آ ﻳ ﻖﺣ ﺔﻨﻴ ﺎﻤﻧ
،
يﺮﺛا ﻊﻴﺸﺗ زا عﺎﻓد رد رد
ﺪﻨﻫ
ﻟاژ
ﻪ جﺎﺗ ﻲﻨﻳﺪﻟا
هﺪﻴﻜﭼ
،ﺪﻨﻫ رد ﻊﻴﺸﺗ ةزﻮﺣ رد ﺪﻨﻤﺷزرا رﺎﺛآ زا ﻲﻜﻳ يﺮﺛا
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﺖﺳا آﻳ
ﻖـﺣ ﺔـﻨﻴ ﺎـﻤﻧ
ﻒﻴﻟﺄﺗ ﻒﺠﻧ ﺾﻴﻓ ﻲﻠﻋ يدﺎﺑآ
آﻳ . ﻪﻨﻴ ﮕﻧا ﻪﺑ ﺎﭘ ةﺰﻴ ﻮﮕﺨﺳ ﻳ ﻲﻧﺎـﻬﺒﻬﺑ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ تارﺎﻬﻇا ﻪﺑ ﻲ
بﺎﺘﻛ رد تآﺮﻣ لاﻮﺣﻻا نﺎﻬﺟ ﺎﻤﻧ ﺔﻟﺎﺳر رد و ﻪﻴﺒﻨﺗ
ﻦﻴﻠﻓﺎﻐﻟا ﺪـﻣآ رد ﺮﻳﺮﺤﺗ ﺔﺘﺷر ﻪﺑ .
رد
ًﺎﺗﺪﻤﻋ و ﺮﺛا ود ﻦﻳا تآﺮﻣ رد
لاﻮﺣﻻا
، و ﻲـﻤﻠﻋ ناﻮـﺗ ةرﺎـﺑ رد ار ﻲﺗﺎﻬﺒـﺷ ﺪـﻤﺣا ﺎﻗآ
ﺪﻴﺳ دﺎﻬﺘﺟا ترﺪﻗ د
راﺪﻟ د رﺎﮔزور نآ ﺪﻬﺘﺠﻣ ﺎﻬﻨﺗ ،يدﺎﺑآﺮﻴﺼﻧ ﻲﻠﻋ ﺪﻨﻫ ر
، و دﺮـﻛ دراو
ﺖﻔﮔ ﻦﺨﺳ يﺪﻨﻫ ﺮﮕﻳد يﺎﻤﻠﻋ ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻤﻠﻋ ﻒﻌﺿ زا ارﺎﻜﺷآ ﻳآ.
ﻪـﻨﻴ تارﺎـﻬﻇا در رد
ﻪﺑ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ﻒﻴﻟﺄﺗ
ﺪﻣآ رد ﺖﺳا ه .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
ﻒـﺠﻧ ،يدﺎﺑآﺮﻴـﺼﻧ ﻲﻠﻋ راﺪﻟد ﺪﻴﺳ ،ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ،ﺪﻨﻫ رد ﻊﻴﺸﺗ ﻲـﻠﻋ
ﺎﺘﺳا نﺎﻣﺮﻛ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻣﻼﺳا فرﺎﻌﻣ ﺶﺨﺑ رﺎﻳد
ﺾﻴﻓ آ ،يدﺎﺑآ ﻳ ﻖﺣ ﺔﻨﻴ ﺎﻤﻧ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﺖﻴﺑﻮﺒﺤﻣ ﺖﻛﺮﺑ ﻪﺑ رﺎﺑرد رد ﻲ
ﺪﻨﻫ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﻦﻴﻃﻼﺳ )
ﻦﻴﻃﻼـﺳ زا ﻢﻋا
لﻮﻐﻣ و ﻦﻛد (
ﻲﺑ ﻲﺳرﺎﻓ رﺎﺛآ يرﺎﻤﺷ
رد ﻦﻳا نارود ﻪـﻛ ﺪـﻣآ رد ﺮـﻳﺮﺤﺗ ﺔﺘﺷر ﻪﺑ
ﺦـﺴﻧ رﺎﻤـﺷ رد و هدﺮـﻜﻧ ﻦـﺗ ﺮـﺑ ﺮﺸﻧ و ﻊﺒﻃ ﺔﻣﺎﺟ رﺎﺛآ ﻦﻳا زا يرﺎﻴﺴﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻄﺧ ا
ﺪﻧ . ﺪﻨﻤﺷزرا رﺎﺛآ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ
، ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺖﺳا يا ناﻮـﻨﻋ ﺖﺤﺗ
آﻳ
ﺔـﻨﻴﻖﺣ
1
ﺎﻤﻧ
ﻒﻴﻟﺄﺗ ﻒﺠﻧ ﺾﻴﻓ ﻲﻠﻋ يدﺎﺑآ) 2
م 1254 ق (
، ـﺷ زا
راﺪـﻟد ﺪﻴـﺳ نادﺮﮔﺎ ﻲﻠﻋ
يدﺎﺑآﺮﻴﺼﻧ )
1166 ـ 1235 ق
3(.
هدﺮﻛ رﺎﻛ ﺪﻨﻫ رد ﻊﻴﺸﺗ ةزﻮﺣ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺰﺠﺑ ﺔﺨـﺴﻧ ﻦﻳا مﺎﻧ ﻲﺴﻛ ﺮﻨﻤﻛ ،ﺪﻧا
ﻲﻄﺧ ﻢﻬﻣ ﺖﺳا هﺪﻴﻨﺷ ار .
ﺎـﻨﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ تﺎﻋﻼﻃا زا ﺮﻈﻧ فﺮﺻ ﻳ
زا هﺪﻨـﺴﻳﻮﻧ ﻪـﻛ ﻲ
آ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻳ
يﺮﺸﻋ ﻲﻨﺛا ﻊﻴﺸﺗ ﻦﻴ ﺎﺳ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
ارآ و ﺐﻫاﺬﻣ ﺮﻳ ﺔﻘﻄﻨﻣ رد
ﺖﺳد ﻪﺑ دوا ﻲﻣ
رد ﻲﻧﺎـﻬﺒﻬﺑ ﺪـﻤﺣا ﺎﻗآ تارﺎﻬﻇا ﻪﺑ ﺖﺳا ﻲﺨﺳﺎﭘ ﺮﺛا ﻦﻳا ،ﺪﻫد ود
ﺮﺛا ش ﻦﻳوﺎﻨﻋ ﺖﺤﺗ
ﻪﻴﺒﻨﺗ
ﻦﻴﻠﻓﺎﻐﻟا تآﺮﻣ
ونﺎﻬﺟ لاﻮﺣﻻا ﺎﻤﻧ
. ﺪﻳﺎﺑ ﺖﻘﻴﻘﺣ رد ﻦـﻳا
رﺎﻬﻇا تا زا يو تادﺎﻘﺘﻧا ار ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ شﺮـﺻﺎﻌﻣ يﺪﻨﻫ يﺎﻤﻠﻋ
، ﻪـﺑ ﺪـﻬﺘﺠﻣ هﮋـﻳو
ﻨﻫ ﺮﻴﻬﺷ ﺮﻴﺼﻧ ﻲﻠﻋراﺪﻟد ﺪﻴﺳ يﺪ يدﺎﺑآ
ﺖﺴﻧاد ﻦـﻳا نادﺮﮔﺎـﺷ ﺶﺠﻧر ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ
ﺪﺷ ﻢﻟﺎﻋ .
ﻒﺠﻧ ﺔﺤﻔﺻ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ رد ﻲﻠﻋ
ﻪﻨﻴﻳآ
ﻲﻣ ﺪﺴﻳﻮﻧ : ﺖـﺳا ﻦـﻳا ﺪـﻌﺒﻓ سﺮـﻬﻓ
بﺎﺘﻛ
ﻳآ ﻖﺣ ﺔﻨﻴ ﺎﻤﻧ
ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺰﻴﺣ ﻪﺑ ﻦﻴﻠﻓﺎﻏ ﻪﻴﺒﻨﺗﻒﻴﻟﺄﺗ هﺪﻣآ ..
. ) ﻳآ ﻪﻨﻴ ﺾﻴﻓ ، ،يدﺎـﺑآ
گ 1 ب .(
،رﺎﻌﺷا ﻦﻳا رد هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
رﺎﻬﻇا ﻲﻣ دراد
آﻳ
ﻪﻛـﺣ ﺔﻨﻴ ﻖ ﺎـﻤﻧ
ﻪـﺑ ﺦـﺳﺎﭘ ردﻪﻴﺒﻨﺗ ﻦﻴﻠﻓﺎﻐﻟا
ﻒﻴﻟﺄﺗ رد ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣﻪﻴﺒﻨﺗ ﻦﻴﻠﻓﺎﻐﻟا
ﻪﻟﺎـﺳر ﺎﻬﻨﺗيا رد ﺖـﺳا
هدرﺎﻬﭼ ﻪﻛ گﺮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ
، دﻮﺧ ﻢﻋز ﻪﺑ
، ﻲﺧﺮﺑ تﺎﻣﺎﻬﺑا ﻼﺘﺒﻣ ﻲﻬﻘﻓ
رد ار ﺪﻨﻫ رد ﻪﺑ
نآ ﻦﻤﺿ و ﺖﺳا هداد ﺦﺳﺎﭘ نآ ﻪﻳﺎﻨﻛ و ﺶﻴﻧ ﻪﺘﺒﻟا
راﺪـﻟد ﺪﻴـﺳ ﻪـﺑ ﻢـﻫ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻠﻋ
ﺖﺳا هدز يدﺎﺑآﺮﻴﺼﻧ و ،
،نآ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد
تآﺮﻣ
لاﻮﺣﻻا
ﺖـﺳا ﻮـﻠﻤﻣ زا
تادﺎـﻘﺘﻧا
يﺪـﻨﻫ يﺎﻤﻠﻋ زا ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺢﻳﺮﺻ .
ﺎـﺑ ﺐـﻟﺎﻄﻣ نﺎـﻴﻣ ﺔـﺴﻳﺎﻘﻣ
تآﺮـﻣ
تﺎـﻴﻋﺎﻓد و
ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ
ﻪﻨﻴﻳآ
ردمﻮﻠﻌﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻧ تارﺎﻬﻇا ﻪﻛ ﺠ
ﻒ ﻪﺑﻮﻣ ﻲﻠﻋ ر رد ﻮـﻣ
تادﺎـﻘﺘﻧا د
رد ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ
تآﺮﻣ
لاﻮﺣﻻا
ﺖﺳا. اﺮﭼ ﻻﺎﺣ ﻒﺠﻧ
ﻲـﻠﻋ زا ﻲﻣﺎـﻧ
تآﺮـﻣ
لاﻮـﺣﻻا
ﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺮﻬﺷ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺷ ،هدﺮﺒ
ﻪﻴﺒﻨﺗ
ﻦﻴﻠﻓﺎﻐﻟا
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ نﺎﻣز نآ رد .
ﺮـﻫ ﻪـﺑ
لﺎﺣ
،
ﻪﻨﻴﻳآ
نﻮﭼ ﻪﺑ ﻲﺨﺳﺎﭘ يﺪﻨﻫ يﺎﻤﻠﻋ زا ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ تاداﺮﻳا و تادﺎﻘﺘﻧاﻪﺑ ، هﮋﻳو
راﺪﻟد ﺪﻴﺳ ﻋ
ﺮﻴﺼﻧ ﻲﻠ يدﺎﺑآ
تآﺮﻣ
ردلاﻮﺣﻻا
ﺖﺳا، ـﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ اﺪﺘﺑا دراد ﺎﺟ ﻦـﻳا ﻪ
ﻢﻳزاﺪﻨﻴﺑ ﺮﺛا .
تآﺮﻣ نﺎﻬﺟ لاﻮﺣﻻا ﺎﻤﻧ
ﻣ تاﺮ نﺎﻬﺟ لاﻮﺣﻻا ﺎﻤﻧ
ةزﻮﺣ نﺎﮔﺪﻨﻫوﮋﭘ ياﺮﺑ ﺎﻨﺷآ ﻲﻣﺎﻧ و ﺦﻳرﺎﺗ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻲﺴﻳﻮﻧ
ﺖﺳا . ةﻮـﻧ ،ﻲﻧﺎـﻬﺒﻬﺑ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ﺔﺘﺷﻮﻧ بﺎﺘﻛ ﻦﻳا ﺎـﻴﺣا
دﺎـﻬﺘﺟا ﺮﮔ
ـﻤﺤﻣ ﺎـﻗآ ﺪ
ﺮﻗﺎﺑ
ﺒﻬﺑ ﻬ ﻲﻧﺎ ، تاﺪﻫﺎﺸﻣ حﺮﺷ ود ثداﻮﺣ و
ﺞﻨﭘ نار ﺮﻔـﺳ ﺔﻟﺎـﺳ هﺪﻨـﺴﻳﻮﻧ
رد ﺪـﻨﻫ ﻪـﺑ
ﺔﻠﺻﺎﻓ يﺎﻬﻟﺎﺳ 1220 ﺎﺗ 1225 ق ﺖﺳا . هدﺮﺒﻣﺎﻧ ﺮﺛا ار
رد و ﺢﻴﺤـﺼﺗ ﻲﻧاود ﻲﻠﻋ
1372 پﺎﭼ ﺖﺳا هدﺮﻛ .
رد ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ
تآﺮﻣ
لاﻮﺣﻻا
ﺪﻴﺷﻮﻛﺖﺳا ه ﻌﻣ ﻪﺑ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪـﻨﻫ ﻦﻴﻣزﺮـﺳ ﻲﻓﺮ
ﻳﻼﻋ ﺎﻣا ،دزادﺮﭙﺑ ﻲﻧﺎﺣور تﻮﺴﻛ و وا ﻲﻌﻴﺷ ﻖ
شا
، ﺎﺗ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﺮﺛا ﻦﻳا رد
، ﻪﺟﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻨﻫ رد ﻊﻴﺸﺗ ﻪﺑ ﻲﺻﺎﺧ .
ةﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﻪﻛ وا ﺶﺘﻣﺎﻗا نارود
ار ﺪﻨﻫ رد
،
ﺮﻬﺷ رد ﻪﻌﻴﺷ يﺎﻫ ﺪﺷﺮﻣ نﻮﭼ ﻲﻨﻴﺸﻧ
ﻢﻴﻈﻋ ،دﺎﺑآ ﺾﻴـﻓ ،دﺎﺑآ
ﻮـﻨﻬﻜﻟ و دﺎـﺑآ
، يﺮﭙـﺳ
،دﺮﻛ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ رد شا
ﺖﺧادﺮﭘ ﺪﻨﻫ ﻲﻌﻴﺷ ﺔﻌﻣﺎﺟ زا دﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ تﺎﻬﺟ زا و
نآ ﻪﺑ ا ﺖﺧﺎﺳ دراو ار ﻲﺗاداﺮﻳ .
رد ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ رد عﻮﻤﺠﻣ
ﺑ ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺳ ﺪـﻨﻫ رد ﻊﻴـﺸﺗ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺮـﻈﻧ رﺎﻬﻇا ﻪ
ﺘﺧادﺮﭘ ﺖﺳا ﻪ : و بادآ ﻲﻌﻴﺷ مﻮﺳر
،
ًﺎﺻﻮﺼﺧ يراداﺰﻋ ﻢﺳاﺮﻣ
رد مﺮﺤﻣ هﺎﻣ ﻦـﻳا
رﻮﺸﻛ
، ﺔﻌﻴﺷ يﺎﻤﻠﻋ ﺢﻄﺳ و يﺪﻨﻫ
نﺎﻧآ ﻲﻤﻠﻋ
، ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و رد قﻼـﺧا ﺖﻴﻌـﺿو
ﺪﻨﻫ ﻲﻌﻴﺷ ﻊﻣاﻮﺟ دﻮﺑ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ زا
دﺮﻛ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار يو ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ .
ﻋ ﻪﺳ ﺮﺑ هوﻼ
ﻜﻟ رد رﻮﻀﺣ مﺎﮕﻨﻫ رد ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ،هﺪﺷ ﺮﻛذ درﻮﻣ ﺪﻴـﺳ ﺎـﺑ ﻲﺗﺎـﻓﻼﺘﺧا رﺎـﭼد ﻮﻨﻬ
راﺪﻟد ﺮﻴﺼﻧ ﻲﻠﻋ ﻪـﻛ دﺮﻛ حﺮﻄﻣ وا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻲﺗﺎﺿاﺮﺘﻋا و ﺪﺷ يدﺎﺑآ
ﺖـﻘﻴﻘﺣ رد
وا تارﺎﻬﻇا زا ﺶﺨﺑ ﻦﻳا
، ﺰﻴﭼ ﺮﻫ زا ﺶﻴﺑ
، يدﻮﻨﺸﺧﺎﻧ ار يدﺎﺑآﺮﻴـﺼﻧ نادﺮﮔﺎـﺷ
اﺮﺳ و ﺖﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﻧ
مﺎـﻧ ﻪـﺑ نﺎﻧآ زا ﻲﻜﻳ مﺎﺠ ﻒـﺠﻧ
ﻲـﻠﻋ ﺾﻴـﻓ يدﺎـﺑآ ﻪـﺑ ماﺪـﻗا
ﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻳ وا ﻪﺑ ﻲ دﺮﻛ .
آ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷ ﺎﺑ ﺮﻈﻧ ةرﺎﺑ رد ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ﻫ ﺔﻌﻴـﺷ يﺎﻤﻠﻋ
يﺪـﻨ
، ﻲـﺑ ﺖـﺴﻴﻧ ﺖﺒـﺳﺎﻨﻣ
رد ار وا تارﺎـﻬﻇا زا ﻲﺸﺨﺑ ﻦـﻳا
صﻮـﺼﺧ ﻢﻳروﺎـﻴﺑ
. رد ﺖـﻣﺎﻗا مﺎـﮕﻨﻫ ﻪـﺑ وا
ﻢﻴﻈﻋ لﺎﺳ رد دﺎﺑآ 1225
،ق يﺪﻨﻫ يﺎﻤﻠﻋ ﻲﻬﻘﻓ ﺶﻧاد ةرﺎﺑ رد ﺖﺷﻮﻧ
:
و ﻪﻓﺮﻃ مﺎﻜﺣا يوﺎﺘﻓ ﻊﺟﺮﻣ ﻪﻛ مﺪﻳد ار ﻲﻠﻫﺎﺟ ،مﺪﻴﺳر ﻪﻛ يﺮﻬﺷ ﺮﻫ رد ﻪﻜﻧآ ﺮﺗ
ﻤﺗ ﻪﻛ هﺪﻴﺷﻮﻛ ﺖﻟﺎﻬﺟ رد يﺪﺣ ﻪﺑ و ﺖﺳا رﺎﻳد نآ زا ﺢﻴﺤـﺻ و ﻂـﺧ زا ﻪﻄﻘﻧ ﺰﻴ
ﻧ ﻂﻠﻏ ﻲﻤ دﻮﻤﻧ ﺪﻧاﻮﺗ .
ﺖﺳد زا ﻦﺨﺳ ﺔﺘﺷرﺮﺳ مرﺎﮕﻨﺑ ﻞﺼﻔﻣ ار نﺎﺸﻳا يوﺎﺘﻓ ﺮﮔا
دوﺮﺑ ) ،ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ 1372 : 379 (.
ﻲﺘﺣ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ﻪﺑ
ﺎﻧاﻮﺗ ﻳ يدﺎﺑآﺮﻴـﺼﻧ ﻲـﻨﻌﻳ دﻮﺧ ﺮﺻﺎﻌﻣ يﺪﻨﻫ ﺪﻬﺘﺠﻣ ﺎﻬﻨﺗ دﺎﻬﻨﺟا ﻲ
ﺰﻴﻧ ،ﺪﻳزرو ﻚﺷ ﻮﮕﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﺎﻳ
دﺮﻛ در ار يو دﺎﻬﺘﺟا ترﺪﻗ ﻢﻴﻳ .
و ﻦﻳا رد ﺖﺷﻮﻧ هرﺎﺑ :
هزﺎﺟا ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﺴﻧاد ﻦﻴﻨﭼ ﺮﻴﻘﻓ ماﻮﻋ هوﻼﻋ و يا
ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ﺎﻤﻠﻋ ﻪﻛ ﻲﻣ
و ﺪـﻨﻫد
ﻒﻴﻟﺄﺗ قرو ﺪﻨﭼ ندﺮﻛ
، تﺎـﻣﻼﻋ زا ،ﺪـﺷﺎﺑ ناﺮـﮕﻳد ﺐـﺘﻛ نداد ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﻪﭼﺮﮔا
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﻲﻀﻌﺑ دﺎﻬﺘﺟا ﻪﺑ ﺐﺒﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ و ﺖﺳا دﺎﻬﺘﺟا )
نﺎﻤﻫ : 315 (.
د ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ر
نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ نآ
ﻣز نﺎ ﻲﺴﻛ ﺔـﻴﻋاد و هزﺎـﺟا يدﺎﺑآﺮﻴـﺼﻧ زا ﺮﻴﻏ
يو زا ﺮﻴﻏ ﻲﺴﻛ ﻪﭼ ،ﺖﺷاﺪﺗ دﺎﻬﺘﺟا ﻲﻣ
ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻪﻨﻌﻃ نﺎﻨﺨﺳ فﺪﻫ
ﺰﻴﻣآ ﺪـﻤﺣا ﺎﻗآ
ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺎﻣا ؟ﺪﺷﺎﺑ
تآﺮﻣ
لاﻮﺣﻻا
ﻦﻳا ﺪﻌﺑ ﺮﻄﺳ ﺪﻨﭼ رد عﻮﺿﻮﻣﺮﻜﻨﻣ ار ﺪﺷ :
...
هدﺮﻛ رﻮﻈﻨﻣ ار نﺎﺸﻳا بﺎﺑ ﻦﻳا رد ﻦﻣ ﻪﻛ دﻮﻤﻧ رﻮﺼﺗ و هدز نﺎﺸﻳا ﺮﺑ ﻦﻌﻃ و ما
و ما
بر تﺮﻀﺣ هﺰﻌﻟا
ـ ﺷ ﻞﺟ ﺄ ﻪﻧ ـ ﺖﺳا هاﻮﮔ ﻦﻳا ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ
ﻪﺑ ار ﺮﻴﻘﻓ ﺰﺟ
و ضﺮﻏ زا يﺰﻴﭼ ﻞﻃﺎﺑ لﺎﻄﺑا و ﻖﺣ رﺎﻬﻇا و دﻮﺒﻧ رﻮﺼﺘﻣ يﻮﻴﻧد ضﺮﻣ
نآ ﻦﻣ
بر ار تﺮﻀﺣ ﻲﻟﺎﻋ ﺎﻤﻠﻋ مﺎﻤﺗ عﻮﻨﻟا
ي ﺪﻨﻫ ﻲﻣ ﻢﻧاد . ﺎﺗ ﻦﻛد ﺔﺑﻮﺻ ﺪﺣ زا ﻪﻛ اﺮﻳز
ﻟﺎﻋ نﺎﺸﻳا ﺖﻴﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ﺮﻴﻘﻓ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ هدوا هﺪﻳﺪﻧ ﻲﻤ
ما ) نﺎﻤﻫ (.
ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ تارﺎﻬﻇا عﻮﻤﺠﻣ لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﺮﻴﺼﻧ نادﺮﮔﺎﺷ ﻢﺸﺧ ﺚﻋﺎﺑ
آﺑ ﺎ و ﺪﺷ يد ﻪﺑ
ﻒﻴﻟﺄـﺗ
ﺔﻨﻴﻳآ ﻖﺣ ﺎﻤﻧ
لﺎﺳ رد 1231 ـ زا ﺲﭘ لﺎﺳ ﺶﺷ ﻲﻨﻌﻳ ﻒﻴﻟﺄﺗتاﺮﻣ
لاﻮﺣﻻا
ـ
ﺪﻴﻣﺎﺠﻧا .شرﺎﮕﻧ ﺖﻠﻋ ﺔﻨﻴﻳآ
ﻖﺣ ﺎﻤﻧ ﻣ نﺎﺑز زا ﺆ
ﻒﻟ
ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ ﺾﻴﻓ يدﺎﺑآ شرﺎﮕﻧ ﺖﻠﻋ ةرﺎﺑ رد
ﻪﻨﻴﻳآ
ﻲﻣ ﺴﻳﻮﻧ ﺪ :
ﺮـﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺎﻤﻧ ﻲﻔﺨﻣ ﻪﻴﻛاز سﻮﻔﻧ بﺎﺤﺻا و ﻪﻴﻓﺎﺻ لﻮﻘﻋ بﺎﺑرا ﺮﺑ ﺮـﻳﺮﺤﺗ
ﻦﻳا ﻪﻟﺎﺠﻋ ] ...
[ ر ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ أ
ي ﻦﻳا رد ﻪﻛ دﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦﻴﻌﻟا ز
ﺔﻧﺎﻣ نﺎـﺳﺮﭘﺎﻧ
نادرﺪﻗﺎﻧ رﺎﮔزور يﺎﻨﺑا ﻪﻛ ا
ﻪﺑ نﺎﺸﻳا يﺎﻨﺘﻋا مﺪﻋ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ،ﺪﻧ و ﻦـﻳد رﻮﻣا فﺮﻃ
،ﻦﻴﺋآ ﺖﻟﻼﺿ تﺎﻋﺪﺑ بﺎﺑرا رازﺎﺑ ﻲﻣﺮﮔ ﺑ
ﻞﻃﺎ
هﻮـﻠﺟ ﻖـﺣ سﺎﺒﻟ رد و ﺪـﺷ ﺮـﮔ
ﻪﺘﺸﮔ راﺪﻳﺪﭘ رﺎﻳد ﻦﻳا ﺔﻨﻜﺳ نﺎﻴﻣ ﻢﻴﻈﻋ دﺎﺴﻓ
، لﻮـﻤﺧ يﺎـﻳاوز رد ﻪﻘﺣ يﺎﻤﻠﻋ
و ﻲﻔﺘﺨﻣ لﻮﻬﺠﻣ
هﺪﻳدﺮﮔ لﺎﺤﻟا ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ و ﺪﻧا
رد ترﺎﻬﻣ ﻢﻠﻋ
ﻲﺑ و ﺪﻧراﺪﻧ ﻦﻳد هﺮﻬﺑ
ﻪـﻴﺟرﺎﺧ تارﺎـﺒﺘﻋا و نﺎـﺴﻟ ﺖﻗﻼﻃ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ،ﺪﻧداﺪﺳ و حﻼﺻ زا يﺎـﻫﺮﻈﻧ رد
ﺪﻣآﺮﺳ نﺎﻣدﺮﻣ نﺎﻣز يﺎﻤﻠﻋ
و ﻞﺒﻗ زا قﺎﻘﺤﺘﺳﻻﺎﺑ نﺎﺒﺋﺎﻧ و ﺲـﻧا ﺔـﻤﺋا تاﺮﻀﺣ
نﺎﺟ ا ﺪﻧ . هدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﻮﭼ اﺬﻬﻟ ﺖـﺸﮕﻧا ﺲﻜﭽﻴﻫ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻪـﺌﻄﺨﺗ زا ﻪـﭽﻧآ ﺮـﺑ
رﻮﻬﻇ ﺔﺼﻨﻣ ﻪﺑ نﺎﺸﻳا ﻲﻣ
ﻧ ،ﺪﺳر ﻲﻤ داﺮﻳا فﺮﺣ ﺎﻬﻧآ فاﺰﮔ و فﻻ ﺮﺑ و ،دﺎﻬﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
و ﻧ نﺎﺑز ﺮﺑ ضاﺮﺘﻋا ﻲﻤ
دروآ ﺪﻧاﻮﺗ
، ﻪﻛ رﺪﻗ ﺮﻫ ﻲﻣ
ﻞﻴﻃﺎﺑا ،هﺪﻴﺷﻮﭘ ار ﻖﺣ ﺪﻫاﻮﺧ
رد ﻖﻧور ضﺮﻌﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻲﻣ
ﺪـﻧروآ ﺐـﺘﻛ تارﺎـﺒﻋ و ﻦﻴﻣﺎـﻀﻣ لﺎـﺤﺘﻧا ﻪـﺑ و
ﻪﻟﺎﺳر ،ﻦﻴﻘﺑﺎﺳ تﺎﻔﻨﺼﻣ و ﻦﻴﻘﺑﺎﺳ ﺎﻫ
ﻒﻴﻟﺄﺗ
ﻲـﺑ ﺮـﻈﻧ رد ،هدﻮﻤﻧ ار دﻮـﺧ نادﺮـﺧ
ﻼﻋ راﺮﻗ ﺮﺼﻋ ﺪﻳﺮﻓ و ﺮﻫد ﺔﻣ ﻲﻣ
ﺪﻨﻫد هرﺎﭽﻴﺑ ﻲﻣﺎﻋ و نﻮـﭼ
رﻮـﻣا رد تﺮﻴـﺼﺑ
ﻴـﺷﺎﻏ و شﻮـﮔ رد ﺖـﻋﺎﻃا ﺔﻘﻠﺣ ،هﺪﺷ ﺎﻬﻧآ يوﺎﻋد ﺔﺘﻔﻳﺮﻓ ،دراﺪﻧ ﻦﻳد ﻦـﺴﺣ ﺔ
ﻪﻛ ﺲﺑﺎﻳ و ﺐﻃر ﺮﻫ ،ﻪﺘﺷاد شود ﺮﺑ ار ﺎﻬﻧآ تﺪﻴﻘﻋ ﻲﻣ
ضﺮـﻌﻣ ﻪـﺑ ﺎﻳ و ﺪﻨﻳﻮﮔ
رد ﺮﻳﺮﺤﺗ ﻲﻣ
،ﺪﻧروآ لﺰﻨﻣ ﻲﺣو ﻲﻣ
بﺎـﺑ رد ﻪﭼ وا ﺖﻋﺎﻃا و لﺎﺜﺘﻣا رد و درﺎﻤﺷ
ﻦﻴﻣﻮـﺼﻌﻣ ﺔـﻤﺋا بﺎـﻨﺟ لﺎﺜﺘﻣا ،ﻪﻴﻋوﺮﻓ ﻞﺋﺎﺴﻣ بﺎﺑ رد ﻪﭼ و ﻪﻴﻟﻮﺻا تادﺎﻘﺘﻋا ﻲﻣ ﺪﻨﭘ درا .
