ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻧﺪرزﻧﺎﻣﻪ اي از ﻗﺮن دﻫﻢ از ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اي ﮐﻤ

١

هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﺘﻤﮐ يا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ زا ﻢﻫد نﺮﻗ زا يا ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﯽﻓﺮﻌﻣ

ﺪﻤﺣا ﺪﻤﺣا ﯾ

نﺎ

ﺳﺎﻨﺷ نﺎﺑز ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽ

ﻧﺎﮕﻤﻫ ﯽ ﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، ﯽ

ﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺑﺮﻣ ،ناﺮﻬﺗ ﯿ

ﺮﻣ رﻮﻧ مﺎ ﮐ دﺎﺑﺎﻬﻣ ﺰ

هﺪﯿﮑﭼ ﯽﻧاﻮﯾﺮﻣ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ )

1014 - 909 ـﻫ . ق ( ﺖﺳا يﺮﺠﻫ ﻢﻫد نﺮﻗ رد نﻮﻨﻔﻟاوذ و فاﺮﻃﻻا ﻊﻣﺎﺟ و لوا زاﺮﻃ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد زا .

،سﺎﻨﺷ نﺎﻣز ﯽﻬﯿﻘﻓ ،ﺮﯿﻈﻧ ﻢﮐ يﺪﻬﺘﺠﻣ و ﺢﻠﺼﻣ ،ﺮّﮑﻔﺘﻣ ،راﺪﻤﻨﯾد يﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا ،ﻖﻠﻔﻣ يﺮﻋﺎﺷ ،ﺐﯾرا ﯽﺒﯾدا ،عرﻮﺘﻣ يﺪﻫاز نﺎﺸﯾا ﺎﻋ و ﻊّﻠﻀﺘﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ لﺎﺟر و ﯽﻟﻮﺻا ،ﺮﺴﻔﻣ ﺪﻧا هدﻮﺑ ﻞّﻏﻮﺘﻣ ﯽﻓر

. بﺎﺘﮐ

» ضﺎﯾر دﻮﻠﺨﻟا « ﺒﻨﺟ زا نﺎﺸﯾا ﻪ

يﺎﻫ ﺸﯾﺪﻧا ،ﯽﺑدا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﮥ

ﺖﺳا ﯽﺳرﺮﺑ و ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ زرﺪﻧا و ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻌﯾﺮﺷ ،ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ ،ﯽﺳﺎﯿﺳ .

تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾارد

ﺎﻔﺻ ﷲا ﺢﯿﺑذ ﺮﺘﮐد هﺎﮔﺪﯾد زا ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ )

1346 ( ضﺎﯾر بﺎﺘﮐ ، ﻪﮐ ﻢﯾا هﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ًﺎﺘﯾﺎﻬﻧ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ دﻮﻠﺨﻟا

ﻧﻮﮔ ﻞﯾذ رد بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﻪ

يﺎﻫ ي ﻪﻧﺎﮔود :

» تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ «

و

» ﻢﮑﺣو قﻼﺧا و ﺖﺳﺎﯿﺳ «

ود ﻦﯾا ﻞﯾذ رد و ﺖﺳا ﻒﯿﺻﻮﺗو حﺮﻃ ﻞﺑﺎﻗ

ﯽﮔﮋﯾو ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻪﺑ ،ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ

ﻢﯾا ﻪﺘﺧادﺮﭘ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﺮﺜﻧ .

ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺶﺨﺑ هﺎﮕﻧآ

» ﺸﯾﺪﻧا ﮥ ﯽﺳﺎﯿﺳ

« بﺎﺘﮐ ﻞﺼﻓ رد و ،لوا بﺎﺑ رد ﻪﮐ

ﺎﺑ ﻞﻤﺠﻣ يا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﻢﺘﺸﻫ بﺎﺑ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ و لوا ﻞﺼﻓ رد و ،ﻢﺸﺷ بﺎﺑ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓو لوا

» سﻮﺑﺎﻗ ﻪﻣﺎﻧ « ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ

ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﻖﯿﺒﻄﺗ و .

ﺒﻨﺟ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻪﺑ نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا زا يﺮﮕﯾد ﺶﺨﺑ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﯽﺳﺎﻨﺷ مدﺮﻣ ﻪ

ﺎﻫ مدﺮﻣ دﺎﻌﺑا و

ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺰﺟﻮﻣ رﻮﻄﺑ ﺮﺛا ﻦﯾا .

مﻮﻬﻔﻣ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر رد ﺖﻟاﺪﻋ

« ﻟﺎﻘﻣ زا يﺮﮕﯾد ﺶﺨﺑ ﮥ

ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﺮﺿﺎﺣ ﯽﻣ

ﺸﯾﺪﻧا رد مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯾا ﺢﯾﺮﺸﺗ و ﻦﯿﯿﺒﺗ ﻪﺑ نآ رد ﻪﮐ ﺪﻫد ﮥ

ﻢﯾا هدﺮﮐ ﻪﺋارا ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ بﺎﺘﮐ زا ار ﺖﻟاﺪﻋ ﺚﺤﺑ زا ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ و هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﺳﺎﯿﺳ .

ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ ﺳ ضﺎﯾر ﯽﮑﺒ

ﻟﺎﻘﻣ زا يﺮﮕﯾد ﺶﺨﺑ دﻮﻠﺨﻟا ﮥ

ﯽﮔﮋﯾو ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻪﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﮏﺒﺳ ﻢﻠﻋ ﺮﻈﻨﻣ زا نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺿﺎﺣ يﺎﻫ

ندﺮﻤﺷ ﺮﺑ و ﺮﺛا ﻦﯾا ﯽﻠﮐ

ﻔﻟﻮﻣ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﯽﻈﻔﻟ ،ﯽﺑدا هﻮﺟو و تﺎﺼﺘﺨﻣ ﻪ

يﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ تردﺎﺒﻣ ﻞﻤﺠﻣ و هدﺮﺸﻓ يا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ نآ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﺑز .

ﺎﻫ هژاو ﺪﯿﻠﮐ ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﺖﻟاﺪﻋ ،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﮏﺒﺳ ﯽﺳرﺮﺑ ،ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ،ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ،ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ ،دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر:

.

1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻦﯿﺴﺣ ﺪﯿﺳ ﻦﺑا نﺎﺟ ﻒﺳﻮﯾ ﺎﻧﻻﻮﻣ ﻦﺑ ﷲا ﺖﯾاﺪﻫ ﺪﯿﺳ ﻦﺑا ﻦﺴﺣ ﺪﻤﺤﻣ ﻪﻣﻼﻋ )

1014 - 909 ـﻫ . ق ( نﺎﻤﻟﺎﻋ و ناﺪﻨﻤﺸﻧاد رداﻮﻧ زا

ﺪﺳ رد ﯽﻧاﺮﯾا دﺮُﮐ گرﺰﺑ ة

يﺮﻤﻗ يﺮﺠﻫ ﻢﻫد ﺖﺳا هدﻮﺑ

. يﺎﻫﺎﺘﺳور زا ﯽﮑﯾ يو يﺎﻤﻧ و ﻮﺸﻧ و ﺪّﻟﻮﺗ ﻞﺤﻣ و ﺖﺳا ﯽﻧاﺮﯾا ،نﺎﺸﯾا ﻪﮑﻨﯾا ﺎﺑ

ناﺮﯾا نﺎﺘﺳدﺮﮐ رد ناﻮﯾﺮﻣ ﯽﻣ

زاوآ و تﺮﻬﺷ ﺎﻣا ،ﺪﺷﺎﺑ ة

ﺖﺳا ناﺮﯾا زا ﺶﯿﺑ ﻪﯿﮐﺮﺗ و ﯽﺑﺮﻋ يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد وا )

،يﺮﮑﻣ 1327 : 38 .(

ﺧ نﺎﯿﻣ رد ار ﯽﺑدا و ﯽﻨﯾد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ مﻮﻠﻋ ﻪﮐ هدﻮﺑ ناﻮﺟﻮﻧ زﻮﻨﻫ ﻒّﻨﺼﻣ ﺖﺳا هﺪﻧاﻮﺧ دﻮﺧ ناﺪﻧﺎ

. يﺎﻫﺎﺟ و ناﻮﯾﺮﻣ سراﺪﻣ رد ﺲﭙﺳ

ﺖﺳا هﺪﺷ دﻮﺧ ناﺮﻗا ﺪﻣآﺮﺳ و هداد ﻪﻣادا ار دﻮﺧ سرد نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﺮﮕﯾد .

و هﺪﯾدﺮﮔ ﺚﯾﺪﺣ نﺪﻧاﻮﺧ لﻮﻐﺸﻣ و ﻪﺘﻓر ﻖﺸﻣد ﻪﺑ نآ زا ﺲﭘ

ﮔﺮﺟ ﻪﺑ ﺎﺟ نﺎﻤﻫ رد ﮥ

ﺖﺳا هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ هار نﺎﯿﻓﻮﺻ .

رد و ﻪﺘﻓر ﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﯽﺗﺪﻣ زا ﺲﭘ

» ﺮﻫزﻻا « ﯾﺎﻫ بﺎﺘﮐ ﻢﻫ ﺖﺳا هﺪﻧاﻮﺧ ﯽ

. ﺎﺠﻧآ زا

ﻧاور ﮥ ﻨﯾﺪﻣ رد ﯽﺗﺪﻣ و هدروآ يﺎﺟ ﻪﺑ ار ﺞﺣ ﮏﺳﺎﻨﻣ و هﺪﺷ زﺎﺠﺣ ﮥ

ﺖﺳا هﺪﯾﺰﮔ ﺖﻣﺎﻗا هرﻮﻨﻣ )

،سرﺪﻣ 1984 : 496 ؛ ،نﺎﻤﻫ ﺰﯿﻧ 1369

:

123 ؛ ،ﯽﻠﮐرز 2002 : ﻞﯾذ

» ﻒﻨﺼﻣ

« ،ﯽﻧﺎﺣور ؛ 1382

: 168 .(

بﺎﺘﮐ ﻒﻟﻮﻣ ﯽﺒﺤﻣ

» ﺮﺸﻋ يدﺎﺤﻟا نﺮﻘﻟا نﺎﯿﻋا ﯽﻓ ﺮﺛﻷا ﻪﺻﻼﺧ «

ﻪﺑ

ﻒﻨﺼﻣ ﺖﻣﺎﻗا ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد هرﺎﺷا ﯽﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻨﯾﺪﻣ رد

) ،يﺮﮑﻣ 1327 : 38 .(

لﺎﺳ دوﺪﺣ رد ﻒّﻨﺼﻣ 970

دﺰﻧ ناﻮﯾﺮﻣ رد و ﻪﺘﺸﮔﺮﺑ ناﺮﯾا ﻪﺑ يﺮﺠﻫ

» نﻻدرا نﺎﺧﻮﻟ ﻪﻫ «

ﺲﯾرﺪﺗ ﻪﺑ هدﻮﺑ نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﺖﻗو ﻢﮐﺎﺣ ﻪﮐ

ﺪﺷ لﻮﻐﺸﻣ .

ﻪﮐ هﺪﺷ ﺖﯾاور

» نﺎﺑﺎﺑ هﺰﻤﺣ ﺮﯿﻣا «

لﺎﺳدوﺪﺣ رد 870

ناﻮﯾﺮﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ نﺎﯾﺮﮑﺸﻟ ﻪﮐ يﺮﺠﻫ مﺎﻧ ﻪﺑ ار يﺪﺠﺴﻣ هدروآ

» رﻮﺳ ﺪﺠﺴﻣ «

ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺪﺠﺴﻣ مﺎﻣا ﯽﺠﻧزﺮﺑ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﺪﯿﺳ مﺎﻧ ﻪﺑ ار رﺎﮔزور نآ راﺪﻣﺎﻧ ﻢﻟﺎﻋ و هدﺮﮐ ﺎﻨﺑ .

114 ﻪﮐ اﺮﺟﺎﻣ ﻦﯾا زا ﺲﭘ لﺎﺳ

نﻻدرا ﺎﻫ اﺪﯿﭘ ﻼﯿﺘﺳا ناﻮﯾﺮﻣ ﺮﺑ ﯽﻣ

ناﻮﯾﺮﻣ رﻮﺳ ﺪﺠﺴﻣ مﺎﻣا ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ رﺎﺑ ﻦﯾا ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ

دﻮﺷ ) ،سرﺪﻣ 1984 : 497 .(

٢

ﻫ ﻪﺑ ﯿﻨﺼﺗ و ﻒﯿﻟﺎﺗ ار ﯽﯾﺎﻫ بﺎﺘﮐ و هدﻮﺑ لﻮﻐﺸﻣ ﻪﺿﺎﻓا و ﺲﯾرﺪﺗ ﻪﺑ ﻪﺳرﺪﻣ نآ رد نﺎﺸﯾا ترﻮﺻ ﺮ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻒ

. ﻢﻫ نﺎﺧﻮﻟ ﻪﻫ

يﺎﺘﺳور

» ﻦﯿﮑﺷو

« ﻪﯾﺪﻫ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﺑ ار ناﻮﯾﺮﻣ ﯽﻣ

ﺪﻫد . ﻦﯿﮑﺷو يﺎﺘﺳور ﻪﺑ ﻢﻫ نﺎﺸﯾا ﯽﻣ

ﺎﺑ ار ﺎﺘﺳور ﻦﯾا ﯽﺗﺪﻣ زا ﺲﭘ ﯽﻟو دور

يﺎﺘﺳور

» رﻮﭼ « ﻪﺿوﺎﻌﻣ ﯽﻣ ﻪﺸﯿﻤﻫ ياﺮﺑ و ﺪﻨﮐ رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ رﻮﭼ يﺎﺘﺳور رد

ﯽﻣ ﺐﻘﻠﻣ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ﻪﺑ و دﻮﺷ ﯽﻣ

ددﺮﮔ . رﻮﭼ رد

ﻪﺳرﺪﻣ و ﺪﺠﺴﻣ ﯽﻣ

ﻒﻗو ار نآ و دزﺎﺳ ﯽﻣ

ﺪﻨﮐ ) ،نﺎﻤﻫ 498 .(

ﻪﻣادا تﺎﻓو مﺎﮕﻨﻫ ﺎﺗ ار مدﺮﻣ ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار و دﺎﺷرا نﺎﺸﯾا ﯽﻣ

ﺎﯿﺣا ار ﻦﯾد مﻮﻠﻋ هﺎﮔآ و ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ يﺮﮔﺎﯿﺣا نﻮﭽﻤﻫ و ﺪﻫد ﯽﻣ

رد و ﺪﻨﮐ

مدﺮﻣ نﺎﯿﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ يا ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ ﺖﻟﺰﻨﻣ و مﺎﻘﻣ زا

ﯽﻣ دﻮﺷ . ﺐﺒﺳ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻒﯿﻨﺼﺗ و ﻒﯿﻟﺎﺗ ار يدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ رﺎﺛآ ﻒﻨﺼﻣ

ﻪﺑ

» ﻒﻨﺼﻣ « ﺖﺳا ﻪﺘﺸﮔ ﺐﻘﻠﻣ .

