*Corresponding Author
salari, N., entezari, ., M & khabazi, M. (2023). Urban vulnerability rating against earthquake hazard with ELECTRE FUZZY model (case study: Kerman city). Geography and Environmental Planning, 33 (4), 1 -4.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License https://doi.org/10.22108/gep.2022.132688.1491 20.1001.1.20085362.1401.33.4.7.1
https://gep.ui.ac.ir/?lang=en Geography and Environmental Planning
E-ISSN: 2252- 0910 Document Type: Research Paper Vol. 33, Issue 4, No.88, Winter 2023, pp. 1- 4 Received: 15/02/2022 Accepted: 20/08/2022
Urban Vulnerability Rating against Earthquake Hazard Using ELECTRE FUZZY Model: A Case Study of Kerman City
Narjes Salari 1, Mojgan Entezari2 *, Mostafa Khabazi 3
1- Ph.D. student of Geomorphology, University of Isfahan, Isfahan,Iran [email protected]
2- Associate Professor, Department of Natural geography, University of Isfahan, Isfahan,Iran [email protected]
3- Assocait professor of geomorphology, shahid bahonar university, kerman., kerman. Iran [email protected]
Abstract
Due to the location of Kerman city on the border of mountains and plains, there are several faults in its vicinity, some of which can cause very destructive earthquakes. The city has a very old central core in terms of architecture and is mainly made of brick and mud buildings that have a high level of vulnerability. Based on this, detailed and scientific studies of seismic vulnerability are among the necessities of Kerman urban management. Therefore, this city was chosen as the study area in this study. The information research and analysis methods were database-based methods and ELECTRE FUZZY model. In this study, quality of buildings, household density in a residential unit, width of passages, distance from the faults, distance from medical centers, access to the fire-fighting station, access to green space, access to temporary accommodation centers, and land use were examined. The results indicated that the 4th and 5th urban areas of Kerman City were the most vulnerable areas against earthquakes. The vulnerability zoning of earthquake risk in this city revealed that the areas of high
2 Geography and Environmental Planning, Vol 33, No. 4, Ser No. (88) Winter 2023
vulnerability were 28 and 23% in Zones 4 and 5, respectively. More than 50% of the area with high vulnerability rating was located in these areas. Also, Urban Areas 1, 3, and 2 were in the next ranks of high vulnerability zone, respectively.
Keyword: earthquake, fault, old texture of Kerman, Vulnerability Introduction
Due to the location of Iran on one of the two seismic belts in the world and existence of many faults in this country, occurrence of earthquakes in the Iranian plateau is normal. Due to the location of Kerman City on the border of mountains and plains, there are several faults in its vicinity, some of which can cause very destructive earthquakes. The city has a very old central core in terms of architecture and is mainly made of brick and mud buildings that have a high level of vulnerability.
Considering the importance of the issue of assessing vulnerability of cities to earthquakes, as well as the issues of geography and urban planning, GIS method and spatial and descriptive data of the main components and behavioral elements were utilized to make an appropriate estimate of the risk of earthquake and determine the effect of each vulnerability factor in the mentioned city.
Methodology
A descriptive-analytical research was done through data analysis method according to database- based methods and by using GIS-based software. The physical factors of urban planning in this study were as follows: 1) quality of building, 2) household density in a residential unit, 3) width of passage, 4) distance from fault, 5) distance from medical center, 6) access to the fire-fighting station, 7) access to green space, 8) access to temporary accommodation center, and 9) land use. Fuzzy model was used for weighting the factors and the weighting factors were placed in a function to identify vulnerability of the city fabric using GIS.
Discussion
Fuzzyization could be done directly by using algorithms or logic expressions. The method of number Fuzzyization used in this research included the two methods of direct and expert calculations.
In the expert calculation method, after determining the amplitude of changes in each parameter, the domains were classified based on the previous studies and then, they were manually calculated according to reality and weighted according to the experts’ opinions. After matching the areas specified in the detailed plan of the city with the comprehensive urban plan map, the boundaries of urban areas were carefully determined and then, each parameter was given tabular information in Arc
Geography and Environmental Planning, Vol 33, No. 4, Ser No. (88) Winter2023 3
Map. After assigning the data to each layer, weighting was performed according to the vulnerability spectrum of each parameter. The classifications were based on the previous studies and research.
After obtaining the fuzzy data, the ELECTRE method was used to integrate the fuzzy layers with each other and deduce the final map that showed the effect of each parameter in vulnerability against the different real risks of earthquake.
Conclusion
By investigating and evaluating the seismic vulnerability of Kerman City, analyzing the information collected based on database-based methods, and using the ELECTRE FUZZY model and the mentioned criteria, the high vulnerability of Kerman Regions 4 and 5 were determined. In general, based on the vulnerability zoning of earthquake risk in Kerman, the areas of high vulnerability were obtained to be 28 and 23% in Zones 4 and 5, respectively. In fact, more than 50% of the area with high vulnerability rating was located in these areas. Also, Urban Areas 1, 3, and 2 were in the next ranks of high vulnerability zone, respectively. The percentages of medium vulnerability areas were 13 and 15% in Regions 4 and 5, respectively. Moreover, the percentages of low vulnerability areas were 59 and 62% in Regions 4 and 5, respectively.
References
- Antonioni Gigliola, G., &Cozzani, Valerio. (2007). A Methodology for the Quantitative Risk, Triggered by Seismic Events. Journal of Hazardous Materials, As sessment of Major Accidents.
- Bazazanlotfi, S., & Rahimi, M. (2017). A Study on Vulnerability of UrbanNeighborhoods to Earthquake (Case Study: Farahzad Neighborhood, Tehran). Journal of Civil Engineering and Materials Application,1(1):1-7. https://doi: 10.15412/J.JCEMA.12010101.
- Estrada, M., Zavala, C.,Lazares, F., & Morales, J. (2012). GIS Tool for Calculating Repair Cost of Buldings Due to Earthquakes Effects (CCRE - CISMID). 9th International Conference on Urban Earthquake Engineering/ 4th Asia Conference on Earthquake Engineering, Tokyo Institute of Technology, Tokyo, Japan, pp 1695- 1698.
- Sadrykia, M.,Delavar, M.,&Zare, M. (2017). A GIS-Based Fuzzy Decision Making Model for Seismic Vulnerability Assessment in Areas with Incomplete Data, ISPRS Int. J. Geo-Inf. 2017, 6(4): 119, doi: 10.3390/ijgi6040119.
- Saafizadeh, M., &Bagheripour, M. H. (2019). Evaluation of peak ground acceleration for the city of Kerman through seismic hazard analysis. Scientia Iranica A (2019) 26(1), 257-272.
4 Geography and Environmental Planning, Vol 33, No. 4, Ser No. (88) Winter 2023
- Shamsipour, A. A., &Shekhi, M. (2010). Zoning of Sensitive Area and Environment Vulnerable in West of Fars Province using Fazzy and AHP Classification, Physical Geography Research Quarterly, 73(73):53-68.
- Wang, X., & Triantaphyllou, E. (2008). Ranking irregularities when evaluating alternatives by using some ELECTRE methods. Omega, Vol. 36, pp. 45 – 63.
