ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
25 / 5 / 88 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 2 / 6 / 88
ﺺﺻ 122 - 105
ﺳرﺮﺑ
ﻲ
ﻮﺟ ﺶﻘﻧ ﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲ رﺎﻛ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺑ
ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﮔﺪﻧز ﺖ ﻲ
رﺎﻛ ي ناﺮﮔرﺎﻛ
ﻧﺎﺧرﺎﻛ ﻪ
ﺎﻫ ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ ) درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
ﺎﺑرذآ نﺎﺘﺳا ﻳ
ﻗﺮﺷ نﺎﺠ ﻲ
(
ﺪﻤﺤﻣ ﻘﺗ ﻲ ﺿ ﻴ ﺎ ﻲﻳ ﺑ ﻴ ﻟﺪﮕ ﻲ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ، يدﺎﺼﺘﻗا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد
*
هﺪﻴﻜﭼ
ﻢﻫ ﺮﺑ ﺮﻤﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا و زﺎﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يرﺎﺠﻣ هار زا نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا ﻪﻤﻫ نآ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﻨﻳاﺮﻓ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺪﻧراﺬﮔ ﻲﻣ ﺮﺛا .
ﺎﺴﺣا ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺢﻄﺳ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ سﺎﺳا ﺮﺑ س
ر ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﻮﻫ رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد ﻲﻧاو
ﺪﺷﻮﺑ ﻲﻣ ﺖﺸﻴﺑ .
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳا ﻲﻗﻼﺧا فﺪﻫ ﻚﻳ ﻢﻫ و شور ﻚﻳ ﻢﻫ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ يﺪﻨﺑ ﻊﻤﺟ رد ﻪﻛ ﺮﺛﻮﻣ يرﺎﻛ دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ تﺎﻧﺎﻜﻣا و ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷ ﺖﺻﺮﻓ ،رﺎﻛ ﺖﻴﻨﻣا و ﻲﻨﻤﻳا ﻪﺑ ناﻮﺗ
. ﺰﺘﻨﻛﺪﻟورﺎﻫ
ﻛ ﻲﻣﻮﻤﻋ دﺮﻛرﺎﻛ گﺮﺑ ﺰﺘﻨﻣ و رد ﺖﻛرﺎﺴﻣ و يا ﻪﻓﺮﺣ و ﻲﻠﻐﺷ شروﺮﭘ ،تاوﺎﺴﻣ ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻨﻣا ﻞﻣﺎﺷ ار يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴ
ﺪﻨﻧاد ﻲﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺢﻄﺳ .
، رﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ قﻮﻓ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ 300
ناﺮﮔرﺎﻛ زا ﺮﻔﻧ
ﻣ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﺘﻌﻨﺻ تﺎﺠﻧﺎﺧرﺎﻛ نﺎﻧآ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺢﻄﺳ ﻂﺳﻮﺘ
5 / 49
ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻂﺑاور ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد اﺬﻟ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد ﻦﻳا و ﺖﺳا ﺪﺻرد ﺪﻧراد يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا يا ﻪﻓﺮﺣ ﺪﻬﻌﺗ ﺰﻴﻧ و ﻲﻠﻐﺷ ءﺎﻘﺗرا ، يرﺎﻛ رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﻛ .
ﺮﻴﺴﻔﺗ رد ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
ﻂﺑاور ﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﺑﺮﺠﺗ و ﻚﻳرﻮﺌﺗ .
دوﺪﺣ ﺎﺗ ﻲﺘﻌﻨﺻ تﺎﺠﻧﺎﺧرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ و يدﺮﻓ يرو هﺮﻬﺑ 45
ﻪﺑ ﺪﺻرد
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو نﺎﻣزﺎﺳ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ .
يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو :
ﻲﻠﻐﺷ ءﺎﻘﺗرا ، ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ، ﻲﮕﻧﺎﮕﻴﺑ دﻮﺧ زا يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ*
09121001569:
Email: [email protected]
ﺑﻴ ﺴﻣ نﺎ ﺄ ﻪﻟ
ﻧ و ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يدﻮﺟﻮﻣ نﺎﺴﻧا
ﺮـﺳ شدﻮـﺧ ﺎـﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪ و
دراد طﺎﺒﺗرا ﺰﻴﻧ دﻮﺧ نﺎﻋﻮﻨﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ دراد رﺎﻛ .
نﺎﺴﻧا ًﺎﺳﺎﺳا
ﺎـﻳ ﻮـﺠﮕﻨﺟ ،ﺐـﻠﻃ ﺖـﺑﺎﻗر ﻪـﻧ ﺖﺳا ﻮﺟ ﺖﻛرﺎﺸﻣ يدﻮﺟﻮﻣ زوﺎــﺠﺘﻣ . رد نﺎﺴــﻧا ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﻲــﺘﻴﻓﺮﻇ ﺐــﻠﻄﻣ ﻦــﻳا ﺪﻫﺎــﺷ فاﺪـﻫا ﻖـﻘﺤﺗ ﺖـﻬﺟ رد دﻮـﺧ نﺎـﻋﻮﻨﻤﻫ ﺎـﺑ ﺪﻧﻮﻴﭘ يراﺮﻗﺮﺑ
ﻧ ﻪﻛ دراد ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ ﻲﻤ
ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻧاﻮﺗ شﻼﺗ
يﺎﻫ يدﺮـﻓ ًﺎﻓﺮﺻ
نآ ﻪﺑ دﻮﺧ
ﺎـﻫ
ﺪـﺑﺎﻳ ﺖـﺳد .
و طﺎـﺒﺗرا يراﺮـﻗﺮﺑ ياﺮـﺑ نﺎﺴـﻧا
يﺪـﻨﻣوﺮﻴﻧ و يﻮـﻗ هﺰﻴﮕﻧا هراﻮﻤﻫ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻲﻋﺎﺴﻣ ﻚﻳﺮﺸﺗ ﺖــﺳا ﻪﺘــﺷاد .
زﺎــﻴﻧ زا ﻲﺸــﺨﺑ ﺎــﻫ
دﻮــﺟﻮﻣ ﻦــﻳا ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ي
،ماﺮــﺘﺣا ﻪــﺑ زﺎــﻴﻧ ﺪــﻨﻧﺎﻣ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا هدروآﺮــﺑ رﺎــﻛ ﻂﻴــﺤﻣ رد
ﻲﻣ دﻮﺷ
، ﻲﻳﺎﺟ
نﺎﺴـﻧا ﻪﻛ ﺎـﻫ ﻲـﻣ
ﻣ ار ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ تﺎـﻗﻼ
هدﺮﻛ ﻢﻴﻬﺴـﺗ ار دﻮـﺧ تﺎـﻴﺑﺮﺠﺗ و هدﻮﻤﻧ ﻮﮕﺘﻔﮔ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ،
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ .
ﺖﺳوا مود ﻪﻧﺎﺧ نﺎﺴﻧا ﺮﻫ يرﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻊﻗاو رد .
ﻪـﭼ
ﺪـﻧرﻮﺒﺠﻣ ار دﻮـﺧ زور ﻪﻧﺎﺒﺷ تﺎﻋﺎﺳ هﺪﻤﻋ ﻪﻛ يداﺮﻓا رﺎﻴﺴﺑ
ﺪــﻨﻧارﺬﮕﺑ دﻮـﺧ يرﺎــﻛ ﻂﻴـﺤﻣ رد .
ﻦــﻳا ﻪــﻛ ﺖـﺳاﺪﻴﭘ هدﺎــﺳ
زﺎـﻴﻧ زا ﻲﻠﻗاﺪـﺣ هﺪﻧروآﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻧﺎﺧ نﻮﭽﻤﻫ ﺰﻴﻧ ﻂﻴﺤﻣ
ﺎـﻫ ي
نآ ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ داﺮﻓا يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ
ﺎﻫ ﻪـﺑ ﺪـﻣآرد ﺐﺴـﻛ ﻦﻤـﺿ
ﻪﻧﺎﻗدﺎﺻ ﻲﺘﻣﺪﺧ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺧ يا ﻪﻓﺮﺣ ﺶﻧاد يﺎﻘﺗرا ﻪﻳارا
ﺪﻨﻫد . ﺎﺠﻧآ زا ﻳ ﻲ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻴﻌـﺿو ﻪـﺑ دﺮﻓ ﻚﻳ ﻞﻐﺷ ﻪﻛ
ندﻮــﻤﻧ ﻢﻫاﺮــﻓ ﻖــﻳﺮﻃ زا ﻞﻐــﺷ ،دراد هرﺎــﺷا يو ﻲﮔداﻮﻧﺎــﺧ
هوﺮﮔ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﻨﻴﻣز
ﺎـﻫ ي يرﺎـﻛ
، ﺪـﺣاو ﺎـﻫ ي
ﺳ
دﻮـﺧ ﻪـﺑ ماﺮﺘﺣا ندﻮﻤﻧ هدروآﺮﺑ رد نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻛ و ﻲﻧﺎﻣزﺎ
1
ﻲـــﺳﺎﺳا ﺶـــﻘﻧ ﺮﮔرﺎـــﻛ ﻚـــﻳ ﻲـــﻣ
ﺪـــﻳﺎﻤﻧ ﺎـــﻔﻳا ﺪـــﻧاﻮﺗ
)
2ﭻﻴﺑ
، 1991 ص،
325 .(
ﺎـﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ
ﻪﺸـﻳﺪﻧا نﺎـﻴﺑ ﺖـﺻﺮﻓ نﺎﻧآ و دﻮﺷ رﺎﺘﻓر ماﺮﺘﺣا
ﺎـﻫ ي ار دﻮـﺧ
ﺶﻨــﻛاو ﺪــﻨﻨﻛ ﺖــﻟﺎﺧد يﺮــﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼــﺗ رد و ﺪﻨــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد
ا ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ داد ﺪﻨﻫاﻮﺧ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ز
) ،ﺮﻟﻮـﺷ و نﻻود
1- Self-Esteem
2-Beach. Dale
1381 ص،
355 .(
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ )3
Q.W.L
( رﺎـﻛ مﺎـﻈﻧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﻳ
ﺐﻟﺎﺟ زا ﻲﻜﻳ
ﻦﻳﺮﺗ شور ﺎﻫ ي ﻢﻬﻣ يﺎﺸﮕﻫار و هﺰﻴﮕﻧا دﺎﺠﻳا
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻐﺷ يزﺎﺳ ﻲﻨﻏ و ﻲﺣاﺮﻃ رد ر
ﻳ ﻪﺸ شﺮﮕﻧ رد نآ
زا ﻲـﻜﻳ هزوﺮـﻣا ﻪـﻛ ﺖـﺳا شﺰـﻴﮕﻧا ﻪـﺑ ناﺮﻳﺪـﻣ و نﺎﻨﻛرﺎﻛ
ﻋﻮـﺿﻮﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ
بﺎـﺑ رد تﺎ
ـﺳﺎﻨﺷ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻲ
و ﻞﻐـﺷورﺎﻛ
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎﻫ
نوﺰـﻓا زور ﻪـﺟﻮﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳ
ار يا هﮋـﻳو ﻲــﻣ
ﺪــﺒﻠﻃ . ﻪــﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎــﺷ يرﺎــﻛ ﻲﮔﺪــﻧز ﺖــﻴﻔﻴﻛ
حور و ﻢﺴــﺟ ﺖﻧﺎﻴــﺻ و ﻆــﻔﺣ ياﺮــﺑ ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﻲﺗﺎﻣاﺪــﻗا ﻞﻤﻋ ﻪﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻣ
يﺪﻨـﺳﺮﺧ و ﺖﻳﺎـﺿر تﺎـﺒﺟﻮﻣ و ﺪـﻳآ
ﻢﻫاﺮﻓ ار نﺎﻧآ ﻲﻣ
دروآ .
