OXXll-f
5^
QUAN DIEM CUA CHU N G H I A MAC - LENIN VE QUAN CHUNG VA VAN DONG QUAN CHUNG
• ThS B i ^ G THANH PHlTOfNG Hoc vien Bdo chi vd Tuyen truyen
X
uit phit tu quan diem quin ehung nhin din li ngirdi lam nen lich su, each raang phai la sir ngMep cua quin chung nhin dan, eic nha sing lap chu ngMa Mic - Lemn, ngay tir kM xiy dung hgc thuylt cich mang, da dat ttgng tim vio cdng tie ngMen eim, xay dung, phit ttiln ly luan vl cdng tic van ddng quin ehung. Dang Cdng san Viet Nam, Dang Macxit ludn trung tbanh vi liy ehu ngMa Mic - Lenin, tu tudng Hd CM Minh lim nln tang tu tudng, kun cM nam cho boat ddng da van dung va phat triln sing tao ly luan vin ddng quin ehung cua chu ngMa Mic - Lenin.Cdng tic din van eua Dang la toin bd nhiing boat ddng ngMen cuu ly luan, myen tmyln, giio due, van ddng, thuyet phue, hudng din, tip hpp va td chuc quin chiing nhin din nhim thuc Men tdt cac ehu truong, dudng ldi cua Dang, chuih sach, phip luat eua Nha nudc, phit huy vai ttd, tilm ning to ldn eda nhin din ttong su nghilp xiy dung va bao ve Td qude, thuc hien thing lgi muc
tilu iy tudng eua Dang. Cdng tic van ddng quin ehung cua Dang ta ngiy cang ttr giic, ehu ddng va d^t nMeu kit qua, gdp phan xay dimg vi eung cd khdi dai doin kit toan din tdc, ddng luc to ldn cua each mang, cua cdng cudc ddi mdi, hdi nhap qude tl.
Trudc yeu cau cua thdi ky mdi, de cdng tic van dpng quan chiing dat nhilu thinh edng hon nira, can tMet phai nhin thiic, thue Men vi phit ttiln sing tao quan dilm cua chu ngMa Mae - LInin ve cdng tie van ddng quin chung. Nhung quan diem co ban vl cdng tie van ddng quin ehung cua ehu nghia Mic - Limn li:
Mdtli, quan chdng nhan dan la chu thi sang tao ndn lich su
Lich su cho thiy, quin chung nhan dan li chu thi tao ra mpi cua cai vat chit bao dam cho su tdn tai va phit trien cua xa hpL Cic nhi kinh diln ciia ehu ngMa Mic da khing dinh, eich mang li su ngMep cua quin chung nhan din, chinh quin chung li ngudi lim nen lieh su. Trong tic pham Gdp phin phe phan tiiit hqc phip quyin cua Hdghen (1843), Mic di vilt: "Chu quyln cua nhin dan khdng phii li eii phit sinh tit chd quyln cua nha vua, mi nguge lai, chti quyen cua nha
LYLUAN CHfNH TRj-So 9/2015
^ NGHI6N C t f U - P H A T T R l g N l V LUAN
vua dua tten chu quyen cua nhdn dan...""';
"khdng phdi chd dp nhd nudc tao ra nhdn ddn md nhdn dan tao ra che dp nhd nude"'''.
Trong tde pham Gia dinh than thinh (1844), CMdc va Ph.Angghen nhan xet vai trd cua quan ehung nhan ddn dde biet thd hien rd ttong thdi ky cdch mang:"Hoat ddng lich sir cdng ldn lao thi do dd, quan chung, ma boat ddng lich su dd Id sir nghiep cua minh, cung se ldn ldn thep"'".
Pbat tridn tu tudng cua CMdc vd Pb.Angghen trong didu kidn mdi, VI.Lenin, trong tdc pham Chdo mung nhirng ngudi cdng san Y, Phdp va Ddc (1919), da khdng dinh: "Khdng cd su ddng tinh ung hd cua dai da sd nhdn dan lao ddng ddi vdi dpi tien phong cua minh tuc Id ddi vdi giai cdp vd sdn, thi each mang vd san khdng the thue hien dupe..."'^'.
