١
ﻢﮐاﺮﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﺗﻮﺑ
و راﺪﻘﻣ ﺒﻨﭘوﺎﮔ يروآ داز ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻪ
Abutilon theophrasti) (
ﯽﻧﺎﺟ ﯽﻠﻋ ﯽﻠﻋ
1
،*
ﺖﺳودﺪﻤﺤﻣ ﺎﺿرﺪﯿﻤﺣ ﻦﻤﭼ
2دﺎﺑآ ﯽﻧادﺰﯾ ﮏﻟﺎﻣ ، 3
1 - ﻒﻠﻋ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد يﺎﻫ
زﺮﻫ
،
،تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻاو ﺖﻋارز هوﺮﮔ
،يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ :*
2 - رﺎﯿﺸﻧاد ،
،اﺮﺘﮐد ﻒﻠﻋ ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد،يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد،تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻاو ﺖﻋارز هوﺮﮔ ،زﺮﻫ يﺎﻫ
3 - ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻒﻠﻋ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﺷرا
زﺮﻫ يﺎﻫ
، ﺶﻧاد آ
، تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز ﯽﺷزﻮﻣآ هوﺮﮔ ﻪﺘﺧﻮﻣ
و مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد يزروﺎﺸﮐ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
هﺪﯿﮑﭼ
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ يروآداز ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﻘﻣ و ﻪﺗﻮﺑ ﻢﮐاﺮﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
) Abutilon theophrasti (
رد ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ترﻮﺼﺑ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ،
لﺎﺳ رد راﺮﮑﺗ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ 1392
مﺎﺠﻧا ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ رد ﺪﺷ
. ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ
ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﺮﯾدﺎﻘﻣ )
ﺻ ،ﺮﻔ 100 و 200 رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (
ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ رد ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ ﻢﮐاﺮﺗ و ، )
1 ، 2 ، 4 و 8 ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ (
دﻮﺑ .
رد لﻮﺴﭙﮐ نزو ناﺰﯿﻣ ﺎﻣا ،دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰﻓا لﻮﺴﭙﮐ داﺪﻌﺗ و رﺬﺑ نزو ،دﻮﮐ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ رد داد نﺎﺸﻧ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ﻻﺎﺑ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ نژوﺮ
. ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻢﮐاﺮﺗ رد لﻮﺴﭙﮐ داﺪﻌﺗ و نزو ،رﺬﺑ نزو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﮐ يرﻮﻄﺑ ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رد لﻮﺴﭙﮐ داﺪﻌﺗ و نزو ،ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رﺬﺑ نزو ،ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﮐ داﺪﻌﺗ و نزو ،رﺬﺑ نزو ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ،ﻪﺗﻮﺑ ﺖﺸﻫ و رﺎﻬﭼ يﺎﻫ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﮏﯾ ﻢﮐاﺮﺗ رد لﻮﺴﭙ
. ﺰﯿﻧ ﻢﮐاﺮﺗ و دﻮﮐ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺢﻄﺳ رد لﻮﺴﭙﮐ داﺪﻌﺗ و نزو ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ داد نﺎﺸﻧ 100
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ ﻢﮐاﺮﺗ و رﺎﺘﮑﻫ رد نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ .
نﺎﺸﻧ حﺮﻃ ﻦﯾا ﯽﻠﮐ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻨﭘوﺎﮔ زﺮﻫ ﻒﻠﻋ لﻮﺴﭙﮐ داﺪﻌﺗ و لﻮﺴﭙﮐ نزو ،رﺬﺑ نزو ،ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ داد ﺮﺻﺎﻨﻋ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر دﻮﺟو هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﮐ دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺒ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻻﺎﺑ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ رد ﯽﯾاﺬﻏ .
يﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ ،نژوﺮﺘﯿﻧ ،ﻢﮐاﺮﺗ ،يروآداز:
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻢﻬﻣ زا ﻦﯾﺮﺗ
،ﺎﯿﻧد ﺮﺳﺎﺗﺮﺳرد ﯽﻋارز تﻻﻮﺼﺤﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﻣاﻮﻋ ﻒﻠﻋ ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﺛا
ﺖﺳا زﺮﻫ يﺎﻫ )
5 (
، ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ،بآ ياﺮـﺑ ﺖﺑﺎﻗر
و ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ رﻮﻧ
ﯽﻣ مﺎﺠﻧا دﺮﯿﮔ ) 6 (.
