Ngircri hoi cir 6* nong thon Viet Nam hien nay
Le Quang Nggc', Nguyen Thi Thiiy Linh^
• Vien Xa hoi hgc, Vien H&n lam Khoa hgc xa hgi Viet Nam.
Email: [email protected]
Nhan ngay 20 thang 11 nam 2018. Chap nhan dang ngay 12 thang 1 nam 2019.
Tom tat: O ndng thon Viet Nam, co mgt so lugng Idn ngudi hoi cu hr thanh pho. Kinh nghiem va tri thuc ciia ngudi hoi cu giiip cho hg md rgng san xuat, kinb doanh, nang cao thu nhap, cai thien dieu kien cuoc song. Tu do, hg giup cho gia dinh va dia phuang nai hg sinh sing. Ngudi hii cu khong nhirng ddng gop ve kinh te cho gia dinb, ma con tao ra nhiing gia tri ti'ch cue cho cong ding dja phuang. Ngudi hdi cu khong dam nhan cac viec gia dinb, nhu cham soc con cai, cham soc ngudi gia... nhung cd vai tro quan trgng doi vdi viec dua ra cac quylt djnh trong gia dinh. Vi vay, vj the ciia ngudi hdi cu trong gia dinh cung nhu dia phuang cung dugc nang cao ban.
Tir khda: Ngudi boi cu, kinh te hg gia dinh, nong th6n.
Phan loai nganh: Xa hgi hgc
Abstract: In mral Viemam, there are a large number of returnees from the cities, whose experience and knowledge help them expand their production and business, increase their income, and improve their living conditions. That helps them to support their families and localities. Returnees not only contribute to the economy of their families but also create positive values for the local community. They do not assume family affaus, such as child care, elderly care, but play an important role in making family decisions. Therefore, their positions in the families, as well as the localities, are also improved.
Keywords: Returnees, household economy, mral areas.
Subject classification: Sociology
1. Ma dau ngudi hdi eu ddi vdi su phat trien d nong thdn Viet Nam cdn thieu vang. Bai viet nay Tft trudc den nay, da cd nhieu nghien cuu phan tfch dac diem, ddng gdp, viec lam, vai d l cap tdi van de ngudi lao dpng di cu tft trd va vi the cua ngudi hdi cu d ndng thdn ndng thdn ra thanh thi. Tuy nhien, nhung Viet Nam dya tren sd lieu mpt cupc khao nghien cftu ve ngudi hdi cu va tac dgng ciia sat xa hpi hgc nam 2015. Tdng sd mau khao
65
A
sat la 272 ho gia dinh (1.121 mau ca nhan) tai 3 tinh la Hai Duong, Cin Tha va BSc Ninh (trong do sd lugng ngudi h i i cu nu la 49,5%; so lugng ngudi h i i eu nam la 50,5%. Phan b l sd lugng ngudi hoi cu d cac tinh Cin Tha, Hai Duong, Bac Ninli Ian lugt la 50%, 45,6% va 4,4%, nhdm tuoi ngudi hoi cu chilm sd lugng nhieu nhat la tft 35 tudi din 49 tudi).
2. Dac dilm cua nguoi hdi cu
Dl cu la mdt chien lugc sinh ke cua da sd hd gia dinh ndng thdn Viet Nam. Quyet dinh di chuyen khdng don gian chi xuat phat tft myc dfch va nhu eau cua ca nhan ngudi di eu, ma con la quyet djnh cua ca gia dinh (nhim cd dugc thu nhap dn dinh va giam thieu nhieu nhat eac riii ro cho gia dinh) [4]. Di cu thudng gan vdi tinh trang that nghiep va thieu viee lam d ndng thdn, bdi le san xuat ndng nghiep thudng mang tinh thdi vu, thu nhap lai thap va khdng dn djnh.
