Investigating the Relationship between Corruption and Trust Related to Transparency and Citizen Satisfaction
Abbas Nargesian
*Corresponding author,Assistant Prof. of Public Administration, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: [email protected]
Ghasemali Jamali
M.Sc. of Public Administration, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: [email protected]
Masoud Harati
M.Sc of Public Organization Management, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: [email protected]
Hossein Azari
M.Sc. of Public Administration, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: [email protected]
Abstract
Objective: Focusing on corruption, transparency, trust, and satisfaction of citizens is a priority in order to achieve a desirable and ideal society. The main objective of this research is to study these factors.
Methods: This study is a practical field study in which the data are collected according to the premises of descriptive studies. This survey research relates the variables based on causal relationships. Research Population consists of Tehran citizens in district #8 where random cluster sampling method has been applied. The data were collected and analyzed in a form of a questionnaire.
Results: The results show that clarity has a significantly positive effect on citizens’ trust and satisfaction; besides, trust has a significantly positive effect on citizens’ satisfaction.
At the same time, transparency has a significantly negaitive effect on corruption and corruption has a significantly negaitive effect on citizens’ trust and satisfaction.
Conclusion: An ideal government should pursue more transparency in the reduction of corruption at the community level and, with this; citizens' satisfaction and trust will be achieved.
Keywords: Trust, Good governance, Citizen satisfaction, Transparency, Corruption.
Citation: Nargesian, A., Jamali, Gh., Harati, M., & Azari, H. (2018). Investigating the Relationship between Corruption and Trust Related to Transparency and Citizen Satisfaction.
Journal of Public Administration, 10(2), 289-310. (in Persian)
---
Journal of Public Administration, 2018, Vol. 10, No.2, pp. 289-310 DOI: 10.22059/jipa.2018.255605.2250
Received: December 12, 2017; Accepted: May 12, 2018
© Faculty of Management, University of Tehran
نﺎﻴﺴﮔﺮﻧ سﺎﺒﻋ
* ،لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
. ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار
ﻲﻟﺎﻤﺟ ﻲﻠﻌﻤﺳﺎﻗ
رﺎﻛ ا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷ ﻳ
ناﺮ . ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار
ﻲﺗاﺮﻫ دﻮﻌﺴﻣ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺘﻟود يﺎﻫ
ﻳ ناﺮ . ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار
يرذآ ﻦﻴﺴﺣ
ا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻳ
ناﺮ . ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار
هﺪﻴﻜﭼ فﺪﻫ ﻮﻠﻄﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ ﻪﻳ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ: ﻲﻧﺎﻣرآ و ب
، ﻪـﻛ ﺪـﻧراد راﺮـﻗ ﺖﻳﻮﻟوا رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر و دﺎﻤﺘﻋا ،ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ،دﺎﺴﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻲﺳﺎﺳا فﺪﻫ ﺖﺳا
.
شور : ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ زا ﺮﻈﻧ
،فﺪﻫ ﻛ دﺮﺑرﺎ ي ﺖﺳا
، زا ظﺎﺤﻟ ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ روآدﺮﮔ ي هداد ﺎﻫ زا عﻮﻧ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺻﻮﺗ ﻴ ﻲﻔ ) ﻏ ﻴ ﺎﻣزآﺮ ﻳ ـﺸ ﻲ ( و
زا ﻪﺧﺎﺷ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻣ ﻴ ﻧاﺪ ﻲ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ
و زا ﺮﻈﻧ طﺎﺒﺗرا ﺑﻴ ﻦ ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎـﻫﺮ ي ﺶﻫوﮋـﭘ زا عﻮـﻧ ـّﻠﻋ ﻲ ﺖـﺳا . شور اﺮـﺟا ي ﺶﻫوﮋـﭘ ﻧ ـﻴ ﺰ
ﭘﻴ ﺎﻤ ﻳ ﺸ ﻲ ﺖﺳا . ﻪﻌﻣﺎﺟ رﺎﻣآ ي ﺶﻫوﮋﭘ
،ﺮﺿﺎﺣ ﻞﻣﺎﺷ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ مﺮﺘﺤﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ 8 ﺮﻬﺷ ناﺮﻬﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮔ ﻴ ﺮ ي نآ ﻪﺑ شور ﻓدﺎـﺼﺗ ﻲ
ﻪﺷﻮﺧ ا ي ترﻮﺻ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا و هداد ﺎﻫ ﺰﻴﻧ ﻪﺑ ﻛ ﻤ ﻚ راﺰﺑا ﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎ روآدﺮﮔ ي و ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ هﺪﺷ ﺪﻧا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ دﺎﻤﺘﻋا ﺮﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺪﻫد
و ﺖﺒﺜﻣ يﺮﻴﺛﺄﺗ ،ﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر و
دراد يرادﺎﻨﻌﻣ .
ﻦﻴﻋ رد
و سﻮـﻜﻌﻣ ﺮـﺛا ،يﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر و دﺎـﻤﺘﻋا ﺮـﺑ دﺎﺴﻓ زوﺮﺑ و دﺎﺴﻓ زوﺮﺑ ﺮﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ لﺎﺣ نﺎـﺸﻧ ار يرادﺎـﻨﻌﻣ
ﻲﻣ ﺪﻫد .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﺖﻟود : هﺪﻳا لآ ﺪﻳﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺎﺑ ،
ﻪﻠﺌﺴﻣ دﺎﺴﻓ ﺶﻫﺎﻛ ار
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺢﻄﺳ رد ﺪﻨﻛ لﺎﺒﻧد
و ﻖﻘﺤﺗ ﺎﺑ دﺎـﻤﺘﻋا و ﺖﻳﺎـﺿر ،نآ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ .
هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ : ،دﺎﻤﺘﻋا ،بﻮﺧ ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ دﺎﺴﻓ ،ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ،ﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر
.
دﺎﻨﺘﺳا
،نﺎﻴﺴﮔﺮﻧ : ﻦﻴـﺴﺣ ،يرذآ ؛دﻮﻌـﺴﻣ ،ﻲﺗاﺮﻫ ؛ﻲﻠﻌﻤﺳﺎﻗ ،ﻲﻟﺎﻤﺟ ؛سﺎﺒﻋ )
1397 .(
ﻲـﺳرﺮﺑ طﺎـﺒﺗرا دﺎـﺴﻓ و دﺎـﻤﺘﻋا رد ﻪـﻄﺑار ﻦﻴـﺑ
ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ و ﺖﻳﺎﺿر ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ .
، 10 ) 2 ( ، 289 - 310 .
---
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﺘﻟود ، 1397 ود ، ر ه 10 رﺎﻤﺷ ، ه 2 ﺺﺻ ، . 289 - 310
DOI: 10.22059/jipa.2018.255605.2250
رد ﻳ ﺖﻓﺎ : 21 / 09 / 1396 ، ﺬﭘ ﻳ شﺮ : 22 / 02 / 1397
ﺸﻧاد© ﻜ ﺪﻣ هﺪ ﻳ ﺮ ﻳ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﻣﻮﻜﺣ يﺎﻘﺑ ياﺮﺑ هزوﺮﻣا ﺖﻟود و ﺎﻫ
ﻪـﺑ نﺪﻴﺳر فﺪﻫ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا زﺎﻴﻧ دﺎﺴﻓ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زا يرﺎﻋ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ يراﺮﻗﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻚـﻳ
ﻪﻌﻣﺎﺟ مدﺮﻣ ﺑ مﺪﻗ مدﺮﻣ ﺖﻳﺎﺿر و دﺎﻤﺘﻋا ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ ،رﻻﺎﺳ ﺪﻧرادﺮ
. رد يﺎﺘﺳار ﻦﻳا نﺎﻣرآ ﻪﻛ ﺎﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ لﺎـﻌﻓ
ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ
رد رﻮﻣا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻖﻘﺤﺗ
ﻲﻣ
،ﺪﺑﺎﻳ يرﺎﻛوزﺎﺳ ﻪﺑ
مﺎﻧ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ دﻮﺟو دراد . تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ
ﻲﻜﻳ زا ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻦﻳﺮـﺗ ﺮـﺻﺎﻨﻋ
يزوﺮﻣا ﻊﻣاﻮﺟ رد ﻪﺑ
رﺎﻤﺷ ﻲﻣ
،دور ﻪﺑ ﻪﻠﻴﺳو ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ نﺎﻴﻣ ﺖﻟود نادﺮﻣ و ﺖﺳا شدﺮﮔ رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺶﻘﻧ ﺎﺗ
ﺶﺨﺑﺮـﺛا نآ
رﻮﻬﻇ ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ . ﺎﺑ ﺖﺷﺬﮔ نﺎﻣز زﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ رد ﺮﻫ ﻪﺒﻨﺟ يا زا ﻲﮔﺪﻧز ﺎﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ و ﻪﺑ ﻢـﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ ﻪﻠﺌـﺴﻣ رد هرادا
رﻮﻣا ﺎﻫرﻮﺸﻛ و نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﻲﺘﻟود و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺚﺤﺑ جاور ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻴﺑ مدﺮﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ .
هزوﺮﻣا ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻪﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻂـﺧ
مﺪﻘﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ ﻲﻠﺧاد ﺎﻫرﻮﺸﻛ و
،نﺎﻬﺟ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ شزﻮﻣآ ،رﻻﻮﻜﺳ و ﻲﺒﻫﺬﻣ و
،شروﺮﭘ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﻮﻣا و
و ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ
يﺎﻫ عﻮﺿﻮﻣ زا ﻢﻬﻣ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻠﻣ ﺪﺤﺘﻣ و ...
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ رﺎﻛ رﻮﺘﺳد رد ﺖﺳا
)
،رﻮﻴﻟا 2004 : 1 (.
