ﻴﺛﺄﺗ دﻮﻛ ﺮ ﺮﭘﻮﺳﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ وتﺎﻔﺴﻓ
ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧ ﻪﺠﻨﭘ ﺮﺑ
ﻴﺷ ﺞﻧﺮﺑ ﻢﻗرود ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻧز ﻲﻤﺷﺎﻫ ويدوﺮ
ﻲﻘﻫدﻲﻨﻴﻣا ﺪﻴﺠﻣ
،1
زﺎﺒﻛﺎﭘ ﻪﺒﻴﺴﻧ يﻮﺿر ﻲﻠﻋﺪﻴﺳ،2
3
حﻼﺻاوﺖﻋارزهوﺮﮔرﺎﻴﺸﻧاد .1 ) .ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد،يزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧاد،تﺎﺗﺎﺒﻧ
.(
2 .ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧاد،ﻲﻋارزنﺎﻫﺎﻴﮔيژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓيﺮﺘﻛديﻮﺠﺸﻧاد .
3 ﺶﻧاد . ﻪﺘﺧﻮﻣآ ي هﺎﮕﺸﻧاد،يزروﺎﺸﻛهﺪﻜﺸﻧاد،ﺖﻋارزﺪﺷراﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ .ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ
ﭼ هﺪﻴﻜ
ﻪﺑ ﻮﻧﺎﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ دﻮﻛ
ﺮﭘﻮﺳ دﻮﻛ و ﺮﻔﺴﻓ ﺮﺑ تﺎﻔﺴﻓ
ﻪﺠﻨﭘ ﻋ و ﻲﻧز ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤ يدوﺮﻴﺷ و ﻲﻤﺷﺎﻫ ﺞﻧﺮﺑ ﻢﻗر ود
ﺎﻣزآ ﻳ ﺸ ﻲ رﻮﺸﻛﺞﻧﺮﺑتﺎﻘﻴﻘﺤﺗﻪﺴﺳﻮﻣﻪﻋرﺰﻣرد ﻧزﺎﻣ ﺖﻧوﺎﻌﻣ-
ﻲﻋارزلﺎﺳ ﻲﻃ (ﻞﻣآ) نارﺪ 1393
- ﺷمﺎﺠﻧا1392 ﺶﻳﺎﻣزآ .ﺪ
ﻪﺑ كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮﺻ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
و ﻲﻤﺷﺎﻫ) ﺞﻧﺮﺑ ﻢﻗر ود لوا رﻮﺘﻛﺎﻓ .ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ 3
ﺮﻴﺷ ﺮﭘﻮﺳدﻮﻛمود رﻮﺘﻛﺎﻓ،(يدو ﻫﺎﺷﺢﻄﺳﻪﺳردﻞﭙﻳﺮﺗتﺎﻔﺴﻓ
) كﺎﺧنﻮﻣزآباﻮﺟﻒﺼﻧ،ﺪ ﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ50
ﺮﺑاﺮﺑو (رﺎﺘ
) كﺎﺧنﻮﻣزآ ﻮﻠﻴﻛ100
ﻮﻧﺎﻧمﻮﺳرﻮﺘﻛﺎﻓو (رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔ ﻪﻴﺻﻮﺗﻒﺼﻧ،ﺪﻫﺎﺷﺢﻄﺳﻪﺳردﺮﻔﺴﻓدﻮﻛ
) هﺪﺷ و1 ﮔﻮﻠﻴﻛ2 ردمﺮ
ﻪﻴﺻﻮﺗ و (يدوﺮﻴﺷ و ﻲﻤﺷﺎﻫ مﺎﻗرا ياﺮﺑ رﺎﺘﻜﻫ ) هﺪﺷ
و 2 4 (يدوﺮﻴﺷ و ﻲﻤﺷﺎﻫ مﺎﻗرا ياﺮﺑرﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ دﻮﺑ
ﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺪﻧ
تﺎﻔﺻﺮﻈﻧزا ﻒﻠﺘﺨﻣمﺎﻗراﻦﻴﺑﻪﻛدادنﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣ
ﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗ ﻲ
راد ي ﻮﺟوﺪﺻرد ﻚﻳلﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳرد .درادد
ا هدﺎﻔﺘﺳ
رﺎﻤﻴﺗزا ﺮﭘﻮﺳ تﺎﻔﺴﻓ ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧو ﻲﻨﻌﻣو ﺖﺒﺜﻣﺮﻴﺛﺄﺗتﺎﻔﺻﻲﻣﺎﻤﺗﺮﺑ
.ﺖﺷادﺪﺻردﻚﻳﺢﻄﺳ رديراد ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺗ داﺪﻌ ﻞﻛ
ﻪﺠﻨﭘ رورﺎﺑﻪﺠﻨﭘداﺪﻌﺗ، و
ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ د
دﺮﺑرﺎﻛﺎﺑيدوﺮﻴﺷﻢﻗرر مﺎﻤﺗزاهدﺎﻔﺘﺳا
دﻮﻛ ﻮﻧﺎﻧ ﺮﻔﺴﻓ و ﺮﭘﻮﺳ تﺎﻔﺴﻓ ﺪﻣآﺖﺳﺪﺑ .
