Phat triSn doanh nghiep nho va vu-a Of Viet Nam hien nay
Chu Thanh H a i '
' Tap chi Khoa hpc xi hpi Viet Nam, ViSn Hin lam Khoa hpc x3 hpi Viet Nam.
Email: [email protected]
Nhan ngay 5 thing 9 nam 2019. Chdp nh^ ding ngiy 8 thang 10 nim 2019.
Tom tat: Trong nhimg nam gan day, moi tnrdng kinh doanh cua Viet Nam da co nhung thay ddi het site can ban t^o dieu ki?n thuan lpi cho doanh nghipp nho va vfta ( D N N W ) phat triln. Din nay, DNNW chiem 96,7% tong s6 doanh nghiep ca nudc. Su ldn manh ca v l sd lupng, quy md ho^t dpng va ca vl npi lire ciia khu vuc DNNVV co tac dpng to ldn, gop phdn quan trpng vao su phat triln kinh tl - xa hpi va qua trinh hpi nhap quoc t l cua Vi?t Nam.
Tir khoa: Doanh nghiep nho va vira, phat trien, Vi?t Nam.
PhSn lo^i oganh: Kinh t l hpc
Abstract: In recent years, Vietaam's business environment has undergone fundamental changes to create favourable conditions for small and medium-sized enterprises (SMEs) to develop. To date, SMEs account for 96.7% ofthe total number of enterprises nationwide. The growth in quantity!
operational scale, and internal strengths of the SME sector exerts a great impact, making an important contribution to the country's socio-economic development and international imegration processes.
Keywords: Small and medium-sized enterprises, development, Vietnam Subject classificatioD: Economics
1. Mor aW 16i phat triin nin kinh t^ thi tnrong dinh huong xa hpi chu nghia vdi nhiiu hinh thftc Trong hon 30 nam doi mod. Dang va Nha so hiiu, nhieu thanh phSn ldnh ti h" i, nuoc ta luon kien dinh va nhat qiian duong to chiic kinh doanh va hinh thirc'h^ «•*' va hinh thiic pha„ph6i.
Chu Thanh Hai Thuc hien quan didm, chu truong cua Dang,
Chinh phu da cd nhieu chinh sach phat tridn ddng bp cac thanh phan kinh td, tao didu kien thuan lai cho cac thanh phdn kinh te hoat dpng buih ding trudc phap luiit, cftng phat tridn lau dai, hop tac va canh tranh lanh mgnh. Kinh te nha nudc gift vai tro chu dao. Kinh te tap the khdng ngiing dupc cung cd va phat trien. Kinh te co vdn dau tu nudc ngoai dupc khuyen khich phat trien.
Kinh tl tu nhan la mot ddng luc quan trpng ciia ndn kinh te.
D I phat tridn kinh te tu nhan trong tmh hinh mdi, Hpi nghi lan thu nam, Ban Chap hanh Trung uong Dang khoa XII da ban hanh Nghi quylt sd 10-NQ/TW ngay 03 thang 6 nSm 2017 ve phat triln kinh tl tu nhan trd thanh mpt dpng lire quan trpng cua nin kinh tl thi trudng dinh hudng x§ hpi chu nghia. Qua gdn 2 nam thuc hipn Nghi quylt, kinh tl tu nhan da cd s\r phat trien nhanh chong va ddng vai trd ngay cang quan trpng trong nen kinh td, nhat la gop phdn thuc ddy tSng trudng kinh tl, thuong mai ddu tu, tang thu ngan sach nha nudc, tao viec lam, cai thien an sinh xa hdi.
DNNVV la bp phan quan trpng trong thanh phdn kinh td tu nhan va chilm ty le ldn trong cpng ddng doanh nghiep (DN) Viet Nam. Hi?n nay, ca nudc co khoang 541.753 DNIMVV dang hoat dpng trong ndn kinh tl, vdi tdng s6 vdn dang ky khoang 130 ty USD, chilm khoang 1/3 tdng sd vdn dang ky cua cac DN [3, tr.26]. Hang nam, cac DNNVV ddng gop khoang 40% GDP, nop ngan sach nha nudc 30%, ddng gdp gia tri san luong cdng nghiep 33%, gia tri hang hoa xudt khdu 30% va thu hftt gdn 60% lao
ddng... Mac du sd lupng DNNVV ddng dao, song quy md DN nhd va sieu nhd chiem ty le rSt ldn, sd DN quy md vfta chi chilm 1,6% tdng sd DNNVV. Chinh bdi quy md nhd, ndn hoat dpng cua khu vuc DN nay dang g^p kha nliieu khd khan, nhu la kha nSng tiep can cac ngudn vdn de dau tu vao may mdc, cdng nghe hien dai, phuc vu cho san xuat, kinh doanh; thieu kinh nghiem quan tri dieu hanh DN; kha nang CEUih tranh, chiem linh thi trudng ngay tren thi trudng ndi dia... Trong thdi gian tdi, rat cdn cd nhftng giai phap hiiu hieu de khu vuc DN nay, my rdt nSng dpng, nhung cung de ton thuong cd sir phat tridn nhanh va ben viing trong bdi canh mdi. Bai vilt phan tich su ddi mdi ca chl, chinh sach cua Dang va Nha nudc Viet Nam nhdm hS trp phat triln DNNVV; danh gia lam ro nhung thanh tuu va han chl cua khu vuc DNNW hien nay.