ﻪﺑ ار ﻲﺘﻟود تﺎﻔﻠﺨﺗ ،ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻊﻣاﻮﺟ زا يرﺎﻴﺴﺑ
بﺎـﺘﻓآ رﻮـﻧ ﺶﺑﺎـﺗ نﻮﭽﻤﻫ ﻪﻛ يﺮﺛا ﻪﻄﺳاو د1
،درا
داد ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ )
،ﺪﻠﻫ 2006 .(
نﺎﻣزﺎﺳ و ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ور ﺰﻴﻧ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ياﺮﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺖﻋﺮﺳ هزوﺮﻣا ود ﺮـﻫ رد ﺎﻫ
ﺶـﺨﺑ
ﻲﺻﻮﺼﺧ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻪﺑ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻛﺮﺣ رد ،نﺪﺷ فﺎﻔﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ يﻮﺳ .
ﺞﻳوﺮـﺗ ﺐـﺟﻮﻣ ،ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ يﺎﻘﺗرا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ
ﻲﻣ ﺖﻟود ﻪﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ دﺎﻤﺘﻋا دﻮﺷ
. ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻦﻳا ﻲﻣ ار ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ
ﺖـﺷادﺮﺑ ﺢﻴﺤـﺼﺗ ياﺮـﺑ ناﻮﺗ زا ﺖـﺳردﺎﻧ يﺎـﻫ
ﻪﻛ ﺖﻟود دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ
ﻲﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ناﺪﻘﻓ ﺎﻳ دﻮﺒﻤﻛ ،ﺪﻳآ
ﻪﺑ دﺮﺑ رﺎﻛ . ﻲـﻟ و ﻲﻜﺴﻣوﺮﭘ ،ﻢﻳا )
2013 ( ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ﺖﻟود ﻪﭽﻧآ درﻮﻣ رد ﺐﻠﻏا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﻛ رﻮﻄﭼ ﺎﻳ ﺪﻫد
ﻪﺑ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﻲﺑﻮﺧ ،ﺪﻨﻛ
ﻲـﻨﻴﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﺪـﻧراﺪﻧ
ﺶﻴﺑ ﻲﻠﺤﻣ ﺖﻟود دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ نآ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻪﻛ ﻲﻣ دﺎﻘﺘﻧا ﺪﺣ زا
دﻮﺷ . ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ناﺪﻨﻤـﺸﻳﺪﻧا ﻪـﻛ ﻲـﮔرﺰﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﺳ زا ﻲﻜﻳ
نآ ﺎﺑ ﻲﺘﻟود ﻪﺟاﻮﻣ
،ﺪﻧا دﺎﻤﺘﻋا ﺖﺳا ) ،ﻦﻬﺑ تﺮﺑار 1995
( و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﺴﻛ هراﻮﻤﻫ و ﻪﺑ
مدﺮـﻣ دﺎـﻤﺘﻋا نآ لﺎـﺒﻧد
،
ﺶﻟﺎﭼ ﺖﻳﻮﻟوا راد ي نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ ﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻲ دﻮﺷ
.
شراﺰﮔ زا ﻲﻜﻳ رد شراﺰﮔ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﺖﻣﻮﻜﺣ هداد زﺎﺑ ) هژوﺮﭘ ﺖﻟاﺪـﻋ ﻲﻧﺎـﻬﺟ (
، ﺖـﻟود ﺎـﻫ ﺮـﺑ سﺎـﺳا
نﻮﭽﻤﻫ يدﺎﻌﺑا ﻦﻴﻧاﻮﻗ
تﺎﻋﻼﻃا و ﻲﺘﻣﻮﻜﺣ
،هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ ﻖﺣ
ﻲـﺳﺮﺘﺳد ﻪـﺑ
،تﺎـﻋﻼﻃا ﺖﻛرﺎـﺸﻣ
ﻲﻧﺪـﻣ و مﺰﻴﻧﺎـﻜﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻫاﻮﺧداد ﻪﺒﺗر و ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ
ﺪﻧا . رد ﻲﺑﺎﻳزرا ﻦﻳﺮﺧآ لﺎﺳ رد شراﺰﮔ ﻦﻳا يﺎﻫ
2015 ناﺮـﻳا ، ﺎـﺑ زﺎـﻴﺘﻣا
35 / 0 ياراد ﻪﺒﺗر 99 ﻦﻴﺑ 102 ﺖﺳا هﺪﺷ رﻮﺸﻛ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رد ﻦﻳﺮﺧآ شراﺰﮔ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺖـﻟود ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا رد
لﺎـﺳ
2016 ﺎﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺳ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻲﻠﻛ تﺎﻣﺪﺧ
،ﻦﻳﻼﻧآ ﺖﺧﺎﺳﺮﻳز يﺎﻫ
ﻲﺗاﺮﺑﺎﺨﻣ و
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
،ﻲﻧﺎﺴﻧا رﻮﺸﻛ ناﺮﻳا رد ﺢﻄﺳ ﺘﻣ ﻂﺳﻮ و
ﺎﺑ ﺐﺴﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻟود ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا 4649
/ 0 ) ﻦﻴﺑ 25 / 0 ﺎﺗ 5 / 0 ( رد ﻪـﺒﺗر 106 نﺎـﻬﺟ راﺮـﻗ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳا ) ،ﻲﻟﺎـﻤﺟ
،داﮋﻧ ناﺮﻴﭘ و نﺎﻴﺴﮔﺮﻧ 1396
: 63 .(
شراﺰﮔ ﻦﻳا ﻪﺑ هﺎﮕﻧ ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺧد زا غرﺎﻓ ﺎﻫ
ﻦـﻳا ﻞـﺣ ﺮـﺑ ﺰـﻛﺮﻤﺗ فﺪـﻫ ﺎﺑ و ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
و دﺎﺴﻓ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا ﺶﻘﻧ زا ﺎﻣ ﻢﻬﻓ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار رد دﺎﻤﺘﻋا
ﻪﺟﻮﺗ
ﺎﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻴﺑ نﻮﻨﻛ
ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ ﻲﺷﻼﺗ ﭻﻴﻫ
ﻦﻳا رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﻋ ار ﻚﻳ ﺎﺟ ﻲﺳرﺮﺑ هدﺮﻜﻧ و ﻲﺧﺮﺑ ﻂـﻘﻓ ود ﻞـﻣﺎﻋ و
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــ
1. Sunshine
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﻛﺪﻧا ﻪﺳ ﻞﻣﺎﻋ ار ﻲﺳرﺮﺑ هدﺮﻛ
،ﺪﻧا
ﺑدا ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﻪـﺑ ﻚـﻤﻛ ﻦﻤﺿ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﺖﺳا ﺪﻴﻣا ﺰـﻴﻧ و تﺎـﻴ
ﻪﻨﻴﻣز شﺮﺘﺴﮔ ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺑ يا
ﺖﺳد ياﺮﺑ ،ﻲﺗآ يﺎﻫ ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻛرﺪﻧا
ﻪﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ شروﺮﭘ و ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺒﻧد دﻮـﺒﻬﺑ ياﺮـﺑ ﻲﻳﺎـﻫ
نورد و ﺶﻨﻴﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر دﻮﺷ دﺎﺠﻳا ﻲﻨﻴﺑ
. رد ﻪﻣادا ﺖﻳﺎﺿر و دﺎﻤﺘﻋا ،ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ،دﺎﺴﻓ ﺢﻴﺿﻮﺗ
هداد ﻲﻣ دﻮﺷ و
ﺲﭘ زا ﻢﻴﺳﺮﺗ لﺪﻣ
،ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺎﻫ زآ نﻮﻣ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺪﺷ . ﺰﻴﻧ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ،هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﻣ يﺮﻴﮔ
دﻮﺷ
و ﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ حﺮﻄﻣ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ
دﺎﺴﻓ
دﺎﺴﻓ يﺰﻴﭼ ﺪﻳﺪﺟ و تراﺮـﺷ ،ﻢﺘـﺳ و ﻢـﻠﻇ ،نﺎـﻳز ،يدﻮﺑﺎـﻧ ،ﻲـﺑاﺮﺧ ،ﻲﻫﺎﺒﺗ نﻮﭽﻤﻫ يدﺪﻌﺘﻣ ﻲﻧﺎﻌﻣ ﺎﺑ فداﺮﺘﻣ ﺖﻐﻟ رد و
،بﻮﺷآ و ﻪﻨﺘﻓ ،ﻲﻨﻤﺷد و ﻪﻨﻴﻛ ،يرﺎﻛﺪﺑ ﺮﻈﻧ رد
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ .
ﻪﺑور دﺎﺴﻓ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﺚﺤﺑ زا ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دراﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﺪﺷ ﻢﻴﻫاﻮﺧ ور
. ﻪﺒﻴﺘﻛ يﺎﻫ لﺎﺳ 873 ﺶﻴﭘ زا دﻼﻴﻣ ﻪﺑ
هﻮﺷر هﺪﻨﻫد هرﺎﺷا يا دراد
زا ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻪﻛ تﺎﻣﺎﻬﺗا
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺺﻴﺼﺨﺗ ﻦﻴﻣز
يﺎﻫ يزروﺎﺸﻛ راﺮﻓ
ﺪﻨﻛ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺨﺴﻧ ﻲﻄﺧ
2500 ﻪﻟﺎﺳ ﺪﻨﻫ ﺮﺑ زﺎﻴﻧ ﻣ ناﺮﻳﺪ ﻪﺑ هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ دﺎﺴﻓ ﺪـﻴﻛﺄﺗ دراد . رد دﺎـﺴﻓ ﻪـﻫد
يﺎـﻫ 1920 و 1930
، ياﺮـﺑ تﻻﺎـﻳا هﺪـﺤﺘﻣ
ﻲﻳاﻮﺳر ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺑ دروآ رﺎﺑ ﻪﻛ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﻧﺎﺳر يا هدﺮﺘﺴﮔ ﻂﺳﻮﺗ تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ دازآ
ﻪـﺑ ﻲﻧاﺪـﻧز نﺪـﺷ ﻲـﺧﺮﺑ زا نﺎـﻜﻳدﺰﻧ ﺲﻴـﺋر
رﻮﻬﻤﺟ ﺎﺑ ﺖﺴﭘ يﺎﻫ ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ رد ﺖﻟود ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ . دﺎﺴﻓ هزوﺮﻣا رد
ﮓﻨﻫﺮﻓ
،ﺎﻫ مﺎﻈﻧ ﺎﻫ و ﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا هدﺮﺘﺴﮔ
،ﺮﺗ عﻮﻨﺘﻣ و ﺮﻴﮔاﺮﻓ
هﺪﺷ و ﺖﺳا ﻪﺑ نﺎﻣز روﺮﻣ تﺎﻣاﺪﻗا
ياﺮﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﻬﻧآ رد هزاﺪﻧا و عﻮﻧ دﻮﺧ شﺮﺘﺴﮔ ﻲﻣ ﺪﻨﺑﺎﻳ ) ،ﺪﻨﻳﻼﺑ 2014 : 109 .(
دﺎﺴﻓ رد ﺖﻟود ﻪﻛ يﺮﺘﺴﺑ ﻲﻣ شروﺮﭘ ،هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا
ﺪﺑﺎﻳ . ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳد ﻲﺧﺮﺑ زا داﺮﻓا ار زﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺎﺗ ﻊـﻧاﻮﻣ
رود ار هدز ﺎﻳ ﺪﻨﺷﻮﻜﺑ ﺎﺗ ﺎﺑ نداد هﻮﺷر ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﻪﻛ رد سأر هﺎﮕﺘﺳد ﻲﺧﺮﺑ ﺎﻫ
ي ﻲﺘﻟود ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺗازﺎـﻴﺘﻣا
ﺖـﺳد ﻪـﺑ ﺪـﻧروآ
) ،ﻲﻧاﻮﻟا 1379 : 68 .(
ﻚﻧﺎﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ و ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻫدﺎﻬﻧ ي ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا دﺎﺴﻓ ار ﻪﺑ ﺎﻨﻌﻣ ي هدﺎﻔﺘﺳاءﻮﺳ زا
ﺐﺼﻨﻣ ﻲﻣﻮـﻤﻋ اﺮـﺑ ي ﻊـﻔﻧ
ﻲﺼﺨﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ هدﺮﻛ ﺪﻧا ) ،ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎﺑ 1997
: 112 (.
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺼﺨﺸﻣ ،ﻞﻠﻣ ﻦﻳا ار دﺎﺴﻓ ﺪﻌﺘﺴﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻚﻳ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ رﻮﻃ ﺪﻨﻛ
:
ﺮﻤﺗ •
ﻛ ﺰ ترﺪﻗ رد هﻮﻗ ﺮﺠﻣ ﻳ ﻪ و ﻚﻳ دﻮﺒﻧ و ﻒﻌﺿ ﻢﺘﺴﻴﺳ
ﻪﻧزاﻮﻣ و لدﺎﻌﺘﻣ .
ﻓﺎﻔﺷ •
ﻴ ﻒﻴﻌﺿ ﺖ رد
ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﻤﺼﺗ ﻴ تﺎﻤ اﺮﺟا ﻲﻳ ﻦﻤﺿ دوﺪﺤﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﺑ
تﺎﻋﻼﻃا .
ﻲﺗرﺎﻈﻧ ﻢﺘﺴﻴﺳ •
يرﺎﻜﺘﺳد هﺪﺷ ﺗارﺎﻴﺘﺧا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﻛ ﻲ
يﺮﻴﮔ ﻪﻧاﺮﺳدﻮﺧ يﺎﻫ ﻪﺑ
دراد لﺎﺒﻧد .
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻒﻌﺿ •
ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ و ﻊﻃﺎﻗ ياﺮﺟا .
ﻢﺘﺴﻴﺳ •
ﻛ لﺮﺘﻨ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺪﺣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ مﺮﻧ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻻﺎﺑ ﻞﻤﺤﺗ
ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎـﻫ ي ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ ﻪﻧاﺪـﺴﻔﻣ ) . ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ
،ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ 2004
: 3 - 2 (
دﺎﺴﻓ رادا ي زا نارود ﻞﺒﻗﺎﻣ رﺎﺗ ﻳ ﺦ
،هدﻮﺑ ﺎﻣا ﻢﻬﻓ ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ زا ﻪﻫد 1990
ﺖـﺳد ﻪـﺑ هﺪـﻣآ
ﺖـﺳا زا نآ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
» هدﺎﻔﺘﺳا زا تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ) ﺮﺘﻓد رادا ي ( اﺮﺑ ي ﻊﻔﻧ ﺻﻮﺼﺧ ﻲ و ﻏ ﻴ ﻧﻮﻧﺎﻗﺮ ﻲ
« ﻳ دﺎ ﻣ ﻲ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ جاور و هﺪﺷ .
رد ﻟﺎـﺣ ﻲ ﻪـﻛ
شﻼﺗ اﺮﺑ ي ﺳر ﻴ نﺪ ﻪﺑ رﺎﻌﺗ ﻳ ﻒ دراﺪﻧﺎﺘﺳا اﺮﺑ ي ﺪﭘ ﻳ هﺪ ﭘﻴ ﭽ ﻴ هﺪ و ﻬﺟوﺪﻨﭼ ﻲ نﻮﭽﻤﻫ دﺎﺴﻓ ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﺎﺘﺳ ﻳ ﺶ و ،دﻮـﺷ نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻲـﻟ
ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺪﻧ ﻪﻛ ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﺻﻮﺗ ﻴ ﻒ ﺎﻫ ﻲﻳ اﺮﺑ ي ﺶﺷﻮﭘ نداد ﻞﻛ ﺎﻀﻓ ي
،دﺎﺴﻓ اﺪﺘﺑا ﻲﻳ ﺖﺳا و ﻪﺑ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻲﻔ ﻊﻣﺎﺟ و ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ زا دﺎﺴﻓ ﺎـﺑ
ﻛﺄﺗ ﻴ ﺪ ﺮﺑ ﻲﮕﺘﺳﻮﻴﭘ هﺮﻴﺠﻧز
راو نﺎﻴﻣ
،ﻞﻠﻋ لﺮﺘﻨﻛ ﺎﻫ و ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ زﺎﻴﻧ ﺖﺳا . ﻪﺑ نﺎﻴﺑ ﺮﮕﻳد ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻊﻣﺎـﺟ رد درﻮـﻣ ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﻧﻮﮕﭼ
دﺎﺴﻓ ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا
،رﻮﻬﻇ
،شروﺮﭘ ﺶﻳاﺰﻓا و ﺶﻫﺎﻛ ﻳ
،ﺪﺑﺎ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻢﺸﭼ يﺎﻫزاﺪـﻧا يﺮـﻈﻧ
و ﻲـﻠﻤﻋ دﺎـﺴﻓ ار ﻦـﺷور ﺪـﻨﻛ
)
،ﺪﻨﻳﻼﺑ 2014 : 107 ( .
ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
و ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ بﻮﺧ
ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ
،ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ةدﺎﻔﺘﺳا
ﺶﺨﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ زا يروﺎﻨﻓ تﺎﻋﻼﻃا و
تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺎﺑ
فﺪﻫ دﻮﺒﻬﺑ لﺎـﺳرا تﺎﻣﺪـﺧ
،تﺎـﻋﻼﻃا و
ﻖﻳﻮﺸﺗ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ رد
ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ و
،ﺮﺗﻮﮕﺨﺳﺎﭘ فﺎﻔﺷ
ﺮـﺗ و ﺮﺗﺮﺛﺆـﻣ ﻦﺘﺧﺎـﺳ
ﺖـﺳا ﺖـﻟود .
