١
نﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻞﯿﻠﺤﺗ نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ
ﺢﺻﺎﻧ ﺖﺤﯿﺼﻧ كﺮﺗ و صﺮﺣ زا ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ
نﺎﻘﻫد ﯽﻠﻋ
ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز رﺎﯿﺸﻧاد ﺰﯾﺮﺒﺗ ﺪﺣاو
هزﺎﺗ يﺪﺟ ﺎﯾؤر ﺪﻨﮐ
ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ﺰﯾﺮﺒﺗ ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
هﺪﯿﮑﭼ دﻮﺷ ﯽﺳرﺮﺑ يﻮﻨﺜﻣ مﻮﺳ ﺮﺘﻓد زا ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ ﺖﯾﺎﮑﺣ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد .
رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺖﯿّﻠﮐ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
دراد ﯽﻧاواﺮﻓ ﺖﯿﻤﻫا نﺎﺘﺳاد ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻦﺘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ نآ رد ﻪﮐ ـ ﻦﺘﻣ ياﺰﺟا ﺐﺳﺎﻨﺗ و ﯽﮕﺘﺳﻮﯿﭘ.
ﯽﯾﺎﺒﯾز يﺎﻫ
رد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ رﺎﻨﮐ
ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻖﻧور ،ﯽﺑدا ﺪﻘﻧ ﮥﺻﺮﻋ رد ـ دﻮﺷ .
،نﻮﭼ يﺮﺻﺎﻨﻋ سﺎﺳا ﺮﺑ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا
ﮓﻧﺮﯿﭘ نورد ، ،ﺪﯾد ﮥﯾواز ،ﺖﯿﺼﺨﺷ ،ﻪﯾﺎﻣ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
و ...
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ درﻮﻣ .
ﺖﻠﻋ ﻂﺑاور ندﻮﺒﻧ ﻢﮑﺤﻣ نﻮﭼ ﯽﺗﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪﺘﺒﻟا -
ر نﺎﯿﻣ ﯽﻟﻮﻠﻌﻣ ،ﺎﻫداﺪﯾو
ﻞﯿﻠﺤﺗ ،ﯽﻧﺎﻌﻣ ﯽﻋاﺪﺗ ﺖﯿﺼﺨﺷ
و ﺖﯾاور ﺖﯿﻔﯿﮐ ،ﺎﻫ ...
ار
ﯽﻣ دوﺰﻓا دراﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ناﻮﺗ .
ندﻮﺑ ﯽﺘﻨﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﻮﻨﺜﻣ
كﺮﺘﺸﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺢﯿﺿﻮﺗ و ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺎﻬﻨﺗ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ ندﻮﺑ ﺪﯾﺪﺟ و
ﻪﺼﻗ و نﺎﺘﺳاد ﯽﮔﮋﯾو ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﯽﻠﮐ هﺎﮕﻧ ﺎﺑ ﺐﻃﺎﺨﻣ ﺎﺗ هدﻮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ
اد يﺎﻫ ﺪﺑﺎﯾرد ار ﺮﺛا ﻦﯾا ﯽﻧﺎﺘﺳ .
هژاوﺪﯿﻠﮐ :ﺎﻫ
،يﻮﻨﻌﻣ يﻮﻨﺜﻣ ،ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ ﺖﯾﺎﮑﺣ
نﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺐﺣﺎﺻ را و ﺪﻘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻬﻧآ ﺎﺻﻮﺼﺨﻣ ،تﺎﯿﺑدا ﻢﻠﻋ ناﺮﻈﻧ ﻪﺘﺷاد رﺎﮐ و ﺮﺳ ،ﯽﺑدا نﻮﺘﻣ ﯽﺑﺎﯾز
،ﺪﻧا ،تﺎﯿﺑدا ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ ﺶﻘﻧ ود
ﻪﮐ ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد نﺎﯿﺑ ،ﯽﻧﺎﺘﺳاد تﺎﯿﺑدا ﺎﺻﻮﺼﺨﻣ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ
: شزﻮﻣآ و ﯽﻣﺮﮔﺮﺳ .
ﺎﯿﻧﺎﺛ و ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻨﻨﮐ مﺮﮔﺮﺳ ﺪﯾﺎﺑ ﻻوا ﯽﺑدا ﺮﺛا ﮏﯾ ﯽﻨﻌﯾ
هﺪﯾا ﺎﯾ و يﺰﯿﭼ ﺪﻫﺪﺑ دﺎﯾ ﺶﻧﺎﺒﻃﺎﺨﻣ ياﺮﺑ ار يا
. و هﺪﻨﻨﮐ مﺮﮔﺮﺳ ﺎﻓﺮﺻ ﺮﺛا ﮏﯾ ﻪﮑﻨﯾا ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ لﺎﺤﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻧزﻮﻣآ ﺎﯾ
ﺎﻣا ،ﺪﺳر
ﺑدا ﻢﻠﻋ ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ ﻪﺘﺴﻧاد ﻞﻣﺎﮐ و هدﻮﺘﺳ ار يﺮﺛا تﺎﯿ
زا ﻪﮐ ﺪﻧا دﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻨﻣ هﺮﻬﺑ ﯽﮔﮋﯾو ود ﺮﻫ
مﻮﻬﻔﻣ ،ﯽﻣﺮﮔﺮﺳ هﻮﯿﺷ زا ه
هﺪﯾا ﺎﯾ دزﻮﻣﺎﯿﺑ ار يا .
ار ﻪﻔﯿﻇو و ﺶﻘﻧ يﺎﻔﯾا رﺎﻈﺘﻧا ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﻣﺮﻓ ﺪﻘﻧ و ﻮﻧ ﺪﻘﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﺑداﺪﻘﻧ يﺎﻫدﺮﮑﯾور ﯽﺧﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ
ﺮﺛا ﮏﯾ زا ﻪﯾﺮﻈﻧ ﺎﻓﺮﺻ و ﻪﺘﺴﻧاد دودﺮﻣ ﯽﺑدا
» ﺮﻨﻫ ياﺮﺑ ﺮﻨﻫ
« ﻪﺘﺷاد لﻮﺒﻗ ار ا
ﯿﺑدا ياﺮﺑ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﮐ ﺪﻧ ﯽﺘﻟﺎﺳر ﻪﻧﻮﮔ ﭻﯿﻫ تﺎ
هﺪﺸﻧ ﻞﺋﺎﻗ ار ﺪﻧا
. يدراﻮﻣ ﯽﺧﺮﺑ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﯽﻤﻧ ﯽﺑداﺪﻘﻧ دﺮﮑﯾور ﭻﯿﻫ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺪﯾﺎﻤﻧ رﺎﮑﻧا ﺎﯾ و ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﯾدﺎﻧ ار ﺎﻬﻧآ ﺪﻧاﻮﺗ .
ﺮﺻﺎﻨﻋ
هراﻮﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﺘﺳاد ﯽﻣ و هدﻮﺑ ﯽﺑدا ناﺪﻘﺘﻨﻣ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . دﺮﻔﻠﯾو لا . يﺎﻫ شور بﺎﺘﮐ رد ﺶﻧارﺎﮑﻤﻫ و
ﯽﺑدا ﺮﺛا ﮏﯾ ياﺮﺑ ﺮﺼﻨﻋ ﺖﻔﻫ ،ﯽﺑداﺪﻘﻧ هدﺮﮐ ﺮﮐذ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا
ﯽﻣ راﺮﻗ ﻦﯾﺪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا ﺪﻨﺷﺎﺑ
: ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ )
Setting (
ﮓﻧﺮﯿﭘ ) (Plot رﺎﺘﺧﺎﺳ و )
Structure (
ﺖﯿﺼﺨﺷ ، يزادﺮﭘ
) Characterization (
ﮏﺒﺳ ، )
Style ( ﺎﻀﻓ ، ) Atmosphere (
و
نﻮﻤﻀﻣ ) Theme .(
د نﺎﺘﺳاد ﺖﯾاور ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﯾا نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا ر )
Narrative technique (
راﺮﻗ ﯽﺳﺮﺑ درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ .
نﺎﺘﺳاد ﻪﺻﻼﺧ
ﻦﯾا رد نﺎﺘﺳاد ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ دراو رود ﯽﻫار زا ﻪﻨﺳﺮﮔ و ﻪﺘﺴﺧ ﺮﻓﺎﺴﻣ ﯽﻫوﺮﮔ .
ﺪﻨﯿﺑ ﯽﻣ ار نﺎﺸﯾا قﺎﻔﺗا ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯽﯾﺎﻧاد
ﻪﺒﯾﺮﻏ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ رد ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا و اﺮﭼ ﺪﻧرﻮﺨﺑ و ﺪﻨﻨﮐ رﺎﮑﺷ ﻪﭽﺑ ﻞﯿﻓ ﯽﮕﻨﺳﺮﮔ ﻊﻓر ياﺮﺑ ادﺎﺒﻣ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ راﺪﺸﻫ نﺎﺸﯾا ﻪﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﻪﮐ
دﺮﮐ ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺑﺎﻧ ار نﺎﯿﭼرﺎﮑﺷ ﺪﺘﻔﯿﺑ ﺶﯾﺎﻫ ﻪﭽﺑ ياﺮﺑ ﯽﻗﺎﻔﺗا ﻦﯿﻨﭼ ﺮﮔا و ﺖﺳا ﻦﯿﻤﮐ رد ﻪﺸﯿﻤﻫ ﻞﯿﻓ ردﺎﻣ .
