Khung hoang no' cdng va giai phap
ngan ngCna khung hoang no" cdng d Viet Nam
DINH THI NGA
Na eong vica Id kel qud cua linh trgng bdi chi ngdn sdch. vica co the Id nguyen nhdn lam gia ldng boi chi ngdn sdch trong luang lai. Boi chi ngdn sdch vd na cong co mdi quan h4 chat ehe v&i nhau. Bdi chi ngdn sdch gia tdng ihuang ddn din gia ldng na chinh phu vd na cong. Nguac lgi. qudn ly na cong khdng lot se lao ra dp luc ldm gia ldng bdi chi ngdn sdch nhd nu&c trong ddi hgn. Na cong xudl hien khi nhd nu&c phdi di vay de ddp ung nhu cdu chi lieu do ngdn sdch qudc gia bi ihdm hut. lire Id cdc khodn vay du^c lich luy lgi theo thai gian di bu ddp khi chi deu cua nhd nu&c vuat qua cdc nguon thu.
Tir khoa: Khung hodng na cdng. na cong. na xdu 1. Mpt so quan diem ve khung hoang ng Mdc dii viec vay ng la can thiet vd xet ve mdt kinh te, vay ng Id gidi phap hieu qua. Tuy nhien, viee kh6ng kiem sodt dugc ng va su dung ng khong hieu qud co the tao ra rat nhieu riii ro, la nguyen nhan cdn bdn dua cac quoc gia rai vdo tinh trang khiing hoang ng.
Lich sii tai chinh tien te the gidi dd rat quen thupc vdi khai niem "Khung hodng na cdng".
Co rat nhieu cac nghien cuu duge dua ra nhdm tim hieu qua trinh hinh thanh ciia mpt cupc khimg hoang ng cdng, ciing nhu each thuc &\x bdo vd ngdn chdn no. Tuy nhien, eho den nay van chua co mpt sy thong nhat hoan todn giira cdc nghien cuu do ve khdi niem khiing hoang ng cdng.
Theo Quy Tiln te Quoe tl (IMF), ban ddu khdi ni?m khiing hodng ng thudng dugc dinh nghTa Id viee mpl quoc gia khong co kha ndng
*H9c vi$n Chfnh trj - HSnh chfnh Quoc gia Hh Chf Minh
chi lrd cdc khoan ng cua minh hay bi vd ng.
Dinh nghTa nay phii hgp vdi b6i canh nhimg nam 1980, thdi ky md nhieu quoc gia kh6ng the thanh loan dugc cac khoan vay ngan hang ciia hp. Tuy nhien, dinh nghTa khiing hoang ng la viec cac quoc gia bi va ng khong con hodn loan ehinh xae khi Ihi Irudng Irai phieu chinh phu hinh thdnh va phal trien manh vao nhimg nam 1990. Dua tren rat nhieu nghien cihi trudc day ciia IMF, Andrea Pescatory va Amadou N.R.Sy, hai nha kinh te ciia IMF, dd long hgp ra cac hinh thiie chii yeu cua khiing hoang ng. Theo dd, khimg hodng ng Id cac cupc khiing hodng xay ra khi: mot qu6c gia bi vd ng; co khodn ng xau ldn; co khoan vay quy m6 ldn tir IMF.
Thu nhdt. moi qudc gia duac coi Id khung hodng na khi bi va na. Dinh nghTa na\' dugc cac t6 chirc dinh mue tin dung tap trung xay dung dua vao cdc kha ndng khong chi tra dugc ng. T6 chiic djnh muc tin dung Moody's nam 2003 dd dinh nghTa mot qu6c gia bj \ d ng thudng co cac NhOng ^in di KINH T £ VA CHINH TR] THt Gldl S6 4(204) 2013 -
Khiing hoang ng cong va giai phdp.. Dinh Thj Nga bieu hien nhu chdm tre trong thanh toan lai va
goc, ngay ca khi viec thanh toan cham dugc thuc hien trong thdi gian an han. Moody's cung cho rang, viec hodn doi ng cung la bieu hien eiia nguy co vd ng vi hoan doi ng thyc chat la chii ng xoa mpl phan ng cho con ng vdi mpt s6 dieu kien di kem. Viec hoan d6i ng co muc dich giiip quoc gia di vay iranh kha nang vo ng.
Chdng ban, ndm 2012, Hy Lap da de nghi ngudi nam giir Irdi phieu chinh phii Hy Lap hoan doi ng th6ng qua chap nhan mpt khoan ng mdi Ihap han mirc ng thyc te. Theo de xuat hoan d6i ng nay, 83,5% so chii ng lu nhan da dong y hoan doi 85,8% so trdi phieu chinh phii Hy Lap hp dang sd htm vd chap nhan mat 74% tren long gid Iri ddu lu. Vdi cam ket hoan doi ng, khoang 107 ty euro ng eiia Chinh phii Hy Lap da dugc xoa trong t6ng s6 trai phieu tri gia 206 ty euro do cae chii ng sd hihi. Day la vu hoan doi ng ldn nhat trong lich su the gidi. Ket qua nay da md dudng cho Lien minh ehau Au (EU) va IMF cap g6i euu trg 130 ty euro cho Hy Lap
Calomiris (2001) cho rdng, trudng hgp mpt chinh phii tuyen bo thoai thdc mpt each chinh thiic Irdch nhiem ng nhu trudng hgp Cuba nam 1963 hay khong luyen bo chinh Ibiic nhu trudng hgp ciia Bulgaria nam 1992 eiing Id vd ng.
Thii hai, khiing hodng na xdy ra khi co khodn na xdu. Theo Detragiache va Spolimbergo (2001), mdt cupc khung hoang ng dugc xep vao Ioai ndy neu mot hodc cd hai dieu kien sau day xay ra. Mdt la. co khodn ng xau ve goc hodc Iai doi vdi cdc chii ng thuong mai (ngan hang hoac ngudi nam giir trai phieu) Idn ban 5% tong du ng thuang mai. Hai la, co thoa thuan gia han hoac co cau lai ng vdi cac chii ng thuang mai dugc liet ke Irong Bao cao Tdi chinh Phat trien ciia Ngan hang The gidi (WB).
Thu ba. khiing hodng naxdy ra khi co khodn vay quy md lan tit IMF. Cupc khimg hoang ng khong chi bao gom cac trudng hgp ng vd hoan lodn hodc bat bupc tdi ca cau, ma con ea trudng
hgp gan nhu vd ng nhimg trdnh dugc nhd goi ho trg chinh thuc cd quy md Idn cua IMF. Quan niem nay dugc IMF vd cdc to chirc qu6c te khac tren the gidi su dung pho bien nhat.
