ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ و ﻲﺧﺮﺑ ﺮﺑ ﻪﻧژوﺮﺘﻴﻧ
ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ هﺎﻴﮔ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ ﻲﻳوراد
رﺎﻬﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ
Calendula officinalis L. ) (
يﺪﻴﻣاﺖﻤﺸﺣ،هدازﺮﻔﻌﺟﻼﻴﻟ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑﺮﻴﻣﻻاﺪﺒﻋو*
يزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧاد،ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد،ناﺮﻬﺗ ﺖﻓﺎﻳردﺦﻳرﺎﺗ :
13 / 8 / شﺮﻳﺬﭘﺦﻳرﺎﺗ 90
: 1 / 9 / 91
هﺪﻴﻜﭼ
ﺑﻪ تاﺮﺛاﻲﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣ ﺗ
ﻲﻜﺸﺧﺶﻨ نژوﺮﺘﻴﻧﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛو
دﺮﻜﻠﻤﻋﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷولﻮﻠﺤﻣتﺎﺒﻴﻛﺮﺗيﻮﺘﺤﻣ،ﻞﮔ
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑيﺎﻫ
رﺎﻬﺑﻪﺸﻴﻤﻫﻲﻳورادهﺎﻴﮔ Calendula officinalis L.)
،( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رديا ﺰﻣ ﻪﻋر ﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هﺪﻜﺸﻧادﻲ يزروﺎﺸﻛ
ناﺮﻬﺗﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد
مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ﺖﻴﻠﭙﺳاترﻮﺼﺑﺶﻳﺎﻣزآﻦﻳا. ﻪﻳﺎﭘحﺮﻃﺐﻟﺎﻗردتﻼﭘ
ﻠﺑ كﻮ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛيﺎﻫ رد
ﻲﻋارزلﺎﺳردوراﺮﻜﺗ3 90
- 89
اﺮﺟا ﺪﻳدﺮﮔ ﻣ حﻮﻄﺳﻞﻣﺎﺷ ﺶﻳﺎﻣزآيﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ. ﺑﻲﮔﺮﺑ رﺎﻬﭼﻪﻠﺣﺮﻣرد ﻲﻜﺸﺧ ﻒﻠﺘﺨ
ﻪ ﻲﻠﺻارﻮﺘﻛﺎﻓ ناﻮﻨﻋ ﺖﺑﻮﻃرﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ)
كﺎﺧ 5 / ﺑﺮﻔﺴﻤﺗا0 ﻪ ﺪﻫﺎﺷناﻮﻨﻋ FC)
ﻲﻋارزﺖﻴﻓﺮﻇ) ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ،((
5 / ﺑﺮﻔﺴﻤﺗا3 ﻪ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ،ﻢﻳﻼﻣﺶﻨﺗناﻮﻨﻋ 5
/ ﺑﺮﻔﺴﻤﺗا6 ﻪ ناﻮﻨﻋ
ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘوﺪﻳﺪﺷًﺎﺘﺒﺴﻧﺶﻨﺗ ﺑﺮﻔﺴﻤﺗا10
ﻪ ﺪﻳﺪﺷﺶﻨﺗناﻮﻨﻋ و (
حﻮﻄﺳ ﺑنژوﺮﺘﻴﻧﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛ ﻪ
ﻲﻋﺮﻓرﻮﺘﻛﺎﻓناﻮﻨﻋ ﺪﻫﺎﺷ)
نوﺪﺑ)
رﺎﻤﻴﺗلﺎﻤﻋا لﺎﻣرﺬﺑترﻮﺼﺑﻪﻧژوﺮﺘﻴﻧﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛﺮﺘﻴﻟودطﻼﺘﺧاويرﺎﻴﺑآبآﺎﺑهاﺮﻤﻫﻪﻧژوﺮﺘﻴﻧﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛﺮﺘﻴﻟودطﻼﺘﺧا،(
(
ﻓﺮﮔﺮﻈﻧرد ﺪﻧﺪﺷﻪﺘ
ﻲﮔﮋﻳو،ﻖﻴﻘﺤﺗﻦﻳارد . ﺪﻨﻗ،ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ،ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآيﻮﺘﺤﻣ،ﻞﮔدﺮﻜﻠﻤﻋ،ﻪﺸﻳرنزوولﻮﻃ،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرايﺎﻫ
هﺰﻴﮕﻧر،لﻮﻠﺤﻣ راﺪﻘﻣودازآﻦﻴﻟوﺮﭘيﻮﺘﺤﻣ،يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓيﺎﻫ
هرﺎﺼﻋ رد مﺮﮔ100 ﻞﮔ ﻚﺸﺧ هزاﺪﻧا ﺪﺷيﺮﻴﮔ ﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺞﻳﺎﺘﻧ .
،ﻲﻜﺸﺧ نژوﺮﺘﻴﻧﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛ ﻢﻫﺮﺑﺮﺛاو
ﻨﻛ ﻪﺸﻳرنزووﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﺰﺠﺑتﺎﻔﺻمﺎﻤﺗﺮﺑﺎﻬﻧآﺶ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺷاديراد P<0.01)
.(
ﺑﻪ يرﻮﻃ ﻪﺸﻳرلﻮﻃﻲﻜﺸﺧ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓاﺎﺑ ﻪﻛ )
16 ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآيﻮﺘﺤﻣ،(%
) 23 ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ،(%
) 71 لﻮﻠﺤﻣيﺎﻫﺪﻨﻗ،(%
) 36
،(%
ﻦﻴﻟوﺮﭘيﻮﺘﺤﻣ )
47 و (%
هﺰﻴﮕﻧر يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓيﺎﻫ )
63 ﺖﻓﺎﻳﺶﻳاﺰﻓا (%
ﺶﻳاﺰﻓاﺎﻣا . ﻊﻧﺎﻣﺎﻬﻧآ
،ﺪﺸﻧ هرﺎﺼﻋوﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋﺶﻫﺎﻛ
ﺑﻪ يرﻮﻃ ﺪﺷﻞﺻﺎﺣبﻮﻠﻄﻣيرﺎﻴﺑآرد هرﺎﺼﻋوﻞﮔدﺮﻜﻠﻤﻋناﺰﻴﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ
؛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑﻞﮔدﺮﻜﻠﻤﻋﺪﻳﺪﺷ ﺶﻨﺗﺖﺤﺗ 20
ﻪﺑهرﺎﺼﻋناﺰﻴﻣوﺪﺻرد ﺖﻓﺎﻳﻞﻴﻠﻘﺗﺪﺻرد50
هﺰﻴﮕﻧريﻮﺘﺤﻣ،ﻞﮔدﺮﻜﻠﻤﻋ،ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ . ﻟوﺮﭘيﻮﺘﺤﻣ،يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓيﺎﻫ
ﻦﻴ
زهرﺎﺼﻋراﺪﻘﻣو ﺑﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛزاﻪﻛﺪﺷﻞﺻﺎﺣﻲﻧﺎﻣ
ﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳالﺎﻣرﺬﺑترﻮﺼ ﻞﮔدﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻴﺑﻪﻛدادنﺎﺸﻧﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳاﺮﺿ .
هﺰﻴﮕﻧروﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ،ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآيﻮﺘﺤﻣﺎﺑ ﻲﻨﻌﻣوﻲﻔﻨﻣﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫيﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓيﺎﻫ
يراد P<0.01) دراددﻮﺟو ( ﺞﻳﺎﺘﻧﻲﻠﻛرﻮﻄﺑ .
ﻲﻣرﺎﻬﺑﻪﺸﻴﻤﻫهﺎﻴﮔﻪﻛدادنﺎﺸﻧ دﺮﺑرﺎﻛﺎﺑهاﺮﻤﻫﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﻜﺸﺧيﻻﺎﺑًﺎﺘﺒﺴﻧحﻮﻄﺳﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛﺮﺘﻴﻟ2 )
5 / ﺮﻔﺴﻤﺗا6 ار (
ﺪﻳﺎﻤﻧﻞﻤﺤﺗ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛيﺎﻫ ﻪﻧاﺪﮕﻧر،هرﺎﺼﻋراﺪﻘﻣ،رﺎﻬﺑﻪﺸﻴﻤﻫ :
ﻦﻴﻟوﺮﭘ،ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ،لﻮﻠﺤﻣﺪﻨﻗ،يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓيﺎﻫ
ﻦﻔﻠﺗ،لﻮﺌﺴﻣهﺪﻨﺴﻳﻮﻧ * :
091228762950 ﺖﺴﭘ،
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا [email protected]:
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺖﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ زا ﻲﻨﻏ نزﺎﺨﻣ ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻨﻌﻳ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ
ﻲﻣﺎﻫوراد زايرﺎﻴﺴﺑ ﻲﺳﺎﺳاﻪﻴﻟوا داﻮﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
داﻮﻣ ﻪﭼﺮﮔا .
ﻲﻣﻪﺘﺧﺎﺳﻲﻜﻴﺘﻧژيﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓﺖﻳاﺪﻫﺎﺑًﺎﺳﺎﺳارﻮﻛﺬﻣ
،ﺪﻧﻮﺷ
ﺖﺤﺗ يزرﺎﺑ رﻮﻄﺑ ﺎﻬﻧآ ﺖﺧﺎﺳ ﻲﻟو ﺗﺄ
ﺮﻴﺛ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻣراﺮﻗ
دﺮﻴﮔ ﺑﻪ . ﻮﻋﻪﻛيرﻮﻃ ردﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗﺚﻋﺎﺑﻲﻄﻴﺤﻣﻞﻣا
داﻮﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ وراﺪﻘﻣ رد ﺰﻴﻧ و ﻲﻳورادنﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﺷر ﻣ
ﺆ هﺮﺛ
نآ ﻦﻏور،ﺎﻫﺪﻴﺋوﺮﺘﺳا،ﺎﻫﺪﻳزﻮﻜﻴﻠﮔ،ﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻟﺎﻜﻟآﺮﻴﻈﻧﺎﻫ يﺎﻫ
راﺮﻓ ﺲﻧﺎﺳا) ﺎﻫ ﻲﻣ نآ لﺎﺜﻣا و ( ددﺮﮔ
ﻚﻳﻲﻋارز لﻮﺼﺤﻣ .
