NGHI^CUU
Thanh pho thong minh: xu huong t^t y^u dam bao cho phat trien ben vung va mot so de xuat doi voi Met Nam
NguytalliiHiiaog Trmmg £)9i hoc Su ph^m. E)9i hpc Da NJing
DIRM \&C dOng cua cAch mgng c6ng nghi$p 4.0, cac qu6c gia da Iri^n khai vi^c xSy di;ng Ih^nh phtf thfing m i n h vdi ijng dgng cAc thAnh ii/u cOng ngh$ nhAm dAm M o linh hi$u quA trong m i j i llnh vyc ciia ddi s6ng xa hOi, tang truong kinh ttf, nang cao c h i t lining cuOc stfng cua c o n ngubi va bao v$ m 6 i tniOmg. Bai bao da trinh bay thyc l i ^ n xay di/ng ihanh ph6 IhAng minh I r t n the gkii \ a nhCmg k^t qua d^t duQfc da chung minh xu t h ^ nay dap img y^u cku phat iri^n b^n \ i j n g cua cac qu6c gta tnnJc nhimg thach ihiic cua qua Irinh d6 th| h6a nhanh chbng hi^n nay. Trfin co s6 d 6 , biii bao da dua ra mOt s6 d ^ \ u * cho qua trinh xay di/ng ihanh ph6 th6ng m i n h b^n VTlng 6 Vi^t Nam.
1. Ma flau
Tren phgm vi t h ^ gioi. vin d ^ d6 th( da gia tang nhanh, m^nh mf^ va tr6 Ihanh nhOng d i ^ m nhefn cAn dugrc nghifin c u u c5n trpng, d ^ c6 phirong l a c h ti^p c$n phCi hgrp va hi^u qua, nham dam bao du<7c m y c U^u tang tmdng b^n vOng g^n v6i phat tri^n con ngudi. B^n canh 66, vdi si/ biing n6 cOa cuOc Cach mang cdng nghi^p 4.0, vi^c xdy dyng thanh phtf th6ng m i n h da tr6 thanh xu huijng phat tri^n t^t y^u ddi vt'n tcft ca cac qutic gia. Han nOa, khi nghi^n cuu, thi^'t lap xay di/ng va v$n hanh tr^n thi/c ti£n, Ihanh ph6 thdng m i n h d u ^ c xem la m^t phuorng thiic hOu hi^u g6p phAn d a m bao y&u c i u phat tri^n b^n vQng ciia cac nuoc tren the' gidi hi^n nay.
2. Xay dirng jhanh pho thong minh njjiam dam bao cho phaf trIen ben vung ciia cac quoc gia
Trong cac chie'n IUQX: phat tri^n kinh t^ - xa hOi cua cac qu6c gia, qua trinh dd th| hoa dang d i ^ n ra ngAy m<»t gia tang nhanh ch6ng da dat ra nhi^u thach thirc:
khung hoang kinh t^, 6 n h i ^ m mdi tniong, gia tang djch t>$nh,... dtfi \ oi m g c ti^u phat tri^n t>^n vung cua cac nut>c tr^n loan c^u. Tmdrc b6i canh d6 va sxj tac dOng cua each m^ng cdng nghi^p 4.0, cac qu6c gia da b&t dAu tri^n khai \i^c \ a y dyng cac thanh ph6 thong m i n h d ^ giai quy^t nhimg thach thirc dat ra d6i \ a i cac do th) Xu th&' nay buoc dSu da dupe x e m la cAch thuc h o p ly gdp p h i n dap ling mgc tifiu phat tri^n b^n vung cua tat ca cac qu6c gia.