Nhu vdy, khimg hoang ng Id tinh trang mpt quoc gia khong the chi trd dugc eae khodn ng den han hay an han ciia minh, phdi co cdu lai ng Ihong qua thuang thdo lai ve cac thoa thuan vay ng, hodn tra glc va lai, vd phdi nhan mpt khodn tai trg chinh thiic co quy mo ldn tir IMF.
2. Nff cong tren the gidi
Trong vai ehue nam trd lai day, the gidi dd trai qua mot so cupc khimg hoang tai chinh, kinh te nhu khiing hoang ng d chdu My - Lalinh dau nhung nam 1980, khiing hoang tai ehinh - tiln te Dong A (1997 - 1998), khiing hodng ng d chau Au. Nghien ciiu cac cupc khiing hoang ng c6ng cho Ihay mpl so nguyen nhdn pho bien dan tdi khung hoang nhu sau:
Mot id, tat cd cac nudc rai vao vong xoay ng cong deu do ky lual tdi khoa long leo. Tinh hinh thyc hien ngan sach chi cu6i ndm luon vugt xa nghi quyet ciia qu6e hpi ve chi ngan sdch dugc cong bo dau ndm. Tham hut ngan sach lu6n d muc cao. Trong giai doan 2001 - 2007, miic chi tieu cua Chinh phu Hy Lap tang 87% trong khi muc thu ciia ehinh phu chi tang 31%, khien cho ngan sach tham hut vugt qua muc cho phep 3%
GDP cua EU. Trong khi do, ngu6n thu Iai giam Slit do he thong thue kem hieu qud vd sy phat trien ciia kinh te ngam chiem tdi 25 - 30%
GDP. He thong thue vdi nhieu muc thue cao, phiic tap vd qudn Iy kem hieu qua.
Hai Id. chi tieu cong cho hoat dpng qudn ly cua nha nudc qua ldn vd lang phi. Theo To chuc Hgp tae va Phat trien kinh te (OECD), chi tieu cho quan ly c6ng trong tong so ehi tieu cong cua Hy Lap ndm 2004 da cao hem nhilu so vdi cac nudc thanh vien OECD khac, trong khi chdt lugng vd si lugng dieh vu khong dugc cdi thien nhieu. Tinh trang gid
14 -NhOng vin di KINH tt VA CHlNH TR| IHt Gldl S6 4(204) 2013
Dinh Thj Nga Khung hoang ng cong va giai phap...
hda ddn so vd chi tieu cho luemg huu eao ciia Hy Lap ciing dugc coi la mot trong nhirng gdnh ndng cho chi tieu cong.
Ba Id, trong xu hudng tu do hod tai chinh, vi?c tiep can ngu6n von ngdy cang de nhung hi$u qud sir dung von trong khu vyc eong lai rdt thdp. Thdi gian thue hien cac du an ddu lu cdng thudng bi keo dai, khdng hodn thanh dung tien dp. Ket qua Id cdc cong trinh dau tu kh6ng dugc dua vdo khai thdc, tien lai phdi lrd tren ng vay tdng.
Bdn Id, chinh phii dd che ddu cdc van de bat c^p ciia tinh hinh ng cong Irong mpl ihdi gian khd ddi nen viec dieu chinh chinh sach khdc phuc khdng dugc kjp thdi. Dien bien ciia cac cupc khung hodng ng eho thay, trong giai doan trudc cupc khiing hodng tai chinh vd suy thodi kinh te todn cau hien nay ciing nhu cdc cupc khiing hodng trudc day, cdc quoc gia rai vdo tinh trang khong kiem soat duge ng thudng it chu ^ den cdc tin hieu canh bdo sdm ve nguy co khiing hoang. Cac ehinh phii thudng it chju thira nhan sdm khi eo sai Iam. Khi khung hodng chua xdy ra, noi ve nguy co khimg hoang Id rat kho.
He thong the che chua du phdt trien de don nhan cdc cdnh bdo vd co sy ne trdnh thao luan cde van de ndy cong khai giira cdc chinh tri gia va cong chung. Ci Ireland, trudc cupc khiing hoang ng, nhilu cdnh bao tir phia cdc chuyen gia dd duac dua ra, nhung Chinh phii nudc nay dd khong quan tdm diing miic. Ket qua Id nudc ndy da rai vao khung hodng ng vdi mue long ng ehinh phu/GDP Id 214,3%.
Ndm Id. linh trang tham nhiing trong khu vyc cong dien ra pho bien. Tham nhung lam tang chi tieu ehinh phu do hudng tdi duy tri muc luong cao cho cdng chiic va thuc hien cdc du an CO von dau tu ldn thay vi uu tien cho cdc du an tao ra nhieu viec lam va ndng cao ndng suat lao dpng. Tham nhung vi the Id nguyen nhdn ldm gia tdng cdc khoan ng cong.
Sdu Id. su thieu minh bach trong so lieu thong ke da lam mat niem lin ciia cac nha ddu lu dan tdi linh Irang nit von 6 at ra khoi quoe gia.
Bdy Id. cac van de ve ng va khimg hodng kinh te, tai chinh ihudng dien ra d6ng thdi. Tac dpng CLia cac cii s6e lieu cue tdi long san lugng va ling pho cua chinh phii doi vdi cac cu soc nay thong qua kich Ihich ldi khoa, lien le khien ng leo thang. Ng co the chuyen lir an todn sang khong an loan rat nhanh chong, nhu irudng hgp khiing hoang ng d chau My - Lalinh nhimg nam 1979, 1980 va khung hodng Dong A cuoi ihap ky 1990. Ng nudc ngodi/GDP eiia cac quoc gia dang phat Irien d chdu My - Latinh da tdng nhanh tir 35% nam 1980 len 62% ndm 1987.
Trudng hgp Thai Lan cho thay, cupc khung hodng Dong A cuoi Ihap ky 1990 da khien ly le ng cong ciia mpl quoc gia co the ldng tir 15%
GDP len tdi 60% chi trong vong 3 nam. Trong cupc khung hoang hien nay, giai doan 2007 - 2009, cae nen kinh te tien lien tir cho chi tham hut tai khoa 1,1% GDP nam 2007 da Ien 8,8%
GDP nam 2009. Ngudi la udc tinh, ng chinh phii ciia cac nudc nay tren GDP d mirc 110%
vao nam 2015, tang khoang 40 diem % so vdi trudc khiing hoang. Ng cong tdng nhanh nhu vay chu yeu la do ng ciia khu vyc ngan hang.
Cac chinh phii phai dimg ra thanh toan ng ngan hang nhdm ngan ngira do vd kinh te. Nhu vay, ng bdl Ihudng, dac biet la trong khu vuc tai ehinh, ciing nhu tir cac doanh nghiep qudc doanh, thudng khien cho trang thai ng xau di nhanh chong trong cac cupc khiing hoang kinh te vd tai chinh.
