،ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﺔﻠﺠﻣ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ هرود
38 ةرﺎﻤﺷ ، 1
، رﺎﻬﺑ 1387
، ﺎﺤﻔﺻ ت 101 - 71
ﺮﻘﻓ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﻲﻋﺎﺳ ﺪﻤﺣا ∗∗∗∗
ﺸﻧاد رﺎﻴ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور هوﺮﮔ ﻞﻠﻤﻟا
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
9 / 12 / 85 – ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
23 / 4 / 86 (
هﺪﻴﻜﭼ : رد ،يدﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻧور ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺮﻗ ﺞﻨﭘ زا ﺶﻴﺑ لﻮﻃ
. ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﺎﻳ ﻪﺘﻓﺎﻳ هار نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ ﻦﻳﺮﺗرود ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺮﺗﺮﺑ و ذﻮﻔﻧ ،دﻮﺳ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ شﻼﺗ رد ﻪﺘﻓ و
ﻪﺑ
ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ يﺪﻴﻟﻮﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا ،يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ .
ﺖﻋﺮـﺳ رﺎﻤﻌﺘـﺳا ﺮﺼﻋ رد ﺪﻧور ﻦﻳا
دﺮﻛ اﺪﻴﭘ يا هﺪﻨﻳاﺰﻓ لﺎﺳ رد و
ﮋـﻳو ﻪـﺑ و يروﺎـﻨﻓ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ يﺎـﻫ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ زا ﺮﺛﺎﺘﻣ ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ ه
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺪﺷر ﻪﺑ ،نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد يزﺎﺳدازآ يﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ .
وﺪﺑ زا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﺶﻳاﺪﻴﭘ ﺎﺑ
ﻪـﻳﺎﻣ ار نآ ﻲـﻠﻣ يﺎـﻫ ﺖـﻣﻮﻜﺣ و ﺖـﺳا هدﻮﺑ ضرﺎﻌﺗ رد ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ ﻲﻠﻣ شﺮﮕﻧ
ﺪﻧا هﺪﻳد نﺎﺷدﻮﺧ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ .
ﻦﻳﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﻊﻧاﻮﻣ ﻦﺘﺷادﺮﺑ رد ار يدﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﮔﮋﻳو
ﻮﻣا ﻲﻠﻣ ﺖﻛﺮﺷ هدﺮﺘﺴﮔ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،يدﺎﺼﺘﻗا ر يﺎـﻫ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲـﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴـﺑ شﺮﺘﺴـﮔ و ﻲﺘﻴﻠﻣﺪﻨﭼ يﺎﻫ
،ﺖﺴﻧاد ناﻮﺗ ﻲﻣ يﺪﻴﻟﻮﺗ و ﻲﻟﺎﻣ ،يرﺎﺠﺗ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ
ﺖﺤﺗ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻤﻫ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻧور ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺎﺗ .
ﻞﻳﺪـﺒﺗ ﺮﻘﻓ هﺪﻳﺪﭘ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﻲﻳوﺮﻴﻧ ﻪﺑ ﺮﺻﺎﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻳآﺮﻓ
و ﻪﺘﺸﮔ ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺗ ﺪﻫد يرﺎﻳ ار ﺮﻴﻘﻓ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺮﺘﻤﻛ .
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻦﻳا رﺎﻨﻛ رد هدﺮـﻛ اﺪﻴﭘ شﺮﺘﺴﮔ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺑﺎﺑ زا ﺰﻴﻧ ﺎﻫ ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻲﺧﺮﺑ ،ﺎﻫ
ﺖﺳا .
يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو :
دﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ي
ﺮﻘﻓ – - دازآ ترﺎﺠﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ -
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ نﺎﻳﺮﺟ -
ﻛ بﻮـﻨﺟ و لﺎﻤﺷ يﺎﻫرﻮﺸ
- ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ –
يرﺎﻜﻴﺑ – ﻢﺴﻳروﺮﺗ – - يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻏدا تﺮﺟﺎﻬﻣ –
- رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ
* ﺲﻛﺎﻓ : 66409595
ﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻴﻤﻫ ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ ﻪﺤﻔﺻ ﻪﺑ ،ﻪﻠﺠﻣ ﻦﻴﻤﻫ رد هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻦﻳا زا ﺮﺸﺘﻨﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﺮﮕﻳد زا عﻼﻃا ياﺮﺑ ﺪﻴﻨﻛ هﺎﮕ
.
72 ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 1 ، رﺎﻬﺑ 1387
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻲﻣ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻪﻴﺣﺎﻧ زا ار فﺮﮕﺷ ﻲﻟﻮﺤﺗ ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ نﺮﻗ رد نﺎﻬﺟ رد ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻣزآ
ﺮﺘﺸﻣ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺪﺣاو يﺎﻀﻋا ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ،ﻦﻴﻣز هﺮﻛ يور ﺮﺑ ﻦﻛﺎﺳ داﺮﻓا نآ ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻛ
ﺪﻧﻮﺷ . ﻦﻳا
هزﺎﺗ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﺑ ار ﺪﻳﺪﺟ هراﺰﻫ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺮﻣا ﻲﻣ رﺎﺘﻓﺮﮔ يا
ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻞﺼﻓ و ﻞﺣ ﻪﻛ دزﺎﺳ
ﺖﺴﻴﻧ ﺮﺴﻴﻣ ﻲﮔدﺎﺳ .
ﻲﻳاﺮﮔ نﺎﻬﺟ هزﻮﺣ رد ﺰﻴﭼ ﺮﻫ زا ﺶﻴﭘ و اﺪﺘﺑا
ﺪﺷ كرد ﻲﻟﺎﻣ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ .
ﻦﻳا رد
زا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﻳاﺮﮔ نﺎﻬﺟ
ﺘﻗا تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻖﻴﻤﻌﺗ و شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ ﻲﻠﻣ يﺎﻫدﺎﺼ
ﻪﺑ و تﺎﻣﺪﺧ ،ﻻﺎﻛ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ هﮋﻳو
ﺮﻛ د . ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ و ﺐﺒﺳ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
و ﻲﺗﺎﻃﺎﺒﺗرا بﻼﻘﻧا و ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يدﺎﻳز رﺎﻤﺷ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳﺎﻴﺳ رد ﻪﻠﺻﺎﺣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﺎﻫ
يرﺎﺠﺗ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﺮﻴﺧا ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ود رد نﺎﻬﺟ ،ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ي
ﻣﺮﺳ نﺎﻳﺮﺟ و هدﻮﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ و رﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﻞﻜﺷ رد ﺪﻳﺪﺷ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و يزﺮﻣاﺮﻓ ﻪﻳﺎ
ﺖﺳا . ﻪﻧﺎﺳر يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ رد هﺪﺷ دﺎﺠﻳا تﻻﻮﺤﺗ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
،ﻲﺗﺎـﻃﺎﺒﺗرا و يا ﻲـﻳاﺮﮔ نﺎـﻬﺟ
دﻮـﺧ ﺎـﺑ
ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ياﺮﺑ ار يﺪﺷر ﻪﺑ ور ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ يزﺎﺳ
ﮓـﻨﻫﺮﻓ ،ﺎـﻫ ،ﺎـﻫ
ﺎـﻫ شزرا ﻲـﺘﺣ و
هﻮﻴﺷ روآ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫ ﺖﺳا هد
. يﺎﻫﺪـﻧور ﻦﺘﻓﺎـﻳ ﺖـﻴﻤﻛﺎﺣ ﺎـﺑ مﺎـﮕﻤﻫ ،ﻦـﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ
،يدﺎﺼﺘﻗا ﺎﻫ ﻢﻳژر
ﻲﻧﺎـﻬﺟ ترﺎـﺠﺗ نﺎﻣزﺎـﺳ نﻮـﭽﻤﻫ يﺪـﻳﺪﺟ يزﺮﻣاﺮﻓ ﻲﺳﺎﻴﺳ ي
)
(WTO
و
ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ
) (GEF
نﻮﻴﺴﻧاﻮﻨﻛ و ﺪـﺷر ﻲـﻄﻴﺤﻣ ﺖﺴـﻳز ﻲﻧﺎـﻬﺟ دﺪـﻌﺘﻣ يﺎـﻫ
هدﺮﻛ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ؛ﺪﻧا ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻤﻳﺪﻗ ي رﺎـﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎـﺳ نﻮـﭽﻤﻫ يﺮـﺗ ﻪﻌـﺳﻮﺗ و يدﺎﺼـﺘﻗا
) (OECD
ﻊﻗاو ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺘﺣ و هزﺎـﺗ تﻻﻮـﺤﺗ شﺮﻳﺬﭘ موﺰﻟ و هﺪﺷ ﺮﺗاﺮﮔ
هدﺎﻬﻧ ندﺮﮔ ار ﺪﻧا
.
ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺪـﻴﻟﻮﺗ زا ﺮﺘﺸـﻴﺑ هراﻮـﻤﻫ تﺎﻣﺪﺧ و ﻻﺎﻛ ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ ﺪﺷر ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﻞﻬﭼ رد ﺖﺳا هدﻮﺑ .
دوﺪﺣ ،ﻪﺠﻴﺘﻧ رد 20
ﺖﺳا هﺪﺷ ردﺎﺻ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻛ ﺪﺻرد .
را تاردﺎـﺻ ﻦﻳا شز
7 دوﺪﺣ يﺰﻴﭼ ﺎﻳ رﻻد نﻮﻴﻠﻳﺮﺗ 23
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻴﻟﻮﺗ شزرا ﺪﺻرد .
لﺎـﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸـﻛ
ﻂﻘﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ 30
هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﻲﻧﺎﻬﺟ تاردﺎﺻ ﺪﺻرد ﺪﻧا
.
هﺮـﻬﺑ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ترﺎـﺠﺗ ﺪﻳﺪـﺷ ﺪﺷر زا نﺎﺴﻜﻳ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ
ﺪـﻨﻣ
ﺪﻳدﺮﮕﻧ . ﻪﻧﻻﺎﺳ تاردﺎﺻ ﺪﺷر ﺢﻄﺳ رد ﻦﻴﺗﻻ يﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﺎﻴﺳآ
25 ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ 7
و 5
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﺻرد .
ﻢﻬﺳ تﺪﻣ ﻦﻳا رد ﻦﻴﺗﻻ يﺎﻜﻳﺮﻣآ 5
ﻻﺎـﻛ ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ زا ار دﻮﺧ يﺪﺻرد
ﺮﻘﻓ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ 73
ﻪﺑ ﺎﻴﺳآ هرﺎﻗ ﻢﻬﺳ ﺎﻣا ،هدﺮﻛ ﻆﻔﺣ دوﺪـﺣ زا يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ
16 ﻪـﺑ ﺪـﺻرد 27
ﺶﻳاﺰـﻓا ﺪـﺻرد
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ .
ﺎـﻨﻓ ﻪـﺻﺮﻋ رد هداﺪـﺧر فﺮﮕـﺷ تﻻﻮﺤﺗ ﻲﭘ رد ﻪـﻧﺎﻳار يرو
يا
) Technology Computer
و (
ﻞﻜﺷ ﻪﻛ ﺖﺸﮔ راﺪﻳﺪﭘ ﻲﻧﺎﻳﺮﺟ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا يﺮﻴﮔ
» ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ «
)
Global Market
ﺘﺴﺨﻧ(
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴ
دﻮﺑ نآ . ﻪﺻﺮﻋ ﻦﻴﻨﭼ رد
هدرﻮﺧ ﺖﺴﻜﺷ لود يا
ياﺮـﺑ ًادﺪـﺠﻣ ﺪﻨﺘﺴـﻧاﻮﺗ نﺎﻤﻟآ و ﻦﭘاژ نﻮﭼ يا
ﺮﺑ ﻲﺘﺣ و ﺪﻨﺑﺎﻴﺑ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ دﻮﺧ ﺎﻫ ﺖﻟود
ﺮﻓ و نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا نﻮﭼ ﻲﻳ ﻲﺸﻴﭘ يدﺎﺼﺘﻗا لوﺪﺟ رد ﻪﺴﻧا
ﺪﻧﺮﻴﮔ . ﻪـﺑ يﺰﻧوﺪـﻧا و ﺪﻨﻫ ،ﺎﻴﺳآ ﺮﺒﺑ رﺎﻬﭼ ،ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد لﻮﺤﺗ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﻢﺸﭼ درﻮﺧ . هزﺎﺗ ﻲﻧﺎﻌﻣ ،تﻻﻮﻘﻣ و ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ ﻦﻳا رد
ﻲﻣ يا يﺪﻳﺪﺟ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﺪﻨﺑﺎﻳ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻞﻀﻌﻣ ﺪـﻧدﻮﺒﻧ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺤﻣ ناﺪﻨﭼ ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ ﺪﻧور
. دﻮـﺒﻧ رد ﻪـﻜﻧآ ﺮـﺑ ندوﺰـﻓا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ
ﻲﻣﺮﺑ نﺎﻨﭼ و هدﻮﻤﻧ ﻞﻴﻤﺤﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ وﺮﻤﻠﻗ ﺮﺑ ار دﻮﺧ عزﺎﻨﻣﻼﺑ ﻪﻄﻠﺳ يراد
ﺪـﻳآ
ﻪﺟاﻮﻣ دﻮﺧ تﺎﻴﺣ راﺮﻤﺘﺳا ياﺮﺑ هﺪﻨﻳآ نﺮﻗ رد يﺪﺟ ﻲﺗﻼﻀﻌﻣ ﺎﺑ ،ضرﺎﻌﻣ دﺮﺧ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻪﻛ ﺪﻧا
.
هدﺎﺳ ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺮﺗ
ﺖﻠﻋ يﺎﻫ ﻲﻨﻣاﺎﻧ )
Insecurity Causes
ﺟ نﺎﻳﺮﺟ رد (
ﻲﺗرﻮﺻ و ﻞﻜﺷ ،نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬ
ﻲﻣ ﺮﮕﻳد ﺪﻨﺑﺎﻳ .
(Alvarado, 1991)
ﻪﺻﺮﻋ رد ﻪﻛ ﻲﺗﻻﻮﺤﺗ حﺮﻃ ياﺮﺑ رﺎﺑ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ هژاو ﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﺪﻳﺪﭘ يدﺎﺼﺘﻗا ي
ﺖﺸﮔ حﺮﻄﻣ ،دﻮﺑ هﺪﻣآ .
نﻮـﭽﻤﻫ يﺮﮕﻳد تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﺚﺣﺎﺒﻣ قﺎﻴﺳ ﺮﺑ و نآ زا ﺲﭘ
يدﺪـﻌﺘﻣ ﻞـﻠﻣ ﺮـﻴﮕﻨﻣاد ﻪـﻛ ﻢﺴﻳروﺮﺗ و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ قﺎﭼﺎﻗ ﻲﻣﺎـﻤﺗ ﻲـﻨﻌﻳ ؛ﺖـﻓر رﺎـﻛ ﻪـﺑ دﻮـﺑ
هﺪﻳﺪﭘ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ و هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ،ﻲﻠﻣ يﺎﻫزﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻈﺣﻼﻣ نوﺪﺑ ﺪﺳر
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ . ﻪﺑ
ضرﺎـﻌﺗ رد ﻪـﻧﺎﻳاﺮﮔ ﻲﻠﻣ ﻲﺷﺮﮕﻧ ﺎﺑ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﺶﻳاﺪﻴﭘ وﺪﺑ زا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻃﺎﺧ ﻦﻴﻤﻫ ﺖﻣﻮﻜﺣ و ﺖﺳا هدﻮﺑ هﺪﻳد نﺎﺷدﻮﺧ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ ﻪﻳﺎﻣ ار نآ ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧا .
ﻢﻬﻣ ﺗ ﻦﻳﺮ ار دﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻣ
فﺬﺣ رد ناﻮﺗ رﻮـﻣا ﻲـﻠﻣ ﻊـﻧاﻮﻣ
ا ،يدﺎﺼـﺘﻗ رد
هدﺮﺘﺴﮔ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ ﺖﻛﺮﺷ
ﻦﻴﺑ شﺮﺘﺴﮔ و ﻲﺘﻴﻠﻣ ﺪﻨﭼ ي ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﺎـﻫ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ و ﻲﻟﺎـﻣ ،يرﺎـﺠﺗ ي
ﺖﺴﻧاد ﺪﻴﻟﻮﺗ و
ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻤﻫ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻧور ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ
.
ا ﻲﻜﻳ ﺮﻘﻓ هﺪﻳﺪﭘ ﻪﻔﻟﺆﻣ ز
ﺎﻫ ﻳ اد راﺮـﻗ دﺎﺼـﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ ر
،د
ﻞﻜﺷ وﺪﺑ زا هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ﻊـﻣاﻮﺟ رد ار مدﺮـﻣ زا ﻲﺸـﺨﺑ هراﻮﻤﻫ يﺮﺸﺑ تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ يﺮﻴﮔ
ﻪﺘﺷاد دﻮﺧ ترﺎﺳا رد يﺮﺸﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ و
ﺶﻜﻤﺸﻛ ،تﺎﺿرﺎﻌﺗ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺄﺸﻨﻣ ﻲﻧﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ و ﺎﻫ
ﺎـﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﻢﻏﺮﻴﻠﻋ هزوﺮﻣا ﻫ نﺮﻗ
ﺎ ﺮﻤﻋ زا ﻪﻛ يدﺎﻤﺘﻣ ي ﺎﻫ نﺪﻤﺗ
ﻲﻣ يﺮﺸﺑ دﻮﺟﻮﻣ ي زﺎـﺑ ،درﺬﮔ
74 ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 1 ، رﺎﻬﺑ 1387
ﻪﺸﻳر هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ﻢﻫ
ﺖﺳا ﻦﻴﻣز هﺮﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ زا ﻢﺠﻨﭘ ﻚﻳ دوﺪﺣ ﺮﻴﮕﻨﻣاد راد .
رد ﺮﻘﻓ ﺎـﻫ لﺎﺳ ي
زﺎﺑ درﻮﻣ ﺮﻴﺧا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻒﻳﺮﻌﺗ
.
قوﺪﻨـﺻ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻪـﻛ لوا ﺖـﻓﺎﻴﻫر ،دراد دﻮـﺟو صﻮﺼـﺧ ﻦـﻳا رد ﻲﺳﺎﺳا ﺖﻓﺎﻴﻫر ود ﻦﻴﺑ ﺑ ،لﻮﭘ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻲﻣ ﺢﻳﺮﺼﺗ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ نﺎﻣزﺎﺳ و ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎ
دﻮﺟﻮﻣ فﺎﻜﺷ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ
نﺎﻴﻣ
» ﺎﻫاراد « و
» ﺎﻫراﺪﻧ « ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﻛ مود ﺖﻓﺎﻴﻫر رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﺶﻫﺎﻛ لﺎﺣ رد صﺎﺧ يﺪﻧور ﻲﻃ
نﺎﮔرا و ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺪـﻴﻛﺄﺗ ﻲـﻣ ددﺮـﮔ فﺎﻜـﺷ ﻪـﻛ
نﺎﻴﻣ دﻮﺟﻮﻣ
» اﺮﻘﻓ « و
» ناﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ «
ﻪﺑ هدﺮﺘﺴﮔ لﺎﺣ رد ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ رﻮﻃ نﺪﺷ ﺮﺗ
ا ﺖﺳ .
،ﺖـﺳا هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ ﺮﻘﻓ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ رد ،ﻚﻳرﻮﺌﺗ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﻲﺠﻳﺎﺘﻧ زا ﻲﻜﻳ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻲﻧاﺮﮕﻧ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻞﻠﻤﻟا
ﺪﻧراد ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ .
ﻪـﻛ دﻮـﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺳﺎﺳا لاﺆﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ شﻼﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد :
» ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺮﻘﻓ هﺪﻳﺪﭘ ﺮﺑ دﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ
«
ار ﺮﻘﻓ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ ﺖﺴﻳروﺮﺿ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،ﺚﺤﺒﻣ ﻪﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ ﻲﻤﻧ
ناﻮﺗ
ترﺪـﻗ ،داد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﺪﻌﺑ زا ًﺎﻓﺮﺻ
) Power
( ﮓـﻨﻫﺮﻓ ،
) Cultur
ﺖﺴـﻳز ﻂﻴـﺤﻣ و (
) Environment
ﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻞﻴﺧد و ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ (
ﻲﻣ ع ﺷﺎﺑ ﻨ ﺪ .