ورادهﺎﻴﮔ ﺑنوﺮﻘﻣﻲﺘﻗويدﺎﺼﺘﻗاﺮﻈﻧزاﻲﻳ ﻪ
ﻪﻛﺖﺳاﻪﻓﺮﺻ
ﺖﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ راﺪﻘﻣ ﻫ
ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻴﺳر بﻮﻠﻄﻣﺪﺣ ﻪﺑ نآ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛيﺎ .
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻫﺎﻴﮔ مﺎﻗرا وﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳﺖﺳدلﻮﺼﺤﻣراﺪﻘﻣﺮﺜﻛاﺪﺣﻪﺑناﻮﺗ )
9 ( .
هﺎﻴﮔ ﻲﻳوراد رﺎﻬﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ
ﻲﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ
) Calendula officinalis L.
،( ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻪﺗﻮﺑ يا هداﻮﻧﺎﺧ زا
ﻲﻨﺳﺎﻛ ) Asteracea ﺖﺳا(
؛ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻫﻲﻣﺎﺳا
،ﻲﻏﺎﺑ رﺎﻬﺑﻪﺸﻴﻤ
،نﻮﮔرذآ ،رﺎﺑﻪﺸﻴﻤﻫ نﺎﻬﻣﺮﻗ وهﺪﻴﺑز
فوﺮﻌﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 8 .(
داﻮﻣ ووراد ﺪﻴﻟﻮﺗ ،هﺎﻴﮔ ﻦﻳاﺖﺸﻛ زا فﺪﻫ ﻣ
ﺆ هﺮﺛ دﻮﺟﻮﻣ
ﻞﮔرد گﺮﺒﻠﮔردًﺎﺻﻮﺼﺨﻣوﺎﻫ ﻲﻣﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ) 30 .(
رﺎﻬﺑﻪﺸﻴﻤﻫ نﺎﻣردرد
هدوروهﺪﻌﻣ ﻢﺧز )
21
،ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ،(
ﻲﺘﺣارﺎﻧ يدﻮﺒﻛ نﺎﻣرد و ﻲﺘﺳﻮﭘ يﺎﻫ ﻣ
ﺆ ﺮﺛ ﺖﺳا ) 20 ( زا .
ياﺮﺑنآدﺎﻤﭘ ﺐﺗ،ﻢﺧزنﺎﻣرد
لﺎﺧ و ﻲﮔدزﺎﻣﺮﺳ )
31 و( زا
ﻞﮔ يﺎﻫ ﺑ نآ ﻪ ﮓﻧر ناﻮﻨﻋ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻛارﻮﺧ يﺎﻫ
دﻮﺷ
) 21 .(
ﻲﻜﺸﺧ ﻲﻜﻳ زا ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ هﺪﻨﻨﻛدوﺪﺤﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔﺪﺷر
رد ﺮﺳﺎﺗﺮﺳ نﺎﻬﺟ و ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎﺷ ﺶﻨﺗ
ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺖﺳا ) و 3
16 ( ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ . ﺺﺨﺸﻣ
هﺪﺷ ﻪﻛ ﺮﺛا ﺶﻨﺗ ﻲﺑآ ﺮﺑ ﺪﺷر و
ﻋ دﺮﻜﻠﻤ ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﭗﻴﺗﻮﻧژ هﺎﻴﮔ دراد ) 18 ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﻣا .(
ﻲﻄﻴﺤﻣ ) 38 هﺎﻴﮔﺖﻳﺮﻳﺪﻣو( )
34 دﺮﻜﻠﻤﻋهﺪﻨﻨﻛﻦﻴﻴﻌﺗﺰﻴﻧ (
ﻲﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ ﺪﺷﺎﺑ
) 27 ﺎﺑ ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ .(
ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﻠﻴﻣ 240
ﺮﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ مﻮﺳ ﻚﻳ لدﺎﻌﻣ)
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻤﻴﻧوﻚﺸﺧﻖﻃﺎﻨﻣءﺰﺟ ( ﻲﻣبﻮﺴﺤﻣﻚﺸﺧ
ددﺮﮔ
) 23 ﺘﻧرد .(
ﻲﻄﻴﺤﻣﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺠﻴ ﻪﻠﻤﺟزا
ﻋ ﻞﻣاﻮ ﺮﻴﻴﻐﺗ هﺪﻨﻫد
ﻲﻣنﺎﻫﺎﻴﮔدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﺷﺎﺑ
) 25 ( .
بآ ﻲﻜﻳ زا ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ هﺪﻤﻋ يا
ﺮﺑ ﺪﺷر و ﻮﻤﻧ و داﻮﻣ ﺮﺛﺆﻣ ه ي نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻳوراد دراد ) 25 ( .
دﻮﺒﻤﻛ بآ رد نﺎﻳﺮﺟ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻧاﻮﺗ
تﺎﻣﺪﺻ
ﻲﻧاواﺮﻓ ﻪﺑ ﺪﺷر و ﻮﻤﻧ و ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺮﺑ داﻮﻣ هﺮﺛﺆﻣ ي ﻲﻳوراد
نﺎﻫﺎﻴﮔ دراو ﺪﻳﺎﻤﻧ ) 2 ( نﺎﻣزوﻲﻧاﺮﺤﺑنﺎﻣز ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ. يﺪﻨﺑ
ياﺮﺑيﺪﻴﻠﻛ،هﺎﻴﮔياﺮﺑﻲﺳﺎﺳاوﻖﻴﻗدﻪﻣﺎﻧﺮﺑﻚﻳيﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ هﺎﻴﮔﻞﻤﺤﺗﺖﻴﻠﺑﺎﻗويرﺎﻴﺑآتﺎﻴﻠﻤﻋدﻮﺒﻬﺑوبآيراﺪﻬﮕﻧ
ﺖﺴﻳزروﺎﺸﻛردبآدﻮﺒﻤﻛﻪﺑ )
32 .(
ﺑ نآﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ مﺰﻠﺘﺴﻣﺶﻨﺗﻂﻳاﺮﺷرد هﺎﻴﮔ ءﺎﻘﺑ ﻲﻠﻛرﻮﻄ رد
ﻲﻣ ﻲﻜﺸﺧ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻳﺪﺷ يﺰﻤﺳا ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ
) 3 ( .
ﺑ يﺰﻤﺳا ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻪ
ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ زا ﻢﻬﻣ ﻲﺋﺰﺟ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ دﻮﺷ
) و 4 5 ( .
ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ ﻢﻴﻈﻨﺗ ياﺮﺑ ،توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻢﻛ ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ نزو ﺎﺑ لﻮﻠﺤﻣ داﻮﻣ ،لﻮﻠﺳ نورد يﺰﻤﺳا و
اررﺎﮔزﺎﺳ ﻮﺗ
وﺪﻴﻟ ﻲﻣﻊﻤﺠﺗ ﺪﻨﻫد ) 3 ( ﻞﻣﺎﺷًﺎﻣﻮﻤﻋداﻮﻣﻦﻳا .
ﺎﻫﺪﻨﻗ،ﻪﻨﻴﻣآيﺎﻫﺪﻴﺳا لﻮﻠﺤﻣي
ﻲﻣﻲﻟآيﺎﻫﺪﻴﺳاو ﻪﻛﺪﺷﺎﺑ
هدﺮﺘﺴﮔ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ رد عﻮﻧ ﻦﻳﺮﺗ
ﺖﻴﻟﻮﻤﺳا
ﺖﺳا ﻪﻛ ﺑ ﻲﻣﺮﻈﻨ ردﻲﻜﺸﺧﻪﺑيرﺎﮔزﺎﺳردنآﻊﻤﺠﺗﺪﺳر
زا يرﺎﻴﺴﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ
درادﺖﻟﺎﺧد )
و3 14 ﺖﻴﻤﻫا وﺶﻘﻧ .(
ﺪﻨﻗ ﻊﻤﺠﺗ ﺎﻫ
ﺰﻴﻧ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﻊﻤﺠﺗ ﻦﻳا داﻮﻣ
ﺐﺒﺳ ﻢﻴﻈﻨﺗ رﺎﺸﻓ يﺰﻤﺳا و ﺶﻫﺎﻛ زا ﺖﺳد نداد بآ
لﻮﻠﺳ و يراﺪﻬﮕﻧ سﺎﻣآ ﻲﻣ دﻮﺷ ) و10 5 ( .