زا ﺎـﺠﻧآ ﻪـﻛ
ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺐﺒﺳ يﺮﻴﻴﻐﺗ رد شور طﺎﺒﺗرا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺎﺑ
ﺖﻟود و ﺎﺑ
،دﻮﺷ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ مﻮﻬﻔﻣ
هدﺮﺘـﺴﮔ يﺮـﺗ زا
ﺖﻟود ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ار
ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑرد و
ﻪﺑ لﺎﺒﻧد
،ندﺮﻛ ﺮﻴﮔرد ﺎﻧاﻮﺗ
ﻦﺘﺧﺎﺳ و ترﺪﻗ ﻪﺑ نداد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖـﺳا
. ﻳﺎـﺑ ﻦﻴﻨﻛﻮ ) 2011 (
ﺶﻳاﺰﻓا
،ﻲﮔدﺎﺳ قﻼﺧ
،يراﺪﻣ
،ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
يﺮﻳﺬﭘ و فﺎﻔﺷ ندﺮﻛ ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ فاﺪـﻫا زا ار
ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
ﻲﻣﺮﺑ دﺮﻤﺷ ) يدﺎﺒﻋ و ناﺮﻴﭘ
،داﮋﻧ 1393 .(
ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻟود ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا هاﺮﻤﻫ
ﺎﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻂﺧﺮﺑ يذ نﺎـﻌﻔﻧ
رد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻜﺷ
،ﻲﻫد و ﺚﺤﺑ ياﺮﺟا ﻂﺧ ﻲﺸﻣ يﺎﻫ ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖـﺳا . ﻪـﺑ ﻲﻧﺎـﻴﺑ
،ﺮـﮕﻳد ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
ﻞﻣﺎـﺷ
ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
و ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود ﺖﺳا
) ﺎﻜﻴﻳﻮﺘﺳا و
،سﻼﻳا 2009 .(
نﺎﻴﻣ ﻪﻄﺑار ﺖﻟود
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا و
ﺖﻣﻮﻜﺣ يراد
،بﻮﺧ ﺢﻳﺮﺻ و نﺎﻳﺎﻤﻧ ﺖﺳا . ﺮﮕﻨﻴﻓ و دﺎـﻜﻴﭘ ) 2003 ( نﺎـﻴﺑ ﻪـﻛ ﺪـﻧدﺮﻛ
ﺖﻟود ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا يراﺰﺑا
ﺖﺳا ﻪﻛ ﻲﻌﺳ د درا ﺎﺑ ﻪﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ يروﺎﻨﻓ
ﺪﻳﺪﺟ تﺎﻋﻼﻃا و
،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪﻠﺻﺎﻓ
نﺎﻴﻣ ﺖﻟود و مدﺮـﻣ
ار ﺶﻫﺎﻛ هداد و ﻪﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻚﻤﻛ
ﺪﻨﻛ ﺎﺗ درﻮﻣ تﺎﻣﺪﺧ زﺎﻴﻧ
دﻮﺧ ار ﺎﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ
،ﺮﺘﻤﻛ ﺖﻋﺮﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ بﻮﻠﻄﻣ ﺮﺗ زا
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﻲﺘﻟود ﺖﻓﺎﻳرد ﺪﻨﻨﻛ . ﻦﻴﻨﭼ ﺐﻴﻘﻌﺗ ﻲﻓاﺪﻫا
ًﺎﻘﻴﻗد رد يﺎﺘﺳار نﺎﻣرآ ﺎﻫ ي ﺖﻣﻮﻜﺣ يراد بﻮـﺧ دراد راﺮـﻗ . ﻪﻌـﺳﻮﺗ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و
ﺮﻳﺎﺳ ياﺰﺟا ﻪﻌﻣﺎﺟ
،ﻲﻧﺪﻣ يﺎﻘﺗرا ﺢﻄﺳ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ هﺎﮕﺘـﺳد
يﺎـﻫ ﻲـﻳاﺮﺟا ﺖـﻟود نﺎـﻨﻛرﺎﻛو
،ﺎـﻬﻧآ
ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ
،يرﺎﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ﺢﻄﺳ ﻲﻫﺎﮔآ يﺎﻫ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻘﺗرا ناﺰﻴﻣ ﻲﻳآرﺎﻛ و ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا يﺎﻫ
نﺎﻣزﺎـﺳ يﺎـﻫ
،ﻲﺘﻟود ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ و هزاﺪﻧا
،ﺖﻟود شﺮﺘﺴﮔ ﺖﻟاﺪﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا زا ﻖﻳﺮﻃ ﻲﺳﺮﺘﺳد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺮﺑاﺮﺑ
ﻪﺑ تﺎـﻋﻼﻃا و
ﻊﺑﺎـﻨﻣ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ ترﺎﻈﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ مدﺮﻣ و زﺎﺑ ندﻮﺑ بﺎﺑ دﺎﻘﺘﻧا و دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ياﺮﺑ ﺶﺨﺑ ﻲﺘﻟودﺮﻴﻏ و
،ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ زا
ﻪـﻠﻤﺟ نﺎـﻣرآ يﺎـﻫ
ﺮﺘﺘﺴﻣ رد هﺪﻳا ﺖﻣﻮﻜﺣ يراد بﻮﺧ ﺖﺳا و ﺐﻟﺎﺟ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺖﻟود ﺎﺑ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺗ
ﻪﺟﻮ ﻪﺑ ﺖـﻴﻓﺮﻇ ﻲﻳﻻﺎـﺑ ﻪـﻛ رد نآ ﻪـﺘﻔﻬﻧ
،ﺖﺳا ﺶﺨﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ نﺎﻳﺎﺷ زا
ﻪﭽﻧآ ياﺮﺑ نﺪﻴﺳر ﻪﺑ ﺖـﻣﻮﻜﺣ فاﺪﻫا يراد
بﻮـﺧ يروﺮـﺿ ﺖـﺳا
ار دراد ) يدﺎـﻫﺮﻓ
،داﮋـﻧ
1385 : 26 .(
ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ
تﺪﻣ ﺖﺳﺎﻫ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﮓﻨﺳ يﺎﻨﺑ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ بﻮﺧ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا . ﺖﻴﻓﺎﻔـﺷ ﻲـﻣ
ﺪـﻧاﻮﺗ ﻢﻴﻤـﺼﺗ يﺮـﻴﮔ ار
دﻮﺒﻬﺑ ﺪﺸﺨﺑ
، زا دﺎﺴﻓ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
،ﺪﻨﻛ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ار
ﺶﻳاﺰﻓا هداد و ﻲﻧاﺪﻧوﺮﻬـﺷ هﺎـﮔآ
و ﻢﻴـﻬﻓ شروﺮـﭘ ﺪـﻫد )
،ﻲﻜـﺴﻣوﺮﭘ
2015 ب ( . هداد ،تﺎﻋﻼﻃا درﻮﻣ رد ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ دﺮﺑرﺎﻛ ،حﻼﻄﺻا رد ﻪﻳور و ﺎﻫ
ﺎـﻫ ﻪـﺑ ﺎـﻨﻌﻣ ي
»
ندﻮـﺑ رﺎﻜـﺷآ «
و
» سﺮﺘـﺳد رد
ندﻮﺑ « ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ و ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﺘﺳار رد )
،ﺮﺋوﺎﻜﺳا 2011 : 1343 ( .
ﻲـﻣ خر ﻒـﻠﺘﺨﻣ لﺎﻜﺷا رد ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻲـﻟو ﺪـﻫد
ﻲﻣ نآ زا ﺢﻴﺤﺻ ﺞﻳﺎﺘﻧ جﺎﺘﻨﺘﺳا هزﺎﺟا ﺲﭙﺳ و ﺎﻬﻧآ ندﻮﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﺎﻜﻣا اﺪﺘﺑا ﻪﻛ ﺖﺳا فﺎﻔﺷ ﻲﺘﻗو تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
تﺎﻋﻼﻃا )
ندﻮﺑ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ (
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو )
رﻳ سرﺎﻨ و نﺰﺠﻳﻮﻜﻴﻠﻣ ﻢﻳﺮﮔ
، 2015 : 612 ( . ﻪـﺑ
ﺖﻴﻓﺎﻔـﺷ ﻲﻠﻛرﻮـﻃ ﻪـﺑ
ناﺰﻴﻣ ﺘﺳد ﻲﺳﺮ ﻢﻈﻨﻣ يذ نﺎﻌﻔﻧ ﻲﺟرﺎﺧ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا و
تﺎﻴﺋﺰﺟ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﻲﻣﻮﻤﻋ هرﺎﺷا دراد )
،ﺮﺠﻴﻣ 2013 (.
ياﺮﺑ ﺎﺸﻓا ﻲﻣ دﻮﺷ ﺪﻳﺎﺑ ﻊﻣﺎﺟ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺑ ﻦﻳا ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻞﺋﺎﺴﻣ و تﺎﻴﺋﺰﺟ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ياﺮـﺑ
كرد تﺎﻣاﺪـﻗا ﺖـﻟود ار
دﺮﻴﮔ ﺮﺑرد . نﺎﻘﻘﺤﻣ بﻮﭼرﺎﭼ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ و ﻲﻋﻮﻨﺘﻣ ار ياﺮﺑ ﺳد ﻪﺑ ﺖ ندروآ كرد هﺪﻋﺎﻗ ﺪﻨﻣ زا عاﻮﻧا ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻪـﻛ
ياﺮـﺑ
يﺎﻘﺗرا ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺖﻟود دﻮﺟو
،دراد نﺎﻴﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﻮﻠﻴﻨﻴﭼﻮﻛ و ﻲﺳﺎﻧ ) 2014 ( ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺖﻟود ﻲﻠﺤﻣ ار ﻪﺑ رﺎـﻬﭼ ﺪـﻌﺑ ﻢﻴـﺴﻘﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺖﺴﺨﻧ مﻮﻬﻔﻣ يدﺎﻬﻧ ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺎﺸﻓا
تﺎﻋﻼﻃا طﻮﺑﺮﻣ
ﻪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺰﻛﺮﻤﺗ دراد . ﻦﻴﻣود
ﺪﻌﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا نﺎﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ
ﻲﺳﺎﻴﺳ هرﺎﺷا
،دراد ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ قﻮﻘﺣ و دﺰﻤﺘﺳد ﺎﻬﻧآ و رﻮﻀﺣ رد تﺎﺴﻠﺟ . ﺪﻌﺑ مﻮﺳ
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﺳا و ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮕﭼ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺶﺨﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ زا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻟﺎﻣ صﺎﺼﺘﺧا
،ﻪﺘﻓﺎﻳ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . مرﺎﻬﭼ ﺪﻌﺑ
،ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻪﺋارا تﺎﻣﺪﺧ ﺖﺳا ﻪﻛ هﻮﺤﻧ مﺎﺠﻧا ﺖـﻟود رد ﻞـﻳﻮﺤﺗ و ﻪـﺋارا تﺎﻣﺪـﺧ ﻲﻣﻮـﻤﻋ ار ﺺﺨـﺸﻣ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺮﺑ ﻦﻳا
،سﺎﺳا يﺎﺸﻓا تﺎﻋﻼﻃا طﻮﺑﺮﻣ
ﻪﺑ ﻚﻳ ﺮﻫ زا ﻦﻳا
،دﺎﻌﺑا يروﺮﺿ ﺖﺳا ﺎﺗ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ
ﻪﺑ كرد ﻲﻌﻣﺎـﺟ
زا ﻪﻜﻨﻳا ﻚﻳ ﺮﻫ زا ﻪﻔﻟﺆﻣ يﺎﻫ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﻟود ﻲﻠﺤﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻞﻤﻋ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ ﺖﺳد اﺪﻴﭘ ﺪﻨﻨﻛ ) ﻲﻜﺴﻣوﺮﭘ
، 2015 ب ( .