khai n i ^ m thanh ph6 thdng m i n h du^^c bi^t d^n t u nam 2009 voi khcri nguAn cua d ^ xuat cua T$p doan IBM (Hoa K\), song cho d4n nay, thC gidi vSn chua co mOt d(nh nghla ihdng nhat v^ thanh ph6 thbng m i n h . Tuy nhiCn, c6 tht^ hi^u thanh phd Ihfing minh la m 6
hinh thanh ph6 ung dgng CNTT, tri tu$ nhan tgo d ^ quan ly, nang cao tiCu chu5n cuOc s6ng d6 th|, cai thi^n chAt lutjmg phyc vg cua chinh quy^n thanh phd va su dgng hgp ly cac nguAn nang lugng, tai nguyfin ihifen nhi^n n h i m dam bao tinh hi$u qua, b^n vOng cua m p i llnh vi/c gdp phAn nang cao chSt luqmg cuOc s6ng ciia con nguoi
Tai Ihanh ph6 th6ng minh, CNTT va tnjy^n thOng duyc ling dgng va lam cho cOng vi$c xay dgng, quan ly va phat tri^n thanh ph6 hi$u qua va thdng m i n h hem; cung cAp dtch vg, ti$n (ch t6i ngudri dan va doanh nghi$p, gdp phSn nang cao chAt lugmg cuOc sdng, tang nang Igc canh tranh cua n^n kinh t^. CAc d6 thj tr^n Ihtf gidi phai c6 5 thanh l6 c6t lOi d ^ xay dgng thanh phd thOng m i n h : ChAt lugng bAn vung, Ti^t ki$m nang luqrng, Ti^t ki$m tai nguy^n, Bao v§ m 6 i tnibng va Bao v("' siic khoe con ngu6i
Mgc tieu chinh cua thanh ph6 b^n vtmg thOng m i n h la nang cao chAi lu(?ng cuOc stfng ciia ngudi dSn t r * n nhi^u khia canh va qui m 6 khAc nhau, thOng qua vi^c cung cAp va ti€p c^n vdi cAc ngu6n tai nguy^n nuoc, nang lut^rng, giao thdng va di dOng, giao dgc, y t€, m6i tmemg, quan 1^ ch5t thai, nha 6, c6ng an vikc tam va sij dgng CNTT. Voi h$ thdng do thi ngAy cang phuc tap va qui m 6 gia tang lien tgc. c6ng ngh$ thdng Un c6 t h ^ coi nhu mOt n^n tang quan trgng d ^ vucrt qua nhung thach thuc va t^n dgng cac co hOi m d i hubng idi sg phat tri^n thdng minh va b^n vtmg.
h ? n n S ? ! l M „ ' * K I ' ^ ^ i " * " Pho thdng minh cua cac quoc gia van me gloi
Phat tri^n dd thi - Ihanh ph6 thdng minh d e m 1^
nhi^u loi ich cho cOng dAng. mdi tmemg, xa hpi nham gop phAn tang tniong vanh va phat trien b^n Ming Do do. cac qu6c gia tr&n th^ g,ai da va dang dSy manh ti^n
trinh phat tri^n hudmg tdi cAc thAnh ph6 thdng minh.
Dubi day la xu huong xay dgng thAnh phcS thdng minh 6 mOt s6 thanh ph6 tiCu biSu trfin thfi gidi hi^n nay:
Thii nhAt, London (Anh): Theo bAng x€p h^ng nam 2018 cua Vj^n Chi^n luoc Eden vA ONG & ONG.
London lA thAnh ph6 dAn dAu trong bAng x^p h^ng thAnh ph6 thdng minh tr^n Ih^ gidi. D^ giAi quy^t Ap Igc i6n giao thdng, nSng lugmg, cham sdc sue khde va quAn ly d nhi^m do dAn s6 tang, London da dua ra dg an du(7C gpi lA Smarter London Together. Nhung sAng ki^n nAy trong di^ An nAy nham bi^n London thanh dd thi thdng minh nhAt th^ gidi, thuc dAy viec lAy ngudi dung lAm trung tarn, chia s6 dO Ii$u k€t ndi, cai thi^n ky nang s6 cho cdng dAn vA hgrp tAc giQa cAc d}ch vg cdng cOng vdi khu vi/c tu nhAn. CAc dja di^m cb tinh chAt bi^u tugrng ciia London duqrc lAp dat h^ thdng thi^t bl thdng minh vdi cAc cAm bi^n do chAt lugng khdng khi, camera va cAc di€m sac xe di^n.