Lam giau lu nong nghiep, di len tft rupng vudn ehi'nb la bai loan khd cho ngudi ndng dan. De kiem tien hd trg cbo gia dinh, nhieu ngudi nong dan dua ra quyet dinh di cu ra thanh pho hoac nude ngoai [2]. Ben canh dd, chenh lech mftc sdng va sy phat trien d at cfta eac khu cdng nghiep can mpt Iugng Idn ngudi lao ddng cung la mgt nguyen nhan tao nen sftc hiit Idn ngudi dan tft ndng thdn ra thanh thi tim kiem viec lam. Cac tinh, thanh Idn nhu Ha Ndi, Thanh phd Ho Chf Minh, Binh Duong, Dong Nai va cac vimg kinh te trgng diem da va dang thu hut lye lugng lao ddng ddng dao tft ndng thdn.
Doi vdi ngudi di cu, thanh phd va cac khu cdng nghiep mang Iai nhieu co hdi viec lam
va cd muc thu nhap eao eho hg. Nhung hg eung khdng de hda nhap vao nen kinh te do thi. Dau vay, do ky vgng idem dugc viec lam va cd thu nhap lot ban, ngudi lao dpng di cu tft ndng thdn van san sang chap nhan rui ro va thach thftc. Hg tham gia lam viec trong nhieu nganh nghe khae nhau d dd thi.
Cdng viec tuy nang nhpc, eye khd nhung kilm dugc tien [4]. Hg chap nhan di chuyen de tim kiem eo hgi viec lam. Du kel qua mang Iai kbdng dugc nhu ki vpng, nhung hp cung ti'ch luy dugc mdt so vdn cftng nhu kinb nghiem. Hp lam quen vdi ldi sdng cua ngudi do thi, hpc bdi dugc nhimg kien thiic cd thi phuc vu cho ban than cung nhu su phat trien cua gia dinb.
Tft kbi ddi mdi den nay, lao ddng di cu tu ndng thon ra thanb thi, tu trong nudc ra nudc ngoai ngay cang nhieu. Theo mgt nghien cuu, ty Ie ngudi di cu ca nudc la 13,6%. Ty Ie ngudi di cu theo nhdm tuoi lir 15 den 59 la 17,3%; trong do ngudi di cu den la 16,0%; ngudi di eu quay ve la 0,8%, ngudi di cu gian doan la 0,4%. Cd den 19,7% dan sd cua khu vyc thanh thi la ngudi di cu tft ndng thdn [8]. Ben canh viec dl chuyen va dinb cu tai noi d mdi vdi cupc song mdi, mdt bd phan ngudi di cu lya chpn quay trd ve que huong sau mol thdi gian di lam an xa.
3. Dong gdp cua nguoi hoi cu- ve kinh te trong gia dinh
Di cu dugc coi la mdt phuong thftc hftu hieu de tao lap ngudn vdn va tac ddng tryc tiep den cac boat dgng kinh te gia dinh.
Nbieu nghien cftu da chi ra vai hd cua lao ddng di eu trong viec phat trien kinh le hp gia dinh. Phan Idn ngudi lao dpng di cu deu
Le Quang Nggc, Nguyen Thi Thiiy Linh nhan djnh rang, tinh trang kinh t l ciia gia
dinh minh dn djnh, hg ed thu nhap cao ban so vdi trudc khi di cu lao dpng [5], [12]. Sd lieu phan anh thu nhap trudc va sau khi cd ngudi di lam an xa cua khao sat nay cbo thay: lao dpng di cu lai ndng thdn sau khi trd ve da giup giam tu 21,5% hp can ngheo xudng edn 9,9% hd; 19% hd ngheo xudng cdn 18,2% hg. Sd hd gia dinh d nong thdn cd mue thu nhap tren trung binh va kha gia deu tang dang ke. Cd the thiy, lgi feb kinh te tft lao dgng di eu da giiip sd hd cd thu nhap thap giam di rat nhieu va so hd cd thu nhap cao ngay mdt tang len. Ben canh nhu can ve lao dpng phd thdng Idn tai cac dd thj, thi chSnh lech ve thu nhap gifta ndng thdn va thanh thj cung dugc coi la mdt sue biit Idn ddi vdi van de di cu. Dieu kien kinh te khd khan (thieu viec lam, thieu dat san xuat va canh tac:..) da trd thanh nhung yeu td thue day ddng di cu lao ddng tft ndng thdn ra cac thanh pho Idn. Muc dfeh efta nhung ngudi dl cu la cd dugc viee lam dn djnh va cd mftc thu nhap cao ban, cai thien muc sdng cua gia dinh d que huang. Chi'nh VI vay, phan Idn lao ddng di cu den nai lara viec deu cham chi lam viec, tiet kiem danh tien dem ve cho gia dinh d que [5].