ﺎﻫ ﺖﻟود ياﺮﺟا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ درﻮﻣ رد بﺎﺨﺘﻧا ترﺪﻗ زا
ﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺪـﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ي
.
ﻪﻓﺮﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ،يدﺎﺼﺘﻗا زﺎﺑ يﺎﻫرد ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ،ﺖﺑﺎﻗر هﺰﻴﮕﻧا دﺎﺠﻳا ،ﺎﻫ
ﻪـﻛ ﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا مﺎﺠﻧاﺮﺳ و ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺖﺳا ﺮﻘﻓ ﺶﻫﺎﻛ يﺎﻨﺑﺮﻳز و ﻪﻳﺎﭘ ،ﺪﻣﺎﺠﻧا
.
ﺎﻔﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻘﻓ و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻢﻴﻫ
:
نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
) Globalization
(
ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺪﺷ مﺎﻏدا لﺎﺣ رد ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ،نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا و ﻊﻣاﻮﺟ .
ﻦﻳا ﺎـﻫ ماﺪﻗا و
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪﺻﺮﻋ رد بﻼﻘﻧا زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ و فﺬـﺣ ،ﺶﻫﺎﻛ ،ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ يﺎﻫ
نﺎﺴﻤﻫ ﺎﻳ ﻪﻓﺮﻌﺗ يزﺎﺳ
ﻳﺎﻣﺮﺳ نﺎﻳﺮﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ،يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ تﺮﺟﺎـﻬﻣ نوﺰﻓا زور يﺎﺿﺎﻘﺗ و ﻪ
ﻲـﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . يﺪﻧور ﻦﻴﻨﭼ
» نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
«
Globalization)
( ﻲﻣ هﺪﻴﻣﺎﻧ دﻮﺷ . مﻮـﻬﻔﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﻞﻳذ رد
هﺎﮔﺪﻳد زا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻢﻳزادﺮﭘ :
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ مﻮﻬﻔﻣ
» نﻮﺴﻠﻧ «
) Nelson
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻧﻮﮕﻨﻳا (
:
» ترﺎﺒﻋ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺳا
ا ﻦﻴﺑ هدﺮﺘﺴﮔ ﺪﻧور ز
ﺒﺗرا نﺪﺷ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺎ
و تﺎﻃ ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ يدﺎﺼـﺘﻗا ي
ﺮﻘﻓ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ 75
ﻲﻣ ار نآ دﺎﺼﺘﻗا هزﻮﺣ رد ﻪﻛ يرﺎﺠﺗ و
ﺖﻘﻓاﻮﻣ رد ناﻮﺗ
ﻪﻣﺎﻧ ﻦﻴـﺑ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
ﺶﻳاﺰـﻓا و ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﻦﻴﺑ ترﺎﺠﺗ ناﺰﻴﻣ هدﺮﺘﺴﮔ دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺪﺷر و ﻲﻠﻠﻤﻟا
. «
ﺲﻛﺎﻛ تﺮﺑار
) Robert cox
( ﻲﻣ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻒﻳﺮﻌﺗ رد ﻮﮔ
ﺪﻳ :
» ﻲـﮔﮋﻳو ﺎـﻫ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺪـﻧور ي
ترﺎﺒﻋ نﺪﺷ ا
ﺪﻧ ﻦﻴﺑ زا ﻦﻴـﺑ ﺪـﻳﺪﺟ رﺎﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ ،ﺪﻴﻟﻮﺗ نﺪﺷ ﻲﻠﻠﻤﻟا زا تﺮﺟﺎـﻬﻣ ﺖـﻛﺮﺣ ،ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﻲﻣ اﺪﻴﭘ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻳﺮﺟ رد ﻪﻛ ﺪﻳﺪﺟ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻂﻴﺤﻣ و لﺎﻤﺷ ﻪﺑ بﻮﻨﺟ دﻮﺷ
.«
(Cox, 1986,
204)
ﺖﻟﻮﺷ ترآ نﺎﺟ هﺎﮕﻧ زا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
» ﺖﻟﻮﺷ ترآ نﺎﺟ
«
) Jan Aret Scholte
ﻲـﻣ نﺪـﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ زا هدﺮﺘﺴﮔ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺞﻨﭘ ﻪﺑ (
دزادﺮـﭘ .
ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار رد نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ زا كﺮﺘﺸﻣ رﻮﺼﺗ ﻦﻴﻟوا
نﺪﺷ ﻲﻠﻠﻤﻟا )
Internationalization
ﻲـﻣ (
ﺪـﺷﺎﺑ .
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻤﻠﻛ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا رد
) Global
ﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﻦﻴـﺑ رد ار يزﺮﻣاﺮﻓ ﻂﺑاور ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻔﺻ ﻞﻣﺎﺷ (
ﻲﻣ ﺢﻴﺿﻮﺗ
نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ و ﺪﻫد )
Globalization
ﻲﮕﺘﺴـﺑاو و ﻲﻧﺎـﻬﺟ تﻻدﺎـﺒﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ (
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
1.
ﻲﻋﻮـﻧ ﻪﺑ ار نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻴﻣود
» يزﺎـﺳدازآ «
) Liberalization
ﻲـﻣ (
ﺪـﻧاد . عﻮـﻧ ﻦـﻳا
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ يﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﺖـﻣﻮﻜﺣ ﻂـﺳﻮﺗ هﺪـﺷ راﺮـﻗﺮﺑ ﻊﻧاﻮﻣ نآ رد ﻪﻛ دﻮﺷ رﺎـﻨﻛ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻪﺘﺷاﺬﮔ دﻮﺷ
.
نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻴﻣﻮﺳ ﺎﺑ يوﺎﺴﻣ
» نﺪﺷ ﺮﻴﮕﻤﻟﺎﻋ «
) Universalization
( ﺖﺳا . ﻊﻗاو رد زا
نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﺮﮕﻳد داﺮﻓا ﻪﺑ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ و فاﺪﻫا رﺎﺸﺘﻧا ياﺮﺑ يﺪﻨﻳاﺮﻓ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . ﺎــﺑ ار نﺪــﺷ ﻲﻧﺎــﻬﺟ مرﺎــﻬﭼ ﻒــﻳﺮﻌﺗ
» نﺪــﺷ ﻲــﺑﺮﻏ «
) Westernization
( نﺪــﺷ نرﺪــﻣ ﺎــﻳ
)
Modernization
ﺑ (
ﻪ ﺐﻟﺎﻗ رد صﻮﺼﺧ
»آ نﺪﺷ ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣ
«
) Americanism
( ﻲﻣ ﺎﺘﺳار ﻚﻳ رد ﺪﻧاد
2.
1 - ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد
» ﺖﺳﺮﻴﻫ لوﺎﭘ «
(Paul Hirst) و
» نﻮﺴﭙﻣﺎﺗ مﺎﻫاﺮﮔ «
(Graham Thompson) ﺮﺑ ار نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﺪـﻧا هد راﺮﻗ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ درﻮﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﻲﻟﺎﻣ يراﺬﮔ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ترﺎﺠﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ور و هﺪﻤﻋ تﺎﻧﺎﻳﺮﺟ ﺐﺴﺣ .
رد
ﻪﺸﻳﺪﻧا و مﺎﻴﭘ ،ﺖﻴﻌﻤﺟ هدﺮﺘﺴﮔ ﺖﻛﺮﺣ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ عﻮﻧ ﻦﻳا دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻳد ﺰﻴﻧ
.
2 - ﻪﺘﻴﻧرﺪﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﺘﺧﺎﺳ يﺎﻳﻮﭘ راﺰﺑا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺪﻳد ﻦﻴﻨﭼ ﺎﺑ )
و ﻲـﻳاﺮﮔ ﺖﻌﻨـﺻ ،ﻲـﻳاﺮﮔدﺮﺧ ،ﻢﺴـﻴﻟﺎﺘﻴﭘﺎﻛ
يرﻻﺎﺳ ناﻮﻳد (
يﺎـﻫ شزرا و ﻦﻴﺸـﻴﭘ يﺎـﻫ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻛ ددﺮﮔ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد رﺎﺸﺘﻧا ياﺮﺑ
دﺮﺑ ﻲﻣ ﻦﻴﺑ زا رﻮﻛﺬﻣ ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻲﻃ ار ﻲﻣﻮﺑ .
76 ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 1 ، رﺎﻬﺑ 1387
مﻮﻬﻔﻣ درﻮﻣ رد ﻢﺠﻨﭘ ﺮﻈﻧ
» نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ «
ناﻮﻨﻋ
» ﻲﺑ نﺪـﺷ ﻦﻴﻣزﺮﺳ
«
) Deterritorialization
ار (
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺪﻴﻛﺄﺗ درﻮﻣ
ﺪﻫد . ﻲﻳﺎـﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد لﻮﺤﺗ و ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺮﻴﺒﻌﺗ ﻦﻴﻨﭼ ﺎﺑ
قﻼﻃا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ددﺮﮔ ﻲﻣ
هﺎﮕﻧ زا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ. ﺮﻠﺳﻮﻫ دﺮﮔ
:
ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ
» ﺮﻠﺳﻮﻫ دﺮﮔ «
) Gerd Hausler
( ﻦﻴـﺑ يﺎـﻫرازﺎﺑ ﺶـﺨﺑ ﺮﻳﺪـﻣ رد ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﻦﻴﺑ قوﺪﻨﺻ ﺖﺳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ هﺪﻤﻋ ﻞﻣﺎﻋ رﺎﻬﭼ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد لﻮﭘ ﻲﻠﻠﻤﻟا
. ) ،يﺮﻬﺸﻤﻫ
19 دادﺮﻣ 1382 ص ، 7 (
1 - ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺎﻫ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ
يﺮﺗﻮﻴﭙﻣﺎﻛ و ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ي
ﻦﻳا ﺎﻫ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺷ ﺐﺟﻮﻣ
ﻊﻤﺟ ﺮﻣا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪ
ياﺮـﺑ تﺎـﻋﻼﻃا ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻪـﻳﺰﺠﺗ و يروآ
ﺖﻛﺮﺷ نﺎﺳآ ﺎﻫرﻮﺸﻛ تﺎﻣﺎﻘﻣ و رازﺎﺑ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ دﻮﺷ ﺮﺗ
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ هزاﺪﻧا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و لﺮﺘﻨﻛ ،يﺮﻴﮔ
ﺑ ﺰﻴﻧ ار ﻲﻟﺎﻣ ﻚﺴﻳر ﻪ
ﻞﻬﺳ ﺐﺗاﺮﻣ ﻲﻣ ﺮﺗ
ﺪﻨﻛ .