Thii hai, Copenhagen (Dan M^ch) - thanh ph6 xanh hAng dAu tr^n toan cAu. Copenhetgen dAn dAu Chi sd' Thanh phd' xanh cCia Siemens cho chau Au va cung dugc chpn lA Thu dd xanh cua chAu Au nam 2014. Copenhagen giam phAt thAi C02 nha khuy^'n khfch dugc nguiM dan di chuygn bAng xe dgp. ThAnh phd' da hgp tAc vdi MIT di phAt tri^n mOt chi^c xe d^p thdng minh duQc trang bl cam bi^n d^ cung cAp thdng tin thdi gian thgc cho khdng chi ngudi lAi ma cdn cho cAc quan trj vifen d^ tdng hgp dO li^u md v^ cac vAn d^ d nhiSm khdng khf vA tAc ngh^n giao thdng.
Thii ba, TAy Ban Nha, cdng ngh$ hi$n dai dugc Ap dgng ph6 bi^n trong cuOc s6ng thudng ngay nhu irng dgng thuc t^ Ao giup chi dudng, h$ thdng thung rAc bAo hi$u khi dAy, thdi gian bi^u chinh xac cua xe buyt... Vdi SI/ tAi trg cOa Oy ban Chau Au vA mOt s6 trudng dai hpc nud'c ngoAi, tii khi dg An thAnh phi5 thdng minh ra dcri (2009) d^n nay, toAn thanh phd' c6 hon khoAng 20.000 cAm bi^'n dugrc dua Ifen, xu6ng va xung quanh - dudi dudng nhi/a, dugc gAn vao d^n duOng va di tr^n xe b u ^ thAnh ph6. Md hinh d^n dudmg thdng minh, t\f d^ng tAt khi khdng c6 ngudi qua lai cung s6 dugc Ap dgng 6€ ti^t ki^m di^n td'i da...
Thi> tu, New York (My) dang su dgng cac giAi phap thdng minh d6 giAi quy^t nhung vAn d^ lien quan d^n chAt lugng va bAo t6n nu6c, an toAn cdng cOng vA quAn IJ' ChAt thAi. CAc dy An nhu LinkNYC, City Bike, HunchLab, Bigbelly... da giup cAi thifin chAt iugng cuOc s6ng ciia cu dan thanh phd'. Trong do, LinkNYC dugrc chinh quy^n New York Ap dgng vdi hem 7.500 di^m k^t ndi thdng minh gpi la "Links" cho ph6p ngu^ sii dgng truy c§p wi-fi 24/7, mi^n phi cuOe gpi khAp noi trong nude MJ*. Thi^t bi nay chira mOt mAn hinh cAm ting thdng minh cd th^ tmy cap Internet eung nhu cAc dlch vg cua Chinh phu, bAn d6, dudng di, cAc cuOe gpi khAn cAp 911, tr^m s^c pin tdc dp cao mi^n phi cho cAc thi^t b| di$n thoai...
Thu nam, Singapore la thanh ph6 c6 to chuc quy
md cdng ngh^ tien ti^n h^ng nhAt va sach se nhAt th^
gidi vdi h^ thong giao thdng cdng eOng tuy^t vtn va sg cam k^t m^nh me d^ phAt tri^n b^n vung. E)o dd, Singapore duoe binh chpn lA mpt trong nhiing dd thj b^n vung thdng minh nhAt trfin th^ gidi. Di xAy dgng vA phAt tri^n dd Ihj thdng minh tgi Singapore, Chinh phu dAnh uu ti^n dAu tu cho nghiftn cuu vA phAt tri^n.