Muc dich su dyng sd lien trong qua hinh di cu lam an xa cung la mdt chft de dang quan lam. Phan Idn cac gia dinh d ndng thdn diing sd tien cua ngudi di cu gfti ve de chi Ira cac sinh boat phi hang ngay [2]. Ddi vdi nhdm ngudi hdi cu, muc dfch sft dung Idn nhat la chi tra cho cac chi tieu sinh boat hang ngay. Tuy nhien, muc dfch sft dung sd tiln cua ngudi hdi cu cung cd sy khac biet theo gidi tfnh. Nam gidi cd xu hudng dung sd tiln minh kiem dugc trong qua trinh lam an xa de thuc hien eac boat ddng dau tu sinh Idi, nhat la hoai ddng dau tu kinh doanh, budn ban; trong kbi nu gidi Iai cd xu hudng sft dung tien vao cac boat dpng
khdng sinh Idi va phyc vu nhu cau chi tieu cho gia dinh.
Da sd nhftng ngudi di lam an xa trd ve deu md cae doanh nghiep kinh doanh rieng eua minh. Tuy nhien, trinh dp hgc van cua eac ebft doanh nghiep hdi cu bau bet chi dftng lai a bac trung hpc. Ty Ie cac chii doanh nghiep hdi cu cd tnnh do hpc van d bac trung hpc co sd la 41,7%, d bac hung hgc phd thdng la 31,7%. Cac chft doanh nghiep cd trinh do hgc van eao hon (nhu eao dang, dai h g c . ) chiem ly le rit nhd. Sd lieu tu cudc khao sat cho thay, lgi nhuan thu dugc cua ngudi hdi cu trong 12 thang sau khi trd ve phan Idn nam d mftc trung binh vdi 62%, mftc thip la 22,2%, mftc Igi nhuan cao la 15,8%. Lao ddng di cu da mang Iai gia trj kinb te va sy thay doi cho mftc song cua cac bd gia dinh d que huong.
Nhung d mpt sd hd gia dinb, sy thay dli nay la khong dang ke. Cae hd gia dinh d ndng thdn cd ngudi di lam an xa van chi dugc xep vao dang on dinh cupc song, ma van chua cd sy thay ddi Idn ldi mftc sdng hien tai.
Ngoai Igi fch kinh te, ngu'di di cu len thanb thj bang ngay cdn tiep xuc vdi cupc sdng sdi ddng d dd thi vdi mftc sdng va trinh do dan tri cao, dieu kien sinh boat hien dai. Vi vay, ldi sdng dd thj ft nhieu anh hudng va bien hg trd thanh nhftng ngudi truyen tai van hda mdi (khdng chi trong giao tiep, trong sinb boat hang ngay, ma cdn ca phong each sdng). Dieu nay cung da dugc the hien mpt phan qua muc dfch su dung tien cua ngudi hdi cu sau khi di lam an xa trd ve. Khoan ddng gdp cua ngudi di cu la ngudn thu nhap quan trgng cho ngan sach gia dinh. Mac du chua cd thong ke ve so lugng tien va luu lugng hang Iuan chuyen do ngudi di cu gfti ve ndng thon, nhung di cu tijr ndng thon ra do thi dang gop
phan dang ke vao viec cai thien thu nhap, nang cao mftc sdng, tao vdn phat trien kinh le hp gia dinh ndng thdn hien nay [1], Ngudi di cu tiidng qua qua tnnh di chuyen da va dang gian tiep chuyen ve ndng thdn bp mat cua kien triic dd thi theo chieu hudng tich cue, gdp phan lam khdi sac va thay ddi dien mao cudc sdng d eae viing que. Tien, bang hda va nhimg kinh nghiem tft thanh pho duge dua tdi timg bp gia dinh ndng thdn thdng qua lye lugng di cu, tao nin nhftng thay ddi rd net doi vdi dien mao ndng thdn. Nhung ddng gdp eua lao ddng di eu da timg budc dd thj hda ndng thon, chuyen ddi co ciu lao ddng tft ITnh vyc lao ddng ndng nghiep thuan tuy sang cac ITnh vyc kinb t l khac [2].