هژاو :يﺪﻴﻠﻛيﺎﻫ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ
، ﻪﺠﻨﭘ
،ﻲﻧز تﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳ،ﺞﻧﺮﺑ
، ﻮﻧﺎﻧ ﺮﻔﺴﻓ
ﻪﻣﺪﻘﻣ بﻮﺴﺤﻣﺎﻣرﻮﺸﻛ ردﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳاﻲﻠﺻاتﻻﻮﺼﺤﻣ زاﻲﻜﻳﺞﻧﺮﺑ ﻣ
ﻲ ددﺮﮔ ﻪﻛ ﻢﻬﻣمﺪﻨﮔ زاﺪﻌﺑ اﺬﻏهدﺎﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ار ناﺮﻳامدﺮﻣ ﻲﻳ
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻣ ﻲ ) ﺪﻫد 2 ﺟاﻮﻣﺖﻴﻌﻤﺟﺶﻳاﺰﻓاﺎﺑﻪﻛﺖﻓﺮﺸﻴﭘلﺎﺣرديﺎﻫرﻮﺸﻛزايرﺎﻴﺴﺑﺪﻨﻧﺎﻣﺰﻴﻧناﺮﻳارد .(
ﻪ تروﺮﺿﺪﻧا ﻪﺑدراد
ﺑيزروﺎﺸﻛﺶﺨﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻴ
ﺶ ﭘزا ﻴ ﺶ اﺬﻏداﻮﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗياﺮﺑﻲﺘﺴﻳﺎﺑ اﺮﻳزدﻮﺷﻪﺟﻮﺗ ﻳ
نآﺖﻴﻔﻴﻛ ءﺎﻘﺗراوﻲ ﺗﺖﻴﻓﺮﻇ ،ﺎﻫ
ﺣﺎﺗﺪﻴﻟﻮ ﺪ
ﻞﺑﺎﻗ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ ﺮﻣا ﻦﻳا .ﺪﺑﺎﻳﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺎﻣﺮﺳ ﻳﻪ راﺬﮔ ي ﺶﺨﺑرد شورحﻼﺻاﺎﺑويزروﺎﺸﻛ
ﺎﻫ ي ﻪﺑويداﮋﻧﻪﺑ وﻲﻋارز
زاهدﺎﻔﺘﺳا
هدﺎﻬﻧ ﺎﻫ ي ﺐﺳﺎﻨﻣ يزروﺎﺸﻛ نﺎﻜﻣا ﺮﺗ
ﺬﭘ ﻳﺮ .ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫدﻮﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻟآ و
ﺮﻣا ﻲ هزو ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ زا ﻲﻧﺪﺸﻧاﺪﺟ ﻞﻣاﻮﻋ
ﻲﻣحﺮﻄﻣيزروﺎﺸﻛ ) ﺪﺷﺎﺑ
3 .( ﺑﺎﻴﺘﺳد ﻪﺑﻲﻫدزﺎﺑﺶﻳاﺰﻓاﻪﺑﻲ شور
ﺎﻫ ي نﺎﻜﻣاﻒﻠﺘﺨﻣ ﺬﭘ
ﻳﺮ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ هدﺎﺳﻪﻛ ﺮﺗ ﻳ ﻦ هدﺎﻔﺘﺳانآهار
ﻣكﺎﺧردﺎﻫدﻮﻛزاﻪﻨﻴﻬﺑ ﻲ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺑ . ترﺎﺒﻋ دﻳ ﺮﮕ ﻪﺑدﻮﻛﻪﻨﻴﻬﺑ فﺮﺼﻣ ﻴﻠﻛﺶﻘﻧ،هﺪﻨﻨﻛدوﺪﺤﻣﻞﻣاﻮﻋ زاﻲﻜﻳناﻮﻨﻋ
اﺰﻓارديﺪ ﺶﻳ
ﻲﻣ ءﺎﻔﻳاﺞﻧﺮﺑدﺮﻜﻠﻤﻋ ) ﺪﻨﻛ
4 ﻢﻫ .(
نﻮﻨﻛا ژﻮﻟﻮﻨﻜﺗﻮﻧﺎﻧ ﺋاراﺎﺑي
ندﺮﻛ ﻊﻔﺗﺮﻣﺖﻬﺟﺎﻫدﻮﻛﻮﻧﺎﻧﻪ ا
ﻲﻣرﺎﻛﻪﺑتﻼﻜﺸﻣﻦﻳ ﻮﻧﺎﻧ .ﺪﻳآ
ﺎﻫدﻮﻛ ﻪﺑ ترﻮﺻ هﺪﺷهﺎﻴﮔ بﺬﺟ ﻞﻣﺎﻛ ﻪﺑو
ﺑﻮﺧ ﺎﻫزﺎﻴﻧﻲ ﺎﻫدﻮﺒﻤﻛو
ﻲﻣﻊﻓر ارﻲﻳاﺬﻏ ي ﻧزاهدﺎﻔﺘﺳايﺎﻳاﺰﻣ زا .ﺪﻨﻛ
ﺎﻫدﻮﻛ ﻮﻧﺎ
ﻲﻣ ﻞﺣﺖﻴﻠﺑﺎﻗ،ﻻﺎﺑﺮﻴﺛﺄﺗ،ﻢﻛﺖﻤﻴﻗنﻮﭼيدراﻮﻣﻪﺑناﻮﺗ رددﺎﻳزيﺮﻳﺬﭘ
آ لﺮﺘﻨﻛوب يﺮﻳﺬﭘ
) دﻮﻤﻧهرﺎﺷاﺮﺘﺸﻴﺑ 3
.(
شوروداﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣ دﻮﻛ ﻮﻧﺎﻧ
ﺮﭘﻮﺳدﻮﻛ و ﺮﻔﺴﻓ تﺎﻔﺴﻓ
اﺰﺟاﺮﺑ ي ﻠﻤﻋ ﻜ ﺮ ﻲﻤﺷﺎﻫ ﺞﻧﺮﺑ ﻢﻗرودد ﺷو