ﻲﻣ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ ،ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ فاﺪﻫا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ و دﺎﻤﺘﻋا ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻳ دﺎﺴﻓ ﻪﺑ
راﺰﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
دور رﺎﻛ . ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻲﻟو ﺎـﻳ ﻲﻣﻮـﻤﻋ دﺎﻤﺘﻋا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻧﺰﺑ ﺐﻴﺳآ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
ﻪﺑ ﻲﻣ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ار ﻲﻳﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ زا ﻲﻋﻮﻧ ﺎﺗ ﺖﺳا زﺎﻴﻧ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ زا ﻲﺻﺎﺧ ﻪﺟرد ﻪﺑ
ﺪﻫد ﻪﻧادﺎﻘﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا هزﺎﺟا جرﺎﺧ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ و ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا )
رﻳ سرﺎﻨ و نﺰﺠﻳﻮﻜﻴﻠﻣ ﻢﻳﺮﮔ
، 2015 : 611 و 612 ( . يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻲـﻔﻨﻣ
ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ار ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻦﻳا رﻮﻃ ﺢﻳﺮﺸﺗ دﺮﻛ ﻪﻛ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺎﺑ يﺎﻘﺗرا
،ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ نﺎﻜﻣا ﺸﻣ هﺪﻫﺎ ﺎﻫدﺎﺴﻓ ﺮﺘﺸﻴﺑ هﺪﺷ
و ﻦﻴﻤﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﺚﻋﺎﺑ دﺎﺠﻳا شﺮﮕﻧ ﻲﻔﻨﻣ ﺎﻳ يﺪﻴﻣاﺎﻧ و ﻪﺑ لﺎﺒﻧد نآ ﻲﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ دﺎﺴﻓ ) ﻪﻤﻫ ﺎﺟ ﺮﻴﮔاﺮﻓ هﺪـﺷ
و يرﺎﻛ زا ﺖﺳد ﺎﻣ ﺮﺑ ﻲﻤﻧ ﺪﻳآ ( ﻦﻴﺑ مﻮﻤﻋ مدﺮﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ .
ا دﺎﻤﺘﻋ هدﺮﺘﺴﮔ و ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺖﻣﺪﻗ دﺎﻤﺘﻋا تﺎﻴﺑدا دراد يا
. ﻲﻣ ار دﺎﻤﺘﻋا ناﻮﺗ
ﻚﻳ ﻣ مﻮﻬﻔ ﺪﻨﭼ ﻪﺘﺷر
ﻪـﻛ دروآ بﺎـﺴﺣ ﻪﺑ يا ﺎـﺑ
ﻒـﻴﻃ
هدﺮﺘﺴﮔ يا زا ﻒﻳرﺎﻌﺗ هاﺮﻤﻫ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﻦﻴﻤﻫ ﻞﻴﻟد و ﻮﺳور نارﺎﻜﻤﻫ )
1998 ( ﻲﻌﺳ ﺪـﻧدﺮﻛ ﻪـﻛ زا
،دﺎـﻤﺘﻋا ﻲـﻔﻳﺮﻌﺗ ﺮـﻴﮔاﺮﻓ
ﻦﻳوﺪﺗ و ﻪﺋارا ﺪﻨﻨﻛ . تارﺎﻈﺘﻧا ﻦﺌﻤﻄﻣ و ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﺑ لﻮﺒﻗ ﺮﻄﺧ زا ياﺰﺟا ﻢﻬﻣ ﻪﻤﻫ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﺖﺳا . ﺮﺑ سﺎﺳا ﻦﻳا اﺰﺟا ﻮـﺳور و
ﺎﻜﻤﻫ نار دﺎﻤﺘﻋا ار
» ﺖﻟﺎﺣ ناور ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻛ هﺪﻧرادﺮﺑرد لﻮﺒﻗ
يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﺮﺑ
ﻪﻳﺎﭘ تارﺎﻈﺘﻧا ﺖﺒﺜﻣ زا فاﺪﻫا ﺎﻳ رﺎﺘﻓر يﺮـﮕﻳد
ﺖﺳا « هدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺪﻧا
. ﻦﻳا ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ نآ ﺖﺳا ﻪﻛ دﺎﻤﺘﻋا ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ دﺎﻤﺘﻋا هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪـﺷ و كرد هﺪـﺷ زا يﺮـﮕﻳد رد
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ
دﻮﺷ . مﻮﻬﻔﻣ ﺪﻨﭼ يﺪﻌﺑ ندﻮﺑ ﻪﺑ ﺳو ﻪﻠﻴ داﺪﻌﺗ يﺮﻴﺜﻛ زا ﻚﻣ نﻮﭽﻤﻫ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺖﻳﺎﻧ
و ﻲﻧاوﺮﺷ ) 2006 ( ﻮﺳور ،
نارﺎﻜﻤﻫ و )
1998 ( اﺮﺸﻴﻣ ، ) 1996 ( نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻳﺎﻣ و )
1995 ( ﻖﻳﺪﺼﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا ) ،نﺰﺠﻳﻮﻜﻴﻠﻣ ﻢﻳﺮﮔ 2010
: 8 و 9 .(
،دﺎﻤﺘﻋا رﺎﻈﺘﻧا ﺘﺒﺜﻣ ﻲ ﺖﺳا رد ﻪﻄﺑار ﺎﺑ اﻳ ﻨ ﻜ ﻪ فﺮﻃ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
،رﺎﺘﻔﮔ ﻛ رادﺮ ﻤﺼﺗ و ﻴ ﻢ يﺎﻫ دﻮﺧ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ رﺎﺘﻓر ﻧ ﻜ ﺪﻨ
) ،نودرﻮﮔ 2000 : 298 .(
ﺮﺑ سﺎﺳا ﺮﻈﻧ نﺎﻬﻴﻧ ) 2000 ( دﺮﻓ ﻚﻳ نﺎﻨﻴﻤﻃا ،دﺎﻤﺘﻋا ﻪـﺑ
ﺮـﮕﻳد ي رد ﺖـﺳا ﻦـﻳا
درﻮـﻣ ﻪـﻛ ﻪـﺑ
هﻮﻴﺷ يا ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻴﭘ
،ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻗﻼﺧا و ﻞﻤﻋ ﻪﻧﻻدﺎﻋ
.ﺪﻨﻛ ﺰﻟو ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ )
2000 ( ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ار دﺎﻤﺘﻋا ﺪـﻨﭼ
ﺪـﻌﺑ ي هدﺮﻤـﺷﺮﺑ ﻪـﻛ
هﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد دﺎﻤﺘﻋا
ﻦﻴﺑ
،ﻲﺼﺨﺷ دﺎﻤﺘﻋا
،ﻪﻧﺎﮔود دﺎﻤﺘﻋا دﺎﻤﺘﻋا ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
،ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺎﻤﺘﻋا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ) ﻲﻣﻮﻤﻋ (
، دﺎﻤﺘﻋا رد ﻞﺤﻣ
رﺎﻛ و دﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﺑ ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ نﺎﺘﺳدﺮﻳز و
ﺖﺳا ) ،يﻮﺳﻮﻣ و ﻲﺒﺳﺎﻤﻬﻃ ،ﻦﻴﺘﻣ ﻲﻋراز 1388
.(
رد ﻲﺤﻄﺳ هدﺮﺘﺴﮔ ﺮﺗ ﻪﺑ هﮋﻳو رد طﺎﺒﺗرا نﺎﻴﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و
،ﺖﻟود ﻢﻴﻛ ) 2005 ( ﻦﻳا رﻮﻃ نﺎﻴﺑ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ ﻪـﻛ ﺘﻧا تارﺎـﻈ
ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻛ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺎﻫ ﺮﺑ سﺎﺳا نآ ذﺎﺨﺗا ﻲﻣ
،ﺪﻧﻮﺷ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﺑ كرد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ زا
ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺖـﻟود
ﺖﺌـﺸﻧ ﻲـﻣ دﺮـﻴﮔ )
،ﻢﻴـﻛ
2005 ( . ياﺮﺑ ﻪﺋارا ﻲﻤﻬﻓ ﺮﺘﺸﻴﺑ زا رﺎﺘﺧﺎﺳ كرد ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ زا
دﺎـﻤﺘﻋا ﻪـﺑ
،ﺖـﻟود
نﺰﺠﻳﻮـﻜﻴﻠﻣ ﻢﻳﺮـﮔ )
2012 : 54 ( كاردا
دﺎﻤﺘﻋا ار ﻪﺑ ﻪﺳ ﺪﻌﺑ
،ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﻲﻫاﻮﺧﺮﻴﺧ
و اﺪﺻ ﺖﻗ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ . نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻲـﺧﺮﺑ )
نﻮـﭽﻤﻫ ﺮـﻠﺘﻣ
، 2011
؛ لوﻮـﺑ و
نﻮﺗرﻮﻧ
، 2013 ( ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺐﺟﻮﻣ ار دﺎﻤﺘﻋا
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ ﺖﻟود ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد . ﻪﺑ نﺎﻴﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻪـﻛ ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ تﺎـﻋﻼﻃا
يﺮﺘﺸﻴﺑ هرﺎﺑرد ﺖﻟود دﻮﺧ ﻪﺘﺷاد
،ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺎﮕﻧ ﻲﺘﺒﺜﻣ ار زا ﺖﻟود كرد ﺪﻨﻫاﻮﺧ دﺮﻛ )
،ﻲﻜﺴﻣوﺮﭘ 2015
پ ( .