Tren co sd do, dua ra nhung giai phdp co ban phat triln DNNVV d Vi^t Nam.
2. D^i moi co che, chinh s^ch h5 tr^
doanh nghifp nho va vfta
Trong nhftng nam gdn day, Chinh phu da khdng ngimg triln kh^ thuc hien cac giai ph^p cai thipn mdi trudng ddu tu, kinh doanh, hoan thipn khung phdp ly nhdm doi mdi, tao dpng l\rc cho DN phat triln. Trong nam 2014, Chuih phu trinh va Qudc hdi da thdng qua Lu?t Ddu tu va Luat DN (sua ddi); Luat Chuyin giao cdng ngh? va Lugt sua ddi, bd sung mpt sd dilu cua Luat Cac td chftc tin d\mg (ndm 2017); Luat Cgnh tranh (nam 2018)... Viec triln khai mdt s6
Iuat quan trpng nay nham tao su thay ddi tich cue mdi trudng dau tu kinh doanh.
Cung vdi do, Luat Ddt dai, Luat Thuang mai, Luat Pha san, Luat Sd huu tri tue, Luat Thul thu nhap DN va hang loat cac van ban quy pham phap luat da dupc ban hanh, tac dpng tich cue tdi cdng ddng DN.
Hdng nam, Chinh phu da ban hanh kip thdi cac nghi quylt de dap ung yeu cdu cua thuc tien ma cac DNNVV dat ra, nhu Nghi quylt sd 35/NQ-CP ngay 16 thang 5 nam 2016 va Chi thi sd 26/CT-TTg ngay 6 thang 6 nam 2017 vl hd trp va phat trien DN den nam 2020; Nghi quylt sd 75/NQ-CP ngay 9 thang 8 nam 2017 ve eat giam muc phi, chi phi cho DN; Ngbi quylt sd 98/NQ-CP ngay 3 thang 10 nam 2017 ve Chuang trinh hanh dpng cua Chinh phii trien Idiai thuc hien Nghi quyet so 10-NQ/TW ngay 3 thang 6 nam 2017 cOa Dang ve phat trien kinh tl tu nhan; Nghi quyet sd 19/NQ-CP ngay 15 thang 5 nam 2018 ve cai thien moi trudng kinh doanh, nang cao nang luc canh tranh qudc gia... Viec trien khai thuc hien cac nghi quyet nay da Iam dan gian hoa va giam bdt dieu kien kinh doanh, tao mdi trudng kinh doanh thuan lpi, binh ddng, minh bach cho mpi thanh phan kinh te, trp giup phat trien DNNVV. Nhieu chinh sach dupc sua ddi, bd sung va ban hanh mdi da hudng den muc tieu md rdng cac quyen va nghia vu cua cac ddi tupng kinh te tu nhan lien quan den dat dai, tao mdi trudng thuan Ipi de DN, nha dau tu md rdng quy md dau tu, san xuat kinh doanh.
Ben canh do, Chinh phu da ban hanh va chi dao thuc hien viec day manh cdng tac cai each hanh chinh, ban hanh Quyet dinh
sd 225/QD-TTg ngay 4 thang 2 nam 2016 phe duyet kd hoach cai each hanh chinh nhi nudc giai doan 2016-2020. Dilu do da tgo su chuyen bien, nang cao chat lupng phuc vu cua Chinh phu, chinh quyen cac cap ddi vdi ngudi dan va DN, xoa bo mpi rao can, dam bao quyin tu do binh ddng kinh doanh ciia ca nhan va DN.
