رﻮﭘ ﻲﻠﻌﻔﻄﻟ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و
57
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14 )46(
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ
ﺮﺑ ناﺮﻳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر
رﻮﭘ ﻲﻠﻌﻔﻄﻟ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ /1
ﻲﺣﻼﻓ ﻲﻠﻋ ﺪﻤﺤﻣ /1
ﻲﺟﺮﺑ ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ
2
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ : ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ دراد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺶﻳاﺰﻓا رد ار ﺶﻘﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ نآ ﺖﻴﻔﻴﻛ ءﺎﻘﺗرا و ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ رد يراﺬﮔ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﻣﻼﺳ
و دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ناﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻲﻣ
؛دﻮﺷ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ًﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ ﻪﻛ
ﻲﻣ ددﺮﮔ . ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا فﺪﻫ ﺺﺧﺎﺷ
ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ ﺮﺑ
ناﺮﻳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺖﺳا
.
شور رﺎﻛ : ﺳ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻞﻗاﺪﺣ شور و نﺎﻣﺰﻤﻫ تﻻدﺎﻌﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ و ﻮﻟﻮﺳ ﻪﺘﻓﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪ
يا
TSLS) ( راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ Eviews7.0
، ناﺮﻳا رد ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد 1361
ﺎﺗ 1386 ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ داد
ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ )
ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا (
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ رد يراﺬﮔ
ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳ
) ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ (
ﻲﻨﻌﻣ حﻮﻄﺳ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ يراد
99 و 90 ﺪﺻرد رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﺑ راﺬﮔ
-ﻲﻣ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . يدﻮﺟﻮﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و
رد يراﺬﮔ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
0.16 و
0.22 ﻲﻣ ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر خﺮﻧ ﺪﺻرد دﻮﺷ
.
ﺑ ﺚﺤ : ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ نآ مود ﻪﺟرد ﻞﻜﺷ رد ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ رﺎﺛآ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ دراﺬﮔ
خﺮﻧ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓا و ﺖﺳا ﻲﻟوﺰﻧ نآ يﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ اﺰﻓا ﻲﺸﻫﺎﻛ خﺮﻧ ﺎﺑ ار ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر ﻲﻣ ﺶﻳ
ﺪﻫد .
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
: ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ،ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ ﺖﻣﻼﺳ دﺎﺼﺘﻗا و ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا ،يد
ﻪﻟﺎﻘﻣ لﻮﺻو :
21 / 12 / 89
ﻲﻳﺎﻬﻧ حﻼﺻا :
20 / 6 / 90
ﻲﻳﺎﻬﻧ شﺮﻳﺬﭘ :
10 / 7 / 90
نﺎﻳﺎﭘ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد يدﺎﺼﺘﻗا و يرادا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد رد ﻲﺟﺮﺑ ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ
ﺸﻣ ﻬ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺪ .
1 . دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد
،دﺎﺼﺘﻗا و يرادا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ، ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد
2 . ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
،دﺎﺼﺘﻗا و يرادا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺘﺷر هﺎﮕﺸﻧاد
ﺮﻓ ﻲﺳود ﺪﻬﺸﻣ لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ، [email protected])
(
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﻣﻼﺳ يﺎﻫ ﺖ
...
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14)46(
58
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
، ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﺮﺛﺆﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ زا ترﺎﺒﻋ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ
ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . مﻮﻬﻔﻣ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
شزﻮﻣآ ﻞﻣﺎﺷ يدﺎﺼﺘﻗا تﺎﻴﺑدا رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ) تﻼﻴﺼﺤﺗ (
ترﺎﻬﻣ ،ﺖﻣﻼﺳ ، )
ﺺﺼﺨﺗ ( ،ﻪﺑﺮﺠﺗ ،
ﺳ ﺮﮕﻳد و تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮ
يراﺬﮔ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ
هﺮﻬﺑ ﺶﻳاﺰﻓا يوﺮﻴﻧ يرو
ﺪﺷر ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و رﺎﻛ
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﻧﻮﺷ
. ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣرد ترﻮﺻ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺜﻛا
رﺎﻴﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ شزﻮﻣآ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ درﻮﻣ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﺘﺷاد ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ ﺮﺘﻤﻛ و ﺪﻧا
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ زا ﻪﻛ
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﻦﺨﺳ رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ،دﻮﺷ
ﻲﻤﻧ ﻪﺑﺮﺠﺗ و ترﺎﻬﻣ ،شزﻮﻣآ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،دﻮﺷ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا رد ﻲﻠﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺰﻴﻧ داﺮﻓا ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا .
ﻚﻳودﺎﭼ Chadwick)
( رد
لﺎﺳ 1842 ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﺸﺘﻧا ﺎﺑ ﻪﺑ ار ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ،يا
ﻮﻨﻋ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ عﻮﻧ ﻚﻳ نا ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ رد يراﺬﮔ
ﺮﻛ د ].
1 [ ﻢﻏر ﻲﻠﻋ
، رد ﺖﻣﻼﺳ ﺖﻴﻤﻫا و ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻦﻳا
يرﻮﺌﺗ يﺮﺳ ﻚﻳ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد ﻂﻘﻓ ،ﺪﺷر يﺎﻫ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هﺪﻨﻛاﺮﭘ
ﺗ يور ﺮﺑ ﺄ
يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﻴﺛ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
، دراد ﺖﻴﻤﻫا ﺖﻬﺟ ﻦﻳا زا
ﻪﭼ ﺮﻫ يزﺎﺳاﺪﺟ و شﺮﺘﺴﮔ ﻪﻛ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﺪﻧاﻮﺗ
درﻮﻣ رد ﺖﺳردﺎﻧ يﺎﻫ
يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺶﻘﻧ و ﻢﻬﺳ ﺶﻴﭘ و ﺪﻨﻛ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻖﻴﻗد ار يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ناﺰﻴﻣ ﻲﻨﻴﺑ
-
دزﺎﺳ ﺮﺗ . ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
، ﻲﻣ هوﺮﮔ ود ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﺺﺧﺎﺷ ﺺﺧﺎﺷ دراد دﻮﺟو ﻲﺘﻣﻼﺳ يﺎﻫ هدﺎﻬﻧ يﺎﻫ
) ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ يراﺬ ( ﺖﻣﻼﺳ Health Input )
(Investment) Indicators (
ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ و
Health Stocks Indicators) (
. ﺺﺧﺎﺷ هدﺎﻬﻧ يﺎﻫ
ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻠﻤﺟ زا يدراﻮﻣ
رد ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﻼﻴﻬﺴﺗ ندﻮﺑ سﺮﺘﺳد
ﺖﺳا . ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ
ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ خﺮﻧ ،ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﺑ خﺮﻧ ،نادازﻮﻧ ﻲﻣ يرورﺎﺑ خﺮﻧ و نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ يﺎﻘ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
، ﺺﺧﺎﺷ هوﺮﮔ زا زا ﺖﻣﻼﺳ هدﺎﻬﻧ يﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ هوﺮﮔ رد و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ .
زا هوﺮﮔ ﻚﻳ زا ﻂﻘﻓ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺺﺧﺎﺷ هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ ﺪﻧا
. ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ زا
هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ و شزﻮﻣآ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺮﮔا ﻪﻛ دراد ﺖﻴﻤﻫا ظﺎﺤﻟ ﻦﻳا زا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا
ﺪﺷر يراﺪﻳﺎﭘ رد ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺖﻴﻤﻫا زا ود ﺮﻫ ﻪﭼ ﻲﻣ ﺎﻣا ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﺪﺷر رد ار ﻚﻳ ﺮﻫ ﺶﻘﻧ ناﻮﺗ
ﺗ ﻪﻛ ﻪﭼ ﺮﮔا ؛دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺄ
ﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺪﻴﻛ
ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﺷر ﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻦﻴﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ و ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻪﻄﺑار دﻮﺟو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﺖﻣﻼﺳ نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ظﺎﺤﻟ زا ﺎﻫ
شور دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺮﺒﺘﻌﻣ ناﺪﻨﭼ ﻲﺠﻨﺳ دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ .
ﺮﺑ
سﺎﺳا ﻦﻴﻤﻫ
، ﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد راﺮ
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻣﺰﻤﻫ تﻻدﺎﻌﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ زا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا . دﺮﻜﻳور ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ يدﺎﺼﺘﻗا
ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺑ
ﺪﺷر و ﺖﻣﻼﺳ طﺎﺒﺗرا يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ
يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻴﻧ
.
ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻲﺘﻣﻼﺳ و ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻜﻳدﺰﻧ طﺎﺒﺗرا ﻪﻛ ﺖﺳا يا
زا و ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻪﻤﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺎﺑ و ﺪﺷر ﻪﻠﻤﺟ
دراد يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ .
ﺎﺑ ﻮﺳ ﻚﻳ زا ﻢﻟﺎﺳ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا
طﺎﺸﻧ بادﺎﺷ و ﺮﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و شﻼﺗ يﺮﺘﺸﻴﺑ هﺰﻴﮕﻧا ﺎﺑ و ﺮﺗ
ﺪﻧراد . ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا
، ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻏ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﻲﻠﻣ ﺪﻣآرد ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻣ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ،ددﺮﮔ ﺪﺑﺎﻳ
. ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
، هزوﺮﻣا ﻪﻴﻠﻛ
هﮋﻳو ﻪﺟﻮﺗ ﻊﻣاﻮﺟ يا
ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ
رﻮﭘ ﻲﻠﻌﻔﻄﻟ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و
59
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14 )46(
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺘﺷاد ﺪﻧا . ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﺖﻣﻼﺳ ياﺮﺑ دﺎﺼﺘﻗا تﺎﻴﺑدا رد
ترﻮﺻ ﻪﺑ يدﺪﻌﺘﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺮﻳز يﺎﻫ
:
ﻒﻟا ( ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ هﺎﮔﺪﻳد World )
Health Organization (
" : و يرﺎﻤﻴﺑ ناﺪﻘﻓ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ
ﻪﻜﻠﺑ ﻲﺷﻮﺧﺎﻧ ور ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﻞﻣﺎﻛ هﺎﻓر
و ﻲﻧا
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
"
].
2 [
ب ( ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يرﻮﺌﺗ هﺎﮔﺪﻳد :
ﻲﻣ ار ﺖﻣﻼﺳ -
ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﮕﻳد يﻻﺎﻛ ﺮﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ناﻮﺗ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ماودﺎﺑ يﻻﺎﻛ .
زا يﺮﻳﺎﺧذ ﺎﺑ داﺮﻓا ﻪﻤﻫ
ﻲﻣ ﺎﻴﻧد ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺧﺮﺑ و ﺮﺘﻤﻛ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻳآ
هﺮﻬﺑ نآ ﺪﻧﺪﻨﻣ . ﻦﻤﺳوﺮﮔ ﻪﻳﺮﻈﻧ grossman)
( ﻦﻳا ﺮﺑ
عوﺮﺷ ًﻼﺜﻣ هرود ﺮﻫ زﺎﻏآ رد ﺺﺨﺷ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻴﻘﻋ هﺮﻴﺧذ ياراد ،صﺎﺧ لﺎﺳ ﻚﻳ يﻻﺎﻛ يدﻮﺟﻮﻣ زا يا
ﺖﺳا ﺖﻣﻼﺳ .
ﺺﺨﺷ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ
ﻲﻣ كﻼﻬﺘﺳا و ﺶﻫﺎﻛ ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﺑﺎﻳ
ﻤﻋ رﺬﮔ ار ﺮ
Aging) ( ﻲﻣ هﺮﻴﺧذ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز و ﺪﻨﻣﺎﻧ
ﻲﻧاﺮﺤﺑ ﺪﺣ زا دﺮﻓ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ هﺎﮕﻧآ ،دﻮﺷ ﺮﺘﻤﻛ
ﺖﻓر ﺪﻫاﻮﺧ ﻦﻴﺑ زا دﺮﻓ .
،ماودﺎﺑ يﺎﻫﻻﺎﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻲﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ار تﺎﻣﺪﺧ زا ﻲﻧﺎﻳﺮﺟ داﺮﻓا ﻲﺘﻣﻼﺳ هﺮﻴﺧذ ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ و ﺖﻳﺎﺿر ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ -
ددﺮﮔ . ﻢﻫ و فﺮﺼﻣ ياﺮﺑ ﻢﻫ ﻻﺎﻛ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ياﺮﺑ ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ يراﺬﮔ
دور . ،ﻲﻓﺮﺼﻣ هﺎﮔﺪﻳد زا
ﺮﻓا ﻦﻳا رد ﻪﻛ اﺮﭼ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﻦﺘﺷاد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ دا و تﺬﻟ دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ترﻮﺻ
ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﺪﻧﺮﺑ
. ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد زا يراﺬﮔ
ﺖﻴﻌﺿو ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳﺪﺑ ﺖﻣﻼﺳ و نﺎﻣز ﻪﻄﺑار ﺪﺷﺎﺑ بﻮﺧ دﺮﻓ ﻲﺘﻣﻼﺳ
، ﺪﻫاﻮﺧ يﺮﺘﻤﻛ يرﺎﻤﻴﺑ نارود
رﺎﻛ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫزور و ﺖﺷاد ﺐﺴﻛ و ندﺮﻛ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﺢﻳﺮﻔﺗ و ﺖﺣاﺮﺘﺳا و ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻣآرد .
ﻪﻄﺑار
رادﻮﻤﻧ رد ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ و داﺮﻓا ﻲﺘﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻦﻴﺑ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﺖﻣﻼﺳ راﺪﻘﻣ رادﻮﻤﻧ ﻦﻳا رد H
ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ راﺪﻘﻣ و ﻲﻘﻓا رﻮﺤﻣ رد يدﻮﻤﻋ رﻮﺤﻣ رد U
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺐﻴﺷ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻴﺧذ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ داﺮﻓا ﻲﺘﻣﻼﺳ هﺮ
ﻲﻣ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ددﺮﮔ
. نﻮﻧﺎﻗ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻲﻨﺤﻨﻣ رادﻮﻤﻧ
ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻲﻟوﺰﻧ ﻲﻫدزﺎﺑ .
نﺎﺸﻧ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺪﻫد يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﻓﺎﺿا و ﻲﻳﺎﻬﻧ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﻓﺎﺿا دﺮﻓ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻪﺑ يﺮﺘﻤﻛ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﺪﻨﻛ
ﺪﻨﻫﺎﻛ خﺮﻧ ﺎﺑ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ و ه
ﺶﻳاﺰﻓا يا
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ ].
3 [
رادﻮﻤﻧ 1 : ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ و ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﻄﺑار
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ دﻮﺷ
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﺑﺎﻘﺘﻣ طﺎﺒﺗرا
دراد دﻮﺟو يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﺖﻣﻼﺳ .
ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻘﺗرا ﺎﺒﻧد ﻪﺑ و دراد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر يور ﺮﺑ ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ
نآ ل
ﻲﻣ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻞﻛ ﻄﻣ
ﺖﻴﺑﻮﻠ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ U2
U3
U1
U0
H0 H1 H2 H3
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﻣﻼﺳ يﺎﻫ ﺖ
...
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14)46(
60
دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ رﻮﺸﻛ ﺖﻣﻼﺳ ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا .
ﺪﺷر ﺚﺤﺑ رد
نﺎﻳﺮﺟ زا ﺖﻣﻼﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا
"
ﻢﻛاﺮﺗ و ﻲﻧارود ﺖﻴّﻠﻋ
لادﺮﻴﻣ
"
ﻲﻣ هدﺮﺑ مﺎﻧ نﺎﻳﺮﺟ ﻦﻳا ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻢﻛ يﺎﻫﺪﻣآرد ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻦﻴﻳﺎﭘ
دﻮﺷ . اﺬﻟ
هﺮﻬﺑ ﺢﻄﺳ
ﻲﻣ ﻪﮕﻧ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﺣ رد ار ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ يرو -
دراد . ﺮﻣا ﻦﻳا
، ﺐﺒﺳ ار ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫﺪﻣآرد دﻮﺧ ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻲﻣ راﺮﻜﺗ ﻞﻃﺎﺑ رود ﻦﻳا و دﻮﺷ ددﺮﮔ
.
ﻲﻣ ار ﻲﺘﻣﻼﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ زا ﻲﻤﻬﻣ ءﺰﺟ ناﻮﺗ
ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ و دﻮﻤﻧ بﻮﺴﺤﻣ داﺮﻓا دور
ﺳ لﻮﻐﺸﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﺼﺨﺸﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻤﻟﺎ
ﺪﻨﺘﺴﻫ رﺎﻛ
، هﺮﻬﺑ نﺎﻣز ﺪﺣاو رد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ يرو
يوﺮﻴﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد رﺎﻤﻴﺑ رﺎﻛ .
هﺰﻴﮕﻧا ﺎﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا
ﺖﺨﺳ ،ﺪﻣآرد ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ شﻮﻛ
ﻲﻣ ﺮﺗارﺎﻛ و ﺮﺗ -
ﺪﻨﺷﺎﺑ . نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
، ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ تﺎﻣﺪﺧ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ يراﺬﮔ
ﻲﻣ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ هدزﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
يراﺬﮔ رد ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز رد ار ﻢﻟﺎﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ ﺖﻴﺑﺮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫ
شزﻮﻣآ دﺮﺒﺑ ﻻﺎﺑ ﻲﺼﺼﺨﺗ و ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ .
ﻲﺘﺳرﺪﻨﺗ
ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ار داﺮﻓا رد يﺮﻴﮔدﺎﻳ ناﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
هدزﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ،دﻮﺧ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ر ﺖﻴﺑﺮﺗ و ﻢﻴﻠﻌﺗ رد يراﺬﮔ ﻲﻣ ﺐﺟﻮﻣ ا
ددﺮﮔ . ﻪﺑ
لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ،ﻲﻠﻜﻴﻠﺑ
Bleakly) (
ﻦﻳا ﻪﺑ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد
ﺮﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ بﻮﻨﺟ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ نآ شزﻮﻣآ رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺐﺴﻛ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺖﺒﺜﻣ .
،ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺘﺳرﺪﻨﺗ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
لﺎﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻞﻴﺼﺤﺗ زا ﺪﻌﺑ ﺪﻟﻮﻣ ﺮﻤﻋ يﺎﻫ ﻲﻣ
ﺪﻫد و
ﺮﺘﺸﻴﺑ ار هﺪﺷ ﺖﻴﺑﺮﺗ ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻫدزﺎﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ هﺮﻬﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
يرو
،ﻲﻤﺴﺟ ﺪﺷر ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﻪﺳرﺪﻣ رد يﺮﻴﮔدﺎﻳ ،ﻲﻠﻐﺷ هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ يروﺮﺿ ﺮﻣا ﻚﻳ و ﺖﺳا ﻲﺷﻮﻫ و ﻲﻧاور يرو
ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺴﮔرﺰﺑ نارود رد .]
1 [
رد ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺪﻫاﻮﺷ نآ ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻳﺎﺳ ندﻮﺑ ﺖﺑﺎﺛ ترﻮﺻ جرﺎﺨﻣ فﺮﺻ هﺪﻨﻳآ رد يﺮﺘﻤﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ
ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻲﻧﺎﻣرد .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻲﻣ ﻪﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻞﺑﺎﻗ يﺮﮕﻳد ﺪﺻﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻧﺎﻣرد جرﺎﺨﻣ فﺮﺻ دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ هدﺎﻔﺘﺳا .