ﻒﻠﻋ زا ﯽﮑﯾ ﮏﯾﮋﺗاﺮﺘﺳا صﻮﺼﺨﺑ يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻠﺻا و ﻢﻬﻣ زﺮﻫ يﺎﻫ
ناﺮـﯾا ﻒـﻠﻋ ﻪـﺒﻨﭘوﺎﮔ زﺮـﻫ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﻣ ترﺎﺴﺧ دﺎﺠﯾا و هدﻮﺑ هﺪﺷ دﺎﯾ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر رد ﻪﺒﻨﭘ و ﺎﯾﻮﺳ ،ترذ عراﺰﻣ رد ﺐﻠﻏا ﻪﻟﺎﺳ ﺮﻫ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﺪﻨﮐ
. ﻪﻧاد يﺎﻫ ﻪـﺒﻨﭘوﺎﮔ
ﯽﻣ ﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ 50 ﺪﻧﺎﻤﺑ هﺪﻧز كﺎﺧ ﺮﯾز لﺎﺳ )
7 (.
يژﻮﻟﻮﯿﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ زﺮﻫ ﻒﻠﻋ ﻦﯾا ﺮﺛﻮﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ آ
دراد رﺬﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ن .
ﻒﻠﻋ يژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎـﻫ ﻒـﻠﻋ ﻢـﻠﻋ زا يا ﻪﺧﺎﺷ زﺮﻫ يﺎﻫ
،ﺪﺷر ﻪﮐ ﺖﺳا زﺮﻫ و ﻮﻤﻧ
ﯽﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ار زﺮﻫ يﺎﻫ ﻒﻠﻋ ﺮﯿﺜﮑﺗ ﺪﻨﮐ
. ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ و ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻒﻠﻋ مﻮﻠﻋ
ﻒـﻠﻋ يژﻮﻟﻮﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ زﺮﻫ يﺎﻫ يﺎـﻫ
دراد ﺎﻬﻧآ ﺮﺛﻮﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ رد يدﺎﯾز ﺖﯿﻤﻫا زﺮﻫ )
1 (.
ﯽـﻣ ﯽـﻋارز لﻮـﺼﺤﻣ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دﻮﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯿـﺑ ﻦـﯾا رد ،دﻮـﺷ
ﻒﻠﻋ هدﺎﻬﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﯿﻧ زﺮﻫ يﺎﻫ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
) دﻮﮐ ( ﯽﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ رﺬﺑ داﺪﻌﺗ و
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار دﻮﺧ ﺪﻫد
، نژوﺮﺘﯿﻧ يﺮﺼﻨﻋ ﺖﺳا ﻪﮐ رد ﻪﻄﺑار
٢
ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮﻫ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻧاﺮﮕﻧ
ار دﺎﺠﯾا هدﺮﮐ ﺖﺳا ) 3 ( ﺎـﻣا ،ﺖـﺷاد ﻪـﺒﻨﭘوﺎﮔ و ترذ ﺪـﺷر يور ﺮـﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﮏﯾ نژوﺮﺘﯿﻧ ﺶﯾاﺰﻓا.
داد ﺶﻨﮐاو ترذ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز و گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ،ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ عﺎﻔﺗرا )
2 .(
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ رد يا ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ يروآ داز ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ و ﻢﮐاﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳﺮﯿﺛﺎﺗ
ﻞﯿﺑدرا ) ﺎﺑ تﺎﺼﺘﺨﻣ ضﺮﻋ
ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ 48
ﻪﺟرد و 17 ﻪﻘﯿﻗد ﯽﻟﺎﻤﺷ و لﻮﻃ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ 38
ﻪﺟرد و 12 ﻪﻘﯿﻗد
،ﯽﻗﺮﺷ ﺎﺑ عﺎﻔﺗرا 1403 ﺮﺘﻣ زا ﺢﻄﺳ لﺎﺳ رد 1392 ( مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ . ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ي ﻢﮐاﺮﺗ رﻮﺘﮐﺎﻓ ود ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ )
ﻢﮐاﺮﺗ يﺎﻫ 1 ، 2 ، 4 و 8 ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ (
نژوﺮﺘﯿﻧ و )
،ﺮﻔﺻ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد 100
و 200 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
رﺎﺘﮑﻫ رد ( رد ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ ﻞﻣﺎﮐ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﺎﺑ 4 راﺮﮑﺗ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ رﺬﺑ ﯽﻋارز لﺎﺳ رد
91 يروآ ﻊﻤﺟ دﺎﺑآ سرﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪﺒﻨﭘ عراﺰﻣ زا ،
و يراﺪﻬﮕﻧ لﺎﭽﺨﯾ رد ﺖﺷﺎﮐ نﺎﻣز ﺎﺗ ﺪﺷ
. ندﺮﮐ راد ﻪﻧاﻮﺟ زا ﺲﭘ روﺬﺑ ﺎﻬﻧاﺪﻠﮔ رد
ﻢﮐاﺮﺗ ﻢﯿﻈﻨﺗ و ﮏﻨﺗ تﺎﯿﻠﻤﻋ ،ﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮐ يوﺎﺴﻣ ﻞﺻاﻮﻓ ﺎﺑ
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ 4
زا ﺲﭘ ﯽﮔﺮﺑ راﺮﻘﺘﺳا
ﻞﻣﺎﮐ ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ يﺎﻫ مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ . رﺎﻤﯿﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هروا دﻮﮐ 4
- 8 ﮔﺮﺑ ﯽ ﺎﻫ ﻪﺗﻮﺑ ﺪﺷ لﺎﻤﻋا .