De tiep tuc nang cao hieu luc phap ly, day manh thuc hien cac chinh sach hd trp DNNVV, tai Ky hpp thu 3 Khoa XIV, Qudc hdi da thdng qua Luat Hd trp DNNVV (nam 2017). Lugt co hidu luc thi hanh tft 01/01/2018, vdi hang loat chinh sach hd trp ca ban danh cho cac DNNVV, nhu: hd trg tiep can tin dung, thdng tin, phat trien ngudn nhan luc, tu van, cong nghe...
da tao budc tien quan trpng trong cdng tac hoan thien chinh sach hd trp tich cue cho DNNVV phat trien manh me hon. Chinh phu ban hanh Nghi dinh sd 39/2019/ND-CP ngay 10 thang 5 nam 2019 vl td chftc va boat ddng cua Quy Phat tridn DNNVV.
Theo Nghi dinh nay, Quy Phat triln DNNVV thuc hien vide cho vay, hd trp tang cudng ndng luc cho DNNVV; tilp nhan, quan ly va sft dung vdn vay, tai trp, vien trp, ddng gop, uy thac; phan loai np, trich lap du phong rui ro va xu ly nii ro;
quan ly tai chinh...
Nhdm tang cudng cac chinh sach h5 tra phat triln DNNVV va phong trao khdi nghiep, Chinh phu ban hanh cac Nghi dinh sd 34/ND-CP ngay 8 thang 3 nam 2o'l8Vl thanh lap, td chuc va hogt ddng cua Quy Bao lanh tm dung cho DNNVV- Nghi dinh sd 38/2018/ND-CP ngay U thang 3 nam 2018 quy dinh chi tilt vd ddu tu cho
20
Chu Thanh Hai DNNVV khdi nghiep sang tao. Ciing vdi do
la cu thd hoa cac quy dinh, chinh sach vd ho trp DNNVV, hS trp khdi nghiep sang tao theo quy dinh tgi Luat Hd tro DNNVV [1, tr.8]. Hd smh thai khdi nghidp sang tao ngdy cdng dupc hodn thien. Cu thd la, Chinh phu ddy manh van hanh, khai thac va phdt tridn Cdng thdng tin khdi nghiep ddi mdi sdng tgo qudc gia; xay dung co sd du li^u ve he sinh thdi khdi nghiep ddi mdi sang tap, ket ndi he sinh thai khdi nghipp ddi mdi sang tgo ciia Viet Nam vdi qudc tl.
Dong thdi, hd trp DN dp dung he thdng tidu chuan, quy chuan ky thuat, cdc he thdng qudn 1^, cdng cu cai tien ndng suat va chat lupng. Khuyen khich hoat ddng lien ket nganh, tham gia chuoi gia tri cua cac DN trong nudc vdi chinh sdch thu hut dau tu nudc ngodi.
Chinh phii trien khai vide ra soat va hodn thien cac quy dinh phap lugt ve hai quan de tgo thugn lpi cho boat dpng xuat khau, nhgp khdu, bao gom viec sfta doi cdc quy dinh ve thu tiic hdi quan, kiem tra, kiem soat hai quan. Trong nan 2018, da so bd, nganh da xay dung cac nghi dinh ve dieu kidn kinh doanh, trong do mpt sd didu kipn kinh doanh khdng cdn thidt, khong hop ly, thidu rd rang da dupc cdt bo. Dong thdi, chu trpng tdi vi|c cat gidm chi phi khdi s\r kinh doanh va gia nhap thi trudng ciia DNNVV . Dl ho trp cac DNNVV khai thac dupc cac CO hdi trong hpi nhgp kinh td qudc td, nhat Id triln khai cac hi?p dinh thuong mgi tu do (FTA) thd he mdi, Chinh phii da thuc hidn nhilu gidi phdp cu thi"' gdp phdn md rdng thj tnrdng xudt khdu, tham gia ngdy cdng sau vao ehudi gia tri, mang ludi san xuat
toan cau, nang cao nang luc canh tranh, tilp can vdn ddu tu, cdng nghd, tri thftc, kinh nghiem quan ly hien dai.
3. Nhung thanh tini va hsin chl phat trien doanh nghifp nho va vfta
3.1. Thanh tuu phdt trien doanh nghiep nho vd vira
Trong nhftng nam vua qua, nhd co vide ban hanh hang loat co chd, chinh sach vd tridn khai nhieu gidi phdp tich cue, mdi trudng kinh doanh cua Viet Nam da cd sir chuydn bidn tich cue; khoi day tinh than doanh nhan vd su dang ky quay trd lgi hoat dOng manh me cua cac DNNW. Sd lupng DN thanh Igp mdi va sd lupng DN tam ngftng hogt dpng quay trd lai hogt ddng tdng len.