ﻴﺮ دو ي ﺎﻣزآ ﻳ ﺸ ﻲ رد
ﻞﻣآ رد نارﺪﻧزﺎﻣ ﺖﻧوﺎﻌﻣ رﻮﺸﻛ ﺞﻧﺮﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﻮﻣ ﻪﻋرﺰﻣ لﺎﺳ ﻲﻃ
ﻲﻋارز 1393 - ﺪﺷمﺎﺠﻧا 1392 ﻣزآ .
ﻪﺑ ﺶﻳﺎ ترﻮﺻ
كﻮﻠﺑحﺮﻃﺐﻟﺎﻗ ردﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻲﻓدﺎﺼﺗﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
رد ﻪﺳ اﺮﺟاراﺮﻜﺗ .ﺪﻳدﺮﮔ
آيﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺸﻳﺎﻣز
ﻲ ترﺎﺒﻋ ﻧدﻮﺑ ﺪ ﺎﻓ :زا لوارﻮﺘﻛ
ﻲﻤﺷﺎﻫ) ﺞﻧﺮﺑﻢﻗرود ﺷو
ﻴ دوﺮ
،ﺪﻫﺎﺷﺢﻄﺳ ﻪﺳردﻞﭙﻳﺮﺗتﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳدﻮﻛمودرﻮﺘﻛﺎﻓ،(ي ﻒﺼﻧ
) كﺎﺧنﻮﻣزآ ﻠﻴﻛ50
مﺮﮔﻮ
(رﺎﺘﻜﻫرد ﺮﺑاﺮﺑ و
نﻮﻣزآ ) كﺎﺧ ﻛﻴ 100 ﺮﮔﻮﻠ م (رﺎﺘﻜﻫرد رﻮﺘﻛﺎﻓو
ﺪﻫﺎﺷﺢﻄﺳ ﻪﺳردﺮﻔﺴﻓدﻮﻛﻮﻧﺎﻧمﻮﺳ ﻪﻴﺻﻮﺗﻒﺼﻧ ،
هﺪﺷ
ودوﻚﻳ) ﻛﻴ
مﺮﮔﻮﻠ ﻪﻴﺻﻮﺗو (يدوﺮﻴﺷ وﻲﻤﺷﺎﻫمﺎﻗراياﺮﺑرﺎﺘﻜﻫرد ياﺮﺑرﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛرﺎﻬﭼ وود) هﺪﺷ
ا ﻲﻤﺷﺎﻫ مﺎﻗر
.(يدوﺮﻴﺷ و ﺎﻫدﻮﻛ
.ﺪﺷلﺎﻤﻋاكﺎﺧ نﻮﻣزآﻪﺑﻪﺟﻮﺗﺎﺑﻢﻗرﺮﻫياﺮﺑسﺎﺘﭘونژوﺮﺘﻴﻧي ﺶﻳﺎﻣزآﻦﻳا
تﺮﻛرد ﺎﻫ ﻲﻳ ﺖﺣﺎﺴﻣﻪﺑ
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ12 رﺎﻬﭼ) و (ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣﻪﺳ× ﻞﻣﺎﺷﺖﺷادﻞﺣاﺮﻣ،ﺶﻳﺎﻣزآلﻮﻃرد
،يرﺎﻴﺑآ مﺎﺠﻧاﻦﻴﺟو .ﺖﻓﺮﮔ
آﻪﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣ ﺷ مﺎﻗراﻞﻣﺎ
ﻲﻣ يدوﺮﻴﺷوﻲﻤﺷﺎﻫ ﺞﻧﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ . هزاﺪﻧاﺖﻬﺟتﺮﻛ ﺮﻫزايﺮﻴﮔ يﺮﻴﮔ
تﺎﻔﺻ ﻠﻤﻋ ﻜ ترﻮﺻدﺮ ﺖﻓﺮﮔ
ﺑ . ﻪﻧﻮﻤﻧياﺮ يﺮﻴﮔ
تﺮﻛﺮﻫزا وﻪﺷﻮﺧ10
ﺪﺷﺖﺷادﺮﺑﻲﮔﺪﻴﺳرنﺎﻣزردﺞﻧﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ80 نآﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣو
ﻪﺑﺎﻫ ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧردراﺮﻜﺗنآهﺪﻨﻳﺎﻤﻧناﻮﻨﻋ
ﺪﺷ هزاﺪﻧادرﻮﻣ تﺎﻔﺻ. :ﻞﻣﺎﺷ ﺞﻧﺮﺑمﺎﻗرا يﺮﻴﮔ
ﻪﺠﻨﭘﻞﻛ داﺪﻌﺗ
، داﺪﻌﺗ رﺎﺑ ﻪﺠﻨﭘ رو .دﻮﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋو ﺰﺠﺗنﻮﻣزآ
ﻧﺎﻳراو ﻪﻳ ﺲ
هداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻪﺴﻳﺎﻘﻣ،ﺎﻫ مﺮﻧﺎﺑﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫﺐﻳﺮﺿدروآﺮﺑو LSD
يرﺎﻣآراﺰﻓا
،SAS
ﻮﻤﻧﻢﺳر مﺮﻧﺎﺑراد راﺰﻓا