4. Viec lam ciia ngudi hoi cu trong gia dinh Khao sal nay cho thay, ti le lao ddng nii (49,5%) va lao ddng nam (50,5%) di lam an xa da lam anh hudng khdng nhd den sy phan cdng lao dgng trong gia dinh. Viec lao dgng rdi que huong de tim kiem viec lam lam cho nhung lao ddng khac d nha phai dam nhan nhieu cdng viec hon [5], [12].
Ngudi hdi cu (sau khi tft thanb pho trd Iai ndng thdn) tiep tue tham gia vao phan cong lao dgng trong gia dinh. So lieu khao s^t 1.121 ngudi d bang I cho thay khdng ed sy khac biet gifta hdi cu vdi ngudi kbdng di cu trong phan cdng lao ddng gia dinb.
f 1: Y kien cua ngudi hoi cu ve viec lam trong gia dinh [11].
Ty le nguoi tra !oi dong y
(%)
Ty Ie nguai tra loi khong dong
y (ti le %)
Tong (100%) Ngucti hoi cu dam nhiem viec cham
sdc con cai
Nguoi hoi cu dam nhiem viec cham soc nguai gia
Ngiroi hoi cu dam nhiem viec giao due con cai
Nguoi hoi cu dam nhiem viec nha khac Vg/chong cua ngucri hii cu dam nhiem viec cham soc con cai Vg/chong ciia ngucn hoi cu dam nhiem viec cham sdc nguoi gia Vg/chong cua nguoi hoi cu dam nhiem viec giao duc con cdi Vo/chong ciia nguoi hii cu dam nhiem viec nha khac
Ca hai vg cliong dam nhiem viec cham soc con cai
Ca hai va chong dam nhiem viec cham sdc nguai gi^
Ca hai vg chong dam nhiem viec giao dye con cai
Ca hai va chong dam nhiem viec nha khac
30 21.1 21,7 38,9 26,1 11,1 21,1 25 33.9 40 46,7 33.3
70 78.9 78,3 61,1 73,9 88,9 78,9 75 66,1 60 63,3 66,7
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Le Quang Nggc, Nguyen Thi Thiiy Linh
Ket qua d bang 1 cho thay, viee phan nhieu vdn lieng ve kien thfte ddi vdi viec cdng lao ddng giua ngudi hdi cu va ngudi cham sde ngudi than trong gia dinh.
khdng hdi cu khdng cd sy chenh lech dang k l . Ngudi hoi_ cu v i n la ngudi chju trach
nhiem ehinh ddi vdi cac cdng viec trong gia 5. Vai trd cua n g u d i hoi cir doi vdi viee dinh, nhu cham sdc va giao due con cai, d u a r a cac quyet dinh t r o n g gia dinh cham sdc ngudi cao tudi, viec nha khac.