Chinh phu Singapore dd dAu tu d^n 1% GDP vao cAc du an mdi nham phat tri^n dd thi thdng minh. Nam 1991, t6n dAu tu la 2 ty SGD nhung d^n nam 2017 da lA gAnl9tySGD.
Thii sAu, Dubai (Thu dd cua cac Ti6u vuong qu6e A R$p) dang djnh v| trd thAnh mpt trong nhOng thanh ph6 hang dAu th^ gidi v^ d6i mdi va phat tri^n dd th|, trong dd, tri tu§ nhan tao lA n^n tAng cho hogt dOng cua chinh quy^n. Dubai cdn dua ra dg an Happiness Meter Project, do ludng sg hai Idng cua cdng chiing hAng ngAy. Mpt mang tmng tSm thu th^lp du li$u tu cac website, ung dgng ciia Chinh phu va tir cAc thi^t b|
di^n lii dupe cAi dat t^i nhi^u d}a di^m khAc nhau, cho ph^p thanh phd giam sAt cAe d|eh vg va xac d|nh cac khu vyc d^ cai thi^n.
Nhu v$y, \h\fc ti^n xay dgng 6 cac qu6c gia k^ trftn da chdng minh thanh phd thdng minh la xu th^ tAt y^u va huu hi^u gdp phAn dam bao y€u cAu phat tri^n b^n vOng, k^t hgrp chat che, hAi hoA giua tang trudng kinh t^, giAi quy^t cAc vAn d^ xa h<>i va bao v$ mdi trudng cua cac qudc gia trong giai doan hi^n nay, trong dd cd Vi^t Nam.
4. Mot SO 0e x|iat dol vol viec xay dung thanh pho thong minh ben vvng 6 Vief Nam
Phat triSn dd thj thdng minh d Vi^t Nam trong bdi cAnh cuOc CAch mang cdng nghi^p 4.0 la ehti truong diing dan cua Chinh phu nhAm giAi quy^t nhiSu thAeh thuc mA cAe dd th| hi^n nay ddi mat, dqke bi$t la cAc dd thj t ^ cac nude dang phat trifin nhu Vi§t Nam, gdp phAn thuc hi^n mge ti6u phAt tri^n b^n vung cua dAt nude. Do dd, ngay 1/8/2018, Thu tudng Chinh phii ban hAnh Quy^t dinh sd 950/QD-TTg phe duy$t D^ An Phat trien dd thi thdng minh b^n vOng Vi^t Nam giai ddan 2018 — 2025 va djnh hudng d^n nam 2030.
Trong cAc nam qua, da cd 10 tinh, thanh phd d Vi^t Nam xay di/ng va ph6 duyet phAt tri^n d^ An dd thj thdng minh dua trfin md hinh cua tAp doan, doanh nghi^p cdng ngh§ thdng tin, trong dd mdi chi tAp trung vi^c dAy manh phat tri^n h? tAng CNTT, chua chii trpng vAo vitc dAu tu hg tAng cdng ngh^. Ba thAnh phd Idn cua V\€i Nam la HA Npi, thAnh phd H6 Chi Minh va Da Nang se la m^t phAn trong mang ludi cae thAnh phd thdng minh cua ASEAN do Singapore d^ xuAt trudc HOi nghj Thugng dinh ASEAN lAn thu 32. Theo sd lieu cua T^p doan Vietel, y^u td thu$n igi d^ phat tri^n dd thi thdng minh d Viet Nam lA ti 1§ ngudi su dgng Intemet/tdng dan sd d Vi?t Nam lA khA Idn, Ipt vao top 10 trong khu vuc chAu A. Vi^t Nam hi^n cd khoAng 49
•i Tt C H A U A - NQ (THANO 6 / ZOZi
NGHI^NCUU
tri^u ngudi su dgng Internet, dat m$l dp tham nhap nghiep 4.0 va sg hinh thanh phAt tri^n iha ^ ^ . 51.5%. Mpt sd dd (h) cd dl^u ki^n thich hgp ap dgng thdng nunh. hudng dAn cac d|a phuong t"^^ ^^^^
md hinh dd thi thdng minh nhu Hai Phdng, Da Nang Thanh Hoa, Thai \gu>en. Ha Long, Hu^. CAn Tho, R*ch Gia. Phu Qudc. Nha Trang, Quy Nhon.
