﻮﺟ
.(Khazaei, 1994)دﻮﺑ ﻪﻧﺎﻴﭼ ﻲﺋﺎﺿر
و نارﺎﻜﻤﻫ
(Rezaei- Chianeh et al., 2011)
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﺰﻴﻧ
ر ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻼﻗﺎﺑ ﺎﺑ ترذ دﺮﻛ شراﺰﮔ ا
ه ﺪﻧا . ﺑ ﻪﻛ يرﻮﻄ نﺎﻧآ
ﺖـﻠﻋ
ﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﻲ
نوﺮـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰـﻓا ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ار ﻼﻗﺎـﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻧدﺮﻛ ناﻮﻨﻋ ترذ ﺎﺑ يا .
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ﻦﻴﻨﭼ
ﺑ ﻪ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪـﺳر ﻪـﻛ
ﻢﻛاﺮﺗ رد اراد ار ﻲﻔﻴﻌﺿ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ،ترذ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫ ﻲـﻣ
و ﺪـﺷﺎﺑ
ﺖﺤﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ نآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻢﻛاﺮﺗ ﮔ
دﺮﻴ .
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻢﻛاﺮﺗ رد ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ -7 ﻞﻜﺷ
Fig.7- Biological yield of bean at different densities
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ ﺎﺑ فوﺮﺣ توﺎﻔﺘﻣ ﺮﺑ ، سﺎﺳا نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ يراد رد ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا ﺞﻨﭘ د ﺪﺻر ﺪﻧراد .
Means with different letters are significantly different based on Duncan’s tests at p≤0.05