2 - ﻲﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
رﺎﻨﻛ رد ،ﻲﻠﻣ يﺎﻫرازﺎﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺎﻫ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ
ي ﺖﺳد ﻪﺑ ﻣآ ،تﺎـﻋﻼﻃا يژﻮـﻟﻮﻨﻜﺗ رد هﺪ
ﻲﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﺎﻫزﺮﻣ يﻮﺳاﺮﻓ رد ار ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ كﺮﺤﺗ
ﺪﻨﻛ . ﻞﻳاوا رد ﻪﻛ تﺎﻣﺪﺧ و ﻻﺎﻛ ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ
ﻪﻫد 1990 ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻪﺑ 3
/ 2 ﻎﻟﺎﺑ رﻻد نﻮﻴﻠﻳﺮﺗ ﺪﺷ ﻲﻣ
زﺮﻣ زا نﻮﻨﻛا ، 8
ﺖـﺳا ﻪﺘﺷﺬﮔ رﻻد نﻮﻴﻠﻳﺮﺗ .
(World Bank Report: sep. 2003)
3 - رد ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫرازﺎﺑ يزﺎﺳ دازآ ﻲﻠﻣ ﺢﻄﺳ
و ﻲﻟﺎـﻣ يروآﻮـﻧ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ،ﻲـﻠﻣ يﺎﻫرازﺎﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ و تﺎﻋﻼﻃا يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﻲﻤﺋاد يﺎﻘﺗرا ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﺎﻫزﺮﻣ يﻮﺳاﺮﻓ رد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ كﺮﺤﺗ دزﺎﺳ
.
4 - ﻲﻟﺎﻣ ﻪﻄﺳاو تﺎﻣﺪﺧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻪﺿﺮﻋ نﺎﻴﻣ ﺖﺑﺎﻗر
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تارﺮﻘﻣ ﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﻪﻄﺳاو ي و ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻬﺴﺗ نﺎﻬﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺐﻠﻏا رد يﺮﮔ
ﻦﻳا هﺪـﺷ ﻲﻜﻧﺎـﺑ ﺮـﻴﻏ ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﺶﻳاﺪﻴﭘ و رازﺎﺑ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ دورو ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا
ﻲﺘﺣ ﻪﻛ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺖﻛﺮﺷ
ﺎﻫ مﺮﻧ ،ﻲﺗاﺮﺑﺎﺨﻣ ي هﺪـﻨﻨﻛ ﻪـﺿﺮﻋ ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ و يراﺰﻓا
هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻟﺎﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺧﺮﺑ
ًﻼﺒﻗ ﻪﻛ ﺪﻧا ﻚﻧﺎﺑ ﻂﺳﻮﺗ
ﻪﺿﺮﻋ ﺎﻫ ﺪﺷ ﻲﻣ
.
ﺮﻘﻓ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ 77
ﺮﻘﻓ مﻮﻬﻔﻣ )
Poverty (
ژاو رد ﺮﻘﻓ ﻲﻧﺎﻧﻮﻳ ه
) Aporia
ﺖـﺳا ﻦﺘـﺷاﺪﻧ ﻲﻳﺎﺟ ﻪﺑ هار ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ (
. ) ، لوﺎـﭘ 1374 ص ، 80 ﺮـﻘﻓ (
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ،يدﺎﺼﺘﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﻞﻣﺎﺷ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
. ﻢﻴﺴـﻘﺗ رد يﺪـﻨﺑ
هژاو ود ﻪﺑ ﺮﻘﻓ
» يدرﻮﻣ ﺮﻘﻓ «
و
» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺮﻘﻓ «
ﻲﻣ درﻮﺧﺮﺑ
ﻢﻴﻨﻛ . ﻲـﻠﻴﻠﻗ هﺪـﻋ ﻊﻣاﻮﺟ زا ﻲﺧﺮﺑ رد
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﻘﻓ رﺎﺘﻓﺮﮔ )
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ (
نآ ﻪﺑ ﻪﻛ
» يدرﻮﻣ ﺮﻘﻓ «
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ،دﻮـﺷ ﺎـﻣا
ﻲﻣ ﺮﺑ رد ار ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺖﻳﺮﺜﻛا ﺮﻘﻓ ﻪﻛ ﻪﺘﻓﺎﻴﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ و بﻮﻨﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺪﻫﺎـﺷ ،دﺮﻴﮔ
» ﺮـﻘﻓ
ﻲﻣﻮﻤﻋ « ﻢﻴﺘﺴﻫ .
نارود ﻪﺳ يﺎﻫ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻧﺎﮔ
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺪﺷ
ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ جﻮﻣ ﻪﺳ يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻈﻧ زا رد ﻪـﻛ ﺖﺳا هدﺎﻬﻧ
ﻪﻔﻗو ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ ود عﻮﻗو مود جﻮﻣ ﺎﺑ لوا جﻮﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا رد يا
.
ﺎﻫ جﻮﻣ ترﺎﺒﻋ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺳ ي ا
زا ﺪﻧ :
نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ لوا جﻮﻣ ـ ﻒﻟا )
1870 ﺎﺗ 1914 (
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ هرود ﻦﻳا رد
ﻲـﻨﻌﻳ يدرﻮﻧﺎـﻳرد ﻢﺘﺴـﻴﺳ رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺖـﻬﺟ ﻪﺑ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ يﺎﻫ
ﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺲﭙﺳ و رﺎﺨﺑ ﻲﺘﺸﻛ ﻪﺑ ﻖﻳﺎﻗ ﻞﻳﺪﺒ ﺎﻫ ﺖﺧﻮﺳ
ﻲﻠﻴﺴﻓ ي )
ﺖﻔﻧ ( ﻦﻴﻳﺎﭘ و ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻠﻤﻋ
ﻪﻓﺮﻌﺗ نﺪﻣآ ﺖﻘﻓاﻮﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
ﻞـﻠﻣ نﺎـﻴﻣ ار ترﺎـﺠﺗ ﻖﻧور ﺰﻴﻧ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ـ ﺲﻴﻠﮕﻧا ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﺧﺎﺳ رﺎﻜﺷآ ﺮﺘﺸﻴﺑ ار نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻳاﺰﻣ و ﺪﻳدﺮﮔ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﭘورا .
نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ لوا جﻮﻣ رد تﺮﺟﺎﻬﻣ هﺪﻳﺪﭘ يرﻮـﻃ ﻪﺑ ﺖﺷاد يدﺎﻳز ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫدﺰﻤﺘﺳد ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﻢﻟﺎـﻋ طﺎـﻘﻧ ﺮﻳﺎـﺳ ﻪﺑ ژوﺮﻧ و ﺎﻴﻟﺎﺘﻳا ،ﺪﻨﻟﺮﻳا زا رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻪﻛ 32
، 28 و 10
رﺎـﻛ يوﺮـﻴﻧ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد و دوﺰﻓا ﻚﻟﺎﻤﻣ ﻦﻳا رد هﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ناﺮﮔرﺎﻛ دﺰﻤﺘﺳد ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﺪﺻرد ﻛ ،ﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا ،ﻦﻴﺘﻧاژرآ نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺮﺟﺎﻬﻣ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار ﺎﻫدﺰﻤﺘﺳد ﺢﻄﺳ ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ادﺎﻧﺎ
22 ،
15 ، 15 و 8 داد ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد .
ﻲﻣ ﻊﻗاو رد
ﺖـﻴﻤﻫا رﺎـﻛ يوﺮـﻴﻧ تﺮﺟﺎـﻬﻣ ﻪـﻛ دﺮـﻛ ﺎﻋدا ناﻮﺗ
دراد ﺎﻫدﺰﻤﺘـﺳد ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار رد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ نﺎﻳﺮﺟ ﺎﻳ ترﺎﺠﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ .
(World Bank
Repart, 2002)
ﻲﻠﻣ يﺎﻴﺣا
نﺎﻬﺟ رد ﻲﻳاﺮﮔ )
1945 - 1914 ( زا ﺎﺴﻣ ﺋ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻞ ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻣ
. نارود لﻮـﻃ رد
ود ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻧور ﻪﻣادا ﻢﻏﺮﻴﻠﻋ ﮓﻨﺟ
مﻮﺳ ﻚﻳ ﻪﺑ نآ ﻲﻳﺎﻳرد عﻮﻧ ﻞﻴﻠﻘﺗ و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ يﺎﻫ
خﺮﻧ ﺐﻘﻋ ﻲﻋﻮﻧ ،ﻦﻴﺸﻴﭘ يﺎﻫ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ يرﺎﺠﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد دﺮﮔ
ددﺮﮔ ﻲﻣ .
78 ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 1 ، رﺎﻬﺑ 1387
ﻢﺘﺴﻴﺳ مود و لوا ﻲﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ لﻮﻃ رد و ﻢﺘﺴﻴﺑ نﺮﻗ رد ﻦﻴﺑ و ﻲﻟﻮﭘ يﺎﻫ
ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ زا ﺮﺛﺆﻣ
ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﺎﻫرﻮﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻤﮔردﺮﺳ ﺐﺟﻮﻣ و ﺪﻨﺘﻓر .
ﺎـﻫ ﺖﻟود ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﻪـﻛ ﺪﻧﺪـﺷ رﻮـﺒﺠﻣ
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺐﻴﺳآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ار ﻲﻳاﺮﮔ ﺪـﻧﺮﻴﮕﺑ ﺶﻴـﭘ رد يدﺎﺼـﺘﻗا يﺎﻫ
ﻪـﻛ ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد
ﺪﻧدﺮﻛ ذﺎﺨﺗا ار ﻲﻠﺧاد يﺎﻫرازﺎﺑ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ .
مواﺪﺗ و ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ
نﺎـﻬﺟ رد ﻲﺘﻳﺎـﻤﺣ ي
ﻋ ﻲﻋﻮﻧ ﺐﺟﻮﻣ ﺐﻘ
ﻦﻴﺑ ترﺎﺠﺗ رد دﺮﮔ ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻠﻠﻤﻟا
.
لﻮﻃ رد لﺎﺳ ﺎﻫ و ﻢﺴﻴﻟﺎﻧﻮﻴﺳﺎﻧ يﺎﻴﺣا ي ﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺰﻴﻧ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫرازﺎﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ي
ﻢﻴﺧو ﻦﻴﺑ ترﺎﺠﺗ زا ﺮﺗ
دﻮﺑ ﻞﻠﻤﻟا . ،ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ روﺪـﺻ زا يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ ياﺮﺑ ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺜﻛا
لﺮﺘﻨﻛ ﻮﺸـﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا و ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻊﺿو ار يﺪﻳﺪﺷ ﻲﺗﺎﻴﻟﺎﻣ يﺎﻫ ﻪﻌـﺳﻮﺗ لﺎـﺣ رد يﺎﻫر
ﻲﻫﺪﺑ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺰﻴﻧ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺖﺧادﺮﭘزﺎﺑ ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫ .
ﻪـﻫد ﺮﺧاوا رد 1950
ﻲﻟﺎـﻣ ﺮﻳﺎـﺧذ
ﻪـﺑ ﻲـﻨﻌﻳ ﺖـﻓﺎﻳ ﻞـﻴﻠﻘﺗ ﺎـﻬﻧآ يﺎﻫﺪﻣآرد ﻞﻛ ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺟرﺎﺧ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻠﻴﺧ ﻲﻤﻗر
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ زا ﺮﺗ ﺎﻫ لﺎﺳ
ﻪﻫد ي 1870 نﺪـﺷ ﻲﻧﺎـﻬﺟ لوا جﻮـﻣ زا ﻞﺒﻗ ﻲﻨﻌﻳ
ﺪﻴﺳر .
نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ مود جﻮﻣ ـ ب )
1945 ﺎﺗ 1980 (
قﻮﻓ ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ مود جﻮﻣ دﻮﺑ بﻮﻠﻄﻣ هدﺎﻌﻟا
. تﺎـﻴﻟﺎﻣ فﺬﺣ يﺎـﻫ
ﺪـﺑﺎﻳ شﺮﺘﺴـﮔ رﺎﻴﺴﺑ عﻮﻨﺼﻣ يﺎﻫﻻﺎﻛ لدﺎﺒﺗ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ ﺐﺟﻮﻣ ﻚﻟﺎﻤﻣ ﻦﻳا دﻮﺧ ﻦﻴﺑ رد يرﺎﺠﺗ .
ﻲﺻﻮﺼﺧ رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ ـﻴﻤﻫا ﻲﺘﻌﻨـﺻ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﻴﺑ رد يزﺎﺳ
ﺐـﺟﻮﻣ اﺮـﻳز دﺮـﻛ اﺪـﻴﭘ ﺖ
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷ و ﻲﻗﺮﺗ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا
يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﺪـﻣآرد يﺎﻘﺗرا نآ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ
دﻮﺑ ﻚﻟﺎﻤﻣ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ .
رد ﻚﻟﺎﻤﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا تﺎﺠﻧﺎﺧرﺎﻛ و ﻊﻳﺎﻨﺻ لﺎﻘﺘﻧا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ جﻮﻣ نارود رد ﺑ رد ﻊﻳﺎﻨﺻ ﻦﻳا ﻂﻘﻓ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ ﺎـﺑ ﻲﻃﺎـﻘﻧ ﻪـﺑ لﺎﻤﺷ يﺎﻫرﻮﺸﻛ دﻮﺧ ﻦﻴ
ﺖﻓﺎﻳ لﺎﻘﺘﻧا ﻦﻴﻳﺎﭘ دﺰﻤﺘﺳد .
ﻪﻫد رد لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ 1950
زا ﺎﻜﻳﺮﻣآ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ﻲﻓﺎﺑ ﻪﭼرﺎﭘ ﻊﻳﺎﻨﺻ
هﺮـﻬﺑ ياﺮـﺑ رﻮﺸـﻛ ﻦـﻳا بﻮـﻨﺟ ﻪـﺑ دﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﺎﻫدﺰﻤﺘﺳد ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﻗﺮﺷ لﺎﻤﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ زا يرادﺮـﺑ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻦﻴﻳﺎﭘ دﺰﻤﺘﺳد .
ﻪﻫد رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﺻﻮﺼﺧ دﺎﺼﺘﻗا 1950
نآ زا ﺲـﭘ نارود ﻞﻛ رد و
ﺑ ﻪ دﻮﺑ ﻪﺘﺴﻫآ ﮓﻨﻫآ و ﺪﺷر ﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﺒﺴﻧ رﻮﻃ .
) ﻧﺮﺑ ﺮ ، 1381 ص ، 104 (
ﺖﺷاد دﻮﺟو يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ،لوا جﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد مود جﻮﻣ لﻮﻃ رد .
1 - لﺎﻤﺷ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ رد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺮﺑاﺮﺑ .
ﺮﻘﻓ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ 79
2 - بﻮﻨﺟ و لﺎﻤﺷ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ رﺎﻴﺴﺑ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ .
3 - ﺑ كﺪﻧا يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ بﻮﻨﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ دﻮﺧ ﻦﻴ
.
ﻪﻫد ﺮﺧاوا ﺎﺗ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ و ﺖﺷاﺪﻧ يﺮﻴﻴﻐﺗ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ مود جﻮﻣ لﻮﻃ مﺎﻤﺗ رد ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳا 1970 ﻪﻫد ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻨﭽﻤﻫ دﻮﺑ ﺎﻣﺮﻔﻤﻜﺣ نآ زا ﺶﻴﭘ يﺎﻫ
.
ﻪﻫد زا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻳﺪﺟ جﻮﻣ ـ ج 1980
نﻮﻨﻛﺎﺗ )
مﻮﺳ جﻮﻣ (
ﻪﻫد دوﺪﺣ زا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻳﺪﺟ جﻮﻣ 1980
ﺖﺳا هﺪﺷ عوﺮﺷ .
ا رد هوﺮـﮔ هرود ﻦـﻳا ياﺪﺘﺑ
هﺪﻤﻋ ﻪـﺑ و ﺪـﻧﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ دراو يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ زﺮﻃ ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يا
ﻲﻣ شﻼﺗ رد بﻮﻨﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﺰﻴﻧ ﺎﻬﻧآ لﺎﺒﻧد ﺪﻧدﺮﮔ ﻪﻨﺤﺻ ﻦﻳا دراو ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ
. ﻦـﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ
ياﺮﺑ نآ ﺲﻜﻋﺮﺑ و ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يداﺪﻌﺗ ياﺮﺑ ﺪﻣآرد ﺶﻳاﺰﻓا و ﺮﻘﻓ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻧور ﻲﻜﻟﺎـﻤﻣ
ﺮﮕﻳد ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . نﺎﻤﻫ مود جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﻦﻴﺑ تﺮﺟﺎﻬﻣ ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪﻛ رﻮﻃ
ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ نﺎـﻳﺮﺟ و ﻲﻠﻠﻤﻟا
تروﺮـﺿ ترﺎـﺠﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا و رﺎﺘﺧﺎـﺳ رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ رﺎـﻨﻛ ﺮﻴﺧا نارود رد ﺎﻣا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻢﻛ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳا هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﻴﻤﻫا ﺎﻬﻧآ يدﻮﺟو .
دراد ﻲﭘ رد ار ترﺎﺠﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ مﻮﺳ جﻮﻣ ﻣ
ﻢﻬ ﻦﻳﺮﺗ جﻮـﻣ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ
ﻲﻣ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد مﻮﺳ
دوﺪﺣ ﺎﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻳا ﺪﻧاﻮﺗ
3 ﺎﺑ ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﻖﻓﻮﻣ رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺮﻔﻧ درﺎﻴﻠﻴﻣ هﺮﻬﺑ
و ناواﺮـﻓ رﺎـﻛ يوﺮـﻴﻧ زا يﺮـﻴﮔ
نازرا ﻲﺘﺑﺎﻗر زﺎﻴﺘﻣا عﻮﻧ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺧ )
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ (
و ﻊﻳﺎﻨﺻ يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ تﺎﻣﺪﺧ
ﺪﻨﺑﺎﻳ رﻮﻀﺣ .
ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﺮﮕﻳد ﻢﻬﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ تﺎﻣﺪﺧ و ﻻﺎﻛ تاردﺎﺻ ﻢﺠﺣ ﻲﺳﺎﺳا ﺶﻳاﺰﻓا
ﺎـﻬﻧآ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . ﺐـﺟﻮﻣ ﺎﻫدﺰﻤﺘـﺳد رﺎﺸﻓ و ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ رد لﻮﺤﺗ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ مﻮﺳ جﻮﻣ لﻮﻃ رد
ﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ تﺮﺟﺎﻬﻣ گرﺰﺑ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺸﮔ .
نﻮـﭼ ﻲﻌﻴـﺳو يﺎﻫرﻮﺸـﻛ درﻮـﻣ رد
نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ﻲﻣ ﻦﻴﭼ و
لﻼـﺧ رد ﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﻦـﻳا ﻲﻠﺣﺎـﺳ يﺎﻫﺮﻬﺷ يﻮﺳ ﻪﺑ تﺮﺟﺎﻬﻣ ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﺗ
دﻮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻧور .
ﺮﻘﻓ و ﺎﻫﺪﻣآرد ﺮﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ مﻮﺳ جﻮﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ لﺎﻤﻋا و تﺎﻣﺪﺧ و ﻊﻳﺎﻨﺻ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ دورو آرد ﻊﻳزﻮﺗ و ﺮﻘﻓ عﻮﺿﻮﻣ ،ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ نﺎﻳﺮﺟ و تﺮﺟﺎﻬﻣ ﺪﻧور ﺮﺑ ﻪﻌـﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻞﺧاد رد ار ﺪﻣ
80 ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 1 ، رﺎﻬﺑ 1387
ﺖـﺳا هداد راﺮـﻗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﺤﺗ ًﻼﻣﺎـﻛ ،ار ﺎـﻬﻧآ ﻦﻴﺑ رد و ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد و ﻪﺘﻓﺎﻳ .