ﻪﺳ ﯽﻣﻮﺷ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ ﻪﺑ و ﻪﺘﺷﺎﮕﻧا هﺪﯾﺪﻧ ار ﺎﻧاد ﺢﺻﺎﻧ ﺖﺤﯿﺼﻧ ،هوﺮﮔ ﻦﯾا زا ﺮﻔﻧ ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ رﺎﭼد
. ﺮﺑ ﻪﮐ ﺮﻔﻧ ﮏﯾ ﺎﻬﻨﺗ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد
ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ تﺎﺠﻧ گﺮﻣ زا هﺪﺷ هﺮﯿﭼ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ندرﻮﺧ رد دﻮﺧ ﺲﻔﻧ .
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ) Setting (
ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﺻﺎﺧ ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ و ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ،نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ،دﻮﺷ ﯽﻣ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﻧﺎﮑﻣ و ﯽﻧﺎﻣز عﻮﻧ ود ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ .
زا ﻪﮐ يرﻮﻃ نآ
ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ نﺎﮑﻣ مﺎﻧ ﺮﮐذ ؛ﺖﺳا نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ،ﻞﯿﻓ ﯽﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ ﻪﮑﻨﯾا و هدﻮﺑ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ اﺮﻫﺎﻇ ،ثداﻮﺣ عﻮﻗو نﺎﮑﻣ ،ﺪﯾآ ﯽﻣﺮﺑ نﺎﺘﺳاد
٢
هدﻮﺑ نﺎﺘﺳاد ندﺮﮐ ﺮﯾﺬﭘروﺎﺑ ﺖﺳا
. هﺪﺸﻧ ﻪﺋارا نﺎﺘﺳاد رد ﯽﻧﺎﻣز ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ،
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ و نﺎﻣز ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﮐ ﺪﺳر
رود رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﮓﻧﺮﯿﭘ ) (Plot رﺎﺘﺧﺎﺳ و )
Structure (
نﺎﺘﺳاد
حﺮﻃ ،ﮓﻧﺮﯿﭘ ،
ﯽﻫاﺮﻤﻫ نﺎﯾﺎﭘ ﺎﺗ زﺎﻏآ زا ار نﺎﺘﺳاد ﻢﺠﺴﻨﻣ ﯽﯾﻮﮕﻟا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﺘﺳاد ﻞﺻا يﺪﻨﺑ ﺖﻠﮑﺳا و هدﻮﻟﺎﺷ و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
دراد ﯽﻣ او ﯽﻧﺎﺘﺳاد لﺎﻤﻋا ﯽﯾاﺮﭼ يﻮﺠﺘﺴﺟ ﻪﺑ ار هﺪﻨﻧاﻮﺧ ﮓﻧﺮﯿﭘ ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ .
و ﺖﻠﻋ ﻂﺑاور ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﮓﻧﺮﯿﭘ ﺚﺤﺑ رد
نﺎﺘﺳاد رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯿﯿﺒﺗ و نﺎﺘﺳاد ياﺰﺟا ﯽﻟﻮﻠﻌﻣ دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ
. ﺖﻬﺟ زا ،نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ حﻮﻄﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ ياﺮﺑ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا ﮓﻧﺮﯿﭘ
ﺖﻟﺎﺣ رد دﺎﯾز هﺪﻨﻧاﻮﺧ و دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺋارا ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ و ﻞﻣﺎﮐ تﺎﯿﺋﺰﺟ ﺎﺑ نآ يﺎﻫ لﻮﻠﻌﻣ و ﺎﻫ ﺖﻠﻋ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ اﺮﯾز ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻢﻬﻓ ﻞﺑﺎﻗ ،ﯽﮔدﺎﺳ ﺪﻧﺎﻣ ﯽﻤﻧ ﯽﻗﺎﺑ رﺎﻈﺘﻧا و ﻖﯿﻠﻌﺗ .
ﻦﯾا ﮓﻧﺮﯿﭘ ،ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ نﺎﺘﺳاد ﺮﯾﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺶﮑﻤﺸﮐ و لاﺪﺟ ﮏﯾ يوﺎﺣ نﺎﺘﺳاد
ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺮﮔ
ﯽﻣ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ﯽﻫار ناﺮﻓﺎﺴﻣ زا ﯽﻫو دﺮﻓ ﺪﻧﻮﺷ
هار رد ﯽﯾﺎﻧاد ناﺮﻓﺎﺴﻣ
ﯽﻣ ار ﻧآ ﻪﺑ و ﺪﻨﯿﺑ ﺎﻬ
ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ ار ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﺪﻧرﻮﺨﻧ مﺎﻘﺘﻧا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ -
ﻞﯿﻓ ردﺎﻣ زا ﻪﭽﺑ
نآ - ﺎﻫ ﻠﯿﻓ ﻪﭽﺑ هار رد ناﺮﻓﺎﺴﻣ ﯽ
ﯽﻣ ار و ﺪﻨﻨﯿﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﯽﮕﻨﺳﺮﮔ ﯽﻣ
ﺪﻧرﻮﺧ ). ﺎﻣا
رﺎﮑﺷ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﺞﯾار ناﺪﻨﭼ ﯽﻣدآ ﻂﺳﻮﺗ نآ ﺖﺷﻮﮔ ندرﻮﺧ و
؟ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﮐ ﮓﻧﺮﯿﭘ ﻒﻌﺿ
، ﯽﻌﻗاو ﺮﯿﻏ مﺪﻋ و ندﻮﻤﻧ هﻮﻠﺟ
ﻪﺘﺷر مﺎﮑﺤﺘﺳا ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻧﻼﻘﻋ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ثداﻮﺣ
(.
ﯽﻟو نآ زا ﯽﮑﯾ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﻫ
زا يوﺮﯿﭘ ﺎﻧاد دﺮﻓ فﺮﺣ
ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺖﺷﻮﮔ زا
ﻤﻧ ﯽ درﻮﺧ ، ردﺎﻣ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ
شا ﻪﭽﺑ نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ ﺖﺧﺎﻨﺷ
، ﯽﻣ ار نﺎﺸﻧﺎﻫد د زا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ و ﺪﯾﻮﺑ
ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺖﺷﻮﮔ يﻮﺑ نﺎﺸﻧﺎﻫ
ﯽﻣ هﺪﻣآ ا ﻪﮐ يدﺮﻣ ﻪﺑ و درﻮﺧ ﯽﻤﻧ ﯽﺒﯿﺳآ هدرﻮﺨﻧ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺖﺷﻮﮔ ز
ﺪﻧز .
ﻪﯾﺎﻣ نورد نﺎﺘﺳاد
(Theme) :
ﻬﻓ ﯽﻠﮐ كاردا زا نﺎﺘﺳاد ﻢ ﻪﺒﻨﺟ ﻦﯾﺮﺗ
و عﻮﺿﻮﻣ ﻪﮐ ،نآ يﺎﻫ زﺎﻏآ ﺪﺷﺎﺑ ﻢﺗ
ﯽﻣ دﻮﺷ .
» ﺖﺳا يﺮﺛا ﺮﻫ رد ﻂﻠﺴﻣ و ﯽﻠﺻا ﺮﮑﻓ ،ﻪﯾﺎﻣ نورد .
ﻪﺘﺷر ﺎﯾ ﻂﺧ ﯽﻣ هﺪﯿﺸﮐ ﺮﺛا لﻼﺧ رد ﻪﮐ يا
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و ﺖﯿﻌﺿو و دﻮﺷ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﯿﭘ ﻢﻫ ﻪﺑ ار نﺎﺘﺳاد يﺎﻫ
ﺪﻫد . نورد ،ﺮﮕﯾد ﯽﻧﺎﯿﺑ ﻪﺑ ار ﻪﯾﺎﻣ
ﻪﺸﯾﺪﻧا و ﺮﮑﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هدﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﻤﮐﺎﺣ
ﯽﻣ لﺎﻤﻋا نﺎﺘﺳاد رد هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﺪﻧا ﺪﻨﮐ
. ﻫ ﻪﺑ ﻦﯿﻤ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻬﺟ ﻪﯾﺎﻣ نورد ﺪﻨﯾﻮﮔ
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﮐاردا و يﺮﮑﻓ ﺖﻬﺟ يﺮﺛا ﺮﻫ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار شا
ﺪﻫد « ) ﺎﺻﺮﯿﻣ ،ﯽﻗد 174:1360 .(
» نورد ﻒﺸﮐ ﻪﯾﺎﻣ
دﺎﺠﯾا مﺰﻠﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﮏﯾ
ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ نﺎﻤﻫ ،طﺎﺒﺗرا ﻦﯾا و ﺖﺳا نوﺮﯿﺑ نﺎﻬﺟ و ﺮﺛا ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا .
« )
،ﺰﻟﻮﮑﺳا 22:1383 .(
صﺮﺣ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ﯽﻠﺻا ﻪﯾﺎﻣ نورد ﺖﺳا ﺲﻔﻧ ياﻮﻫ و
. و ﯽﻣ رﻮﮐ ار ﯽﻣدآ ﻊﻤﻃ و صﺮﺣ ﻪﮑﻨﯾا ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا ار مﺰﺣ و ﺪﻨﮐ
دﺮﺑ .
) ﺪﻧز نﺎﺘﻫر ﻊﻤﻃ ﻪﮐ ادﺎﺒﻣ ﻦﯿﻫ (
نورد و ﺖﺳﺎﻋد ﯽﻋﺮﻓ ﻪﯾﺎﻣ .
نﺎﺤﺻﺎﻧ ﺖﺤﯿﺼﻧ كﺮﺗ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ
نآ تﺎﻌﺒﺗ و ،
ﻣﺬﻣ ،ﺖﺒﯿﻏ و رﻮﻀﺣ رد رﻮﻣا نﺎﯾﺮﺟ زا اﺪﺧ يﺎﯿﻟوا ندﻮﺑ هﺎﮔآ ﻞﻤﻋ تﺎﻓﺎﮑﻣ زا ندﻮﺑ ﻞﻓﺎﻏ و ﺖﺒﯿﻏ ﺖ
.
» ﮐ ﻒﯾﺎﻄﻟ ﺮﯾﺎﺳ ﻦﯿﺑ رد ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ﻪﯿﻓﻮﺻ و دﺎﻫز زا ﺎﻧﻻﻮﻣ ﻪ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ ﻪﺼﻗ ﺪﻨﮐ ﺰﺟ هار ناﺮﯿﭘ دﺎﺷرا و ترﺎﺷا ﻪﮐ ﺪﻫد
ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﮑﻧ بﻮﺠﺤﻣ ﻖﺣ ﺖﻓﺎﯾرد زا ار ﺎﻬﻧآ زآ و صﺮﺣ ﻪﻄﻠﺳ و ﺪﻨﺷﺎﺑ لﻮﺒﻗ هدﺎﻣآ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ رد ﯽﻤﻧ رد
ﻪﻫﻮﺒﻧا زا ور ﻦﯿﻤﻫ زا و ،دﺮﯿﮔ
ﮏﻟﺎﻫ يرﺎﯿﺴﺑ مﺎﻋ ﯽﻤﻧ يدوﺪﻌﻣ ﺰﺟ و ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ هاﺮﻤﮔ و
ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ يوﺮﯿﭘ دﺎﺷر و ﺖﯾاﺪﻫ ﻞﯿﺒﺳ زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ .
ﺖﺳوا داﺮﻣ ﻪﭽﻧآ ﻊﻗاو رد و
د زا ار ﺎﻬﻧآ اﻮﻫ و صﺮﺣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ شﻮﮔ رد ءﺎﯿﻟوا تﻮﻋد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا نﺎﯿﺑ ﯽﻤﻧ هار ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد بﺎﺠﺣ رد ﻖﺣ كر
آ و ﺪﺑﺎﯾ ﻧ ﺎﻬ
ﯽﻣ ﯽﺴﺣ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﻔﯿﺟ ﻪﺑ نﺎﻫد ﻪﮐ ﺪﻧراﺪﻧ ﯽﯾﺎﻫر ﺶﯾﻮﺧ ﯽﮔدﻮﻟآ ﻦﯾا ﺖﺑﻮﻘﻋ زا ﺪﻨﯾﻻآ
. ﺑ ﺎﻧﻻﻮﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد ﯽﺘﯾﺎﮑﺣ ﻞﻘﻧ ﺎ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯿﮔﻮﺑ زا ار نآ و ﺖﺴﻫ ﯽﻣدآ سﺎﻔﻧا رد هﺎﻨﮔ يﻮﺑ و ماﺮﺣ يﻮﺑ ﻪﮐ ﺪﻫ ﯽﻣ ﺮﺑ ار ﻖﻠﺧ سﺎﻔﻧا ﻪﮐ نودﺮﮔ ناﺮ
ﯽﻤﻧ ﺪﻧﺮﻤﺷ ناﻮﺗ
ﻦﯿﻤﻫ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد و ﺖﺷاد ﯽﻔﺨﻣ ﺳا هﺎﻨﮔ يﻮﺑ
ﯽﻣ اﻮﺳر ار ﺶﯾﺪﻧاﺮﮑﻣ رﺎﮑﻬﺒﺗ ﻪﮐ ﺖ ﯽﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﯽﺘﺣ و ﺪﻨﮐ
رد نﺎﺴﻧا يﺎﻋد ﺎﺗ دﻮﺷ
رد نآ زا در ﺰﺟ يﺮﮕﯾد باﻮﺟ و دﻮﺷ دودﺮﻣ ﻖﺣ هﺎﮔرد ﺪﯾﺎﯿﻧ ﻞﺻﺎﺣ نآ ياﺮﺑ هﺎﮔ
. « ) ﻦﯾرز بﻮﮐ 1386 ، هزﻮﮐ رد ﺮﺤﺑ ،
ص 395،394 (
» ﻮﺟﻮﻣ ﺎﺗ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺐﺒﺳ جاﺰﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﻢﻫ لﻮﮐﺎﻣ و ﻞﮐآ يﺎﯿﻧد رد ﯽﯾاﺬﻏ زا هﺪﻧز د
ﯽﻣ مﺎﻄﻓ ﺖﺷاد نودﺎﻣ ﻪﺒﺗﺮﻣ رد ﻪﮐ ﺎﺗ ﺪﺑﺎﯾ
ﻪﺒﺗﺮﻣ رد ﻪﮐ ﯽﯾاﺬﻏ ﺪﺘﻓا رﺎﮔزﺎﺳ يو جاﺰﻣ ﺎﺑ ﺖﺳوا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺗﺮﺑ
.
لاﺪﺑا ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﻢﻫ مﺎﻋ ﻖﻠﺧ ﯽﻣ ﺲﺣءاروﺎﻣ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﻖﺣ
ﺲﻧا و ﺖﺧﺎﻨﺷﺎﻧ زا ﻢﯿﺑ ،ناﺪﻫز ﻪﺑ هدﺮﮐ ﻮﺧ ﻦﯿﻨﺟ ﻦﯿﻤﻫ ﻞﺜﻣ ،ﺪﻨﻧاﻮﺧ
ﺎﻬﻧآ ،تﺎﯿﻬﺘﺸﻣ و تﺎﻓﻮﻟﺄﻣ ﺎﺑ ﺤﺻﺎﻧ لﻮﻗ و تﻮﻋد لﻮﺒﻗ زا ار
ﯽﻣ زﺎﺑ نﺎ دراد
. ﻪﺼﻗ لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد ﻬﻧآ
ﯽﻣ ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ نﺎﺘﺳاد ﻪﺑ ﺎ -
ﻧﻻﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﺠﻨﯾا ﺪﻧﺪﯾد ﺶﯾﻮﺧ ياﺰﺳ و ﺪﻧدﺮﮐ ﺢﺻﺎﻧ ﺖﺤﯿﺼﻧ كﺮﺗ ﻪﮐ ﺪﻧﺎﻣ ﯽﻣ مﺰﺣ ﺖﯾﺎﻋر ﻪﺑ ماﺰﻟا ار ﮏﻟﺎﺳ ﺎ
نﺎﺸﻧ ﺮﻃﺎﺧ و ﺪﻨﮐ
٣
ﯽﻣ ﺪﯾﺎﺒﻧ ،ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ ﻦﯾا ﻞﺜﻣ ﻪﮐ دزﺎﺳ ﻪﺑذﺎﺟ
ﻪﮐ ﺐﯾﺮﻓ هﺎﭼ رد ار دﻮﺧ نﺎﺟ و راداو طﺎﯿﺘﺣا كﺮﺗ ﻪﺑ ار يو ﻪﻤﻘﻟ قوذ نﻻﻮﻏ
هﺪﻨﮐ يو هار ﺮﺳ رد نﺎﺑﺎﯿﺑ ﺪﻨﮐ هﺎﺒﺗ ﺪﻧا
.) بﻮﮐ ﻦﯾرز 1368
ج،
1 ص ، 25 (
ﯽﻋاﺪﺗ
» نﺎﺘﺳاد سﺎﺳا ﯽﻣ صﺎﺧ نﺎﺘﺳاد ﮏﯾ ﯽﻋاﺪﺗ ﺐﺒﺳ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺖﺳا ﯽﻋاﺪﺗ يﻮﻨﺜﻣ رد ﯽﯾﻮﮔ
ﺪﻧﻮﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺘﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ
ﯽﻋاﺪﺗ نﺎﺘﺳاد رد نورد ﺎﻫ
نﺎﺘﺳاد زا يرﺎﯿﺴﺑ ﯽﻋاﺪﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﮑﻨﯾا ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ و ﻪﯾﺎﻣ ﯽﻠﯿﺜﻤﺗ و ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ رد ﻪﺸﯾر ﺖﺳا يﻮﻨﺜﻣ يﺎﻫ
دراد ﺮﺛا ندﻮﺑ ﻢﻬﻣ
باﺬﺟ و ندﺮﮐ ﻢﻬﻓ ﻞﺑﺎﻗ ياﺮﺑ ور ﻦﯾا زا ﺖﺳا ﺐﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺛا ﻦﯾا رد يﻮﻟﻮﻣ فﺪﻫ ﻦﯾﺮﺗ
د ﻪﮐ ﯽﻨﯿﻣﺎﻀﻣ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ندﺮﮐ هرﺎﺑر
ﯽﻣ ﻦﺨﺳ نآ ﯽﻣ ﺖﯾاور ﯽﻠﯿﺜﻤﺗ نﺎﺘﺳاد ﺪﯾﻮﮔ
رد ﯽﻤﻬﻣ ﯽﻋاﺪﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻨﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺪﻨﮐ
ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﺘﮑﻧ ﺎﻣا ﺖﺳا يﻮﻨﺜﻣ نورد ﺎﯾ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺐﻟﺎﺟ و
ﺖﺳا يﻮﻨﺜﻣ رد نﺎﺘﺳاد ﯽﻋاﺪﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻞﮑﺷ ود ﻪﺑ ﻪﯾﺎﻣ :
ﮏﯾ ﯽﻋاﺪﺗ
اﺮﺑ نﺎﺘﺳاد ﺎﺘﺳاد ﯽﻋاﺪﺗ و ،ﺚﺤﺑ درﻮﻣ يﺎﻨﻌﻣ ي
ن هﺮﯿﺠﻧز يﺎﻫ ا
ﻪﮐ ي ﯽﻣ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﻪﺘﺳد ود ﻪﺑ دﻮﺷ
: نﺎﺘﺳاد هﺮﯿﺠﻧز يﺎﻫ تﺪﺣو ﺎﺑ يا
ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ تﺪﺣو ﺎﺑ يا هﺮﯿﺠﻧز يﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد و ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻢﻫ يﺎﻫﻮﮕﻟا سﺎﺳا ﺮﺑ و
. « ) ﯽﮑﺸﻣﺎﺑ ، 1393 ص ، 153 ، 152 (
ﺰﻣر ﻣ ﻦﯿﺑ زا ار ﻖﯿﻠﻌﺗ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﻪﮑﻨﯾا ﺎﺑ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﯽﯾﺎﺸﮔ ﯽ
ﻪﻧﻮﮔ ندﻮﺑ ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ دﺮﺑ ﯽﻣ ﺮﯿﺧﺄﺗ ﻪﺑ ترﺪﻧ ﻪﺑ ﺮﺛا
ﻦﯾا زا ﺪﺘﻓا
ﺪﺷﺎﺑ مزﻻ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺮﻫ رد ور ،
نﺎﺘﺳاد نﺎﯾﺎﭘ ﺎﯾ ﻪﻧﺎﯿﻣ ،اﺪﺘﺑا ،
ددﺮﮔ ﯽﻣ ﻪﺋارا ﻞﯾوﺄﺗ .
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﻞﯾوﺄﺗ درﻮﻣ ﯽﻧﺎﺘﺳاد يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﺘﺳاد .
ﻞﯿﻓ ﺖﺷﻮﮔ ندرﻮﺧ ﻪﺑ ﺎﻧﻻﻮﻣ ﯽﺘﻗو ﺗ ﮏﯾ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ زﺎﺑ ﺮﯿﺴﻔﺗ ﮏﯾ ﯽﻧﺎﺘﺳاد داﺪﯾور ياﺮﺑ ﺪﺳر ﯽﻣ
ﺢﯿﻤﻠ ﻪﮐ دروآ ﯽﻣ
ﯽﻣ ﯽﻨﺘﻣاﺮﻓ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ عﺎﺟرا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ دﻮﺷ
رد ﻦﯾا ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪﺑ اﺪﺘﺑا نﺎﺘﺳاد نﺎﺴﻧا و ﺎﯿﻟوا دﺎﻤﻧ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد ﻪﮐ ﺎﻫ
ﻞﻣﺎﮐ يﺎﻫ
و ﺪﻧواﺪﺧ دﺰﻧ رد نﺎﺸﯾا يﺮﺗﺮﺑ و ﺖﯿﺤﺟرا ﻪﺑ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﺳا ﯽﻣ هرﺎﺷا يدﺎﻋ يﺎﻬﻧﺎﺴﻧا ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ توﺎﻔﺗ
ﺪﯾﺎﻤﻧ ﺮﯾﺬﭘ روﺎﺑ ياﺮﺑ و ﻦﺘﺧﺎﺳ
و نﻮﻋﺮﻓ دﺰﻧ رد ﯽﺳﻮﻣ تﺮﻀﺣ يﺎﺼﻋ نﺎﺘﺳاد ﻪﺑ نآ ءﺎﯿﻟوا زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ ﻦﯾﺮﻔﻧ ﺎﯾ
ﯽﻬﻟا ) حﻮﻧ ( نﺎﺸﻨﯾد ﯽﺑ مﻮﻗ نﺪﺷ قﺮﻏ و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
ﯽﻣ هرﺎﺷا ﯽﻬﻟا ﯽﻟو ﻦﯾا يﺎﻋد و ﻦﯾﺮﻔﻧ ﺮﺛا رد ﺎﻬﻧآ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﯽﻧاﺮﯾو و طﻮﻟ تﺮﻀﺣ نﺎﺘﺳاد ﺪﻨﮐ
. ار يدﺎﻋ نﺎﺴﻧا و نﺎﻣﺮﻓ و ﺖﻋﺎﻃا ﻪﺑ
نﺎﺴﻧا ﻦﯾا زا يرادﺮﺑ يﺎﻫ
ﺪﻧاﻮﺧ ﯽﻣ اﺮﻓ توﺎﻔﺘﻣ .
دا رد ﺮﺑ نﺎﺘﺳاد ﻞﺻا ﻪﺑ زﺎﺑ نﺎﺘﺳاد ﻪﻣا ﯽﻣ
ددﺮﮔ . و ﻮﮕﭼ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﭽﺑ ﺖﺷﻮﮔ نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ ،ﻞﯿﭘ ردﺎﻣ ﻪﻧ
ﯽﻣ ﺺﯿﺨﺸﺗ ار دﻮﺧ و ﺪﻫد
هرﺎﺷا ﺎﺑ
ﻪﺑ
"
ﻮﺑ
"
و ﯽﯾاﻮﺳر زا ار نﺎﺴﻧا ،نآ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و ﯽﻣ رﺬﺣﺮﺑ ﯽﮔدرﻮﺧﺮﺳ
دراد . رداﺮﺑ ﺖﺷﻮﮔ ندرﻮﺧ ﻪﮐ اﺮﭼ ﻪﻠﯿﺳﻮﺑ
لﺎﻣ و ندﺮﮐ ﺖﺒﯿﻏ
اﺮﺣ ﯽﻣ نﺎﺘﻧﺎﻫد زا ﺪﺑ يﻮﺑ ﺚﻋﺎﺑ م ﯽﻣ ﯽﯾاﻮﺳر ﻪﺑ ار ﺎﻤﺷ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺪﻧﺎﺸﮐ . ﻪﻧورد نﺎﺘﺳاد ،ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ ردﺎﻣ ندﺮﮐ ﻮﺑ ﺚﺤﺑ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺎﺑ يا
ﯽﻧﺮﻗ ﺲﯾوا ﯽﻣ ﺮﮐذ ار
ﺪﻨﮐ .
» ﻪﻧورد نﺎﺘﺳاد ﻪﺳ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﯽﺣ ﺖﺳردﺎﻧ ﻆﻔﻠﺗ و لﻼﺑ ﺖﻨﮑﻟ يا ،
ﻪﮐ ﯽﺳﻮﻣ ﻪﺑ ﻖﺣ ﺮﻣا
ناﺪﺑ ﻪﮐ ناﻮﺧ ﯽﻧﺎﻫد ﻪﺑ اﺮﻣ د
هدﺮﮑﻧ هﺎﻨﮔ نﺎﻫ ﺖﺳا ﻖﺣ ﻦﺘﻔﮔ ﮏﯿﺒﻟ ﻦﯿﻋ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﻦﺘﻔﮔ ﷲا نﺎﯿﺑ و يا
) 3/
89 - 172 ( عﻮﺿﻮﻣ هرﺎﺑرد
نﺎﺘﺳاد ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻋد ﺮﻫ رد ﺪﺣاو عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺐﻟﺎﺟ ﺎﻣا ﺖﺳا ﻢﮐ ﺎﻬﻧآ نﺎﯿﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ و ﺪﻨﺘﺴﻫ هﺎﺗﻮﮐ يﺎﻫ
ﮏﯾ زا نﺎﺘﺳاد
ﯽﻣ هداد ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻪﺒﻨﺟ دﻮﺷ
. نورد ناﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﯾﺎﻣ
ﯾا نﺎﺘﺳاد زا هوﺮﮔ ﻦ هﺮﯿﺠﻧز يﺎﻫ
ﺴﻧاد هﺮﯾاد ﮏﯾ ﺰﮐﺮﻣ ار يا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖ
ﯽﻣ نآ نﻮﻣاﺮﯿﭘ ﺎﻬﻧﺎﺘﺳاد نﺎﺘﺳاد يﺰﮐﺮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا زا ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ و ﺪﺧﺮﭼ
ﯽﻣ ﺐﻌﺸﻨﻣ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ دﻮﺷ
. نﺎﺘﺳاد رادﻮﻤﻧ ﻼﺜﻣ يﺎﻫ
ﻦﯾا ار قﻮﻓ ﯽﻣ ﻪﻧﻮﮔ
دﺮﮐ ﻢﯿﺳﺮﺗ ناﻮﺗ .