Ngugc lai, cdc chinh sach tai khoa than irpng, quan ly ng dugc lang cudng d cac nudc thu nhap thap va trung binh trong thdi ky trudc cupc khiing hoang hien na\ cpng vdi chinh sach kich thich tien te dd giiip tranh dugc dieu ndy xdy ra trong cupc khiing hoang lai ehinh vd lien te loan cau hien nay. Xhieu nude dang
NhOng vin di KINH T^ VA CHINH TR| THC G161 S6 4(204) 2013 - -fX5
Khung hoang ng cong vd giai phdp.. Oinh Thj Nga phdt trien da trdi qua mpt thdi ky cung co tai
khod vdo ddu nhung ndm 2000 nhdm tdng cudng kha ndng thanh toan. Tinh thanh khodn vd kha ndng chiu dyng cdc cii soc dugc cai thien nhd viee ndng cao dy trir qu6c te vd gidm ty lp ng ngdn ban.
Tdm Id, ng an kh6ng dugc quan tam vd dua vao vong kiem soat. Trudc cupc khung hoang tai chinh - tiln te Dong A (1997 - 1998), Thai Lan da dat dugc thang du ngan sach, ng chinh phii/GDP ehi vdo khodng 14%. Tuy vay, con bdo khiing hoang tai ehinh lien te quel qua dd khiln ng chinh phii/GDP tang len 60% chi trong v6ng 3 nam. Giai doan nay, d6ng bath mdt gid vd su nit v6n 6 at ciia cdc nhd dau tu nudc ngodi ldm ng xau ciia cdc ngdn hang tang nhanh, Thdi Lan dd phai can thiep de ngdn ngira d6 vd he thong ngdn hang va nen kinh te. Ket qua la Chinh phli dd bien ng xau ciia cdc ngdn hdng thanh ng chinh phu.
Trong cupc khiing hodng tdi ehinh todn cdu 2008 - 2009, thdm hut tdi khoa ciia cac nin kinh tl phdt Iriln da tdng tir 1,1% GDP Ien 8,8%
GDP. Udc tinh din 2015, ng ehinh phu ciia cdc quIc gia nay se tdng Ien 40% so vdi thdi diem inrdc khiing hodng, dat 110% GDP. Tham hul ngan sdch va ng gia tdng do cdc chinh phii dd diing ra thanh todn ng tu nhan cho cdc ngdn hdng nhdm ngdn ngira do vd kinh te. Day Id cac vi du rd net ve tac ddng cua cii soc tir ben ngoai ldm ng chuyen tir trang thai an toan sang kh6ng an todn.
Nguyen nhan dan den khiing hodng ng eong d cdc quoc gia thupc Khu vye dong euro (Eurozone) kha khdc nhau. Trong khi khung hoang d Hy Lap cd nguon glc tir viec quIc gia ndy che ddu thdng tin that ve tinh hinh tdi khod hit sire yeu kem vd chi tieu qua khd ndng thi nguyen nhan dan den khiing hodng d Bl Ddo Nha, Ireland, Tay Ban Nha hay Italy lai khong
bat dau tir viec chi tieu qud muc. Trudc cupc khiing hoang, Chinh phii Ireland vd Tay Ban Nha deu cd thdng du ngan sdch. Cd hai nudc ndy deu giir dugc miic tham hut ngdn sdch vd ng theo diing quy dinh trong thoa udc ve on dinh vd tdng trudng trong Eurozone. Tinh hinh ldi khoa cua Italy vdn nam trong gidi han an toan. Ng lai nhihig nudc nay trd thdnh gdnh ndng khong phdi bdi su chi tieu hoang phi ciia chinh phu md bdi m6i nudc dd duy tri che dp lai sudt thdp vd tin dung long leo trong thdi gian ddi hang thap ky. Lai suat thdp vd tin dung de tilp can, dde biet hoat dpng tin dung giiia cdc qu6c gia phat trien manh dd kich thich cde hp gia dinh vd cdng ty trong ITnh vyc tdi chinh vay ng dl ddu tu, dde biet la ddu tu vao thi trudng bat dpng sdn. Chdng han, mde dii Id quoc gia c6 ty le tdng trudng kinh tl vQng chac trong Eurozone vdi muc trung binh 3 4%/ndm nhung Tdy Ban Nha dugc eho Id dd rcri vdo tinh trang khiing hoang ng do kinh te nudc ndy t^p trung qua nhieu vao ITnh vyc nhd ddt. Vdo giai doan cue thinh, khoi lugng nha xay cua Tay Ban Nha tuang ducmg bdng ca 2 nudc Phdp va Due cpng lai, cho du dan s6 nudc nay chi bdng 1/3 so vdi hai quoc gia diing ddu chdu Au. Khi thi Irudng bat dpng sdn Tdy Ban Nha suy sup da dan tdi hau qud Id co tdi ban 1 trieu cdn h6 xdy dung chua ban dugc. Dieu ddng lo ngai hem Id CO ldi 60% ng khd doi sinh ra tir thi trudng bat dpng sdn. Khiing hodng tren thi trudng bdt dpng sdn keo he thong ngan hdng Tay Ban Nha roi vdo vong xoay ng xau vdi tong gia tri cdc khodn tai trg cho nganh xay dung len tdi 184 ty euro.
Trong bii cdnh do, mirc dp can thiep ciia Nha nudc de ho trg he thdng ngdn hdng vd cdc thi trudng se quyet dinh mue dp gia tdng gid tri ciia ng cdng.
Ben canh dd, trong cudc khiing hodng, tinh trang doanh nghiep pha sdn lam gia tdng ty 1?
that nghiep, chi phi phiic lgi xd hpi tdng cao.
-NhOng vin di KINH T 6 VA CHINH TR! JHt Gldl S6 4(204) 2013
Dfnh Thi Nga Khung hoang ng cong vd giai phdp...
Chinh phii cdc quoc gia nhu Ireland hay Tdy Ban Nha cdn phdi vyc day cdc ngdn hang th6ng qua cung cdp cdc khodn ho trg. Trong khi d6, nguon thu ciia Chinh phii, nhdt la tir thue bj han che ldm cho cdc qudc gia ndy rai vao vdng xody kh6 c6 the thoat ra dugc neu khong co sy cuu trg tir ben ngodi. Tinh trang edng trd nen kho khdn hem nhieu khi cupc khiing hodng dien ra d nhieu nen kinh te phdt trien, bdi vi khi do rat khd c6 the co dugc sy trg giiip lir cdc nen kinh te k^m phdt trien hem.
Thyc te cho thay, ganh nang ng tir he thong tdi chinh cua cdc nudc thu nhap cao trd nen rat ldn trong cu6e khung hodng kinh te hien nay.