ﺄﺗ دﻮـﺧ ﺎـﺑ بﺎﺑ ﻦﻳا رد نﻮﭼ ﺲﭘ مدﻮـﻤﻧ ﻞـﻣ
فﺎـﺼﻧا ةﺪـﻳد ﻪـﺑ و
هﺎﺒﺘﺷا و دﺎﺴﻓ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻢﺘﺴﻧاد ،ﻢﺘﺴﻳﺮﮕﻧ ﻪﻛ
عﻮـﻗو ضﺮـﻌﻣ ﻪـﺑ ﻞﻃﺎﺑ و ﻖﺣ ﻦﻴﺑ
ﺖﺳا ﻪﻤﻴﻈﻋ ﺖﺣﺎﺒﻗ ود ثرﻮﻣ ،هﺪﻣآ :
ﻼﺧ رﻮـﻬﻤﺟ نﻮـﭼ ﻪـﻜﻧآ ﻲﻜﻳ ـﻳ
ةﻮـﻗ ،ﻖ
ﺑ ﺖﻗو ﺎﺴﺑ ،ﺖﺳا دﻮﻘﻔﻣ ﺎﻬﻨﻳا نﺎﻴﻣ ةﺰﻴﻤﻣ ﺬﺧا زا ﻪﻘﺣ يﺎﻤﻠﻋ ﺖﻓﺮﻌﻣ مﺪﻋ ﺐﺒﺳ ﻪ
ﻠﻤﺟ زا ﻪﻛ ﻪﻘﺤﻣ يﺎﻤﻠﻋ ﺪﻴﻠﻘﺗ و ﻪﻴﻨﻳد مﺎﻜﺣا ﺔ
موﺮـﺤﻣ ،ﺖـﺳا ﻪـﻴﻤﺘﺣ تﺎﺒﺟاو
ﺪﻧﺎﻣ ﺪﻨﻫاﻮﺧ دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺎـﻴﻧد و ﻦـﻳد رد ﺎـﻬﻧآ يرﺎﻜﻧﺎﻳز ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا و
ﻚﻟذو ﻫ ﻮ ﻦﻴﺒﻤﻟا ناﺮﺴﺨﻟا .
ﻤﺗ مﺪﻋ رﺬﮕﻫر زا ﻪﻜﻧآ ﻢﻳود ﻴ
ﺰـﻴ
،
دﺮـﺠﻣ ﻪـﺑ ﻪـﻜﻨﻳا
دﻮﺧ رازﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻳد ﺪﻨﻫاﻮﺧ نآ ﺖـﻣﻼﻋ ﻦﻳا و ﺖﺳا مﺮﮔ رﺎﻴﺴﺑ ﺲﻛ نﻼﻓ ﻲﺷوﺮﻓ
ﺎﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻳ
مﻮﺼﻌﻣ ﺐ ﻟﺎﺣ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
مﺎﻣا ﺖﺒﻴﻏ ﺖ نﺎﻣز
ـﻣ ﺎ وا ﺖـﻋﺎﻃا ﻪـﺑ ار
ﻣ ﺄ ﻪﺘﺧﺎﺳ رﻮﻣ ماﺮـﺣ و لﻼـﺣ ﻞﺋﺎـﺴﻣ زا ﻪـﭼ ﺮﻫ هدﻮﻤﻧ وا ﻪﺑ عﻮﺟر ﻪﻧارﻮﻛ ،ﺪﻧا
ﻲﺘﻔﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ هدﻮﻤﻧ وا ﺪﻴﻠﻘﺗ بﺎﺑ نآ رد ﺎﻬﻧآ و دﻮﻤﻧ ﺪﻫاﻮﺧ ﻦﻴﻘﻠﺗ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻪﺘﺧﺎﺳ
قاﺪــﺼﻣ ﻪــﺑ
» ﷲا نود ﻦــﻣ ﺎــﺑﺎﺑرا اوﺬــﺨﺗا
« دﺎــﺘﻓا ﺪــﻨﻫاﻮﺧ ﺖﻟﻼــﺿ ﺔــﻳدﺎﺑ رد
) ﺾﻴﻓ
،يدﺎﺑآ گ 10 ﻒﻟا ـ ب (.
قﻮﻓ رﺎﺘﻔﮔ رد
، ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻪﺑ هرﺎـﺷا
ﻲـﻣ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ ﻪـﺑ
ﻢـﻋز يو
، ﺐﺒـﺳ
ﻲﺑ يﺎﻤﻠﻋ ﺖﻴﺑﻮﺒﺤﻣ ﻲﺑ و ﻢﻠﻋ
هﺪﺷ يو نﺎﻣز رد داﺪﺳ و حﻼﺻ زا هﺮﻬﺑ دﻮـﺑ
. ﻦـﻳا
زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ وا نﺎﻴﺑ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻋ ود ﺮﮕﻳد و نﺎﺴﻟ ﺖﻗﻼﻃ
ﻪﻴﺟرﺎﺧ تارﺎﺒﺘﻋا .
ﺮﻈﻧ
آ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻞﻓﺎﺤﻣ رد ﻲﻤﻠﻋ نﺎﺑز ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ زور ن
ﺪﻨﻫ
،
ًﺎﻤﻠـﺴﻣ ،دﻮـﺑ ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﺑز زا
هﺎﮕﻧ ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ
، نﺎﻳﺪﻨﻫ زا ار ﺖﻘﺒﺳ يﻮﮔ يرﻮﻨﺨﺳ رد ﻲﻧاﺮﻳا يﺎﻤﻠﻋ ﻲﻣ
ﺪـﻧﻮﺑر و
رﻮﻈﻨﻣ ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ ﻪﻴﺟرﺎﺧ تارﺎﺒﺘﻋا زا ﺎﻤﻠﻋ ﺎﺑ يﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﻣاﻮﻋ
ي و مﺎﻨﺑ
ﺳﺎﻨﺷﺮﺳ ﻲ ﺪﻤﺤﻣ ﺎﻗآ نﻮﭼ ﺑ وا ةﻮﻧ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺮﻗﺎﺑ
ﻪ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﺖـﻓر
.
ﺑ مزﻻ ﺪﻤﺤﻣ ﺎﻗآ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪ يﺪـﻨﻫ ﺔﻌﻴـﺷ بﻼﻃ دﺰﻧ ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺮﻗﺎﺑ
ﺮـﺼﻋ نآ زا
تﺮﻬﺷ ﺖﻴﺑﻮﺒﺤﻣ و دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻧاواﺮﻓ
؛ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا يو
زا ﻲﻠـﺻا ﺪﻴﺗﺎـﺳا
ﺪــﻟد ﺪﻴــﺳ ا
ﺮﻴــﺼﻧ ﻲﻠﻋر آ
ﻼﺑﺮــﻛ رد ﺶﻫﺎــﺗﻮﻛ ﺖــﻣﺎﻗا ةرود رد يدﺎﺑ دوﺪــﺣ رد
1193 ـ 1195 ﻲﻠﺻا ﻞﻣاﻮﻋ زا و ﺶﻳاﺮﮔ
يو يرﺎﺒﺧا زا يﺮﮔ
ﻪﺑ ﻲﻟﻮﺻا يﺮﮔ دﻮﺑ .
باﻮﺑا ﺔﻨﻴﻳآ ﻖﺣ ﺎﻤﻧ
ﺎﻨﺷآ ياﺮﺑ ﻳ
نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ باﻮﺑا ﺎﺑ ﺖﺳا مزﻻ ﺮﺛا ﻦﻳا ﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲ
،
ًﺎـﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪـﻛ ﻪـﺳ
،ﻲﻟﻮﺼﻓ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ بﺎﺑ ﺮﻫ و ﺖﺳا بﺎﺑ ﺖﺳﺮﻬﻓ
ﻢﻳﻮﺷ ﺎﻨﺷآ راو .
لوا بﺎﺑ :
ﻪـﺟو ﻲﻠﻋ ءﻮﺳ يﺎﻤﻠﻋ ﺖﻣﺬﻣ و ﻞﻤﻋ ﺎﺑ يﺎﻤﻠﻋ حﺪﻣ نﺎﻴﺑ رد و مﻮـﻤﻌﻟا
اﺪﺿا و ﻪﻘﺣ يﺎﻤﻠﻋ تارﺎﻣا و تﺎﻣﻼﻋ ﺮﻛذ
ـﻤﺋا رﺎـﺒﺧا يور زا ﺎـﻬﻧآ د ﺔ
رﺎـﻬﻃا و
لاﻮﻗا ﻴﺧا يﺎﻤﻠﻋ قﺮﻃ و دﺎﻬﺘﺟا و ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻨﻌﻣ نﺎﻴﺑ و رﺎ
ﺎﺑ ﻦﻳا و ود ﺮﻫ تﻮﺒﺛ ب
ﻪﻴﺒﻨﺗ ﺮﺑ ﺖﺳا ﻞﻤﺘﺸﻣ
، نآ ﺖﻳﺎﻋر ﻪﻛ ﺖﺳا يرﻮﻣا ﻦﻤﻀﺘﻣ نآ و ﻦـﻳد ﻢﻟﺎﻋ و ﻪﻴﻘﻓ
ندﺮﻛ طﺎﻴﺘﺣا زا ﺖﺳا ﻢﻫا ار ﺗ و
ﺄ ﺗ و ﻞﻣ ﺄ ﺔﻴﻋﺮـﺷ مﺎـﻜﺣا و يوﺎـﺘﻓ رد ندﻮﻤﻧ ﻲﻧ
ﻋ مﺪﻋ و ﻪﻴﻬﻘﻓ يﺎﺘﻓا رد ﺖﻋﺎﺠﺷ و يﺮﻴﻟد رﺎﻬﻇا زا ﻊﻨﻣ و نآ رد ﺖﻠﻫﺎﺴﻣ و ﺖﻠﺠ
رد و ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺗ
ﻳﺄ ﻪﺘﺸﮔ رﻮﻛﺬﻣ ﺢﻴﺗﺎﻔﻣ بﺎﺘﻛ ترﺎﺒﻋ ﻞﻘﻧ ﻦﻳا ﺪﻴ .
ﻢﻳود بﺎﺑ :
و ﻦﻳد يﺎﻤﻠﻋ ﻚﻠﺳ رد ﻚﻠﺴﻨﻣ ﻪﻬﺒﺷ ﻼﺑ ﻪﻛ ﻦﻳﺪﻬﺘﺠﻣ و ﺎﻤﻠﻋ نﺎﻴﺑ رد
ﻦﻳد ﺔﻤﺋا نﺎﺒﺋﺎﻧ ا
ﻞﺼﻓ ود ﺮﺑ ﺖﺳا ﻞﻤﺘﺸﻣ نآ و ﺪﻧ :
ﺪﻫﺎﺸﻣ يﺎﻤﻠﻋ ﺮﻛذ رد لوا ﻞﺼﻓ و ﺎﻧﺪﻴـﺳ بﺎـﻘﻟا ﻲـﻠﻌﻣ بﺎﻨﺟ ﺪﻴﺗﺎﺳا ﻪﻛ ﻪﻓﺮﺸﻣ
ﻋ ﺎﻧﻻﻮﻣ ﻼﻋ ،ﻲﻣﺎﻬﻓ ﻲﻣﻼ ﺔﻣ
ا ﺪﻬﺘﺠﻣ ،ﺎﻤﻠﻌﻟ راﺪﻟد ﺪﻴﺳ ﺎﻗآ ،نﺎﻣﺰﻟا و ﺮﺼﻌﻟا
ﻲﻠﻋ ـ ماد
ﻲﻟﺎﻌﻟا ﻪﻠﻇ ـ
هدﻮﺑ ﺪﻧا .