« )
،ﯽﮑﺸﻣﺎﺑ 1393،156 (
ﺎﻋد
٢ - ﺎﻋد زا نﺪﺷ
یﻮﺳ
٣ - ندﺮﮐ ﺎﻋد ﯽﻣ ﻖﻓﻮﺗ دﻮﺧ
ﺪھاﻮﺧ ١
- و ﺎﻨﻌﻣ
ﺖﻘﯿﻘﺣ ﺎﻋد ﺪﯾﺎﺑ
۴
ﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻣ ﻪ
دﺮﮐ نﺎﯿﺑ ﻦﯿﻨﭼ ناﻮﺗ :
رد ﯾا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻨﺘﻣاﺮﻓ تﺎﻋﺎﺟرا زا نﺎﺘﺳاد ﻦ ﺖﺳا
. و نﻮﻋﺮﻓ و ﯽﺳﻮﻣ نﺎﺘﺳاد ﻪﺑ هرﺎﺷا
ﯽﺳﻮﻣ يﺎﺼﻋ نﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ )
ع ( ﺎﻫدژا ﻪﺑ ، نﺎﺘﺳاد ﺪﻧﺪﺷ باﺬﻋ رﺎﺘﻓﺮﮔ نﺎﺷﺮﺒﻣﺎﯿﭘ زا ﯽﻧﺎﻣﺮﻓﺎﻧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ طﻮﻟ مﻮﻗ ،
ﻪﻧورد نﺎﺘﺳاد يا
ﯽﻫ و ﯽﺣ رد ﻪﮐ ﯽﺸﺒﺣ لﻼﺑ ﻦﺘﻔﮔ ناذا ﯽﻣ ﺎﻄﺧ ﻦﺘﻔﮔ
ﯽﻫ ﻪﮐ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺦﺳﺎﭘ دﺮﮐ )
هﺎﺒﺘﺷا ﻆﻔﻠﺗ (
دﺰﻧ رد ناﺮﮕﯾد ﺢﯿﺤﺻ ﻆﻔﻠﺗ زا وا
ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﺪﻧواﺪﺧ
، ﺴﻣ و ﯽﺳﻮﻣ تﺮﻀﺣ ﻪﺑ ﯽﻠﯿﺜﻤﺗ هرﺎﺑود ﺌ
نآ ﻂﯾاﺮﺷ و ﺎﻋد ﻪﻠ ﺮﮑﻧ هﺎﻨﮔ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻫد زا و ﺮﯿﻏ نﺎﻫد زا ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ
ترﻮﺻ هد
دﺮﯾﺬﭘ . ﻪﻧورد نﺎﺘﺳاد ﺪﻌﺑ ﯽﻣ ﷲا ﷲا ﻪﮐ ﯽﺼﺨﺷ يا
نﺎﻄﯿﺷ و ﺖﻔﮔ ﯽﻣ ﻪﺳﻮﺳو ار وا
ﺒﻟ ﻮﺗ ﷲا ﷲا ﻪﻤﻫ ﻦﯾا ﻪﮐ دﺮﮐ باﻮﺧ رد دراﺪﻧ ﮏﯿ
ﯽﻣ ار ﺮﻀﺧ تﺮﻀﺣ ﯽﮑﯿﺒﻟ دﻮﺧ ﻦﺘﻔﮔ ﷲا ﷲا ﻖﯿﻓﻮﺗ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﻨﯿﺑ
ﺖﺳا ﺪﻧواﺪﺧ ﺐﻧﺎﺟ زا -
ﺪﻌﺑ ﺴﻣ ﻪﺑ ﺌ ﻮﺑ نﺎﻫﺎﻨﮔ ﻪﮐ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻮﺑ ﻪﻠ
ﺪﻧراد - ﺴﻣ و ﺌ د ﻪﮐ مﺰﺣ ﻪﻠ ﯽﺑ و تﺎﺠﻧ ﻞﻣﺎﻋ نارﺎﮑﺒﯾﺮﻓ تﻮﻋد ر
ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻤﯿﺸﭘ ﻪﻧﺎﺸﻧ ﯽﻣﺰﺣ .
صﺮﺣ ) روﺎﺠﺗ ﯽﻋاﺪﺗ (
: سﺮﺧ
ﺎﻋد ) ﻪﺑﺎﺸﺗ ﯽﻋاﺪﺗ ( :
ﯽﺳﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﻟﺎﻌﺗ ﻖﺣ ﺮﻣا نﺎﺘﺳاد )
ع ( ﺎﻋد ﻂﯾاﺮﺷ هرﺎﺑرد
نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ﯽﻋاﺪﺗ عاﻮﻧا :
درد ) ﯽﻋاﺪﺗ دﺎﻀﺗ ( : درد ﺰﺟ ﻪﺑ ﺖﺷاد ﺰﯿﭼ ﻪﻤﻫ ﻪﮐ نﻮﻋﺮﻓ
مﺰﺣ ) ﻪﺑﺎﺸﺗ ﯽﻋاﺪﺗ ( :
ﯽﯾﺎﺘﺳور و يﺮﻬﺷ ياﺮﺟﺎﻣ
ﺎﯿﻟوا ) : ﻪﺑﺎﺸﺗ ﯽﻋاﺪﺗ ( :
ﯽﺳﻮﻣ ) ع ( نﻮﻋﺮﻓ ﺎﺑ وا ياﺮﺟﺎﻣ و
ﯽﺳﻮﻣ تﺮﻀﺣ ياﺮﺟﺎﻣ )
ع ( ﺎﻫدژا ﻪﺑ ﯽﺳﻮﻣ يﺎﺼﻋ نﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ و
ار ﺶﻣﻮﻗ وا ﻦﯾﺮﻔﻧ و حﻮﻧ تﺮﻀﺣ ياﺮﺟﺎﻣ
ﯽﻨﺘﻣاﺮﻓ تﺎﻋﺎﺟرا :
ﺪﻧﺪﺷ باﺬﻋ رﺎﺘﻓﺮﮔ نﺎﺷﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﻦﺨﺳ ﻪﺑ ندﺮﮑﻧ شﻮﮔ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ طﻮﻟ مﻮﻗ .
ﻒﻬﮐ بﺎﺤﺻا ﮓﺳ
ﻪﯾواز ﺪﯾد
ﻪﯾواز ﯽﻣ ﺮﺑ دﻮﺧ نﺎﺘﺳاد نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﮔﺪﯾد نﺎﻤﻫ ﺪﯾد ي ﯽﻣ ﻊﯾﺎﻗو حﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﯾواز نآ زا و ﺪﻨﯾﺰﮔ
دزادﺮﭘ . ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
،ﺮﮕﯾد
» ﻪﯾواز هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﯿﻌﻗﻮﻣ ،ﺪﯾد ي ﯽﻣ ذﺎﺨﺗا نﺎﺘﺳاد ﺖﯾاور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﭽﯾرد و ﺪﻨﮐ هﺪﻨﻧاﻮﺧ يور ﺶﯿﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا يا
ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺨﺑ و ﺪﻨﯿﺒﺑ ار ثداﻮﺣ ﻪﭽﯾرد نآ زا وا ﺎﺗ ﺪﯾﺎﺸﮔ
« ) . ،داد 259:1380 (
ﻪﯾواز ﺪﯾد ي ﻮﺑ نﺎﺘﺳاد يوار دﻮﺧ يﻮﻟﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﮐ يﺎﻧاد و دﺮﻔﻣ ﺺﺨﺷ مﻮﺳ ﺖﯾاور ﻖﯾﺮﻃ ﻪﺑ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد لﺎﻤﻋا و هد
ﺖﯿﺼﺨﺷ ار ﺎﻫ ﯽﻣ شراﺰﮔ ﺪﻫد
.
ﺖﯿﺼﺨﺷ يزادﺮﭘ
:
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺎﻫ : ﺖﺷاد رﺬﺣ ﺮﺑ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺖﺷﻮﮔ ندرﻮﺧ زا ار دﻮﺧ ﻪﮐ يدﺮﻣ ،ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ،ﻞﯿﻓ ،ناﺮﻓﺎﺴﻣ هوﺮﮔ ،ﺎﻧاد دﺮﻣ .