Ngay cd khi Chinh phu khong cong khai nhdn trdch nhiem vdi cdc nghTa vu tdi chinh, nhung euoi ciing van bu6c phdi xd ly nhdm ngan ngira cdc cii s6c he th6ng cd the gdy ra nhihig tdc dpng tram trpng.
3. Ng cong d Viet Nam
Doi chieu vdi cdc quan diem ve khiing hodng ng cong d tren eho thdy, Viet Nam chua co dau hieu phdi ddi mdt vdi khiing hoang ng c6ng.
Quy mo ng cong ciia Viet Nam vdo khodng 53% GDP, trong dd khoang 60% Id ng nudc ngodi vd 40% Id ng trong nudc. Tren 80% ng nudc ngoai ciia Viet nam Id ng vay vdi dieu kipn uu dai. Viet Nam it nguy ea xdy ra vd ng theo ddnh gia an todn ng mdi nhdt DSA (2012) cua IMF. Ng vay vdi thdi gian ddi han, Idi suat uu ddi Id chii ylu. Ng cua Viet Nam dugc hinh thanh chii ylu tir cac khoan vay cua WB co thdi han 40 ndm trong dd cd 10 ndm dn han, mirc Idi sudt Id 0,75%/ndm; cdc khodn vay ciia ADB co thdi ban 30 ndm, 10 ndm dn ban, ldi suat 1%/ndm; cdc khodn vay eiia Nhat Bdn cd thdi han 30 ndm, 10 ndm an han vd mire ldi suat khoang tir 1 - 2%>/ndm. Hien nay, cdc khodn ng
den han cd trong nudc vd nudc ngodi ciia Chinh phu deu dugc thanh todn day dii, kh6ng co ng xau. Co cdu huy dpng v6n vay trong vd ngoai nudc da co su thay d6i theo hudng ty trpng ng nudc ngodi giam va ty trpng ng trong nudc tdng len de ddm bao giam dan sy phu thupc vdo ng nudc ngodi ciia qu6c gia. So vdi cdc nudc dang phat trien co ciing he so tin nhiem BB, chi s6 ng ciia Viel Nam d mue trung binh.
Khi do ludng gidi han vay ng, WB dd dua ra mpt so chi so mang linh dinh !ugng de ldm cdn cu hoach djnh chinh sach ehi lieu cong cho cdc quoc gia. Theo IMF, an todn ng c6ng phu thupc rat ldn vao chat lugng the che va chinh sdch cua mdi quoc gia. Siic manh the che vd chat lugng chinh saeh dugc danh gia qua 4 nhom chinh sdch ldn. Mot Id, nhom chinh sdch ve qudn Iy kinh te bao gdm: Quan Iy kinh te vT mo, chinh sach tai khoa va chinh saeh quan ly ng. Hai Id, nhom chinh sdch ca cau bao g6m:
Chinh sdch thuong mai, khu vyc tai ehinh va moi trudng dieu tiet kinh doanh. Ba Id. nhom chinh sach ve su tham gia vd cong bang xa hpi bao gom: Binh dang gidi; c6ng bang trong sir dung cac ngu6n lyc cong; xay dung nguon nhdn lyc; bdo ve xa hpi va lao dpng; ben vung moi trudng. Bdn Id. nh6m chinh sdch ve qudn ly khu vyc c6ng bao gom: Chinh sach quyen ve tdi sdn vd quan ly nha nudc theo luat; chat lugng quan ly ngan sdch va tai chinh; hieu qua huy dpng nguon thu; chdl lugng hdnh chinh c6ng; minh bach, trach nhiem gidi trinh va tham nhung trong khu vyc cong.
Dya vao cae nhom ehinh sach nay, IMF dd xay dyng ngudng an toan ng cong d6i vdi cde qu6c gia thu nhap thap (dugc the hien d Bang 1 vd Bang 2). Theo xep hang nay, chi s6 chdt lugng the che vd chinh sach (CPIA) cua Viet Nam dat 3,78 diem Iren 6 diem, xep loai tit.
NhOng vin di KINH TE VA CHINH TR| T H S Gldl S6 4(204} 2013 -
Khung hoang ng c6ng vd giai phap.. Dinh Thj Nga
Bdng 1: Cac Dgu'dng an toan ng cong nirdc ngoai
Chat Iirgng the che v^ chinh sach
(CPIA)
YSu (CPIA =< 3.25) Trung binh T6t (CPIA>3.75)
Gia tri hien tai ciia ng theo phan trSm ciia
GDP 30 40 50
Xuat Idiau 100 150 200
Thue 200 250 300
Thanh toan ng theo phan trdm cua
Xuat khau 15
•20 25
Doanh thu thue 18 20 22 Bang 2: Cac ngudng an toan cQa ng cong
Chat Iirgng chinh sach va the che (CPIA)
YSu Trung binh
T6t
Ng cong tren GDP Gia tri hien tai
38 56 74
Gia tri danh nghta 49 62 75
Nhu vdy, so sanh diem sd chdt lugng the che vd chinh sdch vdi ngudng an toan ng c6 Ihl cho rdng cdc he s6 an toan ve ng cong d Viet Nam van ndm trong ngudng gidi han.
Tuy nhien, nhimg nguy co nii ro tilm dn ve ng cong d Viet Nam khong phai Id kh6ng ddng quan tam khi ma quy mo ng/GDP ngdy cdng ldng, tinh trang su dung ng kem hieu qua con khd pho bien, tde dp tdng trudng kinh tl co xu hudng chdm lai. thdm hut ngan sach co xu hudng gia tdng, cdch tinh tham hut ngan sdch cung nhu ng cong chua tiep can vdi cdch tinh theo tieu chudn chung cua the gidi... Ddc biet, ndng lye qudn ly ng cdng con han chl, ky luat tai khod long leo, kiem sodt gidi han vay ng ban che dugc coi Id mpt nguyen nhan cdn ban dan den nguy ca khimg hodng ng eong. Cu thl:
Mdt Id. ng cdng cua Viet Nam cd xu hudng tdng nhanh cd ng trong nudc vd ng nudc ngodi vdi miic binh qudn 5 - 7% GDP/ndm. Bdn tin ng nude ngoai eiia Bp Tdi chinh eho thdy gdnh ndng ng nudc ngodi dang tdng lien tuc cd ve quy mo ng, ng phdi trd vd dieu kien ng. Den ngdy 31/12/2009, tong ng nudc ngodi (gim ng nudc ngodi ciia Chinh phu vd ng do Chinh phii bdo lanh) Id hem 27,9 ty USD. Trong do, ng nudc ngoai ciia Chinh phu tren 23,9 ty USD.
