c a u t r c k h o n g A L A T
Q i u y e n h o a d o t h i t r o n g t i f a n g l a i
KTS. TRAN NGOC CHINH -Tha trudng Bd Xeiy dung KTS. NGO TRUNG HAI - Phd vien trudng Vien KT- QH DT & NT (BXD)
fL'Tm £n vdi Da Lat, moi ngtfdi p^^W ttf chiem nghiem rieng cho minh mot cam nhan ve khong gian va con ngtfdi Da Lat. Trd lai Da Lat vdi trach nhiem nang ne la dieu chinh quy hoach chung thanh pho' cho hdn hai mtfdi nam sau so vdi lan dau den Da Lat vao dung hai mtfdi nam trtfdc chi la mot du khach mang long ham mo thanh phd' ciia Tinh yeu. Khdng hieu sao, luc nao chung tdi cung cd cam giac nd nan khi chtfa ve dtfdc mdt biic tranh ve canh phd' nui cheo leo trien ddc trong mot chieu nang rat nhat -mot hinh anh ludn dong lai tam t r i trong sud't hai mtfdi nam qua. Vay do, Da Lat ton tai vdi khdng gian ciia mdt thanh phd' vd'n sinh ra t i i stf phat hien ciia mot bac si ngtfdi Phap va hinh thanh do y ttfdng ciia cac kien tnic stf nhtf E.Hebrard va Lagisquet.
Nhin lai nhtfng ban do mat bang tdng the cua cac phtfdng an xay dtfng thanh pho trtfdc day, nhan thay nhtfng tuyen dtfdng mem mai bam vao cac trien doi va ho ntfdc. Mac du cac ho ntfdc nay
hoan toan do con ngtfdi dap ma nen, nhtfng sao luon cam thay hinh nhtf nd ton tai ttf lau roi, t i i trtfdc khi con ngtfdi den day. Cai tai tinh la vay, nhan tao ma nhtf thien tao!
Nhieu biet thii cii an minh vao cay, mip vao khong gian cac tan rimg, ton tai ma cii nhtf mat di trong khdng gian chap cluing cua thung lung may. Cac cdng sd, cac nep nha dan cii chim ndi gitfa cac trien mii lam cho ta luon bat ngd vdi cac gdc canh cua da va gach cii nhtf gan lay, moc ra t i i dat.
"Dtfdng quanh co ven gdc thong gia, chieu dan tay..." tieng vong cua bai hat nao do hinh nhtf mo ta that tuyet vdi khung canh thien nhien tran vao khdng gian ctfa thanh phd' vdi bdng dang con ngtfdi hoa tan trong md.
Khdng gian cua Da Lat da phan nao chat choi do chiec ao may hdi chat ciia stf hdi sinh dd thi sau nhiing nam dai chien tranh dan ctf cii giam dan. Khdng con nhieu nhtfng phd' nui cheo leo
ma da chen lan nhtfng ngdi mdi vdi phong each du nhap duti xudi trong thdi k i bung nd cua th he vat lieu mdi dau thap ki 90 Htfdng tiep can nghien ciiu khdn gian Da Lat can dtfa vao day chap nhan stf ton tai cua con ngtfdi. Phai dtfa vao ban gdc ci nhiing khoan da vach ra cr.
thanh phd' cao nguyen nay cC nhtf mot so' y ttfdng cua cac dd ai quy hoach sau 1975 va dtfa va hdi the! thdi dai vao trong each | chiic khdng gian cho mot tha phd' ttfdng lai.
Thanh phd' nay da dtfdc nhie ngtfdi ndi ve hinh anh "ban ta xoe" - h i n h "nan quat", dd chi 1 mo ta hinh anh nhtfng tuyi dtfdng chay doc len phia Bac nen xuat phat la Ho Xuan Htfdn Hinh anh mdt thanh phd' vtfdn Garden City, nhtf E. Howar (Anh) tao ra ven thanh pho cdn nghiep Luan-ddn nham tranh nhiim chang? Cd le khdng chi nhtfng manh vtfdn xung qua ngdi biet thtf. ma con co cai gi
hdn, bao trum hdn. Chung toi nghi den nhiing canh rimg con sot lai d trung tam thanh pho va hinh anh thanh phd'du lich mdi xen lan rung 6" Dankia - Sudi vang trong mot du an cd vd'n dau tu" hang tram trieu USD. Nhu'ng canh rung thdng cu" lung ltfng ngap tran moi khdng gian, moi thdi gian va cii ton tai nhii mot thanh phan quan trong cua do thi - Thanh phd' rimg, vang mot tieng het siic ngan gon: Rimg - sao ma cii nhii mdt tien dinh. Cii nhtf cd ai dd mach bao, phai tim ve cau tnic cua mot thanh phd' rimg - mot thanh phd'sinh ra tif cay. Mot ca'u tnic cay - gom nhiing yeu to' than canh va nhanh, va hdn niia la stf phat trien lan toa theo thdi gian nhu sii ldn len cua mot ddi cay. Ca'u tnic het siic ddn gian la ca'u tnic canh nhanh - mot md hinh kien tnic het siic dac thu cua he sinh thai rimg.