زا يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﻋ يروآداز تﺎﻔﺻ
ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ زﺮﻫ ﺖﺒﺛ و يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺪﺷر هرود نﺎﯾﺎﭘ رد
ﺪﺷ . ﺎﺑ ﺎﻫ هداد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا
راﺰﻓا مﺮﻧ
وSAS زا رادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ياﺮﺑ و ،مﺎﺠﻧا ﻦﮑﻧاد يا ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ Excel
ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رد لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ و نزو يور ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
،ﺪﻨﺘﺷاد يراد
ﺖﺷاﺪﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ﺖﻤﺴﻗ نزو و ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رﺬﺑ نزو ﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﺎﻣا .
ﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﻠﺻا تاﺮﺛا ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
ﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ﻦﯾا يور ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻦ
) لوﺪﺟ 1 .(
ﻒﻠﻋ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ لﻮﺴﭙﮐ نزو ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ يرﻮﻄﺑ ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ زﺮﻫ
ﻪﮐ
ﻢﮐاﺮﺗ رد لﻮﺴﭙﮐ نزو ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻻﺎﺑ يﺎﻫ
. ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻢﮐاﺮﺗ رد ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻪﺗﻮﺑ ﻦﯿﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﺶﯾاﺰﻓا ،ﻻﺎﺑ يﺎﻫ راﺪﻘﻣ ،ﺎﻫ
ﻪﯾﻻ ﻪﺑ هﺪﯿﺳر ﻊﺸﻌﺸﺗ ار ﯽﭘﻮﻧﺎﮐ ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫ
هدﺮﮐ دوﺪﺤﻣ ار ﻪﻧاد ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا و يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ داﻮﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ و هداد ﺶﻫﺎﮐ ﺖﺳا
.
لوﺪﺟ 1 - ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ يﺎﻫ هداد
ﻪﺒﻨﭘ وﺎﮔ زﺮﻫ ﻒﻠﻋ يروآداز تﺎﻔﺻ يور ﺮﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ
و ns **
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا مﺪﻋ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا و راد
ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ ﺎﺑ راد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد يا
1 ﺪﺻرد .
ﻢﮐاﺮﺗ رد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ رد ﺎﻣا ،ﺖﺷاد ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ لﻮﺴﭙﮐ نزو ﺮﺑ يراد
يﺎﻫ توﺎﻔﺗ ﻻﺎﺑ
ﯽﻨﻌﻣ ﻢﮐاﺮﺗ ﻦﯿﺑ يراد ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
. رﺎﻤﯿﺗ رد لﻮﺴﭙﮐ نزو ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 100
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ ﻢﮐاﺮﺗ و رﺎﺘﮑﻫ رد نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
و ﺮﻔﺻ يدﻮﮐ يرﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ،ﺪﺷ 200
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ رﺎﺘﮑﻫ رد نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺖﺷاد يراد
) ﻞﮑﺷ 1 .(
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
يدازآ ﻪﺟرد ﺮﻫ رد لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ نزو
ﻪﺗﻮﺑ ) مﺮﮔ ( ﺮﻫ لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ
ﻪﺗﻮﺑ ) دﺪﻋ ( ﺮﻫ رﺬﺑ نزو
ﻪﺗﻮﺑ ) مﺮﮔ ( ﺖﻤﺴﻗ نزو
ﯽﯾاﻮﻫ ) مﺮﮔ (
راﺪﻘﻣ نژوﺮﺘﯿﻧ ) (A 2
**
65 / 75
**
2/
** 1202 22 / 20
**
38 / 192
ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﺗﻮﺑ ) (B 3
**
55 / 751
**
8/
7691
**
63 / 174
**
16 / 6113
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا 6 AB
**
19 / 27
**
48 / 461 46ns
/ 9 92ns
/ 52
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ﺎﻄﺧ
24 72
/ 180 58
/ 60 26
/ 4 11
/ 30
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ (%)
-
30
/ 23 27
/ 20 21
/ 17 78
/ 16
٣
لﻮﺴﭙﮐ نزو يور ﺮﺑﻪﺗﻮﺑﻢﮐاﺮﺗ ونژوﺮﺘﯿﻧدﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ - 1ﻞﮑﺷ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رد
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
رد نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ حﻮﻄﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ
لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ يور ﺮﺑ داد نﺎﺸﻧ
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ دﻮﮐ رد لﻮﺴﭙﮐ داﺪﻌﺗ