Hai id, cich mangli su nghiep cua quin chung du&isulinh dao cua Dang Cdng san La chu thd cua lich su, nhung qudn chung nhdn dan chi cd the phdt huy tdi da sue manh vavaitrdsdngtaomdtkhicdsu lanh dao cua Ddng Cdng sdn. Trpng tac pham Tuyen ngon cua Dang Cdng san (1848), C.Mae vd Ph.Angghen dd luan chting mdt cdeh khea hpc vd vai trd cua Dang Cdng sdn nhu mdt didu kien ehu quan edy nghia quyet dinh ddi vdi su menh lich su cda giai cap edng nhan trong tien trinb each mang XHCN. De dam bao eho eupe dau tranh cua giai edp cdng nhdn (GCCN) vd nhdn ddn lao ddng gidnh thdng lpi, GCCN phdi tu td chirc ra dupc chinh dang dpc lap, cdc ddng dd phdi biet thuydt phuc, gidc ngd va tap hpp ddng dao qudn chdng, hudn luyen qudn chung vd dua qudn chung ra ddu tranh; mat khac bdn than quan chung phai ttr minh tbam gia vdo cudc
each mang ay. Trnng Loi ndi ddu tae phdm Biu tranh giai cip aPhip tii 1848 den 1850, CMdc vidt: "6 noi nao ma van dd dat ra 14 phdi cdi tao hodn toan che dp xd hoi, thi bdn than qudn chung phdi tu minh tham gia cdng cudc cai tao ay, phai ti; minh hieu rd vi sao phdi tidn hanh dau tranh, vi sao minh phai dd mdu vd hy sinh tinh mang"'='. Nhung mudn cho qudn chung hidu rd phdi ldm gi va lam nhu thd ndo mdt cdch tu gidc thi "cdn phai tidn hdnh mdt edng tdc ldu ddi vd kien nhdn', tuc la phai tien hdnh cdng tde van ddng qudn chung.
VI.Ldnin, trong tdc pham Lam gi (1901) da cho rdng "1) Khdng mdt phong ttao cdch mang nao md lai virng chdc dupc ndu khdng cd mdt to chuc dn dinh vd duy tti dupe dnh hen tuc gdm nhung ngudi ldnh dao; 2) Gang edddngdaoqudncbung dupe thu hut tu phat vdo cupc dau tranh, tan thanh cp sd cho phong ttdo vd tham gia phong ttdo, thi cang cap thiet phdi cd mdt td chuc nhu thd va to chirc ay lai cang phdi vimg chdc""". Hon niia, VI.Lenin cdn khdng dinh vdn de cd tinh nguydn tde ve vai ttd ldnh dao va mdi quan he giira Dang vdi qudn chung: "Vd nguyen tdc, ddng edng san phdi giii vai trd ldnh dao, dd \k didu khdng cdn nghi ngd gi dupc nira""',
"Chung ta can nhirng dang cd hen he thpc t^
thudng xuyen vdl qudn chiing va bidt lanh dao nhimg quan chung dd"™, "mdt ttong nhirng nguy hidm ldn nhdt vd ddng sp nhat li tu cdt dut Uen he vdi qudn chung""".
Ddng Cdng san ra dpi chinh la dap ting nhu cdu cap thidt eda sir nghiep dau ttanh khaeh quan cua GCCN, nhdn td quyet dinh thiK hien su mdnh lich su cua GCCN, bdi vdy, theo VI.Lenin, Dang Cdng sin phai "Sdng trong long quan chdng/ Biet tam ttjng qudn
LfLUAN CHI'NH TRI-SO9/2015
JI
chung/ Biet tat ea/ Hilu quin chung/ Biet den vdi quin chung/ Giinh dupc ldng tin tuyet ddi cua quin chiing"'^"'.
Ba li, cdng tic van ddng quin chdng phii xuit phat tu nhu cau, loi ich nhim tao su thong nhit banh dongcua quin chung
Nhu eiu chlnh la su tu y thiic duge gii tti cuasuvat. Men tugng, qui trinh de tir dd thdi thiic con ngudi hinh ddng. Theo C.Mie, tit ca eii gi ma con ngudi diu ttanh dl giinh lay, diu dinh hln vdi lgi ich cua hg. P h ^ ^ e n cho ring, khdng phii li d nhung ly tudng, nhimg ehin \y ma chinh la lpi ich kinh tl, ddng luc thuc day con ngudi hanh dgng: "rd ring va cu the ring ngudn gde va su phat triln cda hai giai cip ldn dd li nhiing nguyen nhan thuan tuy kinh te. Va, eung ro ring la ttong cugc diu tranh giira giai cip cMlm huu rudng dit vi giai cip tu sin, ciing nhu trong cudc diu ttanh giiia giai eip tu san va giai cip vd sin, tM tnrde hit, vin de la d nhimg lgi ich kmh t l - dl thda man nhimg lgi Ich kmh t l tM quyln luc chinh tri cM dugc su dtmg lam mdt phirong tien don thuin"'"'.