Hinh anh cua mot true chinh chay theo dinh cua qua doi nhii nhiing canh cay gan vdi than gdc la tuyen dtfdng chinh cua thanh phd' gan vdi cdng trinh dich vu cdng cdng, cdng vien va cac khu the thao se dtfdc ndi dai vdi nhanh dtfdng ndi ket vdi cac cum nha d xen lan vdi rimg cay.
Bang hinh anh rat thtfc te rat phu hdp vdi cau tnic sinh thai cay va tiep tuc nhtfng gi ma cac bac tien bdi da di, y ttfdng cau tnic nay dtfdc ap dung trong do an lan nay va da nhan dtfdc nhieu stf chia se ciia cac nha quan ly, cac nha chuyen mdn va ngtfdi dan Da Lat - nhtfng ngtfdi biet gitf gin ttfng tac da't danh cho canh quan :ua thanh phd' hoa va thdng. Sat khu nha d mdi xung quanh khu :rung tam da dtfdc ltfa chon de iham giam dan mat do dan ctf :rong khu trung tam va xay dtfng
hit nghiem theo md hinh cau tnic :anh nhanh. Nhtfng y ttfdng quy loach nay cung da dtfdc stf phe
huan ciia Thii ttfdng Chinh phu le lam cd sd phap ly trien khai cac Itf an tiep theo. Phai tim den md linh nhtfng khu nha d mdi, xay ltfng nhiing dtf an va ap dung
kierr;
trong khong gian thuc ted Da Lat.
Do la nhung tiep noi ve cau tnic do thi ciia Da Lat trong tien trinh cai tao va phat trien khong gian Da Lat nham gitf lai va phat huy chon loc nhtfng ve dep ciia Do thi nghi dtfdng doc dao nay. Tii nhtfng nam 1985. Quy hoach chung Da Lat da dtfdc cac chuyen gia ciia Vien Quy hoach Do thi Nong thdn trtfdc day (nay la Vien Kie'n tnic. Quy hoach Do thi Ndng dn) tien hanh 3 lan dieu chinh
do an Quy hoach chung vao nhtfng nam 1987,1997 va gan day nha't la vao nam 2002. Do an da dtfdc Thu ttfdng Chinh phu phe duyet bang Quyet dinh so:
409/TTg ngay 27/5/2002 vdi Tam nhin den nam 2020 nhtf sau:
Thanh phd' Da Lat se la mdt trong nhtfng trung tam du lich, dac biet la du lich tham quan, nghi dtfdng, hdi nghi hdi thao va sinh thai cua vung, ca ntfdc va qudc te; trung tam chinh tri. van
hda, dich vu va dau mdi giao 1 kinh te'quan trong ciia tinh. trim tam dao tao da nganh. nghien ctfu khoa hoc ciia ca ntfdc. Da Lat coi la trung tam san xua't va che biei rau hoa chat ludng cao de phuc vu nhu cau trong ntfdc va xua't khau Da Lat con cd vi t r i quan trong gitfa Vimg Tay nguyen va Ddn Nam bd ve an ninh qud'c phdng.
Nhtfng tinh chat cd ban na da trd thanh Tam nhin mang tin ke tiep va nang cao gia tri tien nang ciia mot thanh phd' tronj qua trinh chuyen hda do thi chi den nhtfng nam dai ve sau, chai khdng chi den thdi han quy hoac 2020. Da Lat cd hdn 100 nam din hinh khdng gian phat trien voi tam diem xua't phat ltfa chon la Ho Ldn - Ho Xuan Htfdng va toa di cac nhanh canh dtfa theo dii hinh xunh quanh Ho (sau na;
hinh thanh chuoi ho phia Bac). V<
cd ban phat trien khdng gian do thi cd the dtfdc ltfa chon theo cai tnic "cay"- canh va nhanh, khdn;
hoac it cd diem ndi ket dau canh Kieu ca'u tnic nay khi nhin ton;
the toan thanh phd' cd dang " bai tay xde " hay theo hinh anh ciia Lagisquet, cdn goi la " nan qua xde". Ca'u true nay phii hdp voi qua trinh phat trien than troni vdi tdc do do thi hda tha'p, tfu die cua ca'u tnic nay la gitf lai dtfdc khdng gian canh quan- cay xanh mat ntfdc va khdng gian md, tii c tao nen mot hinh anh thanh phi Rung - cap do cao hdn thanh pho Vtfdn. Cac quy hoach cua KT!
Phap nhtf E. Hebra hay Lagisquet da dinh hinh mang ltffj giao thdng va to chiic khdng giai htfdng hd cung nhtf bam sat dia hinh ttf nhien, tan dung mi khoang each hdp l i gitfa cac cdn trinh. Vi vay ma khdng gian cu Da Lat dtfdc coi nhtf mot mau mil ve nghe thuat xtf l i khdng gia khoang trdng- yeu to het siic qua trong cua ca'u true khdng gian v;
the trong dd thi«
Anh trong bdi: Mot so hinh dnh v6 Od L