ﺿر ﺖﻳﺎ ﺪﻧوﺮﻬﺷ
ﻪﺘﺳاﻮﺧ و تارﺎﻈﺘﻧا ﺪﻨﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ يدﺎﻳز ﻞﻳﻻد ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ يﺎﻫ
. ،ﻻﺎﺑ تارﺎﻈﺘﻧا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و يﺮﻬﺷ ﻊﺑﺎﻨﻣ دﻮﺒﻤﻛ
ﻲﻣ رﻮﺒﺠﻣ ار ﺎﻬﻧآ هﺮﻬﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺪﻧﻮﺷ ﺮﺗﺪﻣآرﺎﻛ و ﺮﺗرو .
ﻲﮔﮋﻳو ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺘﺷﺬﮔ برﺎﺠﺗ
،ﻲﺼﺨﺷ يﺎﻫ
ﻪﻄﺑار رد مدﺮﻣ مﻮﻤﻋ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا و تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ قﻮﻓ تﺎﻋﻼﻃا ندﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ و ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ ﺪﻧﻮﻴﭘ ،تﺎﻣﺪﺧ ﺎﺑ
ﺢﻄﺳ رد هدﺎﻌﻟا
يذ ﺖﻳﺎﺿر نﺎﻌﻔﻧ
) ناﺪﻧوﺮﻬﺷ (
ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ .
سﺎﻛﻮﮔ و ﺮﻛرﺎﺘﭙﻟا ) 2011 : 124 ( ﻪﺋارا تﺎﻣﺪﺧ زا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻲﺘﻳﺎﺿرﺎﻧ هﺪﺷ
ﻲﻣ هﺪﻤﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺳ ﻪﺑ ار يرادﺮﻬﺷ ﻂﺧ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﺖﻳﻮﻟوا ،ﺪﻨﻧاد
ﻲﺸﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﺎﻫ ﺑ دﻮﺒﻧ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
هﺮﻬ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور و يرو
ﺮﺑ ﻪﻛ ﺚﻟﺎﺛ صﺎﺨﺷا و ﻲﻠﺤﻣ مﺎّﻜﺣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻲﺼﺨﺷ ﻊﻓﺎﻨﻣ سﺎﺳا
) ،ﻞﮕﻛآ 2012 .(
ﻲﺳرﺮﺑ هدﺮﺘﺴﮔ يدﺮﻜﻠﻤﻋ تﺎﻋﻼﻃا رﺎﻴﻌﻣ ﻪﺑ يدﺮﻓ ﺖﻳﺎﺿر و ﺪﻧوﺮﻬﺷ هزﻮﺣ رد ﺎﻫ و تﺎﻣﺪﺧ ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺳاﺮﺳ رد يا
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﻟود حﻮﻄﺳ )
،ﻦﭙﻤﻛ و لاود نو ،تﺮﻛﻮﺑ 2005
.(
رﺰﻟﻮﻫ و ﮓﻧﺎﻳ ) 2004 ( ار ﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﺘﻟود ﺶﺨﺑ رد ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﺠﻨﺳ تﻼﻜﺸﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ يﺪﻴﻠﻛ شور و ﻲﻨﻫذ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻳ ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ رﻮﺤﻣ ﺪﻧوﺮﻬﺷ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ دﻮﺷ
. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺰﻣﺎﻴﻠﻳو يﺎﻫ
) 1994 ( ﻛ ، ﺰﺘﻳواﺮ ) 1998 ( كﺎﭙﻴﺘﺳا ، )
1979 ( نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻳﺰﻳار ، )
2004 ( نو ، لاود و ﻦﻳﺰﻳار ) 2011 ( نو و ﻦﻳﺰﻳار ) 2013 (
ﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻪﺑ ﻪﺑ
تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺺﺧﺎﺷ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺟﻮﺗ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﺳا و ﻪﻳﺎﭘ ترﻮﺻ )
،ﻦﺴﻟُا 2015 .(
ﺶﺷ ﻞﻣﺎﻋ اﺮﺑ ي ﺶﺠﻨﺳ ﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ي
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ زا
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺳ نﺎﻣز ﺎﻫ ﻪﺑ حﺮﺷ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﻳز :
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺎﻫزﺎﻴﻧ ي
،ﻊﻣﺎﺟ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ يﺰﻳر
هﺎﺗﻮﻛ دﺎﺠﻳا ،تﺪﻣ طﺎﺒﺗرا
ﺎﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ،ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ذﺎﺨﺗا و تﺎﻣﺪﺧ
ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ) ،ﺲﻴﺗﺎﮔ 2010 .(
ﻣاﻮﻋ ًﺎﻣﻮﻤﻋ يﺮﻬﺷ تﺎﻣﺪﺧ زا ﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ يور تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻲﮔﮋﻳو نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞ
يﺎﻫ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ )
،ﺪﻧارود 1976 و ﭻﻳروﻮﻟ و
،رﻮﻠﻴﺗ 1976 ( شﺮﮕﻧ ، ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ )
نﻮﺴﻨﺘﺴﻳﺮﻛ و
،رﻮﻠﻴﺗ 1983 و
،گﻮﻫد يرﻮﻟ
و
،ﺰﻧﻮﻴﻟ 1990 ( ﻲﻠﺤﻣ ﺖﻟود ﺎﺑ يدﺮﻓ طﺎﺒﺗرا ، )
،ﺪﻧرﻮﻳد و وﺮﻴﻫ 1985
( ﻲﮔﮋﻳو ، ﻲﻳﺎﻀﻗ ﺎﻳ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ )
گﻮﻫد و يرﻮﻟ و
،ﺰﻧﻮﻴﻟ 1990 ( را ، تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺎﻳ ﻪﺋا )
ﺪﻟاﺮﺟﺰﺘﻴﻓ و
،ﺖﻧارود 1980 ( ﻪﻨﻳﺰﻫ ناﺰﻴﻣ ﺎﻳ ﻲﻨﻴﻋ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﻳ ، )
نواﺮﺑ و
،ﺮﺘﻟﻮﻛ 1983 ،كﺎﭙﻴﺘﺳا و 1979
( رد ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ )
،ﻦﻳﺰﻳار نو 2004
.(
،دﺎﺴﻓ دﺎﻤﺘﻋا و ﺖﻳﺎﺿر ﺪﻧوﺮﻬﺷ
اد دﻮﺟو ﻢﻫ رﺎﻨﻛ رد ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻠﻣاﻮﻋ زا ﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر و دﺎﻤﺘﻋا و ﻪﺘﺷ
ﻪﺑ ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻢﻫ لﺎﺒﻧد .
و ﺖﻧﺎﻨﻴﻫ ،ﭻﻟو
نﻮﻣ ) 2004 ( ﻪﺑ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ دﻮﺧ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
ﻦﻴﺑ دﺎﻤﺘﻋا و
،ﺖﻳﺎﺿر ﻲﺘﺸﮔزﺎﺑ
،ﺖﺳا دﺎﻤﺘﻋا ﻪﺑ ﺖﻳﺎﺿر
ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ و ﺲﻜﻋﺮﺑ ) 377 (.
ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺮﻳز ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ار دﺎﺴﻓ1
:
دﺎﺴﻓ
= ) ﺤﻧا رﺎﺼ + ﻲﺼﺨﺷ ﻊﻔﻧ – (
) ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ +
دﺎﻤﺘﻋا + ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ
2(
ناﺪﻨﻤﺸﻧاد مﻮﻠﻋ
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻛ
دﺎﺴﻓ ﻞﻣﺎﺷ هدﺎﻔﺘﺳاءﻮﺳ ناراﺪﻤﺘﺳﺎﻴﺳ
زا ترﺪﻗ ﻪﺑ ﻊﻔﻧ دﻮﺧ ﺖﺳا و
،ﻦﻳا
دﺎﻤﺘﻋا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ
يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ار ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ ﺪﻫد )
،ﺪﻟﺎﺑﻮﺌﺗ 1990 .(
ﺮﻛرﺎﺑ و ﺮﺗرﺎﻛ ) 1994 (
،دﺎﺴﻓ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نوﺪﺑ
رد ﻈﻧ ﺮ ﻦﺘﻓﺮﮔ لﺎﻜﺷا
،نآ دﺮﻜﻠﻤﻋ تﺎﻣﺪﺧ ﻲﻣﻮﻤﻋ و ﺖﻳﺎﺿر مﻮﻤﻋ ار
ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ ﺪﻫد . دﺎﺴﻓ كرد
،هﺪﺷ ماﺮﺘﺣا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻪﺑ ﺖﻟود ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ ﻪﺋارا هﺪﻨﻫد تﺎﻣﺪﺧ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ و ﺪﻫد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ
ار ﺪﻴﻣاﺎﻧ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻛ رد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻧاﺮﮕﻧ هرﺎﺑرد ﺖﻟود ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ رﺎﻈﺘﻧا ﻢﻳراد ﻪﻛ ﻪﻄﺑار ﻦﻴﺑ دﺎﺴﻓ و ﺖﻳﺎﺿر ﻲﻔﻨﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ) ،پﻮﺴﻨﻴﻜﻨﻠﺑ و كرﺎﭘ 2011
: 255 .(
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ
ﻪﻄﺑار ﻦﻴﺑ دﺎﺴﻓ و دﺎﻤﺘﻋا ار ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ ﻦﻴﺑ دﺎﺴﻓ و دﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﺑ
،يدﺮﻓ ﻪﻄﺑار ﻲﻔﻨﻣ دﻮﺟو يﻮﻗ دراد
. زا يﻮﺳ
،ﺮﮕﻳد ﻮﻧرﻮﻣ ) 2002 ( لﻻﺪﺘﺳا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ رد ﻲﻌﻣاﻮﺟ ﻪﻛ ﺢﻄﺳ دﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﺑ
يدﺮﻓ ﻲﻳﻻﺎﺑ دﻮﺟو
،دراد تﺎﻣاﺪﻗا ﺪﺳﺎﻓ ﺰﻴﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳا . اﺮﻳز دﺎﻤﺘﻋا ﺶﻘﻧ ﻲﻤﻬﻣ ار رد ﻪﻄﺑار ﻦﻴﺑ داﺮﻓا ﺪﺳﺎﻓ ﺎﻔﻳا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺲﻳﻮﻳد
و نارﺎﻜﻤﻫ ) 2004 ( ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﻪﻛ ﻪﺑ ناﺮﮕﻳد دﺎﻤﺘﻋا ﺪﻧراﺪﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻤﺘﺣا دراد ﻪﻛ
ﻪﺑ ﻦﻳا روﺎﺑ ﺪﻨﺳﺮﺑ ﻪﻛ مﺎﻈﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺪﺳﺎﻓ ﺖﺳا . ﻲﭽﻳر ) 2010 ( نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ دﺎﺴﻓ ﺶﻳاﺰﻓا
،ﻪﺘﻓﺎﻳ دﺎﻤﺘﻋا ﻲﻣﻮﻤﻋ ار
ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ ﺪﻫد و دﺎﺴﻓ
،ﻲﺘﻟود ﻪﻌﻣﺎﺟ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ
دﺎﻤﺘﻋا
، ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻞﺑﺎﻘﻣ رد يﺮﺑاﺮﺑ
ﺮﺘﺸﻴﺑ و دﺎﺴﻓ ﻢﻛ ﻪﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ هﺎﻓر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﺢﻄﺳ يﻻﺎﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ )
،ﻪﺑﻮﻛ 2013 : 121 (.