NgMen cuu nguyen nhan cua sir phan cMa chinh tri eua nudc Due thinh hon 30 qudc gia ldn nhd va su hon tap eua cac thanh phin din tgc, PhAn^jhen tiong bii Cach mangviphin cich mang & D&c da ehi rd: "6 diu khdng ed lpi Ich chtmg tM d dd khdng thi cd su thdng nhat ve muc dich va cang khdng the cd sir thdng nhit vl hinh ddng dirgc""^'. Cdng tie van ddng quan chiing ttong cich mang vd san la mdt nMem vu cd tinh cMIn luge eua cude dau ttanh giai cap lau dii, khd khin, gian khd, cudc diu ttanh ay chua kit thuc ngay ci khi giai cip vd sin da gianh dugc ehinh quyln, ma cdn phai tilp tuc ttong qui trinh xiy dung CNXH va chd ngMa cdng sin vi lpi Ich thilt
thin cua myet dai da sd nhin dan vi eua toin xi hdi. Lenin edng cMro:" nhiing ly tudng eao ca nhat ciing khdng dang gii rapt xu nhd, chimg nao ma ngudi ta khdng hilt kit hpp chat che nhiing ly tuong dd vdi lpi Ieh cua chlnh ngay nhiing ngudi dang tham gia eude dau ttanh kmh ti"^^^\ Vi viy, van dgng quan ehiing mudn thanh cdng phii xuit phat tir lgi Ich thiet thin cua chinh quin ehung nhan din. Linh dao edng cupc xay dung CNXH d nudc Nga edn lae ban, V.I.Lenm die bilt quan tam den van dl lpi Ich kinh tl, nhit la lpi Ich ca nhan, nlu khdng se khdng tiln len chu ngMa cdng sin dupe; se khdng din dupc hing chuc trilu ngirdi din ehu ngMa cdng sin. Phai liy lpi Ich kinh t l tMet thin cua ngudi lao ddng lim CO sd de xay dung nen kinh te. Ngudi viet:
Chiing ta ndi ring phai xiy dimg mgi nganh kinh t l qudc din quan ttpng tten eo sd su quan tim tMIt thin eua ci nhin""*'. "Su quan tim tMIt thin cda ea nhin ed tic dung ning cao sin xuit"'^^'.
Bin li, cdng tic van ddng phai hiit doin kit, td ch&c quin chung thuc hien nhidm vu chinh tri
Mudn van ddng quin chiing tin phai doin kit vi tap hgp quin chiing ttong mdt td ehiic.
Trong tie pham He tu tuong D&c (1845) C.Mie vi PhAngghen di ehi ra die dilm ndi bat cua giai cap cdng nhin mang ban chat qude tl, diy cMnh la co sd dl xay dimg khdi doan kit qude te cua GCCN ttong qui trinh dau ttanh ehdng lai giai cip tu sin. KM viet Tuydn ngdn cua Dang Cdng san, C.Mie va Ph.Angghen keu gpi: "Nhung ngudi lao ddng trdn toin the g&i doan kit lai". Nhd doan kit, GCCN cd them sire manh va ddng luc ttong dau ttanh chdng giai cip tu sin. Nghi quyet Dai hdi Dai bilu toan thi Hdi liln hpp hpp d
LfLUAN CHfNH TRj-So 9/2015
^ N G H l i N CtfU - P H A T T R I I N LY LUAN
La Hay ngay 2-9-1872 da khing dinh su thdng nhat eic luc lupng cua GCCN da dat dupc kit qua qua diu ttanh kinh tl. Sau Dai hpi La Hay, tai-Amxteedam, C.Mac di dpc bai diln vin, trong do nhan manh: "...chung ta hay nhd mdt nguyen tac eo ban eua Qudc tl: su doan kit. Chiing ta se dat dupe rauc dich vT dai mi ehung ta dang hudng tdi, nlu ehung ta Cling cd viing chic nguyen tic day siie sdng iy ttong tit ea cie edng nhan d tit ei eie nude. Cieh mang phai la doan kit, kinh ngMlm ldn lao eiia Cdng xi Pari di day chiing tanhuthl""^'.