Den cuoi ndm 2010, ng nudc ngodi ciia Chinh phii vd ng do Chinh phu bdo Idnh la 32,5 ty USD (trong dd tong du ng nudc ngodi cua Chmh phu 27,86 ty USD, chilm 85,7% tong du ng), tuang duang 42,2% GDP ndm 2010 vd tdng 4,6 ty USD so vdi ndm 2009, dat mirc ng cao nhdt kl tir ndm 2005. Con so 42,2% GDP ciing cao hon nhilu so vdi miic 38,8% md
-NhOng vin di KINH Tfi vA CHINH TR| THfi Gldl S6 4(204) 2013
Dinh Thj Nga Khiing hoang ng cong va giai phap . Chinh phu dy kiln cudi nam 2010. Den dau
ndm 2012 t6ng ng c6ng ciia Viet Nam la 1.392.000 ty ddng, bdng 54,9% GDP nam 2011.
Rui ro doi vdi ng bat Ihudng ciia Viet Nam CO the cao mdc dii cho den nay chua co dii s6 lieu tin cay de cd the xae djnh ro quy m6 ng.
Bdng chung la, ng cua khu vyc doanh nghiep nha nudc vd ng xau ciia he thing ngan hang kha cao vd dang bao dpng. Khi co cu s6c pha san eua cac khu vuc ndy thi ng chinh phii co the se tdng len rat nhanh. Dieu dang quan ngai la, mac dii kha no lye, nhung Chinh phu chua thu thdp dugc cdc so lieu tin cdy de co the ude tinh dugc gid tri ciia cdc khoan ng an nay.
Hai Id, trong thdi gian qua, lai suat vd ty gid lien tuc bien dpng theo hudng tien d6ng Viet Nam bj mat gia nen da tao ra dp lyc ldi sudt doi vdi ng trong nudc vd dp luc ty gid doi vdi ng nude ngodi. Trong tuang lai, cae nguon vay uu ddi se giam dan, chi phi vay ng se tdng len do Viet Nam dat ngudng nudc eo thu nhdp Irung binh.
Ba Id. chat lugng sii dung cac khoan ng cong khdng cao. Hieu qud dau tu cdng va sir dung ng cong d nudc ta rat thap. Dieu ndy the bien qua chi sd ICOR (he sd sii dung v6n) khu vyc cong rdt cao. Ndm 1991, chi s6 ICOR cua khu vuc cong Id tren 3, din ndm 2009 da tang len 8 vd hien dd len 9. Day la nguy ea ldn nhat de doa khd ndng trd ng ciia Viet Nam trong dai ban. Vi vay. ngodi vice kilm sodt khdi lugng ng c6ng vd kilm sodt tham hut ngan sdch con phai nang cao hieu qud dau tu eong va kiem sodt chat che ddu tu eua khu vyc doanh nghiep nhd nudc.
Bdn la. viec thyc hien ky luat lai khod chua nghiem ngdt. Trong nhihig ndm gdn ddy von ddu tu thyc tl tir ngdn sach luon cao hem khd nhilu so vdi vin ddu tu d\s kien theo ke hoach.
So Ihyc hipn chi cdc ndm luon vugl si du todn vd cd xu hudng gia tdng ngay cdng nhanh. Giai doan 2008 - 2009, khoang cdch ndy len tdi 19%. Ndm 2011, trong b6i cdnh dang thuc hien chinh sdch tdi khda thdt chdt, gidm dau tu e6ng.
long chi cung vugl du todn 9,7% tuong ducmg 70.400 ty ding, chi ddu tu phdt trien vugt du loan va tang 15,1% tuong duong 23.000 ty d6ng. Mac dii Nghi quyet 11 eiia Chinh phii lap trung vdo viec cat gidm chi lieu c6ng. tiet kiem 10% chi thudng xuyen d cdc don vi su dung ngan sach, nhung long so chi ngan sach van vugl du toan tdi 9,1%.
Tang trudng kinh te ciia Viet Nam chua that sy vimg chac do con phu thupc qua nhieu vao cac ngu6n Ihu khong lau dai nhu khai ihdc khoang san, dat dai. Trong tuang lai, ngu6n thu thu ngan sach se giam xu6ng do khong the tiep tuc khai thae cac ngu6n luc nay de thiic day tdng trudng.
Ndm Id. khd ndng so sdnh vd gidm sal quoc te ve dp an toan ng thong qua cdc chi so gidm sat eiia Viet Nam thap do bach loan ngdn sach nhd nudc chua dugc chudn hod vd c6ng khai.
Co sy chenh khd Idn giifa tinh todn ve ng cong/GDP ciia Bp Tai chinh va WB. Trong khi Bp Tai chinh cho rang ng e6ng ciia Viet Nam tinh din hit nam 2009 d mue 39% GDP thi theo tinh toan ciia WB lai la 47,5%. Muc chenh lech ldn nhu vay vi chiing ta da bo sot 2 lieu chi tuong doi quan trpng Id luong huu vd khong tinh het cdc khodn vay dugc chinh phii bdo lanh khi th6ng ke ng cong. Ngoai cac khodn thu dua vdo ngdn sdch, eon mot so khodn thu vd hem 20 quy ngodi ngan sdch thyc hien cdc chiic ndng ciia chinh phii trong cdc ITnh vuc phat trien ket cau ha lang, thyc hien chinh sdch xa hpi, tai co cau doanh nghiep nha nudc... Nhihig khodn chi ngoai ngdn saeh ndy deu kh6ng dugc tinh trong ngan sach tong hgp hodc Irong cac linh todn Ihdm hul ngan sach. Viec chua tap trung thing nhat thu chi eiia tat ca cdc khodn thu chi cong d mpl ddu moi cho ihdy neu chi xem xet bpi chi ngan saeh nha nude so vdi GDP thi chua thdy day dii quy m6 cung nhu sy md rpng cua chi tieu eong. Ngodi ngdn saeh nhd hudc duge can doi, da CO mpt lugng ldn trai phieu chinh phii phdt hdnh de dau tu cac cdng trinh giao th6ng
NhOng vin di KINH T 6 V A CHINH TR! THE Gldl S6 4(204) 2013 -
Khiing hoang ng cong vd giai phdp... Dinh Thi Nga vd thuy lgi, c6ng irai gido due dugc phdt hdnh
dt ddu tu kien cd hod trudng ldp hpc dd de ngoai cdn dli ngdn sdch nha nudc. Neu cpng ea hai loai tren vdo can d6i ngdn sach nha nudc, bpi chi ngdn sdch nha nudc trong nhung ndm qua kh6ng phdi chi 5% GDP ma se cao hon. Tinh cd trdi phieu chinh phii thi bpi chi ngan saeh len tdi 9,7% GDP vd 8,7% GDP trong hai ndm 2009 vd 2010.