Ben canh sg phat tri^n cua cac thanh phd k*n tai Viet Nam, cAc chu dAu tu cua cac tap doan bAt ddng sAn nhu tap doan Mngroup, Ecopark.., cung dang ehuy^n ddi sang xu hudng mdi la ptiat Inon khu dd th|
thdng minh.
Tuy nhien, qua Innh xay di/ng thanh phd thdng minh cua cac d(a phuong mdi chi bAt dAu va dang gap
nhOns n«i dung mdi cua chinh sAch, rA soal ki^n . b6i di«ng kiSn Ihiic, nghi«p vu v* CNTT ^'^"J^'^ll cAn bO, cOng chuc, vien chiic ISm a %l In CNl • injng xav dyng va quan ly quy hoach " 8 " ° " """"^^^
CNTT, aim Wo dap ling \eu c4u khi lri«n khai uivc hi$n.
Nam 14, lang cuimg ki«m Ira, Ihanh ira vi^c thwc hi^n chinh sAch, chuang trinh v* Iri^n khai xSy dung Ihanh ph6 thang minh 6 cAc d|a phuong d^ Wp Ihdi phAI hi$n sai s6t v4 diiu chinh nhung nOi dung, ho^t ininn cua cac Qia pnuonc mai cni Ddi udu vd u<iiiKsflfj ' ' . „ , . . . ,L£ ^ tin K^r, phJi nhang kh6 k k n saS: (1) CocSu quSn ly, phuong dOng kh6ng phfi h,;,p. M o d4m ch^ d« l » n g '•" b i o
"hue quanly d6 Ihl «ch rtri, eye b6, kh6ng li«n k«,. " o va vjn h^nh h^ th6ng co so du l.^u v4 x4y dvmg khdng ehia se, thie'u hgp tac giiia cac bSn; (2) Thie'u
kinh phi hoat ddng; (3) Nang Igc nganh CNTT • truy^n thdng han che', lac hau; (4) Ngudi dan chua quan tam tham gia, phAt buy Igi ich cua thanh phd thdng minh;
(5) Thieu ianh dgo cd tAm nhin d^ phat tri^n thanh phd thdng minh. Do dd, nghien euu md hinh dd thj
thdng minh cua cac nude trSn the' gidi va xuAt phat tu mdi trudng, eOng ddng xa hdi va ed di^u ki§n thi/e va phat Iri^n thanh phd thdng minh. CAP nhAt thdng tin, phan tich, dy bao tinh hinh td'c dp dd thj hda vA eae vAn d^ khac lien quan d^n thanh phd' thdng minh.
4. Ket loan
Thanh phd thdng minh dem l^i nhi^u Ipi ich cho thgc ti5n bude dAu xay dvmg d Vi$t Nam, sy hinh
thanh dd thi thdng minh ciia nude ta hien nay cAn tAp Imng vao nhdng vAn d^ chu y^u sau:
Mpt la, nang cao nh^n thuc cua cae co quan, td chuc, ca nhan trong ca nude v^ sy cAn thi^t va Ipi ich cua vi^c xay dgng thanh phd thdng minh trong giai dogn hiOn nay. Ti^p theo, cAn nang cao hi^u bie't, nh$n thuc, trach nhi^m va nang Igc xay dimg thanh phd thdng minh cho cac co quan nha nude, can bp, cdng chuc. cac CO quan thdng tin dai chiing cd trach nhi^m tuyen tmy^n v^ thanh phd thdng minh d^ tao sg ddng thu^n, hudng ung manh me trong toan xa hpi.