Tft nam 2016, moi ndm cd them han 100 nghin DN thdnh lap mdi. Trong hai nam 2017-2018, ca nudc cd 258.134 DN dang ky thdnh Igp mdi vd 60.458 DN tam ngimg hogt dpng quay trd lgi nhd mdi hudng kinh doanh dupc cai thidn va cac chinh sdch cua Nhd nudc hd trp, phat triln DK [1, tr.22- 23]. S\r gia tdng trd lgi nay trimg vdi thdi dilm Lugt DN 2014 vd Lugt Ddu tu 2014 chinh thftc co hieu l\rc tft thdng 7/2015.
Thuc tl, cdc lugt ndy tao co chl thdng thoang, tac ddng true tiep, thudn lpi cho DN trong qua trinh kinh doanh, khi DN cd quyin tu quylt vl sd lupng, hinh thftc, npi dung cua con ddu; dupc tu do kinh doanh trong nhung ngdnh nghd ma phdp luat khdng cdm; ddng thdi, thdi gian dang ky thdnh lap DN da duoc nit ngdn cdn 03 ngay. Tinh chung trong 9 thang nam 2018,
ca nuac c6 96.611 DN thanh lap moi voi so v6n dang ky la 963.411 ty dfing, tang 2,8%
vi s6 DN va tang 6,7% ve so von dang ky.
Rieng trong quy III/2018, ca nuoc co 32.080 DN thanh lap moi, giam 15% so voi quy 11/2018 va giam 1,9% so voi cimg ky nam 2017. Ty trong von dang ky binh quan tren mot DN dat 10,0 ty dfing, tang 3,8% so vcri cilng ky nam 2017. S6 lao dong dang ky ciia cac DN thanh lap moi la 819.742 lao dong, giam 7,5% so voi cimg ky nam 2017.
So DN quay tro lai hoat dong la 22.897 DN, tang 8,5% so voi ciing ky nam 2017.
Tfing sfi von dang ky bfi sung vao nen kinh t i la 2.845.331 ty dfing, ttag 32,7% so vcri cimg ky nam 2017, bao gfim: 936.411 ty dfing cua DN dang ky thanh lap moi (tang 6,7% so voi ciing ky nam 2017) va 1.881.920 ty dfing (tang 51,6%) thfing qua 32.144 lugt dang ky tang vfin cua cac DN dang hoat dong (tang 16,6%) [7].
Trong mot vai nam gan day, xu huong phat trien cac mfi hinh kinh doanh khoi nghiep sang tao (startup) dien ra soi dfing, tap trung vao mot so ITnh vuc nhu: xay dung, che bien, che tao, cfing nghiep 6 tfi, van tai hang khfing, tai chinh, ngSn hang.
Hien nay, co hon 3.000 cong ty khoi nghiep sang tao dang hoat dgng, trong do co nhieu DNNVV thanh cong [1, tr.23].
Cimg voi su bimg no ve so luong, DNNVV da gop phan quan trgng trong chuyen dich ve co cau nganh nghe thfing qua tao viec lam, thu hut lao dgng tir liiih vuc nong nghiep, tham gia dau tu vao cac thi truong ngach, thdc day phat trien san xu4t kinh doanh. Binh quan moi nam (giai doan 2016-2017), khfii DNNVV thu hut nhiiu lao dfing nhat voi 8,69 trieu lao dfing
(chiim 60,9% tfing lao dgng toan bg khu vuc DN trong n i n khih t i ) [3, tr.31]. Trong hai nam 2017-2018, s6 D N N W thanh lap mcri cung da tao gin 2,3 trieu viec lam mcri.
Khu vuc DNNVV da t h i hien vai tro va nhimg dong gop quan trgng thiic day su chuyen minh va cat canh ciia nen kinh tfi.