ﻳﺮـﺸﻋ ﺎـﻨﺛا يﺎـﻤﻠﻋ ﻲﻣﺎـﺳا ﻞﻴﺼﻔﺗ رد مود ﻞﺼﻓ ﺔﻨﻜـﺳ ﺔ
ﻨﻫ ﺪﻬﺘﺠﻣ ﺪﻠﻘﻣ ﺎﻳ و ﺪﻬﺘﺠﻣ ﻪﻛ نﺎﺘﺳوﺪ ﺪﻧ
و يﺬﺒﻧ نﺎﺸﻳا تﻻﺎﺣ زا
، ﻞﻤﺘـﺸﻣ نآ و
هﺮﺼﺒﺗ ﺪﻨﭼ ﺮﺑ ﺖﺳا :
بﺎــﻨﺠﻴﻟﺎﻋ تﺎــﻣﺎﻘﻣ و تﺎــﻣاﺮﻛ و ﻪــﻴﻟﺎﻋ جراﺪــﻣ ﻲــﻀﻌﺑ ﺮــﻛذ رد ﻲــﻟوا ةﺮــﺼﺒﺗ ﺎﻀﻓ ﻞﻳ جوﺮﻣ ﺮﺸﺒﻟادﺎﺘﺳا بﺎﻣ وﺪﻗ ﺮﺸﻋ ﺎﻨﺛا ﺔﻤﺋا ﻖﺣ ﺐﻫﺬﻣ
ة ﺪﺑز ،ﻖﻴﻘﺤﺗ بﺎﺑرا ة
ﻖﻴﻗﺪﺗ بﺎﺤﺻا ﺎﻧ ،
ﻳ رﺎﻬﻃا ﺔﻤﺋا بﺎﻨﺟ ﺐ ...
راﺪـﻟد ﺪﻴـﺳ ﻲﻠﻋ
ـ مادا
ﻲﻟﺎـﻌﻟا ﻪـﻠﻇ ﷲا
سور ﻲﻠﻋ مﻮﻳ ﻲﻟا ﻦﻴﻨﻣﻮﻤﻟا
ﻦﻳﺪﻟا ـ نآ ندﻮـﻣﺮﻓ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﻲﻠﻤﺠﻣ نﺎﻴﺑ و
ا ار ﻪﻴﺳرد و ﻪﻴﻠﻘﻋ مﻮﻠﻋ بﺎﻨﺟ ز
ندﺮـﻛ ﺖﺣﺎﻴـﺳ و نﺎﺘـﺳوﺪﻨﻫ ﻞﺿﺎﻓا دﻼـﺑ رد
هﺪﻋﺎﺒﺘﻣ نآ ﺚﺤﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ و
ﺪـﺒﻋ يﻮـﻟﻮﻣ ﺎـﺑ بﺎﻨﺟ يﻮـﻟﻮﻣ ﻒـﻠﺧ ﺐـﺼﻌﺘﻣ ﻲﻠﻌﻟا
مﺎﻈﻧ ﻲﻔﻨﺣ ﻦﻳﺪﻟا ﺴﻣ رد ﺐﻫﺬﻣ
ﺄ نداد ماﺰﻟا و ﻪﻴﻘﻄﻨﻣ ﺔﻟ هﺎﺷ ةﺪﻠﺑ رد ار وا
نﺎﻬﺟ دﺎـﺑآ
ﻼﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ و هﺎﺷ ﻊﻣﺎﺟ ﺪﺠﺴﻣ رد ﻦﺴﺣ يﻮﻟﻮﻣ ﺎﺑ تﺎﻗ
نﺎﻬﺟ يﻮﻟﻮﻣ تﺎﻜﺳا و دﺎﺑآ
ﻴﺷﺎﺣ زا ﻲﻣﺎﻘﻣ رد رﻮﻛﺬﻣ ﺔ
ﻲـﻠﻋ هﺎـﺷ ﺮـﻛذ و دﻮـﺑ ﻪﺘﺷﻮﻧ شدﻮﺧ ﻪﻛ ارﺪﺻ ﺮـﺒﻛا
نآ تﺎﻣاﺮﻛ رﻮﻬﻇ و ﻲﻓﻮﺻ ﻪﻛ ﻲﺘﻗو رد بﺎﻨﺟ
دﻮﺑ هﺪﻣآ ﻮﻨﻬﻜﻟ ﻊﻣﺎﺟ ﺪﺠﺴﻣ ﻪﺑ وا
نآ تﺎﻣاﺮﻛ ﺮﻛذ و و دﺮـﻛ جوﺮـﺧ ﺐﻠﻘﺘﻣ ﻲﻠﻋ ﺮﻳزو ﻪﻛ ﻲﻨﻴﺣ رد بﺎﻨﺟ
لاﻮـﻣا و
و تﺮـﻀﺣ نآ دﺎـﺠﻣا و دﻻوا ﺮـﻛذ و دﻮـﻤﻧ ﺐـﻬﻧ دﺎﺑآﺮﻴﺼﻧ زا بﺎﻨﺟ نآ بﺎﺒﺳا
هرﺎﭘ يا ﺎﻀﻓ و تﻻﺎﺣ زا ﻳ
نﺎﺸﻳا ﻞ .
و تﻻﺎـﺣ ﻲـﻀﻌﺑ رﻮﻛﺬـﻣ و تﺮﻀﺣ نآ ةﺬﻣﻼﺗ زا ﻲﺧﺮﺑ نﺎﻴﺑ رد ﻪﻴﻧﺎﺛ ةﺮﺼﺒﺗ ﺎﻨﺟ تﻻﺎﻤﻛ ناﺮﻔﻏ ب
ﺪﻤﺣا ﻦﻳﺪﻟاﺮﺨﻓ ازﺮﻴﻣ بﺎﻣ ردﺎـﻬﺑ نﺎﺧ
، ﺮـﻔﻌﺟ ﻪـﺑ فوﺮـﻌﻣ
ازﺮﻴﻣ
، ﻠﻤﺟ زا ﻪﻛ ﻪ
ﺬﻴﻣﻼﺗ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ بﺎﻄﺘﺴﻣ بﺎﻨﺟ ﻪﭽﻧآ ﺮﻛذ و هدﻮﺑ بﺎﻨﺟ نآ ـ
ﻪﻔﻄﻟ داز ـ
ماﻮﻋ نﺎﺑز زا حوﺪﻤﻣ يازﺮﻴﻣ تﻻﺎﺣ نﺎﻴﺑ رد
،هﺪﻴﻨﺷ و هدﻮـﻣﺮﻓ ﻲـﻤﻠﻗ
ﻪﻤﻫ ﻪﻜﻨﻳا رﺎﻬﻇا ﻲﺑ شا
ﺖﺳا ﻞﺻا .
نآ ﻲﻌﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻖﺣ ﺐﻫﺬﻣ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ فﺎﻨﺻا نﺎﻴﺑ رد ﻪﺜﻟﺎﺛ ةﺮﺼﺒﺗ ﺖﺣﺎﺳ بﺎﻨﺟ
نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ﻮﺑ ﻒﻨﺻ ﻪﺳ ﺎﻬﻧآ و هﺪﺷ كﺎﭘ ﺎﻬﻧآ زا
هد ﺪﻧا : ﻪـﺑ ﻦﻴﻠﺋﺎﻗ ﻪﻴﻓﻮﺻ لوا ﻒﻨﺻ
ﺎﻬﻧآ ياﺮﻈﻧ و دﻮﺟو تﺪﺣو .
ﻲﻔﻨﺣ نﺎﻴﻨﺳ ﻢﻳود ﻒﻨﺻ ﺐﻫﺬﻣ
. ﺔـﻗﺮﻓ مﻮﻴـﺳ ﻒﻨﺻ
ﻪﻳرﺎﺒﺧا . سﺮﻬﻓ ﺮﻛذ رد ﻪﻌﺑار ةﺮﺼﺒﺗ بﺎﺘﻛ
سﺎﺳا لﻮـﺻﻻا
وﺐـﻗﺎﺛ بﺎﻬـﺷ
ﺔـﻤﺟﺮﺗ ودﺎﻤﻋ سﺮﻬﻓ نﻮﭼ و مﻼﺳﻻادﺎﻤﻋ ﺔﺒﻄﺧ ﻪـﺑ هﺪـﺤﻴﻠﻋ هدﻮـﺑ ﻲﻧﻻﻮـﻃ مﻼﺳﻻا
ـﻧ عﻮ
هﺪﺷ ﺐﺗﺮﻣ ﻪﻟﺎﺳر .
ةﺮﺼﺒﺗ يﺎـﻤﻠﻋ ﺔﺒﺗﺮﻣ ﻮﻠﻋ اﺮﻘﻓ و اﺮﻣا زا دﻼﺑ ﻦﻳا نﺎﻴﻌﻴﺷ ﻪﻜﻧآ نﺎﻴﺑ رد ﻪﺴﻣﺎﺧ
ًﺎﻘﻠﻄﻣ ار ﻖﺣ ﻦﻳد
ًﻼﺻا و ﻧ ﻲﻤ ﺎـﻬﻧآ ماﺮـﻛا و زاﺰـﻋا نﺎﻴﻨـﺳ يﺎﻤﻠﻋ ﻞﺜﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻧاد
ﻧ ﻲﻤ ﺪﻧ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ يﺎﻨﺘﻋا و ﺪﻧدﺮﻛ ﺮـﻴﺧ هﺎﺷ مﻼﻛ ﻞﻘﻧ و ﺪﻨﺘﺷا
بﺎـﻨﺟ ﻖـﺣ رد ﻪـﻛ ﷲا
سﺪﻘﺗ ﻲﻧﺎﺑر ﻢﻟﺎﻋ بĤﻣ ﺎﻗآ
ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺮﻗﺎﺑ ـ
ﺛ بﺎﻃ هاﺮ ـ ﺑور ﻪ ناﺮﻔﻏ باﻮﻧ يور بĤﻣ
نﺎﻴﺷآ ﺖﻨﺟ نﺎﺧ ﺎﺿر ﻦﺴﺣ ازﺮﻴﻣ ردﺎﻬﺑ ﻪﻟوﺪﻟازاﺮﻓﺮﺳ ﻲـﻣ
ﺎـﻴﻌﻟا و ﺖـﻔﮔ ﷲﺎـﺑ ذ
نآ ﻪﺑ ﺖﻧﺎﻫا بﺎﻨﺟ
ﻲﻣ مﺎـﻤﺘﻫا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﻜﻨﻳا ﺎﺗ ﺖﺷاﺪﻧ باﻮﺟ ﺖﻗﺎﻃ ﻲﺴﻛ و دﻮﻤﻧ
ماﺪﺧ ﻻاو ﺑ ماﺮﻛ يﺎﻤﻠﻋ ﻢﻴﻈﻌﺗ بﻮﺟو مﺎﻘﻣ ﺮ
ﻦﺷور بﺎﺘﻤﻟﺎﻋ بﺎﺘﻓآ ﻞﺜﻣ مﺎﻧا ﺮﺋﺎﺳ
و ﺪﻳدﺮﮔ نآ قﺪﺼﻣ
جراﺪﻣ ﺮﻛذ ﻦﻤﻀﺘﻣ ﻪﻛ هﺪﺷ هدﻮﻤﻧ ﻞﻘﻧ ﻪﻴﻨﻴﺴﺣ ﻆﻋاﻮﻣ ترﺎﺒﻋ
ﻨﻴﺑ ﺐﺗاﺮﻣ و ﻪﻤﻴﻈﻋ ﺔ
و ﺚﺣ و ﻦﻳد يﺎﻤﻠﻋ ﺖﺳا نﺎﺸﻳا دﺎﻴﻘﻧا و ﻢﻴﻈﻌﺗ ﺮﺑ ﺐﻴﻏﺮﺗ
.