Viec di cu khdng nhftng mang lai cho ngudi Vai trd cua ngudi hdi cu d l i vdi viec dua ra lao dpng ndng thdn m u c thu nhap tdt han so cac quylt dinh trong gia dinh t h i hien d vdi d nha, ma edn giup cho hp co them ^ang 2 dudi day
Bang 2: Y k i e n cua ngudi h i i c u v e vai tro quyet dinh ciia cac thanh vien trong gia dinh [11]
So nguai So nguai tra loi - Y kien Ira loi dong y khong dong y / I A I I ^
(ti le %) (ti le %) ^'""^"^
Nguoi hoi cu quyet dinh vc cuoc song hang ngay
Nguoi hoi cu quyet djnh ve cac khoan chi heu chi'nh
Nguoi hoi c u quyet dinh ve viec dau tu cho giao due
Nguoi hoi cu quyet dinh ve cong viec ciia cac thanh vien trong gia dinh
Nguoi hoi c u quyet dinh ve viec x u !y quan he xa hoi va cong dong
Vg/chong cua nguoi hoi cu quyet dinh ve cupc song hang ngay
Vg/chong ciia nguoi hoi c u quyet dinh ve cac khoan chi tieu chi'nh
Vg/chong ciia nguoi hoi cu quyet dinh ve viec dau tu cho giao due
Vg/chong ciia ngudi hoi cu quyet dinh ve cong viec cita cac thanh vien trong gia dinh Vo/chong ciia ngucti hoi cu quyet dinh ve viec xu ly quan he xa hoi va cong dong Ca hai vg chong quyet dinh ve cuoc song hang ngay
Ca hai vg c h i n g quyet dinh ve cac khoan chi tieu chi'nh
Ca hai vg c h i n g quyet dinh ve viec dau tu cho giao due
Ca hai vg c h i n g quyet dinh ve cong viec cua cac thanh vien trong gia dinh
Ca hai vg chong quyet dinh ve viec xir ly quan he xa hgi va cong dong
53,3 45 25,6 29,4 31,1 13.9 19.4 16.1
17.S 18.3 31.7 35 46.1 45 46.7
46,7 55 74,4 70,6 68,9 86,1 80,6 83,9
82,2 81,7 68,3 65 53,9 55 53,3
100 100 100 100 100 100 100 100
100 100 100 100 100 100 100
69
Sd Ueu cudc khao sat 1.121 ngudi d bang 2 noi tren cho thay, ddi vdi cac van de hong cupc sdng hang ngay va cac khoan chi tieu cbinh, ngudi hdi cu la ngudi quyet dinh. Kinh nghiem viec lam, sy dde lap ve kinh te eiing nhu nhimg trai nghiem ve cudc sdng hien dai van minh tai cac thanh phd Idn da giup ngudi hdi cu h d thanh ngudi cd quyen quyet djnh ebi'nh trong gia dinb. Tuy nhien, ddi vdi eac cdng viec mang ti'nh chat chung nhu cdng viec cua cac thanh vien trong gia dinh, quan he xa hgi va cpng ddng hoac dau tu cho giao due, thi ngudi hoi cu Iai kbdng nam quyln quylt djnh chi'nh.
ma van chu yeu cd sy tham gia eua ca hai vg chdng.
6. Vi the cua n g u d i hoi cir trong gia dinh va dia p h u o n g
Ngudi hdi eu ddng gdp cho kinh le, c6 vai trd quan trgng hong viec dua ra quyet d]nh trong gia dinh, vi vay vi the cua ngudi hii cu trong gia dinh va dia phuang ciing cd nhieu thay ddi. Vj the cua ngudi hoi cu trong gia dinh va dia phuang the hien d bang 3 dudi day.
^ 3: Y k i l n ciia ngudi hoi cu ve vj the ciia hg trong gia dinh va dia p h u a n g [11].