ز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻒﻳرﺎﻌﺗ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧ
ﺖﻴﻔﻴﻛ زا توﺎﻔﺘﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺞﻨﭘ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ﺪﻨﭼ ﻲﻃ رد ﺖــﺳا هدﺮــﻛ اﺪــﻴﭘ ﻪﻌــﺳﻮﺗ و ﻞــﻣﺎﻜﺗ يرﺎــﻛ ﻲﮔﺪــﻧز
، ﻦﻴــﻟوا
رود ﻲﻃ رد ﻪﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ه
ﻦﻴﺑ لﺎـﺳ ﺎـﻫ ي 1972 - 1969 رﻮـﻬﻇ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﺮﻛ اﺪﻴﭘ درﻮﻣ 4
داد راﺮﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ .
ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ،ﺚﺣﺎﺒﻣ رد
ﺎﻫ
ـﻴﻟوا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻪ
رﺎﻛ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺮﺜﻛا ﻲﻣ
ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺪﻧدﺮﻛ
ﺪـﻣﺎﻴﭘ ﺎـﻳ رﺎـﻛ ﺮـﺑاﺮﺑ رد دﺮـﻓ ﺶﻨﻛاو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار يرﺎﻛ ﺎـﻫ
ي
راﺮﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ درﻮﻣ يرﺎﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ يدﺮﻓ ﻲﻣ
ﺪﻧداد
، زا ﺚﺤﺑ اﺬﻟ
ﻮـﺤﻧ ﺎﻳ رﺎﻛ ﺮﺑاﺮﺑ رد دﺮﻓ ﻚﻳ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ه
دﻮـﺒﻬﺑ
دﻮﺑ نﺎﻴﻣ رد ،دﺮﻓ ﻚﻳ ياﺮﺑ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ .
» ﺖـﻴﻔﻴﻛ
ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻞﻤﻌﻟا ﺲﻜﻋ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز
ﺪـﻣﺎﻴﭘ هﮋـﻳو ﻪـﺑ ،رﺎﻛ ﻪﺑ ﺎـﻫ
و ﻲﻠﻐـﺷ يﺎـﺿرا رد نآ يدﺮـﻓ ي
ﻲﺣور ﺖﻣﻼﺳ «
)
،ﺰﮕﻨﻴﻣﺎﻛ 1375 ص،
529 .(
رود ﻲــﻃ رد ه
1975 - 1969 فﺪــﻫ ﺎــﺑ هژوﺮــﭘ يداﺪــﻌﺗ
3-Quality of work life
4-Variable
ﺪﻤﻋ ه
ﻨﻴﻣز ندﻮﻤﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ﻪ
يوﺮﻴﻧ ﻦﻴﺑ رﺎﻛ رد ﻲﻋﺎﺴﻣ ﻚﻳﺮﺸﺗ
ﺒﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و رﺎﻛ دﺎـﺠﻳا يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮ
ﺪﺷ . هژوﺮﭘ ﻦﻳا ﺎﻫ ﻪـﺑ فوﺮـﻌﻣ زرﻮـﺗﻮﻣ لاﺮـﻨﺟ هژوﺮـﭘ ﻞﻣﺎـﺷ
1UAW
نوﺎﺗ يﺮﺗ رد هﺪﺤﺘﻣ ﻞﻴﺒﻣﻮﺗا ناﺮﮔرﺎﻛ ﺎﻳ ژوﺮﭘ و2
ه
ﻊﻳﺎﻨﺻ ﺎﻫ
ﻲﺴﻨﺗ رد راﻮﻴﻟﻮﺑ رد ﻦﻣر ﻲﻣ3
ﺪـﺷ . مﺎـﺠﻧا ﺮﻃﺎـﺧ ﻪـﺑ
هژوﺮﭘ ﻦﻳا ﺎﻫ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ و
ﺎﻫ ي ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ هژاو ،نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ
ﺎﺧ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ يرﺎﻛ
ﺪﺷ فداﺮﺘﻣ ﻲﺻ
، زا ﻲـﻣود ﻒـﻳﺮﻌﺗ اﺬﻟ
دﺮـﻜﻳور ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ار نآ ﻪـﻛ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
4
راﺮﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ درﻮﻣ ﻲﻣ
ﺖﺸﮔ راﺪﻳﺪﭘ ،داد .
ﺞﻳﺎﺘﻧ يور ﺮﺑ ﻪﻴﻟوا ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻦﻳا رد ﺪﻴﻛﺎﺗ ﻞـﻳﺎﻤﺗ لﺎـﺣ ﻦﻴـﻋ رد ﺎﻣا ﺖﺷاد راﺮﻗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻧ يدﺮﻓ
ﻪﺑ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ نآ ﺮﺑ يدﺮـﻜﻳور ناﻮـﻨﻋ
هژوﺮـﭘ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ هﺎﮕﻧ
ﺎـﻫ ي ﻦﻴـﺑ كﺮﺘﺸـﻣ يرﺎـﻜﻤﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . هژوﺮﭘ هﮋﻳﻮﺑ
ﺎﻫ ﻳ فﺪـﻫ ﻪﻛ ﻲ
نآ ﺎﻫ ياﺮـﺑ ﻞـﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎـﺘﻧ دﻮﺒﻬﺑ ﻢﻫ و يدﺮﻓ ﺞﻳﺎﺘﻧ دﻮﺒﻬﺑ ﻢﻫ
دﻮﺑ نﺎﻣزﺎﺳ .
» نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ناﺰﻴﻣ ،يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻲﺼـﺨﺷ ﻢـﻬﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ يﺎﺿرا رد
، ﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻲﺗﺎـﻴﺑﺮﺠﺗ زا هدﺎ
ﺪـــــﻧا هدﺮـــــﻛ ﺐﺴـــــﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎـــــﺳ رد ﻪـــــﻛ ﺖـــــﺳا «
)
،ﻦﻴﻔﻳﺮﮔوﺪـــﻫرﻮﻣ 1374
ص ، 540 .(
هرود ﻦﻴـــﻤﻫ ﻲـــﻃ رد
ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺧﺮﺑ زا ﻪﻛ ﺖﺸﮔ راﺪﻳﺪﭘ يﺮﮕﻳد ﻒﻳﺮﻌﺗ دﻮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يا ﻪﻳدﺎﺤﺗاﺮﻴﻏ نﺎﻣزﺎﺳ يور
، ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ
يروآﻮﻧ يﺎﻫ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ار ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲﻣ
ﺪﻧداد . هﮋﻳو ﻪﺑ
رد ژوﺮــﭘ ه ــﻧﺎﺧرﺎﻛ رﻮﻬﺸــﻣ رﺎﻴﺴــﺑ ﻪ
زدﻮــﻓ لاﺮــﻨﺟ ﺎــﻜﭘﻮﺗ و 5
هژوﺮﭘ يﺎﻫ
ﻞﺒﻤﮔ و ﺮﺘﻛاﺮﭘ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﻤـﺳ ﻪـﺑ ار تﺎـﻬﺟﻮﺗ 6
1-United Automobile workers
2-Tarry Town
3-Bolivar,Tennessee
4-Approach
5- Topeka General Foods
6‐Procter and Gamble
شور يﺎﻫ داﺮـﻓا يور نآ ﺮﻴﺛﺄـﺗ و رﺎـﻛ ﻂﻴـﺤﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ صﺎـﺧ
دﻮﻤﻧ فﻮﻄﻌﻣ .
هژوﺮﭘ ﻦﻳا ﺎﻫ ﺖﺸـﮔﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣﻮـﺳ ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻪـﺑ
شور ناﻮــﻨﻋ ﻪــﺑ ار يرﺎــﻛ ﻲﮔﺪــﻧز ﺖــﻴﻔﻴﻛ ﻪــﻛ
7ﺎــﻫ درﻮــﻣ
راﺮﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻲﻣ
داد . ﻪـﺑ يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺖﻘﻴﻘﺣ رد
ﻮﻬﻔﻣ ناﻮﻨﻋ ﻲﻣ
هوﺮﮔ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﺎﺑ فداﺮﺘﻣ ﻪﻛ يﺎﻫ
يرﺎﻛ
نادﺮﮔدﻮﺧ
،8
ﻲﻠﻐﺷ يزﺎﺳ ﻲﻨﻏ 9
ﻪـﻧﺎﺧرﺎﻛ ﻲـﺣاﺮﻃ ﺎـﻳ
يﺎـﻫ
مﺎﻈﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ
يﺎﻫ ﻪـﭼرﺎﭙﻜﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﻨﻓ ﻲـﻣ
،دﻮـﺑ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ درﻮﻣ )
،ﺰﮕﻨﻴﻣﺎﻛ 1375 ص،
530 .(
ﻫد ﺮﺧاوا ﻪ 1970
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪـﺑ ور يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪﻧز
دﺎﻬﻧ ﺶﻫﺎﻛ .
ناﺮﻳﺪـﻣ و نﺎﻘﻘﺤﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ هرود ﻦﻳا ﻲﻃ رد
ﻼﻋ هﻮﺒﻧا ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻳ
راﺮﻤﺘﺳا زا ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﻲﻘ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ
دروآ ﻞـﻤﻋ ﻪـﺑ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ،ﺖﻴﻔﻴﻛ .
ﺖﺴﺸﻧ ﻳﺎﻫ و داﺮـﻓا ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ﻪـﺑ ﺪـﻨﻣ ﻪـﻗﻼﻋ داﺮـﻓا ﻦﻴـﺑ رد ﻲ
هوﺮﮔ يﺎﻫ
ﺮﭘ راﺮﻤﺘﺳا ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻣ هژو
يﺎﻫ يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺪﻳدﺮﮔ راﺰﮔﺮﺑ .