دﺎﺴﻓ و ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ
ﻪﻫد رد يﺎﻫ ﺮﻴﺧا جﻮﻣ هدﺮﺘﺴﮔ يا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زا هرﺎﺑرد
ﻞﻠﻋ
،دﺎﺴﻓ مﺎﺠﻧا و ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻠﻛ
،دﺎﺴﻓ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻠﻜﺸﻣ ﻲﻗﻼﺧا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــ
1. UNDP
2. Corruption = (monopoly + discretion) - (accountability + integrity + transparency)
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ
،دﻮﺷ ﻪﻜﻠﺑ ﻊﻧﺎﻣ هﺪﻤﻋ يا ياﺮﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر رد ﺶﺨﺑ يﺎﻫ گرﺰﺑ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻲﻣ دور . رد ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ،ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﻜﻳ زا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺎﻫوراد ي ﺪﺿ دﺎﺴﻓ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر )
ﺖﺘﺴﻨﻴﻟ و
،ﻦﻳرﺎﻧ 2010 (.
ﻪﻜﻨﻳا ﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد دﺎﺴﻓ ﺪﺿ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻲﻘﻄﻨﻣ ،دﻮﺷ
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر
ﻪﻛ رد ﻊﻣاﻮﺟ رﺎﻴﺴﺑ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﻲﺒﺗاﺮﻣ ﻪﻛ ﻪﻠﺻﺎﻓ ترﺪﻗ نﺎﻴﻣ ﻦﻴﻳﺎﭘ هدر نﻻﻮﺌﺴﻣ و
تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻲﺘﻟود ﻪﻳﺎﭘﺪﻨﻠﺑ رﺎﻴﺴﺑ
هدﺮﺘﺴﮔ
،ﺖﺳا
ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺑ ﻊﻔﻧ ﻪﻘﺒﻃ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺷﺎﺑ
؛ ﺐﻠﻏا ﻦﻴﻳﺎﭘ هدر نﻻﻮﺌﺴﻣ اﺮﻳز مﺮﻫا
يﺎﻫ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تﺎﻣﺎﻘﻣ
ﻲﺘﻟود ﺪﻧراد ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻨﻠﺑ و
ﻦﻜﻤﻣ تﺎﻣﺎﻘﻣ ﺖﺳا
هرﺎﺑرد ﻦﻳا ﺖﻴﻌﻗاو ناﺮﮕﻧ ﺪﻨﺷﺎﺒﻧ ﻪﻛ ﻦﻴﻳﺎﭘ هدر ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ردﺎﻗ ﻪﺑ يﺎﺸﻓا
تﺎﻳﺎﻨﺟ ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﺷﺎﺑ ) ﻨﻴﭘ و ﻦﻴﺧﺎﺳ ﻲﭘ ،ﻮﺘ
2010 : 262 (.
ﻮﺘﻨﻴﭘ و ﻦﻴﺧﺎﺳ ﻲﭘ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ )
2010 ( تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻲﺘﺣ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺢﻄﺳ داﺮﻓا ﻦﻳﺮﺗﺮﻴﻘﻓ ﻲﺘﺣ ﺎﻳ ﻦﻴﻳﺎﭘ هدر هﺮﻬﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ يﺎﻳاﺰﻣ زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻧﻮﺷ ﺪﻨﻣ .
ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻬﻧآ
ﻲﻣ دﺎﺴﻓ ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ ،ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ دﻮﺷ
.
ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﺖﺘﺴﻨﻴﻟ ﻳرﺎﻧ و ﻦ ) 2010 ( ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻪﺑ يدﻮﺧ ـ دﻮﺧ ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﺳ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا رد
سﺮﺘﺳد ـ ﺖﺳا ياﺮﺑ
يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا
و دﺎﺴﻓ ﺮﻳﺎﺳ نآ لﺎﻜﺷا
ﻪﺑ هزاﺪﻧا ﻲﻓﺎﻛ رﺎﻛ ﺪﻫاﻮﺧ دﺮﻛ . ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ ﻲﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ يراﺰﺑا ﻢﻬﻣ رد ﺮﺑاﺮﺑ
دﺎﺴﻓ ﺪﺷﺎﺑ . ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻟو ﻪﺑ ود ﻪﺘﻜﻧ ﻪﺟﻮﺗ دﺮﻛ :
ًﻻوا ود عﻮﻧ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ دﻮﺟو دراد ﻪﻛ ﻪﺑ ﻞﻳﻻد ﻒﻠﺘﺨﻣ و ﺎﺑ ترﺪﻗ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺮﺑ
دﺎﺴﻓ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ دراﺬﮔ . ﻲﺘﻴﻓﺎﻔﺷ ﻪﻛ ﺖﺤﺗ لﺮﺘﻨﻛ ﻞﻣﺎﻋ ) ﻞﺜﻣ ﺎﻫدﺎﻬﻧ و ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺖﺤﺗ
ترﺎﻈﻧ ( ﺖﺳا و ﻲﺘﻴﻓﺎﻔﺷ ﻪﻛ ﺖﺤﺗ
لﺮﺘﻨﻛ يرﻮﻓ ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺴﻴﻧ ) ﻞﺜﻣ
،مدﺮﻣ ﻪﻧﺎﺳر دازآ و .(...
،ًﺎﻴﻧﺎﺛ رد طﺎﺒﺗرا نﺎﻴﻣ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ و
،دﺎﺴﻓ ود طﺮﺷ ﻢﻬﻣ ﺪﻳﺎﺒﻧ هﺪﻳدﺎﻧ
ﻪﺘﻓﺮﮔ
،دﻮﺷ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ
رد سﺮﺘﺳد راﺮﻗ ﻲﻣ
،ﺪﻧﺮﻴﮔ ﺪﻳﺎﺑ هﺎﮕﻳﺎﺟ و يﺮﻴﺴﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ياﺮﺑ نﺪﻴﺳر و شﺮﻳﺬﭘ مﻮﻤﻋ ﻪﺘﺷاد
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﻦﻳا ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﻐﻴﻠﺒﺗ رد ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﻢﻳﺮﻴﮔ . هوﻼﻋ ﺮﺑ
،ﻦﻳا ﺮﮔا ﻢﻴﻫاﻮﺨﺑ رﺎﺸﺘﻧا تﺎﻋﻼﻃا ياﺮﺑ
،مﻮﻤﻋ ﺮﺑ
رﺎﺘﻓر تﺎﻣﺎﻘﻣ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺪﺳﺎﻓ ﺖﻟود ﺮﻴﺛﺄﺗ
،دراﺬﮕﺑ مدﺮﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻳاﺮﺟا رﺎﻛوزﺎﺳ ﻢﻳﺮﺤﺗ
ﻪﺘﺷاد ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﻦﻳا ار ﺰﻴﻧ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻂﻳاﺮﺷ
ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ رد
ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﻢﻳﺮﻴﮔ ) 302 .(
ﮓﻧاﺮﺘﺴﻣرآ )
2005 ( ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ يﺮﻫزدﺎﭘ ياﺮﺑ
دﺎﺴﻓ و هدﺎﻔﺘﺳاءﻮﺳ يرادا
رد ﺮﻈﻧ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
درﺎﮕﺘﻴﻠﻛ ) 1998 : 4 ( ﻲﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ دﺎﺴﻓ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
داد ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ، .
،ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ دﺎﻤﺘﻋا
و ﺖﻳﺎﺿر ﺪﻧوﺮﻬﺷ
رد لﺎﺣ ﺮﺿﺎﺣ ﺖﻟود ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻜﻳ
زا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻪﺒﻨﺟ يﺎﻫ ﺖﻣﻮﻜﺣ يراد ﺖﺳا و رﺎﻈﺘﻧا ﻲﻣ دور تارﺎﻈﺘﻧا ندﺮﻛ هدروآﺮﺑ ﺎﺑ
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ رد
درﻮﻣ
،تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا و تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎﻌﺗ
ﺎﺑ تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻲﺘﻟود ﻪﺑ ﻲﻬﺘﻨﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻤﻬﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ دﺎﻤﺘﻋا ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﺪﺷﺎﺑ . ﭻﻟو
ﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﺶ
) 2004 ( ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﻛ يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﺖﻟود ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا )
،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ
و ﻞﻣﺎﻌﺗ ( ﻞﻣاﻮﻋ
ﻲﻤﻬﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺑ زا ﺖﻳﺎﺿر ﺖﻟود
و ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ
ﺖﻟود زا ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻪﺘﺷاﺬﮔ و ﻪﺑ
رﻮﻃ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ ﺮﺑ
دﺎﻤﺘﻋا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ دراﺬﮔ .