So nguoi tra 16i dong y
(ti le %)
51,5 68,9 42,2 60 1,1 3,9 3,9 2,8 40 23.9
41,1 31,7
So nguoi tra loi khong dong y
(ti le %)
48,5 31.1 57.8 40 98.9 96,1 96,1 97,2 60 76,1 58,9 68,3
Tong (100%) Nguai hoi cu nhan dugc su ton trgng tir cha
me/cha me chong hoac vg nhieu hon Ngucri hoi cu dgc lap hon ve kinh te Ngucti hoi cu nhan dugc su ton tiong tir phuirng/xa nhieu hon
Ngiroi hoi cu co moi quan he xa hgi rgng han Ngucti hoi cu nhan dugc su ton trgng tir cha me/cha me chong hoac vg it hon
Ngucti hoi cu dgc lap ft hon v6 kinh le Nguoi hoi cu nhan dugc su ton trgng tir phuong/xa it hon
Nguai hoi cu c6 it moi quan he xa hoi hon Sy ton trgng tir cha me/cha me ching hoac vg doi vai nguoi hoi cu kliong thay dli Su dgc lap ve kinh t l cua nguoi h l i cu kiiong thay doi
Sir ton trgng tir phu6ng/xa d l i voi nguai hli cu khong thay dli
Cac m i i quan he xa hgi ciia nguoi hoi cu khong thay doi
100 100 100 100 100 iOO 100 100 100 100 100 100
70
Le Quang Nggc, Nguyen Thi Thuy Linh Sd lieu bang 3 cho thiy, sau khi di lam
an xa trd v l , cd 68,9% ngudi boi cu eho rang, hg dgc lap hon ve kinh tl. N I U kinh t l khong bj phy thudc thi vj thi eua ngudi hdi cu se dugc nang cao. Dilu nay thi hien d viec hg nhan dugc su tdn trgng tft cha me hai ben gia dinh nhilu ban (51,1%), nhan dugc nhieu sy tdn trgng tai dia phuang nai hp sinh sdng (42,2%) va d i n g thdi hg ed nhieu mdi quan he xa hdi bon (60,0%). Co the thay, di cu da cd cd vai trd quan Ugng trong viec thuc day vi t h i trong gia dinh ndi viing va xa hpi ndi ehung ddi vdi ngudi di lam an xa sau kbi trd v l . Ben eanh dd, nhung thay doi nay deu dugc thi hien tbeo nhung chieu budng ti'ch eye.
7. Ket Iuan
Hien tugng di dan tu ndng thdn ra do thj trong luang lai se van tiep dien va cdn ed xu hudng gia tang. Viec lam tai cac viing ndng thdn da khdng cdn du de lao cho ngudi ndng dan mgt mftc sdng on dinh. Vi the, hg phai ra cac thanh phd Idn tim kiem viec lam, tang thu nhap eho gia dinh. Day la mdt nhu cau can thiet va chi'nh dang. Neu khdng vi muc di'ch kiem them thu nhap, nang cao mftc sdng, thi ngudi ndng dan cd the se khdng di cu ra thanh thi, ma thay vao do hg se lam an yen dn nai que nha, nai cd linh lang nghTa xdm va ba con quen thupc.
Mpt ly do nua gdp phan tbiic day ngudi ndng dan rdi que hucmg la d chd, khdng phai ai cilng cd kha nang san xuat kinh doanh, cd vdn de dau tu vao cac nganh nghi phi ndng nghiep. Dan sd tang nhanh, dien tfch dit canh tac giam, thu nhap thap, ddi sing kho khan da lam xuat hien tinh trang du thfta sftc lao dpng d ndng thdn. Vi
vay, viec hg tim mgi each de kiem sdng va tim den cac dd thj kiem viec lam la mdt trong nhirng giai phap linh the bdi dd thj la thi trudng lao ddng da dang, cd sftc hut Idn ddi vdi ngudi lao ddng va mang Iai thu nhap cao cho ngudi di cu.
Khdng the phu nhan nhuiig vai trd ma ngudi hoi cu mang lai cho kinh te hd gia dinh ndng thdn va dia phuong noi hp sinh sdng. Ngoai viec nang cao thu nhap, eai thien mftc sdng va dieu kien sinb boat cbo gia dinb, ngudi hdi cu cdn truyen tai dugc nhftng kien thuc mdi ve nghe ngbiep, kinh nghiem san xuat, Idi sdng, van hda v l ndng thdn. Nhu vay, di dan da gdp phan thuc diy sy giao thoa gifta ndng thdn va dd thj, tao ra nhftng nhu cau va net van hda mdi d lang que. Ben eanh dd, ngudi hdi cu cdn gdp phan lang them thu nhap, tao nen tang de phat trien kinh te va thiic day sy ngbiep dli mdt d nong thon. Chi'nh vi vay, di cu van dugc coi la mdt lya chpn bang dau de ca nhan nd Iyc cai thien ddi song cua gia dinh va trd thanh hien tugng tat yeu trong nin kinh te thj irudng. Ddng thdi, no dugc nbieu ngudi dan nhin nhan nhu la mpt giai phap huu hieu giup giai quyet bai loan thieu viee lam d ndng thdn trong giai doan hien nay.