Excel
.ﺖﻓﺮﮔ
ﺚﺤﺑوﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺠﻨﭘﻞﻛداﺪﻌﺗ
زاهدﺎﻔﺘﺳا ،ﻢﻗرﻲﻠﺻاتاﺮﺛا ،دادنﺎﺸﻧ ﺞﻧﺮﺑ ﻪﺠﻨﭘﻞﻛداﺪﻌﺗﺖﻔﺻ ياﺮﺑﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺳدﻮﻛ
تﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮ و
ﻮﻧﺎﻧ
ﺮﻔﺴﻓ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻲﻨﻌﻣ ﺪﺻرد 1
راد ﻲﻣ لوﺪﺟ) ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ رد ﻢﻗر ﻲﻠﺻا ﺮﺛا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .(1
ﻲﻣيدوﺮﻴﺷ ﻢﻗرﻪﺑطﻮﺑﺮﻣﺞﻧﺮﺑﻪﺠﻨﭘﻞﻛداﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣﻲﻤﺷﺎﻫﻢﻗرﻪﺑطﻮﺑﺮﻣراﺪﻘﻣﻦﻳﺮﺘﻤﻛوﺪﺷﺎﺑ
ﻼﺘﺧاﻦﻳاﻪﻛﺪﺷﺎﺑ ف
ا لﻮﺼﺤﻣﺮﭘ ﻢﻗر ﻚﻳناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يدوﺮﻴﺷ ﻢﻗر ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ ناﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ مﺎﻗرا رد ﻲﻣ هﺪﺷ حﻼﺻ
لوﺪﺟ) ﺪﺷﺎﺑ 2
ﺶﻳاﺰﻓا .(
ﻲﻣﺞﻧﺮﺑهﺎﻴﮔردﻪﺠﻨﭘداﺪﻌﺗدﻮﺒﻬﺑﺚﻋﺎﺑﺮﻔﺴﻓدﻮﻛفﺮﺼﻣ )دﻮﺷ
5 .(
لوﺪﺟ 1 - ﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣتﺎﻔﺻ
ﺞﻧﺮﺑﻢﻗرود ﺮﻴﺛﺄﺗﺖﺤﺗ
ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧوتﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳدﻮﻛزاهدﺎﻔﺘﺳا
) تﺎﻌﺑﺮﻣﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ MS
(
ﺮﻴﻴﻐﺗﻊﺑﺎﻨﻣ تا يدازآﻪﺟرد
ﻞﻛداﺪﻌﺗ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ
رورﺎﺑﻪﺠﻨﭘ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ
Kg/ha) (
راﺮﻜﺗ 0/30 ns 2
1/46 ns
55474/07ns
ﻢﻗر A) ( 1
74**
/ 156
**
35 / 93
**
52 / 83228918
تﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳ B)
(
** 2 80 / 104
**
80 / 92
**
74 / 9372140
ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧ C)
(
** 2 9 6 / 14
**
2 5 / 12
**
/63 5928429
A×B
ns 2 57 / 0
ns 46 / 1
**
/96 462362
A×C 2
13ns
/ 0
ns 1 4 / 1
**
/96 463762
B×C
ns 4 07 / 1
ns 2 0 / 1
**
/30 317096
A×B×C
ns 4 80 /
ns 0 9 1 / 1
ns /74 44140
ﻲﺸﻳﺎﻣزآهﺎﺒﺘﺷا
34 81
/ 0 74
/ 0 /1
23874
ﺐﻳﺮﺿ ) تاﺮﻴﻴﻐﺗ cv%
( - 74
/ 5 65
/ 6 234
/ 3