ﺮﺼﺒﺗ ة ﺐـﺟاو بﺎـﻨﺟ نآ ﺔﻠﻴﻤﺟ ﻲﻋﺎﺴﻣ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ نﻮﭼ ﻪﻜﻨﻳا نﺎﻴﺑ رد ﻪﺳدﺎﺳ
ﻦﻴﻣﻮﺼﻌﻣ ﺔﻤﺋا نﺎﺒﺋﺎﻧ ندﻮﺑ ﻢﻴﻈﻌﺘﻟا ﻦﻴﻘﻳ هار نﺎﺘﺴﺒﺷ ﻊﻤﺷ ﻪﻛ
ا
ﻼﺧ ﺮـﻈﻧ رد ﺪـﻧ ـﻳ
ﻖ
هدﻮﺑ ﻦﺴﻟا ثاﺪﺣا ﻪﻛ نﺎﻔﻗاوﺎﻧ زا ﻲﺧﺮﺑ ،ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫ ﺎﻤﻛ لﺎﺣ ﺖﻘﻴﻘﺣ زا و ﺪﻧا
هﺎﮔآ ﻧﺒ هدﻮ ﺪﻧا راوز و ﻢﻠﻋ ﻢﻴﻈﻌﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻤﮔ ، زا ﻪﻓﺮـﺸﻣ ﺪﻫﺎـﺸﻣ ﺔﻨﻜﺳ و
ﻢﻳﺪﻗ ،هدﺮﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ ار ﻂﻳﺮﻔﺗ و طاﺮﻓا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد و هدﻮﺑ ﻦﺴﺤﺘﺴﻣ و ﻲﻟوا مﺎﻳﻻا
ار ﺢﻟﺎﻃ و ﺢﻟﺎﺻ و ﻢﻟﺎﻋ و ﻞﻫﺎﺟ ﻚﻠﺳ ﻚﻳ رد
ﻤﻫ و ﺪﻧﺪﻴﺸﻛ ﺔ
دﻼـﺑ ﻦـﻳا ﻦﻳدراو
ﻲﻠﻋ ﺪﻬﺘﺠﻣ و ﺖﻗو ﺔﻣﻼﻋ ار ﺎﻤﻠﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻧاﺪﻧ و ﺪﻧداد راﺮﻗ قﻼﻃﻻا
ﻳ ﻪﻛ ﻲ و ﺪﻴﻠﻘﺗ
ماﺪﻛ ﺖﺳا ﻢﺘﺤﻨﻣ و ﺐﺟاو ﺎﻬﻧآ دﺎﻴﻘﻧا ا
ﻪﺑ ﻪﻴﺒﺸﺗ هﺪﻣآ رد ﻢﻠﻋ سﺎﺒﻟ رد ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ و ﺪﻧ
هدﻮﻤﻧ ﺎﻤﻠﻋ ﺮﺜﻛا ﺮﻈﻧ ﺢﻤﻄﻣ نﻮﭼ و ماﺪﻛ ﺪﻧا
ـﺷ ﻦـﻣ ﻻا ﻦﻳدراو
ّﺬ رﺎـﺧدا فرﺎـﺧز
ﻲﻟﺎﻫا ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻢﻫ و هدﻮﺑ اﺮﻣا بﻮﻠﻗ ﺮﻴﺨﺴﺗ و ﻪﻳﻮﻴﻧد ﺮـﺑ ﺎـﻨﺑ رﺎـﻳد ﻦﻳا
عﺎـﻄﻣ ﺪـﻬﺘﺠﻣ ،دﻮﺷ دﻼﺑ ﻦﻳا دراو ﻪﻛ ار ﻲﺴﻛ ﺮﻫ هﺰﻴﻤﻣ تﻮﻗ ناﺪﻘﻓ ﻲـﻣ
و ﺪـﻨﻧاد
لﺰﻨﻣ ﻲﺣو ار ﺶﻣﻼﻛ ﻲﻣ
ا مﺮﺟﻻ ،ﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺔﻓﺮﺻ
ﻦﻳا رد ار دﻮﺧ رﺎﻬﻇا ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻳد
ﺔﺒﻳﺮﻏ ياوﺎﺘﻓ زاﺮﺑا و دﺎﻬﺘﺟا ﺔﺒﺗﺮﻣ ﻪـﺑ و ﺪﻧزﺎـﺳ مﺮﮔ ار ﻲﺷوﺮﻓدﻮﺧ رازﺎﺑ ﻪﺒﻴﺠﻋ
ﺎﻧﻻﻮﻣ و ﺎﻧﺪﻴﺳ بﺎﻨﺟ ﻪﭽﻧآ ﻪﻜﻨﻳا لﺎﻴﺧ ـ
اد م ﻪﻠﻇ ـ ـﺷا جراﺪﻣ و رﺎﺒﺘﻋا زا ار ﺘ
رﺎﻬ
شرﺎﻔﺳ ﻦﻴﻤﻫ هﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻪـﺑ اﺮـﭼ ار دﻮﺧ ﺎﻣ ﺲﭘ ،ﺖﺳا ﻪﻓﺮﺸﻣ ﺪﻫﺎﺸﻣ يﺎﻤﻠﻋ
ﻼﺧ ﻊﺟﺮﻣ ،هداد راﺮﻗ ﻞﺻا ﺔﻟﺰﻨﻣ ﻳ
ﻲـﻄﺧ ﺮـﮔا ﻪـﻜﻧآ لﺎﺣ و ؟ﻢﻳزﺎﺴﻧ ﻖ ا
ﻮـﻘﺗ ز ا و
ﺰﻴﻫﺮﭘ ﮔ يرﺎ بﺎـﻨﺟ نآ ﺔـﻠﻴﻤﺟ ﻲﻋﺎﺴﻣ ﻪﻛ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ يﺪﻨﺘﺷاد يرﺎﺑ بﺎﻨﺟ فﻮﺧ و
ر ﻪـﺑ ﻦﻴﻣﻮـﺼﻌﻣ ﺔـﻤﺋا ﺐﻫﺬﻣ ﺞﻳوﺮﺗ و ﻦﻳد يﺎﻴﺣا بﺎﺑ رد ار أ
ي هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻦﻴـﻌﻟا
نﺎﺴﺣا و ﺖﻨﻣ ﻦﻴﻫر ،هدﻮﻤﻧ نﺎﻣزﻼﻣ
ﻲﻣ ﺪﻧﺪﺷ ...
ﻮـﻨﻬﻜﻟ رد ﺖﻋﺎﻤﺟ و ﻪﻌﻤﺟ زﺎﻤﻧ دﺎﻘﻌﻧا بﺎﺒﺳا نﺎﻴﺑ رد ﻪﻌﺑﺎﺳ ةﺮﺼﺒﺗ ...
ةﺮـﺼﺒﺗ
ﺎﺘﺳﺮﻓ ﺐﺒﺳ ﺮﻛذ رد ﻪﻨﻣﺎﺛ سﺎـﺳا و ﻪﻴﻨﻴﺴﺣ ﻆﻋاﻮﻣ بﺎﺘﻛ ند
ﺖﻤـﺳ ﻪـﺑ لﻮـﺻﻻا
هرﺎـﭘ و ماﺮﻛ هﺬﺗﺎﺳا زا ندﻮﻤﻧ هزﺎﺟا ﺐﻠﻃ و ﻪﻓﺮﺸﻣ ﺪﻫﺎﺸﻣ يا
بﺎـﻨﺟ لاﻮـﺣا زا
دراو ﻪﻛ هاﺮﺛ بﺎﻃ گرﺰﺑ ﻲﻠﻋ ﺪﻴﺳ ﺎﻗآ بﺎﻣ ﻞﺋﺎﻀﻓ دﻮﺑ هﺪﺷ ﻮﻨﻬﻜﻟ
. ..
رد ﻪﻌﺳﺎﺗ ةﺮﺼﺒﺗ ةزﺎـﺟا ﻪﻠﻤﺟ نآ زا ماﺮﻛ يﺎﻤﻠﻋ و مﺎﻈﻋ ةﺬﺗﺎﺳا تازﺎﺟا ﻞﻘﻧ
ز ﻪﻣﻮﺘﺨﻣ ﺔﻃﻮﺴﺒﻣ ﺪـﺑ
ة
وﺪـﻗ و ﻦﻴـﻘﻘﺤﻤﻟا ة
يﺪـﻬﻣ ﺪـﻤﺤﻣ ﺪﻴـﺳ بﺎـﻨﺟ ﻦﻴﻘﻗﺪـﻤﻟا
ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻳ ﻲﻔﺠﻧ ﻲ هﺪﻗﺮﻣ ﷲارﻮﻧ
...
و ﻪﺘـﺸﮔ رﺎـﻳد ﻦﻳا دراو ﻪﻛ راوز زا ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻛذ رد مﻮﻴﺳ بﺎﺑ لاﻮـﺣا زا ﻲـﻠﻤﺠﻣ
ﻒـﺸﻜﻨﻣ ﻲـﻫ ﺎﻤﻛ ﻖﻳﺎﻘﺣ نآ ةﺪﻫﺎﺸﻣ زا ﻪﻛ لﺎﻤﻛ و ﻢﻠﻋ نﺎﻴﻋﺪﻣ ﻲـﻣ
نآ و دﻮـﺷ
ﺗ ﺪﻨﭼ ﺮﺑ ﺖﺳا ﻞﻤﺘﺸﻣ ﺬ
هﺮﻛ .
ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﺘﻧا زا ﻲﺧﺮﺑ
ﻘ تادﺎ در و ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ﻧآ
ﺎﻬ ﻂﺳﻮﺗ ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ
ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ رﺎﺑ
رد ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ
تآﺮﻣ
لاﻮﺣﻻا
حﺮـﺷ نﺎـﻴﺑ ﻦﻤﺿ ﺎـﻗآ ،ﺶﻳﻮـﻤﻋ لﺎـﺣ
ﺪﺒﻋ ﻦﻴﺴﺤﻟا
، دﻮـﺸﮔ يﺪﻨﻫ يﺎﻤﻠﻋ ﺮﺑ ار ﻦﻌﻃ و ضاﺮﺘﻋا نﺎﺑز .
وا ﺢﻳﺮـﺸﺗ ﻦﻤـﺿ
ﺖﺿﺎﻳر ﺔﻴﺣور و كﻮﻠﺳ ﺶﻳﻮﻤﻋ ﻲﺒﻠﻃ
هرﺎﻨﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ مﺎﻣا ﺐﺼﻨﻣ زا يو يﺮﻴﮔ
ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺪﻟاو ﺖﻠﺣر زا ﺲﭘ
ش ) ﺪﻤﺤﻣ ﺎﻗآ ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺮﻗﺎﺑ
(
،دﻮﺑ هﺪﺷ يﺰﻳﺮﮔ
و ﺪﻨﻫ ﻪﺑ
دز رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺔﻌﻴﺷ يﺎﻤﻠﻋ ﺖﺷﻮﻧ و
:
ﷲا ﺎﻤﻴﻓ ﺖﺳا توﺎﻔﺗ رﺪﻘﭼ ﺮﺒﻛا ﺎﺒﻃ و قﻼﺧا ﻦﻴﺑ
ﻳ ﻊ . وا ) ﻦﻴـﺴﺤﻟاﺪﺒﻋ ﺎﻗآ (
نآ ﺎـﺑ
ﻮﻘﺗ و ﺪﻫز ا
نآ زا ) ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺖﻣﺎﻣا (
نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ لﺎﺤﻣ رد ار ﻲﻌﻤﺟ و ﺖﻓﺮﮔ هرﺎﻨﻛ
هﺪﻳد هﺎﮔرد زا مﺎﻳا مﺎﻤﺗ رد ﻪﻛ ما ﺴﻣ مﻼﻋ ﻚﻠﻣ
ﺄ ﺖﻟ ﻲﻣ ﺖﻌـﺳو ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
د ،شﺎﻌﻣ رد ﺰﻳﺮﮕﻧا ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﮕﻏورا
) ﺲﻴﻠﮕﻧا ( ﻴﻣ ﺖـﻣﺎﻣا ﻪﻜﻧآ ﺎﻳ و دﻮﺷ نﺎﺷﺮﺴ
ﺪﻳآ نﺎﺸﺘﺳد ﻪﺑ ﺖﻋﺎﻤﺟ و ﻪﻌﻤﺟ .
زا ﻲﻜﻳ رﺎﻳد نآ ﻲﻟﺎﻫا رادﺮﻛ ءﻮﺳ زا ﺮﮔا ﺲﭘ
داﺪـﻳور و ﺶﻳﺎـﺸﮔ ةدﮋـﻣ ،هﺪﻴـﺳر يزﺎﻤﻨـﺸﻴﭘ ﺪﻨﻠﺑ ﺔﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﺸﻳا ﻪـﺑ ﺖـﻟود
ناﺪﻧزﺮﻓ و نﺎﺸﻳﻮﺧ ﻣ
ﻲ و ﺪﻫد ﻲـﻣ و ﺖـﻣﻮﻜﺣ و نﺎﻳداﺪـﺸﻴﭘ ﺖـﻟود ﻪـﻛ ﺪـﻳﻮﮔ
ﻲﺘﺣ و ﺖﺳا هدروآ يور ﺎﻣ ﻪﺑ نﺎﻴﻧﺎﻴﻛ ﺖﻨﻄﻠﺳ ﻦﻳﺪـﻳﺮﻣ يﺎـﺿﺮﺘﺳا رد روﺪـﻘﻤﻟا
ﻲﻣ نﺎﺸﻳا ﻪﺑ ﺪﻳآ ﺶﺘﺳد ﻪﺑ تادﺎﺳ و اﺮﻘﻓ لﺎﻣ زا ﻪﭽﻧآ و ﺪﺷﻮﻛ ﻲـﻣ
ﺪـﻧارﻮﺧ ..
.
«
) ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ 1372 : 127 ـ 128 (.
ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ ﻦﻤﺿ دﺎﻘﺘﻧا و ﺎﻫﺎﻋدا ﻞﻣﺎﻛ ﻦﺘﻣ ندروآ ا ﺎﻗآ تا
يﺎـﻤﻠﻋ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻤﺣ
رد يﺪﻨﻫ
ﻪﻨﻴﻳآ
در ﻪﺑ ﻧآ ﺖﺧادﺮﭘ ﺎﻬ ﺖﺷﻮﻧ و
:
ﺎﻤﻴﻓ ﺖﺳا توﺎﻔﺗ رﺪﻘﭼ ﺎﻗآ بﺎﻨﺟ ﻦﻴﺑ
) ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺪﻤﺣا (
نﺎﺸﻳا ماﺮﻛ فﻼﺳا و .
ﻪﭼ
ﻮﻘﺗ و عرو ﻪﺑ نﺎﺸﻳا يﻮﻤﻋ ا
ﺎـﻣ ﻲﻠﻋ ،دﻮﺑ هدﻮﻣﺮﻓ رﺎﻜﻧا ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺖﻣﺎﻣا لﻮﺒﻗ زا
ﺎﺠﻨﻳا رد نﺎﺸﻳا بﺎﻨﺟ و ،ﻪﻨﻋ ﻞﻘﻧ )
ﻮﻨﻬﻜﻟ ( ﻢﻴﻈﻋ رد و ا ﻪـﺑ دﺎﺑآ
و ﻪـﻌﻤﺟ ﺖـﻣﺎﻣ
ﺗ تدﺎﺷر ﺖﻳﺎﻏ زا و ﺪﻧﺪﺷ لﻮﻐﺸﻣ ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺄ
،هدﻮﻣﺮﻓ كﺮﺗ ار ﻦﻴﺤﻟﺎﺻ ﻒﻠﺳ ﻲﺳ
ﻴﻈﻋ مﺎﻘﻣ ﻪﺑ
ﺎـﻀﻗ و ﺎـﺘﻓا ﺔﺒﺗﺮﻣ ﻪﻜﻧآ ﻪﻓﺮﻃ و هدﺎﻬﻧ مﺪﻗ هدﻮﺑ قﺎﺷ نآ ﻞﻤﺤﺗ ﻪﻛ ﻢ
ﻲﻟﺎـﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻴﻘﻳ ﺲﭘ ،ﺖﺳا ﻊﻓرا و ﻲﻠﻋا ﻪﻴﻣﻮﻳ ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺖﻣﺎﻣا زا ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ ﻴﺘﺣا ﺎﺘﻓا بﺎﺑ رد هﺪﺠﻣ داز بﺎﻘﻟا ﻼﻌﻣ بﺎﻨﺟ ﻲﻋﺮﻣ ار طﺎ
ﻲﻣ و ﺪﻨـﺷﺎﺑ هدﻮـﻣﺮﻓ
ﺴﻣ ﺪﺻ زور ﺮﻫ ﺎﻣ يﺎﻗآ بﺎﻨﺟ ﺄ
ﻮﺘﻓ هدﺎﻳز ﻪﻜﻠﺑ ﻪﻟ ا
ﻲﻣ داد ) ﺾﻴـﻓ ،يدﺎـﺑآ ﺔﺨـﺴﻧ
ﻲﻄﺧ گ ، 190 ﻒﻟا (.