رد ﺖﯿﺼﺨﺷ يزادﺮﭘ زا نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا ﻒﯿﺻﻮﺗ
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا
ﺖﯿﺼﺨﺷ نﺎﯿﻣ ﻮﮕﺘﻔﮔ زا و ﺎﻫ
ﻦﯿﺑ درﻮﺧ ﯽﻤﻧ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ يﺰﯿﭼ
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﯽﺸﮑﻤﺸﮐ و يﺮﯿﮔ رد ﺎﻫ دراﺪﻧ دﻮﺟو
. ﺰﯿﻧ و ﺖﺳا ناﺮﮕﯾد زا ﺮﺗاﺮﻓ وا ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﻧاد دﺮﻣ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد
ﺖﺳا يﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ و ﺎﯾﻮﭘ ،ﻮﮕﻟا و ﯽﻋﻮﻧ ﺖﯿﺼﺨﺷ ياراد ﺖﺳا راﺬﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ ناﺮﮕﯾد رد ﺶﻧﺎﻨﺨﺳ .
نﺎﺘﺳاد رد ﻌﻣ ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ
ﺎﻧاد ﺮﯿﭘ ﮏﯾ ﻻﻮﻤ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار هار ﮏﯾ نﺎﺘﺳاد ﻞﮐ رد ﻻﻮﻤﻌﻣ و ﺪﻫد
رﻮﻀﺣ رﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﺋارا ﻞﺣ هار و دراد
ﺪﻫد . هﺪﺷ ﻞﻤﻋ ﻞﮑﺷ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﺠﻨﯾا رد ﻪﮐ
ﺖﺳا . ﻞﯿﻓ : ﯽﻟﺎﻌﺗ ﻖﺣ و ﺖﻘﯿﻘﺣ دﺎﻤﻧ
ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ : ﺎﯿﺒﻧا و ﺎﯿﻟوا و ﻞﻣﺎﮐ نﺎﺴﻧا دﺎﻤﻧ
ﻧرﻮﺧ ﺪ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ نﺎﮔ :
ﺎﯿﻟوا و ﺎﯿﺒﻧا نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ رﺎﮑﻧا و نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ
ﺎﻫدﺎﻤﻧ : ﺎﻧاد دﺮﻓ : ﻣﺎﮐ نﺎﺴﻧا دﺎﻤﻧ ﻞ
۵
ﺎﯿﻟوا و ﺎﯿﺒﻧا ﺎﺑ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ و ناﺪﻧﺎﻌﻣ زا ﺖﺳا ﯽﻠﯿﺜﻤﺗ ﺰﯿﻧ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ندرﻮﺧ )
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺒﻟا حﺮﻄﻣ ﯽﻬﻟا تارﻮﺘﺳد ﻪﮐ ﺪﺳر
ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﯾدﺎﻧ ﺎﯿﻟوا و ﺎﯿﺒﻧا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ (
هدرﻮﺨﻧ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺖﺷﻮﮔ زا ﻪﮐ يدﺮﻓ ﺖﯿﺼﺨﺷ ياراد
ﯽﻌﻗاو - ﺎﯾﻮﭘ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺑ ندﺮﮐ شﻮﮔ ﺎﺑ نﺎﺘﺳاد لﻮﻃ رد نﻮﭼ
ﺪﻨﭘ ﻞﻣﺎﮑﺗ ﻪﺑ ﺢﺻﺎﻧ ﯽﻣ هداد قﻮﺳ لﺎﻤﮐ و
دﻮﺷ .
ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ﺎﻫ
، راﺮﻗ دﻮﺧ ردﺎﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ درﻮﻣ ﻪﮐ ﯽﻣ ﺮﯿﺴﻔﺗ ﯽﻬﻟا يﺎﯿﻟوا ﻪﺑ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ
ﯽﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺎﻬﻧآ زا ﻖﺣ ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ ﺪﻨﮐ
. ﺎﻣا
ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺮﮕﯾد يﺮﯿﺴﻔﺗ رد زﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﺘﺴﻧاد مدﺮﻣ لﺎﻣ و نﻮﺧ ﺎﻫ
ﻧﻮﺷ ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ مﺎﻘﺘﻧا ﻮﺗ زا ﻖﺣ يرﻮﺨﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﺮﮔا ﻪﮐ ﺪ .
نﺎﺘﺳاد يﺪﻧﻮﯿﭘ يﺎﻫ
ﻞﯿﭘ ﻞﮑﺷ و ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ رد ندﺮﮐ فﻼﺘﺧا –
ﺪﻧدﺎﺘﺳﺮﻓ ﻞﯿﻓ ﺶﯿﭘ ﺖﻟﺎﺳر ﻪﺑ ار ﯽﺷﻮﮔﺮﺧ ﻪﮐ نﺎﺷﻮﮔﺮﺧ ﺖﯾﺎﮑﺣ .
نﺎﺘﺳاد جوا و ﺶﮑﻤﺸﮐ
نﺎﮔﺪﻧرﻮﺧ نﺎﻫد ندﺮﮐ ﻮﺑ و ناﺮﻓﺎﺴﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻞﯿﭘ ﻪﭽﺑ نﺪﺷ هدرﻮﺧ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا جوا ﻪﻄﻘﻧ ﻦﺘﺸﮐ و ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ ردﺎﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﭽﺑ ﻞﯿﭘ
آ ﺖﺳﺎﻬﻧ . ﯽﻣ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا لاﺪﺟ نﺎﻤﻫ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد ﻪﮐ ،دﻮﺧ ﻪﯿﻠﻋ ﺮﺑ دﺮﻓ لاﺪﺟ و ﺶﮑﻤﺸﮐ ،دﺮﻤﺷ ﺶﮑﻤﺸﮐ ناﻮﺗ
ﺖﺳا ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺲﻔﻧ .
ناﺮﻓﺎﺴﻣ زا ﺮﻔﻧ ﮏﯾ ﻂﻘﻓ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ﯽﻣ ﻪﺒﻠﻏ دﻮﺧ ﺲﻔﻧ ﺮﺑ لاﺪﺟ ﻦﯾا رد
ﺪﻧﺮﻣا ﻦﯾا بﻮﻠﻐﻣ ﻪﯿﻘﺑ و ﺪﻨﮐ .
ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ تﺎﺣﻼﻄﺻا
ﺎﻔﺻ ناﻮﺧا :
تﺎﻣﻮﻣﺬﻣ زا يرود و تروﺪﮐ رﺎﮕﻧز زا ﻊﺒﻃ ﯽﮐﺎﭘ .
ﺎﯿﻟوا : ﺎﻓﺮﻋ دﺰﻧ ، ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﯿﺒﻧا زا ﺪﻌﺑ ﺎﯿﻟوا ﻪﺘﺸﮔ تﺎﻔﺷﺎﮑﻣ و تﻻﺎﺣ ﻪﺑ ﺪﯾﻮﻣ ﻪﮐ
ﺖﺴﯿﻧ ﯽﺳﺮﺘﺳد ناﺪﺑ ار ﻖﯾﻼﺧ ﯽﻗﺎﺑ و ﺪﻧا .
: رﻮﻀﺣ ﺮﺿﺎﺣ رد ندﻮﺑ هﺎﮕﺸﯿﭘ ﻖﺣ تﺮﻀﺣ ﺖﺳا
ﺖﺒﯿﻏ : داﺮﻣ زا لد ندﻮﺑ ﺐﯾﺎﻏ ﺖﺒﯿﻏ زا
ﺎﻣ ﷲا يﻮﺳ و
زا دﻮﺑ لد ﺖﺒﯿﻏ نود
ﺎﺗ ﻖﺣ زا ﻪﮐ يﺪﺣ دﻮﺷ ﺐﯾﺎﻏ دﻮﺧ
.
ﺺﻗر : ﯽﻟﺎﺣ ﯽﺑ دﻮﺧ زا و ﺪﻫﺪﺑ ﺖﺳد زا ار ﯽﻓﻮﺻ ﺶﮑﻟد ﻪﻤﻐﻧ ﺎﯾ شﻮﺧ يزاوآ ﺮﺛا ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻨﮐ دﻮﺧ
.
ﺮﺒﺻ : ﻧﺎﺸﻧ و ﺖﺳا فﻮﺼﺗ تﺎﻣﺎﻘﻣ زا مﺎﻘﻣ ﻦﯿﻤﺠﻨﭘ ﯽﻣ هدﺮﻤﺷ ﻦﻣﻮﻣ ﺖﻣﺎﻘﺘﺳا و نﺎﻤﯾا ﻪ
دﻮﺷ .
:ﻪﺑﺬﺟ ﺰﻧ نﺎﺴﻧا نﺪﺷ ﮏﯾد ﯽﻬﻟا ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺐﯾﺮﻘﺗ ﻪﺑ ﺖﺳا
. ﯽﻣ ﮏﯾدﺰﻧ ﻖﺣ تﺎﯾﺎﻨﻋ يﺎﻀﺘﻘﻣ ﻪﺑ ﻖﺣ تﺮﻀﺣ ﻪﺑ ﮏﻟﺎﺳ و ﺶﺠﻧر نوﺪﺑ دﻮﺷ
شدﻮﺧ ﯽﻌﺳ .
ﺎﻧاد : ﺪﻨﯾﻮﮔ ار گرﺰﺑ و ﺐﻄﻗ و ﺦﯿﺷ .