نﺎﻣزﺎﺳ ﻳﺎﻫ
ﺪـﻳا شﺮﺘﺴـﮔ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻲ ﻳ
يژﻮﻟﻮ
ﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ .
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦـﻳا يارو رد
ﺎـﻫ
ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻪﻛ ﻲﻔﻳﺮﻌﺗ ،دﺮﻛ اﺪﻴﭘ رﻮﻬﻇ مرﺎﻬﭼ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺖﻀـﻬﻧ ﻚـﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار يرﺎﻛ )
ﺶﺒـﻨﺟ
10( ﻪـﻈﺣﻼﻣ درﻮـﻣ
ﻲﻣ راﺮﻗ داد .
» يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻨﻳآﺮﻓ
ﺪ نآ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ي
ﻲﺒـﺳﺎﻨﺘﻣ و زﺎـﺑ ﻲﻃﺎـﺒﺗرا يرﺎـﺠﻣ هار زا نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا ﻪﻤﻫ
ﻢﻴﻤﺼﺗ رد ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﺠﻳا دﻮﺼﻘﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻳﺎﻫ
ﻪـﺑ ﻪﻛ ﻲ
ﺮــﺛا ﻲــﻠﻛ رﻮــﻃ ﻪــﺑ نﺎــﺷرﺎﻛ ﻂﻴــﺤﻣ ﺮــﺑ و نﺎﺸــﻠﻐﺷ ﺮــﺑ هﮋــﻳو ﻲﻣ ﺖﻟﺎﺧد يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ؛دراﺬﮔ ﻲﻣ
و ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪﻨﻨﻛ
نآ يدﻮﻨﺸﺧ
ﺎﻫ ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﻛ زا ﻲﻣ
ﻮﺷ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻲﺒﺼﻋ رﺎﺸﻓ و د
7- Methods
8-Autonomous work Group
9-Job Enrichment
10-Movement
ﺶﻫﺎــﻛ نﺎﺸــﻳاﺮﺑ رﺎــﻛ ﻲــﻣ
ﺪــﺑﺎﻳ « )
،ﺮﻟﻮــﺷ و نﻻود 1381
،
ص 354 .(
ﻫد ﺮﺧاوا ﻪ 1970
ﻫد ﻞﻳاوا و ﻪ
1980 ﻼﻋ ﻳ رد ار ﻲﻨﻳﻮﻧ ﻖ
ﺖـﺷاد هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ درﻮﻣ .
ﻦـﻳا ﻲـﻃ رد
ﺪـﺷ راﺪـﻳﺪﭘ ﻲﻤﺠﻨﭘ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻛ دﻮﺑ هرود .
ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻦﻴـﻤﺠﻨﭘ
يﺰﻴﭼ ﺮﻫ ﺎﺑ ار نآ ،يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ لدﺎﻌﻣ
ﻲﻣ ﺪﻧاد . ﻪـﺑ
شﻼﺗ ﻊﻴﻤﺟ ﺮﮕﻳد ﺮﻴﺒﻌﺗ
يﺎﻫ ﻲﺸـﺨﺑ ﺮـﺛا ﺎـﻳ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ دﻮـﺒﻬﺑ
ﺰﺟ ﺎﻳ ﻲﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻳ
يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﻲ
حﺮﻄﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪـﺑ ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻦـﻳا رد يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻮــﻬﻔﻣ و هﺪــﻤﻋ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا عﻮــﺿﻮﻣ ناﻮــﻨﻋ ﻲﻣ
درﻮــﻣ ﻲﻧﺎــﻬﺟ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ .
» ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز زا ﻲﻟﺎـﻋ
ﺖـﺳد ﻪـﺑ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﻂـﺑاور ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻖﻳﺮﻃ ﻲـﻣ
و ﺪـﻳآ
ﺶــﺷﻮﻛ يﺮﻴﮔرﺎــﻜﺑ زا ﺖــﺳا ترﺎــﺒﻋ ﻳﺎــﻫ
زا هدﺎﻔﺘــﺳا رد ﻲ
ﺶـﺷﻮﻛ ،دﻮـﺧ ﻪـﻛ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز
يﺎـﻫ زا ﻢﻈﻨـﻣ
ﺖﺻﺮﻓ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﻮﺳ
يﺎﻫ يﺮﺗ گرﺰﺑ
ﻲﺸﺨﺑ ﺮﺛا رد ﻲﻋﺎﺴﻣ ﻚﻳﺮﺸﺗ و نﺎﺷرﺎﻛ ﻪﺑ يراﺬﮔ ﺮﺛا ياﺮﺑ ﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻠﻛ ن
ﻲﻣ ﺪﻫد « )
،ﻲﻧﺰﺟ 1375 ص،
284 .(
هزﺎـﺗ رد هزوﺮﻣا
ﻦﻳﺮـﺗ ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﻨﻴﻣز رد ﻪـﻛ ﻲﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﻛ ﻲﻋﻮـﺿﻮﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يرﺎﻛ
ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺖﺳا ﻲﻗﻼﺧا ًﺎﻳﻮﻗ يرﺎﺑ ياراد .
ﻪﻛ يﺪﻬﻌﺗ
و رﺎـﻛ ﻂﻴـﺤﻣ رد ﻲﻗﻼﺧا لﻮﺻا ﺖﻳﺎﻋر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴـﻣ
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺎـﻫ
ﻮـﺤﻧ ،دراد دﻮـﺟو ه
نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﺎـﺑ رﺎـﺘﻓر
ﺖﺳا هﺪﺷ بﻮﺴﺤﻣ .
نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا سﺎﺳاﺮﺑ
ﺎﻫ ﻪﺑ
ﻨﻴﻣز رد ار دﻮﺧ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا تازاﻮﻣ ﻪ
ﺪـﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﻈﻧ ﻲﻣ
ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﻠﺟ يﺎﺘﺳار رد ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ
مﺎﺠﻧا رﺎﻛ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻪﻛ ﻲﻣ
ﺪﻧرادﺮﺑ مﺎﮔ ،ﺪﻨﻫد )
نرﻮﻫﺮﻣﺮﺷ
ناﺮﮕﻳد و
، 1998 ص،
12 .(
لوﺪﺟ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﺮﻳز ﻪﻳارا
ﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ ﻪ
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﻪﺻﻼﺧ ار يرﺎﻛ .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ )
2 - 1 ( يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ،
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻒﻳرﺎﻌﺗ
ﻲﻧﺎﻣز هرود
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ،لوا ﻒﻳﺮﻌﺗ =
ﺮﻴﻐﺘﻣ 1972
- 1969
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ،مود ﻒﻳﺮﻌﺗ =
دﺮﻜﻳور 1975
- 1969
ﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ،مﻮﺳ ﻒﻳﺮﻌﺗ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪ
= شور ﺎﻫ 1975
- 1972
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ،مرﺎﻬﭼ ﻒﻳﺮﻌﺗ =
ﺖﻀﻬﻧ ) ﻲﺸﺒﻨﺟ ( 1980
- 1975
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ،ﻢﺠﻨﭘ ﻒﻳﺮﻌﺗ =
يﺰﻴﭼ ﺮﻫ 1990
- 1980
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ،ﻢﺸﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ
= ﻲﻗﻼﺧا عﻮﺿﻮﻣ لﺎﺣ ﻪﺑ ﺎﺗ
- 1990
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ﻒﻳﺮﻌﺗ
ﻘﺘﻋا ﻦﻳا ﺮﺑ ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ زا ﻲﻜﻳ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ تادﺎ
نآ ﻲـﻠﻤﻋ ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻦﺘﻓﺎﻳ و يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ مﻮﻬﻔﻣ ندﺮﻛ ﻲﻣ ﻞـﺑﺎﻗ ﻪـﺟو ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ﻪـﺑ ﻲﻧﺎـﻣز مﻮـﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ،فﺪﻫ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ كرد
ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻖﻘﺤﻣ ار فﺪﻫ نآ ﻪﻛ ي ﻲﻣ
ﻪﻔﺴـﻠﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﺪﻳﺎﻤﻧ
ﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻛ يا ه
ا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ شور داﺮﻓ
) نﺎﻨﻛرﺎﻛ ( رد ﺖﺳا
ﻢﻳﺮﻴﮕﺑ ﺮﻈﻧ )
ﺰﻨﻴﻟﻮﻣ
19931
ص،
499 .(
فﺪﻫ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
، دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ
ﻂﻴﺤﻣ و ﻞﻏﺎﺸﻣ دﺎﺠﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
يﺎﻫ ﻲﺸـﻟﺎﭼ يرﺎﻛ
حﻮﻄـﺳ ﻪـﻴﻠﻛ رد داﺮـﻓا ياﺮـﺑ ﺮﺗﺮﺛﺆـﻣ و ﺮـﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﻲﺿار ،ﺮﺗ نﺎﻣزﺎﺳ . ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺪـﻨﻳآﺮﻓ
،
ﻲﻧاﻮـﺧاﺮﻓ
شﻼﺗ ﺎﻫ ﺖـﻟﺎﺧد ﻖﻳﺮﻃ زا قﻮﻓ فﺪﻫ ندﺮﻛ ﻖﻘﺤﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
نﺎﻣزﺎـﺳ داﺮـﻓا ﻪـﻴﻠﻛ لﺎـﻌﻓ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و نداد .
ﻖـﻳﺮﻃ زا داﺮـﻓا
دﻮــﺧ لﺎــﻌﻓ ﺖــﻟﺎﺧد ﻲــﻣ
رد ار يرادﺎــﻨﻌﻣ ﺖﻛرﺎﺸــﻣ ﺪــﻨﻧاﻮﺗ
ﻪـﺑﺮﺠﺗ ار يﺮﺘﺸـﻴﺑ يﺪـﻨﻣ ﺖﻳﺎـﺿر سﺎﺴﺣا و ﻪﺘﺷاد نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻨﻨﻛ تﺎﻫﺎﺒﻣ دﻮﺧ ﻲﺼﺨﺷ ﺪﺷر و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻪﺑ و ﺪﻨﻨﻛ .
ﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ير
، داﺮﻓا ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
» ﻲﻳاراد ﺎﻫ ﻳ ﻲ « رﻮـﻬﻇ ﻪﺼـﻨﻣ ﻪـﺑ ار دﻮـﺧ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﻪﻛ
ترﺎﻬﻣ ،ﺶﻧاد ﺪﻧردﺎﻗ و ﺪﻧﻮﺷ هﺪﻨﻟﺎﺑ و هﺪﻧﺎﺳر
ﺎـﻫ و ﻪـﺑﺮﺠﺗ و
ناﻮــﻨﻋ ﻪــﺑ ﻪــﻧ ﺪــﻨﻫد راﺮــﻗ نﺎﻣزﺎــﺳ رﺎــﻴﺘﺧا رد ار دﻮــﺧ ﺪــﻬﻌﺗ
» ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ ﻳ ﻲ «
ﺪﻧﻮـﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ و هدﻮﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﺑ ﻪﻓﺎﺿا ﻪﻛ .
ﺴﻳﻮﻧ يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻛ دﺎﻘﺘﻋا ﻦﻳا ﺮﺑ يﺮﮕﻳد نﺎﮔﺪﻨ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺢﻳﺮﺸﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ار
ﺎﻫ ﻳ ﻪـﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﻲ
شﻼﺗ فﺮﻌﻣ ناﻮﻨﻋ
يﺎـﻫ ﻪـﺑ ،دﻮـﺷ يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ
دﻮﻤﻧ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ترﻮﺻ .
ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻦـﻳا ﻪـﭼ ﺮـﮔا ﺪﻳﺎـﺷ
1-Mullins .Laurie J.
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻲﻌﻴﺳو ﻪﻨﻣاد
ﺎـﻫ ﻞﻣﺎـﺷ ار ﻲـﻣ
زا ﻲـﺧﺮﺑ ﺎـﻣا دﻮـﺷ
ﻪﺘﺴــﺟﺮﺑ ﻦﻳﺮــﺗ ــﻳا ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦ ﺎــﻫ
ﺮــﻳز حﺮــﺷ ﻪــﺑ ﻲــﻣ
ﺪــﺷﺎﺑ )
نرﻮﻫﺮﻣﺮﺷ
،ناﺮﮕﻳد و 2
1998 (
،
1 . ﺖﻛرﺎﺸـــﻣ
، حﻮﻄـــﺳ ﻪـــﻴﻠﻛ داﺮـــﻓا نداد ﺖـــﻟﺎﺧد
يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ .
2 . رﺎــﻛ رﺎﺘﺧﺎــﺳ ﺪــﻳﺪﺠﺗ
، رﺎــﺑود ﻲــﺣاﺮﻃ ه
،ﻞﻏﺎﺸــﻣ
مﺎﻈﻧ ﺎﻫ
ـﻨﻴﻣز ندﻮـﻤﻧ ﻢﻫاﺮـﻓ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ رﺎـﻛ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ و ﻪ
رﺎﻛ مﺎﺠﻧا رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ يدازآ .
3 . شادﺎــﭘ
، دﺎــﺠﻳا مﺎــﻈﻧ يﺎــﻫ ،ﻪــﻧﻻدﺎﻋ ﻪــﻛ ﻲــﺷادﺎﭘ
ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ يرﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ .
4 .
رﺎـﻛ ﻂﻴﺤﻣ دﻮﺒﻬﺑ
، يرﺎـﻛ هﺎـﮕﻳﺎﺟ ندﻮـﻤﻧ ﺮﻳﺬـﭙﻟد
ار نﺎــﻧآ يدﺮــﻓ يﺎــﻫزﺎﻴﻧ ﺪــﻧاﻮﺘﺑ ﻪــﻛ يا ﻪــﻧﻮﮔ ﻪــﺑ نﺎــﻨﻛرﺎﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻮﮕﺨﺳﺎﭘ .
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻤﺳر ﻒﻳﺮﻌﺗ
نﻮﺘﻟاو درﺎﭽﻳر ﺖﻔﮔ ناﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ 3
ﺳر ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻤ
ار يﺮﺗ زا
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻳارا
ﺖـﺳا هدﻮـﻤﻧ
،
» ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻚـﻳ يﺎﻀـﻋا ناﻮـﺗ ناﺰـﻴﻣ زا ﺖـﺳا ترﺎـﺒﻋ يرﺎﻛ ﻚـﻳ رد دﻮـﺧ يدﺮﻓ ﻢﻬﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ندﻮﻤﻧ هدروآﺮﺑ رد يرﺎﻛ
دﻮﺧ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻣزﺎﺳ «
) ،ﻦﻴﻔﻳﺮـﮔو ﺪـﻫرﻮﻣ زا ﻞﻘﻧ
1374 ص،
550 .(
ﻪﻳﺮﻈﻧ يﺎـﻫ ﺪـﻳد زا يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ
ﺗ ﺌ ﻦﻴﺴﻳرﻮ ﻣ يﺎﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪ
ــﻠﻛ رﻮــﻄﺑ ﻲ
ــﻣ ﻲ ﺮﻈﻧ ناﻮــﺗ ــﻳ
ﻪ ﺎــﻫ ي ﻛ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ ﻴ
ﻔ ــﻴ ﺖ
ﮔﺪﻧز ﻲ رﺎﻛ ي ز ترﻮﺼﺑ ار ﻳ
دﻮﻤﻧ ﻪﺻﻼﺧ ﺮ
،
2- Schermerhorn 3-Richard Walton
ﻳﺮﻈﻧ ﻪ ﺎﻫ
ﺰـﺘﻨﻛ ﺪـﻟور
،1
شور ﻦﻳﺮﺘﺒﻟﺎـﺟ زا ﻲـﻜﻳ
ﺎـﻫ ي
ﻣﺎﻧﺮﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﻪ
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ Q.W.L)
(
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻳا ه
رد ﻪـﻧﻮﮔ مﺎـﻈﻧ شور ﻚﻳ
ﻞﻐـﺷ ﻲﺣاﺮﻃ
ﺎـﻫ
ﻧ يﺎﺸـﮕﻫار ﻚـﻳ و وﺮـﻤﻠﻗ رد ﺶـﺨﺑ ﺪـﻳﻮ
دﺮﺘﺴﮔ ه ﻌﺳﻮﺗ ﻪ
مﺎـﻈﻧ شﺮـﮕﻧ رد ﻪﺸـﻳر ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻐﺷ
ﺎـﻫ ي
ﻲﻨﻓ -
دراد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .
ﻪـﻧ يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻌـﺳﻮﺗ درﻮـﻣ رد هدﺮﺘﺴـﮔ شور و شﺮـﮕﻧ ﻚﻳ ﺎﻬﻨﺗ ﻪ
ﻲﻠﻐـﺷ
ﺖﺳا
، ﺖﺳا ﻞﻤﻋ و ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻲﻳا ﻪﺘﺷر نﺎﻴﻣ يا ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻜﻠﺑ
ر و شﺰﻴﮕﻧا ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻪﻛ و يﺮﺒﻫ
ﺪـﻧﻮﻴﭘ ﻢـﻫ ﻪـﺑ ار ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻂﺑاور ﻲـﻣ
ﺪـﻫد ) د و ﺰـﺘﻨﻛ ﻳ ناﺮـﮕ
،
1370 .(
ﻳﺮﻈﻧ ﻪ گﺮﺑﺰﺘﻨﻴﻣ
،2
لﻻﺪﺘـﺳا ﻞﻐﺷ ﻲﺣاﺮﻃ رد ﻲـﻣ
دﻮـﺷ
هدر رد نﺎـﻧآ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﻛ يداﺮﻓا
يﺎـﻫ ﺐـﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴـﻠﺳ ﻦﻴﻳﺎـﭘ
هدر زا نﺎــﻧآ يﺎــﻫزﺎﻴﻧ ﻪــﻛ ﻲﻧﺎﺴــﻛ ﻲــﻨﻌﻳ دراد يﺎــﺟ ﻮﻟزﺎــﻣ
ﻞﻐـﺷ ،ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﻧ ﺮـﺗاﺮﻓ نآ ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ و ﻲـﻨﻤﻳا يﺎﻫزﺎﻴﻧ
ﺎـﻫ ي
ﺮـﺗﺮﺑ ار ﻲﺼﺼﺨﺗ ﻲـﻣ
ﺪـﻨﻬﻧ . رد ﻪـﻛ يداﺮـﻓا لﺎـﺣ ﻦﻴـﻤﻫ رد
ﻪــﺑ يﺮﺘﺸــﻴﺑ ﺶﻳاﺮــﮔ ﺪــﻧراد راﺮــﻗ ﺮﺗﻻﺎــﺑ يﺎــﻫزﺎﻴﻧ ﻞــﺣاﺮﻣ ﻞﻐﺷ ﺎﻫ ﺪﻧراد ﻪﺘﻓﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ ي .
يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﺖـﻠﻋ ﻦﻴـﻤﻫ ﻪـﺑ ﺪﻳﺎﺷ )
Q.W.L
( ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ يا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻲﻣ
ﺪﻳﺎﻤﻧ . ﻻﺎﺑ و نوﺰﻓا زور هﺎﻓر
ـﻛ ﺪـﺷ ﺐﺒـﺳ شروﺮـﭘ و شزﻮـﻣآ ﺢﻄـﺳ ﻦﺘﻓر ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﻪ
و ﺪـﻧور ﻻﺎـﺑ ﻮﻟزﺎـﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴﻠﺳ رد ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻊﻣاﻮﺟ
ﻞﻐـﺷ رد ﺎـﻬﻨﺗ ﻲﺑﺎـﻳ دﻮـﺧ ﻪﺑ نﺎﻧآ هﺪﻨﻳاﺰﻓ زﺎﻴﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
ﺎـﻫ ي
ءﺎــﺿرا ﻪــﺘﻓﺎﻳ شﺮﺘﺴــﮔ ﻲــﻣ
دﻮــﺷ . ﺖــﻴﻔﻴﻛ يﺮــﮕﻳد ﻖــﻘﺤﻣ
ﺮـﻳز ﻪﺼـﺨﺸﻣ رﺎـﻬﭼ رد ار يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﻪـﺻﻼﺧ
ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ
) ﻣﻴ گﺮﺑﺰﺘﻨ
، 1370 (
،
1-Harold conts
2-Mintzberg
1 .
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻨﻣا ﻞﻣﺎﺷ ،ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﻴﻨﻣا و ﻲﻤﺴﺟ ﻲﻨﻤﻳا
ﻲﻧاور . 2 . ﺎﻳاﺰﻣ و قﻮﻘﺣ ندﻮﺑ ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ و تاوﺎﺴﻣ .
3 . شروﺮﭘ ﻪﻨﻴﻣز
،
ترﺎﻬﻣ شروﺮﭘ ﺖﺻﺮﻓ دﻮﺟو
ﺎـﻫ و
ﺮﻤﺘﺴﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ .
4 . يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ رد ﻦﺘﺷاد ﺖﻛرﺎﺸﻣ و ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد .
ﻳﺮﻈﻧ ﻪ
ﺰﻨﻴﺑار ﻦﻔﻴﺘﺳا
،3
ﻞﻏﺎﺸﻣ حﺮﻃ و اﻮﺘﺤﻣ
، نﺮﻗ ﺎﻫ
ﺖـﺳا هدﺮـﻛ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار نﺎﻧاد دﺎﺼﺘﻗا و نﺎﺳﺪﻨﻬﻣ .
ًﻼﺜـﻣ
ادآ
مﺎـﻈﻧ درﻮـﻣ رد ﻞـﺒﻗ لﺎﺳ ﺖﺴﻳود زا ﺶﻴﺑ ﺖﻴﻤﺳا م
يﺎـﻫ
ﺮﺘﻜﭼﻮﻛ تﺎﻌﻄﻗ ﻪﺑ ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ندﺮﻛ ﻲﺼﺼﺨﺗ يدﺎﺼﺘﻗا
ﺖﺷﻮﻧ ﻲﺒﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﻜﭼﻮﻛ و .
ﻚـﻳردﺮﻓ ﺮـﺿﺎﺣ نﺮﻗ ياﺪﺘﺑا رد
ﻪـﺑ نﺪﻴﺸـﺨﺑ مﺎـﻈﻧ راداﻮﻫ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻛ ار ﻲﻤﻠﻋ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﻮﻠﻴﺗ
نآ ﻪﺑ نﺪﻴﺸﺨﺑ ﻢﻈﻧ و ﻞﻏﺎﺸﻣ
ﺎﻫ ﺎـﺗ ﻊـﻗاو رد ،دﺮﻛ ناﻮﻨﻋ دﻮﺑ
ﻪﻫد 1950 ﻞﻏﺎﺸـﻣ ندﺮﻛ ﻲﺼﺼﺨﺗ ﺎﺑ ﻞﺻا رد ﻞﻏﺎﺸﻣ حﺮﻃ
دﻮﺑ فداﺮﺘﻣ .
نﺎﺳﺎﻨﺸﻧاور ،ﺮﻴﺧا لﺎﺳ ﻲﺳ ﻦﻳا رد ﺎﻣا
، و نﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺖـﻳﺎﻨﻋ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻦﻫذ مارآ مارآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﺮﮕﻳد ﻪـﺑ رﺎـﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد فﻮﻄﻌﻣ ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﺑ تﺎــﻋاﺮﻣ ﻞﻳﺎﺴــﻣ هﻮﻴــﺷ و ﻞﻏﺎﺸــﻣ ياﻮــﺘﺤﻣ رد ﻲﻧﺎﺴــﻧا يﺎــﻫ
هﺪـﻴﻣﺎﺠﻧا ﺎـﻫرﺎﻛ ندﺮـﻛ ﻲﺼـﺼﺨﺗ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ،ﺮﮕﻳد ﻦﻜﻤﻣ ﺖــﺳا . ﺖــﻴﻔﻴﻛ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪــﻛ ار ﺮــﮕﻳد قﻮﻘــﺷ ﻦــﻳا ﺎــﻣ هزوﺮــﻣا
يرﺎـﻛ ﻲﮔﺪﻧز )
Q.W.L
(
ﻢـﻳا هدﺮـﻛ يراﺬـﮕﻣﺎﻧ ﻲﺒﺴـﭼﺮﺑ ،
ﻪﻳﺮﻈﻧ نﺎﻴﺑ ياﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ
يﺎﻫ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ﻞﻐـﺷ حﺮﻃ ﺮﻴﺧا
وا يﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫداﺪﻌﺘـﺳا و ﺪـﻨﻣرﺎﻛ ﺮﻃﺎـﺧ ﺖﻳﺎﺿر ﺶﻳاﺰﻓا )
ﺑار ﻴ ﺰﻨ
، 1369 .(
3-Stephen p.Robbins
نﻮﺘﻟاو ﻪﻳﺮﻈﻧ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ار ﻲﻠـﺻا ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺖﺸﻫ يو،
ﺶﻳاﺰﻓا فﺪﻫ )
Q.W.L
( راﺮـﻗ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ ﻲـﻣ
ﺪـﻫد . ﻪـﺘﻜﻧ
ﻦـﻳا ﻪـﻤﻫ ﻪـﻛ ﺖـﺳا نآ دﺮـﻛ ﻪـﺟﻮﺗ نآ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻤﻬﻣ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳﺮﺑ ﺪﻴﻛﺎﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧراد ﻪﻄﺑار ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
نآ زا يﺎﺗ ﺎﻫ
ﻧ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻓﺎﻛ ﻲﻤ
ﺪـﺳر . يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ لﺎـﺣ ﺮـﻫ ﻪـﺑ
ﻈﻧ درﻮﻣ رد نﻮﺘﻟاو ﺮ ﺮﻳز
راﺮﻗ ﻲﮔﺪﻴﺳر درﻮﻣ ﻲﻣ
ﺪﻧﺮﻴﮔ .
ﻒﻟا (
ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ و ﻲﻓﺎﻛ قﻮﻘﺣ
، و ﻲﻓﺎﻛ قﻮﻘﺣ زا رﻮﻈﻨﻣ
ﺖـﺧادﺮﭘ ﻲﻗﻮـﻘﺣ نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ ددﺮﮔ طﺎﺒﻨﺘﺳا نآ زا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نورد يوﺎﺴﺗ ﻪﻛ ددﺮﮔ .
ب (
يرﺎﻛ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﻲﻨﻤﻳا
، ﺖـﺷاﺪﻬﺑ و ﻲـﻨﻤﻳا فﺪﻫ
رﺎﻛ تﺎﻋﺎﺳ يراﺮﻗﺮﺑ ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﻛ ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ ﻂﻳاﺮـﺷ و لﻮﻘﻌﻣ
ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ دﺎـﺠﻳا و ﺮـﻄﺧ ﻞﻗاﺪـﺣ ياراد يرﺎﻛ
ﺎـﻫ ﻲﻨـﺳ ي
رﺎﻛ ﻪﺑ لﺎﻐﺘﺷا ياﺮﺑ ﻲﻣ
دور .
ج (
ﺎﻧاﻮﺗ دﻮﺒﻬﺑ و دﺮﺑرﺎﻛ ﺖﺻﺮﻓ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻳ
ﻲ ﺎـﻫ
ﻲﻧﺎﺴـﻧا ي
،
ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ
ﺎﻫ هدﺎﻔﺘـﺳا نﻮـﭽﻤﻫ ﻲﻳ
ترﺎـﻬﻣ زا نﺪـﺷ ﺪـﻨﻣ هﺮـﻬﺑ ﻲـﻟﺮﺘﻨﻛ دﻮﺧ و لﻼﻘﺘﺳا زا ﺎـﻫ
ي
ﻲـﺳﺮﺘﺳد ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ هﺪـﻨﻳآ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ تﺎـﻋﻼﻃا ﻪـﺑ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ياﺮﺟا و يﺰﻳر ﺎﻫ
دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ياﺮﺑ .
د (
مواﺪﻣ ﺪﺷر و ﺖﻴﻨﻣا ﺖﺻﺮﻓ ﻦﻴﻣﺎﺗ
، ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺮﻣا ﻦﻳا
ﺎــﻧاﻮﺗ دﻮــﺒﻬﺑ ﻳ
ﻲ ﺎــﻫ يدﺮــﻓ ي
، ﺖــﺻﺮﻓ ﺎــﻫ ﺖﻓﺮﺸــﻴﭘ ي
، ﺖــﻴﻨﻣا
ﻦﻴﻣﺄﺗ لﺎﻐﺘﺷا و ﺪﻣآرد ﻲﻣ
ددﺮﮔ .
ـﻫ (
نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﺠﺴﻧا ﺎﻳ و ﻲﮕﭼرﺎﭙﻜﻳ
، مﺪـﻋ
ﻌﺗ ،رﺎـﻛ يوﺮـﻴﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﺐﺴﻛ و ﺲﻨﺟ و داﮋﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺐﺼ ﺲـﺣ دﺎـﺠﻳا ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴﻠﺳ يﻻﺎﺑ يﻮﺳ ﻪﺑ كﺮﺤﺗ
نﺎﻣزﺎﺳ رد ندﻮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺎﻫ
هﺪـﻳا نﺎﻴﺑ رد داﺮﻓا يدازآ ،
ﺎـﻫ و
دﺎـﺠﻳا ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يدراﻮـﻣ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻢـﻫ ﻪﺑ نﺎﺸﺗﺎﺳﺎﺴﺣا ﻚﻤﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﮕﭼرﺎﭙﻜﻳ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ .
و (
نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﻳاﺮﮔ نﻮﻧﺎﻗ
، ﻳا يدازآ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦ ﻦﺨﺳ
)
شﺮﮕﻧ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ زاﺮﺑا ﻖﺣ
ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ ي
يو فﺮﻃ زا ﻲﺳﺮﺗ نوﺪﺑ (
ﺮﺑاﺮﺑ ) ﻪـﻤﻫ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺶﻨﻛاو ﻖﺣ
ﻞﻳﺎﺴﻣ
شادﺎﭘ ،دﺰﻤﺘﺳد حﺮﻃ ﻞﻣﺎﺷ
ﺎﻫ
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻨﻣا و (
ﺬـﻓﺎﻧ و
راﺮـﻗ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ ﻲﻧﺎﺴـﻧا ﻪﻄﻠـﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻄﻠﺳ ندﻮﺑ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ .
ن (
ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻀﻓ و رﺎﻛ
، ﺮـﺗ ﻢﻴﻘﺘﺴـﻣ ﻲﮕﺘﺴـﺑاو دﺎـﺠﻳا
لدﺎـﻌﺗ مﻮـﻬﻔﻣ يراﺮـﻗﺮﺑ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻲﮔﺪﻧز ﻞﻛ يﺎﻀﻓ ﻪﺑ رﺎﻛ شا هداﻮﻧﺎـﺧ ياﺮـﺑ وا ﺖﻗو و رﺎﻛ ﻞﺤﻣ رد ﺮﮔرﺎﻛ ﺖﻗو ﻦﻴﺑ ﻲﻣ
ـﻛ نﺎـﻴﻣ لدﺎﻌﺗ يدﺎﻳز ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ار دﺮـﻓ ﻲﮔﺪـﻧز و رﺎ
ﺪﻳﺎﻤﻧ دﺎﺠﻳا .
ي (
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮕﺘﺴﺑاو
، طﺎـﺒﺗرا ﻦـﻳا رد
هﺪﺷ حﺮﻄﻣ يدﺎﻳز ﺚﺣﺎﺒﻣ ﺖﺳا
.