Trong giai doan 2015 -2017, khu vurc kinh t i tu nhan (trong do DNNVV la bg phan quan trgng) dong gop khoang 50% GDP, tren 30% thu ngan sach nha nuoc, 4 5 % von dau tu thirc hien toan xa hgi. Nam 2018, kinhte tu nhan dong gop khoang 4 2 , 1 % GDP cua nin kinh t i va co dau hieu tang len [1, tr.24]. Thu ngan sach nha nuoc tir cac DN tu nhan lien tuc tang len tren 16%. Thu ngan sach nha nuoc tir san xuat kinh doanh cua khu vuc kinh te tu nhan vugt khu vuc CO vfin dau tu nuoc ngoai (FDI) va khu vuc DN nha nuoc. Nhiing tin hieu nay phan anh su Ion manh vh quy mo, s6 lugng chu the va su cai thien v i hieu qua cua kinh t i tu nhan [1, tr.24]. Tfic do tang nang su4t lao dgng (NSLD) cua khu vuc nay tuong dfii fin dinh. Mac dii nhihig nam gin dSy, tfic do tang NSLD c i a ca nuoc lien tuc co nhiJng bien dfing thi tfic do tang NSLB cua khu vuc kinh t i tu nhan, trong do chii yiu \i DNNVV vin fin djnh hon so voi cac khu vuc kinh t i nha nuoc va khu vuc FDI, xung quanh miic 4,8%-5,8% [7]. Tinh chung trong 2 nam 2016-2017, cac DNNVV tao ra doanh thu chiim ty le chi phfii trong toan bg khu vuc DN, binh quan mfii nSm cac DNNVV tao ra 10,8 trieu ty dfing, chiim 56,4% doanh thu toan bg khu vuc DN tang 64,4% so voi bmh quan giai doan 2011- 2015 [3, tr.36].
22
Chu Thanh Hai 3.2. Nhirng hgn chi, yeu kem cua cdc doanh
nghiep nho vd vira
Mac dft cac nam gdn day, sd lupng DNNVV thardi lap mdi nhieu, nhung cung CO mpt bd phdn khdng nhd DN khdng co kha nang tdn tgi, dung virng trong cgnh tranh hogc hoat dpng kem hieu qua. Hien nay, cac DNNVV van rat kho tiep can cac ngudn lire cita xa hdi de phuc vu cho san xuat, kinh doanh nhu: viec tuydn dung lire lupng lao dpng cd trinh dp tay nghe cao, ve tiep can dat dai, ve vdn tin dung tft cdc ngan hang, ngudn vdn tft cac quj?, vd ung dung khoa hpc va cdng nghd. Theo Bdo cao danh gia mdi trudng kinh doanh ndm 2018 ciia Ngan hdng The gidi, chi sd tilp cgn tin dung cua Vipt Nam ndm 2018 dupc xep hang 29/190 nen kinh td. Trong 6 thdng ddu nam 2018, du np tin dung ddi vdi DNNVV chilm khoang 21% du no toan nen kinh td. Den nay van co khoang 60% DNNVV chua tiep can dupe ngudn vdn tin dung cua ngan hang [7]. Viec tiep can dat dai con nhieu kho khdn chua ddp ling dupc yeu can (thu tuc xin cap dat rat ch^m vd chi phi qud cao ldm mat di co hpi kinh doanh cua DN). Cdc DNNVV thilu thdng tin thi trudng cung nhu cdng ddi thogi vdi cdc bd, nganh de tim kiem sy ho trp vd sir bdo ve, dac bipt la cac thong tin ve gia cd hang hoa, thu tuc mua ban, xuat nhap khdu hdng hoa cftng nhu quy trinh san xudt vd chdt lupng ydu cau [1, tr.38].
Dilm ndi bat hien nay la, su lien ket cua cac DNNVV Viet Nam ylu kem, co rdt it mdi lien kit gifta cdc DN nho va DN cd quy mo ldn hon. Theo bdo cao trien vpng phdt
trien Chau A cua Ngan hdng Phdt ftiln Chau A, hien nay mdi chi co 21% cac DNNW cua Viet Nam tham gia vao ehudi cung ftng todn cdu so vdi 30% cua Thai Lan va 46% cua Malaysia [7].
Su hinh thanh va phdt triln cua cdc tdp doan kinh tl tu nhan d Viet Nam chii ylu la sau mpt giai doan tich Ifly ngdn, dua vao vdn tu c6 vd it dupc Nha nudc hd trp. Qua trinh phdt tridn theo md hinh tap doan ciia nhom cdc tap doan kinh te tu nhan hipn gdp phai mpt sd kho khdn ve qudn tri, md hinh, do phan ldn phdt tridn tu quy md DN gia dinh. Cdc lien ket trong md hinh tap dodn cdn khd don gian, chua trien khai duoc cac hinh thftc lien kdt "mem" khdc thdng qua thoa thudn, hpp tac sft dung thuang hi^u, dich vu, kdt qua nghidn cuu doi mdi, img d\mg khoa hpc, cdng nghe chung trong tgp doan theo nguyen tac thi trudng. LTnh vuc hogt ddng cua cac tap dodn kinh te vd DN thudc khu vuc tu nhan mdi chft yen tap tnmg vdo mpt sd ITnh vuc nhu dich vu, bat dpng sdn... Vi vay, cdn thieu vang mdt lyc lupng DN "dau tau" du manh de co the dan ddt "dodn tau" DN Viet Nam tham gia chuSi sdn xudt, chuSi gia tri trong nudc va qudc td.