همانرب و ايفارغج يطيحم يزير
لاس 33 يپايپ ، 88 هرامش ، 4 ناتسمز ، 1441 ، ص 134 - 113
:لوـصو 62 / 11 / 1444 :شريذـپ
62 / 5 / 1441
یشهوژپ هلاقم
لوؤسم هدنسيون* سجرن ,يرلااس ,ناگژم ,يراظتنا ( .يفطصم ,يزابخ,
1441 هبتر .) يدنب بيسآ لدم اب هلزلز هرطاخم ربارب رد يرهش يريذپ ELECTRE FUZZY
( رهش :يدروم هعلاطم
نامرک .) يزير همانرب و ايفارغج يطيحم
، 33 ( 4 ،) 134 - 113 .
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License https://doi.org/10.22108/gep.2022.132688.1491 20.1001.1.20085362.1401.33.4.7.1
هبتر بیسآ یدنب لدم اب هلزلز ۀرطاخم ربارب رد یرهش یریذپ
ELECTRE FUZZY
)نامرک رهش :یدروم ۀعلاطم(
،یرلااس سجرن همانرب و ییایفارغج مولع هدکشناد ،یژولوفروموئژ تارطاخم هتشر یرتکد یوجشناد
ناهفصا هاگشناد ،یزیر
یراظتنا ناگژم
،*
ناهفصا هاگشناد ،یزیر همانرب و ییایفارغج مولع هدکشناد ،یعیبط یایفارغج هورگ رایشناد [email protected]
،یزابخ یفطصم ناریا .نامرک رنهاب دیهش هاگشناد یژولوفروموئژ رایشناد
دیکﭼ ه
هب ليلد يريگرارق رهش نامرک رد زرم هوک و
،تشد لسگ ياه يددعتم رد هدودحم و قطانم رواجم نيا رهـش دوـجو دراد هـک
يضعب هلزلز زورب بجوم اهنآ زا ياه
برخم رايسب يم
دوش و يميدـق رايـسب يزکرم ۀتسه کي ياراد يرامعم رظنزا رهش نيا .
نامتخاس زا بلغا نازيم هک تسا يلگ و يتشخ ياه
سآ ي ب ذپ ي ر يـسررب ،باـسا نـيا رـب .دراد يدايز ي يـملم و قـيقد ياـه
بيسآ زرل يريذپ ه يرهش تيريدم تايرورض زا يا هب رهش نيا باختنا يلصا ليلد و نامرک
.تـسا هـعلاطمدروم ۀـۀطنم ناوـنم
شور شهوژپ و زجت ي ه لحتو ي ل
،تاملاطا ينتبم رب هاگياپ هداد و Electre Fuzzyلدم تسا
هک رد نيا شهوژـپ :ياـهرايعم
يفيک ـ ت ا ينب ـ ( ه نامتخاس اه
،) ت ـ ر ا ﻢک ضرم ،ينوکسم دحاو ره رد راوناخ ،رباـعم
هلـصاف زا ،لـسگ ف هلـصا زا زـکارم ،يناـمرد
هاگتسيا هب يسرتسد شتآ
ناشن
،ي هب يسرتسد ياضف
،زبس يـضارا يربراـک و تـقوم ناکسا زکارم هب يسرتسد ا
س ــ افت هد دـش .
ۀۀطنم هک تسا نآ زا يکاح لصاح جياتن 4
و 5 بيسآ ،نامرک يرهش هـنهپ رد .تسا هلزلز عوقو ربارب رد قطانم نيرتريذپ
يدـنب
بيسآ يريذپ رطخ هلزلز رد رهش نامرک بيسآ تحاسم هـۀطنم رد دايز يريذپ
4 / 68 هـۀطنم رد و دـصرد 5
/ 63 .تـسا دـصرد
زا شيب 54 هبتر اب تحاسم دصرد بيسآ يدنب
يرهـش قطاـنم نيـننمه .تـسا هدش عقاو قطانم نيا رد دايز يريذپ 1
، 3 و 6
هب هبتر رد بيترت بيسآ ۀنهپ يدعب ياه
.دراد رارق دايز يريذپ
هژاو اه ی دیلک ی : ز هلزل نامرک ﻢيدق تفاب ،لسگ ،
، بيسآ يريذپ
111 و ایفارغج
همانرب
،یطیحم یزیر لاس
33 یپایپ ، 88 هرامش ، 1 ناتسمز ، 1141
همدقم تارطاخم يعيبط
ءزج ريذپانادج حم
ي ط ز ي تس ناسنا تساه هک يزرم يمن
،دسانش کي ۀۀطنم کچوک ات کي هراـق و
يتح لک ايند ار تحت ريثأت رارق يم دهد و تاراسخ يناوارف
ار رب ياج يم دراذگ . روشک ام هب ليلد
،تعسو عونت يميلقا
و طيارش ييايفارغج و
نيمز
،يسانش همه هلاس تاـفلت و تراـسخ يـناوارف
ار زا تارطاـخم يـعيبط
لـمحتم يـم
دوـش
( و يراظتنا
،يملاغ 1324 عقاو هب هجوت اب .) هلزلز دنبرمک ود زا يکي يور رب ناريا ندش
خ ي ز لـسگ دوجو و ناهج اـه
ي
تسا يعيبط يرما ناريا تلاف رد هلزلز عوقو ،ناوارف .
باسارب شهوژپ
ياه ماجنا
،هدش تلم يلصا عوقو مز ي ن هزرل اه ي
،ناريا تکرح و راشف ۀحفص ناتسبرم هب
تمس لامش رد رثا ندشزاب يايرد خرس رد رظن هتفرگ م ي دوـش . اـب هـجوت هـب
هکنيا ناريا زا لامش اب ۀحفص
،ايساروا زا قرش اب ۀحفص دنه و زا برغ اب ۀحفص يلوتانآ هطاحا هدش
،تسا تحت ريثأـت
ياهورين يشراشف
ۀحفص ناتسبرم هدرشف
و ﻢيخض يم دوش لـسگ ،نآ لـصاح هک نيـچ و اـه
يگدروـخ يددـعتم ياـه
لسگ هلمجزا برـغ لامـش ياتـسار رد يياه
- ا .تـسا قرـش بوـنج رم
هزو اب هجوت هب ر دش عيرس تيعمج هب عبت ،نآ
ۀعسوت تخاس و س ـ ا ز اه ، ره زور رب اشف ر اين ز اه ي ز ينيم رشب ا زف هدو يم .دوـش رهب ه رب يراد زا قطانم ا ط ــ ر فا ش ــ اهره و
ور اهاتس رب يا ا اجي د هناخ و اسيسأت ت ا اصتق يد و يتعنص زف و ين يم دباي و گ ــــ يها س ــــ اگتنوک ه ه ــــ ا ي ديدج ا رۀتس را
ا ابج ير ا ؛دراد ام آ هنن زﺋاح ا تيمه ا تس و ، تيعض ا ابفس ر ش ـــــ اهره و لاک ن رهــــش يياه ا تس هک يور لسگ اه اي رد
اجم ترو نآ هتخاس يم دوش و رد رعم ض رطخ ز هلزل ق ـ ر را .دراد
لاچ کي نامرک تشد ۀ
نيمز تخاس ي تسا يراشف نيمزورف عون زا (
بابم داژن ، 1383 هک ) هب نيـمز ظاحل هـب يـسانش
.دراد قلعت يزکرم ناريا طابترا
هوک اب نآ ياه
فارطا هب لومعم روط تسا يلسگ عون زا
. لـسگ نيا زا يرايسب لاـعف اـه
تسا ار رهش و ﻢک
يم ديدهت شيب و .دنک
لـسگ ،تـشد و هوک زرم رد نامرک رهش يريگرارق ليلد هب رد يددـعتم ياـه
.دراد دوجو رهش نيا رواجم قطانم و هدودحم هلزلز زورب بجوم اهنآ زا يدادعت
يوـق ياـه زا رـت
7 رتـشير يـم دوـش .