Di dan tu ndng thdn ra dd thj da mang lai nhung lac ddng lich eye cho kinh t l hp gia dinh ndng thdn. Ben canh do, qua hinb di dan cftng tao co hpi cho mpt so le nan xa hpi tai khu vuc dd thj Iran vl vung que, cung nhu gay ra nhung rfti ro ma ngudi lao dpng phai ganh chiu tai nai nhap cu. Tuy nhien, di dan la Men tugng cd tfnh khach quan va tit yeu ddi vdi bit ky quIc gia nao dang trong thdi ki cong nghiep hda, hien dai boa. Dieu nay ddi hoi cac cip quan Iy can cd nhung chfnh sach quan ly phu hgp
Khoa hgc xa hgi Viet Nam, so 2 - 2019 de qua trinh nay dien ra dudi sy kiem soat nhat djnh, phat buy nhimg mat tfch eye va ban che tae ddng tieu eye cua nd den qua trinh phat trien xa hgi, dam bao mdi trudng lam viec dn djnh cho ngudi di cu trong giai doan hien nay.
Tai lieu tham khao
[1] Dang Nguyen Anh (1997), "Vai tro ciia di dan nong thon - do thi trong sir phat tnen kinh te nong thon hien nay". Tap chi Xd hdi hoc, so 4.
[2] Chfnh phii, Lien Hgp QuIc va Tong cue Thong ke (2012), Gidi vd lien cliuyen ve ciia lao dong di cu, Nxb Thong kS, Ha Ngi.
[3] Nghiem Xuan Dat, Vu Trgng Lam, Nguyen Quy Nghj (2001), "Di dan tu phat vao Ha N6i - thuc trang va giai phap", Tap chi Nghien cuu Kinh le, so 282.
[4] Dinh Quang Ha (2010), "Di dan nong thon va vai tro cua no doi voi sy phat tnen kinh le hg gia dinh a nong thon". Tap chi Khoa hoc xd hgi Viil Nam, so 2.
[5] Le Thi Hanh (2009), "Nghifin ciiu anh huong ciia di cu lao dgng nir xa Yen Phuong, huyen Yen LEIC, tinh VTnh Phuc dSn nong hg", Trucrng Dai hgc Nong nghiep Ha Noi, Ha Ngi
[6] Nga My (1997), 'T)i dan nong thon - do thi voi nhS 6, mgt van de xa hgi". Tap chi Xa hdi hoc, so 2.
[7] Le Van Son (2014), "Lao dgng di cu ngi dia 6 Viel Nam hien nay", Tap chi Khoa hoc xd hoi Viil Nam, '^o 1.
[8] Tong cue Th6ng ke, Quy Dan so Lien Hgp Quoc (2016), Diiu tra Di cu ngi dia quoc gia 2015: Cdc ket qua chu yeu. Ha Ngi.
[9] Doan Van Truang (2014), "Di cu nong th6n - do thi; Thach thuc va ca hgi doi voi sy phai trien kinh te - xa hgi t£Li noi di", Tap chi Ddn sd vd Phdt Irien, so 11
[10] Doan Van T m a n g (2016), Anh hudng cila di cu lao dgng nd nong thon den phdl tnen kinh li ho gia dinh, Tong cue Dan so - Ke hoach hda gia dinh, Ha Ngi.
[11] Vien Xa hgi hgc (2015), Khdo sdt. dieu tra vi ngudi hdi cu d 3 tinh Hdi Duong. Can Tha vd Bac Ninh ndm 2015, Ha Ngi.
[12] Paris, Thelma et ^1. (2009), Labour out migration on rice farming households and gender roles: synthesis of findings in Thailand, the Philippines and Viet Nam, Paper presented at the FAO-IFAD-ILO Workshop on Gaps, trends and current research yi gender dimensions of agricultural and rural employment: differentiated pathways out of poverty Rome.