ﺎـﻫ ﺖـﺳﺎﻴﺳ ي
ﺖـﺳا ﺮﺛﺆﻣ ﺪﻣآرد ﻊﻳزﻮﺗ ﺮﺑ ﻢﻫ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮﻴﻏ ﻲﻠﺧاد يدﺎﺼﺘﻗا .
يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﻦﻴـﺑ رد
نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ،مود و لوا جﻮﻣ زا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺐﺴﻛ و ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻪﻣادا
ﺑﻪ لﺎﺳ نﺎﻳﺎﭘ رد ﻪﻛ يرﻮﻃ 1995
رد نآ ﻒﺼـﻧ زا ﺮـﺘﻤﻛ ﻪـﺑ رﻮﻛﺬـﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ رد يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ
لﺎﺳ 1960 ﺖﻓﺎﻳ لﺰﻨﺗ .
ﻪـﻫد ﻦﻴـﺑ ﻪﻠـﺻﺎﻓ رد ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺎﻣا 1960
ﺎـﺗ 1980
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺐﻘﻋ ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﻳاﺰﻓا يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺢﻄﺳ .
ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا زا ﻲﺸﺨﺑ
ﻦﻳا رد تﺮﺟﺎﻬﻣ نﺎﻳﺮﺟ ندﺮﻛ دوﺪﺤﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ لﺎﺳ
ﺎﻫ ﺮﺑ ﻲـﻣ ددﺮـﮔ ﺖـﻬﺟ ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ يراﺪـﻘﻣ ؛
ﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺖﺧادﺮﭘ و ﻲﺗﺎﻴﻟﺎﻣ ي
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ .
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺮﺑ يروﺮﻣ ﺎﺑ ﻲﻣ مﻮﺳ جﻮﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﻲﻧﺎﻬﺟ مﻮﺳ جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﻪﻛ دﺮﻛ ﺎﻋدا ناﻮﺗ
د ﻖﻠﻄﻣ ﺮﻘﻓ زا نﺪﺷ دراد ﻪـﻣادا نﺎﻨﭽﻤﻫ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺎﻣا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﻛ نﺎﻬﺟ ر
. نﺎـﻳﺮﺟ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻲﻣ تﺮﺟﺎﻬﻣ
ﺮـﻜﻓ و ﻪﺸـﻳﺪﻧا و ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ،ترﺎـﺠﺗ نﻮـﭼ يرﻮـﻣا ﻖﻳﺮﻃ زا ار نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪـﻨﻴﻣز بﻮﻨﺟ و ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺎﻫدﺰﻤﺘﺳد ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ و ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻞﻴﻬﺴﺗ
و ﺮـﻘﻓ يﺎـﻫ
درادﺮﺑ نﺎﻴﻣ زا ار ﻲﺘﺳﺪﮕﻨﺗ .
) اﺪﺒﻋ ،ﻲﻜﻠﻤﻟ 1382 (
يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫﺪﻧور
رد ﺎﻫ لﺎﺳ ي 1950 ﺎﺗ 1990 ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﺎـﺠﻧآ ﺎﺗ ﻲﻳﺎﭘورا يﺎﻫﻮﺸﻛ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺪﺷر
نﺎﻤﻫ و هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﻖﻴﻤﻋ ﻲﻓﺎﻜﺷ نﺎﻬﺟ نﺪﺷ راﺪﻳﺪﭘ ﺪﻫﺎﺷ ،ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
يﺎﻫ
ﻢﺸﭼ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻲﻧﺎﻬﺟ زاﺪﻧا )
مﻮﺳ و مود ،لوا نﺎﻬﺟ (
ﻲﻣ ﻢﻴﺷﺎﺑ . ﺪﻳﺎـﺷ ﭻﻴـﻫ دﻮـﺟو
ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ياﺮﺑ ﻲﻧاور ﺚﻴﺣ زا يدﺎﺼﺘﻗا فﺎﻜﺷ هزاﺪﻧا ﻪﺑ ﻲﺘﺴﺴﮔ ﻲﺨﻳرﺎـﺗ تﻻﻮـﺤﺗ زا يرﺎﻴﺴـﺑ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮕﻧ يﺎﺟ ﺮﺑ ءﻮﺳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا –
) نﻮـﭽﻤﻫ
بﻼﻘﻧا ﺎﻫ شرﻮﺷ – يﺮﻴﮔرد و ﺎﻫ ﺎﻫ
( ﺪﻧراد ﺖﺴﺴﮔ ﻦﻳا رد ﻪﺸﻳر .
ﺶﻨـﺗ ﺎﺘـﺳار ﻦﻴـﻤﻫ رد يﺎـﻫ
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺜﻣ – و رﻻد شزرا ﺎﻳ ﺖﻔﻧ ﺖﻤﻴﻗ صﻮﺼﺧرد ًﻼ -…
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ار دﺮـﻛ كرد ﺮﺘﻬﺑ ناﻮﺗ .
ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻃﺎﺧ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ناﺮﮔ
» ﻪﺘﻓر ﺖﺳد زا ﻪﻫد
«
) Lost Decade
( يﺮـﻴﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﻳ
» ﻪﺘﻓر ﻒﻛ زا ﻞﺴﻧ
«
) Lost Generation
ﺐﻘﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ ار (
ﻪـﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ﺎﻳ هﺪﻧﺎﻣ
ﻲﻣ يزﺎﺳﺮﻄﺧ نﻮﻧﺎﻛ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﻛ ﺪﻨﻧاد
» ﻲﻨﻣاﺎﻧ « ﺎـﺑ ﻪـﻛ ؛ﺖـﺳا هدروآ نﺎـﻐﻣرا ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ار راﺪﻳﺎﭘ
ﻦﻜﻤﻣﺎﻧ نآ ﻊﻓر ﺎﻳ نآ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺪﺷر ﻪﺑ ور ﺪﻧور ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ .
ﺮﻘﻓ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ 81
و زاﺮـﻓ ﻦﻳﺮﺘﻜﭼﻮـﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا حﺮﻄﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﻴﻨﻣا رد ﻢﻬﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ نﻮﭽﻤﻫ يدﺎﺼﺘﻗا تﺎﺒﺛ رﻮﻃ ﻪﺑ ،نآ رد يدوﺮﻓ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺘﻴﻨﻣا تﻻدﺎﻌﻣ ﺮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
. ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻃﺎﺧ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ا رد و هدﻮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ﻳ
،ﻲﻧﺎـﻬﺟ ناﻮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا هرﺎﺑ ﻦ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ يرﺎﻴﺴﺑ ناراﺪﻓﺮﻃ ﻪﻐﺒﺻ ﺎﺑ
يدﺎﺼﺘﻗا يا
ﻲﻣ هﺪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ دﻮﺷ
.
ا ﺎﺑ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ لﺎﺣ ﻦﻳ تﺎﻌﺒﺗ ﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻪﻛ ﺪﺷر ﻪﺑ ور ﺮﻘﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﻣﺰﻋ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﻞﻛ ياﺮﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ﻞﻜﺷ ،دور
.
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎﺑ ﻲﻤﺳر يﺎﻫرﺎﻣآ ﻖﺑﺎﻄﻣ )
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎﺑ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ (
دوﺪﺣ 3 / 1 ﺮـﻔﻧ درﺎﻴﻠﻴﻣ
لﺎﺳ رد 1993
» ﺮﻴﻘﻓ ًﻼﻣﺎﻛ «
هدﻮﺑ ﺪﻧا . ﺑ هﺪـﻨﻫدﺰﻴﻴﻤﺗ يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺎـﻳ اﺮﻘﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ﻚﻴﺘﻠﭘﻮﺋژ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎ
و ﻦﺳ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ نﻮﭼ يﺮﮕﻳد ﻲﻣ …
ﻞـﻴﻠﺤﺗ رد ﻪـﻛ ﺖـﻓﺎﻳ ﺖـﺳد ﻲـﻤﻬﻣ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻣآرﺎﻛ رﺎﻴﺴﺑ نﺎﻬﺟ ﺖﻴﻌﺿو .
هﺪﻳﺪﭘ يﺎﻫ ﻒﺳﺄﺗ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﺮـﻴﻣ و گﺮـﻣ نﻮـﭼ يﺰـﻴﮕﻧاﺮﺑ
ءﻮﺳ ﺎﻳ دﻮﺒﻤﻛ ،نﺎﻛدﻮﻛ ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ ،ﻪﻳﺬﻐﺗ
ﻪﺑ ز يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪـﻧﺎﺧرﺎﻛ رد نﺎـﻛدﻮﻛ ﺎـﻳ نﺎﻧ
و ﺎـﻫ
…
هدﺮﻛ ﺪﻳﺪﻬﺗ ار ﻢﻟﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يدراﻮﻣ زا ًﺎﻣﺎﻤﺗ ﺪﻧا
. ) ،يرﺎﺨﺘﻓا 1380 (
ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺲﻴﺳﺄﺗ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ
هزﺎﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ي
ﺖﺳا يا
ﻪــﺑ ﺎــﻬﻧآ زا ﻪــﻛ
» هوﺮــﮔ ﻪــﻘﻄﻨﻣ يﺎــﻫ يا
« ﻲــﻣ دﺎــﻳ دﻮــﺷ . وﺮــﮔ ﻦــﻳا ه
يدﺎﺼــﺘﻗا يﺎــﻴﻓاﺮﻐﺟ ،ﺎــﻫ
) Geo - economic
ﻦـﻳا زا و ﻪﺘﺧﺎـﺳ لﻮﺤﺘﻣ ار نﺎﻬﺟ (
هزﺎـﺗ ﻲـﺘﻴﻨﻣا تﻻدﺎـﻌﻣ ور لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ ار يا
ﻲﻣ ﺪﻧروآ . ﺮﺑ ﻎﻟﺎﺑ ﻲﻤﻬﺳ ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ًﻼﺜﻣ 40
ﻞﻳﺪـﺒﺗ ًﻼـﻤﻋ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ زا ﺪﺻرد
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا هزﻮﺣ رد ﻢﻬﻣ ﻲﺒﻄﻗ ﻪﺑ صﻮﺼﺧ رد ﻢﻜﺣ ﻦﻴﻤﻫ و
» ﺎـﺘﻔﻧ «
The North
Ameican Free Trade Agreement (NAFTA)
رد ﻲﻌﺳ ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا نﻮﭽﻤﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا قدﺎﺻ ﺰﻴﻧ ،
دراد ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﻜﺒﺷ رد ﺮﺛﺆﻣ رﻮﻀﺣ .