ﺪﻧا هدﺮﮐ ﺮﮐذ ﺮﺛا ﺪﺼﮑﯾ ﺎﺗ ار يو ﯽﻔﯿﻟﺎﺗ رﺎﺛآ )

،نﺎﻤﻫ 498 .(

هﺪﺷ پﺎﭼ ﻒﻨﺼﻣ زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ بﺎﺘﮐ ﺎﻣا

ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻧا 5

ﻞﯾذ ﺮﺛا ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ :

جاﺮﺳ ﻖﯾﺮﻄﻟا =) يﺮﻈﻧ و ﯽﻠﻤﻋ نﺎﻓﺮﻋ و ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ تﺎﯿﺑدا -

ﯽﺳرﺎﻓ ( دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ، =)

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ِﺮﺛا (

ﻪﯿﻌﻓﺎﺸﻟا تﺎﻘﺒﻃ ، =)

ﯽﺳﺎﻨﺷ لﺎﺟر -

ﯽﺑﺮﻋ ( ﯽﻌﻓار رّﺮﺤﻣ حﺮﺷ حﻮﺿﻮﻟا ، =)

رد ،ﯽﻟﻻﺪﺘﺳا ﻪﻘﻓ 4

ﺪﻠﺠﻣ - ﯽﺑﺮﻋ ( ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ رﺎﻌﺷا ناﻮﯾد و

» رﻮﻧ و ﻢﻟﺎﻋ بﺎﺘﻓآ

اﺪﺧ

«.

ﻒﻨﺼﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ يرﻮﭼ

يﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﯽﮐﺪﻧا رﺎﯿﺴﺑ .

ﻣﺪﻘﻣ ﺪﻗﺎﻓ هﺪﺷ پﺎﭼ وا زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ بﺎﺘﮐ ﮥ

ﯿﺸﺤﺗ و ﻖﯿﻘﺤﺗ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﮥ

ﺖﺳا ﻒﻨﺼﻣ نﺄﺷ رﻮﺧ رد .

ﺮﮐﺬﺗ و ﺮﺛا ﺪﻨﭼ زا ﺮﻈﻧ فﺮﺻ ة

ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﺻﺎﻌﻣ :

رﺎﺛآ ،دﺮﮐ ﺮﯿﻫﺎﺸﻣ ﺦﯾرﺎﺗ

ﻣﺎﻧ ﺖﻐﻟ ،سرﺪﻣ ﻢﯾﺮﮑﻟاﺪﺒﻋﻼﻣ ﮥ

ﻒﺸﮐ ﻞﯾذ و ﯽﻠﮐرز مﻼﻋﻻا ،اﺪﺨﻫد و ﻖﯿﻘﺤﺗ ،ﺪﻧا هدﺮﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ ار وا ﺮﺼﺘﺨﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﮕﻤﻫ ﻪﮐ نﻮﻨﻈﻟا

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ صﻮﺼﺧ ﻦﯾا رد ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻫوﮋﭘ .

ﻟﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا ﮥ

يﺮﮑﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﮐد )

رﻮﭘ ناﻮﯿﮐ (

ﺚﺤﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ هرﺎﺷا

ﺨﺴﻧ ود ﻪﺑ ﻊﺟار ﯽﻌّﺘﻤﻣ ﮥ

ﻠﺠﻣ رد و هدﺮﮐ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر و ﻖﯾﺮﻄﻟا جاﺮﺳ ﯽﻄﺧ ﮥ

هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ رﺎﮔدﺎﯾ 46

د لﺎﺳ ر 1327 ﺖﺳا هﺪﺷ پﺎﭼ .

2 - ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ عاﻮﻧا و دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

ﺖﺳا هدﺮﮐ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﺮﯾز ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ار ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ،ﺎﻔﺻ ﷲا ﺢﯿﺑذ ﺮﺘﮐد :

1 نﺎﺘﺳاد– ﯽﻧاﻮﻠﻬﭘ و ﯽﻠﻣ يﺎﻫ ؛

2 نﺎﻣر– ﺎﻫ 3 تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ– ؛

4 لﺎﺟر ﺐﺘﮐ و ﻢﺟاﺮﺗ– ؛

5 ﺦﯾراﻮﺗ– ؛ 6 ﺦﯾراﻮﺗ و ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺐﺘﮐ–

ﯽﻠﺤﻣ ؛ 7 نﺎﯿﻓﻮﺻ رﺎﺛآ– ؛

8 ﯽﻨﯾد ﻞﺋﺎﺴﻣ– ؛

9 ﻞﺋاوا مﻮﻠﻋ– ؛

10 ﻢﮑﺣ و قﻼﺧا و ﺖﺳﺎﯿﺳ– ؛

11 ءﺎﺸﻧا و ﻞﺳﺮﺗ– ؛

12 و لﺰﻫ–

دﺎﻘﺘﻧا ؛ 13 ﺖﻐﻟ و ﯽﺑدا نﻮﻨﻓ– ..

. )

،ﺎﻔﺻ 1346 : 47 (.

ﺪﻧا هدﺮﮐ ﻢﯿﺴﻘﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻪُﻧ ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺚﯿﺣ زا ار ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ ،دروﺪﯿﺷﺮﻓ وﺮﺴﺧ ﺮﺘﮐد :

1 - ﯽﺳﺎﻤﺣ ﺮﺜﻧ ؛

2 نﺎﻣر و ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺜﻧ– ؛

3 ﯽﯾﺎﻨﻏ و ﻪﻧﺎﻘﺷﺎﻋ ﺮﺜﻧ– ؛

4 ﺼﻗ و تﺎﯾﺎﮑﺣ– ﻪ

يﺎﻫ ﯽﯾﺎﻨﻏ ؛ 5 ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ ﯽﺑدا ﺮﺜﻧ– ؛

6 –

ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ تﺎﯾﺎﮑﺣ ؛

7 ﺰﯿﻣآ ﺰﻨﻃ يﺎﻫﺮﺜﻧ– ؛

8 ﻪﻣﺎﻨﺸﯾﺎﻤﻧ– ؛

9 ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ ﺮﺜﻧ– )

،دروﺪﯿﺷﺮﻓ 1363

: 88 .(

يﺪﻨﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺮﯾز حﺮﺷ ﻪﺑ ار ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز يﺮﻨﻫ يﺎﻫﺮﺜﻧ ﺎﮑﭙﯾر نﺎﯾ ﯽﻣ

ﺪﻨﮐ :

ﻒﻟا ( ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺴﯾﻮﻧ نﺎﺘﺳاد :

1 . و ﯽﺳﺎﻤﺣ يﺎﻬﻧﺎﻣر يدﺮﻤﻧاﻮﺟ

؛ 2 . ﺼﻗ ﻪ ﺎﻫ نﺎﺘﺳاد و ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ ؛

3 . ﺖﺷﺬﮔﺮﺳ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﻫ

نﺎﺘﺳاد و ﻫ ﻪﻧﺎﺴﻓا و هﺎﺗﻮﮐ يﺎ ،ﺎﻫ

ﮔ ،تﺪﺷ زا ﺪﻌﺑ جﺮﻓ ،ﻪﻣﺎﻧ ﯽﻃﻮﻃ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﻦﯿﻌﻣ يﺎﻫرﻮﻈﻨﻣ بﻮﭼرﺎﻬﭼ رد ﯽﺒﻟﺎﻄﻣ ﻠ

يﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴ .

ب ( يﺮﮑﻓ ظﺎﺤﻟ زا :

1 . ﺐﺘﮑﻣ ﮏﯾ نﺎﯿﺑ ،

؛ﻖﺸﻋ و يﺮﮔ ﯽﻓﻮﺻ ﻞﺜﻣ 2

.

؛نﺎﯿﻓﻮﺻ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﮔﺪﻧز 3

.

؛يرادرﻮﺸﮐ و ﯽﻗﻼﺧا رﺎﺛآ 4

. ﺘﺷﻮﻧ ﻪ يﺎﻫ ،ﯽﺻﻮﺼﺧ و ﯽﻤﺳر

ﻣﺎﻧ ﻞﺜﻣ ﻪ ﺎﻫ يرﺎﮕﻧ ﻪﻣﺎﻧ يﺎﻫرﻮﺘﺳد و .

ج ( ﻣﺎﻧ ﯽﮔﺪﻧز ﻪ

ﺎﻫ ﻋﻮﻤﺠﻣ و ﻪ يﺎﻫ ﯽﺑدا تﺎﯾﺮﻈﻧ ،هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ

د ( ﯽﺨﯾرﺎﺗ و ﯽﻤﻠﻋ رﺎﺛآ

) ،ناﺮﮕﯾد و ﺎﮑﭙﯾر 1370

: 183 (

بﺎﺘﮐ شرﺎﮕﻧ ﮏﺒﺳ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻔﺻ ﷲا ﺢﯿﺑذ ﺮﺘﮐد يﺪﻨﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ًﻼﯾذ ﺎﻣ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

« ﯽﻣ ﻢﯾزادﺮﭘ .

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

« رد

ﻧﻮﮔ ود ﺮﻫ ﻞﯾذ ﮥ

هرﺎﻤﺷ 3 .

» تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ «

ﻧﻮﮔ و ﮥ هرﺎﻤﺷ 10 .

» ﻢﮑﺣ و قﻼﺧا و ﺖﺳﺎﯿﺳ

« ) يﺪﻨﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ زا يﺎﻫ

ﺮﺘﮐد ﻪﻧﺎﮔ هدﺰﯿﺳ

ﺎﻔﺻ ﷲا ﺢﯿﺑذ (

حﺮﻃ ﻞﺑﺎﻗ قﺎﺒﻄﻧاو ﻞﯿﻠﺤﺗو ﻒﯿﺻﻮﺗ و

ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .

٣

3 ﻧﻮﮔ– ﮥ

» تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ

«

بﺎﺘﮐ رد

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

« و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رﻮﻣا و دﺎﻘﺘﻧا و قﻼﺧا و ﮏﻠﻣ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺚﺣﺎﺒﻣرد دورو و ﺪﻨﭘ و ﺖﻤﮑﺣ نﺎﯿﺑ ﺮﺑ نﺎﺘﺳاد يﺎﻨﺒﻣ

ﺮﺑ رد ﺎﻬﻧآ تﺎﻣاﺮﮐ و لﺎﻤﻋا و لاﻮﺣا تﺎﻣﺪﻘﻣ ﺮﮐذ ﺎﺑ ار ﻪﯿﻓﻮﺻ نﺎﮔرﺰﺑ و ﺦﯾﺎﺸﻣ لاﻮﺣا ﺰﯿﻧ ﯽﻫﺎﮔ و ﺖﺳا ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ ﯽﻣ

دﺮﯿﮔ . ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ

ياﺮﺑ يرﻮﭼ ﺗﺎﺒﺛا ار دﻮﺧ ﺪﺻﺎﻘﻣ ﻪﮑﻨﯾا

ﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﻨﮑ ﻞﯿﺻا تﺎﯾﺎﮑﺣ ﺮﮐذ ﻪﺑ

ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ يﺎﻋﺪﻣ ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،نﺎﺘﺳاد زا و دزادﺮﭘ

ﯽﻣ ﯽﺳرﺎﻓ يﺎﻬﺑﺎﺘﮐ ﺐﻟﺎﻏ رد ﺺﺼَﻗ و تﺎﯾﺎﮑﺣ ندﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾرد ﯽﮑﯿﻧ ﻪﺑ نﺎﯿﻨﯿﺸﯿﭘ رﺎﺛآ رد ﺖﻗد و ﺖﺑﺮﺠﺗ ﺮﺛا رد ﻪﮐ اﺮﭼ ﺪﻨﮐ

ﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ لﺎﺜﻣا و ﻒﯾﺎﻄﻟ ﺮﮐذ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻬﺑﺎﺘﮐ و ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ و ﯽﺑدا ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺎﻣﺪﻗ بادآ و قﻼﺧا و ﺖﯿﺑﺮﺗو ﺖﺳﺎﯿﺳ بﺎﺑرد ﺎﯾ و ﺖﺳا ه

ﺖﺳا هدﻮﺑ لﻮﻤﻌﻣ ،ﺖﺳا هﺪﺷ .