Su doin kit cua GCCN dupe tip hgp trong mgt td ehiic chit chl dudi su linh dao eua Dang Cdng sin li dilu kien eho su thing lpi eua each mang vo san. Trong Tuyen ngdn cua Dang Cdng sin C.Mac va PhAngghen da viet: "Muc dich trudc mit cda nhiing ngudi cdng san ciing la muc dich trudc mit cua tit ca cic dang vd sin khic; td chiic nhimg ngudi vd san thanh giai cip, lit dd su thdng tri cua giai cip tu san, giai cip vd sin gianh lay chinh quyln"'^''. Ph.Angghen vilt bii Vin de quin su oPhd va Dang cdng nhan Due khing dinh: "...giai cap vd sin trd thanh mdt siic manh ttr khi nd thanh lip rapt dang cdng nhan ddc lip, ma vdi siie manh thi ngudi ta phai chu ydln""^'.
Kl thua m tudng eua C.Mac vi Ph.Angghen, V.LLenin da phat ttiln tu tudng ve doin kit GCCN trong thdi dai dl qude ehu nghla va each mang vo sin, Ngudi keu gpi: "Vd sin tit ca cac nudc, cac din tpc hi ap biie doin ket lai"; va khing dinh: "Khdng ed lue luong nio ttIn trai dit lai cd the dinh guc dugc hing ttilu nhiing cdng nhin ngay eang ttd nen giae ngd, ngiy cang trd nln doan kit va cd td chue"'^^'. 6 nude Nga, sau Cach mang Thing
Mudi nim 1917, giai cip vd sin nim chlnh quyln, V.I.Lenm khdng dinh: "Chung ta phai suy nghi ky ring mudn quan ly dupc tdt, thi ngoai eii tai bilt thuyet phuc, bilt cMen thing trong cudc ndi chiln, cdn can phii biet td chiic trong linh vuc thuc tien"'^"'. Trong xay dung CNXH, tren co sd y thuc siu sic tim quan ttgng cua td ehiic, "hay cho chiing toi mdt td chirc nhiing ngudi cich mang, va chiing tdi se Iam dao ngupc nude Nga len!"'^", LInin ludn quan tim din viec td chue cdng doin trong GCCN: "giai eip vd sin d bat cii noi nao ttIn thi gidi ciing cM phit trien va chi cd the phat ttiln bing eon dudng cdng doin, bing sir tac ddng qua lai giiia cdng doan va dang cua giai cap cdng nhin, ehii khdng thi bing con dirdng nao khac... dang phai giao due, lanh dao edng doin"'^'.
Viy la doin ket va td chuc quan chiing lai li nhiem vu cue ky he trgng tao siic manh, ddng lue ttong thtrc hien nhiem vu diu ttanh giinh chinh quyen va xay dtmg xi hdi mdi, xa hgi XHCN.
Nim li, vin dong quin chung phai co phuongphap phu hop, dac bidt li phuong phap neu guong va gdp do
Trong cdng tie van ddng quin chung, Ph.Angghen can dan, phii ed phuong phap, die biet li phuong phap neu guong vi giiip do, khdng duoc dung phuong phap menh llnh, ap dit.
Phuong phap nlu guong die biet cd gia tri trong cdng tac tuyen truyin, giio due, van ddng quin chung. Trong tic phara Nhiing ngu&i ban dan la thi nio va hq diu tranh chdng nhdng ngu&i din chu - xi hdi ra sao?
V.L Lenin ehi ro ring: chi khi nao CNXH khoa hge dugc truyin ba sau rdng trong giai eip cdng nhan thi luc dd radi lit dd duge nln
LfLUAN CHfNH TR!-5o 9/2015
m
chuyen che, dgn dudng di len CNXH.
V.LLInin rit coi ttgng phuong phip tiiuylt phuc, giao due va neu guong ddi vdi quan chung nhin dan. Ngudi de ra nMlm vu hang dau cho eac Dang Cdng san la phai "thuylt phuc cho da sd nhin dan thay dupc su dting din cua cuong llnh vi sieh lupc cua nunh"'^'.