ﻒﻴﻃ ﻲﻌﻴﺳو زا ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ تﻻﻼﺘﺧا ﻪﻛ
ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ دﺎﺠﻳا
ﺐﻴﺳآ يﺎﻫ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ رد
نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﺤﺗ ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ار ﻲﻣ ﻲﺷﺎﻧ ناﻮﺗ زا
ﺪﻴﻟﻮﺗ لﺎﻜﻳدار ﺎﻫ ي لﺎﻌﻓ و
بﺮﺨﻣ نﮋﻴﺴﻛا ﺖﺴﻧاد ﻦﻳا . لﺎﻜﻳدار ﺎﻫ ﺶﻨﻛاو ﻲﻳﺎﻫ ار
ﺖﻳاﺪﻫ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ ﺐﺒﺳ يدﻮﺑﺎﻧ نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ،DNA
ﻲﺑﺮﭼ
،ﺎﻫ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﺸﻏ و ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘوﺮﻛﺎﻣ ردﺎﻫ
لﻮﻠﺳ ﻪﻠﻤﺟزا هﺰﻳﺮﮕﻧر يﺎﻫ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ و ﻢﻳﺰﻧآ ﺎﻫ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ
) 15 ( . ﺎﻴﮔرددﻮﺟﻮﻣﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ ﺑﺰﻴﻧه
ﻪ ﻧﺮﻴﮔ ناﻮﻨﻋ لﺎﻜﻳدارهﺪ
يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻞﻤﻋدازآ ﺶﻨﺗ ﺮﺑاﺮﺑ ردار نﺎﻫﺎﻴﮔو ﺪﻨﻛ
ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﺪﻨﻛ
ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ . تاﺮﺸﺣ بﺬﺟ رد ﺎﻫ
هدﺮﮔ ﺖﻇﺎﻔﺣ ،ﻪﻧاد ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ،نﺎﺸﻓا ﺐﻴﺳآ ﺮﺑاﺮﺑ رد
يﺎﻫ
ءاروﺎﻣﻪﻌﺷا ﺮﻴﮔرد نژﻮﺗﺎﭘﻪﻠﻤﺣ و،رﻮﻧ ﺶﻔﻨﺑ
ﺪﻧ ﺑ . ﻪ
،ﻲﮔزﺎﺗ
ﻪﻨﻴﻣز رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ
ﺎﻫ ﻞﻴﻟﺪﺑ ﺎﻨﻣ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﻊﻓ رد ﺎﻬﻧآ
نﺎﻃﺮﺳﺮﺑاﺮﺑ ردﺖﻇﺎﻔﺣﻪﻠﻤﺟزا ،نﺎﺴﻧاﺖﻣﻼﺳ وبﺎﻬﺘﻟا،
ﺐﻠﻗﺮﻧوﺮﻛقوﺮﻋيﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳشﺮﺘﺴﮔ
ﺖﺳا ) 29 ( .
كﺎﺧ ﺪﻴﻔﻣ ناراﺪﻧﺎﺟ يﺮﻴﮔرﺎﻜﺑ هزوﺮﻣا ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ يز
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫدﻮﻛ ﺑﻪ
ﻲﻌﻴﺒﻃ ناﻮﻨﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﻦﻳﺮﺘﺑﻮﻠﻄﻣ و
هار ﺳ ﻦﺘﺷاد ﻪﮕﻧ لﺎﻌﻓ وهﺪﻧز ياﺮﺑ ﻞﺣ ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻢﺘﺴﻴ
كﺎﺧ
يزروﺎﺸﻛﻲﺿارارد ﻲﻣحﺮﻄﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻣﺎﺷﻲﺘﺴﻳزيﺎﻫدﻮﻛ .
هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ داﻮﻣ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ ﻢﻛاﺮﺘﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺎﺑ يا
عﻮﻧ
ﺑﺎﻳويﺰﻛﺎﺧﺪﻴﻔﻣﻢﺴﻴﻧﺎﮔرا ﻦﻳاﻲﻜﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣهدرواﺮﻓترﻮﺼ
ﻲﻣ تادﻮﺟﻮﻣ ﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ
رﻮﻈﻨﻤ ﺗﺄ ﻦﻴﻣ درﻮﻣ ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ
ﻲﻣ رﺎﻜﺑ ﻲﻋارز ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا ﻚﻳ رد هﺎﻴﮔ زﺎﻴﻧ ور
ﻧ ﺪ ) 6 .(
ﻨﭼ ﻪﭽﻧﺎ نژوﺮﺘﻴﻧ رد
،سﺮﺘﺳد ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻳ ﺮﺘﺸﻴﺑ زا ﺪﺣ بﻮﻠﻄﻣ
ﺪﺷر هﺎﻴﮔ
،ﺪﺷﺎﺑ لﻼﺘﺧا ﺐﺟﻮﻣ رد
ﺮﻓ ا يﺎﻫﺪﻨﻳ ﻲﺗﺎﻴﺣ هﺎﻴﮔ
ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ قﺮﻌﺗ و ﺎﻳ ﻲﺘﺣ
ﻒﻗﻮﺗ ﺪﺷر ﻲﺸﻳاز دﻮﺷ ) 35 .(
ﻪﻛﻲﻳﺎﺠﻧآزا ﺗﺄ
ﺪﻴﻛ ﺶﻳاﺰﻓايورﺮﺑراﺪﻳﺎﭘيزروﺎﺸﻛهﺪﻤﻋ
روﺎﺸﻛتﻻﻮﺼﺤﻣدﺮﻜﻠﻤﻋيراﺪﻳﺎﭘوﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻣيز
وﺪﺷﺎﺑ
رد ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﮔ يور ﺮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰﻴﻧ ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا هدﺎﻔﺘﺳاﻪﻛ ﺖﺳانآيﺎﻳﻮﮔﻲﻋارزوﻲﻌﻴﺒﻃ يﺎﻫ ﻦﻳاﺪﻴﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ارﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ راﺪﻳﺎﭘ يزروﺎﺸﻛمﺎﻈﻧ زا
ﻲﻣﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﻲﻔﻴﻛو ﻲﻤﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋﺮﺜﻛاﺪﺣ و دروآ
ﻲﻣﻞﺻﺎﺣﻲﻄﻳاﺮﺷﻦﻴﻨﭼ ددﺮﮔ
) 1 ورﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ؛( ﻲﻧﺎﻬﺟدﺮﻜﻳ
و ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻦﻳا راﺮﻘﺘﺳا ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد شوريﺮﻴﮔرﺎﻜﺑ ﻲﻣ ﺎﻬﻧآﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣيﺎﻫ
ﻦﻳازاﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
شور ﺎﻫ
، ﺖﺳاﻲﺘﺴﻳزيﺎﻫدﻮﻛزاهدﺎﻔﺘﺳا .
ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﭼﺮﮔا ﻲ
ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ يﺎﻫ
نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻲﻟو ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺑ
رﻮﻈﻨﻤ ﺮﺛا ﻲﺑﺎﻳزرا
ﻲﻜﺸﺧ و دﺮﺑرﺎﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ صاﻮﺧ ﺮﺑ ﻲﺘﺴﻳز يﺎﻫدﻮﻛ
رﺎﻬﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫهﺎﻴﮔ ﺶﻫوﮋﭘ
يﺎﻫ ﻲﻤﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔترﻮﺻ ﺎﺑ .
ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﻳا
رد نآ ﺶﻘﻧ و هﺎﻴﮔ ﺗﺄ
ﻦﻴﻣ ﺖﻣﻼﺳ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺳرﺮﺑ،ﻖﻴﻘﺤﺗﻦﻳازافﺪﻫ، ﺗﺄ
ﺮﻴﺛ وﻲﻜﺸﺧ دﺮﺑرﺎﻛ
ﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛ وﺮﺘﻴﻧ
ژ ﺮﺑن ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ يﺎﻫ ﻲﻳورادهﺎﻴﮔ
ﻲﻣرﺎﻬﺑﻪﺸﻴﻤﻫ ﺑ
ﺪﺷﺎ .
ﺎﻬﺷور و داﻮﻣ
ﺑﻪ ﻲﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣ ﺗﺄ
ﺮﻴﺛ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ وﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﻧژوﺮﺘﻴﻧ
ﻲﮔﮋﻳو ﺮﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻲﻳوراد هﺎﻴﮔ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ يﺎﻫ
) Calendula officinalis L.
ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗﻪﻋرﺰﻣ ردﻲﺸﻳﺎﻣزآ(
ﻲﻋارز لﺎﺳ ﻲﻃ ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد 90
- ﺪﺷ مﺎﺠﻧا 89 .
لوﺪﺟ رد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ تﺎﺼﺨﺸﻣ و 1
هداد نﺎﺸﻧ 2
ﺖﺳاهﺪﺷ .
لوﺪﺟ 1 ﺪﻫﺎﺷيزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧادﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗﻪﻋرﺰﻣتﺎﺼﺨﺸﻣ-
ﻪﻧﺎﻴﻟﺎﺳﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ mm) ( ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟضﺮﻋ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟلﻮﻃ
ﺎﻳردﺢﻄﺳزاعﺎﻔﺗرا m) ( ﻪﻧﺎﻴﻟﺎﺳﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺎﻣد c)
◦ (
216 و34
35 و8
1190 51
1 / 17
لوﺪﺟ
2 ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗﻪﻋرﺰﻣكﺎﺧﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷوﻲﻜﻳﺰﻴﻓتﺎﻴﺻﻮﺼﺧ-
Soil T Texture
K (mg/kg) P (mg/kg) N
(%) O.C
(%) ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا
(pH) يرﻮﺷ
(dS/m)
Clay
%) ( Silt
%) ( Sand
%) (
ﻲﻣﻮﻟ 0 / 20 0 / 36 0 / 44 270 6 / 7 05 / 0 57
/ 0 71
/ 7 2
/ 1
ﺖﻴﻠﭙﺳا ترﻮﺼﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا ﻪﻳﺎﭘ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد و تﻼﭘ
كﻮﻠﺑ رد و ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ 3
.