Viec thong ke ngdn sdch chua chuan xdc dan din rdt kho tinh loan chinh xdc cac chi tieu ldi chinh quan trpng nhu tham hut ngan sach hay ngudng ng cong.
Sdu Id, th6ng lin ve ng c6ng khong minh bach. Hien nay, Bp Tdi chinh cung dd budc dau c6 nhimg th6ng tin cdng khai ve ng c6ng tren website nhung mdi ehi dimg Iai d ng nudc ngoai ehii chua phai toan bp ng cong. Trong ng cong cung mdi quan tam tdi ng chinh phu nen khd CO thl thay dugc todn cdnh van de tai chinh c6ng vd ng cong vi khu vuc doanh nghiep nhd nudc rdt ldn va Chinh phii van phai chiu trdch nhiem vdi khu vye nay. Thuc trang nay dan den vipe kho kiem soat ehinh xdc quy m6, tinh chdt cua cdc khodn ng. Thong tin khong minh bach ldm eho cdc to chuc ddnh gid tin dung qu6c le khong CO edn cii de danh gid thuc chat tinh hinh ldi khoa ciia quoc gia di vay ng, dan den ddnh gid khong chinh xdc, quoc gia vay ng cung se phdi chiu miic chi phi vay ng cao. Cdc bdng chung eho thdy, cac nudc cd tdi khoa minh bach cting CO chi phi di vay thap hon bdi vi thj trudng CO dugc biic tranh chudn xdc ban ve cdc nguy CO tdi khda. He s6 rui ro xep hang tin dung ciia Viet Nam eon d mirc cao, lai them thanh khoan thdp, nen khi di vay bao gid cung phdi vay vdi ldi suat cao. Trong khi do, Indonesia vd Phillippines co he sd nii ro tuang duang Viet Nam nhung hp van dugc uu dai ban khi di vay nhd tinh thanh khodn cao hem va tich cyc hem trong hgp tdc qu6c te.
Sy khong minh bach trong so lieu ve ng cdng dan tdi \iec khong hinh thdnh dugc co che
cdnh bdo sdm, hodc nlu xay dung dugc thi ciing se dua ra cdc canh bdo thieu chinh xdc. Thuc te nay dan den nguy co neu xdy ra khiing hodng ng thi cupc khiing hoang se den rat dot ngpt, kha nang irng pho khd kip thdi.
Bdy Id, Viet Nam mdi chi quan tdm quan ly ng bat bupc, tryc liep ma chua quan lam tdi ng an. Cac nghia vu ng thudng dugc phdn Ioai thdnh ng bdt bupc tryc tilp, ng bit bupc gidn tilp (hay ng bdt bupc bdl thudng), ng dn true lilp, ng an gidn tiep (ng dn bat thudng).
Ng bdt bugc tryc tiep Id nghTa vu phdp ly md Nha nudc phdi tra, bao gdm ng chinh phii Uong nudc va nudc ngodi vd cac khoan chi tieu ngdn sach ciia ndm tai khod hien hdnh vd cd nhihig cam kit tdi khod dai han nhu luang huu. Cac khodn ng bdt bupc thudng dugc quan tam nhieu ban vi Ihudng dugc len ke hoach Irudc hodc thong qua cac hgp dong vay mugn. Ciing vi thl, cdc khodn ng ndy rdl de dy tinh.
Ng bat bupc gidn tiep la nghTa vu phdp Iy phai trd doi vdi cac khodn bdo lanh ciia Chinh phli eho chinh quyen dia phuang, cdc to chiic thudc nha nudc vd doanh nghiep nha nudc, cdc bao lanh rui ro thuang mai vd ty gid, bao Idnh cho ddu tu tu nhan, cac ehucmg Irinh bdo hilm nhd nudc nhu bdo hiem lien giri, quy luang huu tu nhan, bdo hiem ndng nghiep..., va boi Ihudng cho cdc vu kien phap ly. D6i vdi cac khoan ng nay, Chinh phii kh6ng phdi trd dinh ky ma chi tra khi cac t6 chiic dugc Chinh phii bao lanh khong trd dugc ng.
Ng dn tryc tiep Id khoan ng md viec hinh thanh no phu thudc vdo cdc quyet dinh chinh sdeh ciia Nhd nude. Chang ban, neu trong tucmg lai, Chinh phii thuc hien dieu chinh chinh sdch lucmg huu hoae cac chuang trinh bdo hiem xa hpi, tdi trg cho cac chuang tinh y te thi se hinh thdnh cdc khodn ng ciia Chinh phii. Ngodi ra ng an true liep cdn bao gom chi phi thudng xuyen trong tuang lai cua cac khoan ddu tu cdng.
Ng dn gian tiep Id Ioai ng ma nghTa vy ng khong dugc bao Idnh cua chinh quyin dia
2 0 , - 'NhOng vin di KINH T t VA CHJNH TR! THt Gldl S6 4(204) 2013
oinh Thi Nga Khung hoang ng cong va giai phap phuong, to chirc thudc nhd nudc vd doanh
nghipp nhd nudc, ng phdt sinh tir viec gidi quyet cdc nghTa vy ng ciia nha nudc khi tu nhan hod, gidi quyet van de phd sdn eua cac ngan hdng, phd sdn cua cac quy lucmg huu kh6ng co bdo Idnh hodc cdc quy bdo hiem xa hpi khac, cdc khodn chi khdc phue moi trudng, khoi phuc sau thdm hoa thien nhien. Cac khodn ng ndy chinh phu khong cd nghTa vu phdp Iy phdi trd md phu thupc vdo quyet dinh can thiep, ho Irg ciia chinh phli. NIU chinh phu thdy cdn thilt phdi tra ng thay de giup he thong ngan hdng khoi bi d6 vd thi khi do cdc khoan ng tu nhan trd ihdnh ng chinh phli.