Do phdn ldn DN Viet Nam hipn cd quy md nho ndn rdt khd tang NSLD nhd chuyen mdn hda hay tan dung lpi the quy md dupc.
Mat khac, vi quy md nho nen khd nang tich tu vd tgp trung vdn de dau tu, ddi mdi cdng nghd, md rpng quy md san xudt hau nhu khdng CO. Dilu nay dnh hudng rdt ldn din kha nang cgnh tranh cua DNNVV, nhat la trong bdi cdnh hdi nhap qudc tl sau rOng hi?n nay [7].
4. Giai phap phat trien doanh nghidp nhd va vfta trong boi canh mdi
Thir nhdt, hodn thien the che, chinh sdch, hd thing phap luat vl kinh doanh minh bgch, cdng bdng, lanh mgnh nham muc dich tiep tuc cai thien mdi trudng kinh doanh cho DN, tao thugn Ipi tdi da cho cac DN khi tham gia vdo tlii trudng trong nudc va ngoai nudc. Ban hanh he thdng chinh sdch ddng bd, dn dinh lau dai ddi vdi hogt dpng cua khu vuc DNNVV. Phat tridn da dgng cac thi trudng tai chinh vd thi trudng chftng khodn dl hd tra cho DN huy ddng vdn tren thi trudng chiing khodn, vay vdn tren thi trudng trai phieu DN. Ddng thdi, hd trp DNNVV bdng each giai dap cac van de vudng mac ve luat phdp, dang ky kinh doanh; ciing cd the md them hogt ddng tu van kinh doanh cho DN hoac thanh lap ridng mpt ca quan chuyen trach giup cho su phdt trien cua DNNVV tai Viet Nam.
Hoan thien khung phap ly va pham vi hd trp DNNVV phdt trien trong nudc, hdi nhgp qudc te (xdc dinh ro khudn khd ve gia nhap, hoat dpng va giai the, pha sdn cua DN Viet Nam); ho trp cdng nghe, khoa hpc ky thudt cho DN Viet Nam; phdt trien ngudn nhdn luc cho cdc DNNVV, tap trung vdo nang cao nang lyc qudn tri; day mgnh hinh thanh nhom DN Viet Nam; cung cap thdng tin hd trp DNNVV vd xuc tien md rdng thi trudng; xay dyng he thdng td chuc trp giup phdt trien; td chuc thyc hien cac chuang trinh lien quan den sy phat trien DN Viet Nam.
Thir hai, tidp tuc thuc hien cac co che chinh sdch cua Chinh phu trong viec cdi
each cac mftc thul quan, cdt giam cdc thu tuc dang ky DN cftng vdi cac "chi phi khdng chinh thuc". Cac bp, nganh can giam bdt cdc cuOc thanh, kilm tra khdng can thiet vdi DNNVV, nhdt la phai quylt liet trong cdng tac xoa bd te ngn tham nhung, nhung nhieu DN. Co co chl cdt giam thul thu nhgp DN dl hd trp DNNVV gidi quylt bdi toan tgo vide lam cho xa hdi, vdi quy dinh cu thd vl sft dyng phdn uu ddi thue thu nhgp DN do dd tai dau tu, tao cdng dn viec ldm mdi. Hd trp va tao dieu kien thuan lpi cho cac DNNVV dupc tiep can cac ngudn luc (ddt dai, tdi chinh, lao ddng, khoa hpc cdng nghe...). Xdy dyng va phat trien hg tdng thdng tin dft lieu ve DN hoat dpng cftng ngarih hdng ve thi trudng vdn, thi trudi^
lao dpng, thi trudng khoa hpc cdng ngh?...
Thu ba. phdt huy vai trd cua xa hpi, td chuc chinh tri-xa hpi, td chuc xa hpi nghi nghidp thftc ddy sy phat triln cua DNNVV, ndng cao y thuc cua cdng ddng xa h^i ddi vdi su phat triln cua DNNVV tgi Viet Nam.
Theo dd, can nang cao vai trd, ndng lyc cua cac Hiep hpi nhdm hd trp DN]v(W va tang cudng chftc ndng tham vdn vd phdn bifn xa hpi. Mdt khdc, tdng cudng tidp nhdn cdc phan hdi, y kiln, nhu cdu tft ngudi tieu dimg su dung sdn phdm cua DNNVV dl tu hoan thien DN trong hoat ddng kinh doanh, cung cdp hang hda, dich vu din khach hdng bang cdc giai phap nhu: nang cao trdch nhiem xa hdi, ttdch nhiem kinh doanh cua DN ddi vdi ngudi tieu dung; can bdng ioi ich cua thuang nhan va ngudi tieu dung.