ﯽﯾﺎﺴﻓ رﺎﮕﺘﺳر رﻮﺼﻨﻣ ﺮﺘﮐد )

1389 ( ﻧﻮﮔ ﻞﯾذ رد ﻪﮐ يرﺎﺛآ صﻮﺼﺧ رد ﮥ

» تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ «

ﯽﯾﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺪﻧا ﻒﯿﺻﻮﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ

بﺎﺘﮐ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻪﮐ هدﺮﻤﺷﺮﺑ ار

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

« ،ﺖﺳا قدﺎﺻ ﻼﻣﺎﮐ ﺰﯿﻧ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ

ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :

» ﺘﺷﻮﻧرد ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ يﺪﺟ و هﺎﮔآ ﯽﻧﺎﻣدﺮﻣ ﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد ﻞﯿﺒﻗ ﻦﯾا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪ

يﺎﻫ ﺒﻨﺟ دﻮﺧ ﻪ يﺎﻫ و ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﻈﻧ رد ار ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﻗﻼﺧا

ﯽﯾﻮﮔ نﺎﺘﺳاد ﻪﮐ لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد ﯽﻣ

ﻞﯿﺒﻗ ﻦﯾا ًﻻﻮﻤﻌﻣ و دﻮﺑ هاﺮﻤﻫ يﺮﺗ ﺖﻤﯿﻘﯾذ تﺎﻋﻼﻃا ﺎﺑ و ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺣﺎﺼﻓ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ رﺎﺛآ ،ﺪﻧدﺮﮐ

ﺎﺘﺳاد ﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺎﻬﻧ ﮥ

شرﺎﮕﻧ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﺪﻨﻠﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد و گرﺰﺑ نﺎﯿﺸﻨﻣ ﯽﻣ

ﺖﻓﺎﯾ . ﺒﻨﺟ و ﮥ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﯽﻫﺎﮔ و دﻮﺑ دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻬﻧآ ﺖﯾﺪﻨﺳ

ﺮﺑ رد ار ناﺮﯾا ﮓﻨﻫﺮﻓ و نﺪﻤﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﯽﻣ

ﺖﻓﺮﮔ

« ) ،ﯽﯾﺎﺴﻓ رﺎﮕﺘﺳر 1389

: 362 (.

ﺘﺳد ود ﻪﺑ دﻮﺧ ،تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ ﮥ

ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺪﻨﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻞﯾذ :

1 ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ﺮﯿﻏ تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ– :

نﺎﺑزﺮﻣ و ﻪﻨﻣد و ﻪﻠﯿﻠَﮐ

و ،ﻪﻣﺎﻧ 2 ﺼﻗ – ﻪ ﺎﻫ ﺖﯾﺎﮑﺣ و يﺎﻫ و ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻗﻼﺧا

: ﺖﺳﺎﯿﺳ ،ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ ،كﻮﻠﻤﻟا ﮥﻔﺤﺗ ،ﯽﻟاﺰﻏ كﻮﻠﻤﻟا ﮥﺤﯿﺼﻧ ،ﻪﻣﺎﻧ

ﺧا ،ﯽﻠﯿﻬﺳ راﻮﻧا ،ﯽﻨﺴﺤﻣ قﻼﺧا ،ﯽﻟﻼﺟ قﻼﺧا ،يﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴﻠﮔ ﻮﺟ ،ﺎﺸﮕﻟد ﻪﻟﺎﺳر ،فاﺮﺷﻻا قﻼ

ﻊﻣا ﻦﯾﺪﻟارﻮﻧ تﺎﯾاوﺮﻟا ﻊﻣاﻮﻟ و تﺎﯾﺎﮑﺤﻟا

ﯽﺸﺨﺑ ﺎﯿﺿ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﻃﻮﻃ ،ةﺪﺸﻟا ﺪﻌﺑ جﺮﻓ ،ﯽﻓﻮﻋ ﺪﻤﺤﻣ ،

ﻒﺋاﻮﻄﻟا ﻒﺋﺎﻄﻟ ،

بﻮﻠﻘﻟا حﺮﻔﻣ و بﻮﻠﻘﻟا بﻮﺒﺤﻣ .

بﺎﺘﮐ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

« راﺮﻗ مود ﻪﺘﺳد ﻞﯾذ رد عﻮﺿﻮﻣ و رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﮏﺒﺳ ظﺎﺤﻟ زا ﯽﻣ

نﺎﯿﻣ نآ رد و دﺮﯿﮔ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،هﺪﻨﺑ ﻦﯾا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ

ﺖﻫﺎﺒﺷ ،ﺎﻫ ﺖﺑاﺮﻗ ﺎﻫ يﺪﻨﻧﺎﻤﻫ و ﺎﻫ

و رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﮏﺒﺳ ظﺎﺤﻟ زا ار سﻮﺑﺎﻗ ﺎﺑ ﻪﯾﺎﻤﻧورد و مﺮﻓ

تﺎﯾاوﺮﻟا ﻊﻣاﻮﻟ و تﺎﯾﺎﮑﺤﻟا ﻊﻣاﻮﺟ ﺎﺑ و ﻪﻣﺎﻧ

ﯽﻓﻮﻋ ﺪﻤﺤﻣ ﻦﯾﺪﻟارﻮﻧ )

نﺮﻗ ﻞﯾاوا 7

( دراد . يﺪﺟ ﻞﺋﺎﺴﻣ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا رد و ﺖﺳا رﺎﯿﺴﺑ ﯽﺑداو ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺪﯾاﻮﻓ ﻦﻤﻀﺘﻣ ﺰﯿﻧ ﺮﺛا ﻦﯾا ﻪﮐ اﺮﭼ

َﻗ و تﺎﯾﺎﮑﺣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ار تﺎﯾﺎﮑﺣ ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ و يدﺎﻘﺘﻋا و ﯽﻨﯾد ﺬﺧﺂﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و ﺖﺳا هﺪﻣآرد ﺺﺼ

ﮥ ﻪﻧﻮﻤﻧ

ﻪﺋارا ﯽﮔﺪﻧز ﻖﺸﻣﺮﺳ و ﯽﻣ

ﺪﻨﮐ .

4 ﻧﻮﮔ– ﮥ

» ﻢﮑﺣ و قﻼﺧا و ﺖﺳﺎﯿﺳ

«

بﺎﺘﮐ ﻞﯿﺒﻗ ﻦﯾا سﺎﺳا بﺎﺘﮐ ﺮﺑ ،ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز رد ﺎﻫ

ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺎﯾ ﺎﻫ ﻦﺘﺷﻮﻧ و ﺖﺳا راﻮﺘﺳا ﯽﺑﺮﻋ و يﻮﻠﻬﭘ نﺎﺑز زا ﯽﯾﺎﻫ

،ﺐﺘﮐ ﻞﯿﺒﻗ ﻦﯾا

بﺎﺘﮐ ﻞﯿﺒﻗ ﻦﯾا زا ﺖﺷاد ناواﺮﻓ جاور مﻼﺳا زا ﺶﯿﭘ ناﺮﯾارد ﺎﻫ

ﯽﻣ دﺮﮐ هرﺎﺷا ﺮﯾز رﺎﺛآ ﻪﺑ ناﻮﺗ :

1 - ﻣﺎﻧﺮﻔﻇ ﮥ ﺎﻨﯿﺳ ﻦﺑا

؛ 2 ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ– ؛

3 دﺮﺧ ناﺪﯾوﺎﺟ– ؛

4 ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ– ؛

5 كﻮﻠﻤﻟا ﮥﺤﯿﺼﻧ– ؛

6 ﻪﻨﻣد و ﻪﻠﯿﻠﮐ– ؛

7 تﺎﯾﺎﮑﺤﻟا ﻊﻣاﻮﺟ–

؛ 8 يﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴﻠﮔ– ؛

9 ﮥﻔﺤﺗ–

كﻮﻠﻤﻟا ؛ 10 يﺮﺻﺎﻧ قﻼﺧا– ؛

11 قاﺮﺷﻻا ﻊﻣاﻮﻟ– ؛

12 ﯽﻨﺴﺤﻣ قﻼﺧا– ؛

13 ﯽﻠﻘﺑ نﺎﻬﺑزور ﻦﺑ ﻞﻀﻓ زا كﻮﻠﻤﻟا كﻮﻠﺳ– )

ﻢﻫد نﺮﻗ ( ؛

14 لﻼﺟ ﺪﻤﺤﻣ زا يوﺮﺴﮐ ﻪﻣﺎﻧ رﻮﺘﺳد – ﻦﯾﺪﻟا

ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ )

1062 ـﻫ ( ؛ 15 ﻔﺤﺗ– ﮥ ﯽﻣﺎﻄﺴﺑ رﻮﻔﯿﻃ ﻦﺑ ﯽﻠﻋ زا ﯽﻫﺎﺷ ﺐﻄﻗ )

نﺮﻗ

ﻢﻫد )(

،نﺎﻤﻫ 8 - 407 (.

زا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ بﺎﺘﮐ ﻖﯿﺒﻄﺗ

ﻧﻮﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﮥ

» تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ «

ﻧﻮﮔ و ﮥ

» ﻢﮑﺣ و قﻼﺧا و ﺖﺳﺎﯿﺳ «

ﺮﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ راودا رد ﯽﻣ

ﺪﯾآ

ﺪﻧا هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﻪﻧﻮﮔ ود ﺮﻫ ﻞﯾذ رد بﺎﺘﮐ ﺪﻨﭼ ﻦﯾا :

1 ؛ﯽﻓﻮﻋ تﺎﯾاوﺮﻟا ﻊﻣاﻮﻟ و تﺎﯾﺎﮑﺤﻟا ﻊﻣاﻮﺟ– 2

ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ– ؛

3 - ﺖﺳﺎﯿﺳ

ﻪﻣﺎﻧ ؛ 4 كﻮﻠﻤﻟا ﻪﺤﯿﺼﻧ– ؛

5 يﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴﻠﮔ– ؛

6 كﻮﻠﻤﻟا ﻪﻔﺤﺗ– ؛

7 ﯽﻨﺴﺤﻣ قﻼﺧا– .

ﻦﯾا زا و 7 ﻧﻮﮔ ود ﺮﻫ ﻞﯾذ رد ًﺎﮐﺮﺘﺸﻣ ﻪﮐ بﺎﺘﮐ ﮥ

» تﺎﯾﺎﮑﺣ و ﺺﺼَﻗ

« و

» ﻢﮑﺣ و قﻼﺧا و ﺖﺳﺎﯿﺳ

« هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﺪﯿﮐﺎﺗ هرﺎﺑود ،ﺪﻧا

ﯽﻣ بﺎﺘﮐ ،هﺪﻨﺑ ﻦﯾا ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﻪﮐ ﻢﻨﮐ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

« ﺮﻫﻮﺟ و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺑاﺮﻗ ،ﺎﻫ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻦﯾﺮﺗ

ﺎﻫ و يﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺎﻫ و ﻪﻣﺎﻧ سﻮﺑﺎﻗ ﺎﺑ ار

دراد ﯽﻓﻮﻋ ﺪﻤﺤﻣ ﻦﯾﺪﻟارﻮﻧ تﺎﯾاوﺮﻟا ﻊﻣاﻮﻟ و تﺎﯾﺎﮑﺤﻟا ﻊﻣاﻮﺟ ﺎﺑ .

۴

بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ

=) دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر (

ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ شرﺎﮕﻧ عﻮﻨﺼﻣ ﺮﺜﻧ ﻪﺑ ،نﺎﻣز ﻞﻫا تدﺎﻋ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﺰﯿﻧ

زا تﺎﯾﺎﮑﺤﻟا ﻊﻣاﻮﺟ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺰﯿﻧﺮﺛا ﻦﯾا ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﺚﺤﺑ رد ﯽﺑﺮﻋ تﺎﻤﻠﮐ ﻪﮐ ﺖﺳاﺪﯿﭘ و ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ ﺢﯿﺼﻓ و ناور يﺎﻫﺮﺜﻧ ﻪﻠﻤﺟ

يﺎﻫ

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﻧ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻊﻨﺼﺗ و ﯽﯾﺎﻤﻧدﻮﺧ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ﯽﻟو ﺖﺴﯿﻧ ﻢﮐ ﺰﯿﻧ ﻪﻣﺪﻘﻣ زا ﺮﯿﻏ ﻪﺑ بﺎﺘﮐ ﺮﮕﯾد .

5 ﻪﻣﺎﻧ سﻮﺑﺎﻗ و دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر–

بﺎﺘﮐ لوا بﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هﺪﻨﺑ ﻦﯾا ﺮﮕﯾد ﯽﻫﺎﮕﻧ زا

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

« رد ﻪﮐ

» ﻦﯿﻃﻼﺳ و اﺮﻣا لاﻮﺣا «

ﻢﺸﺷ بﺎﺑ زا لوا ﻞﺼﻓ و ﺖﺳا

ﻪﮐ

» ﻦﯿﻃﻼﺳ نﺎﻣدﺎﺧ ﺖﺤﯿﺼﻧ رد

« ﻪﮐ ﻢﺸﺷ بﺎﺑ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ و ﺖﺳا

» ﻒﯾاﻮﻃ ﻦﯾا تﺎﯾﺎﮑﺣ ﯽﻀﻌﺑ رد

« و

» لوا ﻞﺼﻓ

« بﺎﺑ زا

ﻪﮐ ﻢﺘﺸﻫ

» ﻦﯿﻃﻼﺳ و اﺮﻣا ﻒﯾﺎﻄﻟ و ﻒﯾاﺮﻇ رد

« ﻪﮐ ﻢﺘﺸﻫ بﺎﺑ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ و ﺖﺳا

» ﻗﺮﻔﺘﻣ ءﺎﯿﺷا تﺎﯾﺎﮑﺣ رد ﮥ

« ﺳا

،ﺖ ﻪﻣﺎﻧ سﻮﺑﺎﻗ ﺎﺑ

ﺖﻫﺎﺒﺷ ﺪﻫﺎﺷ و ما هداد ﻖﯿﺒﻄﺗ و ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ارﺬﮔ و ﻞﻤﺠﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺳا ﯽﺑدا يا ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﻪﮐ يﺎﻫ

ﯽﮑﺒﺳ و ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ،يرﻮﺻ ،يرﺎﺘﺧﺎﺳ

ﺮﺛا ود ﻦﯾا )

ﺪﺷ ﺮﮐذ باﻮﺑا و لﻮﺼﻓ ﻪﺘﺒﻟا ة

بﺎﺘﮐ ﻦﯾا باﻮﺑا و لﻮﺼﻓ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻪﻧ و دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر (

ما هﺪﺷ ﺮﮕﯾﺪﻤﻫﺎﺑ .

هﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ و ﯽﻔﺳﻮﯾ ﻦﯿﺴﺤﻣﻼﻏ ﺮﺘﮐد ﻪﭽﻧآ ﻪﮐ ما

) 1355 ( ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗو ﻒﯿﺻﻮﺗ رد ﯽﻣ

ﺎﺑ ﻞﻌﻨﻟﺎﺑ ﻞﻌﻨﻟا ﻖﺑﺎﻃ ﺪﺴﯾﻮﻧ

ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ﺖﺳا قدﺎﺻ ًﻼﻣﺎﮐ ﺰﯿﻧ نآ ﮏﺒﺳ و بﺎﺘﮐ ﻦﯾا صﻮﺼﺧرد و دراد ﯽﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺰﯿﻧ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﯽﻣ

ﺪﯾﻮﮔ :

» ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ رد ﻪﭽﻧآ ]

دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر رد ﺰﯿﻧ و [

ا ﻪﺘﺷﺬﮔ ،ﺖﺳا ﯽﺘﻔﮕﺷ ﺐﺟﻮﻣ دﺎﺳ بﻮﻠﺳا ز

ﯽﻟﺎﻌﻤﻟاﺮﺼﻨﻋ ﺰﯿﮕﻧا لد ﺮﺜﻧ و ه ]

ﺰﯿﻧ و

يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ [

ﻨﯿﻣز رد يو تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ و تﺎﻋﻼﻃا ﺖﻌﺳو ،ﯽﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ رد وا ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻦﺴﺣ و قوذ ﻒﻄﻟ و ﻪ

يﺎﻫ ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ .

نﺎﺸﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﺤﺑ ﮏﯾ ﺮﻫ درﻮﻣ رد ﻪﮐ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ و بﺎﺘﮐ باﻮﺑا ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﮕﻧ ﯽﻣ

ﯽﻟﺎﻌﻤﻟاﺮﺼﻨﻋ ﻪﮐ ﺪﻫد ]و

ﺰﯿﻧ

يرﻮﭼ ﻒﺼﻨﻣ ﻪﻣﻼﻋ [

هﺪﻧاﻮﺧ بﺎﺘﮐو ﻪﯾﺎﻣﺮﭘ ﺖﺳا يدﺮﻣ ،

ﺘﺷر عاﻮﻧا رد و ﻪ

يﺎﻫ رد و ﺖﺳا ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺎﻫﺰﯿﭼ ناواﺮﻓ ،ﺮﺼﻋ نآ نﻮﻨﻓ و مﻮﻠﻋ

ﻤﻫ ﺎﺑ يو نﺎﻨﺨﺳ ﮥ

ﺖﺴﯿﻧ ﯽﺷوﺮﻓ ﻞﻀﻓ زا يﺮﺛا ،وا ﯽﯾﺎﻧاد و تﺎﻋﻼﻃا ﺖﻌﺳو )

،ﯽﻔﺳﻮﯾ 1355 : 92 ( . ﻬﻨﯾا زا ياﺪﺟ ﺎ

نﺎﻤﻫ ﻪﮐ رﻮﻃ

ﯽﻟﺎﻌﻤﻟاﺮﺼﻨﻋ

» سﻮﺑﺎﻗ ﻣﺎﻧ ﻪ « دﻮﺧ ﺪﻧزﺮﻓ ﻪﺑ زرﺪﻧا و ﺖﺤﯿﺼﻧ رد ار

» هﺎﺸﻧﻼﯿﮔ « تﺎﯾﺎﮑﺣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻦﯾزﺎﻏآ تارﺎﺒﻋ زا ،ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ

» ضﺎﯾر

دﻮﻠﺨﻟا « هﺪﺷ عوﺮﺷ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﮐ :

» ناﺪﺑ - ﷲا كﺪﺷرا -

« طﺎﺒﻨﺘﺳا ،دراد ﻪﻧﻮﮔزرﺪﻧا و ﯽﺑﺎﻄﺧ ﯽﮑﺒﺳ و ﯽﻣ

ﻪﮐ دﻮﺷ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر «

و ﺖﺤﯿﺼﻧ رد ار نآ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا يا ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ﺶﻧﺎﮕﺘﺴﺑاو و نﺎﮕﺘﺴﺑ ﻦﯾﺮﺘﮑﯾدﺰﻧ زا ﯽﮑﯾ ﺎﯾ و شﺮﺴﭘ زرﺪﻧا

ﺖﺳا . ﺒﻨﺟ زا ﯽﮑﯾ ﻪ

يﺎﻫ ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺖﺳرد يرﻮﭼ ﻒﺼﻨﻣ ﻪﻣﻼﻋ ﺮﮑﻓ زﺮﻃ نﺎﺸﺧرد ة

ضﺎﯾر بﺎﺘﮐ ﺖﯾﺰﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﮐ ﻪﻣﺎﻧ سﻮﺑﺎﻗ

ﺖﺳا ﯽﻠﻤﻋ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز ﻪﺑ وا ﻪﺟﻮﺗ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺰﯿﻧ دﻮﻠﺨﻟا .

ﭽﯾرد زا ار ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز ﻦﯿﻨﭼ ﻪﮐ يدﺮﻣ ﮥ

ﻞﻤﻋ ﯽﻣ ﻧ و ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ وا يﺎﻨﺘﻋا و دﺮﮕ

ﻣ و لاﺪﺘﻋا ﺪﺣ يرﺎﮐ ﺮﻫرد ،ﻊﺒﻃ ﻪﺑ ،ﺖﺳا وا ﯽﻨﯿﺑ ﻊﻗاو رادﻮﻤﻧ ﯽﻠﻤﻋ ﯽﮔﺪﻧز ﻖﯿﻗد تﺎﮑﻧ ﻪﻧﺎﯿ

شرﺎﻔﺳ ار يور ﯽﻣ

ار طاﺮﻓا و ﺪﻨﮐ

ﯽﻤﻧ دﺪﻨﺴﭘ . ﯾﺎﻣ ﻪﭽﻧآ ﺎﻣا و ﮥ

ﻢﻫ زا ﺮﺛا ود ﻦﯾا ﺰﯾﺎﻤﺗ و ﺮﯾﺎﻐﺗ ﯽﻣ

ر رد هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮑﺑ ﯽﺑﺮﻋ نﺎﮔژاو ﺪﺻرد ﻪﮑﻨﯾا ﯽﮑﯾ ﺪﺷﺎﺑ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾ

تﺎﯾﺎﮑﺣ رد هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ و هﺪﺷ جرد رﺎﻌﺷا داﺪﻌﺗ يﺮﮕﯾد و ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر «

ﻪﻣﺎﻧ سﻮﺑﺎﻗ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻠﯿﺧ ﯽﻣ

ﺪﺷﺎﺑ .

6 دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﯽﺳﺎﻨﺷ مدﺮﻣ–

ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ة يﻮﺧ ،راﻮﻃا و لاﻮﺣا ﺎﺑ و ﺖﺳا سﺎﻨﺷ مدﺮﻣ ،رﺎﯿﺴﺑ برﺎﺠﺗ ﺮﺛا ﺮﺑ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﺎﻫ

ﺶﻨﻣ و يﺎﻫ و داﺪﻌﺘﺳا و نﺎﯿﻣدآ دراﻮﻣ

ﻢﻠﻗ ﻪﺑ بﺎﺑ ﺮﻫ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﺘﮑﻧ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺐﺒﺳ ﻦﯾﺪﺑ ،ﺖﺳا ﺎﻨﺷآ بﻮﺧ نﺎﺸﯾا ﻒﻌﺿ ﯽﻣ

ﺖﺳا ﻪﻧاﺪﻨﻣدﺮﺧ و هﺪﯿﺠﻨﺳ ،دروآ .

رد

ﻒﻨﺼﻣ نﺎﻨﺨﺳ زﺎﺑ ،ﺎﻫ يرﺎﺘﻓﺮﮔ و ﻖﯾﺎﻀﻣ زا ﯽﯾﺎﻫر و تﺎﻧاﻮﯿﺣ ﺎﺑ رﺎﺘﻓر ﯽﺘﺣ و مدﺮﻣ ﺎﺑ كﻮﻠﺳ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ رد ﻪﻠﻤﺟ زا ،دراﻮﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺳﺎﻨﺷ ناور ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ يرﻮﭼ ﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾﺮﺗزرﺎﺑ زا و ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﯾ يدﺮﻓ ﯽ

ﻪ ﺎﻫ رد ﺖﺳا ﯽﺘﯾﺎﮑﺣ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾارد ﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦﯾﺮﺗ نﺎﺸﺧرد و

صﻮﺼﺧرد ﻢﺘﺸﻫ بﺎﺑ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ

» سﺎﻨﺷ ﻖﺣ و رادﺎﻓو نﺎﮕﺳ ﻞﺑﺎﻘﺗ رد ﻊﺒﻃ ﻪﻠﻔﺳ صاﻮﺧ و ﺎﻣﺪﻧ «

،ﺖﯾﺎﮑﺣ ﻦﯾا مﺎﺘﺧ ﻦﺴﺣ ﻪﮐ

ﺖﺳا ﺮﻌﺷ ﺖﯿﺑ ﻪﺳ ﻦﯾا :

ﺎﺗ ﯽﻧاﻮﺗ ز سﺎﭙﺳﺎﻧ ّﺮﺒِﺑ

رد نﺎﺒﻧا ﺖﺳا رﻮﺧ نﺎﻧ ﻦﯿﻤﻫ ﻮﮐ

سﺎﻨﺸﻧ ﻖﺣ دﺮﻣ ز ﻪِﺑ دﻮﺑ ﮓﺳ سﺎﯾا ﺎﺑ ﻦﯿﮑﺘﮑﺒﺳ دز ﻞﺜﻣ شﻮﺧ

ﮓﺳ ﺢﻠﺻ ﺪﻨﮐ ﺎﺑ ﺳا ﯽﻧاﻮﺨﺘ ﯽﻧﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﻓو ﺪﻨﮑﻧ ﺲﮐ ﺎﻧ

)

،يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ 1387

: 50 - 249 (.

7 ﺮﺘﺴﮔ– ة ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ

» ﺖﻟاﺪﻋ « ضﺎﯾر رد دﻮﻠﺨﻟا

۵

،ﺖﻟاﺪﻋ ﺚﺤﺒﻣ حور ،بﺎﺘﮐ ِﺮﻄﺳ ﺮﻄﺳ رد و هداد راﺮﻗ ﻦﮑﻤﻣ هﺎﮕﯾﺎﺟ ﻦﯾﺮﺗ ﻊﯿﻓر و ﻦﯾﺮﺗ يرﻮﺤﻣ رد ار ﺖﻟاﺪﻋ ﺚﺤﺑ ،دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر بﺎﺘﮐ رﺎﺑرد دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر رد يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ،ﺖﺳا ﺮﻇﺎﻧ و ﺮﺿﺎﺣ ة

ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫزاﺮﻓ و تﻼﻤﺟ ،نﺎﻤﮐﺎﺣ ﺖﺳﺎﯿﺳ رد نآ هﺎﮕﯾﺎﺟ و ﺖﻟاﺪﻋ

دراد ﯽﻬﺟﻮﺗ .

ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ة ﺴﻟد ﯽﻟﺎﺠﻣ و ﺖﺻﺮﻓ ﺎﺟ ﺮﻫ ،داﺪﯿﺑ و ﻢﻠﻇ ﺮﺷ زا مدﺮﻣ لﺎﺣ ﺖﯾﺎﻋر ﻪﺑ ﺺﯾﺮﺣ و ﺐﻇاﻮﻣ و ﻢﺣﺮﻟد و زﻮ ﯽﻣ

ﻪﺑ ،ﺪﺑﺎﯾ

شرﺎﻔﺳ مدﺮﻣ و ﻖﻠﺧ و ﺖﯿﻋر لﺎﺣ ﺖﯾﺎﻋر ﯽﻣ

ﺪﻨﮐ . ﻪﯿﻠﻘﻋ مﺎﮑﺣا و ﻞﻘﻋ ﻪﺑ ﻞﺳﻮﺗ ﺎﺑ هﺎﮔ و ﻞﻘﻧ دﺎﻨﺘﺳا ﻪﺑ هﺎﮔ .

ﻠﺨﻟا ضﺎﯾر لوا بﺎﺑ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ و مرﺎﻬﭼ ﻞﺼﻓ ،مﻮﺳ ﻞﺼﻓ ياﻮﺘﺤﻣ رد ﺖﻗد و لﺪﻋ قﺪﺻﺎﻣ و مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ًاﺮﺼﺤﻨﻣ و ًﺎﺻﺎﺼﺘﺧا ﻪﮐ دﻮ

عﺎﻤﺘﺟارد لﺪﻋ تﺎﻣﺪﺧ و تاﺮﻤﺛ ﻪﺑ ﻪﻧﻻدﺎﻋ رﺎﺘﻓر بﻮﺟو و موﺰﻟ ﻪﺑ و

ﻃﻼﺳ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﯾﺎﮑﺣ و نﺎﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ و ﻦﯿ ﺢﯾﺮﺸﺗ ار نآ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ

هدﺮﮐ ﻦﯿﯿﺒﺗ و ،

ﯽﻨﯿﺑ نﺎﻬﺟ رد ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﯿﻄﺧ و هدﺎﻌﻟا قﻮﻓ ﺖﯾﻮﻟوا و رﺎﺒﺘﻋا و ﺖﯿﻤﻫا زا نﺎﺸﻧ ﻓﺮﻌﻣ و

ﻪﻔﺴﻠﻓ و ﻪﺸﯾﺪﻧاو ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖ

دراد ﻪّﻟﺄﺘﻣ ﻢﯿﮑﺣ ﻦﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﺷادروﺎﺑ رد و يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ﯽﺳﺎﯿﺳ .

ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ بﺎﺘﮐ لوا بﺎﺑ زا مﻮﺳ ﻞﺼﻓ :

» لﺪﻋ ﻞﻀﻓ رد

«

مرﺎﻬﭼ ﻞﺼﻓ و ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ نآ لوا بﺎﺑ زا

» هﺮﻤﺛ لﺪﻋ

« ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﺰﯿﻧ لوا بﺎﺑ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا :

» تﺎﯾﺎﮑﺣ زا ﯽﻀﻌﺑ

زا هدراو ﻦﯿﻃﻼﺳ

«.

و لﻮﺼﻓ ﺮﮕﯾد يﻼﺑﻻ رد ﻪّﻗاﺪﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﻟاﺪﻋ و لﺪﻋ ﻪﺑ ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا رﻮﻃ ﻪﺑ و ًاﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﮐ ﻞﺼﻓ ود ﻦﯾا ياﻮﺘﺤﻣ رد ﺖﻗد زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﺮﻈﻧ ﻦﯾا زا هﮋﯾو ﻪﺑ ،ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻦﯿﻃﻼﺳ ﺐﻧﺎﺟ زا نآ ﺖﯾﺎﻋر و ﺖﻟاﺪﻋ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﮔ ﺪﻨﭼ زا ﺮﻫ ﻪﮐ بﺎﺘﮐ باﻮﺑا ﯽﺤﻄﺳ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺋارا و دﻮﺟو ﺐﺒﺳ ناﺮﯾا و مﻼﺳا رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻖﻤﻌﺘﻣ ﺮﯿﻏ و ﺶﯾﺪﻧا

ﮥ تارﺎﺒﻋ و ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ

» ﺖﻟاﺪﻋ

« ،

» يروﺮﭘ ﺖﯿﻋر و يراد مدﺮﻣ

« ،

» بﻮﻠﻗ ﺐﻠﺟ بﻮﺟو

« و

» ﺖﯿﻋر لﺎﺣ ﺖﯾﺎﻋر ﻪﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ

« زا ﺖﯾرﺎﻋ و يرادﺮﺑ ﻪﺗﺮﮔ ،نﺎﯿﻨﯿﺸﯿﭘ نﻮﺘﻣ رد ار

ﺪﺳ نﻮﺘﻣ رد و ﻪﺘﺴﻧاد ﯽﻧﺎﻧﻮﯾ ﺮﮑﻔﺗ ة

ﺰﯿﻧ ﺮﯿﺧا ﯽﻣﻼﺳا نﻮﺘﻣ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣرد ،ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺮﻏ ﺪﯾﺪﺟ تاﺮﮑﻔﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ نﺎﻨﯾا ﻢﻋز ﻪﺑ

ﺪﻧرﺎﻤﺷ ﺮﭘ و داﺪﻌﺗ ﺮﭘ و ﻊﺳﻮﺘﻣ و ﺮﯿﮔاﺮﻓ رﺪﻘﻧآ نﻮﺘﻣ ﻦﯾا ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﯾﻻاو يﺎﻨﻏ زا ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾارد ًاﺮﻤﺘﺴﻣ و هراﻮﻤﻫ ﻪﮐ ﯽﻣ دﺎﺻ و ﺮﺒﺘﻌﻣ صﻮﺼﺧ ﻦﯾارد ار يا يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺳد ﻦﯿﻨﭼ ناﻮﺗ ﺖﺴﻧاد ق

:

1 - ﺸﯾﺪﻧاو ﺖﻟاﺪﻋ ﮥ

ﯽﻔﺴﻠﻓ نﻮﺘﻣ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ؛

2 ﺸﯾﺪﻧا و ﺖﻟاﺪﻋ– ﮥ

ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻌﯾﺮﺷ و ﯽﺜﯾﺪﺣ ،ﯽﻬﻘﻓ نﻮﺘﻣ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ؛

3 و ﺖﻟاﺪﻋ–

ﺸﯾﺪﻧا ﮥ ﯽﻣﻼﮐ نﻮﺘﻣ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ؛

4 ﺸﯾﺪﻧاو ﺖﻟاﺪﻋ– ﮥ

ﻣﺎﻧدﺮﺧ ،ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪ

ﺎﻫ ﻣﺎﻧ تﻮﺘﻓ و ﻪ

ﺎﻫ ﯽﺑدا نﻮﺘﻣ و ؛

5 و ﺖﻟاﺪﻋ–

ﺸﯾﺪﻧا ﮥ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻣﺎﻧ ﺮﻔﺳ

ﻪ ﺎﻫ ﯽﺨﯾرﺎﺗ نﻮﺘﻣ و ؛

6 ارزﻮﻟا رﺎﺛآ و ارزﻮﻟا رﻮﺘﺳد ،ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ نﻮﺘﻣ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪﺸﯾﺪﻧاو ﺖﻟاﺪﻋ– ؛

7 –

ﺸﯾﺪﻧا و ﺖﻟاﺪﻋ ﮥ

ﻪﯿﻓﻮﺻ ﻞﺋﺎﺳر و ﯽﻗوذ ،ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ نﻮﺘﻣ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ؛

8 ﺸﯾﺪﻧا و ﺖﻟاﺪﻋ– ﮥ

نﺎﺤﻠﺼﻣ و نﺎﺴﯾﻮﻧ ﯽﺳﺎﯿﺳ نﻮﺘﻣ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ؛ 9 ﺸﯾﺪﻧا و ﺖﻟاﺪﻋ– ﮥ

نﻮﺘﻣ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﻔﺴﻠﻓ

؛ 10 ﺸﯾﺪﻧاو ﺖﻟاﺪﻋ – ﮥ

ﯽﺷور ﺪﻨﭼ ﺎﯾ و يﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ نﻮﺘﻣ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ

) ،ﯽﻔﺠﻧ 1382:8 - 47 (،

ﺖﺳا ﺚﺤﺑ و ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ مرﺎﻬﭼ ناﻮﻨﻋ ﻞﯾذ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر بﺎﺘﮐ قﻮﻓ يﺪﻨﺑ هدر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ .

ﺪﯿﮐﺎﺗ هرﺎﺑود ﯽﻣ

رود مﺎﻤﺗ رد ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﻫﻮﮔ ﻪﮐ ﻢﯿﻨﮐ ه

يﺎﻫ ﺸﯾﺪﻧا ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﮥ

ناﺮﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪﺘﺷاد ار هﺎﮕﯾﺎﺟ ﻦﯾﺮﺗ ﻊﯿﻓر ،مﻼﺳا زا ﺲﭘ

بﺎﺘﮐ مﺎﻤﺗرد ﻢﻬﻣ ﻦﯾا و ﺖﺳا يﺎﻫ

ﻣﺎﻧ زرﺪﻧا ،ﺎﻫ كﻮﻠﻤﻟا ﻪﺤﯿﺼﻧ ،ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ ،ﯽﻣﻼﮐ ،ﯽﻔﺴﻠﻓ ،ﯽﻬﻘﻓ ،ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪ

ﺎﻫ تﺎﯾﺎﮑﺣ و

ﺮﻫﻮﺟ و رﻮﺤﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺖﻟﺰﻨﻣ ،ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ ة

ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻆﻔﺣ ﺖﻣﻮﮑﺣ و ﺖﺳﺎﯿﺳ راد ﺖﻬﺟ .

ﺘﮐ زا يزاﺮﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ بﺎ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر «

ﻮﮔزﺎﺑ لﺪﻋ بﺎﺑ رد ار ﯽﻣ

ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ﻢﯿﻨﮐ ﯽﻣ

ﺪﯾﻮﮔ :

» مﺎﻋ و صﺎﺧ ﻪﺑ نآ نﺪﯿﺳر و ﺖﺳا ﯽﺘﯾﺎﻬﻧ ﮏﺷ ﯽﺑ ار قﻼﺧا ﺮﯾﺎﺳ ﻪﮐ ،ﺖﺴﻧآ زا كﻮﻠﻣ قﻼﺧا مرﺎﮑﻣ ﺮﮕﯾد ﺮﺑ ﺖﺳﺎﯿﺳ و لﺪﻋ ﺢﯿﺟﺮﺗ

ﻓﺎﮐ ﺖﺳﺎﯿﺳ و لﺪﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺖﺳا رّﺬﻌﺘﻣ ﮥ

ﺐﯿﺼﻧ ار نﺎﻬﺟ ﮏﯾدﺰﻧ و رود و ﺖﺳا ﻞﻣﺎﺷ ار ﻖﯾﻼﺧ ﺪﯾﺰﻣ و ﯽﺣاﻮﻧ ترﺎﻤﻋ ﻪﮐ اﺮﯾز ،ﺪﺷﺎﺑ

و ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ لﺪﻋ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﯾا لﺎﺜﻣا و ﺖﻓﺮﺣ بﺎﺑرا ﺐﺴﮐ و ﺖﺸﯿﻌﻣ بﺎﺒﺳا ﺪﯿﻬﻤﺗ و نﺎﺸﯾورد ﻪﯿﻓﺮﺗ و تاﻮﻣا ءﺎﯿﺣا و رﻮﻐﺛ ﺪﺳ و عﺎﻔﺗرا ار ﻦﻣا ه ﺎﻫ ا ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﯾا لﺎﺜﻣا و فاﺮﻃا ﺶﻣارآ و نﺎﯾﺪﻌﺘﻣ ﺮﺟز و ﮏﻟﺎﺴﻣ ﻆﻔﺣ و ﮏﻟﺎﻤﻣ ﻂﺒﺿ و ﺪﺳﺎﻔﻣ ﻊﻤﻗ و ﺖﺳ

. ﺲﭘ

هدﻮﺳﺮﻓ ،ناﺪﺴﻔﻣ و هدﻮﺳآ ،نﺎﺤﻠﺼﻣ نآ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺮﺘﻬﺑ ﻦﯾا زا ﺖﻠﺼﺧ ﻪﭼ .

ﻪﮐ ﻢﯾﻮﮔ باﻮﺟ ؟ﺖﺴﯿﭼ ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﺖﺴﯿﭼ لﺪﻋ ﻪﮐ دﻮﺷ رﻮﻄﺧ ﺮﯿﻄﺧ ﺮﻃﺎﺧ رد ﺮﮔا :

زوﺎﺠﺗ و ﯽﺘﺳار ﺞﻬﻨﻣﺮﺑ ﺖﺴﯾرﺎﮐ ﺮﻫ ﺮﯾﺮﻘﺗ لﺪﻋ

ظﺎﻘﯾا و ﺖﺳا مﺎﮑﺣا ﺬﯿﻔﻨﺗ ﺖﺳﺎﯿﺳ و عﺮﺸﻟا ﺐﺴﺣ ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ﻢﺳاﺮﻣ زا ﺖﺳا ندﻮﻤﻨﻧ ضﺎﻤﻏا و ﺮﯾﺬﻌﺗ و دوﺪﺣ ﺖﻣﺎﻗاو ﻢﻟﺎﻇ زا مﻮﻠﻈﻣ

ﻦﯿﮐﺎﺴﻣ و هﺰﺠﻋ لاﻮﺣا رد ﺮﻈﻧ و دﺮﻤﺗ بﺎﺤﺻا ﺐﯾﺬﻌﺗ و ﻢﯾاﺮﺟ بﺎﺑرا ..

.

لﺪﻋ دﻮﺑ

ِﻮﺗﺮﭘ رﻮﻧ ﻢﯾﺪﻗ

ﻢﯿﻌﻧ بﺎﺑ ِﺢﺗﺎﻓ دﻮﺑ لﺪﻋ

لﺪﻋ دﻮﺑ ﻪﯾﺎﺳ رﺎﮔدروﺮﭘ

رﺎﮔزور ﯽﻨﺷور دﻮﺑ لﺪﻋ

۶

ﺎﺑرا تﺮﯿﺳ ﺖﺳا ﻦﯿﻘﯾ ب

لﺪﻋ

ﯾﺎﻣ ،نﺎﻬﺟ رﻮﻧ ﮥ

لﺪﻋ ﺖﺳا ﻦﯾد

ﺮﻣﺎﻋ ﺎﯿﻧد و ﺪﯾﺰﻣ دﺎﺴﻓ و ﻢﻠﻇ ِﯽﺣﺎﻣ،ﻦﯾد ﯽﻣﺎﺣ دﻼﺑ

تﺎﻔﺻ ﻪﻠﻤﺟ ز ﺖﺴﻧآ زا ﺮﺗﺮﺑ تﺎﻨﺋﺎﮐ ﻦﯾا رد لﺪﻋ ﺰﺟ ﻪﺑ ﺖﺴﯿﻧ

شدﻮﺑ ﻮﮐ ﯽﮑﻠﻣ ﺮﻫ لﺪﻋ

داد و

دﺎﺑ ﺮﻤﻋ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ شرﻮﺻ مد ﺎﺗ

«.

)

،يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ 1387

: 33 (

زا ﺮﮕﯾد يزاﺮﻓ رد ﺮﮐذ رد دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر بﺎﺘﮐ

» هﺮﻤﺛ لﺪﻋ

« ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻣﺮﻓ :

» نﺎﻬﺟ نآ رد ﯽﻀﻌﺑ و نﺎﻬﺟ ﻦﯾرد ﯽﻀﻌﺑ ،ﺖﺳا هﺮﻤﺛ و ﺪﯾاﻮﻓ ﺪﻨﭼ ار لﺪﻋ ﻪﮐ ،ﷲا كﺪﺷرا ،ناﺪﺑ .