Noi chung, cde Ioai ng an rat kho dy tinh, khong on djnh va thudng co quy mo ldn hem rdt nhieu so vdi ng bdt budc, Trong khi do, d Viet Nam mpl so riii ro thi trudng chua dugc linh todn do ludng chinh xdc. Riii ro tin dung ehua dugc phdn dnh trong phi cho vay lai vd phi bdo Idnh ciia chinh phii. Quy mo ciia cdc khoan no an, ng bat thudng con chua dugc xdc djnh ro, nhung CO the udc dodn rdng dd se Id cdc con si khdng nho. Ng ciia cdc doanh nghiep nhd nudc vd hp thong ngdn hdng co nguy co tao nen nii ro doi vdi an loan ng. Tinh den nay, ng xau trong cdc ngan hdng la gan 300.000 ty dong. ng eua doanh nghiep nha nudc khoang 1,3 trieu ly ddng. Ng xdu cho vay bat dpng sdn chiem khoang 5% tong ng xdu eua he thong ngan hdng, trong khi thi trudng nay dang du thira nguon cung rat idn. Theo so lieu ciia Bp Xa\' dyng, linh din cuoi ndm 2012, cd nudc ton kho hem 42.000 nhd d gom cdn hp vd nhd thap tdng, 92.800m^ sdn vdn phong cho thue, ddt nen nhd d ton kho gan 800 ha, udc tinh gid In t6ng tdn kho khoang gan 112.000 ty d6ng. So lieu ton kho ndy chua phdn dnh dung tinh hinh thuc te do nhieu dy dn l6n kho nhung ehua bdo edo, nhilu du dn dd giai phdng mdt bdng, dau tu kinh phi xay dyng ha tang nhung chua tiep tuc triln khai dugc, nhieu loai bat dpng san dugc cdc nhd dau tu thir phdt mua nhung khong bdn dugc. Luang huu vd cdc khoan chi tieu cho an
sinh xd hpi co xu hudng gia tang manh khi Viet Nam dang budc vao thdi ky gid hod dan s6 va Ihuc hien cac ehinh sach xa hpi nhu bao hiem that nghiep, bao hiem y le tu nguyen...
Nhieu khodn ehi tieu khong thong qua quy trinh phe duyel ngan sach ciia co quan lap phap.
Co quan hdnh phdp cdc cap van eo nhieu tham quyen trong viec quyet dinh nhieu khodn chi tieu, dde biet Id ehi cho dau tu phat trien. Cde khoan chi khong th6ng qua ngan sdch phe duyet nhung van dugc thyc hien se vdn Id khodn ng an md ngan sach nha nudc se phai ganh trd trong tuong lai, nhung nguy hiem han la cac khodn ng nay bi bo qua irong qua irinh xdc dinh gid tri ng eong. Ben canh do, viec phan cap qua rpng, d6ng thdi ihieu cae bien phap quan Iy dong bp dan tdi tinh trang phe duyet qua nhieu du dn vugt kha ndng can doi von ngdn sdeh nhd nudc vd von trai phieu chinh phu, thdi gian thi cong keo dai, ke hoaeh dau tu bj cdt khiic ra timg ndm, hieu qua dau tu kem, gay phdn tan vd lang phi nguon luc ciia nhd nudc. Gid tri cdc khodn tien nhd nudc ng cac doanh nghiep iing trudc von dau tu xay dung co bdn cung da den miic bao dpng. Nam 2011, long so ng von dau lu cua 63 tinh, thdnh pho Id 91.273 ty d6ng cua 47.209 dy an; trong do, ng v6n xay dyng co bdn hoan thanh la 25.423 ty dong; ng von xay dung CO bdn cua 20.921 du an dang trien khai, khoi lugng da thyc hien la 65.850 ty dong, ng 41 du an gian lien dp vdi long so v6n Id 38.320 ly d6ng. Vdi cdc khoan ng nay, rat nhieu doanh nghiep dang lam vao tinh trang kho khan. Nhu cdu trang trdi cac khoan ng ngoai can doi von ngan sdch trd thanh ganh ndng ldn doi vdi ngdn sach va de doa tinh ben vimg tdi khod,
4. Mot so khuyen nghi cho Viet Nam Trudc yeu cau cap thiel ve quan ly ng cong ciia quoc gia eung nhu nhihig bdi hpc kinh nghiem tir cdc cupc khung hoang kinh tl, tai chinh ciia thl gidi, Viet Nam dd xay dyng Chien lugc ng nhdm dua ng cong vdo vdng kiem soal. Cac muc tieu de ra Irong chiln lugc ndy duge torn tdt irong Bdng 3 dudi day:
NhOng vin di KINH T t VA CHlNH TR] THt Gldl S6 4(204) 2013 -
Khung hoang ng cong va giai phap.. Dinh Thi Nga
Bdng 3: Mot so chi tieu trong Chien iirgc ng cong va ng nirdc ngoai quoc gia giai doan 2011 -2020 va tam nhin 2030
Chi so U'dc lirpng
mdi nhat 2011 - 2015 2016 - 2020 Muc tieu tham hut tai khoa va gidi han vay ng
Tham hut tai khoa (Bao g6m ca ngoai ngan sdch)
Tai Irg co sd ha tang bdng Irai phieu
Vay b6 sung cho co sd ha tang
3,2% GDP (2011) VND 120.000 ly (2011 vd2012)
-
< 4,5% GDP
< VND 225.000 ty
Khoang 4% GDP
< VND 500.000 ty (70% d l tdi ldi trg)
< VND 55.000 ty/ndm Co" cau ng
Ng nudc ngoai ciia ehinh phii N g O D A
Ky han trai phieu chinh phii 60%
84% (culi 2010)
-
Tdng len trungbinh 4 - 6 ndm
< 50% T i n g ng cong
> 60%) T i n g ng cong
Tdng len trung binh 6 - 8 ndm Ngudng ng va tra n g
Tong ng cong vd ng chinh phii bao lanh
Tong nghTa vu trd ng NghTa vu trd ng nudc ngodi Dy trii ngoai le (% ng ngdn han)
53% (2011) 15% (2010) 3,5% (2010)
-
< 65% trudc 2020
< 2 5 % t6ng doanh Ihu chinh phii
< 2 5 % doanh thu xuat khau
> 200% /ndm
De ngan ngira nguy ca xay ra khung Mot la, thuc hien chinh sach tai khoa than hoang ngr cong, Viet Nam can quan tam thuc trong, dam bao ton trong ky luat chi tieu. Nang hien ddng bo cac giai phap. Trong khi nguy cao ty le du trii ngoai hoi de cai thien tinh thanh CO khung hoang no chua xay ra cin chii khoan va kha nang img pho nSu n6n kinh t6 xay trong toi cac giai phap mang tinh phong ra cac cii s5c nhu pha san cua doanh nghiep, hf ngira sau dav *°"2 "S^n hang hay anh hucmg tieu cue tir cac
cii soc ben ngoai nen kinh te.
22- -Nhimg vin di KINH ^t \lk CHlNH TRj THE Gl6n S6 4(204) 2013
Dinh Thj Nga Khung hoang no cong va giai phap..
Hai Id, phdi quan tdm den ng an chir kh6ng ehi CO ng bat bupc. Tang eudng qudn iy nii ro ng thdng qua xay dyng quy che quan ly riii ro nhdm theo doi loan dien cdc loai nii ro ty gia, ldi sudt, tdi cap von, tbanh khoan, tin dung, hoat dpng. Xdc dinh lai theo th6ng le quoc te each tinh muc phi bdo Idnh vd cho vay lai d l phan dnh muc nii ro tin dung va thi trudng ciia cac khodn vay.