V.I.Lenin cho day li nMem vu cMen lupc quan ttpng ci ttong thdi ky chtra giinh duge chinh quyen cung nhu thdi ky di gianh duge chinh quyln, xiy dtmg CNXH. Thue hiln vai ttd linh dao, chinh dang cua GCCN phii ludn gao due eho GCCN biet duge vi tri, vai ttd vi su minh hch su the gidi dl tu giic thuc Men Sli menh lich su iy: "chung ta cM cd thi hoin thinh dugc vai ttd ngudi cMen si tien phong dau tranh cho tu do kM nio giai cip cdng nhan, dudi su linh dao cua dang ehiln diu each mang, khdng phut nao ling quen vi tri die bilt eua hp ttong xa hdi Men tai, khdng lang quen nhimg nhiem vu die bilt cd tinh chat lich su toan the gidi cua hp li giii phdng rihan loai khdi ieh nd le ve kinh te, ddng thdi giuong cao dugc nggn cd eua toan din dau ttanh eho tudo"'^^'.
Qi dat dugc Meu qui ttong viec giao due y thtic chinh tri eho GCCN ddi hdi Dang phai ed phuong phap myln truyin, giio due quan chung de dua quan chiing len dia vi cua nhiing ngirdi tu giic ttong dau ttanh cho tu do: "Phai su dimg vao viec myln tmyen va cd ddng chinh tri, tit ei nhting Men tupng va biln ed ttong ddi sdng xi hgi va chinh tri ed quan he din giai cip vd san, hoic mdt each true tilp nhu ddi vdi mdt giai cap rieng biet, hoac nhu ddi vdi ddi tiln phong cua tat ea eie lue lupng cich mang dang dau ttanh cho tu do"'^'.
V.I.Lenin phe phin nhiing dang viln, cin bd, td chiie dang khdng guong miu, khdng
dung cam hoic "rit It dung nhting diln hinh, nhiing tim guong cu the, sinh dpng, liy ttong mpi linh vuc eua ddi sdng, dl giio due quin chiing"'^^'. Ngudi yeu eiu thuc hinh phuong phap liy kinh nghiem liu dii, liy vl du thue te de chiing minh cho quan ehung thiy ro su ein thilt cua edng viee. V.LLInin khuyin kMch md rpng dan chu, cdng khai lam eho mpi ngudi din Met edng viee eua Ding, eua Nhi nude. Dd li mdt phirong phip edng tic quin chung cd tie dung ning cao rinh ehii ddng, tinh tich cue sing tao each mang cua quin chiing. Ngudi vilt: "...mdt nude manh li nhd d su giic ngg eua quin chung. Nude manh la khi nao quan chung bilt rd tit ei mgi eai, quan chung cd thi phin doin dupe vl mpi cii va di vio hanh ddng mdt cieh ed y tilde"'"'.
Tdn ttpng y kiln cua quin ehiing nhan din, quan tim din tim tu, nguyin vong eua nhin din, V.I.Lenm ling nghe vi tilp thu nhung tim nguyin eua quin ehiing va yeu ciu Dang cua giai cip cdng nhin phii tip hgp, tdng kit nhimg y kiln eua quin ehiing lim co sd eho viec hoach dinh chu truong, cMnh sieh.
V.I.Lenin eung dl nghi tim ragi cieh dl duytri, phat trien va md rOng nhimg hgi nghi cdng nhin, ndng dan ngoai Dang, vi thdng qua nhiing hdi nghi nhu the, Dang cd thi:"... nhin xet tam ttang eua quin chiing, gin giii hp, giai quylt nhiing nhu eiu ciia hg, giao cho nhiing phin tu tdt nhit ttong sd hg dam nhan nhung nhiing chiic vu ttong bd miy nha ntrdc v.v.. "'^'.