ﻞﻣﺎﺷﺶﻳﺎﻣزآيﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻲﻜﺸﺧ ﺢﻄﺳ4
رد ﻪﻠﺣﺮﻣ رﺎﻬﭼ
ﻲﮔﺮﺑ ﺑ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻪ ﻲﻠﺻا رﻮﺘﻛﺎﻓ ناﻮﻨﻋ )
1 ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ ﻂﺳﻮﺘﻣ - ﺪﺣ رد كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر
5 / ﺑ ﺮﻔﺴﻤﺗا 0 ﻪ ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﻨﻋ FC)
ﻲﻋارز ﺖﻴﻓﺮﻇ) (
،( 2 دوﺪﺣ كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ - 5
/ 3
ﺑ ﺮﻔﺴﻤﺗا ﻪ
،ﻢﻳﻼﻣ ﺶﻨﺗ ناﻮﻨﻋ 3
كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ -
دوﺪﺣ 5 / ﺑﺮﻔﺴﻤﺗا6 ﻪ وﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧﺶﻨﺗناﻮﻨﻋ 4
ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ -
دوﺪﺣ كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر ﺑ ﺮﻔﺴﻤﺗا 10
ﻪ ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻨﺗ ناﻮﻨﻋ و (
هدﺎﻔﺘﺳاشور زا
ﺑنژوﺮﺘﻴﻧ ﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛ ﻪ
ﻲﻋﺮﻓرﻮﺘﻛﺎﻓناﻮﻨﻋ
) 1 ﺪﻫﺎﺷ - رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا نوﺪﺑ)
،( 2 دﻮﻛ ﺮﺘﻴﻟ ود طﻼﺘﺧا -
و يرﺎﻴﺑآ بآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﻧژوﺮﺘﻴﻧ ﻲﺘﺴﻳز 3
ﺮﺘﻴﻟ وددﺮﺑرﺎﻛ -
ﺮﺘﻴﻧﻲﺘﺴﻳزدﻮﻛ لﺎﻣرﺬﺑترﻮﺼﺑﻪﻧژو
دﻮﺑ ( .
هﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا مود ﻪﻤﻴﻧ رد تﺮﻛ رد ،1390
ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﺣﺎﺴﻣ ﺖﺷﺎﻛﺶﻳارآﺎﺑ،ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ6
15
×
،40 تﺮﻛمﺎﻤﺗ -
ﺑرﺎﻬﺑﻪﺸﻴﻤﻫهﺎﻴﮔيﺎﻫ ﺪﻧﺪﺷﺖﺸﻛنﺎﻣﺰﻤﻫرﻮﻄ
ﺮﻫﻪﻠﺻﺎﻓ .
روﺎﺠﻣتﺮﻛﺎﺑتﺮﻛ ﺪﺷﻪﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧردﺮﺘﻣ1
زا . ﺎﺠﻧآ ﻳ ﻲ ﻪﻛ
ﺮﺜﻛاﺪﺣ لوا لﺎﺳ رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﺪﺻرد 30
هﺎﻴﮔ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ
ﻞﺑﺎﻗ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺗﺄ
ﻦﻴﻣ ﺖﺳا
، ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
راﺪﻘﻣ ،كﺎﺧ نژوﺮﺘﻴﻧ دﻮﺒﻤﻛ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 240
ونژوﺮﺘﻴﻧ هدادﻪﻋرﺰﻣﻪﺑﻞﭙﻳﺮﺗتﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ330
ﺪﺷ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد . ﺪﺷ عوﺮﺷ ﺶﻨﺗ حﻮﻄﺳ لﺎﻤﻋا ،ﻲﮔﺮﺑ 4
.
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻂﻴﺴﻘﺗ ترﻮﺼﺑ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا 8
ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳارﺎﻛ رﻮﻈﻨﻤﺑ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻲﮔﺮﺑ ﺑﻪ .
رﻮﻈﻨﻣ
ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ ترﻮﺼﺑ
زا ﻞﺒﻗ لﺎﻣرﺬﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﺶﻴﭘ
،ﺖﺸﻛ ﺎﻫرﺬﺑ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ ﺎﺑ يﺮﺘﻛﺎﺑ يوﺎﺣ
يﺎﻫ وﺮﺘﻴﻧ ژ ﻪﻧ
تﺪﻤﺑ يﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ 24
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 17 ﺲﻴﺧ
ﺪﻧﺪﺷ
، ﺲﭙﺳ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺖﺑﻮﻃر ﺶﻫﺎﻛ زا ﺲﭘ و يراﺪﻬﮕﻧ
ﺪﻳدﺮﮔﺎﻬﻧآﺖﺸﻛ رد.
ﻲﻃ ﺶﻳﺎﻣزآ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ ﻲﻋارز
ﻞﻣﺎﺷ ﻚﻨﺗ ندﺮﻛ
،
،ﻦﻴﺟو ﻪﻠﺳ ﻲﻨﻜﺷ و هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ تﺎﻓآ مﺎﺠﻧا
و ﺎﺗ نﺎﻣز ﺰﺒﺳ نﺪﺷ ﻞﻣﺎﻛ نﺎﻫﺎﻴﮔ مﺎﻤﺗ تﺮﻛ ﺎﻫ ﺑ رﻮﻄ
اﻮﻨﻜﻳ ﺧ ﺖ يرﺎﻴﺑآ ﺪﺷ ﻪﺘﺒﻟا . ﻞﮔ ﺰﻴﻧﻞﻣﺎﻛ ﻲﻫﺪﻠﮔنﺎﻣز زا ﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷﺖﺷادﺮﺑﻦﻴﭼﻪﺳرد .
ﻪﺸﻳر لﻮﻃ وﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا زاهدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻂﺧ ﻣﺶﻛ ﻲﻠﻴ يﺮﺘﻣ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ .
هزاﺪﻧا شور زا ﻦﻴﻟوﺮﭘ يﺮﻴﮔ Bates
) 1973 ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗياﺮﺑو (
،a يﻮﺘﺤﻣوﻞﻛوb
ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ﻲﻠﻴﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
گﺮﺑ ﺮﺗ نزو مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ زا
شور Arnon ) 1949 ﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳا (
،ﻪﻄﺑارﻦﻳارد. ﻢﺠﺣV
ولﻮﻠﺤﻣ ﻲﻣگﺮﺑﻪﻧﻮﻤﻧنزوW
ﺪﺷﺎﺑ .
Ca=12.7 (A663)-2.69 (A645) × V/1000W Cb=22.9 (A645)-2.69 (A663) × V/1000W CT=20.2 (A645) + 8.02 (A663) × V/1000W
Carotenoid=7.6 (A480)- 14.9 (A510) × V/1000W هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑ
،هﺎﻴﮔزايﺮﻴﮔ ﻞﮔ ﻚﺸﺧردﻮﭘزامﺮﮔ100
ار
رد لﻮﻧﺎﺗا ﺮﺘﻴﻟ 1 ﺑ ﺪﺻرد 80
تﺪﻤ و هﺪﻧﺎﺴﻴﺧﺖﻋﺎﺳ 48
ژﻮﻴﻔﻳﺮﺘﻧﺎﺳ زا ﺲﭘ راﺮﻗ يﺮﺘﭘ رد ار ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻠﻜﻟا هرﺎﺼﻋ ،
؛دﻮﺷﺮﻴﺨﺒﺗنآلﻮﻧﺎﺗاﺎﺗهداد ﻦﻴﺑفﻼﺘﺧا
نزو يوﺎﺣيﺮﺘﭘ
نﺎﺸﻧارهرﺎﺼﻋنزوﻲﻟﺎﺧيﺮﺘﭘوهرﺎﺼﻋ داد
.
شور ﻪﺑ ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآﺖﻈﻠﻏ Wanger
) 1979 هزاﺪﻧا ( ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﺪﺷ ياﺮﺑ . ﺶﺠﻨﺳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ 1
/ مﺮﮔ 0 گﺮﺑ ﺮﺗ ﺎﺑ
ﺖﻗد نزو
،هﺪﺷ رد ﻲﻧوﺎﻫ ﻪﻛ ﺎﺣ يو ﻲﻠﻴﻣ 5 ﺮﺘﻴﻟ لﻮﻧﺎﺘﻣ
يﺪﻴﺳا لﻮﻧﺎﺘﻣ) 5 / ﺪﻴﺳا99 ﻚﻳرﺪﻳﺮﻠﻛ ﺺﻟﺎﺧ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ 99
ﻪﺑ 1
،دﻮﺑ ( بﻮﺧ هﺪﻴﻳﺎﺳ ﺪﺷ ﺲﭙﺳ . ﻲﻠﻴﻣ 5 ﺮﺘﻴﻟ ﺮﮕﻳد
لﻮﻧﺎﺘﻣ يﺪﻴﺳا ﻪﺑ نآ ﻪﻓﺎﺿا ﺪﺷ هرﺎﺼﻋ . ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺑ ﻪﻟﻮﻟ
ﺶﻳﺎﻣزآ رد ﭻﻴﭘ راد ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺪﻳدﺮﮔ و برد نآ ﻢﻜﺤﻣ ﻪﺘﺴﺑ ﺪﺷ
و ﺑ تﺪﻤ ﺖﻋﺎﺳ 24
رد ﻲﻜﻳرﺎﺗ رد يﺎﻣد ﻳﺎﻣزآ هﺎﮕﺸ راﺮﻗ
ﺖﻓﺮﮔ و هرﺎﺼﻋ ﻞﺻﺎﺣ ﺲﭘ زا ﺖﻋﺎﺳ24 ﺑ تﺪﻤ ﻪﻘﻴﻗد10
رود ﺎﺑ g ژﻮﻔﻳﺮﺘﻧﺎﺳ 4000 ﺪﻳدﺮﮔ
. ﻲﻠﻴﻣ 3 ﺮﺘﻴﻟ زا لﻮﻠﺤﻣ
ﻲﻳور ار رد توﻮﻛ ﻪﺘﺨﻳر و تﺪﺷ بﺬﺟ نآ رد لﻮﻃ جﻮﻣ
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ550 ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓﻮﺘﻜﭙﺳا هﺪﻧاﻮﺧ
ﺪﺷ ياﺮﺑ . ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ زا
ﺐﻳﺮﺿ ﻲﺷﻮﻣﺎﺧ لدﺎﻌﻣ mM-1cm-1
33000 هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ ياﺮﺑ . ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﺐﻳﺮﺿ ﻲﺷﻮﻣﺎﺧ زا ﻪﻄﺑار ﺮﻳز هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ لﻮﻣﺮﻓﻦﻳارد. A
رد هﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ
،ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ 550 ﺐﻳﺮﺿ ε
وﻲﺷﻮﻣﺎﺧ توﻮﻛضﺮﻋB
) cm 1 ﻲﻣ ( ﺪﺷﺎﺑ . A=εBC
ياﺮﺑ هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ
، 1 / ﻲﻠﻴﻣ 0 ﺮﺘﻴﻟ
هرﺎﺼﻋ ﻲﻠﻜﻟا ﺎﺑ ﻠﻴﻣ 3 ﻲ ﺮﺘﻴﻟ نوﺮﺘﻧآ هزﺎﺗ ﻪﻴﻬﺗ هﺪﺷ ) 150
ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ نوﺮﺘﻧآ + ﻲﻠﻴﻣ 100 ﺮﺘﻴﻟ ﻚﻳرﻮﻔﻟﻮﺳ ﺪﻴﺳا
72 (%
طﻮﻠﺨﻣ ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻳا . لﻮﻠﺤﻣ هد ﻪﻘﻴﻗد رد مﺎﻤﺣ بآ شﻮﺟ
راﺮﻗ هداد ﺪﺷ ﺎﺗ ﺶﻨﻛاو مﺎﺠﻧا و دﻮﺷ ﻲﮕﻧر
، ﺲﭙﺳ ناﺰﻴﻣ
بﺬﺟ نآ ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا لﻮﻃ رد
جﻮﻣ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ 625
ﺖﺋاﺮﻗ و راﺪﻘﻣ لﻮﻠﺤﻣيﺎﻫﺪﻨﻗ ﻣ
ﻪﺒﺳﺎﺤ ﺪﺷ ) 33 .(
هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ مﺮﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ
يرﺎﻣآ راﺰﻓا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و SAS
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﻮﻣزآزا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑﺎﻫ ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳرد LSD
مﺎﺠﻧاﺪﺻرد ﺪﻳدﺮﮔ
.
ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻢﻫﺮﺑ ﺮﺛا و ﻲﻜﺸﺧ :
دﺮﺑرﺎﻛ ﺎﺑ نآ ﺶﻨﻛ
ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﺗﺄ
ﺮﻴﺛ ﻲﻨﻌﻣ يراد ) P<0.01 ﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗراﺮﺑ (
ﺖﺷاد
لوﺪﺟ) 3
؛( ﺑﻪ يرﻮﻃ ﻢﻳﻼﻣﺶﻨﺗردﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗراﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻪﻛ
) 11 / ﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎﺳ 27 ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻨﺗ رد نآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و (
) 55 / 19
ﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎﺳ ﺪﺷهﺪﻫﺎﺸﻣ (
ﻲﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗﺞﻳﺎﺘﻧ،لﺎﺣﻦﻳاﺎﺑ . يراد
داﺪﻧنﺎﺸﻧﻲﻜﺸﺧﻲﻧﺎﻴﻣحﻮﻄﺳوﺪﻫﺎﺷﻦﻴﺑار لوﺪﺟ)
4 .(
زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻢﻳﻼﻣ ﺶﻨﺗ و ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ وﺮﺘﻴﻧ دﻮﻛ دﻮﺑ ﺪﻴﻔﻣيرﺎﻴﺑآ بآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻦﻴﺴﻛ لوﺪﺟ)
6 .(
ﺎﺑ ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺸﻳر لﻮﻃ
) P<0.05 و (
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ a ) P<0.01 ﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ و ﻲﻔﻨﻣ (
) P<0.05 (
وﺖﺒﺜﻣ ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺑراد لوﺪﺟ) 7 .(
ﻪﺸﻳرلﻮﻃ ﺮﺑﺎﻬﻧآﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛاوﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧدﺮﺑرﺎﻛ،ﻲﻜﺸﺧ :
هﺎﻴﮔ ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﺗﺄ
ﺮﻴﺛ ﻲﻨﻌﻣ يراد P<0.01) ﺖﺷاد (
لوﺪﺟ)
3 ﻃ ﺶﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ .(
ﺰﻴﻧ ﻪﺸﻳر لﻮ
ﻲﻣﺶﻳاﺰﻓا ﺑ؛ﺪﺑﺎﻳ
ﻪ يرﻮﻃ ﻪﺸﻳرلﻮﻃﻦﻳﺮﺘﻤﻛوﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻪﻛ
ﺑﻪ ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻨﺗ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ )
21 / ﻲﺘﻧﺎﺳ 21 ﺮﺘﻣ يرﺎﻴﺑآ و (
بﻮﻠﻄﻣ ) 73 / ﻲﺘﻧﺎﺳ 17 ﺮﺘﻣ ﺪﺷﻞﺻﺎﺣ ( لوﺪﺟ)
4 دﺮﺑرﺎﻛ .(
ﺚﻋﺎﺑيرﺎﻴﺑآبآﺎﺑهاﺮﻤﻫﺰﻴﻧﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧدﻮﻛ لﻮﻃﺶﻳاﺰﻓا
ﻪﺸﻳر ) 57 / ﻲﺘﻧﺎﺳ20 ﺮﺘﻣ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧفﺮﺼﻣمﺪﻋﺎﺑﺎﻣا؛ﺪﺷ (
ﻲﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗ ﺖﺷاﺪﻧيراد
لوﺪﺟ) 5 ﻪﺘﺒﻟا .(
نﺎﺸﻧﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ مﺪﻋ و ﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ رد ﻪﻛ داد ﻪﺸﻳر لﻮﻃ )
16 / ﻲﺘﻧﺎﺳ 23 ﺮﺘﻣ ﻲﻣﻞﺻﺎﺣ ( دﻮﺷ
لوﺪﺟ) 6 .(
داد نﺎﺸﻧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ لوﺪﺟ ر لﻮﻃ ﻪﻛ
ﺎﺑ ﻪﺸﻳ
هرﺎﺼﻋ ﺪﺻرد و ﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ و ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ و ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ،ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ a
ﻲﻨﻌﻣ يراد ) P<0.01 دراد (
لوﺪﺟ) 7 ( .
رادﻮﻤﻧ 1 ﻞﮔدﺮﻜﻠﻤﻋﺮﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﺮﻴﺛﺎﺗ-
رادﻮﻤﻧ 2 ﻦﻴﻟوﺮﭘيﻮﺘﺤﻣﺮﺑﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗﺮﻴﺛﺎﺗ-
ﻪﺸﻳرنزو رنزوﺮﺑﻲﻜﺸﺧﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺞﻳﺎﺘﻧ :
ﻲﻨﻌﻣﻪﺸﻳ -
راد P<0.01) ﺖﺳا (
لوﺪﺟ) 3 ( ﺶﻨﺗﺎﺗﻲﻜﺸﺧﺶﻳاﺰﻓاﺎﺑ .
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻨﺗ رد ﺎﻣا ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﻪﺸﻳر نزو ﺮﺑ ﺪﻳﺪﺷ
ًادﺪﺠﻣ ﺖﻓﺎﻳﺶﻫﺎﻛ لوﺪﺟ)
4 ( وﺶﻨﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا لوﺪﺟ.
ﻪﻛ دادنﺎﺸﻧﺰﻴﻧﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ رد ﻪﺸﻳرنزو ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ و
رد ﺮﻫ ﻞﺻﺎﺣ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﺢﻄﺳ 3
ﻣ ﻲ دﻮﺷ لوﺪﺟ) 6 ﻪﺘﺒﻟا.(
يﺎﻫﺪﻨﻗيﻮﺘﺤﻣوﻪﺸﻳرنزوﻦﻴﺑ
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ،لﻮﻠﺤﻣ و b
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﻞﻛ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺷاددﻮﺟويراد لوﺪﺟ)
7 .(
ﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺤﺗ ﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ :
ﺗﺄ ﺮﻴﺛ راﺮﻗ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
ﺖﻓﺮﮔ ) P<0.01 ﺑﻪ (
ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ
) 46 / رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 574 ﺣ بﻮﻠﻄﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد (
ﻞﺻﺎ
ﺪﺷ لوﺪﺟ) و3 رادﻮﻤﻧ 1 .(
ﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋﺮﺑﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧدﺮﺑرﺎﻛ ﺗﺄ
ﺮﻴﺛ ﻲﻨﻌﻣ
؛ﺖﺷاﺬﮔيراد
ﺑﻪ يرﻮﻃ ﻪﻛ فﺮﺼﻣﺎﺑ ﺑﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ
لﺎﻣرﺬﺑترﻮﺼ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺪﺷﻞﺻﺎﺣدﺮﻜﻠﻤﻋ لوﺪﺟ)
5 ﻢﻫﺮﺑﺮﺛا .(
ﻴﺗودﺶﻨﻛ ﺰﻴﻧرﺎﻤ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧار ﺞﻳﺎﺘﻧﻦﻴﻤﻫ داد
ويرﺎﻴﺑآ بﻮﻠﻄﻣﻂﻳاﺮﺷ رد و
ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ترﻮﺼﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻣرﺬﺑ
ﺪﺷﻞﺻﺎﺣ لوﺪﺟ)
6 دادنﺎﺸﻧﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳاﺮﺿلوﺪﺟ .(
،ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ يﻮﺘﺤﻣ و ﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ و ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ
هﺰﻴﮕﻧر ﻲﻨﻌﻣ و ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ يﺎﻫ يراد
) P<0.01 و ( دراددﻮﺟ لوﺪﺟ)
7 .(
يﻮﺘﺤﻣ ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ ﺮﺛا و ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ،ﻲﻜﺸﺧ :
ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ يﻮﺘﺤﻣﺮﺑﺎﻬﻧآﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﺛا
يراد ) P<0.01 (
ﺖﺷاد لوﺪﺟ) 3
؛( ﺑﻪ يرﻮﻃ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻪﻛ )
02 / ﻲﻠﻴﻣ 4 رﻻﻮﻣ
ﺮﺗنزو مﺮﮔﺮﺑ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛو (
) 11 / ﻲﻠﻴﻣ 3 نزو مﺮﮔﺮﺑ رﻻﻮﻣ
ﺮﺗ ناﺰﻴﻣ ( ﺑﻪ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺪﻳﺪﺷﺶﻨﺗرد و
بﻮﻠﻄﻣيرﺎﻴﺑآ ﻞﺻﺎﺣ
ﺪﺷ لوﺪﺟ) 4 ( بآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .
ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ يرﺎﻴﺑآ هﺎﻴﮔ رد
ﻪﻴﻘﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺪﺷيدﻮﻛيﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ لوﺪﺟ)
5 ﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺰﻴﻧﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا .(
ﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ترﻮﺼﺑ
لﺎﻣرﺬﺑ ﺐﺒﺳ ﻮﺘﻧآ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﻦﻴﻧﺎﻴﺳ
گﺮﺑ ﺪﺷ
لوﺪﺟ) 6 ﺶﻳاﺰﻓا .(
يﻮﺘﺤﻣ ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ گﺮﺑ
ﺚﻋﺎﺑ هﺎﻴﮔ
هﺰﻴﮕﻧريﻮﺘﺤﻣﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻴﻟوﺮﭘويﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓيﺎﻫ
ﻦﻴﺑوهﺪﺷ
ﻲﻨﻌﻣوﺖﺒﺜﻣﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺎﻬﻧآ دﻮﺟويراد
ﺖﺷاد لوﺪﺟ) 7 .(
يﻮﺘﺤﻣ ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ﺮﺛاوﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧدﺮﺑرﺎﻛ،ﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ :
ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يﻮﺘﺤﻣ
گﺮﺒﻠﮔ ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ﺎﻫ
) P<0.01 (
ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺑراد لوﺪﺟ) 3 و( ﺪﻳﺪﺷﺶﻨﺗردنآناﺰﻴﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
) 36 / ﻲﻠﻴﻣ3 گﺮﺒﻠﮔﺮﺗنزومﺮﮔﺮﺑمﺮﮔ ردناﺰﻴﻣﻦﻳﺮﺘﻤﻛو (
ﻢﻳﻼﻣﺶﻨﺗ )
96 / ﻲﻠﻴﻣ0 گﺮﺒﻠﮔﺮﺗنزومﺮﮔﺮﺑمﺮﮔ ﻞﺻﺎﺣ (
ﺪﺷ لوﺪﺟ) 4 ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ مﺪﻋ .(
ﺪﺷﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ لوﺪﺟ)
5 ( .
يﻮﺘﺤﻣ يﺎﻫﺪﻨﻗ لﻮﻠﺤﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ : ﺮﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫﺪﻨﻗ يﻮﺘﺤﻣ ﺗﺄ
ﺮﻴﺛ ﻲﻨﻌﻣ يراد ) P<0.01 ﺖﺷاد (
لوﺪﺟ) 3 ( ﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ رد ﺪﻨﻗ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ . )
63 / ﻲﻠﻴﻣ240 ﺮﺗنزومﺮﮔﺮﺑمﺮﮔ ﻪﻴﻘﺑﻦﻴﺑﺎﻣا،ﺪﺷﻞﺻﺎﺣ(
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﻜﺸﺧ رﺎﻤﻴﺗ حﻮﻄﺳ ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد
لوﺪﺟ) 4 ﺸﻴﺑ،يدﻮﻛرﺎﻤﻴﺗرد.(
دﺮﺑرﺎﻛﺎﺑﺪﻨﻗيﻮﺘﺤﻣﻦﻳﺮﺘ
شور ﻦﻴﺑ ﺎﻣا ،ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ توﺎﻔﺗ فﺮﺼﻣ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ
؛ﺪﺸﻧهﺪﻫﺎﺸﻣيراد ترﺎﺒﻌﺑ
مﺪﻋﺮﺑدﻮﻛفﺮﺼﻣ،ﺮﮕﻳد
ﺖﺷاد يﺮﺗﺮﺑ فﺮﺼﻣ لوﺪﺟ)
5 ﺰﻴﻧ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا .(
رد لﻮﻠﺤﻣيﺎﻫﺪﻨﻗ ناﺰﻴﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻪﻛ دادنﺎﺸﻧ
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ
ﺎﺑ هاﺮﻤﻫﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧدﺮﺑرﺎﻛوﺪﻳﺪﺷ ﺪﺷﻞﺻﺎﺣيرﺎﻴﺑآبآ
لوﺪﺟ) 6 ﻪﺘﺒﻟا.(
هﺰﻴﮕﻧريﻮﺘﺤﻣولﻮﻠﺤﻣيﺎﻫﺪﻨﻗﻦﻴﺑ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد
لوﺪﺟ) 7 .(
هﺰﻴﮕﻧر يﻮﺘﺤﻣ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ يﺎﻫ
ﺶﻨﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ :
،ﻲﻜﺸﺧ دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا و
ﺎﻫ ﺗﺄ ﺮﻴﺛ ﻲﻨﻌﻣ -
يراد ) P<0.01 هﺰﻴﮕﻧر يﻮﺘﺤﻣ ﺮﺑ (
ﺖﺷاد يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ يﺎﻫ
لوﺪﺟ) 3 ﺑ؛( ﻪ يرﻮﻃ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛراﺪﻘﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻪﻛ ﺶﻨﺗرد a
ﺪﻳﺪﺷ ) 92 / ﻲﻠﻴﻣ 13 گﺮﺑﺮﺗ نزو مﺮﮔ ﺮﺑمﺮﮔ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و (
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ راﺪﻘﻣ ﻞﻛ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ و b
ﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ رد
ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ .
هﺰﻴﮕﻧر يﻮﺘﺤﻣ يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ يﺎﻫ
ﺰﻴﻧ رد
بﻮﻠﻄﻣ يرﺎﻴﺑآ ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ
لوﺪﺟ) 4 فﺮﺼﻣ ﺎﺑ .(
ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ يرﺎﻴﺑآبآﺎﺑهاﺮﻤﻫ
هﺰﻴﮕﻧريﻮﺘﺤﻣﻦﻳﺮﺘﻤﻛ يﺎﻫ
يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺪﺷﻞﺻﺎﺣ
لوﺪﺟ) 5 ﻢﻫﺮﺑﺮﺛا .(
رﺎﻤﻴﺗ ود ﺶﻨﻛ
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻢﻫ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ
رد a ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻨﺗ فﺮﺼﻣ ﺎﺑ
ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ترﻮﺼﺑ
لﺎﻣرﺬﺑ و ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﻞﻛﻞﻴﻓوﺮﻠﻛوb
رد
ﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ يدﻮﻛ رﺎﻤﻴﺗ نﺎﻤﻫ ﺎﺑ
، ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻪﺑ ناﺰﻴﻣ
ﺪﻴﺳر لوﺪﺟ) 6 .(
ﻦﻴﻟوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ ﺖﺤﺗ ﻦﻴﻟوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ :
ﺗﺄ ﺮﻴﺛ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
) P<0.01 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ (
لواﺪﺟ) 3 ﺎﺗ ﺶﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ و (
ﺪﺷًﺎﺘﺒﺴﻧﺢﻄﺳ ﺑنآزاﺲﭘﺎﻣا،ﺖﻓﺎﻳﺶﻳاﺰﻓاﺪﻳ
ﻲﻨﻌﻣرﻮﻄ -
داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﻛ يراد رادﻮﻤﻧ)
2 ( ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ .
ﺗﺄ ﺮﻴﺛ ﻲﻨﻌﻣ يراد ) P<0.01 و ﺖﺷاد ﻦﻴﻟوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ ﺮﺑ (
هدﺎﻔﺘﺳا ترﻮﺼﺑ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،لﺎﻣرﺬﺑ
) 15 / 6
ﻲﻠﻴﻣ گﺮﺑ ﺮﺗ نزو مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ دﺮﻛ دﺎﺠﻳا هﺎﻴﮔ رد ار (
لوﺪﺟ) 5 تاﺮﺛا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ لوﺪﺟ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ؛(
ﻢﻫﺮﺑ رد ﻦﻴﻟوﺮﭘ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺶﻨﻛ
ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ زاهدﺎﻔﺘﺳا وﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ ترﻮﺼﺑ
لﺎﻣرﺬﺑ
ﺪﺷﻞﺻﺎﺣ لوﺪﺟ)
6 .(
راﺪﻘﻣ هرﺎﺼﻋ رد مﺮﮔ 100 ﻞﮔ ﻚﺸﺧ ﺪﺻرد) هرﺎﺼﻋ
ﻞﮔ ﻚﺸﺧ (
،ﻲﻜﺸﺧﻪﻛ دادنﺎﺸﻧﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗ : دﺮﺑرﺎﻛ
ﻢﻫﺮﺑﺮﺛاو ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﻞﮔ هرﺎﺼﻋ راﺪﻘﻣ ﺮﺑﺎﻬﻧآﺶﻨﻛ
ﺗﺄ ﺮﻴﺛ
ﻲﻨﻌﻣ يراد P<0.01) ﺖﺷاد (
ﺑﻪ . يرﻮﻃ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛوﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻪﻛ
نآ راﺪﻘﻣ ﺑﻪ
ﺐﻴﺗﺮﺗ بﻮﻠﻄﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد يرﺎﻴﺑآ
) 79 / 22
ﺪﺻرد ﻢﻳﻼﻣ ﺶﻨﺗ و ( )
40 / ﺪﺻرد11 ﺪﺷﻞﺻﺎﺣ ( لوﺪﺟ)
و 3 4 (
،ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا شور ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .
ترﻮﺼﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا و لﺎﻣرﺬﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ ﺎﻣا ؛دﻮﺑ لﺎﻣرﺬﺑ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ يرﺎﻴﺑآ بآ ﺎﺑ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يراد
لوﺪﺟ) 5 ﻢﻫﺮﺑﺮﺛا .(
ﺶﻨﻛ ﺎﻬﻧآ ﻬﺑﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺰﻴﻧ رﺎﻤﻴﺗﻦﻳﺮﺘ
يرﺎﻴﺑآ ترﻮﺼﺑ بآ ﺎﺑ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا و بﻮﻠﻄﻣ
و ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﺎﻣا ؛ﺖﺳا يرﺎﻴﺑآ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ترﻮﺼﺑ لﺎﻣرﺬﺑ توﺎﻔﺗﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧﺶﻨﺗ ﻲﻨﻌﻣ
دﻮﺟويراد
ﺖﺷاﺪﻧ لوﺪﺟ) 6 .(
ﺚﺤﺑ
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ يﺪﺣ ﺎﺗ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ
وﻪﺗﻮﺑعﺎﻔﺗرا ﺪﻌﺑ
ﺶﻫﺎﻛﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣنآ
دﻮﺷ ﻪﺸﻳرلﻮﻃ ﺎﻣا .
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ لوﺪﺟ)
4 ﻪﺸﻳر .(
ﺑﻪ ناﻮﻨﻋ
ءﺰﺟ ﻲﻠﺻا هﺎﻴﮔ رد وراﺮﻘﺘﺳا يراﺪﻳﺎﭘ
نآ زا ﺖﻴﻤﻫا هﮋﻳو يا
رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﺳا
تاﺮﺛا . بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻲﻜﺸﺧ
ﺮﺑ ﺪﺷر نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗﺎﺑ ﻪﺸﻳر ناﺮﺒﺟ هﺪﺷ و ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا بﺬﺟ
ﻂﺳﻮﺗ بآ هﺎﻴﮔ
دﻮﺷ ﻦﻳا . ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﺑ ﻖﻴﻤﻋ ﺮﺗ نﺪﺷ ﻪﺸﻳر
،ﺎﻫ
ﻊﻳزﻮﺗ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ
ﻪﺸﻳر و ﺎﻳ ﺮﻴﻴﻐﺗ هزاﺪﻧا يﺎﻫﺪﻧوآ ﻪﺸﻳر
ترﻮﺻ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ) 7 ( نارﺎﻜﻤﻫ و دار ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا .
) 1387 ﻲﻠﻋ ﺎﻣا ،ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ غﺎﺗ هﺎﻴﮔ يور ( و يدﺎﺑآ
نارﺎﻜﻤﻫ ) 1387 ردﺰﻴﻨﺸﮔهﺎﻴﮔ ﻪﺸﻳرلﻮﻃ ﻪﻛﺪﻧدادنﺎﺸﻧ (
ﺶﻫﺎﻛﻲﻜﺸﺧﺶﻨﺗ ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ . ﺸﻴﺑ
ﻞﺻﺎﺣيرﺎﻴﺑآبﻮﻠﻄﻣﻂﻳاﺮﺷردﻞﮔ ﻞﻛدﺮﻜﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘ ﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ و ﺪﺷ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻞﮔ د
لوﺪﺟ) و3 4 ﺑ؛( ﻲﻣﺮﻈﻨ ﻪﺑيﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓداﻮﻣﺶﻫﺎﻛﻪﻛﺪﺳر
ﺖﻤﺳﻪﺑﻲﺗﻼﻴﻤﻴﺳآ داﻮﻣلﺎﻘﺘﻧاو گﺮﺑﺢﻄﺳﺶﻫﺎﻛﺖﻠﻋ ﻞﮔ ﺖﺳا هﺪﺷﺎﻬﻧآ نزو ﺶﻫﺎﻛﺐﺒﺳ ﺎﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧﺎﺑﺞﻳﺎﺘﻧﻦﻳا .
Shubhra ارﺎﻜﻤﻫو
ن ) 2004 درادﺖﻘﺑﺎﻄﻣرﺎﻬﺑﻪﺸﻴﻤﻫﺮﺑ ( .
ﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑﺰﻴﻧﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ﻣ
ﺆ ﺮﺛ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑو دﻮﺑ
ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ فﺮﺼﻣﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ترﻮﺼﺑ
ﺪﺷﻞﺻﺎﺣلﺎﻣرﺬﺑ
لوﺪﺟ) و3 5 يزﺮﺒﻳﺮﻓﺶﻳﺎﻣزآﻪﺠﻴﺘﻧ .(
) 1378 هﺎﻴﮔيور (
ردﻪﻧﻮﺑﺎﺑﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋيور نژوﺮﺘﻴﻧﺮﺛاﻪﻛدادنﺎﺸﻧﻪﻧﻮﺑﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﻨﻌﻣ ﺪﺻرد5 ﻲ
دﻮﺑ راد . Kapoor نارﺎﻜﻤﻫ و
) 2004 (
چرﺎﻗ ﻪﻧﻮﮔ ود ﺎﺑ ﻪﻧﺎﻳزار ﻲﺘﺴﻳﺰﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﻢﻫ رﻮﻄﺑ VAM ﻲﻨﻌﻣ ياﺰﺟا و دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ يراد
ﺪﺷﻪﻧﺎﻳزاردﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ .
ﻂﺳﻮﺗنﺎﻫﺎﻴﮔﺪﺷرﻚﻳﺮﺤﺗلﺎﺣﺮﻫ
يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺮﻔﺴﻤﺗا ﺖﻴﺒﺜﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا يﺮﻔﺳوﺰﻳر يﺎﻫ
رد ﻲﻳاﺬﻏﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﺳﺮﺘﺳدﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺶﻳاﺰﻓا،ﺮﻔﺳوﺰﻳرﻪﻴﺣﺎﻧ
ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺪﻴﻟﻮﺗ ،ﻪﺸﻳر سﺎﻤﺗ ﺢﻄﺳ هﺪﻨﻨﻛ
دﻮﺒﻬﺑ و ﺪﺷر يﺎﻫ
مﺎﺠﻧاﺪﺷرﻒﻠﺘﺨﻣﻞﺣاﺮﻣردنﺎﺑﺰﻴﻣهﺎﻴﮔﺎﺑﺪﻴﻔﻣﻲﺘﺴﻳﺰﻤﻫ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ ﺎﻫ
ﻪﻧاﺪﮕﻧر لﻮﻠﺤﻣ ﻲﻳﺎﻫ بآ رد
ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻖﻠﻌﺘﻣ
هداﻮﻧﺎﺧﻪﺑ ﻲﻣﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ
ﺷﺎﺑ ﻨ ﺪ ﻪﻛدادنﺎﺸﻧﺮﺿﺎﺣﻖﻴﻘﺤﺗ .
ﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓاﺎﺑ ﻲﻜﺸﺧﺶ
ﻲﻣدﺎﻳزهﺎﻴﮔرد ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآناﺰﻴﻣ -
دﻮﺷ لوﺪﺟ) 4 تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ .(
ﺰﻴﻧ ﻲﻣنﺎﺸﻧ ﻪﻧاﺪﮕﻧرﻦﻳاﻪﻛﺪﻫد
سﺮﺘﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ءاروﺎﻣ ﻪﻌﺷا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫ
،ﺶﻔﻨﺑ
ﺧ ﻦﻴﻳﺎﭘتراﺮﺣﻪﺟردوﻲﻜﺸ ﻲﻣﺶﻳاﺰﻓا
ردارهﺎﻴﮔوﺪﺑﺎﻳ
لﺎﻜﻳدار ﺮﺑاﺮﺑ ﻲﻣﺖﻈﻓﺎﺤﻣ دازآيﺎﻫ
ﺪﻨﻛ ) 37 ( ﺎﺑﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا.
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺎﻫ ﺐﻴﺳ يور ﺮﺑ ﻲﻨﻴﻣز
) 40 و ( هﺎﻴﮔ ﺰﻴﻧ
Cistus clusii )
22 ﺖﺳﺎﺘﺳار ﻚﻳرد ( ﺞﻳﺎﺘﻧﻦﻳا،ﻊﻗاو رد.
نﺎﺸﻧ ﺶﻳاﺰﻓا هﺪﻨﻫد ﺮﻴﺴﻣ
ﻲﻠﺻا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﻲﻣﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآﺪﻴﻟﻮﺗﻪﺑﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ
) 40 .(
ناﺰﻴﻣﺮﺑﺪﻳﺪﺷًﺎﺘﺒﺴﻧﺶﻨﺗﺎﺗﺶﻨﺗﺶﻳاﺰﻓاﺎﺑدادنﺎﺸﻧﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ﺒﻠﮔ
گﺮ ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﺎﻫ لوﺪﺟ)
4 ﻪﻠﻤﺟزا .(
ﺶﻘﻧ يﺎﻫ ﻢﻬﻣ ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ
زا يﺎﻫﺎﺸﻏ
يﺪﻴﺋﻮﻛﻼﻴﺗ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟو
زا نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﻮﺘﻓ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ
ﺎﻫ ﻲﻣ -
ﺪﺷﺎﺑ . Jeyaramraja نارﺎﻜﻤﻫو
) 2005 هﺪﻫﺎﺸﻣ ( ﻪﻛﺪﻧدﺮﻛ
ﺶﻨﺗ ﻢﻳﻼﻣ بآ ﺐﺒﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ﻲﻣ
رد ،دﻮﺷ
ﻲﻟﺎﺣ ﻪﻛ دﻮﺒﻤﻛ ﺪﻳﺪﺷ بآ ﺐﺟﻮﻣ ﻢﻛ ﺪﺷ ن ﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ
هوﻼﻋ ﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﺎﻣا .
ﻪﻛ ﺪﺷ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ يﻮﺘﺤﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
ﻲﻜﺸﺧ ﻲﻣﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺑﺎﻳ
.
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳﺪﺑ هﺪﻣآ ﺖﻳﺎﻜﺣ زا نآ دراد ﻪﻛ راﺪﻘﻣ و ﻦﻴﻟوﺮﭘ
يﺎﻫﺪﻨﻗ لﻮﻠﺤﻣ رد ﻂﻳاﺮﺷ ﺶﻨﺗ ﻢﻛ ﻲﺑآ ﺪﻳﺪﺷًﺎﺘﺒﺴﻧﺶﻨﺗﺎﺗ
ﺑﻪﺸﻴﻤﻫهﺎﻴﮔرد رﺎﻬ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ . ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺖﺳﺪﺑ هﺪﻣآ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﻳﺎﺳ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ )
و4 13 ﻲﻣ( ناﻮﺗ نﺎﻴﺑ
دﻮﻤﻧ ﻪﻛ ﺖﻴﻟﻮﻤﺳا ﺎﻫ رد لوزﻮﺘﻴﺳ ياﺮﺑ ﻞﻳﺪﻌﺗ رﺎﺸﻓ يﺰﻤﺳا
ﻊﻤﺠﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺪﻧا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ . ﻦﻳا هﺪﻨﻳاﺰﻓاﺪﻧور رد
راﺪﻘﻣ يﺎﻫﺪﻨﻗ
لﻮﻠﺤﻣ ﻮﺴﻤﻫ ﺎﺑ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺰﻴﻧ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﺑ
شراﺰﮔ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻨﺒﻣ ﺮﺑ طﺎﺒﺗرا ﻦﻳا ود رد ﻂﻳاﺮﺷ ﺶﻨﺗ ﻲﻣ -
ﺪﺷﺎﺑ ) 26 ( .
زا هدﺎﻔﺘﺳا و يرﺎﻴﺑآ بﻮﻠﻄﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻞﮔ هرﺎﺼﻋ راﺪﻘﻣ راﺪﻘﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑﻪﺑﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧدﻮﻛ ﺳر
ﻴ ﺪ ﺪﺟ) يﺎﻬﻟو
،3
،4 5
و 6
،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ فﻼﺧﺮﺑ .(
Jiquan نارﺎﻜﻤﻫ و
2000) هﺎﻴﮔ يور ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد ( Acer negundo
ﻪﺠﻴﺘﻧ
،ﺶﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺮﺘﺸﻴﺑ
هﺎﻴﮔ ﺲﻧﺎﺳا تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺑﺎﻳ
ﻪﺸﻴﻤﻫ هﺎﻴﮔ يور ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .
ﻢﻳﻼﻣ ﺶﺗﻪﻛ دادنﺎﺸﻧرﺎﻬﺑ )
ﻚﺘﺸﺗزاﺮﻴﺨﺒﺗﺮﺘﻤﻴﻠﻴﻣ 140
سﻼﻛ A و ﻚﺸﺧ هدﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺚﻋﺎﺑ ،(
هرﺎﺼﻋ ﺪﺷ ) 25 ( .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﺞﻳﺎﺘﻧﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻲﻣ
ﻦﻴﻨﭼناﻮﺗ ردنﺎﻫﺎﻴﮔﻪﻛﺖﻓﺮﮔﻪﺠﻴﺘﻧ
ﺎﺑ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ مﺎﮕﻨﻫ دﺎﺠﻳا
زا ﻲﺧﺮﺑ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻲﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺪﻨﻫد
؛
ﺦﺳﺎﭘ ﻦﻳاﻪﻠﻤﺟزا ﻲﻣﺎﻫ
ناﻮﺗ يﻮﺘﺤﻣ،ﻪﺸﻳرلﻮﻃﺶﻳاﺰﻓاﻪﺑ
ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ،ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ دﺮﻛ هرﺎﺷا هﺎﻴﮔ رد ﻦﻴﻟوﺮﭘ و
ﻪﻛ
ﺚﻋﺎﺑ ماود هﺎﻴﮔ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻲﻳوراد ﻨﺗ رد
ﺶ رﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ
ﺪﻳﺪﺷ هﺪﺷ رد و ﻲﻜﺸﺧ ﺮﻔﺴﻤﺗا 10
ﺰﻴﻧ يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ار ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺪﺷ هرﺎﺼﻋ ناﺰﻴﻣ وﻞﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓاﺚﻋﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ترﻮﺼﺑ
لﺎﻣرﺬﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﺶﻨﺗ رد هﺎﻴﮔ
هرﺎﺼﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ رد يا
ﺪﺣ ﻋ ناﺰﻴﻣ هرﺎﺼ
هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ بﻮﻠﻄﻣيرﺎﻴﺑآ ﺢﻄﺳرد
ﺪﺷﺎﺑﻪﺘﺷاد ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا .
ﺰﻓا ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺖﻔﮔ ﺑ ﺪﻳﺪﺷ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﻨﺗ رد هرﺎﺼﻋ ﺶﻳا
ﻞﻴﻟﺪ
هﺰﻴﮕﻧر يﻮﺘﺤﻣ ،ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧآ ﺶﻳاﺰﻓا و يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ يﺎﻫ
ﻲﻣﺢﻄﺳﻦﻳاردﻦﻴﻟوﺮﭘيﻮﺘﺤﻣ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1 ا ،ﺎﻴﻧﺮﺒﻛا . يﺎﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد نﺎﻴﻧز هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ ودﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ،.
ﻛ
،ﺖﻋارز يﺮﺘﻛد ﻪﻟﺎﺳر ،ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ و ﻚﻴﻧﺎﮔرا لواﺪﺘﻣ يزروﺎﺸ سرﺪﻣﺖﻴﺑﺮﺗهﺎﮕﺸﻧاديزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧاد،1382 .
2 ر،ﻲﮕﻴﺑﺪﻴﻣا .
،. 1379 ﺖﻓﺎﻴﻫر . ﻲﻳورادنﺎﻫﺎﻴﮔيروآﺮﻓوﺪﻴﻟﻮﺗيﺎﻫ .
،ناﺮﻬﺗ،ﺮﺸﻧنﺎﺣاﺮﻃتارﺎﺸﺘﻧا،مودپﺎﭼ،لواﺪﻠﺟ ﻪﺤﻔﺻ283
.
3
،يﺪﻴﻣا . ح
، ﺎﻳﻮﭘيﺪﺣﻮﻣ
، ف ﺎﻳﻮﭘيﺪﺣﻮﻣ,
، ش . 1390 ﺛا . نﻮﻣرﻮﻫﺮ
ﻚﻴﻠﻴﺴﻟﺎﺳ شاﺮﺧ وﺪﻴﺳا ﻲﮔﮋﻳوﺮﺑﻲﻫد
ﻪﻧاﻮﺟيﺎﻫ يﻮﺘﺤﻣوﻲﻧز
كرﻮﻬﻛ ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ لﻮﻠﺤﻣ تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ و ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،ﻦﻴﻟوﺮﭘ Prosopis farcta L.) يرﻮﺷﻂﻳاﺮﺷ رد (
وﻊﺗﺮﻣتﺎﻘﻴﻘﺤﺗ .
ناﺮﻳانﺎﺑﺎﻴﺑ نﺎﺘﺴﻣز . 18 ) 4 ( : 608 - .623 4
مﻦﻤﺛ .
، عيﺮﻬﭙﺳ گﺪﻧوﺪﻤﺣا, .
1390 ﺪﻴﻟﻮﺗوﻚﺸﺧهدﺎﻣﻊﻤﺠﺗ .
ﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣﺢﻄﺳﺖﺤﺗدﻮﺨﻧﭗﻴﺗﻮﻧژﺶﺷردرﺎﮔزﺎﺳيﺎﻫﺖﻴﻟﻮﺑﺎﺘ
كﺎﺧﺖﺑﻮﻃر ﻪﻠﺠﻣ
ناﺮﻳاﻲﺳﺎﻨﺷﺖﺴﻳز .
24 ) 3 :(
373 - 389 .
5 م ﻲﺷوﺎﭼ . مﻦﻳورآ, ج
، يﺮﻬﭼﻮﻨﻣ خيﺮﺘﻧﻼﻛ
، 1389 ﺮﺛاﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
ﻢﻳﺪﺳيﺎﻬﻧﻮﻳ،ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ،يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓيﺎﻫهﺰﻴﮕﻧرﺮﺑتﺎﻧﻮﻤﺳاژﻞﻴﺘﻣ ﺮﻠﮔ هﺎﻴﮔ رد ﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻲﺧﺮﺑ و ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ و ﮓﻧ
(Carthamus tinctorius L.) يرﻮﺷ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ
ﻪﻠﺠﻣ .
ناﺮﻳاﻲﺳﺎﻨﺷﺖﺴﻳز .
23 ) 3 :(
397 - 408 .
6 يزرد . م، ت . ا،ﺪﻧوﻼﻗ،. ف،ﻲﻟﺎﺟرو .
،. 1388 يﺎﻫدﻮﻛفﺮﺼﻣﺮﻴﺛﺎﺗ .
ﺮﺻﺎﻨﻋبﺬﺟيورﺮﺑﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ
،N
،P هﺎﻴﮔردﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋوK
ﻪﻧﺎﻳزارﻲﻳوراد Foeniculum Vulgare Mill.)
نﺎﻫﺎﻴﮔتﺎﻘﻴﻘﺤﺗ .(