Thu tu, ban than mdi DNNVV phdi neu cao y thuc vuan len, phat huy Iai thi, nang cao sue cgnh tranh cua minh. DNNVV Vipt
24
Chu Thanh Hai Nam CO nhidu loi the ve kinh doanh, phgm
vi thi trudng, khdch hang dd tham gia vao hoat dpng thuang mgi trong nudc, khu vyc vd qudc te. Dgc biet, trong bdi cdnh Vi$t Nam la thanh vien cua Cpng ddng kinh tl ASEAN (AEC) thi viec tdn dung nhung lpi thi vdn c6 cua DNNVV se thftc day su phat trien ldn mgnh ve kinh te dat nudc trong khu vyc Ddng Nam A.
Viec nam bdt nhu cdu, tam ly cua khdch hang hodc nhom khdch hang phu hpp vdi logi hinh, nganh nghe kinh doanh cua mdi DN cung la mpt giai phap ma cac DNNVV CO thd thuc hidn dupc va tgo ra nhung kit qud kha quan. Ben cgnh do, DN can co chien lupc phat trien thdng qua cac kd hogch, chidn lupc, tdm nhin, sft mdnh hoat d0ng cy the. Mpt giai phap cftng dupc dp d\mg ddi vdi DNNVV, do la xay dung tdm nhin trong su phdt trien cua DN minh bdng vi§c xac dinh rd cac van de ve kinh te, khach hang, sy canh tranh, dinh hudng tuong lai, trien vpng cua DN, tinh chuyen mdn hoa cao trong tidp xuc vdi khdch hdng, uy tm, thuong hidu vd gid tri cdt ioi ma moi DN cung cap cho thi tnrdng, xa hdi...
De hgn chd tdi da cdc that bgi nhu budc phai gidi thd, ty gidi the, tinh trgng kinh doanh bi tri tre, tam ngung hogt ddng, cac DNNVV cdn phdi xdc dinh dupc phgm vi va ddi tupng ma minh hudng tdi. Noi cdch khac, tren ca sd quy md, tiem lyc, logi hinh hogt ddng; cdc DNNVV cdn co chien lupc phii hap trong vide lya chpn thi trudng, phan khuc thi trudng de khai thac, kinh doanh. Chpn lua phan khiic thi trudng phft hpp la mdt gidi phdp vd ddng thdi cung la sy chuan bi ky luang, an toan cho sy phdt
trien dn dinh cua mdi DN. Mat khdc, mdi DN can khai thac hieu qua cdc ngudn luc hd trp, thuc day cho sy phat triln nhu: cac gidi phap hd trp tft nha ddu tu trong va ngoai nudc; cdc chinh sach, kl hogch ho trp cfta Nha nudc vd ngudn vdn, tdi chinh, cdng nghe, qudn tri, kinh doanh... Ddng thdi, su lien minh, lien kit ciia nhdm DN kinh doanh, hogt dOng cftng nganh nghd dudi cdc hmh thftc' nhu hpp tde kinh doanh, lien doanh. Hen danh... ciing Id mot gidi phap phu hpp nhdm phat huy vai trd, the manh cua minh.
Thir ndm, trong bdi canh md cfta vd hpi nhgp qudc te sdu rpng, Viet Nam da ky kit hang loat cac FTA the he mdi, de nang cao nang luc canh tranh, DNNVV cdn bidt tan dung tdi da nhftng tiem luc ve vdn, nhan lyc, thi trudng, van hoa, kinh nghiem kinh doanh cfta cdc DN... Ddy chinh la su ty than van dpng quan trpng cua mdi DNNVV trong kl hogch thyc hipn cdc chidn lupc, muc tidu kinh doanh cfta minh cung vdi cdc ddi thu n ^ g ky tren thi tnidng. Hieu vd ddi thu va can bang hai hoa dupc cdc lpi ich vdi ddi thft trong kinh doanh se tgo nhiing ca hpi phdt triln dn dinh cho cdc DNNW.
Didu do ddng nghTa rdng, cac DNNVV cdn bilt cdch gift moi quan he tot d?p vdi cac DN ldn trong bdi canh thi trudng cgnh tranh khdc lipt. Dac biet, cac DNNVV cdn minh bgch hogt dpng va bdo cao tdi chinh, nang cao chdt lupng quan tri DN, qudn ly nii ro.