هلزلز نونکات يددعتم يخيرات ياه
هداد خر نامرک رهش يکيدزن رد بيـسآ ثماب هک
هـب هدـش نآ نـسح( تـسا
و هداز
،ناراکمه 1324
.)
رهش نيا رظنزا
نامتخاس زا بلغا و يميدق رايسب يزکرم ۀتسه کي ياراد يرامعم هـک تـسا يـلگ و يتـشخ ياه
بيسآ نازيم برمک ،يزکرم ۀتسه نيا يشاوح رد .دراد يدايز يريذپ
يم ادج يدن نامتخاـس هـک دوـش
يرـجآ ،نآ ياـه
بيسآ .تسا يسوق بلغا فۀس اب يميدق نيا يريذپ
نامتخاس اه
تبسن .تـسا داـيز عوـمجمرد و رـتمک لوا هورـگ هب
نامتخاس ،رهش زا يرگيد تمسق زا رتمک نس اب و ينهآريت و يرجآ ياه
64 شخب لماش هک تسا لاس زا يعيـسو ياه
يم رهش دحاو نيرخآ .دوش کيکفت
شخب ،هدش هب هک تسا رهش زا يياه
هزات لماک روط ،يزلف تلکسا عون زا و هدوب زاس
.تساهدحاو رياس زا شيب دحاو نيا تمواۀم عومجمرد .تسا ژانش ياراد عاونا رياس اي همرآ نتب ﻢکارت دوجو اب نامرک رهش ﻢيدق تفاب هينبا ،دايز يتيعمج
هزاس و بسانمان يدبلاک تيفيک اب يا اه
يـب ي رباـعم ،ماود
ﻢک و ضرم بيسآ
يريذپ دايز رد رـبارب داوـح يـعيبط
هـب صوـصخ هـلزلز
.دراد اب هجوت هب ا تيمه وضوم ع زرا يباي
آ بيس ريذپ ي اهرهش رد رب ا رب ز هلزل رد ثحابم وبرم ط هب رغج ا ايف و همانرب ر ي ز ي رهش رد ،ي ا ني شهوژپ يعس دش ه ا تس
ات اب اکهب ر ريگ ي شور قطنم اف يز رد طيحم و GIS
اب هدافتسا زا هداد ياه يناکم و يفيـصوت ازـجا
و رـصانم يلـصا و
هبتر بیسآ یدنب لدم اب هلزلز ۀرطاخم ربارب رد یرهش یریذپ ELECTRE FUZZY
ناراکمه و یراظتنا ناگژم 111
،يراتفر دروآرب يبسانم زا يريذپرطخ رهش
نامرک رد ربارب هلزلز تروص و دريگ کيره ريثأت زا
ايعم ر اه ي هب اک رر هتف رد
زيم نا آ بيس ريذپ ي نييعت وش د . ا اعب د دبلاک ،ي وسحم ب نيرت و نيرتﻢهم شخب
همانرب ر ـي ز ي رهش ي رد شهاک آ اث ر ز هلزل
تــسا . لکش و دبلاک رهش ، لماش رصانم يفلتخم ا تس هک نامزاــس ــهد
ي زا اــهنآ قيرط
همانرب ر زي ي و رط ا يح رهش ي
وص تر يم ريگ د . اهﺺخاش ي
دبلاک ي و همانرب ر زي ي رهش ي ا ني ژپ و شه ابم تــسا تر زا
: 1 . رت ا ﻢک دــحاو رد راوناــخ
ينوکسم 6
. هلصاف زا لسگ 3 . ۀکبش ضرم رباعم
4 . د يسرتس هب اضف ي زبس 5 . ينامرد زکارم زا هلصاف 2
هـينبا تـيفيک .
7 . زکارم هب يسرتسد شتآ
ناشن ي 8 . تقوم ناکسا هب يسرتسد 2
. اـب .يـضارا يربراک دوـجو
داـيز ﻢکارـت تـيعمج
رد
تفاب ياه يميدق رهش نامرک و ترواجم نآ
اب لسگ ياه هزرل
،زيخ مزلا تسا اب يديد همه هبناج ۀللـسم بيـسآ يريذـپ
نيا رهش رد ربارب هلزلز يسررب و رد نيا
،اتسار همانرب يزير ياه
،قيقد ماجنا و تسايس ياه يلوصا ذاختا .دوش
وس ا ﻖب شهوژپ
ات لاح هب اهليلحت و
زرا اي يب اه ي دعتم يد رد را ابت ط اب بيـسآ يريذـپ رد رب اب ــ ر ز لزل ــ ه رد لاق ــ ب شهوژـپ ياـه
وگانوگ ن ا اجن م هتفرگ ا اب .تس دهاشم ۀ شهوژپ ياه ا اجن م دش ه يم هتفگ دوش ک ـ ه دم ل ياه ز اي يد يارب زرا يباي و شهاک
بيسآ يريذپ ش ــ اهره رد رب اب ــ ر ز لزل ــ ه حرطم ش ــ د ا ه س ــ ت .
( ناراکمه و ينيما 6466
تهج ليلحت شهوژپ رد ) ربماسد ۀلزلز يريگ
6417 لسگ هب ،نامرک هـلزلز ياـه
نـيا زـيخ
ناوت هک دنتشاد نايب و دندرک هراشا هۀطنم هزرل
يياز يضعب زا لسگ ياه هۀطنم زا شيب 2 رتشير .تسا
( ناراکمه و يدادادخ 1322
بيسآ ،يشهوژپ رد ) يريذپ
يرهش رد ار ربارب ۀرطاخم هلزلز اـب شور
Electre Fuzzy
رد نلاک رهش رد .دندرک يسررب جرک ياهرايعم ،شهوژپ نيا
حلاصم ،ينامتخاـس دادـعت
،تاـۀبط تـيفيک
،هـينبا ﻢکارـت
،تيعمج
،نامتخاس ﻢکارت تحاسم
،تاعطق ضرم
،رباعم نيمز
،يسانش هلصاف زا
،لسگ هلصاف زا زکارم
،ينامرد هلـصاف
زا ياضف
،يمومم زاب هلصاف
زا تاسيسأت يرهش
و يراگزاس يربراک
جياـتن .تـسا هدـش هدافتـسا اه ـصاح
هل يکاـح زا
بيسآ ندوبريذپ قطانم
1 ، 2 ، 7 و 8 نلاک جرک رهش رد
ربارب هلزلز .تسا
يفــص هداز و ناراــکمه (
6412 ) رد يــشهوژپ اــب
هدافتــسا زا
هداد ياــه نيــمز يــسانش و
هــلزلز يــسانش و
درــکيور
زجت ي ه لحتو ي ل رطخ هزرل يا يلامتحا ( )PSHA
تمرس باتش ار نيمز يارب رهش نامرک و يباـيزرا جياـتن
ار هـب تروـص
دروآرب يلامتحا ياربPGA
هرود ياه تشگزاب 54
، 75
، و 475 لاس هﺋارا دندرک .