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻧﺪﻣ و ﻦﻤﺠﻧا يﺎﻫ ﻲﻠﺤﻣ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد يراﺮﻗﺮﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﺖﻛرﺎﺸﻣ رد
رﺎﻛ يرادﺮﻬﺷ و
ﺪﻧور ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺪﻧور ﻦﻳا رد ﺖﻴﻤﻫا
ﺖﻟود ﻲﻠﺤﻣ زا ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻘﻧ نآ رد تﺎﻣﺪﺧ ﺖﺌﺸﻧ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ يﺎﻨﺑﺮﻳز ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد
ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﻣ دﻮﺷ . رد ﻦﻴﻤﻫ ﺎﺘﺳار ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻓﻮﻣ ﺖﻴﻘ ﺰﻴﻣآ نآ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﺗروﺮﺿ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ ياﺮﺑ ﻪﺑور ﻲﻳور ﺎﺑ فاﺪﻫا ﻪﻌﺳﻮﺗ
هراﺰﻫ ﻪﻛ ﻲﺸﻘﻧ ﮓﻧرﺮﭘ ﺮﺗ زا تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻲﻠﺤﻣ و يرادﺮﻬﺷ ﺎﻫ
،ﺪﻧراد ﻪﺑ بﺎﺴﺣ ﻲﻣ ﺪﻳآ .
،ﻦﻳا ﻞﻣﺎﺷ شور ﻲﻳﺎﻫ ياﺮﺑ
يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ تﺎﻣﺎﻘﻣ
ﻲﻠﺤﻣ و يﺎﻘﺗرا ﻲﻫﺎﮔآ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ زا
تﺎﻣاﺪﻗا ﻲﻠﺤﻣ هدﻮﺑ ﻪﻛ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ شروﺮﭘ
ﻔﺷ
،ﺖﻴﻓﺎ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ
ﺲﻜﻋ و ﻞﻤﻌﻟا تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻲﻠﺤﻣ ترﻮﺻ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ﻪﻛ دﻮﺧ ﻪﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻳﺎﺿر يﺪﻧوﺮﻬﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋزا
ﺞﻳﺎﺘﻧ و يرادﺮﻬﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ ) نﺎﻣزﺎﺳ
،ﻞﻠﻣ 2011 (.
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ رﻮﮔ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺷ ﻜ فﺎ هﺮﻈﺘﻨﻣﺮﻴﻏ و
اﺰﻓ ﻳ هﺪﻨ ﻣ ﻴ نﺎ تارﺎﻈﺘﻧا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و
هﺮﻬﺑ يﺪﻨﻣ ﺎﻬﻧآ زا ﻪﺋارا تﺎﻣﺪﺧ هﺪﺷ
ﺷ ﻂﺳﻮﺗ رادﺮﻬ ي
، غرﺎﻓ زا اﻳ ﻨ ﻜ ﻪ ﻌﻗاو ﻲ ﻳﺎ ﻲﻌﻗاوﺮﻴﻏ
،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﺿرﺎﻧ زوﺮﺑ ﻳﺘ
ﻲ ﻲﻣ دﻮﺷ )
،رﻮﮔ 1379 : 150 .(
ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ
ﺪﻧوﺮﻬﺷ ،ﺰﻣادآ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ
ﻳ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآدﻮﺧﺎﻧ ﺎ هﺮﻬﺑ
يﺪﻨﻣ يﺎﻫ دﻮﺧ ار ﺎﺑ ﺎﻇو ﻳ ﻒ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﻲﻣ و ﺪﻨﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻛ ﺮﺑاﺮﺑ ي دﻮﺟو
،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺎﺿر
ﻳ ﺪﻨﻤﺘ ي ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻣ دﻮﺷ )
،ﻦﻣﻮﻫ 1381 : 41 .(
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ
،ﻦ توﺎﻀﻗ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻠﻤﻋ زا
ﻜ دﺮ رادﺮﻬﺷ ي ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ
ﻲﻣ ترﻮﺻ تﺎﻋﻼﻃا يﺮﺳ ﻚﻳ ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد دﻮﺧ فاﺮﻃا زا ﻪﻛ دﺮﻳﺬﭘ
ﺪﻨﻨﻛ . ﻲﺳﺮﺘﺳد راﺪﻘﻣ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ﺢﻴﺤﺻ توﺎﻀﻗ ،ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا يرادﺮﻬﺷ يدﺮﻜﻠﻤﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ داد ﺪﻨﻫاﻮﺧ مﺎﺠﻧا يﺮﺗ
.
دﺎﺷرﺎﻤﻟا ) 2015 : 99 ( نﺎﻴﺑ دﻮﺧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ﻲﻣ
ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ يﺮﻬﺷ
ﻪﺑ تﺪﺷ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﺿر ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺎﺑ
ﺖﻴﻔﻴﻛ
تﺎﻣﺪﺧ يﺮﻬﺷ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺖﺳا . ﻪﺑ رﻮﻃ
،ﻲﻠﻛ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يو ﺪﻫد
ﻪﻛ
،ﺶﻧاد
،ﺚﺤﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و
يﺮﻴﮔدﺎﻳ هرﺎﺑرد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ و
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ يﺮﻬﺷ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮔآ
،يﺮﻬﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﺑ ﺖﻳﺎﺿر اﺪﻧوﺮﻬﺷ ن دراد . ﻪﺑ يو رﻮﻃ نﺎﺸﻧ صﺎﺧ
داد ﻪﻛ ﺖﻳﺎﺿر ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ
حﻮﺿو ندﻮﺑ فﺎﻔﺷ رد ﻢﺘﺴﻴﺳ
يﺎﻫ يﺮﻬﺷ و ﻪﻳور يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ تﺎﻣﺪﺧ يﺮﻬﺷ ﺲﻜﻌﻨﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ . طﺎﺒﺗرا رد ﻦﻴﺑ
ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ و ﻲﺛروو ،دﺎﻤﺘﻋا )
2013 : 406 ( رد ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﻲﺒﻟﺎﺟ رد ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد
ﺢﻄﺳ ﺖﻟود
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﻲﻠﺤﻣ ﺖﺳد
ﺖﻓﺎﻳ ﻪﻛ ﺮﺳاﺮﺳ رد نآ
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﻧاﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﻛ
ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﺘﻟود ﺖﺳد اﺪﻴﭘ ﺎﺑ ،ﺪﻧدﺮﻛ دﺎﻤﺘﻋا
ﻪﺑ ﺖﻟود ﻪﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ دﻮﺧ يﺎﻫ ماﺮﺘﺣا
ﻲﻣ ﺪﻧراﺬﮔ . ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺎﺑ ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ يﺮﮔ
ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻔﻨﻣ ﺎﻳ ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻳﺎﻀﻓ رد ﺖﻟود هﺪﺷﺮﻳﻮﺼﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻛ
. ﺮﺑ فﻼﺧ ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ
،ثروو ﻲﺳرﺮﺑ تﺮﺒﻟﻮﺗ و
ﺮﮔﺮﺒﺳﻮﻣ )
2006 : 366 ( هﺎﮔﺪﻳد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻪﺋارا ﻲﻣ ﺪﻫد . ﻪﺑ صﻮﺼﺧ ﻪﻜﻨﻳا
ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺖﺒﺜﻣ ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ و
دﺎﻤﺘﻋا رد ﺢﻄﺳ ﺖﻟود يﺎﻫ ﻲﻠﺤﻣ ﺪﻫاﻮﺷ ،هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ
ﻪﺿﺮﻋ دﺮﻜﻧ . ﻲﻟو ﺎﺑ
،ﻦﻳا دﻮﺟو نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
ﻪﺑ يﺪﻫاﻮﺷ
زا ﻪﻄﺑار يا ﻗ يﻮ ﻦﻴﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ زا
ﺖﻟود
،ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا كرد
ﺎﻬﻧآ زا ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺖﻟود
ﻲﻠﺤﻣ و ﺢﻄﺳ دﺎﻤﺘﻋا ﺎﻬﻧآ
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺖﻟود ﻲﻠﺤﻣ ﺖﺳد اﺪﻴﭘ ﺪﻧدﺮﻛ . ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ ﻪﺋارا تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ زا
ﻖﻳﺮﻃ
بو ﺖﻳﺎﺳ يﺎﻫ ﺖﻟود
،ﻲﻠﺤﻣ ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا ﻪﺑ ﻦﺷور ندﺮﻛ ﺶﻘﻧ ﺖﻟود رد ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻪﺑ
يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ و دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻲﮔﺪﻧز ﻚﻤﻛ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ دﻮﺧ ﺐﺟﻮﻣ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺢﻄﺳ دﺎﻤﺘﻋا رد ﺖﻟود ﻲﻠﺤﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ ) ،ﻲﻜﺴﻣوﺮﭘ 2015
ب .(
يﺎﻧ ) 1997 ( ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ دﺎﻤﺘﻋا
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ
ﺖﻟود سﺎﺳا ﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ
عﻮﻨﺘﻣ
،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ
ﻞﻜﺷ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . رد ﻦﻴﻤﻫ
،ﺎﺘﺳار ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺻﺎﺧ ﻪﻛ ﺐﻠﻏا ﺮﺑ دﺎﻤﺘﻋا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ
ﺖﻟود ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ
،ﺪﻧراﺬﮔ ترﺎﺒﻋ ﺪﻧا زا :
ﻪﻧﺎﺳر يﺎﻫ ﻲﻌﻤﺟ )
،نودرﻮﮔ 2000 (
، يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﻲﺳﺎﻴﺳ
) ﻒﻟودور و
،ﺰﻧاﻮﻳا 2005 (
، ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲﻧﺪﻣ
)
،مﺎﻨﺗﺎﭘ 2000 ( و ﻲﺘﺣ