Kiem sodt chat che cdc khoan vay de cho vay lai va cdc khodn vay dugc Chinh phii bao Idnh.
Chinh phli co the giup doanh nghiep tiep can dugc vdi cac nguon von quoc le vdi quy mo idn, lai sual thap thong qua cac khoan vay ve cho vay lai hodc qua cac khodn vay Chinh phii bdo Idnh. Cdc khoan vay va bao lanh nay Ihuc chat Id nghTa vu ngan sach du phong, lam nay sinh nguy co ngan sach nhd nudc phdi trang trai cdc khodn ng khi doanh nghiep gap kho khan hodc mat khd ndng thanh toan. Do do, viec vay ve cho vay lai va bao lanh vay can het sue than trpng, chi nen uu lien eho cac chuang trinh, du an trpng diem eiia nhd nudc hodc thuoc cdc ITnh vuc uu tien cao cua qu6c gia. Kilm sodt chdl cbc cdc khodn vay ng nudc ngoai dugc Chinh phii bdo Idnh vd viec cap bdo lanh cho cdc doanh nghiep vay ng trong nudc.
Nang cao hieu qua vd tdng eudng kiem sodt viec su dung vdn vay, von dugc Chinh phu bdo Idnh. Theo do, can phai tuan thii mpt so nguyen tac c o ban nhu khong vay ngan han d l dau lu ddi han, vay thuong mai nudc ngodi chi su dung cho cdc chuong trinh, dy an co khd ndng thu hoi von tryc tiep vd bao dam kha ndng trd ng. Cac co quan eo traeh nhiem quan ly nhd nudc can kiem tra, gidm sat chat ehe, thudng xuyen qud trinh su dung cac khodn vay ng, cdc khodn vay dugc Chinh phii bdo Idnh, nhdt la tai cde don vi su dung tryc lilp von \ a y nhu lap dodn kinh le, long cong ty
nha nudc, ngan hang thuang mai, cac dy dn dau tu phdt trien ket cau ha lang.
Chti Irpng hoat dpng xdc dinh muc lieu uu lien su dung v6n vay. Cu the Id, de chi lieu iheo diing muc lieu uu tien, can xay dyng he ihong cac tieu chi xae dinh thir tu uu lien dau tu ciing nhu xay dyng he Ihong lieu chi danh gia hieu qua chi tieu. Tren ca sd do, thuc hien phan Ioai cac nhiem vu chi theo Ihir ty uu lien trong gidi han nguon luc de bao dam co dii nguon kinh phi va kha nang tra ng,
Ba Id, phai xay dyng he Ihong the che de ghi chep, gidm sat sy bien dpng ciia ng, Ihiel lap ngudng an toan ng cong, ihudng xuyen ddnh gia cac rui ro phat sinh lir cdc khoan vay ng Chinh phii trong moi lien he vdi GDP, Ihu ngan sach nha nudc, tong kim ngach xuat khau, can can thuang mai, dy Irir ngoai hoi, du trii tdi chinh, quy tich luy de lrd ng... Xay dyng cac chi tieu giam sat, phong ngira ng cong, xae djnh mirc ng cong an loan Iren can cii vao nang luc quan ly theo chuan ciia IMF va WB. Cac co quan quan ly co the giam sat ng thong qua sii dung Khung phan lich an toan ng ciia IMF/WB.
Can phoi hgp chat che chinh sach lai khoa va lien le de kiem soat ng cong. Nen thyc hien chinh sach tai khoa di ngugc vdi chu ky kinh doanh. Thong thudng khi chu ky kinh doanh di Ien, cac quoc gia Ihudng chi lieu hdo phong, vugt qua kha nang ngan sach thuc le. Tinh trang nay khong nhimg tao ra cac nguy co bat on cho kinh le vT mo trong tuong lai ma con lam gia tang ng Irong chu ky kinh doanh di xuong. Do do, nen chi tieu it han khi chu ky kinh doanh biing no, de danh chi tieu nhieu hon khi nin kinh te roi vao suy Ihoai. Phuong thirc nay vira tao ra su kich Ihich tang trudng kinh l l trong thdi ky suy ihoai, vira khong lam gia ldng gdnh nang ng quoc gia.
NhOng vin di KINH it VA CHiNH TRf THt Gldl S6 4(204) 2013 - 23
Khung hoang ng cong vd giai phap.. Dinh Thi Nga
Bdn Id. cong khai, minh bach va thuc hien Irdch nhiem giai trinh Irong qudn ly ng e6ng.
Viec e6ng khai, minh bach nhdm ldng cudng trach nhiem trong qudn ly, sir dung cdc khodn ng cong vd trach nhiem giai trinh ciia cac ca quan qudn ly ng cong. De thyc hien tot nguyen ldc quan trpng do, ng eong can phai dugc tinh toan, xdc dinh ddy dii trong quyet todn ngdn sach nhd nudc. Haeh loan thu ehi ngdn saeh can phai chuan hod va cong khai theo thong le qu6c te de tdng cudng khd ndng giam sat vd so sdnh qu6c te.
Tuy ng cong cua Viet Nam van trong ngudng an todn, nhung nguy co rai vdo cupc khung hodng ng Id dieu hodn todn cd the xdy ra. Ng co thl tir an toan trd thdnh khong an todn rdt nhanh chong nlu nen kinh te phdi doi mdt vdi cdc cii soc ldn. Qudn ly ng cong trong thdi gian tdi doi hoi phai thyc hien d6ng bp cdc gidi phdp. Trong s6 do, Viet Nam can dae biet luu y tdi viec do ludng, ddnh gid vd quan trj nii ro do ng an gdy ra, xay dyng ngay co che cdnh bao sdm va minh bach hod thong tin ldi khod noi chung, so lieu ve ng ndi rieng ldm cdn cir tien hdnh hoat dpng giam sat*
Tai li^u tham khao:
1 Andrea Prescatori and Amadou N.R.: Sy: Are Debt Crisis Adequately Defined. IMF staffPapers, Vol. 54,No. 2.
2. Contingent Liabilities A Threat To Fiscal Stability, PREM Notes, No. 9, November 1998.
3. Fratianni & Marchionne (2010): Bank's great bailout of 2008 - 2009, News Reports 4. World Development Indicators and Global Development Finance
5. Presentation by Deputy Permanent Secretary of Finance of Thailand at Intemational Conference on Debt Management, Hanoi, May 16, 2012.
6. Website ciia Bp Tdi chinh, Th6ng tan xd Viel Nam...
24 -NhOng vin di KINH T t vA CHINH T R | T H E Gldl S6 4(204) 2013