Trong thdi ky qui dd lln CNXH, mudn tip hpp vi phit huy vai ttd cua quan chiing phii bilt td chuc tM dua XHCN vi ap dung diet dl nguyen tic phin phdi theo lao ddng, diy li mgt ttong nhiing phirong phip ed y nghia khoi day tinh sing tao cua quin chiing ttong
LYLUAN CHINH TRI-So 9/2015
NGHIEN Ctm - PHATTRIEN L f L U A N
phdt ttien kinh id. Trong tdc pham Nhiing nhiem vu tnrdc mat cua chinh quydn Xdviet, V.I Lenin cho rdng viec td chiic thi dua phdi chiem vi tri quan ttpng trong xdy dung kinh td ciia nha nudc chuyen chinh vd san. Chi cd ttdn nhimg co sd quan he san xudt XHCN, quydn ldm chu cda ngirdi lao ddng dtrpc xde lap thi viec td chiie thi dua thep nguyen tdc XHCN vdi nhidu hinh thitc phong phu cua nd mdi cd tdc dung quan trpng trong viec cai tao xa hdi eu, xdy dung xd hdi mdi vd vide td chuc thi dua gida cac don vi san xudt, giua cdc dia phuong, giua cde ea nhdn mdi cd y ngbia chdn chinh. Vd vi vdy, tat cd phupng tien tuyen truydn phdi neu guong nhirng co sp lam an tdt va phd binh nhimg co sd lam an tdi. Van ddng qudn chung phdi phat huy dupc tinh tu gidc ciia quan chung. Trong tdc Sing kien vi dai, V.I.Leiiin danh gid cao tinh than sdng tao cua quan ehung, vai trd cua qudn chung trpng viec ndng eao nang sudt lao ddng. Ngudi eho rdng, xay dung mdt phong ttdo quan chung tu giac tham gia vdo su kidn thiet ehd nghia cdng sdn khdng phdi chi bdng ban tay phdp luat md phdi bdng ca su van ddng quan chdng tham gia tu gidc vdo cdng viec cu thd. Kich thich tinh tu gidc sang tao ra nang suat lao dpng cao, ddng thdi quan tdm day dd ddn ddi sdng mpi mdt cua ngudi lao ddng, ldm eho ndng suat lao ddng dy phai Id tdi sdn ciia GCCN va cdng ddn lao dpng. Quan tdm den lire lupng san xudt cp ban nhdt Id cpn ngudi, V.I.Lenin cho rdng, phai quan tdm ddn hp, phdi giao due thuyet phuc hp, xay dung cho hp tinh chu dpng sdng tao vdi ky luat tu gidc va tinh thdn lam ehu eao, quan tdm ddn ddi sdng vdn hda eua quan chdngmptcach thiet thucvdedhiduqud ehu khdng phdi chi bdng ldi ndi.
Trong didu kien hidn nay, trudc xu thd tpdn cau hda vd hdi nhdp qudc te, ben canh nhung thai CO, thuan lpi cung khdng it nhting khd khdn, thach thiic, dd cdng tdc van ddng quan chung tao ddng luc chp cdng cudc ddi mdi, ben canh vide tdng kdt thiic tiSn, phdt tridn I]?
luan, ddi hdi chung ta phai tto ve vdi nhung quan diem goc cua chii nghla Mac - Lenm, ii til dd van dung va phat trien sang tao vao hoan canh cu thd, gdp phdn tao su ddng thudn trong xa hdi, phdt huy manh me khdi dai dodn kdt todn ddn tdc ttong sir nghidp xay dung va bdo vd Td qudc XHCN •
(1), (2), (3) C.Mac va Ph.Angghen: Toin tip, t.l, Nxb Chinh tn qudc gia. Ha Npi, 1995, tr.347, 35d, 123.
(4) V.I.Lenm: Toan tap, t.39, Nxb Tien ba, Mdtxcova, 1979, tr.251.
(5) C.Mac va PhAngghen, Sdd, t.22, tt.775.
(6), (21), (25) VLLenin: Toan tap Sdd, t.6, tr.158- 159, 162,106.
(7), (8), (12), (19), (2d), (22), (23), (26), (28) Sdd, t.41, tt. 479,285-286,21,211,42,39,210,208,109.
(9), (10), (14), (15) Sdd, t.44, tt. 426,608,207,190.
(11) C.Mac va PhAngghen, Sdd, t.21, tt.439.
(13), (17) VLLenin: Toan tip Sdd, t.4, tr.510-511,615.
(16) CMdc va PhAngghen, Sdd, LIS, tt.220.
(18)Sdd,t.l6,tt.99.
(24) V.LLenin: Toan tap, Sdd, t.5, tr.411-412.
(27)Sdd,t.35,n:.423.
LVLUAN CHfNH TRj-So 9/2015