يردص ( ناراـکمه و اـيک 6417
اـب ) هدافتـسا زا
هـس شور
، AHP
کـينکت هـمومجم ياـه
يزاـف و شور
Topsis
،
بيسآ يريذپ يشان زا نيمز هزرل ار رد يۀطانم يبايزرا هک دندرک هداد
ياه يفاکان ،هعلاطم نيا رد اهنآ يدروم ۀنومن .دراد
ﺺخاش .دوب زيربت رهش يسررب ياه
نيمز ،لسگ زا هلصاف ،بيش لماش اهنآ شهوژپ رد هدش نـس ،تـفاب عوـن ،يـسانش
نامتخاس نس و تاۀبط دادعت ،ينيمزريز بآ حطس ،تفاب .دوب اه
هب جياتن هب هجوت اب لمم
نيـيعت رد يزاـف شور ،هدـمآ
ياهرايعم تاريثأت بيسآ
هزرل يريذپ .دراد يرتشيب تيولوا يا
( يدماح و روپرفنضغ 1322
رد ) حطس و يياسانش بيسآ نازيم يدنب
تفاب يريذپ يرهش ياه
،هلزلز لباۀم رد نامرک
ﺺخاش هزاـس ﻢکارت و يربراک عون ،رباعم ضرم ،تيعمج ﻢکارت ،حلاصم عون نوچ يياه يا
ار يـسررب يـسررب
و ناـيب
111 و ایفارغج
همانرب
،یطیحم یزیر لاس
33 یپایپ ، 88 هرامش ، 1 ناتسمز ، 1141
هک دندرک تفاب
هش ياه اب نامرک ر 7
/ 11 بيسآ دصرد ،دايز رايسب يريذپ
1 / 14 سآ دصرد ي
ب ذپ ي ر ي ،داـيز 3 / 13 دـصرد
سآ ي ب ذپ ي ر ي ،طسوتم 5 / 15 سآ دصرد ي
ب ذپ ي ر ي ،ﻢک 2 / 45 سآ دصرد ي
ب ذپ ي ر ي ﻢک يليخ دراد
هک ناشن ۀدنهد تيعـضو
بسانمان تفاب
ياه نيا رهش .تسا
يدنويس ( روپ 1322 ) اب هدافتسا زا هکبش ياه بصم ي مونصم ي و زجت ي ه لحتو ي ل ،يراـمآ لاـمتحا دادـخر
هـلزلز ياـه
گرزب رت زا 4 / 5 ار رتشير رد
قطانم فلتخم ناتسا نامرک يسررب هدرک تسا . اب هجوت هب جياتن هـب تـسد ،هدـمآ نيرتـشيب
لامتحا عوقو هلزلز رد نيا
،ناتسا رد قطانم يبونج اب و لامتحا 38 / 2 دصرد شيپ ينيب هدش تسا .
يمظاک و اين ( يزيراپ يدنميم 1322
هنهپ رد ) بيسآ يدنب
نامتخاـس يريذـپ هـلمجزا يياـهرايعم ناـمرک رهـش ياـه
يگژيو ياه نامتخاس اه
(
،تمدق دادعت تاۀبط اـي ،عاـفترا عوـن يربراـک نامتخاـس
اـه و ﻢکارـت ،)يـتيعمج هلـصاف
زا
ييانبريز تاسيسأت بيسآ
ريذپ زاگ( يرهش و
پمپ )نيزنب و ياهرايعم طوبرم
هب يگژيو ياه نيـمز يـسررب ار يتخاـس
نيرتشيب هک دراد نآ زا ناشن هک دندرک بيسآ
يريذپ نامتخاس اه
، طوبرم هب قطانم 1 و 4 رهش نامرک .تسا
صلاخا ( ناراکمه و روپ 1325
ۀشۀن ) هنهپ رطخ يدنب نيمز
دندرک هيهت ار نامرک ناتسا ۀزرل هک
اب هجوت هب نيا
،هشۀن
لامش رهش نامرک وزج قطانم اب رطخ هزرل يا دايز هب رامش يم ديآ .
رک ي م ي دابآدرک ( ناراکمه و ي 1324
يبيکرت لدم زا هدافتسا اب دوخ شهوژپ رد )
Fuzzy-Ahp
هب و مرـن يريگراک ياـهرازفا
Arc GIS Expert Choice و
هنهپ،
.دـندرک يـسررب نارـهت رهـش کـي ۀـۀطنم يرهش تينما رد ار نآ ريثأت و هلزلز رطخ يدنب
ﺺخاش و اهريغتم هتفرگ راک هب ياه
هنهپ و يبايزرا يارب هدش نلاک کي ۀۀطنم رد هلزلز رطخ يدنب
يربراـک :لماـش نارـهت رهش
نيمز ،يرهش تامدخ زکارم زا هلصاف ،يضارا لسگ زا هلصاف ،يسانش
ف ،اه قطاـنم زا هلـصاف و حلاصم يرادياپان ،هداج زا هلصا
ﻢکارترپ .تسا تيعمج ناشن شهوژپ نيا جياتن
نلاک کي ۀۀطنم هک تسا نآ ۀدنهد هب نارهت رهش
هـلزلز رـطخ رد تدش يزـيخ
دودح دايز و دايز يليخ رطخ اب قطانم و دراد رارق 54
يمرب رد ار کي ۀۀطنم تحاسم دصرد .دريگ
و نايللاج راکمه
( 1324 هلـسلس لـيلحت دنيارف لدم زا هدافتسا اب ) و يياـضف يراـيعم دـنچ لـيلحت شور ،يـبتارم
هب هنهپ هب تيعمج ﻢکارت و شزغل نيمز ،بيش ،نيمز سنج ،لسگ ﺺخاش جنپ يريگراک بيـسآ يدنب
رد هـلزلز يريذـپ
ناشن اهنآ شهوژپ زا لصاح جياتن .دندرک مادقا مراط ناتسرهش قزروچ شخب تـسا نآ ۀدـنهد
هدـمم شـخب هـک زا يا
هاگتنوکس و مراط ناتسرهش هنهپ رد هۀطنم يياتسور ياه
( داـيز رـطخ اـب ياـه 71
/ 45 ( داـيز يـليخ و )دـصرد 71
/ 14
.تسا هتفرگ رارق )دصرد ينيما ( ناراکمه و يکرو 1323
هاگديد ،يشهوژپ رد ) بيـسآ رـب ار ﻢکاـح ياه
تارطاـخم رـبارب رد اهرهـش يريذـپ
هفلؤم جارختسا و يطيحم ه
هاگديد عيمجت اب و يسررب ويک شور زا هدافتسا اب نآ رد راذگرثا يا هفلؤم ،فلتخم ياه
ياه
بيسآ رد ار راذگرثا اهرهش يريذپ
يياسانش و
نييعت هتفاي .دندرک ناشن ويک يلمام ليلحت ۀياپ رب شهوژپ ياه
هـس ۀدنهد
بيسآ ۀنيمز رد هاگديد .تسا ناريا رد يرهش يريذپ
وسوم روپ ي
و اراکمه ( ن 1323 نامتخاس ) ياه
ۀۀطنم 3 رهش نارهت ار اـب شور
Fuzzy AHPو
يباـيزرا دـندرک جياـتن و
لصاح زا شهوژپ نيا زا يکاح دوب
حلاصم هک يب
ماود و ﻢک مواۀم رد تخاس
،اهزاسو ندوبدايز رمم
نامتخاس اـه
، ناـکم يباـي
تخاس اهزاسو رب يور نيمز
،رادياپان ياه تيامر
ندرکن ياهدرادناتسا تخاس
آ هلمجزا زاسو يي
ن ـمان ۀ 6844
، زـکرمت و ﻢکارـت
دايز يعمج و جرب يزاس اب شهوژپ فيعض ياه هلمجزا
لماوم بيسآ يريذپ نامتخاس اه رد ربارب .تسا هلزلز
هبتر بیسآ یدنب لدم اب هلزلز ۀرطاخم ربارب رد یرهش یریذپ ELECTRE FUZZY
ناراکمه و یراظتنا ناگژم 111
يراي ( ناراکمه و يلق 1323
بيسآ ) يريذپ يمامتجا يحاون
ۀناگراهچ رهش
رهبا رد ار ربارب نـيا رد .دـندرک لـيلحت هـلزلز
،شهوژپ اب
رد رظن نتفرگ يلماوم نونمه عيزوت تيعمج رد هورگ ياه ينـس رـطخرپ ماـگنه ،لاغتـشا ،هـلزلز ،داوـس
دادـعت
،نلاولعم يربراک
ياـه رـطخرپ و ...