5. Ket luan
Trong nhung nam gdn day, xu thi todn cau hoa va hpi nhgp kinh tl qudc td da cd tac 25
ddng khdng nhd den sy phat trien kinh te Clia Viet Nam, trong do c6 cpng ddng DN.
Dilu nay khiln DNNVV pbai ddi mat vdi sy khac biet ve nhieu khia canh lien quan din hogt ddng kinh doanh, thuang mai nhu tu duy kinh doanh, nhgn thftc, niem tin, tam ly khdch hang, van hoa ung xft... Do vay, mdi DNNVV cdn sft dung co hieu qud cac giai phdp hd trp cua Nha nudc, cua cdng ddng xa hpi va cua chinh ban than cac DNNVV d l phdt triln ben vimg vd thich ung vdi yeu cdu ciia bdi canh mdi.
Theo bao cdo ciia cdc bo, ngdnh, hau het cdt gidm dieu l(i?n kinh doanh dat tr6n 50%, trong d6 da cdt gidm, don gian h6a 6 1 % dieu ki^n kinh doanh vd 60%
thii tuc kiem tra chuyen nganh hang hoa xuat, nhdp khdu, dat muc tieu Nghj quyet so 19/NQ-CP de ra [3, tr.20]. Tir thdng 1/2018, 1? phi ddng ky DN da gidm 50% so voi quy djnh tmdc day (tii 200.000 d6ng c6n 100.000 aSng) va miln 100% nlu DN ddng ky qua m9ngdientir)[7].
' Cap nhat, hodn thiSn he thong ca so do lieu qu6c gia v l dilu udc qu6c t l , thoa thuan qu6c t l d l phuc vg cdc ho£it dpng ddu tu, kinh doanh ciia cdc DN;
xay dung vd ket noi he thong c a che mot cua qu6c gia; tich cue, chii dpng dam phan cac hi^p djnh khuyin khich va bao ho dau tir song phucmg v6i cac doi tde nucrc ngoai; tham gia dam phan noi dung dau tu trong cac FTA, nhu: Hiep dinh Doi tac kinh t l todn di?n khu v^re (RCEP), Hi?p dinh Thucmg mai ty do Vi^t Nam - Lien minh Chau Au (EVFTA) da ky kSt, thong qua Hiep djnh D l i tac
Todn di§n vd Tiln bp xuyen Thdi Binh Duong (CPTPP)... [ I , t r . l 4 ] .
Tai lieu tham khao
[ 1 ] Ban Kinh t l Trung uong (2019), Bdo cdo 2 nam thuc hiin Nghi quyit Trung uang 5 khoa XII vi phdt triin kinh ti tu nhdn tra thdnh mgt dgng lyre quan trgng cda nen kinh ti thi trucmg dfnh hu&ng xd hgi chti nghta, Hd Npi, flidng 4.
[2] Bp K I ho^ch va Ddu tu, Cyc Phdt O-ien doanh nghiep (2017), Sdch trdng Doanh nghi$p nhd vd vira Viet Nam. Hd Npi.
[3] Bp K I hoach va Ddu tu (2019), Sdch trdng Doanh nghi?p Viet Nam ndm 2019. Nxb Thing kg, HdN0i.
[4] Nguyen T r u ^ g San (2014), Phdt trien Doanh nghiip nho vd vica & Vi$t Nam hi$n nay, Nxb Chinh tri qudc gia. Ha Npi.
[5] Ninh Thj Minh Tam, LS N g y Binh (2017), Hieu qud kinh doanh cita cdc Doanh nghidp nhd vd vica a Viit Nam hi$n nay, Nxb Chinh tri quoc gia, Hd Noi.
[6] Vi?n Nghien cihi Quan 1^ kinh t l Trung uong (2018), Ddi m&i phuang thUc hd irgr tin d^ng cho Doanh nghiip nhd vd vira: Kinh nghiim quoc te vd mgi sd kiin nghj cho Viit Nam, HdNOi.
[7] https://baomoi.com/phat-trien-doanh-nghiep- nho-va-vua-trong-boi-canh-moi/c/29562534.epi [8] http://tapchitaichinh.vn/tai-chinh-kinh-
doanh/tai-chinh-doanh-nghiep/doanh-nghiep- nho-va-vua-chiem-981 -144150.html [9] http://doanhnghiephoinhap.vn/thach-thuc-cua-
doanh-nghiep-nho-va-vua-trong-nam- 2019.html
26