:درد و ﻼﺑ ﯽﻣ ﯽﺷﺎﻧ ﻖﺣ زا يرود زا ﻪﮐ ﯽﺘﺒﯿﺼﻣ ﺖﺳا ﺾﺤﻣ نﻻﺬﺧ و دﻮﺷ
. ﺪﺷﺎﺑ ﻖﺣ ﻪﺑ بﺮﻗ ﺖﻬﺟ زا ﺮﮔا ،
ﯽﺻﺎﻌﻣ زا ﺮﯿﻬﻄﺗ ﺐﺟﻮﻣ
ﺖﺳا . :ﺮﮐذ ندﺮﮐدﺎﯾ ، ﻞﻤﻋ ﺮﺑ ﺖﺒﻇاﻮﻣ ،
زﺎﻤﻧ ، ﻢﻠﺣ ، فﺮﺷ ، ﺮﮑﺷ
ﺲﻔﻧ : و ﺮﯿﺳا نﺎﺴﻧا ناور ﯽﺘﻗو ﯽﻣ هﺪﯿﻣﺎﻧ ﺲﻔﻧ ﺪﺷﺎﺑ تاﻮﻬﺷ مﻮﮑﺤﻣ
دﻮﺷ .
نﺎﺘﺳاد ي ﻪﺋارا ﮏﺒﺳ و ﺖﯾاور هﻮﯿﺷ :
ﺰﻣر ﺎﺑ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﯽﯾﺎﺸﮔ ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا ار ﻖﯿﻠﻌﺗ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﻪﮑﻨﯾا
ﯽﻣ ﺮﯿﺧﺄﺗ ﻪﺑ ترﺪﻧ ﻪﺑ ﺮﺛا ﻪﻧﻮﮔ ندﻮﺑ ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ دﺮﺑ زا ﺪﺘﻓا
ﺪﺷﺎﺑ مزﻻ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺮﻫ رد ور ﻦﯾا ،
نﺎﺘﺳاد نﺎﯾﺎﭘ ﺎﯾ ﻪﻧﺎﯿﻣ ،اﺪﺘﺑا ،
ﯽﻣ ﻪﺋارا ﻞﯾوﺄﺗ ددﺮﮔ
. وﺄﺗ درﻮﻣ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﻞﯾ
يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﺘﺳاد .
ﯾا رد ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﺖﻓﺮﯿﭘ ود زا ﺲﭘ نﺎﺘﺳاد ﻦ ﺎﻫ
، ﯽﻣ ﻞﯾوﺎﺗ ﻖﺣ يﺎﯿﻟوا ﻪﺑ ﻟﻮﻣ ﻊﻗاو رد ﺪﻧﻮﺷ
صﺎﺧ فﺪﻫ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ يﻮ
ﺘﺳاد رد دﻮﺧ نﺎ
ﺖﺳا نﺎﺘﺳاد ﺰﻐﻣ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﮐ ،ﯽﯾﻮﮔ ،
ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻞﯾوﺄﺗ رد ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﻪﻧاﺮﺒﺻ ﯽﺑ نﺎﺘﺳاد يﺎﻫدﺎﻤﻧ
يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻨﮐ
ﯽﻠﯾوﺎﺗ عﻮﻧ زا ﯽﯾاور ﺖﺴﺴﮔ ﮏﯾ يوار ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﻤﺗ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ رﺎﮑﺷ مﺪﻋ ﺮﺑ داﺮﻓا نداد راﺪﺸﻫ رد ﺎﻧاد ﺖﯿﺼﺨﺷ رﺎﺘﻔﮔ زﻮﻨﻫ ﻪﮐ ﺎﺠﯾا ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻦﺨﺳ ﻂﺳو رد ﯽﻣ د
و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ار دﻮﺧ ﻞﯾوﺄﺗ ﺑود و ﺪﻨﮐ
ﯽﻣﺮﺑ ﺖﯿﺼﺨﺷ رﺎﺘﻔﮔ ﻪﻣادا ﻪﺑ هرﺎ ددﺮﮔ
. ﺖﺴﺴﮔ ﻦﯾا رد
ﯽﯾاور ، و ﺎﻧاد ﺖﯿﺼﺨﺷ نداد نﺎﺸﻧ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ار ﺎﻧاد ﻦﺨﺳ يﻮﻟﻮﻣ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﮓﻧرد ﺎﺑ وا نﺎﻨﺨﺳ ﺖﯿﻤﻫا
ﮏﯾدﺰﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ 70
ﻪﻣادا ﺖﯿﺑ
ﯽﻣ ﺑﺎﯾ ﺖﻤﺴﻗ زا ﯽﻀﻌﺑ يﻮﻟﻮﻣ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪ ﻮﺣ ﻞﻘﻧ ﻂﻘﻓ ﻪﮐ ار نﺎﺘﺳاد يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﺮﮐ نﺎﯿﺑ بﺎﺘﺷ ﺎﺑ ﺖﺳا ثدا .
ﺖﻬﺟ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ ﻞﯿﺜﻤﺗ ﺐﻟﺎﻗ رد نآ زا ﺖﻋﺎﻃا موﺰﻟ و داﺮﻣ و ﺮﯿﭘ ﺚﺤﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ،نﺎﺘﺳاد ياﻮﺘﺤﻣ يﺮﯿﮔ .
نﻮﻧﺎﮐ يزﺎﺳ ﺎﻧاد ﻦﺨﺳ رد ﺰﺟ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ﯽﻣ راﺪﺸﻫ ناﺮﻓﺎﺴﻣ هوﺮﮔ نآ ﻪﺑ ﻪﮐ
ﺪﻧرﻮﺨﻧ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد دراﺪﻧ دﻮﺟو
.
۶
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
ﻦﯾا زا ﯽﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺮﮔا ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻢﻬﻣ ﻪﺼﻗ رد ار ﯽﻨﻌﻣ ﺎﻧﻻﻮﻣ ﻪﭼ
ﻪﺘﺷاد رﺎﯿﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺰﯿﻧ ﻪﺼﻗ رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺮﻫﺎﻇ ﻪﺑ ﺎﻣا درﺎﻤﺷ
ﺖﺳا . ﻨﻧاﻮﺧ حﻮﻄﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ ياﺮﺑ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا ﮓﻧﺮﯿﭘ ﯽﻣ ﻢﻬﻓ ﻞﺑﺎﻗ ،ﯽﮔدﺎﺳ ﺖﻬﺟ زا ،نﺎﮔﺪ
ﺖﻠﻋ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ اﺮﯾز ﺪﺷﺎﺑ لﻮﻠﻌﻣ و ﺎﻫ
ﺎﺑ نآ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﺋارا ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ و ﻞﻣﺎﮐ تﺎﯿﺋﺰﺟ ﺎﺑ رﺎﻈﺘﻧا و ﻖﯿﻠﻌﺗ ﺖﻟﺎﺣ رد دﺎﯾز هﺪﻨﻧاﻮﺧ و دﻮﺷ
ﯽﻤﻧ ﯽﻗ ﺪﻧﺎﻣ . نﺎﺘﺳاد ﺮﯾﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﮓﻧﺮﯿﭘ ،ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ
ﺣ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا ﯽﻣ ﺶﮑﻤﺸﮐ و لاﺪﺟ ﮏﯾ يوﺎ
ﺪﺷﺎﺑ .
رد ﺖﯿﺼﺨﺷ يزادﺮﭘ زا نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا ﻒﯿﺻﻮﺗ
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا
ﺎﻫ ﺖﯿﺼﺨﺷ نﺎﯿﻣ ﻮﮕﺘﻔﮔ زا و ﻦﯿﺑ درﻮﺧ ﯽﻤﻧ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ يﺰﯿﭼ
ﺖﯿﺼﺨﺷ دراﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﺸﮑﻤﺸﮐ و يﺮﯿﮔ رد ﺎﻫ .
ﻪﯾواز ﺪﯾد وار دﻮﺧ يﻮﻟﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﮐ يﺎﻧاد و دﺮﻔﻣ ﺺﺨﺷ مﻮﺳ ﺖﯾاور ﻖﯾﺮﻃ ﻪﺑ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ﺖﯿﺼﺨﺷ لﺎﻤﻋا و هدﻮﺑ نﺎﺘﺳاد ي
-
ﯽﻣ شراﺰﮔ ار ﺎﻫ ﺪﻫد
.
نورد ﺖﺳا ﺲﻔﻧ ياﻮﻫ و صﺮﺣ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد ﯽﻠﺻا ﻪﯾﺎﻣ .
و ﺣ ﻪﮑﻨﯾا ﯽﻣ رﻮﮐ ار ﯽﻣدآ ﻊﻤﻃ و صﺮ ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا ار مﺰﺣ و ﺪﻨﮐ
دﺮﺑ ) . ﻦﯿﻫ
ﺪﻧز نﺎﺘﻫر ﻊﻤﻃ ﻪﮐ ادﺎﺒﻣ نورد و (
ﺖﺳﺎﻋد ﯽﻋﺮﻓ ﻪﯾﺎﻣ .