رد بـلاق هـس ﺺخاـش ،تـيعمج
يداـصتقا -
هـب تبـسن يـکيزيف ۀلـصاف و يماـمتجا
يربراک شور .تسا هدش يسررب يرورض و زاسرطخ ياه
Electre
يارب هبتر نب يد يحاون رهش رـهبا ظاـحلزا ﺺخاـش
ياـه
بيسآ يريذپ هدافتسا يمامتجا
؛تسا هدش نيننمه
رد نيا
،شهوژپ يارب
نزو يهد هب اهرايعم زا هدافتـساAHP
تـسا هدـش .
هتفاي ياه ناشن لصاح هک تسا نآ ۀدنهد
بيسآ يريذپ يمامتجا هجيتن
يا زا يرباربان يمامتجا ياه رد
عـماوج يرهـش تـسا .
هب يروط هک ۀيحان 6 نيرتشيب و ۀيحان 4 نيرتمک نازيم بيسآ يريذپ يمامتجا ار
رد ربارب هلزلز .دراد
( ناراکمه و يربنق 1326
هنهپ و يياسانش هب دوخ شهوژپ رد ) زيربت رهش ۀدودحم يدنب
رظنزا بيـسآ نازيم يريذـپ
نيمز رطخ لباۀم رد مرـن يليلحت عباوت زا هدافتسا اب سپس .دندرک هجوت هزرل
رازـفا لدـم وGIS
نزو ياـه ،راـيعم يـهد
هلسلس ليلحت هنهپ يياهن ۀشۀن يناشوپمه ﺺخاش و يبتارم
بيسآ يدنب .دش هيهت هلزلز لباۀم رد رهش يريذپ
نسح ( ناراکمه و هداز 1324
هزرل ) هش يزيخ .دندرک يسررب ار نامرک ر
باسارب ۀشۀن
رطخ هـب تـسد هدـمآ زا رهـش
نامرک ۀشۀن(
هنهپزير يدنب ديدشت نازيم شبنج
)نيمز نازيم رطخ رد شخب ياه
،يزکرم يرتخاب و نيننمه شخب
يياه
زا بونج رهش هب تدش شيازفا يم دباي هک هزاس ياه دوجوم رد نيا شخب اـه رد رـثا يلاـمتحا ۀـلزلز هـب
تدـش نارـيو
دهاوخ .دش
يسمش ( روپ 6414 شور زا هدافتـسا اـب دوـخ شهوژـپ رد ) طيـحم و باـسح قطاـنم يزاـف قـطنم وAHP
ياـه
بيسآ هنهپ براف ناتسا برغ رد ار ريذپ درک يدنب
ۀـنيمز رد يـۀيقد شهوژـپ نونکاـت هـکنيا هب هجوت اب تفرگ هجيتن و
بيسآ و باسح قطانم تروـص کـيفروموﺋژ تارطاخم ظاحلزا ريذپ
شهوژـپ ،تـسا هـتفرگن ۀـنيمز رد يـبيکرت ياـه
بيسآ هيلا زا هدافتسا اب يعيبط تارطاخم و ناتسا فلتخم قطانم يريذپ هداد و يتاملاطا ياه
و مزلا رايـسب دوجوم ياه
.تسا يرورض ( ناراکمه و داژندحا 1388
بيسآ يبايزرا رد ) يـف ۀدوـسرف تـفاب يريذـپ
اـب هاـشنامرک رهـش داـبآ هدافتـسا
زا تـسيس ﻢ
تاملاطا ﺺخاش ييايفارغج
تمدق نوچ يياه نامتخاس
اه حطـس و يربراـک عوـن ،حلاـصم عوـن ،هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت ،
جارختسا ۀشۀن .دندرک يسررب ار لاغتشا ناشن يياهن ۀدش
بيسآ نازيم ۀدنهد .تسا هلزلز ربارب رد هلحم يلک يريذپ
( ناراکمه و نوينوتنآ 6447
ياهويرانس ،يشهوژپ رد ) فلتخم
هلزلز يـحارط ار و
هدافتـسا اـب زا
لدـم
RISK-UE
،
بيسآ يريذپ ايروگيل ۀۀطنم رد ار
ايلاتيا هدرک يياسانش دنا
. اهنآ هب نيا هجيتن دنديـسر تاـسيسأت رـب هـلزلز تاريثأـت هـک
هدافتسا اب اهرهش رد يتعنص زا
تاملاطا هلزلز
ياه نيشيپ يسررب و يمتيروگلا اب يم يبايزرا
.دوش
شهوژپ نينچ هـب و نارـيا روـشک رد ،تسا هدوب يبسن هجوتدروم يناهج حطس رد دنچره يياه
رهـش رد صوـصخ
ﻢک نامرک شهوژپ .تسا هدش هجوت نآ هب رت
هب يکدنا ياه تارطاـخم ۀنيمز رد ناتسا فلتخم قطانم رد هدنکارپ تروص
نيمز ،شزغل( يعيبط لسم رتمک اهنآ ۀمه رد هک هتفرگ تروص )ليس و هزرل
بيسآ ۀل نـيا رد .تـسا هدـش يسررب يريذپ
بيسآ تخانش و ليلحت ،شهوژپ هب کيفروموﺋژ تارطاخم زا يرهش يريذپ
زا يريگـشيپ يارـب يرازـبا يمادـقا ناوـنم
يحاون رد نتسيز يانبم رب هعجاف شياز رطخرپ
هجوتدروم رارق
هتفرگ ﻢهم هک تسا رياـس اـب شهوژـپ نيا توافت نيرت
ۀنيمز رد تاۀيۀحت .تسا يعيبط تارطاخم
118 و ایفارغج
همانرب
،یطیحم یزیر لاس
33 یپایپ ، 88 هرامش ، 1 ناتسمز ، 1141
( لودج نيننمه 1
ناشن ) هنيشيپ ۀدنهد شهوژپ زا يا
ﺺخاش عاونا و هتشذگ ياه هب ياه
بيسآ يارب هتفرراک يريذـپ
نيمز ۀرطاخم ياتسار رد يرهش ﺺخاش نييعت رد هک تسا هزرل
بيسآ ياه يم هتفرگ هرهب اهنآ زا يرهش يريذپ
.دوش
( لودج 1 صخاش ) سآ یارب هدافتسادروم یاه
بی نیمز ۀرطاخم یرهش یریذپ شهوژپ رد هزرل
هتشذگ یاه
Table (1) Indicators used for urban vulnerability to earthquake risk in previous studies قۀحم - رثا رشن لاس ﺺخاش
هنهپ يارب هدافتسادروم ياه رطخ يدنب
( داژندحا 1388 ) تمدق
نامتخاس اه هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت ، لاغتشا حطس و يربراک عون ،حلاصم عون و