Hai la, phdi hgp vdi cac bp, nganh, to chuc xay dgng. trinh Chinh phii, Thu tudng Chinh phu cac van t)an quy phgm phap luat quy dinh chi tie't cac npi dung cua "xay dgng thanh phd thdng minh". V^ lau dai, cAn rA soat h^ thdng phap lu^t va van ban dudi luSt cijng nhu cac ehfnh sach lien quan d^n "\a\ dgng thanh phd ihdng minh" d^ cd ip trinh tid sung, sua ddi cho phu hgp voi md hinh phat tri^n kinh le' • xa hpi chung cua dAl nude.
Ba la, \i^c ling dgng cac thanh ti;u cdng nghe hi^n dai ti> cupe CAch mang cdng nghiep 4.0 eAn phai dupe eAn nhAc va Iga chgn cd trpng di^m d^ tao ra sg Ian Ida trong \iec phai tri^n. Huy dpng mpi ngudn Ii/c, uu tien dAu tu kinh phi cho viec xay dgng thanh ph6 thdng minh lu ngudn vdn dAu tu khoa hpe ePng nghe va cae ngudn v6n khac. Xa\ dgng co ch^ khuy^n
hien eae chi li6u phat tri^n b^n vung cua Lifin Hi$p Qudc. Dudi tac dpng manh me cua each m^ng cdng nghiep 4.0, the' gidi va Viet Nam da va dang dAy m^nh ti^n trinh phat tri€n hudng tdi cac thanh phd thdng minh. Nhin tu thuc tikn phat tri^n dd thi thdng minh cua mpt sd thanh phd Idn tren \h€ gidi, cd th^ thAy cae dd thi Vi^t Nam cAn cd sg chuAn bf cAn thi^t d^ ung phd vdi cae tac dpng cua eupe Cach m^ing cdng nghiep 4.0. Tuy nhien, vdi d$e di^m rieng cd v^ di^u kien tu nhien, thd nhudng, khi h$u, van hda m6i dd thj tai Viet Nam cAn k^p hop hai hda nhOng xu hudng phat tri^n eua n^n khoa hpe cdng nghe trfin th€ gidi va eae dac thu ciia minh, nhu v$y mdi ed th^ xSy di/ng dupe mpt dd thi thdng minh diing nghia./.
Tai lieu Uiam khao
Nguyen Th) Van Huong, Thanh phd thdng minh — Xu hudng phat tri^n tren \h€ gidi va Viet Nam, Tap chi Ki^ntniesd 293(9/2019).
Ravi S. Srinivasan, Tamim I. Sookoor, Sabina Jesehke.Thanh phd thdng minh — N^n ting, nguydn ly va ung dgng, Nxb CTQG _ Sg that, Ha Npi, 2019 vun ,u.a.. ..a. ^v.-s - — ~ . u , r , . _ .^"P^''^'^P^;;'*^'^hi^h.vn/thi-truong-tai-chinh/kinh- khieh ddi voi cae td chuc. ca nhan. doanh nghiep n,.nr v^h^-h " " u '^°"^''"'"^-'^"^-">o'-so- CNTT trong va ngoAi nude. Cd cht^ dd khuyffn khieh ""°^-^^-''^-^»«^-cho-v,et-nam-315965.html.
cac dja phuong tri^n khai xav dung, thanh l$p phat "''P^^^^^'^'^^^thau.vn/quoc-te/kham-pha-nhunc
tri^n CNTT • lm>'^n thdng, '^^^^-Pho-thong-minh-tren-the-gioi-!20249.hlml.
Bdn la, dS\ manh cdng cude ddi mdi giao dgc, chu trgng cae xu hircmg mdi eua thdi kT each mang cdng
iHH Tt CHAU A -