زا يدﺎﻳز راﺪﻘﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﺘﺒﻟا
ﻓا فﺮﺻ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﻲﻟو ،دﻮﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻠﻌﻓ فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰ
و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا فﺮﺻ ﺰﻴﻧ يراﺪﻘﻣ ًﻻﺎﻤﺘﺣا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر نآ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻧﺎﺴﻧا لﺎﺒﻧد ﻪﺑ هﺪﻨﻳآ رد ار ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺮﻠﻔﺷ
Scheffler) (
ﻪﺿﺮﻋ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑ هوﻼﻋ
هﺮﻬﺑ و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ يﺮﮕﻳد ﻞﻣﺎﻋ ار نآ يرو
ﺮﻴﺛﺄﺗ ياﺮﺑ
ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ زا ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺮﻳﺬﭘ ﺪﻳﺎﻤﻧ
. ﻪﺑ
يو دﺎﻘﺘﻋا
، رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺐﻠﻏا رد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻻﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻞّﻔﻜﺗ رﺎﺑ ،ﺖﺳا ﻻﺎﺑ ﺪﻟو و داز خﺮﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ ﺲﭘ ناﺰﻴﻣ و ﺖﺳا ﺖﺳا ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و زاﺪﻧا
.
لﺮﺘﻨﻛ و هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ﻌﻤﺟ ﻲﻣ ﺖﻴ رﺎﺑ و ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ ار ﺪﻟو و داز خﺮﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
رد نﺎﻧز ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻢﻛ ار ﻞّﻔﻜﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ار يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ].
5 [
خﺮﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ،دﺎﺼﺘﻗا ﻲﻠﻛ ﺖﻴﻌﺿو يرﺎﺟ ﺪﺷر يﺎﻫ
ﻲﻣ نآ ﻲﺗآ و نداد راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻛ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يرﺎﻈﺘﻧا و ﻲﻌﻗاو ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ءﺰﺟ ﻪ
ﺖﻣﻼﺳ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ )
ﺖﺷاﺪﻬﺑ ( ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ،ﺪﻧور
ﺪﻫد ﺮﻴﻴﻐﺗ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺖﻴﻌﺿو .
يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر
ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ تﺎﻴﻟﺎﻣ ًﺎﺗﺪﻤﻋ و ﺖﻟود ﺪﻣآرد ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﺗ دﻮﺷ
و ﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫﺪﻣآرد ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻟود ﻲﻋﺎﻔﺘﻧا يﺎﻫ
رد ﻲﻧﺎﻣرد و ﻲﺘﻣﻼﺳ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﻌﺳﻮﺗ نﺎﻜﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﺨﺑ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﻣﻮﻤﻋ دروآ
. يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
رازﺎﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرازﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣ رﺎﻛ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻖﻳﺮﻃ زا ﺰﻴﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ،ددﺮﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ياﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ هﺰﻴﮕﻧا رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﺶﺨﺑ يراﺬﮔ
ﻲﻣ ﺐﺟﻮﻣ ار نﺎﻣرد و ﺖﻣﻼﺳ رد ﻲﺻﻮﺼﺧ دﻮﺷ
. هوﻼﻋ
ﻲﻠﻣ ﺪﻣآرد ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ﺮﺑ تﺎﻣﺪﺧ ياﺮﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺶﻳاﺰﻓا
رﻮﭘ ﻲﻠﻌﻔﻄﻟ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و
61
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14 )46(
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﺰﻴﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ،ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ﻲﺘﻣﻼﺳ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﺘﻣﻼﺳ يراﺬﮔ
ﺪﻳﺎﻤﻧ .
ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻄﻳاﺮﺷ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﺷر
ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا رد يراﺬﮔ
دﻮﺟو دﺎﺼﺘﻗا دراد
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺬﮔ ﺶﺨﺑ رد يرا
رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ زا ﺰﻴﻧ نﺎﻣرد و ﺖﻣﻼﺳ ددﺮﮔ
.
ياﺮﺑ مزﻻ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻖﻳﺮﻃ زا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ درﻮﻣ هدزﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ،تﺎﻣﺪﺧ و ﺎﻫﻻﺎﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻣ نﺎﻣرد و ﺖﻣﻼﺳ ﺶﺨﺑ رد رﺎﻈﺘﻧا ددﺮﮔ
.
ﺪﺷر ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد آ ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ شزﻮﻣ
ﻢﻬﺳ و ﺖﺳا هﺪﺷ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ،ﺪﺷر ﺮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﺘﻤﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر رد ﺖﻣﻼﺳ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻦﻳا رد ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و ﺖﻣﻼﺳ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﻨﻴﻣز ﺪﺷر يﺎﻘﺗرا رد ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ زا ﻲﺋﺰﺟ ﺼﺘﻗا ﺮﻴﺧا لﺎﺳ ﺪﻨﭼ رد و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ يدﺎ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ رﻮﺸﻛ رد ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .
لﺎﺳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﻲﻣ ار رﻮﺸﻛ دﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ناﻮﺗ
:
جرﺎﺨﻣ ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻠﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺪﻧا
ﺪﻧا
هﺎﺗﻮﻛ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻠﻋ ﻪﻄﺑار ﺪﻨﻠﺑ و تﺪﻣ
تﺪﻣ
دراد دﻮﺟو
، ﻲﻣ ﻪﻛ ﺮﻨﻜﺘﻳو و ﻞﻳدرا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ و
ﻦﺴﻨﻫ و ﻦﻴﻟود دﺮﻛ هرﺎﺷا
].
11،12 [ ﺪﻨﻧﺎﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺧﺮﺑ
تﺎﺑ و يرﺎﺧﻮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻟﺎﻧوﺪﻜﻣ و ﺰﻨﻴﻜﭘﺎﻫ و
ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﻪﺘﻓﺮﮔ جرﺎﺨﻣ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر زا ﺖﻴﻠﻋ ﻪﻄﺑار ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد دراد دﻮﺟو ﻲ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ راد ].
13،14 [
ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧا
يﺮﺳ يﺎﻫ
هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻳ و ﻲﻧﺎﻣز ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﻲﻌﻄﻘﻣ يﺎﻫ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﺖﺳا
. ﻴﻌﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻢ
،ﻚﻴﻟﺎﻣ ،مﻮﻠﺑ
،ﺲﻳراﻮﻛ و ارﻮﻳر مﻼﺳا و كرﻼﻛ
ﺖﻳوﻮﻫ و هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
هداد زا مﺎﺠﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ و ﻲﻧﺎﻣز يﺮﺳ يﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ زا و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺘﻣﻼﺳ ياﺮﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧا
. ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﺪﻧا
ﺗ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻛ ﺄ
ر ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛ ﻪﺘﺷاد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷ
ﺖﺳا ].
20 - 15 [ نﺰﻧرﻮﻟ ،ارورآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺎﻴﻤﻴﮔ و
هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﮓﻧﻮﭙﻣﺮﺑ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﻌﻄﻘﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ ].