ناساس ( روپ 1382 ) تاعطق ۀزادنا و تحاسم ،لسگ زا هلصاف ،رباعم هب يسرتسد ،يمومم زاب ياهاضف هب يسرتسد
( يوزنم 1382 ) حلاصم عون و تاعطق ۀزادنا و تحاسم ،يضارا يربراک ،يمومم زاب ياهاضف ،تيعمج ﻢکارت
( يناهارف 1324 ) ،تاۀبط دادعت
حلاصم عون و تاعطق ۀزادنا و تحاسم ،رباعم هب يسرتسد ،هينبا تيفيک
جرف هداز ناراکمه و لصا
( 1324 نيمز سنج و يضارا يربراک ،حلاصم سنج و هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت ،تيعمج ﻢکارت )
( يربنق 1326 يسرتسد ،يمومم زاب ياهاضف هب يسرتسد ،حلاصم سنج و هينبا تيفيک ،تيعمج ﻢکارت )
،رباعم هب
نامتخاس ﻢکارت و تاعطق هزادنا و تحاسم ،يضارا يربراک
( لدبمروپ 1326 يسرتسد ،يمومم زاب ياهاضف هب يسرتسد ،حلاصم سنج و هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت ،تيعمج ﻢکارت )
لسگ زا هلصاف و يرهش تاسيسأت ،ينامرد زکارم زا هلصاف ،رباعم هب
کشم ( زاس 1326 ) ک ،لسگ زا هلصاف
نامتخاس ﻢکارت و تاعطق ۀزادنا و تحاسم ،يضارا يربرا
( يرايدنفسا 1323
،ينامرد زکارم زا هلصاف ،رباعم هب يسرتسد ،حلاصم سنج و هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت ،تيعمج ﻢکارت ) نامتخاس ﻢکارت و حلاصم عون ،يضارا يربراک ،لسگ زا هلصاف
يمتاح ( داژن 1323 هب يسرتسد ،تيعمج ﻢکارت )
زا هلصاف ،ينامرد زکارم زا هلصاف ،رباعم هب يسرتسد ،يمومم زاب ياهاضف
نيمز سنج و نامتخاس ﻢکارت ،حلاصم عون ،تاعطق ۀزادنا و تحاسم ،لسگ
( يياوۀت 1324 ،حلاصم سنج و هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت )
ينامرد زکارم زا هلصاف ،رباعم هب يسرتسد ،لسگ زا هلصاف ،
حاسم و يضارا يربراک تاعطق ۀزادنا و ت
روپرفنضغ و يدماح ( 1322 ) عون
،حلاصم ﻢکارت
،تيعمج ضرم
،رباعم عون يربراک و ﻢکارت هزاس يا
يمظاک (يدنميم و اين 1322
،تمدق ) دادعت
،تاۀبط عون يربراک نامتخاس
،اه ﻢکارت
،يتيعمج هلصاف زا تاسيسأت ييانبريز بيسآ ريذپ
يرهش ( زاگ و پمپ نيزنب ) و يگژيو ياه نيمز يتخاس
ناساس ( روپ 1322 ،حلاصم سنج ،هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت )
زاب ياضف هب يسرتسد ،رباعم ضرم يربراک ،لسگ زا هلصاف ،
هينبا تمدق و تاعطق تحاسم ،يضارا
( ادارتسا 6416 ) نيمز سنج ،حلاصم عون ،يضارا يربراک ،حلاصم سنج و هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت
نازازب يفطل - ( 6417 ) يضارا يربراک ،لسگ زا هلصاف
ايک يردص - ( 6417 ) نيمز سنج و حلاصم عون ،لسگ زا هلصاف ،حلاصم سنج و هينبا تيفيک ،تاۀبط دادعت
شهوژپ شور شهوژپ نيا رظنزا
يفيصوت ،قيۀحت شور -
و يليلحت رـظنزا
يـم بوـسحم يدربراـک ،فدـه تيعـضو هـک دوـش
بيسآ يم نييبت نامرک رهش ۀدودحم رد ار هلزلز ۀرطاخم زا يشان يريذپ هداد يروآدرـگ رازـبا .دنک
شهوژـپ نـيا رد اـه
هداد ،يراتشون کرادم و دانسا رب لمتشم يسررب و يريوصت دانسا ،)يفيک و يمک رامآ( يرامآ ياه
.تسا يناديم ياه
هبتر بیسآ یدنب لدم اب هلزلز ۀرطاخم ربارب رد یرهش یریذپ ELECTRE FUZZY
ناراکمه و یراظتنا ناگژم 111
رد نيننمه نيا
شهوژپ زا هشۀن نيمز ،يفارگوپوت ياه هشۀن ،يسانش
( يموـقر عاـفترا لدـم ،يرهـش ياـه ،)DEM
لسگ و بيش ۀشۀن ،يمافترا تاۀبط ۀشۀن .تسا هدش هتفرگ هرهب يمرف و يلصا ياه
عماج ۀ وم در هعلاطم لماش قطانم جنپ ناگ ۀ رهش ي رک نام رد .تسا ا
ني شهوژپ زا رم ز اه و دنبﻢيسۀت ي
قطاـنم ا افتس هد
دش هک رد نآ دبلاک رهش رک نام دحم هدو يياه ار هب ان م رط ح عماج رهش نامرک دب(
نو ﻢيرح قطانم ) رد هتفرگرب وب د . ا ني
دنبﻢيسۀت ي
هب وص تر هب ،قطانم رد يگزات
رهش رک نام يوس زا اک
ر اسانش ن هطوبرم وص تر هتفريذپ ا تس .
شور زجت ـــي ه لحتو ـــي ل ا املاط ت قبط شور اـــه ي ينتبم رب اگياپ ه ا املاط ت و اب ا افتس هد زا رن م ا زف را اه ي ينتبم رب
ور رکي د ﻢتسيس ا املاط ت رغج ا ييايف ا اجن م هتفرگ ا تس هـــب . روـــظنم نزو
د يه هب اهﺺخاش و
اهريغتم ي وم ادر افتس هد زا
دم ل اف يز ا افتس هد و سپس يارـــب تخانش زيم نا ـــسآ ي ب ذـــپ ي ر ي تفاب دبلاک ي رهش ، اب ا افتس هد زا اهﺺخاشGIS
ي
نزو راد دش ه رد کي عبات رق را هداد دش تسا ه .