ﯽﺧاﺮﻓ و دﺎﺴﻓ ﻊﻓد و دﺎﻨﻋ ﻊﻓر نﺎﻬﺟ ﻦﯾا ﺪﯾاﻮﻓ ﺎﻣا ﺪﺟﺎﺴﻣ و سراﺪﻣ ترﺎﻤﻋ ،ﻦﯿﮐﺎﺴﻣ و ﺰﯾﺎﺠﻋ ﻪﱡﻓﺮَﺗ ،ﻦﯾد ﻢﻟﺎﻌﻣ ءﺎﯿﺣا ،دﻼﺑ رد

و ﯽﺘﺳد خاﺮﻓ ،ﮏﻠﻣ تاذ رد تاﺮﻤﺛ و لﺎﻗ و ﻞﯿﻗ ﯽﺑ تﺎﻣﻮﺼﺧ ﻊﻓد ،لاﻮﻣا و تارﺎﺠﺗ رد ﯽﺻﺎﻘُﺗ و لﺎﯿﮑﻣ و وزاﺮﺗ ِﯽﺘﺳار ،ﻦﯿﻤﻠﺴﻣ يﺪﻣﺮﺳ ﺖﻟود و يﺪﺑا تدﺎﻌﺳ ،زوﺮﯿﻓ ﺖﺨﺑ و زارد ﺮﻤﻋ ،ﯽﺘﺳرﺪﻨﺗ .

ﺪﯾاﻮﻓ و تاﺮﻤﺛ ﺎﻣا نﺎﻬﺟ نآ

: ،ﺖﺳا رﺎﺒﺧا رد ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ،ﻦﺗ ﯽﻧﺪﯿﺳﻮﭘﺎﻧ

،ﺖﺳا رﺎﺛآ رد ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ،وا ﻢﯾاﺮﺟ زا ندﺮﮐﺎﻧ لاﻮﺌﺳ ]

ﺰﯿﻧ [ ﺖﺳا رﺎﺘﺨﻣ و ﻊﯿﻔﺷ رﻮﺸﻧ ﺖﻗو رد .

ﻦﯾا لﺪﻋ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ دﻮﺑ ﺮﻓﺎﮐ ﻪﮐ ناوﺮﯿﺷﻮﻧ

خزود ﺶﺗآ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﻪﺒﺗر رﺪﻗ ﯽﻤﻧ

ﺖﺸﻬﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ،ﺪﻨﯿﺑ ﯽﻤﻧ

ﻄﺳاو ﻪﺑ ،دور ﮥ

ﺮﻔﮐ ] . ﺲﭘ [ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد نﺎﻤﯾا ﻞﺻا

ﺒﺗر دزرﻮﺑ لﺪﻋ ﮥ

ﺪﯿﺳر ﺪﻫاﻮﺧ ﺎﺠﮐ ﻪﺑ وا .

ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا لﺎﻗ )

ﻪﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر (

: ﻄَﺨﻟا ﯽﺣﺎﻣ ﻪﱠﻧﺈَﻓ اﻮُﻟﺪﻋﺎَﻓ َُلﺪﻌﻟا ﺎّﻟا ءاﺮﻣُﻻا َﻦﻣ ُﻞَﺌﺴﯾ ﻻ و ِﻢﺋاﺮﺠﻟا ﻦﻣ ُلدﺎﻌﻟا ُﻞﻌﻔﯾ ﺎﻤﻋ ُﻞَﺌﺴﯾﻻ و ﺎﯾﺎ

ﺎﯾﺎﻨﻤﻟا ُﺮﺴﯿﻣ .

ﺴﻧآ ﺮﺛا ﯽﻨﻌﻣ ﻪﮐ ﺖ

: يو ﺮﺑ وا ﻢﺋاﺮﺟ ﺮﯾﺎﺳ ،ﺖﺳا يو رﺎﻌﺷ ،لﺪﻋ ﻪﮐ يﺮﯿﻣا ﯽﻤﻧ

بﺎﺴﺣ ﻪﺟو ﻪﺑ بﺎﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد وا يﺎﯾﺎﻄﺧ و ﺪﻧرآ

ﯽﺼﻘﺘﺴﻣ ﯽﻤﻧ

ﺪﻨﻨﮐ . اﺬﯾا ار وا هﺎﻨﮔ و ﻢﯾاﺮﺟ ﻪﺑ ،ﺖﺳا لﺪﻋ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ تﺎﺠﻧ ﺐﺒﺳ نﻮﭼ ﯽﻨﻌﯾ ﯽﻤﻧ

ﯽﺑ لﺪﻋ زا ﺮﯿﻣا ﺮﮔا و ﺪﻨﻨﮐ

،ﺖﺴﯿﻧ بﺎﺴﺣ ﭻﯿﻫ وا ﺮﺑ لﺪﻋ زا ﺮﯿﻏ ،ﺖﺳا ﺐﯿﺼﻧ ﺖﺳا لﺪﻋ مﺪﻋ وا كﻼﻫ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ اﺮﯾز

. ﻤﯾﺮﺟ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ جﺎﯿﺘﺣا ﻪﭼ ﮥ

ﺖﺳا ﺮﮕﯾد .

ﻞﺼﻓ ﻦﯾا اﺮﻣا ﺲﭘ ﺖﺳا ﺖﮐﻼﻫ ﺐﺒﺳ لﺪﻋ مﺪﻋ و تﺎﺠﻧ ﺐﺟﻮﻣ لﺪﻋ ﯽﻨﻋأ بآ ﻪﺑ ار

ﺖﺷﻮﻧ ﺪﯾﺎﺑ ﺶﯾﻮﺧ ﺖﻣﺎﺴﻣ رد ﻢﯿﺳ حﻮﻟ ﻪﺑ و رز .

ﻖﯿﻓﻮﺘﻟا ﷲاﺎﺑ و

« ) ص ،نﺎﻤﻫ 35

( .

ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﺰﯿﻧ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا لوا بﺎﺑ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ رد

» ﻦﯿﻃﻼﺳ زا هدراو تﺎﯾﺎﮑﺣ زا ﯽﻀﻌﺑ

« ﺰﻐﻣ ﺮﭘ و ﺰﻐﻧ و ﺮﮑﺑ هدﺎﻌﻟا قﻮﻓ يﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد

نﺎﺘﺳاد نﻮﭽﻤﻫ يزﻮﻣآ ﺖﻓﺮﻌﻣ و ﺰﯿﻣآ ﺖﻤﮑﺣ و

» ﯽﮐﺎﺷ نز ﺮﯿﭘ و ﻦﯿﻨﻣﻮﻤﻟا ﺮﯿﻣا «

و ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ يﺎﻨﻏ ﺮﺑ ًﺎﺘﻘﯿﻘﺣ ﻪﮐ هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ

ﺖﺳا هدوﺰﻓا ناﺪﻨﭼ ود ﺮﺛا ﻦﯾا ﯽﮕﺸﯾﺪﻧا .

8 ﯽﮔﮋﯾو– يﺎﻫ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﯽﮑﺒﺳ

8 - 1 - ا ﻬﺟو ود ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽﻧﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺮﮔ ﮥ

ﯽﮕﺘﺳارآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﯿﻋرد و ﺪﻧزﺎﺳ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ،ﯽﻨﻌﻣ و ﻆﻔﻟ رد ار دﺎﻀﺘﻣ ﺮﻈﻧ

ﻧﺎﺸﻧ ﻦﯾا ؛ﺪﻧراﺪﻧ رود ﺮﻈﻧ زا ﺰﯿﻧ ار ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻟاﻮﺗ و ﯽﮕﺘﺳﻮﯿﭘ ،ﻆﻔﻟ ﮥ

ﺖﺳا ﯽﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻦﻓ رد نﺎﻧآ ترﺎﻬﻣ لﺎﻤﮐ )

،ﯽﯾﺎﺴﻓ رﺎﮕﺘﺳر 1389

:

452 .(

ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﮏﺷ ﯽﺑ و ة

ﻟا ضﺎﯾر دروآ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ نﺎﺴﯾﻮﻧ ﺮﺜﻧ زا ﻪﺘﺳد ﻦﯾا داﺪﻋ رد ﺪﯾﺎﺑ ار دﻮﻠﺨ .

ﻖﻓﻮﻣ ًﻼﻣﺎﮐ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد و ﺖﺳا هداد مﻼﮐ ﯽﻈﻔﻟ ﺶﯾارآ و ﯽﺴﯾﻮﻧ ﺎﺒﯾز ﻪﺑ ﯽﺻﺎﺧ و مﺎﺗ مﺎﻤﺘﻫا هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر رد رود ﺮﻈﻧ زا ار ﯽﻨﻌﻣ ﺐﻧﺎﺟ هﺎﮔ ﭻﯿﻫ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻤﻧ

ﭻﯿﻫ و دراد هﺎﮔ

ﯽﻤﻧ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻢﯿﻨﯿﺑ ﻆﻔﻟ يﺎﻨﻏ ﺎﺑ ار ﯽﻨﻌﻣ ﺮﻘﻓ ،ﯽﺴﯾﻮﻧ زارد

ﺪﻧا ﻞﻣﺎﮑﺗ و ﻪﯾﻮﭘ رد ﻢﻫ تازاﻮﻣ و تاذﺎﺤﻣ ﻪﺑ و مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ ﺮﺛا ﻦﯾارد ﯽﻨﻌﻣ و ﻆﻔﻟ ﻪﮑﻠﺑ ؛ﺪﻨﮐ ناﺮﺒﺟ .

ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ة ﯽﻧﺎﻌﻣ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

ﯽﻠﺻا ﯽﻧﺎﻌﻣ ﻪﺑ نﺎﻨﭼ ار ﯽﻋﺮﻓ ﯽﻣ

ﻫاﺮﯿﺑ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﺴﻣ زا ار ترﺎﺒﻋ ﻪﮐ دﺪﻧﻮﯿﭘ ﮥ

ﺑ و ﺪﺸﮑﻧ ﻞﯾﻮﻄﺗو بﺎﻨﻃا لدﺎﻌﺘﻣ يﺪﺣ زا ﺶﯿ

ﺪﻨﮑﻧ ﻞﯿﻤﺤﺗ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ار ﻆﻔﻟ ﺮﯾﺬﭘ قوذ و .

ار دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﺮﺜﻧ ﯽﻣ

راﺮﻗ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ رﺎﻨﮐ رد ،ﺖﻗد و ﺐﺳﺎﻨﺗ ﺎﺑ ،ﮓﻧر ﺎﮕﻧر و ﻦﯿﻤﺛ يﺎﻫﺮﻫﻮﮔ نآ رد ﻪﮐ دﺮﮐ ﻪﯿﺒﺸﺗ يا ﻪﺘﺷر ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﺘﺷر ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ نآ زا ﻊﻧﺎﻣ ناﻮﻟا ﯽﯾﺎﺒﯾز و شزرا و ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﮥ

ﺘﺳﻮﯿﭘ ﮥ ﯾد نآ يارو زا ،ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ نﺎﻨﭼ ار ﯽﻨﻌﻣ و ﻆﻔﻟ ﻪﮑﻠﺑ دﻮﺷ هﺪ

ﺖﺳا ﻪﺘﺨﯿﻣآ رد ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﯽﺑ و ،ﻆﻔﻟ ﺖﻓاﺮﻇ و ﺖﻗد ِﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ نوﺪﺑ ﻪﮐ

ﻪﺘﺴﻧاد ﯽﻧﺎﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ،ظﺎﻔﻟا ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﯽﻤﻧ

دﻮﺷ .

٧

8 - 2 - ژاو ه يﺎﻫ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻞﻤﻌﺘﺴﻣ تﺎﻐﻟ دوﺪﺣ زا ،ًﺎﺒﻟﺎﻏ ﻪﻧ و ًﺎﻫﺎﮔ ،ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﺮﺜﻧ رد ﻪﮐ ﯽﺑﺮﻋ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﺮﺗاﺮﻓ

.

ﺤﯾﺮﻗ ﺎﺑ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ﮥ

يﺎﻨﮕﻨﺗ زا ار دﻮﺧ هراﻮﻤﻫ ،قوذ ﻒﻄﻟ و قﻼﺧ

» ﯽﻨﺨﺳ راﻮﺷد «

ار ﯽﻧاور و ﯽﯾﺎﺒﯾز ؛ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫر ﯽﻧﺎﺳآ ﻪﺑ

ﻪﺘﺨﯿﻣآ ﻢﻫرد .

،فوﺮﺣ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺚﯿﺣ زا ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﻤﻠﮐ ﻒﯾدر رد ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ لﺎﻤﻌﺘﺳا و بﺎﺨﺘﻧا ﯽﺗرﻮﺻ ﻪﺑ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر رد ﯽﺑﺮﻋ تﺎﻐﻟ ﺎﮕﯿﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺲﻧﺎﺠﺘﻣﺎﻧ و ﻪﻧ ﯽﻤﻧ

ﺪﯾآ . شﻮﮔ ﻪﺑ تﺎﻐﻟ ﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد و ﺖﺴﯿﻧ ﺐﺳﺎﻨﺗ زا ﺪﺣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﻢﻫ ﯽﺑﺮﻋ تادﺮﻔﻣ زا داﺪﻌﺗ نآ

ﮓﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﯽﻣ

راﺮﮑﺗ ًﻻﻮﻤﻌﻣ بﺎﺘﮐ يﺎﺟ يﺎﺟ رد و ﺪﻧا كﺪﻧا رﺎﯿﺴﺑ و تﺎﻤﻠﮐ زا ﺖﺳا يدوﺪﻌﻣ ،ﺪﺳر ﯽﻣ

دﻮﺷ .