100 ود ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﻊﻗاو رد ،ﺖﺳا هدﻮﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻔﺻ دﻮﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﺑاﺮﺑ
ﻞﯿﻟد ﻪﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ دﺮﺑرﺎﮐ
ﺮﯿﺛﺎﺗ
ﯽﺸﯾور ﺪﺷر يور ﺮﺑ
، ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺰﯿﻧ ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ
. ﻒﻠﻋ لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد يﺎﻫ
ﺶﻨﮐاو و ،ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻢﮐاﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد زﺮﻫ ﻒﻠﻋ
هﺪﻨﻫﺪﻧﺎﺸﻧ ﻢﮐاﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻪﺑ زﺮﻫ يﺎﻫ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
ﻪﺑ راد
ﯽﻣ ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻢﮐاﺮﺗ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺪﺷﺎﺑ
) ﻞﮑﺷ 2 .(
لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ يور ﺮﺑ ﻢﮐاﺮﺗ و دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ - 2ﻞﮑﺷ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ داد نﺎﺸﻧ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ
نزو ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ رﺬﺑ
ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ندﺮﮐ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﺑ 200
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﮐ 100
ﺖﺷاﺪﻧ رﺎﺘﮑﻫ رد نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ .
ﺎﺑ ﻊﻗاو رد دﺮﺑرﺎﮐ
دﻮﮐ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد
،نژوﺮﺘﯿﻧ ﺮﺼﻨﻋ ﺪﺷر
ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ،ﻪﺘﻓﺎﯾ دﻮﺒﻬﺑ و ﻊﯾﺮﺴﺗ ﯽﺸﯾور ﻪﺒﻨﭘوﺎﮔ لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ ،هﺪﺷ بﺬﺟ رﻮﻧ راﺪﻘﻣو گﺮﺑ
هﺪﺷ ﺮﺘﺸﯿﺑﺰﯿﻧ ﺖﺳا
. ﺰﻧاوا ) 1978 (
،نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﻊﻤﺠﺗ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ رد توﺎﻔﺗ ﯽﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ زا گﺮﺑ ﺢﻄﺳ رد توﺎﻔﺗ
گﺮﺑ رﻮﻬﻇ ﺖﻋﺮﺳ و ناﺰﯿﻣ ،گﺮﺑ ﮏﺗ هزاﺪﻧا ظﺎﺤﻟ ﺖﺳا ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ
. ﻣ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨ
،
bc
a
b
d
c c
e fg de fg de fg
fgi fgh e fg
0 5 10 15 20 25 30 35
ﺮﻔﺻ دﻮﮐ
100 دﻮﮐ
200 دﻮﮐ
(مﺮﮔ )ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ نزو ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ ﻢﮐاﺮﺗ
ﻪﺗﻮﺑ ود ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﺗﻮﺑ رﺎﻬﭼ ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﺗﻮﺑ ﺖﺸﻫ ﻢﮐاﺮﺗ
cd
a
bc
f
bc ce
ghi fh fgi
hl hk hj
0 20 40 60 80 100 120
ﺮﻔﺻ دﻮﮐ 100 دﻮﮐ 200 دﻮﮐ
لﻮﺴﭙﮐ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ
ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﺗﻮﺑ ود ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﺗﻮﺑ رﺎﻬﭼ ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﺗﻮﺑ ﺖﺸﻫ ﻢﮐاﺮﺗ
٤
ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ ﻢﮐاﺮﺗ رد ﺰﯿﻧ رﺬﺑ نزو ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ،ﻪﺗﻮﺑ ﺖﺸﻫ و رﺎﻬﭼ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ رد رﺬﺑ نزو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رﺬﺑ نزو ﻢﮐاﺮﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ناﺪﻠﮔ ﺮﻫ رد داد نﺎﺸﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫ
) ﻞﮑﺷ 3 .(
ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رﺬﺑ نزو يور ﺮﺑ ﻢﮐاﺮﺗ و دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ - 3ﻞﮑﺷ
ﯽﯾاﻮﻫ ﺖﻤﺴﻗ نزو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ داد نﺎﺸﻧ
رد ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ ﻢﮐاﺮﺗ رد ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﺑﺎﻗر ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ﺖﻤﺴﻗ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻊﻗاو رد ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ ﺖﺸﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﺖﺳا . ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ داد نﺎﺸﻧ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ
و ﺮﻔﺻ رﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ دﻮﺟو يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﯾﺎﺳ
يدﻮﮐ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ ﺎﻣا دراد 100
و 200 ﺪﯾدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ )
ﻞﮑﺷ 4 (.
ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ﺖﻤﺴﻗ نزو يور ﺮﺑ ﻢﮐاﺮﺗ و دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ - 4 ﻞﮑﺷ
ﺮﺼﻨﻋ ﺢﯿﺤﺻ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻋارز رد نژوﺮﺘﯿﻧ
،هدﻮﺑ ﻪﺒﻨﭘ وﺎﮔ زﺮﻫ ﻒﻠﻋ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﯽﻤﻬﻣ ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ ﻞﻣﺎﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ نورد ﺖﺑﺎﻗر ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
يا ياﺮﺑ بآ
،ﺪﯿﺷرﻮﺧ رﻮﻧ و و ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﻊﻤﺠﺗ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻻﺎﺑ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ رد
يروآداز ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺪﺣاو رد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺢﻄﺳ
ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد
، ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ .
b
ab
a
0 1 2 3 4 5 6 7 8
ﺮﻔﺻ دﻮﮐ
100 دﻮﮐ 200 دﻮﮐ
(مﺮﮔ )ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رﺬﺑ نزو
a
b
c
c 0
2 4 6 8 10 12
ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ ﻪﺗﻮﺑ ود
ﻪﺗﻮﺑ رﺎﻬﭼ
ﻪﺗﻮﺑ ﺖﺸﻫ
( مﺮﮔ) ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رﺬﺑ نزو
b
a a
0 5 10 15 20 25 30 35 40
ﺮﻔﺻ دﻮﮐ 100 دﻮﮐ 200 دﻮﮐ
(مﺮﮔ) ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ﺖﻤﺴﻗ نزو
a
b
c
d
0 10 20 30 40 50 60 70 80
ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ ﻪﺗﻮﺑ ود
ﻪﺗﻮﺑ رﺎﻬﭼ
ﻪﺗﻮﺑ ﺖﺸﻫ
( مﺮﮔ)ﻪــﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ﺖﻤﺴﻗ نزو
٥
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1 - ح،دﺎﺑآ ﻦﻤﭼ ﺖﺳودﺪﻤﺤﻣ .
ر ).
1390 (
"
زﺮـﻫ يﺎـﻫ ﻒـﻠﻋ لﺮـﺘﻨﮐ ﯽـﻠﻤﻋ و ﯽـﻤﻠﻋ لﻮـﺻا ﺮﺑ يا ﻪﻣﺪﻘﻣ
"
دﺎـﻬﺟ تارﺎـﺸﺘﻧا نﺎﻣزﺎـﺳ تارﺎـﺸﺘﻧا
ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد -
،ﻞﯿﺑدرا ﺪﺣاو ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ 238
ص .
2- Barker, D. C., S. Z. Knezevic, A. R. Martin, D. T. Walters, and J. L. Lindquist. (2006) Effect of nitrogen addition on the comparative productivity of corn and velvetleaf (Abutilon theophrasti). Weed Sci. 54:354–363 3- DiTomaso, J. M. 1995. Approaches for improving crop competitiveness through the manipulation of fertilization strategies. Weed Sci. 43:491–497.
4- Evans. L.T., (1978) Crop Physiology. Cambridge University Prees.
5- Oerke, e. c. (2006) Crop losses to pest. J. Agric. Sci. 144: 1: 31-43.
6- Rajcan, i., Swanton, C. J. (2001) Understanding maize-weed competition: resource competition light quality and the whole plant. Filed Crops Res. 71:139-150.
7- Warwick, S. I. and L. D. Black (1988) The biology of Canadian weeds. 90. Abutilon theophrasti. Can. J.
Plant Sci. 68:1069-1085.