صخاش و اهریغتم یفرعم اه
اب رد رظن اد نتش اپ ار اهرتم ي وجوم د و شور وم ادر افتس هد رد ( لکش ،شهوژپ 1
ناشن ) ۀدنهد اچولف ﺺخاش تر و اه
رم ا لح شهوژپ .تسا
( لکش 1 صخاش و لحارم ) بیسآ یارب هدافتسادروم یاه
ۀرطاخم یرهش یریذپ مز
ی ن هزرل
Figure (1) Steps and indicators used for urban vulnerability to earthquake risk
شهوژپ ورملق و هدودحم رهش نامرک رد بونج رواخ
،ناريا رد هدودحم يا اب لوط ييايفارغج 34
و هجرد 14 ات هۀيقد 34 و هجرد 12 ۀـۀيقد
يرواخ و ضرم ييايفارغج 57
ات هجرد 57
و هجرد 7 يلامش ۀۀيقد عقاو
هدش تسا . يـکي زا نلاـک اهرهـش ي نارـيا و
124 و ایفارغج
همانرب
،یطیحم یزیر لاس
33 یپایپ ، 88 هرامش ، 1 ناتسمز ، 1141
زکرم ناتسا نامرک نيرتروانهپ ناتسا
ناريا بونج رد دراد رارق يقرش
. تيعمج نيا
رهش قبط يرامشرس باسارب
راـمآ
لاس 25 لداعم 764 / 738 رفن هدوب و گرزب رت ي ن رهش رد بونج روشک رواخ تسا
. نيا رهش اب عاـفترا 1744 اـت 1844
رتم زا حطس ايرد رد ۀيشاح لامش يرواخ تشد نامرک رارق هتفرگ لکش( تسا 6
.)
لسگ دوجو دـنبرمک رد ار نامرک ناتسا ،هتفرگ لکش نيشيپ يکينوتکت ياهزاف يط هک ،هۀطنم رد لاعف و ددعتم ياه
هلزلز يقلات .تسا هداد رارق ناريا زيخ لسگ
اه يگدـينيپ ناـمرک رهش قرش لامش رد هوکرکل و )فابلگ( کوگ ،دنبيان ي
نيمز رد يصاخ هزرل رطخ هک تسا هدروآ دوجو هب يکينوتکت هرگ کي و هدرک داجيا هۀطنم تخاس
.دراد يداـيز يزـيخ
و زکرم رد دادهش و کوگ لسگ ،نامرک لامش رد دنبيان و هوکرکل ،نانبهوک لسگ لسگ
اه بوـنج رد ناراوزبـس و ﻢب ي
نيرتابنج ناتسا لسگ
اه يم ليکشت ار هۀطنم ي لسگ .دهد
مرک رهش ۀدودحم ياه :نا
1 نيغاـب لسگ . 6
نارواد لـسگ . 3
.
ريدغلا لسگ 4
نامرک لسگ . -
يگنز دابآ 5 نامرک لامش لسگ . 2
نانبهوک يتسارت لسگ . 7
نامزلا بحاص لسگ . 8
لسگ .
نامرک تشد قرش 2
ناهام لسگ . 14
راپوج لسگ . 11
( لکش رد نيغاب تشد بونج لسگ . 3
تـسا هدـش ﺺخـشم )
،ناراکمه و روپ صلاخا(
1326 .)
لکش ( 2 نامرک رهش تیعقوم )
Figure (2) Location of Kerman city
هبتر بیسآ یدنب لدم اب هلزلز ۀرطاخم ربارب رد یرهش یریذپ ELECTRE FUZZY
ناراکمه و یراظتنا ناگژم 121
( لکش 3 لسگ ) صلاخا( نامرک رهش ۀدودحم یاه ،ناراکمه و روپ
1312 )
Figure (3) Faults in the area of Kerman cit
جیاتن و ثحب اف یز اس یز هداد اه
اف يز اس يز هب وص تر ﻢيۀتسم وص تر يــم درــيگ و اب ا افتس هد زا ا وگل ر اهﻢتي اي ابم تار يۀطنم ا اجن م يــم وش د . ويش ۀ
ا افتس هد دش ه يارب اف يز اس يز ا دم دا رد ا ني ژپ و شه ينتبم رب ود ،شور احم ۀبـس ﻢيۀتسم و اک ر هناسانش رد .تـسا شور
ۀبساحم اک ر هناسانش دعب زا نييعت ۀـنماد رييغت تا ره اپ ار رتم اد ، اههنم باـسارب ژپ
و اهشه ي يلبق هۀبط دنب ي دش ه و سپس
هب وص تر د يتس
، قبطنم اب او تيعق و قبط رظن اک ر اسانش نزو ن د يه يم وش د .
يارب داجيا هيلا اه و همومجم ياه
،يزاف عباوت يضاير نوچ ۀناتسآ يطخ ،لاديﺋومگيس ،لکـشS
کـيلويرپياه و
...
يم هدرب راک هب هب ؛دوش
،لاثم ناونم رگا
يارب يريذپرطخ تفاب
يرهش يريغتم دننام يکيدزن هب لسگ
،دوش يسررب نييعت
ۀجرد تيوضم هب
حرش لباۀم تسا :
{
رگا رتم
رگا رتم زایتما
رگا رتم زایتما زایتما
نيدب ينعم هک رادۀم يزاف ۀطۀن 6444 يرتم زا لسگ ربارب اب ( 1
،) رادۀم يزاف ۀطۀن 4444 يرتم زا رـبارب لـسگ اـب
( 4 ) و رادۀم يزاف ۀطۀن 6244 اب هدافتسا زا عبات ۀناتسآ يطخ ربارب اب 42 / 4 دهاوخ .دوب يارب هيلا مامت ياه رـگيد نيـمه
تايلمم هدايپ يزاس و ياضف هـۀطنم شزرا يراذـگ يـم
دوـش . يياـناوت ﻢتـسيس رد GIS
يرتـسر زيلاـنآ ،هـشۀن
ناـکما
هدايپ يزاس کينکت ياه يفلتخم نوچ يزاف و ليلحت هلسلس يبتارم ار ﻢهارف يم
؛دنک اب اريز نييعت ۀناتسآ تـبثم و يـفنم
هداد اه ( 4 ات 1 و هن رفص و ( کي ۀجرد تيوضم اهريغتم
ﺺخشم يم
،ناراکمه و يدادادخ( دوش 1327
.)