و* ﺗﺮﺗﻪﺑ **
ﻴ ﻲﻨﻌﻣﺐ لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردراد و5
ﺪﺻرد1 ns، ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﻏ راد
لوﺪﺟ 2 - ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يﺎﻫﺮﺛا
تﺎﻔﺻﻲﻠﺻا ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣ
ﺞﻧﺮﺑﻢﻗرود
ﻢﻗر ﻪﺠﻨﭘﻞﻛداﺪﻌﺗ
رورﺎﺑﻪﺠﻨﭘداﺪﻌﺗ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ
(Kg/ha)
ﻲﻤﺷﺎﻫ
c 56 /
c 13 83 / 10 3535/56b
يدوﺮﻴﺷ
b 06 /
b 15 56 / 12 6018/52a
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣنﻮﺘﺳﺮﻫ رد فوﺮﺣيارادﻪﻛﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗﺪﻨﺘﺴﻫكﺮﺘﺸﻣ ﻣزآسﺎﺳاﺮﺑﺮﮕﻳﺪﻜﻳﺎﺑراد
نﻮ لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردLSD
5 .ﺪﻧراﺪﻧﺪﺻرد
لوﺪﺟ 3 - دﻮﻛراﺪﻘﻣردﻢﻗرﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛاﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﭘﻮﺳ
تﺎﻔﺴﻓ يورﺮﺑ تﺎﻔﺻ ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣنﻮﺘﺳﺮﻫ رد ﻲﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗﺪﻨﺘﺴﻫكﺮﺘﺸﻣفوﺮﺣيارادﻪﻛﻲﻳﺎﻫ
نﻮﻣزآسﺎﺳاﺮﺑﺮﮕﻳﺪﻜﻳﺎﺑراد لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردLSD
ﺪﻧراﺪﻧﺪﺻرد5
لوﺪﺟ 4 راﺪﻘﻣردﻢﻗرﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛاﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣﻪﺴﻳﺎﻘﻣ- ﺮﺑﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧدﻮﻛ
يور تﺎﻔﺻ ﻲﺳرﺮﺑدرﻮﻣ
ﻢﻗرردﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧﻞﺑﺎﻘﺘﻣرﺎﻤﻴﺗ ﻪﺠﻨﭘﻞﻛداﺪﻌﺗ
رورﺎﺑﻪﺠﻨﭘ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ
(Kg/ha)
ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧزاهدﺎﻔﺘﺳامﺪﻋ ﻢﻗر
ﻲﻤﺷﺎﻫ 22d
/
e 13 11
f /7 3057
يدوﺮﻴﺷ 44b
/
b 16 11 / 13
c 1 / 5511
ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧزاﻲﻤﻴﻧزاهدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻗر
ﻲﻤﺷﺎﻫ 66d
/
d 13 33 / 11
c 6 / 3546
يدوﺮﻴﺷ 22b
/
b 17 55 / 14
b 6 / 5724
ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧمﺎﻤﺗزاهدﺎﻔﺘﺳا
ﻢﻗر ﻲﻤﺷﺎﻫ
89c
/
c 14 44 / 12
d 2 / 4002
يدوﺮﻴﺷ 33a
/
a 18 15
a 0 / 6820
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣنﻮﺘﺳﺮﻫ رد فوﺮﺣيارادﻪﻛﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗﺪﻨﺘﺴﻫكﺮﺘﺸﻣ ﻣزآسﺎﺳاﺮﺑﺮﮕﻳﺪﻜﻳﺎﺑراد
نﻮ لﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳردLSD
5 .ﺪﻧراﺪﻧﺪﺻرد
رورﺎﺑﻪﺠﻨﭘداﺪﻌﺗ
ﻗرﻲﻠﺻاتاﺮﺛاﻪﻛ،دادنﺎﺸﻧﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗﺞﻳﺎﺘﻧ ﻮﻧﺎﻧوﻪﺗﺎﻔﺴﻓدﻮﻛزاهدﺎﻔﺘﺳا،ﻢ
ردﺮﻔﺴﻓ ﺳ ﺘﺣاﺢﻄ لﺎﻤ ﺻرد 1 ﻲﻨﻌﻣﺪ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣيﺎﻫﺮﺛا ياﺮﺑ و هﺪﺷراد لوﺪﺟ) ﺪﻳدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣيراد
ﻢﻗر ﺮﺛا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .(1 د
،رورﺎﺑ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ر
ﻲﻣ ﻪﺗﺎﻔﺴﻓدﻮﻛ مﺎﻤﺗزاهدﺎﻔﺘﺳا و يدوﺮﻴﺷﻢﻗر ﻪﺑطﻮﺑﺮﻣرورﺎﺑ ﻪﺠﻨﭘداﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛدﻮﻤﻧﺺﺨﺸﻣ ﻛو ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﻌﺗﻦﻳﺮﺘﻤ دا
ﻲﻣﻪﺗﺎﻔﺴﻓدﻮﻛزاهدﺎﻔﺘﺳامﺪﻋوﻲﻤﺷﺎﻫﻢﻗرﻪﺑطﻮﺑﺮﻣرورﺎﺑﻪﺠﻨﭘ لوﺪﺟ) ﺪﺷﺎﺑ
3 .(
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ردﻢﻗر ،ﻪﺗﺎﻔﺴﻓدﻮﻛردﻢﻗرﻞﺑﺎﻘﺘﻣيﺎﻫﺮﺛا وﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧوﻪﺗﺎﻔﺴﻓدﻮﻛ،ﺞﻧﺮﺑ ﻢﻗرﻲﻠﺻايﺎﻫﺮﺛاداد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﻳراوﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻨﻌﻣﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋﺮﺑ ﺪﺻرد ﻚﻳلﺎﻤﺘﺣاﺢﻄﺳ ردﺮﻔﺴﻓ ﻮﻧﺎﻧرد تﺎﻔﺴﻓو ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧ لوﺪﺟ) ﺖﺳاﻪﺘﺷاد راد
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .(1
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ تﺎﻔﺴﻓدﻮﻛزاهدﺎﻔﺘﺳاﻞﺑﺎﻘﺘﻣيﺎﻫﺮﺛايﺎﻫ دﻮﻛو
رﺎﺘﻜﻫرددﺮﻜﻠﻤﻋراﺪﻘﻣﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ،دادنﺎﺸﻧﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋردﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧ
ﻢﻗرردﺮﻔﺴﻓﻞﺑﺎﻘﺘﻣرﺎﻤﻴﺗ ﻪﺠﻨﭘﻞﻛداﺪﻌﺗ
رورﺎﺑﻪﺠﻨﭘداﺪﻌﺗ ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ
(kg/ha)
تﺎﻔﺴﻓزاهدﺎﻔﺘﺳامﺪﻋ
ﻢﻗر
ﻲﻤﺷﺎﻫ
78e
/ 11
d 14 / 9
2968/8f
يدوﺮﻴﺷ 33c
/ 15
c 22 / 12 5380/0c
تﺎﻔﺴﻓزاﻲﻤﻴﻧزاهدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻗر
ﻲﻤﺷﺎﻫ 56d
/ 13
c 56 / 11 3477/7e
يدوﺮﻴﺷ 56b
/ 16
56b
/ 13 5682/2b
تﺎﻔﺴﻓمﺎﻤﺗزاهدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻗر
ﻲﻤﺷﺎﻫ 44b
/ 16
78b
/ 13 4160/0d
يدوﺮﻴﺷ 11a
/ 20
a 16 / 16 6993/3a
ﻲﻤﺷﺎﻫﻢﻗرﻪﺑطﻮﺑﺮﻣرﺎﺘﻜﻫرددﺮﻜﻠﻤﻋراﺪﻘﻣﻦﻳﺮﺘﻤﻛوﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧوتﺎﻔﺴﻓدﻮﻛﻞﻛزاهدﺎﻔﺘﺳامﺎﮕﻨﻫرديدوﺮﻴﺷﻢﻗرياﺮﺑ ﻓ ﻮﻧﺎﻧوﻪﺗﺎﻔﺴﻓدﻮﻛزاهدﺎﻔﺘﺳانوﺪﺑ ﻲﻣﺮﻔﺴ
لوﺪﺟ) ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣدﺮﻜﻠﻤﻋﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑﻪﺗﺎﻔﺴﻓدﻮﻛفﺮﺼﻣمﺪﻋ .(4
هدﺎﻔﺘﺳا .دﻮﺷ
ﻮﻧﺎﻧدﻮﻛﻒﻠﺘﺨﻣﺮﻳدﺎﻘﻣزا ترﻮﺻ رد
و ﻮﻧﺎﻧدﻮﻛفﺮﺼﻣ .درادهاﺮﻤﻫﻪﺑار دﺮﻜﻠﻤﻋدﻮﺒﻬﺑوﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺗﺎﻔﺴﻓدﻮﻛ فﺮﺼﻣمﺪﻋ
ﻋ و ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ هﺪﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻪﺗﺎﻔﺴﻓ .ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ يدوﺮﻴﺷ ﻢﻗر رد ﺮﺘﺸﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤ
زايدوﺮﻴﺷﻢﻗرردﺮﺗﻻﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋﺶﻳاﺰﻓا ﺴﻧﺎﺘﭘ
ﻴ ﻞ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲﻣ ﻢﻗرندﻮﺑلﻮﺼﺤﻣﺮﭘﻞﻴﻟد ﻪﺑﺮﺗﻻﺎﺑﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲ ﺎﻫدﻮﻛفﺮﺼﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
ي
ﻪﺑارﺞﻧﺮﺑدﺮﻜﻠﻤﻋدﻮﺒﻬﺑهﺮﻔﺴﻓ درادهاﺮﻤﻫ
.
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻲﻠﻛ
ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑﻲﻤﺷﺎﻫﻢﻗرردﻪﺠﻨﭘداﺪﻌﺗﺮﺘﻤﻛﻲﻜﻴﺘﻧژﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ داﺪﻌﺗ
ﺷيدوﺮﻴﺷﻢﻗرﻪﺑﺖﺒﺴﻧﻪﺠﻨﭘ فﺮﺼﻣ،ﺪ
دﻮﻛ ﺎﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻮﻧ
بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺳاﻪﺘﺷاد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ دﻮﺒﻬﺑ رد يﺮﺗ ﺎﻗرا زايدوﺮﻴﺷ ﻢﻗر.