23 -
21 [ هوﺮﮔ ود ياﺮﺑ ﻪﻛ ﮓﻧﻮﭙﻣﺮﺑ و ﺎﻴﻤﻴﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻘﻳﺮﻓآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ وOECD
يﺎﺘﻳد ﻞﻨﭘ لﺪﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا كﺮﺤﺘﻣ
، ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧا
ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻛ ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﺑ ﻲﺘﻣﻼﺳ يﺎﻫ
رﻮﺸﻛ هوﺮﮔ ود ﻦﻳا رد )
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد (
ﺖﺳا نﺎﺴﻜﻳ .
ار دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻛ ﺰﻴﻧ نﺰﺘﻧرﻮﻟ و ارورآ
ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ي .
ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ترﻮﺻ ﻞﺧاد رد ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛ
ﻪﺑ ﻲﺴﻴﺋر ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ ﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ
يرو
هداﻮﻧﺎﺧ
، ،ﺖﻣﻼﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد يﺪﻧﺮﻣ
هﺮﻬﺑ هدﻮﻤﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ار يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و يرو ﺪﻧا
].
24،25 [
يزﺎﺠﺣ و ﻲﻨﻴﻣا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﺑ دازآ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ARDL
ﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺄ
ﺷ ﺮﻴﺛ ﺺﺧﺎ
ﺖﻣﻼﺳ ) ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا (
هﺮﻬﺑ ﺮﺑ و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ يرو
ﻲﻧﺎﻤﻠﺳ
، ﻲﺘﺸﻬﺑ و هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻳدﺎﻫ يﺮﺳ يﺎﻫ
ارآﺮﻬﻣ و ﻲﻧﺎﻣز و
يﺪﻬﺘﺠﻣ هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
يﺎﻫ
ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ ) ﻞﻧﺎﭘ ( ﺪﺷر ﺮﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﻧا
. ﺖﺳا نآ ﻦﻴﺒﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺧﺎﺷ ﻪﻛ ﺺ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ
ﺪﻧراد ].
32 ، 31 ، 29 ، 27 ، 26 ، 5 [
رﺎﻛ شور
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﻣﻼﺳ يﺎﻫ ﺖ
...
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14)46(
62
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻀﻌﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻦﺑ و ﺮﻣور ،ورﺎﺑ و ﺐﻴﺒﺣ
ﻞﮕﻴﭙﺷا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ،ار يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر هﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺪﻨﻧاد
. ﻦﻳا زا فﺪﻫ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﺺﺧﺎﺷ
يﺎﻫ ﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﺪﺷر
ﺖﻣﻼﺳ ﺶﺨﺑ ود ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ لﺎﻜﺷا ﺮﮕﻳد و (hs)
) ﻪﺑ
ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ شزﻮﻣآ لﺎﺜﻣ رﻮﻃ (
ﻲﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ دﻮﺷ
. اﺬﻟ
يدﻮﺟﻮﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ )
هﺮﻴﺧذ ( ﺖﻣﻼﺳ و
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يراﺬﮔ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ زا ﻲﺋﺰﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ رد
يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﺘﻓﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ ﺪﺷر يﻮﮕﻟا زا
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ .
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﻊﺑﺎﺗ دﻮﺷ
:
Y=f(hs, ks, z) ( 2) ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ Y )
ﻲﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﻪﻧاﺮﺳ ( hs ، و ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ks
و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﺎﺳ زا يرادﺮﺑ z
ﺪﻣآرد ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﮕﻳد و شزﻮﻣآ ،يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﺖﺳا ﻪﻧاﺮﺳ .
ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ نﺎﻣز ردhs
يدﻮﺟﻮﻣ عﻮﻤﺠﻣ ،t
رد ﺶﻳاﺰﻓا و ﻞﺒﻗ هرود رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﺖﺳا يرﺎﺟ هرود ﻲﻃ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ .
رد ﺶﻳاﺰﻓا
راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ )
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ رد يراﺬﮔ (
صﺎﺼﺘﺧا
ﻲﻣ اﺪﻴﭘ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﺑ جرﺎﺨﻣ ﻦﻳا ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻳارﺎﻛ ﺰﻴﻧ و ﺪﻨﻛ
دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ،ﺖﻣﻼﺳ .
ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،دﻮﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﺶﻳاﺰﻓا
ﺧ ﺪﻣآرد ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮ
].
5 [
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ فﺮﺻ ﻪﻛ ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رد يراﺬﮔ
ﻲﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻞﺻﺎﺣ ،دﻮﺷ
ﺪﻣآرد زا ﻲﺘﺒﺴﻧ بﺮﺿ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ صﺎﺼﺘﺧا αh)
( ﺪﻣآرد ﺢﻄﺳ و
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . دﻮﺟو ﻲﻛﻼﻬﺘﺳا ﻪﻧﻮﮕﭽﻴﻫ ﻪﻜﻨﻳا ضﺮﻓ ﺎﺑ ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ،دراﺪﻧ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ دﻮﺷ
: hst = hst-1 + dhs (3)
dhs= λαhY (4)
ﻻﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد هﺮﻬﺑ ﺮﺘﻣارﺎﭘ λ
يرو ) ﻲﻳارﺎﻛ ( ﺎﻳ جرﺎﺨﻣ
ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺖﺳا ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ .
جرﺎﺨﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ًﺎﻤﻠﺴﻣ
يدﻮﺟﻮﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ ناﻮﺗ
ﻪﻄﺑار ﺖﻣﻼﺳ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ Health Technology )
Equation (
ترﻮﺼﺑ ار λ= λ(hs)
ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﺎﺑ
ﻂﺑاور زا هدﺎﻔﺘﺳا )
1 ( ، ) 2 ( ، ) 3 ( ﻲﻣ ﺪﺷر خﺮﻧ ﻊﺑﺎﺗ ناﻮﺗ
ﺖﺷﻮﻧ ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد :
gy=y(dhs, hst-1, dks, z) ( 5) ﻪﻄﺑار ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )
4 ( فﺮﺻ ﻪﻛ ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ راﺪﻘﻣ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ د يراﺬﮔ ﻲﻣ ﺖﻣﻼﺳ ر
ﻞﺻﺎﺣ ،دﻮﺷ ﻲﺘﺒﺴﻧ بﺮﺿ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ صﺎﺼﺘﺧا ﺪﻣآرد زا αh)
( و
ﺪﻣآرد ﺢﻄﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ اﺬﻟ ،ﺖﺳا
dhs) ( ﻲﻣ ار ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﺎﺳ و ﺪﻣآرد زا ﻲﻌﺑﺎﺗ ناﻮﺗ )
ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻲﻨﺳ ﺐﻴﻛﺮﺗ و ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ ( دﺮﻛ ظﺎﺤﻟ .
ﻼﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ بﻮﭼرﺎﭼ ﺖﻣ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﺪﻣآرد ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﺮﻳز تﻻدﺎﻌﻣ دﻮﺷ
:
gy= y( dhs, hst−1, dks, Z)
(6)
dhs =h(gy, hst−1, X) (6) ﻻﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد
و X ﻳﺎﻫرادﺮﺑ Z يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﮕﻳد زا ﻲ
ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ اﺰﻧوﺮﺑ و ﻪﻧاﺮﺳ GDP
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ رد يراﺬﮔ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
-
ﺪﻧراﺬﮔ . ﺖﺳا تاردﺎﺻ ﺪﺷر خﺮﻧ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ دﻮﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد رﺪﻓ و دراودا ﻪﻛ
رﻮﭘ ﻲﻠﻌﻔﻄﻟ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و
63
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14 )46(
دراد ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ .
ﺰﺘﻟﻮﺷ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نﺎﻴﺑ
ﻲﻣ ﺪﺷر خﺮﻧ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺗ نآ مود ﻪﺟرد ﻞﻜﺷ رد ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺄ
ﻲﻣ ﺮﻴﺛ دراﺬﮔ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ رﺎﺛآ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﻲﻣ ﻲﻟوﺰﻧ نآ يﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﺪﺷﺎﺑ
].
6 [ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺪﺷر خﺮﻧ ﻊﺑﺎﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ : gy=α0 + α 1dhs +α 2 hst−1 + α3 hs2t−1+ α
4dks + α 5gx + α 6edu + α 7y(-1)+ α8vt (7) ﻻﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد نﺎﺸﻧ dhs
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ هﺪﻨﻫد رد يراﺬﮔ
و ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ hst−1
يدﻮﺟﻮﻣ هﺪﻨﻫﺪﻧﺎﺸﻧ
ﻲﻣ ﻞﺒﻗ هرود رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ
ﺺﺧﺎﺷ ﺪﺷ ﺮﻛذ ﻪﻛ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ
اﺬﮔ ﺖﻣﻼﺳ رد ير
تﻼﻴﻬﺴﺗ ندﻮﺑ سﺮﺘﺳد رد ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺺﺧﺎﺷ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺪﻴﻣا ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
يﺎﻘﺑ خﺮﻧ و نادازﻮﻧ ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ خﺮﻧ ،ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﻲﻣ يرورﺎﺑ خﺮﻧ ،نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ ﺪﺷﺎﺑ
. زا ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد
ﺺﺧﺎﺷ هوﺮﮔ و ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا زا ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ هوﺮﮔ زا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ
زا ﺖﻣﻼﺳ رد يراﺬﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ جرﺎﺨﻣ .
ﻪﻣادا رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
دﺎﻤﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ lifet−1
ﻦﻴﺸﻧﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ hst−1
هدﺎﻔﺘﺳا
ﻲﻣ و دﻮﺷ life2t−1 رﺎﻛ ﻪﺑ ﺰﺘﻟﻮﺷ ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ
ﻲﻣ دور . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ dks
ﻪﺑ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ يراﺬﮔ
زا يﺪﺻرد ترﻮﺻ
،GDP ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ شزﻮﻣآ edu
ﺎﺴﻧا ﻲﻧ ) يداﻮﺳﺎﺑ خﺮﻧ (
gx و ﺖﺳا تاردﺎﺻ ﺪﺷر خﺮﻧ .
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻟدﺎﻌﻣ هدﺎﺳ بﺎﺘﺷ يﻮﮕﻟا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ dhs
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻲﻣ ضﺮﻓ ﻪﻛ يا
dhs دﻮﺷ ﻲﺘﺒﺜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ نآ ﺪﺷر خﺮﻧ و ﺪﻣآرد ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ
ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻲﻠﺒﻗ ﺖﻤﺴﻗ رد ﻪﻛ ﺎﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ جرﺎﺨﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻳ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ .
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ رد ﺖﻣﻼﺳ يدﻮﺟﻮﻣ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ رد
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ دﻮﺷ
. ﺮﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﻨﺳ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﺖﺳا راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﻣﻼﺳ رد يراﺬﮔ
ﻪﺘﺴﺑاو ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻪﭼﺮﻫ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ depen
) يﻻﺎﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ
60 لﺎﺳ ﺮﻳز ﺖﻴﻌﻤﺟ و 14
لﺎﺳ ( زﺎﻴﻧ هﺎﮕﻧآ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ دراد دﻮﺟو ﺖﻣﻼﺳ رد يراﺬﮔ
.
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻣﻼﺳ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻳز دﻮﺷ
:
dhs =β0 + β1 gy + β2 lifet−1 + β3edu + β4depen + β5y(-1)+ β6εt (8)
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ تﻻدﺎﻌﻣ ﻪﺑ 7
و 8 نﺎﻣﺰﻤﻫ تﻻدﺎﻌﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ
ﻲﻣ ار ﺮﻳز ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ناﻮﺗ
:
gy=α0 + α 1dhs +α 2 life t−1 + α3 life2t−1+ α 4dks + α 5gx + α 6edu + α 7y(-1)+ α8vt
dhs =β0 + β1 gy + β2 lifet−1 + β3edu + β4depen + β5y(-1)+ β6εt
) 9 (
vt ﻪﻛ و ، εt
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻄﺧ ﻪﻠﻤﺟ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تارﺎﺒﻋ .
رد
ﻻﺎﺑ تﻻدﺎﻌﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ dhs
gyو ﺮﻳﺎﺳ و اﺰﻧورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻫ اﺰﻧوﺮﺑ ،ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ .
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ
جرﺎﺨﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ : ﻞﻣﺎﺷ عﻮﻤﺠﻣ جرﺎﺨﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ
ﺖﺳا ﻪﻛ ءاﺰﺟا نآ ترﺎﺒﻋ زا هﻮﺟو درﻮﻣ زﺎﻴﻧ ياﺮﺑ
تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻢﻋا
زا نﺎﻣرد و
،يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻧﺮﺑ
ﻪﻣﺎ يﺎﻫ
ﻲﺗآ راﻮﻧﺎﺧ ياﺮﺑ ﺖﻓﺎﻳرد ﻦﻳا تﺎﻣﺪﺧ )
تﺎﻣﺪﺧ -ﻪﻤﻴﺑ
يا (
، ﻪﻳﺬﻐﺗ و ﻚﻤﻛ يﺎﻫ يراﺮﻄﺿا ﺶﻴﭘ
ﻲﻨﻴﺑ هﺪﺸﻧ
ﺖﺳا ].