ﻣ ﺮﮕﯾد زا ﯽﻣ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻦﯿﻣﺎﻀ
ﺖﺤﯿﺼﻧ كﺮﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗ
نآ تﺎﻌﺒﺗ و نﺎﺤﺻﺎﻧ ،
ندﻮﺑ ﻞﻓﺎﻏ و ﺖﺒﯿﻏ ﺖﻣﺬﻣ ،ﺖﺒﯿﻏ و رﻮﻀﺣ رد رﻮﻣا نﺎﯾﺮﺟ زا اﺪﺧ يﺎﯿﻟوا ندﻮﺑ هﺎﮔآ دﺮﮐ هرﺎﺷا ﻞﻤﻋ تﺎﻓﺎﮑﻣ زا
.
ندﺮﮐ ﺮﯾﺬﭘروﺎﺑ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ نﺎﮑﻣ مﺎﻧ ﺮﮐذ ؛ﺖﺳا نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ،ﻞﯿﻓ ﯽﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ ﻪﮑﻨﯾا و هدﻮﺑ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ اﺮﻫﺎﻇ ،ثداﻮﺣ عﻮﻗو نﺎﮑﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﺘﺳاد .
هﺪﺸﻧ ﻪﺋارا نﺎﺘﺳاد رد ﯽﻧﺎﻣز ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ،
ﻪﮐ ﺪﺳر ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ و ﯽﻣ رود رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ نﺎﻣز ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﺰﻣر ﺎﺑ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﯽﯾﺎﺸﮔ ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا ار ﻖﯿﻠﻌﺗ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﻪﮑﻨﯾا
ندﻮﺑ ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ دﺮﺑ ﯽﻣ ﺮﯿﺧﺄﺗ ﻪﺑ ترﺪﻧ ﻪﺑ ﺮﺛا ﻪﻧﻮﮔ
زا ﺪﺘﻓا
ﺪﺷﺎﺑ مزﻻ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺮﻫ رد ور ﻦﯾا ،
نﺎﺘﺳاد نﺎﯾﺎﭘ ﺎﯾ ﻪﻧﺎﯿﻣ ،اﺪﺘﺑا ،
ﯽﻣ ﻪﺋارا ﻞﯾوﺄﺗ ددﺮﮔ
. ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﻞﯾوﺄﺗ درﻮﻣ ﯽﻧﺎﺘﺳاد يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﺘﺳاد .
ﺖﻬﺟ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ ﻞﯿﺜﻤﺗ ﺐﻟﺎﻗ رد نآ زا ﺖﻋﺎﻃا موﺰﻟ و داﺮﻣ و ﺮﯿﭘ ﺚﺤﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ ،نﺎﺘﺳاد ياﻮﺘﺤﻣ يﺮﯿﮔ .
يزﺎﺳ نﻮﻧﺎﮐ ﺪﻧرﻮﺨﻧ ﻞﯿﻓ ﻪﭽﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ راﺪﺸﻫ ناﺮﻓﺎﺴﻣ هوﺮﮔ نآ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺎﻧاد ﻦﺨﺳ رد ﺰﺟ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا رد
. دراﺪﻧ دﻮﺟو .
نﺎﺘﺳاد ندروآ ﻪﻧورد يﺎﻫ
ﺟ ﯽﻠﺻا نﺎﺘﺳاد ﻦﻄﺑ رد يا ﯽﮔﮋﯾو ﺰ
نﺎﺘﺳاد دﺮﻔﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ يﺎﻫ ﯿﺜﻤﺗ و ﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻧﻻﻮﻣ تﻼ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ندروآ ﺎﺑ وا ﺎﻫ
نﺎﺘﺳاد و ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻪﺑ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ ﯽﻣ ﯽﻠﺻا نﺎﺘﺳاد ندﺮﮐ ﺮﯾﺬﭘروﺎﺑ و
ﺮﻫ رد ﺪﺣاو عﻮﺿﻮﻣ ﮏﯾ و دزادﺮﭘ ﻪﺒﻨﺟ ﮏﯾ زا نﺎﺘﺳاد
ﯽﻣ هداد ﺢﯿﺿﻮﺗ دﻮﺷ
. ﯽﻣ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﯾﺎﻣ نورد ناﻮﺗ
ﺎﻫ نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺴﻧاد عﻮﺿﻮﻣ ﮏﯾ ار يا هﺮﯿﺠﻧز يﺎﻫ نﺎﺘﺳاد زا هوﺮﮔ ﻦﯾا
د يﺰﮐﺮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا زا ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ و ﺪﺧﺮﭼ ﯽﻣ نآ نﻮﻣاﺮﯿﭘ نﺎﺘﺳا
ﯽﻣ ﺐﻌﺸﻨﻣ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ دﻮﺷ
نﺎﺘﺳاد رادﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﻪﻧورد يﺎﻫ
ﻦﯾا يا
ﯽﻣ ار ﺖﯾﺎﮑﺣ دﺮﮐ ﻢﯿﺳﺮﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ناﻮﺗ
.
ﺎﺗﺳاد ن و صرﺣ
سﻔﻧ یاوھ
وﺑ ﺎﻋد رﺑﺻ
مزﺣ ﱠ
ﯽﺣ ﺖﺳردﺎﻧ ﻆﻔﻠﺗ و لﻼﺑ ﺖﻨﮑﻟ .
ﺮھﺎﻇ ﺪﻘﻧ رد
ﺎﻋد ﺖﻘﯿﻘﺣ و ﯽﯾاﺮﮔ ﮫﮐ ناﻮﺧ ﯽﻧﺎھد ﮫﺑ اﺮﻣ ﮫﮐ ﯽﺳﻮﻣ ﮫﺑ ﻖﺣ ﺮﻣا یا هدﺮﮑﻧ هﺎﻨﮔ نﺎھد ناﺪﺑ .
ﺎﻋد ﺖﯿﻔﯿﮐ رد
ﻖﺣ ﻦﺘﻔﮔ ﮏﯿﺒﻟ ﻦﯿﻋ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﻦﺘﻔﮔ نﺎﯿﺑ ﺖﺳا . ندﺮﮐ ﺎﻋد ﻖﯿﻓﻮﺗ رد
ﯽﯾﺎﺗﺳور و یرﮭﺷ نﺎﺗﺳاد ﯽﻧرﻗ سﯾوا نﺎﺗﺳاد
٧
ﺬﺧﺂﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ
1.
تﺮﺑار ،ﺰﻟﻮﮑﺳا ،
1383 ناﺮﻬﺗ ،يﺮﻫﺎﻃ ﻪﻧازﺮﻓ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،تﺎﯿﺑدا رد ﯽﯾاﺮﮔرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﺑ يﺪﻣآرد ، :
هﺎﮔآ .
2.
،ﯽﮑﺸﻣﺎﺑ ،اﺮﯿﻤﺳ 1393 ﺖﯾاور ، نﺎﺘﺳاد ﯽﺳﺎﻨﺷ يﻮﻨﺜﻣ يﺎﻫ
، ناﺮﻬﺗ : ﺲﻣﺮﻫ .
3.
نﺎﯾراﺪﻣﺎﻧرﻮﭘ ،
،ﯽﻘﺗ 1384 ﻪﯾﺎﺳ رد ، بﺎﺘﻓآ
: يﻮﻟﻮﻣ ﺮﻌﺷ رد ﯽﻨﮑﺷ ﺖﺧﺎﺳ و ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﻌﺷ ،
ناﺮﻬﺗ : ﻦﺨﺳ .
4.
ﺎﻤﯿﺳ ،داد )
1380 ( مرﺎﻬﭼ پﺎﭼ ،ﺪﯾراوﺮﻣ ،ناﺮﻬﺗ ،ﯽﺑدا تﺎﺣﻼﻄﺻا ﮓﻨﻫﺮﻓ .
5.
ﻦﯿﺴﺤﻟاﺪﺒﻋ ،بﻮﮐ ﻦﯾرز ،
1386 ناﺮﻬﺗ ،ﻢﻫدزاود پﺎﭼ ،هزﻮﮐ رد ﺮﺤﺑ :
ﯽﻤﻠﻋ .
6.
ــــــــــــــــــ ،
1386 ، لوا ج ،ﯽﻧ ّﺮﺳ ،
ﻢﻫدزﺎﯾ پﺎﭼ ،
ناﺮﻬﺗ : ﯽﻤﻠﻋ .
7.
ﯽﻧﺎﻣز ، ﻢﯾﺮﮐ ، 1384 يﻮﻨﻌﻣ يﻮﻨﺜﻣ ﻊﻣﺎﺟ حﺮﺷ ، ،
مﻮﺳ ج ، ﻢﺘﺸﻫ پﺎﭼ ،
ناﺮﻬﺗ : تﺎﻋﻼﻃا .
8.
،يﺪﻤﺤﻣ ﯽﻠﻋ
، 1392 ،
» هﻮﯿﺷ نﺎﯾﺎﭘ يﺎﻫ
نﺎﺘﺳاد رد يﺪﻨﺑ
يﻮﻨﺜﻣ يﺎﻫ
«
،ﯽﺳرﺎﭘ بدا ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓا ، هرود
3 هرﺎﻤﺷ ، 2 ص ، 37 -
19 8 ص ، 256 - 243 (.
9 ،ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ . ،لﺎﻤﺟ
1360
، مرﺎﻬﭼ پﺎﭼ ،ﻦﺨﺳ ،ناﺮﻬﺗ ،نﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ .