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻧاد ﻞﻛ داﺪﻌﺗ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و هدﻮﺑ لﻮﺼﺤﻣﺮﭘ م ي
ﻠﻤﻋﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ .درادﻲﻤﺷﺎﻫﻢﻗرﻪﺑﺖﺒﺴﻧ ﺎﻤﺗزاهدﺎﻔﺘﺳامﺎﮕﻨﻫرديدوﺮﻴﺷﻢﻗرياﺮﺑرﺎﺘﻜﻫردﻪﻧاد دﺮﻜ
ﻧﺎﻧ م و ﺮﻔﺴﻓﻮ ﻛ
ﻦﻳﺮﺘﻤ
ﻲﻣ ﺮﻔﺴﻓﻮﻧﺎﻧ دﻮﻛ زاهدﺎﻔﺘﺳا نوﺪﺑﻲﻤﺷﺎﻫﻢﻗر ﻪﺑطﻮﺑﺮﻣرﺎﺘﻜﻫرد ﻪﻧاددﺮﻜﻠﻤﻋ ﻮﻧﺎﻧدﻮﻛ زاهدﺎﻔﺘﺳا .ﺪﺷﺎﺑ
ﺴﻧاﻮﺗﺮﻔﺴﻓ دﻮﺒﻬﺑﻪﺘ
.ﺪﺷﺎﺑﻪﺘﺷادهاﺮﻤﻫﻪﺑمﺎﻗرارداردﺮﻜﻠﻤﻋ
References
1. Bindra, A. D., Kalia, B. D., Kumar, S., 2000. Effect of N- levels and dates of transplanting on growth, yield and yield attributes of second rice. Advances inAgri. Res. in India. 10:
45-48.
2. ChakerAllhosseini, R., Mohtashami, R., Owliaei, H.R., 2009. Investigating the effects of amount, source and method of Zn fertilizer application on quantitative and qualitative traits of rice of Cheram cultivar. Research in Agricultural Sciences. 5 (1): 33-43.
3. Koocheki, A., Hosseini, M., 2012. Energy efficiency in agroecoecosystems. Ferdowsi University. Mashahd, Iran. p. 328.
4. Malakooty, M.j., Kavoosy., M., 2004. Rice-balanced nutrition, Ministry of Agriculture, Department of Agriculture, p. 611.
5. Salehifar, M., Asghari, G., Peyman, S.H., Sami Zadeh, H., Dorosti, H., 2011. Effects of cropping distance, nitrogen fertilizers and phosphorus on yield and yield components of hybrid rice.
Electronics Production of Crops. 4 (2): 155-168.
Effects of nano-phosphate and superphosphate fertilizer on Tillering and seed yield of two oryza sativa varieties, Shirudi and Hashemi
Majid Amini Dehaghi 1* ,Nasibeh Pakbaz 2 ,Seyyed Ali Razavi 3
1. Assistant Professors, Faculty of Agricultural Sciences, Shahed University, Tehran, Iran. (Email :
2. Ph.D Student of Crop Physiology, Faculty of Agriculture, Shahed University, Tehran, Iran 3. Former MSc. Student, Faculty of Agriculture, Shahed University, Tehran, Iran
Abstract
This research to investigate effects of nano-phosphate and superphosphate fertilizer on Tillering and seed yield of two oryza sativa varieties, Shirudi and Hashemi in experiment Farm at Rice Research Institute-Deputy of Mazandaran (Amol) during the 2013-2014 crop year as factorial experiment in a randomized complete block design with three replications was done. The first factor was two oryza sativa varieties (Hashemi and Shiroodi), the second factor was triple super phosphate in three levels comprises control,the half of soil test(50kg) and the test of the soil(100 kg) and the third factor was nano-phosphorus fertilizer at three levels:control,half the recommended(1and2 kg per ha for Hashemi and Shiroodi) and recommended(2 and 4kg per hectare to Hashemi and Shiroodi). The results showed that the different varieties in terms of traits reviewed of significant differences in the level of one percent . And also the use ofsuperphosphate and nano-phosphate positive and significant effect on all traits in the level of one percent. The highest total number of tillers, number of fertile tillers and seed yield with the use of the application of nano-phosphate and superphosphate in Shiroodi as full consumption achieved.
Keywords: seedyield, tillering , oryza sativa, super-phosphate, nano-phosphorus.