قﻮﻓ رﺎﺘﻔﮔ رد ﻒﺠﻧ
ﻲﻠﻋ ﻪﺑ ﺔﺘﻔﮔ رد ﺖﻣﺎﻗا مﺎﮕﻨﻫ رد ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ دراد هرﺎـﺷا ﻮﻨﻬﻜﻟ
ﺴﻣ ﺪﺻ ﻪﺑ زور ﺮﻫ دﻮﺑ ﻲﻋﺪﻣ ﻪﻛ ﺄ
ﺦﺳﺎﭘ ﻲﻋﺮﺷ ﺔﻟ ﻲﻣ
و ﺖﻔﮔ رد ﺎـﻴﺑ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻊﻗاو ن
در ﻪﺑ رد ﻲﺴﻛ يدﺎﺑآﺮﻴﺼﻧ دﻮﺟو ﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻋﺪﻣ ﻪﻛ ﺖﺧادﺮﭘ دﻮﺧ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ يﺎﻋدا
ﻧ ءﺎﺘﻔﺘﺳا وا زا ﻮﻨﻬﻜﻟ ﻲﻤ
ﺪﻨﻛ :
» زور ﺮﻫ ﺴﻣ ﺪﺻ ﺄ ز ﻪﻟ باﻮـﺟ و ﻂﺨﺘـﺳد ﻢـﻛ و دﺎﻳ
ﻲﻣ هداد ﺪﺷ
« ) ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ 1372 : 312 (.
ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ در رد يوزرآ ﻪـﻛ يﺪـﻨﻫ يﺎـﻤﻠﻋ ﺮـﺑ ﺪـﻤﺣا ﺎـﻗآ يﻮﺳ زا هدراو مﺎﻬﺗا
ﻧا ﻢﻛﺎﺤﻣ ﻲﮕﻏوراد ﺪﻧراد ار ﺎﻬﻴﺴﻴﻠﮕ
، ﻧ ﺖﺷﻮ :
ﭻﻴﻫ ،ﺖﺳا فﺮﺻ نﺎﺘﻬﺑ و ﺾﺤﻣ لﺰﻫ مﻼﻛ ﻦﻳا يوزرآ رﺎـﻳد ﻦﻳا يﺎﻤﻠﻋ زا ﻚﻳ
هﺪﻴﻨـﺸﻧ ار نآ ﺮـﻴﺒﻛ و ﺮﻴﻐـﺻ زا يﺪﺣا و ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺖﻋﺎﻤﺟ و يﺰﻳﺮﮕﻧا ﻲﮕﻏوراد ﺖﺳا . ﻲﺑ لﺎﻤﻛ زا ﻲﺷﺎﻧ ندﺮﻛ جرد بﺎﺘﻛ رد ار تﺎﻓﺮﺧﺰﻣ ﻦﻴﻨﭼ يﺪﻴﻘﻣﺎﻧ و ﻲﻛﺎﺑ
ﺖﺴﻴﻧ ﺎﺤﻠﺻ و ﺎﻤﻠﻋ ﺔﻘﻳﺮﻃ و ﺖﺳا
، ﺑ ﻼﻬﺟ ﻪﻜﻠ ﻳ
ﻲ ﺐﺣﺎﺻ ﻪﻛ تﺰﻋ و ﺖﻴﻤﺣ
ا ﺪﻧ
ﻲﺑ يوﺎﻋد ﻦﻴﻨﭼ ﺰﮔﺮﻫ وﺮﺳ
ﻲﻤﻧ ﻞﻘﻧ ار ﺎﭘ ﺖـﺳا يﻮـﻋد ﻦـﻳا بﺬﻛ ﺪﻫﺎﺷ و ﺪﻨﻨﻛ
ﻧآ رد هﺎﻣ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ زور ﺪﻨﭼ زا هدﺎﻳز ﺎﻗآ بﺎﻨﺟ ﻪﻜ هدﺮـﻜﻧ ﺖـﻣﺎﻗا نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ دﻼﺑ
يزﺎﻤﻨـﺸﻴﭘ ﺎـﻳ ﻲـﮕﻏوراد لﻮـﺼﺣ يﺎﻋد مﺎﻳا مﺎﻤﺗ رد ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد ﺎﺠﻛ زا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
ًﺎﻀﻳا و ﺪﻨﻨﻛ ﺐﺠﻌﺗ
ار ﺎﻋد ﻦﻳا نازﺎﻤﻨﺸﻴﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺑور
ﻪ ﺪﻨﻠﺑ زاوآ ﻪﺑ ﺎﻗآ يور
ﻲﻣ ﻻا و ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﺮﻛ آ
ﺎﺠﻛ زا ار ﺎﻗ ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ نآ ﻪﺑ ﻢﻠﻋ
ﻧﺎﺛ و ﺪﺷ ﻴ
ًﺎ ﻲﻣ ﻮﮔ ﻳ ﻪـﻛ ﻢﻴ
،لﻮﻗ ﻦﻳا ﺖﺤﺻ ﺮﻳﺪﻘﺗ ﺮﺑ ﻢﻴﻈﻋ رد ﻪﻛ ﺎﻗآ بﺎﻨﺟ
ﺖـﻣﺎﻣا هﺮـﻴﻏ و دﺎﺑآ و ﻪـﻌﻤﺟ
،ﺪﻧدﻮﺑ هدﻮﻣﺮﻓ رﺎﻴﺘﺧا ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺸﻨﻣ اﺮﻫﺎﻇ
ﺄ نﻮﭼ ﻪﻛ هدﻮﺑ ﻦﻴﻤﻫ نآ ﻲﮕﻏوراد زا
ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻠﻛ ﺰﻳﺮﮕﻧا ﺖﻟاﺪﻋ ﻧ
ﻪﺑ رﺎﭼﺎﻧ ،ﺪﺸ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺖﻋﺎﻤﺟ
، ﺖﺳا ﺐﺠﻌﺗ ﻦﻜﻴﻟ
ﺖﻟود ﻪﻛ يداﺪﺸﻴﭘ
هﺪـﺸﻧ ﻪـﻛ ﺎـﺠﻛ زا و ﺪﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ار نﺎﺸﻳا ﻲﻧﺎﻴﻛ ﺖﻨﻄﻠﺳ و
ﺪﺷﺎﺑ . ﺖـﻟود ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓر ﻪﻛ دﻮﺧ ﺖﻳﻻو رد ،هدﺮﻛ ﺎﻔﺘﺧا ﺎﻣ زا ﺪﻳﺎﺷ ﺎﻗآ بﺎﻨﺟ
ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﻛ ﺮﻫﺎﻇ ار يداﺪﺷ )
ﺾﻴﻓ گ ،يدﺎﺑآ 190
ﻒﻟا ـ ب (.
قﻮﻓ تارﺎﺒﻋ رد
، ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ ﻪﺑ ﺪـﻤﺣا ﺎـﻗآ ﻂـﺳﻮﺗ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﻦﻜﻧد يﺎﺿﺎﻘﺗ ﺖﺑﺎﺟا
هرﺎﺷا ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻪﻛ
طﻮﺑﺮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻲﻣ
دﻮﺷ ﻢﻴـﺴﻘﺗ رد ﺪـﻤﺣا ﺎﻗآ ﺔﻠﺧاﺪﻣ ﻪﺑ
ﻣ ثرا يﺪﻬ ﻲﻠﻋ نﺎﺧ ﻲﻧﺎﺳاﺮﺧ
4. ﻪﻧﺎﻤﻴﻤﺻ ﺔﻄﺑار ﻪﺑ ﺮﻈﻧ يا
ﻢﻴﻘﻣ ﻲﻧاﺮﻳا ﺮﺟﺎﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ
ﻲﺌﺒﻤﺑ ﻦﻜﻧد دﺮﻟ ﺎﺑ هﺮﻳﺰﺟ ﻦﻳا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﻢﻛﺎﺣ
ﺖﺷاد
گﺮـﻣ مﺎـﮕﻨﻫ رد ، ،
ﺖـﺳود
بﺎــﺑ رد ﺶﻳﺎﻳﺎــﺻو ياﺮــﺟا نﺎــﻫاﻮﺧ و هداد راﺮــﻗ ﻲــﺻو ار دﻮــﺧ ﻲــﺴﻴﻠﮕﻧا اد ار ﻴﻳ ﺶﻳﺎﻬ ﺪﺷ . هﺎﺗﻮﻛ ﺖﻣﺎﻗا لﺎﺳ رد ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ تﺪﻣ
1220 ق ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﻲﺌﺒﻤﺑ رد
ﻢﻴﺴﻘﺗ بﺎﺑ رد ﺪﻫاﻮﺨﺑ وا زا ﻦﻜﻧد ﺎﺗ يﺪﻬﻣ ﺔﻛﺮﺗ
ﺪـﻫد ﻢـﻜﺣ نﺎﺧ ﻲﻠﻋ )
ﻲﻧﺎـﻬﺒﻬﺑ
1372 : 228 (.
ﻗا مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ﺾﻴﻓ رد ﺖﻣﺎ
لﺎﺳ رد دﺎﺑآ 1222
ﻲـﻠﻛ ق ﻮـﮔ ﻳ ةرﺎـﺑ رد ﻲ
ًﺎﺼﺨﺸﻣ و ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ار يﺪﻨﻫ يﺎﻤﻠﻋ
ـﻌﻤﺟ مﺎـﻣا ﺔـﺟﻮﺘﻣ ار دﻮـﺧ ﺔـﻠﻤﺣ و ﻪ
ﺪﺒﻋ ﺮﻴﻣ مﺎﻧ ﻪﺑﺮﻬﺷ ﻦﻳا ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺖﺷﻮﻧ و دﺮﻛ ﻲﻠﻌﻟا
:
...
ﺪﺒﻋ ﺮﻴﻣ يزﺎﻏ ياﺮﻗ ﻞﻫا زا ار ﻲﻣﺎﻧ ﻲﻠﻌﻟا ﻦﻴـﻌﻣ ﺖـﻋﺎﻤﺟ ﺖـﻣﺎﻣا ﺖﻬﺟ ﻪﺑ رﻮﭘ
ﺒﻄﺧ يادا ﺮﺑ ردﺎﻗ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ناﺮـﮕﻳد ﺐـﻄﺧ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻞﻬـﺳ ،دﻮﺒﻧ ﻪ
ار ﺰـﻴﻧ
ﺢﻴﺤﺻ ﻧ ﻲﻤ بﺮﻌﻣ ار نآ ﻪﻋﺎﻀﺒﻟا ﻞﻴﻠﻗ بﻼﻃ زا ﻲﻀﻌﺑ و ﺪﻧاﻮﺧ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻲﻣ
ﺪﻧدﺮﻛ
ﻂﻠﻏ زﺎﺑ ﻚﻟذ ﻊﻣ و ﻲﻣ
ﺖﻣﺎﻣا ﻪﻛ تﺪﻣ لﻮﻃ نآ ﺎﺑ و ﺪﻧاﻮﺧ ﻲﻣ
رﺎـﻛذا زﻮـﻨﻫ دﺮـﻛ
يﺎـﺟ ﻪـﺑ ار ﺖـﻴﻣ زﺎـﻤﻧ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳد رد ﻪﺘﺷﻮﻧ و دﻮﺑ هﺪﺸﻧ وا ﻆﻔﺣ ﺖﻴﻣ زﺎﻤﻧ ﻲﻣ دروآ . ﻔﻣ نﻮﭼ ﺖﺷاﺪﻧ ﻆﻔﺣ زا ار مﻼﺳ باﻮﺟ ﻪﻛ ﺺﻤﺣ ﻲﺘ هﺪـﻳد ار ﻪﺘـﺷﻮﻧ و
مﻼﺳ در ﻲﻣ مﺎﻜﺣا ﻲﺘﻔﻣ ﻚﻟذ ﻊﻣ و دﻮﻤﻧ دﻮﺑ ﷲا
) نﺎﻤﻫ : 306 ـ 307 (.
ﻒﺠﻧ ﺖﺷﻮﻧ ﻲﻠﻌﻟاﺪﺒﻋ ﺮﻴﻣ زا عﺎﻓد رد ﻲﻠﻋ :
ﻲﻠﻌﻣ بﺎﻨﺟ سﺪﻘﺗ و عرو لاﻮﻗا ﺪﺒﻋ ﺪﻴﺳ بﺎﻘﻟا
ﺖﺳا ﻢﻟﺎﻋ ةﺮﻬﺷ ﻲﻠﻌﻟا .
..
رد نﻮـﭼ
ﺪﻴﺳ بﺎﻨﺟ ﻢﻠﻋ و حﻼﺻ و دﺎﻘﺘﻋا ﻦﺴﺣ ﺷ
رﺎﻴﺘﺧا ﺖﻣﺎﻣا ﻪﺑ ار وا دﻮﺒﻧ ﻲﺒﻳر و ﻲﻜ
هدﺮﻛ
ﺎﻬﻴﺒـﺸﺗ ﻦﻴـﻨﭼ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ هﺪﻴﺷﻮﭘ و ﺪﻧا ﺔـﻳرذ ﻖـﺣ رد ﺪﻨـﺴﭘﺎﻧ تﺎـﻤﻠﻛ و ت
ﺪﻴﺳ تﺮـﻀﺣ نآ سﺪـﻘﻣ حور رازآ و اﺬـﻳا ﻪـﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ ندﻮﻤﻧ لﺎﻤﻌﺘﺳا ﻦﻴﻠﺳﺮﻤﻟا
ياﺬﻳا زا ﻢﻛ ﺖﺳا ﺔﻤﻠﻛ ﻪﺑ بﺎﻨﺟ نآ
ﻴﻟ ﺠﻬ ﺮ ﺖﺴﻴﻧ ..
. ﻪـﺒﻄﺧ يادا ﺮـﺑ ردﺎﻗ ﻪﻛ ﻪﻟﻮﻗ
ﻟﻮﻗ ﻲﻟا دﻮﺒﻧ و ﻪ
ﻂﻠﻏ زﺎﺑ ﻚﻟذ ﻊﻣ ﻲﻣ
ﺪﻧاﻮﺧ ، لﻮﻗا ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﻠﻘﻋ كﺪﻧا ﻪﻛ ﺮﻫ
ﻲﻣ ﻬﺑ و ﻂﻠﻏ مﻼﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧاد ﺘ
ﺖﺳا فﺮﺻ نﺎ .
ﺪﺠﺑا ﻞﻔﻃ ﻪﭼ ﻢـﻫ ناﻮﺧ
ﻲـﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻊﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻠﻋ ﻪﺑ رﻮﻬﺸﻣ ﺺﺨﺷ ﻪﻜﻧآ يﺎﺟ ﻪﭼ ﺪﻧاﻮﺨﺑ ﺢﻴﺤﺻ ار ﻪﺑﺮﻌﻣ ظﺎﻔﻟا اﺬﻫ
ﻪﺒﻄﺧ ﻪﻌﻤﺟ زور ﻪﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻲﻣ
لاﻮﻨﻣ ﻦﻴﻤﻫ ﺮﺑ ﺎﻬﻟﺎﺳ و ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻧاﻮﺧ هدﻮﻤﻧ ﺖﻣواﺪﻣ
ﺪﻧاﻮﺨﺑ ﻂﻠﻏ ار باﺮﻋا زﺎﺑ .
ﻧ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا لﻮﺒﻗ ﻞﻘﻋ ﺰﮔﺮﻫ ﻲﻤ
ﺪﻨﻛ . و ﺖـﺳا نﺎـﺘﻬﺑ ﻦﻳا
ﻣ ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺆ
ﺪﻠﺑ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﻣ )
ﻮﻨﻬﻜﻟ ( ﺾﻴﻓ ةﺪﻠﺑ و ﻦﺨﺳ ﻦﻳا ندﻮﺑ نﺎﺘﻬﺑ ﺮﺑ دﺎﺑآ
ﻲﻫاﻮـﮔ
ﻲﻣ ﺪﻨﻫد ) ﺾﻴﻓ گ ،يدﺎﺑآ 187
ﻒﻟا ـ ب (.
ًﺎﻤﻠﺴﻣ ﻒﺠﻧ و ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ تﻻدﺎﺠﻣ
ًﺎﻓﺮﺻ ﻲﻠﻋ ﻢﻟﺎـﻋ ﻦﻳا فﻼﺘﺧا ةﺮﻤﺛ
ﺎـﺑ ﻲـﻧاﺮﻳا
ﻲﺧﺮﺑ ﺰـﮔﺮﻫ و دﻮﺑ يﺪﻨﻫ يﺎﻤﻠﻋ ﺖـﻴﻣﻮﻤﻋ يﺪـﻨﻫ و ﻲـﻧاﺮﻳا يﺎـﻤﻠﻋ نﺎـﻴﻣ رد
ﺖﺷاﺪﻧ . ﺲﻜﻋﺮﺑ
، ﻫ ﻊﻴﺸﺗ ﺘﻣ ناﺮﻳا ﻊﻴﺸﺗ زا تﺪﺷ ﻪﺑ ﺪﻨ ﺄ
دﻮﺑ ﺮﺛ . ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا يا
ﺖـﺳا
ﻪﻛ ،ﻞُﻛ ناﻮﺟ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
ﻳ دﻮﺧ ﺮﺛا رد ار نآ ﻲ
» ﻪﺸﻳر ﺪﻨﻫ لﺎﻤﺷ ﻊﻴﺸﺗ يﺎﻫ
قاﺮﻋ و ناﺮﻳا رد «
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺲﻜﻌﻨﻣ .
قﻮﻓ ﺔﺘﻜﻧ ﻦـﺷور ﻲﺘﻗو
ﻲـﻣ ﺮـﺗ ﻪـﻛ دﻮـﺷ
ﺶﻳﺎﺘﺳ ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ ﻪـﻛ قاﺮـﻋ ﻢﻴـﻘﻣ ﻲـﻧاﺮﻳا يﺎﻤﻠﻋ زا ار ةﺮـﻣز رد
ﺪﻴـﺳ ﺪﻴﺗﺎـﺳا
راﺪﻟد ﺮﻴﺼﻧ ﻲﻠﻋ هدﻮﺑ يدﺎﺑآ
ﺪﻧا
، ﻢﻴﻨﻴﺒﺑ . ﺪﻤﺤﻣ ﺎﻗآ ةرﺎﺑ رد وا لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ،ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺮﻗﺎﺑ
ﺪﺟ ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ
، ﻲﻣ ﺪﺴﻳﻮﻧ :
ﻲﻟﺎﻋ نآ نﺎﻣزﻼﻣ ﺐﻗﺎﻨﻣ و ﺪﻣﺎﺤﻣ ﺔﺒﺗﺮﻣ
ﻟﺎـﻛ رﻮـﻬﻇ و ﻼـﺟ ﺖﻳﺎﻏ زا بﺎﻨﺟ رﻮﻨ
و رﻮـﻬﻇ لﺎـﻤﻛ رد بﺎـﺘﻤﻟﺎﻋ بﺎـﺘﻓآ ﻞﺜﻣ و ﻦﺷور و ﻲﻠﺠﺘﻣ رﻮﻄﻟا ﻖﻫﺎﺷ ﻲﻠﻋ ﻦﻠﻋ . ﻪﻣﺎﺧ نﺎﺑز ﺮﻳﺮﺤﺗ زا ﻲﻧﺎﺑز ود ﻒﺻو ﺎﺑ
ﺰﺟﺎﻋ ﺶﺤﻳاﺪﻣ ﺔﻔﻴﺤﺻ زا يﺮﻄﺳ
ﻦﻜﻟا و ﻪﻠﻴﻤﺟ ﺐﻗﺎﻨﻣ ﺮﺗﺎﻓد زا يﺮﻄﺷ ﺮﻳﺮﻘﺗ رد نﺎﺴﻟ و ، ﺖـﺳا ﻢﻜﺑا و ﺮﺻﺎﻗ شا
.
ﻪﻴﻠﻋ تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻂﺴﺑ و حﺮﺷ ﻟا ﻦﻋ ﻲﻨﻐﺘﺴﻣ رﺎﻬﺘﺷا ﺖﻳﺎﻬﻧ زا شا
و ﻞﻴـﺼﻔﺗ و نﺎـﻴﺒ
زا جرﺎﺧ تﺮﻀﺣ نآ ﺔﻴﻟﺎﻋ جراﺪﻣ ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻪـﻜﻠﺑ ،ناﺪـﻤﭽﻴﻫ ﻦـﻣ ﺮـﻳﺮﺤﺗ ﺔﻄﻴﺣ
بﺎﻌﻴﺘـﺳا و ﻪـﻃﺎﺣا نﻮـﻣاﺮﻴﭘ ﻢﻫ لﻮﻘﻨﻣ و لﻮﻘﻌﻣ بﺎﺑرا يﻼﻤﻛ و لﻮﺤﻓ يﺎﻤﻠﻋ ﻧ بﺎﻨﺟ نآ فﺎﺻوا ﺪﻣﺎﺤﻣ ﻲﻤ
ﺪﻳدﺮﮔ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ..
. ) ﺾﻴﻓ يدﺎﺑآ گ ، 19 ب ـ 20 ﻒﻟا (.
ﻲﭘ ﺎﻬﺘﺷﻮﻧ
1 .
ًاﺮﻫﺎﻇ بﺎﺘﻛ ﺔﺴﺳﻮﻣ ﺤﺼﺗ ﻪﻌﻴﺷ ﻲﺳﺎﻨﺷ
دراد ﺖﺳد رد ار ﺮﺛا ﻦﻳا پﺎﭼ و ﺢﻴ .
2 . ﻒﺠﻧ ﺮﻴﻣ ﺾﻴﻓ ﻲﻠﻋ يدﺎﺑآ
) م . 1254 / 1838 ( ﺆﻣ ﺔﻨﻴﻳآ ﻒﻟ ﻖﺣ ﺎﻤﻧ . ﺮﻴﻤﺸﻛ ﻪﺑ ﻪﻨﻳﺪﻣ زا شﺪﺟ
دﻮﺑ هﺪﻣآ . ﻒﺠﻧ د ﻲﻠﻋ ﻻاو باﻮﻧ يدﺎﺘﺳا ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻮﻨﻬﻜﻟ ر ﻲﻟﺎﻋ و هﺎﺟ
ﺪـﺷ بﻮﺼﻨﻣ هﺎﺟ .
رد
ﺖﺷاد ﻪﻗﻼﻋ ﺮﻴﺴﻔﺗ و ﺪﻳﻮﺠﺗ رد و ترﺎﻬﻣ نﺎﻓﺮﻋ و ﻪﻘﻓ .
ﺲﻳرﺪـﺗ ﺮـﺑ هوﻼﻋ ﻢـﻫ ﻒﻴﻨـﺼﺗ ،
ﻲﻣ دﺮﻛ . ) ﻚﻧ : ،ﻲﻀﺗﺮﻣ ﺪﻴﺳ ،ﻦﻴﺴﺣ ﻞﺿﺎﻓﻻا رﺪﺻ ﻊﻠﻄﻣ
راﻮﻧﻻا ، ) ﺟﺮﺗ ﻪﻤ ( ص ، 676 (.
3 . ﻲﻠﻋ راﺪﻟد ﺪﻴﺳ ﺪﻴﺳ ﻦﺑ
ﻦﻴﻌﻣ ﺪﻤﺤﻣ
ﺪـﺒﻋ ﺪﻴـﺳ ﻦﺑ يدﺎﺑآﺮﻴـﺼﻧ يﺪـﻨﻫ يﻮـﻘﻧ يﻮـﺿر يدﺎﻬﻟا
ناﺮﻔﻏ ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ ﺎﺑ بĤﻣ
23 ﻲﻠﻋ ،ﻢﻫد مﺎﻣا ﻪﺑ ﺐﺴﻧ ﻪﻄﺳاو ﻲﻘﻨﻟا
) ع (
، ﻲﻣ ﺪﻧﺎـﺳر . ﺶـﺗدﻻو
يﺎﻬﺒﺷ زا ﻲﻜﻳ رد لﺎﺳ ﺔﻌﻤﺟ
1752 ـ 1753 ) 1166 ( قﺎﻔﺗا ﻮﻨﻬﻜﻟ ءاﺮﻗ زا دﺎﺑآﺮﻴﺼﻧ ﺔﻳﺮﻗ رد
دﺎﺘﻓا . رﺪﭘ دﻮﺑ دﺎﺑآﺮﻴﺼﻧ ﺖﻨﻜﻣﺎﺑ ناراﺪﻨﻴﻣز زا ﻦﻴﻌﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻴﺳ ش .
راﺪﻟد ﺪﻴﺳ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻲﻠﻋ
ﷲا رد ار دﻮﺧ ﻞﻴﺼﺤﺗ دﺎﺑآ
، مﻼﻏ ﺪﻴﺳ دﺰﻧ ﺑ و ﻲﻨﻛد ﻦﻴﺴﺣ
يﻮـﻟﻮﻣ دﺰـﻧ ﻪﻠﻳﺪﻨﺳ رد ار ﻲﺸﺨ
رﺪﻴﺣ ﺪﻧارﺬﮔ يوﺎﻳﺪﻨﺳ ﻲﻠﻋ .
ﻪﺑ هﺎﮕﻧآ ،دﺮـﻛ ﺮﻔـﺳ ﺮﻬـﺷ ﻪـﺑ ﺮﻬﺷ دﻮﺧ ﺶﻧاد ﻞﻴﻤﻜﺗ رﻮﻈﻨﻣ
نﺎﻨﭼ ر ﻪﺑ ﻪﻛ أ ﺾﻴـﻓ ،ﻲﻠﻴﺑ ي
ﺖـﻓر ﻮـﻨﻬﻜﻟ و دﺎـﺑآ .
رد 1193 ﺮـﻳزو ﻲﻟﺎـﻣ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘـﺸﭘ ﺎـﺑ ق
ﻒﺻآ ﻪﻟوﺪﻟا ) دوا باﻮﻧ ه ( ادا ياﺮﺑ نﺎﺧ ﺎﺿر ﻦﺴﺣ ازﺮﻴﻣ
ﺖـﻓر قاﺮـﻋ ﻪـﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﺔﻣ .
ﺪﻴـﺳ
راﺪﻟد ﻌﻓاﺪﻣ زا قاﺮﻋ ﻪﺑ ﺖﻤﻳﺰﻋ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ ﻲﻠﻋ ﺎ
و دﻮـﺑ يرﺎـﺒﺧا ﺮﻜﻔﺗ ن اﻮﻓ
ـﺋ ﺔـﻴﻧﺪﻤﻟا ﺪ ﻼـﻣ
ﺪﻤﺤﻣ آﺮﺘﺳا ﻦﻴﻣا ﺑﺎ
ﺖﺷاد دﻮﺧ ﺎﺑ ار يد .
زا ﺮﺤﺑ ﺔﻣﻼﻋ ﻒﺠﻧ رد يو ﺪﻴﺗﺎﺳا ﻪﻠﻤﺟ ﻮﻠﻌﻟا
ﺪﻴﺳ ،م
ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ يﺪﻬﻣ ﻳ
ﺦﻴﺷ و يداﺪﻐﺑ ﻦﺴﺤﻣ ﺪﻴﺳ ،ﻲ ﺪﻤﺤﻣ ﺎﻗآ ،ﻼﺑﺮﻛ رد و ﻲﻔﺠﻧ ﺮﻔﻌﺟ
،ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺮﻗﺎﺑ
ﺪﻴﺳ ﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻲﻠﻋ ﺪﻴﺳ ﺎﻗآ و ﻲ
ﻮﺑ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺪﻬﻣ ﺪﻧد
.
ﺪﻴـﺳ تﺎﻬﺒـﺷ ﺞﻳرﺪـﺗ ﻪﺑ قاﺮﻋ رد
راﺪﻟد
ًﺎﺗﺪﻤﻋ و ﻦﻴﻴﻟﻮﺻا ﺮﻜﻔﺗ ﺖﺤﺻ ةرﺎﺑ رد ﻲﻠﻋ و هﺪـﺷ فﺮﻃ ﺮﺑ ﺪﺣاو ﺮﺒﺧ ﺖﻴﺠﺣ ﺚﺤﺑ
ﻌﻓاﺪﻣ زا اﺪﻌﺑ و ﺪﺷ ﻞﻳﺎﻤﺘﻣ ﻦﻴﻴﻟﻮﺻا ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺑ ﺎ
ﻳا ﺖﺨﺳﺮﺳ ن ﺪـﻳدﺮﮔ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ رد ﺮﻜﻔﺗ ﻦ
.
وا وا ﺐﻫﺬﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﻌﻤﺟ زﺎﻤﻧ ﺔﻣﺎﻗا و ﺪﻴﺳر دﺎﻬﺘﺟا ﺔﺟرد ﻪﺑ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻤﻟﺎﻋ ل
ﻲﻨﺛا ﺔﻌﻴﺷ ﺖﺴﺨﻧ رﺎﺑ ياﺮﺑ يﺮﺸﻋ
ا رد يو ﻲﻌﺳ ﻪﺑ داد يور ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻦﻳ
. راﺪﻟد ﺪﻴﺳ زا ﻲﻠﻋ
ﻐﻠﺒﻣ زا ﻲﮕﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻧﺎﻣ ﺎﺟ ﻪﺑ ﺮﺴﭘ ﺪﻧزﺮﻓ ﺞﻨﭘ ﺎ
ﻌﻓاﺪﻣ و ن ﺎ ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ رد ﻊﻴﺸﺗ ﺐﻫﺬﻣ ن .
ﻠﻤﺟ زا ﺔ ناﺮﻔﻏ تﺎﻔﻴﻨﺼﺗ بĤﻣ
ﻲﻣ ﺗ
دﺮـﻛ هرﺎـﺷا ﻞـﻳذ رﺎﺛآ ﻪﺑ ناﻮ سﺎـﺳا :
لﻮـﺻﻻا ﻆﻋاﻮـﻣ ،
ﻪﻴﻨﻴﺴﺣ آﺮﻣ ، ة دﺎﻤﻋ ﻪﺑ ﺐﻘﻠﻣ لﻮﻘﻌﻟا مﻼﺳﻻا
بﺎﻬﺷ و ﺎﺛ ﺐﻗ . ﻚﻧ : ﺾﻴﻓ ،يدﺎـﺑآ ﻒـﺠﻧ ﻲـﻠﻋ
، گ
32 ب ـ 33 ﻒﻟا
؛ ،ﻲﻳﻮﻨﻬﻜﻟ يﻮﻘﻧ 37
ـ 40
؛
يﻮـﺿر ﻲﻨﻴـﺴﺣ 1389
: 235 ــ 266
؛ يﺮﻴﻤـﺸﻛ 1382 :
370 ـ 374
؛ ﻪﺷﻮﻧا 1380 1184: ـ 1186 يﻮﺿر ؛ 1386 : 128 ـ 132 .(
4 . ﻲﻠﻋ يﺪﻬﻣ نﺎﺧ
، ﮓﻨﺟ ردﺎﻬﺑ ﻪﺑ ﺐﻘﻠﻣ
،
ًﺎﺘﻟﺎﺻا
فﻼﺘـﺧا ﻲـﭘ رد ﻪﻛ دﻮﺑ نﺎﺳاﺮﺧ مدﺮﻣ زا ﺎـﺑ
هﺎﺷ ردﺎﻧ ناﺮﺴﭘ ﺔﻫد ﺮﺧاوا رد
1190 / 1770 رد ﺮﻔـﺳ و ﺮﻴـﺳ زا ﺲـﭘ و ﺪـﺷ ﺪـﻨﻫ مزﺎـﻋ
سرﺎﻨﺑ و ﻮﻨﻬﻜﻟ ،دﺎﺑآرﺪﻴﺣ
،
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﻦﻜﻧد نﺎﺗﺎﻧﺎﺟ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﻴﺧا ﺮﻬﺷ رد .
رد ﺰـﻴﻧ نﺎـﺧ ﻲـﻠﻋ يﺪﻬﻣ ،هﺮﻳﺰﺟ ﻦﻳا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﻢﻛﺎﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺌﺒﻤﺑ ﻪﺑ ﻦﻜﻧد ﺮﻔﺳ ﻲﭘ رد ﺪﺷ ﻦﻛﺎﺳ ﻲﺌﺒﻤﺑ .
شﻮﺧ يﺪﻬﻣ ﻲﺘﻣﺪﺧ ﮕﻧا ﻪﺑ نﺎﺧ ﻲﻠﻋ
ﻠ ﻴﺴﻴ ﻦﻜﻧد دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﺎﻬ
ـﺷ رﺎـﺟﺎﻗ رﺎـﺑرد مزﺎﻋ ﺪﻨﻫ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا يﺎﻣﺮﻔﻧﺎﻣﺮﻓ ةدﺎﺘﺳﺮﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮ
و ار هﺎـﺷ ﻲـﻠﻌﺤﺘﻓ
ﺐﻴﻏﺮﺗ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ ﻳا نآ رد ﻪﻛ نﺎﻐﻓا هﺎﺷ نﺎﻣز وﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ زا مﺎ
ﻴـﺴﻴﻠﮕﻧا راﺪﺘﻗا ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻞﻣاﻮﻋ رد ﺎﻬ
،دﻮﺑ ﺪﻨﻫ ﺪﻨﻛ ﻪﻠﻤﺣ . يﺪﻬﻣ تاﺮﻛاﺬﻣ رد ﻢﻬﻣ ﺔﺘﻜﻧ ﻲﻠﻋ
هﺎـﺷ ﺎـﺑ نﺎﺧ رد يو شﻼـﺗ ،رﺎـﺟﺎﻗ
وا وﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺣ ﻪﺑ رﺎﺟﺎﻗ هﺎﺷ ﺐﻴﻏﺮﺗ و ،هﺎﺷ نﺎﻣز زا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا مﺎﻜﺣ ﺖﺸﺣو ندﺮﻛ نﺎﻬﻨﭘ دﻮﺑ هﺎﺷ نﺎﻣز ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا نﺎﻴﻌﻴﺷ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﺔﻧﺎﻬﺑ ﻪﺑ .
يﺪﻬﻣ يرادﺎﻓو هﺮﺧﻻﺎﺑ ﻲﻠﻋ
ﻪﺑ نﺎﺧ
ﻴﺴﻴﻠﮕﻧا ﻲﻠﻌﺤﺘﻓ و داد ﺮﻤﺛ ﺎﻬ
دﺮـﻛ دﺎـﺻ ار نﺎـﻐﻓا ﻢﻛﺎـﺣ وﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺣ رﻮﺘﺳد هﺎﺷ .
ﻚـﻧ :
دﻮﻤﺤﻣ 1353 : 1 / 10 ـ 15
؛ ﺖﻳار 1359 : 14 ﻮﻤﻫ ؛ 1368 : 33 ـ 53
؛
ﺢﻟﺎـﺻ ازﺮـﻴﻣ 1379
:
60
؛ ﻲﻜﻠﻣ 1387 : 288 ـ 290 .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
ـ ،ﻦﺴﺣ ،ﻪﺷﻮﻧا 1380
ﻲﺳرﺎﻓ بدا ﺔﻣﺎﻨﺸﻧاد ، ،
ج 4 ،ﻲﻣﻼﺳا دﺎﺷرا و ﮓﻨﻫﺮﻓ ترازو ، ناﺮﻬﺗ
.
ـ ،ﺪﻤﺣا ﺎﻗآ ،ﻲﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﻪﻴﺒﻨﺗ
ﻦﻴﻠﻓﺎﻐﻟا
،ﺎﻨﺘﭘ ﺶﺨﺑاﺪﺧ ﺔﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ،ﻲﻄﺧ ﺔﺨﺴﻧ ، ةرﺎﻤﺷ
1294 .
،ـــــــــــــــــ 1372
تآﺮﻣ ، نﺎﻬﺟ لاﻮﺣﻻا ﺎﻤﻧ
ﻪﻠﺒﻗ ﺮﺸﻧ ،ﻲﻧاود ﻲﻠﻋ ﺢﻴﺤﺼﺗ ، .
ﺪﻴﺳ ،ﻞـﺿﺎﻓﻻارﺪﺻ ﻦﻴـﺴﺣ ـ ،ﻲـﻀﺗﺮﻣ
1374 ﻊـﻠﻄﻣ ، راﻮـﻧﻻا دﺎـﻴﻨﺑ ،ﻢـﺷﺎﻫ ﺪـﻤﺤﻣ ﺔـﻤﺟﺮﺗ ،
،يﻮﺿر سﺪﻗ نﺎﺘﺳآ يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﺪﻬﺸﻣ
.
ـ ﻢﻴﻈﻋ يﻮﺿر ﻲﻨﻴﺴﺣ ﺪﻴﺳ ،يدﺎﺑآ
يﺪﻬﻣ ﻦﺑ ﻒﺠﻧ ﻲﻠﻋ ، 1389 ﺮﻛﺬﺗ ، ة ءﺎﻤﻠﻌﻟا رﺎـﺛآ ﻲﻓ ﻦﻴﻘﻘﺤﻤﻟا
ﻦﻴﺛﺪﺤﻤﻟاو ءﺎﻬﻘﻔﻟا ﻣ ،ﻲﻠﺿﺎﻓ ﻲﻠﻋ ﺢﻴﺤﺼﺗ ،
ﺆ بﺎﺘﻛ ﺔﺴﺳ ﻪﻌﻴﺷ ﻲﺳﺎﻨﺷ
.
،ﺲﻴﻧد ،ﺖﻳار ـ 1359
ﻴﺴﻴﻠﮕﻧا ، نﺎﻴﻧاﺮﻳا نﺎﻴﻣ رد ﺎﻬ ،ﺮﻴﺒﻛ ﺮﻴﻣا ،ﻲﺠﻨﺧ ﻲﻠﻌﻔﻄﻟ ﺔﻤﺟﺮﺗ ،
ناﺮﻬﺗ .
،ـــــــــــــ 1368
ﻴﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﻴﻣ رد نﺎﻴﻧاﺮﻳا ، ﺎﻬ
ﻧ ،ﻲﻣﺎﻣا ﻢﻳﺮﻛ ﺔﻤﺟﺮﺗ ، ﻮﻧ ﺮﺸ
.
ـ ﺾﻴﻓ ﻒﺠﻧ ،يدﺎﺑآ ﻠﻋ
ﺔﻨﻴﻳآ ،ﻲ ﻖﺣ ﺎﻤﻧ ةرﺎﻤـﺷ ،ﺮـﮕﻴﻠﻋ دازآ ﺎـﻧﻻﻮﻣ ﺔـﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ،ﻲـﻄﺧ ﺔﺨـﺴﻧ ،
1 / 3 / 297 رﻮﻧ ﻢﻠﻴﻓوﺮﻜﻴﻣ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ رد ﻢﻠﻴﻓوﺮﻜﻴﻣ ،
، ﻲﻠﻫد .
ﺪﻤﺤﻣ ،يﺮﻴﻤﺸﻛ ـ ،دازآ ﻲﻠﻋ
1382 مﻮﺠﻧ ، ﻢﺟاﺮﺗ ﻲﻓ ءﺎﻤﺴﻟا ءﺎﻤﻠﻌﻟا
،ثﺪـﺤﻣ ﻢـﺷﺎﻫﺮﻴﻣ ﺢﻴﺤﺼﺗ ،
ﻦﻴﺑ ﺮﺸﻧ ﻞﻠﻤﻟا .
ـ ،دﻮﻤﺤﻣ ،دﻮﻤﺤﻣ 1353
ﻧا و ناﺮﻳا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻂﺑاور ﺦﻳرﺎﺗ ، نﺮﻗ رد ﺲﻴﻠﮕ
19 ج ، 1 ،لﺎﺒﻗا ، ناﺮﻬﺗ .
ـ ،ﻦﻴﺴﺣ ،ﻲﻜﻠﻣ 1387
رﺎﻛ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ، رﺎﻤﻌﺘﺳا ناراﺰﮔ
، ،هرﺎﺷا ناﺮﻬﺗ .
ـ ازﺮﻴﻣ ،ﻦﻴﺴﺤﻣﻼﻏ ،ﺢﻟﺎﺻ 1379
ﺗ ،
ﺪـﻤﺤﻣ و نﺎـﺧ ﻞـﻴﻠﺧ ﻲﺟﺎﺣ ترﺎﻔﺳ ﺦﻳرﺎ ﻪـﺑ نﺎـﺧ ﻲﺒﻧ
نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ،ﺮﻳﻮﻛ ﺮﺸﻧ ،
ناﺮﻬﺗ .
ﺪﻴﺳ ،يﻮﻨﻬﻜﻟ يﻮﻘﻧ ـ ،ﺪﻤﺣا
1389 رو ، ﺔﺛ
،ءﺎﻴﺒﻧﻻا ،ﻲﻠﺿﺎﻓ ﻲﻠﻋ ﺢﻴﺤﺼﺗ ﻣ
ﺆ بﺎﺘﻛ ﺔﺴﺳ ﻪﻌﻴﺷ ﻲﺳﺎﻨﺷ
.
- Cole, J.R.I., Roots of North Indian Shiism In Iran and Iraq, Oxford.
- Rizvi, Saiyid Athar Abbas, A Socio-Intellectual History of the Isna Ashari Shiis in India, II, Australia.