ﺶـﻘﻧ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ
يﺎـﻫ
و ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا تﺎﻣﺪــﺻ تاﺮــﺛا و نﺎﻣزﺎــﺳ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﺪﻨﻣدﻮــﺳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﻲﻳا هﺪﻨﻳاﺰﻓ رﻮﻃ ﻪﺑ نآ ﻞﻳﺎﺴـﻣ
نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻠـﺻا
ﺪــﻧا هﺪــﺷ . ﺖــﺷادﺮﺑ ﻦﻴــﻨﭼ ﻲــﻣ
نﺎﻣزﺎــﺳ ﻪــﻛ دﻮــﺷ ﺎــﻫ
ﻪــﻛ ﻲﻳ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
ﻧ سﺎﺴﺣا ار دﻮﺧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻤ
ﺮﻴﻘﺣ تﺎﺒﺟﻮﻣ ﺪﻨﻨﻛ
نﺎﺸـﻧﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪـﻓﺮﺣ و رﺎـﻛ شزرا ندﺮﻤﺷ ياﺮـﺑ ﻲﻳﺎـﻨﺒﻣ ﻪـﻛ
نآ ﻲـﻣاﺮﺘﺣا دﻮﺧ زﺎﻴﻧ ءﺎﺿرا
ﺎـﻫ ﻢﻫاﺮـﻓ ار ﺖـﺳا ﻲـﻣ
ﺪـﻧروآ
) ﺮﮔ و ﺪﻫرﻮﻣ زا ﻞﻘﻧ ﻳ
ﻔ ﻴ ﻦ
، 1374 . (
ﺮﻟوﻻ ﻪﻳﺮﻈﻧ
،1 ﻪﺑ يو )
Q.W.L
( يا ﻪﻠﻴـﺳو ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻂﺑاور دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ -
ﻲﻤﻧ رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ دﺮﮔ
د ﻦﻴـﻤﻫ ﻪﺑ
هژوﺮــﭘ زا ﻞــﻴﻟد يﺎــﻫ
)
Q.W.L
( ﺖﻛرﺎﺸــﻣ ﺶﻳاﺰــﻓا ياﺮــﺑ
رﻮــﻣا رد نﺎــﻨﻛرﺎﻛ هدﺎﻔﺘــﺳا نﺎﻣزﺎــﺳ
ﻲــﻣ دﻮــﺷ . ﻦﻳﺮــﺘﻤﻬﻣ
هژوﺮــﭘ تﺎﺼــﺨﺸﻣ يﺎــﻫ
)
Q.W.L
( ﺮــﻟوﻻ ﺮــﻈﻧ زا )
1982 ( ﻪــﺑ
حﺮﺷ ﺮﻳز ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ :
1 - كﺮﺘﺸﻣ ﻪﺘﻴﻤﻛ رﺎﺘﺧﺎﺳ .
1-Lawler E
2 - دادراﺮﻗ .
3 - ﻞﻣﺎﺷ ،فاﺪﻫا
،
ﻒﻟا ( ﻪﻳدﺎﺤﺗا فاﺪﻫا ﺎﻫ
ب ( ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ فاﺪﻫا
ج ( كﺮﺘﺸﻣ فاﺪﻫا
4 - زا ﻲﻌﻤﺟ ﻪﺘﺳد تاﺮﻛاﺬﻣ ﻲﻳاﺪﺟ )
Q.W.L
(
5 - ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻫ
هژوﺮﭘ ﺎﺑ يﺎـﻫ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ،ﻲﺸـﻳﺎﻣزآ ﻲﻛاﺮﺘـﺷا
هژوﺮــﭘ ﻪــﻛ ﻲــﻨﻌﻣ يﺎــﻫ
)
Q.W.L
( ﺎــﺑ ار دﻮــﺧ رﺎــﻛ ًﻻﻮــﻤﻌﻣ
هژوﺮﭘ يﺎﻫ زﺎﻏآ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﻲﻣ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ .
6 - ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ شزﻮﻣآ )
Q.W.L
(
7 - ﺮﻴﻴﻐﺗ حﻮﻄﺳ
8 - ﺚﻟﺎﺛ ﺺﺨﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻞﻴﻬﺴﺗ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺎﻫ
ﻚـﻤﻛ دﺮـﻓ ﻲـﺳﺎﻨﺷ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ي
ﺎـﻫ ي
ﻪـﺑ يا ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ )
Q.W.L
(
ـﻳا ﺪـﻧا هدﺮـﻛ شور ﻦ
ﺎـﻫ ﻖـﻳﺮﻃ زا
رد اﺮـﺟا ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻪـﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻲـﻣ
ﻦﻳﺪـﺑ و ﺪـﻨﻳآ
ﻲﻌﺳ ﻪﻠﻴﺳو ﻲﻣ
ﻲﮔﺪـﻧز رد ﻲـﻳاﺮﮔ ﻲـﻳﻼﻘﻋ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺎﺗ ددﺮﮔ
دﻮﺷ ﻦﺷور نﺎﻣزﺎﺳ .
ﺮﺗرو ﻪﻳﺮﻈﻧ
،1
ﺞـﻳار زا ﻲـﻜﻳ
ﻦﻳﺮـﺗ شور ﺎـﻫ درﻮـﻣ ي
ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ﺶﻳاﺰــﻓا ياﺮــﺑ هدﺎﻔﺘــﺳا
ﺎــﻫ ي )
Q.W.L
( دﺮــﻜﻳور ،
نﺎــﻨﻛرﺎﻛ ﺖﻛرﺎﺸــﻣ ﻲــﻣ
ﺪــﺷﺎﺑ . ر ﻦــﻳا هﻮﻴــﺷ ﻦﻳﺪــﻨﭼ زا شو
نآ ﻲــﻃ ﻪــﻛ ﺖــﺳا هﺪــﻳدﺮﮔ ﻞﻴﻜﺸــﺗ ﻲــﻋﺮﻓ ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴــﻴﺳ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻣ
نآ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺎﻫ نﺎﺸـﻄﺑاور ﺮﺑ و
ﺮﺛا نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺑ ﻲﻣ
ﺪـﻳﺎﻤﻧ ﺖـﻟﺎﺧد دراﺬـﮔ .
سﺎﺴـﺣا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴـﻣ
ﻲﻫﺎﮔ ﻲﺘﺣ ،ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا شور ﻦﻳا يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ
ﺟو ﻪﺑ نﺎﺸﻳا رد سﺎﺴﺣا ﻦﻳا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ تﺎﻗوا ﻪـﻛ ﺪـﻳآ دﻮ
ﻲﺗﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻚﻟﺎﻣ ﻲﻣ
هدﻮﻤﻧ ﺖﻛرﺎﺸﻣ نﺎﻧآ ﺬﺧا رد ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ
1-Werther W.B
ﺪﻧا .
هژوﺮﭘ رد ندﻮﺑ ﻖﻓﻮﻣ ياﺮﺑ يو هﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ
يﺎـﻫ )
Q.W.L
(
ﻴﺑ يﺰﻴﭼ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺪﻨﭼ زا ﺶ
ﺖﺴﻳﺮﮕﻧ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ )
Q.W.L
( ﺰﺟ ﺪﻳﺎﺑ ﻳ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ زا ﻲ
ددﺮــﮔ . نﺎﻣزﺎــﺳ ﺎــﻫ ﻦــﻳا ﺎــﻜﻳﺮﻣآ رد يرﺎﻴﺴــﺑ ي رد ار ﻪﻔﺴــﻠﻓ
ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪــﺑ ﺎــﺗ ﺪــﻧا هدﺮــﻛ ﻖــﻳرﺰﺗ نﺎﺸــﻴﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﺧﺎــﺳ ﺪﻨﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ار نﺎﺸﻧﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر )
ﺮﺗرو
، 1981 .(
نﺎﻨﻛرﺎﻛ رد يرﺎﻜﻤﻫ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﺮﺗرو ﺮﻈﻧ زا ﻲﻣ
ناﻮـﺗ
شور ﺞﻨﭘ زا ﻲﻜﻳ زا ﺮﻳز
دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا .
1 - اود ﻳ ﻲﻔﻴﻛ لﺮﺘﻨﻛ ﺮ
2 - يزﺎﺳ ﻢﻴﺗ
3 - ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا -
ﻲﻨﻓ
4 - هوﺮﮔ ﺎﻫ رﺎﻛ ي ﻞﻘﺘﺴﻣ ي
5 - ﻣد ﻮ رﻮـﻣا رد ناﺮﮔرﺎـﻛ ﺖـﻟﺎﺧد ﺎـﻳ ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻲﺳاﺮﻛ
دﻮﺧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺺﺧﺎـــﺷ ﺎـــﻫ
يرﺎـــﻛ ﻲﮔﺪـــﻧز ﺖـــﻴﻔﻴﻛ ي
، ﺶﻴـــﭘ رد
ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ﺎﻫ ي ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ناﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ
ﺎﻫ ي ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻳاوز زا يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺪﻧا هدﺮﻛ تردﺎﺒﻣ .
ﺺﺧﺎﺷ ﻢﻫا
ﺎﻫ ﻮﮕﻟا و ﺎﻫ ي ﻪـﻳارا رد هﺪـﺷ
ﺶﺨﺑ ﻦﻳا راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ .
ناﺪﻨﻤﺸـــﻧاد زا ﻦـــﺗ ود
، ار يرﺎـــﻛ ﻲﮔﺪـــﻧز ﺖـــﻴﻔﻴﻛ
ﺪــﻨﻳآﺮﻓ شزﺎــﺳ و يرﺎــﻜﻤﻫ ،كﺮﺘﺸــﻣ يﺮــﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼــﺗ زا ي ﺖـﻴﻔﻴﻛ ياﺰـﺟا و ﻪﺘﺴـﻧاد نﺎـﻨﻛرﺎﻛ و ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ نﺎﻴﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ
هرﺎﻤــﺷ رادﻮــﻤﻧ ﺐــﻟﺎﻗ رد ار يرﺎــﻛ ﻲﮔﺪــﻧز )
2 - 1 ( ﻪــﺻﻼﺧ
ﺪﻧا هدﻮﻤﻧ )
،سﻻاو و ﻲﮔﻼﻳز 1987
ص،
683 .(
ﻮﻤﻧ هرﺎﻤﺷ راد )
2 - 1 (
، يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ياﺰﺟا
نﻮﺗرﻮﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا 1
يﺪـﻨﺑ ﻢﻴﺴـﻘﺗ هﺪـﻤﻋ ﺖﻤﺴـﻗ ﺶﺷ ﻪﺑ يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ رﺎﺼﺘﺧا ﻪﺑ دراﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ
،
1 - ﺎــﻳاﺰﻣ و قﻮــﻘﺣ
، ﺖــﻗد ناﺰــﻴﻣ سﺎــﺳاﺮﺑ ﺪــﻳﺎﺑ ﻪــﻛ
،
ﺎـﻧاﻮﺗ ﻳ ﻪـﺑ نﺎﻣزﺎــﺳ رد داﺮـﻓا ﺶــﺷﻮﻛ و ﻲ دﺮــﻴﮔ ﻖـﻠﻌﺗ نﺎــﻧآ
.
ﺪــﺷﺎﺑ ﻲﻓﺎــﻛﺎﻧ هﺪــﺷ ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﻖــﻠﻌﺗ يﺎــﻳاﺰﻣ و قﻮــﻘﺣ ﻪــﭽﻧﺎﻨﭼ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ داﺮﻓا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﺎﻫ ي ﺪﻧروآ يور ﺮﮕﻳد .
2 -
يرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣز لوﺪﺟ
، ﻪـﻘﺒﻃ ﻦﻳا رد يدﺪﻌﺘﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
يﺎﺟ ﻲﻣ رﺎـﻬﭼ ،ﺖﻗو هرﺎﭘ رﺎﻛ ،ﺖﻗو مﺎﻤﺗ رﺎﻛ ﻞﻴﺒﻗ زا دﺮﻴﮔ
ﻪﺘﻔﻫ رد رﺎﻛ زور
، ﻦﻴـﺑ ﺖـﻏاﺮﻓ تﺎـﻗوا ،روﺎﻨـﺷ يرﺎـﻛ نﺎﻣز
تﻼﻴــﻄﻌﺗ و ﻲﺼــﺧﺮﻣ ،رﺎــﻛ .
داﺮــﻓا ﻪــﺑ روﺎﻨــﺷ يرﺎــﻛ نﺎــﻣز
ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪــﺑ ﻦﺘﺧادﺮــﭘ ياﺮــﺑ ﺖــﺻﺮﻓ و ﺮﺘﺸــﻴﺑ يدازآ يﺎــﻫ
يرﺎﻛﺮﻴﻏ ﻲﻣ
ﺪﻫد .
لﺎـﺳ رد ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦﻳا
ﺎـﻫ ﺖـﻴﻤﻫا ﺮـﻴﺧا ي
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺎﻳ يا هﮋﻳو .
1-Morton
3 - ﻞﻐﺷ ﺖﻴﻫﺎﻣ
، رﻮﻈﻨﻣ
، ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ،ﺖﺳا ﻪﻧازور ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻞﻐﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ ﻲ ﺎﻫ نآ رد ﺪﺷﺎﺑ دﺮﻓ داﺪﻌﺘﺳا و
ﺖﺳد يو ﻪﺑ ﺖﻳﺎﺿر سﺎﺴﺣا ترﻮﺻ ﻲﻣ
ﺪﻫد .
4 - ﻪــﺒﻨﺟ ﺎــﻫ ي ﻞﻐــﺷ ﻲــﻜﻳﺰﻴﻓ
، ﻪــﺟﻮﺗ نﺎــﻣز روﺮــﻣ ﻪــﺑ
داﻮــﻣ ﻞــﺑﺎﻘﻣ رد ناﺮﮔرﺎــﻛ ندﻮــﺑ ظﺎــﻔﺣ ﻲــﺑ ﻪــﺑ يا هﺪــﻨﻳاﺰﻓ ﻂﻴـﺤﻣ رد اﺪـﺻوﺮﺳ و ﻲﻨﻤﻳا تاﺮﻃﺎﺨﻣ ،كﺎﻧﺮﻄﺧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ فﻮﻄﻌﻣ رﺎﻛ ﻲﻣ
دﻮﺷ .
نﺎـﻳز ﻪـﺑ ﻪﺘـﺷﺬﮔ رد
ﺎـﻫ
ا ﻪـﻛ ﻲﻳ ﻲـﺑ ز
ﻲﺷﺎﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻲﻣ
دﻮـﺟو ﻲﮔﺪـﻧا ﻲﻫﺎـﮔآ دﻮﺷ
ﺖﺷاد . ﻞـﺤﻣ ﻪـﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﻞﻴﺒﻗ زا يدراﻮﻣ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﻦﻳا رد
رﺎــﻛ راﺰــﺑا و
، هﺪــﻧوﺮﭘ ﺎــﻫ ﻦﻴــﺷﺎﻣ ، يﺎــﻫ ار ﻪــﻧﺎﻳار و ﻲﭙﻛﻮــﺘﻓ
ﻲﻣ
دﺮﺑ مﺎﻧ ناﻮﺗ .
رد ﻲﻧﻻﻮـﻃ نﺎﻣز تﺪﻣ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ
ا ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ يرﺎﻛراﺰﺑا و ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﻲﻄﻴﺤﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﺳ
ﺶﻫﺎـﻛ نﺎـﻧآ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ترﻮـﺻ نآ رد ﺪﻧﻮـﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ .
5 - ﻪﺒﻨﺟ يﺎﻫ
ﻞﻐﺷ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد هﺪﺷ يدﺎﻤﻧ
، ﻞﻣاﻮﻋ
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ نﺎﻨﻛرﺎﻛ : ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
ﻲﺼﺨﺷ ءﺎﻘﺗرا
ﻲﮔﺪﻴﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ
نﺎﻳﺎﻣﺮﻓرﺎﻛ :
يرو هﺮﻬﺑ
يرادﺎﻓو
ﻖﺑﺎﻄﺗ لﺎﻘﺘﻧا و ﺶﻫﺎﻛ
رﺎﺘﺧﺎﺳ :
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻒﻄﻌﻨﻣ يﺎﻫ
يرﻻﺎﺴﻧاﻮﻳد ﺶﻫﺎﻛ
هدﺮﺘﺴﮔ فاﺪﻫا ﻢﻴﺗ ،هوﺮﮔ ﺎﻫ
ﻪﻘﻠﺣ ﺖﻴﻔﻴﻛ يﺎﻫ
ﻲﻧادﺮﮔدﻮﺧ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺺﺨﺷ
: ﻞﻐﺷ ﻲﺣاﺮﻃ
ﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﻲﻗﺮﺗ ﺮﻴﺴ
شزﻮﻣآ
ﺪﻨﻳآﺮﻓ :
دﻮﺳ ﻢﻴﺴﻘﺗ
ءﺎﻘﺗرا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
،نارﻮﺘــﺳر ،ﻲﻫﺎــﻓر تﺎــﻧﺎﻜﻣا ،ﻲﻠﻐــﺷ ﺖــﻴﻨﻣا ﻞﻣﺎــﺷ ﻲــﻠﺧاد رﺎــﻛ ﻂﻴــﺤﻣ ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻲــﻣ
ﻞﻣﺎــﺷ ﻲﺟرﺎــﺧ ﻞــﻣاﻮﻋ و ﺪــﺷﺎﺑ
ﺖﺻﺮﻓ يﺎﻫ ﺪـﺷر ياﺮﺑ يا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﺎﻳ ﻲﻠﻐﺷ ﻊﻧاﻮﻣ ،ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ
ﺖﻓﺮﺸــﻴﭘ و
، ــﺷ ﺖﻳدوﺪــﺤﻣ و رﺎــﻛ رازﺎــﺑ ﻂﻳاﺮ يﺎــﻫ
،يداﮋــﻧ
و ﻦﺳ ،ﺲﻨﺟ ...
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
6 - ﻲــﺳﺎﻴﺳ ﻞــﻣاﻮﻋ
، ﺮــﺑ ﺮﺛﺆــﻣ يدﺎﺼــﺘﻗا و ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز
، ﻲﮔﺪـﻧز زا ﺺﺨـﺷ ﺖﻳﺎﺿر مﺪﻋ ﺎﻳ ﺖﻳﺎﺿر
دﻮﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ .
ﻠﻳﺎﺴﻣ ﺎـﻘﺗرا ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ،ﻲﮔﺪﻧز ﺢﻄﺳ
يﺎﻫ
يژﺮـﻧا تﻼﻜﺸـﻣ ،ﻦﻜﺴـﻣ يﻻﺎـﺑ
،
داﻮﻧﺎــﺧ تاﺮﺟﺎﺸــﻣ و باﺮــﻄﻇا ﺚــﻋﺎﺑ اﻮــﻫ ﻲﮔدﻮــﻟآ و ﻲﮔ
ﺖﻳﺎﺿر مﺪﻋ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و هﺪﺷ ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻲﻣ
ﺪﻧدﺮﮔ . زا
و هﺪـﻨﻨﻛ مﺮـﮔ ﻞﻳﺎﺳو ،شوﺮﻓ ﺰﻛاﺮﻣ ﻪﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ ﻲــﺤﻳﺮﻔﺗ
، شزﻮــﻣآ رد ﺖــﻴﻘﻓﻮﻣ ،هﺪــﺷ ﺪــﻤﺠﻨﻣ ياﺬــﻏ يﺎــﻫ
ﺎﺳو دﻮﺟو ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻳ
ﺮـﮕﻳد و ﻲﻓﺎـﻛ و بﻮـﺧ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﻞ
ﺶﻳﺎﺳآ و ﺶﻣارآ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻫﺎﻓر تﺎﻧﺎﻜﻣا هﺪـﺷ داﺮﻓا ﻲﮔﺪﻧز
ﻢﻫاﺮـﻓ ار نﺎـﻧآ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲـﻣ
دروآ ) يدواد
، 1377
، ﺺـﺻ
30 - 28 .(
ﻞﺗﺎﺗ سﺎﻣﻮﺗ )1
1983 ( رﺎﻬﭼ رد ار يرﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻪﺻﻼﺧ ﺮﻳز ﻪﺼﺨﺸﻣ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ
،
1 - ﻲﻠﻐــﺷ ﺖــﻴﻨﻣا ﻞﻣﺎــﺷ ﻪــﻛ ﻲــﻨﻤﻳا و ﺖــﻴﻨﻣا
، ﻲــﻨﻤﻳا
ﻲﻧاور و ﻲﻤﺴﺟ ﻲﻣ
دﻮﺷ .
2 - ﺎﻳاﺰﻣ و قﻮﻘﺣ ندﻮﺑ ﻪﻧﺎﻔﺼﻨﻣ و تاوﺎﺴﻣ .
3 - ز
ترﺎﻬﻣ شروﺮﭘ ﺖﺻﺮﻓ دﻮﺟو و شروﺮﭘ ﻪﻨﻴﻣ ﺎﻫ
و
ﺮﻤﺘﺴﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ .
4 - ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ رد ﻦﺘﺷاد ﺖﻛرﺎﺸﻣ و 2
.
1-Thomas C. Tuttle
2-Democracy
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ي ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
رﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ي
ا رد، ـﻳ
رﺎـﻣآ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ي
ﻠﻛ ـﻴ ﻪ
ﺎﻨﺻ رد ﻞﻏﺎﺷ ناﺮﮔرﺎﻛ ﻳ
ﮕﻨﺳ و ﻚﺒﺳ ﻊ ﻴ
ﺎﺑرذآ نﺎﺘﺳا ﻦ ﻳ
نﺎـﺠ
ﻗﺮﺷ ﻲ نآ داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
ﺮﺧآ ﻖﺒﻃ ﻳ
رﺎﻤﺷﺮﺳ ﻦ ي
ﺳ نﺎﻣزﺎ
ﺎﻨﺻ ﻳ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ندﺎﻌﻣ و ﻊ 86523
ﺖﺳا ﺮﻔﻧ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ
لﻮـﻣﺮﻓ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ دروآﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ،
ﻌﺗ ﻴﻴ
دﺮـﻛ هدﺎﻔﺘـﺳا ناﺮﻛﻮـﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻦ ﻳ
ا ﻖـﺒﻃ ﻪـﻛ ﻢ ـﻳ
ﻦ
راو ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ و لﻮﻣﺮﻓ ـﻳ
ﻢـﺠﺣ داﺪـﻌﺗ ﺲﻧﺎ
ﻪﻧﻮﻤﻧ 386 ﻌﺗ ﺮﻔﻧ ﻴﻴ دﺮﮔ ﻦ ﻳ ﺪ .
ﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻴ
ﺮ ي ،
ﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ـﻴ
ﺮ ي ترﻮـﺻ ﻪـﺑ
ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ا ﻪﻘﺒﻃ ي ﺑ زا ﻴ
ﺪﺣاو ناﺮﮔرﺎﻛ ﻦ
ﺎﻫ ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ بﺎﺨﺘﻧا
رﻮﻃ ﻪﺑﺪﺷ ي
ﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻪﻛ ﻴ
ﺮ ي ا ﻪﻘﺒﻃ ي ﺮـﻫ ﺮـﺑاﺮﺑ ﺖﺒﺴـﻧ ﺎﺑ
ﻳ ﺪﺣاو زا ﻚ
ﺎﻫ ي ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ .
ﻘﺤﺗ شور ــﻴ
ﻖ ﻘﺤﺗ ، ــﻴ فﺪــﻫ ﺮــﻈﻧ زا ﺮــﺿﺎﺣ ﻖ ــﻳ
ﻚ
دﺮﺑرﺎــﻛ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ي
ــﻌﻄﻘﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎــﻣز ﺮــﻈﻧ زا و ﻲ
ﺮــﻈﻧ زا و
روآدﺮﮔ ي هداد ﺎﻫ ﻳ رﺮﺑ ﻚ ﺳ ﻲ ﭘ ﻴ ﺎﻤ ﻳ ﺸ ﻲ ﺖﺳا .
ﺎﭘ ﻳ ﺎ ﻲﻳ اور و ﻲﻳ ﮔ هزاﺪﻧا راﺰﺑا ﻴ
ﺮ ي
اور ﻲﻳ لاﻮﺳ ﺎﻫ
اﻮـﺘﺤﻣ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻲﻳ
و ﺮـﻈﻧ سﺎـﺳا ﺮـﺑ
ﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ ناﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ و نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻲ
ﺪﻣ و ﻳ ﺮ ﻳ ﻌﺗ ﺖ ﻴﻴ ﻦ
دﺮﮔ ﻳ
رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﺪ ي
ﺮـﺿ ﻪـﻛ ﻳ
ﻖـﻓاﻮﺗ ﺐ 15
رد نارواد زا ﺮـﻔﻧ
اور و رﺎﺒﺘﻋا درﻮﻣ ﻲﻳ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ 86
/ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
ﺎﭘ ﻳﺎ ﻲﻳ لاﻮﺳ ﺎﻫ ي ﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﺮـﺿ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻪﻣ ﻳ
ﺎـﻔﻟآ ﺐ ي
ﻌﺗ و خﺎﺒﻧوﺮﻛ ﻴﻴ
ﻣ ﻦ ﻴ ﺎﭘ ناﺰ ـﻳ راﺪ ي ـﻧورد ﻲ لاﺆـﺳ ﺎـﻫ ﺺﺨﺸـﻣ
دﺮﮔ ﻳ ﻪﺑ ﺪ يﻮﺤﻧ
ﺎﭘ ﻪﻛ ﻳﺎ ﻲﻳ لاﺆﺳ ﺎﻫ ي هزﺎﺳ ﺎﻫ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﻻﺎﺑ ي 8 / 0
ﺮـﺿ ﻞﻗاﺪـﺣ زا ﻪـﻛ ﺪـﻧدﻮﺑ ﻳ
ﺎﭘ ﺐ ـﻳ ﺎ ﻲﻳ 7 / 0 ﺮﺗﻻﺎـﺑ
ﺖﺳا .
ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ
ا رد ﻳ ﻦ ﺖﻤﺴﻗ ﺮﺘﻤﻬﻣ ﻳ ﻦ ﻳ ﻪـﺘﻓﺎ ﺎـﻫ ي ﻘﺤﺗ ـﻴ ﻖ ﻪـﻳارا هﺪـﺷ
ﺖﺳا . رﻮﻃ ﻪﺑ ي ا ﻪﻛ ﺎﺘﻧ اﺪﺘﺑ ﻳ ﻠﺤﺗ ﺞ ﻴ ﻠﻣﺎﻋ ﻞ ﻲ ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﮔﺪـﻧز ﺖ ﻲ
رﺎﻛ ي ﻪﻳارا ﻣ ﻲ
ﺎـﺘﻧ ﺲﭙﺳ دﻮﺷ ﻳ
ﻛ ﺞ ﻴ ﻔ ـﻴ
ﮔﺪـﻧز ﺖ ﻲ
رﺎـﻛ ي و
ﺿﻮﺗ نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻴ
ﻣ هداد ﺢ ﻲ دﻮﺷ .
ﻠﺤﺗ ﻴ ﻠﻣﺎـﻋ ﻞ ﻲ
لاﻮـﺳ ﺎـﻫ ي ﻛ ﻴ ﻔ ـﻴ
ﮔﺪـﻧز ﺖ ﻲ
رﺎﻛ ي
ز لوﺪﺟ تﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳا ﺮﺑ ـﻳ
ـﻣ ﻪـﻈﺣﻼﻣ ﺮ ﻲ
ﻪـﻛ دﻮـﺷ
ﺮــﺿ ﻳ kmo ﺐ اﺮــﺑ ي لاﺆــﺳ ﺎــﻫ ي 40 ﻛ ﻪــﻧﺎﮔ ﻴ ﻔ ــﻴ ﮔﺪــﻧز ﺖ ﻲ
رﺎﻛ ي ﺮﺑاﺮﺑ 918 /
ﻛﺎـﺣ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲ
ﺎﻔﻛ زا ـﻳ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺖ ﺎﻫ ﺖـﺳ
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ زا ﺮـﺘﻤﻛ ﺖـﻠﺗرﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﻦ 01
/ 0 ـﻨﻌﻣ ﻲ ﻪـﻛ ﺖـﺳا راد
ﻣ نﺎﺸﻧ ﻲ
ﻜﻔﺗ ﺪﻫد ﻴ ﻞﻣﺎﻋ ﻚ ﺎﻫ
ﺎـﻫرﺎﺑ سﺎـﺳا ﺮﺑ ي
ﻠﻣﺎـﻋ ﻲ ﻪـﺑ
ﺘﺳرد ﻲ
ـﺑ و هﺪﺷ اﺮﺟا ﻴ
ﻞـﻣﺎﻋ ﻦ ﺎـﻫ
ﻧﺎـﺷﻮﭙﻤﻫ ﻲ دراﺪـﻧ دﻮـﺟو
. ﻨﭽﻤﻫ ﻴ عﻮﻤﺠﻣ رد ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻦ 5
ﻜﻔﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻞﻣﺎﻋ ـﻴ
ﻚ
دوﺪــﺣ ﺎــﺗ ﻪــﻛ ﺖــﺳا 51
ﻞــﻛ زا ﺪــﺻرد راو
ــﻳ ﻛ ﺲﻧﺎ ﻴ ﻔ ــﻴ ﺖ
ﮔﺪﻧز ﻲ رﺎﻛ ي رد 5 ﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻳ
ﺒﺗ ﺐ ﻴﻴ ﻣ ﻦ ﻲ دﻮﺷ .
ﻨﻣا ﻴ ا و ﺖ ﻳ ﻨﻤ ﻲ رﺎﻛ ي
، ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ ي
ﻠﻐﺷ ﺖﻏاﺮﻏ ﻲ
ﺪـﺷر،
ﺎﻓﻮﻜــﺷ و ﻲﻳ
رﺎــﻛ رد
، راﺬــﮔ ﺮﺛا ي
ﻠﻐــﺷ ﻲ ﺑﻮﻠﻄﻣ،
ﻴ اﺮــﺷ ﺖ ﻳ ﻂ
ﻓﻴ ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ رﺎﻛ
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ )
1 - 4 ( اﺮﺑ ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ ي
ﻜﻔﺗ ﻴ ﺮﺗﺎﻣ ﻚ ﻳ ﻞﻣﺎﻋ ﺲ ﺎﻫ
ﺮﻳﺎﻣرﺰﻳﺎﻛ راﺪﻘﻣ -
ﻦﻴﻜﻟوا 918
/ 0
ﻠﺗرﺎﺑ ﺖ 655
/ 6167
يدازآ ﻪﺟرد
780
يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ
00 / 0
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ )
2 - 4 ( ﺒﺗ ﻴﻴ راو ﻦ ﻳ ﻛ ﻞﻛ ﺲﻧﺎ ﻴ
ﻔ ﻴ ﮔﺪﻧز ﺖ ﻲ رﺎﻛ ي دﺎﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻳ
و ﺮ ﻳ هﮋ
هﮋﻳو راﺪﻘﻣ
ﻞﻣﺎﻋ
ﻞﻛ ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺻرد
ﻲﻌﻤﺠﺗ ﺲﻧﺎﻳراو
1 162
/ 13 904
/ 32 904
/ 32
2 389
/ 2 972
/ 5 876
/ 38
3 037
/ 2 092
/ 5 968
/ 43
4 631
/ 1 077
/ 4 046
/ 48
5 486
/ 1 715
/ 3 761
/ 51