ﺰﻴﻧ ﺎﻴﺳآ رد
» نآ ﻪﺳآ « رد ﻲﺸـﻘﻧ ﻦﻴﻨﭼ يﺎﻔﻳا ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻣ
ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺣ رد يﺮﮕﻳد ي
ﻞﻜﺷ ل ﻲﻣ يﺮﻴﮔ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎﭘورا يﻮﮕﻟا ياﺮﺟا ﻲﭘ رد تﺪﺷ .
ﻦﻴـﺑ ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪـﺑ ﺮـﮔا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﻳا ﺎـﻫ نﺎﻣزﺎـﺳ
ي
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ يا ﺖﻴﻌـﺿو دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و رﻮﺑﺰﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﺐﻳﺮﺿ ﺶﻳاﺰﻓا ﻊﻄﻗ رﻮﻃ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ار ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا .
ﺖﺑﺎﻗر ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﺎﻣا ﻣ ﺢﻄـﺳ ﻪﺑ ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﻪـﻘﻄﻨ ءﺎـﻘﺗرا يا
ﻦﻳا ﻦﻴﺑ يﺪﻳﺪﺷ يﺎﻫدرﻮﺧﺮﺑ ﺮﻈﺘﻨﻣ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﺑﺎﻳ نﺎﻣزﺎﺳ
ﺎﻫ ﺮـﻴﮕﻨﻣاد نآ ﻲـﻔﻨﻣ ﻲﺘﻴﻨﻣا تﺎﻌﺒﺗ ﻪﻛ دﻮﺑ
ﺎﺴﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫﺪﻧور ،ﻪﻜﻧآ ﻪﺻﻼﺧ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻴﻠﻛ ﺋ
ﺖﺳا ﻲﻤﻬﻣ ﻞ
اراد ار ﺖﺴﺨﻧ ﺖﻳﻮﻟوا ،هﺪﻨﻳآ نﺎﻬﺟ هرادا رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
.
(Aslund, 1995)
82 ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 1 ، رﺎﻬﺑ 1387
ﺮﻘﻓ ﺖﺴﺴﮔ ﺎﻨﻏ و
ﻲﻧﺎﻬﺟ هدﺮﺘﺴﮔ رد يدﺎﺼﺘﻗا تﻼﻜﺸﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻨﻏ و ﺮﻘﻓ ﺖﺴﺴﮔ ﺪـﺷﺎﺑ ﻲـﻣ
ﺪـﺷر ﺎـﺑ ﻪـﻛ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ شﺮﺘﺴﮔ و ﻖﻤﻋ ﻪﻜﻠﺑ هﺪﺸﻧ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﺖﻴﻌﻤﺟ هﺪﻨﻳاﺰﻓ .
ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا
ﺮﻳﻮﺼـﺗ ،ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﻦـﻳا ﻪﺑ ﻞﻴﻧ رد ﻊﻣاﻮﺟ و داﺮﻓا ناﻮﺗ ﺶﻫﺎﻛ ًﻼﺑﺎﻘﺘﻣ و ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ًﻼﻣﺎﻛ دﺰـﻧ ﺖـﻴﻣوﺮﺤﻣ ﺲـﺣ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ود نآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﻛ هدروآ ﺪﻳﺪﭘ ار ﻲﮔﺪﻧز زا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ
ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻧﺎﻬﺟ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ زا يرﺎﻴﺴﺑ .
لدﺎﻌﻣ ﻲﻤﻗر ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا 3
/ 1 ار ﺮـﻔﻧ نﻮـﻴﻠﻴﻣ
لﺎﺳ رد 1993 ﺺﺧﺎﺷ لﻮﻤﺸﻣ ﻪﻛ هدﺮﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يﺎﻫ
» ﻖﻠﻄﻣ ﺮﻘﻓ « ﻲﻣ ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ لﺎـﺳ ﺮﻫ و ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻪﻓﺎﺿا ﺎﻬﻧآ داﺪﻌﺗ ﻣ
ددﺮﮔ ﻲ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺻﺎﺧ يﺎﻨﻌﻣ ياراد ،
شرﻮﺷ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺮﮔ
نآ ﻞﻗاﺪﺣ ﻲﻨﻣاﺎﻧ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
. لﺎﻤﺷ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ فﺎﻜﺷ ﻞـﺑﺎﻗ ﻢـﺠﺣ صﺎﺼﺘﺧا و بﻮﻨﺟ –
ﻦﻴﺘﺴـﺨﻧ ،بﻮـﻨﺟ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﺖـﻴﻣوﺮﺤﻣ و لﺎﻤﺷ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ ﺎﻫﺪﻣآرد و تﺎﻧﺎﻜﻣا زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ا هﺪﺷ هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ شراﺰﮔ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺖﺳ
. ﻲﻨﻣاﺎـﻧ ،عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﻴﻣود زا ﻲـﺷﺎﻧ يﺎـﻫ
راﺬﮔ نارود ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
ﺖﻴﻌـﺿو ﻪـﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو ﻚﻳ زا راﺬﮔ ياﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ؛
ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ،هزﺎﺗ ور نﻮـﭽﻤﻫ و هﺪﺷ ناﺮﺤﺑ رﺎﭼد ،زﺎﻴﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻴـﺳ يداﺪـﻌﺗ ﺎـﺑ
ﻲﺑ ﻪﺑ ﻲﻗﺮﺷ يﺎﭘورا يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﺮﮕﻳد
ﻲﻣ رﺎﺘﻓﺮﮔ ﻲﺗﺎﺒﺛ
ﺪﻨﻳآ . ﺒﻋ ﻪﺑ نﺎﻳﺮﺟ ﺎﺑ ﻲﻳﻮﺴﻤﻫ ﺮﮕﻳد ترﺎ
هرﺎﭘ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا
ﻲﺑ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ دراﻮﻣ زا يا
ددﺮـﮔ ﻲـﻬﺘﻨﻣ ناﺮﺤﺑ و ﻲﺗﺎﺒﺛ .
ﻦﻴﻣﻮـﺳ
عاﺰﻧ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا يﺎﻫ
ﺪـﻨﻳآﺮﻓ ﻪـﻜﻨﻳا و دراد هرﺎـﺷا ﻲﺘﻌﻨﺻ و ﻪﺘﻓﺎﻳ
هﺪﻨﻳاﺰﻓ زﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﻲﻣ ،دراد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ يا
ﻮﺗ ﻪﺑ ﺪﻧا ﻪﻧﻮﮔ ﺖـﺑﺎﻗر زا ﻲﻤﻟﺎـﺳﺎﻧ يﺎﻫ
ﻊﻓﺎـﻨﻣ ياﺪـﻓ ﻪﻌـﺳﻮﺗ لﺎـﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸـﻛ زا ﻲﺧﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﻓﺎﻨﻣ نآ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻪﻛ دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫﻮﺸﻛ ددﺮﮔ ﻲﻣ
. ،نآ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻲـﻔﻨﻣ يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘ و يرﺎـﻜﻴﺑ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺖـﻟﺎﺣ ﻦﻳا رد
فﺮﺼﻣ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﻲﺑ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﻲﻳاﺮﮔ
ﻃﺎﻨﻣ رد ﻲﻨﻣاﺎﻧ و ﻲﺗﺎﺒﺛ نﺎﻬﺟ زا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻖ
ﺪﻧﺰﺑ ﻦﻣاد .
رد ﺎـﻣا ﺖـﺳا ﻲﺘﻛرﺎﺸـﻣ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻚﻳ يدﺎﻳز ﺪﺣ ﺎﺗ و حﻮﺿو ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﭼﺮﮔا
مﺎﻈﻧ و ﺖﺳا ﻢﻈﺘﻨﻣﺮﻴﻏ و نوزﻮﻣﺎﻧ ًﻼﻣﺎﻛ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ نﺎـﻨﭽﻤﻫ يدﺎﺼـﺘﻗا ﻪﺘﻓﺮﺸـﻴﭘ يﺎـﻫ
ﻲﻣ فﺮﺼﻣ ار نﺎﻬﺟ تاﺪﻴﻟﻮﺗ زا ﻲﮔرﺰﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﻢﻬﺳ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ
.
يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ نﺎﻬﺟ
ﻲﻳاﺮﮔ ﻲﺘﺣ زﻮﻨﻫ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻞـﻣﺎﻛ رﻮـﻃ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻻﺎﺑ ﺪﻣآرد ﺎﺑ يﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا ياﺮﺑ
ﺖﺴﻴﻧ هﺪﺷ .
ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
هﺪـﻴﭽﻴﭘ رﺎﻴﺴـﺑ بﻮـﻨﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ دﺮﻛ ﺎﻋدا ناﻮﺗ ﺮـﺗ
اﺮﻳز ؛ﺖﺳا ﻲﻳاﺮﮔ نﺎﻬﺟ
لﻮـﺤﺗ و ﺮـﻴﻴﻐﺗ شﻮﺨﺘـﺳد ار ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻠـﺻا ﻞﻣاﻮﻋ تﺪﺷ ﻪﺑ
ﺮﻘﻓ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ 83
ﻲــﻣ دزﺎــﺳ . ﻪــﻜﻨﻳا مود نﺎــﻬﺟ–
ﻲــﻳاﺮﮔ ﻘﺘــﺳا ﺮــﺑ ﻪــﻧﻮﮕﭼ رد ﻪﻌــﺳﻮﺗ لﺎــﺣ رد لود ﻲﺒﺴــﻧ لﻼ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻠﻣ يراﺬﮔ ؟دراﺬﮔ
ﺮﻘﻓ ﺮﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲﻣ ار ﺮﻘﻓ ﺮﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ دﺮـﻜﻳور ﻚـﻳ و ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ًﻼﻣﺎﻛ هﺎﮔﺪﻳد ود زا ناﻮﺗ
داد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ لﺪﺘﻌﻣ و ﻪﻧﺎﻴﻣ .