ﻨﺴﯾﻮﻧ صﺎﺧ ﮏﺒﺳ و عﻮﺿﻮﻣ يﺎﻀﺘﻗا ﻪﺑ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا رد ﺮﯾاد ،هﺪ

ة رد هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺮﻨﻫ و ﺖﺳا ﻊﯿﺳو ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﯽﺑﺮﻋ نﺎﮔژاو لﺎﻤﻌﺘﺳا و بﺎﺨﺘﻧا

ار ﯽﺑﺮﻋ ﻦﺸﺧ هﺎﮔ و راﻮﺷد نﺎﮔژاو ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺖﺴﯿﻧ دﺎﯾز ﯽﻠﯿﺧ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا رد نﺎﺷداﺪﻌﺗ ﻪﮐ–

- ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ،دﻮﺧ ﻞﺤﻣ رد نﺎﻨﭼ

رﺎﺒﻋ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و ظﺎﻔﻟا ﻞﺛﺎﻤﺗ و نرﺎﻘﺗ ﻪﮐ هداد يﺎﺟ يﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و تادﺮﻔﻣ ار نﺎﮔژاو ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا يراﻮﻤﻫﺎﻧ و ﯽﺘﺷرد ،تا

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا نوﺮﯿﺑ تادﺮﻔﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ نﺎﻨﭼ ار هﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﺟﻮﺗ ،ﺎﻬﯾزﺎﺳ ﻪﻨﯾﺮﻗ رد ﯽﺸﯾﺪﻧا ﮏﯾرﺎﺑ و قوذ ﻒﻄﻟ و ﺪﻧﺎﺷﻮﭙﺑ ﺘﻣﺎﻧ و ﻖﻠَﻗ مﻼﮐ ﺖﻓﺎﯾرد و ﺪﻫﺪﻧ ﺺﯿﺨﺸﺗ سﻮﻧﺄﻣ ﺎﻧ و ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ار ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﺎﯾ ﻆﻔﻟ ﭻﯿﻫ ،سﺎﯿﻗ مﺎﻘﻣ رد و دزادﺮﭙﻧ ﺪﺑﺎﯿﻧ ﻦﮑﻤ

.

8 - 3 - رود عﻮﻨﺼﻣ ﺮﺜﻧ رﺎﺛآ ﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ مﺎﻘﻣ رد دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﺮﺜﻧ ه

يﺎﻫ رﺎﺛآ صﻮﺼﺨﻟا ﯽﻠﻋ و ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ راودا و ﻒﻠﺘﺨﻣ

دراد ﺺﺨﺸﻣ و زﺎﺘﻤﻣ ﯽﺷور ﺰﯿﻧ رﺎﻌﺷا جرد ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺚﯿﺣ زا ﻢﻫد نﺮﻗ عﻮﻨﺼﻣ و رﻮﺜﻨﻣ .

ار يرﺎﻤﺷ ﺖﺸﮕﻧا و دوﺪﻌﻣ رﺎﺛآ ﯽﻣ

ﺖﻓﺎﯾ ناﻮﺗ

ﺮﻌﺷ نآ رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ﻢﻫ ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﺗ و ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ﺮﺜﻧ و

. ﻦﯾﺮﺗرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ و ﻦﯾﺮﺗزﺎﺘﻤﻣ ﺪﯾدﺮﺗﻼﺑ و قﻼﻃﻻا ﯽﻠﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ

ﺖﺳا يﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴﻠﮔ ﺮﻈﻨﻣ ﻦﯾا زا ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ راودا ﯽﻣﺎﻤﺗ رد عﻮﻨﺼﻣ و رﻮﺜﻨﻣ ﺮﺛا .

ًﻻﻮﻤﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺮﺜﮐا ،هﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ نﺎﺘﺴﻠﮔ زا ﺪﯿﻠﻘﺗ ﻪﺑ هرود ﻦﯾا ﺎﺗ ﻪﮐ يرﺎﺛآ رد ﺖﯾرﺎﻋ ﻪﺑ ار ﺮﻌﺷ

ﯽﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ

ﺘﺷر ﻪﺑ نآ ﻦﺘﺳﻮﯿﭘ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﭼ و ،ﺮﻌﺷ ﺶﻨﯾﺰﮔ ﺮﻈﻧ زا ﻪﭼ ترﺎﺒﻋ ﺖﺴﺑ و ﺖﺴﺴﮔ ﮥ

ﻪﺑ ﺮﮔا و دﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ﻊﻨﺼﺗ و ﻒﻠﮑﺗ ﺎﺑ ًاﺮﺜﮐا ،ﺮﺜﻧ

ﺪﯾد ة رود ﺮﮕﯾد و هرود ﻦﯾا عﻮﻨﺼﻣ ﺮﺜﻧ رﺎﺛآ رد يدﺎﯾز دراﻮﻣ ﻢﯾﺮﮕﻨﺑ ﺪﻘﻧ ه

ﺎﻫ ﯽﻣ نآ رد ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﻢﯿﻧاﻮﺗ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﺚﯿﺣ زا ﺎﯾ ،يﺮﻌﺷ ﺪﻫاﻮﺷ

ﺮﻈﻧ ﻪﺑ مﺎﻤﺗ ﺎﻧ و ﺖﺴﺳ ،مﻼﮐ ﻪﺘﺷر ﺎﺑ ﯽﻈﻔﻟ ﯽﮕﺘﺳﻮﯿﭘ و مﺎﺠﺴﻧا ﺖﻬﺟ زا ﺎﯾ و يﻮﻨﻌﻣ ﯽﻣ

يراﻮﺷد ﻪﺑ نﺎﺴﯾﻮﻧ ﺮﺜﻧ ﻪﮐ ﺖﺳاﺪﯿﭘ و ﺪﺳر

ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺪﻧا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺰﯿﻧ هﺎﮔ و–

- ﺪﻨﻧﺎﻫﺮﺑ ترﺎﺒﻋ يﺎﻨﮕﻨﺗ زا ار دﻮﺧ .

هﺪﯾد ﻞﯿﺒﻗ ﻦﯾا زا يدراﻮﻣ ،دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﮏﺒﺳ رد ﻧ

ﯽﻤ دﻮﺷ .

ﺤﯾﺮﻗ ﺎﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﮥ

ﺘﺷر هدﺮﮐ ﺎﻀﺘﻗا ﯽﻨﻌﻣ ﻪﮐ درﻮﻣ ﺮﻫرد دﻮﺧ يﺮﻋﺎﺷ قﻼﺧ ﮥ

و ﻊﻄﻗ ﻪﻧﻮﮔ ﭻﯿﻫ ﯽﺑ ار تارﺎﺒﻋ و ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ﺮﻌﺷ ﻪﺑ ار ﺮﺜﻧ

لﺎﺒﻧد ﯽﻓاﺮﺤﻧا ﯽﻣ

ﺘﺷر رد ﻢﯿﻤﺘﺗ و ﻞﯿﺜﻤﺗ و ﺮﯿﻈﻨﺗ ﺎﯾ ﺪﯿﮐﺎﺗ و ﺪﯿﯾﺎﺗ ﻖﯾﺮﻃ ﻪﺑ ار يﺮﻌﺷ ﺪﻫاﻮﺷ و هدﺮﮐ ﮥ

ﻦﯾا زا و ﺖﺳا هداد يﺎﺟ ﺮﺜﻧ

ﺖﻫﺎﺒﺷ ﺚﯿﺣ دراد يﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴﻠﮔ ﺎﺑ مﺎﻤﺗ

.

8 - 4 - ﯽﻨﻓ زا ﯽﮑﯾ رد ،ﯽﺑﺮﻋ تﺎﯾاور و رﺎﺛآ و رﺎﺒﺧا و يﻮﺒﻧ ﺚﯾدﺎﺣا و ﯽﻧآﺮﻗ تﺎﯾآ لﺎﻤﻌﺘﺳاو سﺎﺒﺘﻗا ،دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﺮﺜﻧ تﺎﺼﺘﺨﻣ ﻦﯾﺮﺗ

ﺖﺳا مﻼﮐ ﺶﯾارآ و تارﺎﺒﻋ ﻦﯿﯾﺰﺗ و ﯽﻧﺎﻌﻣ ﻖﯿﻔﻠﺗ ﺖﻬﺟ .

ﺒﻨﺟ زا سﺎﺒﺘﻗا ﺖﻌﻨﺻ رد ﻪ

يﺎﻫ ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ،ﯽﻈﻔﻟ ة

ﯿﺑ هﺎﮔ ﭻﯿﻫ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﯽﺗوﺎﻔﺗ ﯽﺳرﺎﻓ و ﯽﺑﺮﻋ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و تارﺎﺒﻋ ﻦ

ﯽﻤﻧ ﻦﯾا و ﺪﻬﻧ

ﻢﻫ ﻪﺑ نﺎﻨﭼ ار ود ﯽﻣ

ﺘﺷر ﻪﮐ ﺪﻧﺪﻧﻮﯿﭘ ﮥ

ﻞﻘﺘﻨﻣ ﯽﺳرﺎﻓ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ زا و ﯽﺑﺮﻋ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ زا ترﺎﺒﻋ ﯽﻣ

و ﻊﻄﻗ ﻪﻧﻮﮔ ﭻﯿﻫ ﻪﮑﻧآ ﯽﺑ ؛دﻮﺷ

ﺠﻣ و ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ زا ار ود ﻦﯾا ﻪﮑﻨﯾا نوﺪﺑ و ﺪﺳر ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻌﻣ ﺮﺗاﻮﺗ و ﯽﻟاﻮﺗرد ﯽﻓاﺮﺤﻧا ﺪﻫد نﺎﺸﻧ اﺰ

. ﻦﯾا ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ

ﺘﺷر زا ار نﺎﮐرا ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﺮﮔا ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ نﺎﻨﭼ لﺎﻤﻌﺘﺳا و بﺎﺨﺘﻧا ﮥ

ﯽﻠﻠﺧ نآ ﯽﻣﺎﻤﺗ و ﯽﮕﺘﺳﻮﯿﭘ و ﯽﻧﺎﻌﻣ ﻢﻈﻧ ﻪﺑ ﻢﯿﻨﮐ اﺪﺟ ترﺎﺒﻋ

ﺪﯾآ دراو .

9 - ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ

ﺶﺨﺑ ﺎﯾآ ﻪﮑﻨﯾا ﺎﻫ

ﯽﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ و ﺖﻟاﺪﻋ و ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ باﻮﺑا و لﻮﺼﻓ و ﺶﯿﭘ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر بﺎﺘﮐ رد يراد ﺖﮑﻠﻤﻣ و

و ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖّﻨﺳ و ﯽﻨﻫذ يﻮﮕﻟا

» ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﺴﯾﻮﻧ « ﺑ ﺎﯾ دراد قﺎﺒﻄﻧا ﺎ

» ﺖﻌﯾﺮﺷ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﺴﯾﻮﻧ «

،دراد ﯽﻧﺎﺴﻤﻫ ﯽﻣ

عﻮﺿﻮﻣ دﻮﺧ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪﺷﺎﺑ ﺮﯿﻄﺧ و هﺪﻧزرا ﯽﺸﻫوﮋﭘ و ﻖﯿﻘﺤﺗ .

لﻮﺼﻓ شرﺎﮕﻧ رد ار يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ﺪﯾﺎﺑ ﺎﯾآ ﺮﮕﯾد ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﯽﺑاﻮﺑاو

هزﻮﺣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﮐ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا زا

» ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻪﺸﯾﺪﻧا

مﻼﺳا «

داﺪﻋ رد ﺖﺳا ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ

دادراﺮﻗ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ رد ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ نﻮﭼ ﯽﻧﺎﺴﯾﻮﻧ ﺖﻌﯾﺮﺷ ِرﺎﻤﺷ رد ار يو ﺪﯾﺎﺑ ﺎﯾ و

ﻪﻣﺎﻧ

ا ﻪﺳﺎﯿﺴﻟا رد ﻪﯿﻤﯿﺗ ﻦﺑا و كﻮﻠﻤﻟا كﻮﻠﺳ رد ﯽﺠﻨﺧ نﺎﻬﺑزور ﻦﺑ ﷲا ﻞﻀﻓ نﻮﭼ ﯽﻧﺎﺴﯾﻮﻧ

؟داد يﺎﺟ ﻪﯿﻋﺮﺸﻟ

٨

نﻮﭼ يرﺎﺛآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا يدروﺎﻣ ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا تﺎﻀﻘﻟا ﯽﻀﻗا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ﻪﮑﻨﯾا ﺎﯾ و

» ،هارزﻮﻟا ﻦﯿﻧاﻮﻗ ،كﻮﻠﻤﻟا ﻪﺤﯿﺼﻧ

ﮏﻠﻤﻟا ﻪﺳﺎﯿﺳ و ﮏﻠﻤﻟا قﻼﺧا ﯽﻓ ﺮﻔﻈﻟا ﻞﯿﺠﻌﺗ و ﺮﻈﻨﻟا ﻞﯿﻬﺴﺗ و ﮏﻠﻤﻟا ﻪﺳﺎﯿﺳ

« ﺸﯾﺪﻧا زا ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ وﺮﻤﻠﻗ رد ، ﮥ

رود رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ة

راﺮﻗ ﯽﻣﻼﺳا ﯽﻣ

،ﻪﮐ دﺮﯿﮔ هﺪﯿﻣﺎﻧ ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ ار نآ

شا ﻢﻬﻣ و زﺎﺳ نﺎﯾﺮﺟ و ﺮﮕﯾد ﺮﺛا رد نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ و يﻮﺳ ﺮﮕﯾد زاو ﺪﻧا

ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ

» ﻪﯿﻧﺎﻄﻠﺴﻟا مﺎﮑﺣا

« - رﺎﺑرد يزادﺮﭘ ﻪﯾﺮﻈﻧ رد ﺖﯿﻤﻫا ﺮﭘ ﯽﻣﺎﮔ ﻪﮐ ة

ﺖﺳا ﺖﻓﻼﺧ -

راﺮﻘﻧﺎﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻌﯾﺮﺷ داﺪﻋ رد

ﯽﻣ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ﺎﯾآ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ؛دﺮﯿﮔ ادﺮﭘ ﻪﯾﺮﻈﻧ كﻮﻠﻤﻟا ﻪﺤﯿﺼﻧ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟاﺰﻏ ﺪﻤﺤﻣ مﺎﻣا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ

و ﺖﺳا ﺖﻨﻄﻠﺳ ز

ﺖﺳﺎﯿﺳ مﺮﺟﻻ ﻪﻣﺎﻧ

ﺲﯾﻮﻧ رد و ﺖﺳا ﺰﯿﻧ

» ﺴﻤﻟا يﺮﻬﻈﺘ « ﻪﯾﺮﻈﻧ ﺖﻌﯾﺮﺷ ﺮﯾﺰﮔﺎﻧ و ﺖﺳا ﺖﻓﻼﺧ زادﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ

ﺰﯿﻧ ﺲﯾﻮﻧ ) .

،ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ 1385

:

3 - 122 ،نﺎﻤﻫ ؛ 1382 : 35 .(

ﯽﻟاﺰﻏ و يدروﺎﻣ ﺎﺑ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ يﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ترﻮﺻ رد و ﺎﯾآ ،ﺮﯿﺧا ﺮﻈﻧ ﻪﻄﻘﻧ زا

ﯽﻣ اﻮﺗ ﻪﺸﯾﺪﻧا هزﻮﺣ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ زا ﯽﺧﺮﺑ نﻮﭽﻤﻫ ن

يردﺎﻗ ﻢﺗﺎﺣ ﺮﺘﮐد ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﯽﺳﺎﯿﺳ )

1370 ( دﺮﺗ ﯽﻟاﺰﻏﺪﻤﺤﻣ مﺎﻣا ﻪﺑ كﻮﻠﻤﻟا ﻪﺤﯿﺼﻧ بﺎﺴﺘﻧا ﺖﺤﺻ رد ﻪﮐ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪﯾدﺮﺗ ﻦﯾا و ﺪﻧراد ﺪﯾ

ﯽﻣ ﻧﺎﻣرآ نﺎﯾﺮﺟ زا يراداﻮﻫ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺳر ﯽ

ﮔﺎﯿﺣا ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ يﺮ

» يژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا ﻪﻫد يﺎﻫ

ﺮﯿﺧا يﺎﻫ

« ضرﺎﻌﺗ نآ رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ

رﻮﺼﺗ ﯽﻬﯾﺪﺑ يﺮﻣا يراﺪﻤﺘﻌﯾﺮﺷ و ﺖﻨﻄﻠﺳ ﯽﻣ

ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻌﯾﺮﺷ و ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻦﯿﺑ ضرﺎﻌﺗ ﺮﯾﺮﺤﺗ و ﺮﯾﺮﻘﺗ ﻪﺑ ،دﻮﺷ ِﯽﺴﯾﻮﻧ

ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ ِنﺎﻣاﻮﺗ و نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺖﺧادﺮﭘ يرﻮﭼ

. ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ زا ﯽﮑﯾ ﺪﻨﭼﺮﻫ )

،يدﻮﻟﻮﻣ 1391 : 55 - 149 ( فرژ نوﺪﺑ و ﻪﻧارﺎﮕﻧا هدﺎﺳ

ّﻗاﺪﻣ و يﺮﮕﻧ ﮥ

ﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ و ﺪﻧا هداد ﺦﺳﺎﭘ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا مزﻻ ار يرﻮ

» ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻧ ﺲﯾﻮﻧ « ﻪﺘﺴﻧاد ﻪﺑ ﯽﻟو ﺪﻧا

بﺎﺘﮐ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻂﻘﻓ نﺎﺸﯾا جﺎﺠﺘﺣا و دﺎﻨﺘﺳا ﻪﮑﻨﯾا ﺖﻠﻋ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر «

زا ياﺪﺟ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ ﻪﻣﻼﻋ و هدﻮﺑ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر «

ياراد

نﻮﮔ ﻪﻧﻮﮔ و دﺪﻌﺘﻣ رﺎﺛآ ﻨﯿﻣز رد يﺮﮕﯾد

ﻪ ﺎﻫ ﺖﺣﺎﺳ و نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ :

يﺮﻈﻧ و ﯽﻠﻤﻋ نﺎﻓﺮﻋ و ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ رﻮﺜﻨﻣ تﺎﯿﺑدا =)

ﻖﯾﺮﻄﻟا جاﺮﺳ (

ﻪﻘﻓ ،

ﯽﻟﻻﺪﺘﺳا =)

رد حﻮﺿﻮﻟا 4

ﺪﻠﺠﻣ ( ﯽﺳﺎﻨﺷ لﺎﺟر ، =)

ﻪﯿﻌﻓﺎﺸﻟا تﺎﻘﺒﻃ (

ﯽﮕﺸﯾﺪﻧا و ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ﺮﻌﺷ ، =)

اﺪﺧ رﻮﻧ و ﻢﻟﺎﻋ بﺎﺘﻓآ (

و.

..

هدﻮﺑ ،ﺪﻧا

ﻪﺠﯿﺘﻧ ،لﻻﺪﺘﺳا اﺬﻟ ﺎﺸﯾا جﺎﺠﺘﺣا و يﺮﯿﮔ

ن ﯽﻤﻧ ﺪﺷﺎﺑ دﻮﺼﻘﻣ ﻪﺑ ﯽﻓاو ﺪﻧاﻮﺗ .

ًﺎﻌﺳﻮﺗ و ًﺎﺤﻣﺎﺴﺗ و ﯽﺒﺴﻧ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﯽﻣ

ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ ناﻮﺗ

ﺶﺨﺑ ﻪﮐ يﺎﻫ ﺸﯾﺪﻧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﮥ

بﺎﺘﮐ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر «

ود زا ﺐﻄﻗ

» ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﺴﯾﻮﻧ « و

» ﺖﻌﯾﺮﺷ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﺴﯾﻮﻧ « ﺐﻧﺎﺟ ﻪﺑ

» ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﺴﯾﻮﻧ « دراد ﻞﯿﻣ و ﺶﯾاﺮﮔ .

ًﺎﺘﺠﯿﺘﻧ ﯽﻣ رﺎﻬﻇا ناﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺷاد

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر «

ﻪﻣﺎﻧزرﺪﻧا ﺶﺨﺑ ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﺑدا ﺖﺳا يا زا ﯽﯾﺎﻫ

نﺎﻤﺘﻔﮔ نآ

» ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ «

دراد ﯽﻧﻮﻣﮋﻫ و هﺮﻄﯿﺳ .

ﺮﺑ ﻪﺑ ،ﻊﺳﻮﻣ و ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﮏﯾ رد ﻪﮑﻨﯾا مود دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ﯽﺳر

» دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر

« ،

» سﻮﺑﺎﻗ ﻪﻣﺎﻧ « و

» ﻊﻣاﻮﻟ و تﺎﯾﺎﮑﺤﻟا ﻊﻣاﻮﺟ

تﺎﯾاوﺮﻟا « ﺮﻈﻨﻣ زا دﻮﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺮﺛا ﻪﺳ ﻦﯾا ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﺑز ،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻤﺘﻔﮔ ،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﮏﺒﺳ تﺎﺼﺘﺨﻣ .

ﻊﺑﺎﻨﻣ : ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ،ﺎﺷﺎﭘ )

ﺎﺗ ﯽﺑ ( نﻮﻨﻈﻟا ﻒﺸﮐ ﯽﻠﻋ ﻞﯾﺬﻟا ﯽﻓ نﻮﻨﮑﻤﻟا حﺎﻀﯾا ، ﯽﺑﺮﻌﻟا ثاﺮﺘﻟا ءﺎﯿﺣﻻاراد ،توﺮﯿﺑ ،

.

ﻦﯿﺴﺣ ،ﯽﺒﯿﻄﺧ )

1386 ( ، ﯽﺳرﺎﻓ بدا رد ﺮﺜﻧ ﻦﻓ راوز ،ناﺮﻬﺗ ،مﻮﺳ پﺎﭼ ،

.

رﻮﺼﻨﻣ ،ﯽﯾﺎﺴﻓ رﺎﮕﺘﺳر )

1389 ( ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ عاﻮﻧا ، ﺖﻤﺳ ،ناﺮﻬﺗ ،مود پﺎﭼ ،

.

خودﺮﻣﺎﺑﺎﺑ ،ﯽﻧﺎﺣور )

1382 ( دﺮﮐ ﺮﯿﻫﺎﺸﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ، شوﺮﺳ ،ناﺮﻬﺗ ،

.

،ناﺮﮕﯾد و نﺎﯾ ،ﺎﮑﭙﯾر )

1370 ( ، ناﺮﯾا تﺎﯿﺑدا ﺦﯾرﺎﺗ گﺮﺒﻤﺗﻮﮔ ،ناﺮﻬﺗ ،يزروﺎﺸﮐ وﺮﺴﺨﯿﮐ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،

.

ﻦﯾﺪﻟاﺮﯿﺧ ،ﯽﻠﮐرز )

1999 ( ، مﻼﻋﻻا ،توﺮﯿﺑ ، ﻦﯿﯾﻼﻤﻠﻟ ﻢﻠﻌﻟاراد .

،ﷲا ﺢﯿﺑذ ،ﺎﻔﺻ )

1346 ( ﻦﺨﺳ ﻪﻨﯿﺠﻨﮔ ، ج ،

1 ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ ، .

داﻮﺟ ﺪﯿﺳ ،ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ )

1385 ( ، ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ هدﻮﺘﺳ ،ﺰﯾﺮﺒﺗ ،مود پﺎﭼ ،

.

داﻮﺟ ﺪﯿﺳ ،ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ )

1382 ( ، ﺸﯾﺪﻧا ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﺑ ﯽﻔﺴﻠﻓ يﺪﻣآرد ﮥ

ناﺮﯾا رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺮﯾﻮﮐ ،ناﺮﻬﺗ ،ﻢﺸﺷ پﺎﭼ ،

.

ﺮﺴﺧ ،دروﺪﯿﺷﺮﻓ ،و

) 1363 ( رﺎﺑرد ، ة ﯽﺑدا ﺪﻘﻧ و تﺎﯿﺑدا ج ،

1 ﺮﯿﺒﮐ ﺮﯿﻣا ،ناﺮﻬﺗ ، .

ﻢﺗﺎﺣ ،يردﺎﻗ )

1370 ( ، ﺸﯾﺪﻧا ﮥ ﯽﻟاﺰﻏ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ و ﯽﺳﺎﯿﺳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﻓد ،ناﺮﻬﺗ ،لوا پﺎﭼ ،

.

ﻢﯾﺮﮑﻟاﺪﺒﻋﻼﻣ ،سرﺪﻣ )

1984 ( ، ﻟﺎﻣ ﻪﻨﺑ ﮥ نارﺎﯿﻧاز ] ناﺪﻧﺎﺧ يﺎﻫ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد [

ﻖﯿﻔﺷ ﻪﻌﺒﻄﻣ ،داﺪﻐﺑ ، .

...

) 1369 ( ﺸﻧاد ، ﻦﯾد و ﻢﻠﻋ ﺖﻣﺪﺧ رد دﺮﮐ ناﺪﻨﻤ ﻤﺟﺮﺗ ،

ﮥ تﺎﻋﻼﻃا ،ناﺮﻬﺗ ،ﺐﺴﻧ يراﻮﺣ ﺪﻤﺣا .

٩

ﻦﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ،يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ )

1387 ( ، دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﺶﺷﻮﮐ ﻪﺑ ،

: ،ناﺮﻬﺗ ،لوا پﺎﭼ ،يرﻮﭼ ﯽﻔﻨﺼﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﯿﺳ ،ﯽﺳرﺪﻣ فرﺎﻋ ﻼﻣ

ناوﺮﯿﺳ . ...

) 1378 ( ﻖﯾﺮﻄﻟا جاﺮﺳ ، مﺎﻤﺘﻫا ﻪﺑ ،

: نﺎﺘﺳدﺮﮐ ،جﺪﻨﻨﺳ ،ﯽﻣارﻮﻫ يازﺮﯿﻣ .

ﺪﻤﺤﻣ ،يﺮﮑﻣ )

1327 ( ،

» ﺨﺴﻧ ود ﯽﺳرﺮﺑ ﮥ

دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر و ﻖﯾﺮﻄﻟا جاﺮﺳ ﯽﻄﺧ

« ﻠﺠﻣ ، ﮥ هرﺎﻤﺷ رﺎﮔدﺎﯾ 46

ﺺﺻ ، 48 - 38 .

ﺰﯾﺰﻌﻟاﺪﺒﻋ ،يدﻮﻟﻮﻣ )

1391 ( ،

» ناﺮﯾا رد ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺖﻨﺳ ﺎﺑ يرﻮﭼ ﻒﻨﺼﻣ دﻮﻠﺨﻟا ضﺎﯾر ﺖﺒﺴﻧ

« ناﻮﯾﺮﻣ ،ﺎﯾﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ، .

ﯽﺳﻮﻣ ،ﯽﻔﺠﻧ )

1382 ( ﻔﺴﻠﻓ رﻮﻬﻇ ﺐﺗاﺮﻣ ، ﮥ

ﺪﻤﺗ رد ﺖﺳﺎﯿﺳ ﯽﻣﻼﺳا ن

) ﻔﺴﻠﻓ و نﻮﺘﻣ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﮥ

ناﺮﯾا و مﻼﺳارد ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺦﯾرﺎﺗ ،(

ﺴﺳﻮﻣ ،ناﺮﻬﺗ ،لوا پﺎﭼ ﮥ

ﺸﯾﺪﻧاو ﺶﻧاد ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﮥ

ﺮﺻﺎﻌﻣ .

ﻦﯿﺴﺤﻣﻼﻏ ،ﯽﻔﺳﻮﯾ )

1355 ( ، ﻢﻠﻗ ﻞﻫا ﺎﺑ يراﺪﯾد ج ،

1 ﺪﻬﺸﻣ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا ،ﺪﻬﺸﻣ ، .