122 و ایفارغج
همانرب
،یطیحم یزیر لاس
33 یپایپ ، 88 هرامش ، 1 ناتسمز ، 1141
نزو د یه و هقبط دنب بیسآ ی یریذپ
دکره ما زا اهریغتم
سپ زا قيبطت د قيق ون ا يح ﺺخشم دش ه رد رط ح يليصفت رهش رک نام اب ۀـشۀن رط ح عماج رهش ،ي دح دو و رم ز اه ي
قطاـــنم هب
د تق ﺺخشم دش
. سپس هب ره اپ ار رتم رد
Arc Map
ا املاط ت دج و يل هطوبرم هداد دش . سپ زا ﺺيصخت
هداد اه هب ره هيلا ، اب هجوت هب فيط بيــسآ يريذــپ دکره
ما زا اپ ار اهرتم نزو ، د يه اپ ار اهرتم وص تر رــگ تف . اياش ن ذ رک
ا تس ا هک اس ب هۀبط دنب ي اه باـسارب اعلاطم
ت و ژپ و شه اه ي نيشيپ وب هد ا تس . وت ا عب وبرم ط هب دکره ما زا اپ ار اهرتم و
نزو د يه هب آ اهن باسارب ( لکش رد دوجوم عباوت
4 ا ) اجن م دش :
( لکش 1 صخاش عباوت ) بیسآ نییعت رد هدافتسادروم یاه
یزاف شور هب نامرک ۀلزلز یریذپ
Figure (4) Function of indicators used to determine Kerman earthquake vulnerability by fuzzy method
ELECTRE لدم
هبتر داجيا يارب هنيزگ يدنب
اه ي هﺋارا دش
،ه هنيزگ هب فيعض و يوق يرترب طباور يفرعم اب هرتکلا بيترت اه
يم .دـهد شور هرـتکلا
ينتبم رب يبايزرا ود ﺺخاش :تسا ﺺخاش يناوخمه و
يناوخمهان هک
يارب ره جوز زا هنيزگ اه فيرعت يم دوش . ﺺخاش يناوخمه
يارب جوز k,l( ) تردق نيا هيضرف ار هک ۀنيزگ لقادحk هب يبوخ ۀنيزگ
،تساl هزادنا يريگ يم دنک . ﺺخاـش ،يناوخمهاـن
تردـق
دهاوش هيلم نيا هيضرف ار هزادنا يريگ يم دنک . رد
،هرتکلا سيرتام يناوخمه يارب
ره جوز زا هنيزگ اه هب تروص ريز فيرعت يم دوش :
∑
∑
يياج هک c (k, l( همومجم
يياهرايعم تسا
هک هب يازا اهنآ ۀنيزگ ربارب k
اي رتهب زا ۀـنيزگ
، l نزو wj راـيعم ماj و
دادعتm تساهرايعم .
هبتر بیسآ یدنب لدم اب هلزلز ۀرطاخم ربارب رد یرهش یریذپ ELECTRE FUZZY
ناراکمه و یراظتنا ناگژم 123
سيرتام يناوخمهان
يارب جوز k,l( ) هب تروص ريز فيرعت يم دوش :
[ ]
يياج xijهک
درکلمم ۀنيزگ ماi تحت رايعم ماj و نيرتشيب فلاتخا
نيب درکلمم هنيزگ اه رد ره رايعم .تسا
| |
بساحم زا دعب ۀ
ﺺخاش ياه يناوخمه و
يناوخمهان هنيزگ زا جوز ره يارب
اـه
، اـب فيعـض و يوـق يرـترب طـباور
سياۀم ۀ ﺺخاش نيا هناتسآ رادۀم ود اب اه
يا (
I*,NI* ) ( و يوـق يرترب يارب
I-,NI-
يـم هبـساحم فيعـض)
جوز .دوـش
(
I*,NI*
هب)
هناتسآ ناونم ياه
يناوخمه و
يناوخمهان ( جوز و يوـق يرترب طباور يارب
I-,NI-
هـب)
هناتـسآ ناوـنم ياـه
يناوخمه و
يناوخمهان يم فيرعت فيعض يرترب طباور يارب
دوش
؛ هک يياج
I*>I- NI*<NI-و
يرـترب طـباور سپس .
قبط هطبار يم هتخاس ريز ياه :دوش
I(k,l)≥I* رگا
NI(k,l)≤NI* و
I(k,l)≥ I(l,k) و
نيزگ هاگنآ kۀ
نيزگ هب ايوق l ۀ
يم هداد حيجرت .دوش
I(k,l)≥I- رگا
NI(k,l)≤NI- و
I(k,l)≥ I(l,k) و نيزگ هاگنآ
kۀ هب نيزگ هب فيعض روط lۀ
يم هداد حيجرت .دوش
ريداۀم
وI*
وNI*
وI-
هبNI- سو يل ۀ ﻢيمصت يم ذاختا هدنريگ
دوش .
رد ۀلحرم
،دعب دنيارف هبتر شيپ يدنب
يلوزن و يدوعص يارب
تسد هب ندروآ
ود همومجم راـک هب
هـتفرگ يـم دوـش .
نيلوا همومجم اب
هبتر شيپ يدنب
يلوزن زا قيرط باختنا نيرتهب هنيزگ ( هنيزگ يا هک هب هـنيزگ ياـه رـگيد حيجرـت هداد
يم دوش ) و تکرح هب تمس نيرتدب هنيزگ تسد هب يم
ديآ . ۀمومجم مود
اب هبتر شيپ يدنب
يدوعص هتخاس
يم .دوـش رد
نيا دروم
،ادتبا نيرتدب هنيزگ اه ( هنيزگ يا هک اب هنيزگ ياه رگيد حيجرت هداد يم دوش ) باختنا يم دوـش و هـبتر يدـنب اـب
صاصتخا نيرتهب
هنيزگ هب ناياپ يم .دسر
نيرخآ
،هلحرم بيکرت ندرک نيا ود همومجم يارب
تسد هب ندروآ
هبتر يدنب يياـهن تـسا . يـشور يلوـمعم يارـب
نييعت هبتر يدنب
،يياهن هدافتسا زا عطاۀت نيب ود ۀمومجم يدوعص
و يلوزن تسا . نيدب تروص هـک
« ۀـنيزگ رـتربk
زا
ۀنيزگ تساl
» رگا و اهنت رگا رد ره ود
،همومجم رتربk
l زا دشاب اي رد ۀبتر يناسکي تبسن lهب رارق هتفرگ دـشاب . رـگا
ۀنيزگ ردk
يکي زا همومجم اه رترب زا ۀنيزگ
؛دشابl اما رد ۀمومجم يرگيد
رتربl kزا
،دشاب رد هبتر يدـنب يياـهن ود
هنيزگ هسياۀم دهاوخ ريذپان دوب
( . گناو و
،وليفاتنايرت .)2008
صخاش اه ی هدافتسادروم بیسآ نازیم نییعت رد
هلزلز لباقم رد نامرک رهش یریذپ
ت ینوکسم دحاو رد راوناخ مکار ينوکسم دحاو رد راوناخ ﻢکارت ﺺخاش ناشن
دنهد دوـبمک اي تيافک ۀ دعت
دادـعت اـب هـطبار رد دوـجوم ينوکـسم ياهدـحاو دا
ت ينوکسم دحاو رد ار راوناخ تنوکس تيعضو هک ،ﺺخاش نيا .تسا دوجوم ياهراوناخ فيرع
م ي دنک ، ردـۀچره رفـص ددـم هـب
دزن ي ک رت ناشن ،دشاب تيعضو ۀدنهد
بسانم رت هب ي کي ددم هب هچره و تسا تنوکس ظاحل دزن
ي ک رت زا يکاح ،دشاب ب
ي نامناخ ندوب
ينوکسم دحاو رد راوناخ دايز ﻢکارت .تسا ينوکسم دحاو کي رد راوناخ کي زا شيب يگدنز اي بجوم
هـلزلز ماگنه لکشم داجيا و
ا لاتخ رد ل ا رم ا دم ردا يناس ز ام ن رب زو اح د هث م ي دوش ۀيلخت . انکاس ن رد ا ني او اهدح رتدنک ا اجن م يم دادعت نامرک رهش رد .دوش يداـيز