) ،ﻲﻧﺎﻴﻛ 1380 (
ﻒﻟا ﻲﻳاﺮﮔاو ﺖﻓﺎﻴﻫر –
و ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻲـﻤﻧ نﺎﻴﻣ زا ﺮﻘﻓ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﻳاﺮﮔا
دور . ﻲﻠـﺻا ﺪـﻴﻛﺄﺗ
ﺖﺳا راﻮﺘﺳا يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺑ ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻦﻳا .
ﻲﻠـﺻا ﺖـﻛﺮﺣ هﺎﮔﺪـﻳد ﻦـﻳا ناراﺪـﻓﺮﻃ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ
يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻤﺳ ﻪﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺖـﻠﻣ نﺎـﻴﻣ ﺎﻫ
دراد ﺶﻳاﺮـﮔ ﻖﻃﺎـﻨﻣ و داﺮـﻓا ،ﺎـﻫ .
ﺠﻳا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ فﺎﻜﺷ دﺎ
هﺪـﻳدﺮﮔ ﺎـﻴﻧد ﺮـﻴﻘﻓ و ﻲﻨﻏ ﺶﺨﺑ ود رد يدﺎﺼﺘﻗا ﻖﻴﻤﻋ يﺎﻫ
ﺖﺳا . نﺎﻴﻣ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ رد ﻚﻳژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺎﻫ ﺖﻟود
هوﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ و ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﻢﻬﺳ ﺎﻫ
.
ترﺪﻗ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻦﻳا ﺰﺟ ﻲﺗﻻﻮﺤﺗ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺠﻴﺘﻧ ،ترﺎـﺠﺗ يﺎـﻴﻧد ﺮـﺑ ﻂﻠﺴـﺗ ﺎـﺑ گرﺰﺑ يﺎﻫ
هﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا
ﺎﺗ ﺪﻧا ﺶﻳاﺰـﻓا و لﺎـﻤﻋا ياﺮـﺑ ﻲﺒـﺳﺎﻨﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻪﺑ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﻪﻄﻠﺳ ﻲﺒﻠﻃ دﻮﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ نﺎﻧآ يﺎﻫ .
(Amin, 1996)
ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ نﺪـﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ﻖﺒﻃ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲﻤﻧ ﺮﻘﻓ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﺰﻴﻧ نآ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪﻜﻠﺑ ،دﻮﺷ
ﺪﻨﻛ .
– ب ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺖﻓﺎﻴﻫر
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺖﻓﺎﻴﻫر نﺎﻴﻧﺎﻬﺟ ﻪﻤﻫ ياﺮﺑ ار ﻲﺒﺴﻧ هﺎﻓر نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻢﺘﺣ رﻮﻃ
ﻲﻣ نﺎﻐﻣرا ﻪﺑ
ﻪﺸﻳر ار ﺮﻘﻓ و دروآ
ﻲﻣ ﻦﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ . رد دﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ناراﺪﻓﺮﻃ
ﻮﺧ رﺎﻴﺴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ﻊﻣاﻮﺟ رد ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺪﺷر دﺎﺠﻳا ش
ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴـﻫ روﺎـﺑ ﻦـﻳا ﺮـﺑ و ﻦﻴﺑ
شﺮﺘﺴﮔ هار زا ﻲﻠﻣ يﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ،ﻪﻌـﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ نآ لﺎﻘﺘﻧا و يروﺎﻨﻓ
شﻼﺗ و ﻲﻟﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻊﻳﺮﺳ لﺎﻘﺘﻧا ﺎﻫ ﺖﻛﺮﺷ
ﻦﻳا ،دﻮﺧ رازﺎﺑ ﻢﻬﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ﻲﻠﻣاﺮﻓ ي ﺎﻫ ﺖﻟود
ﻲﻣ ﻲﺘﺣار ﻪﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ وﺮﺑور ﻲﺗرﺪﻗ نﺎﻨﭼ ﺎﺑ ار
ار ﺎـﻬﻧآ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﺎﺸﻓ مﺎﻤﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻮﺗ ،ﻲﺟرﺎﺧ ﻲﻟﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﻮﺳ ﻲﻳاﺮﮔاو يﻮﺳ ﻪﺑ ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر نا
ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺎﻫ ﺖﻟود ﻻﺎـﺑ ار رﻮـﺑﺰﻣ ي
84 ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، هرود 38 ، ةرﺎﻤﺷ 1 ، رﺎﻬﺑ 1387
ﻲﻣ ،ﻲﺗاردﺎـﺻ يﺎـﻫرازﺎﺑ ﻪـﺑ ﻲـﺳﺮﺘﺳد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺮﻨﻫ ،يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻳاﺰﻣ نﺎﻧآ ﻪﺑ و دﺮﺑ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻨﻳﺰﻫ رد ﺶﻫﺎﻛ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﻨﻴﻣز رد عﻮﻨﺗ دﺎﺠﻳا و ﺎﻫ
ﺪﻴﺸﺨﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ار يراﺬﮔ .
) ،ﺎـﻧزور
1378 ( ﻦﻳا زا ﻖﻳﻮﺸﺗ ﻦﻤﺿ رﻮﺑﺰﻣ ﺖﻓﺎﻴﻫر ور ﺖﻟود
ﺎﻫ ﻣد ﺮﻴﺴﻣ رد ﻦﺘﺷادﺮﺑ مﺎﮔ ﻪﺑ ﻮ
لﺎﻘﺘﻧا و ﻲﺳاﺮﻛ
ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﻲﻠﺤﻣ تﺎﻣﺎﻘﻣ يﻮﺳ ﻪﺑ ترﺪﻗ
ﻪﻛ دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ يا ﺖﻟود
ﺎﻫ ﻲﺗﺎﻣاﺪـﻗا ﺎـﺑ ﺪﻳﺎﺑ
ﻲﺻﻮﺼﺧ نﻮﭼ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ياﺮﺑ ار ﻪﻨﻴﻣز يرﺎﺠﺗ يدازآ و يزﺎﺳ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ يراﺬﮔ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ راﻮﻤﻫ دﻮﺧ .
ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ﻖﺒﻃ ﻪﻴﻨﻣز ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد
يﺎﻫ
ﻢﻫاﺮﻓ ﺶﻫﺎﻛ ددﺮﮔ ﻲﻣ
.
ج ﻪﻳﻮﺳ ود ﺖﻓﺎﻴﻫر –
و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺎﺑ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﻲﻣﻮﺳ شﺮﮕﻧ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ و ﻲﻳاﺮﮔاو ﺖﻓﺎﻴﻫر ود رﺎﻨﻛ رد دراد ﻪﻳﻮﺳ ود يدرﻮﺧﺮﺑ ﺮﻘﻓ ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ .
ًﺎـﻣاﺰﻟا نﺪـﺷ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﻪـﻜﻨﻳا ﺎـﺑ ﺖـﻓﺎﻴﻫر ﻦﻳا سﺎﺳاﺮﺑ
ﺷر تﺎﺒﺟﻮﻣ ﻲﻤﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ﺎﻫﻮﺸﻛ مﺎﻤﺗ رد ار ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪ
نﺎﻜﻣا ﺰﻴﻧ نآ زا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﻣا دروآ ﺮﻳﺬﭘ
ﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤ و رﺎـﺛآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﻖﻃﺎﻨﻣ رد نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ناراﺪﻓﺮﻃ ﺮﻈﻧ زا اﺮﻳز
دراد ﺮﻘﻓ ﺮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻲﺠﻳﺎﺘﻧ .
ﻊـﻣاﻮﺟ ﻲﻣﺎـﻤﺗ ﻦﻴﺑ رد توﺮﺛ هﺎﻓر ﺐﺟﻮﻣ ًﺎﻣاﺰﻟا ار نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ﻲـﻤﻧ
ﺎـﻣا ﺪـﻧاد
ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﻊﻗاو ي رد ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ يﻮﺳ زا ﻲﻘﻄﻨﻣ و ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ
ﻖﻘﺤﺗ ﻲﮕﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ نﺎﻜﻣا ،ﺪﻣآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺐﻟﺎﻗ ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘ
. ) ،يﺮﻴﺸﻫد 1379 (
نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ عﻮﺿﻮﻣ رد ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا هﺎﮔﺪﻳد
ﻒﻟا ﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ – ﺮﻘﻓ ﺮﺑ ن
» ﺰﺘﻴﻠﮕﻴﺘﺳا فزﻮﺟ «
)
Joseph Stiglitz
مﺎﻨﺑ دﻮﺧ بﺎﺘﻛ رد ﻞﺑﻮﻧ هﺰﻳﺎﺟ هﺪﻧﺮﺑ ناددﺎﺼﺘﻗا (
» ﺮﻜﻔﺗ
ﻲﻳﺎﻴﺳآ هﺰﺠﻌﻣ درﻮﻣ رد دﺪﺠﻣ «
)
Asian Miracle Rethinking
ﻲﻣ ﺎﻋدا (
دوﺪـﺣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ 30
لﺎـﺳ
اد هﺰﺠﻌﻣ ﻲﻋﻮﻧ ًﺎﻌﻗاو ﺪﻳﺎﺑ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺮﻘﻓ ﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺶﻫﺎﻛ ،ﻊﻳﺮﺳ ﺪﺷر رد ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺖﺴـﻧ
.
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﭻﻴﻫ وا هﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ
ﻦـﻳا ﺎـﺗ ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ تﺪﻣ ﻦﻴﻨﭼ رد ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ نﻮﻨﻛﺎﺗ نﺎﻬﺟ زا ﺮﮕﻳد يا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ بﺬﺟ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ نآ رﺎﻨﻛ رد و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﺪﺣ
ﻢﻫاﺮﻓ ﺰﻴﻧ ار ﺐﺳﺎﻨﻣ يراﺬﮔ
دروآ . ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸـﻛ ياﺮـﺑ ﺪـﻨﻤﺗرﺪﻗ يوﺮـﻴﻧ ﺪﻧور ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ درﻮﻣ رد يو