32 [ رﺎﻣآ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ زا بﺎﺴﺣ يﺎﻫ ﻲﻠﻣ ناﺮﻳا ﻪﺋارا
هﺪﺷ ﻚﻧﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ ﻊﻤﺟ يروآ هﺪﺷ ﺖﺳا .
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﻣﻼﺳ يﺎﻫ ﺖ
...
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14)46(
64
ﺪﻴﻣا ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻧز : ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻴﻣا
ﻪﺑ
،ﻲﮔﺪﻧز نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز
و ﺮﺛﺄﺘﻣ زا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻫ ي
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺖﺒﻗاﺮﻣ يﺎﻫ
،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺶﻣارآ
ﻲﻧاور و ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻢﻟﺎﺳ
ﺖﺳا . ﺪﺷر ﻦﻳا ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ﺖﻴﻔﻴﻛ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ رد
ﻚﻳ رﻮﺸﻛ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺑ
ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد ﺮﮔا ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و
نﺎﻣرد ﻪﺑ ناﺰﻴﻣ
ﻲﻓﺎﻛ ﺪﺷﺎﺑ و ﻲﻳارﺎﻛ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻦﻳا ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﺢﻄﺳ ﻲﻳﻻﺎﺑ
ﺷﺎﺑ
،ﺪ ﻲﻣ ناﻮﺗ رﺎﻈﺘﻧا ﺖﺷاد ﻪﻛ ﺺﺧﺎﺷ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ
ﻲﺘﻣﻼﺳ ءﺎﻘﺗرا ﺪﺑﺎﻳ ].
27 [ رﺎﻣآ طﻮﺑﺮﻣ زا ﺖﻳﺎﺳ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻊﻤﺟWHO
يروآ هﺪﺷ ﺖﺳا .
ﺺﺧﺎﺷ شزﻮﻣآ
: خﺮﻧ يداﻮﺳﺎﺑ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﺺﺧﺎﺷ
شزﻮﻣآ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ دﻮﺷ . لواﺪﺘﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻒﻳﺮﻌﺗ ياﺮﺑ خﺮﻧ
يداﻮﺳﺎﺑ ترﺎﺒﻋ
ﺖﺳا زا داﺪﻌﺗ داﺮﻓا داﻮﺳﺎﺑ ﻪﺑ ﻞﻛ
ﺖﻴﻌﻤﺟ 6 ﻪﻟﺎﺳ و ﺮﺗﻻﺎﺑ . رﺎﻣآ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ خﺮﻧ يداﻮﺳﺎﺑ زا
ﻚﻧﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ ﻊﻤﺟ يروآ هﺪﺷ ﺖﺳا .
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﻲﻠﺧاد
ﻪﻧاﺮﺳ : ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﻲﻠﺧاد
ﻪﻧاﺮﺳ ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا زا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﻲﻠﺧاد
ﻪﻧاﺮﺳ ﻪﺑ
ﺖﻤﻴﻗ يﺎﻫ ﺖﺑﺎﺛ لﺎﺳ 1987 ﻪﻛ ﺮﺑ ﺐﺴﺣ يﺮﺑاﺮﺑ ترﺪﻗ
ﺪﻳﺮﺧ ﻞﻳﺪﻌﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا . رﺎﻣآ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ زا
ﺖﻳﺎﺳ
PennWorld ﻊﻤﺟ
يروآ هﺪﺷ ﺖﺳا .
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻪﺘﺴﺑاو
: ناﺰﻴﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ
،ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﺑ ﻖﺒﻃ
ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺰﻛﺮﻣ رﺎﻣآ
،ناﺮﻳا ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺖﺒﺴﻧ
ﺖﻴﻌﻤﺟ
جرﺎﺧ زا ﻦﺳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ رد ﻦﺳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻒﻳﺮﻌﺗ
هﺪﺷ ﺖﺳا . رﺎﻣآ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ زا يرﺎﻤﺷﺮﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ
سﻮﻔﻧ و
ﻦﻜﺴﻣ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ﺖﺳا .
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يراﺬﮔ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ : ﺴﻧ ﺖﺒ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يراﺬﮔ ﻪﺑ
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﻲﻠﺧاد
ﻢﻬﺳ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يراﺬﮔ زا ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﻲﻠﺧاد
ار نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد . رد ﺎﺠﻨﻳا نﺎﻳﺎﺷ ﺮﻛذ
ﺖﺳا ﻪﻛ رﺎﻣآ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ زا بﺎﺴﺣ يﺎﻫ ﻲﻠﻣ ناﺮﻳا ﻚﻧﺎﺑ
يﺰﻛﺮﻣ يروآدﺮﮔ
هﺪﺷ ﺖﺳا . هرود ﻲﻧﺎﻣز ﻖﻴﻘﺤﺗ
لﺎﺳ ﺎﻫ ي 1361 ﺎﺗ 1386 ﻲﻣ ﺑ ﺪﺷﺎ .
نﻮﻣزآ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﻣﺰﻤﻫ دﻮﺟو ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮﻣزآ نورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺟرد طﺮﺷ ﻖﻘﺤﺗ ﺰﻴﻧ و از
ﻪﺒﺗر و يا يا
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻮﮕﻟا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ .
ﻪﻣادا رد
نﻮﻣزآ ﺪﻨﻠﺑ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ و ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
نآ نﺎﻴﻣ تﺪﻣ رﻮﻛﺬﻣ تﻻدﺎﻌﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ و هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ .
ﺎﺳا هﺪﻳا ود ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ،ﻦﻤﺳﺎﻫ ﻲﻳاﺰﻧورد نﻮﻣزآ ﻲﺳ
ﻪﻴﺿﺮﻓ ود ﺮﻫ ﺖﺤﺗ ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎﻫدروآﺮﺑ زا ﻪﺘﺳد ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺖﺤﺗ ﺎﻬﻨﺗ يﺮﮕﻳد و ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ و ﺮﻔﺻ ﺖﺳا رﺎﮔزﺎﺳ .
لﺎﺳ رد 1983
ﻚﻣ و نﻮﺳﺪﻳﻮﻳد نﻮﻨﻴﻛ
ﺪﻧدﺮﻛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﺋﺰﺟ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ار ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮﻣزآ .
نآ ﺎﻫ
ﺳﺮﮔر ﻚﻳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮﻣزآ ﻲﻜﻤﻛ نﻮﻴ
ﻪﺑ ﻲﻣ ﺖﺳد ﺪﻧروآ
. ﻚﻣ و نﻮﺳﺪﻳﻮﻳد نﻮﻣزآ رد ود نﻮﻨﻴﻛ
نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻲﻣ دروآﺮﺑ OLS
دﻮﺷ . لوا نﻮﻴﺳﺮﮔر رد
ﻲﻣ رﻮﺼﺗ ﻪﻛ يﺮﻴﻐﺘﻣ نورد دﻮﺷ
ﻪﻤﻫ يور ﺮﺑ ﺖﺳا از
نوﺮﺑ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻣ سﺮﮔر يراﺰﺑا و از
ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ و دﻮﺷ
ﻲﻣ جاﺮﺨﺘﺳا نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻦﻳا دﻮﺷ
. مود ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺲﭙﺳ
ﺎﺷ ﻪﻛ ار ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﺑ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻞﻣ
زا هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ لوا نﻮﻴﺳﺮﮔر )
رﻮﺳﺮﮔر
ﻲﻓﺎﺿا ( ﻲﻣ ﻲﻣ دروآﺮﺑ ادﺪﺠﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ دﻮﺷ
. ﻦﻳا ﺐﻳﺮﺿ ﺮﮔا
ظﺎﺤﻟ زا مود ﻪﻠﺣﺮﻣ دروآﺮﺑ رد ﺪﻳﺪﺟ ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺪﺷﺎﺑ راد
، ﻲﻧﺎﻣﺰﻤﻫ دﻮﺟو يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ].
7 [ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻦﻤﺳﺎﻫ نﻮﻣزآ هرﺎﻣآ 2.20
- و
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻣ راد ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ H1
دﻮﺟو ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﻣﺰﻤﻫ دﻮﺷ
.
- ﻪﺟرد طﺮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺒﺗر و يا
يا
ﻒﻟا ( ﻪﺟرد طﺮﺷ يا
داﺪﻌﺗ ياراد يﻮﮕﻟا ﻚﻳ رد ياﺮﺑ ،نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻪﻟدﺎﻌﻣ M
زا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ ﻲﺘﺴﻳﺎﺒﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻚﻳ ﻪﻜﻧآ ﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﺒﻗ هﺪ
ﺮﺘﻤﻛ دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد ﻪﻛ يا
رﻮﭘ ﻲﻠﻌﻔﻄﻟ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و
65
ﺖﻣﻼﺳﺖﻳﺮﻳﺪﻣ1390؛14 )46(
يﺎﻬﻨﻣ ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد ظﻮﺤﻠﻣ ياﺰﻧورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ زا K- k m-1 ﻚﻳ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﺮﮔا ﺪﺷﺎﺑ
K- k = m-1
ﺮﮔا و ﺖﺳا ﺎﺳﺎﻨﺷ ًﺎﻘﻴﻗد ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺤﺗ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ K-
k > m-1 ﺖﺳا ﺎﺳﺎﻨﺷاﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺤﺗ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ
].
8 [
رﻮﻛﺬﻣ يﻮﮕﻟا رد :
:K ﻲﻨﻌﻳ ﻮﮕﻟا هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻴﭘ زا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ
ﺖﻔﻫ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻧﺎﮔ
lifet−1, dks, edu, depen, gx, )
life2t−1,y(-1) (
ﺖﺳا . :K1
ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻴﭘ زا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ
ﻲﻨﻌﻳ لوا 6
ﺮﻴﻐﺘﻣ lifet−1, dks, edu, life2t−1, gx, )
y(-1) ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
:K2 زا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻴﭘ
ﻲﻨﻌﻳ مود 4
ﺮﻴﻐﺘﻣ lifet−1, edu, depe ,y(-1)) (
-ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . :m1 نورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ ﻞﻣﺎﺷ ،لوا ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد از
2
ﺮﻴﻐﺘﻣ dhs,gy) ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
:m2 نورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ ﻞﻣﺎﺷ ،مود ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد از
2 ﺮﻴﻐﺘﻣ dhs,gy) ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
لوﺪﺟ 1 : ﻪﺟرد طﺮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ يا
هرﺎﻤﺷ ﻪﻟدﺎﻌﻣ نورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ
يﺎﻬﻨﻣ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ياز ﻚﻳ
) (m-1 زا هﺪﻧﺎﻣ جرﺎﺧ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻴﭘ زا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ
ﻮﮕﻟا
) (K- k ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 7
=1 ) 1 - 2 (7-6) = 1 (
ﺎﺳﺎﻨﺷ ًﺎﻘﻴﻗد
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 8
=1 ) 1 - 2 (
= 3 ) 4 - 7 ( ﺎﺳﺎﻨﺷاﺮﻓ
ﺬﺧﺄﻣ : ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ب ( ﻪﺒﺗر طﺮﺷ يا
ﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻪﺒﺗر طﺮﺷ ﻲ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد يا
ترﻮﺻ ﻪﺑ ار رﻮﻛﺬﻣ نﺎﻣﺰﻤﻫ تﻻدﺎﻌﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ ،ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻣ ﻲﺴﻳﻮﻧزﺎﺑ ﺮﻳز ﻢﻴﻨﻛ
:
لوﺪﺟ 2 : ﻪﺒﺗر طﺮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ يا
ﻪﻟدﺎﻌﻣ هرﺎﻤﺷ gy 1
dhs lifet−1
life2t−1
dks gx
edu y(-1)
depen
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 7 α0
1 -
α1
α2 - α7 -
- α 3 α4 -
- α 5 - α6
0 -
ﻪﻟدﺎﻌﻣ β0 8
β1 -
1 -
β 2
0 -
0 0
-β 3
-β 5
- β 4
ﺬﺧﺄﻣ : ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﺮﺑ ﻪﺒﺗر طﺮﺷ سﺎﺳا ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻚﻳ يا
زا ﺮﻔﺻ ﺮﻴﻏ نﺎﻨﻴﻣﺮﺗد ﻚﻳ ﻞﻗاﺪﺣ ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺟرد M-1) M-1)(
( زا جرﺎﺧ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺐﻳاﺮﺿ زا
دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ار ﻮﮕﻟا رد ﺮﺿﺎﺣ ﺎﻣا قﻮﻓ ﻪﻟدﺎﻌﻣ .
رد
ﻛﺬﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ M رﻮ
ﺮﺑاﺮﺑ 2 ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . تﻻدﺎﻌﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻞﻗاﺪﺣ ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﺟرد زا ﺮﻔﺻ ﺮﻴﻏ نﺎﻨﻴﻣﺮﺗد ﻚﻳ
1
× 1 دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ اﺪﺘﺑا ،ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ نﺎﻨﻴﻣﺮﺗد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻬﺟ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ depen
ﺮﮕﻳد ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد ﻪﻛ ار
هﺪﺷ ظﻮﺤﻠﻣ دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ،ﺪﻧا
. ﺗﺎﻣ ﺎﺑ ار ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﺲﻳﺮ
A فﺮﺣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻢﻴﻫد .
=
